Efesios

15 Tsaañu' mitya iya naa ñulla uwain Bale Ruku Jesúsnu keranguemu deeñuba .... kai'sha malutu, selusha nunbanainsha malu
155KB Größe 1 Downloads 53 Ansichten
Éfesosha keranguemulachi Pabloꞌ pilla kiika

1

Ajkeꞌ palaa

1   Iya,

Pablo, Diosren tsaa mutyañuya, Jesucristoꞌ mitya kuinda kenu laraꞌ eramu ruku, ñulla Éfeso pebulunu, a Dioschin juu chudenashu juntsalanu, matyu Diosnu keenguemu dejuꞌ Jesucristoba ma bulu juuñuu judeeshu juntsa chachillanu, uraꞌ dechusa tintsuyu. 2 Lalaꞌ Apa Dios bain, Bale Ruku Jesucristo bain ñullanu estyaꞌ keewareꞌ nejuu tiba bulla jutyu uraꞌ dechujtiꞌ jintsusa tenve.  

Cristoꞌ mityan Dioschi uraꞌ de-iyu.

3 Lalaꞌ Bale Ruku Jesucristoꞌ Apa jumin, yaꞌ Dios jumin jumu Diosnu uraꞌ kive

tisai, yaa Cristoꞌ mityaren yaꞌ Espírituchi selusha pumujchin lalanu mika uraꞌ ikaañu. 4 Entsa tu kayu juba jutyunu tinbunun Diosya lalanu Cristoꞌ mityaren miꞌkeꞌ kamuwaave, tsangueꞌ yachin juu chachi detireꞌ, tiba mushaañuu jutyu naraaya lalanu yaꞌ ajuusha tananu. Diosya lalanu estyamunchin, 5 yaꞌ na detirenu tyatu, Jesucristonu eemuwaave, matyu ajkeꞌ depeepunu tinbunuren tsanguenu tyaꞌ lalanu miꞌkeꞌ kamuwaꞌ mitya. 6 Dios entsanguemiya, ya lalanu tsamantsa estyamu jutu, yanu mika urave detisa tyataa tsanguive. Tsejtu ya tsamantsa estyamu juꞌ, yaꞌ estyanu naꞌ mityaren lalanu tiba uraꞌ ikaave. 7-8 Matyu Cristo kuusanu tuꞌviꞌ peyañuꞌ mityaren, Dios lalaꞌ ujcha demanbitsaave, tsangueꞌ liveeju tireve. Ya tsanguemiya tsamantsa estyamu juꞌ mityaa tsangueꞌ, naa tsamantsa aseetajuu bain, naa tsamantsa minu juu bain tiwaave. 9 Tsanguetu ya Cristoꞌ mityaren tyee kenu juꞌba, juntsa munuba wandyajtu jumunuren, ya tsamantsa aa ura ruku jutu, lalanu entsangue keemijakaave, 10 ya naakenu paꞌ bain juntsanguenu. Juntsaya chaꞌ pensachee naakeꞌ aseetanguen tsaa jumuya entsaa juntsave: Diosya naa selusha bain, naa tusha bain tiba jumula, Cristochiren mandajuu tiya deisa tyave.  











a 1.1 Griego palaachi manbiikeꞌ kaya mantsa kiikatalaya Éfeso pebulunu tishu juntsa palaa pillajtuve.

588

 589

EFESIOS 1​, ​2

11 Dios

lalanu yumalaren miꞌkeꞌ kamuwaave, tsangueꞌ Cristoꞌ mityaren yaꞌ chachi juu detireꞌ tananu, matyu yachi naakeñaa uranuuñuba tsanguetu, tsejtaa ya tyee kenuu juwaajuꞌ bain tsanguenu, 12 tsenmalaa lala Cristonu ajkeꞌ keenguemulaya ya tsamantsaa juñu yuj urave tiitinudetsu. 13 Tsenmin ñui bain Cristoꞌ mityaren ñullanu livee iwaanu Diosaꞌ mika ura kuindanu uwain naajuñuba mereꞌ dekeenguive, tsejtu Dios ñullanu kuwanbera kenu tsuyu tiñu Espíritu Santo dekaꞌ, juntsan mityan yaꞌ chachi juu dekeewarave. 14 Tsajuꞌ entsa Espíritu Santo kuwañu jumaa lalanu Dios yachi tiba jumula dekuwanu juve tiꞌ keewara juve kayu yaꞌ chachillanu tichiba deliveejuu tiwareiꞌmujchiya, tsenmalaa Dios tsamantsaa juñu lala kumuinchi yuj urave tiitinudetsu.  





Pablo keranguemulaꞌ mitya Diosba kuinda kemi.

15 Tsaañuꞌ

mitya iya naa ñulla uwain Bale Ruku Jesúsnu keranguemu deeñuba mijamin, naa Dioschin juu chachillanu bain ñulla mika estyaꞌ keewaamu deeñuba mijamin, 16 naa-uwanu Diosba kuinda kikeꞌ bain ñullanu mandengaꞌ Diosnu yuj urave tiitintsuyu ñullaꞌ mitya. 17 Lalaꞌ Bale Ruku Jesucristoꞌ Dios, tsamantsaa Apa, ñullanu uraꞌ aseetanguikaakaa kesa tenñu pakentsuyu, tsenmalaa ya tyee ñullanu keꞌ keewaañu bain ñulla uraꞌ aseetangueꞌ, yanu kayu uraꞌ keemijanudetsu. 18 Ñullaꞌ pensasha Dios narake aseetanguikaasa tenve, tsenmalaa ñulla tinaa keenaꞌ washnanu demikayaꞌ bain demijasa tenñu; tsenmin Dios yachin juu chachillanu yachi tiba puree tsamantsa uukeraa jumu dekuwanu juushu juntsatala bain de-aseetanguisa tenve. 19 Tsenmin ti tsamantsaa pudee juuchee lalanu keranguemu chachi jumulanu titalaba kivetemu juñuba de-aseetanguisa tenve. Entsa tsamantsaa pudeechiren 20 kaspele Cristo peyañu mangujtemuwaave, tsangueꞌ yaꞌ uudenguen chunu selusha yaꞌ urandyasha chujtikemuwaave bale ruku kureꞌ keewaatu. 21 Juntsa tsamantsaa pudeechiren Dios tsangueꞌ mangujteꞌ, ti juubillaba depullaa tirekive. Tsejtu naaju bale rukulanu bain, naa naaju firuꞌ kemu espiritulanu bain uudenguen chunu tireve, tsenmin challa entsa tinbunu firuꞌ ken chumu espiritulanun jujutyu, naa bene jainu juushu juntsa tinbunu chumulanu bain tsaren uudenguen chunu tireve. 22 Tsenmin entsa tusha tiba Cristochi tene uuden in chunuu tirekeꞌ, yaꞌ neepa teetanainsha tene detsurekiñunguive, tsenmin Cristonuren tiꞌ mityaba mishu usadiñuu tirekive kumuinchi keranguemu chachillachi. 23 Keranguemu chachillaa Cristochi yaꞌ bulu juuñu deeve, tsenmala Cristaa mishu juuñu juꞌ, ma bulu tirekemu juve, matyu Cristoya tinu bain millangue detyuwakiñunguemu juꞌ mitya.  















2

1   Ñulla

Cristoꞌ mityaren livee dejuyu.

kaspele, ñullaꞌ firuꞌ kiikeñu jumuꞌ mitya bain, naa ñullaꞌ ujchaꞌ mitya bain Dioschiya pemu juuya chumuwa deeve, 2 tsajuꞌ ujcha lan chumu chachilla naaken chumu deeñuba tsaaya kiiken chumuwa deeve,  

EFESIOS 2  590

tsenmin firuꞌ kiiken chumu espiritulaꞌ uñi, Diosnu meenguityu chachillanu uudenguiikemu jumuchee ya naakesa tyañuba tsanguen chumuwa deeve. 3 Naa laa bain kaspeleya kumuinchi juntsaa chumuwa deeyu, matyu lalanu firuꞌ kekaamu pensa naakesa tyañuba tsaaya ken chumuwa deetu, tsenmin lala ne chachilla juꞌ ti ujcha juuya kemu dejuꞌba tsaaya ken chumuwa deetu. Tsa dejuꞌ mityaa laa bain vejanlaba Dioschi mika taaju-iꞌ puinuuya jumuwa deeyu. 4 Tsaaren Dios tsamantsa tenbipu rukuꞌ mityaa, lalanu tsamantsa estyaꞌ, 5 naa lalaꞌ ujchaꞌ mityan Dioschiya pemu dejuñuba, yaꞌ Na Cristonu mangujtemin, lalanu bain mangujtekiñunguive. Tsaꞌ mitya challa ñui bain liveeju chulaya Dios mika ura ruku juꞌ, tenbityaꞌ tsanguiñaa liveeju dechuve. 6 Tsejtu Dios, Jesucristonu mangujtetu, lalanu bain mangujtekiñungueꞌ, Jesucristoba buluren uwain selusha chunañuu kikaantsuve. 7 Dios entsanguemiya, yaa aa ura ruku juꞌ, Jesucristoꞌ mityaren lalanu naa-i estyaꞌba bene jainu juushu juntsa tinbusha, juntsaa keewares jintsunaa tsanguive. 8 Matyu Dios, mika aa ura ruku jutu, yaren tsaa mutyañuꞌ mityaa, ñulla keenguitu, liveeju detiyave. Tsaꞌ mitya ne ñui tenee juntsa-iꞌ livee ityumujchi, Diosren tsanguiñaa liveeju detiyave. 9 Tsaiꞌ ñulla delivee-iꞌba, ne ñullaꞌ pudengura kendaa livee inuu dejutyuꞌ mityaa, tiꞌ mityaba ne daj patinuu dejutyuve. 10 Lalaya Dioschi iꞌ faamu deeyu. Lala Jesucristoba buunañuꞌ mityaa, lalanu dekeꞌ faawaave tiba uraa kenudetsu, tsejtaa ya kaspeleren tsanguekaanu shuwamuwaꞌ mitya juntsanguetu.  















11 Judío

Keenguemulaya ma bulu chachi judeeyu.

chachillaya ñullanu “Dioschi señas jutyula” tiitimu deeve, tsenmin yalaya yai tenen “Dioschi señas juu chachilla” deeyu tiitimu deeve, matyu yalaya yalaꞌ bulunu Dioschi deeyu tiꞌ señas kiikemu deꞌ mitya. 12 Ñullaya judío chachi dejutyuve, tsenmin mandenganu dejuve, kaspele ñullaya Dioschi Miꞌkeꞌ Kayamunu dekeenatyuꞌ, naa Israel chachi jumulaba bain buunamu jutyuwa dejuꞌba, tsenmin Dios yaꞌ chachillaba vetaꞌ vetaꞌ tsanguedaa tiꞌ tsanguenbera kenu tsuyu timuwaañuba, ñullaya yaiba bulu uraꞌ iinuu jutyuwa deeve. Tsajuꞌ Diosnu bain kerajtu dejuꞌ, ujcha lan chumu chachilla dejuꞌ, bene bain livee iꞌ chunu dejuyu pensaba jutyu chumuwa deeve. 13 Tsaawaalaren challaya, Jesucristoba ma bulu juuñuu dejuꞌ, ya peyaꞌ asa shajaakaañuꞌ mityaren, naa Diosba kalen putyuwa dejuꞌba, challaya Diosnu kalen jiiñuu de-ive. 14 Cristo lalanu tiba bulla jutyu uraꞌ chukaamu juve. Ya kuusanu tuꞌviꞌ peyataa, naa judío chachilla, judío chachi jutyulaba kundaraawa deeñuba, uraꞌ mandireꞌ main juuñungue demanmu juve. 15 Cristo Moisésꞌ wandya lei naa naakidei tiñuba juntsalanu tiba jutyungue tireve, tsenmin yaꞌ mityaren pai bulu chachi jumulanu bain ma bulu jungue tireve, tsanguetaa tiba bulla jutyu dechukaanu. 16 Ya kuusanu tuꞌviꞌ peyatu entsa pai bulu chachi kundaraa chumulanuba yaitala uraꞌ mandirekaave, tsangueꞌ main jungue mandireꞌ tiba bulla jutyu Diosba uraꞌ chukaanu tireve.  









 591

EFESIOS 2​, ​3

17 Cristo

jatu kumuinchi chachillanu tiba bulla jutyu Diosba uraꞌ chunu kuindaa wandive, naa ñulla judío chachi jutyula Diosba bakaꞌ chunañuu jumulanu bain, naa judío chachilla Diosba kalen chunañuu jumulanu bain. 18 Matyu Jesucristoꞌ mityaren judío chachilla bain, naa judío chachi jutyula bain, lala ma Espíritu jumuren detaꞌ, lalaꞌ Apa Diosaꞌ junga kalen jiinuu detiyayu. 19 Tsaꞌ mitya ñulla, judío chachi jutyula, Dioschiya challa baasha vee tusha chuꞌ jamu dejutyuve, vee mujtu ne ñullaꞌ tu jutyuinsha chumu dejutyuve; tsa jutyuꞌ, ñui bain tsaren dejuꞌ Dioschin juu chachillaba bulu chumu deeve, ñui bain Diosaꞌ chachi jumula deeve. 20 Laapuꞌ pañu bain, ñulla kumuinchi keranguemu chachillaya ya juuñu deenmala, Jesúsꞌ mitya kuinda kenu laraꞌ eramula bain, naa Diosaꞌ mitya pamu rukula bain, yalaa yatyutya juuñu deeve, tsenmala Jesucristoya yatyutyalanu tansha deendanamu shupuka juuñuuve. 21 Matyu Cristo juntsa yanu narake debuungareꞌ deendanamu juꞌ, jayu jayu dekeꞌ kujtekareꞌ Diosaꞌ pupunanu ya jumunu Dioschin juu tirekaantsuve. 22 Tsenmin ñui bain Cristoba buluu dejuꞌ mityaa, ñulla veelaba juntsa Diosaꞌ pupunanun ya juuñuu dejuꞌ, Diosaꞌ Espíritu chuntsumi ya juuñuu detiyave.  









3

Keranguemu chachillaꞌ mitya Pablo tyeenguenu juꞌ bain

1   Tsaꞌ

mityaa, iya, Pablo, Jesucristoba bulu juꞌ mityaren entsanaꞌ peesu puyu, tsenmalaa ñulla judío chachi jutyula uraꞌ inudetsu. 2 Ñulla mijalaa tenve Diosya tsamantsa aa ura rukunchiren, ya tyeenguenu juꞌ bain tsaa kenu, inaa ñuichi uraa kekaanu tyaꞌ, inaa ñullanu yaꞌ palaa mijakares nenu eeñuba. 3 Iya ñullanu entsa kiikanu peepuinsha jayu piikeꞌ paꞌbandyeeshu, Dios tyeenguenu juꞌba yachi tiba munuba wandyajtu jumu inu dekeemijakaave. 4 Tsaꞌ mitya iya naake aseetangueꞌba, ñullanu tsangue piikeñu delentu uwain mijanu dejuve, Dios Cristoꞌ mitya naakenu pensa juñu bain. 5 Kaspee tinbutalaya munu bain ne tsangueꞌ wandyajtunuren, challaa yachin juu chachi jumulanu, naa Jesúsꞌ mitya kuinda kenu laraꞌ eramu rukulanu bain, naa Diosaꞌ mitya pamu rukulanu bain, Dios yaꞌ Espíritunu tsanguikaatu entsangue dekeewaave juntsa munuba wandyajtu jumunuren. 6 Entsaa juntsa munuba wandyajtu jumu juve: Jesucristoꞌ mityaren naa judío chachi jutyula bain livee iꞌ chunuu detiyave, tsenmin Dios Israel chachillanu tyee uwain tsanguenbera kenu tsuyu timuwaañuba juntsa bain kanu dejuꞌ, yaiba ma bulu chachi juu tiyanu dejuve, Diosaꞌ mika ura kuindanu meenguen mitya. 7 Diosya iba mika ura juꞌ, yaren inu tsanguekaandyatu yachi mika ura kuinda wandis nenu miꞌkeꞌ kave, naamika iyaa tsangues nenu jutyuu chachi juwaañuba. 8 Naa Dioschin juu chachi jumulaba pensangueꞌ keeñuba, iyaa kayu wajkayi juuñuu juyu, tsaanuren Dios mika uraꞌ keꞌ, inaa judío chachi jutyulaꞌ junga Diosaꞌ mika ura kuinda mijakares nenu tireve, tsangueꞌ Dioschi tiba tsamantsaa jumula Cristoꞌ mityan detadiyanuu kuinda kekaanu.  













EFESIOS 3​, ​4  592 9 Tsenmin

Dios ya tyeenguenu juꞌba juntsa munuba wandyajtu jumuren dekeemijakaanu tyatu, inaa juntsa wainnu taawasha kuwave. Matyu tiba dekemu Diosya kayu entsa tuba kiꞌmujchiren ya tyee kenu juwaa juꞌ bain, juntsa munuba wandyajtu ne tanamuwaami, 10 tsenmalaa keranguemu chachillaꞌ mityaren kaiꞌtala ti pudee juula bain, naa ti bale juula bain Diosya tinu bain vee vee aseetajuꞌ kiikemu juñuba mijanudetsu. 11 Dios tsanguemiya yumaa tinbunuren tsanguenu pensangueꞌ tanamuwaꞌ mityaa, umaa lalaꞌ Bale Ruku Jesucristoꞌ mitya tsaa dekeꞌ puive. 12 Tsenmala lalaya Cristoꞌ mityaren jela putyu Diosnu kalen jinuu detiyayu, Cristonu keenguitu. 13 Tsaꞌ mitya iya ñullaꞌ mityan tsamantsa taaju pullantsuve tyaꞌ, ñullaꞌ pensa ne ipijpajtyainu kityudei; tsa jutyuꞌ, balenguranu tirenaa juntsaintsuve tyadei.  







Cristo naa-i estyamuñuba

14 Tsaañuꞌ

mitya iya teledintsuyu Apaꞌ ajuusha, 15 naa selusha bain, naa tusha bain chumu kumuinchi paandelanu dechuwaamu Apaꞌ ajuusha. 16 Yachi tiba uukeraa ma puree jumuchi ñullaꞌ tainsha yaꞌ Espírituchi deraꞌ sunden keenguemu tiresa tiꞌ pakentsuyu Apanu. 17 Tsenmin ñulla keenguemu deeñuꞌ mityaren, Cristo ñullaꞌ tenbukasha tsana chusa tiꞌ pakentsuyu, tsenmin naa-uwanuba ti kikeꞌ bain estyaꞌ keewareꞌ kiidekisa tiꞌ pakentsuyu, 18 tsenmalaa ñulla kumuinchi Dioschin juu chachillaba Cristo naa-i tsamantsa estyamuñuba entsangue aseetanguenudetsu. 19 Tsaꞌ mitya laachiya naakeꞌ juntsa millangue aseetanguen tsaa juñuba Cristo naa-i estyamuñuba juntsai dekeemijasa tiꞌ pakentsuyu Diosnu, tsenmalaa Dios ñullanu naa naakendyaꞌba tsaa tirenutsu. 20 Diosya, lala titi depaꞌñu bain, kayu juntsanu pullake dekenuu juve lalanu ya chuꞌ tsanguikaatu. Tsenmin naake uraꞌ kenuuñuba juntsaatala naakeꞌ pensangueꞌ aseetanguen tsa deeyu. 21 ¡Kumuinchi keranguemu chachillaꞌ mitya bain, naa Jesucristoꞌ mitya bain, naa-uwanuba dyaiꞌmujchi Diosya mika daj rukuve tikayasa tenve! Tsaasa.  













4

1   Entsaañuꞌ

Naa-uwanuba ma bulu juu tsananu

mityaa, Bale Rukuꞌ mityaren, iya peesu kayaꞌ punaashu juntsa ruku, ñulla Dioschi mikayamu dejutu, naake uraꞌ ken chunuu juñuba, juntsaadei tiꞌ uꞌtandinu tenve ñullanu. 2 Nejuu tiba daj pensajtu, uraꞌ ken chumu chachi judei; estyamu dejuꞌ, vetaꞌ vetaꞌ tiba jei firuꞌ kidandai paijtyu chachi judei; 3 Espíritu Santoꞌ mityaren ma bulu juu detiyaꞌ tiba bulla jutyu chutu, naa-uwanuba juntsaaren chuꞌ jintsunu kiikentsudei. 4 Naajuinga keenguemula bain ma bulu judeeshu, naa Espíritu bain main juushu, tsajuꞌ Dioschi mikayamu chachilla bain naajulaba livee inun ma pensa juu ajchundyaꞌ dekeenave. 5 Bale Ruku main juuve, keranguenu pensa bain main juuve. Naajula bain mungaramiya Cristoba main juu tiyaiñuu keewara juve. 6 Naajulachi bain  









 593

EFESIOS 4

Apa jumu Dios main juuve, naajulanu bain uudenguemu, naajulachi bain tyeeba kikaamu, tsenmin naajulanu bain chumu Dios, main juuve. 7 Tsaaren Cristo lalanu veelaꞌ mitya naa naakekaanu tyaꞌ tsanguiñuba main main juntsaa detiyayu. 8 Matyu Diosaꞌ Kiikanu naatinga entsandishu: Kaiꞌsha malutu veelachi kayaꞌ jiꞌ manda-in chumulanu pureꞌ taluive. Tsejtu chachillanu veelaꞌ mitya tyeeba naa naake kekaanu tyaꞌba tsa tsangue tiwaave, b tive. 9 Tsen, “Kaiꞌsha maluve” titu, ¿naa titundi tsandimi? Matyu tsandishu juntsaa, tusha ajkeꞌ pajave titundive. 10 Juntsa tsa-iꞌ tusha pajamuren kaiꞌsha malutu, selusha nunbanainsha malumuve, tsa-iꞌ ne tyeeba juñu tyuwan tsanaꞌ nuka bain punu. 11 Tsenmin yaa mantsalanuya Jesúsꞌ mitya kuinda kenu laraꞌ eramu tirekenaꞌ bain, veelanuya Diosaꞌ mitya pamu rukula tirekenaꞌ bain, kayu mantsalanuya Cristoꞌ uraꞌ kuinda wandis nemu tirekenaꞌ bain, kayu veelanuya keranguemu chachillanu washkemu tirekenaꞌ bain, veelanuya deechuꞌ nemishtiꞌ mijakaanu tirekenaꞌ bain tsanguemuve. 12 Entsanguemiya Dioschin juu chachillanu, Cristoꞌ bulu juuñuu jumulanu tiba kiikenu tireꞌ, kayu vejanlanu awaiñuu kikaanaa tsanguive. 13 Juntsaashu juntsaa, uraꞌ debuudiꞌ jintsunu detsuyu. Tsajuꞌ lala naa naajunuuñuba juntsaa tiyanu detsuyu, Cristo naajuñuba juntsaju, Diosaꞌ Nanu dekeemijaꞌ, yaa lalanu uwain tsanguenu tsuve tenna dekeenaꞌ mitya. 14 Umaya ne jungajte kaa kailla tsaa jejeke veraꞌ pensa mangue manguekemu jun dejutyuyu, tsenmin anbutiꞌ mijakaamulanu bain ne ti vee kuinda mijakaadekiñuba jeke mandujleꞌ miinu dejutyuꞌ, ne baaku tsaaya pisundachi ballaꞌ tyulla tyulla-iꞌ naaju ishuwachiba juyaꞌ naꞌbaasa jijiimu jun dejutyuyu. 15 Tsaa dejutyuꞌ, estyaꞌ keewareꞌ, naauwanuba anbuda juuya patyusai, tsejtaa keranguemulanu uudenguemu Cristo naajuwaañuba juntsai tiyaꞌ jintsunu. 16 Cristoya main main keenguemu chachillanu titi kemu deeñuba tsa tsangue taawasha dekenu puꞌ, yaatala debuungareꞌ tanamu juve. Tsangueꞌ bulu waꞌdiꞌ taawasha kekaamuve, tsenmalaa keenguemu chachilla kayu aa tiyaꞌ jintsunudetsu, tsa dejuꞌ estyaꞌ keewareꞌ kayu deraꞌ juuñuu tiyaꞌ jintsunu.  



















17 Tsajuꞌ

Cristoꞌ mityaren kasa chachi juu mandinu

challa Bale Rukuꞌ mitya ñullanu entsaaya kidei tinu tenve: umaya ne jungajte, Diosnuya keranguityu chachilla naaju chumu deeñuba juntsaa chunu kityudei. Matyu yalaya yalaꞌ tujlaa pensanu meenguiken ne chunamu deeve. 18 Tsa dejuꞌ yalaꞌ tyeeba minu pensa tsaa yapijurunchi juuñu deeve. Tsajuꞌ meenguityu tiyaꞌ, Diosnu velaꞌ jiiñuu judeetu, Dios naaju chukaamuñuba juntsa-in dechutyuve. 19 Tsa dejuꞌ tsaa yujtyatyu tiya deive. Naa-uwanuba tsaa firuꞌ juuren ajchundyaꞌ kiidekive, tituba juu Dioschi  



b 4.8 Salmo 68.18

EFESIOS 4​, ​5  594

firuꞌ juu tene ketu. 20 Ñullaya ne tsaa chunaa Cristonu keemijaindetyuve; 21 ñullaya uwain yanu laapuꞌ pañu kuinda demeeve, tsenmin ya naaju dechusa tyañu bain tsaa chunu demijakarave, matyu Jesúsnu tyee anbuda jutyuñuba tsaanu keetadiꞌ jitu. 22 Tsaꞌ mitya, ñulla kaspele naaju chumuwa dejuꞌba juntsaa chun jutyu demijakarave, matyu kaspele firuꞌ kekaanu pensa jumuya ñullanu anbukikaren chumuwaajuꞌ urajtu tireñu. 23 Ñulla naake pensanguemu dejuꞌ bain tansharen narai mandinu demijakarave. 24 Tsenmin kasa chachi juu Dios naajuñuba juntsaju tiba uraꞌ juuya kiikeꞌ Dioschin juu chunu demijakarave, Dios naakesa tyaꞌ mijakaañuba juntsaju.  









Challa naaju chunuu juñuba

25 Tsaꞌ

mitya vetaꞌ vetaꞌ anbutis jijiintsunu kityudei, matyu kumuinchi lala ma bulu juuñu deeyu. Tsaꞌ mitya naa-uwanuba anbutityudei. c 26 Naa ajaavi-iꞌ bain, juntsan mitya ujcha lanu kityudei; ma malu tsaa ajaraa tsananu kityudei, d 27 tsejtaa Dyabuluchi ujcha lawarainuu in jutyu. 28 Ne mun taranguemuwa juꞌba taanguityu tiyade. Tsajuꞌ ñuꞌ tyaapachi uraa taawashaa kide, tsejtaa veela tiba meneste jumulanu tyeeba kuwanu. 29 Urajtu palaaya patyudei. Tsa jutyuꞌ, uraꞌ ikaakenuu palaaya panu menesteve, tsenmalaa mun mereꞌba uraa inudetsu. 30 Diosaꞌ Espíritu Santonu llakingaapunu kityudei. Lala ujchaꞌ mityaya naa-uwanuba liveejuu tiyanu malu janmala, juntsachee lalanu Dioschi deeve tiꞌ keewaanu chujtive. 31 Ñullanu bulla tyawareꞌ ajaa pensa juu bain, ne ajchundyaꞌ firuꞌ kenu pensa juu bain, ne ajaatyaꞌ watinu juu bain, ne detejkureꞌ patinu juu bain, matyu kumuinchi tiba firuꞌ juu jumulanuya ñullanu debakaꞌ eekidei. 32 Mu bain uraꞌ juꞌ, munuba tenbi pudei, tsenmin ti urajtu dekiñu bain, kuipa faawaatintsun jutyuu kuudei, matyu Dios bain naakenga Cristoꞌ mityaren ñullanu naa ujcha dejuñu bain kuipa faawaatintsun jutyu tiyashu, juntsaadei.  













5

¿Diosaꞌ chachillaa naake keewaren chunuu dejuwa?

1   Ñulla

Dioschi mika estyanu kailla juuñuu dejuꞌ mitya, ya naajuñuba ñui bain juntsaanu kidei. 2 Naajulanu bain estyaꞌ uraꞌ kiiken chudei, matyu naa-inga Cristo lalanu estyaꞌ, lalaꞌ mityan tsaa ne kaya-iꞌ Dioschi ufeenda kuwan tsaimuwaasu, tsenmin animaa tuteꞌ keewaran tsa-iꞌ Dioschi uraꞌ aindyu ishkakaran tsaimuwaasu ñui bain juntsaa idei. 3 Ñulla Dioschin juu chachi jutu, naaju junuuñuba juntsangue keewaren chudei: tsajuꞌ ne naꞌbaasa tsa tsainu juula bain, naa tiba Dioschi firuꞌ kuraa tirekaakenuu juula bain, tsenmin tiba pureꞌ tadichi tyanu juula bain ñullaꞌ kejtsapala jaiba jutyusa tsaatala patinuu jun jutyu. 4 Firuu pan jutyuu  





c 4.25 Zacarías 8.16

d 4.26 Salmo 4.4

 595

EFESIOS 5

palaaya patyudei, balejtu paiꞌñuba ne uraaya panu kityudei, tsenmin ne muba tsa tsandinu balejtu palaa juulaya patyudei, matyu tsandiñu urajtuve; tsa detityuꞌ, Diosnaa tiꞌ mityaba yuj urave tidei. 5 Tengaya juꞌ uwain tsaave tyadei, mun naꞌbaasa tsa tsaimula bain, naa Dioschi urajtu kuraa kiikemula bain, naa tiba uukareꞌ tanaturen kayu pureꞌ tadichi tyamula bain (tsaatu chi dyusnu aawa kureꞌ keewaakeñuu juuve), tsaa chachillaya naa Cristonu bain, naa Diosnu bain yalaꞌ rei juu tananu dejutyuve.  

Cristo ñillu juñu yachi dangaran chunu

6 Ne

mu bain ñullanu anbutitun yapaba depaꞌ dekeenguikaatyusa, matyu tsaa ujcha jumulaꞌ mityaren mu bain meenguen chutyulanuya Dios taaju deiwaamuve. 7 Tsaꞌ mitya juntsaa chachillabaya buudiꞌ tyeeba kiveꞌnu jutyudei. 8 Kaspele ñulla Diosnu keemijtunu uwanuya yapijuunainsha chun tsanamuwa deeve, tsaaren challa yanu dekeemijaꞌ, Bale Rukuba ma bulu juu chumiya dandasha chun tsa denaꞌ naake deechuꞌ ken chunuu juñuba juntsaaya ken chudei, 9 matyu dandasha chun tsa denaꞌ uraꞌ ken chumulaya entsaaya tiyamu deeve: yuj aa ura chachi juu bain, mika uraꞌ kemu juu bain, tsenmin tyee anbuda jutyuñuba juntsaaya kiikenu tiyamu deeve. 10 Tyee kiikentsuñaa Bale Ruku uutyamuñuba juntsa mijamiya tsa tsangues jidei. 11 Diosnu kerajtu chachilla, dishkejtsa chun tsanamula tyee kiikemu deeñuba tsanguiveꞌmu jutyudei; tsa jutyuꞌ, nejtaa uwain urajtu deeñuba tsa tsangue keewareꞌ padei, 12 naajutaa yala pantsunaꞌ dus kiidekiñu jumula uu yujtyanuu juñu bain. 13 Tsaaren depaꞌ achakalindi dekeewaashu juntsaa tiba dishkejtsa pantsunañunamula dandasha entsai dekatawamu juve, 14 tsajuꞌ tiba entsai achakalisha dekatawamuya ñillu danguikeñuu tiyaimu juve. Tsenñaa entsandimu deeve: Ñu kasuꞌtsunashu juntsaa, mandengade; pemulaꞌ kejtsapala tsumuya mangujpade, tsenmala Cristo ñunu dangaren tsanguenu tsuve, timu deeve. 15 Ñulla naa naaken chumu dejuꞌ bain pensangueꞌ keekeekidei, tsa dejuꞌ jaiba pañu meenguityu chachilla chun tsa denatyuꞌ, ti kenduba tejan pensangueꞌ kiikemu chachi judei. 16 Ti kenu uukee iñuba tsangueꞌ mika uraꞌ kiikidei, entsa tinbutala mika firuꞌ iꞌ pullantsuñuꞌ mitya. 17 Uraꞌ pensanguiꞌmujchi jeke kiikenu kityudei; Bale Ruku tyee kesa tyañuba juntsaa aseetangueꞌ kenu kidei. 18 Ishkala kujchiꞌ viñanu kityudei; viñamiya tituba firuꞌ kikemu deeve. Tsa jutyuꞌ, Espíritu Santoꞌ mityaa naa-uwanuba tiba kiikemu judei. 19 Tsejtu waꞌdiꞌ ñuitala Salmo beesa juula bain, Diosnu pakanu beesa juula bain, naa Espíritu tsandikaañu kenu beesa juula bain juntsaalaa vetaꞌ vetaꞌ kiikeꞌ sunden mandiya mandiyaidei. Tsandiꞌ ñullaꞌ tenbukasharen uwain tsandyaꞌ Bale Rukunu beesangueꞌ aa ura rukuve tiitidei. 20 Lalaꞌ Bale Ruku Jesucristoꞌ mitya tiꞌ, naa-uwanu bain Apa Diosnu tiba yuj uraꞌ keꞌ puikaave tiitidei.  



























EFESIOS 5​, ​6  596 Supu miya rukula

21 Cristonu

aawa kureꞌ keewaamu dejuꞌ, ñuitala vetaꞌ vetaꞌ balenguumu judei. 22 Unbee miya supulaya yalaꞌ rukulanu meenguemu junu dejuve, Bale Rukunu naake meenguemu dejuꞌba juntsaju. 23 Yaꞌ rukuya yaꞌ shinbuchi mishu juuñuuve, naajuinga Cristo bain keranguemu chachillachi mishu juuñuushu juntsaju; keranguemu chachillaya Cristochi yaꞌ bulu juuñu deeve, tsenmala yaꞌ bulu juuñuu keranguemu chachillanu yaa livee kemu juve. 24 Tsaꞌ mitya keranguemu chachilla bain naadejuꞌ Cristo tyeenguisa tyañuba tsangue kemu deeshu, juntsa juꞌ unbee miya supula bain yalaꞌ rukula naadejusa tyañuba tinu bain tsaandene junu dejuve. 25 Ñulla yaꞌ rukulaya ñullaꞌ shinbulanu estyadei, Cristo bain naa-inga keranguemu chachillanu estyanchin yalaꞌ mitya peyanu kayamuwaasu, ñui bain juntsainu dejuve. 26 Cristo juntsaimiya Dioschin juu tirenaa tsaive, tsejtaa yaꞌ ura kuindaꞌ mityaren tsangueꞌ mungareꞌ Dioschi uraꞌ kuraa mandirenu, 27 tsangueꞌ keranguemu chachillanu uraꞌ juu tireꞌ deechuꞌ kiikemu tirenu, matyu jalleeba juꞌ tu mayiiñuu bain jutyu, naa dyajpiityullaañuu bain jutyu, naa tiba ne mushaaba jutyu detireꞌ, yaren keewaakeñungueꞌ kanu. 28 Tsenmin tsaren keꞌ yaꞌ rukula bain yaꞌ shinbulanu estyaꞌ, maali yaꞌ bulunu naa-i estyamu dejuꞌba juntsai estyanu dejuve. Mun yaꞌ shinbunu estyamu juꞌ bain maali ma-estyaiñuu juuve. 29 Matyu mu bain yaꞌ bulunu maali ne mandyutyaityu deeve; tsa jutyuꞌ, panda kuwaꞌ washkemu deeve, Cristo bain keranguemu chachillanu naake washkemunga juntsaju, 30 matyu keranguemu chachillaya Cristochi yaꞌ bulu juuñu dejuꞌ, juntsa bulunu shuꞌnamu deeyu. 31 Diosaꞌ Kiikanu entsandive: Tsaꞌ mityaa unbee rukuya yaꞌ apanu bain, yaꞌ amanu bain shuikeꞌ jiꞌ, yaꞌ shinbuba buudiꞌ chunu juve; tsaiꞌ yala pallu main juuñuu tiyainu detsuve, e tive. 32 Entsa padetyeeshu juntsaa Dioschi munuba kaspele keewarajtu tsamantsaa keewara jumuve, tsajuꞌ entsandiꞌ laapuꞌ pantsuꞌ bain Cristonu bain, keranguemu chachillanu bain pandaa tsandintsuyu. 33 Naa tsaañu bain, ñullaya main main ñuꞌ bulunu naa-i estyamu juꞌba ñuꞌ shinbunu bain juntsai estyadei, tsenmala yaꞌ shinbulaya yaꞌ rukulanu uraꞌ keewaamu dejusa.  























6

1   Nalaya,

Kailla yaꞌ apalaba

ñullaꞌ apalanu meenguidei, tsenmala Bale Ruku uutyamuve, matyu demeenguiñu mika uraꞌ juñuꞌ mitya. 2 Tsanguidei tiꞌ ajkeꞌ uuden jumu, ñu meenguishu juntsaa uwain uraa inbera inu tsuve tiꞌ juntsandiñuba buluu jumuya entsaa juntsave: Ñuꞌ apanu bain, ñuꞌ e 5.31 Génesis 2.24



 597

EFESIOS 6

amanu bain balengureꞌ uraꞌ keewaade, 3 tsejtaa entsa tusha mika uraꞌ in chuꞌ pureꞌ tinbu chunutsu, f tive. 4 Tsenmala ñulla apalaya, ñullaꞌ kaillanu ajaavikaapunu kityudei; tsa jutyuꞌ, Bale Rukuchi naa naakenu uuden juñuba juntsaaya kemijakaren chuꞌ, deechuꞌ awakaadei.  



Manda-iꞌ taawasha kemula, yalanu mandanguemulaba

5 Manda-iꞌ

taawasha kemu chachillaya, entsa tusha ñullanu mandanguemula naadetiñuba tsangue meenguen chudei. Tsajuꞌ balengureꞌ meengueꞌ, ñullaꞌ pensachiren tsangue meenguenuu juve tenñaa tsangueꞌ taawasha uraꞌ kendyaꞌ Cristochi ken tsa tsanguidei. 6 Tsajuꞌ ne yala ñullanu dekeenañun taawasha keꞌ uraꞌ katawachi tenñu kiikemu jutyudei; tsa jutyuꞌ, Cristochi taawasha kemula juuñu dejuꞌ, mika sundenna juuya tiba kiidekeꞌ, Dios naakesa tyañuba tsaaya kiikidei. 7 Tsejtu ñullaꞌ taawasha mika sundyaꞌ kiidekeꞌ, ne chachillachee tsanguentsuyu tyatyumujchi, Bale Rukuchee tsangue taawasha kendetsuyu tyaꞌ kiikidei. 8 Tsenmin mu bain main main tengaya junu dejuve, naa Bale Rukuya manda-iꞌ taawasha kemunu bain, naa maali nejuu tiba ken chumunu bain titi ura kemu deeñuba juntsan mitya tsa tsangue dekeꞌ puitenuu juñu bain. 9 Tsenmala ñulla uudenguen chumu rukula bain tsaren ñuichi uuden in chumu chachillanu uraꞌ ken chuꞌ, firuꞌ kenu tiꞌ jeekaapunu kityudei. Tsenmin tengaya judei, naa ñui bain, naa yai bain selusha chumu Bale Ruku tyeenguisa tyañuba tsaaya ken chumu dejuꞌba, tsenmin Bale Rukuya mainnuren kayu uraꞌ tyaꞌ keekityu juñuba tengaya judei.  







10 Keranguemu

Keranguemu chachi jutu Espírituchi vinju

naatalala, umaya Bale Rukunaa ñullaꞌ dera miꞌkidei, yaꞌ tsamantsaa jumunu. 11 Dios ñullanu tyee mijakaañuba juntsachee vinguenu jindu jeru jali panan tsanguenu kidei, tsejtaa Dyabulu naakeꞌ anbutiꞌ tujlekaanu keñuba mika deraꞌ uidinu, 12 matyu lalaya ne chachi juulabaa vinguindetyuꞌ, firuꞌ kemu espiritu kaiꞌtala pumulabaa vinguendetsuyu, entsa tusha chachillanu dishma juuñuu tanamulaba, junga washnaꞌ uudengueꞌ ti kikaakendyaꞌba tsa tsanguikaamulanu. 13 Tsaꞌ mitya Dios tiba demijakaañu jumuchee vinguenu jindu jeru depanan tsanguenu kidei, tsejtaa firuꞌ kiikenu malutala ñulla deelaꞌ uidiꞌ puinu dejuve, tsenmee tyeenguenuu juñu bain ma narai demijashu juntsaa deraꞌ uidiñuu iꞌ jintsunu dejuve. 14 Tsejtu pashkanu kityuꞌ juntsaaren jindetsuꞌ, tyee anbuda jutyu ura tsaa juñuba juntsachee ajpeendee chuwa juñu telan tsaadei, tsenmin Dioschi tyee uraꞌ juñuba juntsaa kinchee jali panaañuu judei; 15 tsenmin tiba bulla jutyu chukaamu  









f 6.2-3 Éxodo 20.12, Deuteronomio 5.16

EFESIOS 6  598

Diosaꞌ mika ura kuinda wandiꞌ mijakaanu jutaa neepachi luꞌ jinun jutyuu jujuudei. 16 Tsenmala ñu Diosnu keengueñu pensa jumaa ñuchi vinguendu dishdintsumi paki juuñuu juꞌ, naa Dyabulu ñillu lluꞌkakaraa tsuta juuñuu tyaꞌkeñuba juntsachi manbeemu junu tsuve. 17 Livee kenu kuindachee mishunu dishkaantsumi jeru sunberu juuñungue tirede, tsenmala Espíritu Santoꞌ kuñu Diosaꞌ palaa jumunaa peeniya juuñungue tirede. 18 Naa-uwanuba Diosba kuinda ke dyatyudei; Espíritu Santo tsandikaañu naa-uwanu bain Diosnu uꞌtandiꞌ pakantsudei. Naa-uwanuba pashkatyumujchi keenaꞌ ipijpajtyaiñuu ityudei, naa Dioschin juu jumu kumuinchi chachillaꞌ mitya bain Diosba kuinda kiikidei. 19 Naa in mitya bain Diosba kuinda kiikidei, tsenmalaa iya tyee panu juñuba Dios inu tsa tsandikareꞌ jela putyu dajka tenna pakaanmala, kaspeleya munuba mijakarajtu Diosaꞌ mika ura kuinda iya mijakares nenutsu. 20 Entsaa kuinda kes nenaa Dios inu eeve, tsenñu juntsaꞌ mityaren challa entsanaꞌ enu peesu puyu. Diosba kuinda kiidekeꞌ inu ti jelaba putyu yachi mika ura kuinda naati panuuñuba tsanguenu paꞌdei.  









De-insha palaa

21 Lalaꞌ

estyanu keranguemu naatala Tíquico, matyu ya bain Bale Rukuꞌ taawasha uraꞌ kiveꞌmu chachee, ñullanu inchi ti kuinda juu bain, naa iya naaju chuñu bain dewainjanu tsuve. 22 Tsaꞌ mityaa iya ñullaꞌ junga yanu erentsuyu lala naana dechuꞌba ñullanu dewainnutsu, tsangueꞌ ñullanu ajchungue pensa mangaasa tenñu. 23 Apa Dios bain, naa Bale Ruku Jesucristo bain, keranguemu naatalalanu tiba bulla jutyu chujtiꞌ, estyanu pensa bain, keenguenu pensa bain kuwasa; 24 naajula bain lalaꞌ Bale Ruku Jesucristonu naa-uwanuba estyaꞌ jintsumulanuya Dios mika estyaꞌ keewareꞌ jintsusa.