Tupanaãrü Ore i Tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuchiga

El Nuevo Testamento de nuestro Señor Jesucristo en el idioma ticuna

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

El Nuevo Testamento en el idioma ticuna

Primera edición, 1986 Segunda edición, 2003 Tercera edición, 2008

Publicado por © La Liga Bíblica 2008 Usted es libre de copiar, distribuir y comunicar públicamente la obra bajo las condiciones siguientes: · Reconocimiento. Debe reconocer los créditos de la Liga Bíblica (pero no de una manera que sugiera que tiene su apoyo o apoyan el uso que hace de su obra). · No comercial. No puede utilizar esta obra para ƿnes comerciales. · Sin obras derivadas. No se puede alterar, transformar o generar una obra derivada a partir de esta obra.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

PRÓLOGO Este Nuevo Testamento de las Sagradas Escrituras se publica con el ƿn de ponerlo al alcance de los hablantes del idioma ticuna quienes residen el la selva a orillas del río Amazonas y su aǂuentes

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CONTENIDO ґ͑ͅҡľΎॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · San Marcosॹॹ · · · San Lucas · · · · San Juanॹॹ ॹ ॹ · · · · Hechosॹॹ ॹ ॹ · · · · · Romanosॹॹ ॹ · · · · 1 Corintiosॹॹ ॹ · · · 2 Corintiosॹॹ ॹ · · · Gálatasॹॹ ॹ ॹ · · · · · Efesiosॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · Filipenses · · · · Colosensesॹॹ ॹ ॹ · · · 1 Tesalonicensesॹॹ 2 Tesalonicensesॹॹ 1 Timoteoॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · 2 Timoteoॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · Titoॹॹ ॹ · · · · · · · Filemónॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · Hebreosॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · Santiagoॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · 1 San Pedroॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · 2 San Pedroॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · 1 San Juanॹॹ ॹ · · · 2 San Juanॹॹ ॹ · · · 3 San Juanॹॹ ॹ · · · San Judasॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · Apocalipsisॹॹ · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

·ॷMateuॹॹ ॹ · · · · · · · ·ॷMarcuॹॹ ॹ · · · · · · · ·ॷLucaॹॹ · · · · · · · · ·ॷCuáu‫· · · · · · · ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹۡ܋‬ ·ॷPuracügüॹॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷDumacu۳‫ۡ܋‬ax۳ۡ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · ·ॷ1 Corɳtiucu۳ ۡ‫ڟ‬ ‫ۡ܋‬ax۳ۡ ॹ · · · ‫ۡڟ‬ ·ॷ2 Corɳtiucu۳ ‫ۡ܋‬ax۳ۡ ॹ · · · ·ॷGárataanecu۳ۡ‫܋‬ax۳ۡ ॹ ॹ ॹ · · ·ॷEpéchiucu۳ۡ‫܋‬ax۳ۡ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · ·ॷPiripucu۳ۡ‫܋‬ax۳ۡ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · ·ॷCorochacu۳‫ۡ܋‬ax۳ۡ ॹ ॹ ॹ · · · ·ॷ1 Techarónicacu۳‫ۡ܋‬ax۳ۡ ॹ ·ॷ2 Techarónicacu۳‫ۡ܋‬ax۳ۡ ॹ ·ॷ1 Timutéuॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · ·ॷ2 Timutéuॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · ·ॷTituॹॹ ॹ ॹ · · · · · · · · ·ॷPirimúॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · ·ॷEbréugüॹॹ · · · · · · ·ॷChau‫ۡ܋‬tiágu · · · · · ·ॷ1 Pedruॹॹ ॹ ॹ · · · · · · ·ॷ2 Pedruॹॹ ॹ ॹ · · · · · · ·ॷ1 Cuáu‫· · · · · · ॹ ॹ ॹ ॹ ॹۡ܋‬ ·ॷ2 Cuáu‫· · · · · · ॹ ॹ ॹ ॹ ॹۡ܋‬ ·ॷ3 Cuáu‫· · · · · · ॹ ॹ ॹ ॹ ॹۡ܋‬ ·ॷYudaॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · ·ॷApocaríchiuॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

·ॷॷॷ7 ·ॷॷ91 ·ॷ139 ·ॷ225 ·ॷ288 ·ॷ365 ·ॷ405 ·ॷ440 ·ॷ462 ·ॷ476 ·ॷ490 ·ॷ499 ·ॷ508 ·ॷ515 ·ॷ519 ·ॷ529 ·ॷ536 ·ॷ541 ·ॷ543 ·ॷ575 ·ॷ584 ·ॷ594 ·ॷ601 ·ॷ609 ·ॷ611 ·ॷ613 ·ॷ616

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ORE I MEXÜۡ GA MATEU ÜMATÜXÜۡ Rü ãŕ۳իǣËӥǣġ¡ɞ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥ ǣæȍфӕ̲Δӡ. Rü Bechabé ga Uría nama۳xchire۳իɗիɥËӥɗֆɗիɥǣ ͑ŕǣæȍфӕ̲Δӡ. 7 Ѡӥæȍфӕ̲Δӡ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ Doboáüۡ. Rü Doboáüۡ ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣk¡ɞ. Ѡӥk¡ɞ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣkËȍ. 8 ѠӥkËȍ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ֤ΎËȍЙ. Ѡӥ֤ΎËȍЙ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ Yuráüۡ. Rü Yuráüۡ ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣԆËȍɞ. 9 ѠӥԆËȍɞ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ֤Ύҡáüۡ. Rü Yotáüۡ ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣkË. ѠӥkË͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣƄËȍľнӕɞ. 10 ѠӥƄËȍľнӕɞ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ Manaché. Ѡӥ͑ͅËȍŃ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣk̲ә. Ѡӥk̲ә͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ֤ΎËȍɞ. 11 Ѡӥ֤ΎËȍɞ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ ֤ľËΎ͑ɞфӥ͑ŕ͑ľŕǣӥ. Rü ֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ´¡ɗфΔ͑ɗ%Ëüۡ۳ãx۳ ga churaragü Yudíugüxüۡ íyauxüۡxüۡ rü Babiróniããnewa nagagüãxüۡ. 12 Rü yexguma Babiróniãwa Yudíugüxüۡ

Ngechuchu ya Cristuarü o۳xigü ga nuxcümaüۡgüxüۡchiga (Lc 3.23-38)

1

1ॸ͵%͑ɗիɥǣͮǣľËȍӕËȍӕֆ

Cristuarü o۳xigü ga nuxcümaüۡgüxüۡ. Ѡӥֆľ̲ҡ͑ӥՓфӥġ¡ɞ͑ɗիɥǣՓӥիɗ, rü Abráüۡ ͑ɗիɥǣҡΎ. 2 Abráüۡ ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣʊËȍ. ѠӥʊËȍ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣkËΎ¡ӕ. ѠӥkËΎ¡ӕ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ֤ӕĀфӥ ͑ŕ͑ľŕǣӥ. 3 Ѡӥ֤ӕĀ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣЬфŃфӥ Charu. Ѡӥҽ̲ф͑ǣɥ͑ľǣӥ͑ɗիɥ ga yema taxre. ѠӥЬфŃ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣƄфΔ. ѠӥƄфΔ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣkфáüۡ. 4 Rü Aráüۡ ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ Aminadá. Ѡӥk̲ɗ͑Ā͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ Nachú. ѠӥͮËȍә͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ Charamú. 5 Ѡӥæȍф̲ә͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ´Ύә фӥѠɗֆɗիɥǣ͑ŕ. Ѡӥ´Ύә͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣϘ¡ľ, rü Ѡӕҡɗɗֆɗիɥǣ͑ŕ. ѠӥϘ¡ľ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣʊËȍɞ. 6 ѠӥʊËȍɞ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣãŕ۳xgacü ga Dabí.

͑ǣǣӥǣӕՓľ͑фӥ֤ľËΎ͑ɞ͑ɗիɥǣ nanatü ga Charatía. Ѡӥæȍфҡɞ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ Chorobabé. 7

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ1ٍॷ2

8

13

ѠӥæȍΎфΎ¡¡Ń͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ Abiú. Ѡӥk¡ɗә͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣƄфɗнӕíüۡ. Rü Eriaquíüۡ ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣkËȍΔ. 14 ѠӥkËȍΔ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣæȍĀΔ. ѠӥæȍĀΔ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣkнӕɞӕ. Ѡӥkнӕɞӕ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣƄфɗә. 15 ѠӥƄфɗә͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣƄфľËȍ. ѠӥƄфľËȍ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ Matáüۡ. Rü Matáüۡ ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣkËΎ¡ӕ. 16 ѠӥkËΎ¡ӕ͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥǣ֤ӕËȍľ. Ѡӥ֤ӕËȍľ͑ɗիɥǣͅфɞ͑ǣɥҡľ. Rü ͅфɞɗֆɗիɥǣ͑ŕֆͮǣľËȍӕËȍӕ ֆæфɗѸҡӕɗիɥËӥ. 17ॸRü yemaãcü Abráüۡwa inaxügü ga yema Ngechuchuarü o۳xigü rü 14͑ɗիɥ ñu۳xmata Dabíwa nangu. Rü to ga 14 inaxügü ga Dabíwa rü ñu۳xmata Babiróniãcüۡ۳ãx۳ ga churaragü Yudíugüxüۡ íyauüۡxguwa nangu. Rü to ga 14 inaxügü ga yexguma Yudíugüxüۡ ínayauüۡxguwena rü ñu۳xmata Cristu buxguwa nangu. Ngechuchu ya Cristuarü buxchiga (Lc 2.1-7) 18ॸѠӥ͖%Ëӥ͑ɗիɥǣֆľիǣӕ̲͑¡ӕիǣӕ

ga Ngechuchu. Ѡӥ͑ŕǣͅфɞфӥ marü Yuchemaã ixãtechaüۡ. Natürü naxüۡpa ga nügüna na nangugüxüۡ rü ̲фӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ%фӥɥ͑ӥ%իü‫ۡڟ‬ ixãxãcü. 19ॸѠӥ֤ӕËȍľǣͅфɞ͑ǣɥҡľËȍüۡ ɗիɥËӥфӥՓӥիɗǣ̲ľËӥ͑ɗիɥ. Rü yemaca۳x tama nanango۳իŕŕËȍüۡ ga yema na naxãxãcüxüۡ ga María. Ѡӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ ǣ¡ľի̲̲фľ͑ǣɥիüۡ na ínatáxüۡ. 20ॸRü ֆľիǣӕ̲ֆľ̲ǣӕɞ͑իɥ͑ӥֆ͑ľ, rü wüxi ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ, rü nanegüwa naxca۳x nango۳x rü

namaã nidexa. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Yuche Pa Dabítanüxüۡx, ‫ؽ‬ҡ%իӢɗ͑ǣɥիüۡ cuxoxüۡ ɗͅфɞ͑͑ǣɥ̲%Ëӕի%̲իüۡ! ƄфӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ͑ǣɥի͑ ɥ͑ӥիüۡǣǣӕ͑ɗիɥɗ͑ի%ի%Ëӥիüۡ. 21ॸ—Rü ͑ǣɥ̲ҡ͑ǣɥիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗ ͑ǣɥի%Ëӥ, rü cuma rü tá Ngechuchugu cunaxüéga. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡ͑ɗիɥɗ͑ŕg‫ ڟ‬a, erü nüma tá norü pecadugüwa ínananguxüۡիŕŕɗ͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgü —ñanagürü. 22ॸRü guxüۡma ga yema orearü ngeruüۡ nüxüۡ ixuxüۡ rü nangupetü na yanguxüۡca۳x ga Cori ga Tupanaãrü ore ga nuxcümaüۡxüۡ ga norü orearü uruüۡ nüxüۡ ixuxüۡ ga ñaxüۡ: 23 ٘Ѡӥҡҡӕľ̲Ëӥ͑ǣɥիüۡ inayarütaxu ɗ͑ǣŕ̲͑ǣľɗҡǣӕ̲ֆҡӥիüۡ cua۳xcü. Rü tá nayatü. Rü Emanuŕ ‫ ڟ‬ҡ͑ɗիɥɗ͑ŕg‫ ڟ‬a. Rü ͑ǣŕ̲͑ŕg‫ ڟ‬a rü ‘Tupana tamaã inarüxã۳ӡ۳x’, ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥٚ, ñanagürü. 24ॸRü yexguma pewa na¤aixãchigu ga Yuche, rü nanaxü ga yema Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ga ĀիӡËüۡ۳ãx۳ namaã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü Maríamaã naxãma۳x. 25ॸNatürü taguma ͑ǣɥիüۡ nacua۳x ñu۳xmata nabu ga guma ͑ǣɥ͑ľ. Rü Ngechuchugu nanaxüéga. Ngechuchuxüۡ ínayadaugü ga yatügü ga nüxüۡ cua۳xüchigüxüۡ

2

1ॸRü

Ngechuchu rü Yudéaanewa ֆľի̲͑ľǣɥ%͑ľǣ´ľфéüۡgu nabu ga yexguma Erode ãŕ۳իǣËӥɗիɥիǣӕǣ yema nachiüۡãnewa. Ѡӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ ɥ%͑ľǣ֤ľфӕËȍфéüۡwa nangugüxüۡ ga ñuxre ga yatügü ga nüxüۡ cua۳xüchigüxüۡ ga woramacuriwa ngúexüۡ ga yaxüۡwa ne ɥիüۡ ga üa۳իËӥ͑ľӡիüۡwa. 2ॸRü duüۡxüۡgüna nacagüe, rü ñanagürügü: —‫ͮع‬ǣľիҡ͑ɗիɥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ2

9

ɗ͑͑ǣŕի̲իüۡ ya yima Yudíugüarü ãŕ۳xgacü ya ngexwacax bucü? Toma rü yéama tochiüۡãnewa nüxüۡ tadau ya norü ՓΎф̲Ëӕфɗфӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ә̲ҡիɥ͑ nüxüۡ tayarücua۳xüüۡgüxüۡca۳x —ñanagürügü. 3ॸRü yexguma yemachigaxüۡ nacua۳xgu ga ãŕ۳xgacü ga ƄфΎĀľфӥЙΎф%Ëӥ͑իΎľǣ%ŕ. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga Yerucharéüۡcüۡ۳ãի۳ ǣӥфӥҡ͑իΎľǣ%ŕǣӥ. 4ॸRü yexguma ga ãŕ۳xgacü ga Erode rü naxca۳x nangema ga guxüۡma ga paigüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ore ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ. Rü nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Ngexta ͑ɗիɥɗ͑¡ӕŃǣիüۡ ya Cristu? —ñanagürü. 5ॸRü nümagü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Nuã Yudéaanewa ͑ǣŕի̲͑ľֆɥ%͑ľֆ´ľфéüۡǣӕҡ͑ɗիɥɗ nabuxüۡ. Yerü nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ rü nachiga nanaxümatü, rü ñanagürü ga yema ore: 6 “Rü Beréüۡ ֆɥ%͑ľֆ֤ӕĀŃ͑ľՓ ͑ǣŕի̲͑ľ, rü yima rü tama Փӥիɗֆ͑ǣľի͑ľфӥӦ͑ľֆ ɥ%͑ľ̲фľ͑ɗիɥ, erü nagu tá ͑¡ӕɗ͑ǣŕ̲ãŕ۳xgacü i taxüۡ i Cristu. Rü nüma tá nüxna nadau i guxüۡma i Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥɗ֤ӕĀɞӕǣӥٚ, ñanagürü. 7ॸRü yexguma ga ãŕ۳xgacü ga Erode rü bexma naxca۳x naca ga yema yatügü ga nüxüۡ cua۳xüchigüxüۡ ga yaxüۡՓ͑ľɥիüۡ. Rü nüxna naca ga ҧacü rü ngunexüۡ na nangóxüۡ ga noxri ga guma woramacuri. 8ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ Erode rü Beréüۡwa nanamugü ga yema yatügü. Rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Rü ‫ ڟ‬Йľիɥфӥ̲ľ%naxca۳x peyada۳u۳x i ngŕ̲ ͑ǣŕ̲ΥիËȍ͑. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ

ipeyangauxgu rü chomaã nüxüۡ pixu na ‫ ڟ‬Ëȍիӡիüۡca۳x, na choma rü ta ngŕ̲ nüxüۡ chayarücua۳xüüۡxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ ΥիËȍ͑! —ñanagürü. 9ॸRü yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕՓľ͑, rü ɗ͑իɥ%Ëȍɗǣֆľ̲ֆҡӥǣӥ. Rü guma woramacuri ga noxri nüxüۡ nadaugücü rü nape۳իľǣӕ͑ɗիӡËȍɗǣӥфӥ͖u۳xmata ֆľ̲ΥիËȍ͑ǣͮǣľËȍӕËȍӕ íyexmaxüۡŕt‫ ڟ‬üwa nangu. Rü yéma nayachaxãchi. 10ॸRü yexguma guma woramacurixüۡ nadaugügu ga yema yatügü, фӥЙΎф%Ëӥ͑ҡ%ŕǣӥ. 11ॸRü ͑ɗËȍΎËӕǣǣӕ̲ɥǣ͑Փ ͑ֆľի̲͑ľՓǣΥիËȍ͑ǣ Ngechuchu. ѠӥΥիËȍ͑իüۡ nadaugü, rü ͑ŕǣͅфɞիüۡ rü ta nadaugü. Rü ΥիËȍ͑ǣNgechuchupe۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügü, rü nüxüۡ nicua۳xüüۡgü. Rü nacaxãp ñu۳իӡËȍɗ͑ֆՓ%ի͑ǣ͑Ύфӥ¡әիËӥǣӥ, фӥΥիËȍ͑͑͑͑ի%̲фľǣӥǣӕɗфӕфӥ pumaragü ga yixichixüۡ. 12ॸRü yemawena, ga yexguma napeeyane ga yema yatügü, rü nanegüwa Tupana nayaxucu۳իŕǣӥ͑ҡ̲Erodeca۳x nawoeguxüۡca۳x. Rü yemaca۳x noxtacüma ҡΎǣ̲͑ǣӕ͑իɥ%Ëӥ̲͑Ëȍɗüۡãneca۳x nawoegu. Equituanewa nabuxmü 13ॸѠӥֆľիǣӕ̲̲фӥɞֆիɥիǣӕՓľ͑ǣ

ֆľ̲ֆҡӥǣӥфӥՓӥիɗǣĀիӡËü۳ۡãx۳ ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ, rü nanegüwa Yucheca۳x nango۳x, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Na¤aixãchi rü írüda! ¡Rü ípechoxüۡ i ͑ӕ%̲͑%ɗΥիËȍ͑ɗͮǣľËȍӕËȍӕфӥ ‫ ڟ‬a ͑ŕ! ‫ؽ‬ѠӥƄнӕɗҡӕ͑ľՓЙľիɥ! ¡Rü ngŕm Йľ͑ǣŕի̲ǣӥ͖u۳xmatáta choma cumaã nüxüۡ chixu na ñuxgu tá cutaeguxüۡ! Erü ãŕ۳իǣËӥɗƄфΎĀľфӥΥxchanaca۳x tá nadau

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ2ٍॷ3

10

na yamáãxüۡca۳x —ñanagürü nüxüۡ. 14ॸRü yexguma ga Yuche rü na¤aixãchi rü ínarüda. Rü yexgumatama chütacü ̲͑%ɗ͑իӡ%ËȍɗǣΥիËȍ͑ǣ ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑ŕ. Rü Equituanewa ͑իɥ. 15ॸRü Equituanewa nayexmagü ñu۳xmata nayu۳x ga ãŕ۳xgacü ga Erode. Rü yemaãcü nangupetü na yanguxüۡca۳x ga Tupanaãrü ore ga nuxcümaüۡcü ga norü orearü uruüۡ nüxüۡ ixuxüۡ ga ñaxüۡ: “Naxca۳x changema ya Chaune rü Ƅнӕɗҡӕ͑ľ͑Ëȍ͑ҡľǣӕիŕŕٚ, ñaxüۡ ga yema ore. Erode nanamu na tüxüۡ nad۳aixüۡca۳x ga õxchanagü 16ॸRü yexguma ga ãŕ۳xgacü ga Erode nüxüۡ cua۳xgu ga to ga namagu na nawoeguxüۡ ga yema yatügü ga nüxüۡ cua۳xüchigüxüۡ ga yaxüۡՓ͑ľɥիüۡ, rü poraãcü nanu. Rü Beréüۡwa nanamugü ga norü churaragü na guxüۡ ga yema naãnewa tüxüۡ nad۳aixüۡca۳x ga guxãma ga

ǣӕիľ̲ΥիËȍ͑ǣӥǣɗֆҡӥիľǣ yexwacax buexe rü ñu۳xmata taxre ga taunecü tüxü‫ ۡڟ‬yexmagüxewa nangu. Yerü yema yatügü ga yaxüۡՓ͑ľɥիüۡ rü marü nüxüۡ nixugügü rü taxre ga ҡӕ͑ľËӥ͑ɗիɥǣ͑Ύիфɗ͑͑͑ǣΔիüۡ ga guma woramacuri. 17ॸRü yemaãcü ningu ga ore ga nuxcümaüۡxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ga Yeremíã ümatüxüۡ ga ñaxüۡ: 18 “Rü Ramáwa nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕɗՓӥիɗɗ naga i poraãcü ngechaüۡgaãcüma auxexüۡ. Rü Ѡнӕľфɗֆɗիɥɗ͑ǣɥի%Ëӥǣӥca۳x poraãcü auxcü. Rü taxuacüma ͑ǣɥիüۡ ҡҡ%ŕիŕŕŕg‫ ڟ‬a, erü nayue i ͑ǣɥի%Ëӥǣӥٚ,

ñanagürü ga yema ore. 19ॸNatürü yexguma marü nayu۳xguwena ga ãŕ۳xgacü ga Erode, rü Equituanewa rü ՓӥիɗǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ rü nanegüwa Yucheca۳x nango۳x. Rü ñanagürü nüxüۡ: 20ॸ—Pa Yuchex, ¡írüda, rü pechiüۡãneca۳x namaã pewoegu ɗΥիËȍ͑ɗͮǣľËȍӕËȍӕ! Erü marü nayue ǣֆľ̲ΥիËȍ͑իüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ —ñanagürü. 21ॸRü yexguma ga Yuche rü ínarüda rü nachiüۡãneca۳x namaã ͑ҡľǣӕǣΥիËȍ͑фӥ͑ŕ. 22ॸNatürü yexguma Yuche nüxüۡ cuáchigagu na Aqueránu ãŕ۳xgacüxüۡ ingucuchixüۡ nanatü ga Erodechicüü ga Yudéaanewa, rü namuüۡ ǣ֤ӕËȍľǣֆŃ̲͑͑իӡիüۡ. ֤ľфӥՓӥիɗǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ nanegüwa nanaxucu۳իŕ na tama yéma Yudéaanewa na ͑իӡիüۡca۳x. Rü yemaca۳x Gariréaanewa ͑իӡ. 23ॸRü yexguma Gariréaanewa nangugügu, фӥɥ%͑ľǣͮËȍфŃҡӕՓ ͑իɥ, rü yexma naxãchiüۡgü. Rü yemaãcü nangupetü na yanguxüۡca۳x ga yema ore ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü nüxüۡ ixugüxüۡ ga ñaxüۡ: “Ngechuchu ya Cristu rü Nacharétucüۡ۳ãx۳ maã tá ͑͑իӕǣӥٚ, ñaxüۡ. Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ nüxüۡ nixu ga Tupanaãrü ore ga dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa (Mr 1.1-8; Lc 3.1-9, 15-17; Cu 1.19-28)

3

1-2ॸRü

yexguma Nacharétuwa nayexmagu ga Ngechuchu, rü Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ inanaxügü ga Tupanaãrü orexüۡ na yaxuxüۡ ga Yudéaanewa ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ3

11

dauxchitawa ngextá taxúema íxãpataxüۡwa. Rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: —¡Nüxüۡ perüxoe i pecüma i chixexüۡ! Erü marü ningaica na perü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ ya Tupana —ñanagürü. 3ॸRü guma Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡËȍɗǣ͑ɗիɥǣ͑իӥ̲ҡӥ%իüۡ ga nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ǣʊËȍɞǣֆľիǣӕ̲͖իǣӕ: “Rü dauxchitawa i ngextá taxúema íxãpataxüۡՓҡ͑͑ǣŕի̲ɗ ‫ ڟ‬a tagaãcü wüxi i duüۡxüۡ i ngŕm ۡ ñaxü: ‘¡Pegü pemexŕŕ۳x naxca۳x ya Cori! ¡Rü naxca۳x ipeyanawe۳xãchixŕŕ۳x i perü maxüۡ!ٔॸٚ ñaxüۡ. 4ॸRü naxchiru ga Cuáüۡ rü cameyuta۳xanaxca۳ի͑ɗիɥ, rü norü goyexüۡ rü naxcha۳xmünaxca۳ի͑ɗիɥ. Rü beruremaã rü munümaã naxãwemü. 5ॸRü yéma CuáüۡxüۡҡՓɗ͑ֆфӥիɥ͑ӥŕǣӥիüۡ ga duüۡxüۡgü ga Yerucharéüۡcüãۡ۳ x۳ , rü duüۡxüۡgü ga guxüۡ ǣ֤ӕĀŃ͑ľՓ͑ľɥիüۡ, rü duüۡxüۡgü ga natü ga Yudáüۡãrü ngaicamagu ãchiüۡgüxüۡ. 6ॸRü guxema duüۡիŕǣӥǣ͑ӥիüۡ ixugüexe ga tümaãrü pecadugü, rü Cuáüۡ rü tüxüۡ ínabaiüۡիŕŕǣ natü ga Yudáüۡwa. 7ॸNatürü yexguma Cuáüۡ nüxüۡ da۳u۳xgu ga naxüۡtawa na nangugüxüۡ ga muxüۡma ga ãŕ۳xgacügü ga Parichéugü rü Chaduchéugü na ínabaiüۡիŕŕ%իücۡ a۳x, rü Cuáüۡ ñanagürü nüxüۡ: —Pa Ãxtapearü Duüۡxüۡgüx, ¿rü texé pemaã nüxüۡ tixu na naxchaxwa pibuxmüxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲ ҽӕЙ͑%фӥЙΎիËӕɗ%ӡËӥ̲իüۡ i marü ingaicaxüۡ? 8ॸ—¡Rü penaxwa۳xe na Tupana naxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲Йľ̲իŕիüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ guxüۡma i duüۡxüۡgü nüxüۡ nadaugüxücۡ a۳x na aixcüma marü nüxüۡ perüxoexüۡ ɗ͑ǣŕ̲ pecüma i chixexüۡ! 9ॸ—Erü Tupanape۳xewa

rü taxuwama name na pegü pixuxüۡ na Abráüۡtanüxüۡ ɗ֤ӕĀɞӕǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ erü tama ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ɗĀӕüۡxüۡgüxüۡ nayaxuxüۡ. Rü pemaã nüxüۡ chixu rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑naxwa۳xegu, rü tama nüxüۡ‫ ڟ‬naguxcha na daa nutawa Abráüۡtanüxüۡ nanguxüۡիŕŕիüۡ. 10ॸ—Rü Tupanaãrü yuema rü marü íimemare na nadaxüۡxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲͑͑ľҡӥǣӥɗҡ̲ mexüۡ. Rü guxüۡma i nanetügü i chixearü ΥΦիüۡ rü tá nadaxüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗҡɞ͑ǣӕ —ñanagürü. 11ॸRü ñanagürü ta ga Cuáüۡ: —Choma rü aixcüma dexáwamare pexüۡ íchabaiüۡիŕŕ͑ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü nüxüۡ cuáxücۡ a۳x na aixcüma marü nüxüۡ perüxoexüۡ i pecüma i chixexüۡ. Natürü choweama tá ínangu i to i Tupanaãrü orearü uruüۡ. Rü nüma tá pexüۡtawa ̲͑͑ӕɗҽӕЙ͑%ŕɗӥӥ͑ľիüۡ na ͑ЙΎфľիŕŕ%իüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑Փľфӥիɥիüۡ, фӥ͑ӥ̲ҡ͑͑ЙΎիËӕľɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑իüۡ oexüۡ. Erü nüma rü poraãcü choxüۡ narüyexera na ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ. Rü choma rü nape۳xewa rü taxuwama chame rü bai i norü chapatuarü ngewaxüra chame. 12ॸ—Rü nüma rü marü ínamemare na ñoma i naãnewa yadexechiãxücۡ a۳x i norü duüۡxüۡgü ñoma wüxi i yatü trigu naãt‫ ڟ‬üna idexechixüۡrüüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ ͑ֆĀľիľËȍɗɗ͑ǣŕ̲͑Ύիфӥɗիɥǣӥիüۡ na naxüۡҡՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥիücۡ a۳x, natürü ͑ǣŕ̲ҡ̲͑Ύիфӥɗիɥǣӥիüۡ rü tá ínanagu nawa ya yima üxü ya taguma ixoxüۡne —ñanagürü ga Cuáüۡ. Ngechuchuarü baiechiga (Mr 1.9-11; Lc 3.21-22) 13ॸѠӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣǾфɗфŃ͑ľՓ

͑ľ͑իӡիüۡ ga Ngechuchu. Rü Cuáüۡxüۡtawa nanguxüۡ ga Yudáüۡ ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ3ٍॷ4

12

natüwa, na Cuáüۡ ɞ͑¡ɗľիŕŕիüۡca۳x. 14ॸRü noxri rü tama Ngechuchuxüۡ ɞ͑¡ɗľիŕŕËȍüۡ ga Cuáüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Choxüۡ Փիɗ͑ɗիɥɗ̲͑ľիüۡ na ɞËӕ¡ɗľիŕŕիüۡ. ¿Rü ñuxãcü i cuma i chauxüۡҡՓËӕիӡիüۡ na choma cuxüۡ ɞËȍ¡ɗľիŕŕիüۡca۳x? —ñanagürü. 15ॸNatürü ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —̲ͮľ͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ ɞËӕ¡ɗľիŕŕɗ ñu۳xmax. Ƅфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡ͑իӥɗ guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ҡӥիüۡ muxüۡ —ñanagürü. Rü yexguma ga Cuáüۡ rü: —Ngüۡ —ñanagürü. 16ॸRü yexguma marü Cuáüۡ Ngechuchuxüۡ ɞ¡ɗľիŕŕǣӕՓľ͑, rü dexáwa ínaxüۡãchigu ga Ngechuchu. Rü ֆľիǣӕ̲ҡ̲͑ɗՓ%ի͑ǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãne, rü Ngechuchu nüxüۡ nadau ga ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ga wüxi ga muxtucurüüۡ na inagoxüۡ rü nüxna na nanguxüۡ. 17ॸRü dauxüۡՓɗ͑͑իӡǣ wüxi ga naga ga ñaxüۡ: —ġ͑ɗիɥֆ Chaune ya nüxüۡ changechaüۡxüۡchicü, rü ЙΎф%Ëӥ̲͑%Ëȍҡ%ŕիüۡchicü —ñaxüۡ. Ngechuchuxüۡ naxü ga Chataná (Mr 1.12-13; Lc 4.1-13)

4

1ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥҽӕЙ͑%ŕɗ

Ԗӥ͑ľիüۡ rü wüxi ga nachica ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa Ngechuchuxüۡ naga na yéma Chataná nüxüۡ üxücۡ a۳x. 2ॸRü taguma nachibü ga 40 ga ngunexüۡ rü 40 ga chütaxüۡ. Rü yemawena rü nataiya. 3ॸRü yexguma ga n۳g۳oxo ga Chataná rü Ngechuchuxüۡtawa nangu, na nüxüۡ naxüxücۡ a۳x. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Ega ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ͮ͑ľнӕɗիɥǣӕ, ¡rü daa nutagüxüۡ ̲͑ӕ͑Й%ӡիüۡ nanguxüۡxücۡ a۳x! —ñanagürü ga Chataná. 4ॸNatürü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ rü ñanagürü:

٘ҽ%ӡҡ̲Й%ӡիɥË̲͑͑իŕիŕŕɗ duüۡxüۡgü, natürü guxüۡma i ore i Tupana nüxüۡ ixuxüۡ ͑ɗիɥɗ duüۡxüۡgüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡٚ, ñanagürü. 5ॸRü yexguma ga n۳g۳oxo ga æȍҡ͑фӥǣӕ̲ɥ%͑ľǣӥӥ͑ľ͑ľǣ Yerucharéüۡwa nanaga. Rü tupauca ga taxüۡnetape۳xegu nanamunagü. 6ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —Ega aixcüma Tupana ͮ͑ľнӕɗիɥǣӕ, ¡rü nuã cugü rütáe! Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Tupana tá nanamu i norü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ na cuxna nadaugüxüۡca۳x. Rü naxme۳xmaã tá cuxüۡ niyauxgü na tama ҧacü rü nutagu cunguxüۡca۳իٚ, ñanagürü. 7ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Rü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ rü ñanagürü ta: “¡Tama name i nüxüۡ na cuxüxüۡ ya Cori ya curü Tupana!ٚ ñanagürü. 8ॸRü yexguma wenaxãrü ga n۳g۳oxo ga Chataná rü wüxi ga ma۳իЙӦ͑ľǣ máxpü۳xüchinetape۳xewa nanaga. Rü yéma Ngechuchuxüۡ nanawe۳x ga guxüۡma ga nachiüۡ%͑ľǣӥ͖͑ӕի%Ëӥֆ̲ľիŕËȍɗիüۡ. 9ॸRü Chataná rü ñanagürü nüxüۡ: —Choma chi cuxna chanaxã i guxüۡma i ñaã cuxüۡ chawéxüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗchope۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügu rü choxüۡ quicua۳xüüۡgu cucaxãp —ñanagürü. 10ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬æȍΎի͑ɗիӡǣËȍɗ, Pa Chatanáx! Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ rü ñanagürü: “¡Nüxüۡ icua۳xüüۡ ya Cori ya curü Tupana, rü yimaãxüۡ‫ڟ‬իɥËҡ̲ napuracü!ٚ ñanagürü. 11ॸRü yexguma ga n۳g۳oxo ga æȍҡ͑фӥͮǣľËȍӕËȍӕ͑͑ɗիӡǣËȍɗ. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ4

13

Ngechuchuxüۡtawa nangugü ga ĀիӡËü۳ۡãx۳ ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü. Rü Ngechuchuxüۡ narüngüۡիŕŕǣӥфӥ͑ӥի͑͑Āӕǣӥ. Ngechuchu rü inanaxügü ga norü

pecüma i chixexüۡ! Erü marü ningaica na perü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ ya Tupana —ñaxüۡ. Ngechuchu rü naxca۳x naca ga ãgümücü ga püchaetanüxüۡ

puracü ga Gariréaanewa (Mr 1.14-15; Lc 4.14-15)

yexguma Ngechuchu nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕ ga na napoxcuxüۡ ga Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ, фӥǾфɗфŃ͑ľՓ͑իӡ. 12ॸRü

13ॸͮҡӥфӥҡ̲ɥ%͑ľǣͮËȍфŃҡӕǣӕ

narüxã۳ӡ۳x, фӥɥ%͑ľǣæЙľф͑ӡՓ͑իӡ na yexma yaxãchiüۡxüۡca۳x. Ѡӥǣӕ̲ɥ%͑ľ rü naxtaxa ga Gariréacutüwa nayexma ‫ ڟ‬ҡ͑ӥիüۡ rü Netarítanüxüۡ ga ga Chaburãӡ duüۡxüۡgü ixãchiüۡgüxüۡwa. 14ॸRü yema nangupetü na yanguxüۡca۳x ga ore ga nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ǣʊËȍɞӥ̲ҡӥիüۡ ga ñaxüۡ: 15-16 “Rü duüۡxüۡgüca۳x tá nango۳x i wüxi ‫ ڟ‬%фӥ ɗ͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡ i Chaburãӡ naãnewa, rü Netaríarü naãnewa, rü Yudáüۡãrü ҡΎËӕҡӥՓфӥ͑ǣŕ̲̲͑ɗ taxtücutüwa nadaxüۡwa, rü Gariréaanewa i ngextá duüۡxüۡgü ɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ ixãchiüۡgüxüۡwa. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü ga noxri ŕ%͑ľիüۡwa yexmagüxüۡ, rü tá nüxüۡ nadaugü i wüxi i taxüۡ i ͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü ga noxri yutüüۡwa yexmagüxüۡ rü tá nüxüۡ nabaxi i ͑ǣŕ̲͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡٚ, ͖͑ǣӥфӥǣֆľ̲ʊËȍɞфӥΎфľ. 17ॸRü yexgumaüۡËӥӥ͑ɗիɥǣɗ͑իӥǣӥ%իüۡ ga Ngechuchu ga nüxüۡ na yaxuchigaxüۡ ga norü ore ga ñaxüۡ: —¡Nüxüۡ perüxoe i

(Mr 1.16-20; Lc 5.1-11) 18ॸRü

yexguma naxtaxa ga ǾфɗфŃ͑ËӥǣӕֆիӡիǣӕǣͮǣľËȍӕËȍӕ, rü yéma nüxüۡ nadau ga taxre ga yatü ga ͑ӥǣӥľ͑ľŕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü wüxi rü æȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕǣӕãŕg‫ ڟ‬axüۡ ͑ɗիɥ. Rü to rü Aüۡdrégu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ ͑ɗիɥ. Rü nümagü rü ínapüchaegü, yerü woetama püchaetanüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 19ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬æȍΎՓľЙľфӥիɥ! Rü chorü puracüwa tá pexüۡ chamugü na chauxüۡtawa penagagüxüۡca۳x i duüۡxüۡgü —ñanagürü. 20ॸRü yexgumatama ga yema taxre, rü yéma nanata۳xgü ga norü püchagü. Rü ͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑фӥիɥ. 21ॸRü yéamaxüۡra ͑իӡǣͮǣľËȍӕËȍӕ, rü yéma nüxüۡ ͑ĀӕǣҡΎǣҡիфľǣ͑ӥǣӥľ͑ľŕǣӥ. Rü kËΎ¡ӕ͑ɗիɥǣՓӥիɗ, rü Cuáüۡ ͑ɗիɥǣҡΎ. Ѡӥ‫ד‬ľ¡ľĀŃӕ͑͑ľǣӥ͑ɗիɥǣ͑ӥ̲ǣӥ. Rü nanatümaã wüxi ga nguewa nayexmagü. Rü yéma ínanangáitagü ga norü püchagü. Rü Ngechuchu naxca۳x naca. 22ॸRü yexgumatama yéma nguewa tüxüۡ nata۳xgü ga nanatü. Rü ͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑фӥիɥ. ͮǣľËȍӕËȍӕ͑͑͑ǣәľիŕŕǣ muxüۡma ga duüۡxüۡgü (Lc 6.17-19)

guxüۡ ga Gariréaanegu ͑ɗիӡǣӥËȍɗǣӥǣͮǣľËȍӕËȍӕ. Rü ՓӥիɗËȍɗǣӥǣɥ%͑ľՓ, rü duüۡxüۡgüarü ngutaque۳xepataüۡwa ningu۳իŕŕҡľËȍɗǣӥ. 23ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ4ٍॷ5

14

Rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixuchiga ga ore ga mexüۡ na ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ ya Tupana. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga yema ićaaweexüۡ фӥ̲͑͑ľŕիŕŕǣՓΎΎ nañuxraüۡxüۡ ga norü ćaawe nüxüۡ‫ڟ‬ yexmaxüۡ, rü naxca۳x nitaanegü. 24ॸRü Ngechuchuxüۡ nacuáchigagü ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga Chíriaanecüۡ۳ãx۳ . Rü naxüۡtawa nanagagü ga nagúxüۡraüۡxüۡ ga ićaaweexüۡ. Rü yematanüwa nayexma ga duüۡxüۡgü ga ngúanemaã ićaaweexüۡ, rü duüۡxüۡgü ga poraãcü naxüۡnewa nangúxüۡ, rü duüۡxüۡgü ga n۳g۳oxo nawa yexmaxüۡ, rü duüۡxüۡgü ga óxwaã۳xgüxüۡ, rü duüۡxüۡgü ga naw۳ %ɥի%Ëȍɗǣӥիüۡ. Rü ͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑͑ľŕիŕŕǣǣӕիüۡma ga yema. 25ॸѠӥͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑фӥիɥǣ muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga Gariréaanecüۡ۳ãx۳ , rü Decaporíchiuanecüۡ۳ãx۳ rü Yerucharéüۡcüۡ۳ãx۳ , rü Yudéaanecüۡ۳ãx۳ , rü natü ga Yudáüۡãrü tocutücüۡ۳ãx۳ . Ngechuchu rü ma۳իЙӦ͑ľՓ͑ӥիüۡ nixu ga Tupanaãrü ore 1ॸRü yexguma Ngechuchu nüxüۡ da۳u۳xgu ga yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü, rü wüxi ga ma۳իЙӦ͑ľՓ ínaxüۡãchi namaã ga norü ngúexüۡgü. Rü yéma narüto, rü norü ngúexüۡgü nüxüۡ ɞ͑ËȍΎ̲ŕǣӕ%Ëȍɗ.

5

֤ɞիľ̲ҡ%ŕǣӥիľËȍɗǣ

ya yíxema ngechaüۡgüxe, erü Tupana tá tüxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕ. 5ॸ—ҽҡ%ŕǣӥֆֆɞիľ̲ tama tügü rüyexeragüxe rü meã ɗфӥիɥ͑ӥŕիŕ, ľфӥҡҡ͑ֆӕիǣӥɗ͑ǣŕ̲ naãne i Tupana tümamaã ixunetaxüۡ. 6ॸ—ҽҡ%ŕǣӥֆֆɞիľ̲ЙΎф%Ëӥҡӥիüۡ‫ڟ‬ nangúchaüۡիŕ͑Tupanape۳xewa meã ҡ̲իŕիüۡ, erü Tupana tá tüxna nanaxã i ͑ǣŕ̲̲իüۡ i mexüۡ i naxca۳x tadaugüxüۡ. 7ॸ—ҽҡ%ŕǣӥֆֆɞիľ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü tüxüۡ‫ ڟ‬ngechaüۡtümüüۡgüxe, erü tümagü rü tá ta Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüüۡgü. 8ॸ—ҽҡ%ŕǣӥֆֆɞիľ̲ҡ̲Ëȍɗիľիüۡgu фӥիɥ͑ӥŕիŕɗҡӥ̲%ŕՓ, erü yíxemagü tá ҡɗիɥǣӥֆҽӕЙ͑իüۡ daugüxe. 9ॸ—ҽҡ%ŕǣӥ ya yíxema togüarü chogüruüۡ ɗիɥǣӥիľ, erü Tupana rü nanegümaã tá tüxüۡ naxu. 10ॸ—ҽҡ%ŕǣӥֆֆɞիľ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü tümachi aiexe naxca۳x na Tupana naxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲̲ľ%ҡ̲իŕիüۡ. Erü Tupaname۳իŕՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥ, rü Tupana rü marü tümaãrü ãŕ۳իǣËӥ͑ɗիɥ. 11ॸ—Ьľҡ%ŕǣӥ i pema ega duüۡxüۡgü ҧacü pemaã ixugüegu, фӥËȍɗիфɗЙľ̲%̲͑իŕǣӕ, rü chaugagu doramaã poraãcü chixri pechiga yad exagügu. 12ॸ—‫ؽ‬ѠӥЙľҡ%ŕǣӥ̲фӥҡ̲ ЙľիΎľǣ%ŕǣӥ! ƄфӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa tá penayauxgü i wüxi i perü ãmare i ̲ľիŕËȍɗիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͖u۳xma pexüۡ ngupetüxüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ nangupetüxüۡ ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü, yerü ga duüۡxüۡgü rü naxchi rü ta naxaie.

(Lc 6.20-23) 2ॸRü

inanaxügü ga Ngechuchu ga na ͑͑ǣәľիŕŕ%իüۡ, rü ñanagürü: 3ॸ—ҽҡ%ŕǣӥ ya yíxema nüxüۡ icua۳ի%Ëȍɗҡ͑ӥիŕɗ tümaãrü pecadu rü nüxüۡ rüxoexe. Erü Tupaname۳իŕՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥ, rü Tupana rü marü tümaãrü ãŕ۳իǣËӥ͑ɗիɥ. 4ॸ—ҽҡ%ŕǣӥ

Yucürarüüۡ rü omürüüۡ Йɗիɥǣӥ i ñoma i naãnewa (Mr 9.50; Lc 14.34-35)

rü ñoma yucürarüüۡ Йɗիɥǣӥɗ ñoma i naãnewa. Erü yima yucüra rü Υ̲͑͑͑ľիŕŕիüۡrüüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ 13ॸ—Pema

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ5

15

ta i pema rü ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡǣӥфӥ̲ľիŕŕфӕüۡ Йɗիɥǣӥ. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑͑ǣľËǣӕֆֆӕËӥф, ¿rü ҧacüwa chi i namexüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ի? Rü dücax, rü taxuwama name, rü ‫ ڟ‬a duüۡxüۡgü nawa ítanata۳xmare, rü ngŕm 14 nangagü. ॸ—Pema rü ñoma i naãnecüۡ۳ãի۳ %фӥ͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡ Йɗիɥǣӥ. Rü Փӥիɗֆɥ%͑ľֆՓӥիɗֆma۳իЙӦ͑ľՓ ͑ǣŕի̲͑ľ, rü taxuacüma inicu۳x. 15ॸ—Rü taxúema wüxi i omüwa tanangixichi na ‫ ڟ‬ҡüüۡgu na wüxi i caichãӡ tayaxücuchixüۡca۳x. Natürü wüxi i omüwa tanangixichi na norü üchicaüۡgu ‫ ڟ‬a tüxüۡ tanaxünagüxüۡca۳x, na ngŕm nabaxixüۡca۳x ya guxãma ya yíxema yima ɥՓ͑ǣŕի̲ǣӥիľ. 16ॸ—Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ duüۡxüۡgüpe۳իľՓ̲͑ľ%Йľ̲իŕիüۡ. Erü ͑ǣŕ̲%ËӥɗЙľ̲фӥΎ̲ӥǣӥфüüۡ tá Йɗ͑ɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥĀӕüۡxüۡgü tá nüxüۡ ͑Āӕǣӥɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i pexüxüۡ, rü tá nüxüۡ nicua۳xüüۡǣӥֆЬľ͑ҡӥֆĀիӡՓ ͑ǣŕի̲Ëӥ. ͮǣľËȍӕËȍӕ͑͑͑ǣәľիŕŕǣ̲ӕǣӥËȍɗǣ 17ॸ—ҽ̲̲͑ľɗ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑ ͑ә̲Ëȍիӡիüۡ ͑ɗËȍֆ͑իΎիŕŕիüۡca۳x i ҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ, rü yema ore ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü namaã ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ә̲Ëȍիӡ͑ ̲ľ%Ëȍֆ͑ǣӕիŕŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ, фӥҡ̲͑ɗËȍֆ͑իΎիŕŕիüۡca۳x. 18ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu, rü ñu۳xma tauta na nagúxüۡ i ñoma i naãne rü ͑ǣŕ̲ĀիӡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ, rü tauta na yanguxüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥՓ nüxüۡ yaxuxüۡ, rü taxucürüwama ɗ͑ֆфӥիΎɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ, rü bai i írarüwa. 19ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ya yíxema

ҡ̲͑ǣɥ͑ӥիŕɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ, rü woo wüxi i ҧacü i íraxüۡǣҡ̲ҡիɥ͑ӥǣӕфӥ duüۡxüۡgüxüۡ tangúexŕŕ۳xgu na nümagü rü ҡҡ̲͑ǣ͑͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x, rü yíxema rü tá guxüۡãrü yexera wixweama tata۳x i ngextá Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa. ͮҡӥфӥֆɞիľ̲͑ǣɥ͑ӥիŕɗҽӕЙ͑%фӥ mugü rü duüۡxüۡgüxüۡ ngúexŕŕի‫ ڟ‬ŕ͑ ҡӥ̲ǣӥфӥҡ͑ǣҡիɥ͑ӥŕիüۡca۳x, rü guxüۡpe۳xewa tá taxü i ngextá Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa. 20ॸ—Rü pemaã nüxüۡ chixu, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲ЬфɗËȍŃӕǣӥфӥ ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü i ore i mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡãrü yexera meã Йľ̲իŕǣӕ, rü tagutáma Tupana ãŕ۳xgacü ɞɗիɥիüۡwa pichocu. ͮǣľËȍӕËȍӕ͑͑͑ǣәľիŕŕ͑ҡ̲̲͑ľիüۡ ͑ҡľիŃҡӥ̲ŕ͑ľŕ̲%͑͑ӕիüۡ (Lc 12.57-59)

rü marü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣ ͅΎɥËȍŃфӥΎфľǣ͑ӕիËӥ̲üۡgüxüۡ ga duüۡxüۡgümaã nüxüۡ yaxuxüۡ ga ñaxüۡ: ٘‫ؽ‬ҽ%իӢɗЙľ̲ŕҡǣӥիüۡ! Erü texé ֆ̲ŕҡիľфӥҡҡЙΎիËӕٚ, ñaxüۡ. 22ॸ—Natürü choma rü pemaã nüxüۡ 21ॸ—Pema

ËȍɗիӕфӥҡľիŃֆҡӥ̲ŕ͑ľŕ̲%͑ӕիŕ, rü tá tapoxcu. Rü texé ya ҧacü ҡӥ̲ŕ͑ľŕ̲%ɗիӕǣӥիľ, rü ãŕ۳xgacügüpe۳xewa tá tüxüۡ nagagü na tüxüۡ napoxcuxüۡca۳x. Rü texé ya ҡӥ̲ŕ͑ľŕիüۡ n۳g۳oxo wogüxe, rü %ӡËӥ̲իüۡՓҡ͑ǣŕի̲, erü ngürüãchi tá tapoxcu nagu ya yima üxü ya n۳g۳oxo nagu poxcuene. 23-24ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ tupaucawa Tupanana cunaxãxgu i curü ‫ ڟ‬a nüxna cucua۳xãchigu na Āɥŕфӕ, rü ngŕm ҧacüca۳x cumaã nanuxüۡ ɗËӕľ͑ľŕ, ¡rü ͑ǣŕի̲ҡӕЙӕËǣӕҡ̲͑իӥɗ͑ǣŕ̲ curü ãmare i Tupanana cuxãxchaüۡxüۡ!

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ5

16

‫ؽ‬ѠӥËӕľ͑ľŕիüۡҡՓ͑իӡ, rü namaã ֆ̲ľիŕŕիɥфɗ͑ǣŕ̲ËӕիËȍɗ͑ naxaixüۡ! Ѡӥ͑ǣŕ̲Փľ͑фӥ̲фӥ̲͑ľ i tupaucaca۳x cutaegu na Tupanana cuyaxãmarexüۡca۳իɗËӕфӥĀɥŕфӕ. 25ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗľՓӥիɗɗ͑ǣľҡ͑ӥca۳x cuxüۡ íxuaxüۡgu, rü ãŕ۳xgacüxüۡtawa cuxüۡ tagaxgu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲͑Փҡ̲ tüxüۡ Ëӕфӥ͑ǣӥի̲ӥիŕŕ͑ҡ̲ ãŕ۳xgacüpe۳xewa cuxüۡ tagaxüۡca۳x. Erü wüxicana na ãŕ۳xgacüxüۡtawa cunguxüۡ, rü ãŕ۳xgacü tá purichíagüna cuxüۡ namu na cuxüۡ napoxcuxüۡca۳x. 26ॸ—Rü aixcüma ‫ ڟ‬a cumaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥҡ%ӡҡ̲͑ǣŕm ۡ poxcupataüwa ícunguxuchi ñu۳xmatáta ͑ǣɥիüۡ cuxütanü i gu۳իËӥɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕɗ nüxü‫͑ ۡڟ‬ǣɥիüۡ cungetanücü. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ paxa Tupanana peca na pexü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡxüۡca۳x i perü pecadugü na tama pexüۡ napoxcuexüۡca۳x. ͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑%͑͑ǣәľիŕŕҡľ͑ tama namexüۡ na wüxi i ngemaã chixexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ 27ॸ—Pema marü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣ ҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣͅΎɥËȍŃ͑ӕիËӥ̲ nüxüۡ ixuxüۡ ga ñaxüۡ: ٘‫ؽ‬ҽ̲̲͑ľɗ͑ɥɗ͑ǣľ̲%͑ icupexüۡ!ٚ 28 ۡ ñaxü. ॸ—Natürü choma rü pemaã nüxüۡ chixu, rü yíxema texé ya wüxi i ngexüۡ ĀՓľ͑ӥիŕфӥҡӥիü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡիŕ͑ ͑ǣɥ̲%ɗҡЙľիüۡ, rü Tupanape۳xewa rü marü chixexüۡ ͑ǣɥ̲%ҡիӥɗҡӥ̲%ŕՓ. 29ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗֆɗ̲Ëӕфӥ ҡӥǣӥ͑ľիŕҡӥЙľËĀӕËӕիüۡ ӥիŕŕǣӕфӥ ¡noxtacüma nayaxu rü yaxüۡgu naña! Ƅфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥ͑ֆɗ̲ cuxetüxicatama iyarütaxuxüۡ na tama guxüۡ i cuxune iyarütaxuxüۡca۳x nagu ya

yima üxü ya n۳g۳oxogü nagu poxcuene. 30ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗֆɗ̲Ëӕфӥ

tügüneme۳իŕЙľËĀӕËӕիüۡ ӥիŕŕǣӕ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲ɞËӕ͑Āľфӥ yaxüۡgu cuyaña. Ƅфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥ͑ yima cuxme۳իɥËҡ̲ɗֆфӥҡիӕիüۡ na tama guxüۡ i cuxune iyarütaxuxüۡca۳x nagu ya yima üxü ya n۳g۳oxogü nagu poxcuene. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥľǣՓΎΎЙľիü‫ۡڟ‬ ͑ǣӕիËȍǣӕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ ЙɗիɥǣËȍɗɗǣӕիüۡma i chixexüۡ i nagu piyixchaüۡxüۡ —ñanagürü. ͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑%͑͑ǣәľիŕŕҡľ͑ҡ̲ namexüۡ na texé tümama۳xüۡ ítáxüۡ (Mt 19.9; Mr 10.11-12; Lc 16.18) 31ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —ͅΎɥËȍŃфӥüۡpa nüxüۡ nixu rü yíxema tümama۳xüۡ ítáxe, rü tanaxwa۳իľɗ͑ǣɥի͑ tanaxã i wüxi i popera i nawa nüxüۡ tixuxüۡ ̲͑фӥ͑ǣɥիüۡ ítatáxüۡ. 32ॸ—Natürü choma rü pemaã nüxüۡ chixu, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗ ya yatü naxma۳xüۡ íta۳xgu, фӥËȍɗҡ̲͑ɥ ֆֆҡӥ̲%͑͑ǣŕ%ŕիüۡǣǣӕֆɗիɥǣӕ, rü %ӡËӥ̲իüۡՓ͑ǣɥիüۡ ҡ͑ǣŕի̲իŕŕľфӥ ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ǣӥфӥ%ËȍɗЙľËĀӕɗիӥ. Rü ֆɞիľ̲͑ǣɥ̲%%̲իŕɗՓӥիɗɗ͑ǣľɗ̲фӥ ͑ǣɥҡľ͑ǣɥիüۡ íta۳xcü, rü tüma rü ta pecadu taxü.

ͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑%͑͑ǣәľիŕŕҡľ ga unetachiga 33ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Pema rü marü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣ ͅΎɥËȍŃфӥΎфľǣ͑ӕիËӥ̲üۡgüxüۡ ga duüۡxüۡgümaã nüxüۡ yaxuxüۡ ga ñaxüۡ: ٘ͮǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑ŕg‫ ڟ‬agu texémaã

ҧacüca۳x icuxunetagu, rü name ͑ɗիɥɗËӕֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲Ëӕфӥ ӕ͑ľҡٚ,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ5

17

ñaxüۡ. 34ॸ—Natürü choma rü pemaã nüxüۡ chixu rü tama name i texéégagu rü e۳xna ҧacüégagu wüxi i duüۡxüۡmaã ipexuneta. Ѡӥҡ̲̲͑ľɗĀիӡǣӕիüۡ i naãneŕg‫ ڟ‬agu ‫ ڟ‬a narüto ya Tupana. ipexuneta, erü ngŕm 35ॸ—Rü tama name i ñoma i naãneŕg ‫ ڟ‬agu ipexuneta, erü Tupanaãrü ËӕɗիËӕҡӥËȍɗË͑ɗիɥ. Rü tama name i Yerucharéüۡŕg‫ ڟ‬agu ipexuneta, erü Tupana ya guxüۡãrü ãŕ۳իǣËӥфӥɥ%͑ľ͑ɗիɥ. 36ॸ—Rü tama name i cugüégagu icuxuneta, erü woo wüxitama i cuyae rü taxucürüwa cunaxüchicüü na nachóxüۡca۳x rü e۳xna nawaxüxüۡca۳x. 37ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳իфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ɗËӕիӕ͑ľҡǣӕфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ: —Ngüۡ, tá chanaxü —ñaperügü, rü e۳xna: —ҽ%ӡҡ̲Ëȍ͑իӥ—ñaperügü. Erü guxüۡma i to i ore i namaã icuxunetaxüۡ, rü n۳g۳ΎիΎɗæȍҡ͑Փ͑ľӡիüۡ ͑ɗիɥ. ͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑%͑͑ǣәľիŕŕҡľ͑ ñuxãcü namexüۡ na namaã ichopetüxüۡ i ͑ǣŕ̲ĀӕüۡxüۡǣӥɗËȍɗիфɗҡ̲%̲իŕիüۡ 38ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Pema rü marü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣ ҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣͅΎɥËȍŃ͑ӕիËӥ̲ nüxüۡ ixuxüۡ ga ñaxüۡ: ٘ͮǣŕիǣӕ̲ҡľիŃՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡxüۡ ɗËȍɗիľҡӥիŕŕǣӕ, rü ҡӥ̲իŕҡӥ̲%ҡ̲ ҡֆ͑ǣӕҡ͑ӥիŕŕ. Rü texé wüxi i duüۡxüۡxüۡ ibüepütagu, rü tümapütamaãtama ҡֆ͑ǣӕҡ͑ӥիŕŕٚ, 39 ۡ ñaxü. ॸ—Natürü choma rü pemaã nüxüۡ chixu rü tama name i pegütama ípepoxüۡ nüxna i duüۡxüۡ i chixecümaxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËӕիüۡ pechiwegu, rü marü name i curü tochiwe rü ta icunaxã

‫ ڟ‬a rü ta cuxüۡ tapechiwexüۡca۳x rü na ngŕm tama name na cuxütanüxüۡ. 40ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËӕիüۡ íyaxuaxüۡchaüۡgu naxca۳x i curü dauxüۡchiru, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ i curü gáuxüۡchiru rü ta noxtacüma tüxna cunaxã. 41ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ cuxüۡ mu۳xgu na wüxi i kilómetrugu ҧacü tüxü‫ ۡڟ‬quingexüۡca۳x, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡիфľɗ kilómetrugu tüxü‫ ۡڟ‬cuyange. 42ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËӕфӥ͑ǣŕ̲իüۡca۳x cuxna caxgu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡӥի͑Ëӕ͑ի%. Rü tama name na namaã cuxaüxüۡ i curü ͑ǣŕ̲իüۡgü ega texé paxaãchi cuxna naxca۳x caxgu. ̲ͮľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ tangechaüۡ i tórü uwanügü 43ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Pema rü marü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣ ҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣͅΎɥËȍŃ͑ӕիËӥ̲ nüxüۡ ixuxüۡ ga ñaxüۡ: “¡Nüxüۡ nangechaüۡ i cumücü, rü naxchi naxai i curü uwanü!ٚ ñaxüۡ. 44ॸ—Natürü choma rü pemaã nüxüۡ chixu rü: —¡Nüxüۡ pengechaüۡ i perü

uwanügü! ¡Rü naxca۳իЙľֆӕ̲ӥիŕɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chixri pemaã chopetüchaüۡxüۡ! 45ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣŕ̲%ËӥЙľ̲իŕǣӕфӥɗիËӥ̲Ьľ͑ҡӥ ֆĀիӡǣӕËӥ͑͑ľǣӥҡЙɗիɥǣӥ. Erü ͑ӥ̲фӥɗ͑͑¡ɗիŕŕֆӥa۳xcü naxca۳x i mexüۡ i duüۡxüۡgü rü chixexüۡ i duüۡxüۡgü. Ѡӥ͑͑Йӕիŕŕnaxca۳x i duüۡxüۡgü i meã ̲իŕիüۡ rü duüۡxüۡǣӥɗËȍɗիфɗ̲իŕիüۡ. 46ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i pexüۡ ngechaüۡgüxüۡxüۡիɥËҡ̲ pengechaüۡgügu, ¿rü ҧacü rü ãmare tá Tupanaxüۡtawa peyauxgü naxca۳x i ͑ǣŕ̲? Ƅфӥ͑ǣŕ̲ֆҡӥǣӥɗġӕ̲%фӥ ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ ideetanüxüۡwa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ5ٍॷ6

18

puracüexüۡ фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ nanaxügü. 47ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ

Йľľ͑ľŕǣӥիüۡիɗËҡ̲Йľфӥ̲Ύիŕǣӕ, rü maneca guxüۡ i duüۡxüۡgürüüۡҡ̲Йɗիɥǣӥ. ƄфӥՓΎΎ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ, rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡtama nanaxügü. 48ॸ—Rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥ͑ɗիËӥ̲̲ľ% ipiwe۳xgüxüۡ ͑ǣŕ̲Ьľ͑ҡӥֆҽӕЙ͑ meã na iwéxüۡrüüۡ. Ngechuchu rü norü ngúetanüxüۡxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕ͖͑ӕի%Ëӥ̲ľիüۡ naxügüxüۡ

rü mexüۡ ۡ pexüxchaügu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ Йľիӕ%ŕ͑ҡ̲Āӕüۡxüۡgüpe۳xewa penaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑Āӕüۡxüۡgü pexüۡ dauxüۡca۳x rü pexüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Āӕüۡxüۡgü pexüۡ icua۳xüüۡgüxüۡca۳x mexüۡ pexü۳xgu, rü

6

1ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҧacü

Ьľ͑ҡӥֆĀիӡǣӕËӥфӥҡ%ӡҡ̲%̲фľ pexna naxã. 2ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ǣŕիǣӕ̲ texéxüۡ curüngüۡիŕŕËȍüۡgu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ i tama poraãcü nüxüۡ quixuchiga i ͑ǣŕ̲. Ѡӥҡ̲̲͑ľɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i togüpe۳իľՓ̲ľ%̲իŕ͑ľҡիüۡrüüۡ na нӕɗɥիüۡ. Ƅфӥ͑ӥ̲ǣӥфӥ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥɗ ngutaque۳xepataüۡgüwa rü cayegüwa nüxüۡ nixuchiga ega ҧacü rü mexüۡ naxügügu. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑͑իӥǣӥ͑ togü meã nachiga idexagüxüۡca۳x. Natürü choma rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü ͑ǣŕ̲͑Āӕüۡxüۡgü nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ%̲фľ, фӥҡ%ӡҡ̲ nanayauxgü i to i ãmare i Tupanaxüۡtawa. 3-4ॸ—Natürü i cuma rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҧacü tüxna cuxãxgu ya ֆɞիľ̲͑ǣľфӥ͑ǣŕ̲իüۡãx۳ güxe, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡիәľ̲Ëӕիüۡ dauãcüma na cunaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲. Rü woo

cumücüxüchi rü tama name i nüxüۡ na nacuáxüۡ ɗ͑ǣŕ̲. Rü Cunatü ya ĀիӡǣӕËӥֆ͑ӥիüۡ ĀӕËӥɗ͑ǣŕ̲ cuxicatama cuxüxüۡ, rü tá cuxna nanaxã i curü ãmare. ͮǣľËȍӕËȍӕ͑͑͑ǣәľիŕŕǣֆӕ̲ӥիŕËȍɗǣ (Lc 11.2-4) 5ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥǣӕ, rü ҡ̲̲͑ľɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i togüpe۳իľՓ̲ľ%̲իŕ͑ľҡիüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥ. Ƅфӥ͑ӥ̲ǣӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥǣӕ, фӥ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥ͑ Ëȍɗ%Ëӥ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ i ngutaque۳xepataüۡgüwa rü cayegüwa na duüۡxüۡgü nüxüۡ na daugüxüۡca۳x. Rü aixcüma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲ na duüۡxüۡgü nüxüۡ daugüxüۡիɥËҡ̲͑ɗիɥ i norü ãmare. 6ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Ëӕֆӕ̲ӥիŕǣӕ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗËӕфӥ ucapugu cuxücu, rü cunawãxta i curü ‫ ڟ‬Ëӕֆӕ̲ӥիŕ̲͑%ֆ ɥã۳x, rü ngŕ̲ æӕ͑ҡӥֆ¡ľի̲Ëӕ̲%իɥËҡ̲ ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲Ëӥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ֆ ngŕ̲ yima Cunatü ya Tupana ya nüxüۡ daucü ɗ͑ǣŕ̲Ëә%ËӥËӕիӥիüۡ, rü nüma tá cuxna nanaxã i curü ãmare. 7ॸ—Rü tama name i natüca۳xma cunama۳իŕŕɗËӕфӥ ֆӕ̲ӥիŕ͑իфüüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ. Erü nümagü фӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕфӥ͑ǣŕ̲͑ nama۳իŕŕǣӥ%իüۡca۳իɗ͑Ύфӥֆӕ̲ӥիŕфӥ Tupana tá nüxüۡ ͑իɥ͑ӥ. 8ॸ—Rü tama ̲͑ľɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgürüüۡ Йɗիɥǣӥ, erü woo tauta naxca۳x ípecaxgu rü Penatü ya Tupana rü marü nüxüۡ nacua۳x na ҧacü pexüۡ‫ ڟ‬taxuxüۡ. 9ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x rü ñaãcü ҡЙľֆӕ̲ӥիŕǣӥɗЙľ̲ի: ٘ЬҽΎ͑ҡӥֆġիӡǣӕËӥի, rü ɗիËӥ̲ӥӥ͑ľËӥнӕɗիɥɗËӕ̲ի.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ6

19 10ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ә̲͑իӡ͑ҡΎфӥ

ãŕ۳իǣËӥнӕɗɥիüۡca۳x! Rü tanaxwa۳xe i curü ngúchaüۡ na naxügüxüۡ i duüۡxüۡgü i ñoma i ͑%͑ľՓ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa na curü ngúchaüۡ ínaxügüxüۡrüüۡ. 11ॸ¡Rü ҡΎի͑͑ի%ɗҡΎфӥΥ͑ɗ͖Ύ̲ɗ ngunexüۡca۳իɗիɥիüۡ! 12ॸ¡Rü toxü‫ۡڟ‬ nüxüۡ nangechaüۡ i torü chixexüۡ i taxüxüۡ ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i toma rü tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ na tangechaüۡxüۡrüüۡ ya yíxema chixexüۡ tomaã ügüxe! 13ॸ‫ؽ‬ҽ%իӢɗ ҧacü rü chixexüۡpe۳xewa toxüۡ cuwogüxüۡ na tama nagu tayixüۡca۳x! Natürü tanaxwa۳xe i

ɗ͑ǣŕ̲͑Tupanaca۳x naxaureexüۡ. Rü aixcüma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲ na duüۡxüۡgü nüxüۡ daugüxüۡիɥËҡ̲͑ɗիɥ i norü ãmare. 17ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ cuma rü Tupanaca۳x cuxauregu rü name ͑ɗիɥɗ̲ľ%ËӕǣӥËӕֆӕիËȍɗՓľфӥ̲ľ% ËӕǣӥËӕфӥիɥիŕŕфӕ. 18ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ togü i duüۡxüۡǣӥфӥҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳xgü na Tupanaca۳x cuxaurexüۡ. Rü ‫ ڟ‬a Cunatü ya bexma cumaã ngŕm ͑ǣŕի̲ËӥիɗËҡҡ̲Ëӕիüۡ nadau, rü tá cuxna nanaxã i curü ãmare naxca۳x i ͑ǣŕ̲Ëӕիӥիüۡ. Ñuxãcü tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗҡΔфӥ̲ľфӕüۡgü i Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa (Lc 12.33-34)

i perü pecadugü. 15ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ tama nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ pengechaüۡǣӕɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i chixexüۡ pemaã ügüxüۡ, rü Ьľ͑ҡӥֆĀիӡǣӕËӥфӥҡҡҡ%ӡҡ̲ pexüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i perü pecadugü.

19ॸ—Rü tama name i pegüca۳x penanutaque۳xe i muxüۡma i perü meruüۡgü i ñoma i naãnewa. Erü ñoma i naãnewa rü paxama nagu۳x i perü ͑ǣŕ̲իüۡgü, rü naweane rü paxama ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡ rü naxca۳x ͑͑Ëȍɗիľիŕŕ, rü ngɥta۳ 20 nangɥ ۳xgü. ॸ—Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ Йľ̲͑ӕիŕŕɗЙľфӥ̲ľфӕüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i ‫ ڟ‬фӥҡ%ӡҡ̲nagu۳x, naãnewa. Erü ngŕ̲ фӥ͑Փľ͑ľфӥҡ%ӡҡ̲͑͑Ëȍɗիľիŕŕ, ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡ фӥҡ%ӡҡ̲naxca۳x rü ngɥta۳ nangɥ ۳xgü. 21ॸ—Erü ngextá ɞ͑͑ǣŕի̲իüۡwa i perü meruüۡgü, rü ͑ǣŕի̲͑ɗիɥɗЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ.

ͮǣľËȍӕËȍӕ͑͑͑ǣәľիŕŕǣӕфľËȍɗǣ

Taxüneãrü omüchiga

ҡΎի͑ËӕĀӕ͑ҡ̲͑ǣŕ̲ chixexüۡ taxügüxüۡca۳x. Erü cuma rü guxüۡguma guxüۡãrü ãŕ۳xgacü нӕɗիɥфӥËӕЙΎфիӥËȍɗфӥ Ëӕ̲ľիŕËȍɗ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥٚ. 14ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Йľ̲͑ӥիüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ pengechaüۡǣӕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chixexüۡ pemaã ügüxüۡ, rü Penatü ya ĀիӡǣӕËӥфӥҡҡЙľիü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ

16ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲

pechibüeãcüma Tupanaca۳x pexaureegu rü tama name i pegü pengechaüۡËȍɞՓľիŕŕ͑իфüüۡ ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i togüpe۳xewa meã ̲իŕ͑ľҡիüۡ. Ƅфӥ͑ӥ̲ǣӥфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ nanaxügü na togü nüxüۡ na daugüxüۡca۳x

(Lc 11.34-36)

rü ñoma wüxi i omürüüۡ ͑ɗիɥɗcuxuneca۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ Tupana cuxüۡ‫ ڟ‬naxwa۳xexüۡca۳x cuda۳u۳xgu, rü guxüۡma i curü maxüۡ rü name. 23ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͖Ύ̲ɗ͑%͑ľ%фӥ ngúchaüۡca۳x cuda۳u۳xgu, rü guxüۡma i 22ॸ—Cuxetügü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ6ٍॷ7

20

curü maxüۡ rü chixexüۡՓ͑͑ǣŕի̲. Rü ɗիËӥ̲͑ҡիӕ̲ɗŕ%͑ľիüۡ ɗ͑ǣŕ̲%фӥ ֆľիľфɗիɥիüۡ i Tupanape۳xewa. ¿Texéca۳x tá cumaxüۡ, Tupanaca۳x rü e۳ի͑Āɥŕruca۳x? (Lc 16.13)

wüxi i duüۡxüۡ rü nataxrearü coriã۳x. Erü wüxi i norü corichi rü tá naxai, фӥ͑ǣŕ̲ҡΎфӥҡ nüxüۡ nangechaüۡ. Rü e۳xna wüxica۳x rü tá meã napuracü, фӥ͑ǣŕ̲ҡΎфӥҡ͑ӥիüۡ naxo. Rü taxucürüwa Tupanaca۳x Йľ̲իŕ, ľǣЙľфӥĀɥŕфӕǣӕ̲ Йľфӥիɥ͑ӥŕǣӕ. 24ॸ—Taxucürüwa

Tupana rü naxãcügüna nadau (Lc 12.22-31)

pemaã nüxüۡ chixu rü: ‫ؽ‬ҽ%իӢɗЙľիΎľǣ%ŕǣӥիüۡ naxca۳x na ҧacü tá pengΥ۳xgüxüۡ rü ҧacü tá pixaxgüxüۡ, rü ҧacümaã tá na pexãxchirugüxüۡ! Erü perü maxüۡ фӥΥ͑%фӥֆľիľф͑ɗիɥ, rü pexene rü ͑իËȍɗфӕфӥֆľիľф͑ɗիɥ. 26ॸ—¡Dücax penangugü i werigü i tama toegüchiréxüۡ, rü tama nanetüarü o ibuxgüxüۡ, rü ngepatagüxüۡ na ngexta namaã nanguxüۡgüxücۡ a۳իɗ͑ΎфӥΥ͑! Natürü Ьľ͑ҡӥֆĀիӡǣӕËӥфӥ͑͑իӥՓľ̲ӥ. Rü pema rü Tupanaca۳x rü guxüۡma i ՓľфɗǣӥфӥֆľիľфЙɗիɥǣӥ. 27ॸ—Rü taxuwama name na ҧacüca۳x ЙľիΎľǣ%ŕǣӥիüۡ. Erü taxucürüwa ya wüxie i pema rü wüxi i ngoragu rü ipenama۳ի%ËȍɗիŕŕɗЙľфӥ̲իüۡ ega woo poraãcü naxca۳իЙľիΎľǣ%ŕǣӥǣӕ. 28ॸ—¿Rü tü۳xcüüۡ ЙľիΎľǣ%ŕǣӥnaxca۳x i pexchiru? ‫ؽ‬ġӥËիЙľ͑͑ǣӕǣӥɗ͑ǣŕ̲Йӕҡӥфǣӥɗ ngextámare yaexüۡ i tama puracüexüۡ, rü tama nügü üxchirugüxüۡ! 29ॸ—Natürü 25ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x

pemaã nüxüۡ chixu rü woo guma ãŕ۳xgacü ǣæȍфӕ̲Δӡǣ̲͑͑ľիŕËȍɗիüۡ ga naxchiru, rü taguma wüxi ga putürachacurüüۡ ̲͑ľիŕËȍɗ. 30ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑͑ǣŕ̲%Ëӥnanga۳ի%ŕǣӕ ɗ͑ǣŕ̲Йӕҡӥфǣӥɗ͖u۳ի̲͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ natürü moxüۡ rü marü taxuxüۡ, rü yexera tá pexna nadau i pemax, Pa Yatügü i Tama kɗիËӥ̲ͅľ%֤իΥǣӥիüۡx. 31ॸ—Rü ͑ǣŕmaca۳իҡ̲̲͑ľɗЙľիΎľǣ%ŕǣӥфӥ ñaperügügü: —¿ӄacü tá tangΥ۳xgü? rü e۳xna —¿ҧacü tá tixaxgü? rü e۳xna —¿ҧacümaã tá taxãxchirugü? —ñaperügügü. 32ॸ—Erü ñoma i naãnecüãۡ۳ x۳ i duüۡxüۡgü rü naxca۳x nadaugü i guxüۡma i ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ. Natürü pema rü pexü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ֆЬľ͑ҡӥֆĀիӡǣӕËӥ ֆ͑ӥŕËȍ̲͑ӥիüۡ cuácü i pexü‫ ۡڟ‬na nataxuxüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲. 33ॸ—Natürü ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗTupanaca۳xira pedaugü ͑͑ǣŕ̲͑ӥ̲Йľիüۡ‫ ڟ‬nanaxwa۳xexüۡիɥф pexügüxücۡ a۳x. Rü naŕt‫ ڟ‬ü tá pexna nanaxã i guxüۡma i ҧacü i pexüۡ‫ ڟ‬taxuxüۡ. 34ॸ—‫ؽ‬ҽ%իӢɗ naxca۳իЙľիΎľǣ%ŕǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲Ύիüۡ tá üpetüxüۡ! Ƅфӥ͑ǣŕ̲̲Ύիüۡãrü ngunexüۡ rü tá nüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗǣӕիËȍիüۡgü i namaã ínanguxüۡ. Erü wüxichigü i ngunexüۡ rü nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ͑Ύիфӥҡ̲ǣӕիËȍիüۡgü, фӥ͑ǣŕmaca۳x tama name i moxüۡãrü guxchaxüۡgüca۳իЙľիΎľǣ%ŕǣӥɗ͖u۳xmax —ñanagürü. Tama name i togüarü maxüۡxüۡ tangugü (Lc 6.37-38, 41-42)

7

1ॸRü

Ngechuchu rü ñanagürü ta: —‫ؽ‬ҽ%իӢɗҡΎǣӥիüۡ pixuxüۡ na tama Tupana pexna c۳axücۡ a۳x! 2ॸ—Erü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ na togüarü maxüۡxüۡ na pengugüxüۡrüüۡ, rü Tupana tá pexüۡ nangugü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ na togümaã

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ7

21

penaxüxüۡrüüۡ, rü Tupana tá pemaã nanaxü. tü۳xcüüۡ i nüxüۡ cudawenüxüۡ i ͑ǣŕ̲Ëӕľ͑ľŕ%фӥӥիիľҡӥիüۡ i íraxüۡ, ega chi tama naxca۳իËӕիΎľǣ%ŕǣӕɗ͑ǣŕ̲ ËӕիľҡӥՓҡ̲͑ǣŕի̲իüۡ ɗ͑ɥЙӥҡɗҡիüۡ? 4ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËӕիľҡӥՓҡ̲ ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗՓӥիɗɗ͑ɥЙӥҡɗҡիüۡ ¿rü ͖ӕի%ËӥɗËӕľ͑ľŕիüۡ cuchixewexüۡ, rü ñácuxüۡ nüxüۡ: ٘‫ؽ‬Ьæȍӕľ͑ľŕի, cuxüۡ chanayauxchaüۡ i ͑ǣŕ̲Ëӕфӥӥիիľҡӥիüۡ!ٚ—ñácuxüۡ? 5ॸ—Pa Duüۡxüۡ i Meã Maxnetaxüۡx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ Ëӕ͑ֆӕիɗфɗ͑ǣŕ̲͑ɥЙӥҡɗ ËӕիľҡӥՓҡ̲͑ǣŕի̲իüۡ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ mea nüxüۡ cudau na cunayaxuxücۡ a۳x i ͑ǣŕ̲Ëӕľ͑ľŕ%фӥӥիիľҡӥիüۡ. [Rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗËӕիɗф͑ӥիüۡ curüxo ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i taxüۡ i cumatama cuxüxüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡËӕ̲ľ͑͑ӥիüۡ curüngüۡիŕŕիücۡ a۳իɗËӕľ͑ľŕ͑͑ӥիüۡ naxoxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i íraxüۡ i naxüxüۡ.] 6ॸ—Rü tama name i Tupanaãrü ore i üünexü̲ۡ%Йľ͑ËȍɗիľՓľɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i chixecümagüxüۡ i tama ֆիΥǣӥËȍüۡxüۡ, ľфӥ͑ǣӥфӥ%Ëȍɗ͑ǣŕmaca۳x tá pexüۡ nima۳xgü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tama 3ॸ—¿Rü

name i Tupanaãrü oremaã penachixewe i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama nüxüۡ cua۳xgüchaüۡxüۡ, erü tá ínanata۳xgü. ̲ͮľ͑ɗիɥɗҡΔфӥֆӕ̲ӥիŕՓҽӕЙ͑͑ naxca۳x taca rü naxca۳x tadaugü rü ɥã۳xwa:

naxca۳x dauxe, rü nüxüۡ itayangau. Rü guxãma ya yixema ɥã۳xwa: Tu tu tu, ñagüxe, rü tá tümaca۳x niwãxna. 9ॸ—Rü dücax i pemax, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗ pexacü pexna caxgu, rü ¿ñuxãcü chi wüxi ya nuta nüxna pexãxüۡ? 10ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ chi choxnica۳x pexna nacaxgu rü ¿ñuxãcü chi i ãxtape nüxna pexãxüۡ? 11ॸ—Rü pema na pichixecümachiréxüۡ rü nüxüۡ pecua۳x na mexüۡ i ãmare pexacügüna pexãxüۡ. Natürü Ьľ͑ҡӥֆĀիӡǣӕËӥфӥ͑ǣŕ̲Йľ̲ pexacügüna pexãxüۡãrü yexera tá tüxna naxã ya yíxema naxüۡtawa naxca۳x íc۳axe. 12ॸ—Rü pemaã nüxüۡ chixu, фӥ͑ǣŕ̲Йľ̲ penaxwa۳xexüۡ i togü pemaã na naxüxüۡ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľ̲фӥҡ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲ namaã penaxü. Ƅфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡӥիüۡ namu i ҽӕЙ͑%фӥΎфľǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ rü yema ore ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü ümatüxüۡ. ʘã۳x i íraxüۡchiga (Lc 13.24) 13ॸ—̲ͮľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ɥã۳x

i íraxüۡwaama pichocu. Ƅфӥ͑ǣŕ̲ɥã۳x i yuwa tüxüۡ gaxüۡ фӥ͑ǣŕ̲̲͑ɗֆӕՓ daxüۡ rü nata. Ѡӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡma i duüۡxüۡǣӥ͑ǣӕ͑իɥ. 14ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ nama i maxüۡwa nadaxüۡ фӥ͑ǣŕ̲ɥã۳x i maxüۡca۳x nawa ixücuxüۡ rü naxíra. Rü ͑Ύիфľҡ̲͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü i nüxüۡ iyangaugüxüۡ.

Tu tu tu, ñatarügügü (Lc 6.31, 11.9-13) 7ॸ—¡Tupanana

naxca۳x peca! rü nüma tá pexna nanaxã. ¡Rü Tupanaxüۡtagu naxca۳x pedau! rü tá nüxüۡ ipeyangau. ¡Rü norü ɥã۳xwa: Tu tu tu, ñapegü! rü tá pexca۳x nayawãxna. 8ॸ—Erü guxãma ya yíxema naxca۳x íc۳axe, rü tanayaxu. Rü guxãma ya

Wüxi i nanetü rü norü owa ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ icuáxüۡ (Lc 6.43-44) 15ॸ—Rü

naxca۳իЙľիӕ%ŕǣӥɗ͑ǣŕ̲ dorata۳ax۳ güxüۡ i nügü ixugünetaxüۡ na Tupanaãrü orearü uruüۡǣӥֆɗիɥǣӥիüۡ. Erü nümagü rü petanüwa nangugü, rü nügü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ7ٍॷ8

22

mexüۡ i duüۡxüۡǣӥ͑ľҡ͑ɗիɥǣӥիŕŕ. Natürü ͑%ŕՓфӥЙΎф%ËӥËȍɗիľիüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥŕ. 16ॸ—Rü pema rü nacümawa tá nüxüۡ pecua۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i wüxichigü i nanetügü rü norü owa na nüxüۡ icuáxüۡrüüۡ ngoxi name rü e۳xna tama. Rü wüxi i torawa rü taxucürüwama ubagü tayaxu. Rü wüxi i chuchuxüۡwa rü taxucürüwama ori ۳x i igu tayaxu. 17ॸ—Erü guxüۡma i nanetü i mexüۡ rü name i norü o. Rü guxüۡma i nanetü i chixexüۡ rü nachixe i norü o. 18ॸ—Rü wüxi i nanetü i mexüۡ rü taxucürüwama nachixe i norü o. Rü wüxi i nanetü i chixexüۡ rü taxucürüwama name i norü o. 19ॸ—Rü guxüۡma i nanetü i tama mexüۡ i norü o rü tayadaxüchi, rü ñu۳իӡËȍɗҡֆǣӕ. 20ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ nacümawa tá nüxüۡ pecua۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i Tupanaãrü orearü uruüۡǣӥ͑ľҡɗիɥǣӥիüۡ. ҽ%ӡҡ̲ǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü nichocu i ngextá Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa (Lc 13.25-27) 21ॸ—Rü tama guxüۡma i duüۡxüۡgü i nügü ixugüxüۡ na chorü duüۡxüۡgü ֆɗիɥǣӥիüۡ rü tá nichocu i ngextá Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa. Natürü yíxema ɗիËӥ̲æȍӕ͑ҡӥֆĀիӡǣӕËӥǣ ‫ ڟ‬a ɥ͑ӥŕիŕիɥËҡҡ̲ҡɗիɥֆ͑ǣŕm 22 ichocuxe. ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ ngunexüۡ i naãneãrü gu۳xwa nanguxgu, rü muxüۡma i duüۡxüۡgü rü choxüۡ tá ñanagürügü: —Pa Corix, toma rü togü i duüۡxüۡgümaã nüxüۡ tixu i curü ore, rü cuégagu ítanawoxüۡ i n۳g۳oxogü, rü cuégagu tanaxü i muxüۡma i mexüۡ i taxüۡ i Tupanaãrü poramaã taxüxüۡ —ñanagürügü tá choxüۡ. 23ॸ—Natürü

͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡ͖Ëȍфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Taguma chorü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. ¡Rü ËȍΎի͑ЙɗիɥǣËȍɗɗЙľ̲ɗËȍɗիľիüۡ ügüe! —ñacharügü tá. ֤ҡӥɗæфɗѸҡӕǣɥ͑ӥիüۡ rü yatü i tama æфɗѸҡӕǣɥ͑ӥիüۡchiga (Mr 1.22, Lc 6.47-49) 24ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ya yíxema choxüۡ ɥ͑ӥիŕфӥ͑իӦիľɗ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲ҡӥիüۡ chamuxüۡ, rü wüxi ga yatü ga meã ͑%ŕիüۡ cuácü ga nuta ga tacüétügu üpatacürüüۡ ҡɗիɥ. 25ॸ—Rü pucü ga tacü ínangu, rü narüma۳x ga taxtü, rü ͑ɗիӡӡËȍɗǣՓӥիɗǣҡËӥǣ¡ӕ͑ľËӥфӥ ǣӕ̲ɥǣӕ͑͑ǣӕ. ͮҡӥфӥǣӕ̲ɥфӥҡ̲ niwa۳xtaüۡ yerü wüxi ga nutaétügu naxü. 26ॸ—Natürü yíxema choxüۡ ɥ͑ӥիŕфӥҡ̲ ͑իӦիľɗ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲ҡӥիüۡ chamuxüۡ, фӥՓӥիɗǣֆҡӥǣҡ̲͑%ŕիüۡ cuácü ga naxnücügumare üpatacürüüۡ ҡɗիɥ. 27ॸ—Rü pucü ga tacü ínangu, rü narüma۳x ga taxtü, rü wüxi ga tacü ga ¡ӕ͑ľËӥ͑ɗիӡӡËȍɗфӥ͑ǣӕ͑͑ǣӕǣ ǣӕ̲ɥ. Rü niwa۳xtaüۡ, rü yexma nayarüxo ga guxüۡma —ñanagürü ga Ngechuchu. 28ॸRü yexguma yagúegagu ga Ngechuchu ga na yadexaxüۡ, rü ga duüۡxüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ̲͑%ǣ norü ngu۳իŕŕҡľ. 29ॸYerü nüma rü ҽӕЙ͑%фӥЙΎф̲%͑͑͑ǣәľիŕŕ, rü ҡ̲ֆľ̲͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ore ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡrüüۡ ͑ɗիɥ.

Ngechuchu rü wüxi ga rüchaxünexüۡca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕ (Mr 1.40-45; Lc 5.12-16)

8

1ॸRü

yexguma guma ma۳իЙӦ͑ľՓ yanaxüegu ga Ngechuchu, rü muxüۡma ga duüۡxüۡǣӥ͑Փľ͑фӥիɥ. 2ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ8

23

Ngechuchuca۳ի͑ɗիӡǣՓӥիɗǣֆҡӥǣ chaxünemaã ićaawecü. Rü ‫ ڟ‬ü۳xü, rü Ngechuchupe۳xegu nayacaxãp ñanagürü nüxüۡ: —Pa Corix, ͑ǣŕիǣӕ̲ chi cuma cunaxwa۳xegu, rü chi cuxüۡ‫ڟ‬ natauxcha na choxüۡ Ëӕфӥ̲ľիŕŕիüۡ —ñanagürü. 3ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nüxüۡ ͑ɗ͑ǣΥǣӥ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ngüۡ, chanaxwa۳xe. ¡Rüme! —ñanagürü. Rü yexguma yema ñaxgu ga Ngechuchu, rü naxca۳x nitaane ga guma yatü ga na nachaxüneãx‫ ڟ‬üۡ. 4ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Dücax, taxuxüüۡtáma quixu texémaã! ‫ ڟ‬a paixüۡҡՓ͑իӡ, rü cugü ¡Natürü ngŕm iyawe۳x! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ӥի͑͑ի%ɗ͑ǣŕ̲%̲фľ ǣͅΎɥËȍŃҡӥիüۡ muxüۡ na duüۡxüۡgü nüxüۡ cuáxüۡca۳x na curümexüۡ! —ñanagürü. Ngechuchu rü Dumacüۡ۳ãx ۳ ga churaragüarü ۡ ۡ ãŕ۳xgacüarü duüxüxüۡ ͑фӥ̲ľիŕŕ (Lc 7.1-10) 5-6ॸѠӥæЙľф͑ӡՓ͑իӡǣ

Ngechuchu. Rü yexguma yéma nanguxgu, rü wüxi ga churaragüarü ãŕ۳xgacü ga capitáüۡ ga Dumacüۡ۳ãx۳ rü Ngechuchuca۳ի͑ɗիӡ. Rü Ngechuchuxüۡ naca۳ax۳ üۡ, rü ñanagürü: —Pa Corix, chorü duüۡxüۡ rü nanaw۳ %ɥի%Ëȍɗ. Rü ͑ǣӥфӥËфľՓ͑͑ǣŕի̲ɗËȍΎЙҡՓ, rü poraãcüxüchima ngúxüۡ ninge —ñanagürü. 7ॸRü Ngechuchu rü ‫ ڟ‬Ëȍիӡ ñanagürü nüxüۡ: —Marü tá ngŕ̲ na naxca۳իËȍֆҡ͑ľիŕŕիüۡca۳x —ñanagürü. 8ॸNatürü nüma ga capitáüۡ nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pa Corix, choma rü taxuwama chame na chopatagu na cuxücuxüۡca۳x. Rü chanaxwa۳xe i curü orewaxicatama nüxüۡ quixu, rü tá naxca۳x nitaane i chorü

duüۡxüۡ. 9ॸ—Erü choma rü ta rü chorü ãŕ۳xgacüme۳իŕՓËȍ͑ǣŕի̲. Rü cho۳xme۳իՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥҡɗ͖ӕիфľɗ churaragü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲chanamu۳xgu i ‫ ڟ‬a Փӥիɗ͑͑ǣľիҡ͑իӡիüۡca۳x, rü ngŕm ۡ ͑իӡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍӕǣӥիütawa naxca۳x changemagu i to, rü chauxüۡtawa nangu. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ՓӥիɗɗËȍΎфӥ duüۡxüۡxüۡ chamu۳xgu na ҧacü na naxüxüۡca۳x, rü choxü‫ ۡڟ‬nanaxü —ñanagürü. 10ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥ na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕ. Rü ñanagürü nüxüۡ ga yema duüۡxüۡǣӥǣ͑Փľфӥիɥիüۡ: —Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü taxuüۡma i Yudíugütanüwa nüxüۡ ichayangau i wüxi i duüۡxüۡ i ñaã yatürüüۡ ɗիËӥ̲ֆիΥիüۡ. 11ॸ—Rü choma rü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i duüۡxüۡgü rü guxüۡՓ̲ҡ͑ľ͑իɥ, rü Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa tá nachibüe namaã ya tórü o۳xigü ya Abráüۡ фӥʊËȍ, rü Acobu. 12ॸ—Natürü muxüۡma i Abráüۡtanüxüۡǣӥɗ֤ӕĀɞӕǣӥфӥҡ%ӡҡ̲ nichocu i ngextá Tupana ãŕ۳xgacü ɞɗիɥիüۡwa. Ѡӥŕ%͑ľիüۡwa tá nawogü. Rü ‫ ڟ‬a tá naxauxe, rü tá ngŕm nixüۡ‫ڟ‬xchapütagü —ñanagürü. 13ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü yema capitáüۡxüۡ: —¡Cupataca۳x nataegu! Rü tá naxca۳x nitaane i curü duüۡxüۡ, erü ËӕֆիΥ͑naxca۳x tá yataanexüۡ —ñanagürü. Rü yexgumatama naxca۳x nitaane ga yema capitáüۡãrü duüۡxüۡ. Ngechuchu rü Pedru na۳իŕca۳x ͑ֆҡ͑ľիŕŕ (Mr 1.29-31; Lc 4.38-39) 14ॸѠӥЬľĀфӕЙҡՓ͑իӡǣ

Ngechuchu. ѠӥֆŃ̲͑ǣɥիüۡ nadau ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ8

24

Pedru na۳իŕǣ͑ǣӥфӥËфľǣӕɗфӥիã۳ӡ۳xcü yerü iyaxaxüne. 15ॸRü Ngechuchu ͑ǣɥxme۳իǣӕ͑ɗ͑ǣΥǣӥ, rü yexgumatama iga۳u۳xãchi ga yema na yaxaxünexüۡ. Rü ɞɗфӥĀǣ͑ǣɥ̲ի. Rü ñu۳իӡËȍɗnaxca۳x ɗ̲͑ľիŕŕǣΥ͑. Ngechuchu rü muxüۡma ga ićaaweexüۡca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕ (Mr 1.32-34; Lc 4.40-41)

yexguma marü yanaxücuchaüۡgu ga üa۳xcü, rü Ngechuchuxüۡtawa nanagagü ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga n۳g۳oxoã۳xgüxüۡ. Rü wüxitama ga oremaã Ngechuchu ínanawoxüۡ ga yema n۳g۳oxogü. Ѡӥ̲͑͑ľŕիŕŕҡǣǣӕիüۡma ga yema togü ga ićaaweexüۡ. 17ॸRü ֆľ̲%ËӥͮǣľËȍӕËȍӕ͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣ yema ore ga nuxcümaüۡxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ǣʊËȍɞ͑ӥիüۡ ixuxüۡ ga ñaxüۡ: “Rü nüma rü tüxüۡ ͑ЙΎфľիŕŕɗ ͑ǣŕիǣӕ̲ɗҡӕфľǣӕ, rü tüxüۡ ͑фӥ̲ľľիŕŕɗ͑ǣŕիǣӕ̲ ićՓľľǣӕٚ, ñaxüۡ. 16ॸRü

Duüۡxüۡgü ga Ngechuchuwe фӥիɥիËȍüۡxüۡchiga (Lc 9.57-62)

yexguma Ngechuchu nüxüۡ da۳u۳xgu ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü na nüxüۡ ɞËȍΎ̲ŕǣӕ%Ëȍɗիüۡ, rü norü ngúexüۡgümaã nüxüۡ nixu, rü ñanagürü: —‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%, rü naxtaxaarü tocutüwa ҡիɥ! —ñanagürü. 19ॸRü wüxi ga ͑ǣәľիŕŕфӕüۡ ga ore ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľիüۡ, rü Ngechuchuca۳ի͑ɗիӡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡ Pa Ngechuchux, ËӕՓľËȍфӥիӡիËȍüۡ i 18ॸRü

͑ǣľիҡËӕ̲ɞËӕիӡիüۡwa —ñanagürü. Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngowagü rü nüxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ի̲üۡgü, rü werigü rü nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ͑իËȍɗ%üۡgü. Natürü choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü nataxuma i chauchica i ngextá nagu chicuxeruxüۡ —ñanagürü. 21ॸRü wüxi ga to ga norü ngúexüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Corix, cuwe ËȍфӥիӡիËȍüۡ, natürü chanaxwa۳xe i chaunatü tüxüۡ ichayata۳xira —ñanagürü. 22ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Noxtacüma chowe фӥիӡ! Rü nüŕ ‫ ڟ‬ɗ͑ǣŕ̲Ëӕҡ͑ӥիüۡ i tama ֆիΥǣӥիüۡ iyata۳իǣӥɗ͑ǣŕ̲ֆӕľիüۡ 20ॸRü

—ñanagürü. Ngechuchu rü buanecüxüۡ rü yuapexüۡ ɞ͑ֆËȍի%Ëȍɗիŕŕ (Mr 4.35-44; Lc 8.22-25) 23ॸRü

yexguma ga Ngechuchu rü wüxi ga nguegu nixüe. Rü norü ngúexüۡgü rü ta ínayaxümücügü, фӥɗ͑իɥ%Ëȍɗ. 24ॸRü ngürüãchi naxtaxaarü ngãxüۡtügu nüxüۡ naxü ga wüxi ga buanecü ga taxüchicü. Rü guma nguewa rü niyaucuchichigü ga dexá. Natürü ga Ngechuchu rü nape. 25ॸRü yexguma ga norü ngúexüۡgü rü ínana¤aixgügü, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Corix, ¡toxüۡ rüngüۡիŕŕ, ľфӥ͑ǣŕ̲̲ itabaxüۡgü! —ñanagürügü. 26ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Duüۡxüۡgü i Tama Aixcüma ֤իΥǣӥիüۡx, ¿tü۳xcüüۡ pemuüۡŕ? —ñanagürü. Rü yexguma ga Ngechuchu rü ínarüda. Rü buanecü rü yuapena nachogü. Rü ínayachaxãchi ga buanecü, rü inayarüxo ga yuape, rü ínachaxanemare. 27ॸRü nümagü ga norü ngúexüۡgü rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ8ٍॷ9

25

na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ, rü nügümaã ñanagürügü: —¿ӄacü e۳ի͑͑ɗիɥɗ͖%ֆҡӥфӥ͑ǣŕmaca۳x a۳i ۳xrüxüۡ i buanecü rü yuape rü naga ͑իɥ͑ӥŕիüۡ? —ñanagürügü. Yatügü ga Gadaracüۡ۳ãx ۳ ga n۳go ۳ xogü nawa yexmagüxüۡ (Mr 5.1-20; Lc 8.26-39) 28ॸRü Ngechuchu rü norü ngúexüۡgü rü naxtaxaarü tocutüwa nangugü ga Gadaraarü naãnewa. Rü yexguma yéma nangugügu, rü Ngechuchuca۳x yéma nibuxmü ga taxre ga yatügü ga duüۡիŕËȍɞque۳xetanügu yarüxauchigütanüneüۡxüۡ. Rü yema taxre rü nin۳g۳oxoã۳x, rü nidüraexüchi. Rü yemaca۳x taxucürüwama texé yéma namawa taxüpetü. 29ॸRü yema taxre rü aita naxüe, rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ toxüۡ nuã cuyachixewe, Pa Ngechuchu

ya Tupana Nane? ¿E۳ի͑͑ӕ%Ëӕիӡ͑ toxüۡ ícuyawoxüۡxüۡca۳x tauta nawa nanguyane na Tupana toxüۡ poxcuexüۡ? —ñanagürügü. 30ॸRü yema nachicaarü ngaicamana nachibüe ga muxüۡma ga cuchigü. 31ॸRü yema n۳g۳oxogü rü Ngechuchuxüۡ naca۳ax۳ üۡgü, rü ñanagürügü: —Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡΎիüۡ ícuwoxüۡgu, ‫ؽ‬фӥ͑ǣŕ̲ËӕËȍɗǣӥǣӕҡΎիüۡ ͑ËȍΎËӕիŕŕ! —ñanagürügü. 32ॸRü yexguma ga Ngechuchu, rü ñanagürü ‫ ڟ‬Йľիɥ! —ñanagürü. nüxüۡ: —ƚËӥ, ¡ngŕ̲ Rü yexguma ga yema n۳g۳oxogü rü ínachoxüۡ nawa ga yema taxre ga yatügü, rü yema cuchigügu nayachocu. Rü ñu۳իӡËȍɗǣӕիüۡma ga yema cuchigü rü inaxüۡãchi, rü naxtaxacutüarü ma۳իЙӦիüۡwa nayarüyuxgü, rü yexma nayi. 33ॸ—Rü yema cuchigüarü dauruüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ, фӥɥ%neca۳x

nibuxmü. Ѡӥֆľիǣӕ̲ɥ%͑ľՓ nangugügu, rü nüxüۡ nixugügü ga guxüۡma ga yema ngupetüxüۡ ga ñuxãcü naxca۳x na yataanegüxüۡ ga yema taxre ga yatügü ga n۳g۳oxoã۳xgüxüۡ. 34ॸ—Rü yexguma ga guxü̲ۡǣֆľ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgü, rü NgechuchuxüۡҡՓ͑իɥ. Rü yexguma Ngechuchuxüۡ nadaugügu, rü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡǣӥ͑ɞ͑իӡիӡիüۡca۳x ga yema norü naãnewa. Ngechuchu rü wüxi ga yatü ga naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕ (Mr 2.1-12; Lc 5.17-26)

9

1ॸRü

yexguma ga Ngechuchu rü wüxi ga nguegu nixüe. Rü ͑իҡիфӥҡΎËӕҡӥՓ͑իӡ, rü ͑Ύիфӥҡ̲ɥ%͑ľՓ͑͑ǣӕ. 2ॸRü yéma ǣӕ̲ɥ%͑ľՓфӥĀӕüۡxüۡgü rü Ngechuchuxüۡtawa nanangetaüۡgü ga wüxi ga yatü ga naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥ. Rü yexguma Ngechuchu nüxüۡ da۳u۳xgu ga ͖ӕի%ËӥɗիËӥ̲͑ֆիΥǣӥ%իüۡ ga yema duüۡxüۡgü rü ñanagürü nüxüۡ ga guma ićaawecü: —‫ͮؽ‬ҡ%ŕ, Pa Chaunex! Erü curü pecadugü rü marü cuxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ changechaüۡ —ñanagürü. 3ॸRü yéma ͑ֆľի̲ǣ͖ӕիфľǣ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ore ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ. Rü ͑ӥ̲ǣӥфӥ͑ӥǣӥ%ŕՓ͖͑ǣӥфӥǣӥ: —¿Ñaã yatü rü ҧacü Tupanamaã nixugü? —ñanagürügü. 4ॸNatürü ga Ngechuchu rü nüxüۡ nacua۳xama ga ֆľ̲͑%ŕՓ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡ. Rü yemaca۳x ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ chixexüۡǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ? 5ॸ—¿ӄËӥ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲фӥҡӕիËȍ̲ŕիüۡ na namaã nüxüۡ ixuxüۡ ya daa naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥ: “Rü curü pecadugü rü marü cuxü‫ۡڟ‬ nüxüۡ changechaüۡٚ, rü e۳xna:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ9

26

٘‫ؽ‬ʊ͑Ëȍɗфӥɞɗիӡ!͖ٚǣӥիüۡ nüxüۡ? i ñu۳xma rü tá pexüۡ nüxüۡ

6ॸ—Natürü

ËȍĀӕիŕŕ͑æȍӕ͑ҡӥֆҽӕЙ͑ núma choxüۡ muxüۡ na duüۡxüۡgüaxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ changechaüۡxüۡca۳x i norü pecadugü —ñanagürü. Rü yexguma rü ñanagürü nüxüۡ ga guma naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥ: —‫ؽ‬ʊ͑Ëȍɗ, rü nayaxu i curü caruüۡ, rü cupatawa ͑իӡ! —ñanagürü. 7ॸ—Rü yexgumatama ga guma naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥфӥɗ͑Ëȍɗ, rü ͑ЙҡՓ͑իӡ. 8ॸRü yexguma yemaxüۡ nadaugügu ga duüۡxüۡgü, rü poraãcü namuüۡŕ. Rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü, rü ñanagürügü: —ͅΎիŕ, Pa Tupanax, erü Ëӕ͑ЙΎфիŕŕɗ͖%ֆҡӥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ mexüۡ toxca۳x naxüxüۡca۳x —ñanagürügü. Mateuca۳x naca ga Ngechuchu (Mr 2.13-17; Lc 5.27-32) 9ॸѠӥֆľիǣӕ̲ֆŃ̲ɗ͑իӡ%Ëȍɗǣӕǣ

Ngechuchu, rü yéma nüxüۡ nadau ga wüxi ga yatü ga Mateugu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ ga yéma rütoxüۡ ga ngextá Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ ínayauxgüxüۡwa yerü woetama yemawa napuracü. Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬æȍΎՓľфӥիӡ! —ñanagürü. Rü yexguma ga Mateu rü inachi, rü nawe ͑фӥիӡ. 10ॸѠӥͅҡľӕЙҡՓ͑իӡǣ Ngechuchu, rü yéma nachibü. Rü ínangugü ta ga muxüۡma ga togü ga duüۡxüۡgü ga Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ ͑ǣɥիüۡ yauxgüxüۡwa puracüexüۡ, rü togü ga duüۡxüۡgü ga taxúema nacümamaã ҡ%ŕǣӥիüۡ. Rü yema duüۡxüۡgü rü yéma mechawa narütogü namaã ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgü. 11ॸNatürü yexguma yemaxüۡ nadaugügu ga Parichéugü, rü Ngechuchuarü ngúexüۡgüna nacagü, rü ñanagürügü:

—‫͵ع‬ӕի%ËӥɗЙľфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡ rü namaã nachibü i ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡgü i ĀɥŕфӕфӥֆӕիՓЙӕфËӥľիüۡ, rü duüۡxüۡgü i pecaduã۳xgüxüۡ? —ñanagürügü. 12ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣͮǣľËȍӕËȍӕ, rü ñanagürü nüxüۡ ga Parichéugü: —ͮǣŕ̲ЙΎфľիüۡ rü tama nanaxwa۳xegü ya duturu, natürü ͑ǣŕ̲ićaaweexüۡ ͑ɗիɥɗnaxwa۳xegüxüۡ. 13ॸ—‫ؽ‬ѠӥɞЙɗիɥ, rü nawa pengúe i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ i ñaxüۡ: “Choma rü tama chanaxwa۳xe i chauxca۳x peyama۳x i carnerugü, natürü chanaxwa۳xe i togü pexüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüüۡǣӥٚ, ñaxüۡ! Rü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Choma rü tama mexüۡgüna na chaxuxüۡca۳ի͑ɗիɥɗ͑ә̲Ëȍիӡիüۡ, ͑ҡӥфӥ͑ә̲Ëȍիӡ͑͑ӥի͑ chaxuxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ЙľËĀӕã۳xgüxüۡ na ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ naxoexüۡca۳x i nacümagü i chixexüۡgü —ñanagürü. Ngechuchuna nacagüe ga aurechiga (Mr 2.18-22; Lc 5.33-39) 14ॸRü yexguma ga Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡãrü ngúexüۡgü, rü Ngechuchuca۳ի͑իɥ, rü nüxna nacagüe, rü ñanagürügü: —Toma i Cuáüۡãrü ngúexüۡǣӥ͑ҡɗիɥǣӥիüۡ rü nümagü i Parichéugü rü muŕ۳xpü۳xcüna tama ҡËȍɗ¡ӥľľфӥҽӕЙ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕ. ¿Rü tü۳xcüüۡ i curü ngúexüۡgü rü tama toxrüüۡ

Tupanaca۳x naxauregü? —ñanagürügü. Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¿E۳ի͑Փӥիɗɗ͑ǣɥǣӥфӥ petawa rü pexca۳x namexüۡ na nangechaüۡŕիüۡ rü naxaureexüۡ ɗ͑ǣŕ̲ nüxna naxugüxüۡ ega natanüwa ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗ͑ǣľիՓËի

15ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ9

27

ãmaxüۡ? ͑ͅľËҡ̲͑ɗիɥ. Natürü wüxi i ngunexüۡǣӕфӥ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗ͑ǣľիՓËի ãmaxüۡ фӥҡ̲͑ӥËӥǣӥ͑͑ɗիӡǣËȍɗ. Rü ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡǣӕҡ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ naxaureexüۡ i namücügü. 16ॸ—Rü taxúema tanapaita i wüxi i naxchiru i n۳g۳auxüۡ namaã i wüxi i natüchi i ngexwacaxüۡxüۡ i tauta nañaãchimüxüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲nayau۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲ naxchiru rü tá nügü ínanaxíraxãchi i ͑ǣŕ̲͑ҡӥËȍɗɗ͑ǣľիՓËիüۡxüۡ, rü tá ͑͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ՓľիËȍɗфӕ. Rü ͑Ύիфɗфӥֆľիľфҡ͑ɗիɥɗ͑͑ǣӕիüۡ. 17ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta rü taxúema ngexwacaxüۡcü ya binu rü nagu tayabacuchi i wüxi i naxchixüۡ i marü n۳g۳auxüۡ i naxcha۳xmünaxca۳x. Erü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑իü۳xgu rü yima binu ya ngexwacaxüۡcü rü narüngu, rü tá nayawã۳ɥ ۳իŕŕɗ͑ǣŕ̲͑իËȍɗիüۡ i n۳g۳auxüۡ i naxcha۳xmünaxca۳x. Ѡӥ͑ǣŕի̲ ҡ͑ֆфӥҡիӕֆ¡ɗ͑ӕфӥ͑ǣŕ̲ naxchixüۡ rü ta. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tanaxwa۳xe ya ngexwacaxüۡcü ya binu rü ngexwacaxüۡxüۡ i naxchixüۡgu tayabacuchi. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ%ӡҡ̲ inayarütaxu. [Rü chorü ngu۳իŕŕҡľɗ ngexwacaxüۡxüۡ фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ɗիɥ na taxucürüwama namaã nawüxiguxüۡ i ͑ǣŕ̲͑ӕիËӥ̲üۡxüۡ i pecümagü —ñanagürü ga Ngechuchu.] Yáiruxacüchiga rü yema nge ga Ngechuchuchirugu ingõgücüchiga

Corix, chauxacü rü ngexwacax iyu. Natürü ‫ ڟ‬Ëӕիӡիǣӕфӥ͑ǣɥիüۡ ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣŕ̲ нӕɗ͑ǣΥǣӥǣӕ, rü wena chixarü imaxüۡ —ñanagürü. 19ॸRü inachi ga Ngechuchu, rü norü ngúexüۡgümaã yema ãŕ۳xgacüwe ͑фӥիӡ. 20ॸѠӥֆľիǣӕ̲ֆŃ̲͑իӡֆ͑ľǣ Ngechuchu rü wüxi ga ngecü ga 12 ga ҡӕ͑ľËӥ%ǣӥľËȍËӥфӥ͑Փľ̲͑ľɗիӡ. Rü ͑իЙľËȍɗ͑ӥËȍɗфӕǣӕɗֆ͑ǣΥǣӥ. 21ॸYerü ͑ǣɥ̲фӥ͑ǣӕɗфӥիɥ͑ӥфӥֆľիǣӕ̲Ëȍɗ naxchiruxüۡիɥËҡ̲ֆ͑ǣΥǣӥ̲фľǣӕ, rü Ëȍɗ͑ǣɥxca۳x nitaane. 22ॸNatürü nüma ga Ngechuchu rü nügü ínidau, фӥ͑ǣɥիüۡ nadau ga yema nge. Ѡӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —‫ͮؽ‬ҡ%ŕ, Pa Chauxacüx! Marü cuxca۳x nitaane, ľфӥËӕֆիΥ—ñanagürü. Rü ֆľիǣӕ̲ҡ̲͑ǣɥxca۳x nitaane. 23ॸRü yexguma yema ãŕ۳xgacüpatawa nanguxgu ga Ngechuchu, rü nüxüۡ nadau ga paxetatanüxüۡ ga marü na ínamemaregüxüۡ ͑͑ǣɥիüۡ iyata۳xgüxüۡ ga yema bucü. Rü ga duüۡxüۡgü rü nixáicha rü naxauxe. 24ॸRü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ ga yema duüۡxüۡgü: —¡Ípechoxüۡ i nuã! Ƅфӥ͑ǣŕ̲ bucü rü tama iyu. Rü ipemare —ñanagürü. Natürü nümagü ga duüۡxüۡgü rü Ngechuchuxüۡ nacugüeama. 25ॸRü yexguma Ngechuchu ínachoxüۡիŕŕիǣӕǣĀӕüۡxüۡgü, rü yema bucüarü ucapugu naxücu. Rü ͑ǣɥxme۳xgu nayayauxãchi, rü ֆľիǣӕ̲ҡ̲ɞɗфӥĀǣ͑ǣɥ̲ի. 26ॸRü guxüۡwama ga yema naãnewa, rü duüۡxüۡgü nüxüۡ nixuchigagü ga yema Ngechuchu üxüۡ.

(Mr 5.21-43; Lc 8.40-56) 18ॸRü

yexguma yemaãcü ɞ͑͑ǣәľիŕŕҡľֆ͑ľǣͮǣľËȍӕËȍӕ, rü naxüۡtawa nangu ga wüxi ga ãŕ۳xgacü ga Yudíugüarü. Rü Ngechuchupe۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xü, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa nayacaxãp

Ngechuchu naxca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕ ga taxre ga yatü ga ingexetüxüۡ 27ॸѠӥֆľիǣӕ̲ֆŃ̲ɞ͑իӡӡիǣӕǣ

Ngechuchu, rü taxre ga ngexetüxüۡ rü ͑Փľ͑͑ǣŕǣӥ. Rü tagaãcü ñanagürügü:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ9ٍॷ10

28

—Pa Ngechuchux, Pa Dabítanüxüۡx, ¡cuxü‫ ۡڟ‬tangechaüۡtümüüۡgü! —ñanagürügü. 28ॸRü yexguma ͮǣľËȍӕËȍӕǣӕ̲ɥǣ͑ǣӕ͑Йľիüۡnegu naxücuxgu, rü yema taxre ga ngexetüxüۡ rü naxca۳ի͑իɥ. Rü Ngechuchu nüxna naca, rü ñanagürü: —‫ع‬ЬľֆիΥǣӥիüۡ ֆɗɥիüۡ na chaporaxüۡ na pexüۡ Ëȍфӥ̲ľŕիŕŕիüۡca۳x? —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Ngüۡ, Pa Corix, ҡֆիΥǣӥ —ñanagürügü. 29ॸRü yexguma ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑իŕҡӥǣӥǣӕ͑ɗ͑ǣΥǣӥ, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Cü pexca۳x yataane, ľфӥЙľֆիΥǣӥ! —ñanagürü. 30ॸRü naxca۳x nitaanegü. Rü Ngechuchu rü poraãcü nayaxucu۳իŕǣӥ͑ҡիәľ̲%̲͑ӥիüۡ na yaxugüxüۡca۳x ga yema nüxüۡ ngupetüxüۡ. 31ॸNatürü yema taxre rü yexguma yéma ínachoxüۡgu rü guxüۡwama ga yema naãnewa rü nüxüۡ nixugüeama ga yema Ngechuchu üxüۡ. Ngechuchu rü naxca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕǣ wüxi ga yatü ga tama idexacü 32ॸRü yexguma yema taxre ga yatü íchoüۡxguwena, rü ñuxre ga duüۡxüۡgü rü Ngechuchuxüۡtawa nanagagü ga wüxi ga yatü ga tama idexacü yerü n۳g۳oxo nawa nayexma. 33ॸRü Ngechuchu ínanata۳xüchi ga yema n۳g۳oxo. Rü yexgumatama inanaxügü ga na yadexaxüۡ ga guma yatü. Rü nümagü ga duüۡxüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Rü ñanagürügü: —Taguma nüxüۡ tadau i nuã tachiüۡãnewa i ҧacü i ñaãrüüۡ ɗիɥիüۡ —ñanagürügü. 34ॸNatürü ga Parichéugü rü ñanagürügü: —Ñaã yatü rü n۳g۳oxogüarü ãŕ۳xgacü i æȍҡ͑%фӥЙΎф̲%͑ɗիɥɗɞ͑ՓΎիüۡãxüۡ i n۳g۳oxogü —ñanagürügü.

Ngechuchuaxü‫ ۡڟ‬nangechaüۡtümüüۡgü ga duüۡxüۡgü

yema naãnewa rü guxüۡnema ga ɥ%͑ľǣӥǣӕфӥɥ%͑ľի%Ëӥǣӥǣӕ͑ɗիӡǣӥËȍɗǣӥǣ Ngechuchu. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣɥ%͑ľՓ, rü duüۡxüۡgüarü ngutaque۳xepataüۡwa ningu۳իŕŕҡľËȍɗǣӥ. Rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixuchigü ga ore ga mexüۡ na ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ ya Tupana. Rü ̲͑͑ľŕիŕŕǣĀӕüۡxüۡgü ga ićaaweexüۡ. Rü woo nañuxraüۡxüۡ ga norü ćaawe nüxüۡ‫ڟ‬ 35ॸRü

yexmaxüۡ, фӥ̲͑͑ľŕիŕŕ. 36ॸRü yexguma Ngechuchu nüxüۡ da۳u۳xgu ga yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga naxüۡtawa ngugüxüۡ, rü nüxü‫ ۡڟ‬nangechaüۡtümüüۡgü. Yerü carnerugü ga ngearü dauruüãۡ x‫ ڟ‬üۡrüüۡ nanaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕǣӥ, фӥҡ̲͑ҡ%ŕǣӥ. 37ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ ga norü ngúexüۡgü: —Aixcüma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑͑ǣŕի̲ɗ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i duüۡxüۡgü i ímemaregüxüۡ ͑ֆիΥǣӥ%իüۡ i Tupanaãrü ore. Natürü nanoxree۳xpü۳x i Tupanaãrü puracütanüxüۡ na namaã nüxüۡ yaxugüxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. 38ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ̲͑ľ͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgüarü yora ya Tupanana naxca۳իЙľËɗЙľфӥֆӕ̲ӥիŕՓ͑ yamugüãxücۡ a۳x i norü puracütanüxüۡ i orearü uruüۡǣӥ͑͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgümaã nüxüۡ yaxugüxücۡ a۳x i norü ore i mexüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. Ngechuchu nanade ga 12 ga norü ngúexüۡgü na toxnamana namugüãxüۡca۳x (Mr 3.13-19; Lc 6.12-16)

10

1ॸRü

yexguma ga Ngechuchu, rü yema 12 ga norü ngúexüۡgüca۳x naca. Ѡӥ͑ӥի͑͑ի%ǣфӥ͑͑ЙΎфľիŕŕ na ínawoxüۡãxüۡca۳x ga n۳g۳oxogü rü ̲͑ľŕիŕŕ%իüۡca۳x ga duüۡxüۡgü ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ10

29

ićaaweexüۡ ga woo nañuxraüۡxüۡ ga ćaawe nüxü‫ ۡڟ‬yexmaxüۡ. 2ॸѠӥ͖%͑ɗիɥǣ naŕg‫ ڟ‬agü ga yema 12 ga Ngechuchuarü ngúexüۡgü ga imugüxüۡ. Rü natanüwa rü æȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕǣӕãŕǣ‫ ڟ‬Ëӥ͑ɗիɥǣ ͑ŕфӕɗիɥիüۡ. ѠӥҡΎ͑ɗիɥǣЬľĀфӕľ͑ľŕǣ Aüۡdré. ѠӥҡΎ͑ɗիɥǣæȍüۡtiágu rü to ͑ɗիɥǣæȍüۡҡɗǣӕľ͑ľŕǣæӕáüۡ. Rü ֆľ̲ҡիфľфӥ‫ד‬ľ¡ľĀŃӕ͑͑ľǣӥ͑ɗիɥǣӥ. rü Baturumé, rü Tumachi, rü Mateu ga Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕфӥֆӕիՓ puracüchirécü. ѠӥҡΎǣӥ͑ɗիɥǣ Chaüۡtiágu ga Arupéu nane, rü Tadéu. 4ॸѠӥҡΎ͑ɗիɥǣæȍɗ̲ӡǣɗЙΎф%ŕËӥӥËӥ. ѠӥҡΎ͑ɗիɥǣ֤ӕĀǣʊËфɗәҡľǣ yixcama bexma cúãcü Ngechuchuxüۡ íxuaxüۡxüۡ. 3ॸѠӥҡΎǣӥ͑ɗիɥǣЬɗфɗЙɗ,

Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüxüۡ nimugü na nüxüۡ yanaxugüexüۡca۳x ga norü ore (Mr 6.7-13; Lc 9.1-6) 5ॸRü

Ngechuchu nayamugü ga yema 12 ga norü ngúexüۡgü. Rü nüxna naxãga, rü ñanagürü: —‫ؽ‬ҽ%ӡҡ̲͑ҡ͑ӥՓ Йľիɥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥҡ%ӡҡ̲æȍ̲фɗËüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡǣӥфӥɥ%͑ľǣӥՓЙľիɥ! 6ॸ—Natürü chanaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗ carnerugürüüۡ iyarütauxexüۡҡ͑ӥՓЙľիɥ. 7ॸ—¡Rü ngŕm ‫ ڟ‬a natanüwa nüxüۡ peyarüxu na marü yangaicaxüۡ ya Tupana na norü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ! 8ॸ—‫ؽ‬ѠӥЙľ̲͑ľŕիŕŕ۳x i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ićaaweexüۡ! ¡Rü wena Йľ̲͑իŕիŕŕ۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i marü yuexüۡ! ‫ؽ‬ѠӥЙľ̲͑ľŕիŕŕ۳իɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i chaxünemaã ićaaweexüۡ! Rü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i n۳g۳oxogü nawa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ ¡rü nüxü‫ ۡڟ‬ípenawoxüۡ۳x! Rü tama name i penaxãtanü ega texéxüۡ

Йľфӥ̲ľիŕŕիǣӕ, erü pema rü pexü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣľҡ͑ӥ̲фľɗ͑ǣŕ̲ЙΎф. 9-10ॸ—¡Rü ҡ%ӡҡ̲ɞЙɗ͑ǣľфӥĀɥŕфӕã۳xgü na perü ҧacüca۳x petaxegüxüۡca۳x rü bai i perü choca i perü namawaüۡ! ¡Rü wüxitama i pexchiru ípinge, rü bai i perü chapatu, rü bai ya perü caxüۡchigüxüۡ ya ͑ɥxmena۳xã ípinge! Rü pemaã nüxüۡ chixu rü wüxi i puracütanüxüۡ rü name ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡ i nüxü‫ۡڟ‬ napuracӦüۡxüۡtawa nachibü. 11ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗֆɥ%͑ľՓфӥe۳xna wüxi ֆɥ%͑ľի%ËӥՓЙľ͑ǣӕǣӥǣӕɗЙľ̲ի, ¡rü naxca۳x peda۳u۳x i wüxi i duüۡxüۡ i mecümaxüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕ̲իüۡtagu perücho ñu۳ի̲ҡҡɗЙľիɥ%Ëȍɗɗ͑ǣŕ̲ɥ%͑ľՓ! 12ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ֆɗ̲ɥЙҡǣӕ pechocugu, rü meã tá nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥ ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ngŕ̲ ۡ rü: “¡Tupana pexü rüngüۡxŕŕ۳x!ٚ ñaperügügü tá nüxüۡ. 13ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü meã pexüۡ nayau۳xgu rü Tupana tá nüxüۡ narüngüۡիŕŕ. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲̲ľ%Йľիüۡ nayau۳xgu i napatawa rü ñaperügügü tá nüxüۡ: ٘ͅфӥ̲͑ľɗҡΎի̲͑͑ҡիɥٚ, ñaperügügü tá. 14ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗ ֆɥՓфӥe۳ի͑Փӥիɗֆɥ%͑ľՓĀӕüۡxüۡgü tama meã pexüۡ yauxgügu rü tama nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡgu i perü ore, ¡rü ípechoxüۡ! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɞЙľËȍΎüۡxgu, ¡rü meã pegü ipepagücutü i perü üxaxüۡcutü, na ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x na chixexüۡ na naxügüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü! 15ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu nagúxüۡ i naãne, rü Chodomacüۡ۳ãx۳ rü Gomoracüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgüarü yexera Tupana tá ͑͑ЙΎիËӕľɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama meã pexüۡ yauxgüxüۡ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ10

30

Guxchaxüۡgü i tá ngupetüxüۡ 16ॸ—Dücax, %ӡËӥ̲իüۡwa pexüۡ chamugü, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i carnerugüxüۡ aigütanüwa imugüxüۡrüüۡ. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x penaxwa۳xe i ãxtapegürüüۡ Йľիӕ%ŕǣӥ, natürü muxtucugürüüۡ taxuüۡma i chixexüۡ pexügü! 17ॸ—¡Rü pegüna pedaugü! Erü duüۡxüۡgü rü tá pexüۡ ínayauxüۡ, rü ãŕ۳xgacügüxüۡtawa tá pexüۡ nagagü na pexüۡ napoxcuexüۡca۳x. Rü ngutaque۳xepataüۡgügu tá pexüۡ

pexüۡ daixchaüۡgu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ Йɗ¡ӕի̲ӥֆֆɗ̲ɥ%͑ľՓ, фӥ͑ɥֆ ɥ%͑ľՓЙľիɥ. Rü aixcüma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥҡ%ӡҡ̲ǣӕիüۡne ya Yudíugüarü ɥ%͑ľՓЙľ͑ǣӕǣӥ͑իüۡpa na chataeguxüۡ i chomax. 24ॸ—Rü taxuüۡma i wüxi i ngúexüۡ фӥ͑Ύфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡxüۡ narüyexera. Rü taxuüۡma i wüxi i coriarü duüۡxüۡ rü norü corixüۡ narüyexera. 25ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ ͑ǣәľիŕŕфӕüۡxüۡ üpetüxüۡrüüۡ tátama nüxüۡ ͑իӥЙľҡӥɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲͑ΎфӥËΎфɗիüۡ üpetüxüۡrüüۡ tátama nüxüۡ ͑իӥЙľҡӥɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥĀӕüۡxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Āӕüۡxüۡgü rü n۳g۳oxo i Bechebú choxüۡ nawogüegu, ¿rü ñuxãcü tá pexüۡ

nic۳uaixgü. 18ॸ—Rü chaugagu tá ãŕ۳xgacügü ya tacügüpe۳xewa pexüۡ nagagü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡËȍӕËȍɗǣǣӕ pidexagü nape۳իľՓɗ͑ǣŕ̲ãŕ۳xgacügü rü nape۳իľՓɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. 19ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ãŕ۳xgacügüpe۳xewa pexüۡ nagagügu na pexüۡ napoxcuexüۡca۳x, ¡rü taxuca۳xtáma ЙľիΎľǣ%ŕǣӥ͑ҧacümaã tá penangãxüۡxüۡ rü e۳xna ҧacüxüۡ tá namaã na pixuxüۡ! Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑Փ nanguxgu na pidexagüxüۡ, фӥҽӕЙ͑%ŕ tá pexüۡ nangu۳իŕŕ͑ҧacüxüۡ tá namaã pixuxüۡ. 20ॸ—Ѡӥҡ%ӡҡ̲Йľ̲͑ɗիɥɗ pidexagüxüۡ, ͑ҡӥфӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ҡ͑ɗիɥɗЙľՓɗĀľիիüۡ. 21ॸ—Rü ͑ӥǣӥľ͑ľŕǣӥՓфӥҡ͑ӥǣӥɞ͑իӕիüۡgü na ãŕ۳xgacügü yama۳xgüxüۡca۳x. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta nanatügü rü naxãcügüxüۡ ínaxuaxüۡgü, rü naxãcügü rü nanatügüxüۡ tá ínaxuaxüۡgü na ãŕ۳xgacügü tüxüۡ ima۳xgüxüۡca۳x. 22ॸ—Rü chaugagu tá guxüۡ i duüۡxüۡgü pexchi

pemuüۡŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü! Erü guxüۡma ɗ͑ǣŕ̲Ëә%Ëӥӥիüۡ rü tá nango۳xoma. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͖u۳xma duüۡxüۡgüca۳x ŕիüۡguxüۡ, rü yixcüra rü tá nüxüۡ nacua۳xgüama. 27ॸ—Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ Йľ̲%իɥËҡ̲͑ӥիüۡ chixuxüۡ, ¡rü meã duüۡxüۡgüca۳x penango۳xŕŕ۳x! Rü guxüۡma i ͑ǣŕ̲¡ľի̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, ¡rü tagaãcü guxüۡ i duüۡxüۡgümaã nüxüۡ pixu! 28ॸ—‫ؽ‬Ѡӥҡ%իӢɗ͑ӥիüۡ pemuüۡŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i pexüۡ daixchaüۡxüۡ! Erü taxünexüۡիɥËҡ̲nima۳xgü. ¡Natürü name ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ pemuüۡŕֆֆɗ̲ҽӕЙ͑! Erü nüma nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗЙΎф͑

naxaie. Natürü yíxema aixcüma ֆիΥΥ̲իŕɗËȍΎфӥΎфľфӥҡ̲ËȍΎիüۡ ítáxe, фӥֆɞիľ̲ҡҡɗիɥֆ͑ֆիәիľɗ ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 23ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗֆɥ%͑ľՓфӥĀӕüۡxüۡgü

yamáãxücۡ a۳x i pexene rü na ‫ ڟ‬a napoxcuãxücۡ a۳իɗЙľ%ŕфӥҡɗ͑ǣŕm ۡ ۡ ngextá n۳g۳oxogüxü ínapoxcuxüwa. 29ॸ—¿Tama e۳ի͑ՓӥիɗҡËȍɗ͑ӥɗĀɥŕфӕǣӕ namaã petaxe i taxre i werixacügü? Natürü

naxu i pemax? ̲ͮľ͑ɗիɥ͑ҽӕЙ͑իüۡ imuüۡŕիüۡ (Lc 12.2-7) 26ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի‫ؽ‬ҡ%իӢɗ͑ӥիüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ10ٍॷ11

31

¡ɗɗՓӥիɗɗ͑ǣŕ̲ՓľфɗիËӥфӥ ñaxtüanegu nangu, ega tama nanaxwa۳xegu ya Penatü ya Tupana. 30ॸ—Rü woo i peyae rü Tupana rü wüxichigü rü nayaxugü, rü nüxüۡ nacua۳x ͖͑ӕիфľ͑ǣŕի̲իüۡ. 31ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ‫ؽ‬ҡ%իӢɗЙľ̲ӕüۡŕիüۡ! Erü pema rü muxüۡma i werixacügüarü yexeraxüchi pexüۡ nangechaüۡ ya Tupana. Yíxema duüۡxüۡgüpe۳xewa tügü ixuxe na Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡǣӥҡɗɥիüۡ

rü taxucürüwama chorü duüۡxüۡ ҡɗիɥ. Rü yíxema texé ya choxüۡ na tangechaüۡxüۡãrü yexera tümanexüۡ rü e۳xna tümaxãcüxüۡ ngechaüۡիŕ, rü taxucürüwama chorü duüۡxüۡ ҡɗիɥ. 38ॸ—Rü yíxema tama yaxna namaã ɥ͑ӥիŕɗ͑ǣŕ̲ǣӕիËȍիüۡgü i chaugagu tümaca۳x ínguxüۡ фӥ͑ǣŕ̲%ËӥËȍΎՓľ фӥիӡիŕ, rü taxucürüwama chorü duüۡxüۡ ҡɗիɥ. 39ॸ—ѠӥҡľիŃֆҡӥǣӥ̲իŕŕËȍüۡիŕфӥ tá itayarütaxu. Natürü texé ya chauxca۳x yuxe rü tá tanayaxu i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Ãmarechiga

(Lc 12.8-9)

(Mr 9.41)

32ॸ—Rü

guxãma ya texé i ñoma i naãnewa i duüۡxüۡgüpe۳xewa tügü ixuxe na chorü duüۡxüۡ ҡɗɥիüۡ, rü choma rü tá ta æȍӕ͑ҡӥֆĀիӡǣӕËӥpe۳xewa tüxüۡ chixu na chorü duüۡxüۡ ҡɗɥիüۡ i tümax. 33ॸ—Natürü texé ya ñoma i naãnewa i duüۡxüۡgüpe۳xewa tügü ixuxe na tama chorü duüۡxüۡ ҡɗɥիüۡ, rü choma rü tá ta Chaunatü ya ĀիӡǣӕËӥpe۳xewa tüxüۡ chixu na tama chorü duüۡxüۡ ҡɗɥիüۡ i tümax. ͮǣľËȍӕËȍӕǣǣӕ͑ɗիɥɗֆҡΎֆľիüۡ i duüۡxüۡgü (Lc 12.51-53; 14.26-27) 34ॸ—Ѡӥҡ̲̲͑ľɗ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑

͑ә̲Ëȍիӡիüۡ na guxüۡ i duüۡxüۡgü rü Փӥիɗǣӕ͑իɥ͑ӥŕիücۡ a۳x. Natürü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ә̲Ëȍիӡ͑Ëȍӕǣǣӕ yatoyexücۡ a۳x i duüۡxüۡgü. 35ॸ—Ѡӥ͑ӕ%Ëȍիӡ na wüxi ya yatü rü tama nanatümaã Փӥիɗǣӕ͑իɥ͑ӥիücۡ a۳x, rü wüxi i paxüۡ rü ҡ̲͑ŕ̲%Փӥիɗǣӕ͑իɥ͑ӥիücۡ a۳x, rü wüxi i naneã۳x rü tama ngɥ ۳իŕ̲%͑ Փӥիɗǣӕ͑իɥ͑ӥիücۡ a۳x. 36ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ՓӥիɗֆɥՓ, rü nügütanüxüۡmaã tátama naxuwanüã۳xgü. 37ॸ—Rü yíxema texé ya choxüۡ na tangechaüۡxüۡãrü yexera tümanatüxüۡ rü e۳ի͑ҡӥ̲ŕիüۡ ngechaüۡիŕ,

texé ya pexüۡ yaxúxe rü choxüۡ ͑ɗիɥɗҡֆիӕիüۡ. Rü texé ya choxüۡ yaxúxe rü yima núma choxüۡ mucü ya Chaunatüxüۡ ͑ɗիɥɗҡֆիӕիüۡ. 41ॸ—Rü texé ‫ ڟ‬a ya wüxi i orearü uruüۡ i Tupana ngŕm ۡ ۡ muxüxü yaxúxe, фӥ͑ǣŕ̲ҡ̲%̲фľɗ wüxi i orearü uruüۡ yaxuxüۡraüۡxüۡ tátama 40ॸ—Rü

tayaxu. Rü texé ya wüxi i yatü i mecümaxüۡxüۡ yaxúxe erü namecüma, rü ͑ǣŕ̲ҡ̲%̲фľɗՓӥիɗɗֆҡӥɗ mecümaxüۡ yaxuxüۡraüۡxüۡ tátama tayaxu. 42ॸ—Rü texé ya wüxi i pochiyuãcu i dexá i ga۳u۳xchiüxüۡ ͑ӥի͑%իŕɗ͑ǣŕիüۡrüüxüۡ i chorü buxüۡǣӥɗËȍΎՓľфӥիɥիüۡ, rü aixcümaxüۡchi tá tanayaxu i tümaãrü ãmare —ñanagürü ga Ngechuchu. Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ nanamu ga ñuxre ga norü duüۡxüۡgü na Ngechuchuxüۡtawa íyadaugüxüۡca۳x (Lc 7.18-35)

yexguma nüxüۡ nachauxgu ga Ngechuchu ga na yaxucu۳իŕǣӥ%իüۡ ga yema 12 ga norü ngúexüۡgü, фӥɗ͑իӡ%ËȍɗǣֆŃ̲͑ duüۡxüۡgüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕիüۡca۳x rü

11

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ11

32

naxunagüãxüۡca۳x ga ore ga mexüۡ ga guxüۡ͑ľǣɥ%͑ľǣӥǣֆľ̲͑%͑ľՓ yexmagünewa. 2-3ॸRü Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ rü napoxcu. Natürü nüxüۡ nacuáchiga ga yema Ngechuchu üxüۡ. Rü yemaca۳x ga Cuáüۡ rü Ngechuchuxüۡtawa nanamugü ga ñuxre ga norü duüۡxüۡgü na nüxna yacagüxüۡca۳x rü aixcüma Cristu ga nüxüۡ ínan۳g۳ӕիŕŕǣӥËӥֆɗɥ, rü e۳ի͑ҡΎҡֆɗɥֆæфɗѸҡӕ. 4ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ ga yema duüۡxüۡgü: —¡Pewoegu rü Cuáüۡmaã nüxüۡ Йľֆфӥիӕɗ͑ǣŕ̲Йľ̲ҡ̲͑ӥիüۡ pedaugüxüۡ rü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ! 5ॸ—¡Rü namaã nüxüۡ Йɗիӕфӥ͑ǣŕ̲ ngexetügüxüۡ rü marü nidauchigü, rü ͑ǣŕ̲ɗËȍɗիľЙфիüۡ rü marü inachigü, фӥ͑ǣŕ̲Ëȍիӥ͑ľã۳xgüxüۡ rü marü naxca۳x nitaanegü, фӥ͑ǣŕ̲ ngauchi ۳իŕǣӥիüۡ rü marü ningo۳xnamachi ۳իŕǣӥ, фӥ͑ǣŕ̲ֆӕľիüۡ rü Փľ͑ի%фӥ̲͑իŕ, фӥ͑ǣŕ̲͑ǣľфӥ ͑ǣŕ̲իüۡãx۳ güxüۡ rü marü namaã nüxüۡ tixu i Tupanaãrü ore i mexüۡ! 6ॸѠӥҡҡ%ŕ ya yíxema texé ya tama choxüۡ rüxoxe —ñanagürü ga Ngechuchu. 7ॸRü yexguma nawoegu۳xgu ga yema Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡãrü duüۡxüۡgü, rü Ngechuchu inanaxügü ga guma Cuáüۡchiga na yadexaxüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ ga duüۡxüۡgü: —¿ӄËӥ͑ɗիɥǣЙľ̲ ípeyadaugüxüۡ ga dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa? —¿E۳xna Փӥիɗǣ͑ǣŕիüۡrüüxüۡmare ga yatü ga ñoma dexne ga buanecü yaxɥã۳իҡ͑ӥËӥӥիŕŕËӥфüüۡ ɗիɥիüۡ ͑ɗիɥǣ ípeyadaugüxüۡ? 8ॸ—Rü e۳xna ega tama guma ípeyadaugügu, ¿rü ҧËӥ͑ɗիɥǣ ípeyadaugüxüۡ? ¿E۳xna wüxi ga yatü ga poraãcü nügü nga۳ի%ŕիüۡ ֆɗɥիüۡ ga

ípeyadaugüxüۡ? Pema nüxüۡ pecua۳x i ͑ǣŕ̲ЙΎф%Ëӥ͑ӥǣӥnga۳ի%ŕǣӥիüۡ rü ãŕ۳xgacügü ya tacügüpatawa ͑͑ǣŕի̲ǣӥ. 9ॸ—¿ӄacü e۳ի͑͑ɗիɥǣ ípeyadaugüxüۡ? ¿E۳xna wüxi ga Tupanaãrü orearü uruüۡxüۡ? ͮǣŕ̲%Ëӥ ɗիËӥ̲ֆľ̲͑ɗիɥǣɞЙľֆĀӕǣӥիüۡ. Rü pemaã nüxüۡ chixu rü Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡ rü tama wüxi i ͑ǣŕիüۡrüüxüۡmare i Tupanaãrü orearü uruüۡ ͑ɗիɥ. 10ॸ—Rü CuáüۡËȍɗǣ͑ɗիɥǣ naxümatüxüۡ ga yema Tupanaãrü ore ga ñaxüۡ: “Cupe۳xegu chayamu i chorü orearü ngeruüۡ na cuxca۳x ̲͑ľիŕŕ%իüۡca۳x i duüۡxüۡgüarü maxüۡٚ, ñaxüۡ. 11ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü guxüۡ i duüۡxüۡgütanüwa rü nataxuma i Tupanaãrü orearü uruüۡ i Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡ%фӥֆľիľфɗիɥիüۡ. Natürü yíxema Tupana ãŕ۳xgacü ɞɗիɥիüۡwa wixwexüchi üxe, rü Cuáüۡãrü ֆľիľфҡɗիɥ. 12ॸ—Rü yexguma noxri ínanguxgu ga Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ, rü inaxügü ga duüۡxüۡgüaxü‫ ۡڟ‬na poraãcü nangúchaüۡxüۡ na yachocuxüۡca۳x i ngextá Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa. Rü ñu۳xma rü muxüۡma i duüۡxüۡgü rü poraãcüxüchima ‫ ڟ‬a nüxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ na ngŕm 13 ۡ yachocuxüca۳x. ॸ—Rü guxüۡma ga Tupanaãrü orearü uruüۡgüarü orewa, rü Ύфľǣ̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡwa rü nüxüۡ nixuchigagü na ínanguégaxüۡ ya Cristu na ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡca۳x. Rü ֆľ̲%Ëӥ͑ɗիɥ͖u۳xmata ínangu ga Cuáüۡ. 14ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗЙľֆիΥǣӥËȍüۡgu i ñaã chorü ore, rü pemaã nüxüۡ chixu rü Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡ ͑ɗիɥֆֆɗ̲ ֆ͑ǣӕիŕŕËӥǣֆľ̲Ύфľǣǣӕ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ11

33

nuxcümaüۡcü ga orearü uruüۡ ga Ería ga ípenan۳g۳ӕիŕŕËӥËȍɗǣӥ̲ҡӥիüۡ. 15ॸ—Rü yíxema ãchi ۳իŕǣӥիľ, ‫ؽ‬фӥ͑ǣҡիɥ͑ӥŕɗ ͑ǣŕ̲Ύфľ! —ñanagürü. 16ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —¿ӄacügu tá chanangu i ñaã duüۡxüۡgü i ñu۳xma ̲իŕիüۡ? Maneca ñaã duüۡxüۡgü rü ҡիӕ̲%̲͑ҡ%ŕǣӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i ñuxre i buxüۡgü i nügümaã ɥã۳xtüwa rütogüxüۡ, фӥɞիɥ͑ӥca۳xwa۳xegüxüۡ, rü tagaãcü namücügüxüۡ ñagüxüۡ: 17ॸ“Marü wowerumaã pexca۳x tapaxetagü, natürü tama ípixüۡãchitanüxüۡ. Rü marü ngechaüۡ i wiyaegu pexca۳x tawiyaegü, natürü tama Йľիӕիľٚ, ñagüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ buxüۡgürüüۡ ͑ɗիɥɗ͖%Āӕüۡxüۡgü. 18ॸ—Yerü ͑ә̲͑իӡǣæӕáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ rü ҡ̲Й%ӡ͑͑ǣΥ۳x rü tama binu nayaxaxü. Rü yexguma ga nümagü rü: “Nan۳g۳oxoã۳ի͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ. 19ॸ—Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ә̲ËȍիӡɗËȍΎ̲ֆ Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ. Rü ËȍΎ̲фӥΥ͑Ëȍ͑ǣΥ۳x rü binu chayaxaxü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗ͑ӥ̲ǣӥфӥ taanüxüۡchixüۡ rü ngãxwa۳xexüۡ choxüۡ nawogüe. Rü nüxüۡ nixugüe rü pecaduã۳xgüxüۡmaã chaxãmücü, rü ̲͑%Ëȍի%̲ӥËӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ ideetanüxüۡ. Natürü Tupanaãrü cua۳x rü meãma nango۳x tümawa ya yíxema ɗիËӥ̲͑Փľфӥիɥիŕ—ñanagürü ga Ngechuchu. ʘ%͑ľǣӥǣҡ̲ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥŕ͑ľ (Lc 10.13-15) 20ॸRü

yexguma ga Ngechuchu rü inanaxügü ga na yangagüãxüۡ ga yema duüۡxüۡǣӥǣǣӕ̲ɥ%͑ľǣӥËüۡ۳ãx۳ ga ngextá

yexeraãcü ínaxüaxüۡwa ga taxüۡ ga mexüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ. Rü poraãcü nayangagü, yerü yema duüۡxüۡgü rü tama nüxüۡ narüxoe ga norü chixexüۡ. 21ॸRü ñanagürü ga Ngechuchu: —Rü wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗpexca۳x, Pa Corachíüۡcüۡ۳ãx۳ gü rü Pa Bechaídacüۡ۳ãx۳ güx, ֆľфӥֆľիǣӕ̲Ëȍɗҽɗфӕфӥɥ%͑ľՓфӥ ‫ ڟ‬%фӥɥ%͑ľՓËȍ͑իü۳xgu ga yema Chidãӡ mexüۡgü ga cua۳xruüۡgü ga Tupanaãrü poramaã petanüwa chaxüxüۡ, rü woo ga na poraãcü yachixexüۡ ga yema duüۡxüۡgü rü nuxcümama chitama nüxüۡ narüxoe ga yema nacüma ga chixexüۡ, rü poraãcüxüchi chima nügümaã nangechaüۡgü rü naxauxe, yerü chi nügü nicua۳xãchitanü ga na yapecaduã۳xgüxüۡ. 22ॸ—Natürü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲ ngunexüۡ i Tupana nagu napoxcuexüۡ i pecaduã۳xgüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgu rü ‫ ڟ‬Ëüۡ۳ãx۳ güarü yexera Tirucüۡ۳ãx۳ gü rü Chidãӡ ۡ tá pexü napoxcue i pemax, Pa Corachíüۡcüۡ۳ãx۳ gü rü Bechaídacüۡ۳ãx۳ güx. 23ॸ—Rü pemax, ЬæЙľф͑ӡËüۡ۳ãx ۳ gü i Duüۡxüۡgüx, ‫ع‬фӥЙľ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕǣӕ фӥĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľՓҡɗЙľիɥիüۡ? Pemaã nüxüۡ chixu rü naãnetüüۡwa i ngextá Tupana Chatanáxüۡ ípoxcuxüۡwa ҡ͑ɗիɥɗЙľՓΎǣӥիüۡ. Rü yexguma chi æȍΎĀΎ̲%фӥɥ%͑ľՓËȍ͑իü۳xgu ga yema mexüۡgü ga cua۳xruüۡgü ga Tupanaãrü poramaã petanüwa chaxüxüۡ, фӥǣӕ̲ɥ%͑ľǣ͑ӕիËӥ̲͑Ύфӥ pecadugagu iyarüxoxüۡne rü ñu۳xma rü Ëȍɗ͑͑ǣŕի̲. 24ॸ—Natürü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i Tupana nagu napoxcuexüۡ i pecaduã۳xgüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ ngunexüۡgu rü Chodomacüۡ۳ãx۳ güarü yexera tá pexüۡ napoxcue i pemax, Pa æЙľф͑ӡËü۳ۡãx۳ güx —ñanagürü.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ11ٍॷ12

34

Chauxca۳իЙľիɥ͑Ëȍӕիüۡtagu perüngüۡŕիüۡca۳x

Ngechuchuarü ngúexüۡgü rü trigu ͑ɗË%ӡŕҡ͑ӥǣ͑ǣüۡxchigaarü ngunexüۡgu

(Lc 10.21-22)

(Mr 2.23-28; Lc 6.1-5)

25ॸѠӥֆľիǣӕ̲фӥ͖%Ëӥ͑ֆӕ̲ӥիŕǣ

Ngechuchu, rü ñanagürü: —Pa æȍӕ͑ҡӥֆġիӡǣӕիüۡ i Naãne rü Ñoma i Naãneãrü Yorax, cuxüۡ chicua۳xüüۡ, erü ñaã chorü ngúexüۡgüxüۡ nüxüۡ cucua۳իŕŕɗ͖%Ύфľɗ͑իËȍիՓ iquicúxüۡ i duüۡxüۡgü i ñoma i naãnewa nüxüۡ cua۳xüchigüxüۡ. 26ॸ—Ѡӥ̲ΎիŕËӕի͑ chaxã, Pa Chaunatüx, erü cuma cunaxwa۳իľ͑͑ǣŕ̲%ËӥËӕ͑իӥիüۡ —ñanagürü. 27ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Chaunatü choxna nanaxã i guxüۡma i ҧËӥɗ͑ǣŕի̲իüۡ. Rü Chaunatüxicatama choxüۡ nacua۳x na ҡľիŃËȍɗɥիüۡ i choma i Nane. Rü tama guxüۡma i duüۡxüۡgü aixcüma nüxüۡ nacua۳ի͑ҡľիŃֆɗɥիüۡ ya Chaunatü. Rü choma ya Nane, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i Chaunatüxüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕËȍüۡxüۡիɥËҡ̲͑ɗիɥɗ aixcüma nüxüۡ cua۳xgüxüۡ ͑ҡľիŃֆɗɥիüۡ ya Chaunatü. 28ॸ—¡Rü nuã chauxüۡtawa Йľիɥɗǣӕի%̲ɗЙľ̲ɗ͑ǣŕ̲ nuxcümaüۡxüۡ i mugüarü auregu ipaexe rü guxãma i pema ya ngechaüۡgüxe! Rü choma tá pexüۡ icharüngüۡŕիŕŕ. 29ॸ—¡Rü penayau۳իɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ rü chauxüۡtawa naxca۳x pengúe! Erü ËȍΎ̲фӥֆի͑Йľ̲%Ëȍիɥ͑ӥфӥ taguma chaugü ícharüta. Rü chauxüۡtawa tá nüxüۡ ipeyangau i perü ҡ%ŕɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 30ॸ—Ƅфӥ͑ǣŕ̲ pexüۡ chamuxüۡ rü natauxcha na naga Йľիɥ͑ӥŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲naxca۳x pexna chaca۳xüۡ rü tama naguxcha na penaxüxüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu.

wüxi ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu rü Ngechuchu rü norü ۡ ngúexüǣӥ̲%ҡфɗǣӕ͑ľËӥǣӕ͑ɗիӡ. Rü nataiyae ga norü ngúexüۡgü, rü yemaca۳x ɗ͑իɥ%Ëӥ̲ֆΎիΎËӥ͑ľҡфɗǣӕҡ͑ɗË%ӡŕҡ͑ӥ, фӥɗ͑ֆ͑ǣΦŕҡ͑ӥ. 2ॸRü yexguma yemaxüۡ

12

1ॸRü

nadaugügu ga Parichéugü rü ñanagürügü Ngechuchuxüۡ: —Dücax i curü ngúexüۡgü rü chixexüۡ naxüe. Erü ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu napuracüe, rü nachu۳իӕ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲—ñanagürügü. 3ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —¿Taguma e۳xna poperawa nüxüۡ pedau ga ҧacü na naxüxüۡ ga nuxcümaüۡcü ga ãŕ۳xgacü ga Dabí ga yexguma nataiya۳xgu ga nüma rü natanüxüۡgü? 4ॸ—Rü Tupanapatagu naxücu rü nanangΥ۳իǣֆľ̲Й%ӡǣӥӥ͑ľիüۡ ga Dabíca۳x rü natanüxüۡgüca۳x chu۳xuxüۡ ga na nangΥ۳xgüãxüۡ. Yerü paigüca۳իɗËҡ̲͑ɗիɥ ǣֆľ̲Й%ӡ. 5ॸ—Rü pemax, Pa Parichéugüx ¿taguma e۳xna nawa pengúe ǣֆľ̲Ύфľǣ̲ӕǣӥЙ͑ľǣӕͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ ga ñaxüۡ rü marü name i paigü rü ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu napuracüe i tupauca ya taxüۡnewa? Ѡӥ͑ǣŕ̲фӥҡ̲ ՓӥիɗɗЙľËĀӕ͑ɗիɥnaxca۳իɗ͑ǣŕ̲Йɗǣӥ. 6ॸ—Natürü pemaã nüxüۡ chixu rü nuã Йľҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i tupauca ya taxüۡ͑ľ%фӥֆľիľфɗիɥիüۡ i Tupanape۳xewa. 7ॸ—Natürü pema rü tama nüxüۡ pecua۳իɗ͖ӕիӡ͖իüۡËȍɗǣ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗӥ̲ҡӥիüۡ i ñaxüۡ: “Choma rü tama chanaxwa۳xe i chauxca۳x peyama۳x i carnerugü, natürü chanaxwa۳xe i togü pexü‫ۡڟ‬ nangechaüۡtümüüۡǣӥٚ,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ12

35

ñaxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ̲ľ%͑ӥիüۡ pecua۳իǣӥǣӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ, фӥҡ%ӡËȍɗ̲ chixri nachiga pidexagü i ñaã chorü ngúexüۡgü i taxuüۡma i chixexüۡ ügüxüۡ i Tupanape۳xewa. 8ॸ—Rü choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü aixcüma ngüۡիËȍɗǣфӥֆΎфËȍɗիɥ—ñanagürü ga Ngechuchu. Wüxi ga yatü ga yumécüchiga (Mr 3.1-6; Lc 6.6-11) 9ॸRü

yexguma yema nachicawa ɞ͑իӡӡիǣӕǣͮǣľËȍӕËȍӕ, rü guma ɥ%͑ľ%фӥngutaque۳xepataüۡgu naxücu. 10ॸRü yéma nayexma ga wüxi ga yatü ga norü wüxichacüüwa yumécü. Rü nümagü ga Parichéugü rü naxca۳x nadaugü ga ñuxãcü norü ãŕ۳xgacügüxüۡtawa Ngechuchuxüۡ na ínaxuaxüۡgüxüۡ. Rü yemaca۳x Ngechuchuna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Namexüۡ ֆɗɥիüۡ na texé naxca۳x ֆҡ͑ľիŕŕիüۡ i wüxi i ćaawexüۡ i ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu? —ñanagürügü. 11ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —¿Texé i Йľҡ͑ӥՓфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu wüxi i perü carneru puchugu nguxgu, rü taux e۳xna i ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲ɞЙľֆĀӕǣӥիüۡ rü ípenatúãchixüۡ woo ngüۡxchigaarü ngunexüۡ ֆɗիɥǣӕ? 12ॸ—Natürü Tupanape۳xewa rü wüxi i duüۡxüۡ rü poraãcüxüchima wüxi i carneruarü ֆľիľф͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ mexüۡ taxü i woo ngüۡxchigaarü ngunexüۡ ֆɗիɥǣӕ—ñanagürü. 13ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ ga guma yatü ga yumécü: —‫ؽ‬ʊֆфӥwe۳xãchime۳իŕ! —ñanagürü. Rü guma yatü rü

inayarüwe۳xãchime۳իŕ, rü yexgumatama narümeme۳x, фӥ͑ɥǣnaxme۳x ga mexüۡnerüüۡ ͑ɗիɥ. 14ॸRü yexguma yemaxüۡ nadaugügu ga Parichéugü, rü ínachoxüۡ ga yéma. Rü inanaxügüe na naxca۳x nadaugüxüۡ ga ñuxãcü tá na Ngechuchuxüۡ yama۳xgüxüۡ. Ore ga Ngechuchuchigaxüۡ nixu ga nuxcümaüۡcü ga orearü uruüۡ

yexguma Ngechuchu nüxüۡ cuáchigagu na Parichéugü na yama۳xgüchaüۡxüۡ, фӥɞ͑իӡիӡǣǣӕ̲ ɥ%͑ľՓ. Rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü ͑Փľ͑фӥիɥ. Rü nüma ga Ngechuchu rü ̲͑͑ľŕիŕŕǣǣӕիüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga ićaaweexüۡ. 16ॸRü duüۡxüۡgüna naxãga na tama nüxüۡ yaxugüexüۡca۳ի͑ҡľիľ͑ֆɗɥիüۡ ga 15ॸRü

nümax. 17ॸRü yemaãcü nanaxü ga ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ֆ͑ǣӕիŕŕ%իüۡca۳x ga yema ore ga nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ǣʊËȍɞ͑ӥիüۡ ixuxüۡ ga ñaxüۡ: 18 ٘ġ͑ɗիɥֆËȍΎфӥĀӕüۡxüۡ ya chomatama nüxüۡ chaxunetacü rü nüxüۡ changechaüۡcü rü ̲͑%Ëȍҡ%ŕիüۡchicü. Rü æȍӕ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü nüxna tá chanamu. Rü nüma tá guxüۡ i duüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡmaã nüxüۡ nixu i ore i mexüۡ ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 19ॸRü tagutáma ngextá texémaã niporagacüü rü taxúemaãtáma ngextá nipura. Rü tagutáma ҡľիŃɥ%͑ľ%фӥËֆľǣӥՓ͑ӥիüۡ ҡիɥ͑ӥ͑͑ҡǣիüۡ. 20ॸRü nüma фӥҡ%ӡҡ̲͑͑Āɗɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗ͑ΎфӥΥՓҡӕфľիüۡ, rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ12

36

ҡ%ӡҡ̲ɗ͑ֆ͑իΎիŕŕɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i írarüwatama ֆիΥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥ ñu۳xmatáta guxüۡ i naãnewa ͑͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľɗ ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 21ॸRü guxüۡ i duüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡ rü tá naxca۳ի͑իɥ͑ ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑իüۡtawa nayauxgüãxüۡca۳x i norü maxüۡ i taguma gúxüۡٚ, ͖͑ǣӥфӥǣʊËȍɞ. Parichéugü rü Ngechuchuxüۡ n۳go ۳ xoarü poramaã puracüxüۡ nawogüe (Mr 3.20-30; Lc 11.14-23, 12.10) 22ॸRü Ngechuchuxüۡtawa nanagagü ga wüxi ga yatü ga n۳g۳oxoãc‫ ڟ‬ü ga ngexetücü rü tama idexacü. Rü Ngechuchu ̲͑͑ľիŕŕ. Rü guma yatü rü yexgumatama nidauchi rü nidexa. 23ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ ga yexguma yemaxüۡ nadaugügu. Rü ñanagürügü: —¿Taux e۳ի͑Āֆɗɥիüۡ ya Dabí nane ya Cristu? —ñanagürügü. 24ॸNatürü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕ ga Parichéugü, rü ñanagürügü: —Ñaã yatü i Ngechuchu, rü n۳g۳oxogünatü i ´ľËȍľ¡әфӥЙΎф̲%͑ɗիɥɗɞ͑ՓΎիüۡãxüۡ i n۳g۳oxogü —ñanagürügü. 25ॸNatürü nüma ga Ngechuchu rü nüxüۡ nacua۳xama ga ҧËӥǣӕ͑͑իɥ͑ӥŕիüۡ. Rü yemaca۳x ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕիǣӕ̲ chi wüxi i nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü nügü itoyegu rü nügütanüwa chitama nügü nadaixgu, rü nügü chitama nagu۳իŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗֆ ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ rü e۳ի͑ՓӥիɗֆɥËüۡ۳ãx۳ ͑ӥǣӥ̲%͑ӕŕŕËȍǣӕфӥ͑ӥǣӥ͑Āɗիǣӕ, rü nügü chitama nagu۳իŕŕ. 26ॸ—Rü

͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ´ľËȍľ¡ә͑ӥǣӥҡ̲ íta۳xüchigu rü nügütama yama۳xgu, ¿rü ñuxãcü chi ãŕ۳իǣËӥľËȍֆɗɥիüۡ? 27ॸ—Rü pemax, Pa Parichéugüx, rü choxüۡ pixuxgu rü Bechebúarü poramaã íchanawoxüۡ i n۳g۳oxogü. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ´ľËȍľ¡әфӥЙΎф̲% íchanawoüۡxgu i n۳g۳oxogü, ¿rü texéarü ЙΎф̲%͑ɗիɥɗЙľфӥ͑ǣәľիüۡgü rü ínawoxüۡãxüۡ i n۳g۳oxogü? Rü dücax, rü ͑ǣŕ̲Йľфӥ͑ǣәľիüۡǣӥҡ̲͑ɗիɥɗ pexca۳x nango۳իŕŕիüۡ na ípetüexüۡ. 28ॸ—Natürü pemaã nüxüۡ chixu rü ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡãrü ЙΎф̲%͑ɗիɥɗɞËȍ͑ՓΎիüۡxüۡ i n۳g۳oxogü. Ѡӥ͑ǣŕ̲ՓЙľիüۡ nüxüۡ chacua۳իŕŕ̲͑фӥ͑ә̲Йľҡ͑ӥՓ nanguxüۡ ya Tupana, na perü ãŕ۳xgacü ֆɗɥիüۡca۳x. 29ॸ—¿Rü ñuxãcü texé wüxi ya yatü ya poracüpatagu taxücu na tanapuxüۡxüۡca۳իɗ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü, ega tama tayana۳ɥ ۳xiragu i noxrix? Rü ͑ǣŕիǣӕ̲tayana۳ɥ ۳իɗфǣӕիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ nüxna tanapuxüۡxüۡ ɗ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü ya yima yatü ya poracü. 30ॸ—Rü yíxema tama choxüۡ ngechaüۡիŕфӥËȍӕիËȍɗ taxai. Rü yíxema tama choxüۡ rüngüۡxŕŕի‫ ڟ‬ŕ͑Tupanaca۳x tananutaque۳xexüۡ i duüۡxüۡgü rü ËȍӕիËȍՓҡ͑͑ǣɗ͑ľիŕŕ. 31ॸ—Rü ͑ǣŕmaca۳x pemaã nüxüۡ chixu rü Tupana tá nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i guxüۡma i pecadugü i duüۡxüۡgü ügüxüۡ rü guxüۡma i norü dexagü i chixexüۡ. Natürü yíxema ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡmaã ҧacü ixugüxe, rü Tupana rü tagutáma tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ. 32ॸ—Rü guxãma ya texé ya ҧacü chomaã ixugüxe rü Tupana tá tüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i ͑ǣŕ̲. ͮҡӥфӥҡľիŃֆҽӕЙ͑%ŕɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ12

37

Ԗӥ͑ľիüۡmaã ҧacü ixugüxe, rü Tupana rü tagutáma tüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i ͑ǣŕ̲, rü bai i ñoma i naãnewa, rü bai ɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa. ՠӥիɗɗ͑͑ľҡӥфӥ͑ΎфӥΎՓ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ icuáxüۡ na ҧËӥфӥ͑͑ľҡӥֆɗɥիüۡ (Lc 6.43-45) 33ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ͑͑ľҡӥфӥ namexgu, rü norü o rü ta name. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ͑͑ľҡӥфӥnachixe۳xgu, rü norü o rü ta nachixe. Rü wüxi i ͑͑ľҡӥфӥ͑ΎфӥΎՓ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ icuáxüۡ ngoxi name rü e۳xna tama. 34ॸ—Pa Ãxtapearü Duüۡxüۡgüx, ¿ñuxãcü i mexüۡ i orexüۡ pixuxüۡ ega pematama rü pichixecümagu? Ƅфӥ͑ǣŕ̲Ύфľɗ pea۳xmaã nüxüۡ pixuxüۡ фӥЙľ%ŕՓ͑ɗիɥɗ ͑ľ͑իӡիüۡ. 35ॸ—Wüxi ya mecü ya yatü rü mexüۡ i orexüۡ nixu, ľфӥ͑%ŕՓфӥ aixcüma mexüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ. Natürü wüxi i yatü i chixecümaxüۡ rü chixexüۡ i orexüۡ nixu, ľфӥ͑%ŕՓфӥËȍɗիľիüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥ. 36ॸ—Rü choma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu nagúxüۡ

i naãne, rü Tupana rü tá nüxna naca i guxüۡ i duüۡxüۡgü naxca۳x i guxüۡma i ore i chixexüۡ i nüxüۡ yaxuxüۡ i ñoma i naãnewa. 37ॸ—Ƅфӥ͑ǣŕ̲Ëӕфӥ dexagüwa rü Tupana tá cuxüۡ nangugü, rü tá cumaã nüxüۡ nixu ngoxita cume i nape۳xewa rü e۳xna tama —ñanagürü ga Ngechuchu. Duüۡxüۡgü ga tama yaxõgüchaüۡxüۡ rü naxca۳x ínacagü ga to ga cua۳xruüۡ ga Tupanaãrü poramaã üxüۡ (Mr 8.12; Lc 11.29-32) 38ॸRü

yexguma rü ñuxre ga Parichéugü фӥ֤ӕĀɞӕǣӥфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ore ga

mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü ñanagürügü Ngechuchuxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, cuxüۡ tadauxchaüۡ na cunaxüxüۡ i wüxi i cua۳xruüۡ i mexüۡ i Tupanaãrü poramaã cuxüxüۡ —ñanagürügü. 39ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Ñaã duüۡxüۡgü i chixecümagüxüۡ rü tama ֆիΥǣӥիüۡ rü naxca۳x ínacagü i wüxi i cua۳xruüۡ i mexüۡ i Tupanaãrü poramaã üxüۡ. Natürü yema cua۳xruüۡ ga nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ga Yonáxüۡ ngupetüxüۡxüۡիɥËҡҡ̲ nadaugü. Rü taxuüۡtáma i to i cua۳xruüۡ nüxüۡ ҡĀӕիŕŕɗ͖%Āӕüۡxüۡgü. 40ॸ—Rü yexgumarüüۡ ga Yoná ga tomaŕ۳xpü۳x ga ngunexüۡ rü tomaŕ۳xpü۳x ga chütaxüۡ choxni ga taxüۡ ga bayenaãnüwa na nayexmaxüۡ rü wenaxãrü na nangóxüۡ, rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡ͑ɗիɥɗËȍΎ̲ɗ tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡ rü tomaŕ۳xpü۳x i chütaxüۡ i chatáxüۡՓËȍ͑ǣŕի̲իüۡ. Natürü wena táxarü chango۳x. 41ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑%͑ľ%фӥgu۳xgu rü Tupana rü ñaã duüۡxüۡgüna nacaxgu i norü pecaduchiga, rü nuxcümaüۡgüxüۡ ga Nínibecüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgü rü tá inachigü. Rü Tupanape۳xewa tá ínanaxuaxüۡgü i ñaã duüۡxüۡgü i ñu۳ի̲̲իŕիüۡ. Yerü nümagü ga Nínibecüۡ۳ãx۳ rü nüxüۡ narüxoe ga nacümagü ga chixexüۡ ga yexguma Yoná namaã nüxüۡ ixuxgu ga Tupanaãrü ore. Natürü ñu۳xma nuã petanüwa ͑͑ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗ֤Ύ͑%фӥֆľիľф ɗիɥիüۡ. 42ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑%͑ľ%фӥ gu۳xgu rü Tupana rü ñaã duüۡxüۡgüna nacaxgu i norü pecaduchiga, фӥ͑ǣɥ̲ ga nuxcümaüۡcü ga Chabaaneãrü ãŕ۳xgacü rü tá iichi. Rü tá íinaxuaxüۡ i ñaã duüۡxüۡgü i ñu۳ի̲̲իŕիüۡ. Yerü ͑ǣɥ̲фӥֆիüۡՓիӥËȍɗ͑ľɗիӡ͑

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ12ٍॷ13

38

ãŕ۳իǣËӥǣæȍфӕ̲Δӡիüۡ ͑իɥ͑ӥիüۡca۳x ga ñuxãcü poraãcü nüxüۡ na nacua۳xüchixüۡ. Natürü ñu۳xma nuã Йľҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗ æȍфӕ̲Δӡ%фӥֆľիľфɗիɥիüۡ. N۳ go ۳ xo ga taeguxüۡchiga (Lc 11.24-26) 43-44ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗn۳goxo rü ۳ ՓӥիɗֆֆҡӥՓɞ͑իӡӡիǣӕ, rü dauxchitawa i ngextá taxúema íxãpataxüۡՓфӥ͑ӕ͑ľ͑͑իӡ̲фľ. Rü naxca۳x nadau na ngexta na nangüۡxüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡիӕիǣӕ̲͑ӥիüۡ iyangauxgu na ngexta nangüۡŕg‫ ڟ‬axüۡ, rü ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑Փľ͑͑ҡľǣӕիüۡ

naxca۳x ya yima yatü ga noxri nawa ɞ͑իӡիӡËȍɗфŃËӥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ nataegugu, rü nüxüۡ inayangau ya yima ֆҡӥ͑Փӥիɗֆɥֆ͑ǣŕ%Ëә͑ľфӥ ‫ ڟ‬e rü meã nabixichinerüüۡ na mexŕŕn 45 ۡ ֆɗɥիü. ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲n۳g۳ΎիΎфӥɞ͑ɗիӡфӥ naxca۳x nayadau i to i 7 i n۳g۳oxogü i norü yexera i chixexüۡ. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲фӥ yima yatügu nayachocu, фӥ͑ǣŕի̲ naxãchiüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ֆֆɗ̲ֆҡӥ rü noxriarü yexera nachixe. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta nüxüۡ naxüpetü i ñaã duüۡxüۡgü i chixecümagüxüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. Ítangugü ga Ngechuchuarü ̲̲фӥ͑ŕ͑ľŕǣӥ (Mr 3.31-35; Lc 8.19-21)

yexguma duüۡxüۡgümaã íyadexayane ga Ngechuchu, rü yéma ҡ͑ǣӕǣ͑ŕфӥ͑ŕ͑ľŕǣӥ. ѠӥɥЙҡфӥ düxétügu tarücho, rü Ngechuchumaã tidexagüchaüۡ. 47ॸRü wüxi ga duüۡxüۡ Ngechuchumaã nüxüۡ nixu, rü ñanagürü: 46ॸRü

—֤ŃĀӥիŃҡӥՓҡ͑ǣŕի̲ֆËӕľфӥ Ëӕľ͑ľŕǣӥ, rü cumaã tidexagüchaüۡ —ñanagürü nüxüۡ. 48ॸNatürü Ngechuchu nanangãxüۡ ga yema duüۡxüۡ ga namaã nüxüۡ ixuxüۡ ga yema ore, rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ع‬ҽľիŃҡɗիɥֆËȍӕľ? ¿Rü texé ҡɗիɥֆËȍӕľ͑ľŕǣӥ? —ñanagürü. 49ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüxüۡ naxuneta, rü ñanagürü: —Dücax, ĀիľҡɗիɥֆËȍӕľ, rü daagü ͑ɗիɥֆËȍӕľ͑ľŕǣӥ. 50ॸ—Erü guxãma ya ҡľիŃֆ͑իӦիľɗæȍӕ͑ҡӥфӥ͑ǣәËȍüۡ, фӥֆɞիľ̲ҡɗիɥֆËȍӕľ͑ľŕфӥchaueya۳x rü chaue —ñanagürü ga Ngechuchu. Ore ga cua۳xruüۡ ga wüxi ga yatü ga toecügu ixuxüۡ (Mr 4.1-9; Lc 8.4-8)

yematama ngunexüۡgu ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥɞ͑իӡիӡ͑Փǣ ǣӕ̲ɥǣ͑ǣӕ͑Йľիüۡne. Rü naxtaxaãnacüwa nayarüto. 2ॸRü muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü yéma naxca۳x nangutaque۳xegü. Rü yemaca۳x düxwa wüxi ga nguegu nixüe ga Ngechuchu, rü guma nguewa narüto. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü yexma naxnecüte۳xegu nachigü. 3ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü muxüۡma ga ore ga cua۳xruüۡwa ͑͑͑ǣәľիŕŕǣĀӕüۡxüۡgü. Rü norü ngu۳իŕŕҡľՓфӥ͖͑ǣӥфӥ: —Rü wüxi ga yatü ga toecü rü trigumaã nanagüane. 4ॸ—Rü yexguma trigumaã nagüaneãgu, rü ñuxre ga guma trigu rü namacüwagu nayi. Rü ínangugü ga werigü, rü nanawecu. 5ॸ—Ѡӥ͑ɥǣӥǣ trigu rü nutatanügu nayi ga ngextá ínachixcaxüۡwa ga waixüۡmü. Rü paxa narüxügü ga guma trigu, yerü ga waixüۡmü rü tama nayaxcü. 6ॸ—Rü

13

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ13

39

yexguma nangunagügu ga üa۳xcü, rü narün۳g۳ŕիǣӥǣǣӕ̲ҡфɗǣӕ. Rü nayue yerü tama poraãcü nixãma۳xã. 7ॸ—Rü ͑ɥǣӥǣҡфɗǣӕфӥҡΎф͑ľËӥǣӕ͑ֆɗ. Rü yexguma nayaegu ga toragü, rü guma triguxüۡ inawocu, rü nanadai. 8ॸ—Natürü ͑ɥǣӥǣҡфɗǣӕфӥ̲ľիüۡ ga waixüۡmügu nayi. Rü yexguma nayaegu rü muxüۡma ga trigu nawa ínanguxuchi. Rü nümaxüۡ rü wüxireewa rü 100 pü۳xü ínanguxuchi ga norü o, фӥ͑ɥфľľǣӥՓфӥ60, rü ͑ɥфľľǣӥՓфӥ30. 9ॸ—Rü yíxema ãchi ۳իŕǣӥիľ, ‫ؽ‬фӥ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ ore! —ñanagürü. ӄacüca۳ի͑ɗիɥǣֆľ̲Ύфľ ga cua۳xruüۡgügu ixuxüۡ (Mr 4.10-12; Lc 8.9-10)

yexguma ga norü ngúexüۡgü rü Ngechuchuca۳ի͑իɥ, rü nüxna nacagüe, rü ñanagürügü: —Pa Corix, ¿Tü۳xcüüۡ i cua۳xruüۡgügu cuyaxuãcüma Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ i ñaã duüۡxüۡgü? —ñanagürügü. 11ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Tupana rü pexüۡիɥËҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳իŕŕɗ͑ǣŕ̲ŕիüۡguxüۡ na ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ i nümax. Natürü nüma i togü i duüۡxüۡgü rü tama nüxüۡ nüxüۡ 10ॸRü

nacua۳իŕŕɗ͑ǣŕ̲. 12ॸ—Rü texé ya ɗիËӥ̲͑ǣɥ͑ӥիŕɗËȍΎфӥΎфľ, rü Tupana rü yexeraãcü tá tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡҡӥիü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗҡիüۡ i cua۳x. Natürü texé ya ҡ̲͑ǣɥ͑ӥիŕɗ͖%ΎфľфӥҽӕЙ͑ҡ ҡӥի͑͑͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲ɞфիüۡ i cua۳x i tüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲ËȍɗфŃիüۡ. 13ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ͑ɗիɥɗΎфľɗcua۳xruüۡmaã Ëȍ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü. Erü nümagü rü woo nüxüۡ nadaugügu, rü

ñoma tama nüxüۡ nadaugüxüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü woo nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕ, rü ñoma tama nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕիüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü tama nüxüۡ nacua۳xgüéga. 14ॸ—Rü aixcüma ͑ǣŕ̲ĀӕüۡxüۡǣӥËȍɗǣ͑ɗիɥǣֆľ̲ Tupanaãrü ore ga nuxcümaüۡcü ga norü orearü uruüۡ ǣʊËȍɞ͑ӥիüۡ ixuxüۡ ga ñaxüۡ: ٘Ѡӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü tá aixcüma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕ, ͑ҡӥфӥҡ%ӡҡ̲ nüxüۡ nacua۳xgüéga i ҧacüchiga ͑ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ ͑իɥ͑ӥŕիüۡ. Rü aixcüma tá nüxüۡ nadaugü, ͑ҡӥфӥҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳xgü na ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ nadaugüxüۡ. 15ॸErü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥфӥҡ%ӡҡ̲ nüxüۡ nacua۳xgüchaüۡ i chorü ore, rü naxchaxwa tá nügü narütütamachi ۳իŕǣӥфӥҡ naxchaxwa napexetügü. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑͑իӥǣӥ͑ҡ̲ nüxüۡ nadaugüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ mexüۡ i naxca۳x chaxüxüۡ, rü tama nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x i chorü ore, rü tama nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x na ñuxãcü choma chanaxwa۳xexüۡãcüma na ̲͑իŕիüۡ, rü tama chauxca۳x nadaugüxüۡca۳x na Ëȍ̲͑իŕիŕŕիüۡca۳իٚ, ñanagürü. 16ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Natürü pemax, Pa Chorü Ngúexüۡgüx, фӥЙľҡ%ŕǣӥľфӥ pexetügümaãtama nüxüۡ pedaugü i ͑ǣŕ̲Ëȍիӥիüۡ rü pexmachi ۳իŕ̲%ҡ̲ nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕɗËȍΎфӥΎфľ. 17ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü ̲ӕիӡËȍɗիüۡ ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡǣӥфӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ13

40

ga duüۡxüۡgü ga imecümaxüۡ, rü nüxüۡ nadaugüchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲͖u۳xma chauxüۡtawa nüxüۡ pedaugüxüۡ. Natürü tama nüxüۡ nadaugü. Rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ͖u۳xma chauxüۡtawa nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ. Natürü tama nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕ—ñanagürü. Ngechuchu rü meã nanango۳իŕŕǣֆľ̲ ore ga toecüchigagu yaxuxüۡ (Mr 4.13-20; Lc 8.11-15) 18ॸRü

ñanagürü ta ga Ngechuchu: —¡Dücax, ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕ͖͑ӕիӡ ñaxüۡËȍɗǣֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗcua۳xruüۡ i toecüchiga! 19ॸ—Rü guma trigu ga namagu yi۳ xüۡnerüüۡ ҡɗիɥǣӥֆֆɞիľ̲ nüxüۡ ɥ͑ӥŕիŕɗΎфľɗ̲ľիüۡ na ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ ya Tupana natürü tama nüxüۡ cua۳իǣӥիľɗ͖ӕիӡ͖իüۡchiga na ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. Rü tümaxüۡtawa nangu i Chataná, rü tüxüۡ nüxüۡ ɗ͑ֆфӥ͑ǣӥ̲ŕիŕŕɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ ҡӥ̲%ŕՓ͑ǣŕի̲ËȍɗфŃիüۡ. 20ॸ—Rü guma trigu ga nutatanügu yi۳ xüۡnerüüۡ ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nüxüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ i ҽӕЙ͑%фӥΎфľфӥҡ%ŕ%Ëӥ̲ nayauxgüxüۡ. 21ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑ ҡ̲ɗիËӥ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ore, фӥЙի%Ëȍɗҡ̲͑ֆիΥǣӥ, rü ֆɗիËӥф͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲Ύфľǣǣӕ guxchaxüۡgü nüxüۡ üpetügu rü e۳xna duüۡxüۡgü naxchi aiegu, rü ínanata۳xgü i ͑ǣŕ̲Ύфľ. 22ॸ—Rü guma trigu ga toranecügu yi۳ xüۡnerüüۡ ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i Tupanaãrü orexüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ rü ֆիΥǣӥիüۡ. Natürü ñoma i naãneãrü ͑ǣŕ̲իüۡgüca۳իΎľǣ%ŕǣӥիüۡ, rü ͑ǣŕ̲ǣӕ̲фӥիɥ͑ӥŕիüۡ, rü düxwa nüxüۡ ɗ͑ֆфӥ͑ǣӥ̲ŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲фӥҽӕЙ͑%фӥΎфľիüۡ

nüxüۡ ͑фӥիΎիŕŕ͑ҡ̲ɗիËӥ̲̲ľ% ҽӕЙ͑Փľ͑իɥիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü. 23ॸ—Natürü guma trigu ga mexüۡ ga waixüۡmügu yi۳ xüۡnerüüۡ ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i nüxüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ i Tupanaãrü ore, rü nüxüۡ cua۳xgüxüۡ i ҧËӥËȍɗǣ͑ֆɗɥիüۡ, фӥ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ rü meã naxca۳ի̲իŕիüۡ. Ѡӥҡӥ̲իŕфӥǣӕ̲ҡфɗǣӕǣ100 pü۳xü nawa ínguxuchinerüüۡ ҡɗիɥ. Ѡӥҡӥ̲իŕ rü guma 60 pü۳xü nawa ínguxuchinerüüۡ ҡɗիɥ. Ѡӥҡӥ̲իŕфӥǣӕ̲30 pü۳xü nawa ínguxuchinerüüۡ ҡɗիɥ—ñanagürü ga Ngechuchu. Cua۳xruüۡ ga chixexüۡ ga natüane ga trigutanügu toxüۡchigagu ixuxüۡ 24ॸRü Ngechuchu rü to ga ore ga cua۳xruüۡxüۡ duüۡxüۡgümaã nixu, rü ñanagürü: —Ѡӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑͑ ãŕ۳իǣËӥɗիɥիüۡ, rü wüxi ga yatü ga mexüۡ ga trigu naãnegu tocürüüۡ ͑ɗիɥ. 25ॸ—Natürü yexguma ínapeyane rü wüxi ga norü uwanü ga naxchi aixüۡ rü yéma ͑իӡ. Ѡӥ͑ŕËȍɗҡֆľի̲ҡфɗǣӕ͑ľËӥǣӕ nayatogü ga chixexüۡ ga natüane. Rü ñu۳իӡËȍɗɞ͑ɗիӡ. 26ॸ—Rü yexguma naxügügu ga trigu rü nayaegu rü yexwacax yaxo۳xgu, rü yema natüane rü ta nango۳x. 27ॸ—Rü yexguma ga yema yatüarü duüۡxüۡgü, rü namaã nüxüۡ nayarüxugü, rü ñanagürügü: “Pa Corix, cuma rü cuanegu rü triguxicachire۳ի͑ǣŕի̲ËӕҡΎ. ¿Natürü ñuxãcü i ñu۳xma rü chixexüۡ i natüane rü ‫ ڟ‬a naxügüxüۡ?͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ. ta ngŕm 28ॸ—Rü yexguma ga yema naãneãrü yora, rü ñanagürü nüxüۡ: “Maneca wüxi i chorü uwanü i ‫ ڟ‬a ngexüۡ chauxchi aixüۡ ͑ɗիɥɗ͑ǣŕm wagüxü͖ۡٚ͑ǣӥфӥ. Rü yexguma ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ13

41

norü duüۡxüۡgü rü nüxna nacagü, rü ñanagürügü: “Pa Corix, ¿cunaxwa۳xexüۡ na tanabéxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i natüane?ٚ ñanagürügü. 29ॸ—Natürü nüma ga norü cori rü ñanagürü nüxüۡ ga yema norü duüۡxüۡgü: ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӥ! Erü “¡Nüŕt‫ ڟ‬ama ngŕ̲ ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗpenabe۳xgu, rü ngürüãchi ҡфɗǣӕ̲%ËȍɗҡЙľ͑͑ǣӕիŕŕ͑ penabéxüۡ. 30ॸ—Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ ‫ ڟ‬a nayae ñu۳xmatáta nüŕt‫ ڟ‬ama ngŕm triguarü buxgüwa nangu. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ‫ ڟ‬a tá chanamugü i chorü rü ngŕm puracütanüxüۡ, rü tá nanabe۳իɗфɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ i natüane. Rü tá ínanagoxüۡcüta, rü ñu۳իӡËȍɗҡɞ͑͑ǣӕ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փľ͑ tá nayabuxgü i trigu, rü naxchiüۡgu tá choxüۡ‫ ڟ‬namaã nanguxüۡǣӥ͖ٚ͑ǣӥфӥ. Cua۳xruüۡ ga motachachanegu ixuxüۡ (Mr 4.30-32; Lc 13.18-19) 31ॸRü

Ngechuchu rü to ga ore ga cua۳xruüۡxüۡ duüۡxüۡgümaã nixu, rü ñanagürü: —Ѡӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑͑ ãŕ۳իǣËӥɗիɥիüۡ, rü wüxi ya motachachane ya wüxi ya yatü naãnegu toxüۡnerüüۡ nitachigü. 32ॸ—Rü woo naxíraxüchichire۳x ya yima nachane, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑իӥիǣӕфӥnaya۳xgu, rü wüxi i nanetü i taetaxüۡ ͑ɗիɥ. Rü ͑ǣŕmaca۳իɗՓľфɗǣӥфӥ͑ҡ͑ӥՓ͑իɥ, фӥ͑ǣŕի̲͑ֆфӥիӥիËȍɗ%üۡgü —ñanagürü. Cua۳xruüۡ ǣЙ%ӡ%фӥЙӕիŕŕфӕüۡgu ixuxüۡ (Lc 13.20-21) 33ॸRü

Ngechuchu rü to ga ore ga cua۳xruüۡxüۡ duüۡxüۡgümaã nixu, rü ñanagürü: —Ѡӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑͑

ãŕ۳իǣËӥɗիɥիüۡ, фӥ͖Ύ̲Й%ӡ%фӥ Йӕիŕŕфӕüۡ i íraxüۡrüüۡ ͑ɗիɥ͑ǣӕիüۡwama nanguxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ͑ǣľËӥфӥ taxüraxüۡ ɗ͑ǣɥфӥЙ%ӡËȍф̲͑% üéüۡgu, фӥ͑ǣŕ̲Й%ӡ%фӥЙӕիŕŕфӕüۡ rü ՓΎΎ͑իɞффӥ͑ֆЙӕիŕŕɗǣӕիüۡma i ͑ǣɥфӥЙ%ӡËȍф—ñanagürü ga Ngechuchu. Cua۳xruüۡgu ixuxüۡ ga oremaã nidexa ga ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ֆ͑ǣӕիŕŕ%իüۡca۳x ga Tupanaãrü ore (Mr 4.33-34)

guxüۡma ga yema ore ga Ngechuchu duüۡxüۡgümaã nüxüۡ ixuxüۡ, rü cua۳xruüۡgu yaxuãcüma namaã nüxüۡ 34ॸRü

nixu. Ѡӥֆľ̲%ËӥիɗËҡ̲͑ɗիɥǣ namaã nüxüۡ yaxuxüۡ. 35ॸRü yemaãcü nanaxü ga Ngechuchu na ֆ͑ǣӕիŕŕ%իüۡca۳x ga yema Tupanaãrü ore ga nuxcümaüۡcü ga norü orearü uruüۡ ǣʊËȍɞӥ̲ҡӥիüۡ ga ñaxüۡ: “Choma rü cua۳xruüۡgu ixuxüۡ i oremaã tá duüۡxüۡgümaã chidexa. Rü tá namaã chanango۳իŕŕɗ͑ǣŕ̲cua۳x i ŕիüۡguxüۡ ga yexguma noxri naãne ixügügumama iicúxüۡٚ, ۡ ñaxü. Ngechuchu nanango۳իŕŕ͑ ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ ga yema cua۳xruüۡ ga chixexüۡ ga natüane ga trigutanügu toxüۡchigagu ixuxüۡ 36ॸRü

Ngechuchu ínayamugü ga ۡ ۡ duüxügü, фӥǣӕ̲ɥǣ͑ǣӕ napexüۡnegu naxücu. Rü norü ngúexüۡgü rü yéma naxca۳ի͑իɥ, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Corix, ¡tomaã nango۳իŕŕ͑ ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ13

42

natüanegu ixuxüۡ i ore! —ñanagürügü. yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Rü yima mexüۡ i trigumaã toecü, фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥ. 38ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ naãne i nagu natoexüۡ, rü ñoma i naãne ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ ɗҡфɗǣӕфӥ͑ǣŕ̲ ͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü i Tupanaãrü duüۡxüۡgü ɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i natüane, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü i Chatanáãrü ɗիɥǣӥիüۡ. 39ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ΎфӥӕՓ͑ӥɗ chixexüۡ ɗ͑ҡӥ͑ľ̲%͑ŕËȍɗҡ͑%͑ľǣӕ yatoexüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗæȍҡ͑. Rü ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu nabuxuxüۡ i trigu фӥ͑%͑ľ%фӥǣәիËȍɗǣ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ puracütanüxüۡ i triguarü buxwa puracüexüۡ, rü Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãի۳ ͑ɗիɥǣӥ. 40ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i natüane rü na nabéxüۡ rü ñu۳իӡËȍɗ͑ ínaguxüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡ͑ɗիɥɗ naãneãrü gu۳xgu. 41ॸ—Rü choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü tá chanamu i chorü orearü ngeruüۡgü i ĀիӡËüۡ۳ãx۳ na nadeãxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ фӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i ҧoguã۳xüۡ chixexüۡ ӥǣӥիŕŕիüۡ. Rü tá ínanawoxüۡ. 42ॸ—Rü tá üxüxetüwa ‫ ڟ‬a tá naxauxe rü tá nayawocu. Rü ngŕm ‫ڟ‬ 43 ۡ nixüxchapütagü. ॸ—Natürü guxüۡma i ͑ǣŕ̲ĀӕüۡxüۡǣӥɗҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ, rü tá üa۳xcürüüۡ inabaixgü i ngextá Tanatü ya Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa. Rü yíxema ãchi ۳իŕǣӥիľ, ¡rü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ ore! —ñanagürü. 37ॸRü

Cua۳xruüۡ ga taxüۡ ǣĀɥŕфӕ ga icúxüۡgu ixuxüۡ 44ॸRü

Ngechuchu rü to ga ore ga cua۳xruüۡxüۡ duüۡxüۡgümaã nixu, rü

ñanagürü: —Ѡӥ͑ǣŕ̲͑͑Ύфӥãŕ۳xgacü ͑ֆɗɥիüۡ ya Tupana rü ñoma wüxi i uiru i wüxi i naãnegu icúxüۡrüüۡ duüۡxüۡgüca۳x ̲͑ľիŕËȍɗ. Rü wüxi ya yatü rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ ɗֆ͑ǣӕիǣӕɗ͑ǣŕ̲ uiru, фӥЙիՓľ͑͑ǣŕ̲͑%͑ľǣӕ nayacu۳x. Ѡӥҡ%ŕ%Ëӥ̲̲͑%͑ҡիľɗ guxü̲ۡɗ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü na naxca۳x nataxexüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲͑%͑ľ͑͑Ύիфӥ ֆɗɥիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ӕɗфӕ—ñanagürü. Cua۳xruüۡ ga nuta ga nga۳ի%ŕфӕüۡ ga tatanücügu ixuxüۡ 45ॸRü

ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Rü duüۡxüۡgü rü ñoma wüxi i taxetanüxüۡ i nutagü ya nga۳ի%ŕфӕüۡca۳x dauxüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣӥ͑ЙΎф%Ëӥnaxca۳x nadaugüxüۡ na norü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ ya Tupana. 46ॸ—Rü ͑ǣŕ̲ҡիľҡ͑ӥիüۡ фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ĀӥիՓ nüxüۡ iyangauxgu ya wüxi ya nuta ya nga۳ի%ŕфӕüۡ ya guxüۡãrü yexera ̲ľիŕËȍɗËӥ, rü namaã nataxe i guxüۡma i ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü na naxca۳x nataxexüۡca۳x ya yima nuta ya ̲ľիŕËȍɗËӥ, ͑͑Ύիфӥֆɗɥիüۡca۳x. Cua۳xruüۡ ga püchagu ixuxüۡ 47ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑͑ãŕ۳xgacü

ɗիɥիüۡ rü wüxi i pücha i naxtaachiüwa namaã ipüchaexüۡ rü nagúxüۡraüۡxüۡ i choxni namaã iyaxuxüۡxüۡrüüۡ ͑ɗիɥ. 48ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ի%%Ëӕիǣӕɗ͑ǣŕ̲ pücha, фӥ͑ǣŕ̲ЙӥËȍľҡ͑ӥիüۡ rü naxnecüpechinügu ínanatúãchigü. Rü ‫ ڟ‬a narütogü rü nayadexechi i ngŕm ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i choxni, rü pexchigu nananucu. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡ̲ɗ͑ǣΦիüۡ i choxni rü ínanawogü. 49-50ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ nagu۳xgu i naãne. Erü Tupanaãrü orearü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ13ٍॷ14

43

ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ , фӥ͑ә̲ҡ͑իɥ. Ѡӥҡ͑ֆĀľիľËȍɗɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i duüۡxüۡǣӥ͑ӥի͑ɗ͑ǣŕ̲ɗËȍɗիľիüۡ, rü tá ӥիӥիľҡӥՓ͑ֆՓΎËӕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü ‫ ڟ‬a tá naxauxe, rü tá i chixexüۡ. Rü ngŕm ‫ڟ‬ ۡ nixüxchapütagü —ñanagürü ga Ngechuchu. Ngexwacaxüۡgüxüۡ rü nuxcümaüۡgüxüۡ i ͑ǣŕ̲իüۡgüchiga 51ॸRü

yexguma ga Ngechuchu rü norü ۡ ngúexügüna naca, rü ñanagürü: —¿Nüxüۡ pecuáxüۡ ֆɗɥիüۡ na ҧacüchiga ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ? —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —ͮǣŕ̲%Ëӥ, Pa Corix, nüxüۡ tacua۳x —ñanagürügü. 52ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ ͑ǣәľիŕŕфӕüۡ i ore i mugüwa ngu۳իŕŕҡľիüۡ aixcüma nüxüۡ cua۳xgu na ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ ya Tupana, rü nanaxwa۳xe na meã nüxüۡ nacuáxüۡ i ͑ǣŕ̲͑ӕիËӥ̲üۡxüۡ i Tupanaãrü ore rü ñaã ngexwacaxüۡxüۡ i chorü ore rü ta, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i wüxi i cori i norü taxepatawa duüۡxüۡgüca۳x inawéxüۡ i norü ͑ǣŕ̲իüۡgü i ngexwacaxüۡgüxüۡ rü norü ͑ǣŕ̲իüۡgü i nuxcümaüۡgüxüۡ ta —ñanagürü ga Ngechuchu. Ngechuchu rü Nacharétuwa nayexma (Mr 6.1-6; Lc 4.16-30) 53ॸRü yexguma Ngechuchu nüxüۡ rüchauxgu ga yema ore ga cua۳xruüۡgüxüۡ na yaxuxüۡ, фӥɗ͑իӡ%ËȍɗǣֆŃ̲. 54ॸRü ǣӕ̲ɥ%͑ľǣ͑Փ͑ֆիüۡne ga ͮËȍфŃҡӕՓ͑իӡ. Ѡӥǣӕ̲ɥ%͑ľ%фӥ ngutaque۳xepataüۡgu naxücu rü yéma ͑͑͑ǣәľիŕŕǣĀӕüۡxüۡgü. Rü yema

duüۡxüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ̲͑%ǣ norü ore. Rü ñanagürügü: —¿Ngextá nüxüۡ nacua۳իɗ͑ǣŕ̲ngu۳իŕŕҡľ? ¿Rü ñuxãcü nüxüۡ nacua۳x na naxüãxüۡ i ͑ǣŕ̲̲ľիüۡgü i taxüۡgü i Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ? 55ॸ—¿Taux e۳xna i daa ֆɗɥիüۡ ya carpinteru ya Yuche nane ya ͅфɞ͑ǣɥ͑ľ, ya Chaüۡtiágu rü Yuche rü æȍɗ̲ӡфӥ֤ӕĀ͑ŕ͑ľŕɗիɥËӥ? 56ॸ—¿Rü taux e۳ի͑ɗ͑ŕya۳xgü rü nuxma tatanügu naxãchiüۡgüxüۡ? ‫ع‬Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ɗ͑ǣľիҡֆɗɥիüۡ i nayauxãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ nüxüۡ nacuáxüۡ? —ñanagürügü. 57ॸRü yemaca۳x ga duüۡxüۡgü rü tama nüxüۡ‫ڟ‬ ɗ͑фӥիɥ͑ӥŕËȍüۡ. Natürü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Guxüۡma i togü i duüۡxüۡǣӥфӥ̲͑%͑ҡ%ŕǣӥɗՓӥիɗɗ Tupanaãrü orearü uruüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ orearü uruüۡchiüۡãnewatama rü duüۡxüۡgü фӥҡ̲̲͑%͑ҡ%ŕǣӥ—ñanagürü. 58ॸRü yema duüۡxüۡgütanüwa rü tama poraãcü nanaxü ga mexüۡgü ga taxüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ, yerü tama nüxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥǣӥËȍüۡ ga yema duüۡxüۡgü. Nayu ga Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ (Mr 6.14-29; Lc 9.7-9)

yema ngunexüۡǣӥǣӕ͑ɗիɥǣ Gariréaaneãrü ãŕ۳xgacü, ga Erode rü Ngechuchuxüۡ nacuáchigaxüۡ. 2ॸRü Erode rü norü duüۡxüۡgümaã ñanagürü: —֤ɗ̲͑ɗիɥֆæӕáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ rü marü wena namaxüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳x nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗЙΎф͑ naxüãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡgü i taxüۡgü i Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ —ñanagürü. 3ॸRü yema ñanagürü, yerü nümatama ga Erode rü üۡpaacü norü churaragüxüۡ namu na Cuáüۡxüۡ

14

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ14

44

yayauxgüxüۡca۳x rü cadenamaã yana۳ɥ ۳xgüãcüma poxcupataüۡwa nagagüãxüۡca۳x. Rü yemaãcü nanaxü ga Erode, yerü yemaãcü naxca۳x íica ga naxma۳իǣƄфΎĀɞǣ͑ŕ͑ľŕǣЬɗфɗЙɗ naxma۳xchire۳իɗիɥËӥ. 4ॸRü Erode rü Cuáüۡmaã nanu yerü ga Cuáüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Tama name na cuxuma۳xmaã cuxãmaxüۡ —ñanagürü. 5ॸRü Erode rü Cuáüۡxüۡ nimáxchaüۡ, natürü duüۡxüۡgüxüۡ namuüۡ yerü guxüۡma ga duüۡxüۡǣӥфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕфӥ aixcüma Tupanaãrü orearü uruüۡ ͑ɗիɥǣ Cuáüۡ. 6ॸNatürü yexguma norü taunecüarü ngunexüۡwa nanguxgu ga Erode rü wüxi ga peta naxü. Rü yema petawa rü Erodíaxacü rü íyayüxparachigüxüۡ nape۳xewa ga yema petatanüxüۡ. Rü nüma ga ãŕ۳xgacü ga ƄфΎĀľфӥЙΎф%Ëӥ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥǣֆľ̲ naxüxüۡ ga naxãcürücü. 7ॸRü yemaca۳x ͑ǣɥ̲%ɗ͑իӕ͑ľҡфӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —¡Choxna naxca۳x naca i ҧacü i cunaxwa۳xexüۡ, rü aixcüma tá cuxna chanaxã! —ñanagürü. 8ॸRü yexguma ga ͑ǣɥ̲фӥ͑ǣɥŕիüۡҡՓɗիӡ, фӥ͑ǣɥŕ͑ iyaca, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Ma, ¿ҧacü i cunaxwa۳xexüۡ na naxca۳x íchac۳axüۡ? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Ѡӥ͑ǣɥŕ͑ǣɥիüۡ ingãxüۡ, rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¡Naxca۳x ínaca i Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡŕфӕ! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣ͑ǣɥŕ. Rü ֆľիǣӕ̲ǣֆľ̲ЙËӥфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ nüxüۡ ga Erode: —Chanaxwa۳xe i wüxi ya poratugu choxna cunaxã i Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡŕфӕ—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 9ॸRü yexguma ga ãŕ۳xgacü ga Erode rü inayarümaãchi namaã ga yema ore, natürü norü unetaca۳x rü norü petatanüxüۡca۳իфӥҡ̲͑ǣɥիüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕËȍüۡ. Rü nanamu ga ñuxre

ǣ͑ΎфӥËȍӕффǣӥ͑͑ǣɥի͑ naxãgüãxüۡca۳x ga yema naxca۳x ínac۳axüۡ. 10ॸRü yemaãcü poxcupataüۡwa nanamu na yéma Cuáüۡxüۡ yanadaenaãxüۡca۳x. 11ॸRü yemawena wüxi ga poratugu ͑ǣɥիüۡtawa nanange ga Cuáüۡŕфӕ, rü yema pacüna nayaxã. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ ñu۳իӡËȍɗ͑ǣɥŕ͑ɗֆի%. 12ॸRü yexguma ga Cuáüۡãrü ngúexüۡǣӥфӥֆŃ̲͑իɥ, rü nayangegü ga naxüۡne, rü inayata۳xgü. Rü yemawena rü Ngechuchumaã nüxüۡ nayarüxugüe. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑͑Ëȍɗ¡ӥľիŕŕ ga 5000 ga yatügü (Mr 6.30-44; Lc 9.10-17; Cu 6.1-14) 13ॸRü yexguma yemaxüۡ nacuáchigagu ga Ngechuchu, фӥ͑ӥիɥËҡ̲Փӥիɗǣ nguegu nixüe, фӥɞ͑իӡիӡǣֆŃ̲. Rü wüxi ga nachica ga taxúema íxãpataxüۡՓ͑իӡ. Natürü ga duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nacua۳xgüama ga ngextá na ͑իӡիüۡ. Rü ínachoxüۡ ǣ͑Ύфӥɥ%͑ľǣӥՓ, фӥĀӕիËȍɗҡǣӕ͑Փľ͑фӥիɥ. 14ॸRü yexguma nguewa ínaxüegu ga Ngechuchu rü nüxüۡ nadau ga yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü. Rü nüxüۡ‫ڟ‬

nangechaüۡtümüüۡgü. Ѡӥ̲͑͑ľŕիŕŕǣ yema duüۡxüۡgü ga ićaaweexüۡ ga naxca۳x yéma nagagüxüۡ. 15ॸRü yexguma marü nachütachaüۡgu rü Ngechuchuca۳ի͑իɥ ga norü ngúexüۡgü, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Marü nachütachaüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗ taxúema nuxma taxãpata i nuã. Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɞËӕֆ̲ӕǣӥɗ͖%Āӕüۡxüۡgü na ɥ%͑ľի%Ëӥǣӥֆ͑ǣɗË̲͑ ‫ ڟ‬a ͑ǣŕի̲ǣӥ͑ľՓ͑իɥիüۡca۳x, rü ngŕm ۡ ͑ΎфӥΥnata۳ax۳ yataxegüxüca۳x —ñanagürügü. 16ॸNatürü ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Taxuacüma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ14

45

nawoegu. ¡Rü pematama Йľ͑Ëȍɗ¡ӥľիŕŕի! —ñanagürü. 17ॸRü nümagü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Natürü nuã rü wüxime۳ŕx۳ pü۳իɗЙ%ӡфӥ ҡիфľɗËȍΎի͑ɗիɥËҡ̲ҡΎիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ —ñanagürügü. 18ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¡Nuã chauxüۡtawa penana! —ñanagürü. 19ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü duüۡxüۡgüxüۡ ̲͑ӕ̲͑իŕte۳xewa natogüxüۡca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑͑Āľǣֆľ̲Փӥxime۳ŕx۳ pü۳x ǣЙ%ӡфӥֆľ̲ҡիфľǣËȍΎի͑ɗǣӥ. Rü Āիӡǣӕ͑ĀՓľ͑ӥ%Ëӥ̲ҽӕЙ͑͑ ̲Ύիŕ͑ի%, rü ñu۳իӡËȍɗɗ͑͑¡ӥËӕǣ ֆľ̲Й%ӡǣӥ. Rü norü ngúexüۡgüna nanana, rü yema duüۡxüۡgüxüۡ nayanu. 20ॸRü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü meãma nachibüe. Rü yemawena rü 12 ga pexchigü nanapagüamatama namaã ǣֆľ̲Й%ӡфӥchoxnichipe۳xegü ga íyaxügüxüۡ. 21ॸRü yema yéma chibüexüۡ rü 5000ǣֆҡӥǣӥ͑ɗիɥ, natürü ga ngexüۡgü rü buxüۡgü rü tama nayaxugü. ġľիŃҡӥǣӕ͑ɗիӡǣͮǣľËȍӕËȍӕ (Mr 6.45-52; Cu 6.16-21) 22ॸRü yemawena ga Ngechuchu rü

duüۡxüۡgüxüۡ íyamugüyane rü wüxi ga nguegu nayachoüۡիŕŕǣ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgü na yoxni ͑իҡիфӥҡΎËӕҡӥՓ͑իɥիücۡ a۳x. 23ॸRü yexguma duüۡxüۡgüxüۡ íyamugüguwena rü guma ma۳իЙӦ͑ľՓɞ͑իüۡãchi ga Ngechuchu ͑͑ӥիɥËֆŃ̲ֆֆӕ̲ӥիŕիücۡ a۳x. Rü yexma ͑ӥիɥËҡ̲͑Ëȍӥҡüۡ. 24ॸNatürü ga norü ngúexüۡgü rü naxtaxaarü ngãxüۡtüchiügu nixãgü ga yexguma. Rü tacü ga buanecü yexma nüxüۡ naxü, rü poraãcü nayuape. 25ॸRü yexguma marü yangunechaüۡgu rü norü ngúexüۡǣӥՓľɗ͑իӡ%ËȍɗǣͮǣľËȍӕËȍӕ. Rü ĀľիËȍɗӥŃҡӥǣӕ͑ɗիӡnaxca۳x ga norü

ngúexüۡgü. 26ॸRü yexguma norü ngúexüۡgü nüxüۡ ĀӕǣӥǣӕǣĀľիËȍɗӥŃҡӥǣӕ͑ֆիӡիüۡ, rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Rü norü muüۡmaã aita naxüe, rü ñanagürügü: —Wüxi i naxchi ۳իɗ̲фľ͑ɗիɥ—ñanagürügü. 27ॸNatürü ga Ngechuchu rü namaã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Peporae! фӥËȍΎ̲Ëȍɗիɥ. ‫ؽ‬Ѡӥҡ%իӢ ipemuüۡŕիüۡ! —ñanagürü. 28ॸRü yexguma ga Pedru rü Ngechuchumaã nidexa rü ñanagürü: —Pa Corix, ľǣËȍɗËӕ̲нӕɗիɥǣӕ, ¡rü choxüۡ namu na choma rü ta dexáétügu Ëȍɗիӡիücۡ a۳x rü cuxüۡҡՓ͑Ëȍիӡիücۡ a۳x! —ñanagürü. 29ॸRü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ: —ƚËӥ‫͑ؽ‬ӕ%͑իӡ! —ñanagürü. Rü yexguma ga Pedru rü ínaxüe ga nguewa. Rü ɗ͑͑իӥǣӥǣĀľիŃҡӥǣӕ͑ֆիӡիüۡ na NgechuchuxüۡҡՓ͑իӡիücۡ a۳x. 30ॸNatürü yexguma nüxüۡ yacua۳xãchigu ga na naporaxüۡ ga buanecü rü namuüۡ, rü inanaxügü ga na dexáchiügu nanguxüۡ. Rü aita naxü rü ñanagürü: —Pa Corix, ¡choxüۡ rüngüۡիŕŕ! —ñanagürü. 31ॸRü yexgumatama ga Ngechuchu rü Pedrume۳իŕǣӕ nayayauxãchi, rü ñanagürü nüxüۡ: —Cuma фӥɞффӥՓҡ̲ËӕֆիΥ. ¿Rü tü۳xcüüۡ tama ɗիËӥ̲ËӕֆիΥիΥËȍɗ? —ñanagürü. 32ॸRü yexguma nguegu yachoüۡgu ga Ngechuchu rü Pedru, rü nangupetü ga guma buanecü. 33ॸRü guxüۡma ga norü ngúexüۡgü ga nguewa yexmagüxüۡ rü Ngechuchupe۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügü rü nüxüۡ nicua۳xüüۡgü, rü nacaxãp ñanagürügü nüxüۡ: —Aixcümaxüۡchi cuma ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ͮ͑ľнӕɗɥիüۡ —ñanagürügü. Yenecharétuanewa Ngechuchu ̲͑͑ľŕիŕŕǣićaaweexüۡ (Mr 6.53-56)

yexguma marü yanguüۡgu ga naxtaawa, rü Yenecharétuanewa nangugü rü yéma ínachoüۡ. 35ॸRü 34ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ14ٍॷ15

46

yexguma yema duüۡxüۡgü ga yémacüۡ۳ãx۳ nüxüۡ icua۳xãchitanügu ga Ngechuchu na ֆɗɥիüۡ ga guma, rü guxüۡma ga yema naãnewa nanguchiga ga yéma na nayexmaxüۡ ga Ngechuchu. Rü yemaca۳x naxüۡtawa nanagagü ga yema duüۡxüۡgü ga ićaaweexüۡ. 36ॸRü Ngechuchuxüۡ naca۳ax۳ üۡgü na naxchirupechinügumare ֆ͑ǣΥǣӥǣӥիüۡca۳x. Rü guxüۡma ga yema ͑իËȍɗфӕЙľËȍɗ͑ӥǣӕɗ͑ǣΥǣӥľիüۡ rü ͑фӥ̲ľŕ. ӄËӥ͑ɗիɥɗTupanape۳xewa duüۡxüۡgüxüۡ Ëȍɗիľիŕŕիüۡ (Mr 7.1-23)

15

1ॸRü

Ngechuchuca۳ի͑իɥǣ ñuxre ga Parichéugü rü ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ore ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ ga YerucharéüۡՓ͑ľɥիüۡ.

Rü Ngechuchuna nacagü, rü ñanagürügü: 2ॸ—¿Tü۳xcüüۡ i curü ngúexüۡǣӥфӥҡ̲͑ǣӕ͑իɥɗ nuxcümaüۡgüxüۡ i tórü o۳xigücüma? ¿Rü tü۳xcüüۡ ҡ̲͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣӥɗ͑ǣŕ̲ nacüma na Tupanaca۳x nayauxme۳xgüxüۡ naxüۡpa na nachibüexüۡ? —ñanagürügü. 3ॸNatürü

ga Ngechuchu rü nüxna naca ǣֆľ̲ЬфɗËȍŃӕǣӥфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü, rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Rü tü۳xcüüۡ i pema rü nüxüۡ pexo i Tupanaãrü mu na nagu Йľիɥիüۡca۳x i pecümagütama? 4ॸErü Tupana rü norü orewa rü ñanagürü: “¡Tüxüۡ nangechaüۡ ya cunatü rü cue!ٚ ñanagürü. Ѡӥ͑ǣŕ̲ΎфľՓфӥ ñanagürü ta: “Rü texé ya tümanatümaã rü e۳xna ҡӥ̲ŕ̲%ǣӕիËȍɗǣիľфӥ̲͑ľ ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲͑ǣŕmaca۳x tüxüۡ ҡֆӕիŕŕٚ,

ñanagürü. 5ॸNatürü pema rü ñaperügügü: “Marü name ega wüxi ya yatü nanatüxüۡ фӥ͑ŕիüۡ ñaxgu: ‘Taxucürüwa ËȍΎфӥ͑ǣŕ̲իüۡmaã cuxüۡ charüngüۡիŕŕ erü guxü̲ۡɗËȍΎфӥ͑ǣŕ̲իüۡ rü marü Tupanana chanaxã’,͖ٚիǣӕ. 6ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ͑ǣŕ̲͖ǣӥǣӕфӥ pexca۳x rü marü namexüۡ na tama tümanatüxüۡ фӥҡӥ̲ŕիüۡ tarüngüۡիŕŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥɗЙľֆ͑իΎիŕŕɗҽӕЙ͑%фӥ ̲ӕ͑͑ǣӕЙľիɥիüۡca۳x i pecümagütama. 7ॸЬľ̲͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü i togüpe۳xewa rü ̲ľ%Йľ̲իŕ͑ľҡիüۡ, ͑ҡӥфӥЙľ%ŕՓфӥ chixexüۡǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ. ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥ ga yema ore ga nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ǣʊËȍɞ pechiga ümatüxüۡ ga ñaxüۡ: 8 “Ñaã duüۡxüۡgü rü naã۳xmaãmare choxüۡ nicua۳xüüۡgü. Natürü ͑%ŕՓфӥҡ̲ɗիËӥ̲ Ëȍӕǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ. 9ॸRü ҡիӕՓ̲̲͑ľ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ natüca۳xma choxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ. Rü guxüۡma i norü ngu۳իŕŕҡľфӥֆҡӥǣӥфӥ ̲ӕǣӥ̲фľ͑ɗիɥфӥҡ̲ ɗիËӥ̲ËȍΎфӥ̲ӕ͑ɗիɥٚ, ñaxüۡ. 10ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥ duüۡxüۡgüca۳x naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ͅؽ‬ľ%ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ͖%ËȍΎфӥΎфľ, rü nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕ! 11ॸͮǣŕ̲Υ͑ɗĀӕüۡxüۡǣӥ͑ǣΦիüۡ фӥҡ̲͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ͑ЙľËĀӕã۳իŕŕǣӥիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ΎфľɗËȍɗիľիüۡ i nüxüۡ yaxuxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Փիɗ͑ɗիɥɗ͑ЙľËĀӕã۳իŕŕǣӥիüۡ —ñanagürü. 12ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ͑Ύфӥ ngúexüۡgü rü naxca۳ի͑իɥ, rü ñanagürügü nüxüۡ: —¿Pa Corix, tama e۳xna nüxüۡ cucua۳x ͑ЬфɗËȍŃӕǣӥ%ŕՓ͑͑ǣәիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ namaã nüxüۡ quixuxüۡ? —ñanagürügü.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ15

47 13ॸNatürü nüma ga Ngechuchu rü ñanagürü

nüxüۡ: —Guxüۡma i duüۡxüۡgü i tama æȍӕ͑ҡӥфӥɗիɥǣӥիüۡ, rü nüma rü tá nüxüۡ naxo. 14ॸRü nüŕҡ‫̲ ڟ‬ɗ͑ǣŕ̲ЬфɗËȍŃӕǣӥ, erü namaãrü cua۳xruüۡgü i ngexetüxüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ͑ǣľիľҡӥիüۡ rü naxrüüۡ ngexetüxüۡmaã inacua۳xgu rü ͑ǣӥфӥ%Ëȍɗ͑ǣŕ̲ҡիфľфӥՓӥիɗɗ%ի̲իüۡgu tá nügümaã nayayicu —ñanagürü. 15ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣЬľĀфӕфӥͮǣľËȍӕËȍӕ͑͑Ë, rü ñanagürü: —¡Tomaã meã nango۳իŕŕ͖͑ӕիӡ ñaxüۡËȍɗǣֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗҡΎ̲%͑ӥիüۡ quixuxüۡ! —ñanagürü. 16ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¿E۳xna pema rü ta tama nüxüۡ pecua۳իǣӥŃǣɗ͑ǣŕ̲Ύфľ? 17ॸ¿Tama e۳xna nüxüۡ pecua۳x rü guxüۡma i ͑ǣŕ̲Υ͑ɗĀӕüۡxüۡǣӥ͑ǣΦիüۡ rü naãnüwa ͑իӡ, rü yixcama rü ñu۳իӡËȍɗɞ͑իӡիӡ? 18ॸNatürü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗĀӕüۡxüۡgü nüxüۡ ixuxüۡ фӥ͑%ŕՓ͑ɗիɥɗ͑ľ͑իӡիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲ΎфľɗËȍɗիľիüۡ Փիɗ͑ɗիɥɗ napecaduã۳իŕŕǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü. 19ॸErü ͑%ŕՓ͑ɗիɥɗËȍɗիľիüۡǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡ i ‫͑ ڟ‬ľ͑իӡ̲͑͑ŕҡիüۡ, duüۡxüۡgü. Rü ngŕ̲ rü to i ngexüۡ i ãtexüۡmaã na inapexüۡ, rü na ‫ۡ ڟ‬, rü na ͑͑ǣŕ%ŕ̲фľիüۡ, rü na nangɥxü yadorata۳xáxüۡ, rü na naguxchigawa۳xexüۡ. 20ॸRü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ Փիɗ͑ɗիɥɗ duüۡxüۡgüxüۡ pecaduã۳իŕŕիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ na tama nayauxme۳xgüxüۡ naxüۡpa na nachibüexüۡ, фӥ͑ǣŕ̲фӥҡ̲ nanapecaduã۳իŕŕɗĀӕüۡxüۡgü —ñanagürü. Wüxi ga ngecü ga to ga nachiüۡãnecüۡ۳ãx ۳ ga Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬yaxõ۳xcüchiga (Mr 7.24-30) 21ॸѠӥֆľիǣӕ̲ֆŃ̲ɗ͑իӡ%Ëȍɗǣӕǣ

‫ ڟ‬%͑ľ%фӥ Ngechuchu, rü Tiruane rü Chidãӡ 22 ɥ%͑ľǣӥՓ͑իӡ. ॸRü Ngechuchuxüۡtawa ingu ga wüxi ga ngecü ga Canácüãۡ۳ x۳ ga

Tiruanegu ãchiüۡcü. Ѡӥҡǣ%Ëӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ nüxüۡ: —Pa Cori Pa Dabítanüxüۡx, ¡cuxü‫ۡڟ‬ changechaüۡtümüüۡ! Erü chauxacü rü wüxi i n۳g۳ΎիΎ͑ǣɥՓ͑͑ǣŕի̲ɗЙΎф%Ëӥ͑ǣɥիüۡ chixewexüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 23ॸNatürü ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥҡ̲͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ. Rü düxwa ga norü ngúexüۡgü rü naxca۳ի͑իɥ, rü Ngechuchuxüۡ naca۳ax۳ üۡgü, rü ñanagürügü: —ЬæΎфɗի‫ͮؽ‬ǣɥ̲%͑ӥիüۡ ixu ɗ͑ǣŕ̲͑ǣľфӥɞֆիӡ, erü tawe iyacaechigü! —ñanagürügü. 24ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü: —Tupana núma choxüۡ namu na Yudíugü i pecaduã۳xgüxücۡ a۳xicatama na chadauxücۡ a۳x —ñanagürü. 25ॸͮҡӥфӥ͑ǣɥ̲ǣֆľ̲͑ǣľ ǣҡ̲֤ӕĀɞӕɗիɥËӥфӥNgechuchuca۳x ‫ ڟ‬ü۳xü, rü ɗֆիӡ. Rü nape۳xegu iyacaxãp ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Pa Corix ¡choxüۡ rüngüۡիŕŕ! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 26ॸNatürü Ngechuchu rü ñanagürü: —Tama name i ҡիËӥǣӥ͑ҡ͑Йӕɗ͑ΎфӥΥ͑͑ɗфӕǣӥ͑ naxãxücۡ a۳x —ñanagürü. [Rü yema ñanagürü yerü nümagü ga Yudíugü rü nügü nixugüe na Tupanaxãcügüxüchi ֆɗɥǣӥիüۡ rü yema togü rü ñoma airugürüüۡ ͑ֆɗիɥǣӥիüۡ.] 27ॸͮҡӥфӥ͑ǣɥ̲ǣֆľ̲͑ǣľ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗËӕфӥ ore, Pa Corix, natürü airugü rü ta norü ֆΎффӥΥ͑ҡӥËȍɗ͑͑ǣΥ۳x —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 28ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü ͑ǣɥիüۡ: —Pa Ngecüx, aixcümaxüۡËȍɗËӕֆիΥ. ͅфӥҡËȍ͑իӥɗ͑ǣŕ̲Ëӕ̲ cunaxwa۳xexüۡ —ñanagürü. Rü ֆľիǣӕ̲ҡ̲͑ǣɥxca۳ի͑ɗҡ͑ľǣ͑ǣɥի%Ëӥ. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ̲͑͑ľŕիŕŕǣ muxüۡma ga ićaaweexüۡ 29ॸRü

yemawena ga Ngechuchu rü ɗ͑իӡ%Ëȍɗǣֆľ̲͑%͑ľՓ, rü naxtaxa ǣǾфɗфŃËӕҡӥՓ͑իӡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ15ٍॷ16

48

wüxi ga ma۳իЙӦ͑ľՓɞ͑իüۡãchi, rü yéma nayarüto. 30ॸRü muxüۡma ga duüۡxüۡgü naxüۡtawa nangugü. Rü yéma naxüۡtawa nanagagü ga duüۡxüۡgü ga ichixeparagüxüۡ, rü ngexetügüxüۡ, rü tama idexagüxüۡ, rü chixechacüügüxüۡ, rü muxüۡma ga togü ga ićaaweexüۡ. Rü Ngechuchupe۳xegu nayamugü, rü nüma ǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥ̲͑͑ľŕիŕŕ. 31ॸRü ga duüۡxüۡgü rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥǣ yexguma nüxüۡ nadaugügu ga ñuxãcü yema noxri tama idexagüxüۡ rü marü na yadexagüxüۡ, rü yema noxri chixechacüügüxüۡ rü marü naxca۳x na yataanegüxüۡ, rü yema noxri chixeparagüxüۡ rü marü na nameparagüxüۡ, rü yema noxri ngexetügüxüۡ rü marü na yadauchigüxüۡ. Rü yemaca۳x ga duüۡxüۡgü rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑͑Ëȍɗ¡ӥľիŕŕ

nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Toxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ7ɗЙ%ӡфӥ͑Ύիфľҡ̲ɗ choxnixãcügüxicatama —ñanagürügü. 35ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥ duüۡxüۡgüxüۡ namu na ñaxtüanewa natogüxüۡca۳x. 36ॸRü nanade ga yema 7 ga Й%ӡфӥֆľ̲ËȍΎի͑ɗǣӥ. Rü Tupanana ̲Ύիŕ͑ի%. Rü ñu۳իӡËȍɗɗ͑͑¡ӥËӕ. Rü norü ngúexüۡgüna nanana na duüۡxüۡgüxüۡ yanuãxüۡca۳x. 37ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü meãma nachibüe. Rü yemawena rü 7 ga pexchigü nanapagüamatama namaã ǣֆľ̲Й%ӡфӥchoxnichipe۳xegü ga íyaxügüxüۡ. 38ॸRü yema yéma chibüexüۡ rü 4,000ǣֆҡӥǣӥ͑ɗիɥ, natürü ga ngexüۡgü rü buxüۡgü rü tama nayaxugü. 39ॸRü yemawena ga Ngechuchu rü duüۡxüۡgüxüۡ ínimugü. Rü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗ ga nguegu nixüe, rü Magadáarü ͑%͑ľՓ͑իӡ.

ga 4000 ga yatügü

Parichéugü rü Chaduchéugü naxca۳x ínacagü na nüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕǣӥիücۡ a۳x ga wüxi ga

(Mr 8.1-10)

cua۳xruüۡ ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ

ñu۳իӡËȍɗǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑Ύфӥ ngúexüۡgüca۳x naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —Choxüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüüۡgü i ñaã duüۡxüۡgü, erü marü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡ nuã chauxüۡҡՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥ, rü nüxüۡ‫͑ ڟ‬ҡիӕ̲ɗ͑ΎфӥΥ͑. Rü ҡիӕËӥ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ̲фľ͑Ëȍɗüۡwa chanamugü, erü ngürüãchi namagu tá nayaturae —ñanagürü. 33ॸRü norü ngúexüۡgü rü ñanagürügü nüxüۡ: —‫ͮع‬ҡӥфӥ͑ǣľիҡҡҡ͑ֆիӕɗΥ͑ naxca۳x i guxüۡma i ñaã duüۡxüۡgü? Erü taxúema nuxma taxãpata i nuã —ñanagürügü. 34ॸRü Ngechuchu nüxna naca, rü ñanagürü: —‫͵ع‬ӕիфľɗЙ%ӡЙľիü‫ۡڟ‬

(Mr 8.11-13; Lc 12.54-56)

32ॸRü

͑͑ǣŕի̲ɗЙľ̲ի? —ñanagürü. Rü

16

1ॸRü ga Parichéugü rü Chaduchéugü rü Ngechuchuxüۡ ínayadaugü. Rü Ngechuchuna nacagüe na nüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕǣӥիüۡca۳x ga wüxi ga cua۳xruüۡ ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ, yerü nüxüۡ naxügüchaüۡmare. 2ॸNatürü nüma ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pema rü yáuanecü rü ñaperügügü: ̲٘ͮľҡ͑ɗիɥɗ̲Ύիüۡãrü ngunexüۡ, erü ͑ĀӕҡӥՓľ͑ľٚ, ñaperügügü. 3ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲pa۳xmama nadautüweanegu rü poraãcü nacaixanegu, rü: ٘ͮËȍɗիľҡ͑ɗիɥɗ͑ǣӕ͑ľիüۡٚ ñaperügügü. Ьľ̲͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ16

49

togüpe۳իľՓ̲ľ%Йľ̲իŕ͑ľҡիüۡ, natürü chixexüۡǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ. Rü pema nüxüۡ pecua۳x na penangugüxüۡ i ñuxgu tá nameãnexüۡ rü ñuxgu tá nachixeanexüۡ. Natürü ñu۳xma na yanguxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ cua۳xruüۡgü ga nuxcüma Tupana pemaã ixunetaxüۡ rü tama nüxüۡ pecua۳xgüéga na ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ —ñanagürü. 4ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Ñaã duüۡxüۡgü i chixecümagüxüۡ rü tama ֆիΥǣӥիüۡ rü naxca۳x ínacagü i wüxi i cua۳xruüۡ i Tupanaãrü poramaã üxüۡ. Natürü yema cua۳xruüۡ ga nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ga Yonáxüۡ ngupetüxüۡrüüۡxicatátama nadaugü. Rü yexgumarüüۡ na bayenaãnüwa na ɞ͑իӡիӡիüۡ, rü choma rü ichatáxüۡwa tá ɞËȍիӡիӡ. Rü taxuxüۡtáma i to i cua۳xruüۡxüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕɗ͖% duüۡxüۡgü —ñanagürü. Rü ñu۳իӡËȍɗ ͑ӥի͑ֆŃ̲͑ɗիӡǣͮǣľËȍӕËȍӕ, rü ɗ͑իӡ%Ëȍɗ. ЬфɗËȍŃӕǣӥфӥЙ%ӡ%фӥЙӕիŕŕфӕüۡchiga (Mr 8.14-21) 5ॸRü yexguma naxtaxaarü tocutüwa ͑իɥիǣӕǣ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgü, rü nüxüۡ ɗ͑ֆфӥ͑ǣӥ̲ŕ͑͑Փľ̲ӥҡ íyangegüxüۡ. 6ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Dücax, Йľիӕ%ŕǣӥnaxca۳x i ЬфɗËȍŃӕǣӥфӥæȍĀӕËȍŃӕǣӥфӥЙ%ӡ%фӥ Йӕիŕŕфӕüۡ! —ñanagürü. 7ॸRü yema norü ngúexüۡgü rü inanaxügüe ga nügü na ñagüxüۡ: —ͮǣŕ̲͖͑ǣӥфӥҡӥիüۡ, erü tama tawemüta ítingegü —ñanagürügü. 8ॸNatürü ga Ngechuchu rü nüxüۡ nacua۳xama ga ñuxãcü na yadexagüxüۡ ga norü ngúexüۡgü. Rü yemaca۳x ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ,

“Tüxü‫͑ ۡڟ‬ҡիӕɗҡՓľ̲ӥ͖ٚЙľфӥǣӥǣӥ? Ьľ̲фӥҡ̲ɗիËӥ̲ЙľֆիΥǣӥ. 9ॸ—¿Tama e۳xna nüxüۡ pecua۳xgüéga rü nüxna pecua۳xãchie ga yema wüxime۳ŕx۳ pü۳իǣЙ%ӡǣֆľ̲5,000 ga yatügüca۳x ichabücuxüۡ? ¿Rü ñuxre ga pexchi penaxüãcuxüۡ namaã ga yema naxchipe۳xegü ga íyaxügüxüۡ? 10ॸ—¿Rü tama e۳xna nüxna pecua۳xãchie ga yema 7ǣЙ%ӡǣֆľ̲4,000 ga yatügüca۳x ichabücuxüۡ? ¿Rü ñuxre ga pexchi penaxüãcuxüۡ namaã ga yema naxchipe۳xegü ga íyaxügüxüۡ? 11ॸ—¿Rü ͖ӕի%Ëӥ͑ɗիɥɗҡ̲͑ӥիüۡ pecuáxüۡ i tama Й%ӡËȍɗǣ͑ËȍɗĀľիիüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ ñachagu: ٘‫ؽ‬Ьľիӕ%ŕǣӥnaxca۳x i Parichéugü rü æȍĀӕËȍŃӕǣӥфӥЙ%ӡ%фӥЙӕիŕŕфӕüۡ!ٚ ñachagu? —ñanagürü ga Ngechuchu. 12ॸRü yexguma ga norü ngúexüۡgü rü nüxüۡ nacua۳իǣӥǣҡ̲Й%ӡ%фӥ Йӕիŕŕфӕüۡchiga na yadexaxüۡ ga Ngechuchu, natürü Parichéugü rü Chaduchéugüarü ngu۳իŕŕҡľËȍɗǣ͑ ֆɗɥիüۡ ga na yadexaxüۡ. Pedru nanango۳իŕŕ͑æфɗѸҡӕ ͑ֆɗɥիüۡ ga Ngechuchu (Mr 8.27-30; Lc 9.18-21) 13ॸRü

yexguma Checharéa ga Piripuaneãrü ngaicamana nanguxgu ga Ngechuchu, rü norü ngúexüۡgüna naca, rü ñanagürü: —‫͵ع‬ӕիӡ͖իüۡ i duüۡxüۡgü i ËȍӕËȍɗǣ͑ҡľիŃËȍɗɥիüۡ i chomax? —ñanagürü. 14ॸRü nüma ga norü ngúexüۡgü rü nanangãxüۡ rü ñanagürügü: —ͮ͑ǣŕի̲ɗĀӕüۡxüۡgü rü: “Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡ нӕɗիɥ͖ٚǣӥիüۡ. Rü togü i: ٘Ƅфɞнӕɗիɥ͖ٚǣӥիüۡ. Rü togü i:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ16

50

֤٘ľфľ̲ɞ%нӕɗիɥ͖ٚǣӥիüۡ. Rü togü rü: “Wüxi ga nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ нӕɗիɥ͖ٚǣӥիüۡ —ñanagürügü. 15ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nüxna naca rü ñanagürü: —‫ع‬ѠӥЙľ̲ɗ͖ӕիӡ ñapegüxüۡ choxüۡ ͑ҡľիŃËȍɗɥիüۡ? —ñanagürü. 16ॸѠӥæȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕ nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Cuma ͑ɗիɥɗæфɗѸҡӕֆҽӕЙ͑ֆ̲իüۡcü Nane нӕɗɥիüۡ —ñanagürü. 17ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Cuma rü ɗիËӥ̲Ëӕҡ%ŕ, Ьæȍɗ̲ӡի, Pa Yoná Nanex, erü taxuüۡma i duüۡxüۡ ͑ɗիɥɗËӕիüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲, natürü Chaunatü ֆĀիӡǣӕËӥ͑ɗիɥֆËӕիüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕËӥ ͑ͮ͑ľËȍɗɥիüۡ. 18ॸ—Rü choma cumaã nüxüۡ ËȍɗիӕфӥËӕ̲фӥЬľĀфӕнӕɗիɥ. Rü ͑ǣŕ̲ËӕŃǣфӥ٘͑ӕҡ͖ٚիüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. Rü Ëӕ̲ҡ͑ɗիɥɗËȍΎфӥĀӕüۡxüۡgüarü dauruüۡ нӕɗɥիüۡ. Ѡӥæȍҡ͑фӥҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ ͑фӥֆľիľфɗ͑ǣŕ̲ËȍΎфӥĀӕüۡxüۡgü.

—Choma rü YerucharéüۡՓҡËȍիӡ, rü ‫ ڟ‬a poraãcü ngúxüۡ tá choxüۡ ngŕm ͑ɗ͑ǣľիŕŕǣӥ. Rü choxüۡ tá nima۳xgü i Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü i yaguã۳xgü rü paigüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü i ore i mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ. Natürü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡ ngupetügu rü wena táxarü chamaxüۡ —ñanagürü. 22ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣЬľĀфӕфӥ͑ӥիɥË noxrüwama Ngechuchuxüۡ naga, rü inanaxügü ga na naxucu۳իŕ%իüۡ, rü ñanagürü: —Pa Corix, Tupana rü tama nanaxwa۳իľ͑͑ǣŕ̲%ËӥнӕɗĀľիիüۡ. Rü ҡ%ӡҡ̲͑ǣŕ̲%ËӥËӕիüۡ nangupetü i cumax —ñanagürü. 23ॸNatürü ga Ngechuchu rü Pedruca۳x nadaueguãchi, rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬æȍΎի͑ɗիӡǣËȍɗ, Pa Chatanáx, erü chixexüۡgu choxüۡ Ëӕ͑ǣӕիŕŕËȍüۡ! Rü tama Tupana nagu фӥիɥ͑ӥիüۡǣӕËӕфӥիɥ͑ӥ, rü yatügü nagu фӥիɥ͑ӥիüۡǣӕ̲фľËӕфӥիɥ͑ӥɗËӕ̲ի

19ॸ—Rü

—ñanagürü. 24ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüxüۡ ñanagürü: —Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËȍΎՓľ фӥիӡիËȍüۡgu, ‫ؽ‬ŕËӥ͑ӥիüۡ tarüxo i tümaãrü ngúchaüۡ, rü namaã tapora i ͑ǣŕ̲ǣӕիËȍիüۡgü i tümaca۳x ínguxüۡ i ñoma curuchawa tipotaxüۡrüüۡ tüxüۡ ɗիɥիŕŕիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ŕt‫ ڟ‬üwa chowe ҡфӥիӡ%̲! 25ॸErü yíxema tügü ̲իŕËȍիŕŕËȍüۡիŕфӥҡҡֆӕ. Natürü yíxema chauxca۳x yúxe rü aixcüma tá tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 26ॸRü ¿ӄacüwa i nüxü‫ ۡڟ‬namexüۡ ya wüxi ya yatü ega nayauã۳xgu i guxüۡma i ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľ%фӥ͑ǣŕ̲իüۡgü, natürü ɗֆ͑ҡӕիŕŕ%ǣӕɗ͑Ύфӥ̲իüۡ? Erü taxucürüwama wüxi ya yatü rü norü Āɥŕфӕ̲%naxca۳x nataxe i norü maxüۡ. 27ॸErü choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ

choma rü tá cuxna chanaxã i chorü ore na duüۡxüۡgümaã nüxüۡ quixuxücۡ a۳x na nüxüۡ nacua۳xgüxücۡ a۳ի͖͑ӕի%ËӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa nangugüxüۡ i ngextá Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa. Rü yíxema tama cuxü‫ۡڟ‬ ‫ ڟ‬a ɗфӥիɥ͑ӥŕիŕɗ͑ǣŕ̲Ύфľфӥҡ%ӡҡ̲͑ǣŕm ‫ڟ‬ ۡ tichocu. Natürü yíxema meã cuxü ‫ ڟ‬a ɗфӥիɥ͑ӥŕիŕɗ͑ǣŕ̲ΎфľфӥɗիËӥ̲͑ǣŕm ۡ Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüwa tá tangugü —ñanagürü. 20ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgümaã nüxüۡ nixu, rü ñanagürü: —¡Taxúemaãtáma nüxüۡ pixu na ËȍΎ̲фӥæфɗѸҡӕËȍɗɥիüۡ! —ñanagürü. Ngechuchu nanaxunagü ga norü yuxchiga (Mr 8.31-9.1; Lc 9.22-27) 21ॸRü

yemawena inanaxügü ga norü ngúexüۡgümaã nüxüۡ na yaxuxüۡ ga ҧacü tá nüxüۡ na üpetüxüۡ. Rü ñanagürü:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ16ٍॷ17

51

Ëȍɗɥիüۡ фӥՓľ͑ҡիфӥ͑ә̲Ëȍիӡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фӥæȍӕ͑ҡӥֆҽӕЙ͑фüüۡ tá ãŕ۳իǣËӥËȍɗիɥ, фӥĀիӡËü۳ۡãx۳ i orearü ngeruüۡgümaã tá íchangu. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ҡ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬chanaxütanüxüۡ i wüxichigü i duüۡxüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲͖ӕի%Ëӥ chauxca۳ի̲͑͑իŕիüۡrüüۡãcüma ̲իŕիüۡ. 28ॸRü aixcüma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑͑ǣŕի̲ɗ͖ӕիфľɗĀӕüۡxüۡgü i ͑ә̲͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ фӥҡ%ӡҡ̲͑ֆӕ ñu۳xmatáta choxüۡ nadaugü na yuwa ícharüdaxüۡ rü aixcüma ãŕ۳xgacü ya ЙΎфËӥ͑Ëȍɗɥիüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. Ngechuchu rü naxüchicüü (Mr 9.2-13; Lc 9.28-36) 1ॸRü 6 ga ngunexüۡguwena rü Ngechuchu ínayagagü ga Pedru rü Chaüۡtiágu rü Cuáüۡ ga Chaüۡҡɗǣӕľ͑ľŕ. Ѡӥ͑ӥիɥËҡ̲Փӥիɗǣ ma۳իЙӦ͑ľՓ͑ΎիфӥՓ̲̲͑%͑իӡ. 2ॸRü yéma yema ngúexüۡgüpe۳xewa rü naxüchicüü ga Ngechuchu. Rü üa۳xcürüüۡ ͑ɗիɥǣ͑ËȍɗՓľǣ͑yaya ۳ uracüüxüۡ . Rü naxchiru rü ta üa۳xcüemarüüۡ ͑ɗիɥǣ ͑͑͑ǣΔΎ͑ľիŕŕ%իüۡ. 3ॸRü ngürüãchi

17

yéma naxca۳x nango۳իǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ Ería. Rü Ngechuchumaã yéma nidexagü. 4ॸRü yexguma ga Pedru rü ñanagürü Ngechuchuxüۡ: —Pa Corix, ̲͑ľ͑ɗիɥ ͑ӕ%ҡ͑ǣŕի̲ǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ cunaxwa۳xegu rü tá tanaxü ya tomaŕ۳xpü۳x ya düxenü, rü wüxi ya cuxca۳x, фӥ͑ɥֆͅΎɥËȍŃca۳x, фӥ͑ɥֆ Eríaca۳x —ñanagürü. 5ॸRü yexguma íyadexayane ga Pedru rü wüxi ga caixanexüۡ ǣ͑͑ǣΔΎ͑ľիŕŕիüۡ rü natanügu nayangaixema. Rü yema caixanexüۡՓɗ͑͑իӡǣՓӥիɗǣ͑ǣ

ga ñaxüۡ: —ġ͑ɗիɥֆæȍӕ͑ľֆ͑ӥիüۡ changechaüۡxüۡchicü rü namaã Ëȍҡ%ŕիüۡchicü. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕ! —ñanagürü. 6ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣֆľ̲͑ǣәľիüۡgü, rü ñaxtüanegu nanangücuchiãchitanü, yerü poraãcü namuüۡŕ. 7ॸNatürü ga Ngechuchu rü naxca۳ի͑ɗիӡ, rü nüxüۡ ͑ֆфӥ͑ǣΥǣӥ, rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ʊЙľËȍɗǣӥфӥҡ%իӢɗЙľ̲ӕüۡŕիüۡ! —ñanagürü. 8ॸRü yexguma wenaxãrü nadaunagütanügu, rü NgechuchuxüۡիɥËҡ̲͑Āӕǣӥфӥ taxúema ga toguexüۡ nadaugü. 9ॸRü ֆľիǣӕ̲ɞ͑իɥǣӥǣӕǣǣӕ̲ ma۳իЙӦ͑ľՓ, rü Ngechuchu nayaxucu۳իŕǣӥǣҡիәľ̲%̲͑͑ӥիüۡ yaxugüexüۡca۳x ga yema yéma nüxüۡ nadaugüxüۡ, ñu۳xmatáta yuwa ínadaxgu rü wena namaüۡxgu. 10ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ yema ngúexüۡgü rü Ngechuchuna nacagü, rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ i ͑ǣŕ̲͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü i ore i mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü ñanagürügü: ٘Ƅфɞҡ͑ɗիɥֆ͑ӥիɥфËӕիüۡ pa nuã ӡËӥ?͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ. 11ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ , rü ñanagürü: —Aixcüma ͑ɗիɥɗƄфɞ͑͑ӥիɥфҡ͑ә̲͑իӡիüۡ na chauxüۡ pa Tupanaca۳x ֆ̲ľիŕŕ%իüۡ ca۳x i duüۡ xüۡ gü. 12ॸNatürü choma pemaã nüxüۡ chixu, rü Ería rü ̲фӥ͑ә̲͑իӡ, natürü duüۡ xüۡ gü rü tama nüxüۡ nacua۳իǣӥ͑ҡľիľֆɗɥիüۡ . Rü yemaca۳x chixri namaã nachopetü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡ͑ɗիɥ͑Ëȍɗիфɗ tá chomaã nachopetüxüۡ i duüۡ xüۡ gü —ñanagürü. 13ॸRü yexguma ga yema ngúexüۡ gü rü nüxüۡ nicua۳xãchitanü ga Cuáüۡ ga baiüۡ իŕŕфӕüۡ Ëȍɗǣ͑ֆɗɥիüۡ ga yema Ngechuchu namaã nüxüۡ ixuxüۡ .

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ17

52

ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ̲͑͑ľիŕŕǣՓӥիɗǣ bucü ga n۳go ۳ xo nawa yexmacü (Mr 9.14-29; Lc 9.37-43)

yexguma duüۡxüۡgü íyexmaxüۡwa nangugügu, rü wüxi ga yatü Ngechuchuca۳ի͑ɗիӡ. Rü nape۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xü rü ñanagürü nüxüۡ: nayacaxãp 15ॸ—Pa Corix, ¡nüxüۡ nangechaüۡ ya chaune rü naxca۳իֆҡ͑ľիŕŕ! Erü muŕ۳xpü۳իËӥ͑фӥ͑ի%ӡ%ŕիüۡ, rü poraãcü nüxüۡ‫ ڟ‬nangu۳x. Rü muŕ۳xpü۳xcüna rü ӥիӥիľҡӥǣӕ͑ֆ͑ǣӕիŕŕ, rü e۳xna dexágu. 16ॸ—Rü nuã curü ngúexüۡgüxüۡtawa chanaga, natürü nümagü rü tama nüxüۡ nacua۳իǣӥ̲͑͑ľիŕŕǣӥ%իüۡ 14ॸRü

—ñanagürü. 17ॸRü yexguma Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ: —Pa Duüۡxüۡǣӥɗҽ̲֤իΥǣӥիüۡ rü Chixexüۡgüx, ¿ñuxguratáta i pemaã chanuxmaxüۡ rü yaxna pemaã Ëȍիɥ͑ӥիüۡ? ¡Nuã penaga ya yima bucü! —ñanagürü. 18ॸRü Ngechuchu nananga ga yema n۳g۳oxo ga guma bucüwa yexmaxüۡ. Rü yemaãcü ínanata۳xüchi ga yema n۳g۳oxo. Rü yexgumatama naxca۳x nitaane ga guma bucü. 19ॸRü yemawena ga norü ngúexüۡgü rü noxrüwama Ngechuchumaã nidexagü. Rü nüxna nacagüe, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Corix, ¿tü۳xcüüۡ i toma rü taxuacüma ítanata۳իӥËȍɗɗ͑ǣŕ̲n۳g۳oxo? —ñanagürügü. 20ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pema rü taxuacüma ípenata۳xüchi erü tama ɗիËӥ̲ЙľֆիΥǣӥ. Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓΎΎ ɞффӥՓҡ̲ЙľֆիΥǣӥǣӕ, rü chi daa ma۳իЙӦ͑ľ̲%͑ӥիüۡ pixuxgu na

ֆիӡǣËȍɗիüۡca۳x, фӥËȍɗЙľǣ͑իɥ͑ӥ. Rü taxuxüۡ chima pexü‫ ۡڟ‬naguxcha ega ɗիËӥ̲ЙľֆիΥǣӥǣӕ. 21ॸ—Natürü ñaãrüüۡ i n۳g۳ΎիΎфӥҡ̲ɞ͑իӡիüۡ ega ҡ̲ɗիӕфľ%Ëӥ̲ɗֆӕ̲ӥիŕǣӕ —ñanagürü. Ngechuchu rü wenaxãrü nanaxunagü ga norü yuxchiga (Mr 9.30-32; Lc 9.43-45)

yexguma norü ngúexüۡgümaã ǾфɗфŃфӥ͑%͑ľǣӕֆիӡիǣӕǣ Ngechuchu, rü norü ngúexüۡgümaã nüxüۡ nixu, rü ñanagürü: —Choma ya Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü chixri tá chomaã nachopetü rü ãŕ۳xgacügüna tá choxüۡ namugü i duüۡxüۡgü. 23ॸ—Rü tá choxüۡ nima۳xgü, natürü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡguwena rü wena táxarü chamaxüۡ —ñanagürü. Rü yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ͑Ύфӥ ngúexüۡgü, rü poraãcü nangechaüۡgü. 22ॸRü

ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ǣɥիüۡ naxütanü ga yema ĀɥŕфӕǣҡӕЙӕËǣҡիüۡneca۳x ͑ǣɥիüۡ nayauxgücü

rü norü ngúexüۡgümaã æЙľф͑ӡ%фӥɥ%͑ľՓ͑իɥ. Rü yexguma yéma nangugügu rü Pedruxüۡ ínayadaugü ga yema yatügü ga tupauca ga taxüۡneca۳իĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ yauxgüxüۡ. Rü Pedruna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Yima curü Cori rü tama e۳ի͑͑ǣɥիüۡ 24ॸNgechuchu

͑իӥҡ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ĀɥŕфӕɗҡӕЙӕËֆ taxüۡ͑ľ%фӥɗիɥËӥ? —ñanagürügü. 25ॸRü Pedru nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —ͮǣŕ̲%Ëӥ͑͑իӥҡ͑ӥ—ñanagürü. ѠӥֆɗիË̲ǣֆľիǣӕ̲ɥիǣӕ naxücuxgu ga Pedru, rü Ngechuchuxira Pedrumaã nidexa, rü ñanagürü nüxüۡ:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ17ٍॷ18

53

—‫͵ع‬ӕիӡ͖Ëӕիüۡ i cumax, Pa Pedrux, rü ͑ǣľիҡ͑ɗիɥɗ͑ֆӕիǣӥ%իüۡ ɗ͑ΎфӥĀɥŕфӕɗ guxüۡ i nachiüۡãneãrü ãŕ۳xgacügü? ¿Cuxca۳x i nügütanüwatama rü e۳xna togü i duüۡxüۡgütanüwa? —ñanagürü. 26ॸRü Pedru nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Maneca togü i duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓ͑ɗիɥɗ nayauxgüãxüۡ —ñanagürü. Rü ñu۳իӡËȍɗ Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗիɥǣӕ, rü ֆɗիľ̲͑ҽӕЙ͑%фӥɗիɥǣӥիüۡ rü taxuca۳xma tanaxütanügü. 27ॸ—Natürü ͑ǣŕ̲͑ҡիәľ̲ҡ̲%͑ӕիüۡca۳x, rü chanaxwa۳իľɗËӕֆիӥҡ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ Āɥŕфӕ. ‫ؽ‬ѠӥֆŃ͑իҡՓ͑իӡ, rü ‫ ڟ‬a yapoxwaxe! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕ̲ ngŕm ͑ӥիɥфüۡxüۡ i choxni i cunapoxwaüۡxüۡ rü naã۳xwa tá nüxüۡ icuyangau i wüxi i Āɥŕфӕɗ͑ǣӕ̲ľիüۡ na ֆ͑ǣӕҡ͑ӥիŕŕիüۡca۳x i chauxca۳x rü cuxca۳x rü ta! ¡Rü tupauca ya taxüۡnewa ͑͑ǣľɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕ, rü yaxütanü! —ñanagürü. ‫ع‬ҽľիŃҡҡɗիɥֆǣӕի%%фӥֆľիľфɗիɥիŕ? (Mr 9.33-37; Lc 9.46-48)

18

1ॸRü

yexguma ga norü ngúexüۡgü rü Ngechuchuca۳x ͑իɥфӥ͑ӥի͑͑Ëǣӥ, rü ñanagürügü: —¿Pa Corix, ҡľիŃҡҡɗիɥֆǣӕիüۡãrü ֆľիľфɗիɥիŕɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ãŕ۳xgacü ɞɗիɥիüۡwa? —ñanagürügü. 2ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü wüxi ga buxüۡca۳x naca, rü norü ngúexüۡgüarü ngãxüۡtanügu ͑͑Ëȍɗիŕŕ. 3ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͖͑ǣӥфӥ nüxüۡ: —Dücax, Pa Chorü Ngúexüۡgüx, aixcüma pemaã nüxüۡ chixu, rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲͑ӥիüۡ perüxoegu i ͑ǣŕ̲͑ҡΎǣӥфӥֆľիľфЙľǣӥ ЙɗիɥǣӥիŕŕËȍüۡxüۡ rü ñu۳իӡËȍɗҡ̲͖%

buxüۡrüüۡ pegü íperüxíragu, rü taxucürüwa pichocu i ngextá Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa. 4ॸ—Rü aixcüma yíxema tügü írüxíraxe rü ñaã buxüۡrüüۡ ɗիɥիŕ, фӥֆɞիľ̲ҡҡɗիɥֆǣӕիüۡãrü ֆľիľфɗիɥիŕɗ͑ǣľիҡҽӕЙ͑ãŕ۳xgacü ɞɗիɥիüۡwa. 5ॸ—Rü texé ya chauégagu meã nayaxúxe i wüxi i buxüۡ i ñaãrüüۡ ɗիɥիüۡ rü choxüۡ ͑ɗիɥɗҡֆիӕիüۡ. ͮի%ӡËӥ̲͑ɗիɥ͑ЙľËĀӕǣӕɗ͑ǣӕիüۡ (Mr 9.42-48; Lc 17.1-2)

texé ya pecadugu nanguxŕŕի‫ ڟ‬ŕɗ wüxi i ñaã buxüۡgü i choxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ rü tümaca۳իфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕËȍɗ͑ɗիɥ͑ noxtacüma wüxi ya nuta tümanaãwa nayangacuchixüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ taxtüchiüwa tüxüۡ nayarütáexüۡ na ͑ǣŕի̲ҡֆӕիüۡca۳x. 7ॸ—Ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgüca۳x rü wüxi i taxüۡ i ngechaüۡ ͑ɗիɥ͑͑͑ǣŕի̲իüۡ i ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i ҧËӥɗЙľËĀӕǣӕ͑ֆɗիŕŕիüۡ. Rü guxüۡǣӕ̲ҡ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡgü, natürü wüxi i ngechaüۡxüۡchi ҡ͑ɗիɥnaxca۳իɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗҡΎǣӥիüۡ ЙľËĀӕǣӕ͑ǣӕիŕŕիüۡ. 8ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i 6ॸ—Rü

͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗcuxme۳x rü e۳xna cucutü pecadugu cuxüۡ ͑ǣӕիŕŕǣӕ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ i noxtacüma ícunadae rü yaxüۡgu cuyaña. Ƅфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ cuboxme۳xãcüma rü e۳xna cubocutüãcüma na cunayaxuxüۡ i curü maxüۡ na tama guxüۡne ya cuxme۳xmaã rü e۳xna guxüۡne ya cucutümaã üxü ya taguma ixoxüۡnewa quita۳xcuchixüۡca۳x. 9ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗËӕիľҡӥЙľËĀӕǣӕ cuxüۡ ͑ǣӕիŕŕǣӕ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ícunacaxüchi, rü yaxüۡgu cunaña. Erü ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗՓӥիɗիľҡӥ̲%͑ cunayaxuxüۡ i curü maxüۡ na tama

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ18

54

guxüۡne ya cuxetümaã üxü ya n۳g۳oxogü nagu poxcuenewa na quita۳xcuchixüۡca۳x. [Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥՓΎΎËӕիü‫ ۡڟ‬naguxchagu, ͑ҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑нӕɗիӡǣËȍɗɗ guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡgü i nagu cunguchaüۡxüۡ.] Cua۳xruüۡ ga carneru ga iyarütaxuxüۡgu ixuxüۡ (Lc 15.3-7)

tama name i nüxüۡ pexoo۳x i wüxi ۡ i buxü i ñaãrüüۡ choxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥիüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲ norü dauruüۡgü i orearü ngeruüۡgü i ĀիӡËüãۡ۳ x۳ rü guxüۡguma Chaunatü ya ‫ ڟ‬a ĀիӡǣӕËӥpe۳իľՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥ͑͑ǣŕm 11 ͑ǣŕ̲¡ӕիüŕۡ t‫ ڟ‬üwa nachogüxücۡ a۳x. ॸ—Rü choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ фӥ͑ә̲Ëȍիӡ͑Ëȍ̲͑իŕիŕŕիücۡ a۳x i duüۡxüۡgü iyarütauxexüۡ. 12ॸ—‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡ ñapegüxüۡ i pema ega wüxi ya yatü rü nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӕɗ100 i carnerugü rü wüxi nüxü‫ ۡڟ‬iyarütau۳xgu? ¿Taux e۳xna i 10ॸ—Rü

nachitaüۡgu namugüãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲99, rü ñu۳իӡËȍɗnaxca۳x yadauxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥիü‫ۡڟ‬ iyarütaxuxüۡ? 13ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ iyangauxgu, фӥ̲͑%͑ҡ%ŕիüۡchi i ͑ǣŕ̲͑ΎфӥËф͑ľфӕ. Rü woo guxüۡguma ̲͑%͑ҡ%ŕɗ͑ǣŕ̲99 i tama iyarütauxexüۡ, natürü yexeraãcüxüchi ̲͑%͑ҡ%ŕɗ͑ǣŕ̲Փӥիɗɗɗֆфӥҡիӕիüۡ, erü marü nüxüۡ inayangau. 14ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ɗիɥֆЬľ͑ҡӥֆ ĀիӡǣӕËӥ͑ҡ̲nanaxwa۳xexüۡ na wüxi i ñaã buxüۡ na iyarütaxuxüۡ. Ñuxãcü tamücüxüۡ na ingechaüۡxüۡchiga (Lc 17.3) 15ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕľ͑ľŕËȍɗիľիüۡ

cumaã ü۳xgu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիɥËҡ̲ namaã quidexa, rü nüxna nüxüۡ

cucua۳ի%Ëȍɗիŕŕɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥËȍɗիľիüۡ i cumaã naxüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕǣ ͑իɥ͑ӥǣӕ, rü marü cuxüۡ nanguxüۡ i ͑ǣŕ̲Ëӕľ͑ľŕ. 16ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ҡ̲Ëӕǣ͑իɥ͑ӥǣӕɗ͑ǣŕ̲Ëӕľ͑ľŕ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗnaxca۳x cuca i wüxi rü e۳xna taxre i duüۡxüۡgü na nümagü rü ta namaã yadexagüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Ëӕľ͑ľŕ. 17ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡҡ̲͑ӥիü‫ ۡڟ‬ɗ͑իɥ͑ӥǣӕɗ ͑ǣŕ̲ҡիфľɗĀӕüۡxüۡgüarü ore, rü name ͑ɗիɥɗǣӕիüۡ ɗֆիΥǣӥիüۡmaã nüxüۡ quixu ͑͑ǣŕ̲Ëӕľ͑ľŕ̲%ֆĀľիǣӥիüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡҡ̲͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ɗ͑իɥ͑ӥǣӕɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡãrü ore, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i tama ֆիΥիüۡrüüۡǣӕ̲͑%Ëӕфӥիɥ͑ӥ. 18ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü yíxema núma ñoma i naãnewa tama pexü‫ۡڟ‬ ɗфӥիɥ͑ӥիŕɗËȍΎфӥΎфľфӥҡ%ӡҡ̲ Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa tichocu. Natürü yíxema meã pexüۡ‫ ڟ‬ɗфӥիɥ͑ӥիŕɗ ‫ ڟ‬a tá tangu. ͑ǣŕ̲ΎфľфӥɗիËӥ̲͑ǣŕm 19ॸ—Rü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ chi taxre i pema i núma ñoma i naãnewa rü wüxigu ҧacüca۳x ípecaxgu i æȍӕ͑ҡӥֆĀիӡǣӕËӥիüۡtawa, rü nüma ya Chaunatü rü tá pexna nanaxã. 20ॸ—Ƅфӥ͑ǣŕ̲͑ǣľիҡҡիфľфӥe۳xna tomaŕ۳xpü۳x i duüۡxüۡgü chauégagu íngutaque۳xexüۡwa, rü choma rü ta norü ngãxüۡҡ͑ӥՓËȍ͑ǣŕի̲—ñanagürü. 21ॸRü yexguma ga Pedru rü Ngechuchuca۳ի͑ɗիӡ, rü nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Pa Corix, ͑ǣŕիǣӕ̲ Ëȍӕľ͑ľŕËȍɗիľիüۡ chomaã ü۳xgu, rü ñuxree۳xpü۳xcüna i namexüۡ na nüxüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ changechaüۡxüۡ naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ i chomaã naxüxüۡ? ¿Rü marü namexüۡ i cuxca۳x ega 7 e۳xpü۳xcüna ֆɗիɥǣӕ͑͑ӥիü‫ ۡڟ‬nüxüۡ changechaüۡxüۡ?

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ18

55

—ñanagürü. 22ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Tama name i 7 e۳xpü۳իËӥ͑իɥËҡ̲͑ӥիü‫ ۡڟ‬nüxüۡ cungechaüۡ. Natürü guxüۡǣӕҡ̲͑ɗիɥɗ nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ na cungechaüۡxüۡ woo 70 e۳xpü۳xcüna i 7 wa nangu —ñanagürü. Cua۳xruüۡ ga ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡ ga tama namücüaxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ngechaüۡxüۡ ga norü ngetanügu ixuxüۡ 23ॸRü

Ngechuchu rü ñanagürü: —Rü ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑͑ãŕ۳իǣËӥɗիɥիüۡ, rü ñoma wüxi ga nachiüۡãneãrü ãŕ۳xgacü ga norü duüۡxüۡgü ga nüxüۡ‫ڟ‬ nangetanügüxü̲ۡ%̲͑ľիŕŕËȍüۡxüۡrüüۡ ͑ɗիɥ. 24ॸ—Rü yexguma inaxügüãgu ga meã nüxüۡ na yadaugüxüۡ ga yema nüxü‫ۡڟ‬ nangetanügüxüۡpane, rü naxüۡtawa nanagagü ga wüxi ga norü duüۡxüۡ ga ҡիӥËȍɗËӥǣĀɥŕфӕ͑ӥիüۡ‫͑ ڟ‬ǣɥիüۡ ngetanüxüۡ. 25ॸ—Natürü ga yema norü duüۡxüۡ фӥ͑͑ǣľфӥĀɥŕфӕã۳x, rü taxuacüma norü cori ga ãŕ۳xgacüaxüۡ‫ڟ‬ nanaxütanüŕg‫ ڟ‬a. Rü yemaca۳x ga yema ãŕ۳xgacü rü norü churaragüxüۡ namu na to ga corixüۡ namaã nataxegüxüۡca۳x ga yema yatü, wüxigu tümamaã ga naxma۳x rü naxãcügü rü norü yemaxüۡgü, na ֆľ̲͑ҡ͑ӥǣĀɥŕфӕ̲% naxütanüãxüۡca۳x ga norü ngetanü. 26ॸ—Rü yexguma ga yema norü duüۡxüۡ ‫ ڟ‬ü۳xü, rü rü norü ãŕ۳xgacüpe۳xegu nacaxãp nüxüۡ naca۳ax۳ üۡ, rü ñanagürü: “Pa Corix ¡choxüۡ nangechaüۡ! Rü marü tá chapuracü, rü tá cuxüۡ‫ ڟ‬chanaxütanü i guxü̲ۡٚ, ñanagürü. 27ॸ—Rü yema norü ãŕ۳xgacüaxüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüüۡ, rü yemaca۳x namaã nüxüۡ nixu ga marü tama nüxü‫ ۡڟ‬na naxütanüãxüۡca۳x ga yema norü ngetanü. Rü ñu۳իӡËȍɗ

ɞ͑͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕ. 28ॸ—Natürü yexgumatama yéma ãŕ۳xgacüxüۡtawa ɞ͑իӡӡիǣӕǣֆľ̲ֆҡӥ, rü nüxüۡ inayangau ga wüxi ga namücü ga írarüwatama nüxüۡ‫ ڟ‬nangetanüxüۡ. Rü yema yatü rü nüxna natüxüe, rü nananu۳xnaxã, rü ñanagürü nüxüۡ: “¡Choxü‫͑ ۡڟ‬ǣɥիüۡ ͑իӥҡ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ Āɥŕфӕɗ͑ǣɥիüۡ cungetanücü!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 29ॸ—Rü yexguma ga yema namücü rü ‫ ڟ‬ü۳xü, rü nüxüۡ yema yatüpe۳xegu nacaxãp ۡ naca۳ax۳ ü, rü ñanagürü: “Pa Chomücüx, ¡choxüۡ nangechaüۡ! Rü marü tá chapuracü, rü tá cuxüۡ‫ڟ‬ chanaxütanü i guxü̲ۡٚ, ñanagürü. 30ॸ—Natürü ga yema yatü rü tama nüxüۡ nacuáxchaüۡ ga yema ore. Rü poxcupataüۡgu tüxüۡ napoxcuama ñu۳xmata nüxüۡ‫ ڟ‬tanaxütanü ga yema tümaãrü ngetanü. 31ॸ—Rü yexguma togü ga yema ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡgü nüxüۡ daugügu ga yema ngupetüxüۡ, rü ЙΎф%Ëӥ͑%ŕՓnangu۳x ga yema naxüxüۡ ga yema yatü. Rü norü corixüۡҡՓ͑իɥфӥ͑ӥիüۡ nayarüxugüe ga guxüۡma ga yema ngupetüxüۡ. 32ॸ—Rü yexguma ga yema ãŕ۳xgacü rü nanamu ga norü churaragü na naxüۡtawa nagagüãxüۡca۳x ga yema yatü. Rü yexguma naxüۡtawa nanguxgu, rü ñanagürü nüxüۡ: “Wüxi i chixexüۡ i chorü duüۡxüۡ нӕɗիɥ. Choma rü cuxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ changechaüۡ ga yema choxü‫ ۡڟ‬cungetanüxüۡ, erü choxüۡ cuca۳ax۳ üۡ na tama cuxüۡ chapoxcuxüۡca۳x. 33ॸ—Rü cuma rü chita nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ cungechaüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëӕ̲ӥËӥɗËӕիüۡ‫ڟ‬ nangetanüxüۡ, yexgumarüüۡ ga choma rü cuxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ na changechaüۡxüۡrüüۡ ga yema choxü‫ ۡڟ‬cungetanüxüۡٚ, ñanagürü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ18ٍॷ19

56

nüxüۡ. 34ॸ—ѠӥЙΎф%Ëӥ͑͑ӕիӡËȍɗǣ yema ãŕ۳xgacü. Rü norü churaragüxüۡ namu na napoxcugüãxüۡca۳x ga yema yatü ñu۳xmata guxüۡ nüxüۡ‫ ڟ‬naxütanü ga yema nüxüۡ‫ ڟ‬nangetanüxüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. 35ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͖͑ǣӥфӥҡ: —Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá pemaã nanaxü ya æȍӕ͑ҡӥֆĀիӡǣӕËӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ tama wüxichigü aixcüma pemücügüaxü‫ۡڟ‬ nüxüۡ pengechaüۡgügu —ñanagürü. ͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑%͑͑ǣәľիŕŕҡľ͑ҡ̲ namexüۡ na texé tümama۳xüۡ ítáxüۡ (Mr 10.1-12; Lc 16.18)

19

1ॸRü

yema ñaxguwena ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥɗ͑իӡ%Ëȍɗǣ Gariréaarü naãnewa. Rü natü ga Yudáüۡ%фӥҡΎËӕҡӥՓ͑իӡǣ֤ӕĀŃфӥ naãnewa. 2ॸRü muxüۡma ga duüۡxüۡgü ͑Փľ͑фӥիɥ, rü nüma ga Ngechuchu rü ֆŃ̲̲͑͑ľŕիŕŕǣֆľ̲ićaaweexüۡ. 3ॸRü Ngechuchuca۳ի͑իɥǣ͖ӕիфľǣ Parichéugü, rü nüxna nacagü rü ñanagürügü: —¿Cuxca۳x namexüۡ i wüxi i yatü na ínatáxma۳xmarexüۡ ega ҧacü rü chixexüۡ taxü۳xgu ya naxma۳x? —ñanagürügü. Rü yemaãcü nüxna nacagü yerü Ngechuchuxüۡ chixexüۡgu ͑͑ǣӕիŕŕǣӥËȍüۡ. 4ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Taguma e۳ի͑͑ՓЙľ͑ǣәľɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥ ore i ümatüxüۡ i nüxüۡ ixuxüۡ ga noxri Tupana naxü۳xgu ga duüۡxüۡgü, rü yatüxüۡ rü ngecüxüۡ na naxüxüۡ? 5ॸ—Rü ñanagürü

ga Tupana: ٘Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ya yatü rü tá nanatü rü ͑ŕ͑͑ɗիӡǣËȍɗ͑nama۳xmaã ‫ ڟ‬իücۡ a۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ inaxãӡ ͑ǣŕ̲ҡիфľфӥ͖Ύ̲Փӥիɗҡ̲ɗ duüۡxüۡrüüۡ ҡ͑ɗիɥǣӥٚ.

6ॸ—Rü

ñu۳իӡËȍɗҡ̲ҡիфľ͑ɗիɥ, rü Փӥիɗҡ̲͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x taxucürüwa texé nügüna ҡֆիɥǣËȍɗҡ͑ӥիŕŕɗ͑ǣŕ̲ҡիфľɗ Tupana nügüna mugüxüۡ —ñanagürü. 7ॸRü yexguma Ngechuchuna nacagü rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ ͑ɗիɥǣͅΎɥËȍŃ ga duüۡxüۡgümaã nüxüۡ yaxuxüۡ rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃҡӥmama۳xüۡ ítáxchaüۡgu фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗՓӥիɗɗЙΎЙľфɗ ta۳իǣӥЙ͑ľ͑ǣɥի͑ҡի%, rü ñu۳իӡËȍɗ ͑ǣɥիüۡ ítata۳x? ñaxüۡ —ñanagürügü. 8ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ьľǣǣӕ͑ɗիɥǣͅΎɥËȍŃǣҡ̲ pexna nachúxãxüۡ na pexma۳xüۡ ípetáxüۡ. Yerü nüma nüxüۡ nacua۳x na tama ɗիËӥ̲ЙľֆիΥǣӥիüۡ. Natürü noxriarü ӥǣӥǣӕфӥҡ̲ֆľ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. 9ॸ—Rü choma pemaã nüxüۡ chixu rü tama name na texé tümama۳xüۡ ítáxüۡ ľǣҡ̲͑ɥ ֆֆҡӥ̲%͑͑ǣŕ%ŕիüۡǣǣӕֆɗիɥǣӕ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗֆɗ̲ֆҡӥфӥ͖u۳իӡËȍɗ͑ɥ i ngemaã naxãxma۳xgu, rü chixexüۡ naxü, фӥ͖Ύ̲͑ɥɗ͑ǣľ̲%̲фľ ͑͑ǣŕ%ŕիüۡrüüۡ ͑ɗիɥ. ѠӥҡľիŃֆ͑ǣɥ̲% %̲իŕɗ͑ǣŕ̲͑ǣľɗ͑ǣɥҡľ͑ǣɥիüۡ íta۳xcü, фӥ͖Ύ̲͑ɥɗ͑ǣľ̲%̲фľɗҡЙľիüۡrüüۡ ҡɗիɥ—ñanagürü ga Ngechuchu. 10ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgü rü ñanagürügü nüxüۡ: —Ƅǣ͑ǣŕ̲%Ëӥ ֆɗիɥǣӕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲ҡ̲ naxãma۳x ya yatü rü tama ixãte i nge —ñanagürügü. 11ॸRü Ngechuchu norü ngúexüۡgüxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Taxucürüwa guxüۡma i duüۡxüۡgü nüxüۡ nacua۳x i ҧËӥËȍɗǣ͑ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ngu۳իŕŕҡľ. Natürü yíxema Tupana tüxüۡ nüxüۡ cua۳xŕŕի‫ ڟ‬ŕիɥËҡ̲ҡɗիɥֆ͑ӥիüۡ cua۳xgüxe. 12ॸ—Ѡӥ͑͑ǣŕի̲ɗ nagúxüۡraüۡxüۡ i guxchaxüۡ na tama

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ19

57

naxãma۳xüۡca۳x ya yatü. Erü nümaxüۡ i yatü rü woetama taxucürüwa naxãma۳x erü norü bucüma nangepü۳xüchare. Rü nümaxüۡ i yatü rü taxucürüwa naxãma۳x erü nayauxpü۳xücharee. Rü togü tama naxãma۳x erü Tupanaãrü ngúchaüۡիɥËҡ̲͑իӥǣӥËȍüۡ. Rü texé ֆ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲իËȍüۡիŕфӥ̲фӥ̲͑ľ ɗ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲իüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. Ngechuchu rü meã buxüۡgüxüۡ nayaxu (Mr 10.13-16; Lc 18.15-17)

duüۡxüۡgü rü Ngechuchuxüۡtawa nanagagü ga ñuxre ga buxüۡgü na Ngechuchu nüxüۡ ɗ͑ǣΥǣӥիüۡca۳x rü namaã ͑ֆӕ̲ӥիŕիüۡca۳x. Natürü ga Ngechuchuarü ngúexüۡgü rü inanaxügüe ga na yangagüãxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga Ngechuchuxüۡtawa buxüۡgüxüۡ gagüxüۡ. 14ॸNatürü ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ ga norü ngúexüۡgü: —Marü name i chauxüۡҡՓ͑իɥɗ¡ӕիüۡgü. ‫ؽ‬Ѡӥҡ%իӢɗ nüxna penachu۳xuxüۡ! Erü Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa rü tümaca۳ի͑ɗիɥֆ yíxema ñaã buxüۡgürüüۡ ̲ľ%ֆիΥǣӥիľ —ñanagürü. 15ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ Ngechuchu rü yema buxüۡgüétü naxüme۳x. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ɗ͑իӡ%Ëȍɗǣ yéma. 13ॸRü

Wüxi ga ngextü۳իӥËӥǣĀɥŕфӕã۳xüۡchicü Ngechuchumaã nidexa (Mr 10.17-31; Lc 18.18-30) 16ॸRü

wüxi ga ngextü۳xücü rü Ngechuchuxüۡtawa nangu, rü nüxna naca, rü ñanagürü: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡ ya Mecüx, ¿ҧacü tá chaxüxüۡ na chanayaxuxüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ? —ñanagürü. 17ॸRü Ngechuchu

nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ ٘ͅľËӥ͖ٚËӕфӥǣӥËȍΎիüۡ? ƄфӥҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ɗիɥֆ̲ľËӥɗիɥËӥ, фӥ͑ҡիӕ̲ɗҡΎɗ̲ľËӥɗիɥիüۡ. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕ͑ֆӕիËȍüۡgu i maxüۡ i taguma gúxüۡ, фӥ‫͑ؽ‬ǣ͑իɥ͑ӥɗ Tupanaãrü mugü! —ñanagürü. 18ॸRü yexguma ga guma ngextü۳xücü rü ñanagürü: —‫ͮع‬ǣŕիüۡrüüxüۡ ҡ͑ɗիɥɗ ҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣӥɗ͑ǣËȍիɥ͑ӥիüۡ? —ñanagürü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ҽ%ӡҡ̲ Ëӕ̲ŕҡ, фӥҡ%ӡҡ̲͑ɥɗ͑ǣľ̲% ‫ ڟ‬ax۳ , фӥҡ%ӡҡ̲ icupe, фӥҡ%ӡҡ̲Ëӕ͑ǣɥta۳ ۡ doraxü quixu i togüchiga! 19ॸ—¡Rü ҡӥ̲ǣ͑իɥ͑ӥֆËӕ͑ҡӥфӥËӕľ, rü nüxüۡ nangechaüۡ ɗËӕ̲ӥËӥǣӥ͑ǣŕ̲͑ cugü cungechaüۡxüۡrüüۡ! —ñanagürü. 20ॸRü yexguma ga guma ngextü۳xücü rü ñanagürü: —Guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥɗ nüxüۡ quixuxüۡ rü woetama chorü ¡ӕËӥ̲̲ľ%Ëȍֆ͑ǣӕիŕŕ. ¿Rü ҧacü rü to tá chaxü na choxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ? —ñanagürü. 21ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Ega aixcüma Tupanape۳xewa ̲ľËӥнӕɗիɥիËȍüۡgu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ namaã cutaxe i guxüۡma i curü ͑ǣŕ̲իüۡgü rü togü i ngearü ͑ǣŕ̲իüۡãx۳ güxüۡ͑Ëӕ͑ի%ɗ͑ǣŕ̲Ëӕфӥ natanü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡËӕիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗËӕËȍɗËɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa. Rü ñu۳իӡËȍɗ̲фӥ̲͑ľɗ ËȍΎՓľËӕфӥիӡ—ñanagürü. 22ॸNatürü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣǣӕ̲ ngextü۳xücü rü poraãcü nangechaüۡ, yerü ̲͑ӕ%фӥĀɥŕфӕã۳xüۡchi. 23ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüxüۡ ñanagürü: —Aixcüma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣӕիËȍիӥËȍɗ͑ɗիɥ͑Փӥիɗɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ19ٍॷ20

58

duüۡxüۡ ɗĀɥŕфӕã۳xüۡchixüۡ rü Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa na nanguxüۡ. 24ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü ñoma wüxi i cameyu na taxucürüwama wüxi ֆӕËӕ̲իŕҡӥՓ͑իӥЙľҡӥիüۡãrü yexera ͑фӥǣӕիËȍ̲ŕnaxca۳x i wüxi i duüۡxüۡ i Āɥŕфӕã۳xüۡchixüۡ na yaxücuxüۡ i ngextá Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa —ñanagürü. 25ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ norü ngúexüۡgü rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Rü nügüna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Rü texé tá e۳ի͑ҡɗիɥֆ nayaxúxe i maxüۡ i taguma gúxüۡ? —ñanagürügü. 26ॸRü Ngechuchu nüxüۡ nadawenü rü ñanagürü nüxüۡ: —Duüۡxüۡgü rü taxuacüma nügü ̲͑իŕŕ, natürü Tupanaãxü‫ ۡڟ‬rü ͑ҡӕիËȍ̲͑͑իŕիŕŕ%իüۡ —ñanagürü. 27ॸRü yexguma ga Pedru rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Corix, toma rü marü ítanawogü ga guxüۡma ga torü yemaxüۡǣӥ͑ËӕՓľҡфӥիɥիüۡca۳x. ¿Rü ҧËӥҡ͑ɗիɥɗҡΎфӥ͑ҡ͑ӥɗ͖u۳xmax? —ñanagürü. 28ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Aixcüma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲ ngunexüۡ i Tupana nagu nangexwacaxüۡիŕŕիüۡ i guxüۡma, rü choma rü ãŕ۳իǣËӥֆҡËӥҡËȍɗիɥ. Rü ËȍΎфӥҡΎËȍɗËɗ̲ľիŕËȍɗիüۡwa tá charüto. Rü pema i 12 i chorü ngúexüۡgü ͑ËȍΎՓľЙľфӥիɥիüۡ rü pema rü tá ta pexü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗЙľфӥҡΎËȍɗËիüۡ i ‫ ڟ‬a tá ̲ľիŕËȍɗիüۡ i chauxüۡtawa. Rü ngŕm perütogü na norü maxüۡchigaca۳x nüxüۡ picagüxüۡ i guxüۡma i Yudíugü. 29ॸRü guxãma ya yíxema tümapata chauxca۳x ítáxe, rü e۳ի͑ҡӥ̲ŕ͑ľŕǣӥфӥ ҡӥ̲ŕya۳xgüxüۡ chauxca۳x ítáxe, rü e۳xna ҡӥ̲͑ҡӥфӥҡӥ̲ŕիüۡ chauxca۳x ítáxe,

rü e۳xna tümama۳x rü tümaxãcügüxüۡ rü tümaãrü naãne chauxca۳x ítáxe, rü 100 e۳xpü۳իËӥ͑ɗ͑ǣŕ̲͑Ύիфɗҡӥիü‫ۡڟ‬ ͑ǣŕի̲իüۡãrü yexera tá tayaxu. Rü naŕt‫ ڟ‬ü tá tanayaxu i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 30ॸ—Natürü muxüۡma i nümaxüۡ i ñoma i naãnewa duüۡxüۡgü wixpe۳xewa ӥǣӥիŕŕիüۡ, фӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü ҽӕЙ͑ҡՓɗիՓľ̲͑͑իӥǣӥիŕŕ. Rü muxüۡma i nümaxüۡ i ñoma i naãnewa duüۡxüۡǣӥՓɗիՓľ̲ӥǣӥիŕŕիüۡ, rü Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü Tupana tá wixpe۳իľՓ͑͑իӥǣӥիŕŕ. Cua۳xruüۡ ga puracütanüxüۡgu ixuxüۡ

20

1ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ãŕ۳xgacü

ɞɗիɥիüۡwa rü ñoma wüxi ga ubanecüarü yora ga pa۳xmama norü puracütanüxüۡ ta yadaucürüüۡ ͑ɗիɥ. 2ॸRü yema puracütanüxü̲ۡ%̲͑͑ľիŕŕ͑ ՓӥիɗҡËȍɗ͑ӥǣĀɥŕфӕǣӕ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬na naxütanüãxüۡca۳x ga wüxichigü ga ngunexüۡgu. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑%͑ľՓ nanamugü na yéma yapuracüexüۡca۳x. 3ॸ—Rü yixcama ga 9 arü ngoragu rü ínayadau ga ngextá yatügü ga puracüca۳x daugüxüۡ íngutaque۳xegüxüۡxüۡwa. Rü yexma nüxüۡ nayangau ga ñuxre ga yatügü ga ngearü puracüã۳xgüxüۡ. 4ॸ—Rü ñanagürü nüxüۡ: ‫ ڟ‬a chorü ubanecüwa “¡Ngŕm peyapuracüe! Rü meã tá pexü‫ۡڟ‬ Ëȍ͑իӥҡ͑ӥٚ, ñanagürü. Rü nümagü rü ֆŃ̲͑իɥ. 5ॸ—Rü yema ubanecüarü yora rü tocuchigu rü wenaxãrü togü ga puracütanüxüۡ ta nayadau. Rü tomaŕ۳xpü۳xarü ngoragu ga yáuanecü rü wenaxãrü yexgumarüüۡ ta nayadau. 6ॸ—Rü yixcama ga wüxime۳ŕx ۳ pü۳xarü ngoragu ga yáuanecü rü wenaxãrü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ20

59

ínayadau ga ngextá yatügü ga puracüca۳x daugüxüۡ íngutaque۳xegüxüۡxüۡwa. Rü yexma nüxüۡ nayangau ga ñuxre ga togü ga yatügü ga ngearü puracüã۳xgüxüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: “¿Tü۳xcüüۡ i pema rü nuxã perüchomare i guxüۡ i ñoma i ngunexüۡgu, rü tama pepuracüe?ٚ ñanagürü. 7ॸ—Rü nümagü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü nüxüۡ: “Tama tapuracüe erü taxúema toxca۳x tadau na tüxüۡ‫ ڟ‬tapuracüexüۡca۳իٚ, ñanagürügü. Rü yexguma ga yema naãneãrü yora rü ñanagürü nüxüۡ: ‫ ڟ‬a chorü ubanecüwa “¡Pema rü ta ngŕm ЙľիɥфӥЙľֆЙӕфËӥľ! Rü meã tá pexü‫ۡڟ‬ Ëȍ͑իӥҡ͑ӥٚ, ñanagürü. 8ॸ—Rü yexguma marü nachütagu rü yema naãneãrü yora, rü naxca۳x naca ga norü puracütanüxüۡãrü dauruüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: “¡Naxca۳ի͑Ëɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥҡ͑ӥիüۡ. Ѡӥ͑ӥիɥф͑ӥիü‫͑ ۡڟ‬իӥҡ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ ‫ ڟ‬ɥիüۡ, rü nawa tá wixwenaxüۡchima ngŕ̲ ‫ ڟ‬a icuyacua۳իŕŕɗ͑ǣŕ̲͑ӥիɥф͑ǣŕm puracüexüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 9ॸ—ѠӥֆŃ̲͑իɥ ga yema puracütanüxüۡ ga wüxime۳ŕx۳ pü۳xarü ngoragu ga yáuanecü ЙӕфËӥՓɥիüۡ. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥ͑ǣɥիüۡ ͑ֆӕիǣӥǣՓӥիɗҡËȍɗ͑ӥǣĀɥŕфӕ. 10ॸ—Rü ֆľ̲Փľ͑фӥֆŃ̲͑իɥǣֆľ̲ ͑ӥիɥф̲ЙӕфËӥľիüۡ ga puracütanüxüۡ. Rü ͑ӥ̲ǣӥ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥŕǣӕфӥֆľիľфҡ ͑ǣɥիüۡ ͑ֆӕիǣӥǣĀɥŕфӕ, natürü nümagü фӥҡ͑ǣɥիüۡ nayauxgü ga wüxitachinütama ǣĀɥŕфӕǣՓӥիɗËȍɗǣӥ. 11ॸ—Rü yexguma ͑ǣɥիüۡ nayauxgügu rü inanaxügüe ga chixri na yadexagüxüۡ nachigagu ga yema naãneãrü yora. 12ॸ—Rü ñanagürügü:

“Yixema rü guxüۡ i ngunexüۡgu üa۳xcüxetüwa tapuracüe, natürü i ñaã puracütanüxüۡ i wixwenaxüۡchi íngugüxüۡ rü wüxi i ngoratama napuracüe. Natürü ͑ǣŕ̲ҡӥիüۡ‫ ڟ‬naxütanüãxüۡ‫ڟ‬ŕ۳xpü۳xtama nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬իӥҡ͑ӥٚ, ñanagürügü. 13ॸ—Natürü ga yema ubanecüarü yora nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ ga wüxi ga yema puracütanüxüۡ: “Pa Chomücüx, tama cuxü‫ ۡڟ‬changɥ ۳x. ¿Tama e۳ի͑ɗՓӥիɗҡËȍɗ͑ӥǣӕֆɗɥիüۡ ga ËȍΎ̲%Ëӕ̲͑ľիŕŕիüۡ na cuxüۡ‫ڟ‬ chanaxütanüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ? 14ॸ—‫͵ؽ‬%ɗËӕфӥĀɥŕфӕ, фӥɞɗիӡ! Rü ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥҡ͑ӥիüۡ i wüxi i ngoratama puracüexüۡ, rü choma nüxna ͑ǣɥիüۡ chaxãxchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëӕի͑͑ǣɥիüۡ chaxãcüe۳xpü۳x. 15ॸ—¿Tama e۳xna name i ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲chanaxwa۳xexüۡãcüma ͑ǣɥ̲%͑Ëȍիӥիüۡ ɗËȍΎфӥĀɥŕфӕ? ¿Rü e۳ի͑нӕɗի%ӡի%Ëȍɗľфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ chamecüma?͖ٚ͑ǣӥфӥ. 16ॸ—Rü yíxema ñu۳xma duüۡxüۡgü wixweama tüxüۡ ügüxŕŕի‫ ڟ‬ŕ, фӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü Tupana tá wixpe۳xewa tüxüۡ ͑իӥǣӥիŕŕ. Rü yíxema ñu۳xma duüۡxüۡgü wixpe۳xewa tüxüۡ ügüxŕŕի‫ ڟ‬ŕфӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü Tupana tá wixweama tüxüۡ ͑իӥǣӥիŕŕ. ƄфӥҽӕЙ͑фӥ̲ӕիӡËȍɗľ͑ naxu, ͑ҡӥфӥ͑Ύիфľҡ̲ҡɗիɥֆֆɞիľ̲ tüxüۡ yadexechixe —ñanagürü ga Ngechuchu. Ngechuchu rü wenaxãrü nanaxunagü ga norü yuxchiga (Mr 10.32-34; Lc 18.31-34) 17ॸѠӥֆľիǣӕ̲̲͑ǣӕֆիӡիǣӕǣ

Ngechuchu ga YerucharéüۡՓ͑͑իӡիüۡ rü noxrüwama naxca۳x naca ga yema 12 ga norü ngúexüۡgü, rü ñanagürü nüxüۡ:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ20

60

nüxüۡ pecua۳x na marü ingaicaxüۡ na Yerucharéüۡwa ingugüxüۡ. ‫ ڟ‬a rü duüۡxüۡgü rü tá chixri Rü ngŕm chomaã nachopetü. Rü tá paigüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü i ore i mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡna tá choxüۡ namugü. Rü nümagü rü tá chomaã nanaxuegugü na chayuxüۡca۳x. 19ॸ—Rü tá to i nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ na choxüۡ namugü. Ѡӥ͑ǣŕ̲ǣӥҡ͑ɗիɥɗËȍӕǣӕ idauxcüraüۡgüxüۡ rü choxüۡ c۳uaixgüxüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗҡËӕфӕËȍՓËȍΎիüۡ nipotagü ͑͑ǣŕի̲Ëȍֆӕիüۡca۳x. Natürü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡguwena rü tá wenaxãrü chamaxüۡ —ñanagürü.

18ॸ—Pema

Wüxi ga ngüۡիŕŕca۳x íica ga Chaüۡtiágu rü Cuáüۡãrü mama (Mr 10.35-40) 20ॸѠӥֆŃ̲ɗֆľի̲ǣ͑ŕǣæȍüۡtiágu rü

Cuáüۡ. Rü yema taxre rü Zebedéu nanegü ͑ɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥNgechuchuca۳իɗֆիӡ ̲͑%ǣֆľ̲ҡիфľǣ͑ǣɥ͑ľǣӥ. Rü ‫ ڟ‬ü۳xü, rü wüxi ga Ngechuchupe۳xegu iyacaxãp ngüۡիŕŕca۳x nüxna iyaca. 21ॸѠӥ͑ӥ̲͑ǣɥի͑ naca, rü ñanagürü: —¿ӄËӥ͑ɗիɥɗ cunaxwa۳xexüۡ? —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣɥ̲ inangãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Corix, ͑ǣŕիǣӕ̲ãŕ۳xgacüxüۡ quingucuchigu rü chanaxwa۳xe i cunamu na wüxi i ñaã chaune rü curü tügünecüwawa na natoxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ to i curü ҧoxwecüwawa na natoxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 22ॸͮҡӥфӥͮǣľËȍӕËȍӕ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Pema rü tama nüxüۡ pecua۳x na ҧacüca۳x ípec۳axüۡ. ¿Namaxã chi peporaexüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡ i tá choxüۡ üpetüxüۡ? —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —ͮǣŕ̲%Ëӥ namaã tá taporae —ñanagürügü. 23ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ:

—kɗիËӥ̲ҡ͑ɗիɥɗËȍӕիфüüۡ ngúxüۡ pingegüxüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ËȍΎфӥ tügünecüwawa rü chorü ҧoxwecüwawa na perütogüxücۡ a۳x, rü tama cho۳xme۳xwa ͑͑ǣŕի̲͑Йľի͑Ëȍ͑ի%իüۡ. Rü Chaunatüme۳իŕՓ͑ɗիɥ͑͑͑ǣŕի̲իüۡ i ͑ǣŕ̲, rü nüma tá tüxna nanaxã ya yíxema tümaca۳իɞֆɗɥիŕ—ñanagürü. 24ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣֆľ̲ҡΎǣӥǣ10 ga Ngechuchuarü ngúexüۡgü, rü Chaüۡtiágumaã rü Cuáü̲ۡ%͑͑ӕŕ. 25ॸNatürü Ngechuchu naxca۳x naca rü ñanagürü nüxüۡ: —Pema nüxüۡ pecua۳x rü guxüۡ i nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügü rü poraãcü nanamu i norü duüۡxüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕ̲ãŕ۳xgacügü i taxüۡgü rü norü duüۡxüۡǣӥфӥֆΎф͑ӥǣӥ͑ɗիɥǣӥիŕŕ. 26ॸ—ͮҡӥфӥҡ%ӡҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗ petanüwa. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃnaxwa۳xegu na ãŕ۳իǣËӥҡɗɥիüۡ i petanüwa, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ noxri rü guxããrü ngüۡիŕŕфӕüۡ ҡɗիɥ. 27ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃɗЙľҡ͑ӥՓnaxwa۳xegu ͑ҡӥ̲̲ӥËӥǣӥľфӕ͑ҡɗɥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ noxri rü guxüۡma i tümamücügüarü ngüۡիŕŕфӕüۡ ҡɗիɥ. 28ॸ—Yerü chomatama i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ rü tama togü choxüۡ rüngüۡիŕŕիücۡ a۳ի͑ɗիɥɗ͑ә̲ Ëȍիӡիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ә̲Ëȍիӡիüۡ na duüۡxüۡgüxüۡ charüngüۡիŕŕիücۡ a۳x rü naxca۳x na chayuxücۡ a۳իфӥ͑ǣŕ̲%ËӥËȍ͑իӥҡ͑ӥիücۡ a۳x na muxüۡma i nümagü rü nüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իücۡ a۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ —ñanagürü. ͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑͑ľŕիŕŕǣ taxre ga ngexetüxüۡ (Mr 10. 46-52; Lc 18.35-43) 29ॸRü

yexguma Ngechuchu norü ngúexüۡǣӥ̲%֤ľфɗËәфӥɥ%͑ľՓ íchoüۡxgu, rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü nawe ͑фӥիɥ. 30ॸRü yéma namacüwawa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ20ٍॷ21

61

narütogü ga taxre ga ingexetüxüۡ. Rü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕ͑ Ngechuchu yéma üpetüxüۡ, rü tagaãcü Ngechuchuna nacagüe, rü ñanagürügü: —Pa Corix, Pa Dabítanüxüۡx, ¡Cuxüۡ‫ڟ‬ tangechaüۡtümüüۡgü! —ñanagürügü. 31ॸRü yema duüۡxüۡgü ga Ngechuchuwe фӥիɥիüۡ rü nayangagü na iyanangea۳xgüxüۡca۳x. Natürü nümagü ga yema ingexetüxüۡ rü yexeraãcü Ngechuchuna nacagüe, rü ñanagürügü: —Pa Corix, Pa Dabítanüxüۡx, ¡cuxüۡ‫ڟ‬ tangechaüۡtümüüۡgü! —ñanagürügü. 32ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü yexma nayachiãchi rü naxca۳x naca ga yema ingexetüxüۡ. Rü nüxna naca rü ñanagürü: —¿ӄacü i penaxwa۳xexüۡ na pexca۳x chanaxüxüۡ? —ñanagürü. 33ॸRü nümagü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Pa Corix, tanaxwa۳xe na toxüۡ нӕɗĀӕËȍɗҡ͑ӥǣӥիŕŕիüۡ —ñanagürügü. 34ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nüxüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüüۡgü, фӥ͑իŕҡӥǣӥǣӕ ͑ɗ͑ǣΥǣӥ. Rü yexgumatama nidauchigü, фӥͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑фӥիɥ. Yerucharéüۡgu naxücu ga Ngechuchu (Mr 11.1-11; Lc 19.28-40; Cu 12.12-19)

21

1ॸRü

yexguma marü yangaicagügu ga Yerucharéüۡwa na nangugüxüۡ, rü nawa ͑͑ǣӕǣӥǣǣӕ̲ɥ%͑ľǣ´ľËȍǣӕŃǣ Ϙфɞ¡ӕ͑ľËӥфӥma۳իЙӦ͑ľ%фӥ͑ǣɗË̲͑ yexmane. Rü Ngechuchu nanamu ga taxre ga norü ngúexüۡgü. 2ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —¡Gua tórü to۳xma۳xtawa ͑ǣŕի̲͑ľֆɥ%͑ľի%ËӥՓЙľիɥ! Rü ͑ǣŕի̲ҡ͑ӥիüۡ peyangau i wüxi i cowaru i ngexüۡ ɗ͑ǣŕի̲͑ǣիüۡxüۡ namaã i wüxi i naxãcü i yatüxüۡ i

‫ ڟ‬իüۡ. ‫ؽ‬ѠӥЙľֆՓŕիüۡ, rü naxüۡtagu irüxãӡ nuã chauxca۳x penagagü! 3ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ texé pexna caxgu na ҧacüca۳x ЙľֆՓŕիüۡxüۡ, ¡rü tümamaã nüxüۡ pixu rü ñapegügü: “Torü cori nanaxwa۳xegü, natürü paxa ҡ͑͑ՓΎľǣӕիŕŕٚ, ñapegügü tüxüۡ! —ñanagürü. 4ॸRü yema naxüpetü yerü ֆľ̲%ËӥҽӕЙ͑͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣ͑Ύфӥ ore ga nuxcümaüۡxüۡ ga norü orearü uruüۡ ümatüxüۡ ga ñaxüۡ: 5 “¡Yerucharéüۡcüۡ۳ãx ۳ gümaã nüxüۡ pixu rü ñapegü: ‘¡Dücax ya perü ãŕ۳xgacü ya nuã pexüۡҡՓӡËӥ! Ѡӥ͑ӥ̲фӥՓӥիɗɗ͑ǣŕիüۡrüüxüۡ i duüۡxüۡrüüۡ ínangu, rü wüxi i cowaruacüétügumare naxaunagü’!ٚ ñanagürü ga yema ore. 6ॸRü yexguma ga yema taxre ga norü ngúexüۡgü rü yéma ͑իɥ, rü nanaxügü ga yema Ngechuchu namaã nüxüۡ ixuxüۡ. 7ॸRü Ngechuchuxüۡtawa nanagagü ga yema cowarugü. Rü yema norü ngúexüۡgü rü naxchirumaã nanac۳h۳atagü ga yema cowaruxacü, rü ñu۳իӡËȍɗǣͮǣľËȍӕËȍӕ rü natagu naxaunagü. 8ॸRü yema muxüۡma ga duüۡxüۡǣӥǣ͑Փľфӥիɥիüۡ rü naxchirumaã nayac۳h۳amatanü ga nama. ѠӥҡΎǣӥфӥ͑ɥիãt‫ ڟ‬ü ta nadaüۡgü rü yemamaã nayac۳h۳amatanü ga nama. 9ॸRü yema duüۡxüۡgü ga nape۳xegu ãgüxüۡ, rü yema togü ga wixweama ãgüxüۡ, rü tagaãcü ñanagürügü: —‫̲ͮؽ‬ľիŕËȍɗֆ daa ãŕ۳xgacü ya Dabítanüxüۡ! ¡Rü ̲͑ľիŕËȍɗֆֆɗ̲ҽӕЙ͑ŕg‫ ڟ‬agu núma ӡËӥ! ¡Rü cuxüۡ ҡҡիŕŕǣӥ, Pa Tonatü ya ġիӡǣӕËӥի! —ñanagürügü. 10ॸRü yexguma Ngechuchu Yerucharéüۡwa ixücuxgu, rü guxü̲ۡǣֆľ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ21

62

rü nanaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕǣӥ, rü ñanagürügü: —‫ع‬ҽľիľ͑ɗիɥֆĀ? —ñanagürügü. 11ॸѠӥֆľ̲ͮǣľËȍӕËȍӕՓľфӥիɥիüۡ ga duüۡxüۡgü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —ġ͑ɗիɥֆҽӕЙ͑%фӥ orearü uruüۡ ya Ngechuchu ya ǾфɗфŃ͑ľՓ͑ǣŕի̲͑ľֆɥ%͑ľֆ Nacharétucüۡ۳ãի۳ ɗիɥËӥ—ñanagürügü. Ngechuchu rü tupauca ga taxüۡnewa ínanawoxüۡ ga duüۡxüۡgü ga yéma taxegüxüۡ (Mr 11.15-19; Lc 19.45-48; Cu 2.13-22)

tupauca ga taxüۡnegu naxücu ga Ngechuchu, rü ínanawoxüۡ ga yema yéma ҧacümaã taxegüxüۡ rü naxca۳x taxegüxüۡ. Rü nanawoegu ga norü mechagü ga yema duüۡxüۡgü ga yéma Āɥŕфӕ̲%ҡիľǣӥիüۡ rü muxtucugümaã taxegüxüۡ. 13ॸRü ñanagürü nüxüۡ ga yema duüۡxüۡgü: —Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘æȍΎЙҡфӥֆӕ̲ӥիŕЙҡüۡ ͑ɗիɥٚ. ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡpataüۡ Natürü pema rü ngɥta۳ Йľֆիɥիŕŕ—ñanagürü. 14ॸRü yéma tupauca ga taxüۡnewa rü Ngechuchuca۳x ͑իɥǣ͖ӕիфľǣɗ͑ǣľիľҡӥǣӥիüۡ rü ichixeparagüxüۡ. Rü Ngechuchu ̲͑͑ľŕիŕŕ. 15ॸNatürü ga paigüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ore ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, rü nüxüۡ nadaugü ga yema mexüۡgü ga taxüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ ga Ngechuchu rü buxüۡgüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣ͑ ñagüxüۡ: —‫̲ͮؽ‬ľիŕËȍɗֆĀãŕ۳xgacü ya Ngechuchu ya Dabítanüxüۡ! —ñagüxüۡ. Rü yemaca۳x ga yema ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑͑ӕŕ. 16ॸRü ñanagürügü Ngechuchuxüۡ: —¿Nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥիüۡ i ͑ǣŕ̲¡ӕիüۡgü namaã idexagüxüۡ? —ñanagürügü. Rü Ngechuchu 12ॸRü

nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Ngüۡ, nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥ. ¿Natürü taguma e۳xna nawa pengúe i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ i ñaxüۡ: ٘Ѡӥ͑ǣŕ̲¡ӕիüۡgü i íraxüchixüۡ rü ΥիËȍ͑ǣӥфӥҡҡËӕիüۡ nicua۳xüüۡǣӥٚ, ñaxüۡ? —ñanagürü. 17ॸRü yexguma ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑ӥի͑ֆŃ̲͑ɗիӡ, rü ñu۳իӡËȍɗɞ͑իӡիӡǣǣӕ̲ɥ%͑ľՓ. Rü ɥ%͑ľǣ´ľҡ͑ɗՓ͑իӡ, rü yexma nayape. Ngechuchu rü ori ۳x ga iguera ga ngearü ΎΦիüۡmaã chixexüۡ naxuegu (Mr 11.12-14, 20-26) 18ॸRü moxüۡãcü ga pa۳xmama rü yexguma wenaxãrü Yerucharéüۡca۳x nataegugu ga Ngechuchu rü nataiya. 19ॸRü namacüwawa nüxüۡ nadau ga wüxi ga ori ۳x ga iguera. Rü naxca۳ի͑ɗիӡ, natürü taxuüۡma ga norü oxüۡ inayangau, rü naãt‫ ڟ‬üxüۡիɥËҡ̲ɗ͑ֆ͑ǣӕ. Rü yemaca۳x ñanagürü nüxüۡ ga yema ori ۳x: —Rü tagutáma wena cuxo۳x, —ñanagürü. Rü yexgumatama narüñ۳ľիŕ ga yema ori ۳x. 20ॸRü yexguma yemaxüۡ nadaugügu ga norü ngúexüۡgü, rü

na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Rü Ngechuchuna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Rü ñuxãcü i ñaã ori ۳x i paxama nañ۳ľիŕիüۡ? —ñanagürügü. 21ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Aixcüma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ̲ľ%ЙľֆիΥǣӥǣӕфӥҡ̲͑ǣŕ̲ igueramaã chaxüxüۡիɥËËȍɗЙľիӥ. Natürü yexeraxüۡ chi pexü. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗĀma۳իЙӦ͑ľ̲%͑ӥիüۡ Йɗիӕիǣӕ͑ֆիӡǣËȍɗիüۡca۳x rü taxtü i taxüۡËȍɗӥՓ͑իӡիüۡca۳x, rü pega chi

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ21

63

͑իɥ͑ӥ. 22ॸRü guxüۡma i ҧacü i naxca۳x ípec۳axüۡ ɗЙľфӥֆӕ̲ӥիŕՓ, rü tá penayauxgü ega aixcüma ЙľֆիΥǣӥ%Ëӥ̲naxca۳x ípecaxgu. Ngechuchuna nacagüe na texéarü oregagu tupauca ga taxüۡnewa nangu۳իŕŕҡľիüۡ (Mr 11.27-33; Lc 20.1-8) 23ॸRü Ngechuchu rü tupauca ga taxüۡnegu naxücu. Rü yexguma yéma ínangu۳իŕŕҡľֆ͑ľфӥnaxca۳ի͑իɥǣ paigüarü ãŕ۳xgacügü rü togü ga ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü. Rü Ngechuchuna nacagüe rü ñanagürügü: —‫ع‬ѠӥҡľիŃфӥ̲ӕǣǣӕ͑ɗիɥɗËӕ͑իӥիüۡ i ͑ǣŕ̲͑ә̲Ëӕիӥիüۡ? ¿Rü texé cuxüۡ tamu na cunaxüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲?

—ñanagürügü. 24-25ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Choma rü tá ta pexna chaca, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍΎիüۡ pengãxüۡǣӕɗ͑ǣŕ̲Йľի͑naxca۳x chac۳axüۡ, rü choma rü tá ta pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕ͑͑ǣŕիüۡrüüxüۡ i ãŕ۳xgacü na choxüۡ muxüۡ na nuã changu۳իŕŕҡľիüۡ. ¿Rü texé tanamu ga Cuáüۡ na duüۡxüۡgüxüۡ ínabaiüۡիŕŕիüۡca۳x? ¿Pexca۳x rü Tupana ֆɗɥիüۡ ga namucü rü e۳xna duüۡxüۡgümare? —ñanagürü. Rü yexguma ga yema ãŕ۳xgacügü rü inanaxügüe ga nügümaã na yaporagatanücüüxüۡ. Rü nügümaãtama ñanagürügü: —‫͵ع‬ӕիӡ ñagügüxüۡ tá? Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ӥիüۡ ixuxgu na Tupana núma namuxüۡ rü nüma rü tá ñanagürü tüxüۡ: “¿Rü tü۳xcüüۡ ga tama nüxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡ?͖ٚ͑ǣӥфӥҡ. 26ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ӥիüۡ ixuxgu na yatügümare núma namuxüۡ rü taxca۳x rü ҡ͑ի%ӡËӥ̲, erü duüۡxüۡgü tá tüxüۡ nadai. Erü nümagü i duüۡxüۡgü rü nagu

͑фӥիɥ͑ӥŕ͑ҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡ ga Cuáüۡxüۡ núma mucü —ñanagürügü. 27ॸRü yemaca۳x Ngechuchuxüۡ nangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Tama nüxüۡ tacua۳x ga texé núma na namuxüۡ ga Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ —ñanagürügü. Rü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —æȍΎ̲фӥҡҡҡ%ӡҡ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixu na texé choxüۡ muxüۡ na chanaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ËȍΎի͑naxca۳x pec۳axüۡ —ñanagürü. Cua۳xruüۡ ga taxre ga nanegügu ixuxüۡ 28ॸRü

ñanagürü ta ga Ngechuchu —‫͵ع‬ӕիӡ͖Йľǣӥիüۡ naxca۳x i ñaã ore i tá pemaã nüxüۡ chixuxüۡ? Rü wüxi ga yatü rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga taxre ga nane. Rü wüxi ga guma nanemaã nüxüۡ nixu rü ñanagürü nüxüۡ: “Pa Chaunex, chanaxwa۳xe i yéa chorü ӕ¡фӥ¡ӕիǣӥՓËӕֆЙӕфËӥٚ, ñanagürü. 29ॸ—Rü guma nane nanangãxüۡ rü ñanagürü: ‫ ڟ‬a “Choxü‫ ۡڟ‬nawa۳xtümüüۡ na ngŕm Ëȍիӡիüۡٚ, ñanagürü. Natürü ga yixcamaxüۡффӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥфӥ düxwa yéma nayapuracü. 30ॸ—Rü ֆɗիËӥфǣǣӕ̲͑͑ҡӥфӥ͑ɥǣ nanexüۡҡՓ͑իӡ, rü yexgumarüüۡ ta nüxüۡ yema ñanagürü. Rü guma nane nanangãxüۡ rü ñanagürü: ‫ ڟ‬a tá “Marü name, Pa Pa, rü ngŕm Ëȍիӡٚ, ñanagürü. Natürü tama ɗիËӥ̲ֆŃ̲͑իӡ. 31ॸ—Rü ñu۳xma chanaxwa۳xe i chomaã nüxüۡ pixu rü ngexcürüücü ga guma taxre ga nane ga aixcüma naxücü ga yema nanatü naxwa۳xexüۡ —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Ga ǣӕ̲͑ӥիɥф̲͑ӕ%Ëӥ͑ɗիɥǣ͑ǣ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ21

64

ɥ͑ӥËӥ—ñanagürügü. Rü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Aixcüma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲ yatügü i Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ ͑ǣɥիüۡ dexüۡ фӥ͑ǣŕ̲͑ǣľիüۡgü i chixri ̲իŕիüۡ ҡ͑ɗիɥɗЙľիüۡЙ͑ӥիɥф ichocuxüۡ i ngextá Tupana ãŕ۳xgacü ɞɗիɥիüۡwa. 32ॸ—Yerü Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ фӥ͑ә̲͑իӡ͑Йľ̲%͑ӥիüۡ yaxuxüۡca۳ի͖͑ӕի%Ëӥҡ͑Йľ̲իŕիüۡ, natürü ga pema rü tama nüxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥ. Natürü ga yema yatügü ga Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ dexüۡ rü yema ngexüۡǣӥǣËȍɗիфɗ̲իŕիüۡ rü Cuáüۡãxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥ. Natürü ga pema rü woo nüxüۡ na pedaugüxüۡ ǣ͖ӕի%Ëӥ͑ֆիΥǣӥ%իüۡ, rü tama nüxüۡ perüxoechaüۡ i pecüma i chixexüۡ ͑ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x —ñanagürü. Cua۳xruüۡ ga chixexüۡ ga puracütanüxüۡgu ixuxüۡ (Mr 12.1-12; Lc 20.9-19) 33ॸRü

ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Rü chanaxwa۳իľɗɗЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ͖%ҡΎɗΎфľɗ cua۳xruüۡ i tá pemaã nüxüۡ chixuxüۡ. Rü nayexma ga wüxi ga yatü ga nüxü‫ۡڟ‬ nayexmacü ga wüxi ga norü naãne. Rü yexma nanato ga muxüۡma ga ori ۳x ga uba. Rü ñu۳իӡËȍɗɞ͑͑ЙΎիľǣӕ, rü nanaxü ga wüxi ga ubaarü yauxtüüۡxüۡchica rü wüxi ga dauxüۡtaechica. Rü ñu۳իӡËȍɗ͖ӕիфľǣ puracütanüxüۡna nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ. Rü ̲͑%̲͑͑ľիŕŕ͑͑ǣ%իüۡgu namaã ͑ǣɥիüۡ yatoyexüۡca۳x ga yema ubatanü. Rü ñu۳իӡËȍɗǣֆľ̲͑%͑ľ%фӥֆΎффӥՓӥիɗ ga to ga nachiüۡãne ga yaxüۡguxüۡwa ͑իӡ. 34ॸ—Rü yexguma norü ubaarü buxgüwa nanguxgu, rü yema naãneãrü yora rü yéma nanamugü ga ñuxre ga

norü duüۡxüۡgü na yema puracütanüxüۡna ͑ǣɥxca۳x yac۳axüۡca۳x ga yema ubatanü ga nüxna ücü. 35ॸNatürü ga yema puracütanüxüۡgü rü ínanayauxüۡ ga yema coriarü duüۡxüۡgü. Rü nanac۳uaixgü ga wüxi, rü ga to rü nayama۳xüۡchigü, rü ga ֆľ̲ҡΎфӥ͑ӕҡ̲%ɞ̲͑͑ӕիӡËȍɗǣӥ. 36ॸ—Rü yema naãneãrü yora rü Փľ͑ի%фӥ͑Ύիфɗфӥֆľիľффӥ̲ӕ̲ŕիüۡ ga norü duüۡxüۡgü yéma namugü. Natürü ga yema puracütanüxüۡgü rü yema togürüüۡtama chixri namaã nachopetü. 37ॸ—Rü

düxwa ga yema naãneãrü yora rü yéma nanexüۡchixüۡ namu yerü nüma ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥǣӕфӥËȍɗ͑͑ľǣ͑իɥ͑ӥŕ ga yema puracütanüxüۡgü. 38ॸ—Natürü yexguma yema cori nanexüۡ nadaugügu ga yema puracütanüxüۡgü, rü nügümaã ñanagürügü: ٘ͮǣŕ̲%фӥҡ͑ɗիɥɗ͖%͑%͑ľɗ yixcama. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%tayama۳xgü na tóxrü ֆɗɥիücۡ a۳x!͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ. 39ॸ—Rü nayayauxgü, rü toxnamana nanagagü, rü yexma nayama۳xgü —ñanagürü. 40ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü yema paigüarü ãŕ۳xgacügüna naca rü ñanagürü: —¿Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕɗ͑ǣŕ̲͑%͑ľ%фӥ yora, rü ҧacü tá yema puracütanüxüۡmaã naxü? —ñanagürü. 41ॸRü yema ãŕ۳xgacügü rü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —ͮǣŕ̲͑%͑ľ%фӥֆΎффӥ tama nüxü‫ ۡڟ‬nangechaüۡtümüüۡãcüma tá ͑͑Āɗɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥҡ͑ӥիüۡgü i chixri ̲իŕիüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗҡΎǣӥɗ puracütanüxüۡǣӥɗ̲ľ%̲͑%͑ǣɥիüۡ itoyexüۡ ɗĀɥŕфӕ͑ҡ͑ӥիüۡ ͑Āӕիŕŕ —ñanagürügü. 42ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Taguma e۳xna nawa pengúe i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ? Erü ͑ǣŕ̲Փфӥ͖͑ǣӥфӥ:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ21ٍॷ22

65

٘Ѡӥֆɗ̲͑ӕҡֆ̲ľËӥֆɥ%фӥ üruüۡgü nüxüۡ oechirécü rü ñu۳ի̲фӥֆɗ̲ҡ̲͑ɗիɥֆ ҽӕЙ͑͑ӥիɥфֆիӥËӕËȍɗËӥ͑ namaã inaxügüãxüۡca۳իֆɥЙҡ. ѠӥҡΔфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ naxücü ga yema, rü ñu۳xma rü ̲͑ľիŕËȍɗɗtaxca۳իٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. 43ॸ—Rü ͑ǣŕmaca۳x pemaã nüxüۡ chixu rü woo pexca۳xchire۳ի͑ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑%͑ľɗ ngextá Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa, natürü pexna tá nanapu. Rü togü i duüۡxüۡǣӥɗɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡna tá nanaxã. 44ॸ—Rü yima nuta ega texé namaã yarüñaxgu rü tá itapoüۡgü. Rü yíxema tümaŕt‫ ڟ‬ügu nanguxe ya yima nuta, rü tá tüxüۡ ͑ɗ͖ɥի̲ӥ—ñanagürü ga Ngechuchu. 45ॸRü yexguma ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü Parichéugü nüxüۡ ɥ͑ӥŕǣӕǣֆľ̲Ύфľǣcua۳xruüۡ ga Ngechuchu namaã nüxüۡ ixuxüۡ, rü nüxüۡ nicua۳ի%Ëȍɗҡ͑ӥǣ͑Ëȍɗǣ͑ֆɗɥիüۡ ga yema ore. 46ॸRü yexgumatama ga yema ãŕ۳xgacügü rü Ngechuchuxüۡ niyauxgüéga. Natürü taxucürüwama nayayauxgü yerü duüۡxüۡgüxüۡ namuüۡŕ, yerü nümagü ga duüۡxüۡǣӥфӥ͑ֆիΥǣӥ ga aixcüma Tupanaãrü orearü uruüۡ na ֆɗɥիüۡ ga Ngechuchu. Cua۳xruüۡ ǣ͑ǣɥǣӥфӥЙľҡǣӕɗիӕիüۡ (Lc 14.15-24)

22

1ॸRü Ngechuchu rü wenaxãrü ͑͑͑ǣәľիŕŕ. Rü ore ga cua۳xruüۡgu namaã nayaxu, rü ñanagürü nüxüۡ: 2ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑͑ãŕ۳xgacü ɗիɥիüۡ rü ñoma wüxi ga nachiüۡãneãrü ãŕ۳իǣËӥǣ͑͑ľ%фӥ͑ǣɥǣӥӥËȍɗӥËӥфüüۡ ͑ɗիɥ. 3ॸ—Rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu na

naxca۳x yac۳axüۡca۳x ga yema duüۡxüۡgü ga marü üۡpaacü nüxna naxuxüۡ. Natürü yema duüۡxüۡgü ga marü nüxna naxuchiréxüۡ фӥҡ̲ֆŃ̲͑իɥիËȍüۡ. 4ॸ—Rü wenaxãrü togü ga norü duüۡxüۡgüxüۡ yéma namugü. Rü ñanagürü nüxüۡ: ‫ ڟ‬Йľիɥ͑իüۡҡՓɗ͑ǣŕ̲ “¡Ngŕ̲ duüۡxüۡgü i nüxna chaxuchiréxüۡ, rü namaã nüxüۡ peyarüxu rü marü íname i ËȍΎфӥΥ͑ɗҡիüۡ. Rü marü chanadai i chorü wocagü i ingüexüۡ rü guxüۡma marü ínamemare. Rü chanaxwa۳xe i Йի͑ӕ%͑իɥnaxca۳x i ñaã chorü peta!ٚ ñanagürü. 5ॸ—Natürü yema duüۡxüۡgü ga nüxna naxuchiréxüۡ rü tama naga ͑իɥ͑ӥŕ. ѠӥՓӥիɗфӥ͑%͑ľՓ͑իӡ, rü ga to rü norü taxepataüۡՓ͑իӡ. 6ॸ—Rü ga togü rü yema ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡgüxüۡ ínayauxüۡ rü nayac۳uaixgü ñu۳xmata ͑ֆӕľիŕŕ%. 7ॸ—Rü yexguma ga guma ãŕ۳xgacü rü poraãcü nanu. Rü norü churaragüxüۡ yéma namugü na yadaiãxüۡca۳x ga yema duüۡxüۡgü ga ̲ŕҡǣӥիüۡ, rü na yagugüãxüۡca۳x ga ǣӕ̲͑Ύфӥɥ%͑ľ. 8ॸ—Rü ñu۳իӡËȍɗ ñanagürü nüxüۡ ga norü duüۡxüۡgü: “Guxüۡma i chorü peta rü marü ínamemare. Natürü ga yema duüۡxüۡgü ga noxri nüxna chaxuxüۡ rü taxuwama ͑ɗ̲ľ͑͑ӕ%͑իɥիüۡca۳x. 9ॸ—¡Rü yéa taxüۡ ɗËֆľՓЙľիɥ, rü nüxna peyaxu i guxüۡ i ‫ ڟ‬a nüxüۡ pedauxüۡ, na duüۡxüۡgü i ngŕm ͑ә̲ËȍΎфӥЙľҡՓ͑իɥիüۡca۳x!ٚ ñanagürü. 10ॸ—Rü yema ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡǣӥфӥֆŃ̲ËֆľՓ͑իɥ. Rü nüxna nixuetanü ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga mexüۡgü rü chixexüۡgü ga nüxüۡ iyangaugüxüۡ. Rü yemaãcü duüۡxüۡgümaã nanapa ga guma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ22

66

ãŕ۳xgacüpata. 11ॸ—Rü yexguma ga guma ãŕ۳xgacü rü nixücu nawa ga yema ucapu ga nawa peta naxüxüۡ, yerü ínayadau ga yema duüۡxüۡgü ga nüxna naxuxüۡ. Natürü yéma nüxüۡ nadau ga wüxi ga yatü ga tama norü nga۳ի%ŕËȍɗфӕǣӕɗËәիüۡ. 12ॸ—Rü ñanagürü nüxüۡ: “Pa Chomücüx ¿ñuxãcü i nuxã cuxücuxüۡ na tama curü nga۳ի%ŕËȍɗфӕǣӕ quicúxüۡ?͖ٚ͑ǣӥфӥ. Natürü nüma ga yema yatü rü nangea۳xmare. 13ॸ—Rü yexguma ga guma ãŕ۳xgacü rü ñanagürü nüxüۡ ga yema norü duüۡxüۡgü: “¡Meã peyana۳ɥ ۳xpara rü peyana۳ɥ ۳xchacüügü i ñaã yatü, rü yéama ĀӥիŃҡӥՓɗЙΎф%Ëӥɞ͑իŕ%͑ľիüۡwa ‫ ڟ‬a tá narüdoxü rü tá peyatá! Rü ngŕm nixü‫ۡڟ‬xchapüta erü poraãcü tá nüxü‫ۡڟ‬

Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕɗĀӕüۡxüۡgü na Tupana naxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲̲͑իŕիücۡ a۳x. Rü tama duüۡxüۡǣӥǣ̲фľËӕիɥ͑ӥ, erü tama norü düxétüxüۡnegu cudawenü, natürü nacüma ͑ɗիɥɗËӕ͑ǣӕǣӥիüۡ. 17ॸ—¡Rü tomaã nüxüۡ ixu! фӥ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕֆãŕ۳xgacü ya tacü ya Dumacüãۡ۳ x۳ totanüwa yayauxchaüۡxüۡ, ¿rü namexüۡ ֆɗɥիüۡ ͑͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ taxãxüۡ rü e۳xna tama? —ñanagürügü. 18ॸNatürü Ngechuchu nüxüۡ nacua۳xama na chixexüۡgu ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ga yema duüۡxüۡgü, rü yemaca۳x ñanagürü nüxüۡ: —Ьľ̲͑ɗիɥɗҡΎǣӥpe۳xewa ̲ľ%Йľ̲իŕ͑ľҡիüۡ, ͑ҡӥфӥЙľ%ŕՓфӥ chixexüۡǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ. ¿Rü tü۳xcüüۡ i chixexüۡgu choxüۡ Йľ͑ǣӕիŕŕËȍüۡxüۡ? 19ॸ—¡Choxüۡ ͑ǣɥիüۡ ЙľՓŃɗՓӥիɗɗĀɥŕфӕɗ ͑ǣɥ̲%ãŕ۳xgacüaxü‫ ۡڟ‬penaxütanücü! —ñanagürü. Rü yéma naxüۡҡՓ͑ǣɥիüۡ

nangu۳իٚ, ñanagürü. 14ॸ—Rü Tupana rü ̲ӕիӡËȍɞľ͑͑իӕ, natürü noxretama ҡɗիɥֆֆɞիľ̲ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ҡӥիüۡ idexechixe —ñanagürü ga Ngechuchu.

͑͑ǣľǣӥǣՓӥիɗҡËȍɗ͑ӥǣֆľ̲Āɥŕфӕ. da۳u۳xgu, rü nüxna naca, rü ñanagürü —¿Rü texéchicüna۳ի%фӥҡľիŃŃǣ͑ɗիɥɗ͑ǣɥǣӕӥիüۡ? —ñanagürü. 21ॸRü nümagü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Dumacüãۡ۳ x۳ ya ãŕ۳xgacü ya tacüchicüna۳ի%͑ɗիɥ—ñanagürügü. Rü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Ãŕ۳իǣËӥ͑͑ǣɥիüۡ Йľի%ɗ͑ǣŕ̲ ãŕ۳իǣËӥфӥɗիɥËӥ, фӥҽӕЙ͑͑͑ǣɥիüۡ pexã ɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥɗիɥËӥ! —ñanagürü. 22ॸRü yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕ, rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. ѠӥͮǣľËȍӕËȍӕ͑ɞ͑ɗիɥ.

Ãŕ۳xgacüaxü‫ ۡڟ‬Āɥŕфӕ̲%͑իӥҡ͑ӥիüۡchiga (Mr 12.13-17; Lc 20.20-26) 15ॸRü yexguma ga Parichéugü rü ͑ɗիɥǣËȍɗ. Rü noxrüwama nügümaã ͑ֆ̲ľիŕŕǣӥ͑ҧacü rü oremaã tá Ngechuchuna nacagüexücۡ a۳x na chixexüۡgu ͑͑ǣӕիŕŕǣӥ%իücۡ a۳x rü ñu۳իӡËȍɗ ãŕ۳xgacüxüۡtawa na ínaxuaxüۡgüãxücۡ a۳x. 16ॸRü yemaca۳x Ngechuchuxüۡtawa nanamugü ga ñuxre ga norü duüۡxüۡgü namaã ga ñuxre ga Erodearü duüۡxüۡgü na yema oremaã Ngechuchuna na yacagüexücۡ a۳x. Rü yexguma Ngechuchuxüۡtawa nangugügu rü ñanagürügü: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, nüxüۡ tacua۳իфӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ quixuxüۡ i curü ore. Rü aixcüma

20ॸѠӥֆľիǣӕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ǣɥիüۡ

Ngechuchuna nacagüe rü ngoxi wena ҡիфӥ̲͑իŕɗĀӕüۡxüۡgü (Mr 12.18-27; Lc 20.27-40) 23ॸRü yematama ngunexüۡgu rü ñuxre ga

Chaduchéugü rü NgechuchuxüۡҡՓ͑իɥ. Rü ͑ӥ̲ǣӥ͑ɗիɥǣ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡ na yuexüۡ rü ҡǣӕҡ̲Փľ̲͑͑իŕիüۡ. Rü yemaca۳x Ngechuchuna nacagüe, rü ñanagürügü:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ22

67 24ॸ—Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ͅΎɥËȍŃ͑ӥիüۡ ixuxgu

фӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗֆֆҡӥ͑ի%ma۳x rü nangexacüyane nayu۳xgu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ͑ŕ͑ľŕҡ̲͑ǣɥ̲%͑ի%ma۳իɗ͑ǣŕ̲ ۡ a۳x, ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ yutecü i naxüm ۡ naxãxãcüxüca۳x nüxüۡ‫ ڟ‬ֆֆɗ̲͑ŕ͑ľŕֆ marü yucü —ñanagürü ga yema ore. 25ॸRü ñanagürügü ta ga Chaduchéugü: —Nayexma ga totanüwa ga 7ǣ͑ӥǣӥľ͑ľŕ. Rü naxãma۳x ga guma yacü, natürü tauta naxãxãcüyane nayu. Ѡӥֆľիǣӕ̲ǣ͑ɥǣ͑ŕ͑ľŕ͑ӥիɥ ͑ǣɥ̲%͑ի%ma۳x ga yema ngecü. 26ॸ—Rü guma rü ta nayu, rü nangexacü. Rü yexguma фӥ͑ɥǣ͑ŕ͑ľŕ͑ӥիɥ͑ǣɥ̲%͑ի%ma۳x. Rü yemaãcü gucüma ga guma 7ǣ͑ӥǣӥľ͑ľŕфӥ ͑ǣɥ̲%͑ի%ma۳x ga yema nge. Rü gucüma nayue tauta naxãxãcüyane. 27ॸ—Rü ֆľ̲Փľ͑фӥ͑ǣɥ̲фӥҡɗֆӕǣֆľ̲͑ǣľ. 28ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ֆӕľիüۡ Փľ̲͑իŕǣӕ, ¿rü ngexcürüücü ga guma 7ǣ͑ӥǣӥľ͑ľŕ naxma۳իҡɗֆɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ǣľ? Yerü gucüma ga guma 7ǣ͑ӥǣӥľ͑ľŕ͑ǣɥ̲%͑ի%ma۳x —ñanagürügü. 29ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pema rü ípetüe erü tama nüxüۡ pecua۳x i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ, rü tama nüxüۡ pecua۳x i ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ ya Tupana. 30ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ֆӕľիüۡ wena ̲իŕǣӕфӥҡիәľҡ̲ҡɗի%ma۳xgü rü e۳xna tixãtegü. ƄфӥĀիӡËüãۡ۳ x۳ i Tupanaãrü orearü ngeruüۡgürüüۡ ҡҡɗիɥǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲. 31ॸ—Pema choxna peca i yuexüۡãrü dagüchiga. ¿Natürü tama e۳xna nawa pengúe i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ i ngextá ҽӕЙ͑ҡ̲͑ǣŕ̲Ëȍɗǣիüۡ pemaã ‫ ڟ‬a rü ñanagürü ya íyaxuxüۡwa? Erü ngŕm Tupana: 32 ٘æȍΎ̲͑ɗիɥɗk¡фáüۡãrü Tupana, rü ʊËȍфӥҽӕЙ͑, rü Acobuarü ҽӕЙ͑ٚ,

ñanagürü. Ѡӥ͑ǣŕ̲ΎфľՓ͑ӥիüۡ tacua۳x rü woo ñoma i naãnewa nayuegu i duüۡxüۡgü, natürü Tupana nüxüۡ da۳u۳xgu rü guxüۡǣӕ̲̲͑իŕ—ñanagürü ga Ngechuchu. 33ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣĀӕüۡxüۡgü, rü guxüۡma na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ̲͑%ǣ͑Ύфӥ ngu۳իŕŕҡľǣͮǣľËȍӕËȍӕ. ͮǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥ̲ӕɗǣӕիüۡ i norü ̲ӕǣӥфӥֆľիľфɗիɥիüۡ (Mr 12.28-34) 34ॸRü

nangutague۳xegü ga Parichéugü ga yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ͖ӕի%Ëӥ Ngechuchu rü yema Chaduchéugüxüۡ na iyanangea۳իǣӥիŕŕիüۡ. 35ॸRü wüxi ga yema Parichéugü ga ore ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľիüۡ rü Ngechuchuxüۡ chixexüۡgu ͑͑ǣӕիŕŕËȍüۡ. Rü yemaca۳x Ngechuchuna naca rü ñanagürü: 36ॸ—Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ‫͑ع‬ǣŕիüۡrüüxüۡ i Tupanaãrü ̲ӕ͑ɗիɥɗǣӕիüۡ i norü mugüarü yexera ɗիɥիüۡ? —ñanagürü. 37ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —ͮǣŕ̲ Tupanaãrü mu i guxüۡ i norü mugüarü ֆľիľфɗիɥիüۡ, rü ñanagürü: “¡Rü nüxüۡ nangechaüۡ ya Cori ya curü Tupana i guxüۡne ya curü maxüۡnemaã, rü guxüۡ i Ëӕ%ŕ̲%, rü guxüۡ i nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡmaã!ٚ ñanagürü. 38ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ Tupanaãrü mu i guxüۡ i norü mugüarü ֆľիľфɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիɥфüۡxüۡ i norü mu ga duüۡxüۡgüna naxãxüۡ ga Tupana. 39ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲͑Ύфӥҡիфľɗ Tupanaãrü mu, фӥ͑ǣŕ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ i norü murüüۡҡ̲͑ɗիɥ, rü ñanagürü: “¡Nüxüۡ nangechaüۡ ɗËӕ̲ӥËӥ͑ǣŕ̲ na cugü cungechaüۡxüۡrüüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ22ٍॷ23

68

40ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡիфľɗҽӕЙ͑%фӥ

̲ӕǣӥՓ͑ɗիɥɗ͑իӥǣӥիüۡ i guxüۡma i ҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ rü nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü namaã ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ —ñanagürü. ‫ع‬ҽľիŃҡֆɗɥիüۡ ya Cristu? (Mr 12.35-37; Lc 20.41-44) 41-42ॸRü yoxni ga Parichéugü rü yéma nangutaque۳xegü, rü Ngechuchu nüxna naca, rü ñanagürü: —‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡ ñapegüxüۡ i pema nüxüۡ ya Cristu? ¿Rü ҡľիŃҡֆɗɥիüۡ? —ñanagürü. Rü nümagü ga Parichéugü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Cristu rü nuxcümaüۡcü ga ãŕ۳իǣËӥǣġ¡ɞҡ͑ɗիɥ —ñanagürügü. 43ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ ga Dabí ga norü Corimaã naxuaxüۡ ga æфɗѸҡӕǣֆľիǣӕ̲ҽӕЙ͑%ŕǣԖӥ͑ľիüۡ Dabíxüۡ ɗĀľիիŕŕǣӕ? Yerü ga Dabí rü ñanagürü: 44 “Tupana rü chorü Cori ya Cristuxüۡ ñanagürü: ‘¡Nuã chorü tügünecüwawa rüto ñu۳ xmatáta nüxüۡ

ËȍфӥЙΎф̲ŕɗËӕфӥ uwanügü na cuga ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ca۳x!ٔॸٚ45ॸ—Natürü ‫͖ع‬ӕիӡËӥфӥՓɗġ¡ɞҡֆɗɥիüۡ ya Cristu ega nümatama ga Dabí rü norü Corimaã naxuãgu? —ñanagürü ga Ngechuchu. 46ॸRü taxumaãma nanangãxüۡ g üéga ga yema Parichéugü, rü bai ga wüxi ga oremaã. Rü yemawena rü guxüۡ ma namuüۡ ŕ ͑ҧacüca۳x Ngechuchuna nacagüexüۡ .

Ngechuchu rü duüۡxüۡgüpe۳xewa ínanaxuaxüۡ ga Parichéugü rü ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ (Mr 12.38-40; Lc 11.37-54, 20.45-47)

23

1ॸRü

yemawena ga Ngechuchu rü duüۡxüۡgüxüۡ rü norü ngúexüۡgüxüۡ ñanagürü: 2ॸ—ͮǣŕ̲ ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü i ore i mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü Parichéugü, rü meãma nüxüۡ nacua۳xgü ga Tupanaãrü ΎфľǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ. 3ॸ—Rü

͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľɗ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕɗ guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ yaxugüxüۡ. Natürü tama name i nüma ̲͑իŕիüۡ%Ëӥ̲Йľ̲իŕ, erü nüma nüxüۡ nixugü i mexüۡ i ore natürü chixri ̲͑իŕ. 4ॸ—Erü nüma rü poraãcü pexüۡ ̲͑ӕ͑͑ǣЙľիɥ͑ӥŕիüۡca۳x i norü mugü i guxchaxüۡ i taxucürüwama texé aurexüۡ. Natürü nümagütama rü bai i ɞффӥՓ͑ǣ͑͑իɥ͑ӥŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ nawa pexüۡ namuxüۡ. 5ॸ—Rü guxüۡma i ͑ǣŕ̲͑իӥǣӥիüۡ, rü nanaxügü na duüۡxüۡgü nüxüۡ daugüxüۡca۳x. Rü ina-yangegü i Tupanaãrü ore na ͑ǣŕ̲%ËӥĀӕüۡxüۡǣӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥ aixcüma Tupanaãrü duüۡxüۡgü na ֆɗɥǣӥիüۡ. Rü nügü nanga۳ի%ŕǣӥ͑ duüۡxüۡgü nüxüۡ rüdaunüxüۡca۳x. 6ॸ—Rü ЙľҡǣӥфӥΥ͑Փфӥ͑ӥ̲ǣӥɗ Parichéugü rü nanaxwa۳իľǣӥɗΥ͑%фӥ yoraxüۡtawaxüchi na natogüxüۡ na ‫ ڟ‬a nüxüۡ rüdaunüxüۡca۳x. duüۡxüۡgü ngŕm Rü ngutaque۳xepataüۡgüwa rü nanaxwa۳xegü na nape۳xewaxüchi ügüxüۡ i naxma۳xwe۳xegüwa natogüxüۡ. 7ॸ—Rü ɥ%͑ľ%фӥËֆľǣӥՓфӥnanaxwa۳xegü na duüۡxüۡgü meã nüxüۡ фӥ̲Ύիŕǣӥիüۡ ñoma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ23

69

ãŕ۳xgacüxüۡ ̲ľ%фӥ̲Ύիŕիüۡrüüۡ. Rü nanaxwa۳xegü na duüۡxüۡgü rü: “Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡի͖ٚǣӥիüۡ nüxüۡ. 8ॸ—¡Natürü Йľ̲фӥҡ%ӡҡ̲͑ǣŕ̲ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ! Ƅфӥǣӕի%̲ɗЙľ̲фӥЙľǣӥľ͑ľŕǣӥ Йɗիɥǣӥ, фӥՓӥիɗիɗËҡ̲͑ɗիɥֆЙľфӥ ͑ǣәľիŕŕфӕüۡ ɗիɥËӥ. 9ॸ—Rü tama name i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ maã pexãnatü, erü ՓӥիɗիɗËҡ̲͑ɗիɥֆЬľ͑ҡӥ, rü nüma фӥĀիӡՓ͑͑ǣŕի̲. 10ॸ—Rü tama name i texé: “Pa Ãŕ۳իǣËӥի͖ٚҡфӥǣӥ pexüۡ. ƄфӥËȍիɗËҡ̲͑ɗիɥɗЙľфӥ ãŕ۳իǣËӥËȍɗɥիüۡ. 11ॸ—Rü yíxema Йľҡ͑ӥՓǣӕի%%фӥֆľիľфɗիɥիŕфӥ tanaxwa۳xe na guxüۡma i tümamücüarü ngüۡիŕŕфӕüۡ ҡɗɥիüۡ. 12ॸ—Erü yíxema tügü írütaxe rü Tupana tá tüxüۡ ͑ի%͑ľիŕŕ. Natürü yíxema tügü írüxíraxe, rü Tupana tá tüxüۡ nicua۳xüüۡ. 13ॸ—Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡǣӥɗϘфľɗͅӕǣӥՓ Ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü Pa Parichéugüx, Йľ̲͑ɗիɥɗҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgüpe۳xewa meã Йľ̲իŕ͑ľҡիüۡ ͑ҡӥфӥЙľ%ŕՓфӥ chixexüۡǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. Rü wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗpexca۳իľфӥЙľǣǣӕ͑ɗիɥ na tama Tupanaxüۡtawa nangugüxüۡ i togü i duüۡxüۡgü. Rü pema rü ta rü ҡ%ӡҡ̲͑ǣŕի̲ЙľËȍΎËӕ, Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta rü nüxüۡ‫ڟ‬ Йľ͑ǣӕիËȍիŕŕ͑ҡ̲͑ǣŕի̲ nachocuxüۡca۳իɗҡΎǣӥɗ͑ǣŕի̲ chocuchaüۡxüۡ. 14ॸ—Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡgü i ϘфľɗͅӕǣӥՓNgu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü Pa Parichéugüx, Йľ̲͑ɗիɥɗҡΎǣӥɗ duüۡxüۡgüpe۳իľՓ̲ľ%Йľ̲իŕ͑ľҡիüۡ ͑ҡӥфӥЙľ%ŕՓфӥËȍɗիľիüۡgu Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. Rü wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗ pexca۳x erü tüxna penapuxüۡ ya tümapata ya yíxema yutegüxe. Rü ñu۳իӡËȍɗpenama۳իŕŕɗЙľфӥֆӕ̲ӥիŕǣӥ

na duüۡxüۡǣӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥɗիËӥ̲ mexüۡ i Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥ͑Йɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳իЙľ̲ҡ͑ɗիɥɗҡΎǣӥɗ duüۡxüۡgüarü yexera pepoxcuexüۡ. 15ॸ—Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡǣӥɗϘфľɗͅӕǣӥՓ Ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü Pa Parichéugüx, Йľ̲͑ɗիɥɗҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgüpe۳xewa meã Йľ̲իŕ͑ľҡիüۡ ͑ҡӥфӥЙľ%ŕՓфӥ chixexüۡǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. Rü wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗpexca۳x erü guxüۡwama Йľիɥ͑ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgümaã nüxüۡ peyarüxuxüۡca۳x i ore na wüxitama ya duüۡիŕЙľիфüüۡ ͑ֆիΥիüۡca۳x. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲̲фӥЙľիüۡ tanguüۡxgu, rü tüxüۡ ЙľËȍɗիľիŕŕ͑ĀӥիՓ taxree۳xpü۳xcüna perü yexera chixexüۡwa ҡ͑ǣŕի̲իüۡca۳x. 16ॸ—Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡgü i ϘфľɗͅӕǣӥՓNgu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü Pa Parichéugüx, pema rü ñoma cua۳xruüۡgü i ngexetüxüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥ. Rü wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗpexca۳x, erü nüxüۡ pixuxgu rü: ٘ͮǣŕիǣӕ̲ҡľիŃֆҡӕЙӕËֆ taxüۡneŕg‫ ڟ‬agu ҧacüca۳x ixunetagu, rü ̲фӥ̲͑ľľǣҡ̲ҡֆ͑ǣӕիŕŕǣӕɗ ͑ǣŕ̲ҡӥ̲%фӥӕ͑ľҡٚ, ñaperügügü. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃҡӕЙӕËֆ taxüۡ͑ľ%фӥĀɥŕфӕŃǣǣӕҧacüca۳x ixunetagu, rü: “Tanaxwa۳իľɗɗիËӥ̲ҡֆ͑ǣӕիŕŕɗ ͑ǣŕ̲ҡӥ̲%фӥӕ͑ľҡٚ, ñaperügügü. 17ॸ—Ьľ̲фӥЙľ͑ǣŕ%ŕǣӥфӥ͖Ύ̲ pengexetügüxüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥ. ¿Pexca۳x rü ҧËӥ͑ɗիɥɗֆľիľффӥ̲ľ̲ŕիüۡ, tupauca ya taxüۡ͑ľ%фӥĀɥŕфӕфӥe۳xna nümatama ya tupauca ya nagagu naxüünene i ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕ? 18ॸ—Rü tupauca ya taxüۡ͑ľՓ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ǣŕ̲ ãmarechica i ngexta Tupanaca۳x ínadaiaxüۡwa i naxüۡnagü na Tupanana

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ23

70

naxãmarexüۡca۳x. Rü pema rü ñaperügügü: ٘Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃֆҡӕЙӕËֆ taxüۡneãrü ãmarechicaégagu ҧacüca۳x ixunetagu, rü marü name ega tama ҡֆ͑ǣӕիŕŕǣӕɗ͑ǣŕ̲ҡӥ̲%фӥӕ͑ľҡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃҡӕЙӕËֆ taxüۡ͑ľ%фӥ%̲фľËȍɗËՓ͑ǣŕի̲իüۡ i ãmareégagu ҧacüca۳x ixunetagu, rü tanaxwa۳իľɗɗիËӥ̲ҡֆ͑ǣӕիŕŕɗ ͑ǣŕ̲ҡӥ̲%фӥӕ͑ľҡٚ, ñaperügügü. 19ॸ—Ьľ̲фӥЙľ͑ǣŕ%ŕǣӥфӥ͖Ύ̲ pengexetügüxüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥ. ¿Pexca۳x rü ҧËӥ͑ɗիɥɗֆľիľффӥ̲ľ̲ŕիüۡ, rü yima tupauca ya taxüۡneãrü ãmarechicawa ͑ǣŕի̲իüۡ i ãmare rü e۳xna nümatama ya tupauca ya taxüۡneãrü ãmarechica i nagagu naxüünexüۡ ɗ͑ǣŕ̲%̲фľ? 20ॸ—Erü yíxema tupauca ya taxüۡneãrü ãmarechicaégagu ҧacüca۳x ixunetaxe, rü ҡ̲͑ǣŕ̲͑ËȍɗËŃǣǣӕիɗËҡ̲ itaxuneta, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲%̲фľɗ͑ǣŕ̲ ͑ËȍɗËՓ͑ǣŕի̲իüۡŕg‫ ڟ‬agu rü ta itaxuneta. 21ॸ—Rü yíxema tupauca ya taxüۡneŕg‫ ڟ‬agu ҧacüca۳x ixunetaxe, rü tama ͑ǣŕ̲ҡӕЙӕËŃǣǣӕիɗËҡ̲ itaxuneta, ͑ҡӥфӥҽӕЙ͑ֆ͑ǣŕի̲ ãchiüۡcüégagu rü ta itaxuneta. 22ॸRü ֆɞիľ̲Āիӡǣӕիüۡ i naãneŕg‫ ڟ‬agu ҧacüca۳x ixunetaxe, rü Tupanaãrü toruüۡŕg‫ ڟ‬agu rü ta itaxuneta, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta Tupana ‫ ڟ‬a rütocüégagu rü ta itaxuneta. ya ngŕm 23ॸ—ЬͮǣәľիŕŕфӕüۡǣӥɗϘфľɗͅӕǣӥՓ Ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü Pa Parichéugüx, Йľ̲͑ɗիɥɗҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgüpe۳xewa meã Йľ̲իŕ͑ľҡիüۡ, ͑ҡӥфӥЙľ%ŕՓфӥ chixexüۡǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. Rü wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗpexca۳x, erü woo ҧacü i íraxüۡ i pexü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ rü Tupanana Йľ͑ի%ɗ͑ǣŕ̲͑ӥի͑ӥիüۡ. Natürü

ҡ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥŕɗҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣӥɗ guxüۡ ɗ̲ӕǣӥфӥֆľիľфɗիɥիüۡ. Erü pexü‫ۡڟ‬ nataxu na ãŕ۳xgacügü i aixcüma meãma duüۡxüۡgümaã icua۳xgüxüۡ ͑Йɗիɥǣӥիüۡ, rü pexüۡ‫ ڟ‬nataxu na duüۡxüۡgü pexüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüüۡgüxüۡ, rü aixcüma meã Tupanamaã pixaixcümagüxüۡ. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ naxwa۳xexüۡ na penaxüxüۡ, tama nüxüۡ ɗЙľֆфӥ͑ǣӥ̲ŕ%Ëӥ̲ɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i marü pexüxüۡ. 24ॸ—Pa Cua۳xruüۡgü i Ngexetügüxüۡx, pema rü guxüۡma i mugü i woo íraxüchixüۡ rü meãma penaxaure, natürü tama Tupana naxwa۳xexüۡãcüma Йľ̲իŕ. Pema rü ñoma wüxi i duüۡxüۡ i tunüca۳x norü axexüۡ bapetüxüۡ rü ñu۳իӡËȍɗфӥՓӥիɗɗË̲ľֆӕ ixaxwetaüۡxüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥ. 25ॸ—Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡǣӥɗϘфľɗͅӕǣӥՓ Ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü Pa Parichéugüx, Йľ̲͑ɗիɥɗҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgüpe۳xewa meã Йľ̲իŕ͑ľҡիüۡ ͑ҡӥфӥЙľ%ŕՓфӥ chixexüۡǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. Rü wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗpexca۳x, erü perü düxétüxüۡnewaxicatama pegü Йľ̲ľիŕŕËȍüۡ, natürü perü maxüۡwa rü poraãcü pichixe. Erü Йľ͑ՓΎ̲ӥիŕŕ%Ëӥ̲ЙΎф%Ëӥnaxca۳x pengɥ ۳x i duüۡxüۡǣӥфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü, rü ЙľǣӥǣӕիɗËҡ̲Йľфӥիɥ͑ӥŕ. 26ॸ—Pa Parichéugü i Ñoma Ngexetüxüۡrüüۡ ʊիɥǣӥիüۡx, ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥЙɗ̲ľիŕŕɗ perü aixepewa i perü maxüۡwa. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗЙľфӥĀӥիŃҡӥՓфӥҡ ta pimexüۡ. 27-28ॸ—Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡgü i ϘфľɗͅӕǣӥՓNgu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü Pa Parichéugüx, Йľ̲͑ɗիɥɗҡΎǣӥɗ duüۡxüۡgüpe۳իľՓ̲ľ%Йľ̲իŕ͑ľҡիüۡ ͑ҡӥфӥЙľ%ŕՓфӥËȍɗիľիüۡgu Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. Rü wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ23ٍॷ24

71

pexca۳x, erü ñoma yuetachique۳xegü i düxétüwa cómüxüۡmaã chauxetügüxüۡ natürü aixepewa rü yuetachinaxãmaã rü nagúxüۡraüۡxüۡ ɗ%ӡ%Ëȍɗիüۡmaã napagüxüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥ. Erü perü düxétüwa i duüۡxüۡgü nüxüۡ ídaugüxüۡwaxicatama pime, ͑ҡӥфӥɗիľЙľՓɗЙľ%ŕՓфӥ poraãcü pichixe. 29ॸ—Rü wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗpexca۳x, ЬͮǣәľիŕŕфӕüۡǣӥɗϘфľɗ Mugüwa Ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü Pa Parichéugüx. Pema rü peyamecagü ga naxchique۳xegü ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü rü yema duüۡxüۡgü ga imexüۡ ga yuexüۡ. 30ॸ—Rü ñu۳իӡËȍɗ͖Йľфӥǣӥǣӥ: “Rü yexguma chi nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳իɗǣӥ̲իŕֆ͑ľɗ̲իŕǣӕ, фӥҡ%ӡËȍɗ̲ nüxüۡ tarüngüۡիŕŕǣ͑͑Āɗ%իüۡ ga yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡǣӥٚ, ñaperügügü. 31ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ oremaã rü pegü pengo۳իŕŕ͑͑ҡǣӥ Йɗիɥǣӥիüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgüxüۡ d۳aixüۡ. 32ॸ—‫ؽ‬ƚËӥ, noxtacüma chomaã rü ta peyanguxŕŕ۳x ga yema chixexüۡ ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga perü o۳xigü ügüexüۡ! 33ॸ—Pa Ãxtapearü Duüۡxüۡgüx, pema rü poraãcü pichixe. ¿Ñuxãcü tá naxchaxwa pibuxmü ya yima üxü ya Tupana tá namaã pexüۡ poxcuene? 34ॸ—Rü ͑ǣŕmaca۳x i choma rü tá pexca۳x núma chanamugü i Tupanaãrü orearü uruüۡgü, rü yatügü i mexüۡgü i nüxüۡ cua۳xüchigüxüۡ, rü ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü i mexüۡgü. Natürü pema rü tá curuchawa peyapotagüãcüma penadai i ñuxre. Rü togü rü ngutaque۳xepataüۡgüwa rü tá peyac۳uaixgü, фӥҡΎǣӥфӥɥ%͑ľËȍɗǣӥՓ фӥҡ͑ՓľЙɗ͑ǣŕիüۡtanü na chixexüۡ namaã pexügüxücۡ a۳x. 35ॸ—Natürü Tupana tá pexüۡ napoxcue naxca۳x i guxüۡma ga norü

duüۡxüۡgü ga imexüۡgü ga perü o۳xigü ćaixüۡ. Ѡӥk¡ŃՓ͑ɗիɥǣɗ͑իӥǣӥ%իüۡ ga na nadaiãxüۡ rü Chacaría ga tupauca ga taxüۡnegu peyama۳իǣӥËӥǣӕ͑ɗիɥǣֆËӕիüۡ ga yema. 36ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü guxüۡma ga yema chixexücۡ a۳x rü Tupana tá nanapoxcue i duüۡxüۡgü i ñomaüۡËӥӥ̲իŕիüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. Ngechuchu rü Yerucharéüۡcüۡ۳ãx ۳ ga duüۡxüۡgüca۳x naxaxu (Lc 13.34-35) 37ॸRü

ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Pa Yerucharéüۡcüۡ۳ãx۳ , pema penadai i Tupanaãrü orearü uruüۡgü, rü nutamaã ɞЙľ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥɗҽӕЙ͑%фӥΎфľфӥ ngeruüۡgü i pexca۳x núma namugüxüۡ. Rü ñuxree۳xpü۳xcüna wüxigu chaugüxüۡtagu pexüۡ chanutaque۳իľիŕŕËȍüۡ ñoma wüxi i ota i naxãcüxã nügütüüۡgu tüxüۡ nutaque۳xexüۡrüüۡ. Natürü pema rü tama penaxwa۳xe. 38ॸ—Dücax i ñu۳xma ya perü ɥ%͑ľ, rü Tupana tá ínanata۳x. 39ॸ—Rü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥҡ%ӡҡ̲Փľ͑ choxüۡ pedau ñu۳ի̲ҡҡĀիӡǣӕիüۡ i ͑%͑ľՓ͑ľËȍիӡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡ choxüۡ pedaugü rü tá ñaperügügü: ̲٘ͮľիŕËȍɗ͑ɗիɥֆֆɗ̲æΎфɗֆ ҽӕЙ͑͑ә̲̲͑ӕËӥٚ, ñaperügügü tá —ñanagürü ga Ngechuchu. Ngechuchu nanaxunagü na tupauca ga taxüۡne rü tá nagu na napogüexüۡ (Mr 13.1-2; Lc 21.5-6)

24

1ॸRü

yexguma tupauca ga taxüۡ͑ľՓɞ͑իӡӡիǣӕǣ Ngechuchu, rü norü ngúexüۡgü naxca۳x ͑իɥ. Rü ñanagürügü nüxüۡ: —Dücax, Pa Corix, ͖ӕի%Ëӥ͑ɗ̲ľիŕËȍɗֆĀ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ24

72

tupauca ya taxüۡ͑ľ%фӥɥЙҡǣӥ —ñanagürügü. 2ॸNatürü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Pema nüxüۡ pedaugü ya guxüۡnema ya yima tupauca ya taxüۡ͑ľ%фӥɥЙҡǣӥ. Natürü pemaã nüxüۡ chixu rü aixcüma guxüۡnema ya ĀɥЙҡǣӥфӥҡ͑ǣӕ͑ЙΎǣӥľ. Rü naxtapü۳xarü nutagü rü taxucütáma nügüétü naxüxüra, rü bai ya wüxi —ñanagürü. Cua۳xruüۡgü i tá nüxüۡ idauxüۡ naxüۡpa na nagúxüۡ i naãne (Mr 13.3-23; Lc 17.22-24, 21.7-24) 3ॸRü

ñu۳իӡËȍɗǣӕ̲Ma۳իЙӦ͑ľǣ Ϙфɞ¡ӕ͑ľËӥǣӕãŕǣ‫͑ ڟ‬ľՓ͑իɥ. Rü yexguma guma ma۳իЙӦ͑ľՓnato۳xgu ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüxicatama naxüۡҡՓ͑իɥ͑͑ΎիфӥՓ̲͑ӥի͑ nacagüexüۡca۳x. Rü ñanagürügü: —Tanaxwa۳xe i tomaã nüxüۡ quixu na ñuxgu tá nangupetüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ quixuxüۡ. ¿Rü ҧËӥҡ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ cua۳xruüۡ i nawa nüxüۡ tacuáxüۡ i ñuxgu tá Փľ͑͑ә̲͑Ëӕիӡիüۡ rü tá na nagúxüۡ i naãne? —ñanagürügü. 4ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬Ьľիӕ%ŕǣӥ͑ҡիәľ̲Йľիüۡ ՓΎ̲ӥիŕŕիüۡca۳x! 5ॸ—Ƅфӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i duüۡxüۡgü tá ínangugü, rü chaugu tá nügü nicu۳xgü rü tá ñanagürügü: ٘æȍΎ̲͑ɗիɥɗæфɗѸҡӕٚ, ñanagürügü tá. Ѡӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i duüۡxüۡgüxüۡ tá ͑ՓΎ̲ӥիŕŕ. 6ॸ—Rü tá nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕËȍɗǣ͑͑ӥǣӥnaćaixüۡ i ñuxre i nachiüۡãnegü rü nügü na nadaixchaüۡxüۡ i togü i nachiüۡãnegü. ‫ͮؽ‬ҡӥфӥҡ%ӡҡ̲ ͑ǣŕmaca۳x pe¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ! Erü ՓΎľҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥҡҡ̲͑͑ǣӕЙľҡӥɗ noxrix. ͮҡӥфӥҡ%ӡҡ̲͑%͑ľ%фӥgu۳x

͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲. 7ॸ—Erü wüxi i nachiüۡãne rü to i nachiüۡãnemaã tá nügü nadai. Rü wüxi i ãŕ۳xgacü rü to i ãŕ۳xgacümaã tá nanu, фӥ͑ΎфӥËȍӕффǣӥфӥ͑ǣŕ̲ҡΎɗ ãŕ۳xgacüarü churaragümaã tá nügü nadai. Rü tá taiya nangu۳x, rü tá nataxüchi i ćaaweanegü, rü muxüۡma i nachicawa rü tá naxɥã۳xãchiane. 8ॸ—Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ͑Ύфӥӥǣӥ̲фľɗ͑ǣŕ̲ ngúxüۡ i tá ngupetüxüۡ. 9ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ i togü i duüۡxüۡgü rü tá pexüۡ ínayauxüۡ na chixexüۡ pemaã naxügüxüۡca۳x. Rü tá pexüۡ nadai. Rü guxüۡ i naãnewa i duüۡxüۡgü rü tá pexchi naxaie, erü chorü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. 10ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡ ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i chorü duüۡxüۡgü ínanata۳xgü i chorü ore, rü nügütanüwa rü tá nügüchi naxaie. Rü nügüechita tá ãŕ۳xgacüxüۡtawa nügü ínayaxuaxüۡgü. 11ॸ—Ѡӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i orearü uruüۡgüneta tá ínangugü. Rü tá nüxüۡ nixugügü na ҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡ ya núma namugücü na nüxüۡ yaxugüxüۡca۳x i ore. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ҡ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i duüۡxüۡgüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ. 12ॸ—Rü poraãcü tá ͑͑ǣŕի̲ɗËȍɗիľիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ǣǣӕфӥ ̲ӕիӡËȍɗիüۡtáma i duüۡxüۡǣӥфӥҡ%ӡҡ̲ nügü nangechaüۡgü. 13ॸ—Natürü yíxema naŕt‫ ڟ‬üwa meã Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥΥ̲իŕфӥ ֆɞիľ̲ҡҡɗիɥֆɗիËӥ̲͑ֆիәիľɗ maxüۡ i taguma gúxüۡ. 14ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü ore i mexüۡ rü guxüۡ i naãnewa tá nüxüۡ nixugügü na guxüۡ i duüۡxüۡgü nüxüۡ na cua۳xgüxüۡca۳x. Rü ͑ǣŕ̲Փľ͑ҡ͑ɗիɥɗ͑ǣәիüۡ i naãne. 15ॸ—Rü nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ga Daneru nachiga ͑͑իӥ̲ҡӥɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i Tupanape۳իľՓ%ӡ%Ëȍɗիüۡ i ínguxchaüۡxüۡ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ24

73

Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ peda۳u۳xgu na tupauca ya taxüۡnewa nangóxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ i Tupanape۳xewa chixexüchixüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľիӕ%ŕǣӥ. 16ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ӥЙľҡӥǣӕ, фӥ͑ǣŕ̲ ֤ӕĀŃ͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ i duüۡxüۡgü rü nanaxwa۳xe na ma۳իЙӦ͑ľ%͑ľՓ nabuxmüxüۡ. 17ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgu ega texé tümapataa۳իҡӥՓ͑ǣŕի̲ǣӕ, rü tama name i tümapatagu tayangaxi na ҡӥ̲%фӥ͑ǣŕ̲իüۡ tayayaxuxüۡca۳x. 18ॸ—ѠӥҡľիŃֆҡӥ̲%͑ľՓ͑ǣŕի̲իŕфӥ tama name i tümapataca۳x tataegu na tümachirugü tayayaxuxüۡca۳x. 19ॸ—Rü ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgügu rü wüxi i ngechaüۡ ҡ͑ɗիɥɗҡӥmaca۳x ya yíxema ngeã۳xtagü ya tacharaüۡgüxe rü yíxema ɗ̲ɥի%Ëӥǣӥիľ. 20ॸ—¡Rü Tupanana naxca۳x pec۳ɗЙľфӥֆӕ̲ӥիŕՓ͑ҡ̲ gáuane ixüyane rü e۳xna ngüۡxchigaarü ngunexüۡguyane pexüۡ na nangupetüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ! 21ॸ—Ƅфӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgügu rü poraãcü ҡ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ǣәիüۡ ga noxri naãne ixügügumama taguma yexmaxüۡ, rü ͑ǣŕ̲Փľ͑фӥҡǣӕҡ̲Փľ͑ ͑͑ǣŕի̲. 22ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑ ҡ̲͑͑Ύիфľիŕŕǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgü, rü taxúetáma tamaxüۡ. Natürü Tupana tá ͑͑͑Ύիфľիŕŕɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgü tümaca۳x ya yíxema nüma tüxüۡ yadexechixe. 23ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ pexüۡ ñagügu: “Dücax, Ā͑ɗիɥֆæфɗѸҡӕ͖ٚǣӥǣӕ, rü e۳xna: ٘Ǿӕ͑ɗիɥֆæфɗѸҡӕ͖ٚǣӥǣӕ, ¡rü tama name i nüxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥ! 24ॸ—Erü Cristugüneta rü Tupanaãrü orearü uruüۡgüneta tá ínangugü. Rü tá nanaxügü i muxüۡma i cua۳xruüۡgü i

taxüۡǣӥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ, ega nüxü‫ۡڟ‬ natauxchagu, na tüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥիüۡca۳x a۳i ۳xrüxe ya yíxema duüۡիŕǣӥֆҽӕЙ͑ҡ̲ҡӥիüۡ idexechixe. 25ॸ—Dücax, naxüۡpa na nangupetüxüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡ, rü marü pemaã nüxüۡ chixu i nachiga. 26ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲Āӕüۡxüۡgü ñagügu pexüۡ: “Dücax, yéa taxúema íxãpataxüۡwa ͑͑ǣŕի̲ֆæфɗѸҡӕٚ, ñagügu, rü tama ‫ ڟ‬Йľիɥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ name i ngŕ̲ ñagügu pexüۡ: “Dücax, ͑ӕ%ӕËЙӕՓ͑͑ǣŕի̲ֆ æфɗѸҡӕٚ, ñagügu, rü tama name i nüxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥ. 27ॸ—Erü ñoma wüxi i ba۳i ۳xbe۳xane i guxüۡwama ͑͑ǣΔΎ͑ľիŕŕիüۡrüüۡ ҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ Փľ͑ի%фӥ͑ә̲ËȍիӡիǣӕɗËȍΎ̲ɗ Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ. 28ॸRü duüۡxüۡgü rü tá chauxca۳x nangutaque۳իľǣӥ͖Ύ̲ŕիËȍǣӥ nawemüca۳x ngutaque۳xexüۡrüüۡ. ͵ӕի%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ҡľǣӕǣӕֆ Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥ (Mr 13.24-37; Lc 21.25-33, 17.26-30, 34-36) 29ॸ—Ѡӥ͑Փľ͑ɗ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡgü

rü tá nixo ya üa۳xcü, фӥҡ%ӡҡ̲ɗ͑¡իɗֆ tauemacü. ѠӥՓΎф̲Ëӕфɗǣӥфӥŕիҡǣӥфӥ tá narüyi. Rü guxüۡma i ñoma i naãne rü üa۳xcü rü tauemacü rü woramacurigü rü ŕիҡǣӥфӥҡ͑իɥã۳xãchitanü rü tá nu ne ͑͑իɥ̲фľ. 30ॸ—Rü ñu۳իӡËȍɗĀӕüۡxüۡgü tá nüxüۡ ͑Āӕǣӥ͖͑ӕի%ËӥĀիӡՓ͑ľ Ëȍիӡիüۡ. Rü guxüۡ i nachiüۡãnecüãۡ۳ x۳ i duüۡxüۡgü rü tá naxauxe. Rü tá choxüۡ ͑Āӕǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲Ëɗի͑ľիüۡgügu ɞËȍфӥիɥիǣӕфӥ͑ә̲Ëȍիӡիǣӕ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ɗËȍΎ̲фӥãŕ۳xgacü ya

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ24

74

ЙΎфիӥËȍɗËӥфӥ̲ľիŕËȍɗËӥҡËȍɗիɥ. 31ॸ—Rü tá chanamu i chorü orearü ngeruüۡgü i ĀիӡËüãۡ۳ x۳ na yacuegüãxücۡ a۳x ya norü ËΎф͑ľҡǣӥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ ͑իɥtaque۳իľիŕŕǣӥ%իücۡ a۳x i guxüۡma i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chidexechixüۡ i guxüۡՓ̲͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ ñu۳xmata naãne iyacuáxüۡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 32ॸ—‫ؽ‬ʊЙľфӥիɥ͑ӥŕ i ñaã cua۳xruüۡ i ori ۳x i iguerachiga, rü naxca۳x pengúe! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ngexwacaxüۡxüۡ i nachacüügü iyarüyixgu rü naxüátügu, фӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ pecua۳x na Йիҡҡӕ͑ľËӥ͑ֆɗɥիüۡ. 33ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ nagúxchaüۡgu i naãne. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ peda۳u۳xgu na nangupetüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Йľ̲% nüxüۡ chixuxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ pecua۳x na marü chingaicaxüchixüۡ. 34ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü guxüۡma i ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ chixuxüۡ rü tá nangupetü naxüۡpa na nayuexüۡ i duüۡxüۡgü i ñomaüۡcüü ̲իŕիüۡ. 35ॸ—Ѡӥ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľфӥ͑ǣŕ̲ ĀիӡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ rü tá nagu۳x. Natürü chorü ore rü tagutáma inayarüxo rü aixcüma tá ningu. 36ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ ngunexüۡ rü ngora i nagu tá nangupetüxüۡ i ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, rü Chaunatü ֆҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳x na ñuxgu tá nangupetüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲, rü taxúema ya togue nüxüۡ tacua۳x. Rü woo i norü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüãۡ۳ x۳ rü tama nüxüۡ nacua۳xgü, rü woo i choma i Nane na Ëȍɗɥիüۡ rü tama nüxüۡ chacua۳x na ñuxgu tá nangupetüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲. 37ॸ—Rü yexgumarüüۡ ga duüۡxüۡgüxüۡ ngupetüxüۡ ga yexguma Noŕ ‫ ڟ‬maüۡxgu, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta nüxüۡ ͑͑ǣӕЙľҡӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ íchanguxgu i choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ. 38ॸ—Rü yexguma, naxüۡpa ga guma mucü ga taxüchicü ga guxüۡwama

ɗ͑͑ǣӕ͑ľիŕŕËӥ, rü ga duüۡxüۡgü rü nachibüe, rü naxaxegü, rü nixãma۳xgü rü nixütexacügü ñu۳xmata nawa nangu ga yema ngunexüۡ ga nagu Noŕ ‫ ڟ‬naweüۡgu ixüexüۡ. 39ॸ—Rü noxri ga yema duüۡxüۡgü rü tama nüxüۡ nacua۳xgüéga ga ҧacü tá nüxüۡ na ngupetüxüۡ. Natürü yexguma ínanguxgu ga guma mucü ga taxüchicü ga yema duüۡxüۡgüxüۡ d۳aicü, фӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ nüxüۡ yacua۳xãchitanüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑ի%фӥ͑ә̲ ËȍիӡիǣӕɗËȍΎ̲ɗҽӕЙ͑ͮ͑ľ͑ duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ. 40ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgu rü taxre i yatügü rü wüxi i naãnewa tá ͑ӥǣӥ̲%͑͑ǣŕի̲ǣӥ. ѠӥՓӥիɗҡ͑ɗիɥɗ ‫ ڟ‬a Tupana igaxüۡ фӥ͑ǣŕ̲ҡΎфӥҡ͑ǣŕm nata۳x. 41ॸ—Rü taxre i ngexüۡgü tá nügümaã ínacaegü. ѠӥՓӥիɗҡ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ɗǣիüۡ ‫ ڟ‬a nata۳x. 42ॸ—¡Rü фӥ͑ǣŕ̲ҡΎфӥҡ͑ǣŕm Йľիӕ%ŕǣӥ! Erü tama nüxüۡ pecua۳x i ҧacü rü ngora tá íchangu i chomax. 43ॸ—¡Rü nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕɗ͖%Ύфľ! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ՓӥիɗɗɥЙҡфӥֆΎф͑ӥիüۡ cua۳xgu na ҧacü ‫ ڟ‬xáxüۡ фӥҡ%ӡ rü ngoragu tá ínanguxüۡ i ngɥta۳ chima nape. Erü nüxna chi nadau ya ͑Йҡ͑ҡ̲͑ǣŕի̲͑իӥËӕիücۡ a۳x i ‫ ڟ‬xáxüۡ na ҧacüca۳x ngŕm ‫ ڟ‬a ͑ǣŕ̲͑ǣɥta۳ 44 ‫ڟ‬ ۡ yangɥxüca۳x. ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ Йľիӕ%ŕǣӥɗЙľ̲ի. Ƅфӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i ҡ̲͑ǣӕɞЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡǣӕҡ͑ɗիɥɗ ngürüãchi íchanguxüۡ i choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ. Wüxi ga duüۡxüۡ ǣ̲ľ%͑ΎфӥËΎфɗǣɥ͑ӥիüۡ фӥҡΎǣҡ̲̲ľ%͑ΎфӥËΎфɗǣɥ͑ӥիüۡchiga (Lc 12.41-48) 45ॸ—‫ع‬ѠӥҡľիŃҡɗɥիüۡ

ya tümaãrü coriarü duüۡxüۡ ya aixcüma yanguxŕŕի‫ ڟ‬ŕфӥ ҡӥ̲%ŕիüۡ cuáxe? ¿Tama e۳xna yíxema ҡɗɥիüۡ ya tümaãrü cori tüxna ãgaxe na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ24ٍॷ25

75

meã nüxna tadauxüۡca۳x rü meã ngoragu ҡ͑Ëȍɗ¡ӥľիŕŕիüۡca۳x i norü duüۡxüۡgü? 46ॸѠӥҡҡ%ŕֆֆɞիľ̲ËΎфɗфӥĀӕüۡիŕ ľǣ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕɗҡӥ̲%фӥËΎфɗ rü tüxüۡ íyanguexüۡgu na meãma ítanaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥɗ͑ǣӕҡӥիüۡ namuxüۡ. 47ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲ҡӥ̲%фӥËΎфɗфӥҡ guxü̲ۡɗ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgüarü dauruüۡxüۡ tá tüxüۡ ͑ɗիɥիŕŕ. 48-50ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Ëȍɗ͑ǣŕ̲ËΎфɗфӥĀӕüۡxüۡ rü wüxi i yatü i chixexüۡ ֆɗիɥǣӕ, фӥËȍɗ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥǣӕ ͑ҡ%ӡҡ̲Йիɞ͑͑ǣӕիüۡ i norü cori, rü chi inaxügüãgu na chixri namuãxüۡ i namücügü i norü coriarü duüۡxüۡgü, rü Ëȍɗ͑ǣ%իŕիüۡtanügu naxãxgu na namaã nachibüxüۡca۳x rü naxaxexüۡca۳x, rü ͑ǣӥфӥ%Ëȍɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ фӥ͑ǣŕ̲ ͑ǣΎфɗҡ̲͑ǣӕɞ͑͑ǣӕիŕŕ%իüۡgu rü tá ínangu i norü cori. 51ॸ—Rü ЙΎф%ËӥիӥËȍɗ̲ҡ͑͑ЙΎիËӕɗ͑ǣŕ̲ norü duüۡxüۡ, ͖Ύ̲̲ľ%̲իŕ͑ľҡիüۡ i ‫ ڟ‬a duüۡxüۡgüxüۡ napoxcuexüۡrüüۡ. Rü ngŕm ‫ڟ‬ tá narüdoxü rü nixüۡxchapüta. Cua۳xruüۡ ga 10 ga pacügu ixuxüۡ

25

1ॸRü

ñanagürü ga Ngechuchu: —Pemaã tá nüxüۡ chixu i wüxi i ore na nawa nüxüۡ pecuáxüۡca۳x i ñuxãcü tá duüۡxüۡgüarü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ ya ҽӕЙ͑ɗ͑ǣŕիǣӕ̲nagu۳xgu i naãne. Rü iyexma ga 10ǣЙËӥǣ͑ǣɥфӥ ĀЙфɗ̲͑%͑ǣɥǣӥфӥЙľҡՓɥËӥ͑ yaxümücügüãxüۡca۳x ga guma yatü ga ɗ͑ǣɥիËȍüۡcü. 2ॸ—Rü 5 ga yema pacü rü ҡ̲ɗիӕ%ŕǣӥ. Ѡӥֆľ̲͑ɥǣ5 ga ЙËӥфӥ̲ľ%̲ɗիӕ%ŕǣӥ. 3ॸ—Rü yema ҡ̲ӕ%ŕǣӥËӥ, фӥֆľիǣӕ̲͑ǣɥфӥ daparina íyangegügu rü tama to ga ͑ǣɥфӥнӕľфӕËȍɗ͑ӕҡɞֆ͑ǣľǣӥ.

4ॸ—ͮҡӥфӥǣֆľ̲ӕ%ŕǣӥËӥфӥҡΎǣ

͑ǣɥфӥнӕľфӕËȍɗ͑ӕҡɞֆ͑ǣľǣӥ. 5ॸ—ͮҡӥфӥǣǣӕ̲ֆҡӥǣɗ͑ǣɥիËȍüۡcü rü tama paxa ínangu. Rü düxwa ga yema pacügü rü ipee yerü iyaxtae. 6ॸ—Rü yexguma ngãxüۡcüüwa nanguxgu, rü yema pacügü nüxüۡ ɗիɥ͑ӥŕǣՓӥիɗǣ naga ga ñaxüۡ: ٘ġΎ̲̲͑ɗիɥֆֆɗ̲ֆҡӥֆ ɗ͑ǣɥիËȍüۡcü. ¡Rü íperüdagü, rü ípeyadaugü!͖ٚիüۡ. 7ॸ—Rü gu۳xcüma ga yema pacügü rü íirüdagü, rü ɗֆ̲ľիŕŕǣӥǣ͑ǣɥфӥĀЙфɗ͑ǣӥ. 8ॸ—Rü yexguma ga yema 5 ga pacügü ga tama ӕ%ŕǣӥËӥфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ͑ǣɥիüۡ ga yema ЙËӥǣӥǣӕ%ŕǣӥËӥ: “¡Íraxüۡ i perü queruchinu toxnata pexã, erü torü omügü rü nixogü!ٚ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ. 9ॸ—Natürü ga yema ЙËӥǣӥǣӕ%ŕǣӥËӥфӥ͑ǣɥիüۡ ingãxüۡgü, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ: “Taxucürüwa pexna ta taxã, erü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗЙľի͑ҡҡի%իǣӕфӥҡ%ӡ chima ningu i toxca۳x rü pexca۳x. Rü ͑ǣŕmaca۳ի͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ͑ǣľիҡ̲͑% ínataxegüxüۡwa pegüxü‫͑ ۡڟ‬ՓЙľիɥٚ, ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ. 10ॸ—Natürü yexguma ga yema 5ǣЙËӥǣӥǣҡ̲ӕ%ŕǣӥËӥ͑ǣɥфӥ нӕľфӕËȍɗ͑ӕՓ͑իɥֆ͑ľ, rü ínangu ga ǣӕ̲ֆҡӥǣɗ͑ǣɥիËȍüۡcü. Rü ga yema ЙËӥǣӥǣӕ%ŕǣӥËӥфӥɗֆËȍΎËӕ͑Փǣ ǣӕ̲ɥǣ͑Փɗֆ͑ǣɥիüۡne. Rü ñu۳իӡËȍɗ narüwãxta ga ɥã۳x. 11ॸ—Rü yemawena ɞɗ͑ǣӕǣӥǣֆľ̲ЙËӥǣӥǣҡ̲ӕ%ŕǣӥËӥ, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ: “¡Pa Corix, toxca۳x yawãxna i ɥã۳x!ٚ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ. 12ॸ—Natürü nüma ga cori, фӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: “Pemaã nüxüۡ chixu rü aixcüma tama pexüۡ chacua۳ի͑ҡľիŃǣӥЙɗիɥǣӥիüۡٚ,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ25

76

ñanagürü. 13ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͖͑ǣӥфӥǣ Ngechuchu: —‫ؽ‬ʑЙľիӕ%ŕǣӥ! Erü tama nüxüۡ pecua۳x i ҧacü rü ngunexüۡ rü ҧacü rü ngora tá íchangu i choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ —ñanagürü. Cua۳xruüۡ ǣĀɥŕфӕǣӕɗիӕիüۡ (Lc 19.11-27) 14ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Rü ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑͑Āӕüۡxüۡgüarü ãŕ۳xgacü ͑ɗիɥիüۡ rü ñoma wüxi ga yatü ga ɗիӡ%ËȍɗËȍüۡcü ga to ga nachiüۡãnewa na ͑իӡիüۡca۳xrüüۡ ͑ɗիɥ. Rü nüma ga guma yatü rü norü duüۡxüۡgüca۳x naca, rü ͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ ͑ի%ǣĀɥŕфӕ͑͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ͑ǣɥ̲%͑͑ǣӕիüۡxüۡca۳իфӥ͑ǣɥ̲%͑ ínapuracüexüۡca۳x. 15ॸ—Rü wüxi ga yema norü duüۡxüۡ͑͑ǣɥիüۡ naxã ga 5000 ҡËȍɗ͑ӥǣĀɥŕфӕ. Ѡӥֆľ̲ҡΎ͑͑ǣɥիüۡ

naxã ga 2000ҡËȍɗ͑ӥǣĀɥŕфӕ. Rü ֆľ̲ҡΎ͑͑ǣɥիüۡ naxã ga 1000 tachinü ǣĀɥŕфӕ. Rü yemaãcü nanangugü na ͖ӕի%Ëӥҡֆľ̲Āɥŕфӕ̲%͑ЙӕфËӥľիüۡ ga wüxichigü ga norü duüۡxüۡgü rü ֆľ̲%ËӥՓӥիɗËȍɗǣӥ͑͑ǣɥիüۡ naxã ga ֆľ̲Āɥŕфӕ. Rü ñu۳իӡËȍɗɗ͑իӡ%Ëȍɗǣ yema cori na to ga nachiüۡãnewa ͑իӡիüۡca۳x. 16ॸ—Rü yema norü duüۡxüۡ ga 5000ҡËȍɗ͑ӥǣĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ yaxuxüۡ, rü ͑ǣɥ̲%͑ЙӕфËӥ, фӥ͑ɥǣ5000 ҡËȍɗ͑ӥ͑ǣɥ̲%͑ֆիӕ. 17ॸ—Rü yexgumarüüۡ ta ga yema norü duüۡxüۡ ga 2000ҡËȍɗ͑ӥǣĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ yaxuxüۡ, rü ͑ǣɥ̲%͑ЙӕфËӥ, фӥ͑ɥǣ2000 ҡËȍɗ͑ӥ͑ǣɥ̲%͑ֆիӕ. 18ॸ—Natürü ga yema norü duüۡxüۡ ga 1000 tachinü ga Āɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ yaxuxüۡ, фӥ͑ǣɥ̲%ɞ͑ɗիӡ. Rü ͑ǣɥիüۡ nixaixmaüۡ, фӥֆľի̲͑ǣɥիüۡ nata۳x ǣֆľ̲͑ΎфӥËΎфɗфӥĀɥŕфӕ. 19ॸ—Rü nuxcüxürama nataegu ga yema

duüۡxüۡgüarü cori. Rü yexguma ínanguxgu rü inanaxügü ga norü duüۡxüۡǣӥ̲%̲͑͑ľիŕŕ%իüۡ ga norü ĀɥŕфӕËȍɗǣ. 20ॸ—Ѡӥ͑ӥիɥф͑Ύфӥ corixüۡҡՓ͑իӡǣֆľ̲͑ΎфӥĀӕüۡxüۡ ga 5000ҡËȍɗ͑ӥǣĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ yaxuxüۡ. Ѡӥ͑ΎфӥËΎфɗ͑͑ǣɥիüۡ naxã ga yema 5000 tachinü. Rü ngɥŕҡ‫ ڟ‬ӥ͑ǣɥիüۡ inaxã ga ͑ɥǣ5000ҡËȍɗ͑ӥǣ͑ǣɥիüۡ nayaxucü ͑ǣɥ̲%ǣֆľ̲͑ΎфӥËΎфɗ͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ %ËӥǣĀɥŕфӕ. Rü ñanagürü norü corixüۡ: “Dücax Pa Corix, ͖%ɗֆɗիɥǣֆľ̲ 5000ҡËȍɗ͑ӥǣĀɥŕфӕǣËȍΎի͑͑ǣɥիüۡ cuxãcü. ͅфӥ͑ǣɥ̲%ËȍЙӕфËӥфӥ ͑ǣɥ̲%Ëӕիüۡ‫͑ ڟ‬ǣɥիüۡ Ëȍֆիӕɗ͖%͑ɥɗ 5000ҡËȍɗ͑ӥٚ, ñanagürü. 21ॸ—Rü norü cori rü ñanagürü nüxüۡ: “Pa Chorü Duüۡxüۡx, Փӥիɗɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ нӕɗիɥ, rü meãma cupuracü. Rü meã ͑ӥի͑ËӕĀӕǣֆľ̲͑ΎիфľǣĀɥŕфӕǣ Ëӕի͑͑ǣɥիüۡ chaxãcü, фӥ̲ľ%̲͑ǣɥ̲% cupuracü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü tá фӥ̲ӕ̲ŕËӥ͑Ëӕիüۡ ËȍĀӕիŕŕ. ¡Rü ɗիӥËӕɗËȍΎЙҡՓфӥ͑ǣɥի%ҡҡ%ŕǣӥ!ٚ ñanagürü. 22ॸ—Rü yemawena ínangu ga yema to ga norü duüۡxüۡ ga 2000 tachinü ǣĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ yaxuxüۡ. Rü ñanagürü norü corixüۡ: “Dücax Pa Corix, ͖%ɗֆɗիɥǣֆľ̲ 2000ҡËȍɗ͑ӥǣĀɥŕфӕǣËȍΎի͑͑ǣɥիüۡ cuxãcü. ͅфӥ͑ǣɥ̲%ËȍЙӕфËӥфӥ ͑ǣɥ̲%Ëӕիü‫͑ ۡڟ‬ǣɥիüۡ Ëȍֆիӕɗ͑ɥɗ2000 tachinü. Ѡӥ͖%ɗֆɗիɥٚ, ñanagürü. 23ॸ—Rü norü cori rü ñanagürü nüxüۡ: “Pa Chorü Duüۡxüۡx, Փӥիɗɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ нӕɗիɥ, rü meãma cupuracü. Rü meã ͑ӥի͑ËӕĀӕǣֆľ̲͑ΎիфľǣĀɥŕфӕǣ Ëӕի͑͑ǣɥիüۡ chaxãcü, фӥ̲ľ%̲͑ǣɥ̲% cupuracü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xmax rü tá фӥ̲ӕ̲ŕËӥ͑Ëӕիüۡ ËȍĀӕիŕŕ. ¡Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ25

77

ɗիӥËӕɗËȍΎЙҡՓфӥ͑ǣɥի%ҡҡ%ŕǣӥ!ٚ ñanagürü. 24ॸ—Natürü yexguma norü corixüۡtawa nanguxgu ga yema norü duüۡxüۡ ga 1000ҡËȍɗ͑ӥǣĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ yaxuxüۡ, rü ñanagürü norü corixüۡ: “Dücax Pa Corix, choma nüxüۡ chacua۳x rü wüxi i yatü i aüxüۡ нӕɗիɥ. Rü cunayaxu i nanetüarü o i ngextá tama ícutoexüۡwa, rü cunabuxarü oΥ۳x i nanetü i tama icutoxüۡ. 25ॸ—Rü yemaca۳x chamuüۡ. Rü waixü̲ۡӥǣӕ͑ǣɥիüۡ chixaixmaüۡ фӥ͑ǣɥիüۡ ichata۳x. Natürü ͖%ɗֆɗիɥɗ͑ǣŕ̲ËӕфӥĀɥŕфӕٚ, ñanagürü. 26ॸRü yexguma ga norü cori rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: “Pa Chorü Duüۡxüۡx, wüxi i chixexüۡ rü oxüۡ i chorü duüۡxüۡ нӕɗիɥ. Rü cuma meãma nüxüۡ cucua۳x rü ngextá tama íchatoexüۡwa rü chanayaxu i nanetüarü o, rü chanabuxarü oΥ۳x i nanetü i tama ichatoxüۡ. 27ॸ—Rü yemaca۳ի͑фӥ̲ľ̲ŕ Ëȍɗ͑ɗիɥǣ¡͑ËӕǣӕËȍΎիüۡ‫͑ ڟ‬ǣɥ̲%͑ ‫ ڟ‬a cunguxüۡxüۡ ǣËȍΎфӥĀɥŕфӕ͑͑ǣŕm ‫ڟ‬ choxüۡ ͑ǣɥիüۡ ֆ̲ӕիŕŕǣӥիüۡca۳x, rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲ӕËӥ͑ǣɥիüۡ na chayaxuxüۡca۳x ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ɞËȍ͑ǣӕիǣӕٚ, ñanagürü. 28ॸ—Rü yexguma ga yema cori rü nanamu ga yema togü ga norü duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ӥի͑͑ǣɥիüۡ peyau۳իɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕ, фӥ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗ10,000ɗĀɥŕфӕ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ͑ǣŕի̲իüۡ͑͑ǣɥիüۡ pexã! 29ॸ—Erü yíxema tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕma۳xcü rü yexera tá ҡӥի͑͑ǣɥիüۡ taxã, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡҡӥիü‫ۡڟ‬ ɗ̲ӕիӡËȍɗ. Natürü yíxema tüxüۡ‫ ڟ‬natau۳xcü фӥՓΎΎ͑ǣŕ̲͑Ύիфľɗҡӥիü‫͑ ۡڟ‬ǣŕma۳xcü фӥҡҡӥի͑͑ǣɥիüۡ tayaxu. 30ॸ—¡Rü yéama düxétüwa i poraãcü ɞ͑իŕ%͑ľիüۡwa peyatá i ñaã chorü duüۡxüۡ ‫ ڟ‬a tá i taxuwama mexüۡ! Rü ngŕm

narüdoxü rü tá nixü‫ۡڟ‬իËȍЙӥҡٚ, ñanagürü. Naãneãrü gu۳xgu rü Cristupe۳xegu tá nangutaque۳xegü i guxüۡ i nachiüۡãnecüۡ۳ãx ۳ i ۡ ۡ ۡ duüxügü na yadexechiãxüca۳իɗ͑ǣŕ̲ mexüۡgü rü na napoxcueãxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡgü 31ॸRü ñanagürü ga Ngechuchu: —Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑ի%фӥ͑ә̲Ëȍիӡիǣӕɗ choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü chorü orearü ngeruüۡgü i ĀիӡËüۡ۳ãx۳ rü tá choxüۡ naxümücügü. Rü

ãŕ۳իǣËӥֆҡËӥҡËȍɗիɥфӥËȍΎфӥ ҡΎËȍɗËɗ̲ľիŕËȍɗիüۡwa tá charüto. 32ॸ—Rü guxüۡ i nachiüۡãnecüۡ۳ãx ۳ i duüۡxüۡgü rü tá chope۳xegu nangutaque۳xegü. Rü choma rü tá chayadexechi ñoma wüxi i carneruarü dauruüۡ i norü carnerugü rü chibugü noxrüwama mugüxüۡrüüۡ. 33ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ËȍΎիфӥɗիɥǣӥիüۡ rü chorü ҡӥǣӥ͑ľËӥՓՓҡËȍ͑͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡ̲ËȍΎիфӥɗիɥǣӥիüۡ rü chorü ҧΎիՓľËӥՓՓҡËȍ͑͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕ. 34ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗËȍΎ̲ɗҡãŕ۳xgacü ֆҡËӥ͑Ëȍɗɥիüۡ rü ñacharügü tá nüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ËȍΎфӥĀӕüۡxüۡgü: ٘‫ͮؽ‬ӕ%ЙľիɥɗЙľ̲ֆҡľիŃֆ Chaunatü ya Tupana tüxüۡ rüngüۡիŕŕǣӥիľ, фӥЙľ͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲ pechica i ngextá nüma ãŕ۳xgacü ɞֆɗɥիüۡwa! Yerü Chaunatü rü pexca۳x ̲͑͑ľիŕŕɗ͑ǣŕ̲ЙľËȍɗËǣ yexguma tauta naãne naxü۳xgu. 35ॸ—Rü ͑ǣŕ̲%ËӥҡЙľ̲%̲͑ľËӥ̲ֆľфӥ yexguma chataiyagu rü pema rü choxüۡ ЙľËȍɗ¡ӥիŕŕ. Rü yexguma chiҧawagu rü choxüۡ Йľիիľիŕŕ. Rü yexguma tama nüxüۡ pecua۳իǣӕ͑ҡľիŃËȍɗɥիüۡ rü meã choxüۡ peyauxgü ga pepatawa. 36ॸ—Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ25ٍॷ26

78

yexguma changexchirugu rü choxüۡ pexüxchiru. Rü yexguma chićaawegu rü choxüۡ perüngüۡիŕŕ. Rü yexguma poxcupataüۡwa chayexmagu rü choxüۡ ɞЙľֆĀӕٚ, ñacharügü tá nüxüۡ. 37ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chidexechixüۡ rü ñanagürügü tá choxüۡ: “Pa Corix, ¿ñuxgu ga cuxüۡ tadauxüۡ ga na cutaiyaxüۡ rü cuxüۡ ҡËȍɗ¡ӥիŕŕիüۡ? ¿Rü ñuxgu ga cuxüۡ tadauxüۡ ga na quiҧaawaxüۡ rü cuxüۡ ҡիիŕŕիüۡ? 38ॸ—¿Rü ñuxgu ga topatawa cunguxüۡ rü meã cuxüۡ tayauxgüxüۡ ga woo tama cuxüۡ tacua۳xgügu? ¿Rü ñuxgu ga cungexchiruxüۡ rü cuxüۡ taxüxchirugüxüۡ? 39ॸ—¿Rü ñuxgu ga cuxüۡ tadaugüxüۡ na quićaawexüۡ rü e۳xna poxcupataüۡwa cuyexmaxüۡ rü cuxüۡ ítayadaugüxüۡ?ٚ ñanagürügü tá choxüۡ. 40ॸ—Rü choma na ãŕ۳իǣËӥֆҡËӥ͑Ëȍɗɥիüۡ, rü tá chanangãxüۡ, rü ñacharügü tá: “Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü yexguma nüxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥǣӕɗ ͑ǣŕիüۡrüüxüۡ ga ñaã chorü duüۡxüۡgü ga yexguma nüxü‫ ۡڟ‬natau۳xgu, rü choxüۡ ͑ɗիɥ ga perüngüۡիŕŕǣӥիüۡٚ, ñacharügü tá nüxüۡ. 41ॸRü ñu۳իӡËȍɗɗËȍΎ̲͑ãŕ۳xgacü ֆҡËӥ͑Ëȍɗɥիüۡ, rü ñacharügü tá nüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡ̲ËȍΎфӥĀӕüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ: ٘‫ؽ‬æȍΎի͑ЙɗիɥǣËȍɗɗЙľ̲ɗЙľфӥ ‫ ڟ‬Йľիɥ chixexüۡca۳x poxcuexe! ¡Rü ngŕ̲ nawa ya yima üxü ya taguma ixoxüۡne ‫ ڟ‬e naxca۳x i n۳g۳oxo i ya Tupana ímexŕŕn Chataná rü norü duüۡxüۡgü! 42ॸ—Yerü yexguma chataiyagu rü pema rü tama choxüۡ ЙľËȍɗ¡ӥիŕŕ. Rü yexguma chiҧawagu rü tama choxüۡ Йľիիŕŕ. 43ॸ—Rü yexguma tama nüxüۡ pecua۳xgu ͑ҡľիŃËȍɗɥիüۡ rü tama meã choxüۡ peyauxgü ga pepatawa. Rü yexguma

changexchirugu rü tama choxüۡ pexüxchirugü. Rü yexguma chićaawegu rü poxcupataüۡwa chayexmagu rü tama choxüۡ ɞЙľֆĀӕǣӥٚ, ñacharügü tá nüxüۡ. 44ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗ͑ӥ̲ǣӥɗҡ̲ chorü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü ñanagürügü tá choxüۡ: “Pa Corix, ¿ñuxgu topatawa cungu rü tama meã cuxüۡ tayauxgü yerü tama cuxüۡ tacua۳xgü? ¿Rü ñuxgu ga cuxüۡ tadaugüxüۡ ga na cutaiyaxüۡ, rü e۳xna na quiҧaawaxüۡ, rü e۳xna na cungexchiruxüۡ, rü e۳xna quićaawexüۡ, rü e۳xna poxcupataüۡwa na cuyexmaxüۡ, rü tama cuxüۡ tarüngüۡիŕŕǣӥիüۡ?͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥҡ choxüۡ. 45ॸ—Rü choma na ãŕ۳xgacü ya ҡËӥ͑Ëȍɗɥիüۡ, rü tá chanangãxüۡ, rü ñacharügü tá nüxüۡ: “Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü yexguma tama nüxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥǣӕǣ ͑ǣŕիüۡrüüxüۡ ga ñaã chorü duüۡxüۡgü ga yexguma nüxüۡ‫ ڟ‬natau۳xgu, rü choxüۡ rü ta tama perüngüۡիŕŕǣӥٚ, ñacharügü tá nüxüۡ. 46ॸ—Rü ñu۳իӡËȍɗɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama chorü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ rü tá poxcu i taguma gúxüۡՓ͑իɥ. Natürü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i aixcüma meã chauxca۳ի̲իŕիüۡ rü tá nanayauxgü i maxüۡ i taguma gúxüۡ, —ñanagürü ga Ngechuchu. Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü naxca۳x nadaugü na ñuxãcü Ngechuchuxüۡ yayauxgüxüۡ (Mr 14.1-2; Lc 22.1-2; Cu 11.45-53)

yexguma Ngechuchu nüxüۡ rüchauxgu ga yema orexüۡ na ۡ yaxuxü, rü ñanagürü norü ngúexüۡgüxüۡ: 2ॸ—Pema nüxüۡ pecua۳x rü taxre i ngunexüۡ nataxu na nangΥ۳xgüãxüۡca۳x i ͑ǣŕ̲Υ͑ɗԖЙľҡӥËȍɗǣфӥpetaca۳x

26

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ26

79

naxügüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ yayauxgüxüۡ i chorü uwanügü na curuchawa choxüۡ yapotagüxüۡca۳x —ñanagürü. 3ॸRü yexgumaüۡcüü ga paigüarü ãŕ۳xgacügü, фӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ore ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, rü togü ga ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü rü nangutaque۳xegü ga napatawa ga Caipá ga paigüarü ãŕ۳իǣËӥɗիɥËӥ. 4ॸRü yéma ͑ӥǣӥ̲%̲͑͑ľիŕŕǣӥ͑ Ngechuchuxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ%Ëӥ̲͑ yayauxgüãxüۡca۳x rü na yama۳xgüãxüۡca۳x. 5ॸNatürü nügümaã ñanagürügü: —Taxucürüwama i ñu۳xma petagu tayayauxgü, erü duüۡxüۡgü rü tá tamaã ͑͑ӕŕ—ñanagürügü. Wüxi ga nge rü Ngechuchuerugu inaba ga pumara (Mr 14.3-9; Cu 12.1-8) 6ॸRü

Ngechuchu rü Betániãwa ͑ֆľի̲͑ЙҡՓǣæȍɗ̲ӡǣ rüchaxünecümaã naxugüãcü. 7ॸRü Ngechuchuca۳ի ֆŃ̲ɗֆիӡǣՓӥիɗǣ ngecü ga yéma nangecü ga wüxiweüۡ ga pumara ga tatanüxüۡ c hixüۡ ga ̲ľիŕËȍɗËӥǣ¡ӕҡɗֆ̲%%Ëȍɗüۡ xüۡ . Rü yexguma mechawa ínachibüyane ga Ngechuchu, фӥ͑ǣɥ̲фӥ͑ŕфӕǣӕ inaba ga yema pumara. 8ॸRü yexguma yemaxüۡ nadaugügu ga Ngechuchuarü ngúexüۡ gü, фӥ͑%ŕՓnangu۳ xgü, rü inanaxügüe ga na ñagüxüۡ . —¿Tü۳ xcüüۡ ͑ǣŕի̲ɗ͑իɗֆիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Йӕ̲ф? 9ॸ—Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ŕËȍɗ͑ɗիɥɗ

tatanüxüۡ g u namaã itaxe, rü ñu۳ ի ӡËȍɗ ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕ̲%͑ӥիüۡ irüngüۡ ի ŕŕɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡ xüۡ g ü i ngearü ͑ǣŕ̲իüۡ ã۳xgüxüۡ —ñanagürügü. 10ॸRü Ngechuchu nüxüۡ ͑իɥ͑ӥ. Rü ñu۳ ի ӡËȍɗ

ñanagürü norü ngúexüۡ güxüۡ : —¿Tü۳ xcüüۡ ͑ǣɥիüۡ ЙľËȍɗիľՓľɗ͑ǣŕ̲ nge? Ƅфӥ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲%͑իӥիüۡ rü wüxi i mexüۡ ͑ɗիɥ. 11ॸ—ͮǣŕ̲͑ǣľфӥ ͑ǣŕ̲իüۡ ã۳xgüxüۡ rü guxüۡ gutáma Йľҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥ. Natürü ËȍΎ̲фӥҡ%ӡҡ̲ǣӕիüۡ gu petanüwa Ëȍ͑ǣŕի̲. 12ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲% naxüxüۡ i ñaã ngecü na chaxunegu nabaãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Йӕ̲фɗֆɗիɗիüۡ , rü ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͑իӥľфӥЙիҡËȍֆӕфӥ tá choxüۡ inata۳xgü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥ i chaxunegu nabaãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ pumara. 13ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü guxüۡ i naãnewa i ngextá duüۡ xüۡ gü nüxüۡ íixugügüxüۡ wa i Tupanaãrü ore i mexüۡ , rü ñaã ngecü chomaã üxüۡ rü tá ta nüxüۡ nixugügü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ǣɥի͑nacua۳xãchie i duüۡ xüۡ g ü —ñanagürü ga Ngechuchu. Yuda rü ãŕ۳իǣËӥǣӥ̲%̲͑͑ľիŕŕ͑ ñuxãcü Ngechuchuxüۡ yayauxgüxüۡca۳x (Mr 14.10-11; Lc 22.3-6) 14ॸRü ñu۳ ի ӡËȍɗǣՓӥիɗǣ Ngechuchuarü ngúexüۡ ga Yuda ga ʊËфɗәҡľфӥЙɗǣӥфӥ ãŕ۳xgacügüxüۡ ҡՓ͑իӡфӥ̲͑% nayarüdexa. 15ॸRü Yuda rü ñanagürü nüxüۡ : —¿Ñuxre tá choxüۡ‫ڟ‬ penaxütanüxüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲Йľիüۡ‫ڟ‬ Ëȍ͑ҡӕիËȍիŕŕǣӕ͑ͮǣľËȍӕËȍӕիüۡ piyauxgüxüۡ ca۳x? —ñanagürü. Rü

yexguma ga nümagü ga paigüarü ãŕ۳x gacügü rü 30ҡËȍɗ͑ӥǣĀɥŕфӕǣӕ namaã naxuneta. 16ॸRü yexgumama inanaxügü ga Yuda ga naxca۳x na nadauxüۡ ga ñuxãcü nüxüۡ‫ ڟ‬na ͑ҡӕիËȍիŕŕǣӥ%իüۡ na Ngechuchuxüۡ yayauxgüxüۡ ca۳x.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ26

80

Üpetüchigaarü õnawa nachibü ga Cori (Mr 14.12-25; Lc 22.7-23; Cu 13.21-30; 1 Co 11.23-26)

nawa nangu ga ngunexüۡ ga nagu inaxügüxüۡ ǣֆľ̲ЙľҡǣЙ%ӡǣ ͑ǣľфӥЙӕիŕŕфӕüۡãx‫ ڟ‬üۡ nagu nangΥ۳xgüxüۡ. Rü norü ngúexüۡgü rü Ngechuchuca۳x ͑իɥ, rü ñanagürügü nüxüۡ: —¿Ngextá tá ҡ̲͑ľիŕŕɗ͑ËȍɗËɗ͑Փ nangΥ۳xgüxüۡ ɗΥ͑ɗԖЙľҡӥËȍɗǣфӥ Йľҡǣӕɗ͑ǣΦիüۡ? —ñanagürügü. 18ॸRü nüma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: ‫ ڟ‬ɥ%͑ľՓЙľիɥ, rü yima yatü ya —¡Ngŕ̲ pemaã nüxüۡ Ëȍիӕ͑ľҡËӥЙҡՓЙľիɥ! ¡Rü namaã nüxüۡ pixu rü ñapegügü: ٘ҽΎфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡ rü ñanagürü: ‘Marü ningaicaxüchi na chayuxüۡ rü nuã cupatawa rü chorü ngúexüۡgümaã Ëȍ͑͑ǣӕЙľҡӥիŕŕËȍüۡ ɗԖЙľҡӥËȍɗǣфӥ peta’,͖ٚЙľфӥǣӥǣӥҡ͑ӥիüۡ! 19ॸRü yéma ͑իɥǣֆľ̲͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgü. Rü yema Ngechuchu namaã nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ nanaxügü. Ѡӥ̲͑͑ľիŕŕǣӥǣֆľ̲Υ͑ ǣԖЙľҡӥËȍɗǣфӥЙľҡǣӕҡ͑͑ǣΥ۳xgüxüۡ. 20ॸRü yexguma nachütagu rü yéma mechawa nachibü ga Ngechuchu namaã ga yema 12 ga norü ngúexüۡgü. 21ॸRü yexguma ínachibüeyane, rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Aixcüma pemaã nüxüۡ ËȍɗիӕфӥՓӥիɗľɗЙľҡ͑ӥՓҡҡɗիɥֆ bexma chauechita choxüۡ íyaxuaxüۡիŕ —ñanagürü. 22ॸRü yexguma ga nümagü ga norü ngúexüۡgü rü poraãcü nangechaüۡgü. Rü wüxichigü nüxna nicachigü, rü ñanagürügü: —Pa Corix, ¿choma e۳xna tá Ëȍɗɥիüۡ ya yíxema cuxüۡ íyaxuaxüۡիŕ? —ñanagürügü. 23ॸRü nüma ga Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —ͮǣŕ̲Փӥիɗֆ poratuwa namaã tá chachibüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ 17ॸRü

ҡ͑ɗիɥɗËȍӕľËȍɗҡËȍΎիüۡ íyaxuaxüۡxüۡ. choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ фӥҡËȍֆӕ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ. Natürü wüxi i ngechaüۡxüۡËȍɗ͑ɗիɥnaxca۳x i ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗËȍΎիüۡ íyaxuaxüۡxüۡ. Rü ͑фӥ̲ľ̲ŕËȍɗ͑ɗիɥǣ͑ΎիҡËӥ̲ҡ%ӡ chima na nabuxüۡ —ñanagürü. 25ॸRü ͑Āľի%Ëȍɗǣ֤ӕĀǣ͑ŕËȍɗҡ íyaxuaxüۡxüۡ, rü ñanagürü: —Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ‫ع‬ҡ%ӡҡ̲ËȍΎ̲͑ɗիɥ? —ñanagürü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —ͮǣŕ̲%ËӥËӕ̲͑ɗիɥ —ñanagürü. 26ॸRü yexguma ínachibüeyane фӥͮǣľËȍӕËȍӕ͑͑ֆիӕǣՓӥիɗǣЙ%ӡ. ѠӥҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ͑ի%, rü inanabücu, rü norü ngúexüۡgüxüۡ nayanu. Rü ñanagürü: —͵%Й%ӡфӥËȍիӕ͑ľËȍɗǣ͑ɗիɥ. Rü ‫ؽ‬Йľ͑͑ǣΦ! —ñanagürü. 27ॸRü yemawena rü nanayaxu ga wüxi ga pochiyu ga binumaã ããcuxüۡ. Rü yexgumarüüۡ ta Tupanana ̲Ύիŕnaxca۳ի͑ի%իɥф, rü ñu۳իӡËȍɗ͑Ύфӥ ngúexüۡgüna nanaxã, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Rü guxãma i pema rü peyaxa۳ü۳x ya daa binu! 28ॸ—ƄфӥĀ¡ɗ͑ӕфӥ͑Ëȍɗǣ͑ɗիɥֆ chaugü ya muxüۡma i duüۡxüۡgüca۳x tá ibacü ͑͑ǣŕ̲%ËӥҽӕЙ͑͑ӥիüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡxücۡ a۳x i norü pecadugü. Rü 24ॸ—Rü

yimawa Tupana nanango۳իŕŕ͑ɗիËӥ̲ ֆɗɥիüۡ i norü uneta. 29ॸ—Rü pemaã nüxüۡ chixu rü tagutáma wena binu chayaxaxü ñu۳xmatáta Chaunatü ya Tupana ãŕ۳xgacü ɞɗիɥիüۡwa ngexwacaxüۡcü ya binu pemaã chayaxa۳ü۳x —ñanagürü. Ngechuchu nüxüۡ nixu na Pedru tá nügü icúxüۡ na norü ngúexüۡ ֆɗɥիüۡ (Mr 14.26-31; Lc 22.31-34; Cu 13.36-38) 30ॸRü

ñu۳իӡËȍɗ͑ՓɗֆľǣӥǣՓӥիɗǣ Tupanaãrü wiyaegu. Rü yemawena rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ26

81

guma Ma۳իЙӦ͑ľǣϘфɞ¡ӕ͑ľËӥǣӕ ãŕǣ‫͑ ڟ‬ľՓ͑իɥ. 31ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ ga norü ngúexüۡgü: —Guxãma i pema rü tá choxüۡ ípeta۳xgü i ñoma i chütaxüۡgu. Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Tá chayama۳x ya carneruarü dauruüۡ, rü tá nanaxüanemare i Ëф͑ľфӕǣӥٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. 32ॸ—Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲̲фӥֆӕՓ ícharüdaxguwena, rü tá chaxira pexüۡpa ǾфɗфŃ͑ľՓËȍիӡ—ñanagürü. 33ॸRü yexguma ga Pedru rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Rü woo guxüۡma i togü cuxüۡ íta۳xgu, natürü i chomax rü ҡ%ӡҡ̲Ëӕիüۡ íchata۳x —ñanagürü. 34ॸRü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ: —Aixcüma cumaã nüxüۡ chixu rü ñomatama i chütaxüۡgu rü naxüۡpa na ota ic۳axüۡ, rü tomaŕ۳xpü۳xcüna tá cugü iquicu۳x na chorü duüۡxüۡ нӕɗɥիüۡ. 35ॸRü Pedru nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Rü woo wüxigu cumaã chayu۳իǣӕфӥҡ%ӡҡ̲ chaugü ichicu۳x na curü duüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ —ñanagürü. Rü guxüۡma ga togü ga norü ngúexüۡgü rü ta yema ñanagürügü. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ֤ľËȍľ̲͑ɞՓ͑ֆֆӕ̲ӥիŕ (Mr 14.32-42; Lc 22.39-46)

Ngechuchu rü norü ngúexüۡgü rü nawa nangugü ga wüxi ga nachica ga Yechemaní ga naŕg‫ ڟ‬a. Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Nuã perütogü! Rü ЙիֆΎի͑ɗֆŃËȍֆֆӕ̲ӥիŕ —ñanagürü. 37ॸRü Ngechuchu nügüwe nanagagü ga Pedru rü Zebedéu nanegü ga Chaüۡtiágu rü Cuáüۡ. Rü Ngechuchuca۳x inaxügü ga na poraãcü 36ॸRü

nangechaüۡxüۡ rü naxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕիüۡ. 38ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Poraãcü changechaüۡ rü nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥфӥ͑ǣŕ̲̲%ҡËȍֆӕ. ¡Rü nuxa perücho i pemax, rü chauxrüüۡ ipedaue! —ñanagürü. 39ॸRü yexguma ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥֆŃիӥф͑իӡ. Rü waixüۡmüãnegu nanangücuchi. Rü ͑ֆӕ̲ӥիŕфӥ͖͑ǣӥфӥ: —Pa Chaunatüx, ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕ̲ cunaxwa۳xegu, ¡rü nüxna choxüۡ ɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕɗ͖%͑ǣәիüۡ i tá choxüۡ üpetüxüۡ! Natürü chanaxwa۳xe i cuxrütama ngúchaüۡ cuxü rü tama i choxrü —ñanagürü. 40ॸRü yemawena ga Ngechuchu rü nataegu ga yema norü ngúexüۡgü íyexmagüxüۡwa. Rü nüxüۡ inayangau ga na ínapeexüۡ. Rü ñanagürü Pedruxüۡ: —Pa Pedrux, ¿taxucürüwama e۳xna namaã peporae na chomaã ipedauexüۡ, rü bai i wüxi i ngora? 41ॸ—‫ؽ‬ѠӥЙľիӕ%ŕǣӥфӥҽӕЙ͑͑naxca۳x pec۳a na pexüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x na tama choxüۡ ípetáxüۡca۳իľǣ͑ǣŕիǣӕ̲ҧacü rü guxchaxüۡ pexüۡ üpetügu! Erü aixcüma Йľ%ŕՓфӥɞЙľ̲ľ̲фľ, natürü pexene ͑ɗիɥɗҡӕфիüۡ —ñanagürü. 42ॸRü yexguma фӥՓľ͑ի%фӥ͑Ύիфɗɞ͑ֆӕ̲ӥիŕիüۡca۳x nataegu ga Ngechuchu. Rü wenaxãrü ͑ֆӕ̲ӥիŕ, rü ñanagürü: —Pa Chaunatüx, ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲ cunaxwa۳xegu na nawa choxüۡ ɞËӕ͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕիüۡ i ñaã ngúxüۡ i tá chingexüۡ, фӥ̲фӥ̲͑ľɗ͑ǣŕ̲Ëӕ̲ cunaxwa۳xexüۡãcüma chomaã cunaxü —ñanagürü. 43ॸRü ñu۳իӡËȍɗՓľ͑ի%фӥ norü ngúexüۡgü íyexmagüxüۡՓ͑իӡ. Rü nüxüۡ inayangau ga na ínapeexüۡ, yerü poraãcü nayaxtaexüchi. 44ॸRü yéma ͑ӥի͑͑ɗիӡ, фӥՓľ͑ի%фӥ͑ֆֆӕ̲ӥիŕ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ26

82

Ѡӥ͑Ύիфɗ%Ëӥҡ̲͑ֆӕ̲ӥիŕ. 45ॸRü yemawena rü norü ngúexüۡgü íyexmagüxüۡՓ͑իӡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Ñu۳xma waxi pepee rü iperüngüۡŕ! Erü marü nawa nangu i ngora na chorü uwanü choxüۡ iyauxgüxüۡ rü pecaduã۳xgüxüۡna choxüۡ namugüxüۡ. 46ॸ‫ؽ‬ʊЙľËȍɗǣӥфӥ͑ǣɥի%ɞҡɗիɥ! Erü marü ͖Ύ̲ҡ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ËȍΎիüۡ íyaxuaxüۡxüۡ —ñanagürü. Ngechuchuxüۡ niyauxgü (Mr 14.43-50; Lc 22.47-53; Cu 18.2-11) 47ॸRü

yexguma íyadexayane ga Ngechuchu, rü ínangu ga Yuda ga norü ngúexüۡchire۳իɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑Փľ͑фӥիɥǣ muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga taramaã rü ͑ɥ̲%ɗի%ի͑ľիüۡ. Ѡӥֆľ̲͑ɗիɥǣ duüۡxüۡgü ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü togü ga ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü yéma mugüxüۡ. 48ॸRü ga Yuda ga ínaxuaxüۡxüۡ rü marü yema duüۡxüۡǣӥ̲%̲͑͑ľիŕŕ, rü ñanagürü: —ͮǣŕ̲͑ӥիüۡ chachúxuxüۡ ҡ͑ɗիɥɗͮǣľËȍӕËȍӕ. Rü ͑ǣŕ̲ҡ͑ɗիɥɗЙɗֆӕիǣӥիüۡ —ñanagürü: 49ॸRü yexguma Ngechuchuca۳ի͑ɗիӡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮӕի̲ŕЬ ͮǣәľիŕŕфӕüۡx —ñanagürü. Rü ñu۳իӡËȍɗ nüxüۡ nachúxu. 50ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Pa Chomücüx, ¿ҧËӥՓ͑ӕ%Ëӕիӡ? —ñanagürü. Rü yexgumatama Ngechuchuxüۡ niyauxgü ga yema duüۡxüۡǣӥǣ֤ӕĀՓľфӥիɥիüۡ. 51ॸRü wüxi ga Ngechuchumücü nanawe۳xechi ga norü tara, rü paigüarü ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡxüۡ ínadaechinü. 52ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü: —¡Naxchiüۡgu yaxücuchi i curü tara! Erü guxãma ya ֆɞիľ̲ҡф̲%͑ӕŕիŕ, rü taragu

tátama tayue. 53ॸ—¿Tama e۳xna nüxüۡ cucua۳իфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗËȍΎ̲ chanaxwa۳xegu, rü Chaunatüna chi naxca۳x chaca na choxüۡ‫ ڟ‬núma namugüãxüۡca۳x i muxüۡma i norü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ na choxüۡ yanangüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x? 54ॸ—Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣŕ̲Ëȍիü۳xgu, rü ¿ñuxãcü chi ningu i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ i nüxüۡ ixuxüۡ na choma rü tá chayuxüۡ? 55ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ ga yema duüۡxüۡgü: —¿Tü۳xcüüۡ ҡфǣӥфӥ͑ɥxmena۳xãgümaã chauxca۳ի͑ӕ%Йľիɥ͑ËȍΎիüۡ peyarüyauxgüxüۡca۳x ñoma wüxi i ‫ ڟ‬xáxüۡ Ëȍɗɥիüۡrüüۡ? Rü guxüۡ ga ngɥta۳ ngunexüۡgu rü tupauca ga taxüۡnewa changu۳իŕŕҡľ͑ҡӥфӥҡǣӕ̲ֆľի̲ choxüۡ piyauxgü. 56ॸ—Natürü guxüۡma i ñaã ñu۳xma ngupetüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ nangupetü na yanguxüۡca۳x i Tupanaãrü ore ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga norü orearü uruüۡgü ümatügüxüۡ —ñanagürü. Rü yexguma ga guxüۡma ga norü ngúexüۡgü rü nüxna nibuxmü. Ѡӥ͑ӥիɥËҡ̲ yéma nanata۳xgü ga Ngechuchu. Ãŕ۳xgacügü ga taxüۡgüpe۳xewa Ngechuchuxüۡ nagagü (Mr 14.53-65; Lc 22.54-55, 63-71; Cu 18.12-14, 19-24) 57ॸRü

Caipá ga paigüarü ãŕ۳xgacüxüۡtawa Ngechuchuxüۡ nagagü ga yema duüۡxüۡgü ga yayauxgüxüۡ. Rü yéma ͑ɗիɥǣnangutaque۳xegüxüۡ ga ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ore ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü. 58ॸNatürü ga Pedru rü yaxüۡgu nawe nixãchigü ñu۳xmata paigüarü ãŕ۳xgacü ga Caipáxüۡtawa nangu. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ26

83

purichíagü ga tupaucaarü dauruüۡgümaã yéma ɥã۳xtüwa narüto, yerü nüxüۡ nadauxchaüۡ ga ҧacü tá Ngechuchumaã na naxüexüۡ. 59ॸRü ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü guxüۡma ga Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü ga taxüۡgütücumü rü naxca۳x nadaugü ga wüxi ga ore ga doramare ɗիɥիüۡ na yemamaã Ngechuchuxüۡ ínaxuaxüۡgüxüۡca۳x na yama۳xgüãxüۡca۳x. 60-61ॸNatürü woo muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga doraxüۡmare nachigaxüۡ yéma yarüxugügüxüۡ, rü taxucürüwa nüxüۡ inayangaugü ga ҧacüca۳x tá na yama۳xgüãxüۡ. ѠӥĀӥիՓֆŃ̲͑իɥǣ taxre ga yatügü ga doraxüۡmare yéma yarüxugüxüۡ. Rü ñanagürügü: —Toma nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕɗ͖%ֆҡӥфӥ͖͑ǣӥфӥ: “Tá nagu chapogü ya daa tupauca ya taxüۡne ya Tupanaãrü, rü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡǣӕҡՓľ͑ի%фӥɞËȍ͑Āիŕŕٚ, ñanagürügü. 62ॸRü yexguma ga paigüarü ãŕ۳xgacü ga Caipá rü inachi, rü ñanagürü Ngechuchuxüۡ: —¿Rü ҧacümaã cunangãxüۡ i ñu۳xmax? ‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡ͖իüۡ ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ËӕËȍɗǣɗ͑ӥիüۡ yaxugügüxüۡ? —ñanagürü. 63ॸNatürü ga Ngechuchu rü nangea۳xmare. Rü yemaca۳x ga paigüarü ãŕ۳xgacü ga Caipá rü ñanagürü nüxüۡ: —Tupana ya Maxüۡcüégagu chanaxwa۳xe i aixcüma tomaã nüxüۡ нӕɗիӕ͑ҡľիŃнӕɗɥիüۡ. ¿Rü cuma e۳xna i Cristu ya Tupana Nane нӕɗɥիüۡ, rü e۳xna tama? —ñanagürü. 64ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ quixuxüۡ Ëȍɗիɥ. Rü pemaã nüxüۡ chixu rü tá choxüۡ ЙľĀӕǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲æȍӕ͑ҡӥֆ Poracüxüۡtawa charüto۳իǣӕфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ caixanexüۡǣӕՓľ͑ի%фӥ͑ә̲Ëȍիӡիǣӕ —ñanagürü. 65ॸRü yexguma ga paigüarü

ãŕ۳xgacü rü norü numaã nügüchirugu nagaugü. Rü ñanagürü: —Rü ñaã yatü rü ҧacü Tupanamaã nixugü. Rü taxuca۳xma marü tanaxwa۳xe i ñu۳xma i to i ore na napoxcuxüۡca۳x i ñaã yatü. Rü pematama marü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕ͑ ñuxãcü chixexüۡmaã na yadexaxüۡ. 66ॸ—‫͵ع‬ӕիӡ͖Йľǣӥիüۡ i pemax? —ñanagürü. Rü nümagü ga togü ga ãŕ۳xgacügü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —ͮǣŕ̲%ËӥËȍɗիľիüۡ naxü. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲͑ֆӕ —ñanagürügü. 67ॸRü yexguma rü Ngechuchuchiwewa nac۳uaixgüe. Rü nüxna nanac۳uaixcagü. Rü togü rü nanapegüchiwegü. 68ॸRü ñanagürügü: —Pa Cristux, ¡nüxüۡ nacua۳x na texé cuxüۡ pegüchiwegüxüۡ rü cuxna nac۳uaixcagüxüۡ! —ñanagürügü. Pedru inayacu۳x na Ngechuchuxüۡ nacuáxüۡ (Mr 14.66-72; Lc 22.56-62; Cu 18.15-18, 25-27) 69ॸRü

yoxni ga Pedru rü ãŕ۳xgacüpataa۳xtüwa narüto. Rü wüxi ga pacü ga yema ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡ, rü Pedruca۳իɗֆիӡ. Ѡӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —æӕ̲фӥҡ̲͑ӥËӥнӕɗիɥɗ͑ǣŕ̲ Ngechuchu i Gariréaanecüۡ۳ãx۳ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 70ॸNatürü ga Pedru rü guxüۡ ga yema duüۡxüۡgüpe۳xewa rü nügü niixã na Ngechuchuarü duüۡxüۡ ֆɗɥիüۡ, rü ñanagürü: —Choma rü tama nüxüۡ chacua۳x i ҧËӥËȍɗǣ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ quixuxüۡ —ñanagürü. 71ॸRü yexguma ̲фӥֆľ̲ɥpataa۳xtüarü ɥã۳xwa ɞ͑իӡӡիǣӕǣЬľĀфӕ, фӥ͑ɥǣЙËӥ nüxüۡ idau. Ѡӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ̲͑%ǣ yema duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ: —Ñaã yatü rü Ngechuchu ya

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ26ٍॷ27

84

Nacharétucü۳ۡãի۳ ̲ӥËӥ͑ɗիɥ—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. ga Pedru rü wenaxãrü nügü nixã na Ngechuchuarü duüۡxüۡ ֆɗɥիüۡ. Rü ñanagürü: —Choma rü tama nüxüۡ

72ॸNatürü

chacua۳իɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥ. Rü Tupana choxüۡ ЙΎիËӕիľǣҡ̲ɗիËӥ̲ֆɗիɥǣӕ i chorü ore —ñanagürü. 73ॸRü yixcamaxüۡra rü yema duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ rü Pedruca۳ի͑իɥ, rü ñanagürügü nüxüۡ: —kɗիËӥ̲͑ɗիɥ͑ Ëӕ̲фӥҡфӥ͑ǣŕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕҡ͑ӥիüۡ нӕɗɥիüۡ, erü wüxi i Gariréaanecüۡ۳ãx۳ idexaxüۡrüüۡ quidexa —ñanagürügü. 74ॸRü yexguma ga Pedru rü poraãcü nügü niixã, rü ñanagürü nüxüۡ: —Rü aixcüma tama nüxüۡ chacua۳իɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ĀΎфիüۡ chixuxgu rü Tupana choxüۡ poxcux —ñanagürü. Rü yexgumatama nica ga ota. 75ॸRü yexguma ga Pedru rü nüxna nacua۳xãchi ga yema ore ga üۡpaacü Ngechuchu namaã nüxüۡ ixuxüۡ ga ñaxüۡ: “Rü naxüۡpa na ota ic۳axüۡ, rü cuma rü tomaŕ۳xpü۳xcüna cugü tá quixã na chorü duüۡxüۡ нӕɗɥիüۡٚ, ñaxüۡ. ѠӥֆŃ̲ɞ͑իӡիӡ ga Pedru rü poraãcüxüchima naxaxu. Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü Piratuxüۡtawa nanagagü ga Ngechuchu (Mr 15.1; Lc 23.1-2; Cu 18.28-32)

27

1ॸRü

yexguma yangunegu rü guxüۡ m a ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü yema togü ga ãŕ۳xgacügü ga tacügü ga yaguã۳xgü, rü ͑ӥǣӥ̲%̲͑͑ľիŕŕǣӥ͖͑ӕի%Ëӥ Ngechuchuxüۡ yama۳xgüxüۡ . 2ॸRü nayana۳ɥ x۳ güchacüügü rü yemaãcü ãŕ۳xgacü ga Piratuxüۡ tawa nanagagü. Ьɗфҡӕ͑ɗիɥǣġӕ̲Ëüۡ۳ ã۳x ga ãŕ۳x gacü ga Yudéaanemaã icuácü.

Nayu ga Yuda 3ॸRü nüma ga Yuda ga Ngechuchuxüۡ íyaxuaxüۡxüۡ rü nüxüۡ nadau ga Ngechuchuxüۡ na napoxcuexüۡ. Rü ЙΎф%Ëӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥǣֆľ̲ chixexüۡ ga nümatama naxüxüۡ. Rü yéma ͑իӡ͑իüۡtawa ga yema paigüarü ãŕ۳xgacügü rü togü ga ãŕ۳xgacügü ga tacügü ga yaguã۳xgü. Ѡӥ͑ǣɥիüۡ

͑ֆҡľǣӕիŕŕǣֆľ̲30 tachinü ga Āɥŕфӕǣ͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ naxãgücü. 4ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —Choma rü marü chixexüۡ chaxü, ľфӥ͑ŕËȍɗҡ íchayaxuaxüۡ i wüxi i yatü i taxuüۡma i chixexüۡ üxüۡ, rü ñu۳ի̲фӥҡ͑ǣŕ̲ǣǣӕ nayu —ñanagürü. Natürü nümagü ga ãŕ۳xgacügü rü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Toma rü tama nüxüۡ tacuáxchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲. æӕǣǣӕҡ̲͑ɗիɥ, rü cuma i nüxüۡ cucuáxüۡ na ñuxãcü Ëӕǣӥ̲%Ëӕ̲͑ľիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ —ñanagürügü. 5ॸRü yexguma ga Yuda rü yexma tupauca ga taxüۡ͑ľËȍɗ%ǣӕ͑ǣɥիüۡ ͑ՓΎҡ͑ӥǣֆľ̲Āɥŕфӕ. Rü ñu۳իӡËȍɗ ɞ͑ɗիӡфӥ͑ӥǣӥ͑ֆՓŕի͑ի%. 6ॸRü ga paigüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ nade ga ֆľ̲Āɥŕфӕ. Rü ñanagürügü: —Taxucürüwa tupauca ya taxüۡneãrü ĀɥŕфӕËȍɗüۡǣӕ͑ǣɥիüۡ ҡ͑ӕɗ͖%Āɥŕфӕ, erü ͑ǣŕ̲̲%ҡ͑իӥҡ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗҡ yuxüۡ —ñanagürügü. 7ॸRü ñu۳իӡËȍɗ ͑ӥǣӥ̲%̲͑͑ľիŕŕǣӥ͑ֆľ̲ Āɥŕфӕ̲%naxca۳x nataxegüxüۡca۳x ga wüxi ga naãne ga waixüۡmü ga üwechixüۡ nawa nayauxgüxüۡ. Rü yema naãneca۳x nataxegü na nüxüۡ‫ڟ‬ nayexmaxüۡca۳x ga nachica ga ngexta na nata۳xgüãxüۡca۳x ga yema duüۡxüۡgü ga togü ga nachiüۡãnecüۡ۳ãի۳ ɗիɥǣӥիüۡ. 8ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ27

85

͑ǣŕmaca۳x i ñu۳ի̲фӥҡɗ͑ǣŕ̲͑%͑ľ rü Nagüchitaüۡgu naxãŕg‫ ڟ‬a. 9ॸRü yemaãcü ningu ga Tupanaãrü ore ga nuxcümaüۡcü ga norü orearü uruüۡ ga Yeremíã ümatüxüۡ ga ñaxüۡ: ٘Ѡӥ͑ӥ̲ǣӥ͑ǣɥիüۡ nade ga yema 30 ҡËȍɗ͑ӥǣĀɥŕфӕǣæфɗѸҡӕҡ͑ӥ ֤ӕĀɞӕǣӥ͑ǣɥիüۡ ixãgücü. 10ॸRü ֆľ̲Āɥŕфӕ̲%naxca۳x nataxegü ga wüxi ga naãne ga waixüۡmü ga üwechixüۡ nawa nayauxgüxüۡ, yema Cori ga Tupana chomaã nüxüۡ ixuxüۡrüüۡٚ, ñaxüۡ. Piratupe۳xewa nayexma ga Ngechuchu (Mr 15.2-5; Lc 23.3-5; Cu 18.33-38) 11ॸRü ãŕ۳xgacü ga Piratuxüۡtawa Ngechuchuxüۡ nagagü. Rü nüma ga Piratu rü Ngechuchuna naca, rü ñanagürü: —‫ع‬æӕ̲нӕɗɥիüۡ i Yudíugüarü ãŕ۳xgacü ya tacü? —ñanagürü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Ngüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ nüxüۡ quixuxüۡ ËȍɗիɥɗËȍΎ̲ի—ñanagürü. 12ॸRü Ngechuchuxüۡ ínaxuaxüۡgü ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü togü ga ãŕ۳xgacügü ga tacügü ga yaguã۳xgü. Natürü ga Ngechuchu rü taxuxüۡmaãma nanangãxüۡ. 13ॸRü yexguma ga Piratu rü ñanagürü: —¿Tama e۳xna nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ namaã cuxüۡ ínaxuaxüۡgüxüۡ? —ñanagürü. 14ॸNatürü ga Ngechuchu rü taxuxüۡmaãma nanangãxüۡ. Rü yemaca۳x poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣãŕ۳xgacü ga Piratu.

Piratu rü Ngechuchumaã nanaxuegu na nayuxüۡca۳x (Mr 15.6-20; Lc 23.13-25; Cu 18.38-19.16)

guxüۡguma ga yema ԖЙľҡӥËȍɗǣфӥЙľҡǣӕ, rü Piratu 15ॸRü

ɞ͑͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕիüۡ ga wüxi ga poxcuxüۡ ga duüۡxüۡgü naxca۳x ícagüxüۡ, ֆľфӥֆľ̲͑ɗիɥǣ͑Ëӥ̲. 16ॸRü yéma nayexma ga wüxi ga poxcuxüۡ ga guxüۡ ga duüۡxüۡgü meã nüxüۡ cuáxüۡ. Rü Barabá ͑ɗիɥǣ͑ŕg‫ ڟ‬a. 17ॸRü yexguma yéma nangutaque۳xegügu ga duüۡxüۡgü, rü Piratu nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Texé ya petümawa۳xéxe na pexca۳x tüxüۡ chingéxüۡ? ¿Penaxwa۳xexüۡ na pexca۳x chayangéxüۡ i Barabá rü e۳xna Ngechuchu i Cristugu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ? —ñanagürü. 18ॸRü yema ñanagürü ga Piratu yerü nüxüۡ nacua۳x na Ngechuchuchi naxaiexüۡ ga Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü, rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ naxüۡtawa nagagüãxüۡ. 19ॸRü yexguma norü tochicawa nato۳xgu ga Piratu, rü naxma۳x yéma imuga, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —ҽ̲̲͑ľɗËӕ͑ЙΎիËӕɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥ i taxuüۡma i chixexüۡ üxüۡ. Yerü nagagu ɥ͑ľËȍӥҡËӥфӥЙΎф%ËӥËȍËȍɗիľ͑ľǣӥ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 20ॸNatürü ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü togü ga ãŕ۳xgacügü ga itaxüۡgü ga yaguã۳xgü, rü duüۡxüۡgüxüۡ naxucu۳իŕǣӥ͑naxca۳x ínacagüxüۡca۳x na Barabáxüۡ yangéxüۡca۳x rü Ngechuchuxüۡ ͑͑ֆӕիŕŕǣӥիüۡca۳x. 21ॸRü ãŕ۳xgacü ga Piratu rü wenaxãrü duüۡxüۡgüna naca, rü ñanagürü: —‫ͮع‬ǣŕիüۡrüüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ taxrewa i pema penaxwa۳xexüۡ na chayangéxüۡ? —ñanagürü. Rü nümagü ga duüۡxüۡgü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Tanaxwa۳xe i Barabáxüۡ quinge۳x —ñanagürügü. 22ॸRü yexguma ga ãŕ۳xgacü ga Piratu rü nüxna naca, rü ñanagürü: —¿ӄacü tá chaxüxüۡ namaã i ͑ǣŕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕɗæфɗѸҡӕǣӕãŕg‫ ڟ‬axüۡ? —ñanagürü. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ27

86

—¡Curuchawa yapota! —ñanagürügü. yexguma ga Piratu rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Natürü ҧacü rü chixexüۡ naxü? —ñanagürü. Natürü ga nümagü ga duüۡxüۡgü rü wenaxãrü tagaãcü ñanagürügü: —¡Curuchawa yapota! —ñanagürügü. 24ॸRü yexguma Piratu nüxüۡ da۳u۳xgu ga marü taxucürüwama Ngechuchuxüۡ na ínanguxuchixŕŕŕg‫ ڟ‬axüۡ, yerü ga duüۡxüۡgü rü marü nanaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕǣӥËȍüۡ, rü yemaca۳x wüxi ga norü duüۡxüۡxüۡ namu ga dexá naxüۡtawa na tanangexüۡca۳x. Rü nügü nayauxme۳x ga Piratu nape۳xewa ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü. Rü ñanagürü: —ҽ̲Ëȍӕǣǣӕҡ͑ɗիɥɗ͑ nayuxüۡ i ñaã yatü i taxuüۡma i chixexüۡ üxüۡ, фӥЙľǣǣӕҡҡ̲͑ɗիɥ—ñanagürü. 25ॸRü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Togagu фӥҡΎիΎËӥǣӥǣǣӕҡ͑ɗիɥɗ͑ֆӕիüۡ 23ॸRü

—ñanagürügü. 26ॸRü yexguma ga Piratu rü Barabáxüۡ ɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ΎфӥËȍӕффǣӥիüۡ namu na Ngechuchuxüۡ nac۳uaixgüxüۡca۳x, rü yemawena curuchawa na yanapotagüãxüۡca۳x. 27ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ yema churaragü rü Piratupataarü aixepewa Ngechuchuxüۡ nagagü. Rü yexma Ngechuchuxüۡtagu nanangutaque۳իľիŕŕǣǣӕիüۡma ga churaragü. 28ॸRü ñu۳իӡËȍɗͮǣľËȍӕËȍӕիüۡ ínacu۳xuchigü, rü wüxi ga máxüۡ ga naxchiru ga dauxüۡgu nayacu۳իŕŕǣӥ. 29ॸRü ͑ŕфӕՓnayanga۳xcuchigü ga wüxi ga nga۳xcueruüۡ ga chuchuxüۡwa naxügüxüۡ. ѠӥՓӥիɗǣ͑ɥxmena۳xãxãcüxüۡ nüxüۡ ͑ֆֆӕի%Ëȍɗիŕŕǣ͑Ύфӥ tügüneme۳իŕՓ. Rü ñu۳իӡËȍɗnape۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügü, rü nüxüۡ nacugüe, rü nacaxãp

ñanagürügü: —¡Namaüۡx ya Yudíugüarü Ãŕ۳xgacü ya Tacüx! —ñanagürügü. 30ॸRü nüxna nac۳uaixgüe. Rü nüxna ͑͑ֆӕիǣӥǣǣӕ̲͑ɥxmena۳xãxãcü, фӥ͑ŕфӕՓ̲͑%nanac۳uaixcagü. 31ॸRü yexguma nüxüۡ nacugüeguwena rü ínanacu۳xuchigü ga yema naxchiru ga daucharaxüۡ. Rü wenaxãrü naxchirugutama nayacu۳իŕŕǣӥ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ֆǣǣӥ͑ËӕфӕËȍՓ yanapotagüãxüۡca۳x. Ngechuchuxüۡ curuchawa nipotagü (Mr 15.21-32; Lc 23.26-43; Cu 19.17-27) 32ॸѠӥֆľիǣӕ̲ֆŃ̲ɗ͑իɥ%Ëȍɗǣӕ,

rü nüxüۡ nadaugü ga wüxi ga yatü ga Chirénecüۡ۳ãի۳ ǣæȍɗ̲ӡǣӕãŕg‫ ڟ‬acü. Rü guma yatüxüۡ ͑ǣɥիüۡ ɗ͑ɗ͑ǣľիŕŕǣӥǣ Ngechuchuarü curucha. 33ॸRü nawa nangugü ga wüxi ga nachica ga Górgutagu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ŕg‫ ڟ‬a rü Duüۡիŕŕruchina۳xã ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. 34ॸRü nüxna nanaxãgü ga binu ga ngúxüۡãrü ͑%Ëȍɗիŕŕфӕüۡmaã ãŕx‫ ڟ‬üۡcü na yaxaxãxüۡca۳x. Rü Ngechuchu nüxüۡ naxaxneta, natürü tama nayaxaxü. 35ॸRü yexguma marü curuchawa yapotagüãxguwena rü ga churaragü rü nanade ga Ngechuchuchiru. Rü ñu۳իӡËȍɗ ՓӥիɗǣĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ nañanagügü na yemawa nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x na ҧacü tá nayaxuxüۡ ga wüxichigü. 36ॸRü ñu۳իӡËȍɗ yéma narütogü ga churaragü na Ngechuchuna yéma nadaugüxüۡca۳x. 37ॸRü norü curuchatape۳xewa nayapocuchi ga wüxi ga mürapewa ga ãŕg‫ ڟ‬atachinüxüۡ ga nüxüۡ ixuxüۡ ga ҧacüca۳x Ngechuchuxüۡ curuchawa na yapotagüxüۡ. Rü ñanagürü: ٘͵%͑ɗիɥɗ Ngechuchu i Yudíugüarü Ãŕ۳xgacü ya

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ27

87

ҽËӥٚ, ñanagürü. 38ॸRü yexgumarüüۡ ta curuchawa nayapotagü ga taxre ga ̲ŕҡǣӥիüۡ. Rü wüxi rü Ngechuchuarü tügünecüwawa naxü, rü to ga norü ҧoxwecüwawa. 39-40ॸRü yema duüۡxüۡgü ga yéma chopetüxüۡ, rü Ngechuchumaã naguxchigagü, фӥ͑͑ľի%ŕфӕǣӥ%Ëӥ̲ ñanagürügü: —Dücax, cuma cunangutaüۡxŕŕŕg‫ ڟ‬a ya tupauca ya taxüۡne, rü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡgu wenaxãrü ícunadaxŕŕŕg‫ ڟ‬a. ¡Cugütama ̲͑իŕŕɗ͖u۳xmax! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ͮ͑ľнӕɗիɥǣӕ, фӥ‫ؽ‬ɞфӥիɥ i curuchawa! —ñanagürügü. 41ॸRü yexgumarüüۡ ta Ngechuchuxüۡ nacugüecüraxüۡ ga paigüarü ãŕ۳xgacügü, фӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ore ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, rü Parichéugü, rü togü ga ãŕ۳xgacügü ga itaxüۡgü ga yaguã۳xgü. Rü nügümaã ñanagürügü: 42ॸ—Rü nüma rü togüxüۡ ̲͑իŕիŕŕ͑ҡӥфӥҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳ի͑͑ӥǣӥҡ̲̲͑իŕŕիüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗɗիËӥ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥ ãŕ۳իǣËӥֆҡËӥֆɗիɥǣӕ, rü ñu۳xma rü ¡ínaxɥ ۳x i curuchawa na nüxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡca۳x! 43ॸ—Rü nüma nagu ͑իɥ͑ӥǣӕфӥҽӕЙ͑ҡ͑ӥիüۡ narüngüۡիŕŕ. ƚËӥ, ñu۳xma rü Tupana nüxüۡ rüngüۡxŕŕ۳x ega aixcüma nüxüۡ nangüۡիŕŕËȍüۡgu. ¿Tama e۳xna nümatama tamaã nüxüۡ yaxuxüۡ na ҽӕЙ͑ͮ͑ľֆɗɥիüۡ? —ñanagürügü. 44ॸѠӥՓΎΎǣֆľ̲̲ŕҡǣӥիüۡ ga naxrüüۡ curuchawa ipotagüxüۡ, rü namaã naguxchigagü. Nayu ga Ngechuchu (Mr 15.33-41; Lc 23.44-49; Cu 19.28-30)

yexguma rü guxüۡ ga naãnewa ͑իŕ%͑ľ. Rü tocuchigu inaxügü ga yema 45ॸRü

ñu۳xmata tomaŕ۳xpü۳xarü ngorawa nangu ga yáuanecü. 46ॸRü yema tomaŕ۳xpü۳xarü ͑ǣΎфǣӕ͑ɗիɥǣͮǣľËȍӕËȍӕǣҡǣ%Ëӥ aita naxüxüۡ, rü ñaxüۡ: —Erí, Erí, ¿damá chabátani? —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣŕ̲фӥ ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ: “Pa Chorü Tupana, Pa Chorü Tupanax, ¿tü۳xcüüۡ choxüۡ nuã cuta۳x?ٚ ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. 47ॸRü nümaxüۡ ga duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕ, rü ñanagürügü: —Ñaã yatü rü nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ga Eríaca۳x naca —ñanagürügü. 48ॸRü yexgumatama rü wüxi ga yema duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ rü inañaãchi rü Ngechuchuxüۡtawa nanange ga wüxi ga tüaxmü ga binu ga marü ngúchia۳իӥËȍɗËӥ̲%ֆՓɗիŕŕիüۡ. Rü wüxi ga dexnewa nayana۳ɥ ۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗNgechuchua۳xgu nanawe۳x na nüxüۡ natuxuxüۡca۳x. 49ॸNatürü ga yema togü ga duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ rü ñanagürügü: —Yixrüma. Ѡӥ͑ǣɥի% ɗҡфӥĀӕ͑ӥ͑ǣΎիɗҡƄфɞ͑ӕ%ӡ͑͑ӥիüۡ yanangüۡիŕŕիüۡca۳x —ñanagürügü. 50ॸRü wenaxãrü tagaãcü aita naxü ga Ngechuchu, rü ñu۳իӡËȍɗ͑ֆӕ. 51ॸRü yexgumatama ga tupauca ga taxüۡneãrü tüyemachiãxüۡ rü taxregu narügaute. Rü ĀիӡՓɗ͑͑իӥǣӥǣ͑͑ǣӕҡľիüۡ rü ñu۳xmata ñaxtüwa nangu. Rü naxɥã۳xãchiane, фӥ͑фӥ͑ǣӦիҡľǣӥǣ nutagü ga itacü. 52ॸRü yuetamaüۡgü rü ningenagü. ѠӥՓľ̲͑͑իŕǣ muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga yuechiréxüۡ ga Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ. 53ॸRü yexguma Ngechuchu wena maüۡxguwena, rü naxmaüۡwa ínachoxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ǣՓľ̲͑իŕիüۡ. Rü Yerucharéüۡwa ͑իɥ. Rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü nüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ27

88

nadaugü. 54ॸRü yema churaragüarü ãŕ۳xgacü rü norü churaragü ga Ngechuchuna ídaugüxüۡ, rü nüxüۡ nadaugü ga na naxɥã۳xãchianexüۡ rü guxüۡma ga yema ngupetüxüۡ. Rü yexguma rü poraãcü namuüۡŕ, rü ñanagürügü: —kɗիËӥ̲͑ɗիɥֆĀ ֆҡӥɗҽӕЙ͑ͮ͑ľ͑ֆɗɥիüۡ —ñanagürügü. 55ॸRü iyexmagü ga mucüma ga ngecügü ga yéma yaxüۡwa nüxüۡ rüdaunücü. Rü yema ngecügü ɗֆɗիɥǣͮǣľËȍӕËȍӕիüۡ íixümücügücü rü nüxüۡ rüngüۡիŕŕǣӥËӥǣֆľիǣӕ̲ ǾфɗфŃ͑ľՓ͑ľ͑իӡիǣӕ. 56ॸRü yema ngecügütanüwa iyexma ga María ga Magadácüۡ۳ãx۳ , rü María ga Chaüۡtiágu rü ֤ӕËȍľ͑ŕ, rü Zebedéu nama۳x ga Chaüۡtiágu rü Cuáüۡ ͑ŕ. Ngechuchu rü naxmaüۡgu nayaxücuchigü (Mr 15.42-47; Lc 23.50-56; Cu 19.38-42)

yexguma marü nachütachaüۡgu, rü yéma nangu ga wüxi ga yatü ga Arimatéacüۡ۳ãի۳ ǣҡфӥĀɥŕфӕãc‫ ڟ‬ü ga Yuchegu ãŕg‫ ڟ‬acü. Rü nüma rü ta Ngechuchuaxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥ. 58ॸRü nüma rü Piratuna nayaca rü ngoxita name na nayauxãxüۡ ga Ngechuchuxüۡne ga curuchawa. Rü Piratu norü churaragüxüۡ namu na nüxna naxãgüãxüۡca۳x ga Ngechuchuxüۡne. 59ॸRü Yuche nanayaxu ga Ngechuchuxüۡne ga curuchawa. Rü wüxi ga naxchápenüüۡ ga ͑ǣŕ̲ҡիüۡmaã nananuque. 60ॸRü yema naxmaüۡ ga yexwacaxüxüۡ ga Yuche nügüca۳xtama duüۡxüۡgüxüۡ ֆËի̲իŕŕիüۡ ga nuta ga tacüarü ma۳իЙӦիüۡwa yexmaxüۡgu nayaxücuchi ga Ngechuchuxüۡne. Rü ñu۳իӡËȍɗ ͑͑͑ǣӡիҡüۡ namaã ga wüxi ga nuta ga 57ॸRü

taxüchicü. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥɞ͑ɗիӡ. 61ॸRü yéma Ngechuchumaüۡãrü to۳xma۳xtawa irütogü ga María ga Magadácüۡ۳ãի۳ фӥ͑ɥ ga María. Purichíagü nüxna nadaugü ga yema naxmaüۡ ga Ngechuchuxüۡ nagu yaxücuchigüxüۡ 62ॸRü moxüۡãcü ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu rü paigüarü ãŕ۳xgacügü rü Parichéugü rü yéma PiratuxüۡҡՓ͑իɥ. 63ॸRü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Corix, nüxna tacua۳xãchie ga yema yatü ga Ngechuchu ga idorata۳xáxüۡ rü yexguma namaüۡxgu rü ñanagürü tomaã: ٘ͮǣŕիǣӕ̲chayu۳xgu rü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡguwena rü wena táxarü ɞËȍфӥĀٚ, ñanagürü tomaã. 64ॸ—Rü ‫ ڟ‬a ͑ǣŕmaca۳x tanaxwa۳xe i churaragü ngŕm ۡ cumugü na nüxna yadaugüxüca۳իɗ͑ǣŕ̲ naxmaüۡ ñu۳xmatáta tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡwa nangu na tama chütacü ‫͑ ڟ‬իɥիücۡ a۳x i norü ngúexüۡgü na ngŕ̲ yayauxgüãxücۡ a۳x i naxüۡne rü ñu۳իӡËȍɗ duüۡxüۡgümaã nüxüۡ na yaxugüxücۡ a۳x na marü wena namaxüۡxüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑իӥЙľҡӥǣӕ, rü noxriarü yexera ҡ͑ɗիɥ͑Āӕüۡxüۡgüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕիüۡ —ñanagürügü. 65ॸRü Piratu ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕ%ǣӥ͑ɗիɥɗËȍӕффǣӥɗpexca۳x. ‫̲͑ ڟ‬%Йľիɥ̲͑ľ%̲Йľ̲ ‫ؽ‬ƚËӥ͑ǣŕ̲ penaxwa۳xexüۡãcüma nüxna pedaugüxücۡ a۳x i naxmaüۡ! —ñanagürü. 66ॸRü yema Ëȍӕффǣӥ̲%ֆŃ̲͑իɥ, rü meãma ͑ֆҡɗիŕŕǣӥǣǣӕ̲͑ӕҡǣ Ngechuchumaxüۡ ̲͑%фӥ͑ǣӡիҡüۡcü. Rü nanaxüarü cua۳xruüãۡ x۳ gü na taxúema ͑ŕËȍɗҡɞ͑իӥǣËȍɗǣӥիücۡ a۳x ga guma nuta. Rü ñu۳իӡËȍɗֆľի̲̲͑͑ӕǣӥǣ churaragü na nüxna nadaugüxücۡ a۳x.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ28

89

Wenaxãrü namaxüۡ ga Ngechuchu (Mr 16.1-8; Lc 24.1-12; Cu 20.1-10)

28

1ॸRü

sabaduarü ngunexüۡguwena ga yüxüarü pa۳xmama, rü yéma naxmaüۡwa íiyadaugü ga María ga Magadácüۡ۳ãx۳ rü ͑ɥǣͅфɞ. 2ॸRü ngürüãchi poraãcü naxɥã۳xãchiane, ֆľфӥՓӥիɗǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga Cori ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ɞ͑фӥիɥ, rü naxmaüۡwa nangu rü ɞ͑͑͑ǣӡիǣËȍɗǣǣӕ̲͑ӕҡǣ̲͑% ͑͑ǣӡիҡüۡcü ga yema naxmaüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗǣӕ̲͑ӕҡŃҡӥՓ͑фӥҡΎ. 3ॸRü yema orearü ngeruüۡ rü wüxi ga ba۳i ۳xbe۳xanexüۡrüüۡ niya ۳ uracüü. Rü nacómüxüۡchi ga naxchiru. 4ॸRü yexguma yemaxüۡ nadaugügu ga churaragü rü norü muüۡmaã nidu۳ru۳xe, rü yexma niyuãchitanü. 5ॸRü yexguma ga yema orearü ngeruüۡ, фӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ ga yema ngecügü: —‫ؽ‬ҽ%իӢɗЙľ̲ӕüۡŕիüۡ! Choma nüxüۡ chacua۳x rü naxca۳x pedaugü ya Ngechuchu ga guma curuchawa yapotagüãcü. 6ॸNataxuma i nuã, erü marü wena namaxüۡ, yema nüma üۡpa pemaã nüxüۡ yaxuxüۡrüüۡ. ¡Rü ͑ӕ%Йľիɥ, rü ípeyada۳u۳x i naxmaüۡ i ͑ǣŕ̲ɗ͑իӥǣӥ%իüۡwa ga naxüۡne! 7ॸ¡Rü ЙիɞЙɗիɥ, rü norü ngúexüۡgümaã nüxüۡ peyarüxugüe rü marü wena namaxüۡ ya Ngechuchu! Rü ñu۳xma rü marü pexüۡpa ͑ӥիɥфǾфɗфŃ͑ľՓ͑իӡɗ͑ӥ̲ի. Rü ‫ ڟ‬ҡ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ peyadauxüۡ. Rü ngŕ̲ ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗΎфľɗЙľ̲%͑ӥիüۡ chayarüxuxüۡ —ñanagürü. 8ॸRü yexguma ga yema ngecügü rü paxama nüxna ɞɗֆիɥǣֆľ̲͑ի̲üۡ. Rü imuüۡŕ, ͑ҡӥфӥɗҡ%ŕǣӥҡ. Rü poraãcü iixüۡãchi na Ngechuchuarü ngúexüۡgümaã nüxüۡ

na yanaxugüexüۡca۳x ga yema ore ga ĀիӡËü۳ۡãի۳ ͑ǣɥ̲%͑ӥիüۡ ixuxüۡ. 9ॸRü yexguma inaxüۡãchiyane, rü ngürüãchi ֆŃ̲͑ǣɥxca۳x nango۳x ga Ngechuchu, rü ͑ǣɥիüۡ ͑фӥ̲Ύիŕ. Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣӥфӥ Ngechuchuca۳x iyabuxmü rü nüxüۡ iyacua۳xüüۡgü, rü naparawa ina۳ɥ ۳xãchitanü. 10ॸRü nüma ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡgü: —‫ؽ‬ҽ%իӢɗЙľ̲ӕüۡŕիüۡ! ‫ؽ‬ѠӥɞЙɗիɥфӥ Ëȍӕľ͑ľŕǣӥɗËȍΎфӥ͑ǣәľիüۡgümaã nüxüۡ ЙľֆфӥիӕфӥǾфɗфŃ͑ľՓ͑իɥ! Rü ‫ ڟ‬ҡ͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ nadaugüxüۡ ngŕ̲ —ñanagürü. Churaragü rü paigüarü ãŕ۳xgacügümaã nüxüۡ nayarüxugüe ga yema ngupetüxüۡ 11ॸRü yexguma ga yema ngecügü rü ̲͑ǣӕ͑իɥֆ͑ľ, rü ñuxre ga churaragü ga yéma naxmaüۡwa dauxüۡtaegüxüۡ rü YerucharéüۡՓ͑իɥ. Rü paigüarü ãŕ۳xgacügümaã nüxüۡ nayarüxugüe ga guxüۡma ga yema ngupetüxüۡ. 12ॸRü yema paigüarü ãŕ۳xgacügü rü namaã nayarüdexagü ga togü ga ãŕ۳xgacügü ga itaxüۡgü ga yaguã۳xgü. Ѡӥ͑ӥǣӥ̲%̲͑͑ľիŕŕǣӥ ga ҧacümaã tá churaragüxüۡ na yaxucu۳իŕǣӥիüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ ͑ի%ǣӥǣҡËӥǣĀɥŕфӕ. 13ॸRü namaã nüxüۡ nixugüe rü ñanagürügü: —¡Pema rü ñaperügügü tá: ٘ͮǣŕիǣӕ̲ËȍӥҡËӥҡЙľľֆ͑ľ, rü ‫͑ ڟ‬իɥфӥ norü ngúexüۡgü toechita ngŕ̲ nayayauxgü ga naxüۡ͑ľ͖ٚЙľфӥǣӥǣӥҡ! 14ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ãŕ۳xgacü ya Piratu tá nüxüۡ cua۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕЙľҡӥիüۡ, rü toma rü tá namaã tidexagü rü namaã tá ҡ̲͑ľիŕŕ͑ҡիӕüۡma pemaã naxüxüۡca۳x —ñanagürügü. 15ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkҽƄԆॷ28

90

ֆľիǣӕ̲ǣֆľ̲Ëȍӕффǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ ͑ֆӕիǣӥǣֆľ̲Āɥŕфӕ. Rü yema ãŕ۳xgacügü namaã nüxüۡ ixugüxüۡrüüۡ duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixugüe. Rü ñu۳xma фӥҡ͑ǣŕ̲ҡ̲Āľի͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ yaxugüxüۡ i Yudíugü. Ngechuchu nanamu ga norü ngúexüۡgü (Mr 16.14-18; Lc 24.36-49; Cu 20.19-23) 16ॸRü yema 11 ga Ngechuchuarü ngúexüۡgü rü Gariréa- ͑ľՓ͑իɥǣ guma ma۳իЙӦ͑ľǣͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑% nüxüۡ ixuxüۡnewa. 17ॸRü yexguma Ngechuchuxüۡ nadaugügu rü nüxüۡ nicua۳xüüۡgü, woo ñuxre ga norü ngúexüۡǣӥфӥҡ̲ɗիËӥ̲͑ֆիΥǣӥ

͑ͮǣľËȍӕËȍӕֆɗɥիüۡ. 18ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü naxca۳ի͑ɗիӡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Tupana rü ãŕ۳xgacüxüۡ choxüۡ ͑ɗիɥիŕŕɗǣӕիüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü guxüۡ i ñoma i naãnewa. 19ॸ—Rü ñu۳xma rü chanaxwa۳xe i guxüۡ i nachiüۡãnewa Йľիɥɗǣӕիüۡ i duüۡxüۡgütanüwa. ¡Rü chorü duüۡxüۡgüxüۡ Йľֆիɥǣӥիŕŕ۳x! ¡Rü ípenabaiüۡxŕŕ۳x chauégagu rü æȍӕ͑ҡӥŃǣǣӕфӥͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡŕg‫ ڟ‬agu! 20ॸ¡Rü

penangúexŕŕ۳x na naga ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Йľիüۡ chamuxüۡ! ¡Rü dücax, guxüۡgutáma pexüۡҡՓËȍ͑ǣŕի̲ŕËȍ͖u۳xmatáta nagú i naãne! —ñanagürü ga Ngechuchu.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ORE I MEXÜۡ GA MARCU ÜMATÜXÜۡ nümagü rü norü pecadugüxüۡ yéma nayarüxugüxüۡ, rü Cuáüۡ rü natü ga Yudáüۡwa ínayabaiüۡիŕŕҡ͑ӥ. 6ॸRü naxchiru ga Cuáüۡ rü cameyuta۳xanaxca۳x ͑ɗիɥ, rü norü goyexüۡ rü

Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ nüxüۡ nixu ga Tupanaãrü ore ga dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa (Mt 3.1-12; Lc 3.1-9, 15-17; Cu 1.9-28)

1

1ॸ͵%͑ɗիɥɗ͑ΎфӥӥǣӥɗΎфľɗ̲ľիüۡ

naxcha۳xmünaxca۳ի͑ɗիɥ. Rü beruremaã rü munümaã naxãwemü. 7ॸRü Cuáüۡ rü yema nüxüۡ yaxuxüۡ ga orewa, rü ñanagürü: —æȍΎՓľ̲ҡ͑ľ͑իӡֆ choxüۡ rüyexeracü. Rü choma rü taxuwama chame rü bai na ichayarümaxãchixüۡ na íchayaw۳ ŕիüۡca۳x i norü chapatucunügü. 8ॸ—Choma rü dexáwamare pexüۡ íchabaiüۡիŕŕ, natürü ͑ӥ̲фӥҡҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ pexna ͑͑ǣӕիŕŕ—ñanagürü ga Cuáüۡ.

ya Ngechuchu ya Cristu ya Tupana Nanechiga. 2ॸRü nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ǣʊËȍɞ ümatüxüۡ ga Tupanaãrü ore, rü ñanagürü: “Cupe۳xegu chayamu i chorü orearü ngeruüۡ ̲͑͑ľիŕŕ%իüۡca۳x i cumaüۡ. 3ॸRü dauxchitawa i ngextá taxúema íxãpataxüۡwa rü ҡ͑͑ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i ‫ ڟ‬a tagaãcü ñaxüۡ: ‘¡Pegü ngŕm pemexŕŕ۳x naxca۳x ya Cori. Rü naxca۳x ipeyanawe۳xãchixŕŕ۳x i perü maxüۡ!ٔॸٚ ۡ ñaxü tá. 4ॸRü Cuáüۡ rü dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa nango۳x rü yéma ínanabaiüۡիŕŕǣĀӕüۡxüۡgü. Rü namaã nüxüۡ nixu ga na namexüۡ na Tupanaca۳x nadaugüxüۡ rü ínabaiüۡxüۡ na Tupana nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡxüۡca۳x ga norü pecadugü. 5ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga Yudéaanecüۡ۳ãի۳ фӥɥ%͑ľǣ Yerucharéüۡcüۡ۳ãx۳ rü yéma Cuáüۡxüۡtawa ͑իɥɥիüۡ ga na nüxüۡ‫ ڟ‬ɗֆ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x. Rü

Ngechuchuarü baiechiga (Mt 3.13-17; Lc 3.21-22)

yema ngunexüۡgügu, rü ͮǣľËȍӕËȍӕфӥɞ͑իӡիӡ͑Փǣǣӕ̲ ɥ%͑ľǣͮËȍфŃҡӕǣǾфɗфŃ͑ľՓ yexmane. Rü Cuáüۡ rü natü ga Yudáüۡwa ɞ͑͑¡ɗľիŕŕ. 10ॸRü yexguma dexáwa ínaxüۡãchigu, rü Ngechuchu nüxüۡ nadau ga na yangenaxüۡ ǣĀիӡՓ. Rü yema ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü wüxi ga muxtucurüüۡ inanago, rü Ngechuchuna nangu. 11ॸѠӥĀիӡՓɗ͑͑իӡǣՓӥիɗ ga naga ga ñaxüۡ: —æӕ̲͑ɗիɥɗæȍӕ͑ľ 9ॸRü

91 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ1

92

i cuxüۡ changechaüۡxüۡchixüۡ rü cumaã Ëȍҡ%ŕիüۡchixüۡ —ñaxüۡ. Ngechuchuxüۡ naxü ga Chataná (Mt. 4.1-11; Lc 4.1-13) 12ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥҽӕЙ͑%ŕɗ

Ԗӥ͑ľիüۡ rü dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa Ngechuchuxüۡ naga. 13ॸRü yéma nayexma ga 40 ga ngunexüۡ. Ѡӥ͑ŕüۡgü ga idüraexüۡ íyexmagüxüۡwa nayexma, rü n۳g۳oxo ga Chataná rü nüxüۡ naxü. Natürü Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü ga ĀիӡËüۡ۳ãx۳ rü Ngechuchuxüۡ narüngüۡիŕŕǣӥ.

tá pexüۡ charüngüۡիŕŕ͑Ëȍӕիüۡtawa penagagüxüۡca۳x i duüۡxüۡgü! —ñanagürü. 18ॸRü yexgumatama ga yema taxre, rü yéma nanawogü ga norü püchagü. Rü ͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑фӥիɥ. 19ॸRü yéamaxüۡra ͑իӡǣͮǣľËȍӕËȍӕ, rü yéma nüxüۡ nadau ga Chaüۡҡɗǣӕфӥ͑ŕ͑ľŕǣæӕáüۡ. Ѡӥ‫ד‬ľ¡ľĀŃӕ͑͑ľǣӥ͑ɗիɥǣӥǣ͑ӥ̲ǣӥ. Rü wüxi ga nguewa nayexmagü, rü yéma ínanangáitagü ga norü püchagü. 20ॸRü yexgumatama Ngechuchu naxca۳x naca. Rü nümagü rü yéma nguewa tüxüۡ nata۳xgü ga nanatü ga Zebedéu namaã ga tümaãrü puracütanüxüۡgü, rü ͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑фӥիɥ.

inanaxügü ga norü puracü

Wüxi ga yatü ga n۳go ۳ xo nawa yexmaxüۡchiga

(Mt 4.12-17; Lc 4.14-15)

(Lc 4.31-37)

nawena ga poxcupataüۡgu na napoxcuxüۡ ga Cuáüۡ, rü Gariréaanewa ͑իӡǣͮǣľËȍӕËȍӕ͑͑իӕ͑ǣӥ%իüۡca۳x ga Tupanaãrü ore i mexüۡ. 15ॸRü ñanagürü: —Marü nawa nangu i ngunexüۡ ga Tupana nagu unetaxüۡ, rü pexca۳x ningaica na perü ãŕ۳xgacü na ֆɗɥիüۡ. ¡Rü ñu۳ի̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ Tupanaca۳իЙľĀӕǣӥфӥЙľֆիΥǣӥɗ ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľɗ̲ľիüۡ! —ñanagürü.

21ॸѠӥɥ%͑ľǣæЙľф͑ӡՓ͑͑ǣӕǣӥ.

Ngechuchu rü Gariréaanewa

14ॸRü

Ngechuchu rü ãgümücü ga püchaetanüxüۡca۳x naca (Mt 4.18-22; Lc 5.1-11) 16ॸRü yexguma naxtaxa ga ǾфɗфŃ͑ËӥǣӕֆիӡիǣӕǣͮǣľËȍӕËȍӕ, rü yéma nüxüۡ ͑Āӕǣæȍɗ̲ӡфӥ ͑ŕ͑ľŕǣküۡdré. Rü nümagü rü woetama püchaetanüxüۡ ͑ɗիɥǣӥфӥֆŃ̲ naxtaawa napüchaegü. 17ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬æȍΎՓľЙľфӥիɥфӥ

Rü yexguma ngüۡxchigaarü ngunexüۡwa nanguxgu, rü Ngechuchu rü ngutaque۳xepataüۡՓ͑իӡфӥֆľի̲ naxücu. Rü yéma inanaxügü ga na ͑͑ǣәľիŕŕҡľիüۡ. 22ॸRü duüۡxüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ̲͑%ǣ͑Ύфӥ ngu۳իŕŕҡľ, yerü aixcüma Tupanaãrü ЙΎф̲%̲ľ%͑͑͑ǣәľիŕŕфӥҡ̲ ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡrüüۡ ͑ɗիɥ. 23-24ॸRü guma ɥ%͑ľ%фӥngutaque۳xepataüۡwa nayexma ga wüxi ga yatü ga n۳g۳oxo nawa yexmaxüۡ. Rü aita yéma naxü, rü ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ ҡΎҡ͑ӥՓËӕիӡ, Pa Ngechuchu Pa Nacharétucüۡ۳ãx۳ ? ¿Nuã Ëӕիӡ͑ҡΎիüۡ cuyad۳aixüۡca۳x? Choma rü cuxüۡ chacua۳x na Tupana Nane ya Ԗӥ͑ľËӥнӕɗɥիüۡ —ñanagürü. 25ॸRü Ngechuchu nüxüۡ naxoo۳x ga yema n۳g۳oxo, rü ñanagürü: —‫ؽ‬ʊֆфӥngea۳x rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ1

93

ɞ͑իӡիӡ͑Փֆֆɗ̲ֆҡӥ! —ñanagürü. 26ॸRü yexguma ga yema n۳g۳oxo rü guma yatüxüۡ ͑ɗֆӕ%Ëȍɗիŕŕ, rü ҡǣ%Ëӥɗҡ͑իӥ%Ëӥ̲͑Փɞ͑իӡիӡ. 27ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ, rü namücügüna nicachigü rü ñanagürügü: —¿ӄËӥ͑ɗիɥɗ ñaã? Maneca wüxi i ngexwacaxüۡxüۡ i ngu۳իŕŕҡľ͑ɗիɥ. Nüma rü aixcüma Tupanaãrü poramaã meã nangu۳իŕŕҡľ. Rü woo i n۳g۳ΎիΎǣӥфӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕɗ ͑ǣŕիǣӕ̲̲͑ӕ%իǣӕ—ñanagürügü. 28ॸѠӥֆľ̲%Ëӥ͑ɗիɥǣЙիǣӕիüۡwama ga Gariréaanewa rü Ngechuchuchigaxüۡ nacua۳xgüxüۡ ga duüۡxüۡgü. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥæȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕ na۳իŕca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕ (Mt 8.14-15; Lc 4.38-39)

yexguma ngutaque۳xepataüۡwa ɞ͑իӡիӡǣӕǣͮǣľËȍӕËȍӕ, rü Chaüۡtiágu rü Cuáü̲ۡ%æȍɗ̲ӡфӥküۡdrépatawa ͑իӡ. 30ॸѠӥæȍɗ̲ӡna۳իŕфӥ ngürücarewa iyexma, yerü iyaxaxüne. ѠӥͮǣľËȍӕËȍӕ̲%͑ǣɥիüۡ nixugüe. 31ॸRü ͑ǣɥxca۳ի͑ɗիӡ, фӥ͑ǣɥxme۳xgu nayayauxãchi, фӥ͑ǣɥիüۡ ɞ͑фӥĀիŕŕ. Rü yexgumatama iga۳u۳xãchi ga na yaxaxünexüۡ. Rü íirüda, rü inaxügü ga naxca۳ի̲͑͑ľիŕŕ%իüۡ ǣΥ͑. 29ॸRü

Ngechuchu rü muxüۡma ga ićaaweexüۡca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕ (Mt 8.16-17; Lc 4.40-41)

ɥã۳xwa naxca۳x nangutaque۳xegü. 34ॸRü ͑ӥ̲̲͑͑ľŕիŕŕǣ̲ӕիüۡma ga duüۡxüۡgü ga nagúxüۡraüۡxüۡ ga ćaawemaã ićaaweexüۡ. Rü ínanawoxüۡ ga muxüۡma ga n۳g۳oxogü, natürü nüxna nanachu۳xu ga na yadexagüxüۡ, yerü nümagü ga n۳g۳oxogü rü nüxüۡ nacua۳xgü na texé ֆɗɥիüۡ. Ngechuchu rü nanaxunagü ga ore ga mexüۡ ga ngutaque۳xepataüۡwachigü (Lc 4.42-44)

ngunetüüۡ ga tauta yangóonegu, фӥɗ͑իӡ%ËȍɗǣͮǣľËȍӕËȍӕ. Ѡӥɥ%͑ľ%фӥ yéaxüra ga ngextá taxúema íxãpataxüۡՓ͑իӡ͑ֆŃ̲իüۡra ֆֆӕ̲ӥիŕիüۡca۳x. 36ॸѠӥæȍɗ̲ӡфӥ namücügümaã Ngechuchuca۳x nayadaugü. 37ॸRü yexguma nüxüۡ iyangaugügu, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Guxüۡma i duüۡxüۡgü rü cuxca۳x 35ॸRü

nadaugü —ñanagürügü. 38ॸNatürü ga nüma rü nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ͮؽ‬ǣɥի%фӥҡΎի̲͑͑ҡիɥ͑ɥǣӥֆ ɥ%͑ľի%Ëӥǣӥֆ͑ǣɗË̲ǣӥ͑ľՓ͑ ‫ ڟ‬a rü ta chanaxunagüxüۡca۳x i ore i ngŕm mexüۡ! ƄфӥՓΎľҡ̲͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ æЙľф͑ӡ%фӥɥ%͑ľՓɞËȍիӡիӡիüۡ. 39ॸRü yemaãcü ga Ngechuchu rü guxüۡma ga ǾфɗфŃ͑ľǣӕ͑ɗիӡ%ǣӥËȍɗǣӥ. Rü ՓӥիɗËȍɗǣӥǣɥ%͑ľ%фӥ ngutaque۳xepataüۡwa rü nüxüۡ nixuchigü ga ore ga mexüۡ, rü ínayawoxüۡŕҡ͑ӥǣ n۳g۳oxogü.

32ॸRü

yexguma marü yanaxücuxgu ga üa۳xcü ga na nachütachaüۡxüۡ, rü Ngechuchuxüۡtawa nanagagü ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga ićaaweexüۡ rü guxüۡma ga in۳g۳oxoã۳xgüxüۡ. 33ॸRü guxüۡma ga yema ɥ%͑ľËüۡ۳ãի۳ фӥֆľի̲ǣӕ̲ɥЙҡфӥ

Ngechuchu rü wüxi ga rüchaxünexüۡca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕ (Mt 8.1-4; Lc 5.12-16) 40ॸRü

Ngechuchuca۳ի͑ɗիӡǣՓӥիɗǣ yatü ga chaxünemaã ićaawecü. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ1ٍॷ2

94

‫ ڟ‬ü۳xüãcüma nape۳xegu nayacaxãp ñanagürü nüxüۡ: —Pa Corix, ͑ǣŕիǣӕ̲ cunaxwa۳xegu na choxüۡ Ëӕфӥ̲ľիŕŕիüۡ, rü cuxüۡ‫ ڟ‬natauxcha na chauxca۳x Ëӕֆҡ͑ľիŕŕիüۡ —ñanagürü. 41ॸRü Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüüۡ ga guma yatü. Rü nüxüۡ ͑ɗ͑ǣΥǣӥфӥ ñanagürü nüxüۡ: —Ngüۡ, chanaxwa۳xe. ¡Marü curüme! —ñanagürü. 42ॸRü yexgumatama nüxü‫ ۡڟ‬inayarüxo ga na nachaxünexüۡ ga guma yatü. Rü meãma naxca۳x nitaane. 43-44ॸRü Ngechuchu rü yexgumatama ínayamu. Rü meãma nanaxucu۳իŕфӥ͖͑ǣӥфӥ͑ӥիüۡ: —¡Dücax, ҡ%ӡҡ̲ҡľիŃ̲%͑ӥիüۡ quixu! ‫ ڟ‬a paixüۡҡՓ͑իӡ, rü cugü ¡Natürü ngŕm nüxüۡ ֆĀӕիŕŕ! ‫ؽ‬ѠӥËӕфӥ̲ľիŕŕca۳x nüxna yaxuaxüۡ i curü ãmare ga yema ͅΎɥËȍŃҡӥիüۡ muxüۡ na nüxüۡ nacuáxüۡca۳x i duüۡxüۡgü na curümexüۡ! —ñanagürü. 45ॸͮҡӥфӥ͑ӥ̲ǣǣӕ̲ֆҡӥфӥɞ͑ɗիӡ rü inanaxügü ga na guxãmaãma nüxüۡ yaxuxüۡ ga yema nüxüۡ ngupetüxüۡ. Rü yemaca۳x ga Ngechuchu rü marü taxucürüwa ngóxüۡwama duüۡxüۡgüpe۳իľՓɥ%͑ľǣӥǣӕ͑իӥËӕ. Natürü dauxchitagu ga ngextá duüۡxüۡgü ítaxuxüۡgu narüxã۳ӡ۳x. Rü yéma naxca۳x ͑իɥɥիüۡ ga duüۡxüۡgü ga guxüۡãnewa ne ɥիüۡ. Ngechuchu rü wüxi ga yatü ga naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕ (Mt 9.1-8; Lc 5.17-26)

2

1-2ॸRü

yixcama ga ñuxre ga ngunexüۡwena rü wenaxãrü æЙľф͑ӡ%фӥɥ%͑ľǣӕ͑իӥËӕǣ Ngechuchu. Rü yexguma duüۡxüۡgü nüxüۡ ËӕËȍɗǣǣӥǣӕ͑ɥЙҡՓ͑ֆľի̲իüۡ, rü yéma nangutaque۳xegü ga muxüۡma

ga duüۡxüۡgü. Rü düxwa ga ɥã۳xtüwa rü nanapá. Rü nüma ga Ngechuchu rü namaã nüxüۡ nixu ga ore i mexüۡ. 3ॸRü yéma nangugü ga ãgümücü ga yatügü ga yéma nangetaüۡgüxüۡ ga wüxi ga yatü ga naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥ. 4ॸNatürü yema na ̲͑ӕիӡËȍɗիüۡ ga duüۡxüۡgü, rü taxucürüwama Ngechuchuxüۡtawa nangugü. Rü yemaca۳x ínanapogüétü ga Ngechuchu íyexmaxüۡՓǣǣӕ̲ɥЙҡ. Rü yéma norü caruüۡgu ínanac۳h۳üxüetaüۡgü ga guma naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥ. 5ॸRü yexguma Ngechuchu nüxüۡ da۳u۳xgu ga ñuxãcü aixcüma na ֆիΥǣӥ%իüۡ ga yema duüۡxüۡgü, rü ñanagürü nüxüۡ ga guma naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥ: —Pa Chaunex, curü pecadugü rü marü cuxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ changechaüۡ —ñanagürü. 6-7ॸͮҡӥфӥ͖ӕիфľǣ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü yéma narütogü. Ѡӥ͑%ŕՓ͖իüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥŕ: —¿Ñuxãcü tama namuüۡ na ͑ǣŕ̲%ËӥֆĀľիիüۡ? ¿Rü ҧacü Tupanamaã yaxugüxüۡ? Erü ҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ɗիɥֆĀӕüۡxüۡgüarü pecaduxüۡ ngechaüۡcü —ñaxüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥŕ. 8ॸNatürü yexgumatama ga Ngechuchu rü nüxüۡ nicua۳xãchi ga yema ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡ, rü yemaca۳x nüxna naca rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ ͑ǣŕ̲ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕɗЙľ̲ի? 9ॸ—¿ӄacü ͑ɗիɥɗфӥҡӕËȍ̲ŕիüۡ na namaã nüxüۡ ixuxüۡ ya daa naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥ: “Curü pecadugü rü marü cuxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ changechaüۡٚ, rü e۳xna: ٘‫ؽ‬ʊ͑Ëȍɗ, rü nayaxu i curü caruüۡ, rü ɞɗիӡ!͖ٚիüۡ? 10-11ॸ—Natürü ñu۳xma rü tá pexüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕ͑æȍӕ͑ҡӥ núma choxüۡ muxüۡ na duüۡxüۡgüaxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ changechaüۡxüۡca۳x i norü pecadugü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ2

95

—ñanagürü. Rü yexguma yema ñaxguwena rü guma naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥիüۡ ñanagürü: —Cumaã nüxüۡ chixu rü ¡inachi, rü nayaxu i curü caruüۡ, rü ËӕЙҡՓ͑իӡ! —ñanagürü. 12ॸRü yexgumatama inachi ga guma ićaawecü. Rü nanayaxu ga norü caruüۡ, фӥɞ͑իӡիӡnape۳xewa ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ. Rü yemaca۳x ga yema duüۡxüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ, rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü, rü ñanagürügü: —Taguma nüxüۡ tadau i ҧacü i ñaãrüüۡ ɗիɥիüۡ —ñanagürügü. Lebíca۳x naca ga Ngechuchu (Mt 9.9-13; Lc 5.27-32) 13ॸRü yemawena rü wenaxãrü ͑իҡËӕҡӥՓ͑իӡǣͮǣľËȍӕËȍӕ. Rü yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü naxca۳x ͑իɥ. Ѡӥ͑ӥ̲фӥ͑͑͑ǣәľիŕŕ. 14ॸRü yexguma yéma naxüpetügu ga Ngechuchu, rü yéma nüxüۡ nadau ga Lebí ga Arupéu nane. Rü nüma ga Lebí rü yéma narüto nawa ga yema nachica ga duüۡxüۡǣӥ͑Āɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ ínayaxuxüۡwa naxca۳x ga Dumacüۡ۳ãx۳ ãrü ãŕ۳xgacü yerü ՓΎľҡ̲ֆľ̲͑ɗիɥǣ͑ΎфӥЙӕфËӥ. Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬æȍΎՓľфӥիӡ! —ñanagürü. Rü inachi ga Lebí, фӥ͑Փľ͑фӥիӡ. 15ॸRü yéma Lebípatawa nachibü ga Ngechuchu. Rü yéma nachibüe ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga Lebírüüۡ Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ ͑ǣɥիüۡ yauxgüxüۡ. Rü nayexmagü ta ga togü ga duüۡxüۡgü ga taxúema ͑Ëӥ̲̲%ҡ%ŕǣӥիüۡ ga yéma mechawa rütogüxüۡ namaã ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgü. Yerü ̲͑ӕǣֆľ̲͑Փľфӥիɥիüۡ. 16ॸRü yéma

nayexmagü ta ga ñuxre ga Parichéugü фӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ. Rü yexguma nüxüۡ nadaugügu ga yema togümaã na nachibüxüۡ ga Ngechuchu, rü norü ngúexüۡgüna nacagü, rü ñanagürügü: —‫͵ع‬ӕի%ËӥɗЙľфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡ rü namaã nachibü i ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡgü i ĀɥŕфӕфӥֆӕիՓЙӕфËӥľիüۡ rü duüۡxüۡgü i pecaduã۳xgüxüۡ? —ñanagürügü. 17ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕ̲ poraexüۡ rü tama nanaxwa۳xe ya duturu, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲ićaaweexüۡ Փիɗ͑ɗիɥɗ naxwa۳xexüۡ ya duturu. Choma rü tama mexüۡgüna na chaxuxüۡca۳ի͑ɗիɥǣ͑ә̲ Ëȍիӡիüۡ, ͑ҡӥфӥ͑ә̲Ëȍիӡ͑͑ӥի͑ chaxuxüۡca۳x i pecaduã۳xgüxüۡ —ñanagürü. Ngechuchuna aurechigaca۳x nacagüe (Mt 9.14-17; Lc 5.33-39)

wüxi ga ngunexüۡgu rü tama nachibüe yerü Tupanaca۳x naxauree ga Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡãrü ngúexüۡgü rü Parichéugüarü ngúexüۡgü. Rü yemaxüۡ nadaugügu ga ñuxre ga duüۡxüۡgü, rü NgechuchuxüۡҡՓ͑իɥфӥ͑ӥի͑ 18ॸRü

nayacagüe, rü ñanagürügü: —ͮǣŕ̲ Cuáüۡãrü ngúexüۡgü rü Parichéugüarü ngúexüۡgü rü naxauree. ¿Rü tü۳xcüüۡ i curü ngúexüۡgü i tama naxaureexüۡ? —ñanagürügü. 19ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¿E۳xna Փӥիɗɗ͑ǣɥǣӥфӥЙľҡՓфӥpexca۳x namexüۡ na naxaureexüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥի͑ naxugüxüۡ ľǣ͑ҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗ ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗ͑ǣľիՓËի%̲իüۡ? Pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ҡ͑ӥՓ ͑͑ǣŕի̲ֆ͑ľɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ2ٍॷ3

96

ngexwacax ãmaxüۡ rü taxucürüwama ͑իӕфľľɗ͑ǣŕ̲͑ӥի͑͑իӕǣӥիüۡ. 20ॸ—Natürü wüxi i ngunexüۡ фӥ͑ǣŕ̲ yatü i ngexwacax ãmaxüۡ rü tá ̲͑ӥËӥǣӥ͑͑ɗիӡǣËȍɗ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ ngunexüۡǣӕҡ͑ɗիɥɗ͑իӕфľľիüۡ. [Rü chorü ngúexüۡgü rü taxucürüwama naxauree i ñu۳xma erü natanüwa Ëȍ͑ǣŕի̲. ͮҡӥфӥɞ͑͑ǣӕҡɗ͑ǣŕ̲ ngunexüۡ ͑͑ӥի͑ËȍɗիӡǣËȍɗիüۡ, rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗ͑իӕфľľիüۡ.] 21ॸ—Rü taxúema wüxi i naxchirutüchi i ngexwacaxüۡxüۡmaã tanapaita i wüxi i naxchiru i n۳g۳auxüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͖͑%Ëȍɗ̲ӥǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ҡӥËȍɗɗ ngexwacaxüۡxüۡ, фӥҡ͑͑ǣӕիŕŕɗ ͑ǣŕ̲n۳g۳auxüۡ i naxchiru. Rü noxriarü yexera tá narügáu. 22ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta taxúema ngexwacaxüۡcü ya binu rü wüxi i marü n۳g۳auxüۡ i naxchiüۡ i naxcha۳xmünaxca۳xgu tayabacuchi. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ naxü۳xgu rü yima binu ya ngexwacaxüۡcü rü narüngu, rü tá nayawã۳ɥ ۳իŕŕɗ͑ǣŕ̲ naxchiüۡ i n۳g۳auxüۡ i naxcha۳xmünaxca۳x. Ѡӥ͑ǣŕի̲ҡɗ͑ֆфӥիΎֆ¡ɗ͑ӕфӥ naxchiüۡ rü ta. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tanaxwa۳xe ya ngexwacaxüۡcü ya binu rü ngexwacaxüۡxüۡ i naxchiüۡgu tayabacuchi. [Rü chorü ngu۳իŕŕҡľɗ͑ǣľիՓËիüۡxüۡ rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ɗիɥ͑ҡիӕËӥфӥՓ̲ namaã nawüxiguxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ nuxcümaüۡxüۡ i pecümagü —ñanagürü ga Ngechuchu.] Ngechuchuarü ngúexüۡgü rü trigu nibuxetanü ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu (Mt 12.1-8; Lc 6.1-5)

ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgümaã 23ॸWüxi

trigunecüwa nachopetü. Rü nümagü ga norü ngúexüۡǣӥфӥɗ͑իɥ%Ëӥ̲ inanaxügüe ga trigu na yabuxetanüxüۡ. 24ॸRü

yema Parichéugü rü Ngechuchuna nacagü rü ñanagürügü: —Dücax ¿rü tü۳xcüüۡ i curü ngúexüۡgü rü nanaxügü i ͑ǣŕ̲ҡ̲̲ľիüۡ i ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu na naxüxü? —ñanagürügü. 25ॸNatürü nüma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Taguma e۳xna poperawa nüxüۡ pedau ga ҧacü na naxüxüۡ ga nuxcümaüۡcü ga ãŕ۳xgacü ga Dabí rü natanüxüۡǣӥǣֆľիǣӕ̲Υ͑ nüxüۡ‫ ڟ‬tau۳xgu rü nataiyaegu? 26ॸRü yexguma paigüarü ãŕ۳իǣËӥֆɗիɥǣӕǣ Abiatáru, rü Dabí rü Tupanapatagu naxücu. Rü nanangΥ۳իǣֆľ̲Й%ӡǣ üünexüۡ ga paigüca۳իɗËҡ̲ɗիɥիüۡ. Rü nüma ga Dabí rü natanüxüۡmaã rü ta ͑͑ǣӕǣֆľ̲Й%ӡ—ñanagürü. 27ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —ͮǣŕ̲ ngüۡxchigaarü ngunexüۡ rü duüۡxüۡgüca۳x ͑ɗիɥǣ͑իӥիüۡ. Rü tama ngüۡxchigaarü ngunexüۡca۳ի͑ɗիɥǣ͑իӥիüۡ ga duüۡxüۡgü. 28ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ya Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥфӥ̲͑%inacua۳x ta i ngüۡxchigaarü ngunexüۡ —ñanagürü. Wüxi ga yatü ga yumécüchiga (Mt 12.9-14; Lc 6.6-11)

wenaxãrü ngutaque۳xepataüۡgu naxücu ga Ngechuchu. Rü yéma nayexma ga wüxi ga yatü ga norü wüxichacüüwa yumécü. 2ॸRü yema Parichéugü, rü Ngechuchuxüۡ

3

1ॸRü

͑͑ǣӕǣӥǣӥ͑ǣΎիɗҡ̲͑ľիŕŕ%ǣ ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu, na yemaãcü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexmaxüۡca۳x ga ҧacüca۳x na ínaxuaxüۡgüãxüۡ. 3ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ ga guma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ3

97

yumécü: —¡Írüda, rü nuxã ngãxüۡtanügu yachi! —ñanagürü. 4ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü yema togü ga yéma yexmagüxüۡna naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —¿ӄËӥ͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ na naxüxüۡ i ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu? ¿Namexüۡ na naxüxüۡ i mexüۡ rü e۳xna chixexüۡ? ¿Rü namexüۡ ̲͑͑իŕŕիüۡ rü e۳xna yamáxüۡ? —ñanagürü. Natürü ga nümagü rü yexma nayarüngea۳xgümare. 5ॸRü nüma ga Ngechuchu rü nuchametüãcüma nüxüۡ nidaugüãchi ga yema nüxüۡ ɞËȍΎ̲ŕǣӕ%Ëȍɗիüۡ. Rü nangechaüۡ ֆľфӥҡ̲ɗ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ ga yema duüۡxüۡgü. Rü guma yatüxüۡ ñanagürü: —¡ʊyanawe۳ի%Ëȍɗիŕŕֆ cuxme۳x! —ñanagürü. Rü yexguma ga guma yatü rü nügü inayarüwe۳xãchime۳իŕիŕŕ. Rü yexgumatama rü narümexme۳x. 6ॸNatürü yexguma yemaxüۡ nadaugügu ga Parichéugü, rü ínachoxüۡ ga yéma. Rü Erodetanüxüۡmaã inanaxügüe ga na naxca۳x nadaugüxüۡ ga ñuxãcü tá na Ngechuchuxüۡ yama۳xgüxüۡ. Naxtaacutüwa Ngechuchuca۳x nangutaque۳xegü ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü

Ngechuchu rü norü ngúexüۡgümaã ͑իҡËӕҡӥՓ͑իӡ. Rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga Gariréaanecüۡ۳ãx۳ rü nawe ͑фӥիɥ. 8ॸRü yexguma nüxüۡ nacuáchigagügu ga guxüۡma ga yema mexüۡgü ga naxüxüۡ ga Ngechuchu, rü naxca۳ի͑իɥtaque۳xe ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga Yudéaanecüۡ۳ãx۳ , rü Yerucharéüۡcüۡ۳ãx۳ , фӥʊĀӕ̲Ń%%͑ľËüۡ۳ãx۳ , rü Yudáüۡãrü tocutücüۡ۳ãx۳ rü yema naãne ga ‫ ڟ‬%фӥɥ%͑ľǣӥ͑Փ Tiru rü Chidãӡ yexmaxüۡcü۳ۡãx۳ . 9ॸRü yemaca۳x ga 7ॸRü

Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüxüۡ namu na wüxi ya ngue naxca۳x ̲͑ľիŕŕǣӥիüۡca۳x na tama yéma ֆիӡիҡӥǣӥ%իüۡca۳x ga yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü. 10ॸ֤ľфӥ͑ӥ̲фӥ̲͑͑ľŕիŕŕ ga muxüۡma, rü yemaca۳x guxüۡma ga yema ićaaweexüۡ rü naxca۳ի͑իɥ͑ nüxüۡ ֆ͑ǣΥǣӥǣӥիüۡca۳x. 11ॸRü yexguma yema n۳g۳oxoã۳xgüxüۡ ga duüۡxüۡgü nüxüۡ ‫ ڟ‬ü۳xügü rü daugügu, rü nape۳xegu nacaxãp tagaãcü ñanagürügü: —æӕ̲͑ɗիɥֆ ҽӕЙ͑ͮ͑ľнӕɗɥիüۡ —ñanagürügü. 12ॸNatürü nüma ga Ngechuchu rü poraãcü nayaxucu۳իŕǣӥ͑ҡ̲ duüۡxüۡgümaã nüxüۡ yaxugüexüۡca۳x ga nachiga. Ngechuchu nanade ga 12 ga norü ngúexüۡgü na toxnamana namugüãxüۡca۳x (Mt 10.1-4; Lc 6.12-16) 13ॸRü

yemawena ga Ngechuchu rü wüxi ga ma۳իЙӦ͑ľՓɞ͑իüۡãchi. Rü yéma naxca۳x naca ga yema ngúexüۡgü ga nüma nanaxwa۳xexüۡ. Rü naxüۡtagu ͑իɥtaque۳xegü. 14ॸRü yematanüwa nayadexechi ga 12 ga norü ngúexüۡgü na ̲͑ӥËӥǣӥիӥËȍɗֆɗɥիüۡca۳x, rü na yamugüãxüۡca۳x ga norü orearü unagüwa. Ѡӥֆľ̲ǣӥфӥʊ̲ӕǣӥիüۡgu nanaxüéga. 15ॸRü pora nüxna naxã na Tupanaãrü poramaã ínawoxüۡãxüۡca۳x ga n۳g۳oxogü. 16ॸѠӥ͖%ǣӥ͑ɗիɥǣ͑ŕg‫ ڟ‬a ga yema 12 ga norü ngúexüۡgü ga yadexechixüۡ. ѠӥՓӥիɗ͑ɗիɥǣæȍɗ̲ӡ ga Pedrugu naxüégaxüۡ. 17ॸѠӥҡΎǣӥ͑ɗիɥ ga Chaüۡҡɗǣӕфӥ͑ŕ͑ľŕǣæӕáüۡ. Rü ͑ӥ̲ǣӥфӥ‫ד‬ľ¡ľĀŃӕ͑͑ľǣӥ͑ɗիɥ. Rü Ngechuchu rü Boanéregu nanaxüéga. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗġӕфӕ͑ľիüۡ Nanegü —ñaxüۡchiga. 18ॸѠӥҡΎǣӥ͑ɗիɥǣküۡdré,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ3

98

rü Piripi, rü Baturumé, rü Mateu, rü Tumachi, rü Chaüۡtiágu ga Arupéu nane, rü Tadéu, фӥæȍɗ̲ӡǣɗЙΎф%ŕËӥӥËӥ. 19ॸѠӥҡΎ͑ɗիɥǣ֤ӕĀǣʊËфɗәҡľǣ yixcama bexma Ngechuchuxüۡ íxuaxüۡxüۡ. “Ngechuchu rü n۳go ۳ xoarü poramaã napuracü” ñanagürügü (Mt 12.22-32; Lc 11.14-23, 12.10) 20ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥՓӥիɗǣɥЙҡǣӕ naxücu ga Ngechuchu. Rü wenaxãrü naxca۳x nangutaque۳xegü ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü. Rü yemaca۳x woo na nachibüexüۡca۳x rü nangechicagü ga nüma rü norü ngúexüۡgü. 21ॸRü yexguma yemaxüۡ ҡիɥ͑ӥŕǣӕǣǣӕիľ̲ natanüxüۡgü ga Ngechuchu, rü ítayadaugü na tayagagüxüۡca۳x, yerü nüxüۡ tixugügü rü: —ͮի%ӡ%ŕ̲фľ —ñatagürügü. 22ॸRü yexgumarüüۡ ta ga ֆľ̲͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ ga YerucharéüۡՓ͑ľɥիüۡ, rü ñanagürügü: —Ñaã yatü i Ngechuchu, rü n۳g۳oxogünatü i Bechebúarü poramaã ͑ɗիɥɗɞ͑ՓΎիüۡãxüۡ i n۳g۳oxogü —ñanagürügü. 23ॸNatürü ga Ngechuchu rü naxca۳ի͑Ëǣֆľ̲͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü. Rü wüxi ga cua۳xruüۡxüۡ namaã nixu, rü ñanagürü: —¿Rü ñuxãcü i Chataná i nügütama ínata۳xüchixüۡ? 24ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗ͑Ëȍɗüۡãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü rü nügütanüxüۡwatama nügü nadaixgu, фӥҡիӕËӥ̲͑ҡɗɗ͑ǣŕ̲ nachiüۡãne. 25ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗ ֆɥЙҡËüۡ۳ãx۳ nügü itoyegu, rü ҡիӕËӥ̲͑ҡɗֆֆɗ̲ɥЙҡ. 26ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ Ëȍɗҡ͑ɗիɥɗæȍҡ͑ľǣ nügümaã nanuxgu rü nügü yama۳xgu, rü ҡիӕËӥËȍɗ̲͑ҡɗɗ͑ǣŕիǣӕ̲. Rü chi

͑ǣŕի̲nagu۳x. 27ॸ—Rü taxuacüma texé wüxi ya yatü ya poracüpatagu taxücu na nüxna tanapuxüۡxüۡca۳x i norü ͑ǣŕ̲իüۡgü, ega tama tayana۳i ۳xiragu. Ƅфӥ͑ǣŕ̲%ËӥիɗËҡ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ nanguxüۡxüۡ na tanapuxüۡxüۡ i norü ͑ǣŕ̲իüۡgü. 28ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü Tupana tá nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i duüۡxüۡgü i guxüۡma i norü pecadugü rü guxüۡma i ҧacü i chixexüۡ i namaã yadexagüxüۡ. 29ॸ—Natürü texé ya chixexüۡ ̲͑%ɗիӕǣӥիľɗҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ, rü tagutáma tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ ya Tupana. Rü guxüۡgutáma chixexüۡwa tüxüۡ nata۳x —ñanagürü. 30ॸRü yema ñanagürü ga Ngechuchu, yerü ֆľ̲͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü: “Nan۳g۳oxoã۳ի͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ. Ngechuchuarü mama rü ͑ŕ͑ľŕǣӥфӥɞҡ͑ǣӕǣӥ (Mt 12.46-50; Lc 8.19-21) 31ॸRü

yexgumayane rü ítangugü ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ̲̲фӥ͑ŕ͑ľŕǣӥ. ͮҡӥфӥɥЙҡфӥĀӥիŃҡӥǣӕҡфӥËȍΎ, rü naxca۳x yéma tangemagü. 32ॸRü yema duüۡxüۡgü ga Ngechuchuxüۡ ɞËȍΎ̲ŕǣӕ%Ëȍɗիüۡ, rü ñanagürügü nüxüۡ: —æӕфӥ̲̲фӥËӕľ͑ľŕǣӥфӥcueya۳xgü, фӥֆŃĀӥիŃҡӥՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥ, rü cuxca۳x tadaugü —ñanagürügü. 33ॸRü nüma nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —‫ع‬ҽľիŃҡɗիɥ ֆËȍӕľфӥËȍӕľ͑ľŕǣӥ? —ñanagürü. 34ॸRü yema nüxüۡ ɞËȍΎ̲ŕǣӕ%Ëȍɗիüۡxüۡ nidaugüãchi, rü ñanagürü: —Rü daxegü ҡɗիɥֆËȍӕľфӥËȍӕľ͑ľŕǣӥ. 35ॸ—Erü ǣӕի%̲ֆҡľիŃֆ͑իӦիľɗҽӕЙ͑%фӥ ngúchaüۡ, фӥֆɞիľ̲ҡɗիɥֆËȍӕľ͑ľŕфӥ chaueya۳x rü chaue —ñanagürü.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ4

99

Ore ga cua۳xruüۡ ga wüxi ga yatü ga toecügu ixuxüۡ

—Rü yíxema ãchi ۳իŕǣӥիľ, ¡rü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕɗ͖%Ύфľ! —ñanagürü. ӄacüca۳ի͑ɗիɥǣֆľ̲Ύфľ ga cua۳xruüۡgügu ixuxüۡ

(Mt 13.1-9; Lc 8.4-8)

4

1ॸRü

wenaxãrü inanaxügü ga ͮǣľËȍӕËȍӕǣ͑͑͑ǣәľիŕŕ%իüۡ ga duüۡxüۡgü ga guma naxtaxaãnacüwa. Rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü yéma naxca۳x nangutaque۳xegü. Rü yemaca۳x düxwa wüxi ga ngue ga yéma naxtaawa yexmanegu nixüe ga Ngechuchu, rü gumawa narüto. Rü yema duüۡxüۡgü rü naxtaxaãnacügu narücho. 2-3ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü inanaxügü ga muxüۡma ga ore ga cua۳xruüۡwa na ͑͑ǣәľիŕŕ%իüۡ ga duüۡxüۡgü. Rü norü ngu۳իŕŕҡľՓфӥ͖͑ǣӥфӥ: —¡Dücax, ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ͖%Ύфľ! Wüxi ga yatü ga ҡΎľËӥфӥҡфɗǣӕфӥҡΎՓ͑իӡ. 4ॸ—Rü yexguma triguchiremaã nagüaneãgu, rü ñuxre ga triguchire rü namagu nayi. Rü ínangugü ga werigü, rü nanawecu. 5ॸ—Ѡӥ͑ɥǣӥǣҡфɗǣӕËȍɗфľфӥ nutatanügu nayi ga ngextá ínachicaxüۡwa ga waixüۡmü. Rü paxa narüxügü ga guma triguchire, yerü ga waixüۡmü rü tama nayaxcü. 6ॸ—Natürü yexguma nangunagügu ga üa۳xcü, rü ínanagu ga guma trigu rü narüñ۳exgü. Rü nayue, yerü tama poraãcü nixãmaxã. 7ॸ—Ѡӥ͑ɥǣӥǣҡфɗǣӕËȍɗфľфӥҡΎф͑ľËӥǣӕ nayi. Rü yexguma nayaegu ga tora, rü guma triguxüۡ inawocu, rü yemaca۳x tama nixo. 8ॸ—ͮҡӥфӥ͑ɥǣӥǣ triguchire rü mexüۡ ga waixüۡmügu nayi. Rü meãma nayae, rü muxüۡma ga trigu nawa ínanguxuchi. Rü nümaxüۡreewa rü 30 pü۳xü ínanguxuchi ga norü o, rü ͑ɥǣӥՓфӥ60, фӥ͑ɥǣӥՓфӥ100 —ñanagürü. 9ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͖͑ǣӥфӥҡ:

(Mt 13.10-17; Lc 8.9-10) 10ॸRü

yemawena ga yexguma ͑͑ӥիɥca۳xgu ga Ngechuchu, rü yema naxüۡtagugüxüۡ wüxigu namaã ga yema 12 ga norü ngúexüۡgü, rü nüxna nacagüe ga na ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ ga yema ore ga cua۳xruüۡgu ixuxüۡ. 11-12ॸRü nüma nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Tupana rü pexüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕɗ ͑ǣŕ̲ŕիüۡguxüۡ i taxuüۡma i togü nüxüۡ cuáxüۡ na ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ i nümax. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗҡ̲ tatanüxüۡ ɗիɥիüۡca۳x rü cua۳xruüۡgu chayaxuãcüma namaã nüxüۡ chixu i ore na woo nüxüۡ nadaunügu rü ñoma tama nüxüۡ nadaugüxüۡrüüۡ ͑ֆɗɥիüۡca۳x, rü woo nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕфӥҡ̲͑ӥիüۡ na nacua۳xgüxüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲͑% nüxüۡ chixu na tama nüxüۡ naxoexüۡca۳x i nacüma i chixexüۡ rü tama Tupana nüxü‫ۡڟ‬ nüxüۡ ngechaüۡxüۡca۳x i norü pecadugü —ñanagürü. Ngechuchu rü meã nanango۳իŕŕǣֆľ̲ ore ga cua۳xruüۡ ga toecüchigagu yaxuxüۡ (Mt 13.18-23; Lc 8.11-15)

Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ: —¿Pema rü ta e۳xna tama nüxüۡ pecua۳xgü na ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲cua۳xruüۡ i nüxüۡ chixuxüۡ? ‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡËӥфӥՓҡ͑ӥիüۡ 13ॸRü

nacua۳իǣӥɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥ? 14ॸ—Rü yíxema toexe, фӥֆɞիľ̲ҡɗիɥֆΎфľɗ̲ľիüۡ unagüxe. 15ॸ—Ѡӥ͑͑ǣŕի̲ɗĀӕüۡxüۡgü i guma triguchire ga namagu yi۳ xüۡnerüüۡ ɗիɥǣӥիüۡ. Rü nümagü rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕɗΎфľ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ4

100

i mexüۡ, natürü yixcama marü nüxüۡ ‫ ڟ‬a nangu i Chataná ͑իɥ͑ӥŕǣӕՓľ͑, ngŕm фӥ͑ӥի͑͑͑Йӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ ga ͑ΎիфɗֆիΥǣӥիüۡ. 16ॸ—ѠӥҡΎǣӥфӥ͑ǣŕ̲ triguchire ga nutatanügu yi۳ xüۡnerüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ǣӥ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ i ore i mexüۡ, фӥҡ%ŕ%Ëӥ̲͑ֆӕիǣӥիüۡ. 17ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑ҡ̲ɗիËӥ̲͑ǣӕ ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľ, rü paxaãchitama ͑ֆիΥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i yixcama ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ΎфľǣǣӕǣӕիËȍիüۡgü nüxüۡ üpetügu rü e۳xna duüۡxüۡgü naxchi aiegu, rü nüxüۡ ͑фӥիΎľɗ͑ǣŕ̲Ύфľǣ ͑ΎիфɗֆիΥǣӥիüۡ. 18-19ॸ—Rü togü rü guma triguchire ga toranecügu yi۳ xüۡnerüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Nümagü rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ mexüۡ, natürü ñoma i naãneãrü ͑ǣŕ̲իüۡgüca۳ի͑իΎľǣ%ŕǣӥфӥ͑Ύфӥ Āɥŕфӕǣӕ̲͑фӥիɥ͑ӥŕ, rü nanaxwa۳xegü i nüxüۡ‫͑͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i muxüۡma i to i norü ͑ǣŕ̲իüۡgü. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲фӥ͑ӥիüۡ nüxüۡ ɗ͑ֆфӥ͑ǣӥ̲ŕիŕŕɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ mexüۡ rü nüxüۡ nüxüۡ ͑фӥիΎľիŕŕ͑ҡ̲ naxügüãxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i Tupana nüxü‫ ۡڟ‬naxwa۳xexüۡ. 20ॸ—Rü togü rü guma triguchire ga mexüۡ ga waixüۡmügu yi۳ xüۡnerüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. ͮǣŕ̲ǣӥ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ i ore i mexüۡ rü nayauxgüxüۡ rü meã Tupana naxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲̲իŕիüۡ. Rü nümaxüۡ rü guma trigu ga 30 pü۳xü nawa ínguxuchixüۡnerüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü nümaxüۡ rü guma 60 pü۳xü nawa ínguxuchixüۡnerüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü nümaxüۡ rü guma 100 pü۳xü nawa ínguxuchixüۡnerüüۡ ͑ɗիɥǣӥ —ñanagürü. Ore ga cua۳xruüۡ ga omügu ixuxüۡ (Lc 8.16-18)

yexgumarüüۡ ta ñanagürü nüxüۡ: —¿E۳xna nuã tanange i wüxi i omü na 21ॸRü

‫ ڟ‬ҡüüۡgu rü e۳xna wüxi i wüxi i caichãӡ pechicatüüۡgu na yaxücuchixüۡca۳x? Tama ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ, erü wüxi i omü rü ‫ ڟ‬a dauxnagu tanaxünagü na ngŕm 22 ۡ inabaxixüca۳x. ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i guxüۡma i ҧacü iicúxüۡ, rü yixcüra rü duüۡxüۡgü rü tá nüxüۡ nacua۳xgüama. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͖u۳xma duüۡxüۡgüca۳x ŕիüۡguxüۡ rü tá nango۳xoma i yixcüra. 23ॸ—Rü yíxema ãchi ۳իŕǣӥիľ, ¡rü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ! —ñanagürü. 24ॸRü yexgumarüüۡ ta ñanagürü nüxüۡ: —¡Meã ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ! Ѡӥ͑ǣŕ̲Йľ̲͑ǣ͑Йľիɥ͑ӥŕիüۡrüüۡ ҡ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ɗЙľի͑͑ի%%իüۡ i cua۳x. Rü naŕt‫ ڟ‬ü tá poraãcü pexüۡ narüngüۡիŕŕ. 25ॸ—Rü pemaã nüxüۡ chixu, rü texé ya ɗիËӥ̲͑ǣɥ͑ӥիŕɗ͖%Ύфľɗ̲ľիüۡ rü Tupana rü yexeraãcü tá tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ. Natürü yíxema tama naga ɥ͑ӥիŕɗ͖%ΎфľфӥҽӕЙ͑ҡҡӥի͑ ͑͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲ɞфիüۡ i cua۳x i tüxüۡ‫ڟ‬ ͑ǣŕի̲ËȍɗфŃիüۡ —ñanagürü. Ore ga cua۳xruüۡ ga triguchire i rüxüxüۡgu ixuxüۡ 26ॸRü

Ngechuchu rü ñanagürü ta: —Pemaã tá nüxüۡ chixu i wüxi i ore i cua۳xruüۡ na nüxüۡ pecuáxüۡca۳x na ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ ya Tupana. Rü wüxi ya yatü rü waixüۡmügu nanato ya triguchire. 27ॸ—Rü nüma ya yatü rü chütacü nape rü moxüۡãcü ínarüda, rü yoxni ya yima triguchire rü narüxü rü niyachigü. Natürü nüma ya yatü rü tama nüxüۡ nacua۳x na ñuxãcü na naxüxüۡ rü na nayaxüۡ. 28ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ ͑ǣŕ̲Փɗիü̲ۡӥфӥ͑ӥŕËȍ̲ҡ̲ ͑͑իӥիŕŕֆֆɗ̲ҡфɗǣӕËȍɗфľ. Rü naãt‫ ڟ‬ügüxira narüxü rü yixcama i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ4ٍॷ5

101

͑ËȍËӕфӥ͑ǣŕ̲Փľ͑͑ËȍËӕՓ nanguxüۡ i norü o. 29ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ̲фӥֆĀӕիǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎ, rü nanabuxu erü marü nawa nangu i norü buxgü —ñanagürü. Cua۳xruüۡ ga motachachiregu ixuxüۡ (Mt 13.31-32; Lc 13.18-19) 30ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —‫͵ع‬ӕի%Ëӥ͑ɗիɥɗãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ ya Tupana, rü nanañuxraxüۡ i nüma ãŕ۳իǣËӥɞֆɗɥիüۡwa? ¿Rü ҧacügu tá

tanangu? 31-32ॸ—Rü wüxi ya motachachire ya waixüۡmügu itoxüۡnerüüۡ ͑ɗիɥ. Rü woo guxüۡnema ya nanetüchirexüۡ ͑фӥիɞф̲ŕ, natürü ͑ǣŕիǣӕ̲ɗ͑ҡΎիǣӕ, rü narüxü rü naya ñu۳xmata guxüۡma i togü i nanetüxüۡ nayexera. Rü nachacüü rü nita, rü woo werigü rü natanügu nixüachiãüۡ —ñanagürü. Cua۳xruüۡgu ixuxüۡ ga oremaã nidexa ga Ngechuchu (Mt 13.34-35) 33ॸRü yemaãcü ga Ngechuchu rü muxüۡma ga nayexgumaãchiraüۡxüۡ ga cua۳xruüۡǣӥ̲%͑͑͑ǣәľիŕŕǣĀӕüۡxüۡgü. Natürü yema cua۳xruüۡgü rü tama yema duüۡxüۡgüarü cua۳xüۡ nangupetü. 34ॸRü cua۳xruüۡgu ixuxüۡիɥËҡ̲͑ɗիɥǣ͑Ύфӥ ngu۳իŕŕҡľ. Rü yixcama ga yexguma ͑͑ӥիɥca۳xgügu, rü norü ngúexüۡgüca۳x meãma nanango۳իŕŕǣǣӕիüۡma.

Ngechuchu rü buanecüxüۡ rü yuapexüۡ ɞ͑ֆËȍի%Ëȍɗիŕŕ (Mt 8.23-27; Lc 8.22-25)

yematama ngunexüۡgu ga marü nachütachaüۡgu, rü Ngechuchu rü 35ॸRü

ñanagürü nüxüۡ ga norü ngúexüۡgü: —‫ͮؽ‬ǣɥի%фӥ͑իҡիфӥҡΎËӕҡӥՓҡիɥ! —ñanagürü. 36ॸRü yexguma duüۡxüۡgüna ֆŃ̲ɗ͑իɥ%Ëȍɗ. Rü norü ngúexüۡgü rü Ngechuchuxüۡ nigagü nagu ga guma ngue ga marü nawa nayexmane. Rü yexgumarüüۡ ta ga togü ga duüۡxüۡgü rü ͑ɥǣӥǣ͑ǣӕľǣӥǣӕɞ͑ֆիӥ̲ӥËӥǣӥ. 37ॸRü yexguma yaxãüۡyane rü inaxü ga wüxi ga buanecü ga taxüchicü. Rü yema na nataxüchixüۡ ga buanecü, rü guma nguegu niyauxcuchichigü ga yuape, rü yemaca۳x inabaxüۡgüchaüۡ. 38ॸNatürü ga Ngechuchu rü guma nguechinüwa wüxi ga cüxeruüۡgu naca, rü yéma nape. Rü ínana¤aixgügü, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ¿e۳ի͑Ëӕфӥ̲ľ͑ɗիɥ͑͑ӕի̲ɗ¡իüۡgüxüۡ? —ñanagürügü. 39ॸRü yexguma ínarüda ga Ngechuchu. Rü buanecüna nachogü rü ñanagürü nüxüۡ ga guma naxtaxa: —‫ؽ‬ʊֆфӥËȍɗ͑ľфӥɞֆËȍի%Ëȍɗ! —ñanagürü. Rü ínayachaxãchi ga buanecü rü guxüۡwama ínachaxanemare. 40ॸRü yemawena ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüxüۡ ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ ͑ǣŕ̲%ËӥЙΎф%ËӥЙľ̲ӕüۡŕ? ¿Ñu۳xma rü ta e۳ի͑ҡ̲ɗիËӥ̲ЙľֆիΥǣӥ? —ñanagürü. 41ॸNatürü nümagü ga norü ngúexüۡgü rü poraãcü namuüۡŕ. Rü nügüna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Texe e۳ի͑͑ɗիɥ ya daa rü a۳i ۳xrücü ya buanecü rü yuape rü ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡ? —ñanagürügü. Yatü ga Gadaracüۡ۳ãx ۳ ga n۳go ۳ xogü nawa yexmagücü (Mt 8.28-34; Lc 8.26-39)

5

1ॸRü

naxtaxaarü tocutüwa nangugü ga Gadaraanewa. 2-3ॸRü yexguma marü nguewa ínaxüegu ga Ngechuchu, rü yéma naxca۳ի͑ɗիӡǣՓӥիɗǣֆҡӥǣ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ5

102

n۳g۳oxo nawa yexmaxüۡ. Rü yema yatü rü duüۡիŕǣӥËȍɞque۳իľՓ͑ľ͑իӡ, yerü ֆľի̲͑ɗիɥǣֆ͑իӕËȍɗǣӥ͑ľիüۡxüۡ. Rü taxúexüۡma nanguxüۡ ͑ҡֆ͑ɥիüۡ, woo cadenamaã. 4ॸRü woo muŕ۳xpü۳xcüna cadenamaã nayana۳ɥ ۳xparagü rü nayana۳ɥ ۳xchacüügü, natürü nüma rü guxüۡguma íraxüۡgu inanacauüۡgüama, rü yemaãcü taxúexüۡma nanguxüۡ. 5ॸRü ngunecü rü chütacü rü yuetachique۳xetanügu rü naxpü۳xgügu nanaxauchigüane. Rü yexma nanacaeane, rü nutamaã nügügu napogü. 6ॸNatürü yexguma yaxüۡgutama Ngechuchuxüۡ nada۳u۳xgu, rü naxca۳x ‫ ڟ‬ü۳xü. inañaãchi, rü nape۳xegu nayacaxãp 7ॸRü aita naxüãcüma ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ nuã choxüۡ cuyachixewe, Pa Ngechuchux, Pa Tupanaxüۡchi Nanex? Rü Tupanaŕg‫ ڟ‬agu cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ na tama ngúxüۡ choxüۡ нӕɗ͑ǣľիŕŕիüۡ —ñanagürü. 8ॸRü yemaãcü nidexa ga yema n۳g۳oxo yerü Ngechuchu rü marü ñanagürü nüxüۡ: —Pa N۳ g۳oxox, ‫ؽ‬ɞ͑իӡիüۡ nawa ya yima yatü! —ñanagürü. 9ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nüxna naca, rü ñanagürü: —¿ӄËӥ͑ɗիɥɗËӕŃǣ? —ñanagürü. Rü nüma ga n۳g۳oxo nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —ͅӕիӡËȍɗիüۡ ͑ɗիɥɗËȍӕŃǣ, erü tamu i tomax —ñanagürü. 10ॸRü poraãcü Ngechuchuxüۡ naca۳ax۳ üۡgü na tama ínawoxüۡãxüۡca۳x ga yema naãnewa. 11ॸRü yema nachicaarü ngaicamana ga naxpü۳xpechinüwa rü nayexmagü ga muxüۡma ga cuchigü ga yéma chibüexüۡ. 12ॸRü yemaca۳x ga yema n۳goxogü rü ۳ Ngechuchuxüۡ naca۳ax۳ üۡgü, rü ‫ ڟ‬a cuchitanüwa ñanagürügü: —¡Ngŕm toxüۡ namugü na nagu tachocuxüۡca۳x!

—ñanagürügü. 13ॸRü Ngechuchu rü: —Ngüۡ —ñanagürü. Rü yexguma ga yema n۳g۳oxogü rü guma yatüwa ínachoxüۡ, rü yema cuchigügu nayachocu. Rü yema cuchigü ga maneca 2000ɗիɥǣӥիüۡ rü inaxüۡãchi, rü naxtaacutüarü ma۳իЙӦիüۡwa nayarüyuxgü. Rü yexma nayi. 14ॸRü yema cuchigüarü dauruüۡǣӥфӥɥ%͑ľՓ nabuxmü. Ѡӥɥ%͑ľՓфӥֆľ̲ɥ%͑ľ%фӥ ngaicamana ipeagüxüۡ ga duüۡxüۡgütanüwa nüxüۡ nayarüxugügü ga yema üpetüxüۡ. Rü ga duüۡxüۡgü rü ínayadaugü. 15ॸRü yexguma Ngechuchu íyexmaxüۡwa nangugügu, rü yéma nüxüۡ nadaugü ga guma yatü ga n۳g۳oxoã۳xchirécü. Rü yéma narüto, rü naxãxchiru, фӥ̲ľ%̲͑%ŕիüۡ nacua۳x. Rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥǣĀӕüۡxüۡgü. 16ॸRü yema cuchigüarü dauruüۡgü ga nüxüۡ daugüxüۡ ga ҧacü na nüxüۡ ngupetüxüۡ ga guma yatü ga n۳g۳oxoã۳xchirécü rü ҧacü nüxüۡ na ngupetüxüۡ ga yema cuchigü, rü yema ͑ɗիɥǣҡΎǣӥǣĀӕüۡxüۡgümaã nüxüۡ ixugüexüۡ ga guxüۡma ga yema ngupetüxüۡ. 17ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣĀӕüۡxüۡgü, rü inanaxügüe ga Ngechuchuxüۡ na naca۳ax۳ üۡgüxüۡ ga na ɞ͑իӡիüۡxüۡca۳x ga yema naãnewa. 18ॸRü yexguma wenaxãrü nguegu yaxüegu ga Ngechuchu, rü guma yatü ga n۳g۳oxoã۳xchirécü, rü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡ na ͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑իӡիüۡca۳x. 19ॸNatürü ga Ngechuchu rü tama nanaxwa۳xe, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡CuchiüۡՓ͑իӡфӥ cutanüxüۡmaã nüxüۡ yarüxu i guxüۡma i ͑ǣŕ̲cuxca۳x naxüxüۡ ya Cori ya Tupana, rü ñuxãcü nüxü‫ ۡڟ‬na cungechaüۡtümüüۡxüۡ! —ñanagürü. 20ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ5

103

͑ӥ̲ǣǣӕ̲ֆҡӥфӥɞ͑ɗիӡ. Rü inanaxügü ga guxüۡma ga Decaporíchiuanewa yexmagüne ga ɥ%͑ľǣӥՓ͑ӥիüۡ na yaxuxüۡ ga yema Ngechuchu naxca۳x üxüۡ. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Yáiruxacüchiga rü yema nge ga Ngechuchuchirugu ingõgücüchiga (Mt 9.18-26; Lc 8.40-56) 21ॸRü

yexguma nguegu naxtaxaarü tocutüwa nataegugu ga Ngechuchu, rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü naxca۳x yéma nangutaque۳xegü. Rü nüma rü naxtaapechinüwa nayexma. 22ॸRü yexguma yéma nayexmayane, rü yéma naxüۡtawa nangu ga ngutaque۳xepataüۡãrü ãŕ۳xgacü ga Yáirugu ãŕg‫ ڟ‬acü. Rü yexguma Ngechuchuxüۡ nada۳u۳xgu, rü nape۳xegu nanangücuchi. 23ॸRü poraãcü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Chauxacü rü ituraxüchi. Rü ‫ ڟ‬Ëӕիӡ͑͑ǣɥիüۡ chanaxwa۳xe i ngŕ̲ Ëӕֆфӥ͑ǣΥǣӥիüۡca۳ի͑͑ǣɥxca۳x yataanexüۡca۳x rü namaxüۡxüۡca۳x —ñanagürü. 24ॸRü yexguma ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑Փľ͑фӥիӡ. Rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü ínayaxümücügü. ѠӥֆŃ̲͑ֆիӡիҡӥǣӥ. 25ॸRü yema muxüۡ ga duüۡxüۡgütanüwa iyexma ga wüxi ga nge ga 12 ga taunecü ićaawecü namaã ga na naxãgüechaxüۡ. 26ॸRü muxü̲ۡǣĀӕҡӕфӕǣӥ͑ǣɥիüۡ naxüxüۡgü rü poraãcü ngúxüۡ ͑ǣɥիüۡ ͑ɗ͑ǣľիŕŕǣӥ. Rü yemaãcü natüca۳ի̲͑ǣɥիüۡ igu۳իŕŕǣ gu۳իËӥǣ͑ǣɥфӥĀɥŕфӕ. Natürü tama ͑ǣɥxca۳x nitaaneŕg‫ ڟ‬a, rü ͑ɗֆľիľфǣӕËȍɗǣӥ̲ǣ͑ǣɥфӥćaawe. 27ॸRü üۡpaacü togüa۳xwa

Ngechuchuchigaxüۡ ɗիɥ͑ӥ. Rü yemaca۳x ֆŃ̲ɗիӡ. Rü natanüwa ga yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü ͮǣľËȍӕËȍӕՓľ̲͑ľɗիӡфӥ͑իËȍɗфӕǣӕ ɗֆ͑ǣΥǣӥ. 28ॸYerü ñaxüۡǣӕɗфӥիɥ͑ӥ: —ͮǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑իËȍɗфӕիüۡmare Ëȍɗ͑ǣΥǣӥǣӕ, rü chi chauxca۳x nitaane —ñaxüۡǣӕɗфӕիɥ͑ӥ. 29ॸRü yexgumatama ɞ͑ֆËȍի%Ëȍɗǣ͑ǣɥǣӥ, rü nüxüۡ iyacua۳ի%Ëȍɗǣ͑ǣɥիɥ͑ľՓǣ̲фӥ͑ namexüۡ ga yema na yaćaawexüۡ. 30ॸNatürü ga Ngechuchu rü nüxüۡ nicua۳ի%Ëȍɗǣ͑͑Փɞ͑իӡիüۡxüۡ ga pora. Rü naxca۳x nadauegu ga yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü, rü nüxna naca, rü ñanagürü: —‫ع‬ҽľիŃҡɗիɥֆËȍӕիËȍɗфӕǣӕ ɗ͑ǣΥǣӥիľ? —ñanagürü. 31ॸRü norü ngúexüۡgü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Cuma nüxüۡ cudau i ñuxre i duüۡxüۡgü ‫ ڟ‬a cuxüۡ ͑ֆիӡҡӥǣӥիüۡ rü ngŕm ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡ: “¿Texé ya choxüۡ ɗ͑ǣΥǣӥիľ?͖ٚËӕիüۡ —ñanagürügü. 32ॸNatürü ga Ngechuchu rü nüxüۡ nidaugüãchiama na tüxüۡ nadauxüۡca۳իǣ͑ҡľիŃ͑ҡɗɥիüۡ ga guxema nüxüۡ ɗ͑ǣΥǣӥիľ. 33ॸRü yexguma ǣֆľ̲͑ǣľфӥ͑ǣɥфӥ̲ӕüۡmaã yadu۳ru۳xãcüma naxüۡtawa ingu, yerü nüxüۡ icua۳x ga ҧËӥ͑͑ǣɥիüۡ ngupetüxüۡ. ‫ ڟ‬ü۳xü, rü Rü nape۳xegu iyacaxãp ۡ aixcümaxüchi namaã nüxüۡ iyaxu ga guxüۡma. 34ॸRü nüma ga Ngechuchu rü ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —Pa Chauxacüx, Ëӕфӥ̲ľľфӥËӕֆիΥ. ‫ؽ‬Ѡӥҡ%ŕ%Ëӥ̲ɞɗիӡ, erü marü naxüxüۡ i curü ćaawe! —ñanagürü. 35ॸRü yexguma íyadexayane, yéma nangugü ga ñuxre ga natanüxüۡgü ga guma ngutaque۳xepataüۡãrü ãŕ۳xgacü rü ñanagürügü nüxüۡ: —Cuxacü rü marü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ5ٍॷ6

104

iyu. ¿Tü۳xcüüۡ nüxüۡ cuchixeweecha ya ͮǣәľիŕŕфӕüۡ? —ñanagürügü. 36ॸNatürü ga Ngechuchu rü tama nüxüۡ nacuáxchaüۡ ga yema duüۡxüۡgüarü dexa. Rü yemaca۳x guma ngutaque۳xepataüۡãrü ãŕ۳xgacüxüۡ ñanagürü: —‫ؽ‬ҽ%իӢɗ cumuüۡxüۡ, фӥֆիΥ̲фľ! —ñanagürü. 37ॸRü

yexguma ga Ngechuchu rü ínayagagü ga Pedru rü Chaüۡtiágu rü Cuáüۡ ga Chaüۡҡɗǣӕľ͑ľŕ. Natürü tama nanaxwa۳xe na texé ga togue nawe фӥիɥիüۡ. 38ॸRü yexguma guma ngutaque۳xepataüۡãrü ãŕ۳xgacüpatawa nangugügu, rü Ngechuchu nüxüۡ nadau ga na íyacuxcuxüۡ rü poraãcü aita naxüeãcüma na naxauxexüۡ ga duüۡxüۡgü. 39ॸѠӥǣӕ̲ɥЙҡǣӕ͑իӥËӕǣ Ngechuchu, rü ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ ɞЙɗËӕիËӕфӥ͑ǣŕ̲%ËӥЙľիӕիľ? ͮǣŕ̲ bucü rü tama iyu. Rü ipemare —ñanagürü. 40ॸRü nüxüۡ nacugüecüraxüۡãma ga duüۡxüۡgü. Natürü nüma ga Ngechuchu rü ɥã۳xtüwa nanamugü ga guxüۡma. Rü naxca۳x naca ǣֆľ̲¡ӕËӥ͑ǣɥ͑ҡӥ, фӥ͑ǣɥŕ, rü yema namücügü, rü namaã nixücu ga ínayexmaxüۡwa ga yema bucü. 41ॸRü ͑ǣɥxme۳xgu nayayauxãchi, rü ñanagürü ͑ǣɥիüۡ: —Tarita cumi —ñanagürü. Rü ͑ǣŕ̲Ύфľфӥ͖իüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ: ٘‫ؽ‬ʊ͑Ëȍɗ, Pa Bucü, ñacharügü cuxüۡ!ٚ ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. 42ॸRü yexgumatama ga yema bucü ga 12ǣҡӕ͑ľËӥ͑ǣɥիü‫ۡڟ‬ yexma۳xcü, фӥɞɗфӥĀфӥɗֆիӡ. Rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥǣĀӕüۡxüۡgü. 43ॸNatürü ga Ngechuchu rü poraãcü nüxna nanachu۳xu na taxúemaãma nüxüۡ yaxugüexüۡca۳x ga yema ngupetüxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ̲͑͑ӕ͑͑ǣɥիüۡ naxüwemügüxüۡca۳x ga yema bucü.

Nacharétuwa nayexma ga Ngechuchu (Mt 13.53-58; Lc 4.16-30)

6

1ॸѠӥֆŃ̲ɗ͑իӡ%ËȍɗǣͮǣľËȍӕËȍӕ, rü

ǣӕ̲ɥ%͑ľǣͮËȍфŃҡӕǣ͑Փ nayaxüۡ͑ľՓҡ̲͑իӡ. Rü norü ngúexüۡgü фӥ͑Փľ͑фӥիɥ. 2ॸRü yexguma ngüۡxchigaarü ngunexüۡwa nanguxgu rü inanaxügü ga na ͑͑ǣәľիŕŕҡľիüۡ ga ngutaque۳xepataüۡwa. Rü yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga yéma ɗфӥիɥ͑ӥŕիüۡ, rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Rü nügüna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Ngextá naxca۳x nangu۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ngu۳իŕŕҡľ? ¿Rü ͑ǣľիҡ͑͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲cua۳x? ¿Rü ñuxãcü ͑͑իӥɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡgü i taxüۡgü i naxüxüۡ? 3ॸ—¿Taux e۳ի͖͑%ֆɗɥիüۡ i carpinteru i Ngechuchu, ɗͅфɞ͑ǣɥ͑ľ, ya Chaüۡtiágu rü ֤ӕËȍľфӥæȍɗ̲ӡфӥ֤ӕĀ͑ŕ͑ľŕɗիɥËӥ? ¿Rü taux e۳ի͑ɗ͑ŕya۳xgü rü nuxma tatanügu naxãchiüۡgüxüۡ? —ñanagürügü. Rü yemaca۳x ga yema duüۡxüۡgü rü tama naga ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ. 4ॸNatürü ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Wüxi i Tupanaãrü orearü uruüۡ rü guxüۡwama i duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nangechaüۡgü. ͮҡӥфӥ͑Ύфӥɥ%͑ľՓҡ̲фӥ natanüxüۡgütanüwatama rü napatawatama rü tama aixcüma nüxüۡ nangechaüۡgü

—ñanagürü. 5ॸRü yemaca۳x taxuacüma yéma nanaxü ga muxüۡma ga mexüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ. Rü noxretama ga duüۡxüۡgü ga ićaaweexüۡxüۡիɥËҡ̲ ͑ɗ͑ǣΥǣӥфӥnaxca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕǣӥ. 6ॸRü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣͮǣľËȍӕËȍӕ, yerü yema duüۡxüۡgü rü tama nüxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ. Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüxüۡ nimugü na nüxüۡ yanaxugüexüۡca۳x ga Tupanachiga (Mt 10.5-15)

Rü Ngechuchu rü guma ͑ǣɗË̲ǣӥ͑ľǣɥ%͑ľի%Ëӥǣӥǣӕ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ6

105

͑ɗիӡǣӥËȍɗǣӥ, фӥ͑ֆ͑ǣәľիŕŕËȍɗǣӥǣ duüۡxüۡgü. 7ॸRü naxca۳x naca ga yema 12 ga norü ngúexüۡgü, rü inanaxügü ga na namuãxüۡ ga taxrechigü. Rü nüxna nanaxã ga pora na ínawoxüۡãxüۡca۳x ga

͑ǣŕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ɗիɥɗæӕáüۡ i baiüۡիŕŕфӕüۡ ɗիɥիüۡ rü wena namaxüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ͑ӥիü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ i pora na naxüãxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ҡիüۡ i mexüۡ i Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ.

n۳g۳oxogü. 8ॸRü nüxna naxãga ga na taxuüۡma íyangegüxüۡca۳x ga namawa, rü ¡ɗǣËȍΎËфӥ¡ɗǣЙ%ӡфӥ¡ɗǣ ͑ΎфӥĀɥŕфӕ. Rü nanaxwa۳xe ga naxnetüxüۡիɥËҡ̲͑ɞֆ͑ǣľǣӥիüۡ. 9ॸRü namaã nüxüۡ nixu na nacuaixcuxüۡ ga norü chapatu. Natürü tama nanaxwa۳xe ga taxre ga naxchiru na íyangegüxüۡ. 10ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Փӥիɗֆɥ%͑ľՓՓӥիɗֆɥǣӕ pechocuxgu, ‫ؽ‬фӥ͑ǣŕի̲ЙľЙľǣӥ ‫ ڟ‬ɗЙľիɥ%chi ۳x ñu۳xmata pema ñuxgu ngŕ̲ ͑Փֆֆɗ̲ɥ%͑ľ! 11ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣľի͑ľфӥӦ͑ľֆɥ%͑ľՓҡ̲̲ľ%Йľիüۡ nayauxgüchaüۡgu rü tama pexüۡ‫ڟ‬

15ॸNatürü

‫ ڟ‬a! ɗ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡgu, ¡rü ípechoxüۡ i ngŕm Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗЙľիɥ%Ëȍɗǣӕ, ¡rü ipenapagü i perü üxaxüۡcutü na ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x na nataxüchixüۡ ҡɗ͑ΎфӥЙΎիËӕɗ͑ǣŕիǣӕ̲ nagu۳xgu i naãne! —ñanagürü. 12ॸRü ֆľիǣӕ̲ɗ͑իɥ%Ëȍɗǣ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgü. Rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixugüe ga na nüxüۡ naxoexüۡca۳x ga nacüma ga chixexüۡ rü Tupanaca۳x na nadaugüxüۡca۳x. 13ॸRü ínanawoxüۡ ta ga muxüۡma ga n۳g۳oxogü. Rü chixüۡmaã yachagüãcüma ̲͑͑ľŕիŕŕǣ̲ӕիüۡma ga ićaaweexüۡ. Nayu ga Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ (Mt 14.1-12; Lc 9.7-9)

Ngechuchuchigaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣ ãŕ۳xgacü ga Erode, yerü guxüۡwama duüۡxüۡgü poraãcü nachiga nidexagü. Rü yexguma ga Erode rü ñanagürü: —Rü 14ॸRü

ga togü rü ñanagürügü: —Nuxcümaüۡcü ga orearü uruüۡ ga Ería ͑ɗիɥ—ñanagürügü. Rü togü rü ñanagürügü: —Wüxi i Tupanaãrü orearü uruüۡ i nuxcümaüۡgüxüۡrüüۡ ͑ɗիɥ —ñanagürügü. 16ॸNatürü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣƄфΎĀľ, rü ñanagürü: —Ѡӥ͑ǣŕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ɗիɥ i Cuáüۡ ga chorü churaragüxüۡ ËȍɗĀֆľ͑ի%իŕŕËȍɗфŃիüۡ, rü ñu۳xma rü wenaxãrü namaxüۡ —ñanagürü. 17ॸRü yema ñanagürü ga Erode yerü marüchire۳x Cuáüۡxüۡ niyaxu rü poxcupataüۡgu cadenamaã nayachota. Ѡӥֆľ̲%Ëӥ͑͑իӥ͑ǣɥǣǣӕǣnaxma۳x ǣƄфΎĀɞǣ͑ŕ͑ľŕǣPiripima۳xchire۳x ɗիɥËӥǣ͑ǣɥիüۡ napucü ga Erode. 18ॸYerü üۡpaacü ga Cuáüۡ rü Erodemaã ñanagürü: —Tama name i cuxma۳xüۡ Ëӕֆիɥիŕŕɗ Ëӕľ͑ľŕma۳x —ñanagürü. 19ॸRü yemaca۳x ga Erodía rü poraãcü Cuáüۡchi ixai rü inaxwa۳xe ga na yamáãxüۡ, natürü ЙΎф%Ëӥ͑ǣɥիüۡ‫ ڟ‬naguxcha. 20ॸ֤ľфӥ͑ǣɥҡľ ga Erode rü Cuáüۡxüۡ namuüۡ, yerü nüxüۡ nacua۳xchire۳x na wüxi ga yatü ga mecü фӥӥӥ͑ľËӥ͑ֆɗɥիüۡ, rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ naŕt‫ ڟ‬üwa nachogüxüۡ. Rü yexguma Cuáüۡãrü orexüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣƄфΎĀľ, rü ͑իΎľǣ%ŕ, natürü meã nüxü‫ ۡڟ‬ɗ͑фӥիɥ͑ӥ. 21ॸNatürü wüxi ga ngunexüۡ nawa nangu ͑͑ǣɥիüۡ‫ ڟ‬natauxchaxüۡ na yamáãxüۡca۳x ga Cuáüۡ, ga yexguma Erodearü taunecüarü ngunexüۡwa nanguxgu rü wüxi ga peta ga taxüۡ naxü۳xgu naxca۳x ǣ͑Ύфӥ͖ҡӥǣӕ̲ŕǣӥիüۡ ga ãŕ۳xgacügü,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ6

106

rü norü churaragüarü ãŕ۳xgacügü rü yema Gariréaanecüۡ۳ãx۳ ga corigü ga taxüۡgü. 22ॸRü yema petawa iyaxücu ga Erodíaxacü, rü yema petatanüxüۡpe۳xewa íyayüxparachigüxüۡ. Rü poraãcü norü ̲ľɗֆɗիɥǣƄфΎĀľфӥ͑ΎфӥЙľҡҡ͑ӥիüۡgü. Rü yemaca۳x ga nüma ga ãŕ۳xgacü ga ƄфΎĀľфӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ ga yema pacü: —¡Choxna naxca۳x naca i ҧacü i cunaxwa۳xexüۡ, rü tá cuxna chanaxã! —ñanagürü. 23ॸRü aixcümaxüۡËȍɗ͑ǣɥ̲% inaxuneta, rü ñanagürü: —ͮǣŕիüۡrüüxüۡ i ҧacü i choxna naxca۳x cuc۳axüۡ rü tá cuxna chanaxã, woo ngãxüۡgu i chorü ͑%͑ľֆɗիɥǣӕ—ñanagürü. 24ॸRü nüxna ɗֆիӡǣËȍɗ, фӥ͑ǣɥŕ͑ɗֆË, rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¿ӄacü i cunaxwa۳xexüۡ na naxca۳x íchac۳axüۡ? —ͮǣɥǣӥфӥǣӥ. Ѡӥ͑ǣɥŕ ͑ǣɥիüۡ ingãxüۡ, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¡Naxca۳x ínaca i Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡŕфӕ! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 25ॸRü yexgumatama ga yema pacü rü paxa iyaxücu ga ãŕ۳xgacüxüۡҡՓфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Chanaxwa۳xe i ñu۳xmatama paxa wüxi ya poratugu choxna cunaxã i Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡŕфӕ—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 26ॸRü nüma ga ãŕ۳xgacü rü poraãcü inayarümaãchi, natürü yema norü petatanüxüۡpe۳xewa ̲фӥ͑ǣɥ̲%͑ɗ͑իӕ͑ľҡիüۡca۳x, rü ҡ̲͑ǣɥիüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕËȍüۡ. 27ॸRü yemaca۳x ga Erode rü yexgumatama yéma ínapoxcuxüۡwa nanamu ga wüxi ga churara na naxüۡtawa nangeaxüۡca۳x ga Cuáüۡŕфӕ. 28ॸRü poxcupataüۡՓ͑իӡ ga yema churara, rü Cuáüۡxüۡ nidaeru. Rü wüxi ga poratugu ãŕ۳xgacüxüۡtawa ͑͑͑ǣľǣֆľ̲͑ŕфӕ. Rü yema pacüna nanaxã. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ͑ǣɥŕ͑ iyaxã. 29ॸRü yexguma yemaxüۡ nacuáchigagügu ga norü ngúexüۡgü ga

Cuáüۡ, rü yéma poxcupataüۡwa nayayauxgü ga naxüۡne, rü inayata۳xgü. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑͑Ëȍɗ¡ӥľիŕŕ ga 5000 ga yatügü (Mt 14.13-21; Lc 9.10-17; Cu 6.1-14) 30ॸRü yemawena rü yema norü ngúexüۡgü

ga yamugüxüۡ rü Ngechuchumaã nangutaque۳xegü. Rü namaã nüxüۡ nixugüe ga guxüۡma ga yema naxügüxüۡ rü yema nangu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ. 31ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ͮؽ‬ӕ%Йľիɥ, фӥ͑ǣɥի%, wüxi i nachica i ngextá taxúema íxãpataxüۡՓҡիɥ, ͑Йի%Ëȍɗ͑ǣŕի̲ֆфӥ͑ǣüۡgüxücۡ a۳x! —ñanagürü. Rü yema ñanagürü yerü namu ga duüۡxüۡgü ga yéma ingugütanücüüxüۡ rü woeguxüۡ ga togü. Rü yemaca۳x ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgü rü woo na nachibüexücۡ a۳x rü nangechicagü. 32ॸRü yemaca۳x wüxi ga nguegu nichoüۡ, rü noxrüwama wüxi ga nachica ga taxúema íxãpataxüۡՓ͑իɥ. 33ॸNatürü muxüۡma ga duüۡxüۡgü nüxüۡ nadaugü ga yexguma ɗ͑իɥ%Ëȍɗǣӕ, rü nüxüۡ nacua۳xgü ga texégü na ֆɗɥիüۡ. Rü yemaca۳x guxüۡne ga guma ɥ%͑ľǣӥËüãۡ۳ x۳ ga duüۡxüۡgü, rü dauxchitagu nibuxmü rü nape۳xegu nayayi. 34ॸRü yexguma nguewa ínaxüegu ga Ngechuchu, rü nüxüۡ nadau ga yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü. Rü nüxüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüüۡgü yerü ñoma carnerugü ga ngearü dauruüãۡ x۳ güxüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Ѡӥɗ͑͑իӥǣӥǣ͑͑͑ǣәľիŕŕ%իüۡ ga muxüۡma ga norü ore. 35ॸRü yexguma marü nayáuanegu, rü norü ngúexüۡgü rü naxca۳ի͑իɥ, rü ñanagürügü: —Marü nayáuanexüۡchi rü ñaã rü wüxi i nachica i taxúema nagu ãpataxüۡ ͑ɗիɥ. 36ॸ—Rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗɞËӕֆ̲ӕǣӥɗĀӕüۡxüۡgü na namapechinüwa ipeagüxüۡ i duüۡxüۡgüxüۡҡՓфӥɥ%͑ľի%Ëӥǣӥֆ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ6

107

‫ ڟ‬a norü ͑ǣɗË̲ǣӥ͑ľՓ͑իɥիücۡ a۳x na ngŕm Υnaca۳x yataxegüxücۡ a۳x —ñanagürügü. 37ॸNatürü ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Pematama penaxüwemü! —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —¿E۳xna cunaxwa۳xe i 200 ҡËȍɗ͑ӥɗĀɥŕфӕ͑ǣӕիüۡ ɗЙ%ӡca۳x nüxüۡ‫ڟ‬ tayataxexüۡ ͑͑ǣŕ̲̲% ҡ͑Ëȍɗ¡ӥľիŕŕիücۡ a۳x? —ñanagürügü. 38ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫͵ع‬ӕիфľɗЙ%ӡЙľիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲? ¡Rü ípeyada۳u۳x! —ñanagürü. Rü yexguma íyadaugüãgu, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Toxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗՓӥxime۳ŕx۳ pü۳իɗЙ%ӡфӥҡիфľɗ choxni —ñanagürügü. 39ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü duüۡxüۡgüxüۡ namu na ñuxrechigü nügüxüۡtawa rütogüxücۡ a۳x ga ̲իŕte۳xewa. 40ॸRü ínarütogü ga 100 ga nümaxüۡtücumüwa rü 50 ga togütücumüwa. 41ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nanade ga yema wüxime۳ŕx۳ pü۳իǣЙ%ӡфӥֆľ̲ҡիфľ ga choxni. ѠӥĀիӡǣӕիüۡ ga naãnegu ͑ĀՓľ͑ӥ%Ëӥ̲ҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ͑ի%. Rü ɗ͑͑¡ӥËӕǣֆľ̲Й%ӡ, rü norü ngúexüۡgüna nanana na yema duüۡxüۡgüxüۡ yanuãxücۡ a۳x. Rü yema taxre ga choxni rü ta guxüۡma ga yema duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ ͑ֆ͑ӕիŕŕ. 42ॸRü guxüۡma nachibüe ñu۳xmata meãma nüxüۡ‫ ڟ‬yangu. 43ॸRü yemawena rü 12 ga pexchigü nanapagüamatama namaã ga ֆľ̲Й%ӡфӥËȍΎի͑ɗǣɞֆիӥǣӥիüۡ. 44ॸRü ֆľ̲ֆŃ̲Й%ӡǣӥ͑ǣΥ۳xgüxüۡ rü 5000 ga ֆҡӥǣӥ͑ɗիɥ. ġľիŃҡӥǣӕ͑ɗիӡǣͮǣľËȍӕËȍӕ (Mt 14.22-27; Cu 6.16-21)

´ľËȍɞĀՓ͑իɥիüۡca۳x. 46ॸRü yexguma duüۡxüۡgüxüۡ íyamugüguwena, rü ma۳իЙӦ͑ľՓ͑իӡǣͮǣľËȍӕËȍӕ͑ ֆŃ̲ֆֆӕ̲ӥիŕիüۡca۳x. 47ॸRü yexguma marü nachütagu, rü naxtaxaarü ngãxüۡtüwa nayexmagü ga norü ngúexüۡgü. Rü Ngechuchu rü ͑ӥիɥËҡ̲ĀӕիËȍɗҡՓ͑ֆիüۡãchi. 48ॸRü nüxüۡ nadau na guxchaxüۡãcüma yaxãgüxüۡ ga norü ngúexüۡgü, yerü ga buanecü rü nawaama nabuxuchi. Rü yexguma marü yangunechaüۡgu, rü ͮǣľËȍӕËȍӕфӥĀľիŃҡӥǣӕ͑Փľ͑фӥիӡ. Natürü ñoma nüxüۡ naxüpetüchaüۡxüۡrüüۡ ͑ӥǣӥ͑ɗիɥիŕŕ. 49-50ॸRü yexguma norü ngúexüۡgü nüxüۡ daugügu ga dexáétügu ͑ֆիӡիüۡ, фӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕǣՓӥիɗ ga naxchi ۳իɗ̲фľ͑ֆɗɥիüۡ. Rü yemaca۳x aita naxüe, yerü guxüۡma nüxüۡ nadaugü rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Natürü yexgumatama ga Ngechuchu rü namaã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Peporae! Rü chomachire۳իҡ̲Ëȍɗիɥ. ‫ؽ‬ҽ%իӢɗ pemuüۡŕիüۡ! —ñanagürü. 51-52ॸRü nguegu nixüe, rü inarüxó ga buanecü. Natürü nümagü ga norü ngúexüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ̲фľֆľфӥՓΎΎ͑ӥիüۡ na nadaugüxüۡ ga yema mexüۡ ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ ga ͮǣľËȍӕËȍӕǣֆľիǣӕ̲ֆľ̲Й%ӡ ֆ̲ӕիŕŕǣӕ, natürü tama nüxna nacua۳ x-%Ëȍɗľ͑ҽӕЙ͑ͮ͑ľ͑ֆɗɥիüۡ yerü nüxü‫͑ ۡڟ‬ǣӕիËȍ͑ֆիΥǣӥ%իüۡ. Yenecharétuanewa Ngechuchu ̲͑͑ľŕիŕŕǣićaaweexüۡ (Mt 14.34-36)

45ॸRü

yemawena ga Ngechuchu rü duüۡxüۡgüxüۡ íyamugüyane rü wüxi ga nguegu nayachoüۡիŕŕǣ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgü na yoxni naxtaxaarü tocutüwa

yexguma marü yanguüۡgu ga naxtaawa, rü Yenecharétuanewa nangugü. Rü yexma naxãnacügu 53ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ6ٍॷ7

108

nanangaxüۡgü ga naweüۡ. 54ॸRü yexguma nguewa ínachoüۡgu, rü yexgumatama ga duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nicua۳xãchitanü ga ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ֆɗɥիüۡ. 55ॸRü yema naãnewa rü guxüۡ͑ľǣɥǣӥՓ͑¡ӕի̲ӥ ga yema duüۡxüۡgü. Rü yexguma nüxüۡ nacua۳xgügu ga ngextá na nayexmaxüۡ ga Ngechuchu, rü yéma norü caruüۡgügu naxca۳x nanagagü ga ićaaweexüۡ. 56ॸRü guxüۡwama ga ngextá íyanguchigüxüۡwa ga Ngechuchu, ǣɥ%͑ľի%ËӥǣӥՓфӥ ɥ%͑ľǣӥǣɗҡիüۡnewa, фӥɥ%͑ľЙľËȍɗ͑ӥՓ, rü yexma cayepechinügu naxca۳x nayamugü ga ićaaweexüۡ. Rü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡgü na tama nüxna nachúxãxüۡca۳x na naxchirupechinügumare ֆ͑ǣΥǣӥǣӥիüۡca۳x. Rü guxüۡma ga yema nüxüۡ ɗ͑ǣΥǣӥľիüۡ, rü naxca۳x nitaanegü. ӄËӥ͑ɗիɥɗTupanape۳xewa duüۡxüۡgüxüۡ Ëȍɗիľիŕŕիüۡ (Mt 15.1-20)

7

1ॸRü

Ngechuchuca۳ի͑իɥǣ Parichéugü namaã ga ñuxre ga ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ ga YerucharéüۡՓ͑ľɥիüۡ.

2ॸRü

yexguma ñuxre ga Ngechuchuarü ngúexüۡgüxüۡ nadaugügu ga tama ֤ӕĀɞӕǣӥËӥ̲͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣӥիüۡ, rü tama Yudíugü yauxme۳xgüxüۡrüüۡ na nayauxme۳xgüxüۡ naxüۡpa na nachibüexüۡ,

rü chixri nachiga nidexagü. 3ॸYerü nümagü ga Parichéugü rü guxüۡma ga ҡΎǣӥǣ֤ӕĀɞӕǣӥфӥ͑ǣӕ͑իɥǣ͑Ύфӥ o۳xigücüma na nayauxme۳xiraxüۡ na yemaãcü Tupanape۳xewa nügü ֆ̲ľիŕŕǣӥիüۡ naxüۡpa ga na nachibüexüۡ. 4ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡիľЙҡüۡՓ͑ľ͑իɥիǣӕ ga nümagü rü tama nachibüe ega tama

͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥǣӥnayauxme۳xiragu. Rü ͑͑ǣŕի̲ɗ̲ӕիüۡma i togü i nuxcümaüۡxüۡ i nacümagü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ͑ǣӕ͑իɥɗ͑ǣŕ̲͑Ëӥ̲ǣӥ͑ Tupanaca۳x nayauxgüãxüۡ i norü pochiyugü rü basugü rü paneragü rü pechicaxüۡgü. 5ॸRü yemaca۳x ga yema ЬфɗËȍŃӕǣӥфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü rü Ngechuchuna nacagü, rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ i curü ngúexüۡgü i tama nagu ͑իɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡΔфӥo۳xigücüma rü tama toma tayauxme۳xgüxüۡrüüۡ nayauxme۳xgüxüۡ naxüۡpa na nachibüexüۡ? —ñanagürügü. 6ॸNatürü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Pa Duüۡxüۡgü ya Pegü Naxaixcümaraüۡgüxe, rü ɗիËӥ̲ЙľËȍɗǣ͑ɗիɥǣֆľ̲Ύфľǣ nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ǣʊËȍɞӥ̲ҡӥիüۡ ga ñaxüۡ: “Ñaã duüۡxüۡgü rü naã۳xmaãmare choxüۡ nicua۳xüüۡgü, natürü ͑%ŕՓфӥҡ̲Ëȍӕǣӕ ͑фӥիɥ͑ӥŕ. 7ॸRü taxuwama ̲͑ľ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ҡӥca۳xma choxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ. Erü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ ngu۳իŕŕҡľфӥֆҡӥǣӥфӥ ̲ӕǣӥ̲фľ͑ɗիɥ, rü tama ɗիËӥ̲ËȍΎфӥ̲ӕ͑ɗիɥٚ, ñaxüۡ. 8ॸ—Rü pema i ñu۳xma rü aixcüma nüxüۡ perüxoe i Tupanaãrü mugü na ͑ǣӕЙľիɥիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥËӥ̲̲фľɗիɥիüۡ —ñanagürü. 9ॸRü yexgumarüüۡ ta ñanagürü nüxüۡ: —Pema rü penangexrü i Tupanaãrü ̲ӕǣӥ͑ЙľËӥ̲ǣӥǣӕҡ̲Йľիɥիüۡca۳x. 10ॸ—֤ľфӥǣͅΎɥËȍŃфӥ͖͑ǣӥфӥ: “¡Tüxüۡ nangechaüۡ ya cunatü rü cue!ٚ ñanagürü. Rü ñanagürü ta:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ7

109

“Texé ya tümanatümaã rü e۳xna ҡӥ̲ŕ̲%Ëȍɗիľիüۡ ixugüxe, rü ãŕ۳xgacü tá tümamaã nanaxuegu na tayuxüۡca۳իٚ, ñanagürü. 11ॸ—Natürü pema rü ñaperügügü: “Marü name ega wüxi ya yatü nanatüxüۡ фӥ͑ŕիüۡ ñaxgu: َҽիӕËӥфӥՓ̲ËȍΎфӥ͑ǣŕ̲իüۡmaã cuxüۡ charüngüۡիŕŕ, erü guxüۡma i chorü ͑ǣŕ̲իüۡ rü marü Tupanana chanaxã’, ٚ ñaxgu. 12ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ͑ǣŕ̲ ñagügu, rü pexca۳x rü marü namexüۡ na tama tümanatüxüۡ фӥҡӥ̲ŕիüۡ tarüngüۡիŕŕիüۡ. 13ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ɗЙľֆ͑իΎիŕŕɗҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣӥ, na ͑ǣӕЙľիɥիüۡca۳x i pecümagütama i ҡΎǣӥՓЙľիӥľիŕŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta muxü̲ۡɗҡΎɗЙľËӥ̲ǣӥɗ͑ǣŕ̲фüüۡ ɗիɥիüۡǣӕЙľիɥ—ñanagürü. 14ॸRü yexgumawena duüۡxüۡgüca۳x naca ga Ngechuchu, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Meã choxüۡ‫ ڟ‬ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕ, rü nüxüۡ pecuá i ñaã chorü ore! 15ॸ—Rü taxuüۡma i ҧacü i ĀӥիŃҡӥՓ͑ľӡիüۡ rü taa۳xwa ixücuxüۡ ͑ɗիɥɗTupanape۳xewa tüxüۡ Ëȍɗիľիŕŕիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ҡ%ŕՓ͑ľӡիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ Փիɗ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ Ëȍɗիľիŕŕիüۡ i Tupanape۳xewa. 16ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ pixãchi ۳իŕǣӕ, ¡rü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ ore! —ñanagürü. 17ॸRü yexguma Ngechuchu duüۡxüۡǣӥ͑ɗիӡǣËȍɗǣӕфӥ ɥЙҡǣӕ͑իӥËӕիǣӕ, rü norü ngúexüۡgü nüxna nacagü nachiga ga yema ngu۳իŕŕҡľ. 18ॸRü nüma rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Pema rü ta e۳xna tama nüxüۡ pecua۳իŃǣɗ͑ǣŕ̲? ¿E۳xna tama i nüxüۡ pecuáxüۡ na taxuüۡma i ҧacü i düxétüwa ͑ľӡիüۡ rü taa۳xwa ixücuxüۡ ֆɗɥիüۡ i Tupanape۳xewa tüxüۡ Ëȍɗիľիŕŕիüۡ?

guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ĀӥիŃҡӥՓ͑ľ ӡիüۡ rü taa۳xwa ixücuxüۡ, фӥҡ̲ҡ%ŕՓ nangu. ͮҡӥфӥҡ͑ӥՓ͑իӡ̲фľ͑ ֆɗիË̲ҡիӥ͑ľՓɞ͑իӡիüۡxüۡca۳x —ñanagürü. Rü yemaãcü nüxüۡ nixu na guxü̲ۡɗΥ͑фӥ̲͑ľիüۡ ͑͑͑ǣΦիüۡ. 20ॸRü yexgumarüüۡ ta ñanagürü: —Rü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡ%ŕՓ͑ľӡիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ Փիɗ͑ɗիɥɗTupanape۳xewa ͑Ëȍɗիľիŕŕիüۡ. 21-22ॸ—Erü norü aixepewa ɗ͑%ŕՓ͑ɗիɥɗ͑ľ͑իӡիüۡ i muxüۡma i chixexüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗËȍɗիľիüۡgu ͑͑իɥ͑ӥիüۡ, rü naxüۡneãrü ngúchaüۡwe ‫ۡ ڟ‬, rü na ͑͑իӡիüۡ, rü na nangɥxü ۡ ̲͑ŕҡիü, фӥ͑ɥɗ͑ǣľ̲%͑ɗ͑Йľիüۡ, фӥҡΎǣӥфӥ͑ǣŕ̲իüۡ na nüxü‫ۡڟ‬ nanguchaüۡxüۡ, rü chixexüۡ na naxüxüۡ, rü na yadorata۳xáxüۡ, rü chixexüۡ i ‫ ڟ‬իüۡ, rü na nacümagügu na naxãӡ ۡ ֆի%ӡի%chiwa۳xexü, rü na naxoregüta۳xáxüۡ, rü nügü na yacua۳xüüۡxüۡ, фӥҡ̲̲ľ%͑%ŕիüۡ na nacuáxüۡ. 23ॸ—Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡgü rü duüۡxüۡ%фӥɗիľЙľՓ͑ɗիɥɗ ͑ľ͑իɥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ Tupanape۳իľՓ͑Ëȍɗիľիŕŕիüۡ

19ॸ—Erü

—ñanagürü. Wüxi ga ngecü ga to ga nachiüۡãnecüۡ۳ãx ۳ ga Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬yaxõcüchiga (Mt 15.21-28) 24ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥɥ%͑ľǣҽɗфӕ͑Փ

yexmaxüۡ ǣ͑%͑ľՓ͑իӡǣ Ngechuchu. ѠӥֆŃ̲ՓӥիɗǣɥЙҡՓ nangu, natürü tama nanaxwa۳xe na texé nüxüۡ cuáxüۡ ga yéma na nanguxüۡ. Natürü taxuacüma nügü inicu۳x. 25ॸRü paxama nüxüۡ icuáchiga ga wüxi ga nge ǣ͑ǣɥի%ËӥՓn۳g۳oxo yexma۳xcü. Rü ֆŃ̲ɗիӡ, rü Ngechuchupe۳xegu

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ7ٍॷ8

110

‫ ڟ‬ü۳xü. 26ॸRü yema nge rü to ga iyacaxãp nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ ga Chiropeníchiucüۡ۳ãx۳ ɗֆɗիɥ. Rü Ngechuchuca۳իɗֆիӡ, rü nüxüۡ ica۳ax۳ üۡ ͑͑ǣɥի%ËӥՓɞnata۳xüchiãxüۡca۳x ga yema n۳g۳oxo. 27ॸNatürü ga Ngechuchu фӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —̲ͮľ͑ɗիɥɗ taxacügüxüۡիɥфҡËȍɗ¡ӥľիŕŕ. Erü tama ̲͑ľɗҡիËӥǣӥ͑ҡ͑ֆիӕɗ͑ΎфӥΥ͑ na airugüna naxãxüۡca۳x —ñanagürü. [Rü yema ñanagürü yerü nümagü ga Yudíugü rü nügü nixugüe na ҽӕЙ͑ի%ËӥǣӥիӥËȍɗֆɗիɥǣӥիüۡ rü yema togü rü ñoma airugürüüۡ ͑ֆɗիɥǣӥիüۡ.] 28ॸͮҡӥфӥ͑ǣɥ̲ǣֆľ̲͑ǣľфӥ inangãxüۡ, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —kɗիËӥ̲͑ɗիɥ i curü ore, Pa Corix, natürü woo airugü rü ta nanangΥ۳իɗ͑ǣŕ̲Υ͑ҡӥËȍɗɗ mechatüüۡǣӕ͑ֆɗիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ɥЙҡфӥֆΎфիËӥǣӥ—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 29ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü ͑ǣɥիüۡ: —kɗիËӥ̲̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ nüxüۡ quixuxüۡ. Rü marü name i cutaegu, ľфӥ͑ǣŕ̲n۳g۳ΎիΎфӥ̲фӥɞ͑իӡիӡ ͑ǣɥՓɗËӕիËӥ—ñanagürü. 30ॸRü ֆľիǣӕ̲͑ǣɥЙҡՓ͑͑ǣӕիǣӕǣֆľ̲ ngecü, фӥֆŃ̲͑ǣɥфӥ͑ǣӥфӥËфľՓ ͑ǣɥիüۡ iyanguéüۡ ǣ͑ǣɥфӥ¡ӕËӥ. Natürü ̲фӥ͑ǣɥի͑ɞ͑իӡիӡǣֆľ̲n۳g۳oxo. ͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑͑ľիŕŕǣՓӥիɗǣֆҡӥ ga ngauchi ۳իŕËӥфӥ̲Ύիüۡcü 31ॸRü

Tiruanewa nataegu ga ‫ ڟ‬%фӥɥ%͑ľՓ Ngechuchu. Rü Chidãӡ naxüpetü, rü ñu۳իӡËȍɗ ġľËЙΎфɞËȍɗӕ͑ľ%фӥɥ%͑ľǣӥՓфӥҡ naxüpetü rü ñu۳xmata Gariréaaneãrü naxtaawa nangu. 32ॸRü yéma naxüۡtawa nanagagü ga wüxi ga yatü ga ngauchi ۳իŕËӥфӥ̲Ύիüۡcü, rü nüxna naxca۳x nacagü ga nüxüۡ na

ֆ͑ǣΥǣӥիüۡca۳x. 33ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü noxrüwama duüۡxüۡgüna nanaga. Rü naxmachi ۳իŕǣӕnixuxme۳x, rü naxbü۳xágümaã nügü yawaixme۳իŕŕ%Ëӥ̲͑ΎфӥËΎ͑ӥǣӕ ͑ɗ͑ǣΥǣӥ. 34ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥĀիӡ nadawenüãcüma yaxna narüngüۡ, rü guma yatüxüۡ ñanagürü: —Epéta —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣŕ̲фӥ: ٘‫ؽ‬ʊ͑ǣΎի͑!ٚ ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. 35ॸRü yexgumatama ningo۳xnamachi ۳իŕǣǣӕ̲ngauchi ۳իŕËӥ, rü norü conü rü marü narüme rü meã nidexa. 36ॸRü Ngechuchu rü duüۡxüۡgüxüۡ namu na taxúemaãma nüxüۡ yaxugüexüۡca۳x. Natürü yexguma yexeraãcü duüۡxüۡgüna nachúxãgu ga na taxúemaãma nüxüۡ yaxugüexüۡca۳x ga nachiga rü yexeraãcü nüxüۡ nixugüeama. 37ॸRü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥǣ duüۡxüۡgü, rü ñanagürügü: —Meãma nanaxü i guxüۡma rü woo ngauchi ۳իŕǣӥիüۡ rü nayango۳xnamachi ۳իŕǣӥիŕŕ, rü ngea۳xgüxüۡ фӥ͑ֆĀľիǣӥիŕŕ —ñanagürügü. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑͑Ëȍɗ¡ӥľիŕŕǣ 4000 ga duüۡxüۡgü (Mt 15.32-39)

wüxi ga ngunexüۡgu wenaxãrü naxca۳ի͑իɥtaque۳xe ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü, rü nüxü‫ ۡڟ‬nataxuma ga norü Υ͑ǣӥ. Rü Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüca۳x naca, rü ñanagürü nüxüۡ: 2ॸ—Choxüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüüۡgü i ñaã duüۡxüۡgü, erü marü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡ nuã chauxüۡҡՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥ, rü nüxüۡ‫͑ ڟ‬ҡիӕ̲ɗ͑ΎфӥΥ͑. 3ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲фľ íchayamugügu, rü chi ngürüãchi

8

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ8

111

namagu tá nayaturae, erü nümaxüۡgü rü yaxüۡՓ̲͑ľ͑իɥ—ñanagürü. 4ॸRü norü ngúexüۡgü rü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —¿Natürü ñuxãcü tá ҡ͑Ëȍɗ¡ӥľիŕŕɗ͑ә̲ɗ͑ǣľիҡҡիәľ̲ íxãpataxüۡwa? —ñanagürügü. 5ॸRü Ngechuchu nüxna naca, rü ñanagürü: —‫͵ع‬ӕիфľɗЙ%ӡЙľիü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗ pemax? —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Toxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ7ɗЙ%ӡ—ñanagürügü. 6ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥĀӕüۡxüۡgüxüۡ namu na ñaxtüanewa natogüxüۡca۳x. Rü nanade ga yema 7ǣЙ%ӡ, rü Tupanana ̲Ύիŕ͑ի%. Rü ñu۳իӡËȍɗɗ͑͑¡ӥËӕ, rü norü ngúexüۡgüna nanana. Rü nümagü rü duüۡxüۡgüxüۡ nayanu. 7ॸRü nüxü‫ۡڟ‬ nayexma ta ga ñuxre ga choxnixãcügü. ѠӥͮǣľËȍӕËȍӕфӥҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ͑ի%, rü ñu۳իӡËȍɗ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgüxüۡ namu na iyanuãxüۡca۳x. 8ॸRü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü meãma nachibüe ñu۳xmata meã nüxüۡ‫ ڟ‬yangu. Rü yexguma rü ta 7 ga pexchi nanapagü namaã ga yema íyaxügüxüۡ. 9ॸRü yema duüۡxüۡgü ga yéma chibüexüۡ rü maneca 4000͑ɗիɥ. Rü yemawena ga Ngechuchu rü duüۡxüۡgüxüۡ ínimugü. 10ॸRü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗǣ͑ǣӕľǣӕ nixüe namaã ga norü ngúexüۡgü, rü ġ̲͑әҡ͑ľՓ͑իӡ. Parichéugü naxca۳x ínacagü ga wüxi ga cua۳xruüۡ ga Tupanaãrü poramaã üxüۡ (Mt 16.1-4; Lc 12.54-56)

Ngechuchuxüۡtawa nangugü ga Parichéugü, rü inanaxügüe ga na namaã yaporagatanücüüxüۡ. Rü nüxna nacagüe na nüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕիüۡca۳x ga wüxi ga cua۳xruüۡ ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ, na yemaãcü nüxüۡ naxügüxüۡca۳x, 11ॸRü

rü nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x ngoxi aixcüma ҽӕЙ͑ͮ͑ľֆɗɥիüۡ. 12ॸRü Ngechuchu rü poraãcü yaxna narüngüۡ, rü ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ i ñaã duüۡxüۡgü naxca۳x ínacagü i wüxi i cua۳xruüۡ i Tupanaãrü poramaã üxüۡ? Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü bai i wüxi i cua۳xruüۡ tá nüxüۡ chawe۳x —ñanagürü. 13ॸRü yema ñaxguwena, фӥ͑ӥի͑ֆŃ̲͑ɗիӡǣ yema duüۡxüۡgü. Rü wenaxãrü nguegu ͑ɗիӥľфӥ͑իҡիфӥҡΎËӕҡӥՓ͑իӡ. ЬфɗËȍŃӕфӥЙ%ӡ%фӥЙӕիŕŕфӕüۡchiga (Mt 16.5-12)

ga norü ngúexüۡgü rü nüxüۡ ɗ͑ֆфӥ͑ǣӥ̲ŕǣ͑ΎфӥΥ͑͑ íyangegüxüۡ, фӥՓӥիɗիɗËҡ̲ǣЙ%ӡ nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga nguewa. 15ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nayaxucu۳իŕǣӥ, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Dücax, Йľիӕ%ŕnaxca۳x i ЬфɗËȍŃӕǣӥфӥфӥƄфΎĀľфӥЙ%ӡ%фӥ Йӕիŕŕфӕüۡ! —ñanagürü. 16ॸRü yema norü ngúexüۡgü rü inanaxügüe na nügümaã ñagüxüۡ: —ͮǣŕ̲͖͑ǣӥфӥҡӥիüۡ erü tama tawemü ta ítingegü —ñanagürügü. 17ॸNatürü ga Ngechuchu rü nüxüۡ nacua۳xama na yema ñagüxüۡ, rü yemaca۳x ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ 14ॸNatürü

٘ҽ͑ǣľфӥΥ͑ã۳իٚ, ñaperügügü? ¿E۳xna ñu۳xma rü ta tama nüxüۡ pecua۳xgüéga rü tama nüxüۡ picua۳xãchitanü i ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ? ¿E۳xna pexca۳ի͑իŕɗ ͑ǣŕ̲? 18ॸЬľ̲фӥЙľի%իŕҡӥǣӥchire۳x, ¿rü ñuxãcü i tama nüxüۡ pedauxüۡ? Rü pexãxmachi ۳իŕǣӥchire۳x, ¿rü ñuxãcü i tama nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ? ¿Rü e۳xna tama nüxna pecua۳xãchie ga yexguma Ëȍֆ̲ӕիŕŕǣӕǣֆľ̲Й%ӡфӥËȍΎի͑ɗ? 19ॸ—Rü yexguma yema 5000 ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ8

112

duüۡxüۡgüxüۡ chayanuxgu ga yema wüxime۳ŕx۳ pü۳իǣЙ%ӡ, ¿rü ñuxre ga ЙľիËȍɗǣӥֆɗɥիüۡ ga napagücü ga yexguma penadexgu ga yema íyaxügüxüۡ? —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Rü 12 ga pexchigü —ñanagürügü. 20ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͖͑ǣӥфӥҡǣͮǣľËȍӕËȍӕ: —Rü yexguma yema 4000 ga duüۡxüۡgüxüۡ chayanuxgu ga yema 7 ga Й%ӡ, ‫ع‬фӥ͖ӕիфľǣЙľիËȍɗǣӥֆɗɥիüۡ ga napagücü ga yexguma penadexgu ga yema íyaxügüxüۡ? —ñanagürü. Rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —7 ga pexchigü —ñanagürügü. 21ॸRü yexguma rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Rü ñu۳xma rü ta ҡӡҡ̲͑ӥիüۡ pecua۳xgüégaxüۡ na Parichéugücüma rü Erodecüma i chixexüۡËȍɗǣֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Й%ӡ%фӥ Йӕիŕŕфӕüۡgu pemaã chixuxüۡ? —ñanagürü. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ´ľËȍɞĀՓ̲͑͑ľիŕŕ ga wüxi ga ngexetücü 22ॸRü yemawena rü Bechaídaarü ɥ%͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥ. Rü yéma Ngechuchuxüۡtawa nanagagü ga wüxi ga ngexetücü. Rü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡgü na nüxüۡ ֆ͑ǣΥǣӥիüۡca۳x. 23ॸRü Ngechuchu rü guma ngexetücüme۳իŕǣӕ͑ֆֆӕի%Ëȍɗ, фӥɥ%͑ľ%фӥֆŃ̲իüۡra nanaga. Rü yéma naxbü۳իǣӥ̲%͑ֆՓɗիľҡӥիŕŕ, rü ñu۳իӡËȍɗ͑իŕҡӥǣӕ͑ɗ͑ǣΥǣӥ, rü nüxna naca ngoxi marü ҧacüxüۡ nadau. 24ॸRü yexguma ga guma ngexetücü rü inanaxügü ga na yadauchixüۡ. Rü ñanagürü: —Nüxüۡ chadau i duüۡxüۡgü i ͖Ύ̲͑ɥǣӥɗɗիɥիüۡnerüüۡ ɗիɥǣӥիüۡ —ñanagürü. 25ॸRü yexguma ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥՓľ͑ի%фӥ͑իŕҡӥǣӕ

͑ɗ͑ǣΥǣӥ. Rü nüma ga guma yatü rü meãma inadawenü. Rü yemaãcü naxca۳x nitaane rü meãma naxca۳x nango۳x ga guxüۡma. 26ॸRü yemawena ga Ngechuchu rü napatawa nanamu. Rü namaã nüxüۡ ͑ɗիӕ͑ҡ̲ɥ%neca۳x nataeguxüۡ. Pedru nanango۳իŕŕ͑ҽӕЙ͑ nüxüۡ unetacü ga ãŕ۳xgacü na ֆɗɥիüۡ ga Ngechuchu (Mt 16.13-20; Lc 9.18-21) 27ॸRü

yemawena rü Checharéa ga ЬɗфɗЙӕ͑ľՓֆľի̲͑ľǣɥ%͑ľի%ËӥǣӥՓ ͑իӡǣͮǣľËȍӕËȍӕ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgümaã. Rü namawa rü Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüna naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —‫͵ع‬ӕիӡ͖ǣӥիüۡ i duüۡxüۡgü i chauchiga ͑ҡľիŃËȍɗɥիüۡ i chomax? —ñanagürü. 28ॸRü norü ngúexüۡ nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —ͮ͑ǣŕի̲ɗĀӕüۡxüۡgü rü: “Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡ нӕɗիɥٚ, ñagüxüۡ, rü togü i: ٘Ƅфɞнӕɗիɥٚ, ñagüxüۡ, rü togü rü: “Wüxi ga nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ нӕɗիɥٚ, ñagüxüۡ —ñanagürügü. 29ॸRü yexguma Ngechuchu rü nüxna naca rü ñanagürü: —‫ع‬ѠӥЙľ̲ɗ͖ӕիӡ͖Йľǣӥǣӥիüۡ choxüۡ ͑ҡľիŃËȍɗɥիüۡ? —ñanagürü. Rü Pedru nanangãxüۡ rü ñanagürü: —æӕ̲͑ɗիɥɗ Cristu i Tupana cuxüۡ ӕ͑ľҡËӥнӕɗɥիüۡ —ñanagürü. 30ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüxüۡ namu na taxúemaãma nüxüۡ yaxugüexüۡca۳x ga yema ore ga nachiga. Ngechuchu nanaxunagü ga norü yuchiga (Mt 16.21-28; Lc 9.22-27) 31ॸRü

yemawena rü Ngechuchu inanaxügü ga norü ngúexüۡgümaã nüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ8ٍॷ9

113

na yaxuxüۡ ga ҧacü tá nüxüۡ na üpetüxüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü poraãcü ngúxüۡ tá chinge. Rü choxüۡ tá naxoxgü i Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü i yaguã۳xgü, rü paigüarü ãŕ۳xgacügü, фӥ͑ǣŕ̲ ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥɗͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ. Rü tá choxüۡ nima۳xgü, natürü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡgu rü wena táxarü chamaxüۡ —ñanagürü. 32ॸRü yema ore rü meãma namaã nanango۳իŕŕ. ͮҡӥфӥֆľիǣӕ̲ǣЬľĀфӕфӥ͑ӥիɥË noxrüwama Ngechuchuxüۡ naga, rü inanaxügü ga na naxucu۳իŕ%իüۡ na tama yemaãcü yadeaxüۡca۳x. 33ॸNatürü ga Ngechuchu rü nadauegu, rü norü ngúexüۡgüxüۡ nadawenü. Rü Pedruxüۡ nanga, rü ñanagürü: —¡Choxna ɗիӡǣËȍɗ, Pa Chatanáx! Cuma rü tama ҽӕЙ͑͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡǣӕËӕфӥիɥ͑ӥ, erü ֆҡӥǣӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡǣӕ̲фľ͑ɗիɥɗ Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡ —ñanagürü. 34ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüca۳x rü duüۡxüۡgüca۳x naca. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËȍΎՓľ фӥիӡիËȍüۡgu, ‫ؽ‬ŕËӥ͑ӥիüۡ tarüxo i tümaãrü ngúchaüۡ, rü ñoma wüxi i ËӕфӕËȍ͑ǣɥիüۡ tayaxuxüۡrüüۡ namaã tapora i guxüۡma i ngúxüۡ i chauxca۳x tingexüۡ, фӥËȍΎՓľҡфӥիӡ! 35ॸ—Erü ֆɞիľ̲ҡӥǣӥ̲իŕËȍիŕŕËȍüۡիŕфӥҡ tayu. Natürü yíxema chaugagu rü ore i mexüۡgagu yuxe, rü aixcüma tá tamaxüۡ. 36ॸ—¿Rü ҧacüwa nüxü‫ ۡڟ‬namexüۡ ya yatü ľǣ͑ǣŕիǣӕ̲͑ֆӕի%ǣӕɗǣӕիüۡma i ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľ%фӥ͑ǣŕ̲իüۡgü, natürü norü maxüۡ ɗֆ͑ҡӕիŕŕǣӕ? 37ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta, ‫ع‬фӥ͖ӕիфľɗĀɥŕфӕ ɗֆ͑ǣӕ͑͑ǣŕ̲̲%naxca۳x nataxexüۡ i norü maxüۡ i wüxi ya yatü? 38ॸ—Rü

͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃɗ͖%Āӕüۡxüۡgü i pecaduã۳xgüxüۡ ɗҡ̲ֆիΥǣӥիüۡpe۳xewa chauxca۳x taxãnegu rü naxca۳x taxãnegu i chorü ore, rü choma i Tupana Nane i duüۡxüۡxüۡ ͑Ëȍɗɥիüۡ rü tá ta tümaca۳x Ëȍի%͑ľɗ͑ǣŕիǣӕ̲æȍӕ͑ҡӥфӥ poramaã rü norü orearü ngeruüۡgü i ĀիӡËüۡ۳ãx۳ i üünegüxüۡmaã wenaxãrü ͑ә̲Ëȍիӡիǣӕ. 1ॸRü yexgumarüüۡ ta ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü ñuxre i duüۡxüۡgü i nuã ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ фӥҡ%ӡҡ̲͑ֆӕ͖u۳xmatáta nüxüۡ nada۳u۳x na ñuxãcü ãŕ۳xgacü ya ЙΎфËӥ͑ֆɗɥիüۡ ya Tupana —ñanagürü.

9

Ngechuchu rü naxüchicüü (Mt 17.1-13; Lc 9.28-36) 2ॸRü 6 ga ngunexüۡguwena rü Ngechuchu

rü wüxi ga ma۳իЙӦ͑ľՓ͑իӡ. Rü ínayagagü ga Pedru rü Chaüۡtiágu rü CuáüۡիɥËҡ̲. Rü yéma yema ngúexüۡgüpe۳xewa naxüchicüü ga Ngechuchu. 3ॸRü niya ۳ uracüü ga naxchiru rü nacómüxüۡchi. Rü nataxuma i yauxchiruxüۡ i nüxüۡ cuáxüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ ͑ËΔ̲ӥիŕŕ%իüۡ. 4ॸRü nüxüۡ nadaugü ga Ería фӥͅΎɥËȍŃǣֆŃ̲ͮǣľËȍӕËȍӕ̲% idexagüxüۡ. 5ॸRü yexguma ga Pedru rü ñanagürü Ngechuchuxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ̲͑ľիŕËȍɗ͑ɗիɥ͑͑ӕ%ɗ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Rü tá tanaxü ya tomaŕ۳xpü۳x ya düxenü, rü wüxi ya cuxca۳x, фӥ͑ɥֆͅΎɥËȍŃca۳x, фӥ͑ɥֆ Eríaca۳x —ñanagürü. 6ॸRü yema na poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥիücۡ a۳x ga yema ngúexüۡgü, rü yemaca۳x ga Pedru rü tama nüxüۡ nacua۳x ga ͖͑ӕիӡ͖իüۡ. 7ॸRü yexgumatama wüxi ga caixanexüۡ ɞ͑фӥիɥ, rü natanügu nayanga۳i ۳xema. Rü yema caixanexüۡwa ɗ͑͑իӡǣՓӥիɗǣ͑ǣǣ͖իüۡ: —Daa ͑ɗիɥֆæȍӕ͑ľֆ͑ӥիüۡ changechaüۡxüۡchicü.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ9

114

‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕ! —ñaxüۡ. 8ॸRü yexgumatama nügücüwagu ínadaueguãchitanü, rü taxúexüۡma ga toguexüۡ nadaugü, rü NgechuchuxüۡիɥËҡ̲. 9ॸѠӥֆľիǣӕ̲ɞ͑իɥǣӥǣӕ͑Փǣǣӕ̲ ma۳իЙӦ͑ľ, rü Ngechuchu nüxna naxãga ga taxúemaãma na nüxüۡ yaxugüexüۡ ga yema yéma nüxüۡ nadaugüxüۡ, ñu۳xmatáta yuwa ínadaxgu ga nümax. 10ॸRü yemaca۳x ga yema ngúexüۡgü rü bexma nüxüۡ nacua۳xgü ga yema nüxüۡ nadaugüxüۡ. Natürü nügüna nacagü ga ҧËӥËȍɗǣ͑ֆɗɥիüۡ ga: ֤٘ӕՓɞ͑Āիǣӕٚ, ñaxüۡ. 11ॸRü ñu۳իӡËȍɗ ga yema ngúexüۡgü rü Ngechuchuna nacagü, rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ i ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü i ore i mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü ñanagürügü: ٘Ƅфɞҡ͑ɗիɥֆ͑ӥիɥфËӕիüۡЙ͑ә̲ӡËӥ?ٚ ñanagürügü. 12ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —kɗիËӥ̲͑ɗիɥɗƄфɞ͑ ͑ӥիɥф͑ә̲͑իӡիüۡ na chauxüۡpa ̲͑ľիŕŕ%իücۡ a۳x i guxüۡma. ¿Natürü tü۳xcüüۡ i ore i ümatüxüۡwa i ñaxüۡ: “Rü Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥ rü tá ngúxüۡ ninge, rü duüۡxüۡgü rü tá nüxüۡ ͑իΎľٚ, ñaxüۡ? 13ॸNatürü i choma rü pemaã nüxüۡ chixu, фӥƄфɞфӥ̲фӥ͑ә̲͑իӡ. Natürü ga duüۡxüۡgü rü nümagü nanaxwa۳xegüxüۡãcüma poraãcü chixri namaã nachopetü, yexgumarüüۡ ga ore ga ümatüxüۡwa nüxüۡ yaxuxüۡrüüۡ —ñanagürü. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ̲͑͑ľիŕŕǣՓӥիɗǣ buxüۡ ga n۳go ۳ xo nawa yexmaxüۡ (Mt 17.14-21; Lc 9.37-43) 14ॸRü

yexguma yema togü ga norü ngúexüۡgütanüwa nangugügu, rü yéma nüxüۡ nadaugü ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga yema ngúexüۡgüxüۡ ɞËȍΎ̲ŕǣӕ%Ëȍɗիüۡ.

Ѡӥ͖ӕիфľǣ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, rü yéma niporagatanücüü namaã ga yema ngúexüۡgü. 15ॸRü yexguma Ngechuchuxüۡ nadaugügu ga yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü, rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Rü guxüۡma naxca۳x nibuxmü na nüxüۡ ֆ̲͑Ύիŕǣӥիüۡca۳x. 16ॸRü nüma ga Ngechuchu rü nüxna naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —¿ӄËӥ͑ɗիɥɗЙľ̲̲͑% naxca۳x ípiporagatanücüüxüۡ? —ñanagürü. 17ॸRü wüxi ga yema duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, nuã cuxca۳x tüxüۡ chaga ya chaune, ľфӥҡӥ̲Փ͑͑ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗ n۳g۳oxo i tüxüۡ ͑ǣľǣիŕŕիüۡ. 18ॸ—Rü ngextá ɞҡ͑ǣŕի̲իüۡՓфӥ͑ǣŕի̲ҡӥիüۡ yaxüxgu rü waixüۡmüãnegu tüxüۡ naña. Rü tarüchia۳x, rü tixüۡ‫ڟ‬xchapüta, rü ͑ǣŕի̲ҡɗֆӕ%Ëȍɗ. Rü marü nüxüۡ chaca۳ax۳ üۡ i curü ngúexüۡgü na tümawa ínata۳xüchiãxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲n۳g۳oxo, natürü tama nüxü‫ ۡڟ‬ɗ͑իɥ͑ӥ—ñanagürü. 19ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pa Duüۡxüۡgü i Tama ֤իΥǣӥիüۡ, ¿ñuxguratáta i pemaã chanuxmaxüۡ rü yaxna pemaã Ëȍիɥ͑ӥիüۡ? ¡Nuã penaga ya yima bucü! —ñanagürü. 20ॸRü Ngechuchuxüۡtawa nanagagü ga guma bucü. Natürü yexguma Ngechuchuxüۡ nada۳u۳xgu ga yema n۳g۳oxo, rü guma bucüxüۡ naxü ga ͑ֆֆӕ%Ëȍɗիŕŕ%իüۡ. Rü yexma ñaxtüanegu nayangu. Rü yexma nidixegugü, rü narüchia۳x. 21ॸRü Ngechuchu rü guma bucünatüna naca, rü ñanagürü: —‫ع‬Ѡӥ͖ӕիǣӕ̲̲͑ɗիɥǣ naxca۳x inaxügüxüۡ ga yema? —ñanagürü. Rü guma bucünatü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ9

115

nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Nabuxgumamatama. 22ॸRü muŕ۳xpü۳իËӥ͑ɗ͑ǣŕ̲n۳g۳oxo rü üxüxetügu rü dexágu nanañaüۡxüۡ na ͑ǣŕ̲%Ëӥֆ̲%իüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ega cumaã nanguxüۡgu na ҧacü toxca۳x cuxüxüۡ, ¡rü cuxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüüۡgü, rü toxüۡ rüngüۡիŕŕ! —ñanagürü. 23ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Rü tü۳xcüüۡ “ega chomaã nanguüۡիǣӕٚ, ñacurügü? Erü guxüۡma natauxcha tümaca۳իֆֆɞիľ̲ֆիΦիŕ —ñanagürü. 24ॸRü yexguma ga guma bucünatü rü tagaãcü ñatarügü: —æȍֆիΥ. ¡Choxüۡ rüngüۡիŕŕ͑ ֆľիľф%ËӥËȍֆիΥիüۡca۳x! —ñatarügü. 25ॸRü yexguma Ngechuchu nüxüۡ da۳u۳xgu na muxüۡma ga duüۡxüۡgü marü yexma ngutaque۳xexüۡ, rü nananga ga yema n۳g۳oxo. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa N۳ g۳oxo i ͮǣľǣիŕŕфӕüۡ rü Ngauchi ۳իŕիŕŕфӕüۡx, ¡choma cuxüۡ Ëȍ̲ӕ͑͑ՓɞËӕիӡիӡիüۡ ya daa bucü, rü tagutáma wena nagu cuyaxücuxüۡ! —ñanagürü. 26ॸRü yexguma ga yema n۳g۳oxo rü aita naxü, rü wenaxãrü guma bucüxüۡ ͑ɗֆӕ%Ëȍɗիŕŕ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑Փɞ͑իӡիӡ, rü ñoma nayuxuchixüۡrüüۡ yéma nanata۳x. Rü yemaca۳x ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü ñanagürügü: —ͅфӥ͑ֆӕիӕËȍɗ͑ɗիɥ —ñanagürügü. 27ॸNatürü ga Ngechuchu rü naxme۳xgu nayayauxãchi, rü ɞ͑͑Āիŕŕ. Rü nüma ga guma bucü rü inachi. 28ॸRü yemawena ga Ngechuchu фӥՓӥիɗǣɥЙҡǣӕ͑ֆիӥËӕ̲͑%ǣ norü ngúexüۡgü. ѠӥֆŃ̲͑ӥիɥË͑ӥի͑ nacagü, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Corix, ¿tü۳xcüüۡ i toma rü taxuacüma ítanata۳իӥËȍɗɗ͑ǣŕ̲n۳g۳oxo? —ñanagürügü. 29ॸRü Ngechuchu

nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Tama ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲фľɞtanata۳իӥËȍɗɗ͑ǣŕ̲фüüۡ ɗիɥիüۡ i n۳g۳oxo. Natürü tanaxwa۳xe i Tupanana tanaxuaxüۡ na nüma ínata۳xüchiãxüۡca۳x. Rü ͑ǣŕ̲%ËӥիɗËҡ̲͑ɗիɥɗɞ͑իӡիӡիüۡ —ñanagürü. Ngechuchu ru wenaxãrü nanaxunagü ga norü yuchiga (Mt 17.22-23; Lc 9.43-45) 30-31ॸѠӥֆŃ̲ɗ͑իɥ%Ëȍɗфӥ

Gariréaanewa nachopetü. Natürü ga Ngechuchu rü tama nanaxwa۳xe ga texé nüxüۡ na cuáxüۡ ga na yéma nayexmaxüۡ, yerü norü ngúexüۡgüxüۡ ɞ͑͑ǣәľիŕŕ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥ, rü duüۡxüۡgü tá nayayauxgü rü tá nayama۳xgü. Natürü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡguwena rü táxarü namaxüۡ —ñanagürü. 32ॸNatürü ga nümagü rü tama meã nüxüۡ nacua۳xgü ga ҧËӥËȍɗǣ͑ֆɗɥիüۡ ga yema ore, rü namuüۡŕǣ͑ӥի͑͑͑Ëǣӥľիüۡ. ‫ع‬ҽľիŃҡҡɗիɥֆǣӕի%%фӥֆľիľфɗիɥիŕ? (Mt 18.1-5; Lc 9.46-48) 33ॸѠӥæЙľф͑ӡ%фӥɥ%͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥ.

Ѡӥֆľիǣӕ̲ɥիՓ͑ֆľի̲ǣӥǣӕ, rü Ngechuchu nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Rü ҧËӥ͑ɗիɥǣЙľǣӥ̲%naxca۳x piporagaetanüxüۡ ga namawa? —ñanagürü. 34ॸNatürü ga nümagü rü nangea۳xgümare, yerü ga namawa rü nachigagu nügümaã niporagaetanü ga ҡľիŃҡɗɥիüۡ ǣ͑ҡ͑ӥՓфӥֆľիľф̲ŕիŕ. 35ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ínarüto, rü nügüxüۡtawa naxca۳x naca ga yema 12 ga norü ngúexüۡgü, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃnaxwa۳xegu na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ9

116

guxãŕt‫ ڟ‬üwa na taxüxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ͑Ύիфɗфӥǣӕի%%фӥ͖իҡӥ̲ŕՓҡӥǣӥ ҡիӥիŕŕ͑ǣӕի%%фӥ͑ǣüۡիŕŕфӕüۡ ҡɗɥիüۡ —ñanagürü. 36ॸRü yemawena rü norü ngãxüۡҡ͑ӥǣӕ͑ֆËȍɗիŕŕǣՓӥիɗǣ buxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ËȍËӥӥǣӕ yayauxãchiãcüma ñanagürü: 37ॸ—Rü texé ya chauégagu meã nayaxúxe i wüxi i buxüۡ i ñaãrüüۡ, rü choxüۡ ͑ɗիɥɗ tayaxuxüۡ. Rü texé ya choxüۡ yaxúxe, rü tama choxüۡիɥËҡ̲ҡֆիӕ, natürü yima núma choxüۡ mucü ya Chaunatüxüۡ фӥҡ͑ɗիɥɗҡֆիӕիüۡ —ñanagürü. Texé ya tama taxchi aixe rü torü ngüۡիŕŕфӕüۡ ҡɗիɥ (Mt 10.42; Lc 9.49-50) 38ॸRü yexguma ga Cuáüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, nüxüۡ tadau ga wüxi ga yatü ga cuégagu n۳g۳oxogü íwoxüۡxüۡ. Natürü toma nüxna tanachu۳xu ga yema, yerü tama tatanüxüۡ ͑ɗիɥǣ nümax —ñanagürü. 39ॸNatürü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Tama name i nüxna na penachu۳xuxüۡ. ƄфӥҡľիŃֆËȍӕŃǣǣӕ͑իӦիľɗՓӥիɗɗ mexüۡ i Tupanaãrü poramaã üxüۡ, rü taxucürüwama yixcama chixri chauchiga tidexa. 40ॸErü texé ya tama taxchi aixe, rü tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ ҡɗիɥ. 41ॸRü texé ya woo wüxitama i pochiyuãcu i ĀľիЙľի͑%իŕnaxca۳x na chorü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ, rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü tá tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗ tümaãrü ãmare —ñanagürü.

ͮի%ӡËӥ̲͑ɗիɥ͑ЙľËĀӕǣӕɗ͑ǣӕիüۡ (Mt 18.6-9; Lc 17.1-2) 42ॸRü

ñanagürü ta: —Texé ya pecadugu nanguxŕŕի‫ ڟ‬ŕɗՓӥիɗɗ͖%

buxüۡgü i choxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ, rü tümaca۳x фӥ͑фӥ̲ľ̲ŕËȍɗ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲ wüxi ya nuta ya tacü tümanaxãwa tayangacuchi, фӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡիҡӥËȍɗӥՓ tüxüۡ tayatáe. 43-44ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ wüxi ya cuxme۳x pecadugu cuxüۡ ͑ǣӕիŕŕǣӕ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲ ícunadae. Ƅфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ cuboxme۳xãcüma cunayaxu i curü maxüۡ na tama guxüۡne ya cuxme۳x ya mexüۡnemaã nawa quita۳xcuchixüۡca۳x ya yima üxü ya n۳g۳oxogü nagu poxcuene ya taguma ixoxüۡne. 45-46ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ chi wüxi ya cucutü pecadugu cuxüۡ ͑ǣӕիŕŕǣӕ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲ ícunadae. Ƅфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ cubocutüãcüma cunayaxu i curü maxüۡ na tama guxüۡne ya cucutü ya mexüۡnemaã nawa quita۳xcuchixüۡca۳x ya yima üxü ya n۳g۳oxogü nagu poxcuene. 47-48ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗֆËӕիľҡӥ

pecadugu cuxüۡ ͑ǣӕիŕŕǣӕ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ i noxtacüma ícunacaxüchi. Erü ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗՓӥիɗҡ̲ֆ cuxetümaã Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa quixücu, na tama guxüۡne ya cuxetü ya mexüۡnemaã nawa quita۳xcuchixüۡca۳x ya yima üxü ya taguma ixoxüۡne ya n۳g۳oxogü nagu poxcuene i ngextá Υի̲ɗǣӥҡǣӕ̲ɞֆӕľիüۡwa. 49ॸ—Rü ɗիËӥ̲͖Ύ̲Υ͑ՓֆӕËӥф nagüxüۡrüüۡ ҡ͑ɗիɥ͑ǣӕի%ҡ̲ guxchaxüۡwa chopetüxüۡ. 50ॸ—Name ya yucüra. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ nangeacagu, ¿rü ñuxãcü tá wenaxãrü naxããca? ¡Rü meã pegüna pedaugü na ñoma yucüra ya taguma iyarüngeacacürüüۡ na namexüۡca۳x i perü maxüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥ̲ľ%Йľǣӥ̲%Йľ̲իŕ! —ñanagürü.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ10

117

ͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑%͑͑ǣәľիŕŕҡľ͑ҡ̲ namexüۡ na texé tümama۳xüۡ ítáxüۡ (Mt 19.1-12; Lc 16.18)

10

1ॸRü

yexguma ga Ngechuchu rü æЙľф͑ӡ%фӥɥ%͑ľՓɗ͑իӡ%Ëȍɗ. Rü Yudéaanewa naxüpetü rü ñu۳xmata natü ga Yudáüۡãrü tocutüwa nangu. Rü yéma rü wenaxãrü naxca۳x nangutaque۳xegü ga duüۡxüۡgü. Rü nüma фӥɗ͑͑իӥǣӥǣ͑͑͑ǣәľիŕŕҡľիüۡ guxüۡgurüüۡ. 2ॸRü ñuxre ga Parichéugü rü naxca۳ի͑իɥǣ͑͑ӥիüۡ yaxügüxüۡca۳x yerü chixexüۡǣӕ͑͑͑ǣӕիŕŕǣӥËȍüۡ. Rü

—ñanagürü. 10ॸRü yexguma marü ɥЙҡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü norü ngúexüۡgü rü wenaxãrü nüxna nacagüe naxca۳x ga yema. 11ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Rü yíxema tümama۳xüۡ ítáxe rü ͑ɥɗ͑ǣľ̲%%̲իŕфӥЙľËĀӕҡիӥ ͑ǣɥ̲%ɗ͑ǣŕ̲͑Ύիфɗüۡcü i tümama۳x. 12ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta, ega wüxi i nge íta۳իҡľǣӕфӥ͑ɥֆֆҡӥ̲%͑ի%ҡľǣӕ, rü ͑ǣɥ̲фӥҡЙľËĀӕɗիӥ—ñanagürü. Ngechuchu rü meã buxüۡgüxüۡ nayaxu (Mt 19.13-15; Lc 18.15-17) 13ॸRü yéma Ngechuchuxüۡtawa tüxüۡ

nagagü ta ga ñuxre ga buã۳xta na tüxüۡ yemaca۳x nüxna nacagüe, rü ֆ͑ǣΥǣӥǣӥիücۡ a۳x. Natürü ga yema norü ñanagürügü: —¿Namexüۡ i cuxca۳x na ngúexüۡgü rü inanaxügüe ga tüxüۡ na wüxi ya yatü rü naxma۳xüۡ ínatáxüۡ? yangagüxüۡ ga guxema tümaxãcüxegüxüۡ —ñanagürügü. 3ॸRü nüma nanangãxüۡ, Ngechuchuxüۡtawa gagüxe. 14ॸRü yexguma rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Rü ҧËӥֆɗɥիüۡ ga yemaxüۡ nada۳u۳xgu ga Ngechuchu, rü ͅΎɥËȍŃЙľիüۡ muxüۡ? —ñanagürü. 4ॸRü ۡ ͑%ŕՓnangu۳x, rü ñanagürü nüxüۡ: nümagü nanangãxügü, rü ñanagürügü: ۡ —Chanaxwa۳xe i chauxüۡҡՓ͑իɥɗ¡ӕիüۡgü. —ͅΎɥËȍŃ͑ӥիü nixu ga na tama ۡ ‫ؽ‬Ѡӥҡ%իӢɗ͑ӥի͑penachu۳xuxüۡ! Erü Tupana nachu۳xuxü na wüxi ya yatü rü ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa rü tümaca۳ի͑ɗիɥֆֆɞիľ̲ ínatámaxüۡ, ega wüxi i popera i ñaã buxüۡgürüüۡ taxuüۡma i chixexüۡxüۡ icuáxe. ta۳իǣӥЙ͑ľ͑ǣɥի͑͑ի%իǣӕ 15ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü texé —ñanagürügü. 5ॸRü yexguma ga ya tama wüxi i buxüۡrüüۡ Tupanaxüۡ yaxúxe Ngechuchu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü ۡ na tümaãrü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիücۡ a۳x, rü tagutáma nüxü: —Rü yema na taxúegama na ۡ ͑ǣӕҡիӥËӕɗ͑ǣŕ̲͑%͑ľɗҽӕЙ͑ Йľիɥ͑ӥŕիüǣǣӕ͑ɗիɥǣͅΎɥËȍŃǣҡ̲ pexna nachúãxüۡ ga pexma۳xüۡ na ípetáxüۡ. ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa —ñanagürü. 16ॸRü nüma 6ॸ—Natürü noxriarü ügügu, rü Tupana rü tüxüۡ naganagütanü ga guxema buã۳xta, rü 7 ҡӥ̲ŕфӕǣӥǣӕ͑իӥme۳xãcüma ñanagürü nanaxü ga yatüxüۡ rü ngexüۡ. ॸ—Rü ͑ǣŕmaca۳իֆֆҡӥфӥҡ͑͑ҡӥфӥ͑ŕ͑ tüxüۡ: —¡Tupana pexüۡ rüngüۡxŕŕ۳x! ‫ ڟ‬իüۡca۳x. —ñanagürü. ͑ɗիӡǣËȍɗ͑naxma۳xmaã inaxãӡ 8ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͑ǣŕ̲ҡիфľфӥ͖Ύ̲ ՠӥիɗǣֆҡӥǣĀɥŕфӕã۳xüۡchixüۡ wüxitama i duüۡxüۡrüüۡ ҡ͑ɗիɥǣӥ. Rü Ngechuchumaã nidexa ̲фӥҡ%ӡҡ̲ҡիфľ͑ɗիɥ, erü wüxi (Mt 19.16-30; Lc 18.18-30) 9 ҡҡ̲͑ɗիɥ. ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x 17ॸѠӥֆľիǣӕ̲̲фӥɗ͑իӡ%ËȍɗËȍüۡgu ҡիӕËӥфӥՓҡľիŃ͑ӥǣӥ͑ҡֆիɥǣËȍɗիŕŕ ga Ngechuchu, rü yéma naxca۳x niña ga ɗ͑ǣŕ̲ҡիфľɗҽӕЙ͑͑ӥǣӥ̲͑ӕǣӥիüۡ El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ10

118

wüxi ga yatü. Rü nape۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xü, rü nüxna naca rü nayacaxãp ñanagürü nüxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡ ya mecüx, ¿ҧacü tá chaxüxüۡ na chanayaxuxüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ? —ñanagürü. 18ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ, ٘ͅľËӥ͖ٚËӕфӥǣӥËȍΎիüۡ? ƄфӥҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ɗիɥֆ̲ľËӥɗիɥËӥ, rü nataxuma i to. 19ॸCuma rü marü nüxüۡ cucua۳x i Tupanaãrü mugü i ñaxüۡ: ٘‫ؽ‬ҽ%ӡҡ̲Ëӕ̲ŕҡ, фӥҡ%ӡҡ̲͑ɥ i ngemaã icupe, фӥҡ%ӡҡ̲ ‫ ڟ‬ax۳ , фӥҡ%ӡҡ̲ĀΎфիüۡ cungɥta۳ quixu i togüchiga, фӥҡ%ӡҡ̲ quidorata۳ax۳ , фӥҡӥ̲ǣ͑իɥ͑ӥ ya cunatü rü cue!ٚ ñaxüۡ —ñanagürü. 20ॸRü yexguma ga guma yatü rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, rü chorü bucümatama meã chanaxaure i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ mugü i nüxüۡ quixuxüۡ —ñanagürü. 21ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nüxüۡ nangechaüۡãcüma nüxüۡ nadawenü, rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Rü wüxixicatama cuxü‫ ۡڟ‬nataxu. ‫ؽ‬Ѡӥɞɗիӡ, rü namaã yataxe i guxüۡma i curü ͑ǣŕ̲իüۡgü, rü ñu۳իӡËȍɗҡΎǣӥɗ͑ǣľфӥ ͑ǣŕ̲իüۡãx۳ güxüۡ͑͑ի%ɗ͑ǣŕ̲Ëӕфӥ natanü! Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡËӕիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗËӕËȍɗËɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փľ͑фӥ̲фӥ̲͑ľ ɗËȍΎՓľËӕфӥիӡ—ñanagürü. 22ॸNatürü nüma ga guma yatü rü nanaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕ ga yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣֆľ̲ ore. Rü nangechaüۡ%Ëӥ̲ɞ͑ɗիӡ, yerü ̲͑ӕիӡËȍɗǣ͑Ύфӥֆľ̲իüۡgü. 23ॸRü Ngechuchu rü nüxüۡ nidaugüãchi, rü ñanagürü norü ngúexüۡgüxüۡ: —ͮǣӕիËȍիӥËȍɗҡ͑ɗիɥ͑ҽӕЙ͑

ãŕ۳իǣËӥɞֆɗɥիüۡwa na yachocuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ Āɥŕфӕã۳xüۡchigüxüۡ —ñanagürü. 24ॸRü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥǣ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgü namaã ga yema ore. Natürü ga Ngechuchu rü wenaxãrü namaã nüxüۡ nixu, rü ñanagürü: —Pa Chauxacügüx, ñuxãcü wüxi i guxchaxüchixüۡ ͑ɗիɥ͑ Tupana ãŕ۳իǣËӥɞֆɗɥիüۡwa na yaxücuxüۡ i wüxi i duüۡxüۡ. 25ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü ñoma wüxi i cameyu na ҡիӕËӥфӥՓ̲ՓӥիɗֆӕËӕ̲իŕҡӥՓ naxüpetüxüۡ%фӥֆľիľф͑фӥǣӕիËȍ̲ŕ naxca۳x i wüxi i duüۡxüۡ ɗĀɥŕфӕã۳xüۡchixüۡ na yaxücuxüۡ i ngextá Tupana ãŕ۳xgacü ɞɗիɥիüۡwa —ñanagürü. 26ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgü, rü yexeraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Rü nügüna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Rü texé tá e۳ի͑ҡɗիɥֆ͑ֆիәիľɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ? —ñanagürügü. 27ॸRü Ngechuchu rü nüxüۡ nadawenü, rü nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Yatügü фӥҡիӕËӥ̲͑ӥǣӥ̲͑իŕŕ, natürü Tupanaãxü‫ ۡڟ‬фӥ͑ҡӕիËȍɗ͑ǣŕ̲, erü Tupanaca۳x rü nataxuma i ҧacü i guxchaxüۡ —ñanagürü. 28ॸRü yexguma inanaxügü ga Pedru ga na yadexaxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Toma rü marü yéma tanawogü ga guxüۡma ga torü yemaxüۡgü ͑ËӕՓľҡфӥիɥիüۡca۳x —ñanagürü. 29-30ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü texé ya chaugagu rü ore i ̲իŕիŕŕфӕüۡgagu tümapatana, rü e۳xna ҡӥ̲ŕ͑ľŕǣӥ͑, rü e۳ի͑ҡӥ̲ŕya۳xgüna, rü e۳ի͑ҡӥ̲ŕ͑, rü e۳xna tümanatüna, rü e۳xna tümaxãcügüna, rü e۳xna ‫ ڟ‬ɗիӡիŕ, rü tá tümaãnegüna ngŕ̲ tanayaxu i tümaãrü natanü. Rü aixcüma ñu۳xma i ñoma i naãnewa rü tá tanayaxu

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ10

119

i 100 e۳xpü۳xcüna ya tümapatagü, rü ҡӥ̲ŕ͑ľŕǣӥ, фӥҡӥ̲ŕya۳xgü, rü ҡӥ̲ŕǣӥ, rü tümaxãcügü, rü tümaãnegü. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta tanayaxu i ngúxüۡgü i togü tá tüxüۡ ɗ͑ǣľիŕŕǣӥիüۡ. Natürü yixcamaxüۡra i Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü tá tanayaxu i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 31ॸ—Natürü muxüۡma i nümaxüۡ i ñu۳xma ñoma i naãnewa duüۡxüۡgü wixpe۳xewa ӥǣӥիŕŕիüۡ, фӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü ҽӕЙ͑ҡՓɗիՓľ̲͑͑իӥǣӥիŕŕ. Rü muxüۡma i nümaxüۡ i ñu۳xma ñoma i naãnewa duüۡxüۡǣӥՓɗիՓľ̲ӥǣӥիŕŕիüۡ, фӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü Tupana tá wixpe۳իľՓ͑͑իӥǣӥիŕŕ—ñanagürü. Ngechuchu rü wenaxãrü nanaxunagü ga norü yuxchiga (Mt 20.17-19; Lc 18.31-34)

YerucharéüۡՓ̲͑իɥ. Rü nüma ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüpe۳իľǣӕ͑ɗիӡ. Rü nümagü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ, rü yema togü ga duüۡxüۡgü ga wixweama ãgüxüۡ rü namuüۡŕ. Rü Ngechuchu rü wenaxãrü noxrüwama naxca۳x naca ga yema 12 ga norü ngúexüۡgü. Rü inanaxügü ga namaã nüxüۡ na yaxuxüۡ ga ҧacü tá nüxüۡ na üpetüxüۡ. 33ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —Pema nüxüۡ pecua۳x na marü ingaicaxüۡ na ‫ ڟ‬a rü Yerucharéüۡwa ingugüxüۡ. Rü ngŕm duüۡxüۡgü rü tá chixri chomaã nachopetü. Rü paigüarü ãŕ۳xgacügü rü ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü i ore i mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡna tá choxüۡ naxuaxüۡgü. Rü nümagü rü tá chomaã nanaxuegugü na chayuxüۡ, фӥҡ͑ǣŕ̲ Dumacüۡ۳ãx۳ güna choxüۡ namugü. 34ॸRü ͑ǣŕ̲ǣӥҡ͑ɗիɥɗËȍӕǣӕ 32ॸRü

idauxcüraüۡgüxüۡ. Rü tá choxna nacuaixgüe, rü tá choxna nanac۳uaixcagü, rü tá choxüۡ ͑ֆӕիŕŕǣӥ. Natürü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡguwena táxarü chamaxüۡ —ñanagürü. Chaüۡtiágu rü Cuáüۡ rü wüxi ga ngüۡիŕŕca۳x ínacagü (Mt 20.20-28) 35ॸRü Ngechuchuca۳ի͑իɥǣ Chaüۡtiágu rü Cuáüۡ ga Zebedéu nanegü, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, tanaxwa۳xe i toxca۳x Ëӕ͑իӥɗ͑ǣŕ̲͑ǣüۡիŕŕɗnaxca۳x tá cuxna tac۳axüۡ —ñanagürügü. 36ॸRü nüma rü nüxna naca, rü ñanagürü: —¿ӄacü ͑ɗիɥɗpenaxwa۳xexüۡ na pexca۳x chanaxüxüۡ? —ñanagürü. 37ॸRü ñanagürügü: —Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ãŕ۳xgacüxüۡ

quingucuchigu, rü tanaxwa۳xe na wüxie i toma rü curü tügünecüwawa tarütoxüۡ, rü togue i curü ҧoxwecüwawa —ñanagürügü. 38ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pema rü tama nüxüۡ pecua۳x na ҧacüca۳x ípec۳axüۡ. ¿Rü pexü‫ ۡڟ‬chi natauxchaxüۡ i na peyaxaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲իľիüۡ i üxchiüxüۡ i choma tá chixaxüxüۡ? ¿Rü namaã chi peporaexüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡ i tá chingexüۡ? —ñanagürü. 39ॸRü nümagü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —ͮǣŕ̲%Ëӥ, namaã tá taporae —ñanagürügü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —kɗիËӥ̲ҡ͑ɗիɥɗËȍӕիфüüۡ peyaxaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲իľիüۡ i üxchiüxüۡ rü chauxrüüۡ ngúxüۡ na pingegüxüۡ. 40ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ËȍΎфӥ

tügünecüwawa rü chorü ҧoxwecüwawa na perütogüxüۡca۳x, rü tama cho۳xme۳xwa ͑͑ǣŕի̲͑Йľի͑Ëȍ͑ի%իüۡ, erü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ10ٍॷ11

120

Chaunatü tá tüxna nanaxã ya yíxema tümaca۳իɞֆɗɥիŕ—ñanagürü. 41ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣֆľ̲ togü ga 10 ga ngúexüۡgü, rü Chaüۡtiágumaã rü Cuáü̲ۡ%͑͑ӕŕ. 42ॸNatürü Ngechuchu naxca۳x naca rü ñanagürü nüxüۡ: —Pema nüxüۡ pecua۳x i togü i nachiüۡ%͑ľǣӥՓфӥ͑͑ǣŕի̲ǣӥɗ ãŕ۳xgacügü i nügü nacua۳xgügu na namexüۡ na nuãcü namuãxüۡ i norü duüۡxüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕ̲ãŕ۳xgacügü i taxüۡgü rü norü duüۡxüۡgüarü yora nügü ͑ɗիɥǣӥիŕŕ. 43ॸ—ͮҡӥфӥҡ%ӡҡ̲ ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗЙľҡ͑ӥՓ. Erü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃnaxwa۳xegu na guxããrü ֆľիľф͑ҡɗɥիüۡ i petanüwa, rü name ͑ɗիɥɗ͑Ύիфɗфӥǣӕի%%фӥ͑ǣüۡիŕŕфӕüۡ na ҡɗɥիüۡ. 44ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃɗ petanüwa naxwa۳xegu na ҡӥ̲̲ӥËӥǣӥľфӕ͑ҡɗɥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ noxri rü guxüۡma i tümamücügüarü ngüۡիŕŕфӕüۡ ͑ҡɗɥիüۡ. 45ॸ—Rü woo i choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü tama togü choxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡca۳ի͑ɗիɥɗ͑ә̲Ëȍիӡիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ә̲Ëȍիӡ͑Āӕüۡxüۡgüxüۡ charüngüۡիŕŕիüۡca۳x rü naxca۳x ichanaxãxüۡca۳x i chorü maxüۡ, na ͑ǣŕ̲%ËӥËȍ͑իӥҡ͑ӥիüۡca۳x na norü pecadugüna ínanguxüۡxüۡca۳x i muxüۡma i duüۡxüۡgü —ñanagürü. ´фҡɗ̲Ńӡǣ͑ǣľիľҡӥËӥիüۡ ͑фӥ̲ľիŕŕǣͮǣľËȍӕËȍӕ (Mt 20.29-34; Lc 18.35-43) 46ॸѠӥ֤ľфɗËәфӥɥ%͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥ.

Rü ͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑фӥիɥǣ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgü rü muxüۡma ga togü ga duüۡxüۡgü. Rü ֆľիǣӕ̲ǣӕ̲ɥ%͑ľ%фӥgu۳xwa nangugüchaüۡgu ga nüxna na ínachoxüۡxüۡ,

rü yéma namacüwawa narüto ga wüxi ga ͑ǣľիľҡӥËӥǣ´фҡɗ̲Ńӡǣӕãŕǣ‫ ڟ‬Ëӥǣҽɗ̲Ńӡ nane. 47ॸRü yexguma guma ngexetücü nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣͮǣľËȍӕËȍӕǣ Nacharétucüãۡ۳ ի۳ ͑ֆɗɥիüۡ ga guma yéma üpetücü, rü inanaxügü ga poraãcü aita na naxüxüۡ, rü: —Pa Ngechuchu ya Dabítanüxüۡx, ¡cuxü‫ ۡڟ‬changechaüۡtümüüۡ! —ñanagürü. 48ॸNatürü muxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü ínanangaxüchigüama ga na iyanangeáxücۡ a۳x. Natürü ga nüma rü yexeraãcü aita naxüama, ñaxüۡmaã: —Pa Dabítanüxüۡx, ¡cuxüۡ‫ ڟ‬changechaüۡtümüüۡ! —ñaxüۡmaã. 49ॸRü yexguma ga nüma ga Ngechuchu rü inayachiãchi, rü ñanagürü: —¡Naxca۳x peca! —ñanagürü. Rü guma ngexetücüca۳x nacagü, rü ñanagürügü: —‫ͮؽ‬ҡ%ŕфӥɗ͑Ëȍɗ! Rü cuxca۳ի͑ɗիɥɗ nac۳axüۡ —ñanagürügü. 50ॸRü guma ngexetücü rü yexacü nanaña ga norü gáuxüۡchiru. Rü inayuxnagü rü Ngechuchuca۳ի͑ɗիӡ. 51ॸRü Ngechuchu nüxna naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —¿ӄacü ͑ɗիɥɗcunaxwa۳xexüۡ na cuxca۳x chanaxüxüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga guma ngexetücü, rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, chanaxwa۳xe na chidauchixüۡ —ñanagürü. 52ॸRü yexguma ga Ngechuchu, rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ƚËӥ, ɞɗիӡ! Rü marü cuxca۳ի͑ɗҡ͑ľľфӥËӕֆիΥ—ñanagürü. Rü yexgumatama ga guma ngexetücü rü nidauchi, фӥͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑фӥիӡǣ namawa. Ngechuchu rü Yerucharéüۡgu naxücu (Mt 21.1-11; Lc 19.28-40; Cu 12.12-19)

marü Yerucharéüۡãrü ngaicamana nangugü ga Ϙфɞ¡ӕ͑ľËӥфӥMa۳իЙӦ͑ľ%фӥ͑ǣɗË̲͑ ֆľի̲ǣӥ͑ľǣɥ%͑ľի%Ëӥǣӥǣ´ľËȍǣӕŃ

11

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ11

121

rü Betániã. Rü yexguma yéma nangugügu, rü Ngechuchu nanamu ga taxre ga norü ngúexüۡgü. 2ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —¡Gua tórü to۳xma۳xtawa ͑ǣŕի̲͑ľֆɥ%͑ľի%ËӥՓЙľիɥ! Rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ՓЙľ͑ǣӕǣӥǣӕ, фӥ͑ǣŕի̲ tá nüxüۡ peyangau i wüxi i cowaruxacü i ͑ǣŕի̲͑ǣիüۡxüۡ i taguma texé natagu aunagüxüۡ. ‫ؽ‬ѠӥЙľֆՓŕիüۡ rü nuã penaga! 3ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃЙľի͑ caxgu na ҧacüca۳իЙľֆՓŕիüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ cowaruxacü, ¡rü tümamaã nüxüۡ pixu rü ñapegügü: “Torü Cori nanaxwa۳xe, rü ñu۳xma ҡҡ̲͑͑ҡľǣӕիŕŕٚ, ñapegügü! 4ॸRü ֆŃ̲͑իɥ. Rü yexma namacüwagu nüxüۡ nayangaugü ga yema cowaruxacü ǣՓӥիɗǣɥpataa۳xüۡtagu ngaxüۡxüۡ. 5ॸRü ñuxre ga duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ rü nüxna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿ӄacü ípexüe? ¿Rü tü۳xcüüۡ ЙľֆՓŕիüۡ i ͑ǣŕ̲ËΎՓфӕիËӥ? —ñanagürügü. 6ॸRü nümagü ga yema ngúexüۡgü, rü yema ore ga Ngechuchu namaã nüxüۡ ixuxüۡãcü nanangãxüۡgü. Rü yemaca۳x tama nüxna nanachu۳xgü. 7ॸRü natagu nanac۳h۳agümü ga naxchirugü. Rü yemaãcü Ngechuchuxüۡtawa nanagagü. Rü nüma ga Ngechuchu rü natagu naxaunagü. 8ॸRü muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü naxchirumaãtama nanac۳h۳amagü. Rü ҡΎǣӥфӥ͑ɥիãt‫ ڟ‬ügü ga naãnewa nadaüۡxüۡmaã nayac۳h۳amagü. 9ॸRü yema duüۡxüۡgü ga nape۳xegu ãgüxüۡ rü yema togü ga wixweama ãgüxüۡ, rü tagaãcü ñanagürügü: —¡Cuxüۡ ҡҡիŕŕǣӥ! ¡Rü ̲͑ľիŕËȍɗֆֆɗ̲ҽӕЙ͑ŕg‫ ڟ‬agu núma ӡËӥ! 10ॸ‫ؽ‬Ѡӥ̲͑ľիŕËȍɗֆֆɗ̲ãŕ۳xgacü ya núma ngucü yexgumarüüۡ ga nuxcümaüۡcü ga tanatü ga Dabí ãŕ۳xgacü

ɗիɥիǣӕфüüۡ! ¡Rü cuxüۡ ҡҡիŕŕǣӥ, Pa ҽΎ͑ҡӥֆġիӡǣӕËӥ! —ñanagürügü. 11ॸRü Yerucharéüۡgu naxücu ga Ngechuchu, rü tupauca ga taxüۡneca۳x ͑ɗիӡ. Rü meãma guxüۡwama inanadauaxüۡne. Rü ñu۳իӡËȍɗֆľ̲͑Ύфӥ 12 ga ngúexüۡǣӥ̲%´ľҡ͑ɗ%%фӥɥ%neca۳x nataegu, yerü marü nayáuane. Ngechuchu rü ori ۳x ga iguera ga ngearü oõxüۡmaã chixexüۡ naxuegu (Mt 21.18-19)

moxüۡãcü yexguma Betániãwa ɗ͑իɥ%ËȍɗǣӕǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑ҡɗֆ. 13ॸRü yaxüۡgu nüxüۡ nadau ga wüxi ga ori ۳x ga iguera ga ããt‫ ڟ‬üxüۡ. Rü nüma ga Ngechuchu rü naxca۳ի͑ɗիӡ͑ íyadauãxüۡca۳x rü ngoxi nayexma۳x ga norü o. Natürü yexguma naxüۡtawa nanguxgu, rü taxuüۡma inayangau, rü naãt‫ ڟ‬üxüۡիɥËҡ̲, yerü tauta norü owa nangu. 14ॸRü yexguma rü ñanagürü igueraxüۡ: —¡Tagutáma texé wena cuxüۡ ҡ̲ә%фӥΎΥի! —ñanagürü. Rü norü ngúexüۡgü rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣֆľ̲. 12ॸRü

Ngechuchu ínanawoxüۡ ga yema tupauca ga taxüۡnewa taxegüxüۡ ga duüۡxüۡgü (Mt 21.12-17; Lc 19.45-48; Cu 2.13-22)

yexguma Yerucharéüۡwa nangugügu, rü Ngechuchu rü tupauca ga taxüۡnegu naxücu. Rü inanaxügü ga na ínawoxüۡãxüۡ ga yema yéma ҧacümaã taxegüxüۡ rü naxca۳x taxegüxüۡ. Rü nanawoegu ga norü mechagü ga yema duüۡxüۡǣӥǣֆŃ̲Āɥŕфӕ̲%ҡիľǣӥիüۡ rü muxtucumaã taxegüxüۡ. 16ॸRü nanachu۳xu ga texé ҧacü na yéma ngepetüxüۡ tupauca ga taxüۡnemachiawa. 17ॸRü ɗ͑͑իӥǣӥǣ͑͑͑ǣәľիŕŕҡľիüۡ, rü 15ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ11

122

ñanagürü: —Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Chopata rü guxüۡma i nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ güarü ֆӕ̲ӥիŕЙҡüۡgu tá naxãŕǣ‫ ڟ‬ٚ, ñanagürü. Natürü pema rü ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡpataüۡ Йľֆիɥիŕŕ ngɥta۳ —ñanagürü. 18ॸNatürü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣЙɗǣӥфӥãŕ۳xgacügü rü ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, rü inanaxügüe ga naxca۳x na nadaugüxüۡ ga ñuxãcü Ngechuchuxüۡ na yama۳xgüxüۡ. Yerü nüxüۡ namuüۡŕ, yerü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü yema norü ngu۳իŕŕҡľ̲%͑ҡ%ŕǣӥ. 19ॸNatürü yexguma marü nayáuanegu, ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgümaã ͑ӥի͑ɞ͑ɗիɥǣǣӕ̲ɥ%͑ľ. Narüñ۳ľիŕǣֆľ̲ɗǣӕľфǣ͑ǣľфӥΎΦիüۡ (Mt 21.20-22)

moxüۡãcü pa۳xmama rü igueraxüۡtawa nachopetü. Rü yéma nüxüۡ nadaugü ga na nañ۳ľիŕիüۡ ñu۳xmata 20ॸRü

naxchúma۳xãwa nangu. 21ॸRü yexguma ga Pedru rü nüxna nacua۳xãchi ga yema ɥ͑ľ%Ëӥ͑ǣӕЙľҡӥիüۡ, rü ñanagürü Ngechuchuxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, dücax i iguera ga chixexüۡ namaã cuxueguxüۡ, rü marü narüñ۳ľիŕ —ñanagürü. 22ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —¡Nüxü‫ۡڟ‬ ЙľֆիΥǣӥֆҽӕЙ͑! 23ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ wüxie daa ma۳իЙӦ͑ľիüۡ tamuxgu na ֆիӡǣËȍɗիüۡca۳x rü taxtü i taxüۡchiüwa nügü na yatáexüۡca۳x, фӥËȍɗЙľǣ͑իɥ͑ӥ, ľǣɗիËӥ̲ЙľֆիΥǣӥ%Ëӥ̲͑ӥիüۡ ͑ǣŕ̲͖Йľǣӥǣӕ. 24ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x pemaã nüxüۡ chixu rü guxüۡma i ҧacü i

naxca۳x ípec۳axüۡ ɗЙľфӥֆӕ̲ӥիŕՓ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ЙľֆիΥǣӥիüۡ na marü penayaxuxüۡ, rü aixcüma tá penayaxuxüۡ. 25ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥǣӕ,

͑ҡӥфӥ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗҧacüca۳x texémaã ͑Йľ͑ӕŕիüۡ, ¡rü tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ pengechaüۡ! ͑Ьľ͑ҡӥֆĀիӡǣӕËӥфӥҡЙľիüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡxüۡca۳x i perü pecadugü. 26ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Йľ̲ҡ̲ҡӥիü‫ۡڟ‬ nüxüۡ pengechaüۡgügu, rü Penatü ya ĀիӡǣӕËӥфӥҡҡҡ%ӡҡ̲Йľիüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ —ñanagürü. Ngechuchuna nacagüe na texéarü oregagu tupauca ga taxüۡnewa nangu۳իŕŕҡľիüۡ (Mt 21.23-27; Lc 20.1-8) 27ॸRü yemawena rü Yerucharéüۡca۳x nawoegu. Rü yexguma Ngechuchu rü tupauca ga taxüۡ͑ľǣӕֆիӡǣӥËȍɗǣӥֆ͑ľ, rü naxca۳ի͑իɥǣЙɗǣӥфӥãŕ۳xgacügü, фӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, rü togü ga ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü. 28ॸRü nüxna nacagüe, rü ñanagürügü: —‫ع‬ҽľիŃфӥ̲ӕǣǣӕ͑ɗիɥɗ cunaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ә̲Ëӕիӥիüۡ? ¿Rü texé cuxüۡ tamu na cunaxüxüۡca۳x i ͑ǣŕ̲? —ñanagürügü. 29-30ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Choma rü tá ta pexna chaca, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍΎիüۡ pengãxüۡgu i ͑ǣŕ̲Йľի͑naxca۳x chac۳axüۡ, rü choma rü tá ta pemaã nüxüۡ chixu na texé choxüۡ muxüۡ na chanaxüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲. ¿Rü texé tanamu ga Cuáüۡ na duüۡxüۡgüxüۡ ínabaiüۡիŕŕիüۡca۳x? ‫ع‬ѠӥҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡ ga namucü rü e۳xna duüۡxüۡgümare?

—ñanagürü. 31ॸRü yexguma ga nümagü rü inanaxügüe ga nügümaã na yaporagatanücüüxüۡ, rü ñanagürügü: —Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ11ٍॷ12

123

٘ҽӕЙ͑͑ә̲̲͑͑ӕٚ, ñagügügu, rü nüma rü chi ñanagürü tüxüۡ: “¿Tü۳xcüüۡ ga tama nüxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ?ٚ ñanagürü chi tüxüۡ. 32ॸ‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡËӥфӥՓ rü: ֤٘ҡӥǣӥ̲фľ͑ә̲̲͑͑ӕٚ, ñatarügügü tá? Rü yema ñanagürügü yerü duüۡxüۡgüxüۡ namuüۡŕ. Yerü guxüۡma ga duüۡxüۡǣӥфӥ͑ֆիΥǣӥфӥɗիËӥ̲ Tupana nanamu ga Cuáüۡ na nüxüۡ yaxuxüۡca۳x ga norü ore. 33ॸRü yemaca۳x Ngechuchuxüۡ nangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Tama nüxüۡ tacua۳x ga texé núma na namuxüۡ ga Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ —ñanagürügü. Rü yexguma ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —æȍΎ̲фӥҡҡ%ӡҡ̲ pemaã nüxüۡ chixu na texé choxüۡ muxüۡ na chanaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ËȍΎի͑naxca۳x pec۳axüۡ —ñanagürü. Cua۳xruüۡ ga puracütanüxüۡ ga chixexüۡgügu ixuxüۡ (Mt 21.33-46; Lc 20.9-19)

12

1ॸRü Ngechuchu rü inanaxügü ga ore ga cua۳xruüۡgügu ixuxü̲ۡ%͑͑͑ǣәľիŕŕҡľիüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Nayexma ga wüxi ga

yatü ga norü naãnegu ubanecü ücü. Rü ínanapoxegu, rü nanaxü ga wüxi ga ubaarü yauxtüxüۡxüۡchica, rü wüxi ga dauxüۡtaechica na meã nüxna nadauxüۡca۳x ga guxüۡma. Rü ñu۳իӡËȍɗ ñuxre ga puracütanüxüۡna nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ. Ѡӥ̲͑%̲͑͑ľիŕŕ͑ ngãxüۡǣӕ̲͑%͑ǣɥիüۡ yatoyexüۡca۳x ga yema ubatanü. Rü ñu۳իӡËȍɗǣֆľ̲ naãneãrü yora rü to ga nachiüۡãnewa ͑իӡ. 2ॸ—Rü yexguma nawa nanguxgu ga na yadauxüۡ ga yema ubagü, rü guma

yatü rü yéma puracütanüxüۡgüxüۡtawa nanamu ga wüxi ga norü duüۡxüۡxüۡ na naxca۳x íyac۳axüۡca۳x ga yema ubagü ga nüxna üxüۡ. 3ॸ—Natürü yema puracütanüxüۡgü rü nayayauxgü, rü nanac۳uaixgü ga guma yatüarü duüۡxüۡ. Rü taxuüۡma ga ubagü nüxna naxãgü, rü yemaãcü ínayamugü. 4ॸ—Rü yexguma ga guma yatü rü to ga norü duüۡxüۡxüۡ yéma namu. Natürü ga guma rü nayama۳իŕфӕǣӥ, rü namaã naguxchigagü. 5ॸ—Rü yexguma rü to ga norü duüۡxüۡxüۡ yéma namu. Natürü nayama۳xgü. Rü yemawena, rü yéma nanamugü ga muxüۡma ga togü ga norü duüۡxüۡgü. Natürü ga yema puracütanüxüۡgü rü nayac۳uaixgü ga ñuxre, rü togü rü nanadai. 6ॸ—Rü yexguma rü nüxü‫ۡڟ‬ ínayaxü ga nanexüۡchi ga poraãcü nüxüۡ nangechaüۡcü. Rü düxwa guma nanexüۡ yéma namu, ֆľфӥ͑ӥ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥǣӕ фӥËȍɗ͑͑ľǣ͑իɥ͑ӥŕǣֆľ̲ puracütanüxüۡgü. 7ॸ—Natürü yexguma guma cori nanexüۡ nadaugügu ga yema puracütanüxüۡgü, rü nügümaã ñanagürügü: ٘ͮǣŕ̲%фӥҡ͑ɗիɥɗ͖%͑%͑ľɗ yixcama. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%tayama۳xgü na tóxrü ͑ֆɗɥիüۡca۳x!͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ. 8ॸ—Rü yemaãcü nayayauxgü, rü nayama۳xgü. Rü yema ubanecüpechinüwa nayata۳xgü ga naxüۡne. 9ॸ—Rü ñu۳xma rü pexna chaca, ¿pexca۳x rü ҧacü tá naxü ya yima ӕ¡͑ľËӥфӥֆΎф̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ puracütanüxüۡgü i chixexüۡgü? Rü dücax, ‫ ڟ‬ҡ͑իӡ, rü tá nanadai i rü ngŕ̲ ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥҡ͑ӥիüۡgü, rü togüna tá ͑͑ի%ɗ͑ǣŕ̲ӕ¡͑ľËӥ. 10ॸ—¿Taguma e۳xna nawa pengúe i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ? Ƅфӥ͑ǣŕ̲Փфӥ͖͑ǣӥфӥ:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ12

124

٘Ѡӥֆɗ̲͑ӕҡֆ̲ľËӥֆɥ%фӥ üruüۡgü nüxüۡ oechirécü, rü ñu۳ի̲фӥֆɗ̲ҡ̲͑ɗիɥֆ ҽӕЙ͑͑ӥիɥфֆիӥËӕËȍɗËӥ͑ namaã inaxügüãxüۡca۳իֆɥЙҡ. 11ॸѠӥҡΔфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥ ga naxücü ga yema, rü ñu۳xma фӥ̲͑ľիŕËȍɗɗtaxca۳իٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. 12ॸRü yexguma ga yema paigüarü ãŕ۳xgacügü, rü ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, rü togü ga ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü, rü Ngechuchuxüۡ niyauxgüchaüۡ. Yerü nüxüۡ nacua۳իǣӥǣ͑Ëȍɗǣ͑ֆɗɥիüۡ ga yema ore ga cua۳xruüۡgu yaxuxüۡ. Natürü duüۡxüۡgüxüۡ namuüۡŕфӥyemaca۳x taxuüۡma namaã naxüe. Ѡӥ͑ӥի͑ֆŃ̲ɞ͑ɗիɥ̲фľ. Ãŕ۳xgacüaxü‫ ۡڟ‬Āɥŕфӕ̲%͑իӥҡ͑ӥիüۡchiga (Mt 22.15-22; Lc 20.20-26) 13ॸRü

yexguma ga yema ãŕ۳xgacügü rü Ngechuchuxüۡtawa nanamugü ga ñuxre ga norü duüۡxüۡgü ga Parichéugü rü Erodetanüxüۡgü na nüxna yacagüexüۡca۳x, rü ngoxi ҧacü rü chixexüۡ ga dexamaã nüxüۡ nangãxüۡ na yemaãcü ãŕ۳xgacügüxüۡtawa na íyaxuaxüۡgüãxüۡca۳x. 14ॸRü nümagü rü naxüۡҡՓ͑իɥ, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, nüxüۡ tacua۳իфӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ nüxüۡ quixuxüۡ i ore. Rü tama duüۡxüۡǣӥǣ̲фľËӕիɥ͑ӥ, erü tama norü düxétüxüۡnegu cudawenü, natürü ͑Ëӥ̲͑ɗիɥɗËӕ͑ǣӕǣӥիüۡ. Rü aixcüma Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕɗĀӕüۡxüۡgü na Tupana naxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲̲͑իŕիüۡca۳x. ¡Tomaã nüxüۡ ixu! Ѡӥ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕֆ ãŕ۳xgacü ya tacü ya Dumacüۡ۳ãx۳ totanüwa ͑ǣɥիüۡ yauxchaüۡcü ¿rü namexüۡ ֆɗɥիüۡ na ͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ taxãxüۡ, rü e۳xna tama?

—ñanagürügü. 15ॸNatürü ga Ngechuchu rü nüxüۡ nacua۳xama ga na chixexüۡgu ̲͑%͑իɥ͑ӥŕիüۡ ga yema duüۡxüۡgü woo meã namaã na yanadexagüxüۡ. Rü yemaca۳x ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ chixexüۡgu choxüۡ Йľ͑ǣӕիŕŕËȍüۡxüۡ? ‫ͮؽ‬ӕ%͑ǣɥիüۡ Йɗ͑ǣľɗՓӥիɗҡËȍɗ͑ӥɗĀɥŕфӕ ͑͑ǣɥիüۡ chadauxüۡca۳x! —ñanagürü. 16ॸRü yéma naxüۡҡՓ͑ǣɥիüۡ nangegü ga ՓӥիɗҡËȍɗ͑ӥǣĀɥŕфӕ. Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Texéchicüna۳xã rü ҡľիŃŃǣ͑ɗիɥɗ͑ǣɥǣӕӥիüۡ? —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Dumacüۡ۳ãx۳ ya ãŕ۳xgacü ya tacüchicüna۳ի%͑ɗիɥ—ñanagürügü. 17ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Ãŕ۳իǣËӥ͑͑ǣɥիüۡ Йľի%ɗ͑ǣŕ̲ãŕ۳իǣËӥфӥɗիɥËӥ, rü ҽӕЙ͑͑͑ǣɥիüۡ Йľի%ɗ͑ǣŕ̲ ҽӕЙ͑%фӥɗիɥËӥ! —ñanagürü. Rü yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕ, rü namaã na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Ngechuchuna nacagüe rü ngoxi wena ̲͑իŕɗĀӕüۡxüۡgü (Mt 22.23-33; Lc 20.27-40)

yemawena rü Ngechuchuxüۡtawa ínayadaugü ga ñuxre ga Chaduchéugü. Ѡӥ͑ӥ̲ǣӥ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ yaxugüexüۡ na ҡǣӕҡ̲Փľ̲͑͑իŕիüۡ i yuexüۡ. Rü yemaca۳x Ngechuchuna nayacagüe, rü ñanagürügü: 19ॸ—Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓфӥ͖͑ǣӥфӥ: ٘Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗֆֆҡӥ naxma۳x ngexacüyane nayu۳xgu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ŕ͑ľŕҡ̲ ͑ǣɥ̲%͑ի%ma۳իɗ͑ǣŕ̲ yutecü i naxüۡma۳x, na ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ի%ի%Ëӥիüۡca۳x ya ͑ŕ͑ľŕǣ̲фӥֆӕËӥٚ, 18ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ12

125

ñanagürü ga yema ore. 20ॸ—Dücax, nayexma ga 7ǣ͑ӥǣӥľ͑ľŕǣӥ. Rü naxãma۳x ga guma yacü, natürü tauta naxãxãcüyane nayu. 21-22ॸ—Rü yexguma ǣ͑ɥǣ͑ŕ͑ľŕ͑ӥիɥ͑ǣɥ̲%͑ի%ma۳x ga yema ngecü, natürü guma rü ta nayu rü nangexacü. Rü yexguma ga guma norü tomaŕ۳xpü۳իǣ͑ŕ͑ľŕ͑ӥիɥ͑ǣɥ̲% naxãma۳x, natür ü yexgumarüüۡtama nüxüۡ nangupetü. Rü yemaãcü, gucüma ga guma 7ǣ͑ӥǣӥľ͑ľŕфӥ͑ǣɥ̲% naxãma۳x ga yema nge. Rü gucüma nayue tauta naxãxãcüyane. Rü düxwa ͑ǣɥ̲фӥҡɗֆӕǣֆľ̲͑ǣľ. 23ॸ—Rü dücax, ͑ǣŕիǣӕ̲ֆӕľիüۡ Փľ̲͑իŕǣӕ, ¿rü ngexcürüücü naxma۳իҡɗֆɗիɥɗ ͑ǣŕ̲͑ǣľ? Yerü gucüma ga guma 7 ga ͑ӥǣӥľ͑ľŕǣӥ͑ǣɥ̲%͑ի%ma۳x —ñanagürügü. 24ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pema rü ípetüe erü tama nüxüۡ pecua۳x i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ, rü tama nüxüۡ pecua۳x i ñuxãcü na naporaxüۡ ya Tupana. 25ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ yuexüۡ Փľ̲͑իŕǣӕ, rü taxúetáma tixãma۳xgü rü e۳xna tixãtegü. Erü ĀիӡËüۡ۳ãx۳ i Tupanaãrü orearü ngeruüۡgürüüۡ ҡҡɗիɥǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲. 26ॸ—Pema choxna peca i yuexüۡãrü dagüchiga. ¿Natürü tama e۳xna nawa Йľ͑ǣәľɗҽӕЙ͑%фӥΎфľǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ ǣ͑ɥի%Ëӥǣ íiya ۳ uxratanünechigaxüۡ íyaxuxüۡwa? Erü ֆľ̲ΎфľՓфӥͅΎɥËȍŃիüۡ ñanagürü ga Tupana: ٘æȍΎ̲͑ɗիɥɗk¡фáüۡãrü Tupana, rü ʊËȍфӥҽӕЙ͑, rü Acobuarü ҽӕЙ͑ٚ, ñanagürü. 27ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ΎфľՓ͑ӥիüۡ tacua۳իфӥҽӕЙ͑фӥ̲իŕիüۡãrü Tupana

͑ɗիɥфӥҡ̲ֆӕľիüۡ%фӥ͑ɗիɥ, erü nape۳xewa rü taxúema tayu. Rü ͑ǣŕ̲%ËӥɗЙľ̲фӥЙΎф%ËӥɞЙľҡӥľ —ñanagürü. ͮǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥ̲ӕɗǣӕիüۡ i norü ̲ӕǣӥфӥֆľիľфɗիɥիüۡ (Mt 22.34-40) 28ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣәľիŕŕфӕüۡ ga ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓngu۳իŕŕҡľիüۡ, rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣֆľ̲ҡΎǣӥǣ namücügü ga Ngechuchumaã na íyaporagatanücüüxüۡ. Rü nüma rü nüxüۡ nicua۳xãchi ga meãma na nangãxüۡãxüۡ. Rü yemaca۳x Ngechuchuca۳ի͑ɗիӡ, rü nüxna naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ‫͑ع‬ǣŕիüۡrüüxüۡ i Tupanaãrü ̲ӕ͑ɗիɥɗǣӕիüۡ i norü mugüarü yexera ɗիɥիüۡ? —ñanagürü. 29ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —ͮǣŕ̲ Tupanaãrü mu i guxüۡ i norü mugüarü ֆľիľфɗիɥիüۡ, фӥ͖%͑ɗիɥ, ñanagürü: ٘‫ؽ‬ʊЙľфӥիɥ͑ӥŕ, ЬʊфŃ͑ľËüۡ۳ãx۳ gü! Rü nüma ya Cori ya tórü Tupana, фӥֆɗիɗËҡ̲͑ɗիɥֆҡΔфӥæΎфɗ. 30ॸ¡Rü nüxüۡ nangechaüۡ ya Cori ya curü Tupana guxüۡne ya curü maxüۡnemaã, rü guxüۡ i Ëӕ%ŕ̲%, rü guxüۡ i nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡmaã, rü guxüۡ i curü poramaã!ٚ ñanagürü. 31ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲͑Ύфӥҡիфľɗ Tupanaãrü mu, rü ñanagürü: “¡Rü nüxüۡ nangechaüۡ i cumücü na cugü cungechaüۡxüۡrüüۡ!ٚ ñanagürü. Rü nataxuma i to i Tupanaãrü ̲ӕɗ͑ǣŕ̲ǣӥфӥֆľիľфɗիɥիüۡ —ñanagürü. 32ॸRü yexguma ga yema ͑ǣәľիŕŕфӕüۡ ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľիüۡ, rü ñanagürü Ngechuchuxüۡ: —Marü name, Pa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ12

126

ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ľфӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ nüxüۡ quixuxüۡ ͑ՓӥիɗիɗËҡ̲͑ֆɗɥիüۡ ya Tupana, фӥ͑ҡիӕ̲ֆ͑ɥ. 33ॸ—Rü ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑իüۡ na ingechaüۡxüۡ guxüۡne ya tórü maxüۡnemaã, rü guxüۡ i nagu фӥիɥ͑ӥիüۡmaã, rü guxüۡ i tórü poramaã, rü nüxüۡ na ingechaüۡxüۡ i tamücü i yigü na ingechaüۡxüۡrüüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i naxüۡnagü i Tupanaca۳x naćaixüۡ i tupaucaarü artaruwa ínagugüxüۡãrü yexera ɗիɥիüۡ —ñanagürü. 34ॸRü yexguma Ngechuchu nüxüۡ da۳u۳xgu ga mexüۡgu na ͑իɥ͑ӥ%Ëӥ̲͑͑͑ǣ%իüۡãxüۡ ga yema ͑ǣәľիŕŕфӕüۡ ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľիüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Marü tama taxüۡ cuxüۡ‫ڟ‬ nataxu na cunayaxuxüۡ ya Tupana na curü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիücۡ a۳x —ñanagürü. Rü yemawena rü marü taxuüۡma nügü ͑ЙΎфիŕŕ͑͑ӥի͑ֆËËȍɗǣӥիücۡ a۳x. ‫ع‬ҽľիŃ͑͑ľ͑ɗիɥֆæфɗѸҡӕ? (Mt 22.41-46; Lc 20.41-44)

yexguma tupauca ga taxüۡnewa ɞ͑͑ǣәľիŕŕҡľֆ͑ľǣͮǣľËȍӕËȍӕ, rü duüۡxüۡgüna naca, rü ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü i mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ i ñagüxüۡ: “Yima Cristu ya Tupana nüxüۡ unetacü rü nuxcümaüۡcü ga ãŕ۳xgacü ga Dabítaa ͑ɗիɥٚ, ñagüxüۡ? 36ॸ—¿Rü ñuxãcü i ͑ǣŕ̲%ËӥֆĀľիǣӥիüۡ? Yerü nümatama ga Dabí, фӥֆľիǣӕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ ͑%ŕՓɗĀľիǣӕфӥ͖͑ǣӥфӥ: “Cori ya Tupana rü chorü Corixüۡ 35ॸRü

ñanagürü: ‘¡Nuã chorü tügünecüwawa rüto ñu۳xmatáta nüxüۡ ËȍфӥЙΎф̲ŕɗËӕфӥ ӕՓ͑ӥǣӥ͑Ëӕǣ͑իɥ͑ӥŕիücۡ a۳x!ٔॸٚ ñanagürü ga yema orewa. 37ॸ—¿Natürü ͖ӕիӡËӥфӥՓɗġ¡ɞҡֆɗɥիüۡ ya Cristu,

ega nümatama ga Dabí, rü norü Corimaã naxuãgu? —ñanagürü. Rü yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ, фӥҡ%ŕ%Ëӥ̲ Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬ɗ͑фӥիɥ͑ӥŕ. Ngechuchu rü nüxüۡ nixu na tama yameãrü maxüۡãx ۳ güxüۡ ga yema ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ (Mt 23.1-36; Lc 11.37-54, 20.45-47) 38ॸNgechuchu

rü norü ngu۳իŕŕҡľՓфӥ ñanagürü: —‫ؽ‬Ьľիӕ%ŕǣӥnaxca۳իɗ͑ǣŕ̲ ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥɗͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ! Erü nümagü rü norü me ͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ ɗ͑իËȍɗфӕ̲%͑͑իɥ%͑ľ%իüۡ. Rü nanaxwa۳xegü na cayewa duüۡxüۡgü meã nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣӥիüۡ. 39ॸ—Rü ngutaque۳xepataüۡǣӥՓфӥ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥɗ ãŕ۳xgacügüma۳xwe۳xewa na natogüxüۡ. Rü Υ͑ǣӥɗҡիüۡՓфӥ͑ǣŕ̲Υ͑%фӥ yoraxüۡtawa ügüxüۡ i nachicaca۳x nadaugü. 40ॸ—Natürü tüxna nanapuxüۡ ya tümapatagü ya yíxema yutegüxe. Rü ñu۳իӡËȍɗnanama۳իŕŕɗ͑Ύфӥֆӕ̲ӥիŕǣӥ͑ ͑ǣŕ̲ǣӕ͑ӥǣӥyacu۳xgüxücۡ a۳x rü duüۡxüۡgü ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕիücۡ a۳x na aixcüma mexüۡgü na ֆɗիɥǣӥիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ӥ̲ǣӥҡ͑ɗիɥɗ yexeraãcü napoxcuexüۡ —ñanagürü. ֤ӕҡľËӥǣ͑ǣľфӥĀɥŕфӕã۳xcü ga Tupanaca۳իĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ ixãcü (Lc 21.1-4) 41ॸWüxicana ga Ngechuchu rü tupauca ga taxüۡ͑ľ%фӥĀɥŕфӕËȍɗüۡãrü to۳xma۳xtawa narüto. Rü yéma inadawenü ga ñuxãcü duüۡxüۡǣӥֆľի̲͑ǣɥիüۡ na yanaxücuchigüxüۡ ǣ͑ΎфӥĀɥŕфӕǣӥ. Rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga ɗĀɥŕфӕã۳xgüxüchixüۡ фӥֆľի̲͑ǣɥիüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ12ٍॷ13

127

͑ֆфӥ͑ӕËӕËȍɗǣ̲ӕիӡËȍɗËӥǣ͑Ύфӥ Āɥŕфӕ. 42ॸRü ngürü yéma ingu ga wüxi ga ֆӕҡľËӥǣ͑ǣľфӥĀɥŕфӕã۳xcü. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ Փӥիɗǣֆľ̲ĀɥŕфӕËȍɗüۡǣӕ͑ǣɥիüۡ ɗֆфӥիӥËӕËȍɗǣҡիфľҡËȍɗ͑ӥǣĀɥŕфӕիËӥ ga ítanücü. 43ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüca۳x naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü ͖%͑ǣľËӥɗֆӕҡľËӥɗ͑ǣľфӥĀɥŕфӕã۳xcü, rü guxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀɥŕфӕËȍɗüۡǣӕĀɥŕфӕ ͑ǣɥիüۡ ixücuchigüxüۡ%фӥֆľիľф͑ǣɥիüۡ ixã. 44ॸErü guxü̲ۡɗҡΎǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ inaxãgü i ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ‫ ڟ‬íyaxügücü. ͮҡӥфӥ͑ǣɥ̲ ͑ǣɥիüۡ‫͑ ڟ‬ҡӕիֆ͑ľ͑ǣɥիüۡ ixã i gu۳xcüma i ͑ǣɥիüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕxma۳իËӥɗ͑ǣɥфӥΥ͑ҡ͑ӥ —ñanagürü. Ngechuchu nanaxunagü na tupauca ga taxüۡnegu tá na napogüexüۡ (Mt 24.1-2; Lc 21.5-6)

13

1ॸRü

yexguma tupauca ga taxüۡ͑ľՓɞ͑իӡիӡǣӕǣ Ngechuchu, rü wüxi ga norü ngúexüۡgü rü ñanagürü nüxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx ¡dücax ͖ӕի%Ëӥ͑ɗ̲ľիŕËȍɗֆĀҡӕЙӕËֆ itaxüۡne rü naxtapü۳xarü nutagü! —ñanagürü. 2ॸNatürü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pema nüxüۡ pedaugü ya guxüۡnema ya yima tupauca ya taxüۡ͑ľ%фӥɥЙҡǣӥ. Natürü pemaã nüxüۡ chixu rü aixcüma guxüۡnema ya daa ɥЙҡǣӥфӥҡ͑ǣӕ͑ЙΎǣӥľ. Rü norü nutagü rü taxucütáma nügüétü naxüxüra, rü bai tá ya wüxi —ñanagürü. Cua۳xruüۡgü i tá nüxüۡ idauxüۡ naxüۡpa na nagúxüۡ i naãne (Mt 24.3-28; Lc 21.7-24, 17.22-24) 3-4ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥϘфɞ¡ӕ͑ľËӥфӥ

Ma۳իЙӦ͑ľǣҡӕЙӕËǣҡիüۡneãrü

to۳xma۳իҡՓֆľի̲͑ľՓ͑իɥ. Rü yéma narüto ga Ngechuchu. Rü Pedru rü Chaüۡtiágu rü Cuáüۡ rü Aüۡdré rü naxüۡҡՓ͑իɥ͑͑ΎիфӥՓ̲͑ӥի͑ nacagüexüۡca۳x. Rü ñanagürügü: —Tanaxwa۳xe i tomaã nüxüۡ quixu na ñuxgu tá nangupetüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ quixuxüۡ. ¿Rü ҧËӥҡ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ cua۳xruüۡ i nawa nüxüۡ tacuáxüۡ na nangupetüchaüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲? —ñanagürügü. 5ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬Ьľիӕ%ŕǣӥ͑ҡիәľ̲Йľիüۡ ՓΎ̲ӥիŕŕիüۡca۳x! 6ॸ—Ƅфӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i duüۡxüۡgü tá ínangugü, rü chaugu tá nügü nicu۳xgü, rü ñanagürügü tá: ٘æȍΎ̲͑ɗիɥɗæфɗѸҡӕٚ, ñanagürügü tá. Ѡӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i duüۡxüۡgüxüۡ tá ͑ՓΎ̲ӥիŕŕ. 7ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣӕ͑͑ӥǣӥnaćaixüۡ i nachiüۡãnegü i ngaicamagüxüۡ rü togü i nachiüۡãnegü i yaxüۡgugüxüۡ, ‫ؽ‬фӥҡ%ӡҡ̲ ͑ǣŕmaca۳x pe¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ! Erü ՓΎľҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑͑ǣӕЙľҡӥ. ͮҡӥфӥҡ%ӡҡ̲͑%͑ľ%фӥgu۳ի͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲. 8ॸ—Erü wüxi i nachiüۡãne rü to i nachiüۡãnemaã tá nügü nadai. Rü wüxi ya ãŕ۳xgacüarü churaragü rü to i ãŕ۳xgacüarü churaragümaã tá nügü nadai. Rü muxüۡma i nachicawa rü tá naxɥã۳xãchiane. Rü tá taiya nangu۳x. Natürü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲фӥ͑Ύфӥ ӥǣӥ̲фľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡ i tá ngupetüxüۡ. 9ॸ—¡Rü meã pegüna pedaugü! Erü ãŕ۳xgacügüpe۳xewa tá pexüۡ nagagü, rü ngutaque۳xepataüۡgügu tá pexüۡ nic۳uaixgü. Rü nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügüpe۳xewa tá pexüۡ nagagü naxca۳x na chorü duüۡxüۡǣӥ͑Йɗիɥǣӥիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡЙľիü‫ ۡڟ‬natauxcha na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ13

128

͑ǣŕ̲ãŕ۳xgacügümaã nüxüۡ pixuxüۡ i chauchiga. 10ॸ—Natürü naxüۡpa na nagúxüۡ i naãne rü tanaxwa۳xe i ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗ̲իŕիŕŕфӕüۡ rü guxüۡ i nachiüۡãnewa na naxunagüxüۡ. 11ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲

ãŕ۳xgacügüpe۳xewa pexüۡ nagagügu, ¡rü ҡ%ӡҡ̲ЙľիΎľǣ%ŕǣӥnaxca۳x na ҧacümaã tá penangãxüۡxüۡ! ¡Rü namaã nüxüۡ Йɗիӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲ Tupana pexna ãxüۡ na nüxüۡ pixuxüۡca۳x! Ƅфӥҡ%ӡҡ̲Йľ̲͑ɗիɥ͑ЙɗĀľիǣӥիüۡ, ͑ҡӥфӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ҡ͑ɗիɥɗ pewa idexaxüۡ. 12ॸ—Ѡӥ͑ӥǣӥľ͑ľŕǣӥՓ tátama rü ãŕ۳xgacügüxüۡtawa nügü ínayaxuaxüۡǣӥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥҡӥիüۡ naćaixüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta i papagü rü mamagü rü tá naxãcügüxüۡ ínayaxuaxüۡgü. Rü nümagü i naxãcügü фӥҡ͑͑ҡӥǣӥ̲%фӥ͑ŕǣӥ̲%͑͑ӕŕ, rü tá tüxüۡ ínayaxuaxüۡgü na ãŕ۳xgacügü tüxüۡ nad۳aixüۡca۳x. 13ॸ—Rü guxüۡ i naãnewa rü duüۡxüۡgü tá pexchi naxaie naxca۳x na chorü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ. Natürü yíxema naŕt‫ ڟ‬üwa meã Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ֆիΥΥ̲իŕ, rü yíxema tá ҡɗիɥֆɗիËӥ̲͑ֆիәիľɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 14ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ peda۳u۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲%ӡ%Ëȍɗիüۡ rü %ӡËӥ̲իüۡchixüۡ ɗËȍɗիľիŕŕфӕüۡ i ngextá tama íinaxwa۳xexüۡՓ͑͑͑ǣŕի̲իüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ֆֆɞիľ̲֤ӕĀŃ͑ľՓ ͑ǣŕի̲ǣӥիľ, rü tanaxwa۳xe i ma۳իЙӦ͑ľ%͑ľՓҡ¡ӕի̲ӥ. Rü texé ya yíxema nüxüۡ daumatüxe, ‫ؽ‬фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ ɗ̲ľ%͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲! 15ॸ—Rü ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgu texé tümapataa۳xtüwa ͑ǣŕի̲ǣӕ, rü tama name i tümapatagu tayangaxi na ҧËӥɗҡӥ̲%фӥ͑ǣŕ̲իüۡ tayayaxuxüۡca۳x. 16ॸ—Rü texé ya

ҡӥ̲%͑ľՓ͑ǣŕի̲իŕфӥҡ̲̲͑ľɗ tümapataca۳x tataegu na tümachirugü tayayaxuxüۡca۳x. 17ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ ngunexüۡgügu, rü wüxi i ngechaüۡ ҡ͑ɗիɥ i tümaca۳x ya yíxema ngexegü ya itacharaüۡǣӥիľфӥֆɞիľ̲̲ɥի%Ëӥǣӥիľ. 18ॸ—¡Rü Tupanana naxca۳x peca i perü ֆӕ̲ӥիŕՓ͑ҡ̲ǣӕ͑ľɗիӥֆ͑ľ pexüۡ na nangupetüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ! 19ॸ—Ƅфӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgügu фӥЙΎф%Ëӥҡ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ǣәիüۡ ga noxri Tupana naãne ixügügumama taguma yexmaxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Փľ͑фӥ ҡǣӕҡ̲͑͑ǣŕի̲. 20ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ҽӕЙ͑ҡ̲͑͑Ύիфľիŕŕǣӕɗ͑ǣŕ̲ ngunexüۡgü, rü taxúetáma tamaxüۡ. ͮҡӥфӥҽӕЙ͑фӥ̲фӥ͑͑͑Ύիфľիŕŕɗ ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgü erü tüxüۡ nangechaüۡ ya yíxema noxrüxüۡ tüxüۡ yadexechixe. 21ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃЙľիüۡ ñagügu: “Dücax, Ā͑ɗիɥֆæфɗѸҡӕٚ, ñagügu, rü e۳xna: ٘Ǿӕ͑ɗիɥֆæфɗѸҡӕٚ, ñagügu, ‫ؽ‬фӥҡ%իӢ i nüxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ! 22ॸ—Erü Cristugüneta rü Tupanaãrü orearü uruüۡgüneta tá ínangugü. Rü tá nanaxügü i muxüۡma i cua۳xruüۡgü i taxüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ, ega nüxüۡ‫ڟ‬ natauxchagu, rü tá tüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ woo ya yíxema duüۡիŕǣӥֆҽӕЙ͑ҡ̲ tüxüۡ idexechixe. 23ॸ—‫ؽ‬Ьľիӕ%ŕǣӥ! Erü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡ͑ǣӕЙľҡӥիüۡ, rü marü naxüۡpa pemaã nüxüۡ chixu. ͵ӕի%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ҡľǣӕǣӕֆ Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥ (Mt 24.29-35, 42, 44; Lc 21.25-36) 24ॸ—Natürü

marü nangupetügu i ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡgü, фӥ͑ǣŕ̲ ngunexüۡgügu rü tá nixo ya üa۳xcü rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ13ٍॷ14

129

ҡ%ӡҡ̲ɗ͑¡իɗֆҡӕľ̲Ëӥ. 25ॸ—Rü ՓΎф̲Ëӕфɗǣӥфӥŕիҡǣӥфӥҡ͑фӥֆɗ. Rü guxü̲ۡɗĀիӡՓ͑ǣŕի̲իüۡ rü tá naxɥã۳xãchitanü rü nachicana tá ͑ɗիɥǣËȍɗҡ͑ӥ. 26ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗ duüۡxüۡgü rü tá nüxüۡ nadaugü ya Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥ͑Ëɗի͑ľիüۡgu ɞ͑իɥիüۡ i guxüۡma i norü poramaã rü norü ngóonexüۡmaã. 27ॸ—Rü tá nanamu i norü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ na tüxüۡ nanutaque۳xexüۡca۳x ya yíxema Tupana tüxüۡ idexechixe ya guxüۡwama ͑ǣŕի̲ǣӥիľ͖u۳xmatáta naãne íyacuáxüۡwa nangu. 28ॸ—‫ؽ‬ʊЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ ñaã ngu۳իŕŕҡľɗori ۳x i iguerachiga, rü naxca۳x pengúe! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ngexwacaxüۡxüۡ i nachacüüxacügü iyarüyixgu rü naxüátügu, фӥ͑ǣŕ̲Փ nüxüۡ pecua۳ի͑Йիҡҡӕ͑ľËӥֆɗɥիüۡ. 29ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ nüxüۡ peda۳u۳xgu na nangupetüxüۡ i ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, rü ͑ǣŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ pecua۳x na paxaxüchi tá ínanguxüۡ ya Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥ. 30ॸ—Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ ñu۳xma pemaã nüxüۡ chixuxüۡ rü aixcüma tá nangupetü naxüۡpa na nayuexüۡ i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲̲իŕիüۡ. 31ॸ—ġիӡǣӕիüۡ i naãne rü ñoma i naãne rü tá inayarüxo. Natürü chorü ore rü tagutáma inayarüxo, rü aixcüma tá ningu. 32ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ rü ngora i nagu tá nangupetüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ pemaã nüxüۡ chixuxüۡ, rü Tanatü ya ҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳x i ñuxgu tá na nangupetüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲, rü taxúema ya togue nüxüۡ tacua۳x. Rü woo i norü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ rü tama nüxüۡ nacua۳xgü, rü woo i choma na ͮ͑ľËȍɗɥիüۡ rü tama nüxüۡ chacua۳x i

ñuxgu tá na nangupetüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲. ¡ipedaue rü Йľիӕ%ŕǣӥ! Erü tama nüxüۡ pecua۳x i ҧacü rü ngora tá íchangu i chomax. 34ॸ—Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, фӥ͑͑͑ǣŕիǣӕ̲фüۡ ya wüxi ya yatü ֆɗիӡ%ËȍɗËȍüۡcü na to i nachiüۡãnewa ͑իӡիüۡca۳x rü norü duüۡxüۡgüxüۡ mucü na nüxna nadaugüxüۡca۳x ya nachiüۡ. Rü ՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüna nanaxã i norü puracü, фӥ͑ǣŕ̲ɥã۳xãrü dauruüۡ ‫ ڟ‬a meã nüxna rü nanamu na ngŕm 35-36 ۡ ॸ—‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x name nadauxüca۳x. ͑ɗիɥɗЙľ̲фӥɗЙľĀӕľ! Erü tama nüxüۡ 33ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x,

pecua۳x i ñuxgu tá ínangu ya yima cori ֆɥЙҡфӥֆΎф, rü bexmana noxri nachütagu, rü e۳xna ngãxüۡcüügu, rü e۳xna ota icaxgu, rü e۳xna noxri yangóonegu. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ipedaue na ngürüãchi ínanguxgu tama ípepeeyane pexüۡ na íyanguéüۡxüۡca۳x! 37ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ ore i pemaã nüxüۡ chixuxüۡ, rü guxüۡ i duüۡxüۡgüca۳ի͑ɗիɥ. ¡Rü ipedaueecha! —ñanagürü. Ãŕ۳xgacügü naxca۳x nadaugü na ñuxãcu Ngechuchuxüۡ yayauxgüxüۡ (Mt 26.1-5; Lc 22.1-2; Cu 11.45-53)

taxre ga ngunexüۡ nataxu ga na nawa nanguxüۡ ga Yudíugüarü ЙľҡǣԖЙľҡӥËȍɗǣǣ͑ǣӕ͑͑ǣΥ۳xgüãxüۡ ǣЙ%ӡǣ͑ǣľфӥЙӕիŕŕфӕüãۡ x‫ ڟ‬üۡ. Rü ga paigüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü naxca۳x nadaugü ga ñuxãcü bexma duüۡxüۡgüechita Ngechuchuxüۡ na yayauxgüxüۡ rü na yama۳xgüãxücۡ a۳x. 2ॸYerü nümaxüۡ rü ñanagürügü: —Taxucürüwama ñu۳xma petagu tayayauxgü, erü duüۡxüۡgü rü tá ҡ̲%͑͑ӕŕ—ñanagürügü.

14

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ14

130

Wüxi ga nge rü Ngechuchuerugu inaba ga pumara

üxüۡ rü tá ta nüxüۡ nixugügü. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ǣɥի͑nacua۳xãchie i duüۡxüۡgü —ñanagürü ga Ngechuchu.

(Mt 26.6-13; Cu 12.1-8) 3ॸѠӥͮǣľËȍӕËȍӕфӥ´ľҡ͑ɗ%Փ͑իӡ

͑ЙҡՓǣæȍɗ̲ӡǣ rüchaxünecümaã naxugüãcü. Rü yexguma mechawa natoyane, rü yéma ingu ga wüxi ga ngecü ga wüxiweüۡ ga pumara ga yixichixüۡ ga tatanüxüۡchixüۡ yéma ngecü. Rü iyapoyenagu ga yema pumarachixüۡ ga nuta ga ̲ľիŕËȍɗËӥnaxca۳x, rü Ngechuchuerugu inaba. 4ॸNatürü ñuxre ga yema yéma yexmagüxüۡ фӥ͑͑ӕŕnaxca۳x ga yema naxüxüۡ ga yema ngecü, rü nügümaã ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ ͑ǣŕի̲ inaxaiyaxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Йӕ̲ф? 5ॸ—Rü ͑фӥ̲ľ̲ŕËȍɗ͑ɗիɥɗ300 tachinü i Āɥŕфӕǣӕ̲͑%ɗҡիľ, rü ñu۳իӡËȍɗ͑ǣŕ̲ Āɥŕфӕ̲%͑ӥիüۡ irüngüۡիŕŕɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗ͑ǣľфӥĀɥŕфӕã۳xgüxüۡ —ñanagürügü. Ѡӥֆľ̲%Ëӥ͑ǣɥËȍɗǣ nidexagü ga yema nge. 6ॸNatürü ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Ngexrüma! ¿Tü۳xcüüۡ ͑ǣɥիüۡ pechixewe? Ƅфӥ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲%͑իӥիüۡ, rü wüxi i mexüۡ ͑ɗիɥ. 7ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ ͑ǣľфӥĀɥŕфӕã۳xgüxüۡ rü guxüۡgutáma Йľҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ pexüۡ‫ ڟ‬natauxcha na nüxüۡ perüngüۡիŕŕիüۡ i ͑ǣŕիǣӕ̲penaxwa۳xegu. Natürü i ËȍΎ̲фӥҡ%ӡҡ̲ǣӕիüۡgu petanüwa Ëȍ͑ǣŕի̲. 8ॸ—Rü ñaã nge rü inaxü i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑ǣɥիüۡ‫ ڟ‬tauxchaxüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳x yoxni choxüۡ ipumaraxüۡne naxüۡpa na ichatáxüۡ. 9ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü guxüۡ i naãnewa i ngextá duüۡxüۡgü nüxüۡ íixugügüxüۡwa i Ύфľɗ̲իŕիŕŕфӕüۡ, rü ñaã ngecü chomaã

Yuda rü ãŕ۳իǣËӥǣӥ̲%̲͑͑ľիŕŕ͑ ñuxãcü tá na Ngechuchuxüۡ yayauxgüxüۡca۳x (Mt 26.14-16; Lc 22.3-6) 10ॸѠӥ֤ӕĀʊËфɗәҡľǣՓӥիɗǣֆľ̲12 ga ngúexüۡtanüxüۡ ɗիɥիüۡ, rü Yudíugüarü paigüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥҡ͑ӥՓ͑իӡ͑ ̲͑%ֆ̲ľիŕŕ%իücۡ a۳x na ñuxãcü tá na Ngechuchuxüۡ yayauxgüxücۡ a۳x. 11ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕ, rü nümagü ga yema ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑ҡ%ŕǣӥ. ѠӥĀɥŕфӕ ֤ӕĀ͑͑ǣɥիüۡ naxuaxüۡgü. Rü yexgumama inanaxügü ga Yuda ga naxca۳x na nadauxüۡ ga ñuxãcü nüxü‫͑͑ ۡڟ‬ҡӕիËȍիŕŕǣӥ%իüۡ na duüۡxüۡgüechita Ngechuchuxüۡ yayauxgüxücۡ a۳x.

Üpetüchigaarü õnawa nachibü ga Cori (Mt 26.17-29; Lc 22.7-23; Cu 13.21-30; 1 Co 11.23-26) 12ॸRü nawa nangu ga ngunexüۡ ga nagu inaxügüxüۡ ǣֆľ̲ЙľҡǣЙ%ӡǣ͑ǣľфӥ Йӕիŕŕфӕüãۡ x‫ ڟ‬üۡ nagu nangΥ۳xgüxüۡ. Rü yema ͑ɗիɥǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ ga nagu carneruxacü naxca۳x yama۳xgüxüۡ ǣԖЙľҡӥËȍɗǣфӥЙľҡ. Rü yexguma ga norü ngúexüۡgü rü

Ngechuchuna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Ngextá cunaxwa۳իľ͑ҡ̲͑ľիŕŕիüۡ i Υ͑ɗԖЙľҡӥËȍɗǣфӥЙľҡǣӕɗ͑ǣΦիüۡ? —ñanagürügü. 13ॸRü yexguma ga nüma rü nanamu ga taxre ga norü ngúexüۡgü, rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ƚËӥ, ֆŃɥ%͑ľՓЙľիɥ! Ѡӥ͑ǣŕի̲ҡ͑ӥիüۡ peyangau i wüxi i yatü i wüxi ya tüۡxüۡ ֆĀľի̲%%%Ëӕիľ͑ǣŕի̲ tüxüۡ ingexüۡ. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ՓľЙľфӥիɥ! 14ॸ—¡Rü ֆɗ̲ɥЙҡֆ͑ǣӕֆիӥËӕ͑ľɗ͑ǣŕ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ14

131

yatü, фӥֆɗ̲ɥ%фӥֆΎф̲%͑ӥիüۡ pixu, rü ñapegügü nüxüۡ: ٘ҽΎфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡ nüxüۡ nacuáxchaüۡ na ͑ǣŕիüۡ ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ӕËЙӕɗ͑Ύфӥ ngúexüۡgümaã tá nawa nachibüxüۡ i ԖЙľҡӥËȍɗǣфӥΥ͑ǣӕٚ, ñapegügü nüxüۡ! 15ॸ—Rü nüma tá pexüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕɗ wüxi i ucapu i taxüۡ ɗ̲фӥ̲ľ%̲ľիŕŕիüۡ i ‫ ڟ‬a ͑ΎфӥĀիӡËȍɗüۡՓ͑ǣŕի̲իüۡ. ¡Rü ngŕm penamexŕŕ۳իɗҡΔфӥΥ͑ɗԖЙľҡӥchigaca۳x ɗիɥիüۡ! —ñanagürü nüxüۡ. 16ॸѠӥɗ͑իɥ%Ëȍɗǣ yema taxre ga ngúexüۡgü, фӥɥ%͑ľՓ͑իɥ. Rü yexma nüxüۡ inayangaugü ga guxüۡma yema Ngechuchu namaã nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ. ѠӥֆŃ̲̲͑͑ľիŕŕǣΥ͑ǣ ԖЙľҡӥchigaca۳իɗիɥիüۡ. 17ॸRü yexguma marü nachütachaüۡgu, rü ínangu ga Ngechuchu namaã ga yema 12 ga norü ngúexüۡgü. 18ॸRü yexguma mechawa ínachibüeyane, rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü wüxie ya petanüwa i ñu۳ի̲ËȍΎ̲%͑ӕ%Ëȍɗ¡ӥիľҡҡɗիɥֆ bexma choxüۡ íyaxuaxüۡիŕ—ñanagürü. 19ॸRü yexguma ga nümagü ga norü ngúexüۡgü rü poraãcü nangechaüۡgü. Rü inanaxügüe ga na wüxichigü nüxna icachigüxüۡ, rü ñanagürügü: —Pa Corix, ‫ع‬ËȍΎ̲ҡËȍɗɥիüۡ i cuxüۡ íchayaxuaxüۡxüۡ? —ñanagürügü. 20ॸRü nüma ga Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Wüxi i pema i 12 tanüwa i daatama poratuwa ͑ΎфӥЙ%ӡɗՓɗիŕŕիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ҡ͑ɗիɥɗ choxüۡ íyaxuaxüۡxüۡ. 21ॸ—Rü choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü tá Ëȍֆӕ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗӥ̲ҡӥիüۡ nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ. Natürü wüxi i ngechaüۡxüۡËȍɗ͑ɗիɥnaxca۳իɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗ choxüۡ íyaxuaxüۡxüۡ. Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ŕËȍɗ͑ɗիɥ ǣ͑ΎիҡËӥ̲ҡ%ӡËȍɗ̲͑͑¡ӕիüۡ —ñanagürü. 22ॸRü yexguma

ínachibüeyane, rü Ngechuchu nanayaxu ga Й%ӡ. ѠӥҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ͑ի%, rü inanabücu, rü norü ngúexüۡgüxüۡ nayanu. Rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Penayau۳իɗ͖%Й%ӡ! Ѡӥ͑ǣŕ̲фӥËȍիӕ͑ľËȍɗǣ͑ɗիɥ —ñanagürü. 23ॸRü yemawena nanayaxu ga wüxi ga pochiyu ga binumaã ããcuxüۡ. Rü yexgumarüüۡ ҡҽӕЙ̲͑͑Ύիŕnaxca۳x ͑ի%իɥф, rü ñu۳իӡËȍɗ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgüna nanaxã. Rü guxüۡma nawa naxaxegü. 24ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —Daa binu ya chaugü i muxüۡma i duüۡxüۡgüca۳իɗ¡ËӥËȍɗǣ͑ɗիɥ. Rü yimawa Tupana meãma nanango۳իŕŕ͑ ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ i norü uneta. 25ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥҡ%ӡҡ̲ wena chayaxaxü ya daa binu ñu۳xmatáta Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa binu ya ngexwacaxüۡcü chayaxaüx —ñanagürü. Ngechuchu nüxüۡ nixu na Pedru rü tá nügü iyacúxüۡ na norü ngúexüۡ ֆɗɥիüۡ (Mt 26.30-35; Lc 22.31-34; Cu 13.36-38) 26ॸѠԖ͖u۳իӡËȍɗ͑Փɗֆľǣӥ͖ӕիфľǣ

Tupanaãrü wiyaegu. Rü yemawena rü Ϙфɞ¡ӕ͑ľËӥфӥMa۳իЙӦ͑ľՓ͑իɥ. 27ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Guxãma i pema rü tá choxüۡ ípeta۳xgü. Ƅфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ nixu i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ i ñaxüۡ: “Tá chayama۳x ya carneruarü dauruüۡ, rü tá nanaxüanemare i Ëф͑ľфӕǣӥٚ, ñaxüۡ. 28ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲̲фӥֆӕՓ ícharüdaxguwena, rü chaxira tá pexüۡpa ǾфɗфŃ͑ľՓËȍիӡ—ñanagürü. 29ॸRü yexguma ga Pedru rü ñanagürü nüxüۡ: —Woo guxüۡma i togü cuxüۡ íta۳xgu, rü ËȍΎ̲фӥҡ%ӡҡ̲Ëӕիüۡ íchata۳x —ñanagürü. 30ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Aixcüma cumaã

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ14

132

nüxüۡ chixu rü ñomatama i chütaxüۡgu rü naxüۡpa na taxree۳xpü۳xcüna yac۳axüۡ i ota, rü tomaŕ۳xpü۳xcüna tá cugü iquicu۳x na chorü duüۡxüۡ нӕɗɥիüۡ —ñanagürü. 31ॸNatürü nüma ga Pedru rü ñanagürüama: —Woo wüxigu cumaã chayu۳xgu, фӥҡ%ӡҡ̲ chaugü ichicu۳x na curü duüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ —ñanagürü. Rü guxüۡma ga togü ga norü ngúexüۡgü rü ta yema ñanagürügü. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ֤ľËȍľ̲͑ɞՓ͑ֆֆӕ̲ӥիŕ (Mt 26.36-46; Lc 22.39-46) 32ॸRü

yemawena rü Ngechuchu rü norü ngúexüۡǣӥфӥ͑Փ͑իɥǣՓӥիɗǣ nachica ga Yechemanígu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Nuã ЙľфӥҡΎǣӥֆΎի͑ɗЙիֆŃËȍֆֆӕ̲ӥիŕ! —ñanagürü. 33ॸRü ñu۳իӡËȍɗɞ͑ֆǣǣӥǣ Pedru, rü Chaüۡtiágu, rü Cuáüۡ. Rü naxca۳x inaxügü ga na poraãcü nangechaüۡxüۡ rü naxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕիüۡ. 34ॸRü yexguma rü ñanagürü nüxüۡ: —Poraãcü changechaüۡ, rü nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥ͑͑ǣŕ̲̲%ҡËȍֆӕիüۡ. ¡Rü nuxa perücho i pemax, rü ipedaue! —ñanagürü. 35ॸRü yexguma ga Ngechuchu фӥֆŃիӥф͑իӡ. Rü ñaxtüanegu nanangücuchi. Rü Tupanana naxca۳x naca na nawa ínanguxuchixücۡ a۳x ga yema ngúxüۡ ga yexguma chi Tupanaãrü ngúchaüۡ ֆɗիɥǣӕ. 36ॸѠӥ͑Ύфӥֆӕ̲ӥիŕՓфӥ ñanagürü: —Pa Chaunatüx, cuxca۳x rü guxüۡma natauxcha. ¡Rü nüxna choxüۡ ɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕɗ͖%͑ǣәիüۡ i tá choxüۡ üpetüxüۡ! Natürü chanaxwa۳xe i cunaxü i cuxrütama ngúchaüۡ rü tama i choxrü 37ॸRü

ñu۳իӡËȍɗ͑ҡľǣӕǣ —ñanagürü. norü ngúexüۡgü íyexmagüxüۡwa. Rü nüxüۡ inayangau ga na ínapeexüۡ. Rü ñanagürü Pedruxüۡ: —Ьæȍɗ̲ӡի, ¿ícupe? ¿Tama e۳xna namaã cupora na icudauxüۡ, rü bai i

wüxi i ngora? 38ॸ—¡Rü ipedaue, rü Tupanana naxca۳x pec۳a na pexüۡ nangüۡիŕŕիücۡ a۳x na tama choxüۡ ípetáxücۡ a۳x ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ҧacü rü guxchaxüۡ pexüۡ üpetügu! ƄфӥɗիËӥ̲Йľ%ŕՓфӥ ípememare, ͑ҡӥфӥЙľիľ͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ turaxüۡ —ñanagürü. 39ॸѠӥՓľ͑ի%фӥɞ͑ɗիӡ, rü noxrirüüۡҡ̲͑ֆֆӕ̲ӥիŕ. 40ॸRü yexguma wenaxãrü norü ngúexüۡgüca۳x nataegugu, rü nüxüۡ inayangau ga na wenaxãrü ínapeexüۡ, yerü poraãcü nayaxtaexüchi. Rü yemaca۳x ga nümagü rü tama nüxüۡ nacua۳xgü ga na ҧacümaã tá nangãxüۡgüãxüۡ. 41ॸRü norü tomaŕ۳xpü۳xcüna wenaxãrü norü ngúexüۡgüca۳x nataegu, rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Ñu۳xma rü ta e۳xna ípepeeama rü iperüngüۡŕ%̲? ¡Rü marütama! Erü choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ rü marü nawa nangu i ngora na choxüۡ na yayauxgüxüۡ rü nüxna na choxüۡ namugüxücۡ a۳x i duüۡxüۡgü i chixexüۡ i pecaduã۳xgüxüۡ. 42ॸ—¡Rü ipechigü, фӥ͑ǣɥի%ɞҡɗիɥ! Ƅфӥ̲фӥ͖Ύ̲̲͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲ËȍΎիüۡ íyaxuaxüۡxüۡ —ñanagürü. Ngechuchuxüۡ niyauxgü (Mt 26.47-56; Lc 22.47-53; Cu 18.2-11) 43ॸRü yexguma íyadexayane ga

Ngechuchu, rü ínangu ga Yuda ga norü ngúexücۡ hire۳իɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑Փľ͑фӥիɥǣ muxüۡma ga duüۡxüۡǣӥǣҡф̲%фӥ͑ɥ̲% ixãxnexüۡ. Ѡӥֆľ̲͑ɗիɥǣĀӕüۡxüۡgü ga yéma namugüxüۡ ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü togü ga ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü. 44ॸRü Yuda ga ínaxuaxüۡxüۡ rü marü yema duüۡxüۡǣӥ̲%̲͑͑ľիŕŕ, rü ñanagürü: ٘ͮǣŕ̲͑ӥիüۡ chachúxuxüۡ ͑ɗիɥɗ Ngechuchu. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡ͑ɗիɥɗЙɗֆӕիǣӥիüۡ фӥ̲ľ%Йľֆ͑ɥ%Ëӥ̲Йľֆǣǣӥիüۡٚ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ14

133

—ñanagürü. 45ॸRü yemaãcü Ngechuchuca۳x ͑ɗիӡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx —ñanagürü. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑͑Ëȍәիӕ. 46ॸRü yexgumatama Ngechuchuxüۡ niyauxgü. 47ॸNatürü wüxi ga Ngechuchutanüxüۡ nanawe۳xechi ga norü tara, rü yemamaã paigüarü ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡxüۡ ínadaechinü. 48ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü yema duüۡxüۡgüna naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ ҡфǣӥфӥ͑ɥxmena۳xãgümaã chauxca۳ի͑ӕ%Йľիɥ͑ËȍΎիüۡ ‫ ڟ‬xáxüۡ peyarüyauxgüxücۡ a۳x ñoma wüxi i ngɥta۳ 49 ۡ ۡ ۡ ۡ Ëȍɗɥիürüü? ॸ—Rü guxü ga ngunexügu rü petanüwa chayexma ga yexguma tupauca ga taxüۡnewa changu۳իŕŕҡľǣӕ, rü taguma choxüۡ piyauxgü. Natürü ñaã ñu۳xma ngupetüxüۡ, rü nangupetü na yanguxücۡ a۳x i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ —ñanagürü. 50ॸRü yexguma ga guxüۡma ga norü ngúexüۡgü rü nüxna nibuxmü. Ѡӥ͑ӥիɥËҡ̲ֆŃ̲nanata۳xgü ga Ngechuchu. 51ॸNatürü wüxi ga ngextü۳xücü ga düxruü̲ۡ%իɥË͑ӥǣӥ ͑ӕнӕľËӥ͑Փľ͑ɗիӡËȍɗǣӥ. Rü yema duüۡxüۡgü rü nayayauxgü. 52ॸNatürü nüma rü nüxüۡ ninge۳x ga yema düxruüۡ, rü yemaãcü ngexchiruãcüma niña. Ãŕ۳xgacügütanüpe۳xewa Ngechuchuxüۡ nagagü (Mt 26.57-68; Lc 22.54-55, 63-71; Cu 18.12-14, 19-24)

yexguma ga yema duüۡxüۡgü rü paigüarü ãŕ۳xgacüpe۳xewa nanagagü ga Ngechuchu. Rü yéma nangutaque۳xegü ga guxüۡma ga togü ga paigü ga ãŕ۳xgacügü ɗիɥǣӥիüۡ, фӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, rü yema togü ga ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü . 54ॸNatürü ga Pedru rü yaxüۡgu nawe nixãchigü ñu۳xmata guma paigüarü ãŕ۳xgacüpataa۳xtüwa nangu. 53ॸRü

Rü purichíagü ga tupauca ga taxüۡneãrü dauruüۡgümaã yéma ɥã۳xtüwa narüto. Rü ͑ӥǣӥֆŃ̲͑͑ɥիüۡ üxüxüۡtawa. 55ॸRü yema paigüarü ãŕ۳xgacügü rü guxüۡma ga yema togü ga ãŕ۳xgacügü ga itaxüۡ rü naxca۳x nadaugü ga ñuxãcü Ngechuchuxüۡ na ínaxuaxüۡgüxüۡ rü na yama۳xgüãxücۡ a۳x. Natürü taxucürüwa nüxüۡ inayangaugü ga ҧacüca۳x tá na yama۳xgüãxüۡ. 56ॸYerü woo muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nixugüe ga doramare ga nachiga, natürü nügütanüwatama rü tama nawüxigu ga norü ore. 57-58ॸRü ñuxre ga togü inachigü rü nüxüۡ nixugüe ga doramare ga Ngechuchuchiga. Rü ñanagürügü: —Toma nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕǣ͖͑իüۡ: “Tá chanangutaxüۡիŕŕֆĀҡӕЙӕËֆ taxüۡne ya duüۡxüۡgü üxüۡne. Rü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡǣӕҡËȍ͑իӥֆ͑ɥֆҡ̲ duüۡxüۡgü üxüۡ͑ľٚ, ñaxüۡ —ñanagürügü. 59ॸNatürü woo yema oremaã, rü tama nawüxiguéga ga norü ore. 60ॸRü yexguma ۡ e۳xewa ga guma paigüarü ãŕ۳xgacü rü guxüp inachi. Rü Ngechuchuna naca, rü ñanagürü: —¿E۳xna taxuxüۡmaãma cunangãxüۡ i ñu۳xmax? ¿Rü ҧËӥ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ yaxugüxüۡ i cuchiga? —ñanagürü. 61ॸNatürü ga Ngechuchu rü nangea۳xmare, rü taxuxüۡmaãma nanangãxüۡ. Rü yemaca۳x ga nüma ga paigüarü ãŕ۳xgacü rü wenaxãrü nüxna naca, rü ñanagürü: —‫ع‬ѠӥËӕ̲нӕɗɥիüۡ ya Cristu ya Tupana ya mecü Nane? —ñanagürü. 62ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Ngüۡ. ͮǣŕ̲͑ӥիüۡ quixuxüۡ Ëȍɗիɥ. Rü tá choxüۡ ЙľĀӕǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑ ya poracüarü tügünecüwawa charüto۳xgu фӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëɗի͑ľիüۡgu wenaxãrü ͑ә̲Ëȍիӡիǣӕ—ñanagürü. 63ॸRü yexguma ga guma paigüarü ãŕ۳xgacü rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ14ٍॷ15

134

norü numaã nügüchirugu nagaugü. Rü ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ marü tanaxwa۳xe i to i duüۡxüۡ i nüxüۡ ixugüxüۡ i nachiga? 64ॸ—Rü pematama marü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕ͖͑ӕի%Ëӥ Tupanamaã naguxchigaxüۡ. ‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡ ñapegüxüۡ i ñu۳xmax? —ñanagürü. Rü guxü̲ۡՓӥիɗǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕфӥ: —Aixcüma ͑ɗիɥ͑Ëȍɗիľիüۡ naxüxüۡ rü namexüۡ na nayuxüۡ —ñanagürügü. 65ॸRü ñuxre ga nümagü rü inanaxügüe ga nüxna na nac۳uaixgüexüۡ. Rü nanatüxetügü rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ nidagügü ñaxüۡmaã: —¡Nüxüۡ nacua۳x na texé cuxüۡ idagüxüۡ! —ñanagürügü. Rü yema tupauca ga taxüۡneãrü dauruüۡgü ga purichíagü rü nanapechiwegü. Pedru inayacu۳x na Ngechuchuxüۡ nacuáxüۡ (Mt 26.69-75; Lc 22.56-62; Cu 18.15-18, 25-29) 66ॸRü

yoxni ga Pedru rü ñaxtüwa ãŕ۳xgacüpataa۳xtüwa nayexma. Rü yexgumayane yéma ingu ga wüxi ga pacü ga guma ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡ ɗիɥËӥ. 67ॸRü yexguma Pedruxüۡ nada۳u۳xgu ga yéma üxüxüۡҡՓ͑ӥǣӥ͑͑͑ɥիüۡxüۡ, rü meã nüxüۡ idawenü, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —æӕ̲фӥҡ̲͑ӥËӥнӕɗիɥɗ͑ǣŕ̲ Ngechuchu i Nacharétucüãۡ۳ x۳ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 68ॸNatürü ga Pedru rü nügü inicu۳x na Ngechuchuarü duüۡxüۡ ֆɗɥիüۡ, rü ñanagürü: —Choma rü tama nüxüۡ chacua۳x ya yima. Rü tama nüxüۡ chacua۳x i ҧËӥËȍɗǣ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ quixuxüۡ —ñanagürü. Rü ֆľիǣӕ̲ǣ͑ӥ̲фӥɥpataa۳xtüarü ĀӥիŃҡӥՓ͑իӡ. Rü yexgumatama nica ga ota. 69ॸNatürü ga yema pacü rü wenaxãrü Pedruxüۡ idau, rü inaxügü ga yema togümaã nüxüۡ na yaxuxüۡ, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Ñaã rü wüxi i natanüxüۡ ͑ɗիɥ

—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 70ॸNatürü nüma ga Pedru rü wena nügü inicu۳x. Rü yixcamaxüۡra rü yema duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ rü wenaxãrü ñanagürügü nüxüۡ: —Aixcüma ͑ɗիɥ͑Ëӕ̲фӥҡ͑ǣŕ̲ Ngechuchutanüxüۡ ͑нӕɗɥիüۡ, erü wüxi i Gariréaanecüãۡ۳ ի۳ нӕɗիɥ—ñanagürügü. 71ॸRü yexguma ga Pedru rü poraãcü nügü inicu۳x, rü ñanagürü nüxüۡ: —Rü aixcüma tama nüxüۡ chacua۳իɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗ͑Ëȍɗǣ pidexagüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ĀΎфիüۡ chixuxgu rü ¡cü Tupana choxüۡ poxcux! —ñanagürü. 72ॸRü yexgumatama norü taxree۳xpü۳xcüna nica ga ota. Rü yexguma ga Pedru rü nüxna nacua۳xãchi ga yema ore ga üۡpaacü Ngechuchu namaã nüxüۡ ixuxüۡ ga ñaxüۡ: “Rü naxüۡpa na taxree۳xpü۳xcüna ota ic۳axüۡ, rü cuma rü tá tomaŕ۳xpü۳xcüna cugü quicu۳x na chorü duüۡxüۡ нӕɗɥիüۡٚ, ñaxüۡ. Rü yexguma ga Pedru rü poraãcüxüchima naxaxu. Piratupe۳xewa nayexma ga Ngechuchu (Mt 27.1-2, 11-14; Lc 23.1-5; Cu 18.28-38)

15

1ॸRü yexguma yangunegu, rü nangutaque۳xegü ga ãŕ۳xgacügü ga taxüۡgü ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳իǣӥфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü guxüۡma ga togü ga yema ãŕ۳xgacügütanüwa ügüxüۡ. Rü Ngechuchuxüۡ yana۳ɥ ۳xgüchacüüãcüma ãŕ۳xgacü ga Piratuxüۡtawa nanagagü. 2ॸRü nüma ga Piratu rü Ngechuchuna naca rü ñanagürü: —‫ع‬æӕ̲нӕɗɥիüۡ i Yudíugüarü ãŕ۳xgacü ya tacü? —ñanagürü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Ngüۡ, yima nüxüۡ нӕɗիӕËӥËȍɗիɥ —ñanagürü. 3-4ॸNatürü yema paigüarü ãŕ۳xgacügü rü poraãcü ínanaxuaxüۡgüama, rü yemaca۳x ga Piratu rü wenaxãrü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ15

135

Ngechuchuna naca, rü ñanagürü: —¿E۳xna taxuxüۡmaãma cunangãxüۡ? ¡Dücax i ñuxre i cuchiga i nüxüۡ yaxugüexüۡ! —ñanagürü. 5ॸNatürü ga Ngechuchu rü taxuxüۡmaãma nanangãxüۡ. Rü yemaca۳x ga Piratu rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕ. Piratu rü Ngechuchumaã nanaxuegu na nayuxüۡca۳x (Mt 27.15-31; Lc 23.13-25; Cu 18.38-19.16) 6ॸRü

gucü ga taunecügu ga yexguma ֆľ̲ԖЙľҡӥËȍɗǣфӥЙľҡՓ͑͑ǣӕիǣӕфӥ Ьɗфҡӕɞ͑͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕիüۡ ga wüxi ga poxcuxüۡ ga duüۡxüۡgü naxca۳x ícagüxüۡ, yerü ֆľ̲͑ɗիɥǣ͑Ëӥ̲. 7ॸRü wüxi ga yatü ga Barabágu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ, rü poxcupataüۡgu napoxcu wüxigu namaã ga togü ga natanüxüۡ ǣ̲ŕҡǣӥիüۡ ga yexguma ãŕ۳xgacüxüۡ ínata۳xüchigüchaüۡgu. 8ॸRü yema duüۡxüۡgü rü yéma Piratuxüۡtawa nangugü. Rü inanaxügüe ga Piratuna na nacagüexüۡ na naxca۳x yangéãxücۡ a۳x ga wüxi ga poxcuxüۡ aixrügumarüüۡ. 9ॸRü Piratu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —¿Penaxwa۳xexüۡ na pexca۳x chayangéxüۡ ya yima Ngechuchu ya duüۡxüۡgü Yudíugüarü ãŕ۳xgacümaã naxugüãcü? —ñanagürü. 10ॸRü yema ñanagürü ga Piratu yerü nüxüۡ nacua۳x ga na yema paigüarü ãŕ۳xgacügü rü na yaxauxãchiexücۡ a۳իֆɗɥիüۡ ga Ngechuchu nüxna yamugüãxüۡ. 11ॸNatürü ga yema paigüarü ãŕ۳xgacügü rü duüۡxüۡgüxüۡ namugü ga na tagaãcü naxca۳x ínacagüxüۡ ga na Barabáxüۡ yangéxücۡ a۳x. 12ॸRü yexguma ga Piratu rü nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Rü ҧËӥ͑ɗիɥɗpenaxwa۳xexüۡ na chanaxüxüۡ namaã ya yima Yudíugüarü Ãŕ۳xgacügu pexüégacü? —ñanagürü. 13ॸRü nümagü ga duüۡxüۡgü rü tagaãcü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü:

—¡Curuchawa yapota! —ñanagürügü. yexguma ga Piratu rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Natürü ҧacü rü chixexüۡ naxü? —ñanagürü. Natürü ga nümagü rü wenaxãrü tagaãcü ñanagürügü: —¡Curuchawa yapota! —ñanagürügü. 15ॸRü yexguma ga Piratu rü Barabáxüۡ ɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕ, yerü duüۡxüۡgüxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕËȍüۡ. Rü yexguma churaragüxüۡ Ngechuchuxüۡ nac۳ӕɗիŕŕǣӕՓľ͑ǣЬɗфҡӕ, 14ॸRü

rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥի̲͑͑͑ӕ͑ËӕфӕËȍՓ yanapotagüãxücۡ a۳x. 16ॸRü yexguma ga nümagü ga churaragü rü ãŕ۳xgacüpataa۳xtüwa nanagagü. Rü yéma nanangutaque۳իľիŕŕǣǣӕիüۡma ga namücügü ga churaragü. 17ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ yema churaragü rü wüxi ga máxüۡ ga daucharaxüۡ ga naxchirugu nayacu۳իŕŕǣӥ. Ѡӥ͑ŕфӕՓnayanga۳xcuchigü ga wüxi ga nga۳xcueruüۡ ga chuchuxüۡwa naxügüxüۡ. 18ॸRü yemawena inanaxügüe na tagaãcü ñagüxüۡ: —¡Namaxüۡ ya Yudíugüarü ãŕ۳xgacü! —ñagüxüۡ. 19ॸRü wüxi ga ͑ɥxmena۳ի%̲%͑ŕфӕՓnanac۳uaixcagü, rü nüxna nacuaixgüe. Rü nape۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügü rü nüxüۡ nicua۳xüüۡgüneta. nacaxãp 20ॸRü yexguma yemaãcü nagu yadauxcüraxüۡgüguwena, rü ínanacu۳xuchigü ga yema naxchiru ga daucharaxüۡ. Rü wenaxãrü naxchirugutama nayacu۳իŕŕǣӥ. Rü ñu۳իӡËȍɗɞ͑͑ǣիӥËȍɗǣӥ na curuchawa yanapotagüãxücۡ a۳x. Ngechuchuxüۡ curuchawa nipotagü (Mt 27.32-44; Lc 23.26-43; Cu 19.17-27) 21ॸRü

yéma naxüpetü ga wüxi ga yatü ga Chirenecüãۡ۳ ի۳ ǣæȍɗ̲ӡǣӕãŕg‫ ڟ‬acü ga Aré фӥѠӕƸӕ͑͑ҡӥɗիɥËӥǣ͑%͑ľՓ͑ľӡËӥ. Rü yexguma yéma naxüpetügu rü yema churaragü rü guma yatüxüۡ ͑ǣɥիüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ15

136

ɗ͑ɗ͑ǣľիŕŕǣӥǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥËӕфӕËȍ. 22ॸRü Ngechuchuxüۡ nawa nagagü ga wüxi ga nachica ga Górgutagu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü yema naŕg‫ ڟ‬a rü: Duüۡիŕŕruchina۳xãchitaüۡ, ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. 23ॸRü nüxna nanaxãgü ga ‫ۡ ڟ‬cü. Natürü nüma ga binu ga miramaã ãŕü Ngechuchu rü tama nayaxaxü. 24ॸRü yemawena curuchawa nayapotagü. Rü ͑ӥ̲ǣӥǣËȍӕффǣӥфӥՓӥիɗǣĀɥŕфӕ ͑ǣɥիüۡ nañanagügü na yemawa nüxüۡ nacua۳xgüxücۡ a۳x na ñuxãcü tá nügümaã yatoyeãxücۡ a۳x ga Ngechuchuchiru, rü ҧacü tá na yangexüۡ ga wüxichigü. 25ॸRü meãma 9 arü ngoragu ga pa۳ի̲̲͑ɗիɥǣ curuchawa yapotagüãxüۡ. 26ॸRü yéma nayapocuchi ga wüxi ga mürapewa ga ãŕg‫ ڟ‬atachinüxüۡ ga nüxüۡ ixuxüۡ ga ҧacüca۳x curuchawa na yapotagüãxüۡ. Rü yema naŕg‫ ڟ‬a ga mürapewagu üxüۡ, rü ñanagürü: “Yudíugüarü Ãŕ۳իǣËӥٚ, ñanagürü. 27ॸRü naxrüüۡ curuchawa nayapotagü ga taxre ga ̲ŕҡǣӥիüۡ rü wüxi ga norü tügünecüwawa rü to ga norü ҧoxwecüwawa. 28ॸRü yemaãcü ningu ga Tupanaãrü ore ga ümatüxüۡ ga ñaxüۡ: ٘ͮǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ ügüxüۡtanüwaama nata۳իٚ, 29-30 ۡ ॸRü yema duüۡxüۡgü ga yéma ñaxü. chopetüxüۡ, rü Ngechuchumaã naguxchigagü, фӥ͑͑ľի%ŕфӕǣӥ%Ëӥ̲ ñanagürügü: —¡Dücax! Cuma cunangutaüۡxŕŕŕg‫ ڟ‬a ya tupauca ya taxüۡne, rü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡgu wenaxãrü ícunadaxŕŕŕg‫ ڟ‬a. ‫ؽ‬ƚËӥ! ‫ؽ‬æӕǣӥҡ̲̲͑իŕŕ i ñu۳xmax, фӥɞфӥիɥɗËӕфӕËȍՓ! —ñanagürügü. 31ॸRü yexgumarüüۡ ta Ngechuchuxüۡ nacugüecüraxüۡ ga paigüarü ãŕ۳xgacügü, фӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ore ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ. Rü ñanagürügü: —Nüma rü togüxüۡ ̲͑իŕիŕŕ, natürü

ҡիӕËӥфӥՓ̲͑ӥǣӥҡ̲̲͑իŕŕ. rü ínaxɥ ۳x i curuchawa i ͑ǣŕ̲æфɗѸҡӕɗʊфŃ͑ľËüãۡ۳ x۳ ãrü Ãŕ۳xgacü na nüxüۡ idaugüxücۡ a۳x rü nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիücۡ a۳x! —ñanagürügü. Rü woo ga yema ̲ŕҡǣӥիüۡ ga naxrüüۡ curuchawa ipotagüxüۡ, rü namaã naguxchigagü. 32ॸ—¡Ñu۳xma

Nayu ga Ngechuchu (Mt 27.45-56; Lc 23.44-49; Cu 19.28-30) 33ॸRü yexguma tocuchiwa nanguxgu, rü

guxüۡ ǣ͑%͑ľՓ͑իŕ%͑ľ͖u۳xmata yáuanecü tomaŕ۳xpü۳xarü ngorawa nangu. 34ॸRü yematama ngoragu rü tagaãcü aita naxü ga Ngechuchu, rü ñanagürü: —Eríx, Eríx, ¿damá zabátani? —ñanagürü. Rü ͑ǣŕ̲фӥ͖իüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ: “Pa Chorü Tupanax, Pa Chorü Tupanax ¿tü۳xcüüۡ choxüۡ nuã cuta۳x?͖ٚիüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. 35ॸRü nümaxüۡ ga duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ, rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕфӥ͖͑ǣӥфӥǣӥ: —¡Dücax, nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕ! Nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ga Eríaca۳x naca —ñanagürügü. 36ॸRü yexguma rü wüxi ga yema duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ, rü inañaãchi rü wüxi ga ҡӥի̲ӥ͑ɗՓɗիŕŕ̲͑%ǣ¡ɗ͑ӕǣ̲фӥ ngúchia۳xüchicü. Rü wüxi ga dexnewa nayana۳ɥ ۳x, rü ñu۳իӡËȍɗNgechuchua۳xgu nanawe۳x na nüxüۡ natuxuxücۡ a۳x. Rü yema togüxüۡ ñanagürügü: —¡Yixrüma! ‫ͮؽ‬ǣɥի%фӥ ɗҡфӥĀӕ͑ӥ͑ǣΎիɗҡƄфɞ͑ӕ%ӡ͑ËӕфӕËȍՓ ɞ͑իɥիŕŕ%իücۡ a۳x! —ñanagürügü. 37ॸNatürü nüma ga Ngechuchu rü tagaãcü aita naxü, rü ñu۳իӡËȍɗ͑ֆӕ. 38ॸRü yexguma ga tupauca ga taxüۡneãrü tüyemachiãxüۡ rü taxregu narügaute. ѠӥĀիӡՓɗ͑իӥǣӥǣ͑ nagautexüۡ rü ñu۳xmata ñaxtüwa nangu. 39ॸRü guma churaragüarü ãŕ۳xgacü ga Dumacüãۡ۳ x۳ ga Ngechuchupe۳xewa yexmacü, rü yexguma nüxüۡ nada۳u۳xgu ga na nayuxüۡ, rü ñanagürü:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ15ٍॷ16

137

—kɗիËӥ̲͑ɗիɥֆĀֆҡӥɗҽӕЙ͑ͮ͑ľ ͑ֆɗɥիüۡ —ñanagürü. 40ॸRü iyexmagü ta ga ñuxre ga ngecügü ga yéma yaxüۡwa nüxüۡ rüdaunücü. Rü yematanüwa iyexmagü ga María ga Magadácüãۡ۳ x۳ , rü Charumé, rü María ga Yuche rü Chaüۡҡɗǣӕǣфӥ¡ӕ̲ŕËӥ ͑ŕ. 41ॸѠӥֆľ̲͑ǣľËӥǣӥɗֆɗիɥǣ Ngechuchuxüۡ íixümücügücü rü nüxüۡ rüngüۡիŕŕǣӥËӥǣֆľիǣӕ̲ǾфɗфŃ͑ľՓ nayexmagu. Rü yexgumarüüۡ ta yéma ɗֆľի̲ǣӥǣ̲ӕËӥ̲ǣ͑ɥǣӥǣ͑ǣľËӥǣӥ ǣͮǣľËȍӕËȍӕՓľфӥիɥËӥǣֆľիǣӕ̲ YerucharéüۡՓ͑իӡիǣӕ. Ngechuchu rü naxmaxüۡgu nayanaxücuchigü (Mt 27.57-61; Lc 23.50-56; Cu 19.38-42) 42-43ॸRü yexguma marü nachütachaüۡgu ga yema ngunexüۡ ga Yudíugü nagu nügü ɗ̲ľիŕŕǣӥիüۡ naxca۳x ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡ, rü noxtacüma PiratuxüۡҡՓ͑իӡ ga Yuche ga Arimatéacüãۡ۳ x۳ . Rü nüma ga

guma Yuche rü Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü ga tacütanüwa naxü, rü wüxi ga ãŕ۳xgacü ga poraãcü nüxüۡ nangechaüۡǣӥËӥ͑ɗիɥ. Rü nüma rü ta ínanan۳g۳ӕիŕŕ͑ҽӕЙ͑͑Ύфӥãŕ۳xgacü ֆɗɥիücۡ a۳x. Rü Piratuxüۡtawa naxca۳x ínayaca ga Ngechuchuxüۡne. 44ॸRü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣ Piratu ga marü na nayuxüۡ. Rü yemaca۳x norü churaragüarü ãŕ۳xgacüca۳x nangema na nüxna nac۳axücۡ a۳ի͖͑ӕիǣӕ̲̲ֆɗɥիüۡ ga marü na nayuxüۡ. 45ॸRü yexguma norü churaragüarü ãŕ۳xgacü namaã nüxüۡ ixuxgu ga marü na nayuxüۡ, rü nüma ga Piratu rü Yuchena nanaxã ga naxüۡne. 46ॸRü yexguma ga Yuche rü naxca۳x nataxe ga wüxi ga naxchápenüüۡ ǣ̲ľիŕËȍɗիüۡ. Rü curuchawa nanayaxu ga Ngechuchuxüۡne, rü yema naxchápenüüۡmaã nananuque. Rü wüxi ga ma۳իЙӦ͑ľǣnutanaxca۳xgu üۡpaacü yacaxmaüۡgüxüۡ ga naxmaxüۡgu

nayanaxücuchi. Rü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗǣ͑ӕҡǣ ҡËӥ̲%͑͑͑ǣӡիҡüۡ. 47ॸRü María ga Magadácüã۳ۡ ի۳ фӥͅфɞǣ֤ӕËȍľ͑ŕфӥ͑ӥիüۡ irüdaunü ga ngexta na yanaxücuchigüãxüۡ. Wenaxãrü namaxüۡ ga Ngechuchu (Mt 28.1-10; Lc 24.1-12; Cu 20.1-10)

sabaduarü ngunexüۡguwena, rü María ga Magadácüãۡ۳ x۳ , rü Charumé, rü María ga Chaüۡҡɗǣӕ͑ŕ naxca۳x itaxegü ga pumara na namaã nachaãxücۡ a۳x ga Ngechuchuxüۡne. 2ॸRü pa۳xmamaxüۡchi ga noxri üa۳xcü iyarügoxgu ga yüxüarü ngunexüۡgu, rü yema ngecügü rü íiyadaugü ga yema naxmaxüۡ ga nagu yanaxücuchigüãxüۡwa. 3ॸѠӥ͑ǣɥǣӥ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ: —¿Texé tá taxca۳x ítanaxügachi ya yima nuta ya namaã ͑͑ǣӡիҡüۡcü? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ. 4ॸNatürü yexguma meãma nüxüۡ nadaunügu, rü nüxüۡ idaugü ga marü na ínaxügachixüۡ ga ǣӕ̲͑ӕҡǣҡËӥǣ̲͑%͑͑ǣӡիҡüۡcü ga yema naxmaxüۡ. 5ॸRü yexguma nagu nadaugügu ga yema naxmaxüۡ, rü nüxüۡ

16

1ॸRü

idaugü ga wüxi ga ngextü۳xücü ga ma۳xchiruxüۡ ga cómüchiruxüۡ ga yéma naxmaxüۡãrü tügünecüwawa rütoxüۡ. Rü poraãcü i¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥǣֆľ̲͑ǣľËӥǣӥ. —‫ؽ‬ҽ%իӢ i pe¤aixãchiexüۡ! Pema rü naxca۳x pedaugü ya Ngechuchu ya Nacharétucüãۡ۳ x۳ ga guma curuchawa yapotagüãcü. Marü wena namaxüۡ, rü nataxuma i nuã. ¡Dücax, meã nüxüۡ peda۳u۳x i ñaã nachica ga nagu naxügüãxüۡ! 7ॸ—‫ؽ‬ѠӥЙիɞЙɗիɥфӥ ЬľĀфӕ̲%фӥ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ͑ǣәľիüۡgümaã nüxüۡ peyarüxugüe, rü ñapegügü nüxüۡ: ٘ͮӥ̲ֆͮǣľËȍӕËȍӕфӥ̲фӥ͑ӥիɥф ‫ ڟ‬a pexüۡЙǾфɗфŃ͑ľՓ͑իӡ. Rü ngŕm tá nüxüۡ ЙľֆĀӕǣӥ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ 6ॸͮҡӥфӥ͑ӥ̲фӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅkѠæԆॷ16

138

yaxuxüۡrüüۡٚ, ñapegügü nüxüۡ! —ñanagürü. 8ॸRü yexguma ga yema ngecügü rü nüxna íiyabuxmü ga yema naxmaxüۡ, ֆľфӥ͑ǣɥфӥ̲ӕüۡŕ̲%ЙΎф%Ëӥ iyadu۳ru۳xe. Rü taxúemaãma nüxüۡ iyaxugügü, yerü poraãcü imuüۡŕ. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑ǣɥxca۳x nango۳x ga María ga Magadácü۳ۡãx ۳ (Cu 20.11-18) 9ॸRü

yexguma Ngechuchu yuwa írüdaxguwena ga noxri yangunegu ga yüxüarü ngunexüۡgu, фӥ͑ǣɥxca۳xira nango۳x ga María ga Magadácüãۡ۳ ի۳ ǣ͑ǣɥՓ ínawoxüۡãcü ga 7 ga n۳g۳oxogü. 10ॸѠӥ͑ǣɥ̲ фӥɞɗֆիӡ, rü namaã nüxüۡ iyarüxu ga yema Ngechuchumücügü ga íngechaüۡgüxüۡ rü íxauxexüۡ. 11ॸNatürü ga nümagü rü tama ͑ֆիΥǣӥËȍüۡ ga yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ̲͑͑իüۡxüۡ ga Ngechuchu rü na nüxüۡ nadauxüۡ ǣ͑ǣɥ̲ի.

ngúexüۡgü ga yexguma mechawa ínachibüeyane. Rü nayangagü naxca۳x ga ҡ̲ɗիËӥ̲͑ֆիΥǣӥ%իüۡ rü tama na ɗ͑իɥ͑ӥŕիüۡ. Yerü ga nümagü rü tama nüxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥËȍüۡ ga yema nüxüۡ daugüxüۡ ga marü wena na namaxüۡxüۡ. 15ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —¡Guxüۡ ɗ͑%͑ľՓЙľիɥфӥǣӕիüۡ i duüۡxüۡgümaã nüxüۡ peyarüxu i ore i mexüۡ! 16ॸ—Ѡӥֆɞիľ̲ֆիΦիŕфӥɞ¡ɗľիľфӥҡ

tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. ͮҡӥфӥֆɞիľ̲ҡ̲ֆիΦիŕфӥҡҡЙΎիËӕ. 17ॸ—Ѡӥ͖%ҡ͑ɗիɥɗcua۳xruüۡgü i nawa nüxüۡ icuáxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ. Rü chauégagu tá ínanawoxüۡ i n۳g۳oxogü. Rü ngexwacaxüۡxüۡ i nagagüwa tá nidexagü. 18ॸ—Rü naxme۳xmaã tá nüxüۡ nayayauxãchi i ãxtapegü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ֆիիǣӥ%ǣӕɗ ҧacü i nawa iyuxüۡ, фӥҡ%ӡҡ̲ ͑͑Ëȍɗիľիŕŕ. Rü tá tüxüۡ ͑ɗ͑ǣΥǣӥǣӥֆ ićaaweexe rü tá tümaca۳x nitaanegü —ñanagürü.

Ngechuchu rü taxre ga norü ngúexüۡgüca۳x nango۳x

ͮǣľËȍӕËȍӕфӥĀիӡǣӕիüۡ

(Lc 24.13-35)

(Lc 24.50-53)

12ॸRü yemawena ga Ngechuchu rü ҡΥΥËӥnango۳x naxca۳x ga taxre ga norü ngúexüۡgü ga yexguma nama ga naãnewaama nadaxüۡǣӕ͑իɥիǣӕ. 13ॸRü nümagü rü nawoegu, rü yema togü ga ngúexüۡgümaã nüxüۡ nayarüxugü. Natürü yemagüaxü‫ ۡڟ‬фӥҡҡ̲͑ֆիΥǣӥ.

19ॸRü nüma ga Cori ga Ngechuchu rü yexguma norü ngúexüۡgümaã yadeaxguwena, фӥҽӕЙ͑фӥĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa nanaga. Rü Tupanaãrü tügünecüwawa nayarüto. 20ॸRü nümagü ga norü ngúexüۡǣӥфӥɗ͑իɥ%Ëȍɗ͑ǣӕիüۡwama nüxüۡ yanaxugüexüۡ ga ore i mexüۡ. Rü nüma ga Cori rü nüxüۡ narüngüۡիŕŕ, rü nanango۳իŕŕ͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ga yema ore, yerü wüxigu namaã napuracü na naxügüãxücۡ a۳x ga mexüۡ ga taxüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxügüxüۡ.

Ngechuchu nanamu ga norü ngúexüۡgü (Mt 28.16-20; Lc 24.36-49; Cu 20.19-23) 14ॸRü

yemawena ga Ngechuchu rü naxca۳x nango۳x ga yema 11 ga norü

ǣ͑%͑ľՓ͑իӡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ORE I MEXÜۡ GA LUCA ÜMATÜXÜۡ Norü ügü i ore ga Ngechuchuchiga

1

1-2ॸPa

Mecü Pa Teóquirux, nayexma ga ҧacü ga totanüwa ngupetüxüۡ. Rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü marü nanaxümatügü ga yemachiga, yexgumarüüۡ ga tomaã nüxüۡ na yaxugüexüۡrüüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga noxriarü ügügumama Ngechuchuxüۡ daugüxüۡ rü nüxüۡ rüngüۡիŕŕǣӥիüۡ ga norü

orearü uchigawa. 3-4ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, Pa Teóquirux, rü choma rü ta meãma naxca۳x íchaca ga nachiga ga guxüۡma ga yema Ngechuchu üxüۡ. Rü ñu۳xma rü chauxca۳x rü name na meãma cuxca۳x chanaxümatüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲͑ľ%̲ nüxüۡ cucuáxüۡca۳ի͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ga yema ore ga marüchire۳x cuxüۡ nangu۳իŕŕǣӥիüۡ ga togü. Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ga ĀիӡËüۡ۳ãx ۳ nanaxunagü ga Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡãrü buxchiga 5ॸRü

yexguma Erode ãŕ۳իǣËӥɗիɥիǣӕǣ Yudéaanewa, rü yéma nayexma ga wüxi ga Yudíugüarü pai ga Zacaríagu ãŕg‫ ڟ‬acü. ‫ ڟ‬ҡǣk¡ɞҡ͑ӥիüۡ ͑ɗիɥ Rü pai ga Arãӡ ga nümax. Rü nama۳xéga rü Erichabé ‫ ڟ‬ҡ͑ӥիüۡ ͑ɗիɥ. Rü tüma rü ta pai ga Arãӡ 6 ҡɗիɥ. ॸRü nüma ga Zacaría rü nama۳x ga

Erichabé rü meãma Tupanape۳xewa, ̲͑իŕфӥɗիËӥ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥŕǣ norü mugü. Rü yemaãcü taxucürüwa texé chixri nachiga tidexagü. 7ॸNatürü nangexacügü yerü nama۳x rü ingexacü. Rü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ǣӥфӥ̲фӥ yaguã۳իǣӥ͑ɗիɥǣӥ. 8ॸRü wüxi ga ngunexüۡgu rü yema paigütücumü ga Zacaría natanüwa üxüۡgu nangu na tupauca ga taxüۡnewa Tupanaãrü puracü naxügüxüۡca۳x. 9ॸRü yema paigü rü ͑Ëӥ̲͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ na naxunetagüxüۡ ga wüxi ga natanüxüۡ na tupaucaarü aixepegu naxücuxüۡca۳x rü yéma Tupanaca۳x na yaguãxüۡca۳x ga pumara ga yixixüۡ. Rü yema ngunexüۡgu rü Zacaríagu nangu na tupaucaarü aixepegu naxücuxüۡca۳x na yéma yaguãxüۡca۳x ga pumara. 10ॸRü yema pumara íyaguyane rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga düxétüwa yexmagüxüۡ rü ɞ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥ. 11ॸRü ngürüãchi Zacaríaca۳x nango۳x ga wüxi ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ . Rü yema nachica ga pumara nawa yagugüüۡxüۡãrü tügünecüwagu nachi. 12ॸRü yexguma Zacaría nüxüۡ da۳u۳xgu ga yema Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ga ĀիӡËüۡ۳ãx۳ , rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕ, rü poraãcü namuüۡ. 13ॸNatürü yema

139 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ1

140

ĀիӡËü۳ۡãx۳ ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Zacaríax, ‫ؽ‬ҡ%իӢ i cumuüۡxüۡ! Erü Tupana rü marü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗËӕфӥֆӕ̲ӥիŕ. Rü cuxma۳x i Erichabé rü cuxüۡ‫ ڟ‬tá ixãxãcü, rü Cuáüۡmaã tá cunaxüéga. 14ॸ—Rü cuma rü ҡЙΎф%ËӥËӕҡ%ŕիüۡËȍɗɗ͑ǣŕիǣӕ̲ nabuxgu. Rü muxüۡma i togü i duüۡxüۡgü фӥҡҡ͑ҡ%ŕǣӥիӥËȍɗ. 15ॸ—Erü yima cune rü Tupanape۳xewa rü tá wüxi ya ̲ľիŕËȍɗËӥ͑ɗիɥ. Ѡӥҡ%ӡҡ̲¡ɗ͑ӕ nayaxaxü, rü taxuüۡma to i ҧacü rü ngúchi ۳xáxüۡ tá nixaxü. Rü tauta ͑¡ӕֆ͑ľфӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü tá nüxna nangu. 16ॸ—Rü nüma tá muxüۡma i Yudíugüxüۡ narüngüۡիŕŕ͑͑ΎфӥæΎфɗ ya Tupanaca۳x nawoeguxüۡca۳x. 17ॸ—Rü nüma ya Cuáüۡ rü tá Cori ya Cristupe۳իľǣӕ͑ɗիӡ. Rü nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ga Eríarüüۡ tá ͑ɗիɥľфӥҡ͑ӥիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗҽӕЙ͑%ŕɗ poraxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ӥիüۡ narüngüۡիŕŕɗЙЙǣӥ͑͑ի%Ëӥǣӥիüۡ nangechaüۡxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ҡ̲ҽӕЙ͑ǣ ɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ rü na aixcüma ɗ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ duüۡxüۡgüxüۡ ɞ̲͑ľիŕŕnaxca۳x ya Cori ya Cristu —͖͑ǣӥфӥǣֆľ̲ĀիӡËüۡ۳ãx۳ . 18ॸѠӥ‫ד‬Ëфɞфӥֆľ̲ĀիӡËüۡ۳ãx ۳ na naca, rü ñanagürü: —‫͵ع‬ӕի%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ na naxãxãcüxüۡ i choxma۳x? Erü marü ËȍֆիӥËȍɗɗËȍΎ̲իфӥ͑ǣɥ̲фӥҡ marü iya —ñanagürü. 19ॸRü Zacaríaxüۡ nangãxüۡ ǣֆľ̲ĀիӡËü۳ۡãx۳ , rü ñanagürü: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗǾ¡ɗɗ Tupanaãrü puracü chaxüxüۡ. Rü nüma núma choxüۡ namu na cumaã nüxüۡ na chixuxüۡca۳x i ñaã ore i mexüۡ. 20ॸ—Natürü ñu۳xma i cuma rü tama choxü‫ ۡڟ‬ËӕֆիΥɗ ͑ǣŕ̲ΎфľɗËӕ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ. Rü

͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü tá cungega ñu۳ի̲ҡҡ͑¡ӕɗ͑ǣŕ̲Ëӕ͑ľ. Natürü ͑ǣŕ̲Ëӕ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, rü ɗիËӥ̲ҡ͑ɗ͑ǣӕ͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲ ngunexüۡ i Tupana ixunetaxüۡ —ñanagürü. 21ॸRü yoxni ga duüۡxüۡgü rü tupaucaarü düxétüwa Zacaríaxüۡ nanan۳g۳ӕիŕŕǣӥ. Rü nügüna nacagüe ga ҧacüca۳ի͑ҡ̲ЙիֆŃ̲ɞ͑իӡիӡիüۡ. 22ॸRü yexguma Zacaría tupaucawa ɞիӡӡիǣӕ, rü taxucürüwa duüۡxüۡgümaã nidexa, yerü nangega. Rü nümagü ga duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nicua۳xãchitanü ga ҧacüxüۡ na nadauxüۡ ga Zacaría ga tupaucaarü aixepena. Rü Zacaría rü naxme۳xmaã duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ ga ҧacü nüxüۡ na üpetüxüۡ, yerü nangega. 23ॸRü yexguma Zacaría nagu۳իŕŕǣӕǣ͑ naxüãxüۡ ga Tupanaãrü puracü ga tupauca ga taxüۡnewa, rü wenaxãrü napataca۳x nataegu. 24ॸRü yemawena rü Zacaría nama۳x ga Erichabé rü ixãxãcü. ‫ ڟ‬ŕËȍ, rü Ѡӥ͑ǣɥЙҡǣӕɗфӥիãӡ wüxime۳ŕx۳ pü۳x ga tauemacü taguma ĀӥիŃҡӥՓɗիӡ. 25ॸѠӥ͑ǣɥիɥËҡ̲ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Cori ya Tupana rü poraãcü choxüۡ narüngüۡիŕŕ. Rü ñu۳xma фӥ̲фӥҡ%ӡҡ̲ËȍɗիфɗËȍӕËȍɗǣ nidexagü i duüۡxüۡgü naxca۳x na changexacüxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Wüxi ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËü۳ۡãx ۳ nüxüۡ nixu ga Ngechuchuarü buxchiga

6ǣҡӕľ̲Ëӥ̲фӥ͑ǣɥիüۡ‫ڟ‬ mexgu ga Erichabé ga yema na naxãxãcüxüۡ, rü Gariréaanewa yexmane ǣɥ%͑ľǣͮËȍфŃҡӕՓҽӕЙ͑ nanamu ga norü orearü ngeruüۡ ga Gabi. 27ॸѠӥ͑ǣɥիüۡҡՓ͑իӡǣՓӥիɗǣЙËӥ 26ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ1

141

ǣҡǣӕ̲ֆҡӥ͑ǣɥ̲%̲üۡxcü. Rü ͅфɞ͑ɗիɥǣ͑ǣɥŕg‫ ڟ‬a. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ ixãtechaüۡ namaã ga wüxi ga yatü ga Yuchegu ãŕg‫ ڟ‬acü. Rü nüma ga Yuche rü nuxcümaüۡcü ga ãŕ۳xgacü ga Dabítanüxüۡ ͑ɗիɥ. 28ॸRü yema nachica ga María nawa yexmaxüۡgu naxücu ga Gabi, rü ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —ͮӕի̲ŕЬͅфɞի. ҽӕЙ͑фӥЙΎф%ËӥËӕ̲%͑ҡ%ŕ. Rü Cori ya Tupana rü cuxüۡҡՓ͑͑ǣŕի̲, rü guxüۡ i ngexüۡgüarü yexera marü cuxüۡ narüngüۡիŕŕ—ñanagürü. 29ॸNatürü yexguma María nüxüۡ da۳u۳xgu ga yema ĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ, rü namaã i¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣֆľ̲͑ΎфӥΎфľ ǣ͑ǣɥ̲%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. Ѡӥ͑ǣɥǣӥ%ŕՓ ͑ǣӕɗфӥիɥ͑ӥǣҡü۳xcüüۡ ֆľ̲%Ëӥ͑ǣɥիüۡ ̲͑͑Ύիŕիüۡ. 30ॸRü yexguma ga Gabi rü ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —Pa Maríax, tama name na cumuüۡxüۡ, erü Tupana rü ЙΎф%ËӥËӕ̲%͑ҡ%ŕ. 31ॸ—Rü ñu۳xma rü tá tauemacü cuxüۡ inayarütaxu, rü tá cuxãxãcü, rü tá nayatü i cuxacü. Rü Ngechuchugu tá cunaxüéga. 32ॸ—Rü nüma rü wüxi ya ãŕ۳xgacü ya taxüchicü ҡ͑ɗիɥ. Rü Tupana ya Taxüchicü Nane ҡ͑ɗիɥɗ͑ŕg‫ ڟ‬a. Rü Cori ya Tupana rü tá nuxcümaüۡcü ga ãŕ۳xgacü ga Dabírüüۡ ãŕ۳xgacüxüۡ ͑ֆիɥիŕŕ. 33ॸ—Rü nüma rü guxüۡgutáma Yudíugüarü ãŕ۳իǣËӥ͑ɗիɥ. Rü tagutáma ínanguxuchi na ãŕ۳xgacü ͑ֆɗɥիüۡ —ñanagürü. 34ॸRü yexguma ga María rü Gabina ica, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —‫͵ع‬ӕի%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ chaxãxãcüxüۡ, erü tauta chaxãte? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 35ॸRü nüma ga Gabi rü ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tá cuxna nangu. Rü Tupana ya Tacüarü pora rü wüxi i caixanexüۡrüüۡ tá cugu nayangaixema. Rü

͑ǣŕmaca۳ի͑ǣŕ̲ΥիËȍ͑ɗ̲͑% cuxãxãcüxüۡ rü Tupanape۳xewa ̲ľËӥիӥËȍɗҡ͑ɗիɥ, rü Tupana Nanemaã tá nanaxugü i duüۡxüۡgü. 36ॸ—Rü cutanüxüۡ i Erichabé rü marü ixãxãcü woo marü yaguã۳xchire۳ի͑ֆɗɥիüۡ. Rü woo ga duüۡxüۡgü rü: ٘ҽǣӕҡ̲ɗի%ի%Ëӥ͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ ͑ǣɥիüۡ, natürü i ñu۳xma rü marü 6 ya ҡӕľ̲Ëӥ͑ǣɥիü‫ ۡڟ‬name na marü naxãxãcüxüۡ. 37ॸ—Erü Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬rü taxuüۡma naguxcha —ñanagürü. 38ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣͅфɞфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Chorü Cori ya Tupanaãrü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥ i chomax. Rü marü name i chomaã ͑͑իӥɗ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲%͑ӥիüۡ quixuxüۡãcüma —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü ֆľիǣӕ̲͑ǣɥի͑ɞ͑ɗիӡǣֆľ̲ Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga Gabi. María rü Erichabéxüۡҡǣӕɗ͑իӡ%͑ľ

yexgumaüۡcüü ga María rü Йի̲͑Փɗիӡǣǣӕ̲ɥ%͑ľǣ Zacaríapata nawa yexmane ga Yudéaaneãrü dauxchitawa. 40ॸRü Zacaríapatawa ingu, rü iyaxücu, rü Erichabéxüۡ ɗфӥ̲Ύիŕ. 41ॸRü yexguma Erichabé nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣͅфɞфӥ̲Ύիŕ, фӥ͑ǣɥфӥΥիËȍ͑ǣ͑ǣɥ%͑ӥՓֆľի̲իüۡ rü nixɥã۳xcüü. ѠӥҽӕЙ͑%ŕǣԖӥ͑ľիüۡ rü Erichabéna nangu. 42ॸRü yexguma ga Erichabé rü tagaãcü Maríaxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Guxüۡ i ngexüۡgüarü yexera Tupana cuxüۡ narüngüۡիŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta cunexüۡ narüngüۡիŕŕ. 43ॸ—¿ӄacüwa chame na nuã chauxüۡtagu Ëӕ͑իӡ%͑ľիüۡ? ЬæȍΎфӥæΎфɗͮŕի. 44ॸ—Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣӕɗ Ëӕфӥ̲Ύիŕ, rü chauxacü i chauanüwa 39ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ1

142

͑ǣŕի̲իüۡ фӥ͑Ύфӥҡ%ŕ̲%͑ɗիɥã۳xcüü. ËӕֆիΥɗ norü ore ya Tupana. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ҽӕЙ͑ҡ͑ֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ cumaã nüxüۡ yaxuxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣ Erichabé. 46ॸRü yexguma ga María rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —æȍΎ̲фӥËȍӕ%ŕՓ poraãcü Tupanaxüۡ chicua۳xüüۡ. 47ॸ—Rü ËȍΎфӥæΎфɗֆËȍΎфӥͅիŕŕфӕüۡmaã Ëȍҡ%ŕիüۡchi. 48ॸ—Rü woo wüxi i Tupanaãrü duüۡxüۡ ɗ͑ǣľфӥĀɥŕфӕãի‫ ڟ‬ŕ Ëȍɗիɥ, ͑ҡӥфӥҽӕЙ͑Ëȍӕǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ. Rü ñu۳xmaüۡcüü i duüۡxüۡgü rü taãŕ۳xcümaã guxüۡgutáma choxüۡ naxugüe. 49ॸ—Erü Tupana ya Poracü rü taxüۡ i mexüۡ chauxca۳x naxü. Rü naxüüne i naŕg‫ ڟ‬a ya Tupana. 50ॸ—Rü nüma ya Tupana rü guxüۡgutáma nüxü‫ۡڟ‬ tangechaüۡtümüüۡgü ya guxãma ya yíxema aixcüma nüxüۡ muüۡŕիŕ. 51ॸ—Rü guxüۡ ga norü poramaã tüxüۡ narüyexera ga guxema tügütama icua۳xüüۡgüxe. 52ॸ—Rü marü ínanawoxüۡ ga yema ãŕ۳xgacügü ga nügü írütagüxüۡ. Natürü guxema duüۡիŕǣӥǣҡӥǣӥɞфӥիɞфǣӥիľ, rü poraãcü tüxüۡ narüngüۡիŕŕ. 53ॸ—Rü guxema tüxüۡ‫ ڟ‬nataxúxe, rü muxüۡma 45ॸ—æӕ̲фӥËӕҡ%ŕľфӥ͑ӥիü‫ۡڟ‬

tüxna naxã. Natürü guxema muãrü Āɥŕфӕã۳xgüxe rü taxuüۡma tüxna naxããcüma tüxüۡ ínimugü. 54ॸ—Rü poraãcü nüxüۡ narüngüۡիŕŕǣ͑Ύфӥ duüۡxüۡgü ga Yudíugü. Rü tama nüxüۡ inarüngüma na nüxü‫ۡڟ‬ ingechaüۡtümüüۡgüxüۡ, yexgumarüüۡ ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga tatanüxüۡmaã na inaxunetaxüۡ. 55ॸ—Yerü yemaãcü inaxuneta namaã ga tórü o۳xi ga Abráüۡ rü namaã ga tatanüxüۡgü na guxüۡgutáma tüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣͅфɞ. 56ॸRü tomaŕ۳xpü۳x ga tauemacü

Erichabéxüۡtagu irüxã۳ӡ۳x ga María. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ǣɥpataca۳x itaegu. Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡãrü buxchiga

nawa nangu ga ngunexüۡ ga na naxíraxacüxüۡ ga Erichabé. Rü nayatü ga ͑ǣɥի%Ëӥ. 58ॸRü yexguma nüxüۡ nacua۳իǣӥǣӕ͖͑ӕի%ËӥҽӕЙ͑͑ǣɥ̲% mecümaxüۡ, фӥ͑ǣɥфӥ͑ǣɗË̲ǣӕ pegüxüۡ ga duüۡxüۡǣӥфӥ͑ǣɥҡ͑ӥիüۡgü rü ͑ǣɥիüۡ ínayadaugü, фӥ͑ǣɥիüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ ͑ֆҡ%ŕǣӥիŕŕ. 59ॸRü 8 ga ngunexüۡguwena rü ínayawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgü ga guma 57ॸRü

͑ǣɥ͑ľ. Rü nanatü ga Zacaríagu nanaxüégagüchaüۡ ga duüۡxüۡgü. 60ॸNatürü ͑ŕǣƄфɗËȍ¡Ńфӥҡ̲inaxwa۳xe. Rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —ͮфӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗæӕáüۡgu tanaxüéga —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 61ॸRü duüۡxüۡgü фӥ͖͑ǣӥфӥǣӥ͑ǣɥիüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ cunaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲͑ŕg‫ ڟ‬a? Erü cutanüxüۡtanüwa rü tataxuma ya texé ya ͑ǣŕ̲ǣӕãŕg‫ ڟ‬axe —ñanagürügü. 62ॸRü yexguma ga duüۡxüۡgü rü naxme۳xwa nanatü ga Zacaríana nacagüe ga ҧacü rü naŕg‫ ڟ‬agu tá na naxüégaãxüۡ. 63ॸRü yexguma ga Zacaría rü poperaxüۡ naxuneta na yexma na naxümatüãxüۡca۳x ga naŕg‫ ڟ‬a. Rü yexma nanaxümatü, rü ñanagürü: “Cuáüۡ ҡ͑ɗիɥɗ͑ŕǣ‫ ڟ‬ٚ, ñanagürü ga namatü. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥǣֆľիǣӕ̲ֆľ̲ naŕg‫ ڟ‬axüۡ nadaugügu. 64ॸRü yexgumatama wenaxãrü nidexa ga Zacaría. Rü inanaxügü ga Tupanaxüۡ na yacua۳xüüۡxüۡ. 65ॸRü yemaca۳x guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga norü ngaicamagu ãpatagüxüۡ rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Rü guxüۡwama ga yema naãnewa ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ1ٍॷ2

143

Yudéaanewa rü duüۡxüۡgü nüxüۡ nixuchigagü ga yema ngupetüxüۡ. 66ॸRü guxüۡma ga nüxüۡ cuáchigagüxüۡ ga yema ngupetüxüۡ, фӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕŕËȍ. Rü nügümücügüna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿ӄËӥҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ ΥիËȍ͑? Erü Tupana rü aixcüma naxüۡҡՓ͑͑ǣŕի̲—ñanagürügü. Zacaría rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡ 67ॸRü

nanatü ga Zacaríana nangu ga ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. Rü nüxüۡ nixu ga yema ore ga Tupana namaã nüxüۡ ixuxüۡ. 68ॸRü ñanagürü: —̲ͮľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ ticua۳xüüۡgü ya tórü Cori ga nuxcümaüۡcü ga tórü o۳իɗǣʊфŃфӥҽӕЙ͑. Erü núma tatanüwa nangu na tüxüۡ ֆ̲իŕիŕŕիüۡca۳x i yixema i norü duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥǣӥիüۡ. 69ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tüxna nanamu ya wüxi ya poracü ya ҡΔфӥ̲իŕիŕŕфӕüۡ ga nuxcümaüۡcü ga norü duüۡxüۡ ga DabítanüxüۡՓ͑ľӡËӥ. 70ॸ—Rü yemaãcü Tupana tamaã inaxuneta nawa ga yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga norü orearü uruüۡgü ga üünegüxüۡ. 71ॸ—Rü Tupana rü namaã nüxüۡ nixu rü nüxna tá tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕɗҡΔфӥӕՓ͑ӥǣӥфӥǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü i taxchi aiexüۡ. 72ॸ—Rü nuxcümaüۡgüxe ga tórü o۳xigümaã nüxüۡ nixu na nüxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüüۡgüxüۡ rü tagutáma nüxüۡ iyanangümaxüۡ ga yema tümamaã inaxunetaxüۡ. 73-75ॸ—Rü yemaãcü ga Tupana rü nuxcümaüۡcü ga tórü o۳xi ga Abráüۡmaã inaxuneta. Rü namaã nüxüۡ nixu rü tá tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕ͑ӥի͑ɗҡΔфӥӕՓ͑ӥǣӥ͑ tama imuüۡŕ%Ëӥ̲͑իӥիüۡca۳x i Tupanaãrü puracü rü aixcüma mecü na ɗիɥǣӥիüۡ nape۳xewa i guxüۡ i tórü maxüۡwa

i wüxichigü i ngunexüۡgu —ñanagürü ga Zacaría. 76ॸRü ñanagürü ta: —Cumax, Pa Chaunex, rü Tupana ya Taxüchicüarü orearü uruüۡmaã tá cuxüۡ naxugü. Erü cuma rü tá Corixüۡpa yoxni duüۡxüۡgümaã nüxüۡ quixu i nachiga ya Cori. 77ॸ—Cuma rü Coriarü duüۡxüۡgüxüۡ tá nüxüۡ cucua۳իŕŕ na Tupana tá nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ngechaüۡxüۡ i ͑ΎфӥЙľËĀӕǣӥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ nayauxgüãxüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 78-79ॸ—Erü nüxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüüۡgü ya Tupana ya poraãcü tüxüۡ ngechaüۡcü. Rü ͑ǣŕmaca۳իĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa taxca۳x ne nanamu i ñoma i naãneãrü ͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡ i ngexwacaxüۡxüۡ na ͑͑ǣΔΎ͑ľҡ͑ӥիŕŕ%իüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü ga noxri guxüۡguma norü chixexüۡǣǣӕ%ӡËӥ̲իüۡwa yexmagüxüۡ. Rü nüma tá tüxüۡ narüngüۡիŕŕ͑ ҽӕЙ̲͑%фӥ͑ǣӥի̲ӥŕիüۡca۳x —ñanagürü ga Zacaría. 80ॸRü yema ΥիËȍ͑фӥ͑ɗֆËȍɗǣӥфӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ ngunexüۡgu yexeraãcü Tupanaxüۡ nicuáchigü. Rü dauxchita ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa nayexma ñu۳xmata yema ngunexüۡwa nangu ga na Yudíugüxüۡ nügü nacua۳իŕŕիüۡ. Ngechuchuarü buxchiga (Mt 1.18-25)

2

1ॸRü

yexguma Agutu ãŕ۳xgacü ga ҡËӥɗիɥիǣӕǣġӕ̲Փ, rü nanaxunagü ga na yaxugüãxüۡ ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga guxüۡ ga naãnewa. 2ॸѠӥֆľ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ ga duüۡxüۡgüarü ugüchiga, rü nanaxü ga

yexguma Quirinu ãŕ۳իǣËӥɗիɥիǣӕǣ Chíriaarü naãnewa. 3ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡǣӥфӥՓӥիɗËȍɗǣӥ͑Ύфӥɥ%͑ľǣ nagu nabuxüۡ͑ľՓ͑ɗիӡËȍɗǣӥǣֆŃ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ2

144

na yaxugüãxüۡca۳x. 4ॸRü yemaca۳x ga Yuche rü Gariréaanewa yexmane ga ɥ%͑ľǣͮËȍфŃҡӕՓɞ͑իӡիӡ, rü ֤ӕĀŃфӥ͑%͑ľՓֆľի̲͑ľǣɥ%͑ľǣ BeréüۡՓ͑իӡ. Ѡӥǣӕ̲͑ɗիɥǣɥ%͑ľǣ nuxcümaüۡcü ga ãŕ۳xgacü ga Dabí nagu buxüۡne. Rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ֤ӕËȍľǣ ֆŃ̲͑իӡիüۡ, yerü Dabítanüxüۡ ͑ɗիɥǣ nümax. 5ॸRü BeréüۡՓ͑իӡǣ֤ӕËȍľ͑ yaxugüxüۡca۳իՓӥիɗǣӕ͑ǣɥ̲%ǣͅфɞ ǣ͑ǣɥ̲%͑ի%ma۳xchaüۡcü. Natürü ga María rü itacharaüۡ ga na naxãxãcüxüۡ. 6ॸRü yexguma Beréüۡwa nayexmagüyane, ͑ǣɥի͑͑͑ǣӕǣ͑ǣɥфӥ͑ǣӕ͑ľիüۡ ga na naxíraxacüxüۡ ga María. 7ॸRü yexma ͑¡ӕǣ͑ӥիɥфüۡËӥǣ͑ǣɥ͑ľ. Rü naxchápenüüۡmaã inanuque. Rü wüxi ga wocaarü chibüchicagumare ɗ͑Ë͑ǣӥիŕŕ, yerü marü guxüۡma nixããcu ga ucapu nawa ga guma pegüpataüۡ. ġիӡËüۡ۳ãx ۳ ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡchiga rü carnerugüarü dauruüۡchiga 8ॸRü Beréüۡãrü ngaicamana nayexmagü ga ñuxre ga carnerugüarü dauruüۡgü ga chütacü nachitaüۡwa norü carnerugüna ídaugüxüۡ. 9ॸRü ngürüãchi yema carnerugüarü dauruüۡgüca۳x nango۳x ga wüxi ga orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ . Rü Cori ga Tupanaãrü ya ۳ uracüümaã naxca۳x nangóone ga guxüۡwama. Rü poraãcü namuüۡŕ. 10ॸNatürü yema orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËü۳ۡãx۳ , rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ҽ%իӢɗЙľ̲ӕüۡŕիüۡ! erü pexca۳x nuã Ëȍ͑͑ǣľɗՓӥիɗɗΎфľɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ i guxüۡ i duüۡxüۡǣӥфӥҡ%ŕիŕŕфӕüۡ ҡɗիɥիüۡ. 11ॸ—Erü ñu۳xma rü Beréüۡgu nabu ya perü ̲իŕիŕŕфӕüۡ. Rü nüma rü Cori ya Cristu

͑ɗիɥ. 12ॸ—Ѡӥ͖%ҡ͑ɗիɥɗЙľфӥcua۳xruüۡ. Rü tá nüxüۡ ɗЙľֆ͑ǣӕɗՓӥիɗɗΥիËȍ͑ɗ naxchápenüüۡmaã nuquexüۡ rü wocaarü chibüchicagu caxüۡ —ñanagürü. 13ॸRü yexgumatama ngürüãchi yema ĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga orearü ngeruüۡxüۡtawa nango۳x ga muxüۡma ga togü ga ĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga orearü ngeruüۡgü. Rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü, rü ñanagürügü: 14ॸ—Rü ñu۳xma rü Tupanaxüۡ ínicua۳xüüۡǣӥфӥɞ͑ҡ%ŕǣӥɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa. Rü pema i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i ҽӕЙ͑Йľ̲%ҡ%ŕǣӥľ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ Йľǣӥ̲%Йľфӥ͑ǣӥի̲ӥŕ—ñanagürügü. 15ॸѠӥֆľիǣӕ̲ĀիӡՓ͑իɥիǣӕՓľ͑ǣ yema orearü ngeruüۡgü rü yema carnerugüarü dauruüۡgü rü nügümücügümaã ñanagürügü: —‫ͮؽ‬ǣɥի% ítayadau i BeréüۡՓɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕЙľҡӥիüۡ i Cori ya Tupana tamaã nüxüۡ ixuxüۡ nawa i norü orearü ngeruüۡgü! —ñanagürügü. 16ॸѠӥЙիɗ͑իɥ%Ëȍɗ, фӥֆŃ̲͑իɥ. Rü yexma nüxüۡ nayangau ga Yuche rü ͅфɞфӥǣΥիËȍ͑ǣՓΎËфӥ chibüchicagu caxüۡ. 17ॸRü yexguma yema ΥիËȍ͑իüۡ nadaugügu ga yema carnerugüarü dauruüۡgü, rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixugüe ga yema ore ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ga ĀիӡËüۡ۳ãx۳ namaã nüxüۡ ixuxüۡ ga yema ΥիËȍ͑Ëȍɗǣ. 18ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga nüxüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ ga yema carnerugüarü dauruüۡgüarü ore rü namaã na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. 19ॸNatürü ga María rü inayaxu ga guxüۡma ga yema ngupetüxüۡ фӥ͑ǣɥ%ŕǣӕ̲͑%ɗ͑ǣӕիüۡ rü ͑ǣӕɗфӥիɥ͑ӥŕËȍ. 20ॸRü nawoegu ga yema carnerugüarü dauruüۡgü. Rü ҡ%ŕ%Ëӥ̲ҽӕЙ͑իüۡ nicua۳xüüۡgü naxca۳x ga guxüۡma ga yema nüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ2

145

͑իɥ͑ӥŕիüۡ rü nüxüۡ nadaugüxüۡ yerü aixcüma yema orearü ngeruüۡ ga ĀիӡËüۡ۳ãx۳ namaã nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ nangupetü. Õxchana ga Ngechuchu rü tupauca ga taxüۡnewa nanagagü

yexguma 8 ga ngunexüۡ nüxü‫ۡڟ‬ yexmagu ga na nabuxüۡ ǣΥիËȍ͑, rü ínanawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgü. Rü 21ॸRü

Ngechuchugu nanaxüégagü. Rü ֆľ̲ҡ̲͑ɗիɥǣ͑ŕǣ‫ ڟ‬ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ Maríamaã nüxüۡ ixuxüۡ ga tauta namaã naxãxãcügu. 22ॸRü yexguma marü yanguxgu ga yema ngunexüۡ na tupauca ga taxüۡnewa Tupanape۳իľՓ͑͑ӥǣӥֆ̲ľիŕŕǣӥիüۡ фӥֆŃ̲͑իɥ͑ֆľ̲%Ëӥ Tupanape۳իľՓֆ͑ǣӕիŕŕǣӥ%իüۡca۳x ga ֆľ̲ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥ͑ӥիüۡ ixuxüۡrüüۡ. Rü Yerucharéüۡwa ga tupauca ga taxüۡ͑ľՓ͑͑ǣǣӥǣΥիËȍ͑͑ Tupanana namugüãxüۡca۳x. 23ॸRü yemaãcü nanaxügü yerü Tupanaãrü mugüwa naxümatü, rü ñanagürü: ٘ͮǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ͑ǣľфӥ͑ֆҡӥǣӕ ɗ͑ӥիɥфüۡxüۡ ɗ͑ǣɥի%Ëӥ, rü tanaxwa۳xe i Cori ya Tupanana ҡ̲͑ӕٚ, ñanagürü. 24ॸѠӥֆŃ̲͑իɥфӥֆŃ̲ nanagagü ga taxre ga muxtucugü ga yexwacax yaexüۡ, na Tupanaca۳x nadaiãxüۡca۳x ga paigü ga tupaucawa, yerü yema ñanagürü ga Tupanaãrü mugüwa. 25-26ॸRü yexgumaüۡcüü Yerucharéüۡgu naxãchiüۡ ga wüxi ga yatü ǣæȍɗ̲ľӢǣӕãŕg‫ ڟ‬acü. Rü wüxi ga yatü ǣ̲ľËӥ̲Ëӥ͑ɗիɥǣ͑ӥ̲ի, rü aixcüma Tupanaxüۡ ngechaüۡËӥ͑ɗիɥ. Rü nüma rü guxüۡguma ínanan۳g۳ӕիŕŕ͑

ñuxguacü tá ínanguxüۡ ya Yudíugüarü nguxüۡիŕŕфӕüۡ ya Cristu. ѠӥҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ фӥæȍɗ̲ľӢիüۡtawa nayexma, rü nüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͑ҡ%ӡҡ̲͑ֆӕիüۡ ega tama nüxüۡ nadauxiragu ya Cristu ya Cori ya Tupana núma namucü. 27ॸRü yema ngunexüۡgu rü tupauca ga taxüۡ͑ľՓæȍɗ̲ľӢիüۡ ͑իӡիŕŕǣ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. Rü yéma nayexma ǣæȍɗ̲ľӢǣֆľիǣӕ̲֤ӕËȍľфӥͅфɞ ҡӕЙӕËՓ͑ǣǣӥǣӕǣΥիËȍ͑ǣ Ngechuchu na Tupanana namugüãxüۡca۳x ͑ֆľ̲%Ëӥֆ͑ǣӕիŕŕǣӥ%իüۡca۳x ga ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕ. 28ॸRü Ngechuchuxüۡ ͑ǣ͑ǣӥǣæȍɗ̲ľӢ. Rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡ, rü ñanagürü: 29ॸ—Pa Corix, ñu۳xma rü marü name na chayuxüۡ, erü ̲фӥËӕֆ͑ǣӕիŕŕǣֆľ̲ËȍΎ̲% icuxunetaxüۡ. 30-31ॸ—Rü chauxetümaãxüۡchi nüxüۡ chadau ya daa ͅիŕիŕŕфӕüۡ ya guxüۡ i duüۡxüۡgüca۳x núma cunamucü. 32ॸ—Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ ͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡ naxca۳x i guxüۡma i duüۡxüۡǣӥɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü ͖%ΥիËȍ͑ǣǣӕфӥҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü tá nüxüۡ nicua۳xüüۡgü i curü duüۡxüۡgü i Yudíugü —ñanagürü. 33ॸRü Yuche rü María rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ̲͑%ǣ æȍɗ̲ľӢ%фӥΎфľǣ͖ӕի%Ëӥ ΥիËȍ͑Ëȍɗǣ̲%͑ֆĀľիիüۡ. 34ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣæȍɗ̲ľӢфӥҽӕЙ͑͑͑Ë na meã nüxüۡ nangupetügüxüۡca۳x ga ֤ӕËȍľфӥͅфɞфӥΥիËȍ͑. Rü ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ ga María ga Ngechuchu ͑ŕ: —Dücax, ͖%ΥիËȍ͑фӥҡ ̲͑͑իŕիŕŕɗ̲ӕիüۡma i Yudíugü, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲ҡ̲͑ӥիüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥËȍüۡxüۡ rü tá inayarütauxe. Rü nüma rü wüxi i cua۳xruüۡ ҡ͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgüca۳x, rü muxüۡma tá nüxüۡ naxoe. 35ॸ—Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ2

146

͑ǣŕ̲%Ëӥҡnanango۳իŕŕ%̲ɗǣӕիüۡma ɗ͑%ŕՓ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡ i muxüۡma i duüۡxüۡgü. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡ͖% ΥիËȍ͑իüۡ ngupetüxüۡ rü ñoma wüxi i cüxchi i curü maxüۡnewa yarüwáxüۡrüüۡ tá cuxüۡ‫ ڟ‬nangu۳x, Pa Maríax —ñanagürü. 36ॸRü yéma ta iyexma ga wüxi ga ngecü ga Tupanaãrü orexüۡ ixucü. Ѡӥk͑͑ɗիɥ ga ngɥŕg‫ ڟ‬a. Rü Panuŕի‫ ڟ‬%Ëӥɗֆɗիɥ, rü Ácherutanüxüۡ ɗֆɗիɥ. Rü marü yaguã۳xüۡËȍɗɗֆɗիɥ. Rü yexguma napaxüchigutama ixãte. Natürü 7 ga taunecü- ǣӕիɗËҡ̲͑ǣɥҡľ̲% ɗֆфӥիӡӡիüۡ, ֆľфӥ͑ֆӕǣ͑ǣɥҡľ. 37ॸRü yemaãcü wüxi ga yutecü ga yaguã۳xüۡchi ɗֆɗիɥ, yerü 84͑ɗիɥǣ͑ǣɥфӥҡӕ͑ľËӥ. Rü taguma tupauca ga taxüۡ͑ľՓɞɗիӡիӡ. Rü guxüۡguma ngunecü rü chütacü rü ͑իӕфľ%Ëӥ̲ɗֆӕ̲ӥիŕŕËȍ. Rü yemaãcü Tupanaxüۡ iyacua۳xüüۡ rü ɗ͑ҡիŕŕ. 38ॸѠӥֆľիǣӕ̲ҡ̲æȍɗ̲ľӢ íidexayane, rü yéma ingu ga Ana. Rü ҽӕЙ̲͑͑Ύիŕɗի%. Rü iinaxügü ga ΥիËȍ͑ǣͮǣľËȍӕËȍӕËȍɗǣ͑ yadexaxüۡ nape۳xewa ga guxüۡma ga yema Yudíugü ga Yerucharéüۡcüۡ۳ãx۳ ga Cristuxüۡ ínan۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡ na norü ͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕфӕüۡ ֆɗɥիüۡca۳x. ʘ%͑ľǣͮËȍфŃtuca۳x nawoegu 39ॸRü

yexguma marü ֆ͑ǣӕիŕŕǣӥ%ǣӕՓľ͑ǣǣӕիüۡma ga yema Tupanaãrü mugü nüxüۡ ixuxüۡ, rü Yuche rü María rü naxca۳x nawoegu ga ͑Ύфӥɥ%͑ľǣͮËȍфŃҡӕǣ Gariréaanewa yexmane. 40ॸRü ga ΥիËȍ͑фӥ͑ɗֆËȍɗǣӥ, rü yexeraãcü niporachigü, rü yexeraãcü nüxüۡ nicuáchigü. Rü Tupana rü poraãcü nüxüۡ narüngüۡիŕŕ.

Bucü ga Ngechuchu rü tupauca ga taxüۡnewa naxo 41ॸͮ͑ҡӥфӥ͑ŕфӥǣӕËӥǣҡӕ͑ľËӥǣӕ

YerucharéüۡՓҡիɥɥիüۡ naxca۳x ga ԖЙľҡӥËȍɗǣфӥЙľҡ. 42ॸRü yexguma Ngechuchu 12 ga taunecü nüxüۡ‫ڟ‬ yexmagu, rü YerucharéüۡՓҡիɥ̲͑% ǣ͑͑ҡӥфӥ͑ŕ, ֆľфӥֆľ̲͑ɗիɥǣ Yudíugücüma naxca۳իǣԖЙľҡӥËȍɗǣфӥ peta. 43ॸRü yexguma yagúechigagu ga ԖЙľҡӥËȍɗǣфӥЙľҡ, rü tümachiüۡca۳x ҡՓΎľǣӕǣ͑͑ҡӥфӥ͑ŕ. Natürü ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥҡӥ̲ŕËȍɗҡҡӥի͑ Yerucharéüۡgu narüxã۳ӡ۳x. 44ॸRü tüma nüxüۡ tacua۳xgügu rü yema muxüۡ ga duüۡxüۡgü ga tümaweama ɗիɥիüۡtanüxüۡtanügu naxã ga Ngechuchu. Ѡӥֆľ̲%Ëӥ̲фӥɗҡիɥǣՓӥիɗǣ ngunexüۡ. Natürü yexguma naxca۳x tadaugügu tümatanüxüۡtanügu rü yema tüxüۡ cua۳xgüxüۡtanügu rü tama nüxüۡ itayangaugü. 45ॸRü yemaca۳x wenaxãrü Yerucharéüۡca۳x tawoegu na yexma naxca۳x tayadaugüxüۡca۳x. 46ॸRü tomaŕ۳xpü۳x ga ngunexüۡguwena Ngechuchuxüۡ itayangaugü ga tupauca ga taxüۡnegu. Rü yéma narüto natanüwa ǣֆľ̲͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga Tupanaãrü mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, фӥɗ͑фӥիɥ͑ӥ ga norü ngu۳իŕŕҡľ, rü nüxna nicachigü. 47ॸRü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga Ngechuchuxüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ, rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ͖͑ӕի%Ëӥ͑ӥիüۡ nacua۳xüchixüۡ rü meãma nangãxüۡãxüۡ. 48ॸѠӥֆľիǣӕ̲͑͑ҡӥфӥ͑ŕ͑ӥիüۡ daugügu rü ta¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Ѡӥ͑ŕфӥ ñatarügü nüxüۡ: —Pa Chaunex, ¿tü۳xcüüۡ tomaã ngexüۡ cuwagü? Cunatü rü choma rü poraãcü cuxca۳իҡիΎľǣ%ŕ%Ëӥ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ2ٍॷ3

147

cuxca۳x tadaugüecha —ñatarügü. 49ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ chauxca۳x pedaugü? ¿Tama e۳xna nüxüۡ pecua۳x na woetama ChaunatüchiüۡՓҡËȍ͑ǣŕի̲իüۡ? —ñanagürü. 50ॸNatürü ga tümagü rü tama nüxüۡ tacua۳xgüéga ga yema tümamaã nüxüۡ yaxuxüۡ. 51ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü tümawe nataegu ga Nacharétuwa. Rü guxüۡguma meã ҡӥ̲ǣ͑իɥ͑ӥŕËȍ. Ѡӥ͑ŕǣͅфɞфӥ ͑ǣɥ%ŕՓ͑ǣӕɗфӥիɥ͑ӥŕËȍǣǣӕիüۡma ga yema ngupetüxüۡ . 52ॸRü niyachigü ga Ngechuchu, rü yexeraãcü nüxüۡ nicuáchigü. Rü Tupana rü namaã ͑ҡ%ŕ, rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü ta ̲͑%͑ҡ%ŕǣӥ. Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ rü dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa orexüۡ nixu (Mt 3.1-12; Mr 1.1-8; Cu 1.19-28)

3

1ॸRü

yexguma Tibériu 15 ga taunecü ãŕ۳իǣËӥǣҡËӥɗիɥիǣӕǣ Dumawa, фӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣЬΦӡËȍɗӕ Piratu rü Yudéaaneãrü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ, rü Erode rü Gariréaaneãrü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ, фӥ͑ŕ͑ľŕǣЬɗфɗЙɗфӥʊҡәфľ͑ľфӥ Taconíteaneãrü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ, rü Dichániã rü Abiríniããneãrü ãŕ۳xgacü ֆɗɥիüۡ. 2ॸRü Aná rü Caipá rü paigüeru ͑ɗիɥǣӥǣֆľիǣӕ̲. Ѡӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ Cuáüۡ ga Zacaría nanemaã yadexaxüۡ ga Tupana ga dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa. 3ॸRü guxüۡma ga yema nachicagü ga Yudáüۡcutüarü ngaicamana yexmagüxüۡǣӕ͑ɗիӡǣӥËȍɗǣӥ ga Cuáüۡ. Rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixuchigü ga na namexüۡ na nüxüۡ naxoexüۡ ga nacümagü ga chixexüۡ rü ínabaiüۡxüۡ, na yemaãcü Tupana nüxü‫ۡڟ‬

nüxüۡ nangechaüۡxüۡca۳x ga norü pecadugü. 4ॸRü guma nuxcümaüۡcü ga ʊËȍɞǣҽӕЙ͑%фӥΎфľфӥӕфӕüۡ naxümatüxüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣ͑͑ǣӕЙľҡӥիüۡ. Yerü duüۡxüۡgüarü maxüۡãrü ̲ľիŕŕËȍɗǣիüۡ nixu ga yexguma ñaxgu: ٘ͮǣŕ̲͑ËȍɗËɗ͑ǣľիҡҡիәľ̲ íxãpataxüۡՓфӥҡ͑͑ǣŕի̲ɗ ‫ ڟ‬a wüxi i duüۡxüۡ i ngŕm tagaãcüma ñaxüۡ: ‘¡Pegü Йľ̲ľիŕŕnaxca۳x ya Cori! ¡Rü naxca۳x ipeyanawe۳ի%Ëȍɗիŕŕɗ perü maxüۡ!’ 5ॸRü guxããrü maxüۡ rü tá inayarüwe۳xãchi ñoma wüxi i ngatexüۡ rügütaxüۡrüüۡ na iyawéxüۡca۳x i nama. Rü guxãma ya yíxema togüétüwa tügü ͑ǣŕի̲իŕŕǣӥիľфӥҡɞҡфӥիɥ ñoma wüxi ya ma۳իЙӦ͑ľфӥ wüxi i ngüchitaeru ɗĀΎիΎËȍɗիŕŕիüۡrüüۡ. Rü guxüۡma i nacüma i wüۡxüۡ rü tá inayarüwe۳xãchigü. Ѡӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgüarü maxüۡwa tama mexüۡ фӥҡ͑ֆ̲ľիŕŕǣӥ. 6ॸRü guxüۡma i duüۡxüۡgü rü tá nüxüۡ ͑Āӕǣӥֆֆɗ̲ͅիŕիŕŕфӕüۡ ֆҽӕЙ͑͑ә̲̲͑ӕËӥٚ, ͖͑ǣӥфӥǣʊËȍɞфӥΎфľǣ ümatüxüۡwa. 7ॸRü yexguma Cuáüۡxüۡtawa ͑իɥիǣӕǣĀӕüۡxüۡgü na ínabaiüۡիŕŕ%իüۡca۳x, rü nüma ga Cuáüۡ rü ñanagürüama nüxüۡ: —Pema rü ãxtapearü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. ¿Rü ñuxãcü ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑͑իËȍիՓ pibuxmüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ЙΎիËӕɗ %ӡËӥ̲իüۡchixüۡ i marü ingaicaxüۡ ega tama nüxüۡ perüxoegu i pecüma i chixexüۡ? 8ॸ—‫ؽ‬Ѡӥ̲ľ%Йľ̲իŕ͑ ͑ǣŕ̲%Ëӥǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü nüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ3

148

daugüxüۡca۳x na aixcüma marü nüxüۡ perüxoexüۡ i pecüma i chixexüۡ! Rü tama name i ñaperügügü: ٘ҽ%ӡҡ̲ҽӕЙ͑ҡΎիüۡ napoxcue, erü Abráüۡtanüxüۡ ҡɗիɥǣӥ͖ٚЙľфӥǣӥǣӥ. Erü tama ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ɗĀӕüۡxüۡgüxüۡ nayaxuxüۡ. Rü pemaã nüxüۡ chixu rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑naxwa۳xegu rü tama nüxü‫ۡڟ‬ naguxcha na daa nutawa Abráüۡtanüxüۡ nanguxüۡիŕŕիüۡ. 9ॸ—Tupanaãrü yuema rü marü íimemare na yadaxüۡãxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲ nanetügü i tama mexüۡ. Rü guxüۡma i ͑͑ľҡӥǣӥɗËȍɗիľфӥΥΦիüۡ rü tá nadaxüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗӥիӥՓҡɞ͑ǣӕ—ñanagürü ga Cuáüۡ. 10ॸRü yexguma ga duüۡxüۡgü rü Cuáüۡna nacagü, rü ñanagürügü: —¿ӄacü e۳ի͑͑ɗիɥɗ mexüۡ na tanaxüxüۡ? —ñanagürügü. 11ॸRü Cuáüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Texé ya taxrearü gáuxüۡchiruãի‫ ڟ‬ŕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡľիŃ ya tüxüۡ‫ ڟ‬nataxúxena tanaxã. Rü texé ya Υ͑ãի‫ ڟ‬ŕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡľիŃֆ͑ǣľфӥ Υ͑ãի‫ ڟ‬ŕ̲%ҡ͑ǣӕɗҡӥ̲%фӥΥ͑ —ñanagürü. 12ॸRü CuáüۡxüۡҡՓ͑իɥҡǣ ñuxre ga yatügü ga Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳x Āɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ ideetanüxüۡ. Rü nanaxwa۳xegü ga Cuáüۡ na ínabaiüۡիŕŕիüۡ. Rü Cuáüۡna nacagü, rü ñanagürügü: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ¿ӄacü ͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ na tanaxüxüۡ i tomax? —ñanagürügü. 13ॸRü Cuáüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Tama name i ãŕ۳xgacü pemaã nüxüۡ ixuxüۡ%фӥֆľիľфЙľ͑ֆӕիǣӥɗĀɥŕфӕɗ duüۡxüۡgüxüۡtawa —ñanagürü. 14ॸRü ñuxre ga churaragü rü ta Cuáüۡna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Toma rü ҧËӥ͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ na tanaxüxüۡ? —ñanagürügü. Rü nanangãxüۡ ga Cuáüۡ rü ñanagürü: —Tama name i texéxüۡ Йľի%իӡ͑ľ%Ëӥ̲ҡӥ̲%фӥ͑ǣŕ̲իüۡgü pepuxüۡ. Rü tama name i ҧacü rü doraxüۡ tümachigaxüۡ Йɗիӕ͑͑ǣŕ̲%Ëӥҡӥ̲%фӥ ͑ǣŕ̲իüۡgü pepuxüۡxücۡ a۳x. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ

͑ǣŕ̲Āɥŕфӕɗãŕ۳xgacü pexü‫͑ ۡڟ‬ǣɥ̲% ͑իӥҡ͑ӥËӥ̲%ҡ̲Йľҡ%ŕǣӥфӥҡ̲ yexeracüca۳x ípeca —ñanagürü. 15ॸRü yexguma ga duüۡxüۡgü rü poraãcü ínanan۳g۳ӕիŕŕǣӥ͑Йիɞ͑͑ǣӕիüۡ ga Tupana Nane ga Cristu. Ѡӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕǣ͑ bexmana Cuáüۡ фӥæфɗѸҡӕֆɗɥիüۡ. 16ॸNatürü ga Cuáüۡ rü guxãxüۡ ñanagürü: —Aixcüma i choma rü dexáwamare pexüۡ íchabaiüۡիŕŕ, natürü tá ínangu i to i Tupanaãrü orearü uruüۡ, фӥ͑ӥ̲ҡЙľի͑͑͑͑ǣӕիŕŕɗ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ wüxi i üxüemarüüۡ. Erü nüma rü poraãcü choxüۡ narüyexera na ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ. Rü choma rü nape۳xewa rü taxuwama chame rü bai i norü ËȍЙҡӕËӕ͑ӥ%фӥՓŕǣӥՓËȍ̲ľ. 17ॸ—Rü nüma rü marü ínamemare na ñoma i naãnewa yadexechiãxücۡ a۳x i norü duüۡxüۡgü ñoma wüxi ya yatü trigu naãt‫ ڟ‬üna idexechixüۡrüüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ֆĀľիľËȍɗ ɗ͑ǣŕ̲͑Ύիфӥɗիɥǣӥիüۡ na naxüۡ- tawa ͑͑ǣŕի̲ǣӥիücۡ a۳x, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲ҡ̲ ͑Ύիфӥɗիɥǣӥիüۡ, rü tá ínanagu nawa ya yima üxü ya taguma ixoxüۡne —ñanagürü. 18ॸRü yema oremaã rü muxüۡma ga to ga ucu۳իŕǣӥ̲%, rü Cuáüۡ duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixu ga ore ga mexüۡ ga Ngechuchuchiga. 19ॸRü Cuáüۡ rü ãŕ۳xgacü ga Erodexüۡ nanga, ֆľфӥ͑ǣɥ̲%͑ի%ma۳իǣƄфΎĀɞǣ͑ŕ͑ľŕ ga Piripi nama۳x. Rü nananga ta naxca۳x ga yema togü ga chixexüۡ ga naxüxüۡ. 20ॸNatürü ga Erode rü tama Cuáüۡǣ͑իɥ͑ӥ. Rü yexeraxüۡ ga chixexüۡ naxü, yerü poxcupataüۡwa Cuáüۡxüۡ namu. Ngechuchuarü baiechiga (Mt 3.13-17; Mr 1.9-11) 21ॸNaxüۡpa

ga na napoxcuxüۡ ga Cuáüۡ, rü guxüۡma ga duüۡxüۡgüxüۡ ínabaiüۡիŕŕիǣӕՓľ͑, rü Ngechuchuxüۡ rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ3

149

ҡɞ͑¡ɗľիŕŕ. Rü yexguma Ngechuchu ɞֆӕ̲ӥիŕֆ͑ľфӥ͑ɗ͑ǣľ͑ǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãne. 22ॸѠӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü wüxi ga muxtucurüüۡ inanago rü Ngechuchuna nangu. ѠӥĀիӡՓ ɗ͑͑իӡǣՓӥիɗǣ͑ǣǣ͖իüۡ: —æӕ̲͑ɗիɥɗæȍӕ͑ľɗËӕիüۡ changechaüۡxüۡchicü, rü cumaã Ëȍҡ%ŕիüۡchicü —ñaxüۡ. Ngechuchu ya Cristuarü o۳xigü (Mt 1.1-17)

30 ga taunecü nüxüۡ‫ڟ‬ nayexma ga Ngechuchu ga yexguma norü puracü inaxügügu. Rü duüۡxüۡgü ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕфӥͮǣľËȍӕËȍӕфӥ֤ӕËȍľ ͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥ֤ӕËȍľфӥƄфɞ͑͑ľ͑ɗիɥ. 24 ѠӥƄфɞфӥͅҡ͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥͅҡфӥ̞ľ¡ɞ͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥ̞ľ¡ɞфӥͅľфľнӕɞ͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥͅľфľнӕɞфӥ֤͑͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥ֤͑фӥ֤ӕËȍľ͑͑ľ͑ɗիɥ. 25 Ѡӥ֤ӕËȍľфӥͅҡҡɞ͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥͅҡҡɞфӥk̲Δ͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥk̲ΔфӥͮӢ͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥͮӢфӥƄËȍɗфɗ͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥƄËȍɗфɗфӥͮǣɞ͑͑ľ͑ɗիɥ. 26 Rü Nagaí rü Maã‫͑͑ ڟ‬ľ͑ɗիɥ. Rü Maã‫ ڟ‬фӥͅҡҡɞ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Matatía rü Chemeɥ ‫͑͑ ڟ‬ľ͑ɗիɥ. Rü Chemeɥ ‫ ڟ‬фӥ֤ӕËȍľË͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥ֤ӕËȍľËфӥ֤ӕĀ͑͑ľ͑ɗիɥ. 27 Rü Yudá rü Yunáüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Yunáüۡ фӥġľËȍ͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥġľËȍфӥæȍΎфΎ¡¡Ń͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Chorobabé rü Charatía nane ͑ɗիɥ. Ѡӥæȍфҡɞфӥͮľфɞ͑͑ľ͑ɗիɥ. 28 Ѡӥͮľфɞфӥͅľфľнӕɞ͑͑ľ͑ɗիɥ. 23ॸManeca

ѠӥͅľфľнӕɞфӥkĀɞ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Adí rü Cocháüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Cocháüۡ rü Erudamáüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Erudamáüۡ фӥƄфә͑͑ľ͑ɗիɥ. 29 ѠӥƄфәфӥ֤ΎËȍӕŃ͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥ֤ΎËȍӕŃфӥƄфɗľËȍŃфӕ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Eriechéru rü Yoríüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Yoríüۡ фӥͅҡ͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥͅҡфӥ̞ľ¡ɞ͑͑ľ͑ɗիɥ. 30 Ѡӥ̞ľ¡ɞфӥæȍɗ̲ľӢ͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥæȍɗ̲ľӢфӥ֤ӕĀ͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥ֤ӕĀфӥ֤ӕËȍľ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Yuche rü Yonáüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Yonáüۡ rü Eriaquíüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. 31 Rü Eriaquíüۡ фӥͅľфŃ͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥͅľфŃфӥͅľ͑͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥͅľ͑фӥͅҡҡ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Matata rü Natáüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Natáüۡ фӥġ¡ɞ͑͑ľ͑ɗիɥ. 32 Ѡӥġ¡ɞфӥʊËȍɞ͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥʊËȍɞфӥϘ¡Ń͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥϘ¡Ńфӥ´Ύә͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥ´Ύәфӥæȍфӕ͑͑ľ͑ɗիɥ. ‫͑͑ ڟ‬ľ͑ɗիɥ. Rü Charu rü Naãchãӡ 33 Rü Naãchãӡ ‫ ڟ‬фӥk̲ɗ͑Ā͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥk̲ɗ͑Āфӥk̲ɞ͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥk̲ɞфӥkфӦ͑ɗ͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥkфӦ͑ɗфӥƄфúüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Erúüۡ фӥЬфľ͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥЬфľфӥ֤ӕĀ͑͑ľ͑ɗիɥ. 34 Ѡӥ֤ӕĀфӥkËΎ¡ӕ͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥkËΎ¡ӕфӥʊËȍ͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥʊËȍфӥk¡фáüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Abráüۡ фӥҽфŃ͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥҽфŃфӥͮËә͑͑ľ͑ɗիɥ. 35 ѠӥͮËәфӥæȍľфә͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥæȍľфәфӥġǣӕ͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥġǣӕфӥЬľфŃ͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥЬľфŃфӥƄ¡Ń͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥƄ¡Ńфӥæȍфӕ͑͑ľ͑ɗիɥ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ3ٍॷ4

150

Rü Charu rü Caináüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Caináüۡ фӥkфӕЙËȍ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Arupácha rü Chéüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Chéüۡ rü Noŕ ‫͑͑ ڟ‬ľ͑ɗիɥ. Noŕ ‫ ڟ‬фӥġ̲Ń͑͑ľ͑ɗիɥ. 37 Rü Damé rü Matucharéüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Matucharéüۡ фӥƄ͑Δ͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥƄ͑Δфӥ֤фŃ͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥ֤фŃфӥͅффŃ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Mararé rü Caináüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. 38 Rü Caináüۡ фӥƄ͑ә͑͑ľ͑ɗիɥ. ѠӥƄ͑әфӥæȍľ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Che rü Adáüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü Adáüۡ фӥҽӕЙ͑͑͑ľ͑ɗիɥ. 36

Ngechuchuxüۡ naxü ga Chataná (Mt 4.1-11; Mr 1.12-13) 1ॸNgechuchuxüۡtawa nayexma ga ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. Rü yexguma Yudáüۡchiüwa ínaxüۡãchigu ga Ngechuchu, фӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa nanaga. 2ॸRü yéma nayexma ga 40 ga ngunexüۡ. Rü n۳g۳oxo ga Chataná rü nüxüۡ naxü. Rü yexguma yéma nayexmagu rü taguma nachibü. Natürü ga yixcama rü nataiya. 3ॸRü yexguma ga n۳g۳oxo ga Chataná rü ñanagürü nüxüۡ: —Ega aixcüma Tupana ͮ͑ľнӕɗիɥǣӕ, rü ¡daa nutamaã nüxüۡ ixu ͑Й%ӡիüۡ nanguxuchixüۡca۳x! —ñanagürü ga Chataná. 4ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ

4

rü ñanagürü: —Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘ҽ%ӡҡ̲Υ̲͑%իɥË̲͑իŕɗ duüۡxüۡgü, natürü guxüۡma i ore i Tupana nüxüۡ ixuxüۡ ҡ͑ɗիɥɗ duüۡxüۡgüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡٚ, ñanagürü. 5ॸRü yexguma ga n۳g۳oxo ga Chataná rü wüxi ga ma۳իЙӦ͑ľËȍɗҡľфӕՓ

nanaga. Rü yéma paxaãchi nüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕǣǣӕիüۡma ga nachiüۡãnegü ga ñoma ga naãnecü۳ۡãx۳ . 6ॸRü Chataná rü ñanagürü nüxüۡ: —Guxüۡ i ñaã nachiüۡãnegü i mexüۡ фӥ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü rü chi cuxna chanaxã. ƄфӥËȍΎիфӥ͑ɗիɥɗ guxüۡma i ñaãgü, rü tüxna chanaxã ya ҡľիŃֆËȍΎ̲ËȍΎфӥ̲ľɗիɥիŕ͑ҡӥի͑ na chanaxãxüۡ. 7ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ‫ ڟ‬ü۳xügu rü choxüۡ chope۳xegu cucaxãp quicua۳xüüۡǣӕфӥËӕիфӥËȍɗ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i ñaã cuxüۡ chawéxüۡ —ñanagürü. 8ॸNatürü ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —‫ؽ‬æȍΎի͑ɗիӡǣËȍɗ! Pa Chata- náx. Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “¡Nüxüۡ icua۳xüüۡ ya Cori ya curü Tupana, rü yimaãxü‫ۡڟ‬իɥËҡ̲ napuracü!ٚ ñanagürü. 9ॸRü yexguma ga n۳g۳oxo ga Chataná rü Yerucharéüۡ ǣɥ%͑ľՓ nanaga. Rü tupauca ga taxüۡnetape۳xegu nanamunagü. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Ega ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ͮ͑ľнӕɗիɥǣӕ, rü ¡nuã cugü rütae! 10ॸ—Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Tupana tá nanamu i norü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ na cuxna nadaugüxüۡca۳x. 11ॸRü naxme۳xmaã tá cuxüۡ niyauxgü na tama ҧacü rü nutagu cunguxüۡca۳իٚ, ñanagürü. 12ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü ta: “¡Tama name i nüxüۡ na cuxüxüۡ ya Cori ya curü Tupana!ٚ, ñanagürü. 13ॸRü yexguma marü taxucürüwama Ngechuchuxüۡ naxü۳xgu, rü nüma ga Chataná rü nüxna niña

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ4

151

ñu۳xmata nüxüۡ iyangau na ñuxãcü wena nüxüۡ na naxüxüۡ.

nüxüۡ na chixuxüۡca۳x rü tá na ínanguxüۡxüۡ. Rü choxüۡ namu na ËȍֆĀӕËȍɗիľҡӥիŕŕǣӥիüۡca۳x i ͑ǣŕ̲ɗ͑ǣľիľҡӥǣӥիüۡ rü na íchananguxüۡիŕŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i togüme۳իŕՓ ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 19ॸRü núma choxüۡ namu na duüۡxüۡgümaã nüxüۡ chixuxüۡca۳x na Tupana nüxüۡ rüngüۡիŕŕËȍüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥիü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡٚ,

Ngechuchu rü Gariréaanewa inanaxügü ga norü puracü (Mt 4.12-17; Mr 1.14-15) 14ॸRü

Ngechuchu rü Gariréaaneca۳x nataegu. ѠӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü naxüۡtawa nayexma rü poraãcü ͑͑ЙΎфիŕŕ. Rü ga duüۡxüۡgü rü nachiga nidexagü ga guxüۡ ga yema naãnewa. 15ॸѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣɥ%͑ľ%фӥ ngutaque۳xepataüۡgüwa rü nangu۳իŕŕҡľ. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nicua۳xüüۡgü. Nacharétuwa nayexma ga Ngechuchu (Mt 13.53-58; Mr 6.1-6) 16ॸѠӥͮËȍфŃҡӕՓ͑իӡǣ

Ngechuchu. Ѡӥǣӕ̲͑ɗիɥǣɥ%͑ľǣ ͑͑ҡӥǣӥ͑Փ͑ֆիŕŕǣӥ͑ľ. Rü ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu rü ngutaque۳xepataüۡgu naxücu, yerü yema ͑ɗիɥǣ͑Ëӥ̲ǣǣӕիüۡ ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu. Rü yéma inachi rü duüۡxüۡgüca۳x nüxüۡ nadaumatü ga Tupanaãrü ore ga ümatüxüۡ. 17ॸRü nüxna nanaxãgü ga popera ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ǣʊËȍɞ ümatüxüۡ. Rü yexguma yangenaãt‫ ڟ‬üãgu, rü nüxüۡ inayangau ga ngextá ínaxümatüxüۡwa ga ore ga ñaxüۡ: 18 ٘æΎфɗֆҽӕЙ͑%ŕфӥËȍӕիüۡtawa ͑͑ǣŕի̲. Rü nüma rü choxüۡ naxuneta na nüxüۡ chixuxüۡca۳x i ore i mexüۡ ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i ngearü ͑ǣŕ̲իüۡãx۳ güxüۡ. Rü choxüۡ ̲͑ӕ͑͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i pecadutüüۡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡmaã

ñanagürü ga yema ore. 20ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nügüna nananu۳xãchiátü ga popera. Rü ngutaque۳xepataüۡãrü dauruüۡna nanaxã rü ñu۳իӡËȍɗɞ͑фӥҡΎ. Natürü guxüۡma ga yema ngutaque۳xepataüۡwa yexmagüxüۡ ga duüۡxüۡgü rü nüxüۡ ͑фӥĀӕ͑ӥŕËȍ. 21ॸRü

yemaca۳x Ngechuchu inanaxügü ga ۡ duüxüۡgümaã na yadexaxüۡ, rü ñanagürü: —Ñu۳ի̲ҡ̲͑ɗիɥɗpepe۳xewa Tupana ֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ ɗ͖%ΎфľǣʊËȍɞ ümatüxüۡ —ñanagürü. 22ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü meã Ngechuchuchiga nidexagü. Rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ̲͑%ǣ yema ore ga mexüۡ ga namaã nüxüۡ yaxuxüۡ. Natürü tama aixcüma ͑ֆիΥǣӥËȍüۡ. Rü yemaca۳x nügüna nacagü rü ñanagürügü: —¿Taux e۳xna Āֆɗɥիüۡ ya Yuche nane? —ñanagürügü. 23ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Choma nüxüۡ chacua۳x фӥҡËȍΎ̲%Йľ͑իӕիӕËȍɗɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ ñaxüۡ: ٘Ьġӕҡӕфӕի‫ؽ‬æӕǣӥҡ̲фӥ̲ľիŕŕ!ٚ ñaxüۡ. Rü e۳xna tá choxüۡ ñaperügügü: “Yema mexüۡ ga taxüۡ ga nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕիüۡ ga Tupanaãrü poramaã cuxüxüۡ ga æЙľф͑ӡՓ, rü tanaxwa۳xe i nuã curü ɥ%͑ľՓфӥҡ͑Ëӕ͑իӥիüۡٚ, ñaperügügü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ4

152

tá. 24ॸRü nidexachigüama ga Ngechuchu: —Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü guxüۡma i Tupanaãrü orearü uruüۡ, rü norü ɥ%͑ľՓҡ̲ɗĀӕüۡxüۡgü rü tama meã nanayauxgü. 25ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ ËȍɗիӕфӥʊфŃ͑ľՓфӥ͑ֆľի̲ǣ ̲ӕիӡËȍɗիüۡma ga ngexüۡgü ga iyutegüxüۡ ga yexguma Ería maüۡxgu. Ѡӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥ ga tomaŕ۳xpü۳x ga taunecüarü ngãxüۡ rü taguma napuxüۡ, rü poraãcü nangúxüۡ ga taiya ga guxüۡ ga yema naãnewa. 26ॸ—Natürü ga Tupana rü tama wüxi ga ʊфŃ͑ľËüãۡ۳ x۳ ga yutecüxüۡtawa Eríaxüۡ namu. ͮҡӥфӥ͑ǣɥիüۡtawa nanamu ga yema ‫ ڟ‬%фӥ yutecü ga Charepacüãۡ۳ x۳ ga Chidãӡ 27 ɥ%͑ľ%фӥ͑ǣɗË̲ǣӕ%Ëȍɗüۡcü. ॸ—Rü yexguma namaüۡxgu ga Erichéu, rü ʊфŃ͑ľՓ͑ֆľի̲ǣӥҡǣ̲ӕիüۡma ga duüۡxüۡgü ga chaxünemaã ićaaweexüۡ. Natürü taxuüۡma ga yema ićaaweexüۡ ga ʊфŃ͑ľՓֆľի̲ǣӥիüۡ rü naxca۳ի͑ɗҡ͑ľŕ. Rü Namáüۡ ga Chíriaanecüãۡ۳ ի۳ ɥËҡ̲͑ɗիɥ ga guma naxca۳x yataanecü —ñanagürü ga Ngechuchu. 28ॸRü yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕ, rü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga guma ngutaque۳xepataüۡwa yexmagüxüۡ rü poraãcü naxca۳ի͑͑ӕŕ. 29ॸRü inachigü ga duüۡxüۡgü rü Ngechuchuxüۡ ínata۳xüchigü ǣǣӕ̲ɥ%͑ľՓ. Rü guma ma۳իЙӦ͑ľǣ ǣӕ̲ɥ%͑ľ͑Փֆľի̲͑ľËȍɗҡľфӕՓ nanagagü na yéma yanataegüãxücۡ a۳x. 30ॸNatürü ga Ngechuchu rü norü ngãxüۡҡ͑ӥՓɞ͑իӡիӡ%̲, фӥɞ͑ɗիӡ. Wüxi ga yatü ga n۳go ۳ xo nawa yexmaxüۡchiga (Mr 1.21-28) 31ॸRü

yexguma ga Ngechuchu rü ǾфɗфŃ͑ľ%фӥɥ%͑ľǣæЙľф͑ӡՓ ͑իӡ. Rü ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu

yéma duüۡxüۡgüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕ. 32ॸRü duüۡxüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ̲͑%ǣ norü ngu۳իŕŕҡľ, yerü Tupanaãrü poramaã nidexa. 33ॸRü guma ngutaque۳xepataüۡwa nayexma ga wüxi ga yatü ga n۳g۳oxo nawa yexmaxüۡ. Rü aita yéma naxü, rü ñanagürü: 34ॸ—‫ؽ‬ҽΎի͑ɗիӡǣËȍɗ! ¿Tü۳xcüüۡ totanüwa Ëӕիӡ, Pa Ngechuchux, Pa Nacharétucüۡ۳ãx۳ ? ‫ͮع‬ӕ%Ëӕիӡ͑ҡΎիüۡ cućaixüۡca۳x? Choma cuxüۡ chacua۳x na ҽӕЙ͑ͮ͑ľֆԖӥ͑ľËӥ͑нӕɗɥիüۡ —ñanagürü. 35ॸRü Ngechuchu nananga ga yema n۳g۳oxo rü ñanagürü: —‫ؽ‬ʊֆфӥngea۳իфӥɞ͑իӡիӡ͑Փֆֆɗ̲ yatü! —ñanagürü. Rü yexguma ga yema n۳g۳oxo rü duüۡxüۡgüpe۳իľǣӕ͑ֆ͑ǣӕիŕŕ ga guma yatü, фӥ͑Փɞ͑իӡիӡ. Natürü tama nanapi ۳իŕŕ. 36ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Rü nügümücügümaãchigü nachiga nidexagü, rü ñanagürügü: —¿ӄacü rü Ύфľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲? Erü ñaã yatü rü ɗիËӥ̲͑ǣŕ̲n۳g۳oxogümaã inacua۳x rü poraãcü nanamu. Rü nümagü rü naga ͑իɥ͑ӥŕ, rü ínachoxüۡ —ñanagürügü. 37ॸRü guxüۡwama ga yema naãnewa rü Ngechuchuchigaxüۡ nixugüe ga duüۡxüۡgü. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥæȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕ na۳իŕca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕ (Mt 8.14-15; Mr 1.29-31) 38ॸRü guma ngutaque۳xepataüۡwa ɞ͑իӡիӡǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥ æȍɗ̲ӡЙҡՓ͑իӡ. Ѡӥæȍɗ̲ӡna۳իŕ rü poraãcü iyaxaxüne. Rü Ngechuchuna ͑Ëǣӥľǣ͑ǣɥxca۳x na ֆҡ͑ľիŕŕ%իüۡca۳x. 39ॸѠӥ͑ǣɥիüۡtagu nayachi ga Ngechuchu rü yema

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ4ٍॷ5

153

ćaaweanexüۡ nanga. Rü yexgumatama iga۳u۳xãchi ga na yaxaxünexüۡ. Rü yexgumatama íirüda, rü naxca۳x ɗ̲͑ľիŕŕǣΥ͑. Ngechuchu rü muxüۡma ga ićaaweexüۡca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕ

chixuxüۡ na ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ ya Tupana. ƄфӥՓΎľҡ̲͑ǣŕmaca۳x núma choxüۡ namu —ñanagürü. 44ॸRü yemaãcü Ngechuchu nüxüۡ nixuchigü ga ore ga ngutaque۳xepataüۡgüwachigü ga guxüۡma ga Gariréaanewa.

(Mt 8.16-17; Mr 1.32-34)

Muxüۡma ga choxni na ínayauxüۡxüۡchiga

yexguma marü yanaxücuchaüۡgu ga üa۳xcü, rü Ngechuchuxüۡtawa nanagagü ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga nagúxüۡraüۡxüۡ ga ćaaweanemaã ićaaweexüۡ. Rü ga Ngechuchu rü wüxichigü ga yema duüۡxüۡgüxüۡ ͑ɗ͑ǣΥǣӥ,

(Mt 4.18-22; Mr 1.16-20)

40ॸRü

rü yemaãcü naxca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕËȍɗǣӥ. ga duüۡxüۡgü ga ićaaweexüۡ ga n۳g۳oxo nawa yexmagüxüۡ. Rü yema n۳g۳oxogü rü aita naxüe, rü ñanagürügü: —æӕ̲͑ɗիɥɗ ҽӕЙ͑ͮ͑ľнӕɗɥիüۡ —ñanagürügü. Natürü ga Ngechuchu rü nayangagü ga yema n۳g۳oxogü. Rü nüxna nanachu۳xu ga na yadexagüxüۡ, yerü yema n۳g۳oxogü rü nüxüۡ nacua۳իǣӥ͑æфɗѸҡӕֆɗɥիüۡ. 41ॸѠӥ̲͑͑ľŕիŕŕǣ̲ӕիüۡma

Ngechuchu rü nanaxunagü ga ore ga mexüۡ ga ngutaque۳xepataüۡwachigü (Mr 1.35-39) 42ॸRü

yexguma noxri yangóonegu rü ֆľ̲ɥ%͑ľՓɞ͑իӡիӡǣͮǣľËȍӕËȍӕ. Rü wüxi ga nachica ga taxúema íxãpataxüۡՓ͑իӡ. Natürü ga duüۡxüۡgü rü naxca۳x nadaugü rü düxwa naxüۡtawa nangugü. Rü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡgü ga tama ͑ɞ͑իӡիӡիüۡca۳x ga yema norü naãnewa. 43ॸNatürü ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Taxucürüwama ‫ ڟ‬ŕËȍľфӥ petanügu charüxãӡ chanaxwa۳իľ͑͑ɥǣӥֆɥ%͑ľǣӥՓ ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ i duüۡxüۡgümaã rü ta nüxüۡ

5

1ॸRü wüxicana ga yexguma naxtaxa ga Yenecharétuanacüwa nayexmagu ga Ngechuchu, rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü naxüۡtawa nangugü. Rü ĀӥիՓֆŃ̲͑ֆի%ӡҡӥǣӥ, yerü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ ga Tupanaãrü ore ga namaã nüxüۡ yaxuxüۡ. 2ॸRü Ngechuchu yéma nüxüۡ nadau ga taxre ga ngue ga ingeãcune. Rü guma nguegü rü naxnecüpechinüwa nanadagü, yerü ga püchaetanüxüۡ rü nüxna yéma ínachoüۡ, yerü norü pücha niyauxgü. 3ॸRü wüxi ga guma nguegu nixüe ga Ngechuchu. Rü ǣӕ̲͑ǣӕľфӥæȍɗ̲ӡ%фӥ͑ɗիɥ. Rü æȍɗ̲ӡ͑͑Ëǣ͑ի͑ľËӥЙľËȍɗ͑ӥ%фӥ ngãxüۡtüwaxüra na nangeaxüۡca۳x. Rü guma nguewa narüto ga Ngechuchu. Rü yéma inanaxügü ga duüۡxüۡgüxüۡ na ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ. 4ॸRü yexguma yagúegagu ga Ngechuchu ga na yadexaxüۡ, rü æȍɗ̲ӡիüۡ ñanagürü: —¡yéa ínamátamaxüۡwa namaã naxã ya daa ‫ ڟ‬a penatáe i perü pücha ngue. Rü ngŕm na choxnita piyauxgüxüۡca۳x! —ñanagürü. 5ॸѠӥæȍɗ̲ӡ͑͑͑ǣ%իüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ngewa۳x rü guxüۡ i chütaxüۡ rü tapüchae, natürü taxuüۡma i choxni tiyaxu. Natürü ñu۳xma na choxüۡ cumuxüۡ rü wena táxarü íchanatáe i chorü pücha —ñanagürü. 6ॸRü yexguma ínatáegüãgu

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ5

154

ga norü pücha, rü muxüۡma ga choxni ínayauxüۡ. Rü düxwa narügáuxchaüۡ ga ͑ΎфӥЙӥËȍֆľфӥ̲͑ӕիӡËȍɗǣËȍΎի͑ɗ. 7ॸRü naxme۳ի̲%͑ɥǣ͑ǣӕľՓ yexmagüxüۡ ga natanüxüۡgüca۳x nacagü na nüxüۡ yanangüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x. Rü yéma ͑իɥǣֆľ̲͑ҡ͑ӥիüۡgü ga naxca۳x nacagüxüۡ. Rü nanaxüãcugü ga guma taxre ga ngue rü wixgutaa۳x inangutaüۡgü ֆľфӥ̲͑ӕիӡËȍɗǣËȍΎի͑ɗ. 8ॸRü yexguma yemaxüۡ nada۳u۳իǣӕǣæȍɗ̲ӡ ga Pedru, rü Ngechuchupe۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xü, rü ñanagürü nüxüۡ: nayacaxãp —‫ؽ‬æȍΎի͑ɗիӡǣËȍɗ! Pa Corix. Erü choma rü wüxi i duüۡxüۡ i pecaduãx‫ ڟ‬üۡ Ëȍɗիɥ—ñanagürü. 9ॸRü yema ñanagürü ǣæȍɗ̲ӡֆľфӥ͑ӥ̲фӥǣӕիüۡma ga natanüxüۡgü rü namaã na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ ga yema muxüۡma ga choxni na ínayauxüۡxüۡ. 10ॸRü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥҡǣ æȍɗ̲ӡ̲ӥËӥǣӥǣæȍüۡtiágu rü Cuáüۡ ga Zebedéu nanegü. Natürü Ngechuchu фӥæȍɗ̲ӡիüۡ ñanagürü: —‫ؽ‬ҽ%իӢɗ cumuüۡxüۡ! Erü ñu۳xmaüۡcüü rü tá choxü‫ۡڟ‬ cupuracü na chauxüۡtawa cunagagüxüۡca۳x i duüۡxüۡgü —ñanagürü. 11ॸRü

yexguma naxãnacüwa namaã nangugügu ga naweüۡgü, rü yéma nanawogü ga norü guxüۡma rü ͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑фӥիɥ. Ngechuchu rü wüxi ga rüchaxünexüۡca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕ (Mt 8.1-4; Mr 1.40-45) 12ॸRü

yexguma wüxi ga yéma ֆľի̲ǣӥ͑ľǣɥ%͑ľՓ͑ֆľի̲ǣӕǣ Ngechuchu, rü yéma naxüۡtawa nangu ga wüxi ga yatü ga chaxünemaã ićaawexüۡ. Rü yexguma Ngechuchuxüۡ ‫ ڟ‬ü۳xü rü nada۳u۳xgu rü nape۳xegu nayacaxãp

yexma nanangücuchi. Rü Ngechuchuxüۡ naca۳ax۳ üۡ, rü ñanagürü: —Pa Corix, ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕ̲cunaxwa۳xegu, rü tama cuxüۡ‫ ڟ‬naguxcha na choxüۡ Ëӕфӥ̲ľիŕŕիüۡ —ñanagürü. 13ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nüxüۡ ͑ɗ͑ǣΥǣӥ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ngüۡ, chanaxwa۳xe. ¡Rüme! —ñanagürü. Rü yexguma yema ñaxgu ga Ngechuchu, rü naxca۳x nitaane ga yema yatü ga chaxüneãx‫ ڟ‬üۡ. 14ॸRü Ngechuchu nanaxucu۳իŕфӥ͖͑ǣӥфӥ nüxüۡ: —¡Dücax, taxúemaãtáma nüxüۡ quixu, natürü paixüۡ ËӕǣӥֆĀӕիŕŕ͑ curümexüۡ фӥֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ ͅΎɥËȍŃՓ͑ӥիüۡ ixuxüۡ na duüۡxüۡgü nüxüۡ cuáxüۡca۳x na marü curümexüۡ! —ñanagürü. 15ॸNatürü guxüۡwama rü yexeraãcü duüۡxüۡgü nüxüۡ nicua۳xgüetanü ga Ngechuchuchiga. Rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü naxca۳ի͑իɥtaque۳xegü na norü orexüۡ ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x, rü naxca۳x na ֆҡ͑ľŕիŕŕ%իüۡca۳x ga norü ćaawegüwa. 16ॸNatürü Ngechuchu rü ñuxguacü rü ngextá taxúema íxãpataxüۡՓ͑իӡӡիüۡ. ѠӥֆŃ̲͑ֆֆӕ̲ӥիŕիüۡ. Ngechuchu rü wüxi ga yatü ga naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕ (Mt 9.1-8; Mr 2.1-12)

wüxi ga ngunexüۡ Ngechuchu íngu۳իŕŕҡľֆ͑ľ, rü yéma narütogü ga ñuxre ga Parichéugü rü ñuxre ga ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥ̲% ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ ga guxüۡ ga ǾфɗфŃ͑ľ%фӥɥ%͑ľի%ËӥǣӥՓ͑ľɥիüۡ, rü ֤ӕĀŃ͑ľՓ͑ľɥիüۡ, rü Yerucharéüۡwa ͑ľɥիüۡ. Rü Tupana rü poraãcü Ngechuchuwa inanawe۳x ga norü pora rü muxüۡma ga ićaaweexüۡ ͑фӥ̲ľŕիŕŕ. 18ॸRü Ngechuchuxüۡtawa nangugü ga 17ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ5

155

ñuxre ga yatügü, rü naxca۳x yéma nanangetaüۡgü ga wüxi ga yatü ga naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥ. ѠӥɥЙҡǣӕ nanangecuchitaüۡgüchaüۡ na Ngechuchupe۳xegu yaxütaüۡgüãxüۡca۳x. 19ॸNatürü taxuacüma yexma nanangecuchitaüۡgüéga, ֆľфӥ̲͑ӕիӡËȍɗ ga duüۡxüۡgü. Rü yemaca۳իɥ%ca۳xwe۳xgu ͑իɥǣӥ. Rü meãma Ngechuchu íyexmaxüۡŕt‫ ڟ‬üwa ínanapogüãxüۡgü ga ǣӕ̲ɥЙҡ. Rü yéma duüۡxüۡgütanüwa Ngechuchupe۳xewa ínanac۳h۳üxüetaüۡgü ga guma naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥ. 20ॸRü yexguma Ngechuchu nüxüۡ da۳u۳xgu ga na nüxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥ%իüۡ ga yema yatügü, rü ñanagürü guma naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥիüۡ: —Pa Chaunex, marü cuxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ changechaüۡ i curü pecadugü —ñanagürü. 21ॸNatürü ֆľ̲͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ mugüarü ngu۳իŕŕҡľфӕüۡgü rü Parichéugü, фӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ, rü ͑ӥǣӥ%ŕՓ͖͑ǣӥфӥǣӥ: —¿ӄËӥ͑ɗիɥɗ ñaã yatü eca۳x Tupanamaã chixexüۡ yaxugüxüۡ? Erü taxúema pora tüxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲͑Āӕüۡxüۡgüaxü‫ ۡڟ‬pecaduxüۡ tangechaüۡxüۡ. ѠӥҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ɗիɥ ya nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲Ëӥɗ͑ǣŕ̲ЙΎф —͖͑ǣӥфӥǣӥ͑%ŕՓ. 22ॸNatürü ga Ngechuchu rü nüxüۡ nacua۳x ga ҧacügu ͑ɞ͑իɥ͑ӥŕիüۡ. Rü yemaca۳x ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ ͑ǣŕ-̲ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ pemax? 23ॸ—¿ӄËӥ͑ɗիɥ ɗфӥҡӕիËȍ̲ŕիüۡ na namaã nüxüۡ ixuxüۡ ya daa yatü ya naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥ: “Curü pecadugü rü marü cuxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ changechaüۡٚ, rü e۳xna: ٘‫ؽ‬ʊ͑Ëȍɗфӥɞɗիӡ!͖ٚǣӥիüۡ nüxüۡ? 24ॸ—Natürü ñu۳xma rü tá pexüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕ͑æȍӕ͑ҡӥ͑ә̲ËȍΎիüۡ muxüۡ na duüۡxüۡgüaxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ

changechaüۡxüۡca۳x i norü pecadugü —ñanagürü. Rü yexguma yema ñaxguwena rü guma naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥիüۡ ñanagürü: —Cumaã nüxüۡ chixu rü ¡inachi, rü nayaxu i curü caruüۡ, rü ËӕЙҡՓ͑իӡ! —ñanagürü. 25ॸRü yexgumatama guxüۡ ga duüۡxüۡgüpe۳xewa inachi ga guma naw۳ %ɥի%ËȍɗËӥ. Rü nanayaxu ga norü caruüۡ ga nagu nacaxüۡ. Rü Tupanaxüۡ yacua۳xüüۡËȍɗǣӥ%Ëӥ̲͑ЙҡՓ͑իӡ. 26ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü. Rü poraãcü namuüۡŕ%Ëӥ̲ ñanagürügü: —Ñu۳xma rü nüxüۡ tadaugü i ñuxre i Tupanaãrü puracügü i aixcüma ̲ľիŕËȍɗիüۡgü —ñanagürügü. Lebíca۳x naca ga Ngechuchu (Mt 9.9-13; Mr 2.13-17) 27ॸRü

yemawena ga Ngechuchu rü ɞ͑իӡիӡǣǣӕ̲ɥՓ. Rü wüxi ga yatü ga Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ ideetanüxüۡxüۡtawa naxüpetü. Rü guma ֆҡӥфӥ̞ľ¡ɞ͑ɗիɥǣ͑ŕg‫ ڟ‬a. Rü yéma Āɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ ínadexüۡwa narüto. Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬æȍΎՓľфӥիӡ! —ñanagürü. 28ॸRü inachi ga Lebí, rü yéma nanata۳x ga norü guxüۡma, фӥͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑фӥիӡ. 29ॸRü yixcama ga Lebí rü Ngechuchuca۳x napatawa wüxi ga taxüۡ ǣΥ͑͑իӥ. Rü yéma mechawa narütogü ga muxüۡma ga yatügü ga Lebírüüۡ ĀɥŕфӕфӥĀľǣӥՓ puracüexüۡ, rü muxüۡma ga togü ga duüۡxüۡgü rü ta. 30ॸNatürü ga yema ЬфɗËȍŃӕǣӥфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥфӥngu۳իŕŕҡľфӕüۡgü, rü inanaxügüe na Ngechuchuarü ngúexüۡgüchigagu chixri yadexagüxüۡ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ5ٍॷ6

156

Rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ wüxiwa ЙľËȍɗ¡ӥľфӥ̲͑%Йľիիľǣӥɗ͑ǣŕ̲ yatügü i Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ ͑ǣɥիüۡ dexüۡ фӥ͑ǣŕ̲ЙľËĀӕã۳xgüxüۡ? —ñanagürügü. 31ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕ̲ЙΎфľիüۡ rü taxuca۳xma duturu nanaxwa۳xegü, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲ićaaweexüۡ ͑ɗիɥɗĀӕҡӕфӕnaxwa۳xegüxüۡ. 32ॸ—Choma rü tama mexüۡgüna na chaxuxüۡca۳ի͑ɗիɥɗ ͑ә̲Ëȍիӡիüۡ, natürü pecaduã۳xgüxüۡna na chaxuxüۡca۳ի͑ɗիɥɗ͑ә̲Ëȍիӡիüۡ na ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ naxoexüۡca۳x i nacümagü i chixexüۡgü —ñanagürü. Ngechuchuna nacagüe ga aurechiga (Mt 9.14-17; Mr 2.18-22) 33ॸRü yexguma Ngechuchuna nacagüe ga duüۡxüۡgü, rü ñanagürügü: —Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡãrü ngúexüۡgü rü Parichéugüarü ngúexüۡgü rü ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥľËȍ, rü muŕ۳xpü۳xcüna rü naxauree rü tama nachibüe erü Tupanagu ͑фӥիɥ͑ӥŕ. Natürü i curü ngúexüۡgü, rü guxüۡguma nachibüe rü naxaxegümare —ñanagürügü. 34ॸNatürü ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ, rü wüxi ga ore ga nügüchigaxüۡtama namaã nixu, rü ñanagürü: —¿E۳ի͑Փӥիɗɗ͑ǣɥǣӥфӥ petawa rü pexca۳x namexüۡ na Йľ͑իӕфľľիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥի͑ naxugüxüۡ ľǣ͑ҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗ ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗ͑ǣľիՓËի%̲իüۡ? Maneca ҡ̲͑ɗիɥ. 35ॸ—Natürü wüxi i ngunexüۡ rü ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗ͑ǣľիՓËի%̲իüۡ, rü tá ̲͑ӥËӥǣӥ͑͑ɗիӡǣËȍɗ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ ngunexüۡǣӕҡ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲͑իӕфľľիüۡ i namücügü —ñanagürü. 36ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü namaã nüxüۡ nixu ga wüxi ga ore ga yema duüۡxüۡgücüma ga

nuxcümaüۡxüۡchiga rü noxrütama ngu۳իŕŕҡľɗ͑ǣľիՓËիüۡxüۡchiga. Rü ñanagürü: —Taxúema wüxi i ngexwacaxüۡxüۡ i naxchiruta tiyo na namaã tanapaitaxücۡ a۳x i wüxi i naxchiru i marü n۳g۳auxüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ tanaxü۳իǣӕфӥҡ͑Ëȍɗիľիŕŕɗ͑ǣŕ̲ naxchiru i ngexwacaxüۡxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ ͑ǣŕ̲͑ҡӥËȍɗɗ͑ǣľիՓËիüۡxüۡ rü tama nüxüۡ ͑ֆҡ%ӡիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑իËȍɗфӕɗ̲фӥ n۳g۳auxüۡ. 37ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta rü taxúema ngexwacaxüۡcü ya binu rü nagu tayabacuchi i wüxi i naxchiüۡ i marü n۳g۳auxüۡ i naxcha۳xmünaxca۳x. Erü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑իü۳xgu rü yima binu ya ngexwacaxüۡcü rü tá narüngu, rü tá nayawã۳ɥ ۳իŕŕɗ͑ǣŕ̲͑իËȍɗüۡ i n۳g۳auxüۡ i naxcha۳xmünaxca۳x. Ѡӥ͑ǣŕի̲ҡ ͑ֆфӥҡիӕֆ¡ɗ͑ӕфӥ͑ǣŕ̲͑իËȍɗüۡ rü ta. 38ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tanaxwa۳xe na yima ngexwacaxüۡcü ya binu rü ngexwacaxüۡxüۡ i naxchiüۡgu yabacuchixüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥфӥ taxuüۡtáma inayarütaxu. 39ॸ—Rü taxúema ֆҡľիŃֆҡӥ̲̲%ֆիӦիľ͑͑ǣәËȍɗËӥ ya binu tayaxaxüxüۡ rü tüxü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡ na tayaxaxüxüۡ ya binu ya ngexwacaxüۡcü ya ̲ɥËӕфËӥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i marü namaã yaxüxüۡ i nuxcümaüۡxüۡ i nacüma i chixexüۡ rü tama nanayauxgüchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i ngu۳իŕŕҡľɗ͑ǣľիՓËիüۡxüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. Ngechuchuarü ngúexüۡgü rü trigu ͑ɗË%ӡŕҡ͑ӥǣ͑ǣüۡxchigaarü ngunexüۡgu (Mt 12.1-8; Mr 2.23-28)

wüxi ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu rü Ngechuchu rü norü ngúexüۡgümaã trigunecüwa nachopetü. Rü norü ngúexüۡǣӥфӥɗ͑իɥ%Ëӥ̲

6

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ6

157

ֆΎիΎËӥ͑ľҡфɗǣӕ͑ɗË%ӡҡ͑ӥ. Rü naxme۳xmaã nanadaxi ga trigu rü ͑ֆ͑ǣΦŕҡ͑ӥ. 2ॸRü ñuxre ga Parichéugü rü yema ngúexüۡgüna nacagü, rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu penabuxu i trigu? Erü ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu rü nachu۳xu na texé puracüxüۡ —ñanagürügü. 3ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —¿Taguma e۳xna poperawa nüxüۡ pedau ga ҧacü na naxüxüۡ ga nuxcümaüۡcü ga ãŕ۳xgacü ga Dabí ga yexguma nataiyagu ga nüma rü natanüxüۡgü? 4ॸ—Rü Tupanapatagu naxücu rü nüxüۡ nadau ga ֆľ̲Й%ӡǣӥӥ͑ľիüۡ ga yexma nuxüۡ. Ѡӥֆľ̲Й%ӡфӥnachu۳xu ga ͑ǣľիľфӦիľ̲фľ͑͑͑ǣΦիüۡ, rü paigüca۳իɗËҡ̲͑ɗիɥ. Natürü Dabí ͑͑ֆիӕǣֆľ̲Й%ӡфӥ͑͑͑ǣΥ۳x, rü natanüxüۡmaã rü ta nangau —ñanagürü. 5ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥфӥ namaã inacua۳x i ngüۡxchigaarü ngunexüۡ —ñanagürü. Wüxi ga yatü ga yumécüchiga (Mt 12.9-14; Mr 3.1-6)

wüxi ga to ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu rü Ngechuchu rü ngutaque۳xepataüۡgu naxücu. Rü inanaxügü ga na nangu۳իŕŕҡľիüۡ. Rü yéma nayexma ga wüxi ga yatü ga norü tügünewa yumécü. 7ॸRü yema ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü Parichéugü, rü Ngechuchuxüۡ narüdaunü ngoxita ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu guma yumécüxüۡ ̲͑ľիŕŕ, yerü naxca۳x nadaugü ga ñuxãcü norü ãŕ۳xgacügüxüۡtawa na ínaxuaxüۡgüãxüۡ.

nüma ga Ngechuchu rü nüxüۡ nacua۳իǣֆľ̲͑%ŕՓ͑ǣӕ ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ga yema yatügü. Rü yemaca۳x guma yumécüxüۡ ñanagürü: —¡Írüda rü nuxã ngãxüۡtanügu yachi! —ñanagürü. 8ॸNatürü

Rü guma yumécü rü inachi rü norü ngãxüۡtanügu nayachi. 9ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü yema yéma yexmagüxüۡna naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Namexüۡ i ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu na wüxie naxüxüۡ i mexüۡ rü e۳xna chixexüۡ? ¿Rü namexüۡ ɗ̲͑͑իŕŕիüۡ rü e۳xna yamáxüۡ? —ñanagürü. 10ॸRü yexguma Ngechuchu nüxüۡ nidaugüãchi ga yema duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ. Rü guma yumécüxüۡ ñanagürü: —¡ʊyanawe۳ի%Ëȍɗիŕŕֆcuxme۳x! —ñanagürü. Rü guma yatü rü nügü inayarüwe۳xãchime۳իŕիŕŕ, rü narümeme۳x. 11ॸNatürü yema Parichéugü фӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, фӥЙΎф%Ëӥ͑͑ӕŕ. Rü nügü nixucu۳իŕǣӥ͖͑ӕի%Ëӥҡ Ngechuchuxüۡ na yama۳xgüxüۡ. Ngechuchu nanade ga 12 ga norü ngúexüۡgü na tóxnamana namugüãxüۡca۳x (Mt 10.1-4; Mr 3.13-19)

6ॸRü

12ॸRü

yexguma ga Ngechuchu rü dauxchitawa, wüxi ga ma۳իЙӦ͑ľՓ͑իӡ ͑ֆŃ̲ֆֆӕ̲ӥիŕիüۡca۳x. Rü guxüۡ ga yema chütaxüۡǣӕфӥֆŃ̲͑ֆӕ̲ӥիŕ. 13ॸRü yexguma yangóonegu, rü Ngechuchu norü ngúexüۡgüca۳x naca. Rü natanüwa nayadexechi ga 12. Rü yema ͑ɗիɥǣֆҡӥǣӥǣͮǣľËȍӕËȍӕ͑ӥիüۡ unetagüxüۡ na tóxnamana nangegüãxüۡca۳x ga norü ore. 14ॸRü yema yatügü ga yadexechixüۡ фӥæȍɗ̲ӡǣ Pedrugu naxüégaxüۡ ͑ɗիɥǣՓӥիɗ. Rü to

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ6

158

Ngechuchu rü yema yatügü ga yadexechixü̲ۡ%ɞ͑фӥիɥǣӥ͑Փǣ guma ma۳իЙӦ͑ľ. Rü wüxi ga nachica ga ínametachinüãnexüۡwa nayachaxãchitanü. Rü yéma nayexmagü ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga guxüۡ ga ֤ӕĀŃ͑ľՓ͑ľɥիüۡ, rü Yerucharéüۡwa ͑ľɥիüۡ, rü taxtü ga taxüۡãnacüwa ga ‫ ڟ‬ՓфӥҽɗфӕՓ͑ľɥիüۡ. Rü yéma Chidãӡ ͑իɥֆľфӥͮǣľËȍӕËȍӕիüۡ ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ, rü nanaxwa۳xegü ga Ngechuchu na ̲͑ľŕիŕŕիüۡ ga norü ćaawegüwa. 18ॸRü yema duüۡxüۡgü ga chixexüۡ ǣ͑%ŕ͑Փ yexmagüxüۡ rü ta naxca۳x nitaanegü. 19ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü Ngechuchuxüۡ ͑ɗ͑ǣΥǣӥǣӥËȍüۡ, yerü ͑ΎфӥЙΎф̲%̲͑͑ľŕիŕŕ.

pingãxcharaüۡgü! ‫ؽ‬ѠӥЙľҡ%ŕǣӥɗЙľ̲ɗ ñu۳xma auxexe! Rü yixcama rü tá pecugüe. 22ॸ—‫ؽ‬ѠӥЙľҡ%ŕǣӥɗЙľ̲ɗ ͑ǣŕիǣӕ̲Āӕüۡxüۡgü pexchi aiegu, rü pexüۡ ínawoüۡ۳xgu, rü ҧacü pemaã yaxugüegu, rü chaugagu chixri pechiga yadexagügu! 23ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ pexüۡ üpetügu, фӥ‫ؽ‬Йľҡ%ŕǣӥ̲фӥҡ̲ ЙľիΎľǣ%ŕǣӥ! ƄфӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü tá penayauxgü i wüxi i perü ãmare i ̲ľիŕËȍɗիüۡ. Rü dücax, ñaã duüۡxüۡgü i ñu۳xma pexchi aiexüۡãrü o۳xigü rü yexgumarüüۡ ҡ͑ɗիɥǣ͑իËȍɗ͑ naxaiexüۡ ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü. 24ॸ—Natürü wüxi i ngechaüۡ ҡ͑ɗիɥɗpexca۳x i pema ֆ̲ӕ%фӥ͑ǣŕ̲իüۡãx۳ güxe erü núma ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓфӥ̲фӥЙľҡ%ŕǣӥ. 25ॸ—Rü wüxi i ngechaüۡ ҡ͑ɗիɥɗpexca۳x i pema ya marü ingaxcharaüۡgüxe erü tá petaiyae. Rü wüxi i ngechaüۡ ҡ͑ɗիɥɗ pexca۳x i pema i ñu۳xma marü cugüexe, erü yixcama rü perü ngechaüۡmaã tá pexauxe. 26ॸ—Rü wüxi i ngechaüۡ ҡ͑ɗիɥ i pexca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü pexüۡ icua۳xüüۡgügu. Ƅфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ñu۳xma pexüۡ icua۳xüüۡgüxüۡãrü o۳xigü rü yexgumarüüۡ nüxüۡ nicua۳xüüۡgü ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga orearü uruüۡgüneta.

Duüۡxüۡǣӥɗҡ%ŕǣӥիüۡchiga rü duüۡxüۡgü i ngechaüۡgüxüۡchiga

Ñuxãcü nüxüۡ tangechaüۡ i ͑ǣŕ̲ҡիËȍɗɗľիüۡ

(Mt 5.1-12)

(Mt 5.38-48, 7.12)

͑ɗիɥǣküۡĀфŃǣæȍɗ̲ӡ͑ŕ͑ľŕ, rü Chaüۡtiágu rü Cuáüۡ, rü Piripi, rü Baturumé, 15ॸrü Mateu, rü Tumachi, rü ChaüۡҡɗǣӕǣkфӕЙŃӕ͑͑ľфӥæȍɗ̲ӡ ǣɗЙΎф%ŕËӥӥËӥ, 16ॸrü Yuda ga Chaüۡҡɗǣӕľ͑ľŕ, фӥ֤ӕĀʊËфɗәҡľǣ yixcama Ngechuchuxüۡ íxuaxüۡxüۡ ͑ŕËȍɗҡ. Ngechuchu rü muxüۡma ga duüۡxüۡgüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕ (Mt 4.23-25) 17ॸRü

20ॸRü yexguma Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüxüۡ nadawenü, rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬Ьľҡ%ŕǣӥɗЙľ̲ֆɗ͑ǣľфӥ ͑ǣŕ̲իüۡãx۳ güxe! Rü Tupana ãŕ۳xgacü ɞɗիɥիüۡwa rü pema rü tá ta pexãchica. 21ॸ—‫ؽ‬ѠӥЙľҡ%ŕǣӥɗЙľ̲ɗ͖u۳xma taiyaexe! ¡Rü tá meãma

27ॸ—Natürü pema i ñu۳xma na choxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ rü pemaã nüxüۡ chixu rü: —¡Nüxüۡ pengechaüۡ i perü uwanügü! ¡Rü meã nüxüۡ perüngüۡxŕŕ۳իɗ͑ǣŕ̲ pexchi aiexüۡ! 28ॸ—¡Rü meã nachiga pidexagü rü naxca۳x ípeca i Tupanaãrü ngüۡիŕŕnaxca۳իɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ6

159

guxchigagüxüۡ! ¡Rü naxca۳իЙľֆӕ̲ӥիŕǣӥ ɗ͑ǣŕ̲ËȍɗիфɗЙľËȍɗǣ̲%ɗĀľիǣӥիüۡ! 29ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËӕ̲%͑ӕիǣӕфӥ cuxüۡ ҡЙľËȍɗՓľǣӕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡ̲ cuxütanü ega woo curü tochiwewa rü ta cuxüۡ tapechiwegu. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ cuxüۡ napuarü gáuxüۡchiruã۳xgu, rü name ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ cungechaüۡãma ega woo curü ĀիӡфӥҡËӕի͑ҡ͑Йӕիǣӕ. 30ॸ—¡Rü ҡӥի͑͑ի%ֆҡľիŃֆËӕфӥ͑ǣŕ̲իüۡca۳x íc۳axe! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËӕфӥ͑ǣŕ̲իüۡ cuxna napuxgu, rü tama name i naxca۳x ícuyaca. 31ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i pema penaxwa۳xexüۡ na togü pemaã naxüxüۡ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľ̲фӥҡ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲ľիüۡ namaã pexü. 32ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Йľ̲фӥ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i pexüۡ ngechaüۡxüۡxüۡիɥËҡ̲Йľ͑ǣľËȍüۡgu, rü ¿ҧacüwa namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲? Ƅфӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ nanaxügü. 33ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i cuxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡxüۡիɥËҡ̲ curüngüۡիŕŕǣӕ, rü ¿ҧacüwa namexüۡ i ͑ǣŕ̲? Ƅфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ֆիΥǣӥիüۡ фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑͑իӥǣӥ. 34ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ɗի%%фӥĀɥŕфӕãx‫ ڟ‬üۡ͑իɥËҡ̲Ëӕ͑ի%իǣӕɗ ËӕфӥĀɥŕфӕ, rü ¿ҧacüwa namexüۡ i ͑ǣŕ̲? Ƅфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ֆիΥǣӥիüۡ фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑͑իӥǣӥ, erü nüxüۡ nacua۳xgü rü tá nüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ҡľǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕ. 35ॸ—ͮҡӥфӥЙľ̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ pengechaüۡ i perü uwanügü, rü nüxüۡ perüngüۡիŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҧacüca۳x pexna nacaxgu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡ̲ ЙľիΎľǣ%ŕ%Ëӥ̲͑ӥի͑Йľ͑ի%ľǣՓΎΎ ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕǣӕ͑͑ǣӥфӥ%Ëȍɗ ҡ%ӡҡ̲Йľիü‫͑ ۡڟ‬ҡľǣӕիŕŕ%իüۡ. Erü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%ËӥЙľ͑իü۳xgu, rü

ҽӕЙ͑фӥ͑ǣŕ̲%фӥֆľիľфҡЙΎф%Ëӥ pexü‫͑͑ ۡڟ‬ҡľǣӕիŕŕ, rü naxãcügü tá Йɗիɥǣӥֆֆɗ̲ҽӕЙ͑ֆЬΎфիӥËȍɗËӥ ya nüxüۡ rüngüۡիŕŕËӥҡɗ͑ǣŕ̲ҡǣӕ̲ ̲Ύիŕ͑ӥի͑%ǣӥիüۡ фӥ͑ǣŕ̲ chixecümagüxüۡ. 36ॸ—Rü pema rü name ͑ɗիɥɗЙľ͑ǣľËȍüۡtümüüۡwa۳xegü, ͑ǣŕ̲ Penatü ya Tupana ngechaüۡtümüüۡwa۳xexüۡrüüۡ. Tama name i tanangugü i togüarü maxüۡ (Mt 7.1-5)

name i togüxüۡ pixu rü penangugü i togüarü maxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ֆҽӕЙ͑фӥҡ%ӡҡ̲ nanangugü i perü maxüۡ. Rü tama name i poxcu namaã pexuegu i togü. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ֆҽӕЙ͑фӥҡ%ӡҡ̲ЙΎիËӕ pemaã naxuegu. ¡Rü togüaxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ pengechaüۡ i norü chixexüۡgü! Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ֆҽӕЙ͑фӥҡҡЙľիüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ 37ॸ—Tama

nangechaüۡ i perü chixexüۡgü. perüngüۡիŕŕǣӥфӥ̲͑% pemecümagü! rü Tupana rü tá ta pexüۡ narüngüۡիŕŕфӥҡЙľ̲%̲͑ľËӥ̲. Rü ñoma wüxi i choca i meãma napaxüۡrüüۡ фӥɞЙΎΥËӕիüۡrüüۡ tá Tupana pemaã

38ॸ—¡Togüxüۡ

̲͑ľËӥ̲фӥЙľի͑͑͑ի%ɗ͑ǣŕ̲ mexüۡ i penaxwa۳xexüۡ i perü maxüۡca۳x —ñanagürü. 39ॸRü ñaã cua۳xruüۡwa duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixu ga Ngechuchu, rü ñanagürü: —¿Ñuxãcü i wüxi i ngexetüxüۡ rü to i ngexetüxüۡxüۡ namaxüۡ nacua۳իŕŕիüۡ? Ƅфӥ͑ǣŕ̲ҡիфľɗ ngexetüxüۡ rü wüxi i ãxmaxüۡgu tá nügümaã nayayicu. 40ॸ—Rü taxuüۡma i wüxi i ngúexüۡ фӥ͑Ύфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡxüۡ narüyexera. Natürü ega aixcüma meã nangu۳իǣӕфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑Ύфӥ ͑ǣәľիŕŕфӕüۡrüüۡ ҡ͑ɗիɥ. 41ॸ—¿Rü tü۳xcüüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ6ٍॷ7

160

cunangugü i cumücü naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ íraxüۡ i chixexüۡ i naxüxüۡ natürü tama cugütama cungugü naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ i taxüۡ i cuxüxüۡ? 42ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲͑ӥի͑cucua۳xãchigu i ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i taxüۡ i cumatama cuxüxüۡ, фӥ‫͖ع‬ӕիӡËӥфӥՓɗ͑ǣӕ Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡ ͑Ëӕ̲͑ľիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ cumücüarü chixexüۡ i íraxüۡ? Pa Duüۡxüۡ i Meã Maxnetaxüۡx, ̲͑ľ͑ɗիɥɗËӕիɗф nüxüۡ ËӕфӥիΎɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i taxüۡ i cumatama cuxüxüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ cume na nüxüۡ curüngüۡիŕŕիüۡca۳x i cumücü na nüxüۡ naxoxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ i íraxüۡ i naxüxüۡ. ՠӥիɗɗ͑͑ľҡӥфӥ͑ΎфӥΎՓ͑ɗիɥɗ nüxüۡ icuáxüۡ (Mt 7.17-20, 12.34-35)

i nanetü i mexüۡ i ۡ chixearü oóxü. Rü nataxuma i nanetü i chixexüۡ i meãrü oóxüۡ. 44ॸ—Rü ՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑͑ľҡӥфӥ͑ΎфӥΎՓ͑ɗիɥɗ nüxüۡ icuáxüۡ. Rü wüxi i torawa rü taxucürüwama wüxi i ori ۳x i imúxüۡ tayaxu. Rü wüxi i chuxchuxüۡwa rü 43ॸ—Nataxuma

taxucürüwa uba tayaxu. 45ॸ—Rü wüxi ya mecü ya yatü rü mexüۡ i orexüۡ nixu, erü ͑%ŕՓфӥɗիËӥ̲̲ľիüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ. Natürü wüxi i yatü i chixecümaxüۡ rü chixexüۡ i orexüۡ nixu, erü chixexüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑%ŕՓ͑ǣӕ ͑իɥ͑ӥիüۡ ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. ֤ҡӥɗæфɗѸҡӕǣɥ͑ӥիüۡ rü yatü i tama æфɗѸҡӕǣɥ͑ӥիüۡchiga (Mt 7.24-27) 46ॸ—¿Tü۳xcüüۡ

i pema rü: “Pa Torü æΎфɗի͖ٚЙľфӥǣӥËȍΎիüۡ, natürü tama Йľ͑իӥɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ?

ñu۳xma tá pemaã nüxüۡ chixu na ͖ӕի%Ëӥҡɗɥիüۡ ֆֆɞիľ̲ËȍΎՓľфӥիӡիŕ rü choxüۡ ɥ͑ӥիŕфӥ͑իӦիľɗ͑ǣŕ̲ tümamaã nüxüۡ chixuxüۡ. 48ॸ—Rü tüma rü wüxi ga yatü ga üpatacü rü yama۳xmaüۡcü ga norü caxta ñu۳xmata nutawa nangucürüüۡ ҡɗիɥ. Rü yexguma nama۳xgu ga taxtü rü yabaixüۡgu ga napata, rü woo ga na naporaüۡchiüxüۡ, rü tama niwa۳xtaüۡ, yerü meãma inapugüarü caxtaã۳իǣǣӕ̲ɥ. 49ॸ—Natürü yíxema nüxüۡ ɥ͑ӥ̲фľիľɗ ËȍΎфӥΎфľ͑ҡӥфӥҡ̲͑իӦիľɗ͑ǣŕ̲ tümamaã nüxüۡ chixuxüۡ, rü wüxi ga yatü ga naxnücüétügumare üpatacürüüۡ ҡɗիɥ. Rü yexguma nama۳xgu ga taxtü, rü nibaixüۡ ga napata, rü naporaüۡchiü. Rü niwa۳xtaüۡ ga napata, rü yexma nayarüxo ǣǣӕ̲ɥ. 47ॸ—Rü

Ngechuchu rü Dumacüۡ۳ãx ۳ ga churaragüarü ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡxüۡ ͑фӥ̲ľիŕŕ (Mt 8.5-13)

yexguma nüxüۡ nachauxgu ga duüۡxüۡgümaã na yadexaxüۡ ga Ngechuchu, фӥæЙľф͑ӡՓ͑իӡ. 2ॸRü yéma nayexma ga wüxi ga churaragüarü capitáüۡ ga Dumacüۡ۳ãx۳ . Rü guma capitáüۡ rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga wüxi ga norü duüۡxüۡ ga poraãcü nüxüۡ nangechaüۡxüۡ. Rü yema norü duüۡxüۡ rü nićaawe, rü naturaxüchi. 3ॸRü yexguma Ngechuchuxüۡ ͑իɥ͑ӥËȍɗǣǣӕǣǣӕ̲ capitáüۡ, rü Ngechuchuxüۡtawa nanamugü ga ñuxre ga Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü. Rü ñanagürü ‫ ڟ‬a NgechuchuxüۡҡՓЙľիɥ nüxüۡ: —¡Ngŕm ۡ na nüxü peca۳ax۳ üۡgüxüۡca۳իфӥ͑ә̲͑իӡ na chorü duüۡxüۡca۳x ֆ͑ҡ͑ľիŕŕ%իüۡca۳x! —ñanagürü. 4ॸRü

7

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ7

161

NgechuchuxüۡҡՓ͑իɥ, rü poraãcü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡgü, rü ñanagürügü: —̲ͮľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ curüngüۡիŕŕֆҡΎфӥ capitáüۡ. 5ॸ—Erü nüma rü guxüۡ i Yudíugüxüۡ nangechaüۡ. Rü nümatama nanaxütanü na naxügüãxüۡca۳x ga torü ngutaque۳xepataüۡ —ñanagürügü. 6ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nawe ͑фӥիӡ. Natürü yexguma marü capitáüۡpataxüۡ yangaicagu, rü nüma ga capitáüۡ rü Ngechuchuca۳x yéma nanamu ga ñuxre ga namücügü na namaã nüxüۡ yanaxugüxüۡca۳x ga norü ore ga ñaxüۡ: —Pa Corix, tama cuxüۡ chachixewechaüۡ na chopatawa cunguxüۡ erü choma rü taxuwama chame na chopatagu na cuxücuxüۡ. 7ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗҡ̲ chomatama cuxca۳x chayac۳axüۡ. Rü chanaxwa۳xe i curü orewaxicatama nüxüۡ quixu na naxca۳x yataanexüۡ tá i chorü duüۡxüۡ. 8ॸ—Erü choma rü ta chorü ãŕ۳xgacüme۳իŕՓËȍ͑ǣŕի̲, rü cho۳xme۳իՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥҡɗ͖ӕիфľɗ churaragü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲chanamu۳xgu i ‫ ڟ‬a Փӥիɗ͑͑ǣľիҡ͑իӡիüۡca۳x, rü ngŕm ͑իӡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍӕǣӥիüۡtawa naxca۳x changemagu i to, rü chauxüۡtawa nangu. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍΎфӥĀӕüۡxüۡxüۡ chamu۳xgu na ҧacü na naxüxüۡca۳x, rü choxüۡ‫ ڟ‬nanaxü —ñanagürü. 9ॸRü ga Ngechuchu rü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕ ga yema capitáüۡãrü ore ga naxüۡtawa namuxüۡ rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕ. Rü yema duüۡxüۡǣӥǣ͑Փľфӥիɥիüۡxüۡ nadawenü, rü ñanagürü: —Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü taxuüۡma i Yudíugütanüwa nüxüۡ ichayangau i wüxi i duüۡxüۡ i ͑ǣŕ̲ֆҡӥфüüۡ ɗիËӥ̲ֆիΥիüۡ —ñanagürü. 10ॸRü yexguma nawoegugu ga yema capitáüۡmücügü ga

Ngechuchuxüۡtawa namugüxüۡ, rü nüxüۡ inayangaugü ga marü naxca۳x na yataanexüۡ ga yema capitáüۡãrü duüۡxüۡ. ͮǣľËȍӕËȍӕɞ͑͑Āիŕŕǣ ՓӥիɗǣֆӕҡľËӥ͑ǣɥ͑ľ 11ॸRü

yemawena ga Ngechuchu rü ‫ ڟ‬ãŕǣ‫͑ ڟ‬ľՓ͑իӡ. Փӥիɗǣɥ%͑ľǣͮɥgu Ѡӥ͑Փľ͑фӥիɥǣ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgü, rü muxüۡma ga togü ga duüۡxüۡgü. 12ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣӕ̲ɥ%͑ľ%фӥ͑ǣɗË̲͑ nanguxgu, rü tüxüۡ nadau ga wüxi ga yueta ga ta۳xgüwa tüxüۡ nangegüxe. Rü guxema yuetaarü mama rü tayute rü ǣӕ̲ֆӕËӥфӥǣӕիɗËҡ̲͑ɗիɥǣ ҡӥ̲͑ľɗիɥËӥ. Rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü ǣǣӕ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ , rü guxema yuetaarü ̲̲Փľ͑фӥիɥ. 13ॸRü yexguma Cori ga Ngechuchu guma yucüarü mamaxüۡ da۳u۳xgu, rü nüxüۡ‫ ڟ‬ingechaüۡtümüüۡ. Rü ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —‫ؽ‬ҽ%իӢɗËӕիիӕիüۡ! —ñanagürü. 14ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü yuetaca۳ի͑ɗիӡ, rü nüxüۡ ͑ɗ͑ǣΥǣӥǣҡӥ̲Ëȍɗüۡ. Rü yema tüxüۡ ingetaüۡgüxüۡ rü tümamaã inayachiãchitanü. Rü ñanagürü ga Ngechuchu tüxüۡ ga guxema yueta: —Pa Ngextü۳xücüx, ¡paxa írüda! —ñanagürü. 15ॸRü yexguma ga guxema yuchiréxe rü ítarüto, rü itanaxügü ga na tidexaxüۡ. Rü ͮǣľËȍӕËȍӕфӥҡӥ̲ŕ͑ҡӥիüۡ namu. 16ॸRü yexguma yemaxüۡ nadaugügu ga duüۡxüۡgü, rü guxüۡma namuüۡŕ. Rü inanaxügüe ga Tupanaxüۡ na yacua۳xüüۡgüxüۡ. Rü ñanagürügü: —Wüxi i Tupanaãrü orearü uruüۡ i poraxüۡ tatanüwa nango۳x. Rü ñanagürügü ta: —ҽӕЙ͑͑ӕ%͑իӡ͑͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgüxüۡ yanangüۡիŕŕիüۡca۳x —ñanagürügü. 17ॸRü guxüۡma ga Yudéaanewa rü norü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ7

162

ngaicamana, rü duüۡxüۡgü nüxüۡ nacuáchigagü ga yema Ngechuchu üxüۡ. Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ rü Ngechuchuxüۡtawa nanamugü ga taxre ga norü duüۡxüۡgü (Mt 11.2-19)

Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ rü nüxüۡ nacuáchiga ga guxüۡma ga yema Ngechuchu üxüۡ, yerü norü ngúexüۡgü ga Cuáüۡ rü namaã nüxüۡ nixugü. Rü yemaca۳x ga Cuáüۡ rü taxre ga norü ngúexüۡgüca۳x naca. 19ॸRü Ngechuchuxüۡtawa nanamugü. Rü Cuáüۡ ‫ ڟ‬Йľիɥфӥ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Ngŕ̲ Ngechuchuna peca rü ñapegügü nüxüۡ: ٘‫ع‬æӕ̲ֆɗɥիüۡ i Cristu i cuxüۡ ítanan۳g۳ӕիŕŕիüۡ, rü e۳ի͑ҡΎҡֆɗիɥɗ Cristu?͖ٚЙľǣӥǣӥ͑ӥիüۡ! 20ॸRü yema yatügü ga Cuáüۡ Ngechuchuxüۡtawa mugüxüۡ, rü Ngechuchuca۳ի͑իɥ. Rü ñanagürügü nüxüۡ: —Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡ núma cuxüۡtawa toxüۡ namugü na cuxna tayacagüxüۡca۳x rü ‫ع‬ɗիËӥ̲Ëӕ̲нӕɗɥիüۡ i Cristu ya núma nguxchaüۡcü, rü e۳ի͑ҡΎҡֆɗիɥɗæфɗѸҡӕ? 18ॸRü

—ñanagürügü. 21ॸRü yexgumatama Ngechuchuxüۡtawa nangugügu ga Cuáüۡãrü ngúexüۡgü, rü Ngechuchu ̲͑͑ľŕիŕŕǣ̲ӕիüۡma ga duüۡxüۡgü ga nagúxüۡraüۡxüۡ ga ćaawemaã ićaaweexüۡ rü yema in۳g۳oxoãx‫ ڟ‬üۡ. Rü ͑ֆĀӕËȍɗǣӥիŕŕǣ̲ӕիüۡma ga ingexetüxüۡ. 22ॸRü yemaca۳x Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¡Pewoegu rü Cuáüۡmaã nüxüۡ Йľֆфӥիӕɗ͑ǣŕ̲ pematama nüxüۡ pedauxüۡ rü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ! ¡Rü namaã nüxüۡ pixu i ͖ӕի%Ëӥɗ͑ǣŕ̲ɗ͑ǣľիľҡӥիüۡ rü marü nidauchigü, фӥ͑ǣŕ̲ɗËȍɗիľЙфիüۡ rü marü inachigü, фӥ͑ǣŕ̲

chaxüneã۳xgüxüۡ rü marü naxca۳x nitaanegü, фӥ͑ǣŕ̲ngauchi ۳իŕǣӥիüۡ rü marü ningo۳xnamachi ۳իŕǣӥ, фӥ͑ǣŕ̲ yuexüۡ фӥՓľ͑ի%фӥ̲͑իŕ, фӥ͑ǣŕ̲ ɗ͑ǣľфӥ͑ǣŕ̲իüۡãx‫ ڟ‬üۡmaã rü marü nüxüۡ tixu i Tupanaãrü ore i mexüۡ! 23ॸ—Rü ҡҡ%ŕֆֆɞիľ̲ҡľիŃֆҡ̲ËȍΎիüۡ rüxoxe —ñanagürü ga Ngechuchu. 24ॸRü yexguma nawoegu۳xgu ga yema duüۡxüۡgü ga Cuáüۡ yéma mugüxüۡ, rü Ngechuchu inanaxügü ga guma Cuáüۡchiga na yadexaxüۡ. Rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixu, rü ñanagürü: —¿ӄËӥ͑ɗիɥǣЙľ̲ɞЙľֆĀӕǣӥիüۡ ga dauxchitawa ga taxúema íxãpataxüۡwa? ¿E۳xna wüxi ga yatü ga turaxüۡ ga ñoma dexne ga buanecü yaxɥã۳իҡ͑ӥËӥӥիŕŕËӥфüüۡ ɗիɥիüۡ ͑ɗիɥǣ ípeyadaugüxüۡ? 25ॸ—Rü e۳xna tama guma ípeyadaugügu, ¿rü ҧËӥ͑ɗիɥǣ ípeyadaugüxüۡ? ¿E۳xna wüxi ga yatü ga poraãcü nügü nga۳ի%ŕËӥɞЙľֆĀӕǣӥ? Pema nüxüۡ pecua۳իɗ͑ǣŕ̲ЙΎф%Ëӥ nügü nga۳ի%ŕǣӥիüۡ rü ãŕ۳xgacügü ya ҡËӥǣӥЙҡՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥ, rü taxuca۳ի̲ĀӕիËȍɗҡՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥ. 26ॸ—¿ӄacü e۳ի͑͑ɗիɥǣɞЙľֆĀӕǣӥիüۡ? ¿E۳xna wüxi ga Tupanaãrü orearü uruüۡ? ͮǣŕ̲%ËӥɗիËӥ̲ֆľ̲͑ɗիɥǣ ípeyadaugüxüۡ. Rü pemaã nüxüۡ chixu rü Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡ rü tama wüxi i ͑ǣŕիüۡrüüxüۡ i Tupanaãrü orearü uruüۡ ͑ɗիɥ. 27ॸ—Rü CuáüۡËȍɗǣ͑ɗիɥǣ naxümatüxüۡ ga yema Tupanaãrü ore ga ñaxüۡ: “Cupe۳xegu chayamu i chorü orearü ngeruüۡ na cuxca۳ի̲͑ľիŕŕ%իücۡ a۳x i duüۡxüۡgüarü maxüۡٚ, 28 ñaxüۡ. ॸ—Rü pemaã nüxüۡ chixu rü guxüۡ i duüۡxüۡgütanüwa rü nataxuma i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ7

163

Tupanaãrü orearü uruüۡ i Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡãrü yexera. Natürü yíxema Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa wixwexüchi üxe, rü Cuáüۡ%фӥֆľիľфҡɗիɥ—ñanagürü. 29ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü woo yema yatügü ga Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ ͑ǣɥիüۡ ideetanüxüۡ, rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣ yema Ngechuchuarü ore rü ñu۳իӡËȍɗ Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü yerü nüxüۡ nicua۳ի%Ëȍɗҡ͑ӥ͑ɗիËӥ̲̲ľËӥֆɗɥիüۡ ga Tupana. Ѡӥֆľ̲͑ɗիɥǣĀӕüۡxüۡgü ga üۡpaacü Cuáüۡ íbaiüۡիŕŕիüۡ. 30ॸNatürü yema Parichéugü rü yema ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü tama nanaxwa۳xegü ga Cuáüۡ na ínabaiüۡիŕŕիüۡ. Rü yemaãcü nüxüۡ naxoe ga yema mexüۡ ga Tupana naxca۳x üxchaüۡxüۡ. 31ॸRü nüma ga Cori ga Ngechuchu rü ñanagürü: —¿ӄacügu tá chanangu i ñomaüۡcüü i duüۡxüۡgü? ¿Rü nanaҧacüraüۡgü? 32ॸ—Maneca ñaã duüۡxüۡgü rü taxuxü̲ۡ%̲͑ҡ%ŕǣӥ ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i ñuxre i buxüۡgü i ɥã۳xtüwa rütogüxüۡ, rü ɞիɥ͑ӥca۳xwa۳xegüxüۡ, rü tagaãcü namücügüxüۡ ñagüxüۡ: “Marü wowerumaã pexca۳x tapaxetagü natürü tama ípixüۡãchitanüxüۡ. Rü marü ngechaüۡxüۡ i wiyaegu pexca۳x tawiyaegü ͑ҡӥфӥҡ̲Йľիӕիľٚ, ñagüxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲¡ӕիüۡgürüüۡ taxuxüۡmaãma ͑ҡ%ŕǣӥɗ͖Ύ̲üۡcüü i duüۡxüۡgü. 33ॸ—Yerü ga Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ rü ͑ә̲͑իӡ, фӥҡ̲Й%ӡ͑͑ǣΥ۳x rü tama binu nayaxaxü. Rü yexguma ga pema rü: “Nan۳g۳oxoã۳ի͖ٚЙľфӥǣӥ͑ӥիüۡ. 34ॸ—Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ә̲ËȍիӡɗËȍΎ̲ֆ Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, фӥΥ͑ changΥ۳x rü binu chayaxaxü. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ɗЙľ̲фӥ͖ЙľфӥǣӥǣӥËȍΎիüۡ:

“Choma rü chataanüxüۡchi rü changãxwa۳xe, rü pecaduã۳ x-güxüۡ i duüۡxüۡgümaã chaxãmücü, rü yatügü i Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ ideetanüxü̲ۡ%Ëȍի%̲ӥËӥٚ, ñaperügügü choxüۡ. 35ॸ—Natürü Tupanaãrü cua۳x rü meãma nango۳x tümawa ya yíxema aixcüma nawe фӥիɥիŕ—ñanagürü ga Ngechuchu. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥæȍɗ̲ӡǣ Parichéupatawa nayexma 36ॸRü

wüxi ga Parichéu rü Ngechuchuna naxu na napatawa nachibüxüۡca۳x. ѠӥֆŃ̲͑իӡǣ Ngechuchu rü yema Parichéuarü mechawa nayarüto. 37ॸRü wüxi ga ngecü ga chixri maüۡիËӥǣ͑ǣŕ%ŕիËӥǣ ֆľ̲ҡ̲ɥ%͑ľǣӕ%Ëȍɗüۡcü, фӥֆŃ̲ɗիӡ ga yexguma nüxüۡ nacuáchigagu na Parichéupatawa tá na nachibüxüۡ ga Ngechuchu. Rü yéma inange ga wüxi ga pumara ga yixixüۡ ga wüxi ga butiya ga ̲ľիŕËȍɗËӥ̲%%իËȍɗüۡxüۡ. 38ॸRü naxauxãcüma Ngechuchucutüxüۡtawa ɗֆфӥҡΎիΥËȍɗ. Ѡӥ͑ǣɥիǣӥիüۡիŕҡӥ̲% ɗֆՓɗËӕҡӥիŕŕ. Ѡӥ͑ǣɥֆľ̲% íinapicutü, rü inachuxcutü. Rü ñu۳իӡËȍɗ yema pumaramaã inachacutü. 39ॸRü yexguma yemaxüۡ nada۳u۳xgu ga yema Parichéu ga Ngechuchuna uxüۡ, rü ͑%ŕՓ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥфӥ͑ӥǣӥ̲%ҡ̲ ñanagürü: —ͮǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͖% Ngechuchu rü aixcüma wüxi i Tupanaãrü orearü uruüۡ ֆɗիɥǣӕ, rü nüxüۡ chi nacua۳x na ҧËӥֆɗɥիüۡ i ñaã ngexüۡ i nüxüۡ ɗ͑ǣΥǣӥիüۡ rü ñuxãcü na namaxüۡxüۡ rü poraãcü na napecaduãx‫ ڟ‬üۡ —ñanagürü ǣ͑%ŕՓ. 40ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nüxüۡ nacua۳xama rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ7ٍॷ8

164

Parichéuxüۡ ñanagürü: —Ьæȍɗ̲ӡի, choxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗΎфľɗËӕ̲% nüxüۡ chixuxchaüۡxüۡ —ñanagürü. Rü nüma ga Parichéu rü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —‫ؽ‬ƚËӥ, chomaã nüxüۡ ixu, Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx! —ñanagürü. 41ॸRü

ñanagürü ga Ngechuchu: —Taxre ga yatügü rü wüxi ga corixüۡtawa nanangetanü. Rü wüxi nanangetanü ga 500ҡËȍɗ͑ӥǣĀɥŕфӕфӥҡΎ͑͑͑ǣľҡ͑ӥ ga 50 tachinü. 42ॸ—Natürü yema taxre rü taxuacü nanaxütanü ga norü ngetanü. Rü yemaca۳x düxwa yema norü cori rü nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ ga yema nüxüۡ‫ ڟ‬na nangetanügüãxüۡ. Rü ñu۳xmax, Ьæȍɗ̲ӡի, rü ¡chomaã nüxüۡ ixu! rü ‫͑ع‬ǣŕիüۡrüüxüۡ ga yema taxre ga yatügü rü yexeraãcü norü corixüۡ nangechaüۡ? —ñanagürü. 43ॸRü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡ ǣæȍɗ̲ӡ, rü ñanagürü: —Chauxca۳x ga yema yexeraãcü nüxüۡ‫ڟ‬ nangetanüxüۡ ͑ɗիɥǣֆľիľф%Ëӥ͑Ύфӥ corixüۡ ngechaüۡxüۡ —ñanagürü. Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕ̲%ËӥɗիËӥ̲͑ӥ̲͑ɗիɥ —ñanagürü. 44ॸRü yexguma ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑ǣɥիüۡ nadawenü ga yema ngecü, фӥ͖͑ǣӥфӥæȍɗ̲ӡիüۡ: —‫ͮع‬ǣɥիüۡ cudauxüۡ i ñaã ngecü? Rü cupatagu chaxücu i chomax, Pa æȍɗ̲ӡի, natürü tama dexá choxnata cuxã chorü yauxcutüruüۡ. Natürü ñaã ͑ǣľËӥфӥ͑ǣɥիǣӥիüۡxetümaã choxüۡ ɗֆՓɗËӕҡӥիŕŕ, фӥ͑ǣɥֆľ̲%ËȍΎիüۡ íipicutü. 45ॸ—Cuma rü tama choxüۡ cuchuxu i noxri choxüۡ Ëӕфӥ̲Ύիŕǣӕ, ͑ҡӥфӥ͑ǣɥ̲ɗ͖%͑ǣľËӥфӥ͑Ύիфɗ núma changuxgumama rü choxüۡ iyachuxcutüchigü. 46ॸ—Cuma rü tama pumaramaã choxüۡ cuchaeruxüra,

͑ҡӥфӥ͑ǣɥ̲ɗ͖%͑ǣľËӥфӥ chaucutügu inaba i pumara. 47ॸ—Rü ͑ǣŕmaca۳իՓΎΎ̲͑ӕɗ͑ǣɥфӥЙľËĀӕǣӥ ͑ҡӥфӥҽӕЙ͑͑ǣɥիüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i guxüۡma, ľфӥ͑ǣɥ̲фӥɗիËӥ̲ËȍΎիüۡ ingechaüۡ. Natürü yíxema tama aixcüma ngechaüۡca۳x íyac۳axe, rü tama poraãcü Tupanaxüۡ tangechaüۡ —ñanagürü. 48ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü yema ngecüxüۡ ñanagürü: —Curü pecadugü rü marü cuxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ changechaüۡ —ñanagürü. 49ॸRü yema togü ga nüxna naxugüxüۡ ga yéma Ngechuchumaã mechawa yexmagüxüۡ, rü inanaxügü ga nügümücügümaãchigü na yadexagüxüۡ. Rü ñanagürügü: —¿ӄËӥ͑ɗիɥɗ͖%ֆҡӥ, eca۳ի͑ǣŕ̲%ËӥĀӕüۡxüۡgüaxü‫ ۡڟ‬pecaduxüۡ nangechaüۡxüۡ? —ñanagürügü. 50ॸNatürü ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ ga yema ngecü: —Marü cuxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ, erü choxüۡ‫ ڟ‬ËӕֆիΥ. ¡Ñu۳ի̲фӥҡ%ŕ%Ëӥ̲ËӕËȍɗüۡՓ͑իӡ! —ñanagürü. Ngexüۡgü ga Ngechuchuxüۡ rüngüۡիŕŕǣӥիüۡ

8

1ॸRü yemawena ga Ngechuchu rü ǾфɗфŃ͑ľ%фӥɥ%͑ľǣӥǣӕ ͑ɗիӡ%ǣӥËȍɗǣӥ. Rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixuchigü ga Tupanaãrü ore na ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ ya Tupana. Rü ínayaxümücügü ga yema 12 ga ngúexüۡgü ga marü yadexechixüۡ. 2ॸRü yexgumarüüۡ ta íiyaxümücügü ga ñuxre ga ngecügü ga üۡpaacü n۳g۳ΎիΎǣӥ͑ǣɥՓɞ͑ՓΎիüۡcü rü ͑ǣɥфӥćՓľľՓ͑ǣɥիüۡ ̲͑ľŕիŕŕËӥ. Rü yematanüwa iyexma ga María ga Magadácüãۡ۳ ի۳ ̲%͑ǣɥիüۡ naxugücü ga üۡpaacü Ngechuchu 7 ga n۳g۳ΎիΎ͑ǣɥՓ ínawoxüۡcü. 3ॸRü yéma iyexma ta ga Cuána ga Cuchu naxma۳x. ѠӥæӕËȍӕ͑ɗիɥǣՓӥիɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ8

165

ga ãŕ۳xgacü ga Erodeaxü‫ ۡڟ‬puracüxüۡ. Rü yéma nayexmagü ta ga Chuchana rü ̲ӕËӥ̲ǣ͑ɥǣӥǣ͑ǣľËӥǣӥǣ͑ǣɥфӥ Āɥŕфӕ̲%ͮǣľËȍӕËȍӕիüۡ rüngüۡիŕŕǣӥËӥ. Ore ga cua۳xruüۡ ga wüxi ga yatü ga toecügu ixuxüۡ (Mt 13.1-9; Mr 4.1-9) 4ॸRü muxü̲ۡǣֆľ̲ɥ%͑ľǣӥËüã ۡ۳ x۳ ga duüۡxüۡgü, rü Ngechuchuxüۡtawa ínayadaugü. Rü yexguma yéma nangutaque۳xegügu ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü, rü Ngechuchu namaã nüxüۡ nixu ga wüxi ga ore ga cua۳xruüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: 5ॸ—Wüxi ga yatü ga toecü rü trigumaã nanagüane. Rü yexguma trigumaã nagüaneãgu rü ñuxre ga trigu, rü namagu nayi. Rü duüۡxüۡgü nawa nangagüxüۡ, rü werigü rü nanawecu. 6ॸ—Rü ͑ɥǣӥǣҡфɗǣӕфӥ͑ӕҡҡ͑ӥǣӕ͑ֆɗ. Rü yexguma naxügügu ga guma trigu, rü nipagü rü nayuemare, yerü nataxuma ga norü waianexüۡ. 7ॸ—Ѡӥ͑ɥǣӥǣҡфɗǣӕфӥ toranecügu nayi. Natürü yexguma nayaegu ga toragü rü guma triguxüۡ inawocu rü nanadai. 8ॸ—ͮҡӥфӥ͑ɥǣӥǣҡфɗǣӕфӥ mexüۡ ga waixüۡmügu nayi. Rü yemaca۳x ga yexguma nayaegu rü muxüۡma ga trigu nawa ínanguxuchi. Rü wüxipü۳xü ga triguwa ínanguxuchi ga 100 pü۳xü ga trigu —ñanagürü. Rü yemawena rü Ngechuchu tagaãcü ñanagürü nüxüۡ ga duüۡxüۡgü: —Rü yíxema ãchi ۳իŕǣӥիľ, фӥ‫͑ؽ‬ǣҡիɥ͑ӥŕɗ ͑ǣŕ̲Ύфľ! —ñanagürü.

ӄËӥËȍɗǣ͑ɗիɥǣֆľ̲Ύфľ ga cua۳xruüۡgügu ixuxüۡ (Mt 13.10-17; Mr 4.10-12)

yexguma ga norü ngúexüۡgü rü nüxna nacagüe na ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ ga 9ॸRü

yema ore ga yatü ga toecügu ixuxüۡ. Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ: —Tupana rü pexüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕɗ ͑ǣŕ̲ŕիüۡguxüۡ i taxuüۡma i togü nüxüۡ cuáxüۡ i ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ i nümax. Natürü togüca۳x rü cua۳xruüۡgügu ixuxüۡ i orewa namaã nüxüۡ chixu i ore na woo nüxüۡ nadaugügu rü ñoma tama nüxüۡ nadaugüxüۡrüüۡ ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x, rü woo nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕфӥ͖Ύ̲ҡ̲ nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕիüۡrüüۡ ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x

10ॸRü

—ñanagürü. Ngechuchu rü meã nanango۳իŕŕǣֆľ̲ ore ga yatü ga toecüchigagu yaxuxüۡ (Mt 13.18-23; Mr 4.13-20) 11ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü: —ͮǣŕ̲Ύфľɗcua۳xruüۡwa pemaã nüxüۡ chixuxüۡ фӥ͖%Ëȍɗǣ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ trigupü۳իӥфӥҽӕЙ͑%фӥΎфľËȍɗǣ͑ɗիɥ. 12ॸ—Rü guma trigu ga namagu yi۳ xüۡnerüüۡ ͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľիüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ. ͮҡӥфӥæȍҡ͑фӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ ɗ͑ֆфӥ͑ǣӥ̲ŕիŕŕɗ ͑ǣŕ̲Ύфľ, ͑ҡ̲ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x rü tama nayauxgüãxüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 13ॸ—Rü guma trigu ga nutatanügu yi۳ xüۡne, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü i nüxüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ ɗҽӕЙ͑%фӥΎфľфӥҡ%ŕ%Ëӥ̲ ֆիΥǣӥիüۡ. Natürü tama aixcüma ͑͑ֆӕիǣӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ, erü paxaãchi ͑ֆիΥǣӥ, rü yixcüra guxchaxüۡ nüxüۡ üpetügu, rü nüxüۡ ͑фӥիΎľɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. 14ॸ—Rü

guma trigu ga toranecügu yi۳ xüۡne, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü i Tupanaãrü orexüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ фӥֆիΥǣӥիüۡ ͑ҡӥфӥ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľ%фӥ͑ǣŕ̲իüۡca۳x Ύľǣ%ŕǣӥիüۡ, фӥ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡguama фӥիɥ͑ӥŕիüۡ rü tama nüxüۡ rüxoechaüۡxüۡ i norü ngúchaüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕ̲ǣǣӕĀӥիՓ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ8

166

tama Tupanaca۳ի̲͑իŕ. 15ॸ—Natürü guma trigu ga mexüۡ ga waixüۡmügu yi۳ xüۡne, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü i ɗիËӥ̲ҡ%ŕ%Ëӥ̲͑ֆӕիǣӥիüۡ i Tupanaãrü ore, фӥ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ, rü meã naxca۳ի̲իŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ duüۡxüۡǣӥɗɗիËӥ̲ҽӕЙ͑Փľфӥիɥիüۡ rü naxügüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥ̲nanaxwa۳xexüۡ. Ore ga cua۳xruüۡ ga omügu ixuxüۡ (Mr 4.21-25) 16ॸ—Taxúema

wüxi i omüwa tanangixichi na ҧacümaã tayadüxétüxücۡ a۳x rü e۳xna tümaãrü pechicatüüۡgu tayaxücuchixücۡ a۳x. Natürü norü üchicagu ‫ ڟ‬a tüxüۡ nabaxixücۡ a۳x tanaxünagü na ngŕm ya yíxema duüۡիŕǣӥֆֆɗ̲ɥǣӕËȍΎËӕիľ. 17ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i guxüۡma i ore i ñu۳xma icúxüۡ rü yixcüra rü duüۡxüۡgü tá nüxüۡ nacua۳xgüama. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ ñu۳xma duüۡxüۡgüca۳իŕիüۡguxüۡ rü tá nango۳xoma. 18ॸ—‫ͅؽ‬ľ%ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ ñu۳xmax! ƄфӥҡľիŃֆ͑ǣɥ͑ӥիŕɗ͑ǣŕ̲ ore i mexüۡ, rü Tupana tá yexeraãcü tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ. Natürü yíxema tama naga ɥ͑ӥիŕ, rü yexeraãcü tá tüxna inayarüxo i ՓΎΎ͑ǣŕ̲ɞфիüۡ i tümaãrü cua۳x i noxri tüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲ËȍɗфŃիüۡ —ñanagürü. Ítangugü ga Ngechuchuarü ̲̲фӥ͑ŕ͑ľŕǣӥ (Mt 12.46-50; Mr 3.31-35) 19ॸѠӥ͑ŕǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑ŕ͑ľŕǣӥ, rü yema Ngechuchu íyexmaxüۡwa tangugü. Natürü taxuacü naxüۡtawaxüchi tangugü, ֆľфӥ̲͑ӕիӡËȍɗǣĀӕüۡxüۡgü. 20ॸRü wüxi ga duüۡxüۡ Ngechuchumaã nüxüۡ nixu, rü ñanagürü: —֤ŃĀӥիŃҡӥՓҡ͑ǣŕի̲ֆ ËӕľфӥËӕľ͑ľŕǣӥ, rü cuxüۡ tadaugüchaüۡ

—ñanagürü.

21ॸNatürü

nüma ga

Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ ga duüۡxüۡgü: —Guxãma ya texé ya Tupanaãrü ore ɗфӥիɥ͑ӥŕիŕфӥ͑ǣɥ͑ӥŕիŕ, rü yíxemagü ҡɗիɥֆËȍӕľфӥËȍӕľ͑ľŕǣӥ—ñanagürü. Ngechuchu rü buanecüxüۡ rü yuapexüۡ ɞ͑ֆËȍի%Ëȍɗիŕŕ (Mt 8.23-27; Mr 4.35-41) 22ॸRü wüxi ga ngunexüۡgu ga Ngechuchu rü norü ngúexüۡgümaã wüxi ga nguegu nichoüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ͮؽ‬ǣɥի%Ā ͑իҡիфӥҡΎËӕҡӥՓҡիɥ! —ñanagürü. Rü ɗ͑իɥ%Ëȍɗ. 23ॸRü yexguma yaxãüۡyane rü nipechigü ga Ngechuchu. Rü ngürüãchi yexma nüxüۡ naxü ga wüxi ga tacü ga buanecü. Rü guma nguewa rü niyauxcuchichigü ga dexá. Rü düxwa inayangutaüۡgüchaüۡ. 24ॸRü yexguma rü Ngechuchuxüۡ ínaya¤aixgügü ga norü ngúexüۡgü. Rü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ͑ǣŕ̲̲ɗҡ¡իüۡgü —ñanagürügü. Rü yexguma ga Ngechuchu rü ínarüda, rü buanecüxüۡ rü yuapexüۡ nanga. Rü ínayachaxãchi ga buanecü, rü inayarüxo ga yuape, rü ínachaxanemare. 25ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ ga norü ngúexüۡgü: —¿ӄacü pexüۡ naxüpetü eca۳իҡ̲̲ľ%ЙľֆիΥǣӥիüۡ?

—ñanagürü. Natürü ga nümagü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Rü nügümücügüna nicachigü, rü ñanagürügü: —¿ӄacü e۳xna ͑ɗիɥɗ͖%ֆҡӥфӥ͑ǣŕmaca۳x a۳i ۳xrücü ya ¡ӕ͑ľËӥфӥֆӕЙľфӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡ? —ñanagürügü. Yatü ga Gadaracüۡ۳ãx ۳ ga n۳go ۳ xogü nawa yexmacü (Mt 8.28-34; Mr 5.1-20) 26ॸRü

düxwa naxtaxaarü tocutüwa nangugü ga Gadaraarü naãnewa. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ8

167

ֆľ̲͑ɗիɥǣǾфɗфŃ͑ľ%фӥҡΎËӕҡӥՓ. yexguma marü nguewa ínaxüegu, ga Ngechuchu, rü naxca۳ի͑ɗիӡǣՓӥիɗ ǣֆҡӥǣǣӕ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ ga mucü ga taunecü n۳g۳oxogü nawa yexmacü. Rü guxüۡguma nangexchiruecha. Rü tama ɥՓ͑ֆľի̲, yerü duüۡիŕËȍɞque۳xetanügu nayarüxauxchigünexüۡ. 28ॸRü yexguma Ngechuchuxüۡ nada۳u۳xgu, rü nape۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xü. Rü aita naxüãcüma nayacaxãp ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ nuã choxüۡ cuyachixewe, Pa Ngechuchux, Pa Tupana ya Tacüxüchi Nanex? Rü cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ na tama ngúxüۡ choxüۡ нӕɗ͑ǣľիŕŕիüۡ —ñanagürü. 29ॸRü yema ñanagürü yerü Ngechuchu marü nanamu ga yema n۳g۳oxogü na ínachoxüۡxüۡca۳x. Rü muŕ۳xpü۳xcüna rü guma yatüxüۡ ͑ի%ӡ%ŕիŕŕիüۡ ga yema n۳g۳oxogü. Rü duüۡxüۡgü rü cadenamaã nayana۳ɥ ۳xchacüügüxüۡ rü nayana۳ɥ ۳xparagüxüۡ na taxuwama ͑իӡիüۡca۳x. Natürü nüma rü nagu nacaugüama ga cadenagü. Rü yema n۳g۳oxogü rü dauxchitawa ga taxúema íxãpataxüۡwa nanagagü. 30ॸRü Ngechuchu nüxna naca rü ñanagürü: —¿ӄËӥ͑ɗիɥɗËӕŃǣ? —ñanagürü. Rü nüma rü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —ͅӕիӡËȍɗիüۡ ͑ɗիɥɗËȍӕŃǣ —ñanagürü. Rü yema ñanagürü yerü ̲͑ӕիӡËȍɗǣֆľ̲n۳g۳oxogü ga guma yatügu chocuxüۡ. 31ॸRü yema n۳g۳oxogü rü ͮǣľËȍӕËȍӕ͑͑Ëǣӥǣҡ̲͑ǣŕ̲ poxcuchica i ãxmaxüۡ i taguma iyacuáxüۡgu na nawocuãxüۡca۳x. 32ॸRü guma ma۳իЙӦ͑ľ%фӥҡӕ%ËȍɗՓ͑ֆľի̲ǣӥ ga muxüۡma ga cuchigü ga yéma chibüexüۡ. Rü yemaca۳x ga yema 27ॸRü

n۳g۳oxogü rü Ngechuchuxüۡ naca۳ax۳ üۡgü na yema cuchigügu nayachocuxüۡca۳x. Rü Ngechuchu rü: —Ngüۡ —ñanagürü. 33ॸRü yexguma ga yema n۳g۳oxogü rü guma yatüwa ínachoxüۡ rü yema cuchigügu nayachocu. Rü guxüۡma ga yema cuchigü rü inaxüۡãchi, rü naxtaacutüarü ma۳իЙӦիüۡwa nayarüyuxgü, rü yexma nayi. 34ॸRü yexguma yema cuchigüarü dauruüۡgü nüxüۡ daugügu ga yema ngupetüxüۡ, rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥфӥ ínibuxmü. Ѡӥɥ%͑ľՓ͑ӥիüۡ nayarüxugüe, фӥֆľ̲ɥ%͑ľ%фӥ ngaicamana ipeagüxüۡ ga duüۡxüۡgütanüwa rü ta nüxüۡ nayarüxugügü. 35ॸRü ga duüۡxüۡgü rü ínayadaugü ga yema ngupetüxüۡ. Rü yexguma Ngechuchuxüۡtawa nangugügu, rü yéma nüxüۡ nadaugü ga guma yatü ga n۳g۳oxoã۳xchirécü. Rü Ngechuchucutüxüۡtawa narüto, rü marü ҡ̲͑ի%ӡ%ŕ. Rü namuüۡŕǣĀӕüۡxüۡgü. 36ॸRü yema duüۡxüۡgü ga nüxüۡ daugüxüۡ ga yema ngupetüxüۡ, rü yema íyadaugüxüۡmaã nüxüۡ nixugügü ga ͖ӕի%ËӥͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑͑ľիŕŕիüۡ ga guma yatü ga n۳g۳oxoã۳xchirécü. 37ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕ, rü guxüۡma ga yema Gadaraanecüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgü, rü Ngechuchuxüۡ naca۳ax۳ üۡgü ͑ɞ͑իӡիӡիüۡca۳x ga yema naãnewa, yerü poraãcü namuüۡŕ. Rü yemaca۳x ga Ngechuchu rü nguegu nixüe, rü ɗ͑իӡ%Ëȍɗ. 38ॸRü guma yatü ga n۳g۳oxoã۳xchirécü rü Ngechuchuxüۡ naca۳ax۳ üۡ ǣ͑Փľ͑͑իӡիüۡca۳x. Natürü ga Ngechuchu rü nanamu ga yexma na ‫ ڟ‬իüۡca۳x, rü ñanagürü nüxüۡ: naxãӡ 39ॸ—¡CuchiüۡՓ͑իӡ, rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ ixu ga ҧacü cuxca۳x na naxüxüۡ ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ8

168

Tupana! —ñanagürü. Ѡӥɞ͑ɗիӡǣǣӕ̲ yatü, rü guxü̲ۡǣֆľ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixu ga ҧacü naxca۳x na naxüxüۡ ga Ngechuchu. Yáiruxacüchiga rü yema nge ga Ngechuchuchirugu ingõgücüchiga (Mt 9.18-26; Mr 5.21-43) 40ॸRü

yexguma Ngechuchu wenaxãrü taegugu ga naxtaxaarü tocutüwa, rü duüۡxüۡǣӥфӥҡ%ŕ%Ëӥ̲͑͑ֆӕիǣӥ, yerü guxüۡma poraãcü ínanan۳g۳ӕիŕŕǣӥ. 41ॸRü yéma Ngechuchuxüۡtawa nangu ga wüxi ga yatü ga Yáiru ga naŕg‫ ڟ‬a. Rü nüma ga Yáiru rü wüxi ga ngutaque۳xepataüۡãrü ãŕ۳իǣËӥ͑ɗիɥ. Rü ‫ ڟ‬ü۳xü rü Ngechuchupe۳xegu nayacaxãp nüxüۡ naca۳ax۳ üۡ ga napatawa na ͑իӡիüۡca۳x. 42ॸYerü nüxüۡ‫ ڟ‬iyexma ga wüxi ǣ͑ի%Ëӥǣ͑ǣɥǣӥ̲%ՓӥիɗËËӥ, rü iyaćaawe, rü ituraxüchi. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ maneca 12ǣҡӕ͑ľËӥ͑ǣɥիüۡ‫ ڟ‬nayexma. Ѡӥֆľիǣӕ̲֤ɗфӕЙҡՓ͑իӡիǣӕǣ Ngechuchu, фӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ ga duüۡxüۡgü ͑Փľ͑фӥիɥ, фӥĀӥիՓɞ͑ֆիӡիҡӥǣӥ. 43ॸRü yema duüۡxüۡgütanüwa iyexma ga wüxi ga ngecü ga 12 ga taunecü ãgüechacü. Rü yemamaã iyaćaaweecha. Rü duturugüxüۡҡǣӕ͑ǣɥիüۡ igu۳իŕŕǣ gu۳իËӥǣ͑ǣɥфӥĀɥŕфӕ, natürü taxúema ǣҡľիŃ͑ǣɥxca۳x tayataanexŕŕŕg‫ ڟ‬a. 44ॸRü yema ngecü rü naweama Ngechuchuca۳x ɗֆիӡ, фӥ͑իЙľËȍɗ͑ӥËȍɗфӕǣӕɗֆ͑ǣΥǣӥ. Rü yexgumatama ínayachaxãchi ga na naxãgüxüۡ. 45ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü duüۡxüۡgüna naca, rü ñanagürü: —‫ع‬ҽľիŃҡɗիɥֆËȍΎիüۡ ɗ͑ǣΥǣӥիľ? —ñanagürü. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü: —Taxúema —ñanagürügü. Rü yexguma ga Pedru rü namücügü rü ñanagürügü:

—Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, cuma nüxüۡ cudau i ‫ ڟ‬a cuxüۡ na ñuxre i duüۡxüۡgü ngŕm ͑ֆիӡիҡӥǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡ: “¿Texé ya choxüۡ ɗ͑ǣΥǣӥիľ?͖ٚËӕիüۡ —ñanagürügü. 46ॸNatürü ga Ngechuchu rü ñanagürü: —ͮǣŕ̲%ËӥՓӥիɗľËȍΎիüۡ ҡɗ͑ǣΥǣӥ, erü nüxüۡ chicua۳xãchi na chorü poramaã tüxüۡ ͑Ëȍфӥ̲ľիŕŕիüۡ —ñanagürü. 47ॸRü yexguma nango۳xomagu ga na nüxüۡ nacua۳xamaxüۡ ga Ngechuchu ga yema nüxüۡ ͑ֆ͑ǣΥǣӥիüۡ, rü yadu۳ru۳xãcüma naxüۡҡՓɗիӡǣֆľ̲ ‫ ڟ‬ü۳xü. Rü ngecü. Rü nape۳xegu iyacaxãp ۡ ۡ ۡ guxü ga duüxügüpe۳xewa namaã nüxüۡ iyaxu ga ҧacüca۳x nüxüۡ ͑ֆ͑ǣΥǣӥիüۡ, rü ͖ӕի%Ëӥֆľիǣӕ̲ҡ̲͑ǣɥxca۳x na yataanexüۡ. 48ॸRü yexguma ga Ngechuchu фӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —Pa Chauxacüx, cuxca۳x nitaane, ľфӥËӕֆիΥ. ¡Rü ñu۳xma rü ҡ%ŕ%Ëӥ̲ɞɗիӡ! —ñanagürü. 49ॸRü yexguma íyadexayane ga Ngechuchu, rü yéma nangu ga wüxi ga duüۡxüۡ ga ngutaque۳xepataüۡãrü ãŕ۳xgacü ga ֤ɗфӕЙҡՓ͑ľӡիüۡ. Rü ñanagürü Yáiruxüۡ: —Cuxacü rü marü iyu. ‫ؽ‬Ѡӥҡ%իӢɗ cuyachixewechigüxüۡ ֆͮǣәľիŕŕфӕüۡ! —ñanagürü. 50ॸNatürü yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣͮǣľËȍӕËȍӕ, rü ñanagürü Yáiruxüۡ: —‫ؽ‬ҽ%իӢɗËӕֆ͑ǣӕ%ŕիüۡ! Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËӕֆիΥ۳xgu rü cuxacü rü tá ͑ǣɥxca۳x nitaane —ñanagürü. 51ॸRü yexguma Yáirupatawa nangugügu, rü ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ֆËȍΎËӕիŕŕǣЬľĀфӕфӥ Chaüۡtiágu rü Cuáüۡ фӥ͑ǣɥ͑ҡӥфӥ͑ǣɥŕǣ yema bucü ga yu۳xcü. Natürü tama nanaxwa۳xe na togü yexma chocuxüۡ. 52ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ фӥ͑իӕիľфӥ͑ǣɥxca۳x nangechaüۡgü. Natürü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ҽ%իӢɗЙľիӕիľիüۡ! Ƅфӥ͑ǣŕ̲¡ӕËӥфӥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ8ٍॷ9

169

ҡ̲͑ɗիɥɗ͑ֆӕիüۡ. Rü ipemare —ñanagürü. 53ॸNatürü ga yema duüۡxüۡgü rü Ngechuchuxüۡ nacugüeama, ֆľфӥ͑ǣɥիüۡ nadaugü rü aixcüma marü iyu. 54ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑ǣɥxme۳xgu nayayauxãchi, rü tagaãcü ñanagürü: —Pa Bucüx, ¡írüda! —ñanagürü. 55ॸRü yexguma ǣ͑ǣɥ̲фӥՓľ͑ɗ̲իüۡ, rü yexgumatama íirüda. Rü Ngechuchu rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ ͑ɗիӕ͑͑ǣɥիüۡ naxüwemügüxücۡ a۳x. 56ॸѠӥ͑ǣɥ͑ҡӥфӥ͑ǣɥŕǣֆľ̲¡ӕËӥ, rü poraãcü ta¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Natürü Ngechuchu rü tüxüۡ namu na taxúemaãma nüxüۡ na tixuxücۡ a۳x ga yema ngupetüxüۡ. Ngechuchu rü nayamugü ga yema 12 ga norü ngúexüۡgü (Mt 10.5-15; Mr 6.7-13)

9

1ॸRü

Ngechuchu rü nanangutaque۳իľիŕŕǣֆľ̲12 ga norü ngúexüۡgü. Rü pora nüxna naxã rü nüxna naxãga na ínawoxüۡãxüۡca۳x ga nagúxüۡraüۡxüۡ ga n۳g۳oxogü, rü na ̲͑ľŕիŕŕ%իüۡca۳x ga duüۡxüۡgü ga ićaaweexüۡ. 2ॸRü nayamugü na duüۡxüۡgümaã nüxüۡ yaxugüexüۡca۳x ga ore ga mexüۡ na ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ ya Tupana, фӥ̲͑͑ľŕիŕŕ%իüۡca۳x ga duüۡxüۡgü ga ićaaweexüۡ. 3ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —¡Rü taxuxüۡtáma ípinge i perü namawaüۡ, rü bai ya perü caxüۡchigüxüۡ ֆ͑ɥxmena۳xã, rü bai i perü choca, rü ¡ɗɗЙľфӥЙ%ӡ, фӥ¡ɗɗЙľфӥĀɥŕфӕ. Rü Փӥիɗҡ̲ɗЙľфӥĀիӡɞЙɗ͑ǣľ, rü tama i taxre! 4ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗֆɥ%͑ľՓ pengugügu, ‫ؽ‬фӥՓӥիɗֆɥЙҡǣӕҡ̲ perücho rü ñu۳ի̲ҡɗЙľիɥ%Ëȍɗ͑Փֆ ֆɗ̲ɥ%͑ľ! 5ॸ—Rü ngextá tama pexüۡ ínayauxgüxüۡwa, ¡rü ípechoxüۡ nawa ya ‫ ڟ‬a ֆɗ̲ɥ%͑ľ! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕm

ɗЙľիɥ%Ëȍɗǣӕ‫ؽ‬фӥɗЙľЙǣӥËӕҡӥɗЙľфӥ üxaxüۡËӕҡӥ͑͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x na chixexüۡ naxügüxüۡ i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü! —ñanagürü. 6ॸRü ɗ͑իɥ%Ëȍɗ, rü guxü̲ۡǣɥ%͑ľի%ËӥǣӥՓ ͑իɥ. Rü nüxüۡ nixugüetanü ga Tupanaãrü ore ga mexüۡ. Rü guxüۡwama ̲͑͑ľŕիŕŕҡ͑ӥǣĀӕüۡxüۡgü ga ićaaweexüۡ. Nayu ga Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ (Mt 14.1-12; Mr 6.14-29) 7ॸRü

Gariréaaneãrü ãŕ۳xgacü ga Erode, rü nüxüۡ nacuáchiga ga guxüۡma ga yema Ngechuchu üxüۡ. Rü poraãcü nagu ͑фӥիɥ͑ӥфӥ͑իΎľǣ%ŕǣƄфΎĀľ, yerü nümaxüۡ ga duüۡxüۡgü rü ñanagürügü: —Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡ ͑ɗիɥֆֆɗ̲, rü marü wena namaxüۡ —ñanagürügü. 8ॸNatürü togü rü ñanagürügü: —Nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ǣƄфɞ͑ɗիɥ, rü wena nango۳x —ñanagürügü. Rü togü rü ñanagürügü: —Ǿӕ̲͑ɗիɥǣ͑ɥǣ͑ӕիËӥ̲üۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ, rü wena namaxüۡ —ñanagürügü. 9ॸNatürü Erode rü ñanagürü: —Chomatama chanamu ga churaragü na Cuáüۡxüۡ yadaenaxãgüxüۡca۳x. ¿Rü ҧacü e۳ի͑͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗĀӕüۡxüۡǣӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ poraãcü nüxüۡ ixuchigagüechaxüۡ? —ñanagürü. Rü Erode rü naxca۳x nadau ga ñuxãcü Ngechuchuxüۡ na nadauxüۡ. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑͑Ëȍɗ¡ӥľիŕŕ ga 5000 ga yatügü (Mt 14.13-21; Mr 6.30-44; Cu 6.1-14) 10ॸRü

yexguma nawoeguxgu ga yema Ngechuchuarü ngúexüۡgü ga yamugüxüۡ, rü Ngechuchumaã nüxüۡ nixugüe ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ9

170

yema naxügüxüۡ. Rü yexguma ga Ngechuchu rü wüxi ga nachica ga taxúema ixãpataxüۡwa nanagagü ga ´ľËȍɞĀфӥɥ%͑ľ%фӥ͑ǣɗË̲͑. yexguma duüۡxüۡgü nüxüۡ cua۳xgügu ga ngextá na nayexmaxüۡ, rü ͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑фӥիɥ. Rü Ngechuchu rü meãma yema duüۡxüۡgüxüۡ nayaxu, rü namaã nüxüۡ nixu na ñuxãcü ãŕ۳xgacü ֆɗɥիüۡ ya Tupana. Ѡӥ̲͑͑ľŕիŕŕǣ yema duüۡxüۡgü ga ićaaweexüۡ. 12ॸRü yexguma marü nayáuanegu, rü Ngechuchuca۳ի͑իɥǣֆľ̲12 ga ngúexüۡgü ga yamugüxüۡ. Rü ñanagürügü nüxüۡ: —¡Íyamugü i ñaã duüۡxüۡgü na ɥ%͑ľի%ËӥǣӥфӥɥЙҡǣӥֆ͑ǣɗË̲͑ ͑ǣŕի̲ǣӥ͑ľՓ͑͑իɥիüۡca۳x, rü ͑ǣŕի̲͑͑Йľǣӥիüۡca۳x rü norü Υnata۳ax۳ yataxegüxüۡca۳x! Erü nuã ɞɗ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡwa rü nataxuma i ҧacü rü Υ͑—ñanagürügü. 13ॸNatürü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Pematama penaxüwemü! —ñanagürü. Rü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Wüxime۳ŕx۳ pü۳իɗЙ%ӡфӥҡիфľɗ ËȍΎի͑ɗիɥËҡ̲ҡΎիü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲. ¿Rü e۳xna cunaxwa۳xe na naxca۳x tayataxegüxüۡ ɗΥ͑naxca۳x i guxüۡma i ñaã duüۡxüۡgü? —ñanagürügü. 14ॸRü 5000ǣֆҡӥǣӥ͑ɗիɥǣֆľ̲ֆŃ̲ yexmagüxüۡ. Natürü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ ga norü ngúexüۡgü: —‫ؽ‬ƚËӥɞЙľ͑ҡΎǣӥիŕŕ۳x rü 50 chigü i wüxi tücumüwachigü! —ñanagürü. 15ॸRü yemaãcü nanaxügü ga norü ngúexüۡgü. Ѡӥɞ͑͑ҡΎǣӥիŕŕǣǣӕիüۡma ga duüۡxüۡgü. 16ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nanade ga yema wüxime۳ŕx۳ pü۳իǣЙ%ӡфӥֆľ̲ҡիфľǣ choxni. ѠӥĀիӡǣӕ͑ĀՓľ͑ӥ%Ëӥ̲ 11ॸNatürü

ҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ͑ի%, rü ñu۳իӡËȍɗ ɗ͑͑¡ӥËӕǣֆľ̲Й%ӡфӥËȍΎի͑ɗ. Rü norü ngúexüۡgüna nanaxã na nüxüۡ yanuãxüۡca۳x ga yema duüۡxüۡgü. 17ॸRü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü meãma nachibüe. Rü yemawena rü 12 ga pexchigü nanapagüamatama namaã ga ֆľ̲Й%ӡфӥchoxnichipe۳xegü ga iyaxügüxüۡ. Pedru nanango۳իŕŕ͑æфɗѸҡӕ ͑ֆɗɥիüۡ ga Ngechuchu (Mt 16.13-19; Mr 8.27-29)

wüxi ga ngunexüۡ rü Ngechuchu norü ngúexüۡgümaã noxrüwama ֆֆӕ̲ӥիŕǣӕ, rü nüma rü norü ngúexüۡgüna naca, rü ñanagürü: —‫͵ع‬ӕիӡ͖իüۡ i duüۡxüۡgü i chauchiga i ËȍΎ̲͑ҡľիŃËȍɗɥիüۡ? —ñanagürü. 19ॸRü norü ngúexüۡgü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —ͮ͑ǣŕի̲ɗĀӕüۡxüۡgü rü: “Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡ нӕɗիɥٚ, ñagüxüۡ, rü togü i: ٘Ƅфɞнӕɗիɥٚ, ñagüxüۡ, rü togü rü: “Wüxi ga nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ i wena maxüۡËӥнӕɗիɥٚ, ñagüxüۡ —ñanagürügü. 20ॸRü yexguma Ngechuchu nüxna naca rü ñanagürü: —‫ع‬ѠӥЙľ̲ɗ͖ӕիӡ͖Йľǣӥիüۡ choxüۡ na ҡľիŃËȍɗɥիüۡ? —ñanagürü. Rü Pedru nanangãxüۡ rü ñanagürü: —æӕ̲͑ɗիɥɗ Cristu i Tupana Nane —ñanagürü. 18ॸRü

Ngechuchu nanaxunagü ga norü yuxchiga (Mt 16.20-28; Mr 8.30-9.1) 21ॸRü

Ngechuchu rü nayaxucu۳իŕǣӥǣ norü ngúexüۡgü na taxúemaãma nüxüۡ yaxugüexücۡ a۳իǣ͑ӥ̲фӥæфɗѸҡӕ͑ֆɗɥիüۡ. 22ॸRü ñanagürü nüxüۡ ga norü ngúexüۡgü: —Choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ9

171

Ëȍɗɥիüۡ, rü poraãcü ngúxüۡ tá chinge. Rü choxüۡ tá naxoo۳xgü i Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü i yaguã۳xgü, rü paigüarü ãŕ۳xgacügü, фӥ͑ǣŕ̲͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü i ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ. Rü tá choxüۡ nima۳xgü, natürü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡgu rü wena táxarü chamaxüۡ —ñanagürü. 23ॸRü yixcama rü guxüۡma ga norü ngúexüۡgüxüۡ ñanagürü: —Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËȍΎՓľфӥիӡիËȍüۡgu, ‫ؽ‬ŕËӥ nüxüۡ tarüxo i tümaãrü ngúchaüۡ, rü namaã ҡЙΎфɗ͑ǣŕ̲ǣӕիËȍիüۡgü i tümaca۳x ínguxüۡ i ñoma curuchawa tipotaxüۡrüüۡ tüxüۡ ɗիɥիŕŕիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ŕt‫ ڟ‬üwa chowe ҡфӥիӡ%̲! 24ॸ—Erü yíxema tügü ̲իŕËȍիŕŕËȍüۡիŕфӥҡҡֆӕ, natürü yíxema chauxca۳x yuxe rü aixcüma tá tüxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 25ॸ¿Rü ҧacüwa i nüxüۡ‫ ڟ‬namexüۡ ya wüxi ya yatü ega nayauxãgu i guxüۡma i ñoma i ͑%͑ľ%фӥ͑ǣŕ̲իüۡgü, natürü ɗֆ͑ҡӕիŕŕ%ǣӕɗ͑Ύфӥ̲իüۡ? 26ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃchauxca۳x ãnegu rü naxca۳x taxãnegu i chorü ore, rü choma i Tupana Nane i duüۡxüۡxüۡ ͑Ëȍɗɥիüۡ rü tá ta tümaca۳x Ëȍի%͑ľɗ͑ǣŕիǣӕ̲ãŕ۳իǣËӥËȍɗիɥ%Ëӥ̲ ͑ә̲Ëȍիӡիǣӕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑ի%фӥ ͑ә̲Ëȍիӡիǣӕфӥæȍӕ͑ҡӥֆ Tupanarüüۡ tá chapora, фӥĀիӡËüãۡ۳ x۳ i Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü i üünegüxüۡrüüۡ ҡËȍ̲ľիŕËȍɗ. 27ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü ñuxre i duüۡxüۡǣӥɗ͑ӕ%͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ rü tá nüxüۡ nadaugü na ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ ya Tupana naxüۡpa na nayuexüۡ —ñanagürü. Ngechuchu rü naxüchicüü (Mt 17.1-8; Mr 9.2-8)

8 ga ngunexüۡguwena ga na yema ñaxüۡ, rü Ngechuchu rü wüxi ga 28ॸRü

ma۳իЙӦ͑ľՓ͑իӡ͑ֆŃ̲ ֆֆӕ̲ӥիŕիüۡca۳x. Rü ínayaxümücügü ga Pedru rü Chaüۡtiágu rü Cuáüۡ. 29ॸRü ֆľիǣӕ̲ɞ͑ֆӕ̲ӥիŕֆ͑ľǣͮǣľËȍӕËȍӕ rü nachiwe rü ngürüãchi niya ۳ uracüü, rü naxchiru rü ta niya ۳ uracüü, rü poraãcüxüchima nacómü. 30ॸRü yexguma rü yéma nango۳x ga taxre ga yatügü ga Ngechuchumaã idexagüxüۡ. ѠӥͅΎɥËȍŃ͑ɗիɥǣՓӥիɗ, фӥƄфɞ͑ɗիɥǣ to. 31ॸRü yema taxre íyexmagüxüۡwa rü poraãcüxüchi nangóone. Rü ínidexagü nachiga ga ñuxãcü Yerucharéüۡgu tá na nayuxüۡ ga Ngechuchu. 32ॸRü woo ga Pedru rü namücügü rü poraãcü na nayaxtaexüۡ rü tama napee. Rü nüxüۡ nadaugü ga ñuxãcü poraãcü na nangóonexüۡ ga naxüۡtawa ga Ngechuchu rü yema taxre ga yatügü ga namaã yexmagüxüۡxüۡtawa. 33ॸRü yexguma yema taxre ga yatügü Ngechuchuna ɗիɥǣËȍɗҡ͑ӥǣӕ, rü Pedru rü ñanagürü Ngechuchuxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ̲͑ľիŕËȍɗ͑ɗիɥ͑͑ӕ%ɗ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%ҡ͑իӥֆҡΎ̲ŕ۳xpü۳x ya düxenü, rü wüxi ya cuxca۳x, фӥ͑ɥֆ ͅΎɥËȍŃca۳x, фӥ͑ɥֆƄфɞaca۳x! —ñanagürü. Natürü ga Pedru rü tama nüxüۡ nacua۳իǣ͖͑ӕիӡ͖իüۡ yerü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕ. 34ॸRü yexguma íyadexayane ga Pedru, rü wüxi ga caixanexüۡ natanügu nayanga۳i ۳xema. Rü poraãcü namuüۡŕǣֆľ̲͑ǣәľիüۡgü ga yexguma yema caixanexüۡ natanügu yanga۳i ۳xemagu. 35ॸRü yema caixanexüۡwa ɗ͑͑իӡǣՓӥիɗǣ͑ǣǣ͖իüۡ: —ġ͑ɗիɥֆæȍӕ͑ľֆ͑ӥիüۡ changechaüۡxüۡchicü. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕ! —ñaxüۡ. 36ॸRü yexguma yema ñaxguwena ga yema naga rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ9

172

Ngechuchuarü ngúexüۡgü rü taxúexüۡma ga toguexüۡ nadaugü, rü NgechuchuxüۡիɥËҡ̲͑Āӕǣӥ. Rü yema ngúexüۡgü rü taxúemaãma nüxüۡ nixugüe ga yema nüxüۡ nadaugüxüۡ.

nüxüۡ nadaugügu ga ñuxãcü na naporaxüۡ ya Tupana. Ngechuchu rü wenaxãrü nanaxunagü ga norü yuxchiga (Mt 17.22-23; Mr 9.30-32)

ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ̲͑͑ľիŕŕǣՓӥիɗǣ bucü ga n۳go ۳ xo nawa yexmacü (Mt 17.14-21; Mr 9.14-29) 37ॸRü yexguma moxüۡãcü ga guma ma۳իЙӦ͑ľՓֆ͑ËȍΎüۡgu, rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü yexma Ngechuchuxüۡ nayangaugü. 38-39ॸRü yema duüۡxüۡgütanüwa rü wüxi ga yatü tagaãcü Ngechuchuxüۡ ñanagürü: —Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ¡choxüۡ rüngüۡիŕŕ, rü tüxüۡ nadau ya chaune! Erü tügümaã choxü‫ۡڟ‬

tawüxica۳x, rü wüxi i n۳g۳oxo tümawa ͑͑ǣŕի̲. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡӥիüۡ naxüxgu, rü aita tüxüۡ ͑իӥիŕŕ, rü tüxüۡ ͑ի%ӡ%ŕիŕŕ, rü tüxüۡ narüchia۳իŕŕ. Rü chixexüۡ tümamaã naxü, rü tama tüxüۡ ningéxchaüۡ. 40ॸRü marü nüxüۡ chaca۳ax۳ üۡ i curü ngúexüۡgü na tümawa ínata۳xüchigüãxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲n۳g۳oxo, natürü tama nüxü‫ ۡڟ‬ɗ͑իɥ͑ӥ—ñanagürü. 41ॸRü yexguma Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pa Duüۡxüۡgü i Tama ֤իΥǣӥիüۡx, ¿Ñuxguratáta i pemaã chanuxmaxüۡ rü yaxna pemaã cha իɥ-nüxüۡ? ¡Nuã naga ya cune! —ñanagürü. 42ॸNatürü yexguma Ngechuchuxüۡtawa nanguxgu ga guma bucü, rü yema n۳g۳oxo rü guma bucüxüۡ ͖իҡӥ͑ľǣӕ͑ֆ͑ǣӕիŕŕ, rü ͑͑ի%ӡ%ŕիŕŕ. Natürü Ngechuchu nananga ga yema n۳g۳oxo, фӥ̲͑͑ľիŕŕ ga guma bucü. Rü ñu۳իӡËȍɗ nanatüxüۡtawa nanamu. 43ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥǣֆľիǣӕ̲

Rü yexguma duüۡxüۡgü namaã ¤aixãchieyane ga yema Ngechuchu üxüۡ, rü ñanagürü ga Ngechuchu nüxüۡ ga norü ngúexüۡgü: 44ॸ—‫ͅؽ‬ľ%ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ ñaã ore i pemaã nüxüۡ chixuxüۡ! ¡Rü ҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ ɗЙľֆфӥ͑ǣӥ̲ŕ! Choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü chauechita tá choxüۡ ínaxuaxüۡgü i duüۡxüۡgü na ãŕ۳xgacügü choxüۡ iyauxgüxüۡca۳x —ñanagürü. 45ॸNatürü ga norü ngúexüۡgü rü tama nüxüۡ nacua۳xgüéga ga yema namaã nüxüۡ yaxuxüۡ. Yerü Tupana rü tama naxca۳x nanango۳իŕŕǣֆľ̲Ύфľ͑͑ӥիüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x. Rü yema ngúexüۡgü rü namuüۡŕǣͮǣľËȍӕËȍӕ͑͑͑Ëǣӥիüۡ na meã namaã nango۳իŕŕ%իüۡca۳x ga yema namaã nüxüۡ yaxuxüۡ. ‫ع‬ҽľիŃҡҡɗիɥֆǣӕի%%фӥֆľիľфɗիɥիŕ? (Mt 18.1-5; Mr 9.33-37)

yexguma ga norü ngúexüۡgü rü inanaxügüe ga nügümaã na yaporagatanücüüxüۡ nachiga ga texé tá ҡɗɥիüۡ ֆ͑ҡ͑ӥՓǣӕի%%фӥֆľիľфɗիɥիŕ. 47ॸNatürü Ngechuchu rü nüxüۡ nacua۳xama ga yema norü ngúexüۡǣӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. Rü yemaca۳x wüxi ga buxüۡ nügüxüۡtawa naga, rü nügüxüۡҡǣӕ͑ֆËȍɗիŕŕ. 48ॸRü ñanagürü nüxüۡ ga norü ngúexüۡgü: —Texé ya ñaã buxüۡxüۡ meã yaxúxe chauégagu, rü choxüۡ ͑ɗիɥɗҡֆիӕիüۡ. Rü yíxema meã choxüۡ yaxúxe, rü Chaunatü ya núma choxüۡ mucüxüۡ rü ta meã tayaxu. Rü 46ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ9

173

yíxema guxããrü yexera tügü írüxíraxe, rü ֆɞիľ̲ҡɗիɥֆǣӕի%%фӥֆľիľфɗիɥիŕ —ñanagürü. Texé ya tama taxchi aixe rü tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ ҡɗիɥ (Mr 9.38-40)

yexguma ga Cuáüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, nüxüۡ tadau ga 49ॸRü

wüxi ga yatü ga cuégagu n۳g۳oxogü íwoxüۡxüۡ. Rü toma nüxna tanachu۳xu ga yema yerü tama tatanüxüۡ ͑ɗիɥǣ͑ӥ̲ի —ñanagürü. 50ॸNatürü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Tama name i nüxna na penachu۳xuxüۡ. Erü texé ya tama taxchi aixe, rü tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ ҡɗիɥ—ñanagürü. Ngechuchu nayangagü ga Chaüۡtiágu rü Cuáüۡ 51ॸRü

yexguma marü yangaicagu ga ͮǣľËȍӕËȍӕǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa na ͑իӡիüۡ, rü tama namuüۡ%Ëӥ̲ɗ͑իӡ%Ëȍɗ ga YerucharéüۡՓ͑͑իӡիüۡ. 52ॸRü nügüpe۳xegu nayamugü ga ñuxre ga norü orearü ngeruüۡgü. Rü nümagü rü nawa ͑իɥǣՓӥիɗǣɥ%͑ľի%Ëӥǣ Chamáriaanewa yexmane, na yexma naxca۳x yadaugüxücۡ a۳իǣՓӥիɗǣɥ͑ Ngechuchu nagu pexüۡnexüۡ. 53ॸNatürü yema Chamáriaanecüãۡ۳ x۳ rü tama nanayauxgüchaüۡ, yerü nüxüۡ nacua۳xgü ga YerucharéüۡՓҡ͑͑իӡիüۡ. 54ॸRü yexguma yemaxüۡ nadaugügu ga norü ngúexüۡgü ga Chaüۡtiágu rü Cuáüۡ, rü ñanagürügü Ngechuchuxüۡ: —Pa Corix, ¿cunaxwa۳xexüۡ na Tupanana naxca۳x tacaxüۡ ͑ĀիӡՓ͑ľ̲͑ӕ%իücۡ a۳x ya üxü na nagu۳իŕŕ%իücۡ a۳x i guxüۡma i ñaã duüۡxüۡgü, yema nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ga Ería üxüۡrüüۡ?

—ñanagürügü. 55ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nüxüۡ nadawenü, rü nayangagü, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pema rü ҡ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑ҡľիŃфӥĀӕüۡxüۡgü Йɗիɥǣӥիüۡ. 56ॸ—Erü choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü tama duüۡxüۡgüarü ҡӕիľիŕŕՓ͑ә̲Ëȍիӡ, natürü núma Ëȍիӡ͑Āӕüۡxüۡgüxüۡ Ëȍ̲իŕիŕŕիücۡ a۳x —ñanagürü. Ѡӥֆľիǣӕ̲фӥ͑ɥǣ ɥ%͑ľի%ËӥՓ͑իɥ. Duüۡxüۡgü ga Ngechuchuwe фӥիɥիËȍüۡxüۡchiga (Mt 8.19-22) 57ॸѠӥֆľիǣӕ̲̲͑ǣӕ͑իɥիǣӕфӥՓӥիɗ

ga yatü Ngechuchuxüۡ ñanagürü: —Pa Corix, ËӕՓľËȍфӥիӡիËȍüۡ i ngextá cuma ɞËӕիӡիüۡwa —ñanagürü. 58ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngowagü rü nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ͑ի̲իüۡgü, rü werigü rü nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ͑իËȍɗ%üۡgü, natürü choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü nataxuma i chauchica i ngextá nagu chicuxeruxüۡ —ñanagürü. 59ॸRü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ ga wüxi ga to ga yatü: —‫ؽ‬æȍΎՓľфӥիӡ! —ñanagürü. Natürü nüma ga yema yatü rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Corix, noxri chanawa۳xe i chaunatüxüۡ ichayata۳xira —ñanagürü. 60ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: — Nüŕ ‫͑ ڟ‬ǣŕ̲ cutanüxüۡ ɗҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ iyata۳xgü i ͑ǣŕ̲͑իфüüۡ yuexüۡ, natürü cuma rü curü ЙӕфËӥ͑ɗիɥ͑ЙիĀӕüۡxüۡgümaã nüxüۡ cuyarüxuxüۡ i Tupanaãrü ore na ñuxãcü guxããrü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ i nümax —ñanagürü. 61ॸRü wüxi ga to ga duüۡxüۡ rü ñanagürü Ngechuchuxüۡ: —Pa Corix, ͑ǣŕ̲%ËӥËӕՓľËȍфӥիӡիËȍüۡ, natürü noxri chanaxwa۳xe i nüxüۡ Ëȍֆфӥ̲Ύիŕɗ ͑ǣŕ̲ËȍΎЙҡËüã۳ۡ x۳ gü —ñanagürü.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ9ٍॷ10

174

Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Texé ya yíxema inaxügüxe na Tupanaãrü puracüwa tapuracüxüۡ natürü ҡӥ̲%фӥ͑ǣŕ̲իüۡǣӕ̲фӥիɥ͑ӥիŕ, rü tama tame na Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬tapuracüxüۡ —ñanagürü.

62ॸNatürü

Ngechuchu nayamugü ga 72 ga norü ngúexüۡgü

10

1ॸRü yemawena ga Cori ga Ngechuchu rü nayadexechi ga 72 ga to ga norü ngúexüۡgü. Rü taxrechigü inayamugü na yoxni guxüۡ ǣֆľ̲ɥ%͑ľǣӥ rü nachicagü ga Ngechuchu nawa ӡիËȍüۡxüۡՓ͑͑իɥիücۡ a۳x. 2ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —AixcümaxüۡËȍɗ͑͑ǣŕի̲ɗ ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i duüۡxüۡgü i ímemaregüxüۡ na ֆիΥǣӥ%իüۡ natürü nanoxree۳xpü۳x i orearü uruüۡgü na namaã nüxüۡ yaxugüxücۡ a۳x i Tupanaãrü ore. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ duüۡxüۡgüarü yora ya Tupanana naxca۳x ЙľËɗЙľфӥֆӕ̲ӥիŕՓ̲͑͑ӕǣӥ%իücۡ a۳x i norü puracütanüxüۡ i orearü uruüۡgü, na ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgümaã nüxüۡ yanaxugüxücۡ a۳x ‫ ڟ‬a i ore i mexüۡ. 3ॸ—‫ؽ‬ѠӥɗЙľիɥ%Ëȍɗфӥ͑ǣŕm Йľիɥ! Rü dücax, ñoma carnerugü i aigütanüwa imugüxüۡrüüۡ ͑ɗիɥɗЙľիüۡ chimugüxüۡ. 4ॸ—‫ؽ‬Ѡӥҡ%ӡҡ̲ËȍΎËɞЙɗ͑ǣľ,

фӥ¡ɗɗЙľфӥĀɥŕфӕ, rü bai i perü chapatu! Rü tama chanaxwa۳xe i namagu penuxcü i ͑ǣŕիǣӕ̲̲͑ՓҡľիŃիüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥǣӕ. 5ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ՓӥիɗֆɥՓЙľ͑ǣӕǣӥǣӕ, rü ñaããcü tá nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü: “Tupana pexüۡ rüngüۡxŕŕ۳իٚ, ñaperügügü ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӕɗ tá. 6ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ ۡ ۡ ۡ duüxügü i Tupanaxü cua۳xgüchaüۡxüۡ rü Tupana tá nüxüۡ narüngüۡիŕŕ. Natürü ‫ ڟ‬a natau۳xgu i duüۡxüۡgü i ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕm Tupanaxüۡ cua۳xgüchaüۡxüۡ, rü pexca۳x tá

͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ͑ǣüۡիŕŕֆҽӕЙ͑. rü ‫ ڟ‬ЙľËȍɗ¡ӥľфӥЙľիիľǣӥɗ͑ǣŕ̲ ngŕ̲ nüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ ɗ͑ǣŕ̲ɥËüãۡ۳ x۳ gü! Erü wüxi i puracütanüxüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ nayauxãxüۡ i norü natanü naxca۳x i norü puracü. Ѡӥֆɗ̲ɥ%͑ľՓЙľ͑ǣŕի̲ǣӥֆ͑ľ rü tama chanaxwa۳իľɗ͑ɥֆɥǣӕ peyapegü. 8ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗֆɥ%͑ľ ya nawa meã pexüۡ nayaxunewa pengugügu, ‫ؽ‬фӥЙľ͑͑ǣΦɗ͑ǣŕ̲Υ͑ɗ pexna naxãgüxüۡ! 9ॸ—‫ؽ‬ѠӥЙľ̲͑ľŕիŕŕ۳x i ͑ǣŕ̲ićaaweexüۡ ɗֆɗ̲ɥ%͑ľՓ ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ! ¡Rü namaã nüxüۡ pixu rü ñapegügü nüxüۡ: “Tupanaãrü pora rü marü pexna nangaicama rü napexüۡҡǣӕٚ, ñapegügü nüxüۡ! 10ॸ—Natürü ega nawa pengugügu ֆՓӥիɗֆɥ%͑ľɗ͑ǣľիҡĀӕüۡxüۡgü tama meã pexüۡ íyauxgüxüۡwa, ‫ؽ‬фӥ͑ǣŕ̲ cayegu ípechoxüۡ rü ñapegügü nüxüۡ i ͑ǣŕ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ !: 11ॸ٘ѠӥՓΎΎ͖%Йľфӥɥ%͑ľ%фӥӥիիüۡ i ҡΎËӕҡӥՓֆիӢիüۡ, rü itanapagü, na ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ pecuáxücۡ a۳x na Tupana rü ҡ̲Йľ̲%͑ҡ%ŕիüۡ. ¡Natürü tama nüxüۡ 7ॸ—‫ؽ‬ѠӥՓӥիɗֆɥǣӕҡ̲ЙľфӥËȍΎ,

ɗЙľֆфӥ͑ǣӥ̲ŕ̲͑фӥЙľի͑ nangaicamaxüۡchichiréxüۡ ya Tupana na perü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡٚ, ñaperügügü tá nüxüۡ i ͑ǣŕ̲ɥ%͑ľËüãۡ۳ x۳ ! 12ॸ—Rü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu nagúxüۡ i naãne, rü Chodomacüãۡ۳ x۳ i duüۡxüۡgüarü ֆľիľфҽӕЙ͑ҡ͑͑ЙΎիËӕľɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i tama meã pexüۡ yauxgüxüۡ. ʘ%͑ľǣӥǣҡ̲ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥŕ͑ľ (Mt 11.20-24)

wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗpexca۳x, ‫ۡ ڟ‬۳ãx۳ rü Bechaídacüۡ۳ãx۳ i Pa Corachɥcü Duüۡxüۡgüx, yerü yexguma chi Tiruarü 13ॸ—Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ10

175

‫ ڟ‬%фӥɥ%͑ľՓ ɥ%͑ľՓфӥæȍɗĀãӡ chanaxü۳xgu ga yema mexüۡgü ga cua۳xruüۡgü ga Tupanaãrü poramaã petanüwa chaxüxüۡ, rü woo ga na poraãcü yachixexüۡ ga yema Tirucüۡ۳ãx۳ rü ‫ ڟ‬Ëüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgü rü nuxcümama Chidãӡ chitama nüxüۡ narüxoe ga nacüma ga chixexüۡ, rü poraãcüxüchi chima nügümaã nangechaüۡgü rü naxauxe, yerü chi nügü nicua۳xãchitanü ga na yapecaduã۳xgüxüۡ. 14ॸ—Natürü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i Tupana nagu napoxcuexüۡ i pecaduã۳xgüxüۡ, rü ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgu rü Tirucüۡ۳ãx۳ rü ‫ ڟ‬Ëüۡ۳ãx۳ ãrü yexera tá pexüۡ napoxcue Chidãӡ i pemax. 15ॸ—Rü pemax, Pa æЙľф͑ӡËüۡ۳ãx۳ gü i Duüۡxüۡgüx ¿e۳xna Йľ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥĀիӡǣӕիüۡ i ͑%͑ľՓҡЙľիɥիüۡ? Pemaã nüxüۡ chixu rü naãnetüüۡwa i ngextá Tupana Chatanáxüۡ ípoxcuxüۡՓҡ͑ɗիɥɗ pewogüxüۡ. 16ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑Ύфӥ ngúexüۡgüxüۡ ñanagürü: —Rü yíxema Йľǣɥ͑ӥŕիŕ, фӥËȍӕǣфӥҡҡիɥ͑ӥŕ. ͮҡӥфӥֆɞիľ̲ҡ̲Йľǣɥ͑ӥŕիŕ, rü Ëȍӕǣфӥҡҡ̲ҡիɥ͑ӥŕ. Rü yíxema ҡ̲Ëȍӕǣɥ͑ӥŕիŕ, rü tama naga ҡիɥ͑ӥŕֆæȍӕ͑ҡӥֆ͑ә̲ËȍΎիüۡ mucü —ñanagürü ga Ngechuchu. Nawoegu ga yema 72 ga Ngechuchuarü ngúexüۡgü 17ॸѠӥҡ%ŕ%Ëӥ̲͑ՓΎľǣӕǣֆľ̲72 ga norü ngúexüۡgü ga yamugüxüۡ. Rü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Corix, ͑ǣŕիǣӕ̲ËӕŃǣǣӕҡɗĀľիǣӥǣӕ, rü a۳i ۳xrüxüۡ i n۳g۳ΎիΎǣӥфӥҡΎǣ͑իɥ͑ӥŕ —ñanagürügü. 18ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕ̲%ËӥɗիËӥ̲ ͑ɗիɥ. Yerü nüxüۡ chadau ga Chataná ga

Āիӡǣӕիüۡ ga naãnewa na natáexüۡ wüxi ǣ%ŕ̲Ëӥфüüۡ. 19ॸ—ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥǣ pexna chanaxãxüۡ ga pora na tama chixexüۡ pemaã naxügüxüۡca۳x ega woo ãxtapegüwa rü e۳xna tuxchinawegüwa pengagügu. Rü yexgumarüüۡ ta pexna chanaxã ga pora na nüxüۡ perüyexeraxüۡca۳x i guxüۡma i Chatanáãrü ЙΎф͑͑ǣŕ̲%ËӥҡիӕËӥфӥՓ̲ҧacü rü chixexüۡ pemaã naxüxüۡca۳x. 20ॸ—‫ͮؽ‬ҡӥфӥҡ%իӢɗЙľҡ%ŕǣӥիüۡ naxca۳x i ͑ǣŕ̲͑Йľǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡ i n۳g۳oxogü! Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗЙľҡ%ŕǣӥnaxca۳x na marü naxümatüxüۡ i peéga i ҽӕЙ͑%фӥЙΎЙľфՓɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa —ñanagürü. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑ҡ%ŕ (Mt 11.25-27, 13.16-17) 21ॸѠӥֆľիǣӕ̲ҡ̲ǣҽӕЙ͑%ŕǣ

Ԗӥ͑ľիüۡ rü poraãcü Ngechuchuxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕ. Rü ñanagürü ga Ngechuchu: —Pa Chaunatü, Ьġիӡǣӕիüۡ i Naãne rü Ñoma i Naãneãrü Yorax, cuxüۡ chicua۳xüüۡ, yerü ñaã chorü ngúexüۡgüxüۡ nüxüۡ cucua۳իŕŕɗ͖%Ύфľǣ͑իËȍիՓ iquicúxüۡ ga duüۡxüۡgü i ñoma i naãnewa nüxüۡ cua۳xüchigüxüۡ. Rü yemaãcü cunaxü, Pa Chaunatüx yerü yemaãcü ͑ɗիɥǣcunaxwa۳xexüۡ —ñanagürü. 22ॸRü ñanagürü ga Ngechuchu: —Chaunatü choxna nanaxã i guxüۡma i ҧacü i ͑ǣŕի̲իüۡ. Rü taxúema choxüۡ tacua۳x na ҽӕЙ͑ͮ͑ľËȍɗɥիüۡ. Rü æȍӕ͑ҡӥիɗËҡ̲͑ɗիɥֆËȍΎիüۡ cuácü ͑ͮ͑ľËȍɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta taxúema nüxüۡ tacua۳ի͑ҡľիľֆɗɥիüۡ ya Chaunatü. ѠӥËȍΎ̲ֆͮ͑ľфӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i Chaunatüxüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕËȍüۡxüۡիɥËҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ10

176

cua۳xgüxüۡ ͑ҡľիľֆɗɥիüۡ —ñanagürü. 23ॸRü yexguma norü ngúexüۡgüxüۡ nadawenü, фӥ̲͑%իɥË͖͑ǣӥфӥ: —ҽҡ%ŕǣӥֆֆɞիľ̲ ҡӥ̲իŕҡӥ̲%իüۡchi nüxüۡ daugüxe i ñaã ñu۳xma pema nüxüۡ pedaugüxüۡ. 24ॸ—Erü pemaã nüxüۡ chixu, rü muxüۡma ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü rü ãŕ۳xgacügü ga tacügü, rü nüxü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡ ga nüxüۡ na nadaugüchaüۡxüۡ i ñaã ñu۳xma pema chauxüۡtawa nüxüۡ pedaugüxüۡ. Natürü tama nüxüۡ nadaugü. Rü nüxüۡ‫ڟ‬ nangúchaüۡ ga nüxüۡ ͑͑իɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ i ñaã ñu۳xma pema chauxüۡtawa nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ. Natürü tama nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕ —ñanagürü. Cua۳xruüۡ ga mecü ga Chamáriacüۡ۳ãx ۳ gu ixuxüۡ 25ॸRü

yexguma inachi ga wüxi ga ͑ǣәľիŕŕфӕüۡ ǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľիüۡ, rü Ngechuchuxüۡtawa ͑իӡ̲͑͑%ֆ͑Āľիիüۡca۳x. Rü Ngechuchuxüۡ naxüxchaüۡ, rü yemaca۳x nüxna naca rü ñanagürü: —Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡ ya Ngechuchux, ¿ӄËӥ͑ɗիɥ i mexüۡ na chanaxüxüۡ na choxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ? —ñanagürü. 26ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —‫͵ع‬ӕիӡ͖իüۡ ɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ümatüxüۡ? ¿Rü ҧacüxüۡ i cumaã yaxuxüۡ? —ñanagürü. 27ॸѠӥֆľ̲͑ǣәľիŕŕфӕüۡ ga ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓngu۳իŕŕҡľիüۡ, rü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —¡Nüxüۡ nangechaüۡ ya Cori ya curü Tupana i guxüۡma i curü maxüۡmaã, rü guxüۡ ɗËӕ%ŕ̲%, rü guxüۡ i curü poramaã, rü guxüۡ i nagu

Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡmaã! ¡Rü nüxüۡ nangechaüۡ i Ëӕ̲ӥËӥ͑ǣŕ̲͑Ëӕǣӥҡ̲ cungechaüۡxüۡrüüۡ! —ñanagürü. 28ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕ̲ΎфľɗËȍΎիüۡ namaã cungãxüۡxüۡ rü marü name. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲Ύфľнӕɗ͑ǣӕիŕŕ۳xgu, rü tá cunayaxu i maxüۡ i taguma gúxüۡ —ñanagürü. 29ॸNatürü ga yema ͑ǣәľիŕŕфӕüۡ ǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľիüۡ, rü nügüétüwa nachogüchaüۡ. Rü yemaca۳x Ngechuchuna naca, rü ñanagürü: —¿Rü ҡľիŃҡɗիɥֆËȍΎ̲ӥËӥ? —ñanagürü. 30ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Wüxi ga yatü YerucharéüۡՓ͑ľ͑իӡ, rü Yericú ga ɥ%͑ľՓ͑իӡ. Rü namagu nüxüۡ ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡ. Rü guxüۡma nangaugü ga ngɥta۳ ۡ ga norü yemaxüca۳x nangɥ ۳xgü, rü a۳i ۳xrüxüۡ ga naxchiru rü ta naxca۳x nangɥ ۳xgü. Rü nanac۳uaixgü, rü ͑ֆֆӕ%Ëȍɗիŕŕǣӥ, rü yemaãcü yéma nanata۳xgü. 31ॸ—Rü yematama namawa naxüpetü ga wüxi ga Yudíugüarü pai. Natürü yexguma yema yatüxüۡ nada۳u۳xgu rü nüxüۡ yéma naxüpetümare. 32ॸ—Rü yéma naxüpetü ta ga wüxi ga Lebítanüxüۡ ga tupauca ga taxüۡnewa puracüxüۡ. Rü yexguma yema yatüxüۡ nada۳u۳xgu, rü nüma rü ta nüxüۡ naxüpetümare. 33ॸ—Natürü yixcüra rü wüxi ga Chamáriaanecüۡ۳ãx۳ ga yatü rü yematama namawa naxüpetü. Rü yexguma guma yatüxüۡ nada۳u۳xgu rü nüxüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüüۡ. 34ॸ—Rü guma yatüca۳ի͑ɗիӡ. Rü chixüۡ rü binumaã nanaxüxüۡ ga norü o۳xrigü, rü meãma nayana۳ɥ ۳xgü ga yema norü o۳xrigü. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ΎфӥËΎՓфӕǣӕ̲͑͑ӕ͑ǣӥ,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ10ٍॷ11

177

rü wüxi ga pegüchicawa nanaga. Rü yéma nüxna nadau. 35ॸ—Rü moxüۡãcü ga ֆľիǣӕ̲ɗ͑իӡ%Ëȍɗǣӕǣֆľ̲ Chamáriaanecüۡ۳ãx۳ , фӥ͑ǣɥիüۡ nayaxu ga ҡիфľҡËȍɗ͑ӥǣ͑ΎфӥĀɥŕфӕ, rü yema ЙľǣӥËȍɗËфӥֆΎф͑͑ǣɥիüۡ naxã. Rü ñanagürü nüxüۡ: “¡Nüxna nadau i ñaã yatü! Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ֆľիľфǣӕ͑ի%ҡ͑ӥǣӕ͑͑ӕ% ͑͑ǣŕի̲իüۡ, rü choma tá cuxü‫ۡڟ‬ Ëȍ͑իӥҡ͑ӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍҡľǣӕիǣӕٚ, ñanagürü. 36ॸRü ñanagürü ga Ngechuchu nüxüۡ ǣֆľ̲͑ǣәľիŕŕфӕüۡ ga ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓngu۳իŕŕҡľիüۡ: —Ñu۳xma chanaxwa۳xe i chomaã nüxüۡ нӕɗիӕɗ͑ǣŕիüۡrüüxüۡ ga yema tomaŕ۳xpü۳xtanüwa ga aixcüma namücü ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡ ɗիɥիüۡ ga yema yatü ga ngɥta۳ ima۳xgüxüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. 37ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣֆľ̲͑ǣәľիŕŕфӕüۡ ga ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓngu۳իŕŕҡľիüۡ rü ñanagürü: —Yema Chamáriaanecüۡ۳ãx۳ ͑ɗիɥǣֆľ̲ֆҡӥ̲ӥËӥɗիɥիüۡ, yerü nüxüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüüۡ —ñanagürü. Rü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Ñu۳ի̲фӥɞɗիӡфӥֆľ̲ Chamáriaanecüۡ۳ãx۳ üxüۡrüüۡ naxü! —ñanagürü nüxüۡ. Marta rü Maríapatawa nangu ga Ngechuchu 38ॸRü

yexguma Ngechuchu namagu ɗիӡիǣӕ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgümaã rü wüxi ga ɥ%͑ľի%ËӥՓ͑͑ǣӕ. Rü yéma guma ɥ%͑ľի%ËӥՓфӥՓӥիɗǣ͑ǣľǣͅфҡǣӕ ãŕǣ‫ ڟ‬Ëӥ͑ǣɥǣӥЙҡՓɗ͑͑ǣӕիŕŕ. 39ॸRü Martaaxüۡ‫ ڟ‬ɗֆľի̲ǣՓӥիɗǣ͑ǣɥŕya۳x ga Maríagu ãŕg‫ ڟ‬acü. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ Ngechuchucutüxüۡtawa irüto na ɗ͑իɥ͑ӥիüۡca۳x ga Ngechuchuarü ore.

40ॸNatürü

ga Marta rü itaarü puracüã۳x rü ֆľ̲%Ëӥ͑ǣɥфӥЙӕфËӥǣӕ̲ɗфӥիɥ͑ӥ. Rü yemaca۳x Ngechuchuca۳իɗֆիӡ, rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Pa Corix, ¿tama e۳ի͑͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲͑ chataarü puracüãx‫ ڟ‬üۡ фӥ͑ǣŕ̲chaueya۳x фӥËȍΎի͑իɥË͑͑ҡ%իüۡ i guxüۡma i ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ? ¡Rü namaã nüxüۡ ixu na choxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 41ॸͮҡӥфӥͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ, фӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —Pa Martax, cuma rü poraãcü curü puracüca۳իËӕիΎľǣ%ŕ, rü muxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲իüۡǣӕËӕфӥիɥ͑ӥ. 42ॸ—ͮҡӥфӥՓӥիɗիɗËҡ̲͑ɗիɥɗǣӕիüۡãrü yexera i mexüۡ ͑͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ. Rü ͅфɞɗֆɗիɥɗ͑ǣŕ̲ǣӕфӥիɥ͑ӥËӥ. Rü ҡիәľҡ̲͑ǣɥի͑ҡֆ͑ӕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ —ñanagürü ga Ngechuchu. ͮǣľËȍӕËȍӕ͑͑͑ǣәľիŕŕǣֆӕ̲ӥիŕËȍɗǣ (Mt 6.9-15, 7.7-11)

11

1ॸRü

wüxicana wüxi ga ͑ËȍɗËՓ͑ֆӕ̲ӥիŕǣ Ngechuchu. Rü yexguma nüxüۡ

nachauxgu, rü wüxi ga norü ngúexüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Corix ¡toxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕ͖͑ӕի%Ëӥҡֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ, yema Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ norü ngúexüۡgüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕիüۡrüüۡ! —ñanagürü. 2ॸRü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ: —Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥǣӕ rü ñaperügügü tá: ٘ЬҽΎ͑ҡӥֆġիӡǣӕËӥի, rü ɗիËӥ̲Ԗӥ͑ľËӥнӕɗիɥɗËӕ̲ի. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ә̲͑իӡ͑ҡΎфӥãŕ۳xgacü нӕɗɥիüۡca۳x! Rü tanaxwa۳xe i curü ngúchaüۡ na naxügüxüۡ i duüۡxüۡgü i ñoma i naãnewa, ͑ǣŕ̲Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa na curü ngúchaüۡ ínaxügüxüۡrüüۡ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ11

178 3ॸ‫ؽ‬ѠӥҡΎի͑͑ի%ɗҡΎфӥΥ͑ɗ

wüxichigü i ngunexüۡca۳իɗիɥիüۡ! 4ॸ¡Rü toxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i torü pecadugü, erü toma rü ta tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ tangechaüۡ ya guxãma ya yíxema chixri tomaã chopetüxe! ‫ؽ‬Ѡӥҡ%իӢɗҧacü rü chixexüۡpe۳xewa toxüۡ cuwogüxüۡ na tama nagu tayixüۡca۳x!ٚ ñanagürü. 5ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —ͮǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗľɗ pema rü tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕ̲իǣӕɗՓӥիɗɗ tümamücü, rü chi ngãxüۡcüü napatawa ҡիӡիǣӕфӥ͖ҡǣӥǣӕ͑ӥիüۡ: “Pa Chomücüx, ¡tomaŕ۳xpü۳իɗЙ%ӡ choxna naxã! 6ॸ—Erü wüxi i chomücü rü yaxüۡՓ͑ľ͑իӡ, rü ngexwacax chopatawa nangu. Rü choma rü Ëȍ͑ǣľфӥΥ͑ã۳x, rü taxuüۡmaãma chanachibüxŕŕŕǣ‫ ڟ‬ٚ, ñatagügu. 7ॸ—Rü ͑ǣŕ̲ҡӥ̲̲ӥËӥɗ͑ЙҡՓ ͑ǣŕի̲իüۡ, rü chi tüxüۡ nangãüۡxgu rü ñaxgu: ٘‫ؽ‬ҽ%իӢɗËȍΎիüۡ cuchixewexüۡ! Chorü ɥã۳x rü marü narüwãxta, rü choma rü chauxacügü rü ngürücarewa ҡ͑ǣŕի̲ǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x taxucürüwa ícharüda na ҧacü cuxna na chaxãxüۡca۳իٚ, ñaxgu chi tüxüۡ. 8ॸ—Rü pemaã nüxüۡ chixu, фӥ͑ǣŕ̲͑ҡӥ̲̲ӥËӥֆɗɥիüۡca۳x фӥҡ%ӡҡ̲ɞ͑фӥĀ͑ҧacü tüxna naxãxüۡca۳x. Natürü tá ínarüda na tama tanachixeweechaxüۡca۳x, rü tá tüxna nanaxã i guxüۡma i ҧacü i tanaxwa۳xexüۡ. 9ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x pemaã nüxüۡ chixu rü, ¡Naxca۳x ípec۳a rü Tupana rü tá pexna nanaxã! ¡Rü Tupanaca۳x peda۳u۳x rü tá nüxüۡ ipeyangau! ¡Rü ɥã۳xwa: Tu tu tu ñapegü, rü tá pexca۳x niwãxna i ɥã۳x! 10ॸ—Erü guxãma ya yíxema naxca۳x íc۳axe

rü tanayaxu, rü guxãma ya naxca۳x dauxe rü nüxüۡ itayangau. Rü guxãma ya ɥã۳xwa: Tu tu tu ñagüxe, rü tümaca۳x tá niwãxna i ɥã۳x. 11ॸ—¿Rü ñuxãcü i wüxi i Йľ̲͑ЙЙǣӥЙɗɥիüۡ rü penena penaxãxüۡ ֆՓӥիɗֆ͑ӕҡľǣЙ%ӡca۳x pexna nacaxgu, rü e۳xna wüxi i ãxtape ega choxnica۳x pexna nacaxgu? 12ॸ—¿Rü texé i petanüwa rü penena penaxã i tuxchinawe ega wüxi ya otacharaüۡca۳x pexna nacaxgu? 13ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲Йľ̲͑ pichixecümachiréxüۡ natürü nüxüۡ pecua۳x na ñuxãcü mexüۡ i ãmare pexacügüna na pexãxüۡ, rü pemaã nüxüۡ ËȍɗիӕфӥЬľ͑ҡӥֆġիӡǣӕËӥфӥЙľфӥ ֆľիľфҡ͑ɗիɥ͑Йľի̲͑ľիüۡ naxãxüۡ. Rü guxãma ya yíxema Tupanaxüۡtawa ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡca۳x íc۳axe, rü tá tüxna nanaxã —ñanagürü ga Ngechuchu. Ngechuchuxüۡ n۳go ۳ xoarü poramaã puracüxüۡ nawogüe (Mt 12.22-30; Mr 3.20-27) 14ॸRü Ngechuchu ínanata۳xüchi ga wüxi ga

n۳g۳oxo ga wüxi ga yatüxüۡ ͑ǣľǣիŕŕիüۡ. Rü ֆľիǣӕ̲ɞ͑իӡüۡxgu ga yema n۳g۳oxo rü guma yatü rü nidexa. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥǣֆľիǣӕ̲ yemaxüۡ nadaugügu. 15ॸNatürü ñuxre ga duüۡxüۡgü rü ñanagürügü: —Ñaã yatü i Ngechuchu, rü Bechebú i n۳g۳oxogüarü ãŕ۳իǣËӥфӥЙΎф̲%͑ɗիɥɗɞ͑͑ՓΎիüۡãxüۡ i n۳g۳oxogü —ñanagürügü. 16ॸNatürü ga togü rü nüxüۡ naxügüchaüۡ, rü yemaca۳x naxca۳x ínacagü ga nüxüۡ na nawéaxüۡ ga wüxi ga cua۳xruüۡ ǣĀիӡËüãۡ۳ x۳ na yemawa nüxüۡ nacua۳xgüxücۡ a۳իфӥ͑ǣΎիɗɗիËӥ̲æфɗѸҡӕֆɗɥ. 17ॸNatürü nüma ga Ngechuchu rü nüxüۡ nacua۳xama ga ҧËӥǣӕ͑͑իɥ͑ӥŕիüۡ, rü yemaca۳x ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ11

179

wüxi i nachiüۡãnecüãۡ۳ x۳ i duüۡxüۡgü nügü itoyegu rü nügütanüwa chitama nügü nadaixgu, rü nügü chitama nagu۳իŕŕ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗֆɥËüãۡ۳ x۳ nügümaã ͑ӕŕŕËȍǣӕфӥ͑ӥǣӥ͑Āɗիǣӕ, rü nügü chitama nagu۳իŕŕ. 18ॸ—‫ع‬Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ Chataná nügümaãtama nuxgu, rü nügütama yama۳xgu, rü ñuxãcü chi i ãŕ۳xgacüecha ֆɗɥիüۡ? Ѡӥ͑ǣŕ̲͖Ëȍфӥǣӥɗ͖u۳xma erü pema choxüۡ pixuxgu rü Bechebúarü poramaã íchanawoxüۡ i n۳g۳oxogü. 19ॸ—Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗæȍҡ͑%фӥЙΎф̲% íchanawoxüۡgu i n۳g۳oxogü, rü perü ngúexüۡgü rü chita Chatanáãrü poramaã ínanawoxüۡ i n۳g۳oxogü. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ̲ľ%͑ӥիüۡ tacua۳x na pema rü ípetüexüۡ. 20ॸ—Natürü pemaã nüxüۡ

͑ǣŕիǣӕ̲ҡիӕǣӕ̲͑͑ǣüۡŕg‫ ڟ‬agu, rü nügü ínicua۳x rü ñanagürü: “Maneca naxca۳x tá chataegu ya yima ֆҡӥǣ͑Ύիфɗ͑ՓɞËȍիӡիӡËȍɗфŃËӥٚ, ñanagürü. 25ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ҡľǣӕǣӕ, rü yima yatüxüۡ inayangau na ñoma ‫ ڟ‬e rü meã Փӥիɗֆɥֆ̲ľիŕŕn nabixichinerüüۡ ͑ֆɗɥիüۡ. 26ॸ—Ѡӥɞ͑ɗիӡфӥ naxca۳x nayadau i to i 7 i n۳g۳oxogü i norü yexera i chixexüۡ. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ n۳g۳oxogü rü wüxigu yima yatügu nachocu, фӥ͑ǣŕի̲͑ի%Ëȍɗüۡgü. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ֆֆɗ̲ֆҡӥфӥ͑Ύիфɗфӥ yexera nachixe —ñanagürü.

ËȍɗիӕфӥɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%фӥЙΎф̲%͑ɗիɥɗ íchanawoxüۡxüۡ i n۳g۳oxogü. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ pexüۡ nüxüۡ chacua۳իŕŕ͑͑ә̲Йľҡ͑ӥՓ nanguxüۡ ya Tupana na ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիücۡ a۳x. 21ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ՓӥիɗֆֆҡӥֆЙΎфËӥфӥ meãma nügü naxüxnegu rü nüxna nada۳u۳xgu ya napata, rü taxúetáma naxca۳x tangɥ ۳x i ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡ ɗ͑ЙҡՓ͑ǣŕի̲իüۡ. 22ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕɗҡΎɗֆҡӥɗ nüxüۡ фӥЙΎф̲ŕիüۡ, rü nüxüۡ nayexeragu, rü tá nüxna nanapuxüۡ ya naxne ya nügü namaã ínaporaãxüۡne, rü tá nüxna nanapuxüۡ i guxü̲ۡɗ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡ, rü tá nayana. 23ॸ—Yíxema tama choxüۡ ngechaüۡիŕфӥ chauxchi taxai. Rü yíxema tama choxüۡ rüngüۡxŕŕի‫ ڟ‬ŕ͑Tupanaca۳x tayagagüxüۡ i duüۡxüۡǣӥфӥËȍӕիËȍՓҡ͑͑ǣɗ͑ľիŕŕ.

27ॸRü yemaxüۡ íyaxuyane, rü wüxi ga ngecü rü duüۡxüۡgütanüwa tagaãcü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —ҽҡ%ŕֆֆɞիľ̲ tügüanüwa cuxüۡ yaxŕŕի‫ ڟ‬ŕфӥҡӥǣӥ nixüۡwa cuxüۡ ̲ɥիŕ—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 28ॸNatürü ga Ngechuchu rü ñanagürü: —֤ľիľф%Ëӥҡҡ%ŕֆֆɞիľ̲͑ӥիüۡ ɥ͑ӥիŕɗҽӕЙ͑%фӥΎфľфӥ͑ǣɥ͑ӥիŕ —ñanagürü.

N۳ go ۳ xo ga taeguxüۡchiga (Mt 12.43-45) 24ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗn۳goxo

rü ۳ ՓӥիɗֆֆҡӥՓɞ͑իӡüۡxgu, rü dauxchitagu nanañaãne, rü naxca۳x nadau na ngextá na nangüۡxüۡ. Rü

ҽ%ŕɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡchiga

Duüۡxüۡgü ga tama yaxõgüchaüۡxüۡ rü naxca۳x ínacagüama ga to ga cua۳xruüۡ ga Tupanaãrü poramaã üxüۡ (Mt 12.38-42; Mr 8.12) 29ॸѠӥ͑ɗ̲ӕŕҡ͑ӥǣĀӕüۡxüۡgü

ga Ngechuchuxüۡtawa ngutaque۳xegüxüۡ. Rü inanaxügü ga Ngechuchu ga namaã na yadexaxüۡ. Rü ñanagürü: —Ñaã duüۡxüۡgü i ñomaüۡËӥӥ̲իŕիüۡ rü nichixecüma. Rü naxca۳x ínacagü i wüxi i cua۳xruüۡ i mexüۡ i Tupanaãrü poramaã üxüۡ. Natürü Tupana rü wüxixicatama i cua۳xruüۡ tá nüxüۡ nawe۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗcua۳xruüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ga Yonáwa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ11

180

duüۡxüۡgüxüۡ nawéxüۡ na nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x na aixcüma Tupana ֆɗɥիüۡ ga guma yéma namucü. 30ॸ—Rü yexgumarüüۡ ga Yoná rü wüxi ga cua۳xruüۡ ͑ɗիɥnaxca۳x ga Nínibecüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgü, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡ͑ɗիɥֆ Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥ͑Փӥիɗ i cua۳xruüۡ ҡֆɗɥիüۡ naxca۳x i ñomaüۡcüü ̲իŕիüۡ i duüۡxüۡgü. 31ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ naãneãrü gu۳xgu rü Tupana rü ñomaüۡËӥӥ̲իŕիüۡ i duüۡxüۡgüna naca۳xgu i norü pecaduchigaca۳x, rü ͑ǣɥ̲ǣ͑ӕիËӥ̲üۡcü ga Chabaaneãrü ãŕ۳xgacü tá íirüda rü tá íinaxuaxüۡ i ñomaüۡËӥӥ̲իŕիüۡ i duüۡxüۡgü. Yerü ͑ǣɥ̲фӥֆիüۡՓիӥËȍɗ͑ľɗիӡǣ͑ ãŕ۳իǣËӥǣæȍфӕ̲Δӡիüۡ ͑իɥ͑ӥիüۡca۳x ga ñuxãcü poraãcü nüxüۡ na nacua۳xüchixüۡ. Natürü ñu۳xma nuã Йľҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗ æȍфӕ̲Δӡ%фӥֆľիľфɗիɥËӥ. 32ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑%͑ľ%фӥgu۳xgu rü Tupana rü ñomaüۡËӥӥ̲իŕիüۡ i duüۡxüۡgüna naca۳xgu norü pecaduchigaca۳x, rü nuxcümaüۡgüxüۡ ga Nínibecüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgü rü tá ínarüdagü rü tá ínanaxuaxüۡgü i ñomaüۡËӥӥ̲իŕիüۡ i duüۡxüۡgü. Yerü nümagü ga Nínibecüۡ۳ãx۳ gü ga duüۡxüۡgü rü nüxüۡ narüxoe ga nacümagü ga chixexüۡ ga yexguma Yoná namaã nüxüۡ ixuxgu ga Tupanaãrü ore. Natürü ñu۳xma nuã Йľҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗ֤Ύ͑%фӥ ֆľիľфɗիɥիüۡ. Taxüneãrü omüchiga (Mt 5.15, 6.22-23) 33ॸ—Taxúema

wüxi i omüwa tanangixichi rü ñu۳իӡËȍɗitayacu۳x rü e۳xna ҧacütüüۡgu tayaxücuchi. Natürü

‫ ڟ‬a norü üchicaüۡgu tanaxünagü na ngŕm tüxüۡ nabaxixüۡca۳x ya yíxema duüۡիŕǣӥ ֆֆɗ̲ɥǣӕËȍΎËӕիľ. 34ॸ—Cuxetügü rü ñoma wüxi i omürüüۡ ͑ɗիɥɗcuxuneca۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑Ëӕիüۡ‫ڟ‬ naxwa۳xexüۡca۳x cuda۳u۳xgu, rü guxüۡma i curü maxüۡ rü name. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ñoma i naãneãrü ngúchaüۡca۳x cuda۳u۳xgu, rü guxüۡma i curü maxüۡ rü chixexüۡwa ͑͑ǣŕի̲. 35ॸ—¡Meã cugüna nadau na ҡ̲ŕ%͑ľիüۡxüۡ nanguxuchixüۡca۳x i ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ i cuxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ, i ñoma wüxi i omürüüۡ ɗիɥիüۡ! 36ॸ—ͮǣŕիǣӕ̲Ëȍɗǣӕիüۡ i curü maxüۡwa ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗҽӕЙ͑%фӥ͑ǣΔΎ͑ľիüۡ rü taxuwama nachixe۳xgu i curü maxüۡ, rü meã chi nüxüۡ cucua۳x i Tupanaãrü ngúchaüۡ ñoma wüxi i omü i cuxüۡ baxixüۡrüüۡ —ñanagürü. Ngechuchu rü duüۡxüۡgüpe۳xewa ínanaxuaxüۡ ga Parichéugü rü ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ (Mt 23.1-36; Mr 12.38-40; Lc 20.45-47) 37ॸRü yexguma nüxüۡ nachauxgu ga na yadexaxüۡ ga Ngechuchu rü wüxi ga Parichéu nüxna naxu ga napatawa na yachibüxüۡca۳x. Rü yema Parichéupatawa ͑իӡ, rü norü mechaxüۡtawa nayarüto na nachibüxüۡca۳x. 38ॸRü yema Parichéu rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣֆľիǣӕ̲ Ngechuchuxüۡ nada۳u۳xgu na tama Tupanaca۳x nayauxme۳xiraãcüma na nachibüxüۡ ֆľ̲ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥ͑ӥիüۡ ixuxüۡrüüۡ. 39ॸNatürü nüma ga Cori ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Pema i

Parichéugü rü ñoma pochiyu rü poratu i düxétüwaxicatama iyaxuxüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥ, ľфӥЙľфӥɗիľЙľՓɗЙľфӥɥ͑ӥՓфӥ͑ǣӕ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ11

181

Йľфӥիɥ͑ӥŕɗËȍɗիľիüۡ rü ñuxãcü naxca۳x ‫ۡ ڟ‬. 40ॸ—ЬͮŕËȍɗҡ̲фľ na pengɥxü ͅիŕիüۡx, ¿tama e۳xna nüxüۡ pecua۳x na ǣӕ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իӥËӥɗ͑ǣŕ̲ҡΔфӥ düxétüxüۡ͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡ, rü gumatama ֆɗɥիüۡ ga naxücü ga tórü maxüۡ i tórü ɗիľЙľՓ͑ǣŕի̲իüۡ? 41ॸ—Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ i Tupanana penaxã i perü maxüۡ na aixcüma naxca۳իЙľ̲իŕիüۡca۳x. Rü ͑ǣŕ̲%ËӥҡЙɗ̲ľɗǣӕիüۡwama. 42ॸ—Natürü wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗ pexca۳x, Pa Parichéugüx, erü pema rü Йľфӥ͑ǣŕ̲իüۡwa rü meã Tupanana Йľ͑ի%ɗ͑ǣŕ̲͑Ύիфӥɗիɥիüۡ, natürü perü maxüۡwa rü tama aixcüma naga Йľիɥ͑ӥŕфӥҡ̲͑ӥիüۡ pengechaüۡ. Rü ̲фӥ̲͑ľ͑Йľфӥ͑ǣŕ̲իüۡwa Tupanana penaxãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑Ύիфӥ ɗիɥիüۡ. Natürü perü maxüۡwa rü ta penaxwa۳իľɗ̲ľ%͑ǣ͑Йľիɥ͑ӥŕիüۡ rü nüxüۡ na pengechaüۡxüۡ. 43ॸ—Rü wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗpexca۳x, Pa Parichéugüx, erü pema rü pexüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ i ãŕ۳xgacüchicagüwa na perütogüxüۡ i ngutaque۳xepataüۡgüwa. Rü penaxwa۳xe na ñoma ãŕ۳xgacüxüۡ фӥ̲Ύիŕիüۡrüüۡ na meã pexüۡ ̲͑Ύիŕǣӥիüۡ i duüۡxüۡgü i cayegüwa. 44ॸ—Rü wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗ pexca۳x, erü ñoma yuetamaüۡgü i tama nüxüۡ idauxüۡ i duüۡxüۡǣӥ͑ŕËȍɗҡ̲фľ naŕt‫ ڟ‬üwa chopetüxüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥ. Erü woo perü düxétüwa pime, natürü aixepewa i Йľ%ŕՓфӥЙΎф%ËӥЙɗËȍɗիľ—ñanagürü ga Ngechuchu. 45ॸRü wüxi ga ͑ǣәľիŕŕфӕüۡ ǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľիüۡ, rü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡ Pa Ngechuchux, фӥ͑ǣŕ̲͑͑ǣŕ̲ ñacuxüۡ, фӥҡΎ̲фӥҡΎ%ŕՓnangu۳x —ñanagürü. 46ॸNatürü Ngechuchu rü

ñanagürü nüxüۡ: —Wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗ pexca۳x, ЬͮǣәľիŕŕфӕüۡǣӥɗͅΎɥËȍŃфӥ Mugüwa Ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡx, erü poraãcü penamu i duüۡxüۡgü na naga ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥ i guxchaxüۡ i pematama bai i írarüwa ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ. 47ॸ—Rü wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗpexca۳x, ľфӥЙľֆ̲ľիŕŕǣӥ i tümamaüۡgü ga guxema nuxcümaüۡgüxe ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü ga perü o۳xigü tüxüۡ d۳aixe. 48ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ nüxüۡ tacua۳x na pema rü ta ipexãgüxüۡ nawa ga yema chixexüۡ ga perü o۳xigü ügüxüۡ. Yerü nümagü rü tüxüۡ nadai ga guxema Tupanaãrü orearü uruüۡgü, rü ñu۳ի̲ɗЙľ̲фӥЙľֆ̲ľիŕŕǣӥɗ tümamaüۡgü. 49ॸ—Rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ Tupana ga ñaxüۡ: ٘ͮǣŕ̲Āӕüۡxüۡgütanüwa tá chanamugü i chorü orearü uruüۡgü rü chorü orearü ngeruüۡgü. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i chixexüۡgü rü tá nanadai i nümaxüۡ rü togüxüۡ rü tá nachixewegü rü tá nawe ͑ɗ͑ǣŕիüۡҡ͑ӥٚ, ñaxüۡ ga Tupana. 50-51ॸRü ñanagürü ga Ngechuchu: —Rü pemaã nüxüۡ chixu rü ҽӕЙ͑ҡ͑ֆЙľǣӕ%ËȍɗիŕŕɗЙľ̲ɗ ñu۳ի̲̲իŕիŕľфӥЙľ̲фӥҡЙľфӥ o۳իɗǣӥËӥ̲ǣӕЙľիɥ. Nümagü rü noxritama naãneãrü ügügumama rü nanadai ga muxüۡma ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü. Ѡӥ͑ӥիɥфnayama۳xgü ga Abé rü gumawena nayadaietanü ga muxüۡma ga togü ñu۳xmata Zacaría ga tupauca ga taxüۡnegu yama۳xgüãcüwa nangu. Rü guxüۡma ga yema orearü uruüۡgü ga perü o۳xigü ćaixüۡca۳x rü Tupana tá pexna naca, erü pema rü ta

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ11ٍॷ12

182

perü o۳xigürüüۡҡ̲Йɗիɥǣӥфӥҡ̲͑ӥիüۡ perüxoechaüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i pexüxüۡ. 52ॸ—Rü wüxi i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗpexca۳x, Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡǣӥɗͅΎɥËȍŃфӥͅӕǣӥՓ Ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡx, erü duüۡxüۡgüchaxwa ipeyacu۳x i Tupanaãrü ore i aixcüma ɗիɥիüۡ ɗЙľ̲ҡ̲ҡ̲ЙɗիΥǣӥիüۡ. Rü nüxna penachu۳xu i togü i duüۡxüۡgü i ɗիËӥ̲ֆիΥǣӥËȍüۡxüۡ na nümagü rü ҡҡ̲ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x —ñanagürü ga Ngechuchu. 53-54ॸRü yexguma Ngechuchu yema ñaxgu, rü yema ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü yema Parichéugü rü ЙΎф%ËӥͮǣľËȍӕËȍӕ̲%͑͑ӕŕ. Rü inanaxügü ga nüxna na nacagüexüۡ naxca۳x ga muxüۡma ga ore ga guxchaxüۡmaã na yemaãcü chi nüxüۡ iyangaugüxüۡca۳x ga ore ga chixexüۡ na yemamaã norü ãŕ۳xgacügüxüۡ- tawa Ngechuchuxüۡ íyaxuaxüۡgüxüۡca۳x. ͮǣľËȍӕËȍӕ͑͑͑ǣәľիŕŕ͑ҡ̲̲͑ľիüۡ na duüۡxüۡgüpe۳xewa meã imaxnetaxüۡ ͑ҡӥфӥҡ%ŕՓфӥËȍɗիľիüۡǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ

12

1ॸRü yoxni yexma nangutaque۳իľǣӥǣ̲ӕիӡËȍɗիüۡ ga duüۡxüۡgü. Rü yema na ̲͑ӕիӡËȍɗիüۡca۳x rü düxwa nügücutüwa ningagüetanü ga duüۡxüۡgü. Rü Ngechuchu inanaxügü ga norü ngúexüۡǣӥ̲%իɥф͑ֆĀľիիüۡ, rü ñanagürü: —‫ؽ‬Ьľիӕ%ŕǣӥnaxca۳x i Parichéugü! Erü duüۡxüۡgüpe۳xewa meã ̲͑իŕ͑ľҡ͑ҡӥфӥ͑%ŕՓфӥ chixexüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ. 2ॸ—Natürü guxüۡma i ҧacü i wüxie cúãcü üxüۡ rü tá nango۳xoma. Rü guxüۡma i ҧacü iicúxüۡ rü yixcüra rü tá duüۡxüۡgü nüxüۡ nacua۳xgüama. 3ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x guxüۡma

ɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗŕ%͑ľիüۡwa cúãcü nüxüۡ pixuxüۡ rü yixcüra rü tá nango۳xoma rü guxüۡ i duüۡxüۡgü tá nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕ. Rü ͑ǣŕ̲ΎфľɗӕËЙӕфӥɗիľЙľՓËә%Ëӥ nüxüۡ pixuxüۡ, rü yixcüra rü guxãpe۳xewa tá nüxüۡ nixugügü i duüۡxüۡgü. ̲ͮľ͑ɗիɥ͑ҽӕЙ͑իüۡ imuüۡŕիüۡ (Mt 10.26-31) 4ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i pemax, Pa chomücügüx, rü pemaã nüxüۡ chixu rü ¡tama nüxüۡ pemuüۡŕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i pexüۡ daixchaüۡxüۡ! Erü taxünexüۡիɥËҡ̲nima۳xgü, natürü ҡիӕËӥфӥՓ̲ҡ%ŕիüۡ nima۳xgü. 5ॸ—Natürü pemaã tá nüxüۡ chixu na texéxüۡ tá na pemuüۡŕիüۡ. ¡Nüxüۡ pemuüۡŕ ya Tupana! Erü nüma nüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗ pora na yamáãxüۡca۳x i pexene, rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta na napoxcuãxüۡca۳x i Йľ%ŕɗ͑ǣľիҡn۳g۳oxogüxüۡ ínapoxcuxüۡgu. ¡Rü yimaxüۡ ҡ͑ɗիɥɗЙľ̲ӕüۡŕիüۡ! 6ॸ—¿Tama e۳xna taxretachinü i ĀɥŕфӕիËӥǣӕ̲͑%Йľҡիľɗ wüxime۳ŕx۳ pü۳x i werixacügü? Natürü Tupana rü tama tüxüۡ inayarüngüma ya yíxema werixacüã۳xgü, rü bai ya wüxi. 7ॸ—Rü woo i peyaegü rü Tupana nüxüۡ nacua۳ի͖͑ӕիфľɗЙľֆľ͑ǣŕի̲իüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳x, ‫ؽ‬ҡ%իӢɗЙľիΎľǣ%ŕǣӥիüۡ! Erü pema rü muxüۡma i werixacügüarü yexeraxüchi pexüۡ nangechaüۡ ya Tupana.

Yíxema duüۡxüۡgüpe۳xewa tügü ixuxe na Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡ ҡɗɥիüۡ (Mt 10.32-33, 12.32)

pemaã nüxüۡ chixu rü guxãma ya texé i ñoma i naãnewa duüۡxüۡgüpe۳xewa tügü ixuxe na chorü 8ॸ—Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ12

183

duüۡxüۡ ҡɗɥիüۡ, rü choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü nape۳xewa i Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËü۳ۡãx۳ rü tá tüxüۡ chixu na chorü duüۡxüۡ ҡɗɥիüۡ i tümax. 9ॸ—Natürü texé ya ñoma i naãnewa duüۡxüۡgüpe۳xewa tügü ixuxe na tama chorü duüۡxüۡ ҡɗɥիüۡ, rü choma rü tá ta nape۳xewa i Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ rü tá tüxüۡ chixu na tama chorü duüۡxüۡ ҡɗɥիüۡ i tümax. 10ॸ—Rü guxãma ya texé ya chixri chauchiga idexaxe i choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü Tupana tá tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ ɗ͑ǣŕ̲. Natürü ҡľիŃֆҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡchiga chixri idexaxe, фӥҽӕЙ͑фӥҡ%ӡҡ̲ҡӥիü‫ۡڟ‬ nüxüۡ nangechaüۡ ɗ͑ǣŕ̲. 11ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Āӕüۡxüۡgü ngutaque۳xepataüۡgüwa rü e۳xna ãŕ۳xgacügüpe۳xewa pexüۡ nagagügu na pexüۡ napoxcuexüۡca۳x, фӥ‫ؽ‬ҡ%իӢɗ ЙľիΎľǣ%ŕǣӥիüۡ na ҧacümaã tá penangãxüۡxüۡ rü e۳xna ҧacüxüۡ tá namaã na pixuxüۡ! 12ॸ—Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑Փ nanguxgu na pidexagüxüۡ, фӥҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ tá pexüۡ nangu۳իŕŕ͑ҧacüxüۡ tá namaã pixuxüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. ՠӥիɗɗ%ӡËӥ̲իüۡ ͑ɗիɥ͑ ‫ ڟ‬üۡ ɗ̲ӕ%фӥĀɥŕфӕãx

yema duüۡxüۡgütanüwa rü wüxi ga yatü Ngechuchuxüۡ ñanagürü: —Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ¡namaã nüxüۡ ixu ya 13ॸRü

Ëȍӕľ͑ľŕфӥËȍΎի͑͑ի%%ɗ͑ǣŕ̲ Ëȍӕ͑ҡӥǣֆӕËӥфӥ͑ǣŕ̲իüۡ i choxna üxüۡ! —ñanagürü. 14ॸNatürü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Yatüx, ¿texé perü ãŕ۳xgacüxüۡ choxüۡ ҡɗ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕ͑ chayatoyexüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Йľ͑ҡӥфӥ

͑ǣŕ̲իüۡ? —ñanagürü. 15ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —‫ؽ‬Ьľիӕ%ŕ͑ҡ̲ pexü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡxüۡca۳x i togüarü ͑ǣŕ̲իüۡ! Erü wüxi i duüۡxüۡ rü tama ͑ǣŕ̲̲͑͑ӕ%фӥ͑ǣŕ̲իüۡãx‫ ڟ‬üۡca۳ի͑ɗիɥ i nayauxãxüۡ i norü maxüۡ i taguma gúxüۡ —ñanagürü. 16ॸRü yexguma wüxi ga ore ga cua۳xruüۡxüۡ namaã nixu, rü ñanagürü: —Nayexma ga wüxi ga yatü ga muãrü Āɥŕфӕãc‫ ڟ‬ü, rü guxüۡma ga yema nanetügü ga naãnegu natogüxüۡ rü meãma nüxüۡ‫ڟ‬ nixo. 17ॸ—Rü guma yatü rü nagu ͑фӥիɥ͑ӥфӥ͑%ŕՓ͖͑ǣӥфӥ: “¿ӄacü tá chaxüxüۡ i ñu۳xmax? Erü nataxuma i chorü nachica i ngexta namaã na changuxüۡxüۡ i chaunetügüarü Ύٚ, ñanagürü. 18ॸ—Ѡӥ͑%ŕՓ͖͑ǣӥфӥ: “Marü nüxüۡ chacua۳x na ҧacü tá chaxüxüۡ. Rü nagu tá chapogü ya guxüۡ͑ľ̲ֆËȍΎфӥɥЙҡǣӥǣ͑ǣӕ namaã changuxüۡne ga chaunetügüarü o. Ѡӥ͑ɥֆҡիӥфǣӥ͑ľҡËȍիӥ͑ ͑ǣŕի̲̲͑%Ëȍ͑ǣӕիüۡxüۡca۳x i guxüۡma i chaunetügüarü o rü guxüۡma i ËȍΎфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü. 19ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ marü namexgu i guxüۡma, rü chaugümaã tá ñacharügü: ‘Ñu۳xma rü tá icharüngüۡ rü meã tá chachibü rü meã chaxaxe rü ͑ǣŕ̲%ËӥҡËȍҡ%ŕ. Ƅфӥ̲͑ӕիӡËȍɗɗ ËȍΎфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü, rü mucüma ya taunecü tá choxüۡ‫ ڟ‬natai’, ñacharügü tá Ëȍӕǣӥ̲%ٚ. 20ॸ—Natürü Tupana rü ñanagürü guma yatüxüۡ: “Pa Yatüx, Ëӕ͑ǣŕ%ŕ̲фľɗËӕ̲ľфӥ ñoma i chütaxüۡgu tátama cuyu. Rü ͑ǣŕ̲Ëӕфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü i namaã cunguxüۡxüۡ, фӥ‫ع‬ҡľիŃфӥҡ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕիǣӕ̲?͖ٚ͑ǣӥфӥǣҽӕЙ͑. 21ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta namaã ͑͑ǣӕЙľҡӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ12

184

nügüca۳իҡ̲͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgümaã nguxüۡxüۡ фӥҡ̲͑ӥǣӥɞ̲ľիŕŕիüۡ i Tupanape۳xewa —ñanagürü ga Ngechuchu. Tupana rü naxãcügüna nadau (Mt 6.25-34)

yemawena rü norü ngúexüۡgüxüۡ ñanagürü ga Ngechuchu: —Pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕ‫ؽ‬фӥҡ%իӢɗЙľիΎľǣ%ŕǣӥիüۡ naxca۳x i ҧËӥҡ͑Йľ͑ǣΦիüۡ rü ҧacümaã tá na pixãxchiruxüۡ! 23ॸ—Erü perü maxüۡ rü 22ॸRü

Υ͑%фӥֆľիľф͑ɗիɥ, rü pexene rü ͑իËȍɗфӕфӥֆľիľф͑ɗիɥ. 24ॸ—¡Dücax penangugü i werigü i tama toegüchiréxüۡ, rü tama nanetüarü o ibuxgüxüۡ, rü ngepatagüxüۡ na ngexta namaã nanguxüۡgüxücۡ a۳իɗ͑ΎфӥΥ͑! Natürü Tupana rü nanaxüwemü. Rü pema rü Tupanaca۳x rü poraãcü guxüۡma i ՓľфɗǣӥфӥֆľիľфЙɗիɥǣӥ. 25ॸ—Rü ҡիӕՓ̲̲͑ľ͑ЙľիΎľǣ%ŕǣӥիüۡ. Erü taxucürüwama wüxie i pema rü pegütama ipema۳ի%Ëȍɗիŕŕ͑ǣ%իüۡ ya metrugu ega woo poraãcü naxca۳իЙľիΎľǣ%ŕǣӥǣӕ. 26ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲Йľ̲%͑͑ǣӕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ íraxüۡ rü taxucürüwama pegütama ipema۳ի%ËȍɗիŕŕľǣՓΎΎnaxca۳x ЙľիΎľǣ%ŕǣӥǣӕ, rü ¿tü۳xcüüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲фӥ ta ҧËӥɗҡΎǣӥɗ͑ǣŕ̲իüۡgüca۳x ЙľիΎľǣ%ŕǣӥիüۡ? 27ॸ—¡Dücax penangugü i putüragü na ñuxãcü nayaexüۡ i nachacu! Rü tama napuracüexüۡ, rü tama nügü üxchirugüxüۡ. Natürü woo guma ãŕ۳xgacü ǣæȍфӕ̲Δӡǣ̲͑͑ľիŕËȍɗիüۡ ga naxchiru rü taguma wüxi ga putürachacuarü mexüۡrüüۡ ͑ɗիɥ. 28ॸ—Rü marü nüxüۡ pedau i ñuxãcü Tupana na nanga۳ի%ŕիüۡ i putüragü i ñu۳xma naãnewa rüxügümarexüۡ natürü moxüۡ rü marü

taxuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ nanga۳ի%ŕǣӕɗЙӕҡӥфǣӥфӥЙľ̲фӥҡ ͑ǣŕ̲%фӥֆľիľфЙľիËȍɗфӕЙľի͑͑ի%, Pa DuüۡxüۡǣӥɗʑффӥՓҡ̲֤իΥǣӥիüۡx. 29ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳իҡ̲̲͑ľɗЙľիΎľǣ%ŕ naxca۳x i ҧËӥҡ͑Йľ͑ǣΦիüۡ rü ҧacü tá na pixaxüxüۡ. 30ॸ—Erü ñoma i naãnecüãۡ۳ x۳ i duüۡxüۡgü rü naxca۳x nadaugü i guxüۡma i ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ. Natürü pema rü pexü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ֆЬľ͑ҡӥֆҽӕЙ͑ ֆ͑ӥŕËȍ̲͑ӥիüۡ cuácü na pexüۡ‫ڟ‬ nataxuxüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲. 31ॸ—Rü ͑ǣŕmaca۳ի͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥ͑ҽӕЙ͑%фӥ ngúchaücۡ a۳x pedaugüxüۡ na perü ãŕ۳xgacü ֆɗɥիücۡ a۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲фӥҡЙľի͑ nanaxã i guxüۡma i ҧacü i pexü‫ ۡڟ‬taxuxüۡ. Ñuxãcü tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗҡΔфӥ ͑ǣŕ̲իüۡǣӥɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa (Mt 6.19-21) 32ॸ—‫ؽ‬ҽ%իӢɗЙľ̲ӕüۡŕիüۡ,

Pa Chauxacügüx! Ьľ̲фӥ͑Ύիфľҡ̲Йɗիɥǣӥ͑ҡӥфӥЬľ͑ҡӥ ya Tupana rü norü ngúchaüۡ ͑ɗիɥ͑Йľի͑ naxããxüۡ i pechica i ngextá nüma ãŕ۳xgacü ɞֆɗɥիüۡwa. 33ॸ—¡Rü namaã petaxe i perü ͑ǣŕ̲իüۡgü rü togü i duüۡxüۡgü i nüxü‫ۡڟ‬ nataxuxüۡ͑Йľ͑ի%ɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕ! Rü ͑ǣŕ̲%ËӥҡЙľǣӥիüۡ‫ ڟ‬Йľ͑͑ǣŕի̲իŕŕɗ Йľфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü i taguma pexüۡ‫ ڟ‬n۳g۳auxüۡ rü taguma gúxüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa i ‫ ڟ‬xáxüۡ rü ngextá tama íyaxücuxüۡwa i ngɥta۳ ͑Փľ͑ľҡ̲ɞ͑Ëȍɗիľիŕŕիüۡwa. 34ॸ—Erü ͑ǣľիҡɞ͑͑ǣŕի̲իüۡՓɗЙľфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü, фӥ͑ǣŕի̲͑ɗիɥɗЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. ̲ͮľ͑ɗիɥɗֆɗǣӥɞҡ̲ľիŕŕǣӥ͑իüۡpa na ínanguxüۡ ya Cristu 35ॸ—¡Rü

ípememare namaã i perü Ύ̲ӥǣӥɗ͑ɥǣӥիüۡ! 36ॸ—Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗՓӥիɗ i coriarü duüۡxüۡgü i ímemaregüxüۡrüüۡ na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ12

185

Йɗիɥǣӥիüۡ. Rü penaxwa۳xe na ñoma duüۡxüۡgü i ɥã۳xwa norü corixüۡ nan۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡrüüۡ ͑Йɗիɥǣӥիüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ΎфӥËΎфɗфӥՓӥիɗɗ͑ǣɥǣӥфӥ ЙľҡՓ͑ľ͑իӡիǣӕфӥ: Tu tu tu ñaxgu, rü paxa naxca۳x nayawãxnagü i ɥã۳x. 37ॸ—Rü ͑ҡ%ŕǣӥɗ͑ǣŕ̲ËΎфɗфӥĀӕüۡxüۡgü ega ɗ͑Āӕľǣӕɗ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕɗ͑Ύфӥ cori. Rü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲ËΎфɗ фӥ͑Ύфӥ̲ľËȍՓҡҡ̲͑͑ҡΎǣӥիŕŕɗ ͑ǣŕ̲͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgü i nüxüۡ ínan۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡ, фӥ͑ӥ̲ҡҡ̲͑ǣŕ̲ norü duüۡxüۡgüxüۡ inaxüwemü. 38ॸ—Rü woo ngãxüۡcüü ínanguxgu rü e۳xna marü yangunechaüۡǣӕфӥ͑ҡ%ŕǣӥɗ͑ǣŕ̲ coriarü duüۡxüۡgü ega inadauegu i ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕɗ͑ΎфӥËΎфɗ. 39ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗֆɥ%фӥֆΎф͑ӥիüۡ cua۳xgu na ñuxguacü ínanguégaxüۡ i ‫ ڟ‬xáxüۡ, фӥҡ%ӡËȍɗ̲͑Йľ. Rü chi ngɥta۳ nüxna nadau ya napata na tama yawãxnaãxücۡ a۳x rü tama na nüxüۡ‫ڟ‬ ‫ ڟ‬cۡ a۳x. 40ॸ—Rü pema rü ta penaxwa۳xe nangɥxü na ípememarexüۡ. Erü ngürüãchi tama ͑ǣӕɞЙľфӥիɥ͑ӥŕֆ͑ľҡɞËȍ͑ǣӕɗËȍΎ̲ɗ Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. Wüxi ga duüۡxüۡ ǣ̲ľ%͑ΎфӥËΎфɗǣɥ͑ӥիüۡ фӥҡΎǣҡ̲̲ľ%͑ΎфӥËΎфɗǣɥ͑ӥիüۡchiga (Mt 24.45-51) 41ॸRü

yexguma ga Pedru rü Ngechuchuna naca rü ñanagürü: —Pa Corix, ¿toxca۳xicatama e۳ի͑͑ɗիɥɗ͖% ore i cua۳xruüۡ i tomaã nüxüۡ quixuxüۡ, rü e۳xna guxüۡ i duüۡxüۡgüca۳իֆɗɥիüۡ? —ñanagürü. 42ॸRü ñanagürü ga Cori ga Ngechuchu: —‫ع‬ҽľիŃҡɗɥիüۡ ya yíxema tümaãrü coriarü duüۡիŕֆɗիËӥ̲ yanguxŕŕի‫ ڟ‬ŕфӥ̲ľ%ҡӥ̲%ŕիüۡ cuáxe?

¿Tama e۳ի͑ֆɞիľ̲ҡɗɥիüۡ ya tümaãrü cori tüxna ãgaxe na meã nüxna tadauxüۡca۳x rü meã ngoragu ҡ͑Ëȍɗ¡ӥľիŕŕիüۡca۳x i norü duüۡxüۡgü? 43ॸ—Ѡӥҡҡ%ŕֆֆɞիľ̲ËΎфɗфӥĀӕüۡիŕɗ ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕɗҡӥ̲%фӥËΎфɗфӥ tüxüۡ íyangueüۡgu na meãma ítanaxüxüۡ i ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥɗ͑ǣӕҡӥիüۡ namuxüۡ. 44ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü ͑ǣŕ̲ҡӥ̲%фӥËΎфɗфӥҡǣӕիüۡma i ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgüarü dauruüۡxüۡ tá tüxüۡ ͑ɗիɥիŕŕ. 45-46ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡ ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥ͑Ύфӥ cori rü tama paxa na ínanguxüۡ, rü inaxügüãgu na chixri namuãxüۡ i natanüxüۡgü i yatüxüۡgü rü ngexüۡgü, rü peta naxü۳xgu rü nachibüxgu, rü naxaxegu, фӥ͑ӥǣӥ͑͑ǣ%իŕŕǣӕ, rü ͑ǣӥфӥ%Ëȍɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ фӥ͑ǣŕ̲ ngora i tama nagu ínan۳g۳ӕիŕŕ%իüۡgu tá ínangu i norü cori. Rü poraãcüxüchi tá ͑͑ЙΎիËӕ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama norü ËΎфɗǣɥ͑ӥŕիüۡxüۡ napoxcuexüۡrüüۡ. 47ॸ—Rü ͑ǣŕ̲ËΎфɗфӥĀӕüۡxüۡ i nüxüۡ cua۳xchiréxüۡ na ҧacü nanaxwa۳xexüۡ i norü cori, ͑ҡӥфӥҡ̲͑ӥǣӥɞ̲ľիŕŕիüۡ фӥҡ̲͑ΎфӥËΎфɗǣɥ͑ӥիüۡ, rü tá poraãcü nanac۳uaxi. 48ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ coriarü duüۡxüۡ i tama nüxüۡ nacuáãcüma Ëȍɗիфɗ͑ΎфӥËΎфɗǣɥ͑ӥիüۡ, rü chixexüۡ üxüۡ, rü tá írarüwaxüra nanac۳uaxi. Rü texé ya Tupana muxü̲ۡҡӥի͑%իŕ, rü muxüۡca۳xtáma tüxna naca. Rü texé ya muxüۡna tüxüۡ nadauxŕŕի‫ ڟ‬ŕфӥҡ yexeraãcü tüxna naca. ͮǣľËȍӕËȍӕǣǣӕ͑ɗիɥɗֆҡΎֆľիüۡ i duüۡxüۡgü (Mt 10.34-36) 49ॸ—ͮә̲Ëȍիӡ͖͑Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ

duüۡxüۡgüxüۡ ËȍɗĀӕËȍɗҡ͑ӥիŕŕիüۡca۳x. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ12ٍॷ13

186

chierü aixcüma marü yadauchitanügu. 50ॸ—Rü choma rü tá poraãcü ngúxüۡ chinge, rü chanaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕ͖u۳xmatáta ֆ͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲. 51ॸ—Rü tama name i ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑͑ә̲Ëȍիӡիüۡ na guxüۡ i duüۡxüۡgü rü wüxigu ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x. Natürü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ә̲Ëȍիӡ͑Ëȍӕǣǣӕ yatoyexüۡca۳x i duüۡxüۡgü. 52ॸ—Erü ͖%Փľ͑ľǣՓӥիɗֆɥЙҡՓ ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗՓӥxime۳ŕx۳ pü۳x i duüۡxüۡgü, rü tomaŕ۳xpü۳x tá choxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥфӥ taxre i tama, rü e۳xna taxre tá choxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥфӥҡΎ̲ŕ۳xpü۳x i tama. 53ॸ—Rü ՓӥիɗɗЙЙҡ͑ֆիΥфӥ͑͑ľфӥ ҡ%ӡҡ̲͑ֆիΥ, rü e۳xna nane tá ͑ֆիΥ͑ҡӥфӥ͑͑ҡӥɗҡ̲. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡՓӥիɗɗ̲̲ҡɗֆիΥ фӥ͑ǣɥի%Ëӥфӥҡ%ӡҡ̲ɗֆիΥիËȍ%üۡ, rü e۳ի͑͑ǣɥի%ËӥҡɗֆիΥфӥ͑ǣɥŕфӥ ҡ%ӡҡ̲ɗֆիΥիËȍ%üۡ. Rü wüxi ya ngɥ ۳իŕ ҡɗֆիΥфӥ͑ǣɥ͑ľã۳իфӥҡ%ӡҡ̲ɗֆիΥ, rü e۳ի͑͑ǣɥ͑ľã۳իҡɗֆիΥфӥ͑ǣɥ ۳իŕфӥ ҡ%ӡҡ̲ɗֆիΥ—ñanagürü ga Ngechuchu. Cua۳xruüۡgü i nachiga i ҧacü tá nangupetüxüۡ

Pema nüxüۡ pecua۳x na ñuxãcü penangugüxüۡ ega tá napuxgu rü e۳xna tá nangu۳xetügu. ¿Rü ñuxãcü i ñu۳xma i tama nüxüۡ pecuáxüۡ ͑ҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡ ya petanüwa ngucü? ̲ͮľ͑ɗիɥ͑Ëӕфӥ͑ǣӥի̲ӥիüۡ namaã i curü uwanü (Mt 5.25-26) 57ॸ—Rü tü۳xcüüۡ tama nüxüۡ pecuáxchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲͑ɗ̲ľիüۡ i Tupana pexüۡ‫ڟ‬ naxwa۳xexüۡ ͑͑ǣӕЙľիɥիüۡ. 58ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗľՓӥիɗɗ͑ǣľҡ͑ӥca۳x cuxüۡ íxuaxüۡgu rü ãŕ۳xgacüxüۡtawa cuxüۡ tagaxgu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲͑Փҡ̲ tüxüۡ ɗËӕфӥ͑ǣӥի̲ӥիŕŕ͑ҡ̲ ãŕ۳xgacüpe۳xewa cuxüۡ tagaxüۡca۳x. Erü wüxicana na ãŕ۳xgacüxüۡtawa cunguxüۡ rü ãŕ۳xgacü tá purichíagüna cuxüۡ namu. Rü purichíagü tá cuxüۡ napoxcu. 59ॸ—Rü cumaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕի̲

poxcuchicagu tá curüxã۳ӡ۳x ñu۳xmatáta ͑ǣɥիüۡ cuxütanü i gu۳իËӥɗĀɥŕфӕɗ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ͑ǣɥիüۡ cungetanücü. [Rü aixcüma ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá cumaã nanaxü ya Tupana ega tama namaã cunamexŕŕ۳xgu i curü maxüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu.]

(Mt 16.1-4; Mr 8.11-13)

Ngechuchu ñanagürü ta nüxüۡ ga ۡ ۡ duüxügü: —ͮǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ peda۳u۳xgu ͑͑իŕ%Ëȍɗ͑ľիüۡ, фӥ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕҡ na napuxüۡ. ѠӥɗիËӥ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. 55ॸ—Rü pema nüxüۡ pecua۳x na ñuxãcü penangugüxüۡ ya buanecü, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ nüxüۡ pecua۳x rü tá na nangu۳xetüxüۡ. Rü ɗիËӥ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. 56ॸ—Pa Duüۡxüۡgüx, pema rü togü i duüۡxüۡgüpe۳իľՓ̲ľ%Йľ̲իŕ͑ľҡ, ͑ҡӥфӥЙľ%ŕՓфӥËȍɗիľիüۡǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ. 54ॸRü

Wüxi i mexüۡ ͑ɗիɥ͑͑ӥիüۡ rüxoexüۡ i tacüma i chixexüۡ

13

1ॸRü

yexgumatama Ngechuchuxüۡtawa nangugü ga ñuxre ga duüۡxüۡgü. Rü Ngechuchumaã nüxüۡ nixugü ga na ñuxãcü ãŕ۳xgacü ga Piratu namuxüۡ ga norü churaragü na nadaiãxüۡca۳x ga ñuxre ga yatügü ga Gariréaanecüۡ۳ãx۳ ga yexguma yema yatügü rü Tupanaca۳x carneru nadaixgu tupauca ga taxüۡnewa. 2ॸRü Ngechuchu

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ13

187

nüxna naca rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Pema ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥֆľ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ nangupetü ga yema yatügü, yerü yema togü ga Gariréaanecüۡ۳ãx۳ ãrü yexera nipecaduã۳xgü? 3ॸ—Pemaã nüxüۡ chixu rü ҡ̲͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗЙľ̲фӥ tama nüxüۡ perüxoegu i pecüma i chixexüۡ, rü guxãma i pema rü tá ta ipeyarütauxe. 4ॸ—¿Rü e۳xna pema nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥǣӕիüۡ ga Yerucharéüۡcüۡ۳ãx۳ ãrü yexera nipecaduã۳xgü ga yema 18 ga yatügü ga yuexüۡ ga yexguma Chiruéwa yexmaxüۡ ga dauxüۡtaechica naŕt‫ ڟ‬ü rüngutaüۡgu? 5ॸ—Pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥҡ̲͑ɗիɥ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗЙľ̲фӥҡ̲͑ӥիüۡ perüxoegu i pecüma i chixexüۡ, rü guxãma i pema rü tá ta ipeyarütauxe —ñanagürü ga Ngechuchu. Cua۳xruüۡ ga Nanetü ga iguera ga ͑ǣľфӥΥΦիüۡgu ixuxüۡ 6ॸRü

yexguma ga Ngechuchu rü wüxi ga ore ga cua۳xruüۡwa namaã nüxüۡ nixu na ñuxãcü yaxna duüۡxüۡgümaã, ͑իɥ͑ӥիüۡ, rü ñanagürü: —Wüxi ga yatü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga wüxi ga nanetü ga iguera ga norü naãnegu natoxüۡ. Rü ɞ͑ֆĀӕфӥ͑ǣΎիɗ͑իΥΦ, natürü taxuüۡma ga norü oxüۡ inayangau. 7ॸ—Rü yemaca۳x yema norü duüۡxüۡ ga norü naãnena dauxüۡxüۡ ñanagürü: “Dücax, tomaŕ۳xpü۳x ya taunecü guxüۡguma íchayadauxüۡ i ñaã nanetü, rü taguma naxo. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x chanaxwa۳xe na cuyadaxüchixüۡ na tama natüca۳xma nuã naãnewa naxíaneã۳xüۡca۳իٚ, ñanagürü nüxüۡ. 8ॸ—Natürü ga yema norü duüۡxüۡ ga norü naãnena dauxüۡ, rü norü corixüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü:

“Pa Corix, ¡nüŕt‫ ڟ‬ama doma ҡӕ͑ľËӥիɗËҡ̲͑͑ǣŕma۳x! Rü tá Ëȍ͑իɗ̲ӥ%͑ľЙӦ͑ľфӥ waxmüãnexü̲ۡ%ҡËȍ͑ǣӥЙӦ͑ľ. 9ॸ—Ѡӥ¡ľի̲͑͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡ͑իΎ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ%ӡҡ̲naxo۳xgu rü ҡËȍֆĀիӥËȍɗٚ, ñanagürü. Ngechuchu rü ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu ͑ǣɥxca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕǣՓӥիɗǣ͑ǣľËӥ ga püca۳xwecü

wüxi ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu rü Ngechuchu nangu۳իŕŕҡľ ga wüxi ga ngutaque۳xepataüۡwa. 11ॸRü yéma iyexma ga wüxi ga ngecü ga 18 ga taunecü ićaawecü. Rü ipüca۳xwe yerü wüxi ga n۳g۳ΎիΎ͑ǣɥիüۡ napüca۳իՓľիŕŕ, rü taxuacüma iyarüwe۳xãchi. 12ॸRü yexguma ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ǣɥիüۡ da۳u۳իǣӕфӥ͑ǣɥxca۳x naca, фӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —Pa Ngecüx, ñu۳xma rü marü cuxca۳x nitaane i curü ćaawewa —ñanagürü. 13ॸRü yexguma rü ͑ǣɥիüۡ ͑ɗ͑ǣΥǣӥ, rü yexgumatama iyarüwe۳xãchiwemüxüۡ, rü inaxügü ga Tupanaxüۡ na yacua۳xüüۡxüۡ. 14ॸNatürü yema ngutaque۳xepataüۡãrü ãŕ۳xgacü rü nanu, yerü Ngechuchu rü ngüۡxchigaarü ngunexüۡǣӕ͑ǣɥիüۡ ͑фӥ̲ľիŕŕǣֆľ̲ nge. Rü yemaca۳x ga yema ãŕ۳xgacü rü ñanagürü duüۡxüۡgüxüۡ: —ͮ͑ǣŕի̲ɗ6 i ngunexüۡ i nagu namexüۡ na ipuracüexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡǣӥǣӕ͑ɗիɥɗ̲͑ľիüۡ ͑͑ӕ%Йľիɥիüۡ na pegü Йľֆфӥ̲ľիŕŕǣӥիüۡca۳x rü tama i ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu —ñanagürü. 10ॸRü

15ॸRü

yexguma ga Cori ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pa Duüۡxüۡgüx, pema rü togü i duüۡxüۡgüpe۳իľՓ̲ľ%Йľ̲իŕ͑ľҡ, ͑ҡӥфӥЙľ%ŕՓфӥËȍɗիľիüۡǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ13

188

¿Tama e۳xna guxã i pema rü ngüۡxchigaarü ngunexüۡǣӕЙľֆՓŕիüۡ i perü woca rü e۳xna perü cowaru na Йľֆիիľիŕŕǣӥիüۡca۳x? 16ॸ—Rü ñaã ngecü rü Abráüۡtanüxüۡ ɗֆɗիɥ, rü Chataná rü 18 ֆҡӕ͑ľËӥ͑ǣɥիüۡ ͑Ëȍɗիľիŕŕ̲͑%ɗ ñaã ćaawe. ¿Rü taux e۳xna i namexüۡ na ͑ǣɥxca۳իËȍֆҡ͑ľիŕŕիüۡ i ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu? —ñanagürü. 17ॸRü yexguma yema ñaxgu ga Ngechuchu, rü guxüۡma ga norü ӕՓ͑ӥǣӥфӥЙΎф%Ëӥ͑ի%͑ľŕ. Natürü guxüۡma ga togü ga duüۡxüۡgü rü ͑ҡ%ŕǣӥǣֆľիǣӕ̲͑ӥիüۡ nadaugügu ga yema mexüۡgü ga Ngechuchu üxüۡ. Cua۳xruüۡ ga motachachiregu ixuxüۡ (Mt 13.31-32; Mr 4.30-32) 18ॸRü

ñanagürü ga Ngechuchu: —‫͵ع‬ӕի%Ëӥ͑ɗիɥɗãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ ya Tupana, rü nañuxraüۡxüۡ i nüma ãŕ۳xgacü ɞֆɗɥիüۡwa? ¿Rü ҧacügu tá chanangu? 19ॸ—Maneca wüxi ya motachachire ya wüxi ya yatü naãnegu toxüۡnerüüۡ ͑ɗիɥ. Rü woo naxíraxüchichire۳x ya naxchire natürü narüxü, rü naya ñu۳xmata wüxi i nanetü i taetaxüۡ ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i werigü rü natanügu nixüachiãüۡ —ñanagürü. Cua۳xruüۡ ǣЙ%ӡ%фӥЙӕիŕŕфӕüۡgu ixuxüۡ (Mt 13.33) 20ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —‫͵ع‬ӕի%Ëӥ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ãŕ۳xgacü ɞɗիɥիüۡwa? ¿Rü ҧacügu tá chanangu? 21ॸ—ѠӥЙ%ӡ%фӥЙӕիŕŕфӕüۡrüüۡ ͑ɗիɥ͑ guxüۡwama nanguxüۡ. Erü wüxi i ngecü rü íraxüۡ- ҡ̲ɗЙ%ӡ%фӥЙӕիŕŕфӕüۡmaã inaxüéüۡ i taxüۡ ɗ͑ǣɥфӥЙ%ӡËȍф. Rü ͑ǣŕ̲Й%ӡ%фӥЙӕիŕŕфӕüۡ rü woo naxíra

фӥ͑ֆЙӕիŕŕɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣɥфӥ Й%ӡËȍф—ñanagürü ga Ngechuchu. ʘã۳x i íraxüۡchiga (Mt 7.13-14, 21-23) 22ॸѠӥɗ͑ɗիӡËȍɗǣӥǣͮǣľËȍӕËȍӕǣ

YerucharéüۡՓ͑͑իӡիüۡ. Rü yexguma ̲͑ǣӕֆիӡիǣӕфӥɥ%͑ľǣӥՓфӥ ɥ%͑ľի%ËӥǣӥՓ͑ɗիӥЙľҡӥËȍɗǣӥ, rü yéma ͑ֆ͑ǣәľիŕŕҡ͑ӥǣĀӕüۡxüۡgü. 23ॸRü wüxi ga duüۡxüۡ nüxna naca rü ñanagürü: —ЬæΎфɗի‫͑ع‬Ύիфľҡҡ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ nayauxgüxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: 24ॸ—ġիӡǣӕիüۡ i naãneãrü ɥã۳x rü naxíraxüchi. ¡Rü paxa naxca۳x pedau na nawa pichocuxüۡca۳x! Erü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡma i duüۡxüۡgü tá nüxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ na nawa yachocuxüۡ, ͑ҡӥфӥҡ%ӡҡ̲͑Փ nichocu. 25ॸ—Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɥ%фӥֆΎф marü nawãxtagu i ɥã۳x, rü pema i ĀӥիŃҡӥՓ͑ǣŕի̲ǣӥիľфӥҡ ‫ۡ ڟ‬. Rü ñaperügügü tá: penatutuãü “Pa Corix, ¡paxa toxca۳x yawãxna i ɥã۳x!͖ٚЙľфӥǣӥǣӥҡ. Natürü nüma i cori rü tá pexüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü tá: “Tama pexüۡ chacua۳x na ngextácüۡ۳ãx۳ Йɗիɥǣӥիüۡٚ, ñanagürü tá pexüۡ. 26ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡ͖Йľфӥǣӥǣӥ͑ӥիüۡ: “Cumaãchire۳x wüxiwa tachibüe rü taxaxegü. Rü toxüۡ Ëӕ͑ǣәľիŕŕǣҡΎфӥ ɥ%͑ľ%фӥËֆľǣӥՓٚ, ñaperügügü tá. 27ॸ—Natürü nüma rü tá pexüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü tá: “Marü pemaã nüxüۡ chixu rü tama pexüۡ chacua۳x na ngextácüۡ۳ãx۳ gü Йɗիɥǣӥիüۡ. ‫ؽ‬ѠӥɞЙɗիɥɗ͑ӕ%Ëȍӕիüۡtawa i guxãma i pemax, Ьæȍɗիфɗͅիŕիüۡx!ٚ ‫ ڟ‬a tá pexauxe, ñanagürü tá. 28ॸ—Rü ngŕm rü tá pixü‫ۡڟ‬իËȍЙӥҡǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ13ٍॷ14

189

peda۳u۳xgu i Abráüۡ фӥʊËȍфӥkËΎ¡ӕфӥ guxüۡma i Tupanaãrü orearü uruüۡgü na Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa na ͑͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ rü pema rü nüxna na ípewoxüۡxüۡ. 29ॸ—Erü guxüۡwatáma ne ͑իɥɗĀӕüۡxüۡgü. Rü Tupana ãŕ۳x- gacü ‫ ڟ‬a tá ɞɗիɥիüۡՓҡ͑͑ǣŕի̲ǣӥ. Rü ngŕm ‫ ڟ‬a nachibüexüۡca۳x. narütogü na ngŕm 30ॸ—Ѡӥҡ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ӥ̲իüۡ i ñoma i naãnewa duüۡxüۡgü nüxüۡ oexüۡ, natürü Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü Tupana tá wixpe۳իľՓ͑͑իӥǣӥիŕŕ. Rü tá ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ӥ̲իüۡ i ñoma i naãnewa duüۡxüۡgü nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ, natürü Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü Tupana rü tá ՓɗիՓľ̲͑͑իӥǣӥիŕŕ—ñanagürü ga Ngechuchu.

Yerücharéüۡcüۡ۳ãx۳ , pema peyadaietanü i Tupanaãrü orearü uruüۡgü, rü nutamaã ɞЙľ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥɗҽӕЙ͑%фӥΎфľфӥ ngeruüۡgü i pexca۳x núma namugüxüۡ. Rü ñuxree۳xpü۳xcüna wüxigu chaugüxüۡtagu pexüۡ chanutaque۳իľիŕŕËȍüۡ, ñoma wüxi i ota ya naxãcüã۳x nügütüüۡgu tüxüۡ nutaque۳xexüۡrüüۡ. Natürü pema rü tama penaxwa۳xe. 35ॸ—Dücax i ñu۳xma ya perü ɥ%͑ľ, rü Tupana tá ínanata۳x. Rü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥҡ%ӡҡ̲Փľ͑ËȍΎիüۡ pedau ñu۳ի̲ҡҡĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa ͑ľËȍիӡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡËȍΎիüۡ pedau rü tá ñaperügügü: ̲٘ͮľիŕËȍɗ͑ɗիɥֆֆɗ̲æΎфɗֆ ҽӕЙ͑͑ә̲̲͑ӕËӥٚ, ñaperügügü tá —ñanagürü ga Ngechuchu.

Ngechuchu rü Yerucharéüۡcüۡ۳ãx ۳ ga duüۡxüۡgüca۳x naxaxu

Ngechuchu rü naxca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕǣ wüxi ga yatü ga rüchaxünexüۡ

(Mt 23.37-39)

wüxi ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu rü Ngechuchu rü wüxi ga Parichéupatawa nayachibü. Rü yéma nayexmagü ga togü ga Parichéugü ga yéma bexma Ngechuchuxüۡ ngugüexüۡ. 2ॸRü yéma nayexma ta ga wüxi ga yatü ga ićaawexüۡ ga rüchaxünexüۡ. 3ॸRü yexguma ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥֆľ̲͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡna

yematama ga ngunexüۡgu rü Ngechuchuxüۡtawa nangugü ga ñuxre ga Parichéugü. Rü ñanagürügü Ngechuchuxüۡ: —‫ؽ‬ʑɗիӡɗ͑ӕ%! Erü ãŕ۳xgacü ya Erode rü cuxüۡ nima۳xéga —ñanagürügü. 32ॸNatürü nüma ga Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¡NaxüۡҡՓЙľիɥɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗ͑ӥիüۡ cua۳xüchixüۡ na ñuxãcü duüۡxüۡgüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕիüۡ, rü namaã nüxüۡ pixu rü ñu۳xma rü moxüۡ rü tá íchana- woxüۡ i n۳g۳oxogü, фӥҡËȍ̲͑ľŕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i ićaaweexüۡ, rü pa۳xmaãcü tá chanagu۳իŕŕ! 33ॸ—Natürü chanaxwa۳xe i ɗËȍɗիӡËȍɗǣӥɗ͖u۳xma rü moxüۡ rü paxmaãcü ñu۳xmatáta Yerucharéüۡwa changu. Erü Yerucharéüۡǣӕ͑ɗիɥɗ͑ nayuexüۡ i guxüۡma i Tupanaãrü orearü uruüۡgü. 34ॸ—Rü dücax, Pa 31ॸRü

14

1ॸRü

rü Parichéugüna naca, rü ñanagürü: —¿Tama penachu۳xuxüۡ ega ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu chanamexŕŕ۳xgu i wüxi i ićaawexüۡ? —ñanagürü. 4ॸNatürü ga nümagü rü nangea۳xgümare. Rü yexguma ga Ngechuchu rü naxme۳xgu nayayauxãchi ga yema ićaawexüۡ, фӥ̲͑͑ľիŕŕ. Rü namaã nüxüۡ ͑ɗիӕǣ͑ɞֆիӡիüۡca۳x. 5ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü Parichéugüxüۡ:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ14

190

—‫ع‬ҽľիŃɗЙľ̲ɗ͑ǣŕիǣӕ̲Йľфӥ cowaru rü e۳xna perü woca puchugu nagoxgu, rü taux e۳ի͑ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲ ípeyadauxüۡ rü ípe- yatúãchixüۡ i woo ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu? —ñanagürü. 6ॸRü nümagü rü taxuüۡmaãma nanangãxüۡgü. Duüۡxüۡǣӥǣ͑ǣɥǣӥфӥЙľҡՓ͑ӥի͑ naxugüxüۡchiga

yexguma mechawa natogüchaüۡgu ga yema nüxna naxugüxüۡ, rü Ngechuchu nüxüۡ nadau na wüxichigü фӥɥ%фӥֆΎфիüۡtawaxüchi natoxchaüۡxüۡ. Rü yexguma yemaxüۡ nada۳u۳xgu rü nayaxucu۳իŕǣӥ, rü ñanagürü: 8ॸ—ͮǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËӕի͑ӕիǣӕɗՓӥիɗɗ ͑ǣɥǣӥфӥЙľҡՓ, rü tama name i petaarü yoraxüۡtawaxüchi üxüۡ i naxma۳xwe۳xewa cuyarüto. Erü yixcüra ngürüãchi tá ínangu i to i nüxna naxuxüۡ ɗËӕфӥֆľիľфիӥËȍɗɗիɥիüۡ. 9ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ petaarü yora i pexna uxüۡ, rü tá cumaã nüxüۡ nayarüxu na icuchixüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ ‫͑ ڟ‬ҡΎիŕŕ%իüۡca۳x i nachicawa na ngŕ̲ ͑ǣŕ̲ҡΎɗËӕфӥֆľիľфɗիɥիüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ɗËӕ̲фӥЙΎф%Ëӥ cuxãneãcüma rü nawa iyacuáxüۡ i naxma۳xwe۳xewa tá cuyarüto. 10ॸ—Rü ͑фӥ̲ľ̲ŕľǣҡľիŃËӕի͑ӕիǣӕ, rü nawa iyacuáxüۡ i naxma۳xwe۳xewa curüto. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗ͑ǣŕ̲ЙľҡфӥֆΎфɗ cuxna uxüۡ rü ñanagürü tá cuxüۡ: “Pa Chomücüx, ¡nuã chauxüۡtawa yarüto!͖ٚ͑ǣӥфӥҡËӕիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ǣŕ̲ЙľҡфӥֆΎффӥՓӥիɗɗ mexüۡ tá cumaã naxü nape۳xewa i guxüۡma i duüۡxüۡgü i nüxna naxuxüۡ i ‫ ڟ‬a rütogüxüۡ. 11ॸ—Erü texé ya cumaã ngŕm tügü írütaxe rü Tupana tá tüxüۡ 7ॸRü

͑ի%͑ľիŕŕ. Natürü texé ya tügü írüxíraxe rü Tupana tá tüxüۡ nicua۳xüüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. 12ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu nüxüۡ ga yema yatü ga nüxna uxüۡ: —Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ՓӥիɗɗΥnaca۳x rü e۳xna petaca۳x texéna cuxuxchaüۡgu, rü tama name i nüxna cuxu i cumücügü, rü bai i Ëӕľ͑ľŕǣӥ, rü bai i cutanüxüۡgü, rü bai i curü ngaicamagu pegüxüۡ i duüۡxüۡgü i Āɥŕфӕã۳xgüxüۡ. Ƅфӥ͑ӥ̲ǣӥфӥҡ͑ӥիɥ cuxna naxugüe, фӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡËӕիüۡ‫ڟ‬ nanaxütanügü. 13ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ wüxi i peta cuxü۳xgu, фӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ËӕիӕɗĀӕüۡxüۡgü i ngearü Āɥŕфӕã۳xgüxüۡ, rü duüۡxüۡgü i taxucürüwama puracüexüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ ichixeparagüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ɗ͑ǣľիľҡӥǣӥիüۡ . 14ॸ—ѠӥҡËӕҡ%ŕիüۡËȍɗɗ͑ǣŕիǣӕ̲ľфӥ nümagü rü taxucürüwa cuxüۡ‫ڟ‬ nanaxütanügü. Natürü tá cunayaxu i Ëӕфӥ͑ҡ͑ӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑ ̲͑իŕǣӕɗҽӕЙ͑%фӥĀӕüۡxüۡgü i mexüۡ —ñanagürü. Cua۳xruüۡ ga õna ga taxüۡgu ixuxüۡ (Mt 22.1-10)

yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ wüxi ga yatü ga mechawa rütoxüۡ rü Ngechuchuxüۡ ñanagürü: —Ѡӥҡҡ%ŕֆ yíxema Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa chibüxe —ñanagürü. 16ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Wüxi ǣֆҡӥ͑͑իӥǣՓӥիɗǣΥ͑ǣҡիüۡ. Rü norü duüۡxüۡxüۡ namu na nüxna yaxuxüۡca۳x ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü. 17ॸ—Rü yexguma marü namexgu ga norü Υ͑, rü wena norü duüۡxüۡxüۡ namu na yema duüۡxüۡgü ga marü nüxna naxugüxüۡmaã nüxüۡ na yanaxuxüۡca۳x ga 15ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ14

191

marü na namemarexüۡ ǣ͑ΎфӥΥ͑, rü ЙիֆŃ̲͑͑իɥիüۡca۳x. 18ॸ—Natürü guxüۡma ga yema nüxna naxugüxüۡ, rü inanaxügü ga nügü na ínaxuegüxüۡ. Rü ֆľ̲͑ӥիɥф͑ӥի͑͑իӕфӥ͖͑ǣӥфӥ: “Ngexwacaxtama naxca۳x chataxe i wüxi i naãne. Rü paxa tá íchayadau. ¡Rü namaã nüxüۡ ixu i cori rü taxucürüwama ‫ ڟ‬Ëȍիӡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 19ॸ—Rü ga ngŕ̲ yema to rü ñanagürü: “10 i wocagü i puracüruücۡ a۳x chataxe, rü ҡ͑ǣŕ̲իüۡ chayaxü. ¡Rü namaxã nüxüۡ ‫ ڟ‬Ëȍիӡ!ٚ ixu i cori rü taxucürüwama ngŕ̲ 20 ñanagürü. ॸ—Rü ga to rü ñanagürü: “Ngexwacaxtama chaxãma۳x rü ‫ ڟ‬a ͑ǣŕmaca۳x taxucürüwama ngŕm Ëȍիӡٚ, ñanagürü. 21ॸ—Rü yexguma nataegugu ga yema coriarü duüۡxüۡ, rü norü corimaã nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga yema ore. Rü yexguma ga norü cori rü nanu, rü ñanagürü nüxüۡ ga norü duüۡxüۡ: ‫ ڟ‬a cayegüwa rü “¡Paxa ngŕm ËֆľիËӥǣӥՓ͑իӡ, rü nuã nagagü i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ͑ǣľфӥĀɥŕфӕã۳xgüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i taxucürüwama puracüexüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ɗËȍɗիľЙфǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ɗ͑ǣľիľҡӥǣӥիüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 22ॸ—Rü yixcamaxüۡra ga yema norü cori namaã nüxüۡ ixuxüۡ naxü۳xguwena rü yema norü duüۡxüۡ ñanagürü nüxüۡ: “Pa Corix, ̲фӥËȍ͑իӥɗ͑ǣŕ̲ chomaã nüxüۡ quixuxüۡrüüۡ, natürü ͑ի%ËȍɗË͑ľ%̲ҡ̲ɗ͑ӕ%ËӕЙҡՓٚ, ñanagürü. 23ॸ—Rü yexguma ga norü cori rü ñanagürü nüxüۡ: ‫ ڟ‬a nama i taxüۡgüwa rü “¡Paxa ngŕm ۡ nama i íraxüǣӥՓ͑իӡ, rü nuã nagagü i togü i duüۡxüۡgü na nuxã chopatagu nachocuxüۡca۳x, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ naxããcuxüۡca۳x ya daa chopata! 24ॸErü

pemaã nüxüۡ chixu rü taxuüۡma ga yema ͑ӥիɥф͑ӥի͑Ëȍիӕիüۡ rü nuã chorü Υ͑Փҡ͑Ëȍɗ¡ӥľٚ, ñanagürü. ҽ̲͑ҡӕիËȍ͑æфɗѸҡӕՓľфӥիӡիüۡ (Mt 10.37-38) 25ॸѠӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡma

ga duüۡxüۡgü ͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑фӥիɥ. Rü nadauegu ga Ngechuchu, rü ñanagürü nüxüۡ: 26ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËȍΎՓľфӥիӡիËȍüۡgu, rü tanaxwa۳xe i choxüۡ tangechaüۡ tümanatüarü yexera, фӥҡӥ̲ŕ%фӥֆľիľф, rü tümama۳xãrü yexera, rü tümaxãcügüarü yexera, фӥҡӥ̲ŕ͑ľŕǣӥфӥֆľիľф, rü ҡӥ̲ŕya۳xgüarü yexera, rü tümaãrü maxüۡãrü yexera rü ta. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲ ͑ǣŕ̲%ËӥËȍΎիüۡ tangechaüۡgu rü taxucürüwama aixcüma chorü ngúexüۡ ҡɗիɥ. 27ॸ—Rü yíxema tama naxwa۳իľիŕ͑ chaugagu ngúxüۡ tingeãcüma chowe ҡфӥիӡիüۡ, rü taxucürüwama chorü ngúexüۡ ҡɗիɥ. 28ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗľɗ Йľҡ͑ӥՓфӥՓӥիɗֆɥЙҡֆҡիüۡne taxüxchaüۡgu, ¿rü tama e۳xna i noxri i tanangugüxiraxüۡ ͖͑ӕիфľɗĀɥŕфӕҡ͑ǣӕ ͑ǣɥիüۡ ítatáxüۡ? Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x rü marü tüxüۡ‫ ڟ‬ɗֆ͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲ҡӥ̲%фӥ Āɥŕфӕɗҡӥիüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲Ëӥ͑ ҡֆ͑ǣӕիŕŕիücۡ a۳իֆֆɗ̲ɥ. 29ॸ—Erü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲̲ľ%ҡ͑͑ǣӕǣӥǣӕɗ ҡӥ̲%фӥĀɥŕфӕ͖͑ӕիфľǣӕҡ͑ի%ҡ͑ӥիüۡ ֆֆɗ̲ɥ, rü norü caxtaxica chi itapugügu rü yixcüra rü taxucürüwa chi tanagu۳իŕŕǣӕ ɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ, rü guxüۡma i duüۡxüۡgü i nüxüۡ daugüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡӥ̲%фӥЙӕфËӥфӥ tá tüxüۡ nacugüe. 30ॸ—Rü ñanagürügü tá: ٘ͮǣŕ̲ֆҡӥɗ͑͑իӥǣӥ͑͑իӥЙҡիüۡ, ͑ҡӥфӥҡիӕËӥфӥՓ̲͑ֆ͑ǣӕիŕŕٚ, ñanagürügü tá. 31ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ nachiüۡãneãrü ãŕ۳xgacü rü to i nachiüۡãneãrü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ14ٍॷ15

192

ãŕ۳xgacümaã nügü nadaixchaüۡgu, ¿rü tama e۳xna i noxri inangugüãxüۡ rü ngoxi 10,000 i churaragü rü yangu na nügü nadaixücۡ a۳x namaã i norü uwanü i 20,000 i churaragü nüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ? 32ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ nangugüãgu na tama yanguxüۡ i norü churaragü rü, ¿taux e۳ի͑ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ yaxüۡՓ͑͑ǣŕի̲ǣӕҡ̲ɗ͑ΎфӥӕՓ͑ӥ, rü naxüۡtawa namugüãxüۡ i norü orearü ngeruüۡgü, rü namaã nüxüۡ na yanaxugüexücۡ a۳x na nügümaã ͑͑ǣӥի̲ӥŕիüۡ? 33ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta ͑ɗիɥɗЙľ̲ի, ľфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣľիľфӥիӦիľɗ ‫ ڟ‬a tanawogügu i petanüwa tama ngŕm ‫ڟ‬ ۡ ۡ guxüma i tüxü ͑ǣŕի̲իüۡ na chowe ҡфӥիӡիücۡ a۳x, rü taxucürüwama aixcüma chorü ngúexüۡ ҡɗիɥ. ͮǣŕիǣӕ̲͑͑ǣľËǣӕֆ yucüra rü taxuwama name (Mt 5.13; Mr 9.50) 34ॸ—Pema rü ñoma yucürarüüۡ Йɗիɥǣӥɗ

ñoma i naãnewa, erü yima yucüra rü Υ̲͑͑͑ľիŕŕիüۡrüüۡ rü pema rü ñoma i naãnecüãۡ۳ x۳ i duüۡxüۡgütanüwa rü norü ̲ľիŕŕфӕüۡ Йɗիɥǣӥ. Name ya yucüra. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑͑ǣľËǣӕ, ¿rü ñuxãcü tá wenaxãrü naxããca? 35ॸ—Rü taxuwama name. Rü woo waixüۡmüãrü Փի̲ӥ%͑ľիŕŕфӕüۡca۳x rü tama name. Rü ítanata۳xmare. Rü yíxema aixcüma ãchi ۳xŕի‫ ڟ‬ŕ, ‫ؽ‬фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕ i ñaã ore! —ñanagürü. Cua۳xruüۡ ga Carneru ga iyarütaxuxüۡgu ixuxüۡ (Mt 18.10-14)

guxüۡma ga yema yatügü ga Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ ͑ǣɥիüۡ ideetanüxüۡ, rü togü ga duüۡxüۡgü

15

1ॸRü

ga pecaduã۳xgüxüۡ, rü Ngechuchuca۳x ͑իɥ͑ɗֆ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x ga norü ore. 2ॸRü yemaca۳x ga Parichéugü rü ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, rü Ngechuchuxüۡ nixugüe, rü ñanagürügü: —Ñaã yatü rü ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥɗЙľËĀӕã۳xgüxüۡmaã na naxãmücüxüۡ, rü namaã na nachibüxüۡ

—ñanagürügü. 3ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñaã ore ga cua۳xruüۡxüۡ namaã nixu, rü ñanagürü: 4ॸ—¿Texé i Йľҡ͑ӥՓфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡӥիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗ100 i tümaãrü carnerugü rü wüxi tüxüۡ‫ ڟ‬iyarütau۳xgu, rü taux e۳xna i nachitaüۡwa tanawogüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲99, rü naxca۳x tayadauxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡӥիü‫ۡڟ‬ iyarütaxuxüۡ ñu۳xmata nüxüۡ itayangau? 5ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ itayanga۳u۳xgu rü ҡ%ŕ%Ëӥ̲ҡӥǣӥ%ҡӥǣӕҡֆǣիüۡ. 6ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡӥ̲ЙҡՓҡ͑ǣӕիǣӕ, rü tanangutaque۳իľիŕŕɗҡӥ̲̲ӥËӥǣӥ, rü duüۡxüۡgü i tümaãrü ngaicamagu pegüxüۡ, rü ñatagüxüۡ nüxüۡ: ٘‫ؽ‬ՠӥիɗǣӕËȍΎ̲%Йľҡ%ŕǣӥ, Pa Chomücügüx! Erü marü nüxüۡ ɗËȍֆ͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲ËȍΎфӥËф͑ľфӕǣ iyarütaxuxüۡٚ, ñatagüxüۡ nüxüۡ. 7ॸ—Rü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ͑ҡ%ŕǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãի۳ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗ99 i duüۡxüۡgü i mexüۡgü i ̲фӥҽӕЙ͑%фӥɗիɥǣӥիüۡ, natürü ֆľիľф%Ëӥ͑ҡ%ŕǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ duüۡxüۡ i pecaduãx‫ ڟ‬üۡ nüxüۡ rüxo۳xgu i nacüma i chixexüۡ rü Tupanaãxü‫ۡڟ‬ ֆիΥΥǣӕ—ñanagürü. Cua۳xruüۡ ǣĀɥŕфӕǣɗֆфӥtau۳xcügu ixuxüۡ 8ॸRü

Ngechuchu rü wüxi ga to ga cua۳xruüۡxüۡ nixu, rü ñanagürü: —ͮǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗ͑ǣľËӥիü‫ۡڟ‬

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ15

193

͑͑ǣŕի̲ǣӕɗ10ҡËȍɗ͑ӥɗĀɥŕфӕ, rü Փӥիɗ͑ǣɥիü‫ ۡڟ‬iyarütau۳xgu, ¿rü taux e۳xna i omüwa nangixichiãxüۡ rü nabixichiãxüۡ ֆ͑ǣɥЙҡ, фӥ̲ľ%̲͑ǣɥxca۳x nadauxüۡ ñu۳ի̲ҡ͑ǣɥիüۡ iyangau? 9ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣɥիüۡ iyangauxgu, rü inangutaque۳իľիŕŕɗ͑ǣɥ̲ӥËӥǣӥɗ ngexüۡǣӥфӥ͑ǣɥҡ͑ӥիüۡǣӥɗ͑ǣɥфӥ ngaicamagu pegüxüۡ, фӥ͑ǣɥիüۡ nüxüۡ: ٘‫ؽ‬ՠӥիɗǣӕËȍΎ̲%Йľҡ%ŕǣӥ, Pa Chomücügüx! Ƅфӥ̲фӥ͑ǣɥիüۡ ɗËȍֆ͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲ËȍΎфӥĀɥŕфӕǣ iyarütau۳xchire۳իËӥٚ, ͑ǣɥիüۡ. 10ॸ—Rü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ͑ҡ%ŕǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ i Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i pecaduãx‫ ڟ‬üۡ nüxüۡ rüxo۳xgu i nacüma i chixexüۡ rü Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ֆիΥΥǣӕ —ñanagürü ga Ngechuchu. Ore ga cua۳xruüۡ ga wüxi ga ngextü۳xücü ga ͑͑ҡӥ͑ɗիӡËӥǣӕɗիӕիüۡ 11ॸRü

ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Nayexma ga wüxi ga yatü ga taxre ga nane nüxü‫ ۡڟ‬yexmacü. 12ॸ—Rü guma фӥ¡ӕ̲ŕËӥ, rü nanatüxüۡ ñanagürü: “Pa Pa, ‫ؽ‬ËȍΎի͑͑ի%ɗ͑ǣŕ̲Ëӕфӥ ͑ǣŕ̲իüۡgü i choxna üxüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ. Rü yexguma ga nanatü rü yema taxre ga nanemaã nayatoye ga norü yemaxüۡgü. 13ॸ—Rü ñuxre ga ngunexüۡguwena rü ǣӕ̲͑͑ľǣфӥ¡ӕ̲ŕËӥфӥ nananutaque۳xe ga guxüۡma ga norü yemaxüۡgü rü namaã nataxe. Rü yema Āɥŕфӕ̲%фӥҡΎǣ͑Ëȍɗüۡ%͑ľՓ͑իӡ. Rü chixri yéma namaxüۡ, rü yemaãcü ͑ǣɥիüۡ nagu۳իŕŕǣgu۳xcüma ga norü Āɥŕфӕ. 14ॸ—ͮҡӥфӥֆľիǣӕ̲̲фӥ͑ǣɥիüۡ nagu۳իŕŕǣӕՓľ͑ǣgu۳xcüma ga norü Āɥŕфӕ, фӥЙΎф%Ëӥ͑ҡիӕǣΥ͑ǣ

yema nachiüۡãnewa. Rü yemaca۳x ga guma ngextü۳xücü rü inanaxügü ga taiya nüxü‫ ۡڟ‬na ngúxüۡ. 15ॸ—Rü yexguma rü norü puracüca۳x nadau naxüۡtagu ga wüxi ga yatü ga yema nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ . Rü nüma ga yema yatü rü norü naãnewa nanamu na yéma norü cuchigüna yadauxüۡca۳x. 16ॸ—Rü düxwa nüxü‫ ۡڟ‬nachi ۳xéga ga yema cuchiwemü, yerü poraãcü nataiyaxüchi. Natürü ҡիәľ̲Υ͑͑ӥի͑ҡի%. 17ॸ—Rü ֆľիǣӕ̲͑%ŕՓ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ, rü ñanagürü: “¿Ñuxre i chaunatüarü puracütanüxüۡ rü nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗΥ͑фӥ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ínayaxü? Rü choma i nuã rü taiyamaã tá nuxma chayu. 18ॸ—Rü chaunatüca۳x tá chataegu, rü ñachagürü tá tüxüۡ: ‘Pa Papa, marü chixexüۡ Tupanamaã chaxü rü cumaã rü ta. 19ॸ—Rü tama marü chame na Chaune, ñacuxüۡ choxüۡ. ¡Rü wüxi i curü puracütanüxüۡxüۡ choxüۡ ɗիɥիŕŕ!’ ñacharügü tá tüxüۡ ֆËȍӕ͑ҡӥٚ, ñanagürü. 20ॸ—Ѡӥɗ͑իӡ%Ëȍɗфӥ nanatüpataca۳x nataegu. Rü yexguma yangaicagu ga nanatüpata, rü yaxüۡgu nüxüۡ tadau ga nanatü, rü tüxüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüüۡ. Rü naxca۳x tiña, rü nüxna tana۳ɥ ۳xãchi, rü nüxüۡ tachúxu. 21ॸ—Rü yexguma ga nüma ga tümane rü ñanagürü tüxüۡ: “Pa Papa, marü chixexüۡ Tupanamaã chaxü, rü cumaã rü ta. Rü taxuwama chame na ‘Chaune’ ñacuxüۡ choxüۡٚ, ñanagürü. 22ॸ—Natürü tüma ga nanatü rü tümaãrü duüۡxüۡgüxüۡ ñatarügü: “¡Paxa nuã penange i naxchiru i ̲ľիŕËȍɗիüۡ rü peyacu۳xcuchi ۳x! ¡Rü wüxi i anera ta naxme۳իՓ͑ǣɥիüۡ pinga۳xcuchix! ¡Rü chapatu rü ta nuãta

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ15ٍॷ16

194

penge, rü peyacuaixcuchix! 23ॸ—¡Rü nuã Йľ͑ǣɗ͑ǣŕ̲ՓΎËիËӥɗ͑ǣӥիӥËȍɗիüۡ, rü peyamá, фӥ͑ǣɥի%̲͑%ҡËȍɗ¡ӥľфӥ tapetae! 24ॸ—Erü daa chaune rü chauxca۳x rü marü nayu, natürü maxüۡcü chauxca۳x ínangu. Rü marü inayarütauxchire۳x, rü wenaxãrü nango۳իٚ, ñanagürü. Rü yexguma inanaxügüe ga na napetaegüxüۡ. 25ॸ—Rü ֆΎի͑ɗǣǣӕ̲͑͑ľǣфӥֆ̲ŕËӥ, rü naãnewa nayexma. Rü yexguma ͑ҡľǣӕǣӕфӥ̲фӥɥ%фӥ͑ǣɗË̲͑ nangugu, rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣ͑ ínapaxetagüxüۡ rü íyaxüۡãchitanüxüۡxüۡ. 26ॸ—Rü wüxi ga nanatüarü duüۡxüۡca۳x naca, rü nüxna naca ga ҧacü na ínaxüexüۡ ǣɥՓ. 27ॸ—Rü yema nanatüarü duüۡxüۡ rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: ٘æӕľ͑ľŕфӥ̲фӥɞ͑͑ǣӕ. Rü ͑ǣŕmaca۳x cunatü toxüۡ tamu na tayamáxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ՓΎËիËӥɗ ngüxüchixüۡ, ľфӥËӕľ͑ľŕфӥ̲ľËӥɞ͑͑ǣӕ rü tama nićՓľٚ, ñanagürü nüxüۡ. 28ॸ—ͮҡӥфӥǣǣӕ̲͑ŕ͑ľŕǣ фӥֆ̲ŕËӥфӥ͑͑ӕ, фӥҡ̲ɥǣӕ naxücuchaüۡ. Rü yemaca۳x düxwa ga nanatü rü naxca۳իɞҡիӡիӡ, rü nüxüۡ tayaca۳ax۳ üۡ na yaxücuxüۡca۳x. 29ॸ—Rü nüma rü ñanagürü tüxüۡ ga nanatü: “Cuma nüxüۡ cucua۳x i ñuxre ya taunecü cuxüۡ‫ ڟ‬chapuracü, rü taguma chixri cuga Ëȍիɥ͑ӥ. Rü bai i ñuxgu wüxicana wüxi i chibuxacü choxna cumu na chomücügümaã chapetaexücۡ a۳x. 30ॸ—Natürü ñu۳xma na ínanguxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ Ëӕ͑ľɗËȍɗիфɗËӕфӥĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ gu۳իŕŕիüۡ nagu i ngexüۡǣӥɗ͑ǣŕ%ŕիüۡ, rü naxca۳x cuyama۳իɗ͑ǣŕ̲ՓΎËիËӥɗ ngüxüchixüۡٚ, ñanagürü. 31ॸ—Rü yexguma ga nanatü rü ñatarügü nüxüۡ:

“Pa Chaunex, cuma rü guxüۡguma chauxüۡҡՓËӕ͑ǣŕի̲, rü guxüۡma i ËȍΎфӥ͑ǣŕ̲իüۡǣӥфӥËӕիфӥ͑ɗիɥ. 32ॸ—Natürü

ñu۳ի̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ ۡ ipetaegüxü фӥ͑ɗҡ%ŕǣӥիüۡ ľфӥËӕľ͑ľŕ ga guma chauxca۳x rü marü yucü, rü maxüۡcü taxca۳x ínangu. Rü woo tüxna inayarütaxu, rü wenaxãrü taxca۳x nango۳իٚ, ñatarügü. Cua۳xruüۡ ga yatü ga chixri norü coriarü yemaxüۡna dauxüۡgu ixuxüۡ

16

1ॸRü

ñanagürü ta ga Ngechuchu norü ngúexüۡgüxüۡ: —Nayexma ga wüxi ga cori ga muãrü yemaxüۡãx۳ üۡchixüۡ. Rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga wüxi ga norü duüۡxüۡ ga norü yemaxüۡãrü dauruüۡ. Natürü togü ga duüۡxüۡgü rü norü corimaã nüxüۡ nixugü na yema norü duüۡxüۡ rü chixri norü yemaxüۡna na nadauxüۡ. 2ॸ—Rü yexguma ga yema cori rü yema norü duüۡxüۡca۳x naca, rü ñanagürü nüxüۡ: “Dücax, cuchigaxüۡ chomaã nixugügü i duüۡxüۡgü. ¿Rü ҧËӥ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲? ¡Rü chomaã nüxüۡ ɗիӕфӥ͖ӕի%Ëӥ͑ɗիɥɗËӕфӥ puracü, ľфӥ̲фӥҡ%ӡҡ̲ËȍΎфӥ ͑ǣŕ̲իüۡãrü dauruüۡxüۡ cuxüۡ Ëȍɗիɥիŕŕ!ٚ ñanagürü nüxüۡ. 3ॸ—Rü yexguma ga yema coriarü duüۡxüۡ фӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ, фӥ͑ӥǣӥ%ŕՓ͖͑ǣӥфӥ: “¿ӄacü tá chaxü i ñu۳xmax, erü chorü cori rü marü choxüۡ ínata۳իӥËȍɗɗ͑ǣŕ̲ chorü puracüwa? Tama chapora na naãnewa chapuracüxüۡca۳x, rü chaxãne ͑Āɥŕruca۳x na íchac۳axüۡ nüxna i togü. 4ॸ—Rü marü nüxüۡ chacua۳x na ҧacü tá na chaxüxüۡ na choxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡca۳x na texé tümapatawa choxüۡ yaxuxüۡ i ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍ͑ǣľфӥЙӕфËӥã۳իǣӕٚ,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ16

195

ñanagürü. 5ॸ—Rü yexguma nügüxüۡtawa naxca۳x naca ga wüxichigü ga yema duüۡxüۡgü ga norü coriaxü‫ۡڟ‬ yangetanügüxüۡ. Ѡӥֆľ̲͑ӥիɥфֆŃ̲ naxüۡtawa nguxüۡna naca, rü ñanagürü: “¿Ñuxre i nüxüۡ‫ ڟ‬cungetanüxüۡ i chorü cori?͖ٚ͑ǣӥфӥ. 6ॸ—Rü nüma nanangãxüۡ, rü ñanagürü: “Nüxü‫ ۡڟ‬chanangetanü i 100 i data i chixüۡٚ, ñanagürü. Rü yema coriarü duüۡxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: ٘͵%͑ɗիɥɗЙΎЙľфɗËӕфӥ͑ǣľҡ͑ӥ nawa ngóxüۡ. ¡Rü paxa írüto rü to i popera naxü, rü 50 i dataguxicatama naxü i curü ngetanü!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 7ॸ—Rü yemawena rü yema to ga duüۡxüۡ ga norü coriaxü‫ ۡڟ‬nangetanüxüۡna naca, rü ñanagürü: ٘‫ع‬æӕ̲фӥ͖ӕիфľֆɗɥիüۡ i nüxüۡ‫ڟ‬ cungetanüxüۡ i chorü cori?͖ٚ͑ǣӥфӥ. Rü nüma rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: “Nüxüۡ‫ ڟ‬chanangetanü i 100 i choca i ҡфɗǣӕٚ, ñanagürü. Rü yema coriarü duüۡxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: ٘͵%͑ɗիɥɗЙΎЙľфɗËӕфӥ͑ǣľҡ͑ӥ nawa ngóxüۡ. ¡Rü paxa írüto rü to i popera naxü rü 80 i chocaguxicatama naxü i curü ngetanü!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 8ॸ—Rü norü cori rü nüxüۡ nicua۳xüüۡãma ga yema norü duüۡxüۡ ga chixexüۡ, yerü nüxüۡ ͑Āӕǣ͖ӕի%Ëӥ͑͑ի%%ŕիüۡchixüۡ. Rü pemaã nüxüۡ chixu rü ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü, фӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%իü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡ i duüۡxüۡgüarü yexera paxa naxca۳x nadaugü na ñux- ãcü nüxüۡ natúxüۡ i duüۡxüۡgü. 9ॸ—Rü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲͖Ύ̲ɗ͑%͑ľɗ chixexüۡwa pexüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ ɗ͑ǣŕ̲̲%͑ӥիü‫ ۡڟ‬penangúchaüۡիŕŕɗ duüۡxüۡgü na Tupanaxüۡtawa nangugüxüۡ.

Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲nagu۳xgu i ͑ǣŕ̲͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓЙľիü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ rü peyu۳xgu, rü tá pexü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ֆ Penatü ya pexüۡ ֆիӕËӥɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa. 10ॸ—Yíxema meã namaã icuáxe ega woo noxretama tümame۳իŕՓ͑ǣŕի̲ǣӕ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ muxüۡma tümame۳իŕՓ͑ǣŕի̲ǣӕфӥҡ ta meã namaã itacua۳x. Natürü yíxema chixri namaã icuáxe ega noxretama tümame۳իŕՓ͑ǣŕի̲ǣӕ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ muxüۡma tümame۳իŕՓ͑ǣŕի̲ǣӕфӥ ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta chixri namaã itacua۳x. 11ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲̲ľ% namaã ipecua۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲pexme۳xwa ͑ǣŕի̲իüۡ i ñoma i naãne i chixexüۡwa, ¿rü texé tá pexme۳իǣӕҡ͑իӥɗ͑ǣŕ̲ aixcüma mexüۡ ɗҽӕЙ͑%фӥɗիɥիüۡ? 12ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲̲ľ%̲͑% ipecua۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑Йľի͑%իüۡ i ñoma i naãnewa, ¿rü ñuxãcü tá pexna ͑͑ի%ɗЙľËȍɗËɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa? 13ॸ—Taxucürüwama i wüxi i duüۡxüۡ rü nataxrearü coriã۳x. Erü wüxi i norü corichi rü tá naxai, фӥ͑ǣŕ̲ҡΎфӥҡ nüxüۡ nangechaüۡ. Rü e۳xna wüxica۳x rü tá ̲ľ%͑ЙӕфËӥфӥ͑ǣŕ̲ҡΎфӥҡ͑ӥիüۡ naxo. Rü pema rü taxucürüwama Tupanaca۳իЙľ̲իŕľǣЙľфӥ ĀɥŕфӕǣӕիɗËҡ̲Йľфӥիɥ͑ӥŕǣӕ —ñanagürü ga Ngechuchu. 14ॸNatürü ga yema Parichéugü rü poraãcü norü Āɥŕфӕǣӕ̲͑фӥիɥ͑ӥŕ. Rü yemaca۳x Ngechuchuxüۡ nacugüe ga yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣǣӕիüۡma ga yema ore. 15ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Ьľ̲͑ɗիɥɗ duüۡxüۡgüpe۳իľՓ̲ľ%Йľ̲իŕ͑ľҡիüۡ, natürü Tupana pexüۡ nacua۳x na ҧacügu Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. Rü woo duüۡxüۡgü pexüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ16

196

nicua۳xüüۡgü naxca۳իɗ͑ǣŕ̲Йľիӥիüۡ, ͑ҡӥфӥҽӕЙ͑фӥ͑%ŕՓnangu۳x i ͑ǣŕ̲—ñanagürü ga Ngechuchu. ҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ rü ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ ya Tupanachiga 16ॸRü

yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü: —Noxri nayexma ga Tupanaãrü ̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃĀӕüۡxüۡgüxüۡ ngu۳իŕŕիüۡ, rü yema ngu۳իŕŕҡľǣ͑ӕիËӥ̲üۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü duüۡxüۡgüxüۡ namaã ngu۳իŕŕիüۡ. Natürü yexguma Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ ínguxguwena, rü marü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ chixuchiga i Tupanaãrü ore i mexüۡ i ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ. Rü ñu۳xma rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü ЙΎф%Ëӥ͑ӥǣӥ͑ЙΎфľիŕŕ͑ ‫ ڟ‬a Tupana ãŕ۳xgacü yachocuxücۡ a۳x i ngŕm ɞɗիɥիüۡwa. 17ॸ—Naxüۡpa na yanguxüۡ i Tupanaãrü mugü rü woo wüxi i mu i íramarexüۡ ֆɗիɥǣӕ, rü naguxchaxüchi na iyanaxoxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. Natürü ɗիËӥ̲͑фӥҡӕիËȍ̲ŕ͑ɗիɥ͑ iyanaxoxüۡ i ñoma i naãne rü guxüۡma i ͑ǣŕ̲ĀիӡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ. ͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑%͑͑ǣәľիŕŕҡľ͑ҡ̲ namexüۡ na texé tümamaxüۡ ítáxüۡ (Mt 19.1-12; Mr 10.1-12) 18ॸ—ͮǣŕիǣӕ̲Փӥիɗֆֆҡӥɞҡma۳xgu

фӥ͑ɥɗ͑ǣľ̲%͑ի%ma۳xgu rü Tupanape۳xewa rü pecadu naxü. Rü texé ֆֆɞիľ̲͑ǣɥ̲%%̲իŕɗՓӥիɗɗ͑ǣľɗ ͑ǣɥҡľ͑ǣɥիüۡ íta۳xcü, rü Tupanape۳xewa rü tüma rü ta pecadu taxü. ֤ҡӥǣ̲ӕ%фӥĀɥŕфӕã۳xüۡchixüۡchiga rü Dácharuchiga 19ॸ—Nayexma

ga wüxi ga yatü ga ̲ӕ%фӥĀɥŕфӕã۳xüۡchixüۡ ga guxüۡguma

̲ľիŕËȍɗիüۡ ga naxchirugu icu۳xüۡ. Rü guxüۡ ga ngunexüۡǣӕфӥ̲ľիŕËȍɗիüۡ ga peta naxü. 20ॸ—Rü nayexma ta ga wüxi ǣֆҡӥǣ͑ǣľфӥĀɥŕфӕãc‫ ڟ‬ü ga Dácharugu ãŕg‫ ڟ‬acü. Rü narüxoxone, rü guxüۡguma yema Āɥŕфӕã۳xüۡchixüۡpataa۳xwa ñaxtüanewa nayarütooxüۡ. 21ॸ—Rü guma Dácharu rü ͑͑͑ǣΦիËȍüۡ ǣֆľ̲Υ͑ҡӥËȍɗǣ ֆľ̲ֆҡӥǣĀɥŕфӕã۳xüۡchixüۡãrü mechawa rüyiiixüۡ. Rü naxca۳ի͑իɥǣ airugü, rü nanawearü o۳xriã۳xgü. 22ॸ—Rü wüxi ga ngunexüۡ nayu ga guma ngearü Āɥŕфӕãc‫ ڟ‬ü, фӥĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥфӥĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa nanagagü na wüxiwa Abráüۡmaã nayexmaxüۡca۳x. Rü nayu ta ǣֆľ̲ֆҡӥǣĀɥŕфӕã۳xüۡchixüۡ, rü inayata۳xgü ga duüۡxüۡgü. 23ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ nachica i Tupana n۳g۳oxogüxüۡ nagu poxcuxüۡՓ͑իӡǣֆľ̲ֆҡӥǣ Āɥŕфӕã۳xüۡchixüۡ rü yéma poraãcü ngúxüۡ ninge. ѠӥĀիӡ͑Āӕ, rü yaxüۡgu Abráüۡxüۡ nadau na Dácharumaã wüxiwa nayexmaxüۡ ǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa. 24ॸ—Rü yexguma ga yema yatü ga Āɥŕфӕã۳xüۡchichiréxüۡ rü aita naxü rü ñanagürü: “Pa Ϙ۳ xi Pa Abráüۡx, ¡cuxüۡ‫ڟ‬ changechaüۡtümüüۡ, rü nuã namu ya Dácharu na dexámaã nügü yawaixpe۳xeme۳իŕ%Ëӥ̲ËȍΎիüۡ yanawaixpe۳xearü conüãx‫ ڟ‬üۡca۳x! Erü poraãcü choxü‫ ۡڟ‬nangu۳իɗ͑ӕ%ӥիӥՓٚ, ñanagürü. 25ॸ—Natürü Abráüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: “Pa Chaunex, ¡nüxna nacua۳xãchi na taxuüۡma cuxüۡ‫ ڟ‬taxuxüۡ ga yexguma cumaüۡxgu! Natürü Dácharu rü poraãcü chixexüۡ nüxüۡ naxüpetü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ16ٍॷ17

197

ñu۳xma rü nuã mexüۡՓ͑͑ǣŕի̲, rü ‫ ڟ‬a poxcuchicawa ngúxüۡ cuma rü ngŕm quinge. 26ॸ—Rü ñu۳իӡËȍɗ͑͑ǣŕի̲ɗ wüxi i taxüchixüۡ i ngatexüۡ i tórü ngãxüۡwa üxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ega ‫ ڟ‬ɥիËȍüۡgu, rü númacüۡ۳ãx۳ ngŕ̲ ‫͑ ڟ‬իɥ. Rü woo taxucürüwama ngŕ̲ ‫ ڟ‬acüۡ۳ãի۳ ͑ә̲ɥիËȍüۡgu rü ngŕm ҡիӕËӥфӥՓ̲͑ә̲͑իɥٚ, ñanagürü. 27ॸ—Rü yexguma ga yema yatü ga Āɥŕфӕã۳xüۡchichiréxüۡ rü ñanagürü: “Cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ, Pa Ϙ۳ xi, Pa Abráüۡx, na chaunatüpatawa cunamuxüۡca۳x ya ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӥ Dácharu. 28ॸ—Erü ngŕ̲ ya wüxime۳ŕx۳ pü۳իֆËȍӕľ͑ľŕǣӥ. Rü chanaxwa۳xe na namaã nüxüۡ na yanaxuxüۡca۳x na tama nuã ñaã poxcuchica i poraãcü choxü‫ۡڟ‬ ínangúxüۡՓ͑իɥիüۡca۳իٚ, ñanagürü. 29ॸ—Natürü ga Abráüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: ٘æӕľ͑ľŕǣӥ͑ӥիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ ҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ rü yema ore ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü ümatüxüۡ. Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Ύфľǣ͑͑իɥ͑ӥŕիüۡٚ, ñanagürü. 30ॸ—Rü yexguma ga yema ֆҡӥǣĀɥŕфӕã۳xüۡchichiréxüۡ rü Abráüۡxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: ٘ͮǣŕ̲%Ëӥ, Pa Ϙ۳ xi, Pa Abráüۡx, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i ‫ ڟ‬ӡիǣӕфӥ̲͑%͑ӥիüۡ yuchiréxüۡ ngŕ̲ yanaxuxgu, rü chi nüxüۡ narüxoe i nacüma i chixexüۡٚ, ñanagürü. 31ॸ—Natürü Abráüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: ٘ͮǣŕիǣӕ̲ҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ ֆľ̲ΎфľǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ rü yema ore ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü ümatüxüۡ, rü woo chi wüxi i marü yuwa írüdaxüۡ i duüۡxüۡ ‫ ڟ‬ӡիǣӕ, rü namaã nüxüۡ yanaxuxgu ngŕ̲

i ore, фӥҡ%ӡËȍɗ̲͑ӥիü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥǣӥٚ, ñanagürü. ͮի%ӡËӥ̲͑ɗիɥ͑ЙľËĀӕǣӕɗ͑ǣӕիüۡ (Mt 18.6-7, 21-22; Mr 9.42)

17

1ॸRü

Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüxüۡ ñanagürü: —Rü guxüۡǣӕҡ̲͑͑ǣŕի̲ɗҧacü i duüۡxüۡgüxüۡ pecaduã۳իŕŕիüۡ. Natürü wüxi i ngechaüۡ tá tümaca۳ի͑ɗիɥֆֆɞիľ̲ĀӕüۡիŕֆҡΎǣӥիüۡ pecadugu nguxŕŕի‫ ڟ‬ŕ. 2-3ॸ—Rü tümaca۳x rü

͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥ͑ҡӥ̲͑ի%Փ yangacuchixüۡ ya wüxi ya nuta ya tacü rü ͑ǣŕ̲%ËӥҡիҡӥՓҡӥիüۡ na itáexüۡ naxüۡpa ͑ЙľËĀӕǣӕҡ͑͑ǣӕիŕŕիüۡ i wüxi i chorü duüۡxüۡ. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ Йľիӕ%ŕǣӥɗЙľ̲ի! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ Ëӕľ͑ľŕËȍɗիľիüۡ cumaã ü۳xgu rü ¡meã naxuxcu۳իŕ! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ naxoxgu i nacüma i chixexüۡ rü ¡nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ ɗ͑ǣŕ̲! 4ॸ—Rü woo 7 e۳xpü۳xcüna chixexüۡ cumaã naxü۳xgu i wüxi i ngunexüۡgu, rü 7 e۳xpü۳xcüna cuxna yacaxgu na nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ cungechaüۡxücۡ a۳x, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիü‫ ۡڟ‬nüxüۡ cungechaüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. Ñuxãcü tapora ega yaxõxgu

norü ngúexüۡgü ga norü orearü uwa namugüxüۡ rü ñanagürügü: —Pa Corix, ¡toxüۡ rüngüۡիŕŕ͑ֆľիľф%Ëӥ ҡֆիΥǣӥիüۡca۳x! —ñanagürügü. 6ॸRü yexguma ga Cori ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ ga norü ngúexüۡgü: —Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓΎΎ͑իɞфիӥËȍɗǣӕɗЙľфӥ Υ, фӥĀ͑ɥфӥËȍɗЙľǣ͑իɥ͑ӥľǣ ñapegügu: “¡Cugü nabe۳x i nuã rü taxtüchiügu cugü yato!͖ٚЙľǣӥǣӕ, rü chi pega ͑իɥ͑ӥ. 5ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ17

198

Wüxi i ngüۡիŕŕфӕüۡãrü puracüchiga 7ॸ—ͮǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗľɗЙľҡ͑ӥՓ rü tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӕɗՓӥիɗɗҡӥ̲%фӥ duüۡxüۡ ɗҡӥ̲%͑ľՓ͑ľӡիüۡ i puracüwa rü e۳xna carneruarü dauwa, rü tama nügüca۳xira naxüwemü. 8ॸ—Natürü norü corixüۡիɥф͑իӥՓľ̲ӥ͑͑Ëȍɗ¡ӥիüۡca۳x rü naxaxexüۡca۳x, rü nüma rü yixcama nachibü. 9ॸ—Ѡӥ͑ΎфӥËΎфɗфӥҡ̲̲Ύիŕ nüxna naxã na naxüwemüãxüۡca۳x, erü ՓΎľҡ̲͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ͑ΎфӥЙӕфËӥɗ ͑ǣŕ̲͑ΎфӥĀӕüۡxüۡ. 10ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡЙɗիɥǣӥɗЙľ̲ի. Erü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑Йľիüۡ ӥիŕŕիüۡիɥËҡ̲Йľիü۳xgu, rü penaxwa۳xe i pegü ñaperügügü: “Puracütanüxüۡ i taxuwama mexüۡ ҡɗիɥǣӥ, ľфӥ͑ǣŕ̲͑Փҡӥիüۡ namuxüۡիɥËҡ̲͑ɗիɥɗҡɗ͑ǣӕիŕŕիüۡٚ,

ñaperügügü —ñanagürü ga Ngechuchu.

yema yatügü. 15ॸNatürü natanüwa rü nayexma ga wüxi ga Ngechuchuca۳x taeguxüۡ ga yexguma marü nügü nada۳u۳xgu ga naxca۳x na yataanexüۡ. Rü tagaãcü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡchigü. 16ॸRü Ngechuchupe۳xegu nanangücuchi rü ̲Ύիŕ͑ӥի͑͑ի%. Rü yema yatü rü Chamáriaanecüۡ۳ãի۳ ͑ɗիɥ. 17ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü: —¿Taux e۳xna i 10 chire۳իЙɗիɥǣӥիüۡ na pexca۳x Ëȍֆҡ͑ľիŕŕǣӥիüۡ? ‫ͮع‬ǣŕիüۡǣӥ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ9 i yatügü? 18ॸ—¿Rü ñaã to i nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡիɥËҡ̲͑ɗիɥ itaeguxüۡ na Tupanaxüۡ yacua۳xüüۡxüۡca۳x? —ñanagürü. 19ॸRü yexguma rü guma yatüxüۡ ñanagürü: —‫ؽ‬ʊ͑Ëȍɗфӥɞɥիӡ! Cuxca۳x nitaane, ľфӥËӕֆիΥ —ñanagürü. ͵ӕի%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕֆ Tupana na ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ (Mt 24.23-28, 36-41)

ͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑͑ľŕիŕŕǣ10 ga yatügü ga chaxüneãxgüxüۡ 11ॸѠӥֆľիǣӕ̲̲͑ǣӕֆիӡիǣӕǣ Ngechuchu ga Yerucharéüۡwa na ͑իӡիüۡ, rü Chamáriaane rü Gariréaane nügümaã íxüyexüۡwa naxüpetü. 12ॸRü ֆľիǣӕ̲Փӥիɗǣɥ%͑ľի%ËӥՓ nanguxgu, rü yexma nape۳xegu nayayi ga 10 ga yatügü ga chaxünemaã ićaaweexüۡ. Rü yaxüۡgu nüxü‫ ۡڟ‬nachigü. 13ॸRü tagaãcü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Ngechuchux, Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ¡cuxü‫ۡڟ‬ tangechaüۡtümüüۡgü! —ñanagürügü. 14ॸRü yexguma Ngechuchu nüxüۡ da۳u۳xgu, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Yéa paigüxüۡtawa Йľիɥ, rü nüxüۡ pegü peyawe۳xgü!

—ñanagürü. Rü yexguma namagu ͑իɥֆ͑ľ, rü naxca۳x nitaanetanü ga

20ॸRü

Parichéugü rü Ngechuchuna nacagü, rü ñanagürügü: —‫͵ع‬ӕիǣӕҡ͑ɗիɥ na yangucuchixüۡ ya Tupana na ãŕ۳xgacü ֆɗɥիücۡ a۳x i núma? —ñanagürügü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Norü nguchiga ya Tupana rü tama wüxi i ҧacü i nüxüۡ idauxüۡrüüۡ ͑ɗիɥ. 21ॸ—Rü taxuacüma ñaperügügü: ٘ġ͑ɗիɥٚ, rü e۳ի͑٘Ǿӕ͑ɗիɥٚ, ñaperügügü. Erü marü petanüwa nangu ya Tupana na ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡca۳x —ñanagürü. 22ॸRü yexguma norü ngúexüۡgüxüۡ ñanagürü: —Rü tá pexca۳x ínangu i ngunexüۡ i nagu poraãcü tá choxüۡ pedaugüchaüۡxüۡ woo wüxi i paxaãchica۳իҡ̲ֆɗիɥǣӕ. Natürü ҡ%ӡҡ̲ËȍΎիüۡ ЙľĀӕǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲. 23ॸ—Rü duüۡxüۡgü rü tá ñanagürügü pexüۡ:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ17ٍॷ18

199

٘ġ͑ɗիɥֆæфɗѸҡӕٚ, rü e۳xna, “Gua ͑ɗիɥֆæфɗѸҡӕٚ, ñanagürügü tá. Natürü Йľ̲ի‫ؽ‬фӥҡ%ӡҡ̲͑ӥիü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥ, rü ҡ%ӡҡ̲͑ՓľЙľфӥիɥ! 24ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ íchanguxgu i choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, фӥՓӥիɗɗ%ŕ̲Ëӥɗ guxüۡãneguma baxixüۡrüüۡ ҡËȍɗիɥ. 25ॸ—Natürü noxri rü tá poraãcü ngúxüۡ chinge, rü ñoma i naãnecü۳ۡãx۳ i duüۡxüۡgü i ñu۳ի̲̲իŕիüۡ rü tá choxüۡ naxoe. 26ॸ—Rü yexgumarüüۡ ga duüۡxüۡgü na Ëȍɗիфɗ̲իŕիüۡ ga yexguma Noŕ ‫ ڟ‬maüۡxgu, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡËȍɗիфɗ̲͑իŕɗ duüۡxüۡǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ɞËȍ͑ǣӕիǣӕɗ choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ. 27ॸ—Rü ga duüۡxüۡgü ga yexguma rü nachibüe, rü naxaxegü, rü nixãma۳xgü, rü nixütexacügü ñu۳xmata nawa nangu ga yema ngunexüۡ ga Noŕ ‫ڟ‬ naweüۡgu nagu ixüexüۡ. Rü ínangu ga mucü ga taxüchicü, rü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü nayue. 28ॸ—Rü yexgumarüüۡ ta nangupetü ga yexguma nuxcümaüۡcü ga Lox maüۡxgu. Rü duüۡxüۡgü rü nachibüe, rü naxaxegü, rü norü yemaxüۡca۳x nataxegü, rü namaã nataxegü, rü nixüanegü rü nitoegü, rü nixüpatagü. 29ॸ—Natürü yexguma Lox ɗիӡիǣӕ͑Փǣǣӕ̲ɥ%͑ľǣæȍΎĀΎ̲, фӥĀիӡՓ͑фӥֆɗǣӥիӥǣ͑իɥËȍɗ͑ľ, rü nanadai ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü. 30ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta ͑͑ǣӕЙľҡӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ɞËȍ͑ǣӕիǣӕɗ choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ. 31ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgu rü texé ҡ̲ҡӥ̲ЙҡфӥɗիľЙľՓ͑ǣŕի̲ǣӕ, rü tama name i tümapatagu tayangaxi ͑ҡӥ̲%фӥ͑ǣŕ̲իüۡgü tayatoxüۡca۳x. Rü ҡľիŃֆҡӥ̲%͑ľՓ͑ǣŕի̲իŕ, rü tama name i tümapataca۳x tataegu na ҧacü

‫ ڟ‬a tayayaxuxüۡca۳x. 32ॸ—Rü nüxna ngŕm pecua۳ի%Ëȍɗľǣ͖ӕի%Ëӥ͑ǣɥիüۡ na naxüpetüxüۡ ga Lox nama۳x ga na nayuxüۡ, ǣֆľիǣӕ̲͑ǣɥǣӥՓľ̲ nada۳u۳xgu. 33ॸ—Erü yíxema tügü ̲իŕËȍիŕŕËȍüۡիŕфӥҡɗҡֆфӥҡիӕ, natürü yíxema chauxca۳x yuxe rü aixcüma tá tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 34ॸ—Rü pemaã nüxüۡ chixu фӥ͑ǣŕ̲Ëȍӥҡիüۡgu rü wüxi i ͑ǣӥфӥËфľՓҡ͑͑ǣŕի̲ǣӥɗҡիфľɗ duüۡxüۡgü. Rü wüxi tá niga, фӥ͑ǣŕ̲ҡΎ ‫ ڟ‬a nata۳x. 35ॸ—Rü taxre i rü tá ngŕm ۡ ngexügü tá nügümaã ínacaegü. Rü wüxi ‫ ڟ‬a nata۳x. ҡ͑ɗǣфӥ͑ǣŕ̲ҡΎфӥҡ͑ǣŕm 36ॸ—Rü taxre i yatügü rü wüxi i ͑%͑ľՓҡ͑͑ǣŕի̲ǣӥ. Rü wüxi tá ‫ ڟ‬a nata۳x ͑ɗǣфӥ͑ǣŕ̲ҡΎфӥҡ͑ǣŕm —ñanagürü ga Ngechuchu. 37ॸRü yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgü, rü Ngechuchuna nacagü, rü ñanagürügü: —Pa Corix, ‫͑ع‬ǣľիҡҡ͑ɗիɥ i nangupetüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ quixuxüۡ? —ñanagürügü. Rü nüma ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Duüۡxüۡgü rü tá chauxca۳x nangutaque۳xegü ñoma ŕիËȍǣӥ͑Փľ̲ӥca۳x ngutaque۳xexüۡrüüۡ —ñanagürü. Cua۳xruüۡ ga ngecü ga yutecügu rü ãŕ۳xgacügu ixuxüۡ

18

1ॸRü

Ngechuchu rü wüxi ga to ga cua۳xruüۡxüۡ namaã nixu na ֆľ̲Փ͑͑ǣәľիŕŕ%իüۡca۳x na ñuxãcü nanaxwa۳xexüۡ na taguma nüxüۡ nachaueãcüma guxüۡguma ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ. 2ॸRü ñanagürü nüxüۡ ga norü ngúexüۡgü: —ՠӥիɗǣɥ%͑ľՓ nayexma ga wüxi ga ãŕ۳xgacü ga tama Tupanaxüۡ ngechaüۡxüۡ rü taxúexüۡma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ18

200

cuáxchaüۡxüۡ. 3ॸ—Ѡӥǣӕ̲ɥ%͑ľՓҡ̲ iyexma ga wüxi ga nge ga yutecü. Rü guxüۡguma yema ãŕ۳xgacüxüۡtawa ɗիӡŕËȍ͑͑ǣɥիüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x, rü na ͑ǣɥфӥӕՓ͑ӥ͑͑ǣɥիüۡ ínapoxüۡxüۡca۳x. 4ॸ—Rü muŕ۳xpü۳իËӥ͑ֆŃ̲ɗիӡӡիüۡ, natürü yema ãŕ۳իǣËӥфӥҡ̲͑ǣɥիüۡ narüngüۡիŕŕËȍüۡ. Natürü düxwa nagu ͑фӥիɥ͑ӥǣֆľ̲ãŕ۳իǣËӥфӥ͑%ŕՓ ñanagürü: “Choma rü tama Tupanaxüۡ changechaüۡ, rü taxúexüۡma chacuáxchaüۡ. 5ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ËȍΎիüۡ na nachixeweechaxüۡca۳x i ñaã nge, rü ͑ΎիҡËӥ̲ҡ͑ǣɥիüۡ charüngüۡիŕŕ͑ tama yeüۡcürü choxüۡ nachixeweechaxüۡca۳իٚ, ñanagürü. 6ॸRü Cori ga Ngechuchu rü ñanagürü: —֤ľ̲͑ɗիɥǣ͑ΎфӥΎфľǣֆľ̲ ãŕ۳xgacü ga chixexüۡ. 7ॸ—¿Taux e۳xna i Tupana rü paxa tüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ ya yíxema duüۡիŕֆҡӥիüۡ yadexechixe i ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍӥҡËӥфӥ͑ǣӕ͑ľËӥфӥ͑Ύфӥ ngüۡիŕŕca۳x nüxna tacaxgu i tümaãrü ֆӕ̲ӥիŕՓ? 8ॸ—Rü pemaã nüxüۡ chixu rü Tupana rü paxatáma tüxüۡ narüngüۡիŕŕ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑ի%фӥ͑ә̲ ËȍիӡիǣӕɗËȍΎ̲ɗҽӕЙ͑ͮ͑ľ͑ duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, ¿rü ñuxre i duüۡxüۡgü i ɗիËӥ̲ֆիΥǣӥիüۡxüۡ tá ichayangau i ñoma i naãnewa? —ñanagürü ga Ngechuchu. Cua۳xruüۡ ga Parichéugu ixuxüۡ rü ĀɥŕфӕфӥĀľфӕüۡgu ixuxüۡ 9ॸRü

Ngechuchu rü to ga ore ga cua۳xruüۡxüۡ nixu naxca۳x ga ñuxre ga duüۡxüۡgü ga nügü icua۳xüüۡgüxüۡ rü tama togüxüۡ cuáxchaüۡgüxüۡ. 10ॸRü ñanagürü: —Taxre ga yatü rü tupauca ga

taxüۡ͑ľՓ͑ֆֆӕ̲ӥիŕǣӥ. Rü wüxi rü ЬфɗËȍŃӕ͑ɗիɥ, rü yema to rü wüxi ga yatü ga Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ ͑ǣɥիüۡ dexüۡ ͑ɗիɥ. 11ॸ—Rü yema Parichéu rü yexma nachi, фӥ͖%%Ëӥ͑ֆӕ̲ӥիŕ: “Pa Tupanax, ̲ΎիŕËӕի͑Ëȍի%ľфӥ tama togü i duüۡxüۡgürüüۡ Ëȍɗիɥ. Rü tama ‫ ڟ‬x, фӥҡ̲͑ǣŕ̲фüüۡ togürüüۡ changɥta۳ taxüۡ i chixexüۡ chaxü rü e۳xna wüxi i nge i ãtecümaã ichape. Rü bai i ñaã yatü i Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ dexüۡrüüۡ Ëȍɗիɥ. 12ॸ—Choma rü guxcü ya yüxügu rü taxree۳xpü۳xcüna chaxaure rü ҡ̲ËȍËȍɗ¡ӥ͑ËӕǣӕËȍфӥիɥ͑ӥիüۡca۳x. ѠӥËȍΎфӥĀɥŕфӕՓфӥǣӕիüۡguma meã Ëӕի͑Ëȍ͑ի%ɗ͑ǣŕ̲Ëӕի͑ӥիüۡٚ, ñanagürü. 13ॸ—Natürü ga guma yatü ga Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ decü, rü yaxüۡgu narüxã۳ӡ۳x. Rü namuüۡ ǣĀիӡ na nadawenüxüۡ, rü yema norü ngechaüۡmaã nügüremügu nayayauxãchi, rü ñanagürü: “Pa Tupanax, ¡Cuxüۡ‫ ڟ‬changechaüۡtümüüۡ! Erü wüxi i pecaduãx‫ ڟ‬üۡ Ëȍɗիɥٚ, ñanagürü ga guma yatü. 14ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x pemaã nüxüۡ chixu rü guma yatü ga Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ decü rü yexguma napataca۳x nataegugu rü Tupanape۳xewa rü ̲ľËӥ͑ɗիɥ. Natürü yema Parichéu rü ҽӕЙ͑фӥҡ̲̲͑%͑ҡ%ŕ. Erü texé ya tügü írütaxe rü Tupana tá tüxüۡ ͑ի%͑ľիŕŕ. Natürü texé ya tügü írüxíraxe rü Tupana rü tá tüxüۡ nicua۳xüüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. Ngechuchu rü meã buã۳xgüxüۡ nayaxu (Mt 19.13-15; Mr 10.13-16)

yéma Ngechuchuxüۡtawa tüxüۡ tagagü ta ga buã۳xgü na tüxüۡ ֆ͑ǣΥǣӥËȍɗǣӥիüۡca۳x. Natürü yexguma 15ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ18

201

norü ngúexüۡgü yemaxüۡ dauxgügu rü tüxüۡ ningagü ga guxema tümaxãcüegü Ngechuchuxüۡtawa tüxüۡ gagüxe. 16ॸNatürü Ngechuchu rü nügüxüۡtawa tümaca۳x naca ga guxema buã۳xta rü ñanagürü norü ngúexüۡgüxüۡ: —Chanaxwa۳xe i chauxüۡҡՓ͑իɥɗ buxüۡgü. ‫ؽ‬Ѡӥҡ%իӢɗ͑ӥի͑penachu۳xuxüۡ! Erü Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa rü tümaca۳ի͑ɗիɥֆֆɞիľ̲͖%¡ӕիüۡgürüüۡ ɗիɥǣӥիľ. 17ॸ—Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü texé ya tama wüxi i buxüۡrüüۡ Tupanaxüۡ yaxúxe na tümaãrü ãŕ۳xgacü ͑ֆɗɥիüۡca۳x, rü tagutáma nagu taxücu i Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa —ñanagürü ga Ngechuchu. ՠӥիɗǣֆҡӥǣĀɥŕфӕã۳xüۡchicü Ngechuchumaã nidexa (Mt 19.16-30; Mr 10.17-31) 18ॸRü

wüxi ga yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacü rü Ngechuchuna naca rü ñanagürü: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡ ya Mecüx, ¿ҧacü tá chaxüxüۡ na chanayaxuxüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ? —ñanagürü. 19ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ ٘ͅľËӥ͖ٚËӕфӥǣӥ choxüۡ? ƄфӥҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ɗիɥֆ ̲ľËӥɗիɥËӥ, rü nataxuma i to i mecü ɗիɥիüۡ. 20ॸ—Cuma nüxüۡ cucua۳x i Tupanaãrü mugü i ñaxüۡ: ٘‫ؽ‬ҽ%ӡҡ̲͑ɥɗ͑ǣľ̲%ɗËӕЙľ, rü ҡ%ӡҡ̲Ëӕ̲ŕҡ, фӥҡ%ӡҡ̲ ‫ ڟ‬ax۳ , фӥҡ%ӡҡ̲ĀΎфիüۡ cungɥta۳ quixu i togüchiga, rü tümaga ͑իɥ͑ӥֆËӕ͑ҡӥфӥËӕľ!ٚ ñaxüۡ. 21ॸRü yexguma ga guma yatü rü ñanagürü Ngechuchuxüۡ: —Woetama ËȍΎфӥ¡ӕËӥ̲̲ľ%̲Ëȍֆ͑ǣӕիŕŕɗ guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥɗ͑ӥիüۡ quixuxüۡ

—ñanagürü. 22ॸRü yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ Ngechuchu rü ñanagürü: —Wüxixicatama cuxü‫ ۡڟ‬nataxu, фӥ͑ǣŕ̲ ͑ɗիɥ̲͑͑%Ëӕҡիľիüۡ i guxüۡma i curü ͑ǣŕ̲իüۡgü rü togü i ngearü ͑ǣŕ̲իüۡãx۳ güxüۡna na cunaxãxüۡ i curü natanü, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡËӕիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗËӕËȍɗËɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa. Rü ñu۳իӡËȍɗ̲фӥ̲͑ľɗ ËȍΎՓľËӕфӥիӡ—ñanagürü. 23ॸNatürü yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣǣӕ̲ֆҡӥфӥ poraãcü inayarümaãchi, yerü namuãrü Āɥŕфӕã۳xüۡchi. 24ॸRü yexguma Ngechuchu nüxüۡ da۳u۳xgu ga ñuxãcü na nangechaüۡxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ ga norü ngúexüۡgü: —Naguxchaxüchi tá ͑ɗիɥ͑ҽӕЙ͑ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa na yachocuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕã۳xüۡchigüxüۡ. 25ॸ—Rü dücax, wüxi i cameyu rü ҡիӕËӥфӥՓ̲ՓӥիɗֆӕËӕ̲իŕҡӥՓ naxüpetü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ɗիɥɗ wüxi i duüۡxüۡ ɗĀɥŕфӕã۳xüۡchixüۡ rü taxucürüwama Tupana ãŕ۳xgacü ɞɗիɥիüۡwa nixücu [ľǣ͑ΎфӥĀɥŕфӕǣӕ̲ ͑իɥ͑ӥǣӕфӥҡ̲ֆիΥΥǣӕ—ñanagürü.] 26ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ duüۡxüۡgü rü ñanagürügü: —¿E۳xna texé tá ya nayaxúxe i maxüۡ i taguma gúxüۡ? —ñanagürügü. 27ॸRü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ: —Duüۡxüۡgü rü ҡիӕËӥ̲͑ӥǣӥ̲͑իŕŕ, natürü Tupanaãxü‫ ۡڟ‬rü natauxcha na ̲͑իŕիŕŕ%իüۡ —ñanagürü. 28ॸRü Pedru ñanagürü Ngechuchuxüۡ: —Pa Corix, toma rü yéma tanawogü ga guxüۡma ga torü yemaxüۡǣӥ͑ËӕՓľҡфӥիɥիüۡca۳x —ñanagürü. 29-30ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ ga norü ngúexüۡgü: —Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü texé ya Tupanaca۳x

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ18ٍॷ19

202

tümapatana, rü e۳xna tümanatüna, rü e۳ի͑ҡӥ̲ŕ͑, rü e۳ի͑ҡӥ̲ŕ͑ľŕǣӥ͑, rü e۳ի͑ҡӥ̲ŕya۳xgüna, rü e۳xna tümama۳xna, rü e۳xna tümaxãcügüna ‫ ڟ‬ɗիӡիŕ͑ҽӕЙ͑%իüۡ‫ڟ‬ ngŕ̲ tapuracüxüۡca۳x, rü ñoma i naãnewa tátama poraãcü tanayaxu i tümaãrü natanü. ѠӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü tá ta tanayaxu i maxüۡ i taguma gúxüۡ —ñanagürü. Ngechuchu rü wenaxãrü nanaxunagü ga norü yuxchiga (Mt 20.17-19; Mr 10.32-34) 31ॸRü

Ngechuchu rü noxrüwama naxca۳x naca ga norü ngúexüۡgü, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ñu۳xma rü YerucharéüۡՓҡҡիɥ ‫ ڟ‬a yanguxücۡ a۳x i guxüۡma ga yema na ngŕm ore ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü ümatüxüۡ ga chauchiga. 32ॸ—Rü Yerucharéüۡcüã ۡ۳ x۳ i duüۡxüۡgü rü tá to ۡ ۡ i nachiüãnecüã۳ x۳ na choxüۡ namugü. Rü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü tá chaugu nidauxcüraüۡgü, rü tá chomaã naguxchigagü, rü tá chauchiwewa nacuaixgüe. 33ॸ—Rü tá choxüۡ nac۳uaixgü, rü yixcüra rü tá choxüۡ nima۳xgü. Natürü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡguwena rü tá wenaxãrü chamaxüۡ —ñanagürü. 34ॸNatürü yema norü ngúexüۡgü rü tama nüxüۡ nacua۳xgüéga ga na ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ ga yema ore ga namaã nüxüۡ yaxuxüۡ. Yerü poraãcü nüxü‫ ۡڟ‬naguxcha ga aixcüma nüxüۡ na nacua۳xgüxücۡ a۳x. ͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑͑ľիŕŕǣՓӥիɗǣ ngexetücü ga Yericúcüۡ۳ãx ۳ (Mt 20.29-34; Mr 10.46-52) 35ॸѠӥֆľիǣӕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕɥ%͑ľǣ

Yericúwa nguxchaüۡgu, rü yéma

namacüwawa narüto ga wüxi ga yatü ga ͑ǣľիľҡӥËӥǣĀɥŕruca۳x yéma iwémécü. 36ॸRü yexguma guma ngexetücü nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣ̲ӕիüۡma ga duüۡxüۡgü na yéma chopetüxüۡ, rü duüۡxüۡgüna naca ga ҧacü na ngupetüxüۡ. 37ॸRü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Ngechuchu ya Nacharétucüãۡ۳ x۳ nuã naxüpetü —ñanagürügü. 38ॸRü yexguma ga guma ngexetücü rü tagaãcü ñanagürü: —Pa Ngechuchux, Pa Dabítanüxüۡx, ¡cuxüۡ‫ڟ‬ changechaüۡtümüüۡ! —ñanagürü. 39ॸRü yema duüۡxüۡgü ga Ngechuchupe۳իľǣӕɥիüۡ, rü nanangagü ga na iyanangeáxücۡ a۳x. Natürü guma ngexetücü rü yexeraãcü tagaãcü ñanagürü: —Pa Dabítanüxüۡx, ¡cuxü‫ ۡڟ‬changechaüۡtümüüۡ! —ñanagürüama. 40ॸRü yexma nayachiãchi ga Ngechuchu, rü duüۡxüۡgüxüۡ namu na naxüۡtawa nagagüãxücۡ a۳x. Rü yexguma marü naxüۡtawa nanguxgu, rü guma ngexetücüna naca ga Ngechuchu, rü ñanagürü: 41ॸ—¿ӄacü i cunaxwa۳xexüۡ na cumaã chanaxüxüۡ? —ñanagürü. Rü guma ngexetücü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Pa Corix, chanaxwa۳xe na choxüۡ нӕɗĀӕËȍɗիŕŕիüۡ —ñanagürü. 42ॸRü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ —‫ؽ‬ʊĀӕËȍɗ! Rü marü cuxca۳ի͑ɗҡ͑ľľфӥËӕֆիΥ —ñanagürü. 43ॸRü yexgumatama nidauchi ga guma ngexetücü, rü Ngechuchuwe ͑фӥիӡ, rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡchigü. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga nüxüۡ daugüxüۡ ga yema ngupetüxüۡ rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü ta. Ngechuchu rü Zaquéuchiga

19

1ॸRü

Yericúwa nangu ga Ngechuchu, фӥǣӕ̲ɥ%͑ľǣӕ naxücu na nawa naxüpetüxüۡca۳x. 2ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ19

203

yéma nayexma ga wüxi ga yatü ga Āɥŕфӕã۳xüۡchixüۡ ga Zaquéugu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ͑ŕфӕǣֆľ̲ֆҡӥǣӥǣ Dumaãrü ãŕ۳xgacüca۳իĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ ideetanüxüۡ. 3ॸRü yema Zaquéu rü poraãcü nüxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ ga Ngechuchuxüۡ na nadauxüۡ na nüxüۡ nacuáxüۡca۳x. Natürü taxuacüma nüxüۡ nadau, ֆľфӥ̲͑ӕիӡËȍɗǣĀӕüۡxüۡgü, rü ñu۳իӡËȍɗ͑͑ӕիËȍ͑ľիüۡchi ga nümax. 4ॸRü

yemaca۳x Ngechuchupe۳xegu nayangu, rü namacüwawa wüxi ga ͑ɥǣӕ͑իɥ͑ǣӥ͑ͮǣľËȍӕËȍӕիüۡ nadauxüۡca۳x ga yexguma yéma naxüpetügu. 5ॸRü yexguma yéma naxüpetügu ga Ngechuchu, фӥĀիӡ nadau natüüۡՓǣǣӕ̲͑ɥ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Zaquéux, ¡paxa ‫ ڟ‬a! Erü cupatawa tá changu i ɞфӥիɥɗ͑ǣŕm ñu۳xma —ñanagürü. 6ॸѠӥЙիɞ͑фӥիɥǣ Zaquéu, фӥҡ%ŕ%Ëӥ̲ͮǣľËȍӕËȍӕիüۡ nayaxu. 7ॸRü yexguma yemaxüۡ nadaugügu ga duüۡxüۡgü, rü guxüۡma inanaxügüe ga Ngechuchuchiga na yadexagüxüۡ. Rü ñanagürügü: —¿Ñuxãcü i nüma rü wüxi i duüۡxüۡ i pecaduãx‫ ڟ‬üۡpatawa nangu? —ñanagürügü. 8ॸRü yexguma ga Zaquéu rü inachi rü ñanagürü Ngechuchuxüۡ: —Dücax, Pa Corix, choma rü ngearü Āɥŕфӕã۳xgüxüۡna tá chanaxã i ngãxüۡgu i guxü̲ۡɗËȍΎфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃҡӥիüۡ ËȍՓΎ̲ӥիŕŕ%Ëӥ̲ҡӥիü‫ ۡڟ‬changɥ ۳xgu, rü ãgümücüe۳xpü۳xcüna tá tüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣɥիüۡ Ëȍҡľǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ҡӥ̲%фӥĀɥŕфӕ —ñanagürü. 9ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Rü ñoma i ngunexüۡgu cupatawa nangu i maxüۡ i taguma gúxüۡ, erü cuma rü ta rü

Abráüۡrüüۡ ËӕֆիΥ. 10ॸ—Rü choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓËȍիӡ͑naxca۳x chayadauxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i iyarütauxexüۡ ͑Ëȍ̲͑իŕիŕŕիüۡca۳x —ñanagürü. Cua۳xruüۡ ǣĀɥŕфӕǣӕɗիӕիüۡ (Mt 25.14-30) 11ॸRü yoxni yema Ngechuchuarü ore ɗ͑իɥ͑ӥŕֆ͑ľǣĀӕüۡxüۡgü, rü Ngechuchu rü wüxi ga to ga ore ga cua۳xruüۡxüۡ namaã nixu, yerü marü Yerucharéüۡxüۡ ningaica, rü duüۡxüۡgü ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥЙիҡɞ͑͑ǣӕǣ Tupana na norü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡca۳x. 12ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nügüchiga nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: —Nayexma ga wüxi ga yatü ga taxüۡ ǣËΎфɗɗիɥËӥǣ nayaxucü ga ore na nachiüۡãneãrü ãŕ۳xgacüxüۡҡՓ͑իӡիüۡca۳x ga yaxüۡwa na yema ãŕ۳xgacü nüxüۡ unetaxüۡca۳x na ǣӕ̲͑Փ͑ľ͑իӡիüۡ͑ľǣɥ%͑ľ%фӥ ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡca۳x. 13ॸ—Rü yexguma ҡӕҡɗ͑իӡ%Ëȍɗǣӕ, rü naxca۳x nangema ga 10 ga norü duüۡxüۡgü. Rü ՓӥիɗËȍɗǣӥ͑͑ǣɥիüۡ naxã ga wüxitachinü ǣҡҡ͑ӥËӥǣĀɥŕфӕ. Rü ñanagürü nüxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ǣɥ̲%ЙľЙӕфËӥľфӥ͑ǣɥիüۡ Йɗ̲ӕիŕŕɗ͖%Āɥŕфӕ͖u۳xmatáta chataegu!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 14ॸ—Natürü yema ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgü rü naxchi naxaie ga guma cori. Rü yemaca۳x nawenaãma nayamugü ga ñuxre ga orearü ngeruüۡgü na nachiüۡãneãrü ãŕ۳xgacümaã nüxüۡ yanaxugüxüۡca۳x na tama nanaxwa۳xegüxüۡ na norü ãŕ۳xgacüxüۡ na ֆɗɥիüۡca۳x ga guma cori. 15ॸ—Natürü nachiüۡãneãrü ãŕ۳xgacü rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ19

204

͑ֆ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕ%̲ǣǣӕ̲ËΎфɗ. Rü ñu۳իӡËȍɗǣǣӕ̲ËΎфɗфӥ͑Ύфӥɥ%neca۳x nataegu na yéma ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡca۳x. Rü yexguma ínanguxgu rü naxca۳x nangema ga yema 10 ga norü duüۡxüۡgü ǣĀɥŕфӕ͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ naxãxüۡ, yerü nüxüۡ nacuáxchaüۡ ǣ͖ӕիфľËȍɗǣӥ͑ǣɥիüۡ na ֆ̲ӕիŕŕիüۡ ǣ͑ΎфӥĀɥŕфӕǣՓӥիɗËȍɗǣӥ ga yema norü duüۡxüۡgü. 16ॸ—Rü yema ͑ӥիɥфĀɥŕфӕ͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ naxãxüۡ rü norü corixüۡtawa nangu, rü ñanagürü: “Pa Corix, ËӕфӥĀɥŕфӕфӥ10 e۳xpü۳իËӥ͑͑ǣɥիüۡ Ëȍɗ̲ӕիŕŕٚ, ñanagürü. 17ॸ—Rü guma Cori ga yexwaca ãŕ۳xgacüxüۡ ingucuchicü rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: “Wüxi i mexüۡ i chorü duüۡxüۡ нӕɗիɥ. Maneca meãma namaã cupuracü i ͑ǣŕ̲ɞфիüۡ ɗĀɥŕфӕɗËӕի͑Ëȍի%իüۡ. Rü ñu۳xma rü 10ֆɥ%͑ľǣӥфӥãŕ۳xgacüxüۡ tá cuxüۡ Ëȍɗիɥիŕŕٚ, ñanagürü. 18ॸ—Rü yéma nangu ga to ga norü duüۡxüۡ, rü ñanagürü: “Pa Corix, ËӕфӥĀɥŕфӕфӥ wüxime۳ŕx۳ pü۳իËӥ͑͑ǣɥիüۡ Ëȍɗ̲ӕիŕŕٚ, ñanagürü. 19ॸ—Rü norü cori nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: “Cuma rü wüxime۳ŕx۳ pü۳իֆɥ%͑ľǣӥфӥ ãŕ۳xgacüxüۡ tá cuxüۡ Ëȍɗիɥիŕŕٚ, ñanagürü. 20ॸ—Rü yéma nangu ga to ga norü duüۡxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: “Pa Corix, ͖%ɗֆɗիɥɗËӕфӥĀɥŕфӕ. Rü ՓӥիɗֆĀľËȍӕǣӕ͑ǣɥիüۡ chanuque, rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ǣɥ̲%Ëȍ͑ǣӕիüۡ. 21ॸ—Yerü cuxca۳x chamuüۡ, erü wüxi i yatü i aüxüۡ нӕɗիɥ. ѠӥËӕ͑ֆӕիҡ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ҡ̲ Ëӕիфӥɗիɥիüۡ, rü cunayaxu i nanetüarü o i ngextá tama cuma ícutoexüۡՓٚ. 22ॸ—Rü yexguma ga guma ãŕ۳xgacü rü ñanagürü nüxüۡ:

“Wüxi i chorü duüۡxüۡ i chixexüۡ нӕɗիɥɗ cumax. ѠӥËӕфӥΎфľҡ̲͑ɗիɥɗËӕիüۡ ixuxüۡ na cuchixexüۡ. Marü nüxüۡ cucua۳xchire۳x ga na chaxaüxüۡ, rü chanayautanüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡ̲ËȍΎիфӥ ɗիɥիüۡ, rü chanayaxuxüۡ i nanetüarü o i tama choma ichatoxüۡ. 23ॸ—¿Natürü tü۳xcüüۡ tama bancugu choxü‫͑ ۡڟ‬ǣɥ̲% ‫ ڟ‬a choxü‫ۡڟ‬ cunguxüۡ ɗËȍΎфӥĀɥŕфӕ͑͑ǣŕm ͑ǣɥիüۡ ֆ̲ӕիŕŕǣӥիüۡca۳x, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ̲ӕËӥ͑ǣɥիüۡ na chayaxuxüۡca۳x i ͑ǣŕիǣӕ̲ɞËȍ͑ǣӕիǣӕ?͖ٚ͑ǣӥфӥ. yexguma ga ãŕ۳xgacü rü yema yexmagüxüۡmaã nüxüۡ nixu, rü ñanagürü: ٘‫ͮؽ‬ӥի͑͑ǣɥիüۡ Йľֆիӕɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕ, фӥ͑ǣŕ̲10ɗĀɥŕфӕ͑ӥիü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡna ͑ǣɥիüۡ pexã!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 25ॸ—Rü nümagü rü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: “Natürü, Pa Corix, nüma rü marü nüxüۡ‫ ڟ‬ɗ͑ǣŕի̲ɗ10ɗĀɥŕфӕٚ, ñanagürügü. 26ॸ—Rü guma ãŕ۳xgacü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: “Pemaã nüxüۡ chixu rü texé ya chauga ɥ͑ӥիŕфӥֆľիľфҡҡӥի͑Ëȍ͑ի%. ͮҡӥфӥҡľիŃֆҡ̲Ëȍӕǣɥ͑ӥիŕфӥҡ ҡӥի͑Ëȍ͑ֆիӕɗՓΎΎ͑ǣŕ̲ɞфիüۡ i tüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ. 27ॸ—Rü yema chorü uwanügü ga tama naxwa۳xegüxüۡ ga norü ãŕ۳xgacüxüۡ ͑Ëȍɗɥիüۡ, ¡rü nuã penagagü, rü nuã chope۳xegu peyaćai!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 24ॸ—Rü

Ngechuchu rü Yerucharéüۡgu naxücu (Mt 21.1-11; Mr 11.1-11; Cu 12.12-19)

yema ore ga cua۳xruüۡxüۡ yaxuxguwena ga Ngechuchu, rü ɗ͑ɗիӡËȍɗǣӥǣ֤ľфӕËȍфéüۡՓ͑͑իӡիüۡ. 29ॸRü yexguma marü nawa nangugüchaüۡǣӕǣǣӕ̲ɥ%͑ľǣӥǣ ´ľËȍǣӕŃфӥ´ľҡ͑ɗ%ǣϘфɞ¡ӕ͑ľËӥфӥ 28ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ19

205

Ma۳իЙӦ͑ľ%фӥ͑ǣɗË̲͑ֆľի̲ǣӥ͑ľ, rü Ngechuchu nanamu ga taxre ga norü ngúexüۡgü. 30ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —¡Gua ɥ%͑ľի%ËӥՓЙľիɥ! Ѡӥ͑ǣŕի̲ҡ͑ӥիüۡ peyangau i wüxi i cowaru i ngexwaca yaxüۡ ɗ͑ǣŕի̲͑ǣիüۡxüۡ i taguma texé natagu aunagüxüۡ. ‫ؽ‬ѠӥЙľֆՓŕիüۡ, rü nuã penaga! 31ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃЙľի͑ c۳axgu na ҧacüca۳իЙľֆՓŕիüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ cowaru, ¡rü tümamaã nüxüۡ pixu rü ñapegügü: “Torü Cori nanaxwa۳իľٚ, ñapegügü tüxüۡ! 32ॸѠӥֆŃ̲͑իɥǣֆľ̲ҡիфľǣ͑Ύфӥ ngúexüۡgü. Rü yexma nüxüۡ nayangau ga yema cowaru ga Ngechuchu namaã nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ. 33ॸѠӥֆľիǣӕ̲ֆՓŕիüۡgüãgu ga yema cowaru, rü norü yoragü rü yema ngúexüۡgüna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ ЙľֆՓŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ËΎՓфӕ? —ñanagürügü. 34ॸRü nümagü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Torü Cori nanaxwa۳xe —ñanagürügü. 35ॸRü Ngechuchuxüۡtawa nanagagü ga yema cowaru. Rü yema norü ngúexüۡgü rü norü gáuxüۡchirumaã nanatütagü. Rü ñu۳իӡËȍɗ Ngechuchuxüۡ ͑ҡǣӕ͑իӕ͑ǣӥիŕŕǣӥ. 36ॸRü duüۡxüۡgü rü Ngechuchupe۳xewa norü gáuxüۡchirumaã nayac۳h۳amagü ga nama. 37ॸѠӥֆľիǣӕ̲ɗ͑իӥǣӥ%ǣӕ͑ɞ͑իɥǣӥիüۡ ͑Փǣֆľ̲̲͑ǣϘфɞ¡ӕ͑ľËӥфӥ Ma۳իЙӦ͑ľՓֆфӥĀľիüۡ, rü guxüۡma ga yema duüۡxüۡǣӥǣֆիΥǣӥիüۡ ga nawe фӥիɥիüۡ фӥɗ͑͑իӥǣӥǣҡ%ŕ%Ëӥ̲ɗҡ͑ naxüexüۡ rü tagaãcü Tupanaxüۡ na yacua۳xüüۡgüxüۡ naxca۳x ga guxüۡma ga yema cua۳xruüۡgü ga taxüۡ ga nüxüۡ nadaugüxüۡ ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ ga Ngechuchu. 38ॸRü ñanagürügü: —̲ͮľիŕËȍɗֆĀҡΔфӥãŕ۳xgacü ya Tupana núma namucü. ‫ؽ‬ѠӥЙľҡ%ŕǣӥ, Pa

ġիӡËüã۳ۡ x۳ . Rü nüxüۡ picua۳xüüۡgü ya Tupana! —ñanagürügü. 39ॸRü yéma duüۡxüۡgütanüwa nayexmagü ga ñuxre ga Parichéugü. Rü ñanagürügü Ngechuchuxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ‫֤͑ؽ‬ǣǣӥɗ͑ǣŕ̲ ËӕՓľфӥիɥիüۡ i duüۡxüۡgü na yanachianegüxücۡ a۳x! —ñanagürügü. 40ॸNatürü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Pemaã nüxüۡ chixu rü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗiyanangea۳xgügu i ñaã duüۡxüۡgü, rü daa nutagü ya namacüwawa ͑ǣŕի̲ǣӥËӥфӥËȍɗ͑ӥիɥɗҡ͑իӥľ —ñanagürü. 41ॸRü yexguma Yerucharéüۡãrü ngaicamana nanguxgu ga Ngechuchu, rü ǣӕ̲ɥ%͑ľËüãۡ۳ x۳ ga duüۡxüۡgüca۳x naxaxu. 42ॸRü ñanagürü: —Pa Yerucharéüۡcüã ۡ۳ x۳ gü, chierü ñoma i ngunexüۡgu nüxüۡ pecua۳xgu ͑ҡľիŃɗիËӥ̲ҡ%ŕЙľի͑%իüۡ. Natürü ͑ǣŕ̲фӥЙľիËȍՓinicu۳x i ñu۳xma, rü taxuacüma nüxüۡ pecua۳x. 43ॸ—Rü tá guxchaxüۡgü pexüۡ naxüpetü. Rü perü uwanügü tá nanaxü i norü poxüۡchica i norü guxüۡËӥՓՓֆЙľфӥɥ%͑ľ. Rü norü churaragü tá pexüۡ ínachoeguãchi, rü guxüۡcüwawa tá pexca۳ի͑ľ͑իɥ. 44ॸ—Rü tá ͑ǣӕ͑ЙΎǣӥľֆЙľфӥɥ%͑ľ, rü tá pexüۡ nadai. Rü taxucütáma ya nuta ngextá ͑ӥǣӥիŃҡӥ͑͑ӕǣӥիӥфɗЙľфӥɥ%͑ľ%фӥ poeguxüۡtapüwa. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡЙľիüۡ naxüpetü, yerü tama nüxüۡ pecua۳xgüchaüۡ ǣֆľիǣӕ̲ҽӕЙ͑Йľҡ͑ӥǣӕ͑իӡ%͑ľǣӕ —ñanagürü. Ngechuchu rü tupauca ga taxüۡnewa ínanawoxüۡ ga duüۡxüۡgü ga yéma taxegüxüۡ (Mt 21.12-17; Mr 11.15-19; Cu 2.13-22) 45ॸRü

Ngechuchu rü tupauca ga taxüۡnewa nangu rü yexma naxücu. Rü inanaxügü na ínawoxüۡãxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga tupauca ga taxüۡnewa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ19ٍॷ20

206

taxegüxüۡ. 46ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘æȍΎЙҡфӥֆӕ̲ӥիŕЙҡüۡ ͑ɗիɥٚ. ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡpataüۡ Natürü pema rü ngɥta۳ Йľֆիɥիŕŕ—ñanagürü. 47ॸRü guxüۡ ga ngunexüۡgu rü tupauca ga taxüۡnewa nayangu۳իŕŕҡľǣͮǣľËȍӕËȍӕ. Natürü ga paigüarü ãŕ۳xgacügü, rü ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, rü Yerucharéüۡãrü ãŕ۳xgacügü, rü naxca۳x nadaugü ga ñuxãcü tá na yama۳xgüãxüۡca۳x. 48ॸNatürü taxucürüwa ҧacü namaã naxügü, yerü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü namaã ͑ҡ%ŕǣӥ, фӥ̲ľ%ɗ͑фӥիɥ͑ӥŕǣ͑Ύфӥ ore. Ngechuchuna nacagü na texéarü oregagu tupauca ga taxüۡnewa nangu۳իŕŕҡľիüۡ (Mt 21.23-27; Mr 11.27-33)

ga ngunexüۡ ga Ngechuchu rü tupauca ga taxüۡnewa nayexma. Ѡӥ͑͑͑ǣәľիŕŕǣ duüۡxüۡgü, rü namaã nüxüۡ nixu ga Tupanaãrü ore. Rü yexguma íyadexayane rü yéma nangugü ga paigüarü ãŕ۳xgacügü, фӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, rü Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü. 2ॸRü ñanagürügü nüxüۡ: —¿Texéarü ̲ӕǣǣӕ͑ɗիɥɗËӕ͑իӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ә̲ cuxüxüۡ? ¿Rü texé cuxüۡ tamu na cunaxüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲? —ñanagürügü. 3ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Choma rü tá ta pexna chaca, rü chanaxwa۳xe i choxüۡ pengãxüۡgü. 4ॸ—¿Rü texé tanamu ga Cuáüۡ na duüۡxüۡgüxüۡ ínabaiüۡիŕŕիüۡca۳x? ¿Pexca۳իфӥҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡ ga namucü rü

20

1ॸWüxi

e۳xna duüۡxüۡgümare? —ñanagürü. 5ॸRü yexguma ga Parichéugü rü inanaxügüe ga nügümaã na yaporagatanücüüxüۡ. Rü nügümaãtama ñanagürügü: —‫͵ع‬ӕիӡ ñagügüxüۡ tá? Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ: ٘ҽӕЙ͑͑ә̲̲͑͑ӕٚ, ñagügu, rü nüma rü chi ñanagürü tüxüۡ: “¿Rü tü۳xcüüۡ ga tama nüxü‫ۡڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡ?͖ٚ͑ǣӥфӥËȍɗҡӥիüۡ. 6ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͖ǣӥǣӕ: ֤٘ҡӥǣӥ̲фľ͑ӕ%̲͑͑ӕٚ, ñagügu, rü guxüۡ i duüۡxüۡgü chi nutamaã tüxüۡ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥ, rü tüxüۡ chi nadai. Erü nümagü i duüۡxüۡǣӥфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ ͑ҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡ ga Cuáüۡxüۡ mucü. 7ॸRü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Tama nüxüۡ tacua۳x ga texé núma na namuxüۡ ga Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ —ñanagürügü. 8ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —æȍΎ̲фӥҡҡ%ӡҡ̲Йľ̲% nüxüۡ chixu na texé choxüۡ muxüۡ na chanaxüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ËȍΎի͑naxca۳x pec۳axüۡ —ñanagürü. Cua۳xruüۡ ga puracütanüxüۡ ga chixexüۡgu ixuxüۡ (Mt 21.33-44; Mr 12.1-11) 9ॸRü

inanaxügü ga Ngechuchu ga duüۡxüۡgümaã na yadexaxüۡ. Rü ñaã ore ga cua۳xruüۡxüۡ namaã nixu, rü ñanagürü: —Nayexma ga wüxi ga yatü ga wüxi ga ubanecü ücü ga norü naãnewa. Rü ñu۳իӡËȍɗ͖ӕիфľǣЙӕфËӥҡ͑ӥիüۡna nanaxã na nüxna nadaugüxüۡca۳x rü yixcama rü norü yoramaã na yayauxyegüãxüۡca۳x ga yema norü o. Rü ñu۳իӡËȍɗǣǣӕ̲ֆҡӥфӥ͑ɗիӡǣֆŃ̲ rü nuxcüma nataegu. 10ॸ—Rü yexguma nawa nanguxgu ga na yadauxüۡ ga yema

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ20

207

ubagü, rü guma yatü rü yéma puracütanüxüۡgüxüۡtawa nanamu ga wüxi ga norü duüۡxüۡ na naxca۳x íyac۳axüۡca۳x ga yema ubagü ga nüxna üxüۡ. Natürü yema puracütanüxüۡgü rü nanac۳uaixgü ga guma yatüarü duüۡxüۡ, rü taxuüۡma ga uba nüxna naxãgü. Rü yemaãcü ínayamugü. 11ॸ—Rü yexguma ga guma yatü rü wenaxãrü to ga norü duüۡxüۡ yéma ta namu. Natürü ga yema puracütanüxüۡgü rü chixexüۡ namaã nixugüe, rü nanac۳uaixgü, rü taxuüۡma ga uba nüxna naxãgü. Rü yemaãcü ínayamugü. 12ॸ—Rü wenaxãrü to ga norü duüۡxüۡ yéma ta namu ga guma yatü. Natürü ga yema puracütanüxüۡgü rü nanapi ۳իŕŕ, rü ínanata۳xüchigü ga yema naãnewa. 13ॸ—Rü düxwa ñanagürü ga guma naãneãrü yora: “¿ӄacü tá chaxüxüۡ i ñu۳xmax? Maneca ̲͑ľ͑ɗիɥɗËȍӕ͑ľֆ͑ӥիüۡ ‫ ڟ‬a chanamu. Rü changechaüۡcü ngŕm ۡ ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիü nadaugügu rü bexmana ͑ǣҡ͑իɥ͑ӥŕٚ, ñanagürü. 14ॸ—Natürü ga yema puracütanüxüۡgü rü yexguma guma yatü nanexüۡ nadaugügu, rü nügümaã ñanagürügü: ٘͵%%фӥҡ͑ɗիɥɗ͖%͑%͑ľɗֆɗիË̲. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%tayama۳իǣӥ͑ҡΔфӥ͑ֆɗɥիücۡ a۳x!ٚ ñanagürügü. 15ॸ—Rü ínanata۳xüchigü ga yema naãnewa, rü nayama۳xgü —ñanagürü ga Ngechuchu. Rü yexguma ga Ngechuchu rü duüۡxüۡgüna naca, rü ñanagürü: —¿ӄËӥҡ͑ǣŕ̲ puracütanüxü̲ۡ%͑իӥɗ͑ǣŕ̲͑%͑ľ%фӥ ‫ ڟ‬ҡ͑իӡфӥ yora i ñu۳xmax? 16ॸ—Rü ngŕ̲ ҡ͑͑Āɗɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥҡ͑ӥիüۡgü, rü togüna tá nanaxã i norü naãne —ñanagürü ga Ngechuchu. Rü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣĀӕüۡxüۡgü rü ñanagürügü:

—æȍɗľфӥҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ ͑͑ǣӕЙľҡӥիŕŕ%իǣӕֆҽӕЙ͑ —ñanagürügü. 17ॸNatürü Ngechuchu rü nüxüۡ nadawenü, rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ͮع‬ҡӥфӥ͖ӕիӡ͖իüۡËȍɗǣ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ i ñaxüۡ?: ֤٘ɗ̲͑ӕҡֆ̲ľËӥֆɥ%фӥӥфӕüۡgü nüxüۡ oechirécü, rü ñu۳xma rü ֆɗ̲ҡ̲͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ ͑ӥիɥфֆիӥËӕËȍɗËӥ̲͑͑% inaxügüãxüۡ ֆɥЙҡٚ, 18 ۡ ñaxü. ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —ҽľիŃֆֆɗ̲͑ӕҡ̲%ֆфӥ͖իŕ, rü tá itapoüۡgü. Rü yíxema tümaŕt‫ ڟ‬ügu nanguxe ya yima nuta, rü tá tüxüۡ ͑ɗ͖ɥի̲ӥ —ñanagürü ga Ngechuchu. 19ॸRü ga paigüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, rü yexgumatama Ngechuchuxüۡ niyauxgüchaüۡ. Yerü nüxüۡ nacua۳xgü ga ͑Ëȍɗǣ͑ֆɗɥիüۡ ga yema ore ga cua۳xruüۡ ga nüxüۡ yaxuxüۡ. Natürü tama nayayauxgü, yerü duüۡxüۡgüxüۡ namuüۡŕ. Ãŕ۳xgacüaxü‫ ۡڟ‬Āɥŕфӕ̲%͑իӥҡ͑ӥիüۡchiga (Mt 22.15-22; Mr 12.13-17) 20ॸRü

yemaca۳x ga yema paigüarü ãŕ۳xgacügü rü Ngechuchuxüۡtawa nanamugü ga ñuxre ga norü duüۡxüۡgü na mexüۡ i duüۡxüۡgürüüۡ yéma ɗֆ͑իɥ͑ӥŕիücۡ a۳x natürü naxca۳x na nadaugüxücۡ a۳x ga ñuxãcü nachiüۡãneãrü ãŕ۳xgacüxüۡtawa Ngechuchuxüۡ na ínaxuaxüۡgüxücۡ a۳x. 21ॸRü yemaca۳x Ngechuchuna nacagü rü ñanagürügü: —Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, toma nüxüۡ tacua۳x rü ɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ quixuxüۡ rü ͑ǣŕ̲̲͑%Ëӕ͑ǣәľիŕŕҡľիüۡ. Rü tama duüۡxüۡãrü düxétüxüۡnegu cudawenü erü ͑Ëӥ̲͑ɗիɥɗËӕ͑ǣӕǣӥիüۡ. Rü aixcüma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ20

208

Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕɗĀӕüۡxüۡgü na Tupana naxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲̲͑իŕիücۡ a۳x. 22ॸ—Rü dücax, ͑ǣŕ̲ɥ%͑ľ%фӥĀɥŕфӕɗãŕ۳xgacü ya tacü ya Dumacüãۡ۳ x۳ naxwa۳xexüۡ na tanaxütanüxüۡ, ¿rü namexüۡ ֆɗɥիüۡ na nüxüۡ‫ڟ‬ tanaxütanüxüۡ rü e۳xna tama? —ñanagürügü. 23ॸNatürü Ngechuchu nüxüۡ nacua۳xama na chixexüۡǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ga yema duüۡxüۡgü, rü yemaca۳x ñanagürü nüxüۡ : —¿Tü۳xcüüۡ i chixexüۡgu choxüۡ Йľ͑ǣӕիŕŕËȍüۡ? 24ॸ—¡Choxüۡ ͑ǣɥիüۡ pewé i ՓӥիɗɗĀɥŕфӕ͑͑ǣɥիüۡ chadauxücۡ a۳x! ¿Rü texéchicüna۳ի%фӥҡľիŃŃǣ͑ǣɥǣӕü۳x? —ñanagürü. Rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Dumacüãۡ۳ x۳ ya ãŕ۳xgacü ya tacüchicüna۳ի%͑ɗիɥ—ñanagürügü. 25ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Ãŕ۳իǣËӥ͑͑ǣɥիüۡ Йľի%ɗ͑ǣŕ̲ ãŕ۳իǣËӥфӥɗիɥËӥ, фӥҽӕЙ͑͑͑ǣɥիüۡ pexã ɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥɗիɥËӥ! —ñanagürü. 26ॸRü yemaãcü ga Ngechuchu rü woo norü orewa rü taxucürüwama chixexüۡgu ͑͑͑ǣӕիŕŕǣӥǣĀӕüۡxüۡgüpe۳xewa, yerü meãma nanangãxüۡ. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü nangea۳xgümare yerü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ̲͑%ǣֆľ̲͑ΎфӥΎфľ. Chaduchéugü rü Ngechuchuna nacagüe rü ͑ǣΎիɗՓľ̲͑͑իŕɗĀӕüۡxüۡgü (Mt 22.23-33; Mr 12.18-27)

Ngechuchuxüۡtawa ínayadaugü ga ñuxre ga Chaduchéugü. Rü nümagü ͑ɗիɥǣ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡ na tagutáma Փľ̲͑͑իŕիüۡ i yuexüۡ. Rü yemaca۳x Ngechuchuxüۡ ñanagürügü: 28ॸ—Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓфӥ ñanagürü: ٘ͮǣŕիǣӕ̲Փӥիɗֆֆҡӥnaxma۳x ngexacüyane nayu۳xgu, rü name ͑ɗիɥɗ͑ŕ͑ľŕҡ̲͑ǣɥ̲% 27ॸRü

naxãma۳իɗ͑ǣŕ̲ֆӕҡľËӥɗ naxüۡma۳x, ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ naxãxãcüxüۡca۳x nüxü‫ ۡڟ‬ֆ͑ŕ͑ľŕ ֆ̲фӥֆӕËӥٚ, ñanagürü ga yema ore. 29ॸRü ñanagürügü ta ga Chaduchéugü: —Nayexma ga 7 ga ͑ӥǣӥľ͑ľŕ. Rü naxãma۳x ga guma yacü, natürü tauta naxãxãcüyane nayu. 30ॸ—Rü ֆľիǣӕ̲͑ɥǣ͑ŕ͑ľŕ͑ӥիɥ͑ǣɥ̲% naxãma۳x ga yema ngecü. Rü guma rü ta nayu, rü nangexacü. 31ॸ—Rü yexguma rü ͑ɥǣ͑ŕ͑ľŕ͑ӥիɥ͑ǣɥ̲%͑ի%ma۳x. Rü yemaãcü gucüma ga guma 7 ga ͑ӥǣӥľ͑ľŕǣӥфӥ͑ǣɥ̲%͑ի%ma۳x ga yema nge. Rü gucüma nayue tauta naxãxãcüyane. 32ॸ—Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥҡĀӥիՓ iyu ga yema nge. 33ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ֆӕľիüۡ Փľ̲͑իŕǣӕ, ¿rü ngecürüücü naxma۳x tá ɗֆɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ǣľ? Yerü yexguma ̲͑իŕǣӕфӥǣӕËӥ̲ǣǣӕ̲7 ga ͑ӥǣӥľ͑ľŕ͑ǣɥ̲%͑ի%ma۳x —ñanagürügü. 34ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ñoma i naãnewa rü yatügü rü nixãma۳xgü rü ngexüۡgü rü nixãtegü. 35ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i Tupanape۳xewa mexüۡ na wena ̲͑իŕիüۡ ͑Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa ‫ ڟ‬фӥҡ%ӡҡ̲ ͑իɥիücۡ a۳x rü ngŕ̲ nixãma۳xgü rü e۳xna nixãtegü. 36ॸ—Erü ‫ ڟ‬a rü tagutáma nayue. ѠӥĀիӡËüãۡ۳ x۳ i ngŕm Tupanaãrü orearü ngeruüۡgürüüۡ ҡ͑ɗիɥǣӥ. ѠӥɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ի%Ëӥǣӥ͑ɗիɥǣӥľфӥ yuwa ínarüdagü. 37ॸ—Rü yema ore ga ͑ɥի%Ëӥǣiy ۳ ӕфҡ͑ӥËӥիӦ͑ľËȍɗǣՓ, rü ͅΎɥËȍŃҡӥիüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕфӥֆӕľիüۡ rü tá Փľ̲͑͑͑իŕիüۡ. Erü yema orewa, rü ñanagürü ga Cori ga Tupana: ٘æȍΎ̲͑ɗիɥɗk¡фáüۡãrü Tupana, rü ʊËȍфӥҽӕЙ͑, rü Acobuarü ҽӕЙ͑ٚ,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ20ٍॷ21

209

ñanagürü. 38ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x rü woo ñoma i naãnewa nayuegu i duüۡxüۡgü, natürü Tupanaca۳x rü guxüۡguma ̲͑իŕ—ñanagürü. 39ॸRü yexguma ga ͖ӕիфľǣ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü ñanagürügü: —Aixcüma meãma nüxüۡ quixu, Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx —ñanagürügü. 40ॸRü yemawena rü marü namuüۡŕǣ ҧacüchigaca۳x Ngechuchuna na nacagüexüۡ. ‫ع‬ҽľիŃ͑͑ľ͑ɗիɥֆæфɗѸҡӕ? (Mt 22.41-46; Mr 12.35-37)

Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ duüۡxüۡgü nüxüۡ nixugüe rü Cristu rü nuxcümaüۡcü ga ãŕ۳xgacü ga ġ¡ɞҡ͑ɗիɥ? 42-43ॸ—Yerü Dabítama ñaããcü nanaxümatü ga Wiyaegüarü poperawa: “Tupana rü chorü Cori ya Cristuxüۡ 41ॸRü

ñanagürü: ‘¡Nuã chorü tügünecüwawa rüto, ñu۳xmatáta cuxme۳իՓËȍ͑͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕ i curü uwanügü na namaã icucuáxüۡca۳x!ٔॸٚ ñaããcü nanaxümatü. 44ॸRü ñanagürü ga Ngechuchu: —‫͵ع‬ӕիӡËӥфӥՓɗġ¡ɞҡ ֆɗɥիüۡ ya Cristu ega nümatama ga Dabí rü norü Corimaã naxuãgu? —ñanagürü. Ngechuchu rü nüxüۡ nixu na tama nameãrü maxüۡãx ۳ güxüۡ ga yema ͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓ ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ (Mt 23.1-36; Mr 12.38-40; Lc 11.37-54)

guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü yéma ɗ͑фӥիɥ͑ӥŕǣֆľիǣӕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕ͑Ύфӥ ngúexüۡgüxüۡ ñaxgu: 46ॸ—‫ؽ‬Ьľիӕ%ŕǣӥnaxca۳x ɗ͑ǣŕ̲͑ǣәľիŕŕфӕüۡǣӥɗͅΎɥËȍŃфӥ mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ! Erü nümagü rü ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ i naxchirumaã na

͑իɥ%͑ľ%իüۡ. Rü cayewa nanaxwa۳xegü na duüۡxüۡgü meã nüxüۡ фӥ̲Ύիŕǣӥիüۡ. Rü ngutaque۳xepataüۡǣӥՓфӥ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥɗ ãŕ۳xgacügüma۳xwe۳xewa na natogüxüۡ. Rü Υ͑ɗҡիüۡՓфӥ͑ǣŕ̲Υ͑%фӥ yoraxüۡtawa ügüxüۡ i nachicaca۳x nadaugü. 47ॸ—Rü tüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ%Ëӥ̲ҡӥի͑ nanapuxüۡ ya tümapatagü ya yíxema yutegüxe. Rü ñu۳իӡËȍɗnanama۳իŕŕɗ͑Ύфӥ ֆӕ̲ӥիŕǣӥ͑Āӕüۡxüۡǣӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕիücۡ a۳x na aixcüma mexüۡǣӥֆɗɥǣӥիüۡ. Natürü ͑ӥ̲ǣӥҡ͑ɗիɥɗֆľիľф%Ëӥ͑ЙΎիËӕľիüۡ —ñanagürü. ֤ӕҡľËӥǣ͑ǣľфӥĀɥŕфӕã۳xcü ga Tupanaca۳իĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ ixãcüchiga (Mr 12.41-44)

21

1ॸRü yexguma tupauca ga taxüۡnewa nayexmagu ga Ngechuchu, rü yéma nüxüۡ nadau ga ñuxãcü duüۡxüۡǣӥǣɗĀɥŕфӕãx‫ ڟ‬üۡ ҽӕЙ͑͑͑ǣɥիüۡ na naxãgüxüۡ ǣ͑ΎфӥĀɥŕфӕǣҡӕЙӕËфӥ ĀɥŕфӕËȍɗüۡwa. 2ॸѠӥ͑ǣɥիüۡ nadau ta ga wüxi ga ͑ǣľËӥǣֆӕҡľËӥǣ͑ǣľфӥĀɥŕфӕã۳xcü ga ҡӕЙӕËфӥĀɥŕфӕËȍɗüۡgu taxretachinü ga ɞфիӥËȍɗËӥǣĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ ixücuchicü. 3ॸRü ñanagürü ga Ngechuchu: —Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü ñaã ngecü i yutecü i ngearü Āɥŕфӕã۳xcü rü guxüۡ ɗҡΎǣӥɗĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ ixãgüxüۡ%фӥֆľիľф͑ǣɥիüۡ ixã. 4ॸ—Yerü guxü̲ۡǣҡΎǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ inaxã ga yema nüxü‫ ۡڟ‬íyaxügücü. ͮҡӥфӥ͑ǣɥ̲͑ǣɥիü‫ۡڟ‬ ͑ҡӕիֆ͑ľ͑ǣɥիüۡ ixã ga gu۳իËӥ̲ǣ͑ǣɥիü‫ۡڟ‬

yexma۳իËӥǣ͑ǣɥфӥΥ͑ҡ͑ӥ—ñanagürü.

45ॸRü

Ngechuchu nanaxunagü na tupauca ya taxüۡnegu tá napogüexüۡ (Mt 24.1-2; Mr 13.1-2)

ñuxre ga norü ngúexüۡgü rü nidexagü nachiga ga tupauca ga taxüۡne 5ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ21

210

ǣ͖ӕի%Ëӥ̲͑͑ľիŕËȍɗիüۡ ga naxtapü۳x ga nutanaxca۳xgü, фӥ̲͑͑ľիŕËȍɗիüۡ ga guxüۡma ga guma tupaucaarü yemaxüۡgü ga duüۡxüۡgü nüxna ãmarexüۡ. Rü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü: i ngunexüۡ rü guxüۡnetama ya daa tupauca ya nüxüۡ pedauxüۡne, rü tá nagu napogüe. Rü naxtapü۳xarü nutagü rü taxucütáma nügüétü naxüxüra, rü bai ya wüxi —ñanagürü. 6ॸ—Wüxi

Cua۳xruüۡgü i tá nüxüۡ idauxüۡ naxüۡpa na nagúxüۡ i naãne (Mt 24.3-28; Mr 13.3-23)

yexguma ga norü ngúexüۡgü rü Ngechuchuna nacagü, rü ñanagürügü: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ‫͖ع‬ӕիǣӕҡ͑ɗիɥɗ nangupetüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ quixuxüۡ? ¿Rü ҧacüwa tá nüxüۡ tacua۳x na nangupetüchaüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲? —ñanagürügü. 8ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü: —‫ؽ‬Ьľիӕ%ŕǣӥҡ͑ҡիӕüۡma pexüۡ ՓΎ̲ӥիŕŕիüۡca۳x! Ƅфӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ tá chaugu nügü nicu۳xgü rü tá ínangugü rü ñanagürügü tá: ٘æȍΎ̲͑ɗիɥɗæфɗѸҡӕ, rü paxa tá nagu۳x ɗ͑%͑ľٚ, ñanagürügü tá pexüۡ. ¡Natürü ҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥ! 9ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ӥիüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣӕ͑͑ӥǣӥ naćaixüۡ i wüxi i nachiüۡãne to i nachiüۡãnemaã, rü e۳xna nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣӕ na wüxi i nachiüۡãnewatama rü duüۡxüۡgü rü norü ãŕ۳xgacümaã nügü naćaixüۡ, ¡rü ҡ%ӡҡ̲pe¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ! Ƅфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ tá nangupetü i noxrix. ͮҡӥфӥҡ%ӡҡ̲ naãneãrü gu۳ի͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲. 10ॸ—Erü wüxi i ãŕ۳xgacüarü churaragü rü to i ãŕ۳xgacüarü churaragümaã tá nügü nadai. Rü wüxi i nachiüۡãne rü to i nachiüۡãnemaã tá nügü nadai. 11ॸ—Rü 7ॸRü

nümaxüۡ i nachiüۡãnegüwa rü poraãcü tá naxɥã۳xãchiane, rü poraãcü tá nangu۳x i taiya, rü tá nataxüchi i ćaaweane. Rü duüۡxüۡgü tá nüxüۡ ͑ĀӕǣӥɗĀիӡՓɗ ҧacü i namaã na¤aixãchiexüۡ, rü taxüۡ i cua۳xruüۡgü. 12ॸ—Natürü naxüۡpa i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲фӥĀӕüۡxüۡgü tá pexüۡ ínayauxüۡ, фӥҡЙľՓľ͑ɗ͑ǣŕիüۡtanü. Rü ngutaque۳xepataüۡgüwa tá pexüۡ nagagü ‫ ڟ‬a pexna nacagüxüۡca۳x, rü tá na ngŕm pexüۡ napoxcue. Rü nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügüpe۳xewa tá pexüۡ nagagü, naxca۳x na chorü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ. 13ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡЙľիüۡ‫ ڟ‬natauxcha na ãŕ۳xgacügümaã nüxüۡ pixuxüۡ i chauchiga. 14ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ǣŕm ‫ ڟ‬a pexüۡ nagagügu, ‫ؽ‬фӥҡ%իӢɗЙľիΎľǣ%ŕǣӥիüۡ naxca۳x na ҧacümaã tá penangãxüۡxüۡ na pegüétüwa pechogüxüۡca۳x! 15ॸ—Erü choma tá pexüۡ charüngüۡիŕŕ͑͑ӥիüۡ pecuáxüۡca۳x na ҧacümaã penangãxüۡxüۡ i perü uwanügü. Ѡӥ͑ӥ̲ǣӥфӥҡ%ӡҡ̲ nüxüۡ nacua۳xgü na ҧacümaã pexüۡ nangãxüۡgüxüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲. 16ॸ—Natürü pema rü woo penatügü, rü peegü, rü Йľľ͑ľŕǣӥ, rü peeya۳xgü, rü petanüxüۡgü, rü pemücügü rü tá napeechitaegü na purichíagüxüۡtawa pexüۡ íyaxuaxüۡgüxüۡ. Rü purichíagü rü tá pexüۡ nadai i ñuxre i pemax. 17ॸ—Rü guxüۡ i naãnewa rü duüۡxüۡgü tá pexchi naxaie, erü choxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥфӥËȍΎфӥĀӕüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. 18ॸ—Natürü woo ҧacü pexüۡ üpetügu rü Tupaname۳իŕՓҡЙľ͑ǣŕի̲ǣӥ, rü nüma tá pexüۡ ínapoxüۡ rü bai i wüxi i peyae tá inayarütaxu. 19ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ɗիËӥ̲ЙľֆիΥǣӥ̲ǣӕфӥҡ̲ËȍΎիüۡ ípeta۳xgu, rü tá penayauxgü i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 20ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ peda۳u۳xgu na perü uwanügüarü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ21

211

churaragü Yerucharéüۡxüۡ ɞËȍΎ̲ŕǣӕ%Ëȍɗիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ pecua۳x na paxa tá nagu napogüexüۡ ya ֆɗ̲ɥ%͑ľ. 21ॸ—Rü yíxema Yudéaanewa ͑ǣŕի̲ǣӥիľфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ma۳իЙӦ͑ľ%͑ľՓҡ¡ӕի̲ӥ. Rü yíxema YerucharéüۡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիľфӥ tanaxwa۳xe na paxa ítachoxüۡxüۡ. Rü ֆɞիľ̲ҡӥ̲%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիľфӥ ҡ̲̲͑ľ͑ɥ%neca۳x tawoeguxüۡ. 22ॸ—Ƅфӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgügu tá ínangu i Tupanaãrü poxcu. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ ͑ֆ͑ǣӕիŕŕɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľ i ümatüxüۡwa nüxüۡ yaxuxüۡ. 23ॸ—Rü ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgügu rü tá poraãcü tüxüۡ‫ڟ‬ naguxcha ya yíxema ngexegü ya iitacharaüۡǣӥիľфӥֆɞիľ̲ɗ̲ɥի%Ëӥǣӥիľ. Ƅфӥҡ͑͑ǣŕի̲ɗҡիüۡ i ngúxüۡ, rü Tupana rü poraãcü tá nanapoxcue i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü. 24ॸ—Rü ñuxre, rü tá norü uwanügü taramaã nanadai. Rü togü, rü tá ínanayauxüۡ na to i nachiüۡãnewa nagagüãxüۡca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥӕՓ͑ӥǣӥфӥҡ ͑ǣӕ͑ЙΎǣӥľֆֆɗ̲ɥ%͑ľֆ Yerucharéüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑͑ǣӕЙľҡӥ ñu۳xmatáta nawa nangu na Tupana ‫ ڟ‬a. ínamuxüۡxüۡ i ngŕm ͵ӕի%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ҡľǣӕǣӕֆ Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥ (Mt 24.29-35, 42-44; Mr 13.24-37) 25ॸ—Rü üa۳xcü, rü tauemacü, rü woramacurigü, rü tá naxüchicüügü. Rü guxüۡ i nachiüۡãnegüwa rü duüۡxüۡgü rü tá nanaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕҡ͑ӥфӥҡna¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ ̲͑%͑ЙΎф%Ëӥ͑ի%ӡǣ%Ëȍɗիüۡ i taxüۡ i taxtü rü norü yuapegü. 26ॸ—Rü duüۡxüۡgü rü norü muüۡmaã tá ͑ɗֆӕ%Ëȍɗҡ͑ӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣӕ

͑իɥ͑ӥŕǣӕɗ͑ǣŕ̲ӥЙľҡӥËȍüۡxüۡ i ñoma i naãnewa. Erü woo guxüۡma i ҧacü i ĀիӡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ rü tá naxɥã۳ի%Ëȍɗҡ͑ӥфӥҡ͑ӕ͑ľ͑͑իɥ̲фľ. 27ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фӥǣӕիüۡ i duüۡxüۡgü i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ rü tá choxüۡ nadaugü ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ՓӥիɗɗËɗի͑ľիüۡmaã ícharüxɥ ۳իǣӕфӥ͑ә̲Ëȍիӡիǣӕ̲͑%ɗ taxüۡ i chorü pora rü chorü mexüۡ. 28ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗ͑իӥǣӥǣӕ͑ naxüpetüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑Йľҡ%ŕǣӥիüۡ rü meã pedaunagüxüۡ, erü paxa tá íchangu na pexüۡ íchanguxüۡիŕŕիüۡca۳x —ñanagürü. 29ॸRü yemawena rü wüxi ga ore ga cua۳xruüۡxüۡ namaã nixu ga Ngechuchu, rü ñanagürü: —¡Dücax penangugü i iguera, rü e۳xna ͑ǣŕիüۡrüüxü̲ۡфľɗҡΎɗ͑ɥǣӥ! 30ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ peda۳u۳xgu na ngexwaca naxüátüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ pecua۳x ͑Йիҡҡӕ͑ľËӥ͑ֆɗɥիüۡ. 31ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ peda۳u۳xgu na nangupetüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ pemaã nüxüۡ chixuxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Փҡ nüxüۡ pecua۳ի͑ֆɗ̲̲ֆɗɥիüۡ ya Tupana na ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡca۳x. 32ॸ—Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ chixuxüۡ rü tá ningu naxüۡpa na nayuexüۡ i duüۡxüۡgü i ñu۳ի̲̲իŕիüۡ. 33ॸ—ġիӡǣӕիüۡ i naãne rü ñoma i naãne rü tá nagu۳x. Natürü chorü ore rü tagutáma inayarüxo. 34ॸ—‫ؽ‬Ьľիӕ%ŕǣӥ͑ҡ̲ҧacü rü chixexüۡgagu düxwa nüxüۡ perüxoexüۡ na ЙľֆիΥǣӥիüۡ! Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x penaxwa۳xe na pegüna pedaugüxüۡ na tama Йľ͑ǣ%իŕիüۡ rü e۳xna ñoma i naãneãrü ngúchaüۡǣӕ̲͑Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. Erü ͑ǣӥфӥ%Ëȍɗ͑ǣŕ̲ǣӕɞЙľфӥիɥ͑ӥŕֆ͑ľҡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ21ٍॷ22

212

pexüۡ íchaya¤aixgü. 35ॸ—Rü ñoma wüxi ya yüta ya ngürüãchi ҧacü iyaxúnerüüۡ ҡ͑ɗիɥnaxca۳x i guxüۡma i duüۡxüۡgü i ñoma i naãnecüۡ۳ãի۳ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ Փľ͑ի%фӥ͑ә̲Ëȍիӡիǣӕ. 36ॸ—Rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥɞЙľ̲ľիŕŕǣӥ. ¡Rü guxüۡǣӕ̲Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥ͑ ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲Йľիüۡ naxüpetüxüۡca۳x i ͑ǣŕ̲%ӡËӥ̲իüۡgü, rü aixcüma pimexüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲chope۳xewa pengugügu! —ñanagürü ga Ngechuchu. 37ॸRü guxüۡ ga ngunexüۡgügu rü tupauca ga taxüۡnewa nayexma ga Ngechuchu, rü duüۡxüۡgüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕ. Rü chütacü rü guma Ma۳իЙӦ͑ľǣϘфɞ¡ӕ͑ľËӥǣӕ ãŕg‫ ڟ‬anegu nayapeexüۡ. 38ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü pa۳xmamaxüۡchi tupauca ga taxüۡnewa nangugüxüۡ na Ngechuchuxüۡ ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x. Ãŕ۳xgacügü naxca۳x nadaugü na ñuxãcü Ngechuchuxüۡ yayauxgüxüۡ (Mt 26.1-5, 14-16; Mr 14.1-2, 10-11; Cu 11.45-53)

22

1ॸRü marü ningaica ga Yudíugüarü peta ga ԖЙľҡӥËȍɗǣǣ͑ǣӕ͑͑ǣΥ۳xgüãxüۡ ga Й%ӡǣ͑ǣľфӥЙӕիŕŕфӕüۡãx‫ ڟ‬üۡ. 2ॸRü ga paigüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü

ǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü naxca۳x nadaugü ga ñuxãcü duüۡxüۡgüechita Ngechuchuxüۡ na yama۳xgüxüۡ, yerü duüۡxüۡgüxüۡ namuüۡŕ. 3ॸRü yexguma ga Chataná rü Yuda ga ʊËфɗәҡľǣӕ͑͑ǣիɗ. Rü nüma ga Yuda rü yema 12 ga Ngechuchuarü ngúexüۡgü ga imugüxüۡtanüxüۡchire۳ի͑ɗիɥ. 4ॸRü nüma ga Yuda rü ínayadau natanüwa ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü tupauca ga taxüۡneãrü purichíagüarü ãŕ۳xgacügü. Rü

namaã nüxüۡ nixu ga ñuxãcü na natauxchaxüۡ ga Ngechuchuxüۡ na yayauxgüxüۡca۳x. 5ॸRü nümagü ga yema ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑ҡ%ŕǣӥ. ѠӥĀɥŕфӕ ֤ӕĀ͑͑ǣɥիüۡ naxuaxüۡgü. 6ॸRü Yuda rü: —Ngüۡ —ñanagürü ga yexguma. Rü inanaxügü ga naxca۳x na nadauxüۡ ga ñuxãcü duüۡxüۡgüechita Ngechuchuxüۡ na yayauxgüxüۡ ga ãŕ۳xgacügü. Üpetüchigaarü õnawa nachibü ga Cori (Mt 26.17-29; Mr 14.12-25; Cu 13.21-30; 1 Co 11.23-26) 7ॸRü

nawa nangu ga yema petaarü ngunexüۡ ga nagu nangΥ۳xgüãxüۡ ǣЙ%ӡ ǣ͑ǣľфӥЙӕիŕŕфӕüۡãx‫ ڟ‬üۡ. Ѡӥֆľ̲͑ɗիɥ ga ngunexüۡ ga nagu carneruxacü yama۳xgüxüۡ naxca۳իǣԖЙľҡӥËȍɗǣфӥ peta. 8ॸRü Ngechuchu nanamu ga Pedru rü Cuáüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Peyamexŕŕ۳իɗҡΔфӥΥ͑ɗ ԖЙľҡӥchigaca۳x! —ñanagürü. 9ॸRü nümagü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —‫ͮع‬ǣľիҡ͑ɗիɥɗ cunaxwa۳xexüۡ ͑ҡ̲͑ľիŕŕիüۡ? —ñanagürügü. 10ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —ͮǣŕիǣӕ̲ YerucharéüۡՓЙľ͑ǣӕǣӥǣӕфӥ͑ǣŕի̲ҡ nüxüۡ peyangau i wüxi ya yatü i wüxi i tüۡxüۡ ɗĀľի̲%%%ËӕիËӥ͑ǣɥիüۡ ingexüۡ. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ՓľЙľфӥիɥ͖u۳xmatáta napatawa pengugü! 11ॸ—‫ؽ‬Ѡӥֆɗ̲ɥЙҡֆ͑ǣӕ yaxücune ya yima yatü, фӥֆɗ̲ɥ%фӥ yoramaã nüxüۡ pixu rü ñapegügü nüxüۡ: ٘ҽΎфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡ rü nüxüۡ nacuáxchaüۡ ͑͑ǣŕիüۡrüüxüۡ ֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲ӕËЙӕɗ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡgümaã tá nawa nachibüxüۡ ɗԖЙľҡӥËȍɗǣфӥ Υnaca۳իٚ, ñapegügü nüxüۡ! 12ॸ—Rü tá pexüۡ nüxüۡ ͑ĀӕիŕŕɗՓӥիɗɗӕËЙӕɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ22

213

taxüۡ ɗ̲фӥ̲ľիŕŕիüۡ ɗ͑ΎфӥĀիӡËȍɗüۡwa ͑ǣŕի̲իüۡ. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕ̲ՓҡЙľ̲͑ľիŕŕ ɗ͑ǣŕ̲Υ͑ɗԖЙľҡӥchigaca۳իɗիɥիüۡ! —ñanagürü nüxüۡ. 13ॸѠӥֆŃ̲͑իɥǣ nümagü rü nüxüۡ inayangaugü ga guxüۡma yema Ngechuchu namaã nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ. ѠӥֆŃ̲̲͑͑ľիŕŕǣӥǣ Υ͑ǣԖЙľҡӥchigaca۳իɗիɥիüۡ. 14ॸRü yexguma nawa nanguxgu ga ngora ga na nachibüexüۡ, rü mechawa narüto ga Ngechuchu namaã ga norü ngúexüۡgü. 15ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü: —Ñuxãcü poraãcü choxüۡ‫ڟ‬ nangúchaüۡ na pemaã chachibüxüۡ i ñaã ԖЙľҡӥËȍɗǣфӥΥ͑Փ͑իüۡpa na chayuxüۡ. 16ॸ—Natürü pemaã nüxüۡ chixu фӥҡ%ӡҡ̲Փľ͑ի%фӥԖЙľҡӥËȍɗǣфӥ Υ͑ՓËȍËȍɗ¡ӥ, ñu۳xmatáta chowa ֆ͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑naxwa۳xexüۡ —ñanagürü. 17ॸRü yexguma nanayaxu ga wüxi ga pochiyu ga binumaã ããcuxüۡ. ѠӥҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ͑ի%իɥф, rü ñu۳իӡËȍɗ͖͑ǣӥфӥ͑ӥիüۡ ga norü ngúexüۡgü: —¡Peyaxaxü ya daa binu, rü pegümaã pen۳g۳au! 18ॸ—Erü pemaã nüxüۡ chixu rü tagutáma wena chayaxaxü ya binu ñu۳xmatáta nawa nangu na pecaduarü ütanüca۳x chayuxüۡ na aixcüma pemaã inacuáxüۡca۳x ya Tupana —ñanagürü. 19ॸѠӥ͑͑ֆիӕҡǣЙ%ӡ, фӥҽӕЙ̲͑͑Ύիŕnaxca۳x naxã. Rü ñu۳իӡËȍɗɗ͑͑¡ӥËӕ, rü norü ngúexüۡgüna nanaxã. Rü ñanagürü nüxüۡ: —͵%Й%ӡфӥËȍիӕ͑ľɗpexca۳x yuxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. ¡Rü ñaãwena rü ñaãcü tá penaxü na choxna pecua۳xãchiexüۡca۳x! —ñanagürü. 20ॸRü marü chibüwena rü to ga pochiyu ga binumaã ããcuxüۡ norü ngúexüۡgüna naxã, rü ñanagürü: —Daa binu rü Tupanaãrü uneta i

ngexwacaxüۡxüۡãrü cua۳xruüۡ ͑ɗիɥ. Rü chaugü ya pexca۳x ibacüwa Tupana pexüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲͑Ύфӥӕ͑ľҡ. 21ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ yatü i chauechita ãŕ۳xgacügüna choxüۡ muxchaüۡxüۡ, rü nuã mechawa tamaã narüto i ñu۳xmax. 22ॸ—Rü choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü Chaunatü ixunetaxüۡrüüۡ tá chayu. Natürü wüxi i ngechaüۡxüۡËȍɗҡ͑ɗիɥ naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗãŕ۳xgacügüna choxüۡ muxüۡ. 23ॸRü yexguma ga norü ngúexüۡgü rü inanaxügüe ga nügüna na nacagüexüۡ, rü ñanagürügü: —¿Texé tá ҡɗիɥֆֆɞիľ̲͑ŕËȍɗҡãŕ۳xgacügüna ̲͑ӕիŕ? —ñanagürügü. Norü ngúexüۡgü rü nügümaã ͑ɗЙΎфǣҡ͑ӥËӥӥ͑Ëȍɗǣ͑ҡľիŃҡҡɗɥիüۡ ֆ͑ҡ͑ӥՓǣӕի%%фӥֆľիľфɗիɥիŕ

yexguma ga yema ngúexüۡgü rü nügümaã niporagatanücüü nachiga na ҡľիŃҡҡɗɥիüۡ ya natanüwa guxããrü ֆľիľфɗիɥիŕ. 25ॸNatürü ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Ñoma i naãnewa rü guxüۡ i nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügü, rü poraãcü norü duüۡxüۡgüxüۡ namugü. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥǣӥֆիӕǣӥǣӕфӥ͑Ύфӥ duüۡxüۡgüarü dauruüۡ i mexüۡǣӥ͑ɗիɥǣӥ. 26ॸ—‫ͮؽ‬ҡӥфӥЙľ̲фӥҡ%ӡҡ̲ ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ Йɗիɥǣӥ! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ naxwa۳իľǣӕ͑ǣӕի%%фӥֆľիľфҡɗɥիüۡ i petanüwa, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ҡӥǣӥ ítarüxíraxüۡ i guxüۡma i tümamücügütanüwa. Rü texé naxwa۳իľǣӕ͑Йľľфӕҡɗɥիüۡ i petanüwa, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑Ύիфɗфӥǣӕի%%фӥ ngüۡիŕŕфӕüۡ ҡɗիɥ. 27ॸ—Rü ñoma i naãnewa rü corigü rü mechawa narütogü na nachibüexüۡca۳x, rü norü duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥɗ 24ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ22

214

͑ǣŕ̲naxca۳իΥ͑ɗիӥիüۡ rü nüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ. Natürü tatanüwa rü tama ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ, erü choma i perü cori ͑Ëȍɗɥիüۡ rü perü ngüۡիŕŕфӕüۡ Ëȍɗիɥ. 28ॸ—ѠӥЙľ̲ǣӥ͑ɗիɥǣǣӕիüۡguma chauxüۡtawa peyexmagüxüۡ ga yexguma ngúxüۡ chingexgu. 29ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i choma rü ãŕ۳xgacügüxüۡ pexüۡ Ëȍɗիɥǣӥիŕŕ yema chaunatü ãŕ۳xgacüxüۡ choxüۡ ɗ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕիüۡrüüۡ. 30ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ãŕ۳իǣËӥɞËȍɗիɥիüۡwa rü chomaã tá pechibüe rü tá pexaxegü. Rü ãŕ۳xgacüchicawa tá perütogü na norü maxüۡca۳x nüxna pecagüxüۡ i guxüۡma i Yudíugü —ñanagürü. Ngechuchu nüxüۡ nixu na Pedru tá nügü icúxüۡ na norü ngúexüۡ ֆɗɥիüۡ (Mt 26.31-35; Mr 14.27-31; Cu 13.36-38)

Pedruxüۡ ñanagürü ta ga Cori ga Ngechuchu: —Pa Pedrux, Chataná rü pexca۳x ínaca na chixexüۡmaã poraãcü pexüۡ naxüxüۡca۳x. 32ॸ—Natürü choma rü Chaunatüxüۡ cuxca۳x chaca۳ax۳ üۡ na taguma nüxüۡ curüxoxüۡca۳ի͑ËӕֆիΥիüۡ. 31ॸRü

Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i cumax, Pa Pedru, rü ͑ǣŕիǣӕ̲chauxca۳x cutaeguxgu, rü chanaxwa۳xe i nüxüۡ curüngüۡիŕŕɗ cumücügü na nümagü rü ֆիΥǣӥľËȍ%իüۡca۳x —ñanagürü. 33ॸRü ñanagürü ga Pedru: —Pa Corix, choma rü marü íchamemare na wüxigu cumaã na chapoxcuxüۡ rü e۳xna wüxigu cumaã na chayuxüۡ —ñanagürü. 34ॸNatürü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Pedrux, cumaã nüxüۡ chixu rü ñomatama i chütaxüۡgu naxüۡpa na ota ic۳axüۡ, rü cuma rü tomaŕ۳xpü۳xcüna tá nüxüۡ quixu na tama choxüۡ cucuáxüۡ —ñanagürü.

Marü ningaica ga na guxchaxüۡgü nüxüۡ üpetüxüۡ 35ॸRü

yexguma ga Ngechuchu rü norü ۡ ngúexügüna naca, rü ñanagürü: —Yexguma pexüۡ chimugügu ngearü chocaã۳xgüxemaã rü ngearü Āɥŕфӕã۳xgüxemaã rü ngearü chapatuã۳xgüxemaã, ¿rü ҧacü pexü‫ۡڟ‬ taxuxüۡ ga yexguma? —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Taxuüۡma —ñanagürügü. 36ॸRü yexguma norü ngúexüۡgüxüۡ ñanagürü ga Ngechuchu: —Natürü ñu۳xma rü texé ya petanüwa ya chocaãի‫ ڟ‬ŕфӥtanaxwa۳xe na ítayangexüۡ i tümaãrü choca rü tümaãrü ĀɥŕфӕËȍɗիüۡ rü ta. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ ngearü taraã۳xgu rü tanaxwa۳xe i namaã tataxe i tümaãrü gáuxüۡchiru na tümaãrü poxüۡruüۡ i taraca۳x tataxexüۡca۳x. 37ॸ—Erü pemaã nüxüۡ chixu rü chauchiga ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗӥ̲ҡӥիüۡ i ñaxüۡ: ٘ՠӥիɗɗ̲ŕҡիüۡrüüۡ tá nanapoxcugü rü tá nayama۳իǣӥٚ, ñaxüۡ. Erü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ËȍӕËȍɗǣ ümatüxüۡ i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa фӥɗիËӥ̲͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ɗ͑ǣӕ —ñanagürü. 38ॸRü yexguma ga norü ngúexüۡgü rü ñanagürügü: —Pa Corix, ͑ӕ%͑͑ǣŕի̲ɗҡիфľɗҡф —ñanagürügü. Rü nüma ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Marü ͑ɗ͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲—ñanagürü. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ֤ľËȍľ̲͑ɞՓ͑ֆֆӕ̲ӥիŕ (Mt 26.36-46; Mr 14.32-42) 39ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥɞ͑իӡիӡ

ǣǣӕ̲ɥ%͑ľՓ. ѠӥϘфɞ¡ӕ͑ľËӥфӥ El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ22

215

Ma۳իЙӦ͑ľՓ͑իӡ, yerü woetama nacüma ͑ɗիɥǣֆŃ̲͑͑իӡӡիüۡxüۡ. Rü norü ngúexüۡǣӥфӥҡ͑Փľ͑фӥիɥ. 40ॸRü yexguma yema nachicawa nanguxgu, rü norü ngúexüۡgüxüۡ ñanagürü: —¡Tupanana naxca۳x pec۳a na pexüۡ nangüۡիŕŕիücۡ a۳x na tama Chatanáãrü ügagu chixexüۡgu peyi۳ xücۡ a۳x! —ñanagürü. 41ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü yéamaxüۡra 50 ga metruwa norü ngúexüۡǣӥ͑͑իӡ. Rü yexma ‫ ڟ‬ü۳իӥфӥ͑ֆӕ̲ӥիŕ. 42ॸRü ñanagürü: nacaxãp —Pa Chaunatüx, ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕ̲ cunaxwa۳xegu, ¡rü nüxna choxüۡ ɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕɗ͖%͑ǣәիüۡ i tá choxüۡ üpetüxüۡ! Natürü chanaxwa۳xe i cunaxü i curü ngúchaüۡ rü tama i choxrü —ñanagürü. 43ॸRü yexguma wüxi ga ĀիӡËüãۡ۳ x۳ ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ rü naxca۳x nango۳x, фӥ͑͑ЙΎфիŕŕ. 44ॸRü poraãcü nanaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕǣͮǣľËȍӕËȍӕ, rü yemaca۳իֆľիľф%Ëӥ͑ֆӕ̲ӥիŕ. Rü yema na naxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕիüۡmaã poraãcü nanaxaiyaãchi. Rü guma norü aiyacümaã nichuruxüۡne. Rü ñoma nagü waixüۡmüãnewa ichuruxüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣ͑Ύфӥ aiyacü. 45ॸѠӥֆľ̲ɞ͑ֆӕ̲ӥիŕիüۡwa rü inachi ga Ngechuchu, rü norü ngúexüۡǣӥҡ͑ӥՓ͑իӡ. Rü nüxüۡ inayangau ga na ínapeexüۡ yerü norü ngechaüۡmaã düxwa nayaxtae. 46ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ ípepee? ¡Íperüdagü rü Tupanana naxca۳x pec۳a na pexüۡ nangüۡիŕŕիücۡ a۳x na tama Chatanáãrü ügagu chixexüۡgu peyi۳ xücۡ a۳x! —ñanagürü. Ngechuchuxüۡ niyauxgü

ga duüۡxüۡgü. Rü Yuda ga Ngechuchuarü ngúexücۡ hire۳իɗիɥիüۡ ͑ɗիɥǣ͑իӡpe۳xexüۡ. Rü Ngechuchuca۳ի͑ɗիӡ͑͑ӥիüۡ nachúxãcüma nüxüۡ ̲͑Ύիŕիücۡ a۳x. 48ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü: —Pa Yudax, ¿tü۳xcüüۡ wüxi i chúxumaã cuchauechitae? —ñanagürü. 49ॸRü yema togü ga Ngechuchuarü ngúexüۡgü ga naxüۡtawa yexmagüxüۡ, rü yexguma nüxüۡ nadaugügu ga yema ngupetüxüۡ rü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Corix, ¿cunaxwa۳xexüۡ na taramaã tanaćaixüۡ? —ñanagürügü. 50ॸRü wüxi ga Ngechuchuarü ngúexüۡ rü paigüarü ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡxüۡ nanapi ۳իŕŕ, rü ínanadae ga norü tügünechinü. 51ॸNatürü Ngechuchu rü ñanagürü: —¡Ngexrüma na pegü namaã pećaixüۡ! —ñanagürü. Rü yexguma ga Ngechuchu rü yema yatü ga ídaechinüxüۡxüۡ ͑ɗ͑ǣΥǣӥ, фӥ̲͑͑ľիŕŕ. 52ॸRü Ngechuchu namaã nidexa ga yema ãŕ۳xgacügü ga norü ֆӕիՓֆŃ̲ɥիüۡ. Rü yema ãŕ۳xgacügütanüwa nayexmagü ga paigüarü ãŕ۳xgacügü, rü tupauca ga taxüۡneãrü purichíagüarü ãŕ۳xgacügü, rü Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü. Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ taragü rü ͑ɥxmena۳xãgümaã chauxca۳ի͑ӕ%Йľիɥ͖Ύ̲ ‫ ڟ‬xáxüۡ Ëȍɗɥիüۡrüüۡ? 53ॸ—Rü guxüۡ ga wüxi i ngɥta۳ ۡ ngunexügu ga yexguma petanüwa chayexmagu ga tupauca ga taxüۡnewa, rü tama choxüۡ piyauxgü. Natürü marü nawa nangu na pexü‫ ۡڟ‬natauxchaxüۡ na choxüۡ piyauxgüxüۡ, ľфӥ͖Ύ̲͑ɗիɥɗ͑ǣΎф͑ naporaxüۡ i Chataná —ñanagürü. Pedru inayacu۳x na Ngechuchuxüۡ nacuáxüۡ (Mt 26.57-58, 69-75; Mr 14.53-54, 66-72;

(Mt 26.47-56; Mr 14.43-50; Cu 18.2-11) 47ॸRü yexguma íyadexayane ga

Ngechuchu, rü yéma nangugü ga muxüۡma

Cu 18.12-18)

Ngechuchuxüۡ niyauxgü, rü paigüarü ãŕ۳xgacüpatawa nanagagü. Rü 54ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ22

216

ЬľĀфӕфӥ͑Փľ͑фӥիӡ, natürü yaxüۡguma nüxü‫͑ ۡڟ‬ɗիӡËȍɗǣӥ. 55ॸRü yéma paigüarü ãŕ۳xgacüpataa۳xtüarü ngãxüۡwa, rü purichíagü nanaxügü ga wüxi ga üxü. Rü nüxüۡ ɞ͑ËȍΎ̲ŕǣӕ%Ëȍɗ. Rü Pedru rü ta yéma natanüwa narüto. 56ॸRü yexguma yéma üxücutüwa nato۳xgu ga Pedru, rü wüxi ga ngecü ga ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡ nüxüۡ idau. Rü meãma nüxüۡ idawenü, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Ñaã yatü rü Ngechuchutanüxüۡ ͑ɗիɥ—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 57ॸNatürü Pedru rü tama nüxüۡ nacuáxchaüۡ ga yema ore, rü ñanagürü: —Pa Ngecüx, choma rü tama nüxüۡ chacua۳x ya yima Ngechuchu —ñanagürü. 58ॸNatürü yixcamaxüۡra rü to ga duüۡxüۡ Pedruxüۡ nadau, rü ñanagürü nüxüۡ: —Cuma rü ta Ngechuchutanüxüۡ нӕɗիɥ—ñanagürü. Natürü Pedru nanangãxüۡ rü ñanagürü: —ҽ̲͑ɗիɥ, Pa Yatüx. Tama natanüxüۡ Ëȍɗիɥ—ñanagürü. 59ॸRü wüxi ga ngora ngupetüguwena rü to ga duüۡxüۡ фӥ͑ӥիɥ ñanagürüama: —Aixcümaxüۡchi ñaã yatü rü Ngechuchutanüxüۡ ͑ɗիɥ, erü Gariréaanecüۡ۳ãի۳ ͑ɗիɥ—ñanagürü. 60ॸRü yexguma ga Pedru rü ñanagürü: —Pa Yatüx, tama nüxüۡ chacua۳x na ҧacüchigaxüۡ quixuxüۡ —ñanagürü. Rü yexgumatama Pedru íidexayane rü nica ga ota. 61ॸRü yexguma ga Cori ga Ngechuchu rü Pedruca۳x nügü ínidau. Rü nüma ga Pedru rü nüxna nacua۳xãchi ga yema ore ga Cori ga Ngechuchu namaã nüxüۡ ixuxüۡ ga ñaxüۡ: “Ñomatama i chütaxüۡgu naxüۡpa na ota ic۳axüۡ, rü tomaŕ۳xpü۳xcüna tá nüxüۡ quixu na tama chorü duüۡxüۡ нӕɗɥիüۡٚ, ñaxüۡ. 62ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣЬľĀфӕфӥɞ͑իӡիӡǣֆŃ̲. Rü poraãcüxüchi naxaxu.

Ngechuchugu nidauxcüraüۡgü (Mt 26.67-68; Mr 14.65) 63ॸRü

yema yatügü ga Ngechuchuna daugüxüۡ, rü nagu nidauxcüraüۡgü, rü nüxna nanac۳uaixcagüxüۡ. 64ॸRü nayadüxétügü, rü nachiwegu nidagügü, rü ñanagürügü: —¡Nüxüۡ nacua۳x na texé cuxüۡ na idagüxüۡ! —ñanagürügü. 65ॸRü muxüۡma ga to ga ore ga chixexüۡ namaã nixugüe. Ãŕ۳xgacügü ga tacügüpe۳xewa nanagagü ga Ngechuchu (Mt 26.59-66; Mr 14.55-64; Cu 18.19-24) 66ॸRü

yexguma yangunegu rü nangutaque۳xegü ga Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü, rü paigüarü ãŕ۳xgacügü, фӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ΎфӥЙӕфɗËȍɞǣӥիüۡ namu na nape۳xewa Ngechuchuxüۡ nagagüxüۡca۳x. Rü yéma Ngechuchuna nacagü, rü ñanagürügü: 67ॸ—Toma rü nüxüۡ tacuáxchaüۡ фӥËӕ̲нӕɗɥիüۡ i Cristu rü e۳xna tama. ¡Tomaã cugü ixu! —ñanagürügü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —ͮǣŕիǣӕ̲ chi pemaã nüxüۡ chixuxgu na choma Ëȍɗɥիüۡ i Cristu, фӥҡ%ӡËȍɗ̲ËȍΎիüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥ. 68ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗЙľի͑ chacaxgu na ҧacüca۳x choxna pec۳axüۡ, rü ҡ%ӡËȍɗ̲ËȍΎիüۡ pengãxüۡga, фӥҡ%ӡ chima choxüۡ pinge۳xgü. 69ॸ—Natürü ñu۳xmawena rü choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ rü Chaunatü ya Tupana ya poracüxüۡҡՓҡËȍ͑ǣŕի̲ —ñanagürü. 70ॸRü yexguma guxüۡma ga yema ãŕ۳xgacügü nüxna nacagü, rü ñanagürügü: —¿E۳ի͑Ëӕ̲нӕɗɥիüۡ i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ22ٍॷ23

217

Tupana Nane? —ñanagürügü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Ngüۡ. ҽӕЙ͑ͮ͑ľËȍɗիɥ ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i pematama nüxüۡ pixuxüۡrüüۡ —ñanagürü. 71ॸRü yexguma

ñanagürügü: —Nüma rü guxüۡ i ֤ӕĀŃ͑ľՓ͑͑͑ǣәľիŕŕɗĀӕüۡxüۡgü na cuxchi naxaiexüۡca۳x. Rü Gariréaanewa inanaxügü ga yemaãcü na duüۡxüۡgüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑͑իӥ

nügümaã ñanagürügü ga yema ãŕ۳xgacügü: —Ñu۳xma rü marü taxuca۳xma naxca۳x tadau i to i duüۡxüۡgü i nüxüۡ ixuxüۡ i ñaã yatüchiga. Erü yixematama marü naã۳xwatama nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕɗ͑ΎфӥΎфľ͖͑ӕիӡ͖իüۡ

ñu۳xmata núma Yudéaanewa nangu —ñanagürügü.

—ñanagürügü. Piratupe۳xewa nayexma ga Ngechuchu (Mt 27.1-2, 11-14; Mr 15.1-5; Cu 18.28-38)

guxüۡma ga yema ãŕ۳xgacügü rü inachigü, rü ãŕ۳xgacü ga Dumacüۡ۳ãx۳ ga Piratuxüۡtawa Ngechuchuxüۡ nagagü. 2ॸRü yéma Piratupe۳xewa inanaxügüe ga Ngechuchuxüۡ na yaxugüexüۡ. Rü ñanagürügü: —Ñaã yatü rü nüxüۡ ɗҡֆ͑ǣӕǣӥ͑Ëӕ̲%͑͑ӕŕիŕŕ%իüۡ i duüۡxüۡgü. Rü tomaã nüxüۡ nixu na tama namexüۡ na ãŕ۳xgacü ya Dumawa ͑ǣŕի̲Ëӥիü‫ ۡڟ‬na tanaxütanüxüۡ. Rü ͑ӥǣӥ͑ɗիӕ͑͑ӥ̲͑ֆɗɥիüۡ i torü ãŕ۳xgacü i Cristu —ñanagürügü. 3ॸRü yexguma ga Piratu rü Ngechuchuna naca rü ñanagürü: —‫ع‬æӕ̲нӕɗɥիüۡ i Yudíugüarü ãŕ۳xgacü? —ñanagürü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —ͮǣŕ̲%Ëӥ, ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ quixuxüۡ

23

1ॸRü

ËȍɗիɥɗËȍΎ̲ի—ñanagürü. 4ॸRü yexguma ga Piratu rü ñanagürü nüxüۡ ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü togü ga duüۡxüۡgü: —Chauxca۳x rü taxuüۡma i chixexüۡ naxü i ñaã yatü —ñanagürü. 5ॸNatürü nümagü rü yexeraãcü Ngechuchuxüۡ nixugüeama, rü

Erodepe۳xewa nayexma ga Ngechuchu 6ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ Piratu, rü duüۡxüۡgüna naca rü ngoxi Gariréaanecüۡ۳ãի۳ ֆɗիɥǣͮǣľËȍӕËȍӕ. 7ॸRü yexguma Piratu nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣɗիËӥ̲ Gariréaanecüۡ۳ãի۳ ͑ֆɗɥիüۡ ga Ngechuchu rü Gariréaaneãrü ãŕ۳xgacü ga Erodexüۡtawa nanamu, yerü Yerucharéüۡwa nayexma ga Erode ga yexguma. 8ॸRü yexguma Ngechuchuxüۡ nada۳u۳իǣӕǣƄфΎĀľфӥ͑ҡ%ŕիüۡchi. Yerü nuxcümama poraãcü nüxüۡ nadauxchaüۡ, yerü üۡpaacü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥ

ga nachiga. Rü ínanan۳g۳ӕիŕŕ͑ Ngechuchuxüۡ nadauxchaüۡxüۡ na nape۳xewa naxüãxüۡ ga wüxi ga mexüۡ ga taxüۡ ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ. 9ॸRü muŕ۳xpü۳xcüna Ngechuchuna naca ga Erode. Natürü Ngechuchu rü tama nanangãxüۡ. 10ॸRü yéma nayexmagü ta ga paigüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ. Rü nümagü rü poraãcü Ngechuchuxüۡ ínaxuaxüۡgü. 11ॸRü yexguma ga Erode rü norü churaragü rü poraãcü chixri Ngechuchumaã nachopetü. Rü nagu nidauxcüraüۡgü. Rü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗǣ ãŕ۳xgacüchirugu nayacu۳իŕŕǣӥ͑ yemaãcü nüxüۡ nacugüexüۡca۳x. Rü yemawena Piratuxüۡta wenaxãrü Ngechuchuxüۡ namu ga Erode. 12ॸRü woo üۡpaacü ga Piratu rü Erodemaã nügüchi

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ23

218

na naxaiexüۡ, natürü yema ngunexüۡgu ͑ɗիɥǣ͑ӥǣӥ̲%͑͑ǣӥի̲ӥŕիüۡ. Piratu rü Ngechuchumaã nanaxuegu na nayuxüۡca۳x (Mt 27.15-26; Mr 15.6-15; Cu 18.39-19.16) 13ॸRü

yexguma ga Piratu rü nanangutaque۳իľիŕŕǣЙɗǣӥфӥ ãŕ۳xgacügü, rü togü ga Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü, rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ. 14ॸRü Piratu ñanagürü nüxüۡ: —Pema nuã chauxca۳x penaga i ñaã yatü, rü nüxüۡ pixu na chomaã ͑͑ӕŕիŕŕ%իüۡ i duüۡxüۡgü. Natürü pepe۳իľՓ͑ӥի͑ËȍËɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣфӥ ñu۳xma rü marü nüxüۡ pedau na taxuüۡma nawa ichayan۳g۳auxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i naxca۳x ípenaxuaxüۡxüۡ. 15ॸ—Rü Erode rü ta taxuü̲ۡ͑Փɗ͑ֆ͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳x wenaxãrü taxca۳x ̲͑͑ӕŕǣӕ. Rü dücax, taxuüۡma i chixexüۡ ͑իӥ͑͑ǣŕ̲ǣǣӕ͑ֆӕիüۡca۳x. 16ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x chorü churaragüxüۡ tá chamu na nac۳uaixgüãxüۡca۳x, rü ñu۳իӡËȍɗ tá chayange۳x —ñanagürü. 17ॸRü nüma ga Piratu rü guxüۡguma ga yexguma yema petawa nanguuüۡxgu rü duüۡxüۡgüxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕËȍüۡ namaã ga na yangéãxüۡ ga wüxi ga yatü ga poxcuxüۡ. 18ॸNatürü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü wüxigu inanaxügüe ga aita na naxüexüۡ. Rü ñanagürügü: —‫ͮؽ‬ЙΎիËӕɗ͑ǣŕ̲ Ngechuchu! ¡Rü Barabáxüۡ waxi ɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕ! —ñanagürügü. 19ॸRü yema Barabá rü napoxcu yerü üۡpaacü Yerucharéüۡwa ãŕ۳իǣËӥ̲%͑͑͑ӕŕիŕŕ ga duüۡxüۡgü, rü ñu۳իӡËȍɗ̲͑ŕҡ. 20ॸNatürü ga Piratu rü wenaxãrü duüۡxüۡgümaã nidexa, yerü nüma rü Ngechuchuxüۡ ningéxchaüۡ. 21ॸNatürü ga

duüۡxüۡgü rü yexeraãcü aita naxüe rü ñanagürügü: —¡Curuchawa yapota! ¡Curuchawa yapota! —ñanagürügü. 22ॸRü Piratu norü tomaŕ۳xpü۳xcüna duüۡxüۡgümaã nidexa, rü ñanagürü: —Dücax, ¿ҧacü rü chixexüۡ e۳xna naxü? Choma rü taxuüۡma i chixexüۡxüۡ nawa ɗËȍֆ͑ǣӕ͑͑ǣŕmaca۳իËȍ͑ֆӕիŕŕիüۡ. Rü chorü churaragüxüۡ tá chamu na nac۳uaixgüãxüۡca۳x, rü ñu۳իӡËȍɗҡ chayange۳x —ñanagürü. 23ॸNatürü nümagü ga duüۡxüۡgü rü yexeraãcü aita naxüeama, rü naxca۳x ínacagü na curuchawa yapotaãxüۡca۳x. Rü yema na nayexeragüamaxüۡ ga yema duüۡxüۡgü rü düxwa ga Piratu rü duüۡxüۡǣӥǣ͑իɥ͑ӥ. 24ॸRü nüma ga Piratu rü norü churaragüxüۡ namu na naxügüãxüۡca۳x ga yema duüۡxüۡgü naxwa۳xegüxüۡ. 25ॸRü Barabáxüۡ ninge۳x, ֆľфӥֆľ̲͑ɗիɥǣ duüۡxüۡgü naxca۳x ícagüxüۡ. Rü yema ´ф¡͑ɗիɥǣЙΎիËӕիüۡ naxca۳x na duüۡxüۡgüxüۡ ãŕ۳իǣËӥ̲%͑͑ӕŕիŕŕիüۡ rü ̲͑ŕҡիüۡ. Rü yexguma ga Piratu rü duüۡxüۡgüna Ngechuchuxüۡ namu na namaã naxügüãxüۡca۳x ga yema nümagü nanaxwa۳xegüxüۡ. Ngechuchuxüۡ curuchawa nipotagü (Mt 27.32-44; Mr 15.21-32; Cu 19.17-27)

yema duüۡxüۡgü rü Ngechuchuxüۡ nigagü na curuchawa yanapotagüãxüۡca۳x. Rü yexguma Ngechuchuxüۡ yagagüyane, rü yexma namagu nüxüۡ nangaugü ga wüxi ga yatü ga Chirenecüۡ۳ãx۳ ga naãnewa ne ӡËӥ. Ѡӥæȍɗ̲ӡ͑ɗիɥǣ͑ŕg‫ ڟ‬a. Rü æȍɗ̲ӡիüۡ niyauxgü ga duüۡxüۡgü, rü ͑%ҡӥǣӕ͑ǣɥիüۡ naxünagügü ga curucha ͑ͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑ǣɥիüۡ nangexüۡca۳x. 26ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ23

219

muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü nawe ͑фӥիɥ. Rü yema duüۡxüۡgütanüwa nayexmagü ga muxüۡma ga ngexüۡgü ga auxexüۡ rü aita üexüۡ, yerü Ngechuchuca۳x nangechaüۡgü. 28ॸNatürü ga Ngechuchu rü yema ngexüۡgüxüۡ nadawenü, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Ngecügüx, Pa Yerucharéüۡcüۡ۳ãի۳ ‫ؽ‬ҡ%իӢɗ chauxca۳x pexauxexüۡ, natürü pegüca۳xtama pexauxe rü pexacügüca۳x! 29ॸ—Erü nawa tá nangu i ngunexüۡgü i nagu ñagüxüۡ tá i duüۡxüۡgü: ٘ҽҡ%ŕǣӥֆֆɞիľ̲͑ǣľã۳xta ya taxuacüma ãxãcügüxe, rü taguma tacharaüۡgüxe, фӥҡǣӕ̲̲ɥի%Ëӥǣӥիľ, erü taxucatáma tümaxãcügüca۳x ҡիӕիľٚ, ñagüxüۡ. 30ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗ duüۡxüۡgü rü tá ma۳իЙӦ͑ľǣӥիüۡ naca۳ax۳ üۡgü rü ñanagürügü tá: “¡Toétügu rübuemü!͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥҡ. Rü tá ngüchitaerugüxüۡxüۡ naca۳ax۳ üۡgü, rü ñanagürügü tá: “¡Toxüۡ idüxétügü!͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥҡ. 31ॸ—¿Erü ñuxãcü tá namaã nachopetü i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i aixcüma chixexüۡ ügüxüۡ, ega ñaã chixexüۡ chomaã naxügügu na woo taxuüۡma i chixexüۡ chaxüchiréxüۡ? —ñanagürü ga Ngechuchu. 32ॸRü yéma ͑͑ǣǣӥҡǣҡիфľǣ̲ŕҡǣӥիüۡ na Ngechuchurüüۡ curuchawa yanapotagüãxücۡ a۳x. 33ॸRü yexguma nawa nangugügu ga yema nachica ga Duüۡիŕŕruchina۳xãgu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ, rü yéma curuchawa Ngechuchuxüۡ nipotagü. Rü ֆľ̲ҡիфľǣ̲ŕҡǣӥիüۡ rü ta Ngechuchurüüۡ curuchawa nipotagü, wüxi ga norü tügünecüwawa rü to ga norü ҧoxwecüwawa. 34ॸRü yexguma Ngechuchuxüۡ curuchawa íyapotagüyane, rü ñanagürü ga Ngechuchu: —Pa 27ॸRü

Chaunatüx, ¡nüxüۡ nangechaüۡ i ñaã duüۡxüۡgü, erü tama nüxüۡ nacua۳xgü na ҧacü rü chixexüۡ naxüexüۡ! —ñanagürü. Rü yema churaragü rü nanade ga Ngechuchuchiru. Rü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗǣĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ nañanagügü na yemawa nüxüۡ nacua۳xgüxücۡ a۳ի͑ҡľիŃфӥҡֆɗɥիüۡ ga yema Ngechuchuchiru. 35ॸRü duüۡxüۡgü rü yéma inarüdaunü. Natürü yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü Ngechuchuxüۡ nacugüe, rü ñanagürügü: —Nüma rü togüxüۡ ̲͑իŕիŕŕ. ‫ؽ‬ƚËӥ, ñu۳xma rü ͑ӥǣӥҡ̲̲͑իŕŕľǣɗիËӥ̲æфɗѸҡӕֆ Tupana nüxüۡ ӕ͑ľҡËӥֆɗիɥǣӕ! —ñanagürügü. 36ॸRü yema churaragü rü ta Ngechuchuxüۡ nacugüe. Rü naxüۡҡՓ͑իɥ, rü nüxna nanaxã ga binu ga üxchiücü. 37ॸRü ñanagürügü nüxüۡ: —Ega Yudíugüarü ãŕ۳իǣËӥֆҡËӥнӕɗիɥǣӕ, ¡rü cugütama rüngüۡիŕŕɗ͖u۳xmax, na ícunguxuchixücۡ a۳x! —ñanagürügü. 38ॸRü norü curuchatape۳xewa nipota ga wüxi ga mürapewaxacü ga ãŕg‫ ڟ‬atachinüxüۡ ga Griégugügawa rü Dumacüãۡ۳ x۳ gügawa rü Yudíugügawa ümatüxüۡ ga ñaxüۡ: —Daa ͑ɗիɥֆ֤ӕĀɞӕǣӥфӥÃŕ۳xgacü ya Tacüxüchi —ñaxüۡ. 39ॸѠӥՓӥիɗǣֆľ̲̲ŕҡիüۡ ga naxrüüۡ curuchawa ipotaxüۡ rü Ngechuchumaã naguxchiga, rü ñanagürü: —ƄǣɗիËӥ̲æфɗѸҡӕнӕɗիɥǣӕ, ¡rü cugütama rüngüۡիŕŕ͑ɞËӕ͑ǣӕիӕËȍɗիücۡ a۳x, rü toxüۡ rü ta rüngüۡիŕŕ͑ɞҡ͑ǣӕիüۡxücۡ a۳x! —ñanagürü. 40ॸNatürü ga yema to ga ̲ŕҡիüۡ rü namücüxüۡ ínangaxüchiama, rü ñanagürü nüxüۡ: —Cuma rü naxrüüۡ na curuchawa quipotachiréxüۡ, ‫ع‬фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ rü ta tama Tupanaxüۡ cumuüۡxüۡ? 41ॸ—֤ɗիľ̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ɗЙΎիËӕľիüۡ erü ҡǣǣӕҡ̲͑ɗիɥɗ͑ǣәիüۡ ingegüxüۡ erü ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗҡΔфӥ͑ҡ͑ӥnaxca۳x ga yema

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ23ٍॷ24

220

chixexüۡ ga ixügüxüۡ. Natürü daa yatü rü taxuüۡma i chixexüۡ naxü —ñanagürü. 42ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣֆľ̲̲ŕҡիüۡ rü ñanagürü: —Pa Ngechuchux, ¡choxna nacua۳xãchi i ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑ի%фӥ͑ә̲Ëӕիӡիǣӕфӥ ãŕ۳xgacüxüۡ ícunguxgu! —ñanagürü. 43ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Aixcüma cumaã nüxüۡ chixu rü ñomatátama i ngunexüۡgu chomaã Ëӕ͑ǣŕի̲ɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ i naãnewa —ñanagürü. Nayu ga Ngechuchu (Mt 27.45-56; Mr 15.33-41; Cu 19.28-30) 44ॸRü

yexguma tocuchiwa nanguxgu rü guxüۡՓ̲͑իŕ%͑ľ͖u۳xmata tomaŕ۳xpü۳xarü ngorawa nangu ga yáuanecü. 45ॸRü ga üa۳xcü rü nixo. Rü tupauca ga taxüۡneãrü tüyemachiüۡxüۡ rü ngãxüۡgu narügaute. 46ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü poraãcü aita naxü rü ñanagürü: —Pa Chaunatüx, cuxme۳xwa chanange۳իɗËȍӕ%ŕ—ñanagürü. Rü yema ñaxguwena rü nayu. 47ॸRü yexguma yema churaragüarü ãŕ۳xgacü ga Dumacüۡ۳ãx۳ nüxüۡ da۳u۳xgu ga yema ngupetüxüۡ, rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡ, rü ñanagürü: —Aixcüma ñaã yatü rü taxuüۡma i chixexüۡ naxü —ñanagürü. 48ॸRü guxüۡma ga yema togü ga duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ rü nüxüۡ daugüxüۡ ga yema ngupetüxüۡ, rü poraãcü nangechaüۡgüãcüma napataca۳x nawoegu. 49ॸNatürü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga aixcüma Ngechuchuxüۡ cua۳xgüxüۡ rü yaxüۡwa- tama nüxüۡ narüdaunü ga yema ngupetüxüۡ. Rü yema duüۡxüۡgütanüwa ta iyexmagü ga ֆľ̲͑ǣľËӥǣӥǣͮǣľËȍӕËȍӕՓľфӥիɥËӥ ǣֆľիǣӕ̲ǾфɗфŃ͑ľՓ͑ľ͑իӡիǣӕ.

Ngechuchu rü naxmaüۡgu nayanaxücuchigü (Mt 27.57-61; Mr 15.42-47; Cu 19.38-42) 50ॸRü nayexma ga wüxi ga yatü ga

֤ӕĀŃ͑ľՓֆľի̲͑ľǣɥ%͑ľǣ Arimatéacüãۡ۳ x۳ , фӥ֤ӕËȍľ͑ɗիɥǣ͑ŕg‫ ڟ‬a. Rü nüma rü Yudíugüarü ãŕ۳xgacügütanüwa naxü, natürü namecüma rü meã namaxüۡ. 51ॸRü nüma rü poraãcü ínanan۳gӕիŕŕ͑ ۳ ínanguxüۡ ga Tupana na yéma ãŕ۳xgacü ֆɗɥիücۡ a۳x. Rü yemaca۳իҡ̲͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥǣ yema Ngechuchumaã naxügüxüۡ ga yema togü ga namücügü ga ãŕ۳xgacügü. 52ॸRü nüma ga Yuche rü PiratuxüۡҡՓ͑իӡ, rü ۡ eca۳x ínayaca. 53ॸRü Ngechuchuxün curuchawa nayayaxu ga Ngechuchuxüۡne, rü wüxi ga düxruüۡmaã nananuque. Rü wüxi ga naxmaüۡ ga nutaarü ma۳իЙӦիüۡwa yacaxmaüۡgüxüۡgu nayanaxücuchi. Rü yema naxmaüۡ rü nayexwacaxüۡ, rü taguma texéxüۡ nagu yaxücuchigüxüۡ ͑ɗիɥ. 54ॸѠӥֆľ̲͑ɗիɥǣ ngunexüۡ ǣ͑ǣӕ֤ӕĀɞӕǣӥ͑ӥǣӥɗ̲ľիŕŕǣӥիüۡ naxca۳x ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡ. Rü marü ningóonechaüۡ ga yema ngüۡxchigaarü ngunexüۡ. 55ॸRü yema ngecügü ga ͮǣľËȍӕËȍӕ̲%ǾфɗфŃ͑ľՓ͑ľɥËӥ, rü Ngechuchuxüۡ íyaxücuchigüxüۡwa íiyadaugü. Rü nüxüۡ idaugü ga ñuxãcü na íyaxücuchigüãxüۡ ga naxüۡne. 56ॸRü yexguma ͑ǣɥЙҡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, фӥɗ̲͑ľիŕŕǣӥǣ pumara rü chixüۡ. Rü irüngüۡgü ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu, ֆľфӥֆľ̲͑ɗիɥǣ Tupanaãrü mu. Wenaxãrü namaxüۡ ga Ngechuchu (Mt 28.1-10; Mr 16.1-8; Cu 20.1-10)

pa۳xmamaxüۡchi ga yüxüarü ngunexüۡgu, rü yema ngecügü rü wenaxãrü naxmaüۡwa íiyadaugü. Rü

24

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ24

221

yéma inangegü ga yema pumara ga ֆ̲ľիŕŕǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ɥǣӥǣ͑ǣľËӥǣӥфӥ ҡ͑ǣɥիüۡ íiyaxümücügü. 2ॸRü yexguma yéma nangugügu, rü nüxüۡ iiyangaugü ga marü na ínaxügachixüۡ ga guma nuta ga naxmaüۡ%фӥ͑ǣӡիҡüۡxüۡ. 3ॸRü yexma nagu ichocu, natürü taxuüۡma idaugü ga naxüۡne ga Cori ga Ngechuchu. 4ॸRü yema ngecügü rü poraãcü i¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ, rü tama nüxüۡ icua۳xgüéga ga ҧacü na naxügüxüۡ. Rü ngürüãchi nüxüۡ idaugü ga taxre ga yatügü ga ͑ǣɥիüۡtagu chigüxüۡ ga poraãcü iya ۳ urachirutanücüüxüۡ. 5ॸRü yema ngecügü rü iyarüm۳ axãchierugü, yerü poraãcü imuüۡŕ. Rü yemaca۳x ga yema ֆҡӥǣӥфӥ͖͑ǣӥфӥǣӥ͑ǣɥիüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ nuxã yuetamaüۡgu naxca۳x peyadau ya yima maxüۡcü? 6ॸ—Nataxuma i nuã ya Ngechuchu, erü marü wena namaxüۡ. ¡Rü nüxna pecua۳xãchie ga yema ore ga pemaã nüxüۡ yaxuxüۡ ga yexguma Gariréaanewa nayexmagu! 7ॸ—Yerü pemaã nüxüۡ nixu ga ñuxãcü pecaduã۳xgüxüۡ tá na yayauxgüxüۡ, rü curuchawa na yapotagüãxüۡ, rü ñuxãcü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡgu tá wena na namaxüۡxüۡ —ñanagürügü ga yema yatügü. 8ॸRü yexguma ga yema ngecügü rü nüxna icua۳xãchie ga yema Ngechuchuarü ore. 9ॸRü nüxna iwoegu ga yema naxmaüۡ. Rü yema 11 ga Ngechuchuarü ngúexüۡgümaã nüxüۡ iyarüxugüe ga guxüۡma ga yema nüxüۡ nadaugüxüۡ. Rü guxü̲ۡǣҡΎǣӥǣֆիΥǣӥիüۡ ga yéma yexmagüxüۡmaã rü ta nüxüۡ iyarüxugüe. 10ॸRü María ga Magadácüۡ۳ãx ۳ , rü Cuána, rü María ga Chaüۡҡɗǣӕ͑ŕ, фӥ͑ɥǣӥǣ ͑ǣľËӥǣӥɗֆɗիɥǣՓӥիɗǣӕֆŃ̲

Ngechuchuarü ngúexüۡgüxüۡtawa nangegücü ga yema ore. 11ॸNatürü yema ngúexüۡgüca۳իфӥɥ͑ӥË̲фľ͑ɗիɥǣ yema ore, фӥҡ̲͑ǣɥիüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥËȍüۡ. 12ॸNatürü ga Pedru rü inañaãchi, rü ínayadau ga naxmaüۡwa. Rü yexguma nagu yadaucuchigu ga naxmaüۡ, rü nüxüۡ nadau ga düxruüۡgü ga wüxicüwagu na nanuxüۡ. Rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕ namaã ga yema ngupetüxüۡ, rü ¤ɗի%Ëȍɗ%ŕ%Ëӥ̲napataca۳x nataegu. Ƅ̲Ӣ%фӥ̲͑Փnango۳x ga Ngechuchu (Mr 16.12-13)

yema ngunexüۡgutama rü taxre ga yema Ngechuchuarü ngúexüۡgü rü Փӥիɗǣɥ%͑ľǣƄ̲ӢՓ͑իɥ. Rü norü yaxüۡ ǣǣӕ̲ɥ%͑ľфӥ11 ga kilómetru ͑ɗիɥ͑ӥի͑ǣ֤ľфӕËȍфéüۡ. 14ॸRü ֆľիǣӕ̲̲͑ǣӕ͑իɥֆ͑ľ, rü nachigagu nidexatanü ga guxüۡma ga yema ngupetüxüۡ. 15ॸRü yexguma yemachigagu iyadexatanüyane, rü nümatama ga Ngechuchu rü ngürüãchi naxca۳իֆŃ̲͑ɗիӡ, rü natanügu ͑ɗիӡËȍɗǣӥ. 16ॸNatürü yema ngúexüۡgü rü woo Ngechuchuxüۡ nadaugü, rü tama nüxüۡ nacua۳իǣӥŃǣ͑ͮǣľËȍӕËȍӕֆɗɥիüۡ, ֆľфӥҽӕЙ͑фӥ͑͑ҡΎΥŕǣӥ͑ҡ̲ Ngechuchuxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x. 17ॸRü yexguma ga Ngechuchu, rü yema taxre ga ngúexüۡgüna naca, rü ñanagürü: —¿ӄËӥËȍɗǣ͑ɗիɥɗЙɗĀľիҡ͑ӥիüۡ na ͑ӕի%̲͑ǣӕ͑Йľիɥիüۡ? ¿Rü ҧacüca۳x ͑ɗիɥɗЙľ͑ǣľËȍüۡŕիüۡ? —ñanagürü. 18ॸRü wüxi ga yema ngúexüۡ ga Creopágu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Guxüۡma i duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ cuáxüۡ ga yema yexwaca ngupetüxüۡ ga Yerucharéüۡwa. Rü cuma na yexma 13ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ24

222

Ëӕ͑իӡ%͑ľËȍɗфŃիüۡ rü maneca ËӕիɗËҡ̲͑ɗիɥɗҡ̲͑ӥիüۡ cucuáxüۡ ga yema ngupetüxüۡ —ñanagürü. 19ॸRü yexguma ga nüma ga Ngechuchu rü ñanagürü: —¿ӄacü nangupetü ga Yerucharéüۡwa? —ñanagürü. Rü nanangãxüۡgü ga yema ngúexüۡgü, rü ñanagürügü: —Poraãcü chixexüۡ nüxüۡ naxüpetü ga Ngechuchu ga Nacharétucüۡ۳ãx۳ . Nüma ga Ngechuchu rü Tupanaãrü orearü uruüۡ ǣ̲ľËӥ͑ɗիɥ. Rü Tupanape۳xewa rü duüۡxüۡgüpe۳xewa namecüma rü nanaxü ga taxüۡ ga cua۳xruüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ, rü meã duüۡxüۡgüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕ. 20ॸ—Natürü ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü tórü ãŕ۳xgacügü rü nayayauxgü. Rü Dumacüۡ۳ãx۳ ga ãŕ۳xgacügüna nanamugü na curuchawa yapotagüãcüma ͑ֆӕիŕŕǣӥ%իüۡca۳x. Rü yemaãcü nayama۳xgü. 21ॸ—Toma nüxüۡ tacua۳xgu фӥ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗҡΎ̲%͑ЙΎфիüۡ na ínanguxuchixüۡca۳x i tachiüۡãne nüxna i Dumacüۡ۳ãx۳ ãrü ãŕ۳xgacü. Rü ñu۳xma rü marü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡ ͑Փľ͑͑ɗիɥ ga na yama۳xgüãxüۡ. 22-23ॸ—Natürü tama ͑ǣŕիɥËҡ̲͑ɗիɥ, yerü ñuxre ga ngexüۡgü ga totanüxüۡ rü toxüۡ ínaya¤aixgügü. Yerü yema ngexüۡgü rü pa۳xmamaxüۡchi ínayadaugü ga naxmaüۡwa, rü tama nüxüۡ inayangaugü ga naxüۡne ga guma Ngechuchu. Rü yemaca۳x ga yema ngexüۡgü rü toxca۳x nawoegu, rü tomaã nüxüۡ nayarüxugüe ga nüxüۡ na nadaugüxüۡ ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ . Rü yema ĀիӡËüۡ۳ãx۳ gü rü namaã nüxüۡ nixugügü ga Ngechuchu rü na namaxüۡxüۡ —ñanagürügü. 24ॸRü yexguma yema ngexüۡgüarü orexüۡ ҡիɥ͑ӥŕǣӕ, rü ñuxre

ga tomücügü rü naxmaüۡwa ínayadaugü. Rü yema ngexüۡgü nüxüۡ ixugüxüۡrüüۡ nüxüۡ inayangaugü ga naxmaüۡ. Natürü tama Ngechuchuxüۡ nadaugü —ñanagürügü. 25ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ ҡ̲Йľ%ŕҡɗЙľիӥɗЙľ̲ի? ‫ع‬Ѡӥ͖ӕիǣӕфҡҡɗЙľֆիΥǣӥիüۡ i nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgüarü ore? 26ॸ¿Rü tama e۳xna nüxüۡ pecua۳x ga yema ngúxüۡ tá na yangexüۡ ga Cristu naxüۡЙ͑Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa ‫ ڟ‬a ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡca۳x? ͑իӡիüۡ, na ngŕm —ñanagürü. 27ॸRü yexguma inanaxügü ga namaã na nango۳իŕŕ%իüۡ ga guxüۡma ga Tupanaãrü ore ga nachiga ümatüxüۡ. Ѡӥֆľ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡmaã inanaxügü. Rü ñu۳իӡËȍɗ namaã nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga yema Tupanaãrü ore ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü ümatügüxüۡ. 28ॸѠӥֆľիǣӕ̲ֆľ̲ɥ%͑ľǣƄ̲ӢՓ nangugügu, rü Ngechuchu rü nümaxüۡ ҡΎի̲͑͑͑ӥǣӥ͑իӡիŕŕ͑ľҡ. 29ॸNatürü ga yema ngúexüۡgü rü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡgü ‫ ڟ‬իüۡca۳x, rü ñanagürügü: na yexma naxãӡ —¡Nuxma toxüۡtagu nape, erü marü nayáuane, rü paxa tá nachüta! —ñanagürügü. Rü yexguma ga Ngechuchu rü nawe yexma narüxã۳ӡ۳x. 30ॸRü yexguma chibüca۳x wüxiwa mechawa natogügu, rü Ngechuchu ͑͑ֆիӕǣЙ%ӡ. ѠӥҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ naxca۳x naxã. Rü ñu۳իӡËȍɗɗ͑͑¡ӥËӕ, rü wüxichigüna nanaxã. 31ॸRü ֆľիǣӕ̲ҡ̲͑%ŕիüۡ nicua۳xãchitanü. Rü nüxüۡ nacua۳իǣӥ͑ǣӕ̲ֆɗɥիüۡ ga Ngechuchu. Natürü yexgumatama ngürüãchi inayarütaxu ga nümax. 32ॸRü yema taxre ga ngúexüۡgü rü nügümaã

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ24

223

ñanagürügü: —¿Tama e۳xna ga ɗҡ%ŕǣӥիüۡ ga tórü maxüۡnewa ga yexguma namawa tamaã yadeaxgu rü tamaã nango۳իŕŕ%ǣӕǣҽӕЙ͑%фӥΎфľɗ ümatüxüۡ? —ñanagürügü. 33ॸRü yexgumatama ga yema taxre ga ngúexüۡǣӥфӥɗ͑իɥ%Ëȍɗǣ Yerucharéüۡca۳x na nawoeguxüۡ. Rü yexma nüxüۡ nayangau ga na ínangutaque۳xegüxüۡ ga yema 11 ga Ngechuchuarü ngúexüۡgü rü togü ga natanüxüۡgü. 34ॸRü yema duüۡxüۡgü ga íngutaque۳xegüxüۡ rü ñanagürügü nüxüۡ: —kɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ̲фӥՓľ̲͑͑իüۡxüۡ ya Cori ya Ngechuchu. Ѡӥæȍɗ̲ӡǣ Pedru rü marü nüxüۡ nadau —ñanagürügü. 35ॸRü yexguma ga yema taxre ga ngúexüۡgü rü ta nüxüۡ nixugügü ga yema nüxüۡ ngupetüxüۡ ga namawa, rü ñuxãcü nüxüۡ na yacua۳xãchitanüxüۡ ga ǣӕ̲͑ֆɗɥիüۡ ga Ngechuchu ga ֆľիǣӕ̲Й%ӡɗ͑¡ӥcu۳xgu. Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüca۳x nango۳x (Mt 28.16-20; Mr 16.14-18; Cu 20.19-23) 36ॸRü yexguma yemaãcü íyadexagüyane, rü ngürüãchi norü ngãxüۡtanügu nachi ga Ngechuchu. Rü nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕ, rü ñanagürü: —ͮӕի̲ŕЬæȍΎфӥġӕüۡxüۡgüx —ñanagürü. 37ॸNatürü nümagü rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ, rü poraãcü namuüۡŕ, ֆľфӥ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥŕǣӕфӥՓӥիɗǣ naxchi ۳xixüۡmare nadaugü. 38ॸNatürü ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ peb۳ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥфӥҡ̲ ЙľֆիΥǣӥ͑ËȍΎ̲Ëȍɗɥիüۡ? 39ॸ—¡Dücax, nüxüۡ peda۳u۳x ya cho۳xme۳xgü rü chaucutügü! ѠӥËȍΎ̲ҡ̲Ëȍɗիɥ. ¡Rü choxüۡ Йɗ͑ǣΥǣӥфӥ̲ľ%ËȍΎիüۡ

perüdaunü! Erü wüxi i naxchi ۳xi rü tama choxüۡ pedauxüۡrüüۡ naxãmachi rü naxãxchina۳xã —ñanagürü. 40ॸRü yema ñaxguwena, rü nüxüۡ nanawe۳x ga naxme۳x rü nacutü. 41ॸNatürü ga yema duüۡxüۡgü rü yexguma rü ta tama nüxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥ, yerü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥфӥ ͑ҡ%ŕǣӥ. Rü yemaca۳x ga Ngechuchu rü nüxna naca rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Pexü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡ ɗΥ͑ɗ͑ӕ%? —ñanagürü. 42ॸRü

yexguma nüxna nanaxãgü ga wüxi ga choxni ga iguxüۡchipe۳xe rü wüxiweüۡ ga berure. 43ॸRü nüma ga Ngechuchu rü nanayaxu. Rü yema duüۡxüۡgüpe۳xewa nanangΥ۳x. 44ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͖͑ǣӥфӥ nüxüۡ: —Rü yema choxüۡ ngupetüxüۡ rü ֆľ̲͑ɗիɥǣЙľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ ga yexguma tauta chayu۳xgu rü petanüwa chayexmagu. Yerü yexguma rü pemaã nüxüۡ chixu rü ñacharügü: “Rü tá ningu i guxüۡma i Tupanaãrü ore i chauchiga ümatüxüۡ i Wiyaegüarü poperawa, фӥͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ i mugüwa, rü ore i nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü ümatüxüۡՓٚ, ñacharügüchire۳x pexüۡ. 45ॸRü yemaãcü namaã nanango۳իŕŕǣ Tupanaãrü ore ga ümatüxüۡ. 46ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü nüxüۡ nixu rü choma i Cristu rü tá chayu, rü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡgu rü tá wena chamaxüۡ. 47ॸ—Rü yematama ore i ümatüxüۡwa nüxüۡ nixu rü tá chauégagu tá ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ yaxugüxüۡ i ore i mexüۡ. Rü YerucharéüۡՓҡɗ͑իӥǣӥɗ͑ǣŕ̲ ñu۳xmatáta guxüۡ i naãnewa nangu na ͑ǣŕ̲%ËӥĀӕüۡxüۡgü nüxüۡ rüxoexücۡ a۳x i nacüma i chixexüۡ na Tupana nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ ngechaüۡxücۡ a۳x i norü pecadugü. 48ॸ—Rü ñu۳ի̲фӥЙľ̲ҡ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥΎфľфӥ uruüۡgü, rü tá duüۡxüۡgümaã nüxüۡ pixu ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞Ԇækॷ24

224

yema chauxüۡtawa nüxüۡ pedaugüxüۡ rü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ. 49ॸ—Rü dücax, choma rü pexca۳x ҡ͑ә̲Ëȍ̲͑ӕɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ga pexca۳x nüxüۡ naxunetaxüۡ ya Chaunatü. Natürü chanaxwa۳իľɗ͑ә̲ҡҡ̲Āɥ%͑ľ ya YerucharéüۡՓЙľ͑ǣŕի̲ǣӥ, ñu۳xmatáta Йľ͑ֆӕիǣӥɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i ĀիӡՓ͑ľӡիüۡ i tá pexüۡ ЙΎфľիŕŕիüۡ —ñanagürü. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥĀիӡǣӕիüۡ ǣ͑%͑ľՓ͑իӡ (Mr 16.19-20) 50 ॸRü

yexguma ga Ngechuchu rü Yerucharéüۡ ã rü toxnamana norü

ngúexüۡ g üxüۡ nagagü, ñu۳ x mata Betániããrü ngaicamana nangugü. Rü yéma norü ngúexüۡ g üétü nawéme۳x , rü Tupanana naxca۳x naca na nüxüۡ nangüۡ ի ŕŕիüۡ c a۳x . 51ॸRü yexguma yema ngúexüۡ g üca۳ի ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӕՓľ͑фӥ ͑ӥի͑͑ɗիӡǣËȍɗ. Rü Tupana Āիӡǣӕիüۡ ga naãnewa nanaga. nümagü ga norü ngúexüۡ g ü rü Ngechuchuxüۡ nicua۳x üüۡ g ü. Rü

52 ॸRü

ñu۳ ի ӡËȍɗҡ%ŕ%Ëӥ̲֤ľфӕËȍфéüۡ c a۳x nawoegu. 53ॸRü guxüۡ g uma tupauca ga taxüۡ ͑ ľՓ͑իɥɥիüۡ , rü yéma Tupanaxüۡ nicua۳x üüۡ g ü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ֆɗɥ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ORE I MEXÜۡ GA CUÁÜۡ ÜMATÜXÜۡ Tupana Nane rü narüduüۡ

ga guxüۡma, rü marü nayexma ga Tupana Nane. Rü Tupanamaã nayexma rü woetama ҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ͑ӥ̲ի. Nüma rü ҽӕЙ͑%фӥϘфľ͑ɗիɥɗ͑ŕg‫ ڟ‬a erü tamaã nüxüۡ nixu i Tupanachiga. 2ॸRü naxüۡpa ga guxüۡma rü nüma ga Tupana Nane rü naxüۡtawatama nayexma. 3ॸRü guma Nanexüۡ ͑ɗիɥǣ̲͑ӕիüۡ ga Tupana na naxüãxüۡca۳x ga guxüۡma. Rü nataxuma i ҧacü i ñu۳ի̲͑ǣŕի̲իüۡ i tama nüma naxüxüۡ. 4ॸѠӥͮ͑ľՓ͑ɗիɥǣ nayexmaxüۡ ga maxüۡ. Rü yema maxüۡ rü guxüۡ ga duüۡxüۡǣӥфӥ͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡ ͑ɗիɥ. 5ॸRü yima Nane rü woo chixexüۡ íporaxüۡwa rü duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ

1

1ॸNaxüۡpa

nacua۳իŕŕɗҽӕЙ͑Ëȍɗǣ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ chixexüۡ rü taxucü-фӥՓ̲͑ǣŕ̲ mexüۡxüۡ narüyexera. 6-7ॸRü nayexma ga wüxi ga yatü ga Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡgu ãŕg‫ ڟ‬acü. Ѡӥǣӕ̲͑ɗիɥǣҽӕЙ͑͑ә̲ namucü na nüxüۡ yaxuxüۡca۳x ga nachiga ǣǣӕ̲͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡ na yemaãcü guxãma nüxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡca۳x. 8ॸRü nüma ga Cuáüۡ rü tama Tupana Nane ya duüۡxüۡǣӥфӥ͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡ ͑ɗիɥ. Natürü ͑ӥ̲͑ɗիɥǣҽӕЙ͑͑ә̲̲͑ӕիüۡ na nüxüۡ yaxuxüۡca۳x ga nachiga ga guma

͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡ. 9ॸRü ñoma ga naãnewa nangu ga guma aixcüma Tupana Nane ɗիɥËӥɗǣӕիüۡma i duüۡxüۡgüxüۡ ͑ǣΔΎ͑ľҡ͑ӥիŕŕËӥ. 10ॸRü nüma ga guma ͮ͑ľǣҽӕЙ͑%фӥϘфľɗիɥËӥфӥ͖Ύ̲ ga naãnewa nayexma. Rü woo nagagu ͑ɗիɥǣ͑իӥ%իüۡ ga guxüۡma ga ñoma ga naãne, natürü ñoma ga naãne-cüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgü rü tama nüxüۡ nacua۳xgü na ҡľիľֆɗɥիüۡ. 11ॸNuã norü naãnewatama nangu, natürü norü duüۡxüۡgü ga Yudíugü rü tama nanayauxgü. 12ॸNatürü guxema nayauxgüxe rü nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիľ rü tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ҡӕիËȍիŕŕ͑ ҽӕЙ͑ի%Ëӥǣӥҡɗիɥǣӥիüۡca۳x. 13ॸRü ñu۳xma фӥҽӕЙ͑ի%Ëӥǣӥҡɗիɥǣӥǣǣӕիľ̲ ֆիΥǣӥիľ. Natürü tama noxri tabuexüۡǣǣӕ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲фӥҡ̲ tümanatügüarü ngúchaüۡǣǣӕ͑ɗիɥ. Natürü i ñu۳ի̲фӥҽӕЙ͑ի%Ëӥǣӥҡɗիɥǣӥ ǣǣӕիľ̲ֆիΥǣӥիľֆľфӥ͑ӥ̲ҡ̲ǣ Tupana rü naxãcügüxüۡ tüxüۡ ͑ɗիɥǣӥիŕŕ. 14ॸRü nüma ga guma Nane ga Tupanaãrü ΎфľɗիɥËӥфӥ͑фӥĀӕüۡ. Rü totanüwa nayexma rü poraãcü toxüۡ nangechaüۡ rü ɗիËӥ̲͑ɗիɥǣ͑ΎфӥΎфľ. Rü toma nüxüۡ ҡĀӕǣӥǣ͖ӕի%Ëӥ̲͑͑ľիŕËȍɗիüۡ ga nümax. Rü Nanatüxüۡtawa nanayaxu ga yema yerü nügümaã nüxüۡ‫ ڟ‬nawüxica۳x. 15ॸRü

gumachigaxüۡ ͑ɗիɥǣֆիӕիüۡ ga

225 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ1

226

Cuáüۡ ga yexguma ñaxgu: —ġ͑ɗիɥǣ guma pemaã nüxüۡ chixuchigacü ga yexguma ñachaxgu: ٘Ѡӥֆɗ̲ËȍΎՓľ̲͑ľӡËӥфӥËȍΎիüۡ фӥֆľիľфËӥ͑ɗիɥ, yerü woetama marü nayexma ga tauta chabuxgu ga ËȍΎ̲իٚ, ñanagürü ga Cuáüۡ. 16ॸRü yima ҽӕЙ͑ͮ͑ľфӥ̲͑ľիŕËȍɗфӥ naxme۳իՓ͑͑ǣŕի̲ɗǣӕիüۡma. Rü naxüۡtawa rü guxüۡguma tanayauxgüecha ǣ̲ӕիӡËȍɗիüۡma ga ngüۡիŕŕǣӥǣ mexüۡgü. 17ॸѠӥͅΎɥËȍŃիüۡ ͑ɗիɥǣ̲͑ӕիüۡ ga Tupana na tüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ ga yema norü mugü. Natürü Ngechuchu ya Cristuxüۡ ͑ɗիɥǣ̲͑ӕիüۡ na tüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ na yigü ingechaüۡgüxüۡ rü tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ ɗΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 18ॸTaguma texé ñuxgu nüxüۡ tadau ga Tupana. Natürü Nane ya nügümaã nüxüۡ‫ڟ‬ ՓӥիɗËËӥ͑ɗիɥֆҡӥիüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕËӥ. Rü yima Nane rü TupanaxüۡËȍɗ͑ɗիɥ, rü ͮ͑ҡӥ̲%ՓӥիɗՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥ. Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ rü nüxüۡ nixu ga Ngechuchu ya Cristuchiga (Mt 3.11-12; Mr 1.7-8; Lc 3.15-17) 19ॸRü

yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü ga Yerucharéüۡcüۡ۳ãx۳ rü Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡxüۡtawa nanamugü ga paigü rü Lebítanüxüۡgü na nüxna yacagüexüۡca۳ի͑ҡľիľֆɗɥիüۡ. 20ॸRü nüma ga Cuáüۡ rü meãma nügü nixu, rü ñanagürü: —ҽ̲͑ɗիɥɗæфɗѸҡӕËȍɗɥիüۡ i chomax —ñanagürü. 21ॸRü wenaxãrü nüxna nacagü rü ñanagürügü: —¿Texé e۳ի͑нӕɗիɥ? ¿E۳xna cuma ga nuxcümaüۡcü ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ga Ería нӕɗɥիüۡ? —ñanagürügü. Rü Cuáüۡ nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Tama Ería Ëȍɗիɥ—ñanagürü. Rü nümagü rü

wenaxãrü nüxna nacagü rü ñanagürügü: —¿E۳ի͑Ëӕ̲нӕɗɥիüۡ ya yima orearü uruüۡ ǣͅΎɥËȍŃ͑ӥիüۡ ixucü ga ínguxchaüۡcü? —ñanagürügü. Rü Cuáüۡ nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Tama yima Ëȍɗիɥ—ñanagürü. 22ॸRü yexguma ñanagürügüama: —¿E۳ի͑ҡľիŃнӕɗɥիüۡ? Erü tanaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲͑ә̲ҡΎիüۡ mugüxüۡxüۡtawa tanange i curü ngãxüۡga. ‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡ͖Ëӕիüۡ i ñu۳xma na texé нӕɗɥիüۡ? —ñanagürügü. 23ॸRü Cuáüۡ nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Choma ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡ i dauxchitawa i ngextá taxúema íxãpataxüۡwa tagaãcü ñachaxüۡ: “¡Rü nüxüۡ perüxoe i pecüma i chixexüۡ rü ipeyanawe۳xãchixŕŕ۳x i perü maxüۡ naxca۳x ya Cori ya Tupana!͖ٚËȍիüۡ, guma nuxcümaüۡcü ga orearü uruüۡ ga ʊËȍɞ͑ӥիüۡ ixuxüۡrüüۡ —ñanagürü. 24-25ॸRü yexguma ga yema paigü rü Parichéugü yéma mugüxüۡ ga Cuáüۡmaã na yanadexagüxücۡ a۳x rü wenaxãrü nüxna nacagüe, rü ñanagürügü: —Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ҡ̲æфɗѸҡӕнӕɗիɥǣӕ, фӥҡ̲Ƅфɞнӕɗիɥǣӕ, rü tama yima orearü uruüۡ ya ínguxchaüۡcü нӕɗիɥǣӕ, ¿rü tü۳xcüüۡ i duüۡxüۡgüxüۡ ícubaiüۡիŕŕիüۡ i ñu۳xmax? —ñanagürügü nüxüۡ. 26-27ॸRü Cuáüۡ nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Choma rü dexáwamare íchanabaiüۡիŕŕɗĀӕüۡxüۡgü. Natürü Йľҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲ֆֆɗ̲ҡ̲͑ӥիüۡ ЙľËӕËӥֆËȍΎՓľ̲͑ľӡËӥ. Rü choma rü nape۳xewa rü taxuwama chame, rü bai i ͑ΎфӥËȍЙҡӕËӕ͑ӥǣӥфӥՓŕǣӥՓËȍ̲ľ —ñanagürü ga Cuáüۡ. 28ॸRü yema nachica ga Betániãgu ãŕg‫ ڟ‬axüۡՓ͑ɗիɥǣæӕáüۡ ga nüxüۡ yaxuxüۡ ga yema ore. Rü natü ga Yudáüۡ%фӥҡΎËӕҡӥՓ͑ɗիɥǣֆľ̲͑ËȍɗË ga ngextá Cuáüۡ duüۡxüۡgüxüۡ íbaiüۡիŕŕիüۡwa.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ1

227

ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑͑ә̲̲͑ӕËӥ na duüۡxüۡgüarü pecaduca۳x nayuxüۡca۳x

moxüۡãcü ga Cuáüۡ rü Ngechuchuxüۡ nadau ga naxca۳ի͑ֆիӡիüۡ. Rü ñanagürü ga Cuáüۡ: —¡Rü dücax! ġ͑ɗիɥֆֆɗ̲ Tupana núma namucü na nayuxücۡ a۳x na ñoma i naãnecüãۡ۳ x۳ i duüۡxüۡgüarü pecaduxüۡ ɗֆ͑իΎիŕŕիücۡ a۳x. 30ॸ—Rü choma rü daa Ngechuchuchigaxüۡ ͑ɗիɥǣËȍɗիӕիüۡ ga 29ॸRü

yexguma ñachagu: ٘ѠӥËȍΎՓľ̲͑ľ͑իӡֆՓӥիɗֆËȍΎфӥ yexeracü, yerü nüma rü woetama nayexma ǣҡӕҡËȍ¡ӕիǣӕǣËȍΎ̲իٚ, ñachagu. 31ॸ—Rü chomatama ga noxri rü tama nüxüۡ chacua۳իǣҡľիľ͑ֆɗɥիüۡ ga nümax. Natürü ͑ә̲Ëȍիӡ͑ĀľիՓ̲фľĀӕüۡxüۡgüxüۡ íchibaiüۡիŕŕҡ͑ӥիücۡ a۳x na tatanüxüۡ i Yudíugü nüxüۡ cua۳xgüxücۡ a۳ի͑ҡľիŃֆɗɥիüۡ —ñanagürü. 32ॸRü ñanagürü ta ga Cuáüۡ: —Rü chomatama nüxüۡ ËȍĀӕǣҽӕЙ͑%ŕ ǣԖӥ͑ľիüۡ ga yexguma wüxi ga muxtucurüüۡ ĀիӡՓɞ͑իľիľľǣӕфӥͮǣľËȍӕËȍӕիüۡnegu yanawa۳xgux. 33ॸ—Choma rü noxri tama nüxüۡ chacua۳իǣҡľիľ͑ֆɗɥիüۡ ga nümax. Natürü ga Tupana ga choxüۡ mucü na dexáwamare duüۡxüۡgüxüۡ íchabaiüۡիŕŕիücۡ a۳x, rü ñanagürü choxüۡ: “Rü yima nüxüۡ ËӕĀӕËӥֆËȍӕ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ naŕt‫ ڟ‬ügu írüxexeecü, rü yima tá ͑ɗիɥֆËȍӕ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ duüۡxüۡgüna ͑ǣӕիŕŕËӥٚ, ñanagürü choxüۡ. 34ॸ—Choma rü marü yima Ngechuchuxüۡ chadau rü pemaã nüxüۡ chixu na nüma rü aixcüma ҽӕЙ͑ͮ͑ľֆɗɥիüۡ —ñanagürü. ͮӥիɥфüۡxüۡ ga norü ngúexüۡgü ga Ngechuchu 35ॸMoxüۡãcü

rü wenaxãrü Cuáüۡmaã yema nachicawa tayexmagü ga toma ga

taxre ga norü ngúexüۡgü. 36ॸRü yexguma Ngechuchuxüۡ nada۳u۳xgu ga yéma na naxüpetüxüۡ, rü Cuáüۡ rü ñanagürü toxüۡ: —¡Dücax! ֤ɗ̲͑ɗիɥֆҽӕЙ͑͑ә̲ namucü na pecaduca۳x nayuxüۡca۳x —ñanagürü. 37ॸRü toma ga Cuáüۡãrü ngúexüۡgü rü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕǣֆľիǣӕ̲ yema ñaxgu. ѠӥͮǣľËȍӕËȍӕՓľҡфӥիɥ. 38ॸRü nügü ínidau ga Ngechuchu, rü toxüۡ ͑Āӕǣ͑Փľ͑ҡфӥիɥիüۡ. Rü toxna naca rü ñanagürü toxüۡ: —¿ӄacüca۳x pedau? —ñanagürü. Rü tomagü rü ñatarügügü: —Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ‫͑ع‬ǣľիҡ͑ɗիɥɗËӕЙľիüۡ? —ñatarügügü. 39ॸRü Ngechuchu toxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü toxüۡ: —¡Nuã ËȍΎՓľЙľфӥիɥфӥɞpeyada۳u۳x! —ñanagürü. Ѡӥ͑Փľҡфӥիɥ, rü nüxüۡ tadaugü ga na ngexta napexüۡ. Rü yexguma yéma tangugügu, rü marü ãgümücüarü ngorawa nangu ga na nayáuanexüۡ. Rü yexma naxüۡtagu tarücho rü ñu۳xmata nachüta. 40ॸRü ËȍΎ̲Ëȍɗիɥǣ͑Ύիфɗæӕáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡxüۡ Ëȍիɥ͑ӥիüۡ ga yixcama ͮǣľËȍӕËȍӕՓľËȍфӥիӡիüۡ. Rü chomücü rü AüۡĀфŃ͑ɗիɥ. Rü nüma rü Pedru ga æȍɗ̲ӡŕ͑ľŕ͑ɗիɥ. 41ॸRü yexgumatama ga Aüۡdré, фӥ͑ŕ͑ľŕǣæȍɗ̲ӡca۳x nayadau. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Rü marü nüxüۡ itayangau ya yima Cristu ga nuxcüma Tupana nüxüۡ unetacü —ñanagürü. 42ॸRü yemawena, rü Ngechuchu íyexmaxüۡՓæȍɗ̲ӡիüۡ naga ga Aüۡdré. Rü yexguma Ngechuchu æȍɗ̲ӡիüۡ da۳u۳xgu, rü ñanagürü nüxüۡ: —æӕ̲͑ɗիɥɗæȍɗ̲ӡɗæӕáüۡ nane нӕɗɥիüۡ. Natürü i ñu۳xmawena rü Nuta tá ͑ɗիɥɗËӕŃǣ—ñanagürü. Ѡӥ͑ǣŕ̲ naŕg‫ ڟ‬a rü Pedru ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ1ٍॷ2

228

Ngechuchu rü naxca۳x naca ga Piripi rü Natanaŕ ‫ڟ‬

moxüۡãcü ga Ngechuchu rü nügü ̲͑ľիŕŕ͑ǾфɗфŃ͑ľՓ͑իӡիüۡca۳x. Rü Piripixüۡ inayangau rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬æȍΎՓľфӥիӡ! —ñanagürü. 44ॸRü ͑ӥ̲ǣЬɗфɗЙɗфӥɥ%͑ľǣ´ľËȍɞĀËüۡ۳ãx۳ ͑ɗիɥ. Rü yémacüۡ۳ãի۳ ҡ͑ɗիɥǣküۡdré rü Pedru. 45ॸRü Piripi rü Natanaŕc‫ ڟ‬a۳x nayadau, rü ñanagürü nüxüۡ: —Marü nüxüۡ itayangau ya yima Cristu ga ͅΎɥËȍŃ͑Ëȍɗǣ͑իӥ̲ҡӥËӥǣ mugüarü poperawa, rü nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü ta nachiga naxümatügücü. ֤ɗ̲͑ɗիɥֆ֤ӕËȍľ nane ya Ngechuchu ya Nacharétucüۡ۳ãx۳ —ñanagürü. 46ॸRü ñanagürü ga Natanaŕ:‫ڟ‬ —¿Ñuxãcü i ҧacü rü mexüۡ i ͮËȍфŃҡӕՓ͑ľ͑իӡիüۡ? —ñanagürü. Rü Piripi nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: 43ॸRü

—¡Dücax, ͑ǣɥի%фӥɞҡֆĀӕ! —ñanagürü. 47ॸRü yexguma Ngechuchu Natanaŕx‫ ڟ‬üۡ da۳u۳xgu ga naxca۳x na ֆիӡիüۡ, rü ñanagürü: —¡Dücax! Yéa ne ͑իӡɗՓӥիɗɗֆҡӥɗɗիËӥ̲֤ӕĀɞӕ ɗիɥիüۡ i aixcüma ngearü chixexüۡãx‫ ڟ‬üۡ —ñanagürü. 48ॸRü yexguma ga Natanaŕ ‫ڟ‬ rü Ngechuchuna naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Ñuxãcü i choxüۡ cucuáxüۡ? —ñanagürü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Naxüۡpa ga Piripi cuxca۳x na yac۳axüۡ, rü choma rü cuxüۡ chadau ga yexguma ori ۳x ga igueratüüۡgu curüxã۳ӡ۳xgux —ñanagürü. 49ॸRü Natanaŕ ‫ڟ‬ nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, cuma rü Tupana Nane нӕɗիɥ. ѠӥËӕ̲͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i Yudíugüarü Ãŕ۳իǣËӥнӕɗɥիüۡ —ñanagürü. 50ॸRü Ngechuchu

nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Cuma rü choxü‫ ۡڟ‬ËӕֆիΥľфӥËӕ̲%͑ӥիüۡ chixu na igueratüüۡwa cuxüۡ na chadauxüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳իɗËҡ̲͑ɗիɥɗËӕֆիΥիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͖u۳xma nüxüۡ cudauxüۡãrü ֆľիľфҡ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ cudauxüۡ i yixcüra —ñanagürü. 51ॸRü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü tá nüxüۡ pedaugü na yawãxnaxüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i naãne. Rü tá nüxüۡ pedaugü i Tupanaãrü orearü ‫ ڟ‬Āիӡ ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ i ngŕ̲ ۡ ۡ ‫ڟ‬ ɥǣӥիü фӥɞфӥիɥǣӥӥիü i naŕtüwa ya Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥ —ñanagürü. ՠӥիɗǣ͑ǣɥǣӥфӥЙľҡǣǾфɗфŃ͑ľՓ ֆľի̲͑ľǣɥ%͑ľǣæ͑Փֆľի̲իüۡ

2

1ॸRü

yemawena ga tomaŕ۳xpü۳x ga ngunexüۡgu, rü nayexma ga wüxi ga ͑ǣɥǣӥфӥЙľҡǣǾфɗфŃ͑ľՓ ֆľի̲͑ľǣɥ%͑ľǣæ͑Փ. Rü yéma ɗֆľի̲ǣ͑ŕǣͮǣľËȍӕËȍӕ. 2ॸRü Ngechuchuna rü toxna rü ta naxugüe na ֆŃ̲ҡիɥիüۡca۳x. 3ॸRü nagu۳x ga norü axexüۡ ga binu. ѠӥͮǣľËȍӕËȍӕ͑ŕ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ ga Ngechuchu: —Marü nagúarü binuã۳xgü —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 4ॸͮҡӥфӥͮǣľËȍӕËȍӕ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pa Mamax, ¿tü۳xcüüۡ chomaã nüxüۡ нӕɗիӕɗ͑ǣŕ̲? Erü tauta nawa nangu na chanaxüxüۡca۳x i ҧacü rü mexüۡ i Tupanaãrü poramaã üxüۡ

—ñanagürü. 5ॸͮҡӥфӥǣ͑ǣɥ̲ǣ͑ŕ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ ga yema baegüxüۡ namaã ga binuchiü: —¡Penaxü۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑ӥ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 6ॸRü yéma iyexma ga 6 ga tüۡxüۡ ǣ͑ӕҡǣӥ͑ǣɥxca۳x. Rü wüxichigü ga yema tüۡxüۡwa rü maneca

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ2

229

yexma name ga 50 rü e۳xna 70 litrugü ga dexá. Rü yema tüۡxüۡǣӥɗֆɗիɥǣֆľ̲ ֤ӕĀɞӕǣӥ͑ǣɥիüۡ ixügüãcugücü ga yexguma dexámaã nügü yayauxme۳xgüchaüۡgu na Tupanaca۳x ͑ӥǣӥֆ̲ľիŕŕǣӥիüۡca۳x. 7ॸRü Ngechuchu rü yema baegüxüۡxüۡ namu, rü ñanagürü: —‫ؽ‬ġľի̲%͑ǣɥիüۡ pixügüãcu i ñaã tüۡxüۡgü! —ñanagürü. Rü nümagü ga yema baegüxüۡ фӥ̲ľ%̲͑ǣɥիüۡ nixügüãcu. 8ॸRü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ: —Rü ñu۳xma chanaxwa۳xe i íraxüۡ peyaxu, rü petaarü yoraxüۡtawa penange —ñanagürü. Rü yemaãcü nanaxügü ga yema baegüxüۡ. 9ॸRü yema petaarü yora nüxüۡ naxaxneta ga yema dexá ga binuxüۡ naca۳xichixüۡ. Natürü tama nüxüۡ nacua۳x ga ngextá na nayauxgüãxüۡ. Rü yema baegüxüۡիɥËҡ̲͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ cua۳xgüxüۡ ǣĀľի̲фľ͑ֆɗɥիüۡ ga noxrix. Rü yexgumatama ga yema ЙľҡфӥֆΎффӥֆľ̲ֆҡӥǣɗ͑ǣɥիüۡca۳x naca. 10ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —Guxüۡ i naãnewa rü duüۡxüۡgü rü noxri rü namaã nabae ya mecü ya binu. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ marü meãma guxü̲ۡիľǣӥǣӕɗ͑ǣŕ̲ nüxna naxuxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Փľ͑фӥ͑ӥի͑ nanaxã ya ngexcürüücümare ya binu. Natürü i cuma rü marü nagúxchaüۡgu i peta, фӥ̲ľիŕËȍɗËӥֆ¡ɗ͑ӕ̲%ҡ̲ ËӕֆիիľǣӥիŕŕɗĀӕüۡxüۡgü —ñanagürü. 11ॸRü guma Gariréaanewa yexmane ga ɥ%͑ľǣæ͑Փ͑ɗիɥǣֆľ̲͑իӥիüۡ ga Ngechuchu. Ѡӥֆľ̲͑ɗիɥǣ͑ӥիɥфüۡxüۡ ga cua۳xruüۡ ga Tupanaãrü poramaã üxüۡ ga nawa nügü inawéxüۡ ga Tupana Nane ͑ֆɗɥիüۡ. Rü toma ga norü ngúexüۡgü rü nüxüۡ‫ ڟ‬ҡֆիΥǣӥ. 12ॸRü yemawena rü æЙľф͑ӡǣɥ%͑ľՓ͑իӡǣ Ngechuchu. Ѡӥ͑ŕфӥ͑ŕ͑ľŕǣӥфӥ

toma ga norü ngúexüۡgü rü ta ítayaxümücügü. ѠӥֆŃ̲ǣӕ̲ɥ%͑ľՓ tayexmagü ga ñuxre ga ngunexüۡ. Ngechuchu rü tupauca ga taxüۡnewa ínanawoxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga yéma taxegüxüۡ (Mt 21.12-13; Mr 11.15-18; Lc 19.45-46) 13ॸRü marü ningaica ga torü peta ga ԖЙľҡӥËȍɗǣǣ͑Փ͑ӥի͑tacua۳xãchiexüۡ ga ñuxãcü nuxcüma ga Equituanewa Tupanaãrü orearü ngeruüۡ nüxüۡ naxüpetüxüۡ ga guma torü o۳xigüpata rü tama yaxücuxüۡ na yamáãxücۡ a۳x ga torü o۳xigü nane ga yacü. Rü yemaca۳x ga Ngechuchu rü toma ga norü ngúexüۡgü rü Yerucharéüۡ%фӥɥ%͑ľՓҡիɥ. 14ॸRü yexma tupauca ga taxüۡnegu nüxüۡ nayangau ga duüۡxüۡgü ga yéma norü

wocagümaã rü carnerugümaã rü muxtucugümaã taxegüxüۡ. Rü yéma nüxüۡ nadau ta ga duüۡxüۡgü ga yéma norü taxechicawa rütogüxüۡ фӥĀɥŕruca۳x taxegüxüۡ. 15ॸRü yexguma yemaxüۡ nada۳u۳xgu ga Ngechuchu, rü nanaxü ga wüxi ga c۳uaixruüۡ ga naxcha۳xmünaxca۳x. Rü yemamaã tupauca ga taxüۡnewa ínanawoxüۡ ga yema duüۡxüۡgü guxüۡma ga norü carnerugümaã rü wocagümaã. Ѡӥֆľ̲Āɥŕruca۳x taxegüxüۡãrü Āɥŕфӕфӥ͑ǣɥիüۡ narüwoüۡ ñaxtüanegu. Rü norü mechagü rü ta nüxüۡ nawoneta. 16ॸRü yema muxtucugümaã taxegüxüۡxüۡ ñanagürü: —‫ؽ‬ʑЙľֆ͑ɗ͑ǣŕ̲Йľфӥ̲ӕիҡӕËӕǣӥɗ͑ӕ%! Tama name i taxepataüۡxüۡ ЙľֆիɥիŕŕֆĀ Chaunatüpata —ñanagürü. 17ॸRü yexguma ga toma ga norü ngúexüۡgü rü nüxna tacua۳xãchie ga nuxcümaüۡxüۡ ga ümatüxüۡ ga ñaxüۡ: “Duüۡxüۡgü rü tá chauxchi naxaie erü chanachu۳xu i ҧacü i chixexüۡ na naxügüxüۡ ɗҽӕЙ͑ЙҡՓٚ,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ2ٍॷ3

230

ñaxüۡ. 18ॸRü yexguma ga yema ãŕ۳xgacügü rü Ngechuchuna nacagü, rü ñanagürügü: —¿ӄacü rü cua۳xruüۡxüۡ toxüۡ ËӕĀӕիŕŕ͑͑Փ͑ӥիüۡ tacuáxüۡca۳ի͑ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡ ya cuxüۡ mucü na ícunawoxüۡxüۡca۳x i ñaã duüۡxüۡgü i nuã? —ñanagürügü. 19ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü:

͑ֆľի̲իŕŕËȍüۡ, yerü woetama marü nüxüۡ nacua۳x ga ҧËӥǣӕ͑͑իɥ͑ӥŕիüۡ ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü. 25ॸRü yemaca۳x ga nüma rü taxuca۳xma texé namaã nüxüۡ tixu na ҧËӥǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ga yema duüۡxüۡgü. Yerü nümatama marü nüxüۡ nacua۳x ga ҧacügu na ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ǣ͑%ŕՓǣՓӥիɗËȍɗǣӥ.

—¡Nagu pepogüe ya daa tupauca ya taxüۡne! Rü choma rü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡǣӕфӥҡՓľ͑ɞËȍ͑Āիŕŕ —ñanagürü. 20ॸRü yexguma ga yema ãŕ۳xgacügü rü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Rü 46 ga taunecü nawa napuracüe ga duüۡxüۡgü na naxügüãxüۡca۳x ga daa tupauca ya taxüۡne. ¿Rü ñuxãcü tá i cuma i tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡ tátama wena ɞËӕ͑Āիŕŕիüۡ? —ñanagürügü. 21ॸNatürü guma Tupanapata ga Ngechuchu nachiga idexane rü naxüۡnechigatama ͑ɗիɥ. 22ॸRü yemaca۳x ga toma ga norü ngúexüۡgü, rü yexguma Ngechuchu yuwa írüdaxgu, rü nüxna tacua۳xãchie ga yema ore ga Ngechuchu nüxüۡ ixuxüۡ. ѠӥɗիËӥ̲ҡֆիΥǣӥǣֆľ̲Ύфľǣ nüxüۡ yaxuxüۡ rü yema Tupanaãrü ore ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga orearü uruüۡgü Ngechuchuchigagu ümatügüxüۡ. Ngechuchu rü nüxüۡ nacua۳x i guxüۡma i duüۡxüۡgü 23ॸRü yexguma Ngechuchu ԖЙľҡӥËȍɗǣфӥpetaca۳x Yerucharéüۡwa yexmagu, rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü nüxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥ, yerü nüxüۡ nadaugü ga yema taxüۡ ga mexüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ. 24ॸNatürü ga nüma ga

Ngechuchu rü tama yema duüۡxüۡgüme۳իŕՓ͑ӥǣӥ

Ngechuchuxüۡҡǣӕ͑͑իӡ%͑ľ ga Nicodému

3

1ॸNayexma

ga wüxi ga Parichéu ga Nicodémugu ãŕg‫ ڟ‬acü. Rü nüma rü wüxi ga ãŕ۳xgacü ga nüxüۡ nangechaüۡǣӥËӥ͑ɗիɥǣ֤ӕĀɞӕǣӥҡ͑ӥՓ. 2ॸRü guma Nicodému rü Ngechuchuxüۡҡǣӕ͑͑իӡ%͑ľǣ chütacü. Rü ñanagürü Ngechuchuxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, toma nüxüۡ tacua۳x na aixcüma Tupana núma cuxüۡ muxüۡ na toxüۡ Ëӕ͑ǣәľիŕŕիüۡca۳x. Erü taxucürüwa texé cuxrüüۡ ҡ͑իӥɗ͑ǣŕ̲ taxüۡ i mexüۡgü i Tupanaãrü poramaã üxüۡ, ega tama Tupana tümaxüۡtawa ͑ǣŕի̲ǣӕ—ñanagürü. 3ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Aixcüma cumaã nüxüۡ chixu, rü yíxema tama wenaxãrü buxe rü taxucürüwama Tupana ãŕ۳xgacü ɞɗիɥիüۡwa tangu —ñanagürü. 4ॸRü Nicodému rü Ngechuchuna naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Natürü ñuxãcü i wüxi i yatü i marü yaxüۡ i wena nabuxüۡ? ¿E۳ի͑Փľ͑͑ŕ%͑ӥǣӕ͑իӥËӕիüۡ rü ͑ǣŕ̲%ËӥՓľ͑͑¡ӕիüۡ? —ñanagürü. 5ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Rü aixcüma cumaã nüxüۡ chixu rü yíxema tama nüxüۡ rüxoxe i ҡӥ̲%фӥЙľËĀӕфӥҡ̲ҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡwa nayaxúxe i maxüۡ i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ3

231

ngexwacaxüۡxüۡ, rü taxucürüwama Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa tichocu. 6ॸ—Yíxema duüۡxüۡwa buxe rü duüۡxüۡҡ̲ҡɗիɥ. ͮҡӥфӥֆɞիľ̲ͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡwa nayaxúxe i maxüۡ i ngexwacaxüۡxüۡ, фӥҽӕЙ͑ի%Ëӥҡɗիɥ. 7ॸ—‫ؽ‬ҽ%ӡҡ̲cu¤ɗի%Ëȍɗ%ŕ͑Ëӕ̲%

nüxüۡ chixuxüۡ na Tupana naxwa۳xexüۡ na guxüۡma i duüۡxüۡgü rü wena nabuexüۡ! 8ॸ—Ya buanecü rü nüma ínanaxwa۳xexüۡwa nabu. Rü nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥ i naga, natürü tama nüxüۡ cucua۳x na ͑ǣľիҡ̲͑ľ͑իӡիüۡ rü ngextáama na ͑իӡիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡɗիɥǣӥֆ ǣӕի%̲ֆֆɞիľ̲ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡwa nayaxúxe i maxüۡ i ngexwacaxüۡxüۡ —ñanagürü. 9ॸRü Nicodému wenaxãrü Ngechuchuna naca, rü ñanagürü: —‫ͮع‬ҡӥфӥ͖ӕի%Ëӥ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲? —ñanagürü. 10ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Cuma фӥ֤ӕĀɞӕǣӥфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡ i nüxüۡ cuáxüۡ нӕɗիɥ. ¿Rü ñuxãcü chi i cuma i tama nüxüۡ cucuáxüۡ ɗ͑ǣŕ̲? 11ॸ—Aixcüma cumaã nüxüۡ chixu rü toma rü namaã ҡɗĀľիǣӥɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ tacuáxüۡ. Rü norü uruüۡ ҡɗիɥǣӥɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ tadaugüxüۡ. Natürü pema rü tama toxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ tixuxüۡ. ñu۳xma na tama choxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ñoma i naãneãrü ͑ǣŕ̲իüۡchiga, rü ¿ñuxãcü tá ЙľֆիΥǣӥիüۡ ega pemaã nüxüۡ chixuxgu i Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľ%фӥ͑ǣŕ̲իüۡchiga? 13ॸ—ҽǣӕ̲ҡľիŃĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa ҡիӡ. Natürü i choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, фӥËȍիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ ‫͑ ڟ‬ľËȍիӡիüۡ rü ngŕm ‫ ڟ‬a tá ngŕ̲ Ëȍիӡիüۡ. 14-15ॸ—Pema nüxüۡ pecua۳x ga 12ॸ—Rü

ñuxãcü nuxcümaxüۡchima yema nachica ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa, rü ͅΎɥËȍŃՓӥիɗǣ͑ɥǣӕ͑͑իӥ͑ǣӥǣ ֆľ̲%իҡЙľǣĀɥŕфӕ̲ӥnaxca۳x. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta i choma i Tupana Nane i duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ, фӥՓӥիɗɗ͑ɥǣӕ tá choxüۡ naxünagügü i duüۡxüۡgü na guxãma ya texé ya choxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիľфӥ tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Tupana rü poraãcü nüxüۡ nangechaüۡ i ñoma i naãnecüۡ۳ãx ۳

Tupana rü poraãcü nüxüۡ nangechaüۡ i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü. Rü yemaca۳x inanamu ga Nane ga nügümaã wüxicacü na guxãma ya texé ya nüxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիľфӥҡ̲ itarütauxexüۡca۳x rü tüxüۡ‫ڟ‬ 16ॸ—Rü

͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. ga Tupana rü tama ñoma ga naãnewa nanamu ga Nane na duüۡxüۡgümaã naxueguãxüۡca۳x na napoxcuexüۡ. Natürü núma nanamu na ̲͑իŕիŕŕ%իüۡca۳x i duüۡxüۡgü. 18ॸ—Rü yíxema Tupana Naneãxü‫ ۡڟ‬ֆիΦիŕ, rü Tupana rü tama tümamaã nanaxuegu na tapoxcuxüۡ. Natürü yíxema tama nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΦիŕ, rü marü tümamaã nanaxuegu na tapoxcuxüۡ, erü tama nüxü‫ ۡڟ‬ҡֆիΥֆֆɗ̲ҽӕЙ͑ͮ͑ľֆ nügümaã wüxicacü. 19ॸ—Rü yíxema tama nüxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիľ, rü Tupana rü marü tümamaã nanaxuegu na tapoxcuexüۡ. Yerü yexguma ñoma ga naãnewa nanguxgu ga Tupana Nane ya duüۡxüۡǣӥфӥ͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡ, rü tama ͑ՓľҡфӥիɥիËȍüۡ. Natürü yexera ҡӥ̲%фӥ̲ľ͑ɗիɥǣŕ%͑ľիüۡwaama na tayexmagüxüۡ, yerü chixexüۡ taxügü.

17ॸ—Yerü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ3

232

ya yíxema chixexüۡ ügüxe rü naxchi taxaie i ngóonexüۡ. Rü tama nüxna tangaicamagüchaüۡ erü tama tanaxwa۳xe na nangóxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i ítaxügüxüۡ. 21ॸ—Natürü yíxema aixcüma Tupanaãrü ore nüxüۡ ixuxüۡ%Ëӥ̲̲ľ%̲իŕիŕфӥ͑ӥի͑ ҡ͑ǣɗË̲ɗ͑ǣŕ̲͑ǣΔΎ͑ľիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑իӥ̲͑ľ%͑͑ǣΔիüۡca۳x na Tupanaãrü ngúchaüۡ%Ëӥ̲͑ֆɗɥիüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡիӥǣӥիüۡ —ñanagürü. 20ॸ—Guxãma

Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ rü wenaxãrü nüxüۡ nixu ga Ngechuchuchiga 22ॸRü

yemawena rü tomaã ֤ӕĀŃ͑ľՓ͑իӡǣͮǣľËȍӕËȍӕ. Rü ñuxre ga ngunexüۡ tomaã yéma nayexma rü yéma duüۡxüۡgüxüۡ ítabaiüۡիŕŕǣӥ. 23ॸRü Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ фӥƄ͑Δ%фӥɥ%͑ľՓ ga Charíarü ngaicamana rü ínanabaiüۡիŕŕҡǣĀӕüۡxüۡgü yerü yéma nayexma ga taxüۡ ga dexá. Rü yema yéma íngugüetanüxüۡ ga duüۡxüۡgü, rü Cuáüۡ ínayabaiüۡիŕŕҡ͑ӥ. 24ॸRü yemaãcü nangupetü naxüۡpa ga na poxcupataüۡgu yata۳xcuchixüۡ ga Cuáüۡ. 25ॸRü yexguma rü ñuxre ga norü ngúexüۡgü ga Cuáüۡ, rü wüxi ga Yudíumaã niporagatanücüü nachiga ga nacümagü na ñuxãcü namexüۡ na Tupanaca۳x nügü ֆ̲ľիŕŕǣӥիüۡ ga duüۡxüۡgü. 26ॸRü Cuáüۡmaã nüxüۡ nayarüxugüe, rü ñanagürügü: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, dücax guma yatü ga tomaã nüxüۡ quixucü rü cumaã yexmacü ga natü i Yudáüۡãrü tocutüwa, rü yima rü ñu۳xma rü duüۡxüۡgüxüۡ ínabaiüۡիŕŕ, rü guxüۡma i duüۡxüۡǣӥфӥ͑Փľ͑фӥիɥ—ñanagürügü. 27ॸRü Cuáüۡ nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Taxúema ҧacü tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲

ega Tupana tama tüxna naxãxgu. 28ॸ—Pematama rü marü choxüۡ Йľիɥ͑ӥŕ ga yexguma ñachagu: ٘æȍΎ̲фӥҡ̲æфɗѸҡӕËȍɗիɥ. Natürü ËȍΎ̲ËȍɗիɥɗҽӕЙ͑ֆɗ̲ Cristupe۳xegu choxüۡ imuxüۡ na nüxüۡ chixuxüۡca۳իɗ͑Ëȍɗǣٚ, ñachagu. 29ॸ—Rü Փӥիɗɗ͑ǣɥǣӥՓфӥֆɗ̲ֆҡӥֆɗ͑ǣɥËӥ rü naxma۳ի%фӥֆΎф͑ɗիɥ. Rü yima yatümücü i naxüۡҡՓ͑ǣŕի̲իüۡ rü nüxüۡ‫ ڟ‬ɗ͑фӥիɥ͑ӥɗ͑ΎфӥΎфľ. Ѡӥ͑ҡ%ŕɗ ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ yadexaxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i choma rü ɗիËӥ̲æфɗѸҡӕ̲%Ëȍҡ%ŕիüۡchi i ñu۳xmax. 30ॸ—ͮӥ̲фӥҡ͑ɗիɥ͑ǣӥËȍɗǣӥ na ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ, natürü i choma rü tá ɞËȍфӥիɥËȍɗǣӥ. ֤ɗ̲ĀիӡՓ͑ľӡիËӥ 31ॸ—Ѡӥֆɗ̲æфɗѸҡӕֆĀիӡՓ͑ľ

ӡիËӥфӥǣӕիãŕҡ‫ ڟ‬ӥՓ͑͑ǣŕի̲. Natürü i ËȍΎ̲фӥ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓËȍ͑ǣŕի̲, rü ñoma i naãnecüۡ۳ãի۳ Ëȍɗիɥ, фӥ͑ǣŕ̲ ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡchigaxüۡ chixu. Natürü i nüma ya Cristu ya ĀիӡՓ͑ľӡիËӥ, rü guxãŕt‫ ڟ‬üwa ͑͑ǣŕի̲. 32ॸ—Rü nüma rü tamaã nüxüۡ nixuchiga ga yema nüxüۡ nadauxüۡ rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥիüۡ. Natürü noxretama nüxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. 33ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ֆիΥիǣӕɗ͑ΎфӥΎфľ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ tanango۳իŕŕ͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ Tupana nüxüۡ ixuxüۡ. 34ॸ—Rü yima Tupana núma namucü, rü Tupanaãrü orexüۡ nixu. Erü Tupana rü nüxna ̲͑͑ӕɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ na guxüۡguma naxüۡҡՓ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x. 35ॸ—Rü Tanatü ya Tupana rü Nanexüۡ nangechaüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x marü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ3ٍॷ4

233

naxme۳իՓ͑͑͑ǣŕի̲իŕŕɗǣӕիüۡma i ҧËӥɗ͑ǣŕի̲իüۡ. 36ॸ—Rü yíxema Tupana Naneãxü‫ ۡڟ‬ֆիΦիŕфӥҡӥիü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. Natürü yíxema tama nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥիËȍüۡիŕ ya Tupana Nane, фӥҡ%ӡҡ̲ҡӥիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ. ͮҡӥфӥҡҡ͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲%ӡËӥ̲իüۡ i poxcu i Tupana tá namaã tüxüۡ poxcuxüۡ —ñanagürü ga Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ. Ngechuchu rü Chamáriaanecüۡ۳ãx ۳ ga ngecü

Parichéugü rü nüxüۡ nacuáchigagü ga Ngechuchu rü Cuáüۡãrü yexera nüxüۡ‫ ڟ‬na nayexmaxüۡ ga norü ngúexüۡgü, rü norü yexera duüۡxüۡgüxüۡ na ínabaiüۡիŕŕիüۡ. 2ॸNatürü ҡ̲ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ɗիɥǣɞ͑¡ɗüۡիŕŕËӥ ga duüۡxüۡgü. Rü toma ga norü ngúexüۡgü ҡɗիɥǣҡ͑իӥիüۡ ga yema. 3ॸRü yexguma Ngechuchu nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣЬфɗËȍŃӕǣӥ rü nachigagu na yadexagüxüۡ, rü yéma Yudéaanewa ítachoxüۡ na Gariréaaneca۳x tawoeguxüۡ. 4ॸNatürü ga yema nama ga nagu tawoeguxüۡ rü Chamáriaanewa nadapetü. 5ॸRü yemaca۳x ga toma rü nawa tangugü ga wüxi ga æȍ̲фɗ͑ľ%фӥɥ%͑ľǣæȍɗËфӕǣӕ ãŕg‫ ڟ‬ane. Ѡӥǣӕ̲ɥ%͑ľ%фӥ͑ǣɗË̲͑ nayexma ga yema naãne ga nuxcümaüۡcü ga Acobuaxüۡ‫ ڟ‬yexmaxüۡ rü yixcama rü nane ga Yuchena naxãxüۡ. 6ॸRü yéma nayexma ga wüxi ga puchu ga duüۡxüۡgü dexáca۳x ixaixmaüۡgücü ga Acobuarü Puchugu ãŕg‫ ڟ‬acü. Rü poraãcü nipa ga Ngechuchu ga namagu na ֆիӡիüۡ. Rü yemaca۳x guma puchuxüۡҡՓ͑ֆфӥҡΎΥËȍɗ. Rü tocuchiwa nanguxchaüۡ ga yexguma. 7-8ॸRü toma ga norü ngúexüۡgü rü guma

4

1ॸRü

ɥ%͑ľՓҡիɥ͑ҡΎфӥΥnaca۳x tayataxegüxüۡca۳x. Rü towena yéma ingu ga wüxi ga ngecü ga Chamáriaanecüۡ۳ãx۳ ǣǣӕ̲ЙӕËȍӕՓĀľիՓӡËӥ. Rü ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —¡Íraxüۡ i dexá choxna naxã! —ñanagürü. 9ॸNatürü ga yema nge rü i¤ɗի%Ëȍɗ%ŕ yerü ga Yudíugü rü Chamáriaanecüۡ۳ãx۳ gümaã nügüchi naxaie rü yemaca۳x ga yema nge rü inangãxüۡ rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —¿Ñuxãcü i cuma na ֤ӕĀɞӕнӕɗɥիüۡ i dexáca۳x choxna cuc۳axüۡ i choma na Chamáriaanecüۡ۳ãի۳ Ëȍɗɥիüۡ? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 10ॸѠӥͮǣľËȍӕËȍӕ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —ͮǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ nüxüۡ cucua۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i Tupana cuxna ãxchaüۡxüۡ, rü chi nüxüۡ cucua۳xgu ͑ҡľիŃֆɗɥիüۡ ya yima dexá cuxna tac۳acü, rü cuma rü chi nüxnata cuca i dexá i maxüۡ ͑Փ͑ǣŕի̲իüۡ rü nüma фӥËȍɗËӕի͑͑͑ի%ɗ͑ǣŕ̲Āľի —ñanagürü. 11ॸRü yema ngecü inangãxüۡ, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Pa Corix, ¿ñuxãcü tá i dexáta cuyaxu? Erü daa puchu rü namátamaxüۡchi rü cuxü‫ۡڟ‬ nataxuma na ҧacümaã cunayaxuxüۡca۳x i dexá. ¿Rü ngextá tá i cunayaxuxüۡ i ͑ǣŕ̲Āľիɗ̲իüۡ ͑Փ͑ǣŕի̲իüۡ na choxna cunaxãxüۡca۳x? 12ॸ—Nuxcümaüۡcü ga tórü o۳xi ga Acobu toxca۳x núma Chamáriaanewa nanata۳x ga daa puchu. Ѡӥǣӕ̲Փ͑ɗիɥǣ͑իիľիüۡ ga nüma rü nanegü rü norü wocagü. ¿Rü ñuxãcü ËȍɗɗËӕ̲ɗ͑Ύфӥֆľիľфнӕɗɥիüۡ? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 13ॸѠӥͮǣľËȍӕËȍӕ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Rü guxãma ya texé ya daa puchuarü dexáwa axexe, rü wena táxarü tiҧawae. 14ॸ—Natürü texé ya yíxema choma tüxna chaxãxüۡ i dexáwa axexe, rü tagutáma wena

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ4

234

tiҧawa. Ƅфӥ͑ǣŕ̲ĀľիɗËȍΎ̲ҡӥի͑ chaxãxüۡ rü wüxi ya puchu ya guxüۡguma ibaibecürüüۡ ҡ͑ɗիɥɗҡӥ̲Փ, erü ͑ǣŕ̲ĀľիՓ͑͑ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ —ñanagürü. 15ॸѠӥ͑ǣɥ̲ ga yema nge rü inangãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Corix, ‫ؽ‬ËȍΎի͑͑ի%ɗ͑ǣŕ̲Āľի na taguma wena chiҧawaxüۡca۳x, rü taguma wena daa puchuwa dexáwa Ëȍիӡիüۡca۳x! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 16ॸRü ͮǣľËȍӕËȍӕ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —¡Íyadau ya cute, rü naxca۳x yaca, фӥ͑ӕ%Йľիɥ! —ñanagürü. 17ॸRü yema ngecü rü inangãxüۡ, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Nataxuma ya chaute —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü ͮǣľËȍӕËȍӕ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —Aixcüma ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ quixuxüۡ na nataxuüۡma ya cute. 18ॸ—Yerü wüxime۳ŕx۳ pü۳xchire۳ի͑ɗիɥǣËӕҡľ, rü yima ñu۳xma cuxüۡҡՓ͑ǣŕի̲Ëӥфӥ ҡ̲ɗիËӥ̲ËӕҡľիӥËȍɗ͑ɗիɥ. Rü ͑ǣŕmaca۳իɗիËӥ̲͑ɗիɥɗËӕфӥΎфľɗ chomaã nüxüۡ quixuxüۡ —ñanagürü. 19ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣֆľ̲ ngecü, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Corix, nüxüۡ chicua۳xãchi rü cuma rü wüxi i Tupanaãrü orearü uruüۡ нӕɗիɥ. 20ॸ—Nuxcümaüۡgüxüۡ ga torü o۳xigü ga Chamáriaanecüۡ۳ãx۳ gü rü daa ma۳իЙӦ͑ľǣ Garachíüۡwa Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü. Natürü i pema i Yudíugü rü ñaperügügü: “Rü Yerucharéüۡ ͑ɗիɥɗ͑ËȍɗËɗ̲ľիüۡ i ngextá Tupanaxüۡ ticua۳xüüۡǣӥٚ, ñaperügügü. 21-22ॸѠӥͮǣľËȍӕËȍӕ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Pema i Chamáriaanecüۡ۳ãx۳ gü rü tama aixcüma nüxüۡ pecua۳xgü ya yima nüxüۡ picua۳xüüۡgücü. Natürü toma i Yudíugü rü aixcüma nüxüۡ tacua۳x ya yima nüxüۡ

ticua۳xüüۡgücü, ľфӥ֤ӕĀɞӕǣӥǣǣӕ͑ɗիɥɗ ҽӕЙ̲͑͑իŕիŕŕիüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü. ¡Choxü‫ ۡڟ‬ֆիΥ, Pa Ngecüx! Rü aixcüma ínangu tá i ngunexüۡ na ҡ%ӡҡ̲Āma۳իЙӦ͑ľՓфӥe۳xna Yerucharéüۡwa tá nüxüۡ na picua۳xüüۡgüxüۡ ya Tanatü ya Tupana. 23ॸ—Erü yíxema aixcüma Tupanaxüۡ icua۳xüüۡgüxe rü nüŕҡ‫̲͑ ڟ‬ɗիɥɗ͑ǣŕիüۡrüüxüۡmare i nachicawa Tupanaxüۡ ticua۳xüüۡgü. Erü ñu۳ի̲фӥ͑ǣŕ̲ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ naxwa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑ǣӕիüۡma i ҡӥ̲%ŕ̲%фӥҡӥ̲%фӥ̲իüۡmaã aixcüma Tupanaxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗnanaxwa۳xexüۡ ya Tanatü na nüxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡ. 24ॸ—Erü ҽӕЙ͑фӥՓӥիɗɗͮ%ŕ͑ɗիɥ. Rü ͑ǣŕmaca۳x yíxema texé ya nüxüۡ icua۳xüüۡgüxe rü tanaxwa۳xe i guxüۡma i ҡӥ̲%ŕ̲%фӥҡӥ̲%фӥ̲իüۡmaã na aixcüma nüxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡ, ͑ǣŕ̲ ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ naxwa۳xexüۡãcüma —ñanagürü. 25ॸRü yema ngecü inangãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Choma nüxüۡ chacua۳x rü tá ñoma i naãnewa nangu ya yima Cristu ya Tupana nüxüۡ unetacü. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ֆɗ̲͑ә̲ӡիǣӕфӥҡҡ̲% nanango۳իŕŕɗǣӕիüۡma i Tupanachiga —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 26ॸRü Ngechuchu rü ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —Choma na cumaã chidexaxüۡ, фӥֆɗ̲Ëȍɗիɥ—ñanagürü. 27ॸRü yexguma íyadexayane rü ítangugü ga toma ga norü ngúexüۡgü. Rü ta¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥֆľфӥǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥ wüxi ga ngecümaã ínidexa. Natürü ҡիәľ̲ǣҡΎ̲фӥҡΎǣӥҡЙΎфիŕŕǣ nüxna na tacagüxüۡ ga ҧËӥ͑ǣɥ̲%͑ nanaxwa۳xexüۡ rü ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ ga ͑ǣɥ̲%͑ɞֆĀľիիüۡ. 28ॸRü yexguma ga ֆľ̲͑ǣľËӥфӥֆŃ̲͑ǣɥիüۡ ita۳իǣ͑ǣɥфӥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ4

235

tüۡxüۡ. Ѡӥɥ%͑ľՓɗիӡ͑Āӕüۡxüۡgümaã nüxüۡ yanaxuxüۡca۳x. 29ॸѠӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —‫ͮؽ‬ǣɥի%фӥɞҡֆĀӕǣӥɗՓӥիɗɗֆҡӥɗ chomaã nüxüۡ ixuxüۡ ga guxüۡma ga ҧacü ga chaxüxüۡ! ¿Taux e۳ի͑ֆɗ̲ֆɗɥիüۡ ya Cristu? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 30ॸѠӥɗ͑իɥ%Ëȍɗǣ ֆľ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ , rü Ngechuchu íyexmaxüۡՓ͑իɥ. 31ॸRü yoxni ga toma ga norü ngúexüۡgü rü Ngechuchuxüۡ tachixewegü na nachibüxüۡca۳x. 32ॸNatürü ga nüma rü ñanagürü toxüۡ: —Choma rü choxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗËȍΎՓľ̲ӥɗЙľ̲ tama nüxüۡ pecuáxüۡ —ñanagürü. 33ॸRü yexguma ga toma ga norü ngúexüۡgü rü togüna tacagüe, rü ñatarügügü: —Bexmana marü ¿texé nuã tanange i nawemü? —ñatarügügü. 34ॸNatürü ga Ngechuchu rü ñanagürü toxüۡ: —ͮǣŕ̲ Υ͑ɗËȍΎիüۡ ЙΎфիŕŕիüۡ ͑ɗիɥ͑ chanaxüxüۡ i norü ngúchaüۡ ya yima nuã choxüۡ mucü ya Chaunatü, rü na Ëȍֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ i norü puracü. 35ॸ—Rü pema rü ñaperügügü: “Rü ãgümücü ya tauemacü nataxu na yabuxgüxüۡ ɗҡфɗǣӕٚ, ñaperügügü. Natürü i choma rü ñacharügü pexüۡ: “¡Dücax, rü meã penangugü i duüۡxüۡgü! Erü marü ínamegü na Tupanaxüۡ nayauxgüxüۡca۳x, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i wüxi i trigunecü i marü nawa nanguxüۡ na yabuxgüxüۡ erü marü ͑ɗĀӕٚ. 36ॸ—Rü yíxema Tupanaca۳x nadexe i duüۡxüۡgü rü tá tanayaxu i tümaãrü natanü. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i tüxüۡ‫ ڟ‬ɗфӥիɥ͑ӥŕիüۡ rü tá nanayauxgü i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲%ËӥфӥՓӥիɗǣӕҡҡҡ%ŕǣӥֆ ֆɞիľ̲ҡӥիɗф͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgümaã Tupanaãrü orexüۡ ixuxe rü yíxema ֆɗիË̲͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüxüۡ Tupanaca۳x

dexe. 37ॸ—ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ ñaxüۡ: ٘ՠӥիɗľҡɗիɥֆ̲͑%ҡΎľիľɗҡфɗǣӕфӥ ҡΎǣӕľҡɗիɥֆֆɞիľ̲ֆ¡ӕիǣӥիľɗ͑Ύфӥ Ύٚ, ñaxüۡ. [Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ rü wüxie ҡɗիɥֆҡӥիɗфĀӕüۡxüۡgümaã nüxüۡ ixuxe i Tupanaãrü ore, фӥҡΎǣӕľҡɗիɥֆֆɗիË̲ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüxüۡ dexe Tupanaca۳x.] 38ॸ—Ѡӥ͑ΎիфɗфӥҡΎǣӥ͑ɗիɥǣ duüۡxüۡgümaã nüxüۡ ixuxüۡ ga Tupanaãrü ore, natürü ga duüۡxüۡgü rü tama ͑ֆիΥǣӥǣֆľիǣӕ̲. Rü yemawena rü pexüۡ chamu na yema duüۡxüۡgümaã nüxüۡ pixuxüۡca۳x ga yema ore. Rü pema ͑ɗիɥǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgüxüۡ pedexüۡ Tupanaca۳x, ֆľфӥ͑ֆիΥǣӥǣֆľիǣӕ̲ namaã nüxüۡ pixuxgu ga yema ore. Rü ֆľ̲%ËӥǣЙľ̲фӥ̲фӥЙľֆΎի͑ɗŕ nawa ga togüarü puracü —ñanagürü. 39ॸRü muxüۡma ga guma Chamáriaanewa ֆľի̲͑ľǣɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ rü Ngechuchuaxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥ, yerü nüxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥǣֆľ̲ ore ga yema ngecü namaã nüxüۡ ixuxüۡ ǣֆľիǣӕ̲͑ǣɥիǣӕ: “Guxüۡma ga ҧacü ga üۡpa chaxüxüۡ rü chomaã nüxüۡ ͑ɗիӕٚ͑ǣɥիǣӕ. 40ॸRü yemaca۳x ga yema Chamáriaanecüۡ۳ãx۳ gü rü yexguma Ngechuchuxüۡtawa nangugügu rü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡgü ga ‫ ڟ‬իüۡca۳x. Rü yexma natanügu na naxãӡ ۡ taxre ga ngunexü yexma natanügu narüxã۳ӡ۳x ga Ngechuchu. 41ॸRü muxüۡma ga togüamachigü ga Chamáriaanecüۡ۳ãx۳ gü rü Ngechuchuaxü‫ۡڟ‬ ͑ֆիΥǣӥǣֆľիǣӕ̲͑ӥիüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕ ga yema norü ore ga nümatama nüxüۡ yaxuxüۡ. 42ॸRü yexguma ga yema duüۡxüۡǣӥфӥ͖͑ǣӥфӥǣӥ͑ǣɥիüۡ ga yema ngecü: —Ñu۳ի̲Փիɗ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ nüxü‫ ۡڟ‬ҡֆիΥǣӥիüۡ erü tomatama nüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ4ٍॷ5

236

ҡիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľɗҡΎ̲%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x na ɗիËӥ̲ֆɗ̲ֆɗɥիüۡ ya Cristu ya ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡǣӥфӥ̲իŕիŕŕфӕüۡ. Ѡӥҡ̲͑ǣŕ̲Ëӕ̲ҡΎ̲%͑ӥիüۡ quixuxüۡca۳իɗËҡ̲ҡֆիΥǣӥ —ñanagürügü. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ̲͑͑ľիŕŕǣՓӥիɗǣ ãŕ۳xgacü nane

taxre ga ngunexüۡguwena ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥҡΎ̲%ɗ͑իӡ%Ëȍɗǣ Chamáriaanewa na Gariréaanewa ͑իӡիücۡ a۳x. 44ॸRü nümatama ga Ngechuchu ga üۡpaacü rü ñanagürü: —Wüxi i Tupanaãrü orearü uruüۡ, rü norü naãnewatama i duüۡxüۡgü rü tama meã nanayauxgü —ñanagürü. 45ॸNatürü yexguma Gariréaanewa tangugügu, rü yema naãnecüãۡ۳ x۳ ga duüۡxüۡgü rü meãma nanayauxgü. Yerü nümagü ga yema naãnecüãۡ۳ x۳ gü rü YerucharéüۡՓ͑իɥҡ naxca۳իǣԖЙľҡӥËȍɗǣфӥЙľҡ, rü yéma nüxüۡ nadaugü ga yema taxüۡ ga mexüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ ga Ngechuchu ga yexguma. 46ॸRü ga Ngechuchu rü tomaã nataegu naxca۳իǣǣӕ̲ɥ%͑ľǣæ͑ǣ Gariréaanewa yexmane. Ѡӥǣӕ̲ɥ%͑ľՓ ͑ɗիɥǣ¡ɗ͑ӕիüۡ ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕ%իüۡ ga dexá. Ѡӥɥ%͑ľǣæЙľф͑ӡՓ͑ֆľի̲ǣՓӥիɗ ga tacü ga ãŕ۳xgacü, rü nićaawe ga wüxi ga nane. 47ॸRü yexguma guma ãŕ۳xgacü nüxüۡ 43ॸRü

cuáchigagu ga Ngechuchu rü Gariréaanewa na nanguxüۡ ga Yudéaanewa ͑͑ľ͑իӡիüۡ, rü naxüۡҡՓ͑իӡ. Rü nüxüۡ nayaca۳ax۳ üۡ ͑͑ЙҡՓ͑իӡիücۡ a۳x, rü naxca۳ի͑ֆ͑ҡ͑ľիŕŕ%իücۡ a۳x ga guma nane ga marü turaxüchicü. 48ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ьľ̲фӥҡ̲ЙľֆիΥǣӥľǣҡ̲͑ӥիüۡ

pedauxiragu i taxüۡ i cua۳xruüۡgü i Tupanaãrü poramaã üxüۡ —ñanagürü. 49ॸNatürü ga guma ãŕ۳xgacü rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Corix, ‫ؽ‬ЙիËȍΎՓľфӥիӡ naxüۡpa na nayuxüۡ ya chaune! —ñanagürü. 50ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Nataegu i cupatawa! Erü cune rü marü naxca۳x nitaane —ñanagürü. Rü ǣӕ̲ֆҡӥфӥ͑ֆիΥǣֆľ̲Ύфľǣ Ngechuchu namaã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü napataca۳x nataegu. 51ॸRü yexguma napatawa nanguxchaüۡgu ga guma ãŕ۳xgacü, rü norü duüۡxüۡgü nape۳xegu nayayi, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Cune rü marü naxca۳x nitaane —ñanagürügü. 52ॸRü yexguma rü norü duüۡxüۡgüna naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —¿ӄacü rü ngoragu inaxügüxüۡ na naxca۳x yataanexüۡ? —ñanagürü. Rü yema norü duüۡxüۡgü nanangãxüۡ rü ñanagürügü: —ʘ͑ľ ҡΎËӕËȍɗǣӕՓľ͑͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ nangupetüxüۡ ga na yaxaxünexüۡ —ñanagürügü. 53ॸRü guma bucü nanatü rü nüxna nacua۳xãchi ǣֆľ̲͑ǣΎфǣӕ͑ֆɗɥիüۡ ga Ngechuchu ga ñaxüۡ nüxüۡ: “Cune rü marü naxca۳ի͑ɗҡ͑ľ͖ٚիüۡ. Rü nüma ga guma ãŕ۳xgacü rü guxüۡma ga napatacüãۡ۳ x۳ rü Ngechuchuaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥ. 54ॸѠӥֆľիǣӕ̲֤ӕĀŃ͑ľՓ͑ľ͑իӡիǣӕǣ Ngechuchu, фӥֆľ̲͑ɗիɥǣ͑Ύфӥҡիфľǣ cua۳xruüۡ ga taxüۡ ga Tupanaãrü poramaã duüۡxüۡgüxüۡ nawéxüۡ ga Gariréaanewa. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ̲͑͑ľիŕŕǣՓӥիɗǣֆҡӥ ga ićaawexüۡ ga Betechawa yexmaxüۡ

ñuxre ga ngunexüۡgü ngupetüguwena rü nayexma ga wüxi ga peta ga Yudíugü auregüxüۡ na yemaãcü Tupanaxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Rü yemaca۳x ga Ngechuchu rü

5

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ5

237

Yerucharéüۡca۳x nataegu. 2ॸRü guma ɥ%͑ľ%фӥЙΎիľǣӕիüۡ rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga wüxi ga ɥã۳x ga Carneruarü Choxüۡchicagu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü yema ɥã۳xãrü ngaicamana nayexma ga wüxi ga puchu ga Yudíugügawa Betechagu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü guma puchuanacüwa nayexma ga wüxime۳ŕx۳ pü۳x ga chopetüchica ga ãxpataüۡŕt‫ ڟ‬ügüxüۡ. 3ॸRü yema chopetüchicagu nacagü ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga ićaaweexüۡ. Rü nümaxüۡ rü nangexetügü, rü togü rü nachixeparagü, rü togü rü nanaw۳ %ɥի%Ëȍɗǣӥ. Rü yema ićaaweexüۡ rü yéma nanan۳g۳ӕիŕŕǣӥǣ guma puchu ga na naxɥã۳xãchichiüxüۡca۳x. 4ॸYerü ñuxguacü rü guma puchugu ɞ͑фӥիɥɥիüۡ ǣՓӥիɗǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ, rü nayaxɥã۳իËȍɗӥËӥӥիŕŕիüۡ. Rü guxema tüxira tügü yéma táexe nachiüwa ga guma puchu ga yexguma yaxɥã۳xchiücüügu, rü tümaca۳x nitaane ՓΎΎǣ͑ǣŕիüۡrüüۡmare ga ćaawe tüxüۡ‫ڟ‬ ֆľի̲իŕ. 5ॸRü yéma natanüwa nayexma ga wüxi ga yatü ga marü 38 ga taunecü ićaawecü. 6ॸRü yexguma Ngechuchu nüxüۡ da۳u۳xgu ga guma yatü ga yexma na nacaxüۡ, rü nüxüۡ nacuáchiga ga marü mucüma ga taunecü na yaćaawexüۡ. Rü yemaca۳x nüxna naca rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Cunaxwa۳xexüۡ i cuxca۳x na yataanexüۡ? —ñanagürü. 7ॸRü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡ ga guma ićaawecü, rü ñanagürü: —Pa Corix, tataxuma ya texé ya choxüۡ rüngüۡիŕŕիŕ ‫ ڟ‬a choxüۡ tatáexüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ na ngŕm naxɥã۳xãchichiügu ya daa puchu. Rü ‫ ڟ‬a chaugü guxüۡǣӕ̲ɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕm chatáechaüۡgu, rü yoxni i togü rü marü ‫ ڟ‬a natáegü ͑ӥիɥф͑ӥǣӥ͑ǣŕm

—ñanagürü. 8ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ʊ͑Ëȍɗ, rü nayaxu i curü caruüۡ, фӥɞɗիӡ! —ñanagürü. 9-10ॸRü yexgumatama naxca۳x nitaane ga guma yatü. Rü nanayaxu ga norü caruüۡ, rü ɞ͑ɗիӡ. Natürü ga yema ngunexüۡ rü ngüۡxchigaarü ngunexüۡ ͑ɗիɥ. Rü yemaca۳x ga yémacüۡ۳ãx۳ gü ga Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü ñanagürügü nüxüۡ ga guma yatü ga naxca۳x itaanecü: —Ñoma ͑ɗիɥɗ͑ǣüۡxchigaarü ngunexüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳x nachu۳իӕ͑ɗիɥ͑Ëӕֆ͑ǣľիüۡ i curü caruüۡ erü yemaãcü tamaã nüxüۡ ͑ɗիӕǣͅΎɥËȍŃ—ñanagürügü. 11ॸNatürü ga guma yatü rü yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügüxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Yima choxüۡ фӥ̲ľիŕŕËӥфӥ͖͑ǣӥфӥ choxüۡ: “¡Nayaxu i curü caruüۡ фӥɞɗիӡ!ٚ ñanagürü. 12ॸRü yexguma ga yema ãŕ۳xgacügü rü nüxna nacagü, rü ñanagürügü: —‫ع‬ҽľիŃ͑ǣŕ̲͖ҡфӥǣӥ cuxüۡ: “¡Nayaxu i curü caruüۡ фӥɞɗիӡ!ٚ ñatarügü cuxüۡ? —ñanagürügü. 13ॸNatürü ga guma yatü rü tama nüxüۡ nacua۳x ga texé naxca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕիüۡ, yerü ̲͑ӕիӡËȍɗǣĀӕüۡxüۡgü ga yéma, rü yexma nayarütaxu ga Ngechuchu. 14ॸNatürü yixcama ga Ngechuchu rü tupauca ga taxüۡnegu nüxüۡ nayangau ga guma yatü, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Dücax i ñu۳xma marü cuxca۳x na yataanexüۡ, rü ҡ%ӡҡ̲Փľ͑Ëȍɗիľիüۡ cuxü na tama quićaawexüۡca۳x namaã i wüxi i ćaawe i ͑ǣŕ̲̲фӥËӕիüۡ ngupetüxüۡãrü yexera ɗիɥիüۡ! —ñanagürü. 15ॸѠӥɞ͑ɗիӡǣǣӕ̲ yatü, rü Yudíugüarü ãŕ۳xgacügümaã nüxüۡ ͑ֆфӥիӕǣͮǣľËȍӕËȍӕ͑ֆɗɥիüۡ ǣǣӕ̲̲͑ľիŕŕËӥ. 16ॸRü yemaca۳ի͑ɗիɥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ5

238

ga yema ãŕ۳xgacügü ga Ngechuchuca۳x nadaugüxüۡ na yama۳xgüãxüۡca۳x, yerü ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu napuracü. 17ॸNatürü

ga Ngechuchu rü ñanagürü ۡ nüxü: —Chaunatü ya Tupana rü guxüۡ i ngunexüۡgu napuracü rü mexüۡ naxü. Rü ͑ǣŕmaca۳x i choma rü ta naxrüüۡ chapuracü—ñanagürü. 18ॸRü yemaca۳x ga yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü yexeraãcü Ngechuchuxüۡ nima۳xgüchaüۡ. Yerü tama naxrüüۡ nanaxaure ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡ rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ ͑ɗիӕǣͮ͑ҡӥիӥËȍɗ͑ֆɗɥիüۡ ga Tupana, rü yemaãcü nügü nixu ga Nanatü ga Tupanamaã na nawüxiguxüۡ. ͮӥ̲ǣҽӕЙ͑ҡ̲͑ɗիɥǣ Nanena naxããxüۡ ga pora 19ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü

nüxüۡ ga yema ãŕ۳xgacügü: —Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü choma i Tupana Nane rü tama chorü poramaã chanaxü i ҧacü rü puracü i mexüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ chadauxüۡ i Chaunatü üxüۡիɥËҡ̲͑ɗիɥ ichaxüxüۡ. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲æȍӕ͑ҡӥ üxüۡ, rü choma ya Nane rü ta chanaxü. 20ॸ—Chaunatü ya Tupana rü choxüۡ nangechaüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳x choxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕɗǣӕիüۡma i ҧacü i nüma naxüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͖u۳xma choxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕիüۡãrü yexera tá choxüۡ nüxüۡ ͑ĀӕիŕŕɗֆɗիËӥф. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗЙľ̲ ľǣ͑ǣŕ̲իüۡ pedaugügu, rü tá pe¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ̲͑%. 21ॸ—Rü Chaunatü rü ɞ͑͑Āǣӥիŕŕɗֆӕľիüۡgü rü wena ̲͑͑իŕիŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲-rüüۡ ta i choma i Nane rü tüxna chanaxã i maxüۡ ya yíxema chatümawa۳xéxe na tüxna chanaxãxüۡ. 22-23ॸ—Ѡӥҡ̲æȍӕ͑ҡӥ͑ɗիɥֆĀӕüۡxüۡgüxüۡ icagücü i norü maxüۡchiga. Natürü choxüۡ

͑ɗիɥɗ̲͑ӕիüۡ na chanaxüxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲, na choxüۡ yacua۳xüüۡgüxücۡ a۳x i duüۡxüۡgü, ͑ǣŕ̲ Chaunatüxüۡ na yacua۳xüüۡgüxüۡrüüۡ. Rü yíxema tama choxüۡ icua۳xüxüۡ‫ڟ‬իŕ, rü tama nüxüۡ ticua۳xüüۡ ta ya Chaunatü ya choxüۡ nuã mucü. 24ॸ—Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü yíxema texé ya choxüۡ‫ ڟ‬ɗфӥիɥ͑ӥիŕɗËȍΎфӥΎфľ, rü nüxü‫ ۡڟ‬ֆիΦիŕֆֆɗ̲æȍӕ͑ҡӥֆ͑ә̲ choxüۡ mucü, rü tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. Ѡӥæȍӕ͑ҡӥфӥҡ%ӡҡ̲ tümamaã nanaxuegu na tapoxcuxüۡ erü marü nawa ítanguxuchi na tayuxüۡ, rü tüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 25ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü marü nawa tá nangu i ngunexüۡ rü ñu۳ի̲ҡ̲͑ɗիɥɗ Ëȍӕǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ҡɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i norü pecadugu yuexüۡ rü iyarütauxexüۡ. Rü ҡľիŃֆËȍӕǣɥ͑ӥŕիŕфӥҡҡ̲իŕ. 26ॸ—Nüma ya Chaunatü rü nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ ЙΎф̲͑͑իŕիŕŕ%իücۡ a۳x i duüۡxüۡgü. Rü ͑ǣŕ̲ЙΎффӥËȍΎի͑͑͑ի%ֆæȍӕ͑ҡӥ na choma rü ta duüۡxüۡgüxüۡ Ëȍ̲իŕիŕŕիücۡ a۳x. 27ॸ—Rü Chaunatü ya Tupana choxüۡ namu na duüۡxüۡgüna chac۳axücۡ a۳x naxca۳x i norü maxüۡchiga, erü ËȍΎ̲͑ɗիɥɗͮ͑ľɗĀӕüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ. 28ॸ—‫ؽ‬ҽ%իӢɗpe¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥիüۡ namaã i ñaã ore i pemaã nüxüۡ chixuxüۡ! Erü tá ínangu i ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu guxüۡma i duüۡxüۡgü i yuexüۡ rü tá na nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕիüۡ i chauga. 29ॸ—Rü naxmaüۡgüwa tá ínachoxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲̲ľ%̲իŕիüۡ, rü tá ínarüdagü na nayauxgüãxücۡ a۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ ügüxüۡ, rü tá ínarüdagü na napoxcuexücۡ a۳x. Nawa nüxüۡ icuáxüۡ ͑ҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡ ga Ngechuchuna naxãcü ga pora 30ॸ—Choma

rü taxucürüwa ҧacü chaxü chauechamatama ega tama choxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ5

239

͑իӥիŕŕ%ǣӕֆæȍӕ͑ҡӥ. Rü Chaunatü chomaã nüxüۡ ixuxüۡ%Ëӥ̲͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ chac۳axüۡ i duüۡxüۡgü i norü maxüۡchiga. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥի͑ËȍËիǣӕфӥ aixcüma meãma chanangugü i duüۡxüۡgü. Erü tama choxrütama ngúchaüۡ ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲Ëȍիӥիüۡ, natürü Chaunatü ya nuã choxüۡ mucüarü ngúchaüۡ ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲Ëȍիӥիüۡ. 31ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ chauchigaxüۡtama chixuxgu rü ҡիӕՓ̲̲͑ľɗ͑ǣŕ̲. 32ॸ—Natürü ͑͑ǣŕի̲ɗҡΎɗËȍӕËȍɗǣիüۡ ixuxüۡ. Rü nüxüۡ chacua۳իфӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ ore i pemaã nüxüۡ yaxuxüۡ. 33ॸPema rü Cuáüۡ ya baiüۡիŕŕфӕüۡxüۡtawa penamugü ga perü duüۡxüۡgü na nüxüۡ pecuáxüۡca۳x ǣΎфľǣɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ ga chauchiga. Rü yema ore ga Cuáüۡ pexüۡ namaã ngãxüۡxüۡ фӥɗիËӥ̲͑ɗիɥ. 34ॸ—Natürü i choma rü tama chanaxwa۳xe i ҧacü rü yatü chauétüwa nachogü, erü choma tátama chaugüna chadau. Natürü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕɗ͑ǣŕ̲æӕáüۡãrü ore na choxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x rü na penayauxgüxüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 35ॸ—Cuáüۡ rü wüxi ga omü ga iya ۳ uracüüxüۡ rü pexüۡ báxixüۡ-rüüۡ ͑ɗիɥǣ pexca۳x. Rü pema rü paxaãchi namaã Йľҡ%ŕǣӥ. 36ॸ—ͮҡӥфӥ͑͑ǣŕի̲ɗҧacü i Cuáüۡãrü orearü yexera chauétüwa íchogüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥǣֆľ̲ taxüۡgü ga cua۳xruüۡgü ga Chaunatü choxüۡ muxüۡ na norü poramaã chanaxüxüۡca۳x. Rü yemawa pexüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕ͑ɗիËӥ̲æȍӕ͑ҡӥֆ ҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡ ga núma choxüۡ mucü. 37ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ya Chaunatü ga guma núma choxüۡ mucü, rü marü chauétüwa ínachogü, woo taguma nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣ͑ǣфӥҡǣӕ̲͑ӥիüۡ pedau.

38ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲æȍӕ͑ҡӥфӥΎфľфӥҡ

ҡ̲Йľ%ŕՓ͑ɗիӥËӕ, erü tama choxü‫ۡڟ‬ ЙľֆիΥǣӥՓΎΎæȍӕ͑ҡӥ͑ә̲ËȍΎիüۡ na muxüۡ. 39-40ॸ—Pema meãma nawa pengúe i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ, erü ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕфӥ͑ǣŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ ipeyangau i perü maxüۡ i taguma gúxüۡ. ͮҡӥфӥՓΎΎ͑ǣŕ̲ҡ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľ i ümatüxüۡwa rü chauchiga meã na yadexaxüۡ, natürü i pema rü tama choxü‫ۡڟ‬ ЙľֆիΥǣӥËȍüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ penayauxgüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ. 41-42ॸ—Rü

choma rü tama chanaxwa۳xe na choxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡ erü meãma pexüۡ chacua۳x, rü nüxüۡ chacua۳x na tama aixcüma Tupanaxüۡ pengechaüۡgüxüۡ. 43ॸ—æȍӕ͑ҡӥֆҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ͑ә̲ choxüۡ mucü, natürü i pema rü tama choxüۡ peyauxgüchaüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ chi tomare i yatü nagagutama núma ӡիǣӕ, фӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗ͑ɗիɥɗҡ%ŕ%Ëӥ̲ peyauxgüxüۡ. 44ॸ—¿Rü ñuxãcü chi choxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥľǣpenaxwa۳xegu na Йľ̲ӥËӥǣӥҡ̲Йľ̲%ҡ%ŕիüۡ rü tama naxca۳x pedaugügu na Tupanaxüۡchi Йľ̲%ҡ%ŕիüۡ? 45ॸ—‫ؽ‬ҽ%իӢɗ͑ǣӕ Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ ͑ËȍΎ̲ҡֆɗɥիüۡ na pexüۡ chixugüxüۡ i Chaunatüxüۡtawa! Erü ͅΎɥËȍŃǣǣӕ̲Йľфӥ̲իüۡca۳x nüxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥËӥҡҡ̲͑ɗիɥֆֆɗ̲Йľիüۡ ixugücü i Chaunatüxüۡtawa. 46ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗЙľֆիΥǣӥǣӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ ǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ, rü choxü‫ ۡڟ‬rü chi ta ЙľֆիΥǣӥ. ֤ľфӥǣͅΎɥËȍŃфӥ ËȍӕËȍɗǣǣӕ͑ɗիɥǣ͑իӥ̲ҡӥ%իüۡ ga norü poperawa. 47ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ҡ̲ЙľֆիΥǣӥǣӕɗ͑ǣŕ̲ͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ i ore, ‫ع‬фӥ͖ӕի%ËӥҡЙľֆիΥǣӥɗ ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ? —ñanagürü ga Ngechuchu.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ6

240

ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑͑Ëȍɗ¡ӥľիŕŕ ga 5000 ga yatügü (Mt 14.13-21; Mr 6.30-44; Lc 9.10-17)

6

1ॸRü

yemawena ga Ngechuchu rü naxtaxa ga Gariréagu ãŕǣ‫͑ ڟ‬ľфӥҡΎËӕҡӥՓҡΎ̲%͑իӡ. Rü norü ҡΎŃǣǣǣӕ̲͑իҡիфӥҽɗ¡Ńфɗ͑ɗիɥ. 2ॸRü muxüۡma ga duüۡxüۡǣӥфӥ͑Փľ͑фӥիɥ. Yerü üۡpaacü rü marü nüxüۡ nadaugü ga ñuxãcü Ngechuchu na naxüxüۡ ga taxüۡ ga mexüۡgü ga Tupanaãrü poramaã üxüۡ ga yexguma duüۡxüۡgü ga ićaaweegüxücۡ a۳x ֆҡ͑ľիŕŕǣӥ%ǣӕ. 3ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü wüxi ga ma۳իЙӦ͑ľՓҡΎ̲% ínaxüۡãchi. Rü wüxigu tomaã yéma narüto. 4ॸRü marü ningaica ga yema Yudíugüarü ЙľҡǣԖЙľҡӥËȍɗǣ. 5ॸRü yexguma Ngechuchu nüxüۡ dawenügu rü nüxüۡ nadau ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga nawe фӥիɥիüۡ. Rü yemaca۳x Piripina naca, rü

ñanagürü: —¿Rü ngextá tá naxca۳x tataxe i nawemü i ñaã duüۡxüۡgü na ͑Ëȍɗ¡ӥľիŕŕիücۡ a۳x? —ñanagürü. 6ॸRü nümatama ga Ngechuchu rü marü nüxüۡ nacua۳x ga ҧacü tá na naxüxüۡ. Natürü yema ñanagürü Piripixüۡ, yerü nüxüۡ nacuáxchaüۡ ga ҧacümaã tá na nangãxüۡãxüۡ. 7ॸRü yexguma Ngechuchuxüۡ nangãxüۡ ga Piripi, rü ñanagürü: —Woo chi naxca۳x itaxegügu i 200ɗĀɥŕфӕ͑ǣӕիüۡ ɗЙ%ӡ, фӥҡ%ӡËȍɗ̲ nüxü‫ ۡڟ‬ningu ega woo wüxichigüna íraxüۡ ixãchigügu —ñanagürü. 8-9ॸRü yexguma ga Aüۡdré ga Ngechuchuarü ngúexüۡ ga Pedru ǣæȍɗ̲ӡ͑ŕ͑ľŕ, rü ñanagürü: —Nuã ͑͑ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗ¡ӕիüۡ rü nüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ5ɗЙ%ӡɗchebadanaxca۳x rü taxre ta i choxni. ¿Natürü ҧacüwa name i ͑ǣŕ̲naxca۳իɗ͖%̲ӕիӡËȍɗիüۡ i duüۡxüۡgü? —ñanagürü. 10ॸRü yexguma ga

Ngechuchu rü ñanagürü toxüۡ: —‫ؽ‬ƚËӥ, namaã nüxüۡ pixu i duüۡxüۡgü na ínatogüxücۡ a۳x! —ñanagürü. Rü yema nachicawa rü namete۳իľ͑ľǣǣӕ̲̲իŕ. Rü gumate۳xewa narütogü ga duüۡxüۡgü. Rü maneca 5000 wa nangu ga yexguma yatügüxica ixugügu. 11ॸRü yexguma ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑͑Āľǣֆľ̲Й%ӡǣӥ, rü ҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ͑ի%. Rü yemawena rü toxüۡ nayanu na yema duüۡxüۡgü ga yéma rütogüxüۡxüۡ tayanuxücۡ a۳x. Rü yexgumarüüۡ ta ga choxni rü nüxüۡ toxüۡ ͑ֆ͑ӕիŕŕ, ñu۳xmata meãma nachibüe ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü. 12ॸRü yexguma marü meã nachibüegu ga guxüۡma, rü Ngechuchu toxüۡ namu rü ñanagürü toxüۡ: —¡Penade i ͑ǣŕ̲naxchipe۳xegü i íyaxügüxüۡ na tama inaxaiya۳xüۡxücۡ a۳x! —ñanagürü. 13ॸRü tanade ga yema naxchipe۳xegü ga yema 5 ǣЙ%ӡՓɞֆիӥիüۡ, rü 12 ga pexchi namaã tanaxüãcugü. 14ॸRü yexguma yema duüۡxüۡgü nüxüۡ daugügu ga yema mexüۡ ga taxüۡ ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ ga Ngechuchu, rü ñanagürügü: —AixcümaxüۡËȍɗĀ͑ɗիɥֆҽӕЙ͑%фӥ orearü uruüۡ ga guma ínan۳g۳ӕիŕŕËӥ —ñanagürügü. 15ॸNatürü ga Ngechuchu rü nüxüۡ nicua۳xãchi ga duüۡxüۡgü rü na norü ãŕ۳xgacüxüۡ yangu-ËӕËȍɗիŕŕǣӥËȍüۡãxüۡ. Rü yemaca۳ի͑ӥի͑͑ɗիӡǣËȍɗфӥֆŃ̲իüۡra ͑իӡ͑Փǣǣӕ̲ma۳իЙӦ͑ľ͑ ͑ӥիɥËҡ̲͑ֆľի̲իücۡ a۳x. ġľիŃҡӥǣӕ͑ɗիӡǣͮǣľËȍӕËȍӕ (Mt 14.22-27; Mr 6.45-52) 16ॸRü yexguma marü nachütagu, rü toma

ga Ngechuchuarü ngúexüۡgü rü wenaxãrü ͑իҡËӕҡӥՓҡիɥ. 17ॸѠӥЙΎф%Ëӥ͑իŕ%͑ľ. Rü tama ínangu ga Ngechuchu. Rü yemaca۳x wüxi ga ngue ga taxüۡnegu tichoüۡ, rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ6

241

ɗҡիɥ%Ëȍɗǣ͑ҡΎËӕҡӥՓҡիɥիüۡ ga æЙľф͑ӡ%фӥɥ%͑ľՓ͑ҡ͑ǣӕǣӥիücۡ a۳x. 18ॸRü yexguma tixãüۡyane rü inaxügü ga na poraãcü yabuaxüۡ. Rü yemagagu rü poraãcü nayuape. 19ॸRü yexguma marü 5 ga kilómetru tixãüۡgu, rü Ngechuchuxüۡ tadaugü ǣ͑ĀľիËȍɗӥŃҡӥǣӕֆիӡիüۡ. Rü toma ga norü ngúexüۡgü rü poraãcü tamuüۡŕ. 20ॸNatürü nüma ga Ngechuchu rü ñanagürü toxüۡ: —æȍΎ̲Ëȍɗիɥ. ‫ؽ‬Ѡӥҡ%իӢɗЙľ̲ӕüۡŕիüۡ! —ñanagürü. 21ॸRü yexguma ga toma ga norü ngúexüۡǣӥфӥҡ%ŕ%Ëӥ̲ҡ͑ֆӕիǣӥËȍüۡ ga toweüۡwa. Rü yexgumatama ítangugü ga ֆľ̲ɞҡիɥիüۡwa. Ngechuchuca۳x nadaugü ga duüۡxüۡgü 22ॸRü moxüۡãcü ga yema duüۡxüۡgü ga naxtaxaarü tocutügu rüchoxüۡ, rü nüxüۡ nicua۳xãchitanü ga toma ga Ngechuchuarü ngúexüۡǣӥǣ̲фӥ͑ǣӕ͑ҡիɥիüۡ ga guma ngue ga taxüۡne ga nügümaã wüxicane. Rü nüxüۡ nacua۳xgü ta ga Ngechuchu rü tama ҡΎՓľ͑͑իӡիüۡ. 23ॸRü yexguma yemagu ɞ͑իɥ͑ӥŕֆ͑ľ, rü yoxocüne ínangugü ga ͑ɥǣӥǣ͑ǣӕľǣɗҡիüۡne ga Tibériaarü ɥ%͑ľՓ͑ľɥիüۡne. Rü norü ngaicamana nangugü ga yema nachica ga ngextá ͮǣľËȍӕËȍӕɞ͑Ëȍɗ¡ӥľիŕŕիüۡwa ga yema muxüۡma ga duüۡxüۡǣӥǣֆľիǣӕ̲̲Ύիŕ inaxãxgu naxca۳իǣֆľ̲Й%ӡ. 24ॸRü yexguma yema duüۡxüۡgü nüxüۡ daugügu ga guma nguewa na Ngechuchu rü toma ga na tatauxexüۡma rü yexma guma nguegügu nichoüۡ na Ngechuchuca۳x yadaugüxüۡ

æЙľф͑ӡ%фӥɥ%͑ľǣӕ. ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ɗիɥɗЙ%ӡɗ̲իŕիŕŕфӕüۡ naxca۳x i guxüۡma i nüxüۡ‫ ڟ‬yaxõgüxüۡ 25ॸRü

yexguma guma naxtaxaarü tocutüwa nangugügu ga yema duüۡxüۡgü,

rü Ngechuchuxüۡ yexma nayangaugü. Rü nüxna nacagüe, rü ñanagürügü: —Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ‫͖ع‬ӕիǣӕ͑ɗիɥɗ͑ӕ%Ëӕ͑ǣӕիüۡ? —ñanagürügü. 26ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü chauxca۳x pedaugü ֆľфӥ̲ľ%̲ЙľËȍɗ¡ӥľ͑Փǣֆľ̲Υ͑ ga pexna chaxãxüۡ. Rü tama yema na marü meã choxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥիücۡ a۳ի͑ɗիɥɗchauxca۳x pedaugüxüۡ. Erü tama nüxüۡ pecua۳x i ҧËӥËȍɗǣ͑ֆɗɥիüۡ ga yema taxüۡ ga mexüۡgü ga Tupanaãrü poramaã chaxüxüۡ. 27ॸ—‫ؽ‬ҽ%իӢɗnaxca۳x pepuracüexüۡ ɗΥ͑ɗ paxama gúxüۡ! Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ naxca۳x pepuracüe i maxüۡ ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ i taguma gúxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ̲իüۡ i choma i Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ËȍɗիɥËӥ tá pexna chaxãxüۡ, erü Chaunatü ya Tupana rü marü nanango۳իŕŕ͑ɗիËӥ̲ ͮ͑ľËȍɗɥիüۡ —ñanagürü. 28ॸRü yexguma ga nümagü rü nüxna nacagü, rü ñanagürügü: —¿ӄËӥҡҡիӥľ͑ҡֆ͑ǣӕիŕŕիücۡ a۳x i ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ҡΎիüۡ‫ ڟ‬naxwa۳xexüۡ? —ñanagürügü. 29ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Rü Tupana rü núma choxüۡ namu. Ѡӥ͑ǣŕ̲ nüma pexüۡ‫ ڟ‬nanaxwa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑ËȍΎիüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡ —ñanagürü. 30ॸRü yexguma ga nümagü rü nüxna nacagü, rü ñanagürügü nüxüۡ: —¿ӄacü rü cua۳xruüۡxüۡ tá toxüۡ ËӕĀӕիŕŕ͑Ëӕիüۡ‫ ڟ‬ҡֆիΥǣӥիücۡ a۳x ͑ɗիËӥ̲æфɗѸҡӕнӕɗɥիüۡ? ¿Rü ҧacü i to i mexüۡ tá toxca۳x cuxüxüۡ i ñu۳xmax? 31ॸYerü nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigü, rü nanangΥ۳իǣӥǣֆľ̲Й%ӡǣҽӕЙ͑ nüxna ãxüۡ ga dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa. Rü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘ҽӕЙ͑фӥĀիӡËüۡ۳ãի۳ ǣЙ%ӡ̲% ͑͑Ëȍɗ¡ӥľիŕŕǣĀӕüۡxüۡǣӥٚ,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ6

242

͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲ΎфľՓ. 32ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü ҡ̲͑ɗիɥǣͅΎɥËȍŃֆɗɥիüۡ ga nüxna naxãxüۡ ǣֆľ̲Й%ӡǣĀիӡ- cüۡ۳ãx۳ , ͑ҡӥфӥæȍӕ͑ҡӥǣҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ nüxna naxãcü. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ͖u۳xma i pexna naxããxüۡ ɗЙ%ӡɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ i ĀիӡՓ͑ľӡիüۡ. 33ॸ—Ƅфӥ͑ǣŕ̲Й%ӡɗ Tupana ixãxüۡ, фӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa ͑ľ͑իӡфӥ̲͑͑իŕիŕŕɗ͖Ύ̲ɗ naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü —ñanagürü. 34ॸRü naxca۳x ínacagü, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Corix, ¡guxüۡǣӕ̲ҡΎի͑͑ի%ŕËȍ ɗ͑ǣŕ̲Й%ӡ! —ñanagürügü. 35ॸRü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ: —Choma ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Й%ӡɗ̲իŕիŕŕфӕüۡ Ëȍɗɥիüۡ. Rü yíxema texé ya chauxüۡҡՓӡիŕфӥ tagutáma tataiya. Rü texé ya choxüۡ‫ڟ‬ ֆիΦիŕфӥҡǣӕҡ̲tiҧawa. 36ॸ—Natürü marü pemaã nüxüۡ chixu rü woo na choxüۡ pedaugüxüۡ rü tama choxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥɗЙľ̲ի. 37ॸ—Rü guxãma ya yíxema duüۡիŕǣӥֆæȍӕ͑ҡӥËȍΎի͑ tüxüۡ mugüxe rü chorü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ. Rü texé ya choxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիľфӥҡ%ӡҡ̲ tüxüۡ chaxoo۳x. 38ॸ—Yerü tama choxrütama ngúchaüۡ na chaxüxüۡca۳x ͑ɗիɥǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa ne Ëȍիӡիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ә̲Ëȍիӡ͑ chanaxüxüۡca۳x i norü ngúchaüۡ ya Chaunatü ga núma choxüۡ mucü. 39ॸ—Rü ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ͑ǣәËȍüۡ ya Chaunatü ya Tupana ga núma choxüۡ ̲ӕËӥ͑ɗիɥɗ͑ taxúexü̲ۡ͑ɗËȍֆфӥҡӕիŕŕիüۡ ya yíxema choxna tüxüۡ namugüxe. Erü nüma ya Chaunatü nanaxwa۳xe i tüxüۡ na Ëȍ̲իŕիŕŕիüۡ i naãneãrü gu۳xgu. 40ॸ—æȍΎ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ͮ͑ľËȍɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ͑ǣәËȍüۡ ya Chaunatü

ya Tupana ga núma choxüۡ ̲ӕËӥ͑ɗիɥ͑ tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ ya guxãma ya texé ya choxüۡ daugüxe rü choxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիľ. ƄфӥËȍΎ̲ҡ͑ɗիɥɗ tüxüۡ ɞËȍфӥĀǣӥիŕŕիüۡ i naãneãrü gu۳xgu —ñanagürü. 41ॸRü yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣֆľ̲֤ӕĀɞӕǣӥ, rü inanaxügüe ga Ngechuchuchiga na yadexagüxüۡ. Yerü ñanagürü ga Ngechuchu: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗЙ%ӡɗ Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľՓ͑ľËȍիӡիüۡ —ñanagürü. 42ॸRü ñanagürügü: —¿Taux e۳ի͖͑%ֆɗɥիüۡ i Ngechuchu i Yuche nane? Rü yixema rü tüxüۡ tacua۳x ya ͑͑ҡӥфӥ͑ŕ. ¿Rü ñuxãcü i nüma i ٘ġիӡՓ͑ľ͑իӡիüۡٚ, ñaxüۡ? —ñanagürügü. 43ॸRü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ: —¡Nüxüۡ perüxoe na choxüۡ na pixuechaxüۡ! 44ॸ—Taxúema chauxüۡtawa tangu ega tama choxna tüxüۡ namu۳xgu ya chaunatü ga guma núma choxüۡ mucü. Rü texé ya chauxüۡtawa ngugüxe rü choma rü tá wena tüxüۡ Ëȍ̲իŕիŕŕɗ͑%͑ľ%фӥ gu۳xgu. 45ॸ—Nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgüarü poperawa naxümatü i ore i ñaxüۡ: “Tupana tá guxãxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕٚ, ñaxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x guxãma ya texé ya Chaunatüxüۡ ɥ͑ӥիŕфӥ͑իüۡtawa ngúxe, rü chauxüۡҡՓҡիɥ. 46ॸ—Taguma texé Chaunatü ya Tupanaxüۡ tadau. Rü ËȍիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chadauxüۡ erü naxüۡҡՓ͑ľËȍիӡ. 47ॸ—Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü texé ya choxüۡ‫ڟ‬ ֆիΦիŕфӥҡӥիü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 48ॸ—æȍΎ̲͑ɗիɥɗЙ%ӡɗ ̲իŕիŕŕфӕüۡ Ëȍɗɥիüۡ. 49ॸ—Rü perü o۳xigü ga nuxcümaüۡgüxüۡ rü nanangΥ۳x ga yema Й%ӡǣҽӕЙ͑͑ӥի͑%իüۡ ga yema

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ6

243

nachica ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa. Natürü woo nanangΥ۳xgü ǣֆľ̲Й%ӡфӥ͑ֆӕľ̲ҡ̲. 50ॸ—ͮҡӥфӥ͖%Й%ӡɗЙľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ ɗĀիӡՓ͑ľӡիüۡ rü chomatama Ëȍɗիɥ. Rü guxãma ya texé ya choxüۡ ֆիәիľ͖Ύ̲Й%ӡҡ͑ǣΦիüۡrüüۡ rü tá ҡ̲իŕËȍ. 51ॸ—æȍΎ̲ҡ̲͑ɗիɥɗЙ%ӡɗ ̲իŕիŕŕфӕüۡ ɗĀիӡՓ͑ľËȍիӡիüۡ. Rü texé ya ñoma chomaã taxãwemüxüۡrüüۡ choxüۡ‫ ڟ‬ֆիΦիŕфӥǣӕիüۡgutáma ҡ̲իŕËȍ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲Й%ӡɗËȍΎ̲ tüxna chaxãxüۡ фӥËȍիӕ͑ľҡ̲͑ɗիɥ. Rü ɗËȍ͑ի%ɗËȍիӕ͑ľ̲͑͑իŕիüۡca۳x i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü —ñanagürü ga Ngechuchu. 52ॸRü yexguma ga yema Yudíugü rü poragaãcü nügünatama nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Ñuxãcü tá i ñaã yatü i naxüۡne tátama tüxüۡ nangΥ۳իŕŕիüۡ? —ñanagürügü. 53ॸRü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ: —Rü choma i Tupana nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ rü aixcüma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Йľ̲ rü tama chaxunemaã pexãwemügügu rü tama nawa pexaxegügu ya chaugü, rü ҡ%ӡҡ̲Йľիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 54ॸ—Texé ya chaxunemaã %Փľ̲ӥիŕфӥËȍӕǣӥՓիľիľфӥҡӥիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. Erü choma rü tá tüxüۡ Ëȍ̲իŕŕľǣ naãneãrü gu۳xgu. 55ॸ—Erü chaxune rü Υ͑իüۡËȍɗ͑ɗիɥфӥËȍӕǣӥфӥիľüۡxüۡchi ͑ɗիɥ. 56ॸ—ҽľիŃֆËȍիӕ͑ľ̲%%Փľ̲ӥիŕ rü chaugüwa axexe rü chowa tayaxӡ۳x rü choma i tümawa. 57ॸ—Chaunatü ga núma choxüۡ mucü rü namaxüۡ. Rü nüma choxna nanaxã i maxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i choma rü tá tüxna chanaxã i maxüۡ ya yíxema choxüۡ

yaxúxe rü choxü‫ ۡڟ‬ֆիΦիŕ. 58ॸ—Marü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕ͑ËȍΎ̲фӥЙ%ӡɗ ĀիӡՓ͑ľӡիüۡ Ëȍɗɥիüۡ. Natürü choma rü ҡ̲ֆľ̲Й%ӡǣ͑ӕիËӥ̲üۡgüxüۡ ga perü o۳xigü ngΥ۳xgüxüۡ ǣЙ%ӡфüüۡ Ëȍɗիɥ. ֤ľфӥՓΎΎǣֆľ̲Й%ӡ͑͑͑ǣΥ۳xgüxüۡ ga perü o۳xigü rü nayueamatama. Natürü texé ya choxüۡ yaxúxe, ͖Ύ̲Й%ӡ ҡ͑ǣΦիüۡrüüۡ, rü choxü‫ ۡڟ‬ֆիΦիŕфӥ guxüۡgutáma tamaxüۡ —ñanagürü. 59ॸRü Ngechuchu rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixu ǣֆľ̲Ύфľǣֆľիǣӕ̲͑͑ǣәľիŕŕ%ǣӕ ga Yudíugüarü ngutaque۳xepataüۡwa ga ɥ%͑ľǣæЙľф͑ӡՓ. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥΎфľՓ͑͑ǣŕի̲ i maxüۡ i taguma gúxüۡ 60ॸRü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣֆľ̲ ngu۳իŕŕҡľ, rü muxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ǣ͑Փľфӥիɥիüۡ rü ñanagürügü: —Rü ͑ǣŕ̲ҡ̲%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ, rü naguxchaxüchi na nüxüۡ icuáxüۡ ͖͑ӕիӡ ñaxüۡ. ¿Ñuxãcü texé tüxüۡ‫ ڟ‬natauxcha na ͑ǣҡիɥ͑ӥիüۡ? —ñanagürügü. 61ॸNatürü ga Ngechuchu rü nüxüۡ nacua۳xama ga yemaãcü nügümaã na íyadexagüxüۡ naxca۳x ga yema ngu۳իŕŕҡľ, rü yemaca۳x nüxna naca, rü ñanagürü: —¿E۳ի͑Йľ%ŕՓ nangu۳իɗ͑ǣŕ̲Ύфľ? 62ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Йľ%ŕՓnangu۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗЙľ̲% nüxüۡ chixuxüۡ, rü ¿ҧËӥǣӕËȍɗЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ ega choxüۡ peda۳u۳իǣӕ͑Փľ͑ի%фӥĀիӡ͑ Ëȍիɥիüۡ, ǣ͑Ύիфɗ͑ľËȍիӡիüۡwa na Ëȍիӡիüۡ i choma i Tupana Nane na duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ? 63ॸ—ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ͑ɗիɥɗɗ͑ի%իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü ҡ̲Йľիľ͑ľ͑ɗիɥɗЙľիüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲ΎфľɗЙľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ rü Йľ%ŕca۳ի͑ɗիɥ, фӥ͑Փ͑͑ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 64ॸ—ͮҡӥфӥҡ͑ǣŕի̲ɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ6ٍॷ7

244

Йľҡ͑ӥՓֆ͖ӕիфľֆҡ̲ֆիΥǣӥիľ —ñanagürü. Rü yema ñanagürü ga Ngechuchu yerü noxriarü ügügumama marü nüxüۡ nacua۳x ga texé tá nüxüۡ‫ ڟ‬na ֆիΥǣӥիüۡ, rü texé tá cúãcü ínaxuaxüۡxüۡ. 65ॸRü ñanagürü ta: —Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x marü pemaã nüxüۡ chixu rü taxuacüma texé chauxüۡtawa tangu ega tama Chaunatü chauxüۡtawa tüxüۡ gaxgu —ñanagürü. 66ॸRü yexguma inanaxügüe ga nüxna na ֆիɥǣӥիüۡ ga muxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ǣ͑Ύիфɗ͑ՓľфӥիɥËȍɗфŃիüۡ. Rü marü tama ͑Փľɞ͑իɥɥիüۡ. 67ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü norü 12 ga ngúexüۡgüna naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —¿E۳xna pema rü ҡËȍΎի͑ЙɗիɥǣËȍɗҡ͑ӥËȍüۡ? —ñanagürü. 68ॸͮҡӥфӥæȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕфӥ͑͑͑ǣ%իüۡ, rü ñanagürü: —Pa Corix, ¿Texéxüۡtawa chi ҡիɥիüۡ ľǣËӕի͑ҡɗիɥǣËȍɗҡ͑ӥǣӕ? Erü cuma rü cuxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗΎфľɗ͑Փ ͑͑ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 69ॸ—Toma rü marü cuxüۡ‫ ڟ‬ҡֆիΥǣӥ, rü nüxüۡ tacua۳ի͑Ëӕ̲нӕɗɥիüۡ ya Cristu ya Ԗӥ͑ľËӥֆҽӕЙ͑ͮ͑ľ—ñanagürü. 70ॸRü Ngechuchu toxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —¿Taux e۳ի͑ËȍΎ̲ֆɗɥիüۡ ga pexüۡ chidexechixüۡ ga pema ga 12? Natürü ͑͑ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗЙľҡ͑ӥՓɗæȍҡ͑%фӥ duüۡxüۡ ɗիɥիüۡ —ñanagürü. 71ॸRü Yuda ga ʊËфɗәҡľǣæȍɗ̲ӡ͑͑ľËȍɗǣ͑ɗիɥǣ yadexaxüۡ ga Ngechuchu. ֤ľфӥ֤ӕĀҡ͑ɗիɥ ga cúãcü ínaxuaxüۡxüۡ rü woo ga nüma rü wüxi ga totanüxücۡ hire۳ի͑ֆɗɥիüۡ. ͮǣľËȍӕËȍӕľ͑ľŕǣӥфӥҡ̲ nüxüۡ‫ ڟ‬nayaxõgü

7

1ॸRü

yemawena ga Ngechuchu rü Gariréaanewa yexmagüne ga ɥ%͑ľǣӥǣӕ͑ɗիӡ%ǣӥËȍɗǣӥ. Rü tama Yudéaanewa nayexmachaüۡ yerü

yémacüۡ۳ãx۳ ga Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü naxca۳x nadaugü ga na yama۳xgüchaüۡãxüۡca۳x. 2ॸNatürü marü ningaica ga yema Yudíugüarü peta ga nagu norü düxenügü yaxügüxüۡ na yemawa nüxna nacua۳xãchiexüۡca۳x ga ñuxãcü nuxcümaüۡgüxüۡ ga norü o۳xigü na naxügüxüۡ ga norü düxenügü ga ͑ɥիãt‫ ڟ‬ünaxca۳իǣֆľիǣӕ̲ͅΎɥËȍŃՓľ ͑իɥիǣӕǣ͑ǣľիҡҡիәľ̲ íxãpataxüۡwa. Rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ Düxenügüarü Petagu naxãŕg‫ ڟ‬axüۡ. 3ॸRü ͑ŕ͑ľŕǣӥǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͖͑ǣӥфӥǣӥ nüxüۡ: —Tama name i nuxã Gariréaarü naãnegu curüxã۳ӡ۳x. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ petaca۳ի֤ӕĀŃՓËӕիӡ, ͑͑ǣŕ̲ ‫ ڟ‬a duüۡxüۡǣӥɗËӕՓľфӥիɥիüۡ i ngŕm ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ nüxüۡ daugüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ cua۳xruüۡgü i mexüۡgü i Tupanaãrü poramaã cuxüxüۡ. 4ॸ—Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ wüxi ya yatü rü duüۡxüۡgüxüۡ nügü nacua۳իŕŕËȍüۡgu rü tama cúãcü nanaxü i ҧacü i naxüxüۡ. Rü ñu۳xma na cunaxüxüۡ i muxüۡma i mexüۡgü i Tupanaãrü poramaã cuxüxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡ i duüۡxüۡgüpe۳xewa cunaxü —ñanagürügü. 5ॸѠӥֆľ̲͖͑ǣӥфӥǣӥǣ͑ŕ͑ľŕǣӥ yerü woo ga nümagü rü ta tama nüxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥ. 6ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Tauta nawa nangu i ngunexüۡ na ЙľҡՓËȍիӡիüۡ. Natürü pexca۳x rü ͑ǣŕիüۡrüüxüۡmare i ngunexüۡ ͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ ͑ЙľҡՓ͑ǣӕЙľիɥիüۡ. 7ॸ—ͮǣŕ̲ duüۡxüۡgü i ñoma i naãnecü۳ۡãx۳ rü tama pexchi naxaie. Natürü chauxchi naxaie erü chanango۳իŕŕɗ͑ǣŕ̲͑իӥǣӥիüۡ rü na nachixexüۡ. 8ॸ—̲ͮľ͑ɗիɥɗЙľҡՓ ‫ ڟ‬a ЙľիɥɗЙľ̲ի. Choma rü tauta ngŕm Ëȍիӡľфӥҡӕҡ͑Փ͑͑ǣӕɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ7

245

‫ ڟ‬Ëȍիӡիüۡ —ñanagürü ga nagu ngŕ̲ Ngechuchu. 9ॸRü yexguma yema ñaxguwena, rü Gariréaanegu narüxã۳ӡ۳x. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥġӥիľ͑ӥǣӥфӥЬľҡՓ͑իӡ 10ॸͮҡӥфӥ͑Փľ͑ǣ͑ŕ͑ľŕǣӥǣ

ЙľҡՓ͑͑իɥիüۡ, rü Ngechuchu rü ta ֆŃ̲͑իӡ. ͮҡӥфӥËә%ËӥֆŃ̲͑իӡ, rü tama poraãcü duüۡxüۡgüxüۡ nügü ͑Āӕիŕŕ. 11ॸRü yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü naxca۳x nadaugü ga yema petawa, rü ñanagürügü: —¿Ngextá ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥ? —ñanagürügü. 12ॸRü nügütanüwa ga yema duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ, rü poraãcü Ngechuchuchiga ínidexagü. Rü ñuxre ga yema duüۡxüۡgü rü ñanagürügü: —Yima фӥՓӥիɗֆֆҡӥֆ̲ľËӥ͑ɗիɥ —ñanagürügü. Natürü ga togü rü ñanagürügü: —ͮǣŕ̲ֆҡӥфӥҡ̲ name erü duüۡxüۡgüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕ —ñanagürügü. 13ॸNatürü taxuüۡma ga duüۡxüۡgü rü mea togüpe۳xewa Ngechuchuxüۡ nicua۳xüüۡgüchaüۡ, yerü yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügüxüۡ namuüۡŕ. 14ॸRü yexguma marü yema petaarü ngãxüۡwa nanguxgu, rü nixücu ga Ngechuchu nawa ga tupauca ga taxüۡne. Rü inanaxügü ga na nangu۳իŕŕҡľիüۡ. 15ॸRü yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü, rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ̲͑%ǣֆľ̲Ύфľǣ Ngechuchu nüxüۡ ixuxüۡ. Rü ñanagürügü: —‫͵ع‬ӕի%Ëӥɗ͑ǣŕ̲%ËӥЙΎф%Ëӥ͑ӥիüۡ nacuáxüۡ, rü taguma texé nangu۳իŕŕ? —ñanagürügü. 16ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Ñaã chorü ngu۳իŕŕҡľфӥҡ̲ËȍΎիфӥ͑ɗիɥ, erü Chaunatü ya núma choxüۡ mucüarü ͑ɗիɥ. 17ॸ—ͮǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ͑իӥիËȍüۡgu i Tupanaãrü ngúchaüۡ rü yíxema tá nüxüۡ

tacua۳x ngoxi aixcüma Tupanaxüۡtawa Ëȍ͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲ËȍΎфӥngu۳իŕŕҡľфӥ e۳xna chaugüxüۡtawatama chayaxuxüۡ ֆɗիɥɗ͑ǣŕ̲. 18ॸ—Yíxema texé ya mexüۡ i tümachigaxüۡҡ̲ɗիӕիľфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ tanaxü erü tanaxwa۳xe i duüۡxüۡgü na tüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. Natürü texé nüxüۡ tixu i ore i mexüۡ ͑Ëȍɗǣɗ͑ǣŕ̲ҡӥիüۡ muxüۡ, фӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗҡӥ̲%фӥΎфľ. Ѡӥҡ̲ĀΎф͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ tixuxüۡ. 19ॸ—¿Tama e۳ի͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ga ͅΎɥËȍŃЙľի͑͑ի%իüۡ ga Tupanaãrü mugü? Natürü taxúema i pema naga Йľիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ. ¿Rü ñu۳xma rü tü۳xcüüۡ ͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ pima۳xgüchaüۡxüۡ? —ñanagürü. 20ॸRü yema duüۡxüۡgü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Cuma rü n۳g۳ΎիΎËӕՓ͑͑ǣŕի̲̲фľ. ¿E۳xna texé cuxüۡ tima۳xgüchaüۡ? —ñanagürügü. 21ॸNatürü ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Choma rü ngüۡxchigaarü ngunexüۡǣӕËȍ̲͑ľիŕŕǣՓӥիɗǣ yatü. Ѡӥǣӕի%̲ɗЙľ̲фӥЙľ͑ӕ%ŕǣӥ naxca۳x ga yema wüxitama ga mexüۡ ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu chaxüxüۡ. 22ॸ—Natürü pema rü ta ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu pepuracüe na nagu Йľիɥիüۡca۳իǣͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥ. Rü ͅΎɥËȍŃЙľ̲%͑ӥիüۡ nixu na tüxüۡ ípewiecha۳xmüpe۳xechiraüۡxüۡ ya guxãma ya yatüxe ya buxe. ͮҡӥфӥҡ̲ͅΎɥËȍŃ ͑ɗիɥǣɗ͑իӥǣӥËӥǣֆľ̲, yerü nuxcümaüۡgüxüۡ ga perü o۳իɗǣӥՓ͑ɗիɥǣ ͑ľ͑իӡիüۡ. Rü ñu۳xma i pema rü yema mugagu rü tüxüۡ ípewiecha۳xmüpe۳xechiraüۡ ya guxãma ya buxe ya yatüxe woo ngüۡxchigaarü ngunexüۡ ֆɗիɥǣӕ. 23ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ pema rü ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu buxexüۡ ípewiecha۳xmüpe۳xechiraüۡ erü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ7

246

͑ǣЙľիɥ͑ӥŕËȍüۡ ɗͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥ. ¿Rü ñu۳xma rü tü۳xcüüۡ ֆɗɥիüۡ i chomaã Йľ͑ӕŕիüۡ naxca۳x na ngüۡxchigaarü ngunexüۡǣӕËȍ̲͑ľիŕŕիüۡ ga wüxi ga yatü ga ićaaweecü? 24ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tama name i ngürümare penangugü i ͑ǣŕ̲Ëȍիӥիüۡ. Rü penaxwa۳xe i meã ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕիɗф, na aixcüma meã penangugüxüۡca۳x —ñanagürü ga Ngechuchu. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥҽӕЙ͑ͮ͑ľ͑ɗիɥ

ñuxre ga yema duüۡxüۡgü ga Yerucharéüۡgu ãchiüۡgüxüۡ rü nügüna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Taux e۳xna Āֆɗɥիüۡ ya yima yatü ya ãŕ۳xgacügü naxca۳x daugücü na yama۳xgüchaüۡãxüۡca۳x? 26ॸ—¡Dücax! Gua ͑ɗիɥфӥֆŃǣӕիüۡ i duüۡxüۡgüpe۳xewa ͑ɗĀľիфӥҡիәľ̲͖ӕիӡ͖ҡфӥǣӥ͑ӥիüۡ. ¿Taux e۳xna i tórü ãŕ۳xgacügü i marü nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡ na aixcüma Cristu na ֆɗɥիüۡ i nümax? 27ॸ—Natürü i yixema rü nüxüۡ tacua۳իǣӥ͑͑ǣľիҡ͑ľ͑իӡիüۡ i nümax. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗիËӥ̲ æфɗѸҡӕ͑ә̲ӡիǣӕфӥҡիәľҡ̲͑ӥիüۡ tacua۳ի͑͑ǣľիҡ͑͑ľ͑իӡիüۡ

naxüۡҡՓ͑ľËȍիӡ, фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ núma choxüۡ namuxüۡ —ñanagürü. 30ॸRü yexguma ga yema ãŕ۳xgacügü rü Ngechuchuxüۡ niyauxgüchaüۡ. Natürü taxuüۡma nayayauxgü, yerü tauta nawa nangu ga ngunexüۡ ga na yayauxgüãxüۡ rü na yama۳xgüãxüۡca۳x. 31ॸNatürü muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü nüxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ. Rü ñanagürügü: —‫ͮع‬ǣŕիǣӕ̲ ínanguxgu ya Cristu rü ҧacü rü cua۳xruüۡ i taxüۡ tá naxü ya daa yatü tama üxüۡ i ñu۳xmax? —ñanagürügü.

25ॸRü

—ñanagürügü. 28ॸRü nüma ga Ngechuchu rü tupauca ga taxüۡnewa ɞ͑͑͑ǣәľիŕŕǣĀӕüۡxüۡgü. Rü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣֆľ̲Ύфľǣ֤ӕĀɞӕǣӥ nüxüۡ ixugüexüۡ ga nachiga, rü tagaãcü ñanagürü: —Pema rü marü choxüۡ pecua۳x rü nüxüۡ pecua۳x na ngextá na ne Ëȍիӡիüۡ. ͮҡӥфӥҡ̲Ëȍӕǣǣӕ͑ɗիɥɗ ͑ә̲Ëȍիӡիüۡ. æȍΎ̲͑ә̲Ëȍիӡ yerü núma choxüۡ namu ga Tupana ya naxwa۳xecü na nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ natürü i pema rü tama nüxüۡ pecuácü. 29ॸ—Choma rü nüxüۡ chacua۳x yerü

Parichéugü rü Ngechuchuxüۡ niyauxgüchaüۡ

yema Parichéugü rü duüۡxüۡgüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣֆľ̲%ËӥͮǣľËȍӕËȍӕËȍɗǣ͑ yadexagüxüۡ. Rü yemaca۳x ga nümagü rü paigüarü ãŕ۳xgacügü rü yéma nanamugü ga tupauca ga taxüۡneãrü purichíagü na Ngechuchuxüۡ yanayauxgüxücۡ a۳x. 33ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Ьի%Ëȍɗҡҡ̲͑ɗիɥɗЙľҡ͑ӥՓ Ëȍ͑ǣŕի̲իüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗҡËȍҡľǣӕ naxüۡtawa ya yima núma choxüۡ mucü. 34ॸ—Pema rü tá chauxca۳x pedaugü, natürü ҡ%ӡҡ̲ËȍΎիüۡ ipeyangaugü. Ƅфӥ͑ǣŕ̲ ͑ǣľիҡҡɞËȍ͑ǣŕի̲իüۡwa rü taxuacü ‫ ڟ‬a pengugü. 35ॸRü yexguma ga yema ngŕm Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü nügüna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Ngextá tá ͑իӡľǣҡիӕËӥҡ̲͑ӥիüۡ 32ॸRü

iyarüngaugügu? ¿E۳ի͑͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗҡΎ i nachiüۡ%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡtanüwa tá ͑իӡфӥe۳ի͑͑ǣŕ̲ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥ ɗիɥǣӥիüۡҡ͑ӥՓҡ͑իӡ͑ ֆ͑ǣәľիŕŕ%իücۡ a۳x? 36ॸ—¿Rü ҧËӥËȍɗǣ͑ɗիɥ ɗ͑ǣŕ̲͑͑ǣŕ̲͖իüۡ: “Tá chauxca۳x pedaugü natürü ҡ%ӡҡ̲ËȍΎիüۡ ipeyangaugü, erü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ7

247

‫ ڟ‬Йľիɥɗ͑ǣŕ̲ҡ taxuacütáma ngŕ̲ ɞËȍ͑ǣŕի̲իüۡՓٚ, ñaxüۡ? —ñanagürügü. ġľիɗ̲իŕŕфӕüۡchiga nidexa ga Ngechuchu

yema nawa iyacuáxüۡ ga petaarü ngunexüۡ ͑ɗիɥǣǣӕիüۡ ga togü ga ngunexüۡ%фӥֆľիľффӥ̲ľ̲ŕիüۡ naxca۳x ga Yudíugü. Rü yema ngunexüۡǣӕ͑ɗիɥ ga inachixüۡ ga Ngechuchu rü tagaãcü ñaxüۡ: —Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃiҧawaxgu rü ¡nuã chauxüۡҡՓҡիӡфӥҡֆիիľ! 38ॸ—Rü “texé ya choxüۡ‫ ڟ‬ֆիΦիŕфӥ 37ॸRü

tümaãrü maxüۡnewa tá nibaibe i taxüۡ i Āľիɗ̲իŕŕфӕüۡٚ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľ i ümatüxüۡ nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ —ñanagürü. 39ॸRü yexguma yema ñaxgu ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡchiga ͑ɗիɥǣֆĀľիիüۡ. Rü nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga yema nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ rü tá na nayauxgüãxüۡ ɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. Natürü tama yexgumatama nanayauxgü, ֆľфӥҡӕҡՓľ͑ի%фӥĀիӡǣӕիüۡ ga naãneca۳x nataegu ga Ngechuchu na guxüۡãrü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡca۳x. Ngechuchugagu nügü nitoye ga duüۡxüۡgü

nümaxüۡ ga yema duüۡxüۡgü rü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣֆľ̲ Ngechuchu nüxüۡ ixuxüۡ, rü ñanagürügü: —kɗիËӥ̲͖%ֆҡӥ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü orearü uruüۡ i ínguxchaüۡxüۡ 40ॸRü

—ñanagürügü. 41ॸRü togü rü ñanagürügü: —ġ͑ɗիɥֆæфɗѸҡӕ —ñanagürügü. Natürü togü rü ñanagürügü: —ҽ̲͑ɗիɥ, erü taxucürüwa Gariréaanecüۡ۳ãի۳ ͑ɗիɥֆ Cristu. 42ॸ—Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü:

٘æфɗѸҡӕфӥҡġ¡ɞҡ͑ɗիɥ, rü tá nango۳իɗɥ%͑ľɗ´ľфéüۡwa ga ngextá Dabí íbuxüۡՓٚ, ñanagürügü. 43ॸRü yemaãcü Ngechuchugagu nügü nitoye ga duüۡxüۡgü. 44ॸRü ñuxre ga yema duüۡxüۡgü rü Ngechuchuxüۡ niyauxgüchaüۡ, natürü taxuüۡma nayayauxgü. Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü tama Ngechuchuaxü‫ ۡڟ‬nayaxõgüchaüۡ

yema tupauca ga taxüۡneãrü purichíagü, rü Parichéugüca۳x rü paigüarü ãŕ۳xgacügüca۳x nawoegu. Rü yema ãŕ۳xgacügü rü nüxna nacagü, rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ tama nuã penaga? —ñanagürügü. 46ॸRü yema purichíagü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Taguma texé tidexa i ñaã yatü idexaxüۡrüüۡ —ñanagürügü. 47ॸRü yexguma ga Parichéugü rü ñanagürügü nüxüۡ: —¿E۳xna pexüۡ rü ta ̲фӥ͑ՓΎ̲ӥիŕŕɗ͑ӥ̲ի? 48ॸ—Dücax, rü taxúema i tomax i Parichéugü rü taxuüۡma i tórü ãŕ۳xgacügü rü nüxü‫ۡڟ‬ 45ॸRü

͑ֆիΥǣӥɗ͑ǣŕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕ. ñaã duüۡxüۡgü i tama Tupanaãrü mugüxüۡ cua۳xgüxüۡ rü marü nachixexüۡgugü —ñanagürügü. 50ॸNatürü ͮɗËΎĀŃ̲ӕǣЬфɗËȍŃӕɗիɥËӥǣ wüxicana Ngechuchuxüۡҡǣӕ͑իӡ%͑ľËӥ, rü ñanagürü nüxüۡ: 51ॸ—ͮǣŕ̲ҡΔфӥ mugü i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Taxuacüma wüxi i yatüxüۡ tapoxcu ega tama nüxüۡ ɗիɥ͑ӥŕիɥфǣӕɗ͑ΎфӥĀľի na nüxüۡ icuáxüۡca۳x na ҧacü na naxüxüۡٚ, ñanagürü. 52ॸRü yexguma ga natanüxüۡgü rü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü nüxüۡ: —¿E۳xna cuma rü ta Gariréaanecüۡ۳ãx۳ нӕɗիɥ? ¡Nawa nangu۳x i Tupanaãrü ore i 49ॸ—Natürü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ7ٍॷ8

248

‫ ڟ‬a tá nüxüۡ cudau rü ümatüxüۡ rü ngŕm taxuüۡtáma i Tupanaãrü orearü uruüۡ rü Gariréaanecüۡ۳ãի۳ ͑ɗիɥ! —ñanagürügü. 53ॸRü yexguma ga wüxichigü rü nachiüۡՓ͑իɥ. ͮǣľǣ%ҡľËӥǣ͑ɥǣֆҡӥ̲%͑ǣŕ%ŕիËӥ

8

1ॸѠӥͮǣľËȍӕËȍӕфӥϘфɞ¡ӕ͑ľËӥǣӕ

ãŕg‫ ڟ‬ane ga ma۳իЙӦ͑ľՓ͑իӡ. 2ॸRü moxüۡãcü ga yexguma yangunegu, rü wenaxãrü tupauca ga taxüۡneca۳x nataegu. Rü ga duüۡxüۡgü rü naxca۳ի͑իɥ. Rü nüma ga Ngechuchu rü ínarüto, rü ɗ͑͑իӥǣӥǣ͑͑͑ǣәľիŕŕ%իüۡ ga duüۡxüۡgü. 3ॸѠӥֆľ̲͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ rü Parichéugü, rü NgechuchuxüۡҡՓ͑ǣɥիüۡ

nagagü ga wüxi ga nge ga ãtecü ga ͑ǣɥիüۡ ͑ĀӕǣӥËӥǣ͑ɥǣֆҡӥ̲%͑ inapexüۡ. Rü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡpe۳իľǣӕ͑ǣɥիüۡ ͑ֆËȍɗիŕŕǣӥ. 4ॸRü ñanagürügü Ngechuchuxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ñaã ͑ǣľɗ%ҡľËӥфӥ͑ǣɥիüۡ ɗҡֆ͑ǣӕ͑͑ɥֆ yatümaã na inapexüۡ. 5ॸͅΎɥËȍŃфӥ mugüwa tamaã nüxüۡ nixu na nutamaã ͑ǣɥիüۡ ɞɗ̲ӕիӡËȍɗ%Ëӥ̲͑ǣɥիüۡ imáxüۡ i Փӥիɗɗ͑ǣľɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲իüۡcü. ‫͵ع‬ӕիӡ ñacuxüۡ i cuma i ñu۳xmax? —ñanagürügü. 6ॸRü yema ñanagürügü ga nümagü, yerü Ngechuchuxüۡ guxchaxüۡǣӕ͑͑ǣӕիŕŕǣӥËȍüۡ na nüxü‫ۡڟ‬ nayexmaxüۡca۳x ga ҧacüca۳x na ínaxuaxüۡgüãxüۡ. Natürü ga Ngechuchu rü inayarümaxãchi rü inanaxügü ga naxme۳xmaã waixüۡmüwa na naxümatüãxüۡ. 7ॸNatürü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡgüama, rü yemaca۳x düxwa wenaxãrü nadaunagü ga Ngechuchu, rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣľիľфӦիľɗ

petanüwa ya ngearü pecaduãի‫ ڟ‬ŕфӥ ҡӥիɗф͑ӕҡ͑ǣɥիüۡ tanañ۳a —ñanagürü. 8ॸRü wenaxãrü inayarümaxãchi ga Ngechuchu rü naxme۳xmaã nanaxümatü ga waixüۡmüwa. 9ॸNatürü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣֆľ̲ΎфľǣЬфɗËȍŃӕǣӥ rü inanaxügüe ga nügü na yawüxíxüۡ ga nügüwe na ínachoxüۡxüۡ. Rü yaguã۳xgü ga Parichéugüwa inaxügü ga na ínachoxüۡxüۡ rü düxwa guxüۡma ínachoxüۡ. Rü yexguma marü guxüۡma ga Parichéugü íchoüۡxgu, rü Ngechuchu rü yema ngecüxicatama yéma duüۡxüۡgüpe۳xewa nayaxügü. 10ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü wena nadaunagü. Ѡӥ͑ǣɥի͑͑Ëфӥ ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —Pa Ngecüx, ‫ͮع‬ǣŕիüۡǣӥ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Ëӕիüۡ ixugüexüۡ? ¿Rü taxuüۡma cuxüۡ imáxchaüۡ? —ñanagürü. 11ॸѠӥ͑ǣɥ̲фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ nüxüۡ: —Taxuüۡma Pa Corix —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü yexguma ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —Choma rü ta tama cuxüۡ chapoxcu. Ñu۳ի̲фӥ̲фӥ̲͑ľфӥɞнӕɗիӡфӥҡ̲ wena pecadu cuxü —ñanagürü.

Ngechuchu rü ñoma i naãneãrü ͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡ ͑ɗիɥ

wenaxãrü duüۡxüۡgümaã nidexa ga Ngechuchu, rü ñanagürü nüxüۡ: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľËüۡ۳ãx۳ ãrü ͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡ. Rü yíxema chowe фӥիӡիŕфӥËȍΎфӥ͑ǣΔΎ͑ľիüۡՓҡ͑ǣŕի̲ rü tüxna chanaxã i maxüۡ. Rü tá nüxna ítanguxuchi i tümaãrü chixexüۡ —ñanagürü. 13ॸRü yexguma ga Parichéugü rü ñanagürügü nüxüۡ: —Cuma rü cugüchigaxüۡtama quixu. Rü ͑ǣŕ̲ËӕËȍɗǣɗ͑ӥիüۡ quixuxüۡ rü 12ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ8

249

taxuwama name —ñanagürügü. 14ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕ̲ΎфľɗËȍΎ̲͑ӥիüۡ chixuxüۡ фӥɗիËӥ̲͑ɗիɥՓΎΎ chauchigaxüۡtama chixuxgu. Erü choma rü nüxüۡ chacua۳x na ngextá na ne Ëȍիӡիüۡ, фӥ͑ǣľիҡҡ͑Ëȍիӡիüۡ. Natürü pema rü tama nüxüۡ pecua۳x na ͑ǣľիҡ͑͑ľËȍիӡիüۡ rü tama nüxüۡ pecua۳ի͑͑ǣľիҡҡ͑Ëȍիӡիüۡ. 15ॸPema rü choxüۡ pengugü i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü nagu фӥիɥ͑ӥŕիüۡãcümamare. Natürü i choma rü taxúexüۡma changugü i ñu۳xmax. 16ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃիüۡ changugügu rü aixcüma meãma tüxüۡ changugü. Erü tama chaxicatama tüxüۡ changugü, natürü yima Chaunatü ga núma choxüۡ ̲ӕËӥ̲%͑ɗիɥɗՓӥիɗǣӕ tüxüۡ tangugüxüۡ. 17ॸѠӥ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣ ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ ɗ͑ǣӕЙľիɥիüۡ, rü ñanagürü: ٘ͮǣŕիǣӕ̲ҡիфľɗĀӕüۡxüۡgü rü wüxitama i orexüۡ yaxugügu, rü ͑ǣŕ̲Փãŕ۳xgacü nüxüۡ nacua۳x na ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ yaxugüexüۡٚ, ñanagürü. 18ॸRü dücax, ËȍΎ̲͑ɗիɥɗՓӥիɗɗËȍӕËȍɗǣիüۡ chixuxüۡ rü Chaunatü ga núma choxüۡ ̲ӕËӥ͑ɗիɥֆ͑ɥ. ¿Rü tü۳xcüüۡ tama choxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥËȍüۡ i ñu۳xmax? —ñanagürü. 19ॸRü yexguma ga nümagü rü nüxna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Ngexcü ya yima Cunatü? —ñanagürügü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Choxüۡ rü tama pecua۳x rü Chaunatüxüۡ rü ta tama pecua۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗËȍΎիüۡ pecua۳xgügu rü Chaunatüxüۡ rü chi ta pecua۳xgü —ñanagürü. 20ॸRü yema orexüۡ

nixu ga Ngechuchu ga yexguma nangu۳իŕŕҡľǣӕǣҡӕЙӕËǣҡիüۡnewa naxüۡtawa ga yema nachica ga ngextá duüۡxüۡǣӥҡӕЙӕË͑Āɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ íxãgüxüۡwa. Natürü taxuüۡma Ngechuchuxüۡ niyauxgü, yerü tauta nawa nangu ga yema ngunexüۡ ga nagu yayauxgüãxüۡ. Ngechuchu rü Parichéugümaã nüxüۡ nixu фӥ͑ǣľիҡ͑ӥ̲ɞ͑իӡիüۡwa rü ‫͑ ڟ‬իɥ taxucürüwa ngŕ̲ 21ॸRü

Ngechuchu rü wenaxãrü namaã nüxüۡ nixu, rü ñanagürü: —Choma rü tá Йľի͑Ëȍɗիӡɗ͑ә̲, rü pema rü tá chauxca۳x pedaugü, natürü tá perü pecadugu peyue. Ѡӥ͑ǣľիҡɞËȍիӡիüۡwa ‫ ڟ‬Йľիɥ rü taxucürüwama ngŕ̲ —ñanagürü. 22ॸRü yexguma ga yema Yudíugü rü ñanagürügü: —¿E۳xna nügü tátama nima۳իфӥ͑ǣŕmaca۳x tamaã nüxüۡ ‫ ڟ‬ɗիɥիüۡ i yaxuxüۡ na taxucürüwama ngŕ̲ ۡ ͑ǣŕ̲ɞ͑իӡիüwa? —ñanagürügü. 23ॸRü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ: —Pema rü ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ, ͑ҡӥфӥɗËȍΎ̲фӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa ͑ľËȍիӡ. Pema rü ñoma i naãneãrü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ͑ҡӥфӥɗËȍΎ̲фӥҡ̲ ñoma i naãnecüۡ۳ãի۳ Ëȍɗիɥ. 24ॸ—Rü ͑ǣŕmaca۳x pemaã nüxüۡ chixu rü tá perü pecadugu peyue. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲ choxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥǣӕ͑ËȍΎ̲Ëȍɗɥիüۡ ya Cristu, rü perü pecadugu tá peyue —ñanagürü. 25ॸRü yexguma nüxna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Natürü ҡľիŃнӕɗիɥɗËӕ̲ի? —ñanagürügü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Marü noxritama pemaã nüxüۡ chixu ͑ҡľիŃËȍɗɥիüۡ. 26ॸ—Rü choma rü choxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ̲ӕիüۡma i ҧacü i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ8

250

chomatama pexüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕËȍüۡxüۡ rü ҧacüca۳x pexna na chac۳axüۡ, natürü ҡ%ӡҡ̲Ëȍ͑իӥɗ͑ǣŕ̲. Erü yima Chaunatü ga núma choxüۡ mucü chomaã nüxüۡ ixuxüۡ ɗΎфľիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ͖Ύ̲ɗ naãnecüۡ۳ãx۳ gümaã nüxüۡ chixuxüۡ. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ yaxuxüۡ ya Chaunatü, фӥɗիËӥ̲͑ɗիɥ—ñanagürü. 27ॸNatürü nümagü rü tama nüxüۡ nacua۳xgüéga ga Nanatü ya Tupanachiga ͑ֆɗɥիüۡ na yema ñaxüۡ ga Ngechuchu. 28ॸRü

yemaca۳x ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ Nane i duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ. Rü yixcüra ͑ǣŕիǣӕ̲ËӕфӕËȍՓËȍΎիüۡ pipotagügu, rü tá nüxüۡ picua۳xãchitanü ͑æфɗѸҡӕ͑Ëȍɗɥիüۡ. Rü tá nüxüۡ pecua۳x na taxuüۡma chauechamatama chaxüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲æȍӕ͑ҡӥËȍΎ̲%͑ӥիüۡ ixuxüۡիɥËҡ̲͑ɗիɥɗЙľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ. 29ॸ—Yima núma choxüۡ mucü ya Chaunatü rü chauxüۡҡՓ͑͑ǣŕի̲. Ѡӥҡǣӕ̲ËȍΎի͑͑ɗիӡǣËȍɗ, erü choma rü guxüۡǣӕ̲Ëȍ͑իӥɗ͑ǣŕ̲ norü ngúchaüۡ ɗիɥիüۡ —ñanagürü. 30ॸRü yexguma yema ñaxgu ga Ngechuchu rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü nüxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥ.

nangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Toma rü nuxcümaüۡcü ga torü o۳xi ga Abráüۡtaa ҡɗիɥǣӥфӥҡǣӕ̲ҡľիŃme۳իŕՓ ҡ͑ǣŕի̲ǣӥ. ¿Ñuxãcü i cumax rü tá na ítanguxüۡxüۡ, ñacuxüۡ? —ñanagürügü. 34ॸRü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ: —Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü guxãma ya pecaduãի‫ ڟ‬ŕфӥЙľËĀӕҡüüۡwa ҡ͑ǣŕի̲ǣӥ. 35ॸ—Wüxi i coriarü duüۡxüۡmare rü tama norü coripatacüۡ۳ãx۳ ͑ɗիɥ. Natürü wüxi i cori nane rü guxüۡǣӕ̲͑͑ҡӥ͑͑ľ͑ɗիɥ. 36ॸ—Choma фӥҽӕЙ͑ͮ͑ľËȍɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ choma pecaduna pexüۡ íchanguüۡիŕŕǣӕ, rü aixcüma tá nüxna ípenguüۡ. 37ॸ—Marü nüxüۡ chacua۳x na AbráüۡҡЙɗիɥǣӥիüۡ i pemax. Natürü choxüۡ pima۳xgüchaüۡ erü tama aixcüma choxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥɗ͑ǣŕ̲ ore i pemaã nüxüۡ chixuxüۡ. 38ॸ—Choma rü yema Chaunatü choxüۡ wéxüۡ ͑ɗիɥɗ pemaã nüxüۡ chixuxüۡ. Natürü pema rü Йľ͑իӥɗ͑ǣŕ̲Йľ͑ҡӥЙľ̲%͑ӥիüۡ ixuxüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. 39ॸRü nümagü rü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürügü: —Torü o۳իɗ͑ɗիɥǣk¡фáüۡ

yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ ga yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü ga nüxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ:

—ñanagürügü. Natürü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕիǣӕ̲ËȍɗɗիËӥ̲k¡фáüۡtaa ЙɗիɥǣӥǣӕфӥËȍɗk¡фáüۡ üxüۡrüüۡ penaxü. 40ॸ—Natürü woo pemaã nüxüۡ chixu i ore ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ ga Chaunatü ga Tupana choxüۡ ngu۳իŕŕիüۡ, rü pema rü choxüۡ pima۳xgüchaüۡ. Natürü ga Abráüۡ rü

—ͮǣŕիǣӕ̲Йľ̲̲ľ%̲ ЙľֆիΥǣӥľËȍǣӕɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, rü aixcümaxüۡchi tá chorü ngúexüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. 32ॸ—Rü tá nüxüۡ pecua۳իɗΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ ore tá pexüۡ ínanguxüۡիŕŕ—ñanagürü. 33ॸRü nümagü rü Ngechuchuxüۡ

taguma yemaãcü nanaxü. 41ॸ—Pema rü penaxü i penatügücümatama —ñanagürü. Rü yexguma ga nümagü rü ñanagürügü: —Toma rü tama tangürüwaüۡgümare, rü toxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ ya wüxitama ya tonatü. Ѡӥֆɗ̲͑ɗիɥֆ Tupana —ñanagürügü. 42ॸRü Ngechuchu

֤ɞիľ̲ҽӕЙ͑ի%ËӥǣӥɗիɥǣӥիľËȍɗǣ, rü yíxema pecadutüüۡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիľËȍɗǣ 31ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ8

251

nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕիǣӕ̲ËȍɗɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ ֆɗիɥǣӕֆЙľ͑ҡӥфӥËȍΎիüۡ chi pengechaüۡ, erü choma rü TupanaxüۡҡՓ͑ɗիɥɗ͑ľËȍիӡիüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳x chanuxma. Rü tama ËȍӕľËȍ̲ҡ̲͑ә̲Ëȍիӡ, natürü ͑ә̲Ëȍիӡֆľфӥæȍӕ͑ҡӥֆҽӕЙ͑ núma choxüۡ namu. 43ॸ—¿Tü۳xcüüۡ tama nüxüۡ pecua۳իŃǣɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ? Pexüۡ‫ ڟ‬naguxcha erü woetama ҡ̲ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕËȍüۡ ɗ͑ǣŕ̲Йľ̲% nüxüۡ chixuxüۡ i ore. 44ॸ—Penatü rü æȍҡ͑͑ɗիɥфӥЙľ̲фӥ͑ի%Ëӥǣӥ Йɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳իЙľ͑իӥɗ͑ǣŕ̲ nüma pexü‫ ۡڟ‬nanaxwa۳xexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ Chataná rü noxriarü ügügumama wüxi i ̲ŕҡիüۡ ͑ɗիɥ. Rü taguma ore i aixcümaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥфӥҡǣӕ̲Ύфľɗ aixcümaxüۡ nixu. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ yadeaxgu rü doraxüۡիɥËҡ̲͑ɗիӕ, erü nüma rü wüxi i dorata۳xáxüۡ ͑ɗիɥ. Rü guxüۡma i dorata۳xáxüۡ͑ҡӥ͑ɗիɥ. 45ॸ—Natürü i pema rü tama choxü‫ۡڟ‬ ЙľֆիΥǣӥËȍüۡ erü ore i aixcümaxüۡ chixu. 46ॸ—¿Texé ya petanüwa choxüۡ dauxe na pecadu chaxüxüۡ? Rü ñu۳xma na nüxüۡ chixuxüۡ ɗΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, rü ¿tü۳xcüüۡ tama choxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥ? ya Tupanaãrü duüۡxüۡ ɗիɥիŕфӥ ɗҡфӥիɥ͑ӥɗҽӕЙ͑%фӥΎфľ. Natürü i pema rü tama Tupanaãrü duüۡxüۡgü Йɗիɥǣӥ, фӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗҡ̲ ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ i Tupanaãrü ore —ñanagürü. 47ॸ—Texé

Tauta nango۳xgu ga Abráüۡ rü Cristu rü marü nayexma 48ॸRü

yexguma ga yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü ñanagürügü nüxüۡ: —Rü

ɗիËӥ̲͑ɗիɥǣֆľ̲ҡΎфӥΎфľǣ yexguma ñatagügügu: “Cuma rü wüxi i Chamáriacüۡ۳ãի۳ нӕɗիɥ, rü n۳g۳ΎիΎËӕՓ͑͑ǣŕի̲ٚ, ñatagügügu —ñanagürügü. 49ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Chowa rü nataxuma i n۳g۳oxo. Rü ͑ǣŕ̲Ëȍիӥիüۡ ͑ɗիɥ͑æȍӕ͑ҡӥիüۡ chicua۳xüüۡxüۡ, natürü i pema rü chixri chauchiga pidexagü. 50ॸ—Choma rü tama naxca۳x chadau na texé choxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡca۳x. ͮҡӥфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆ naxwa۳xecü na duüۡxüۡgü choxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. Rü nüma tá nanapoxcue i ͑ǣŕ̲ËȍӕիËȍɗɗľիüۡ. 51ॸ—Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu, rü texé ya naga ɥ͑ӥիŕɗ͑ǣŕ̲ҡӥ̲̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ rü guxüۡǣӕҡ̲ҡ̲իŕËȍ—ñanagürü. 52ॸRü

yexguma ga yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü, rü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Ñu۳xma rü meãxüۡchima nüxüۡ tacua۳x na cuwa ͑͑ǣŕի̲իüۡ i wüxi i n۳g۳oxo. Yerü ga Abráüۡ rü guxüۡma ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü rü nayue. Natürü cuma rü ñu۳xma tomaã nüxüۡ нӕɗիӕфӥҡľիŃֆ͑ǣɥ͑ӥիŕɗ͑ǣŕ̲ curü ore rü guxüۡǣӕҡ̲ҡ̲իŕËȍ —ñacurügü. 53ॸ—¿E۳xna cuma rü tórü o۳xi ga Abráüۡ%фӥֆľիľфнӕɗիɥ? Yerü nüma rü nayu rü guxüۡma ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü rü ta nayue. ¿Rü cugüca۳իфӥҡľիŃнӕɗիɥ? —ñanagürügü. 54ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ega chaugü chitama chicua۳xüüۡǣӕфӥ͑ǣŕ̲ rü taxuwama name. Natürü yima choxüۡ icua۳xüüۡËӥфӥæȍӕ͑ҡӥ͑ɗիɥ. Rü yima æȍӕ͑ҡӥҡ̲͑ɗիɥֆЙľфӥҽӕЙ͑ ɗիɥËӥ—ñapegücü nüxüۡ. 55ॸ—Natürü i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ8ٍॷ9

252

pema rü tama aixcüma nüxüۡ pecua۳x ya Chaunatü ya Tupana. Natürü i choma rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ chacua۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ chi: “Tama nüxüۡ chacua۳իٚ, ñachaxgu, rü pexrüüۡ chi wüxi i dorata۳xáxüۡ Ëȍɗիɥ. Natürü i choma rü aixcümaxüۡchima nüxüۡ chacua۳x ya Chaunatü ya Tupana, фӥ͑ǣËȍիɥ͑ӥɗǣӕիüۡma i norü ore i chomaã nüxüۡ yaxuxüۡ. 56ॸ—Perü o۳xi ga Abráüۡ фӥ͑ҡ%ŕֆľфӥɗիËӥ̲͑ֆիΥ rü tá na íchanguxüۡ i ñoma i naãnewa. Rü yemaxüۡ nacua۳x rü yemaca۳ի͑ҡ%ŕ —ñanagürü ga Ngechuchu. 57ॸRü yexguma ga yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Cuma rü tauta 50 ya taunecü cuxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲. ¿Ñuxãcü Abráüۡxüۡ cudau ga tauta cungo۳xgux ga yexguma? —ñanagürügü. 58ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü tauta Abráüۡ ngo۳xgu rü choma rü marü chayexma —ñanagürü. 59ॸRü yexguma ga nümagü rü nutane nanayauxgü na ǣӕ̲̲%ɞ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥ%իüۡca۳x. Natürü ga Ngechuchu rü naxchaxwa inicu۳x. Rü ֆľ̲%Ëӥɞ͑իӡիüۡ nawa ga guma tupauca ga taxüۡne. ͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑͑ľիŕŕǣՓӥիɗǣֆҡӥ ga norü bucüma ngexetücü

9

1ॸRü yexguma namagu tomaã ֆիӡիǣӕǣͮǣľËȍӕËȍӕ, rü yéma nüxüۡ nadau ga wüxi ga yatü ga woetama norü bucüma ngexetücü. 2ॸRü toma ga norü ngúexüۡgü rü nüxna tacagü, rü ñatarügügü: —Pa ͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ¿Tü۳xcüüۡ ngexetücüma nabu ya daa yatü? ¿E۳xna nanatü rü

͑ŕ%фӥЙľËĀӕǣǣӕфӥe۳xna norü pecadugagutama? —ñatarügügü. 3ॸRü Ngechuchu toxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü toxüۡ: —Tama norü pecadugagu rü tama ɗ͑͑ҡӥфӥ͑ŕ%фӥЙľËĀӕǣǣӕ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑¡ӕիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ nabu na nawa nüxüۡ pedauxüۡca۳x na ñuxãcü Tupana tüxüۡ ͑фӥ̲ľիŕŕիüۡ. 4ॸ—Ѡӥ͖Ύ̲фӥҡ͑͑ǣӕ͑ľфӥ̲͑ľ͑ɗիɥ na paxama na naxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ ya Chaunatü ga núma choxüۡ mucü tüxna ãxüۡ. Erü paxa tá nachüta rü ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡիӕËӥфӥՓ̲ҡľիŃҡ tapuracü. 5ॸ—Rü ñu۳xma na ñoma i ͑%͑ľՓËȍ͑ǣŕի̲իüۡ rü ñoma i ͑%͑ľ%фӥ͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡ Ëȍɗիɥ —ñanagürü. 6ॸRü yexguma yema ñaxguwena rü Ngechuchu waixüۡmüãnewa nacuaxi. Rü yema waixüۡmü ga iwaixüۡmaã nanachaxetü ga guma yatü ga ngexetücü. 7ॸRü yexguma guma ngexetücüxüۡ ñanagürü: —¡Dexámaã cugü yayauxetü i Chiruéarü puchuwa! —ñanagürü. Rü ͑ǣŕ̲͑ŕg‫ ڟ‬a rü “Tüxüۡ muxüۡٚ, ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. ѠӥֆŃ̲͑իӡǣǣӕ̲ ngexetücü rü nügü dexámaã nayauxetü. Rü yexguma nataegugu rü marü nidauchixetü. 8ॸRü yexguma ga yema duüۡxüۡgü ga guma ngexetücüpataarü ngaicamagu pegüxüۡ rü yema duüۡxüۡgü ga üۡpaacü nüxüۡ daugüxüۡ ga na nangexetüxüۡ, rü ñanagürügü: —¿Taux e۳ի͑ɗ͖%ֆɗɥիüۡ ga yema yatü ga ngexetüchiréxüۡ ga duüۡxüۡgüxüۡ Āɥŕruca۳x ca۳ax۳ üۡxüۡ? —ñanagürügü. 9ॸRü nümaxüۡ rü ñanagürügü: —ͮǣŕ̲%Ëӥ͑ӥ̲͑ɗիɥ —ñanagürügü. Rü togü rü ñanagürügü: —ҽ̲͑ɗիɥɗֆɗ̲ֆɗɥիüۡ, natürü ͑͑͑ǣŕիǣӕ̲фüۡxüۡchi —ñanagürügü.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ9

253

Natürü nümatama ga guma yatü ga ngexetüchirécü, rü ñanagürü: —ͮǣŕ̲%ËӥËȍΎ̲Ëȍɗիɥ—ñanagürü. 10ॸRü yexguma ga yema duüۡxüۡgü rü nüxna nacagü rü ñanagürügü: —¿Rü ͖ӕի%Ëӥ͑ɗիɥɗ̲фӥнӕɗĀӕËȍɗիüۡ i ñu۳xmax? —ñanagürügü. 11ॸRü nüma nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Yima yatü ya Ngechuchugu ãŕg‫ ڟ‬acü rü yima waixüۡmüãnewa nacuaxi. Rü yema waixüۡmü ga iwaixüۡmaã choxüۡ nachaxetü. Rü ñanagürü choxüۡ: ٘‫֤ؽ‬ŃæȍɗфӕŃфӥЙӕËȍӕՓ͑իӡфӥ ‫ ڟ‬a dexámaã cugü yayauxetü!ٚ ngŕm ñanagürü choxüۡ. ѠӥֆŃ̲Ëȍիӡ, rü yexguma dexámaã chaugü chayauxetügu rü chidauchi —ñanagürü ga guma yatü. 12ॸRü yexguma nüxna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Ngextá ͑͑ǣŕի̲իüۡ i ñu۳xma ya yima yatü ya cuxüۡ фӥ̲ľիŕŕËӥ? —ñanagürügü. Rü nüma ga guma yatü ga ngexetüchirécü rü ñanagürü: —Tama nüxüۡ chacua۳x —ñanagürü. Parichéugü rü guma ngexetücü ga ͮǣľËȍӕËȍӕ̲͑ľիŕŕËӥ͑͑Ëǣӥľ

yema ngunexüۡ ga ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ǣӕ̲͑ľիŕŕիüۡ ga guma ngexetücü, rü ngüۡxchigaarü ngunexüۡ ͑ɗիɥ. Rü yemaca۳x ga duüۡxüۡgü rü Parichéugüxüۡtawa nanagagü ga guma yatü ga ngexetüchirécü. 15ॸRü yexguma ga yema Parichéugü rü nüxna nacagüe ga guma yatü, rü ñanagürügü: —‫͵ع‬ӕի%Ëӥɗ̲фӥËӕфӥ̲ľիŕҡӥիüۡ i ñu۳xmax? —ñanagürügü. Rü nüma nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Waixüۡmü ga ͑ի¡ӥիǣӥ̲%ֆՓɗիŕŕիüۡmaã choxüۡ 13-14ॸNatürü

nachaxetü ga Ngechuchu, rü ñu۳իӡËȍɗ

dexámaã chaugü chayayauxetü, rü ͑ǣŕmaca۳x marü chidauchi —ñanagürü. 16ॸRü yexguma ga ñuxre ga Parichéugü rü ñanagürügü: —Yema yatü ga cuxüۡ фӥ̲ľիŕŕիüۡ rü tama Tupanaãrü duüۡxüۡ ͑ɗիɥ, erü tama nanaxaure i ngüۡxchigaarü ngunexüۡ —ñanagürügü. Natürü togü ga Parichéugü rü ñanagürügü: —¿Ñuxãcü nanaxü i ͑ǣŕ̲cua۳xruüۡ i mexüۡ i taxüۡ ega wüxi i pecaduãx‫ ڟ‬üۡ ֆɗիɥիǣӕի? —ñanagürügü. Rü yemaãcü nügü nitoye ga nagu ͑իɥ͑ӥŕիüۡwa ga yema Parichéugü. 17ॸRü wena nüxna nacagüe ga guma yatü ga ngexetüchirécü, rü ñanagürügü: —‫ͮع‬ҡӥфӥËӕ̲фӥ͖ӕիӡ͖Ëӕիüۡ ͑Ëȍɗǣɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥǣËӕիüۡ фӥ̲ľիŕŕիüۡ? —ñanagürügü. Rü nüma nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Chauxca۳x rü wüxi i Tupanaãrü orearü uruüۡ ͑ɗիɥ —ñanagürü. 18ॸNatürü ga yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü tama nüxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥËȍüۡ ǣ͑ӥ̲͑ֆɗɥիüۡ ga na nangexetüchiréxüۡ ga noxrix, rü ñu۳xma rü marü na yadauchixüۡ. Rü yemaca۳x ga yema ãŕ۳xgacügü rü tümaca۳x ͑͑ǣľ̲ǣӥǣ͑͑ҡӥфӥ͑ŕǣǣӕ̲ ֆҡӥǣфӥ̲ľիŕҡӥËӥ. 19ॸRü tüxna nacagü, rü ñanagürügü: —‫ع‬ġֆɗɥիüۡ ga guma pene ga nüxüۡ pixucü ga woetama ngexetüãcü bucü? ¿Ñuxãcü i ñu۳xma i yadauchixüۡ? —ñanagürügü. 20ॸRü ͑͑ҡӥфӥ͑ŕҡ͑͑ǣ%իüۡgü rü ñatarügügü: —ͮǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ tacua۳x фӥĀ͑ɗիɥֆҡΎ͑ľǣ͑ǣľիľҡӥ%Ëӥ̲ buchirécü. 21ॸNatürü tama nüxüۡ tacua۳x ga ñuxãcü na yadauchixüۡ i ñu۳xmax. Rü tama nüxüۡ tacua۳x ga texé na ̲͑ľիŕҡӥիŕŕիüۡ. ‫ؽ‬ƚËӥ͑ӥի͑ҡ̲ pecagü! Erü nüma rü marü naya, rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ9

254

nümatama pemaã nüxüۡ na yaxuxüۡca۳x —ñatarügügü. 22ॸRü yema ñatarügügü ǣ͑͑ҡӥфӥ͑ŕ, yerü tamuüۡŕ. Yerü ga Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü marü ͑ӥǣӥ̲%̲͑͑ľիŕŕǣӥ͑ҡӥիüۡ ínata۳xüchigüxüۡca۳x ga ngutaque۳xepataüۡwa ga texé ga Ngechuchuaxü‫ ۡڟ‬ֆիΦիŕ͑æфɗѸҡӕֆɗɥիüۡ. 23ॸRü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ͑͑ҡӥфӥ͑ŕǣ ñatagügüxüۡ: ٘‫ؽ‬ƚËӥ, nüxnatama pecagü! Erü nüma rü marü naya rü nümatama pemaã nüxüۡ na yaxuxüۡca۳իٚ, ñatagügüxüۡ. 24ॸRü yexguma ga yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü wenaxãrü naxca۳x nacagü ga guma ngexetüchirécü. Rü ñanagürügü nüxüۡ: —Rü ñu۳xma tanaxwa۳xe i Tupanape۳xewa rü aixcüma tomaã nüxüۡ quixu na texé cuxüۡ фӥ̲ľիŕŕիüۡ. Erü toma rü meãma nüxüۡ tacua۳իɗ͑ǣŕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕфӥՓӥիɗɗ pecaduãx‫ ڟ‬üۡ ͑ֆɗɥիüۡ —ñanagürügü. 25ॸRü nüma nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Choma rü tama nüxüۡ chacua۳x ega wüxi i pecaduãx‫ ڟ‬üۡ ֆɗիɥǣӕфӥe۳xna tama. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ chacuáxüۡ ͑ɗիɥǣ͑ changexetüchiréxüۡ ga noxrix rü ñu۳xma rü na chidauchixüۡ —ñanagürü. 26ॸRü wenaxãrü nüxna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Rü ҧËӥ͑ɗիɥǣËӕ̲% naxüxüۡ? ¿Rü ñuxãcü ga naxüãxüۡ ga cuxüۡ ͑ֆĀӕËȍɗիľҡӥիŕŕիüۡ? —ñanagürügü. 27ॸRü nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Marü pemaã nüxüۡ chixu, rü tama choxü‫ ۡڟ‬ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕËȍüۡ. ¿Tü۳xcüüۡ penaxwa۳xe na wena pemaã nüxüۡ chixuxüۡ? ¿E۳xna pema rü ta nüxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥËȍüۡ? —ñanagürü. 28ॸRü yexguma rü guma yatümaã chixexüۡ nixugüe, rü ñanagürügü: —æӕ̲ŕфӥ ͑ɗիɥɗ͑ӥիü‫ ۡڟ‬ËӕֆիΥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥ,

͑ҡӥфӥɗҡΎ̲фӥͅΎɥËȍŃфӥΎфľիü‫͑ ۡڟ‬ɗիɥ ɗҡֆիΥǣӥիüۡ. 29ॸ—Toma rü nüxüۡ tacua۳x ǣҽӕЙ͑фӥɗիËӥ̲ͅΎɥËȍŃ̲%͑ yadexaxüۡ, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ tama nüxüۡ tacua۳x na ngextá na ne ͑իӡիüۡ —ñanagürügü. 30ॸRü guma yatü nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —‫͵ع‬ӕի%Ëӥ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲? Nüma rü marü choxüۡ ͑фӥ̲ľիŕҡӥիŕŕ, natürü ¿ñuxãcü i pema i tama nüxüۡ pecuáxüۡ na ngextá ne ͑իӡիüۡ? 31ॸ—Rü guxãma i yixema rü meãma nüxüۡ tacua۳x rü Tupana tama nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗЙľËĀӕã۳xgüxüۡãrü ֆӕ̲ӥիŕ. Natürü Tupana rü tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗҡӥ̲%фӥֆӕ̲ӥիŕֆֆɞիľ̲ nüxüۡ icua۳xüüۡǣӥիľфӥ͑իӦիľɗ Tupanaãrü ngúchaüۡ. 32ॸ—Taguma ñuxgu nüxüۡ ҡիɥ͑ӥËȍɗǣɗՓӥիɗɗֆҡӥ͑ ֆĀӕËȍɗիŕŕ%իüۡ i wüxi i duüۡxüۡ i norü bucüma ngexetüxüۡ. 33ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ chi tama Tupana núma namu۳xgux ya daa yatü ya choxüۡ фӥ̲ľիŕŕËӥ, rü taxuacü chima mexüۡ naxü —ñanagürü ga guma yatü ga ngexetüchirécü. 34ॸRü yexguma ga yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Cuma na pecadugu na cubuxüۡ, ¿rü ñuxãcü cunaxwa۳xe na toxüۡ Ëӕ͑ǣәľիŕŕËȍüۡxüۡ? —ñanagürügü. Rü ñu۳իӡËȍɗɞnanata۳xüchigü ga ngutaque۳xepataüۡwa. Duüۡxüۡgü i tama yaxõgüxüۡ rü ngexetüxüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣӥ

Ngechuchu rü nüxüۡ nacuáchiga ga na ínata۳xüchigüãxüۡ ga guma ngexetüchirécü. Rü yexguma nüxüۡ nada۳u۳xgu, rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Nüxüۡ‫ڟ‬ ËӕֆիΥիüۡ ya Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ 35ॸRü

ɗիɥËӥ? —ñanagürü. 36ॸRü yexguma ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ9ٍॷ10

255

nüma rü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Pa Corix, ¡chomaã nüxüۡ ixu ͑ҡľիľֆɗɥիüۡ na nüxü‫ ۡڟ‬ËȍֆիΥիücۡ a۳x! —ñanagürü. 37ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Marü nüxüۡ cudau ya Tupana Nane. ѠӥËȍΎ̲ҡ̲͑ɗիɥɗËӕ̲% na íchidexaxüۡ Ëȍɗɥիüۡ —ñanagürü. 38ॸRü yexguma ga guma yatü ga ngexetüchirécü ‫ ڟ‬ü۳xü, rü nüxüۡ rü Ngechuchupe۳xegu nacaxãp nicua۳xüüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕ̲%Ëӥ cuxüۡ‫ ڟ‬ËȍֆիΥ, Pa Corix —ñanagürü. 39ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü: —Ѡӥ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓËȍիӡ͑ chayadexechixücۡ a۳x i chorü duüۡxüۡgü ͑ӥի͑ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama choxrü ɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ӕ%Ëȍիӡ͑ Ëȍ̲͑ľŕիŕŕիücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i noxri tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ә̲Ëȍիӡ͑Āӕüۡxüۡgü i tama choxüۡ cua۳xgüchaüۡxüۡxüۡ chanawéxüۡ na duüۡxüۡgü i ngexetüxüۡrüüۡ ͑ֆɗիɥǣӥիüۡ, erü tama choxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥËȍüۡ —ñanagürü. 40ॸRü ñuxre ga Parichéugü ga yéma Ngechuchumaã yexmagüxüۡ, rü yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕ, rü Ngechuchuna nacagü, rü ñanagürügü: —¿E۳xna toma rü ta tama Tupanaxüۡ tacua۳xgü ñacuxüۡ? —ñanagürügü. 41ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑իüۡ pecua۳իǣӥǣӕфӥҡ%ӡËȍɗ̲Йľǣǣӕ͑ɗիɥ͑ pepecaduã۳xgüxüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑Йľǣӥ pixuxüۡ na Tupanaxüۡ pecuáxüۡ фӥ͑ǣŕmaca۳x Йľǣǣӕҡ̲͑ɗիɥ͑ЙľЙľËĀӕã۳xgüxüۡ i ñu۳xmax —ñanagürü. Carnerugüarü dauruüۡ rü norü carnerugü

10

1ॸRü

yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü: —Rü aixcüma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗҡ̲

Ëф͑ľфӕЙӦիüۡãrü ɥã۳xwa ixücuxüۡ rü wüxi ‫ ڟ‬xáxüۡ ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲, erü i ngɥta۳ ngextámare nixücu. 2ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ Ëф͑ľфӕЙӦիüۡãrü ɥã۳xwa meãma ixücuxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ͑ΎфӥĀӕфӕüۡxüۡchi i carnerugü. 3ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗ Ëф͑ľфӕЙӦիüۡãrü ɥã۳xna dauxüۡ rü nayawãxna i ɥã۳x na yaxücuxüۡca۳x i carnerugüarü dauruüۡ. Rü nüma i carnerugü rü nüxüۡ nacua۳xgü i naga i ͑ǣŕ̲͑ΎфӥĀӕфӕüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ dauruüۡ rü wüxichigü i norü carneru rü naŕg‫ ڟ‬amaã naxca۳x naca na ínamuxüۡãxüۡca۳իɗ͑իЙӦիüۡwa. 4ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ̲͑ӕիüۡãx۳ gu i guxüۡma i norü carnerugü, rü nüma i norü dauruüۡ rü nape۳իľǣӕ͑ɗիӡËȍɗǣӥ. Rü nümagü i Ëф͑ľфӕǣӥфӥ͑Փľ͑фӥիɥ, erü nüxüۡ nacua۳xgü i naga. 5ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ wüxi i yatü i tama aixcüma norü dauruüۡ ɗիɥիüۡ, фӥҡ̲͑Փľ͑фӥիɥɗ͑ǣŕ̲ carnerugü. Ѡӥ͑ӥի͑͑իɥǣӥ, erü tama nüxüۡ nacua۳իǣӥɗ͑ǣɗ͑ǣŕ̲ҡ̲ norü dauruüۡ ɗիɥիüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. 6ॸRü Ngechuchu rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixu ga yema ore ga cua۳xruüۡ, natürü ga nümagü rü tama nüxüۡ nacua۳xgüéga ga ҧacüchiga na ֆɗɥիüۡ. Ngechuchu rü carneruarü dauruüۡ ֆ̲ľËӥ͑ɗիɥ 7ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü wenaxãrü ñanagürü nüxüۡ: —Aixcüma pemaã nüxüۡ ËȍɗիӕфӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗ Ëф͑ľфӕЙӦիüۡãrü ɥã۳x i nawa yachocuxüۡxüۡ i carnerugü. 8ॸGuxüۡma ga yema chauxüۡЙ͑ә̲ɥիüۡ rü ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡ фӥ̲ŕҡǣӥիüۡ ͑ɗիɥǣӥ. ngɥta۳ Natürü yema carnerugü rü tama naga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ10

256

͑իɥ͑ӥŕ. 9ॸæȍΎ̲͑ɗիɥɗɥã۳x. Rü texé ya chowa ixücuxe rü tá tamaxüۡ. Rü meãma tá tüxüۡ ͑իӥЙľҡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i wüxi i Ëф͑ľфӕɗ͑իЙӦիüۡgu ücuxüۡ rü ɞիӡիӡիüۡxüۡ rü nüxüۡ iyan۳g۳aucü ya mecü ‫ ڟ‬xáxüۡ rü núma ֆ̲իŕ. 10ॸͮǣŕ̲͑ǣɥta۳ ‫ڟ‬ ۡ ͑իӡ͑ֆ͑ǣɥxüca۳իфӥ̲͑ŕҡիüۡca۳x rü ͑Ëȍɗիľիŕŕ%իüۡca۳x. Rü ͑ǣŕmaca۳իɗËҡ̲͑ә̲͑իӡ. Natürü i ËȍΎ̲фӥ͑ә̲Ëȍիӡ͑ Ëȍ̲͑իŕիŕŕիüۡca۳x i duüۡxüۡgü rü na aixcüma nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 11ॸæȍΎ̲͑ɗիɥɗ carneruarü dauruüۡ ֆ̲ľËӥËȍɗɥիüۡ. Erü wüxi i carneruarü dauruüۡ ya mecü rü norü carnerugüxüۡ ínapoxüۡ rü ñu۳xmata naxca۳x nayu۳x. 12ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ Āɥŕruca۳xmare puracüxüۡ, rü ega ͑ǣŕիǣӕ̲ɗիüۡ nada۳u۳xgux rü ‫ ڟ‬a niña. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ carnerugüna ngŕm nanaxü erü tama aixcüma norü dauruüۡ ͑ɗիɥɗ͑ӥ̲ի, фӥҡ̲͑Ύիфӥ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲Ëф͑ľфӕǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ɗфӥ carnerugüxüۡ ínayauxüۡ фӥ͑ǣŕի̲ҡӥիüۡ ͑իӥ͑ľիŕŕ̲фľ. 13ॸѠӥ͑ǣŕ̲ֆҡӥфӥ ‫ ڟ‬a niña, ľфӥ͑ΎфӥĀɥŕruca۳xicatama ngŕm napuracü. Rü tama aixcüma Ëф͑ľфӕǣӥǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ. 14-15ॸæȍΎ̲͑ɗիɥɗ carnerugüarü dauruüۡ ֆ̲ľËӥËȍɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ya Chaunatü na choxüۡ nacuáxüۡ rü choma rü Chaunatüxüۡ na chacuáxüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta nüxüۡ chacua۳x i chorü carnerugü, rü nümagü rü choxüۡ nacua۳xgü. Rü choma rü naxca۳x chayu i chorü carnerugü. 16ॸRü choxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӥҡɗҡΎǣӥɗËф͑ľфӕǣӥ ɗҡ̲͖%͑իЙӦիüۡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲ǣӥфӥҡҡ͑ӕ%Ëȍ͑ǣǣӥ, rü tá Ëȍӕǣ͑իɥ͑ӥŕ. Rü wüxitücumü tátama ͑ɗիɥфӥËȍΎ̲ҡҡ̲͑ɗիɥɗ͑ΎфӥĀӕфӕüۡ

Ëȍɗɥիüۡ. 17ॸChaunatü rü choxüۡ nangechaüۡ, erü chorü carnerugüca۳x chayu rü wena táxarü chamaxüۡ. 18ॸTaxúema choxüۡ ҡֆӕիŕŕ, natürü chomatama chorü ngúchaüۡmaãtama ichanaxã i chorü maxüۡ. Erü cho۳xme۳իՓ͑͑ǣŕի̲͑ ichanaxãxüۡca۳x, rü wena na chanayaxuxüۡca۳x, yerü yemaãcü choxüۡ namu ga Chaunatü —ñanagürü. 19ॸRü yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü wenaxãrü nügü nitoye ga yema nagu ͑իɥ͑ӥŕիüۡwa. 20ॸRü muxüۡma ga nümagü rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ nüxüۡ‫ڟ‬ ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ͖%ֆҡӥɗ͑ǣŕ%ŕիüۡ i n۳g۳oxo ͑Փ͑ǣŕի̲իüۡ? —ñanagürügü. 21ॸNatürü ga togü rü ñanagürügü: —Taxuüۡma i yatü i n۳g۳oxo nawa ͑ǣŕի̲իüۡ rü ñaãrüüۡ meã nidexa. ¿Ñuxãcü i wüxi i yatü i n۳g۳oxo nawa ͑ǣŕի̲իüۡ rü tüxüۡ ͑фӥ̲ľիŕҡӥիŕŕֆ wüxi ya ngexetüxe? —ñanagürügü. Yudíugüarü Ãŕ۳xgacügü rü Ngechuchuxüۡ naxoe 22ॸRü nawa nangu ga yema peta ga gucü ga taunecügu norü tupauca ga taxüۡneca۳x naxügüxüۡ ga Yudíugü na nüxna nacua۳xãchigüxüۡca۳x ga yema ngunexüۡ ga nagu yanguxüۡ ga guma tupauca. Rü nagáuane ga Yerucharéüۡwa ga yexguma. 23ॸRü guma tupauca ga taxüۡnewa nayexma ga wüxi ga ËȍΎЙľҡӥËȍɗËǣæȍфӕ̲Δӡ%фӥ Chopetüchicagu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü yemagu ͑ֆфӥիӡӡիüۡ ga Ngechuchu. 24ॸRü ga yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü nüxüۡ ɞ͑ËȍΎ̲ŕǣӕ%Ëȍɗ, rü ñanagürügü nüxüۡ: —¿Ñuxguratáta tomaã quixaixcüma na cugü quixuxüۡ ͑ҡľիŃ͑нӕɗɥիüۡ? Ega

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ10

257

ɗիËӥ̲Ëӕ̲фӥæфɗѸҡӕнӕɗիɥǣӕ, rü ¡meã noxtacüma tomaã nüxüۡ ixu! —ñanagürügü. 25ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Marü pemaã nüxüۡ chixu, natürü i pema rü tama choxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥ. Guxüۡma i ҧacü i chaxüxüۡ фӥæȍӕ͑ҡӥфӥЙΎф̲%͑ɗիɥɗ chanaxüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Փ̲ľ%̲Йľիüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕ͑ËȍΎ̲фӥæфɗѸҡӕ͑ Ëȍɗɥիüۡ. 26ॸ—Natürü pema rü tama ЙľֆիΥǣӥ, erü tama chorü carnerugütanüxüۡ Йɗիɥǣӥ. 27ॸ—Chorü carnerugü rü nüxüۡ nacua۳x i chauga, rü choma rü chorü carnerugüxüۡ chacua۳x, фӥ͑ӥ̲фӥËȍΎՓľ͑фӥիɥ. 28ॸ—Rü choma rü nüxna chanaxã i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü nümagü rü tagutáma inayarütauxe, rü taxúetáma choxna tanapuxüۡ i cho۳xme۳xwa. 29ॸ—Rü yíxema Chaunatü choxna tüxüۡ mugüxe ya chorü carnerugü, rü guxüۡ%фӥֆľիľфҡɗիɥɗ nape۳xewa. Rü taxúema texé nüxna tüxüۡ tapuxüۡ. 30ॸ—Chaunatü rü choma rü Փӥիɗҡ̲ҡɗիɥǣӥ—ñanagürü. 31ॸRü yexguma ga yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü wenaxãrü nutane nanayauxgü na gumamaã Ngechuchuxüۡ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥիüۡca۳x. 32ॸNatürü ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Pepe۳xewa chanaxü i muxüۡma i mexüۡgü i Chaunatüarü poramaã chaxüxüۡ. ‫ع‬Ѡӥ͑ǣŕիüۡrüüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ mexüۡ i chaxüxüۡca۳ի͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ ͑ӕҡ̲%ɞЙľ̲ӕիӡËȍɗǣӥËȍüۡxüۡ? —ñanagürü. 33ॸRü yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Tama wüxi i puracü i mexüۡca۳x cuxüۡ ɞҡ̲ӕիӡËȍɗǣӥËȍüۡ. Natürü cuxüۡ ɞҡ̲ӕիӡËȍɗǣӥËȍüۡ erü Tupanamaã rü ҧacü quixugü. Cuma rü

wüxi i duüۡxü̲ۡфľнӕɗիɥфӥËӕǣӥ Tupanaxüۡ нӕɗիɥիŕŕËȍüۡ —ñanagürügü. 34ॸRü

nüma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Perü mugüpanewa rü naxümatü i Tupanaãrü ore i ñaxüۡ: ٘ѠӥЙľ̲ҡ̲͑ɗիɥɗҡӕЙ͑ǣӥ Йɗիɥǣӥիüۡٚ, 35 ñaxüۡ. ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗ ümatüxüۡwa nüxüۡ yaxuxüۡ, rü nüxüۡ

tacua۳x rü taxucürüwama texé ɗҡֆ͑իΎիŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ΎфľՓфӥ Tupana rü ñanagürü: “Guxãma ya yíxema texé yanayauxgüxe i chorü ore rü ҡӕЙ͑ǣӥҡɗիɥǣӥٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲ΎфľՓ. 36ॸ—Rü Tupana choxüۡ nayaxu na chanaxüxüۡca۳x i norü puracü, rü yemaca۳x ñoma ga naãnewa choxüۡ namu. ¿Rü ñuxãcü i Йľ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥËȍɗիľիüۡ Tupanamaã chaxüxüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ ҽӕЙ͑ͮ͑ľËȍɗիɥ—ñachagu pemaã? 37ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲Ëȍ͑իü۳xgu ɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i Chaunatü üxüۡ, rü marü name ega woo tama choxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥǣӕ. 38ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍ͑իü۳xgu i ͑ǣŕ̲æȍӕ͑ҡӥӥիüۡ, rü woo tama choxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥǣӕ, rü chanaxwa۳xe i nüxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥɗ͑ǣŕ̲ҡիüۡ i mexüۡgü i Chaunatüarü poramaã chaxüxüۡ. Erü ͑ǣŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ pecua۳x na Chaunatü фӥËȍΎՓ͑͑ǣŕի̲իüۡ rü choma i nawa —ñanagürü. 39ॸRü wenaxãrü Ngechuchuxüۡ niyauxgüchaüۡ ga yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü. Natürü nüma ga Ngechuchu rü naxchaxwa niña. 40ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü natü ga Yudáüۡãrü tocutüca۳x tomaã nataegu. Rü yema nachica ga Cuáüۡ duüۡxüۡgüxüۡ üۡpaacü nawa íbaiüۡիŕŕիüۡgu tomaã

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ10ٍॷ11

258

narüxã۳ӡ۳x. 41ॸRü muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü Ngechuchuxüۡ ínayadaugü, rü ñanagürügü: —Cuáüۡ rü taxuüۡma ga taxüۡ ga mexüۡ ga cua۳xruüۡ naxü ga Tupanaãrü poramaã. Natürü guxüۡma ga ore ga Cuáüۡ tamaã nüxüۡ ixuxüۡ ga ñaã ֆҡӥËȍɗǣфӥɗիËӥ̲͑ɗիɥ —ñanagürügü. 42ॸRü yema nachicawa rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü Ngechuchuaxü‫ۡڟ‬ ͑ֆիΥǣӥ. Dácharuarü yuxchiga

11

1ॸNayexma

ga wüxi ga yatü ga ićaawecü ga Dácharugu ãŕg‫ ڟ‬acü. Ѡӥ͑ӥ̲фӥ͑ŕya۳xgü ga María фӥͅфҡфӥɥ%͑ľǣ´ľҡ͑ɗ%Ëüۡ۳ãի۳ ͑ɗիɥǣӥ. 2ॸѠӥֆľ̲ͅфɞɗֆɗիɥǣæΎфɗǣ Ngechuchucutügu pumara bacü rü ñu۳իӡËȍɗ͑ǣɥֆľ̲%ɞ͑ЙɗËӕҡӥËӥ. Rü guma Dácharu ga ićՓľËӥ͑ɗիɥǣ ͑ǣɥŕ͑ľŕ. 3ॸRü poraãcü nićaawe ga Dácharu. Rü yemaca۳իǣ͑ŕya۳xgü, rü Ngechuchuxüۡtawa imugagü, rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ: “Pa Corix, cumücü ya Dácharu ya nüxüۡ cungechaüۡcü rü nićՓľٚ, ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ. 4ॸRü yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣͮǣľËȍӕËȍӕ, rü ñanagürü: —ͮǣŕ̲ćՓľфӥҡ%ӡҡ̲ yumaã inayacua۳x. Natürü nićaawe na duüۡxüۡgü nüxüۡ nadaugüxüۡca۳x na ñuxãcü naporaxüۡ ya Tupana rü ñuxãcü choma i Nane rü ta na chaporaxüۡ —ñanagürü. 5ॸRü Ngechuchu poraãcü María rü Marta rü Dácharuxüۡ nangechaüۡ. 6ॸNatürü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ͑ yaćaawexüۡ ga Dácharu, rü tama paxa ínayadau. Rü taxre ga ngunexüۡãmatama yexma narüxã۳ӡ۳x ga yema nachica ga nawa nayexmaxüۡwa. 7ॸRü yixcama ga yemawena rü toxüۡ ñanagürü: —‫ͮؽ‬ǣɥի%

фӥՓľ֤͑ӕĀŃ͑ľՓҡիɥ! —ñanagürü. toma ga norü ngúexüۡgü rü ñatarügügü nüxüۡ: —Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡx, ֆľիՓËҡ̲͑ɗիɥǣֆŃ̲Ëüۡ۳ãx۳ ga Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü yexma nutamaã cuxüۡ ɞ̲ӕիӡËȍɗǣӥËȍüۡxüۡ. ¿Rü tü۳xcüüۡ ‫ ڟ‬ËӕիӡիËȍüۡ i ñu۳xmax? wena ngŕ̲ —ñatarügügü. 9ॸRü Ngechuchu rü tomaã nüxüۡ nixu ga wüxi ga ore na nüxüۡ tacua۳xgüxüۡca۳x na tauta nawa nanguxüۡ na nayuxüۡ ga nümax. Rü ñanagürü toxüۡ: —¿Taux e۳xna i wüxi i ngunexüۡ rü 12ɗ͑ǣΎф͑Փ͑ǣŕի̲իüۡ? ͮǣŕիǣӕ̲ 8ॸRü

ҡľիŃ͑ǣӕ͑ľËӥɗիӡիǣӕфӥҡ̲ҧacümaã itayarüña, erü tümaca۳x nangóone. 10ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ՓӥիɗľËȍӥҡËӥ ɗիӡիǣӕфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҧacümaã itayarüña, erü tümaca۳ի͑իŕ%͑ľ—ñanagürü. Rü yemaãcü nanango۳իŕŕ͑ҡӕҡ͑Փ nanguxüۡ na nayuxüۡ ga nümax. 11ॸRü yemawena ga Ngechuchu rü ñanagürü toxüۡ: —Tamücü ya Dácharu rü napemare. Natürü ñu۳xma rü tá chaya¤ɗի%Ëȍɗիŕŕ—ñanagürü. 12ॸRü yexguma ga toma ga norü ngúexüۡgü rü ñatarügügü: —Pa Corix, ega napemaregu, фӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x na naxca۳x tá yataanexüۡ —ñatarügügü. 13ॸNatürü ga Ngechuchu rü nüxüۡ nixuxchaüۡchire۳x ga Dácharu ga marü na nayuxüۡ. Natürü ga toma nüxüۡ tacua۳xgügu rü na napemarexüۡchigaxüۡ ֆɗɥիüۡ ga tomaã yaxuxüۡ. 14ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü meãma tomaã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: —Dácharu rü marü nayu. 15ॸ—ͮҡӥфӥËȍΎ̲фӥËȍҡ%ŕ͑ ‫ ڟ‬Ëȍ͑ǣŕի̲իüۡ, erü tama ngŕ̲ ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗ̲͑ľ̲ŕիüۡ i pexca۳x na choxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%фӥ ítayadaugü! —ñanagürü. 16ॸRü yéma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ11

259

nayexma ga totanüxüۡ ga Tumachi ga Wüxigu Buexüۡ ga Taxree۳իЙӦիüۡmaã, naxugüxüۡ. Rü nüma ga Tumachi rü ñanagürü toxüۡ: —‫ͮؽ‬ǣɥի%ɗֆɗիľ̲фӥҡ ‫ ڟ‬ҡիɥ͑ՓӥիɗǣӕͮǣľËȍӕËȍӕ̲% ngŕ̲ iyuexüۡca۳x! —ñanagürü. ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ɗիɥɗɞ͑Āǣӥիŕŕիüۡ i yuexüۡǣӥфӥՓľ̲͑͑իŕիŕŕիüۡ 17ॸRü yexguma Betániãwa tomaã nanguxgu ga Ngechuchu, rü marü ãgümücü ga ngunexüۡ nangupetü ga na iyata۳xgüãxüۡ ga Dácharu. 18ॸRü guma Betániã rü Yerucharéüۡãrü ngaicamana nayexma. Rü maneca tomaŕ۳xpü۳x ga ˔ɗ́Δ̲ľҡфӕ͑ɗիɥǣ͑Ύфӥֆիüۡ. 19ॸRü muxüۡma ga Yudíugü rü Dácharueya۳x ga Marta rü MaríaxüۡҡՓ͑իɥ͑͑ǣɥիüۡ ֆҡ%ŕիŕŕǣӥիüۡca۳x, yerü nayu ga ͑ǣɥŕ͑ľŕ. 20ॸRü yexguma Marta nüxüۡ cua۳xgu ga marü na ínanguxüۡ ga Ngechuchu, rü nüxüۡ iyatüxãchi. Natürü

ǣͅфɞфӥɥիǣӕҡ̲ɗфӥիã۳ӡ۳x. 21ॸRü ͅфҡфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ ga Ngechuchu: —Pa Corix, yexguma chi cuma cunuma۳իǣӕфӥҡ%ӡËȍɗ̲͑ֆӕǣ Ëȍӕľ͑ľŕ. 22ॸ—Natürü choma nüxüۡ chacua۳x na woo i ñu۳xma na nayuxüۡ, rü Tupana tá cuxna nanaxã i guxüۡma i ҧacü i naxca۳x ícuc۳axüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 23ॸѠӥͮǣľËȍӕËȍӕ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —æӕľ͑ľŕфӥՓľ͑ҡ̲͑իüۡ —ñanagürü. 24ॸѠӥͅфҡ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ nüxüۡ: —ͮǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ chacua۳x rü wena tá namaxüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲nagu۳xgu i ͑%͑ľфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ̲͑͑իŕǣӕɗ guxüۡma i yuexüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 25ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗɞËȍ͑Āǣӥիŕŕիüۡ i yuexüۡgü, фӥՓľ͑Ëȍ̲͑իŕիŕŕիüۡ. Rü

yíxema choxü‫ ۡڟ‬ֆիΦիŕфӥՓΎΎtayu۳xgu rü tá wenaxãrü tamaxüۡ. 26ॸ—Rü guxãma ya texé ya maxü‫ۡڟ‬իŕфӥËȍΎիü‫ ۡڟ‬ֆիΦիŕ, rü guxüۡgutáma tamaxüۡ. ‫ع‬æӕֆիΥիüۡ ֆɥɥիüۡ i ͑ǣŕ̲? —ñanagürü ga Ngechuchu. 27ॸѠӥ͑ǣɥ̲фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Ngüۡ, Pa Corix, ËȍΎ̲фӥËȍֆիΥ͑Ëӕ̲фӥ Tupana Nane ya Cristu ga ítanan۳g۳ӕիŕŕËӥ͑нӕɗɥիüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Dácharu itáxüۡwa naxaxu ga Ngechuchu 28ॸRü

yema ñaxguwena rü Marta rü ͑ǣɥŕya۳x ga Maríaca۳ x iyaca. Rü bexma ͑ǣɥ̲%͑ӥիüۡ iyarüxu, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —ͅфӥ͑ӕ%͑͑ǣӕֆͮǣәľիŕŕфӕüۡ ya Ngechuchu, rü choxüۡ cuxca۳ի͑ֆËիŕŕ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 29ॸRü yexguma María nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣ̲фӥֆŃ̲͑͑͑ǣӕիüۡ ga Ngechuchu, rü paxa ichi, rü Ngechuchuxüۡ íiyadau. 30ॸRü Ngechuchu фӥҡӕҡɥ%͑ľՓ͑͑ǣӕǣֆľիǣӕ̲, rü yema nachica ga Marta nüxüۡ ídauxüۡՓҡ̲͑ɗիɥǣ͑ֆľի̲իüۡ. 31ॸRü Maríapatawa nayexma ga ñuxre ga yémacüۡ۳ãx۳ ga Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü ga ͑ǣɥիüۡ ֆŃ̲ҡ%ŕիŕŕǣӥիüۡ. Rü yexguma ͑ǣɥիüۡ nadaugügu ga paxa na inachixüۡ фӥ͑ɞ͑իӡիӡիüۡ, фӥ͑ǣɥՓľ͑фӥիɥ. Yerü nüma nüxüۡ nacua۳xgügu rü yéma Dácharu itáxüۡՓɗիӡ͑ֆŃ̲ yaxaxuxüۡca۳x. 32ॸRü yexguma Ngechuchuxüۡtawa nanguxgu ga María, ‫ ڟ‬ü۳xü, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: rü nape۳xegu iyacaxãp —Pa Corix, yexguma chi cuma cunuma۳իǣӕфӥҡ%ӡËȍɗ̲͑ֆӕǣ Ëȍӕľ͑ľŕֆġËȍфӕ—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 33ॸRü ֆľիǣӕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ǣɥիüۡ da۳u۳xgu ga na naxaxuxüۡ rü na naxauxexüۡ ga yema Yudíugüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥǣ͑ǣɥՓľфӥիɥիüۡ, rü poraãcü ngechaüۡ nüxü‫ ۡڟ‬nangu۳x. 34ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ11

260

Ngechuchu nüxna naca rü ñanagürü: —‫ͮع‬ǣľիҡ͑ɗիɥɗɗЙľ͑ҡիüۡ? —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxüۡ rü ñanagürügü: —Pa Corix, ¡dücax, nuã ͑իӡ, rü íyadau! —ñanagürügü. 35ॸRü naxaxu ga Ngechuchu. 36ॸRü yema Yudíugü rü ñanagürügü: —¡Dücax ñuxãcü poraãcü Dácharuxüۡ nangechaüۡ! —ñanagürügü. 37ॸNatürü ñuxre ga yema ãŕ۳xgacügü ga Yudíugüarü rü ñanagürügü: —ġ͑ɗիɥǣǣӕ̲ֆҡӥ ga ngexetücüxüۡ фӥ̲ľիŕŕËӥ. ¿Rü tü۳xcüüۡ taxucürüwa ҧacü rü mexüۡ Dácharuca۳x naxü na tama nayuxüۡca۳x? —ñanagürügü.

choxüۡ Ëӕիɥ͑ӥ. ͮҡӥфӥ̲ΎիŕËӕի͑ chaxã i ñu۳xma erü chanaxwa۳xe i ñaã duüۡxüۡǣӥ͑ֆիΥǣӥ%իüۡ na cuma núma choxüۡ cumuxüۡ —ñanagürü. 43ॸRü yexguma yema ñaxguwena, rü tagaãcü ñanagürü: —Pa Dácharux, ‫ؽ‬ɞ͑իӡիüۡ i ‫ ڟ‬a! —ñanagürü. 44ॸѠӥɞ͑իӡիüۡ ga ngŕm Dácharu ga naxchápenüüۡmaã guxüۡwama rübuxpüxüۡcü. Rü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ ga duüۡxüۡgü: —‫ؽ‬ʑЙľֆՓŕիЙӥիüۡ ͑ɞֆիӡիüۡca۳x! —ñanagürü. Ãŕ۳xgacügü naxca۳x nadaugü na ñuxãcü Ngechuchuxüۡ yayauxgüxüۡ (Mt 26.1-5; Mr 14.1-2; Lc 22.1-2)

Wenaxãrü namaxüۡ ga Dácharu

Ngechuchu poraãcü ngechaüۡ nüxüۡ‫ ڟ‬nangu۳x rü Dácharumaxüۡca۳ի͑ɗիӡ. Rü wüxi ga ma۳իЙӦ͑ľ%фӥ%ի̲իüۡ ͑ɗիɥǣ yema naxmaxüۡ. Rü nayexma ga wüxi ga ͑ӕҡǣ͑Ύфӥ͑ǣӡիҡüۡruüۡ. 39ॸRü 38ॸRü

Ngechuchu rü ñanagürü: —‫ؽ‬ʑЙľ͑͑ǣӡxgachi ۳x ya yima nuta ya ̲͑%͑͑ǣӡիҡüۡcü! —ñanagürü. Natürü ga Marta ga Dácharueya۳x rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Corix, cuxá marü ͑ֆɗի͑ľ͑ɗիɥ, erü marü ãgümücü i ngunexüۡ naŕҡ‫ ڟ‬ӥ͑ɗիɥǣ͑͑ֆӕիüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 40ॸNatürü ga Ngechuchu rü ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: ¿Taux e۳xna i marü cumaã nüxüۡ chixuchiréxüۡ фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ cuyaxΥ۳xgu rü tá nüxüۡ cudau i wüxi i mexüۡ i taxüۡ i Tupana üxüۡ? —ñanagürü. 41ॸѠӥֆľիǣӕ̲ɞ͑͑͑ǣӡիǣËȍɗǣӥǣ guma nuta. ѠӥͮǣľËȍӕËȍӕĀիӡǣӕ nadawenüãcüma ñanagürü: —Pa Chaunatü Pa Tupanax, ̲ΎիŕËӕի͑ chaxã erü marü choxüۡ Ëӕիɥ͑ӥ. 42ॸ—Choma nüxüۡ chacua۳x rü guxüۡguma

45ॸRü yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü ga ͅфɞՓľфӥիɥիüۡ rü nüxüۡ nadaugü ga yema Ngechuchu üxüۡ, rü muxüۡma Ngechuchuaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥǣֆľիǣӕ̲ nüxüۡ nadaugügu ga ñuxãcü wena Dácharuxüۡ ̲͑͑իŕŕիüۡ. 46ॸNatürü ñuxre ga yema ãŕ۳xgacügü rü Parichéugümaã nüxüۡ nayarüxugü ga yema Ngechuchu üxüۡ. 47ॸRü yexguma ga yema Parichéugü rü paigüarü ãŕ۳xgacügü rü nangutaque۳xegü namaã ga guxüۡma ga yema ãŕ۳xgacügütücumüwa ügüxüۡ. Rü ñanagürügü: —¿ӄacü tá taxüe? Erü ñaã yatü i Ngechuchu rü nanaxü i muxüۡma i mexüۡ i cua۳xruüۡgü. 48ॸ—ͮǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ tama yayauxgügu, rü guxüۡtáma i duüۡxüۡgü rü tá nüxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ, rü Dumacüۡ۳ãx۳ güarü churaragü rü núma chi ͑իɥфӥ͑ǣӕ͑ЙΎǣӥľֆҡΔфӥҡӕЙӕË ya taxüۡne, фӥĀӥիՓҡ%ӡËȍɗ̲ҡΔիфӥ ͑ɗիɥɗ͖%ҡËȍɗüۡãne —ñanagürügü. 49ॸNatürü guma taunecügu rü yema Йɗǣӥҡ͑ӥՓфӥæɗЙ͑ɗիɥǣ͑Ύфӥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ11ٍॷ12

261

ãŕ۳xgacü. Rü nüma rü ñanagürü nüxüۡ: —Pemagü rü taxuüۡma pecua۳x. 50ॸ—¿E۳xna tama nüxüۡ pecua۳x rü taxca۳x фӥ̲͑͑ľ̲ŕիüۡ na wüxitama i yatü guxüۡ i duüۡxüۡgüca۳x na yuxüۡ, na tama nayuexüۡca۳x i guxüۡma i tachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü? —ñanagürü. 51ॸNatürü ga æɗЙфӥҡ̲͑ӥŕËȍ̲ֆľ̲ ñanagürü, yerü guma taunecügu rü ͑ӥ̲͑ɗիɥǣЙɗǣӥфӥãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ. Rü yemaca۳իфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥǣæɗЙՓ idexacü ga yexguma nüxüۡ yaxuxgu na Ngechuchu rü guxüۡma i Yudíugüca۳x tá na nayuxüۡ. 52ॸRü yema orewa rü nanango۳իŕŕ͑ҡ̲ Yudíugüca۳xicatama tá na nayuxüۡ, natürü guxüۡma i Tupanaãrü duüۡxüۡgü i guxüۡ ɗ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡca۳x rü tá ta na nayuxüۡ, ͑͑ǣŕ̲%ËӥՓӥիɗǣӕ nangutaque۳xexüۡca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗҽӕЙ͑%фӥɗիɥǣӥիüۡ. 53ॸRü yexgumaüۡËӥӥ͑ɗիɥǣɗ͑իӥǣӥľ%իüۡ ga Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü ga nagu na ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ga ñuxãcü tá na Ngechuchuxüۡ yama۳xgüxüۡ. 54ॸRü yemaca۳x ga Ngechuchu rü marü tama yema Yudíugü ímuxüۡtanügu naxã. Rü ҡΎ̲%ɞ͑իӡիӡǣ֤ӕĀŃ͑ľՓ, rü wüxi ‫ ڟ‬ãŕǣ‫͑ ڟ‬ľՓ͑իӡ. ǣɥ%͑ľի%ËӥǣƄƸфɥgu Rü yexma tomaã narüxã۳ӡ۳x. Rü guma ɥ%͑ľфӥՓӥիɗǣ͑ËȍɗËǣ͑ǣľիҡ taxúema íxãpataxüۡãrü ngaicamana nayexma. 55ॸRü marü ningaica ga yema ֤ӕĀɞӕǣӥфӥЙľҡǣԖЙľҡӥËȍɗǣ. Rü yemaca۳x muxüۡma ga duüۡxüۡǣӥǣ͑ɥǣ ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ rü YerucharéüۡՓ͑իɥ͑ Tupanaca۳ի͑ӥǣӥֆ̲ľիŕŕǣӥիüۡca۳x naxüۡpa ga yema peta. 56ॸRü Ngechuchuca۳x nadaugü ga duüۡxüۡgü. Rü tupauca ga taxüۡnewa nügüna

nicagüetanü, rü ñanagürügü: —‫͵ع‬ӕիӡ ñapegüxüۡ i pemax? ¿Ñoma i petawa tá ͑իӡիüۡ rü e۳xna tama? —ñanagürügü. 57ॸRü yema Parichéugü rü paigüarü ãŕ۳xgacügü rü duüۡxüۡgüna naxãgagü, rü ñanagürügü: —ͮǣŕիǣӕ̲͑ǣľիҡ͑ӥիüۡ ЙľĀӕǣӥǣӕɗ͑ǣŕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕ, ¡rü tomaã nüxüۡ peyarüxu na tayayauxgüxüۡca۳x! —ñanagürügü. Wüxi ga nge rü Ngechuchucutügu pumara iba (Mt 26.6-13; Mr 14.3-9)

6 ga ngunexüۡ naxüۡpa ga ԖЙľҡӥËȍɗǣфӥЙľҡ, rü ͮǣľËȍӕËȍӕфӥҡΎ̲%´ľҡ͑ɗ%Փ͑իӡ. Ѡӥǣӕ̲ɥ%͑ľ͑ɗիɥǣ͑ǣӕ͑ի%Ëȍɗիüۡne ga Dácharu ga Ngechuchu wena ̲͑իŕŕËӥ. 2ॸRü yéma Dácharupatawa фӥ̲͑͑ľիŕŕǣӥǣՓӥիɗǣҡիüۡ ǣΥ͑ ga Ngechuchuca۳իɗիɥիüۡ. Rü totanüwa ga yema mechawa yexmagüxe rü Dácharu ͑ɗիɥǣͮǣľËȍӕËȍӕիüۡtawaama chibücü. Ѡӥͅфҡɗֆɗիɥǣɗ͑իӥËӥǣΥ͑. 3ॸRü yexguma ga María rü yéma inange ga wüxi ga taxüraweüۡxüۡ ga pumara ga yixichixüۡ rü tatanüxüۡchixüۡ. Rü Ngechuchuxüۡ namaã iyixcutü. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ǣɥֆľ̲%ɞɗ͑ЙɗËӕҡӥ. Rü guma ɥфӥǣӕիüۡՓ̲͑ֆɗի̲Ëȍɥ%̲͑%ǣ yema pumara. 4-5ॸRü yexguma ga Yuda ǣʊËфɗәҡľǣՓӥիɗǣҡΎҡ͑ӥիüۡchire۳x ɗիɥիüۡ ga yixcama bexma cúãcü Ngechuchuxüۡ íxuaxüۡxüۡ, rü ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ tama tatanüxüۡgu namaã ɗҡիľɗ͑ǣŕ̲Йӕ̲ф͑͑ǣŕ̲ Āɥŕфӕ̲%͑ӥիüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗ͑ǣľфӥĀɥŕфӕã۳xgüxüۡ? —ñanagürü. 6ॸNatürü ga Yuda rü tama ɗիËӥ̲͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥǣֆľ̲͑ǣľфӥ

12

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ12

262

Āɥŕфӕã۳xgüxüۡ. Natürü yema ñanagürü ‫ ڟ‬xáxüۡ ͑ɗիɥ. yerü nüma rü wüxi ga ngɥta۳ Rü naxme۳xwa nayexma ga yema choca ǣĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ nagu taxügüxüۡ ga guxãma ga toma ga Ngechuchuarü ngúexüۡgü. Rü Yuda rü ñuxguacü rü noxrüxüۡҡ̲͑ǣɥի͑ľ͑͑ǣɥ ۳իɥիüۡ. 7ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ҽ%իӢɗ͑ǣɥիüۡ cuchixewexüۡ! Erü choma rü paxa tá chayu rü tá ichata۳x. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Йӕ̲ф̲% choxüۡ nachaxüۡ. 8ॸ—ͮǣŕ̲͑ǣľфӥ Āɥŕфӕã۳xgüxüۡ rü guxüۡgutáma petanüwa ͑͑ǣŕի̲ǣӥ. Natürü i choma rü ҡ%ӡҡ̲ǣӕիüۡǣӕЙľҡ͑ӥՓËȍ͑ǣŕի̲ —ñanagürü. Paigüarü ãŕ۳xgacügü rü nügümaã ̲͑͑ľիŕŕǣӥǣ͖ӕի%ËӥġËȍфӕիüۡ tá na yama۳xgüxüۡ

muxüۡma ga Yudíugü rü nüxüۡ nacuáchiga ga Betániãwa na nayexmaxüۡ ga Ngechuchu. ѠӥֆŃ̲͑իɥ͑͑ӥիüۡ nadaugüxüۡca۳x. Rü tama NgechuchuxüۡիɥËҡ̲͑ĀӕǣӥËȍüۡ natürü nüxüۡ nadaugüchaüۡ ta ga 9ॸRü

Dácharu ga Ngechuchu wena ̲͑իŕŕËӥ. 10ॸRü yexguma ga paigüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑ӥǣӥ̲%̲͑͑ľիŕŕǣӥ ga Dácharuxüۡ rü ta na yama۳xgüxüۡca۳x. 11ॸ֤ľфӥġËȍфӕǣǣӕ͑ɗիɥǣ̲ӕիüۡma ga Yudíugü ga Ngechuchuaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡ фӥֆľ̲Йɗǣӥ͑͑իɥǣӥիüۡ. Ngechuchu rü Yerucharéüۡgu naxücu (Mt 21.1-11; Mr 11.1-11; Lc 19.28-40)

muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü YerucharéüۡՓ͑իɥnaxca۳x ga ԖЙľҡӥËȍɗǣфӥЙľҡ. Rü moxüۡãcü duüۡxüۡgü nüxüۡ nacuáchigagü ga 12ॸRü

ͮǣľËȍӕËȍӕфӥǣӕ̲ɥ%͑ľՓ͑ nanguxchaüۡxüۡ. 13ॸRü yexguma moruátüta nadaüۡgü rü yemamaã Ngechuchuxüۡ nayatüxgütanüãchi. Rü tagaãcü ñanagürügü: —‫̲ͮؽ‬ľիŕËȍɗֆ yima Tupana núma namucü! ‫̲ͮؽ‬ľիŕËȍɗֆĀҡËȍɗüۡãneãrü ãŕ۳xgacü! ¡Namaxüۡ i nümax! —ñanagürügü. 14ॸRü Ngechuchu nüxüۡ inayangau ga wüxi ga buru, rü naŕt‫ ڟ‬ügu naxaunagü ga yema Tupanaãrü ore ga ümatüxüۡ nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ ga yexguma ñaxgu: 15 ٘‫ؽ‬ҽ%իӢɗЙľ̲ӕüۡŕիüۡ, Pa Yerucharéüۡcüۡ۳ãx۳ güx! ¡Rü ‫ ڟ‬a ne iperüdaunü na ngŕm ͑իӡիüۡ ya perü ãŕ۳xgacü ya wüxi i buru i íraxüۡŕt‫ ڟ‬ügu aunagücü!ٚ ñaxüۡ. 16ॸRü noxri ga toma ga norü ngúexüۡgü rü tama nüxüۡ tacua۳xgüéga ga ͮǣľËȍӕËȍӕËȍɗǣ͑ֆɗɥիüۡ ga yema ore. Natürü yixcüra marü Ngechuchu TupanaxüۡҡՓӡիǣӕ, фӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥ ga nüxna tacua۳xãchiexüۡ ga guxüۡma ga yema Ngechuchuxüۡ ngupetüxüۡ, rü yema Tupanaãrü ore nüxüۡ ixuxüۡãcütama nüxüۡ na nangupetüxüۡ. 17ॸRü yema duüۡxüۡgü ga Ngechuchuxüۡtawa yexmagüxüۡ ga yexguma Dácharuxüۡ Փľ̲͑͑իŕŕǣӕ, rü nüxüۡ nixugüe ga yema nüxüۡ nadaugüxüۡ. 18ॸRü yemaca۳x ͑ɗիɥǣĀӕüۡxüۡgü ga Ngechuchuxüۡ íyatuãchitanüxüۡxüۡ, yerü nüxüۡ nacuáchigagü ga yema taxüۡ ga mexüۡ ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ ga Ngechuchu. 19ॸNatürü ga yema Parichéugü rü nügümaã ñanagürügü: —Marü nüxüۡ pedauxüۡ i ñu۳xma na taxucürüwama ҧacü namaã ixüxüۡ. ¡Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ12

263

dücax, guxüۡma i duüۡxüۡgü rü nawe ͑фӥիɥ! —ñanagürügü. Ñuxre ga Griégugü rü Ngechuchuxüۡ nadaugüchaüۡ

muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü petaca۳x YerucharéüۡՓ͑իɥ͑ֆŃ̲ҽӕЙ͑իüۡ na yanacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Rü yema duüۡxüۡgütanüwa nayexma ga ñuxre ga Griégugü. 21ॸRü yema Griégugü rü Piripica۳ի͑իɥ. Rü nüma ga Piripi rü ǾфɗфŃ͑ľ%фӥɥ%͑ľǣ´ľËȍɞĀËüۡ۳ãx۳ ͑ɗիɥ. Rü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡgü rü ñanagürügü: —Pa Corix, nüxüۡ tadauxchaüۡ ya Ngechuchu —ñanagürügü. 22ॸRü Piripi rü Aüۡdrémaã nüxüۡ nayarüxu. Rü yema taxre rü wüxigu NgechuchuxüۡҡՓ͑իɥ, rü namaã nüxüۡ nayarüxugü. 23ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Rü marü nawa nangu tá na chayuxüۡ rü wenaxãrü Chaunatüxüۡtawa tá na Ëȍիӡիüۡ i choma i Tupana Nane i duüۡxüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ. 24ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗЙü۳xü i trigu tama waixüۡmüãnegu toxgu rü wüxipü۳իӥľËȍҡ̲͑ɗիɥ. Natürü ega ‫ ڟ‬a waixüۡmügu natoxgu, rü ngŕm naxüxgu, фӥ̲ӕիӡËȍɗ͑ľ̲ɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗ. [Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta Tupanaxüۡtawa nangugü i muxüۡma i duüۡxüۡgü ega chayu۳xgux.] 25ॸ—Rü pemaã nüxüۡ chixu rü texé ya yíxema tümaãrü maxüۡxüۡ ngechaüۡիŕɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓфӥҡ

ҡфӥիӡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲ҡ ‫ ڟ‬a rü tá ta ɞËȍ͑ǣŕի̲իüۡwa rü ngŕm ҡ͑ǣŕի̲ɗҡӥ̲ի. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ choxüۡ‫ ڟ‬puracügu rü Chaunatü ya Tupana фӥҡҡӥ̲̲%͑ҡ%ŕ—ñanagürü.

20ॸRü

itayarütaxu. Natürü texé ya yíxema tama tümaãrü maxüۡxüۡ ngechaüۡիŕфӥ tama yuxüۡ muüۡիŕɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ, rü tá tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 26ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËȍΎիü‫ۡڟ‬ puracüchaüۡǣӕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗËȍΎՓľ

Ngechuchu nanaxunagü ga norü yuxchiga 27ॸ—Rü

Ngechuchu ñanagürü: —Rü ñu۳xma rü poraãcü changechaüۡ rü chanaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕ. ¿Rü ҧacüxüۡ tá Chaunatümaã chixuxüۡ? Taxucürüwa namaã nüxüۡ chixu na choxüۡ ɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕիüۡca۳x na tama chayuxüۡca۳x, ľфӥՓΎľҡ̲͑ǣŕmaca۳x ͑ә̲Ëȍիӡ—ñanagürü. 28ॸRü ñanagürü: —Pa Chaunatüx, ¡Choxüۡ rüngüۡիŕŕ͑Āӕüۡxüۡgüpe۳xewa cuxüۡ Ëȍҡիŕŕիüۡca۳x! —ñanagürü. Rü yexguma ga yema duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣՓӥիɗǣ ͑ǣǣĀիӡՓɗ͑իӡիüۡ ga ñaxüۡ: —Marü cuxüۡ charüngüۡիŕŕ͑ËȍΎիüۡ Ëӕҡիŕŕիüۡ ga noxrix, rü wena táxarü cuxüۡ charüngüۡիŕŕ͑ËȍΎիüۡ Ëӕҡիŕŕիüۡca۳x —ñanagürü ga yema naga. 29ॸRü yema duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ ga nüxüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ ga yema naga, rü ñanagürügü: —Wüxi i duruanexüۡ ͑ɗիɥ—ñanagürügü. Natürü togü rü ñanagürügü: —Wüxi i Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ ͑ɗիɥɗ̲͑%ɗĀľիիüۡ —ñanagürügü. 30ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Tama chauxca۳ի͑ɗիɥɗ nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ǣ. Rü pexca۳իҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ. 31ॸ—Rü ñu۳ի̲ҡ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ inaxügüãxüۡ na tüxüۡ napoxcuexüۡ ya duüۡիŕnaxca۳x i tümaãrü pecadugü. Rü ñu۳ի̲ҡ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ɞnata۳xüchixüۡ i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ12

264

͑ǣŕ̲͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓЙΎфիüۡ i Chataná. 32ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËӕфӕËȍՓ chipotagu rü chaugüxüۡtawa tá chanagagü i guxüۡma i duüۡxüۡgü —ñanagürü ga Ngechuchu. 33ॸRü yema orewa duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixu ga ñuxãcü tá na nayuxüۡ. 34ॸRü yema duüۡxüۡgü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Torü mugü i ümatüxüۡwa nüxüۡ tadaugü na guxüۡǣӕҡ̲̲͑իŕËȍիüۡ ya Cristu. ¿Rü ñuxãcü i cuma rü ñacurügü: “Rü Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥфӥËӕфӕËȍՓҡ͑ɗЙΎҡٚ, ñacurügü? ‫ع‬ѠӥҡľիŃҡɗիɥֆֆɞիľ̲ Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥիŕ? —ñanagürügü. 35ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Ñoma фӥҡЙľҡ͑ӥՓËȍ͑ǣŕի̲͖͑Ύ̲ɗ naãnewa pexüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕիüۡca۳x rü ͑ǣŕ̲%ËӥЙľիüۡ Ëȍ͑ǣΔΎ͑ľҡ͑ӥիŕŕիüۡca۳x. Natürü paxaãchica۳xicatama petanüwa Ëȍ͑ǣŕի̲. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙիËȍΎիüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥ͖Ύ̲фӥҡpexca۳x Ëȍ͑͑ǣΔΎ͑ľիŕŕ͑իüۡЙ͑͑իŕ%͑ľիüۡ. Ƅфӥֆɞիľ̲ŕ%͑ľիüۡՓ͑ǣŕի̲իŕфӥ tama nüxüۡ tacua۳ի͑͑ǣľիҡҡիӡիüۡ. 36ॸ—Rü ñoma rü ta petanüwa Ëȍ͑ǣŕի̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙիËȍΎիüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥ͑ËȍΎфӥ͑ǣΔΎ͑ľիüۡwa Йľ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡca۳x —ñanagürü. Rü ֆľ̲͖իǣӕՓľ͑фӥ͑ҡ͑ӥՓɞ͑իӡիüۡ ga Ngechuchu. Rü naxchaxwa inicu۳x. ӄacüca۳ի͑ɗիɥǣ֤ӕĀɞӕǣӥǣҡ̲ Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬yaxõgüãxüۡ 37ॸRü

woo ga Ngechuchu rü duüۡxüۡgüpe۳xewa nanaxü ga muxüۡma ga taxüۡ ga mexüۡ ga cua۳xruüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ, natürü

yexguma rü ta tama nüxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥǣӥǣ duüۡxüۡgü. 38ॸRü yemaãcü Tupana ͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣֆľ̲ΎфľǣʊËȍɞ ümatüxüۡ ga ñaxüۡ: “Pa Corix, ҡիәľ̲ҡֆիΥǣֆľ̲Ύфľ ga tüxüۡ ҡ͑ǣәľիŕŕիüۡ. Rü woo nüxüۡ tadaugü na ñuxãcü naporaxüۡ ya Tupana, фӥҡ̲ҡֆիΥǣӥٚ, ñaxüۡ. 39-40ॸRü yemaãcü ga yema duüۡxüۡǣӥфӥҡ̲͑ֆիΥǣӥֆľ̲ʊËȍɞ ümatüxüۡwa nüxüۡ yaxuxüۡrüüۡ, rü: “Yema duüۡxüۡgü rü tama nüxüۡ nadaugüchaüۡ rü tama ͑ֆիΥǣӥËȍüۡ rü tama Tupanaca۳x nawoeguchaüۡ. Rü yemaca۳x ga ҽӕЙ͑фӥ͑ӥի͑͑ɗիӡ͑ҡ̲ nüxüۡ nadaugüxücۡ a۳x rü tama ֆիΥǣӥ%իücۡ a۳x rü tama naxca۳x nawoeguxücۡ a۳x na nüma nüxna naxããxücۡ a۳x i maxüۡ i ngexwacaxüۡxüۡٚ, 41 ۡ ñaxü. ॸѠӥֆľ̲͖͑ǣӥфӥǣʊËȍɞֆľфӥ nango۳xetügu marü nüxüۡ nadau na ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥֆҡËӥիӥËȍɗ͑ֆɗɥիüۡ ya Ngechuchu ya Cristu. Rü yemaãcü nachiga nidexa. 42ॸNatürü muxüۡma ga yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü Ngechuchuaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥ, rü ՓΎΎǣ͖ӕիфľǣ͑ŕфӕǣӥфӥҡ͑ֆիΥǣӥ, natürü tama nügü nixugüchaüۡ ga duüۡxüۡgüpe۳xewa, yerü namuüۡŕ͑ Parichéugü ngutaque۳xepataüۡwa ínawoxüۡxüۡ. 43ॸRü yemaãcü tama nügü nixugüchaüۡ, yerü ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥǣĀӕüۡxüۡǣӥ̲͑%͑ҡ%ŕǣӥիüۡ rü tama aixcüma naxca۳x nadaugü na ҽӕЙ̲͑͑%ҡ%ŕիüۡ. Texé ya tama Ngechuchuarü oreaxüۡ‫ڟ‬ ֆիΦիŕфӥҡҡЙΎիËӕ 44ॸRü

tagaãcü ñanagürü ga Ngechuchu: —Texé ya choxü‫ ۡڟ‬ֆիΦիŕфӥҡ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ12ٍॷ13

265

choxü‫ۡڟ‬իɥËҡ̲ҡֆիΥ. Natürü Chaunatü ya núma choxüۡ mucüaxü‫ ۡڟ‬rü ҡҡֆիΥ. 45ॸ—Rü texé ya choxüۡ dauxe, rü Chaunatü ya núma choxüۡ mucüxüۡ rü ta tadau. 46ॸ—æȍΎ̲͑͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡ Ëȍɗɥիüۡ, rü ñoma i naãnewa changu na guxãma ya texé ya choxüۡ‫ ڟ‬ֆիΦիŕфӥ ҡ̲ŕ%͑ľիüۡwa na ҡ͑ǣŕի̲ǣӥľËȍիüۡca۳x. 47ॸ—Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ͑ӥիüۡ ɥ͑ӥǣӕɗËȍΎфӥΎфľ rü tama tayaxΥ۳իǣӕфӥҡ̲ËȍΎ̲͑ɗիɥɗ tüxüۡ chapoxcuxüۡ. Erü tama ñoma i naãnewa changu na chanapoxcuexüۡca۳x i duüۡxüۡgü, ͑ҡӥфӥ͑ә̲Ëȍիӡ͑ Ëȍ̲͑իŕիŕŕիüۡca۳x. 48ॸ—Yíxema texé ya tama choxü‫ ۡڟ‬ֆիΦիŕфӥҡ̲Ëȍӕǣ ɥ͑ӥիŕфӥ̲фӥҡӥիü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲͑ ҧacüca۳x tá Tupana tüxüۡ poxcuxüۡ. Erü ͑ǣŕ̲Ύфľɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡgagu tátama ͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ɗҡӥիüۡ napoxcuxüۡ i naãneãrü gu۳xgu, ľфӥҡ̲ҡֆիΥɗ ͑ǣŕ̲Ύфľɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ. 49ॸ—Tama chaugagutama chidexa, natürü guma Chaunatü ga núma choxüۡ mucü, rü ǣӕ̲͑ɗիɥǣËȍΎ̲%͑ӥիüۡ ixucü na ҧacüxüۡ tá duüۡxüۡgümaã chixuxüۡ rü ͖ӕի%ËӥҡËȍ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ. 50ॸ—Rü nüxüۡ chacua۳x na Chaunatüarü orewa ͑͑ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳իɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ҡ̲Ύфľ͑ɗիɥɗæȍӕ͑ҡӥ choxüۡ muxüۡ na nüxüۡ chixuxüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüxüۡ niyauxgücutü

wüxi ga ngunexüۡ nataxu ga nawa na nanguxüۡ ga yema ֤ӕĀɞӕǣӥфӥЙľҡǣԖЙľҡӥËȍɗǣ. Rü Ngechuchu nüxüۡ nacua۳x ga marü nawa

13

1ॸRü

na nanguxüۡ ga ñoma ga naãnewa na ֆիӡիüۡ rü wenaxãrü Nanatüxüۡtawa na ͑իӡիüۡ. Rü nüma rü yexguma ñoma ga naãnewa nayexmagu rü guxüۡguma tüxüۡ nangechaüۡ ǣǣӕիľ̲͑Ύիфӥɗիɥǣӥիľ. Rü yexgumarüüۡ ta ga yexguma toxna ֆիӡիËȍüۡǣӕǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa ͑͑իӡիüۡ, rü yemaãcü poraãcü toxüۡ nangechaüۡ. 2-4ॸNatürü ga Chataná rü ̲фӥ֤ӕĀǣæȍɗ̲ӡǣʊËфɗәҡľ nanena nangu na bexma cúãcü Ngechuchuxüۡ ínaxuaxüۡxüۡca۳x. Rü Ngechuchu rü marü nüxüۡ nacua۳x ga NanatüxüۡҡՓ͑͑ľ͑իӡիüۡ rü wena táxarü Nanatüca۳x na nataeguxüۡ. Rü nüxüۡ nacua۳x ga Nanatü rü naxme۳xgu na naxüãxüۡ ga guxüۡma ga pora. Rü yemaca۳x ga yema chütaxüۡgu ga yexguma mechawa ítachibüeyane, rü inachi ga Ngechuchu. Rü ínacu۳xuchi ga norü gáuxüۡchiru, rü wüxi ga tuayamaã nügü nigoye. 5ॸRü ñu۳իӡËȍɗ yauxme۳xüۡpáxüۡgu dexáta naba, rü toxüۡ niyauxgücutü. Rü guma tuaya ga namaã yagoyecümaã toxüۡ ínapigücutü. 6ॸRü ֆľիǣӕ̲æȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕիüۡ nayauxcutüchaüۡgu rü ñanagürü ga Pedru: —Pa Corix, ¿ñuxãcü tá i cuma i choxüۡ cuyauxcutüxüۡ? —ñanagürü. 7ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ñu۳xma rü tama nüxüۡ cucua۳x i tü۳xcüüۡ na chanaxüxüۡ i ñaã, natürü yixcama rü tá nüxüۡ cucua۳x —ñanagürü. 8ॸNatürü ga Pedru rü ñanagürü: —Choma rü ҡ%ӡҡ̲chanaxwa۳xe na choxüۡ cuyauxcutüxüۡ —ñanagürü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕիǣӕ̲ҡ̲Ëӕիüۡ chayauxcutügu, фӥҡ%ӡҡ̲ËȍΎիфӥ нӕɗիɥ—ñanagürü. 9ॸRü yexguma ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ13

266

æȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕфӥ͖͑ǣӥфӥ͑ӥիüۡ: —Pa Corix, ¡Tama choxüۡ cuyauxcutüxicatama! Natürü chanaxwa۳xe i choxüۡ cuyauxme۳x rü choxüۡ cuyauxeru ta —ñanagürü. 10ॸNatürü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Texé ya ngexwacax aiyaxe rü tanaxwa۳xe i tümacutüxicatama tayaxu, erü guxüۡwama tangemata. Rü pema rü marü pingematagü, natürü tama guxãma aixcüma tingemata —ñanagürü. 11ॸRü Ngechuchu nüxüۡ nacua۳x na texé tá bexma cúãcü ínaxuaxüۡxüۡ, rü yemaca۳x ñanagürü nüxüۡ: —Natürü tama guxãma aixcüma tingemata —ñaxüۡ. 12ॸRü yexguma toxüۡ yayauxgücutüguwena, rü Ngechuchu wena nicu۳xcuchi ga norü gáuxüۡchiru. Rü wenaxãrü mechawa narüto. Rü ñanagürü toxüۡ: —¿Nüxüۡ pecuáxüۡ ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍիӥիüۡ? 13ॸ—Pema rü: ٘Ьͮǣәľիŕŕфӕüۡٚфӥ٘Ь æΎфɗիٚ, ñaperügü choxüۡ. Rü marü name ɗ͑ǣŕ̲͖Йľфӥǣӥ, erü aixcümaxüۡchi ͑ǣŕ̲Ëȍɗիɥ. 14ॸ—æȍΎ̲ɗͮǣәľիŕŕфӕüۡ фӥЙľфӥæΎфɗ͑Ëȍɗɥիüۡ rü pexüۡ chiyauxgücutü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i pema rü penaxwa۳xe na pegü íperüxíragüxüۡ rü ͑ǣŕ̲Йľիüۡ na chiyauxgücutüxüۡrüüۡ peyayauxgücutü i wüxichigü i pemücügü. 15ॸ—Choma rü pexüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕ͖͑ӕի%Ëӥҡ͑Йľ͑իӥիüۡ. Rü ñu۳xma rü chanaxwa۳xe i pema rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ pegü íperüxíragü. 16ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü taxuüۡma i wüxi i coriarü duüۡxüۡ rü norü corixüۡ narüyexera. Rü taxuüۡma i wüxi i duüۡxüۡ i norü ãŕ۳xgacü muxüۡ, rü norü ãŕ۳xgacü i namuxüۡxüۡ narüyexera. 17ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ pecua۳xgu i chorü ore rü

penaxü۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, фӥɗիËӥ̲ҡЙľҡ%ŕǣӥ. 18ॸ—Ѡӥҡ̲ǣӕի%̲ɗЙľËȍɗǣ͑ɗիɥɗ chidexaxüۡ. Erü choma rü tüxüۡ chacua۳x фӥҡľիŃǣӥҡɗիɥֆֆɞիľ̲ҡӥիüۡ chidexechíxe. Natürü Tupana ͑ֆ͑ǣӕիŕŕËȍüۡ i norü ore i ümatüxüۡ i ñaxüۡ: “Texé ya chomaã chibüxe rü chorü uwanüxüۡ ҡҡɗիɥٚ, ñaxüۡ. ѠӥЙիҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ nangupetüxüۡ. 19ॸ—Natürü naxüۡpa na nangupetüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲, rü pemaã nüxüۡ chixu na choxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x i ͑ǣŕիǣӕ̲͑͑ǣӕЙľҡӥիǣӕ. 20ॸ—Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü texé ya tüxüۡ ‫ ڟ‬a tüxüۡ yaxúxe ya yíxema choma ngŕm Ëȍ̲ӕիŕ, rü choxüۡ ͑ɗիɥɗҡֆիӕիüۡ. Rü texé ya choxüۡ yaxúxe, rü Chaunatü ga núma choxüۡ mucüxüۡ ͑ɗիɥɗҡֆիӕիüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. Ngechuchu nüxüۡ nixu ga Yuda rü tá bexma cúãcü na ínaxuaxüۡãxüۡ (Mt 26.20-25; Mr 14.17-21; Lc 22.21-23) 21ॸRü yexguma yema ñaxguwena ga Ngechuchu rü poraãcü ngechaüۡ nüxüۡ‫ڟ‬ nangu۳x, rü meãma tomaã nanango۳իŕŕ, rü ñanagürü toxüۡ: —Aixcüma pemaã nüxüۡ ËȍɗիӕфӥՓӥիɗľɗЙľҡ͑ӥՓҡ͑ɗիɥ i bexma cúãcü choxüۡ ítaxuaxüۡxüۡ —ñanagürü. 22ॸRü yexguma ga toma ga norü ngúexüۡgü rü wüxichigü togü tadawenü, rü tama nüxüۡ tacua۳xgü ga texéchiga na yema ñaxüۡ. 23ॸRü chomatama ga Ngechuchuarü ngúexüۡ ga poraãcü choxüۡ nangechaüۡիŕфӥ Ngechuchucüwawa charüto ga yema mechawa. 24ॸѠӥæȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕфӥ bexma choxüۡ naxuneta ga na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ13

267

Ngechuchuna chac۳axüۡca۳x ga texéchiga ͑ֆɗɥիüۡ ga yema. 25ॸRü yexguma ga choma rü yexeraãcü Ngechuchuna chim۳ axcuchi rü nüxna chaca, rü ñacharügü: —Pa Corix, ‫ع‬ҡľիŃҡҡɗիɥֆ yíxema? —ñacharügü. 26ॸRü Ngechuchu choxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Wüxi i Й%ӡ%фӥ¡ӥËӕիüۡ tá íchacúe, rü yíxema ҡӥի͑Ëȍ͑ի%իŕ, фӥֆɞիľ̲ҡɗիɥ —ñanagürü. Rü yexguma ínanacúe ga ՓӥիɗǣЙ%ӡ%фӥ¡ӥËӕիüۡ rü Yuda ga ʊËфɗәҡľǣæȍɗ̲ӡ͑͑ľ͑͑͑ի%. 27ॸRü yexgumatama Yuda nayauxgu ga ֆľ̲Й%ӡ%фӥ¡ӥËӕիüۡ rü n۳g۳oxo ga Chataná rü Yudagu naxücu. Rü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Ѡӥ͑ǣŕ̲ËӕիӥիËȍüۡxüۡ, ¡rü paxa naxü! —ñanagürü. 28ॸNatürü taxúema ga toma ga mechawa chibüexe nüxüۡ tacua۳xgü ga ҧËӥËȍɗǣ͑ֆɗɥիüۡ ga yema ñaxüۡ ga Ngechuchu. 29ॸRü nüma ǣ֤ӕĀфӥĀɥŕфӕËȍɗüۡãrü dauruüۡ ͑ɗիɥ. Rü yemaca۳x ñuxre ga toma nüxüۡ tacua۳xgügu rü Ngechuchu taxewa nanamu, na ҧacüca۳x yataxexüۡca۳x naxca۳x ga peta, rü e۳xna duüۡxüۡgü ga ͑ǣľфӥĀɥŕфӕãx‫ ڟ‬üۡ͑͑ǣɥիüۡ na naxãxüۡca۳x ǣĀɥŕфӕ. 30ॸRü yexguma Yuda nayauxgu ǣֆľ̲Й%ӡ, фӥɞ͑իӡիӡǣֆľ̲ ucapuwa. Rü marü nachüta ga yexgumax. Ngechuchu norü ngúexüۡgümaã nüxüۡ nixu ga yexwacaxüۡxüۡ ga norü mu 31ॸѠӥֆľիǣӕ̲֤ӕĀɞիӡիǣӕՓľ͑,

rü Ngechuchu rü ñanagürü: —Rü ñu۳xma rü tá aixcüma nango۳x na ñuxãcü naporaxüۡ ya Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥ. Ѡӥֆɗ̲Փҡ͑ɗիɥɗnango۳իŕŕ%իüۡ ya Tupana i norü pora. 32ॸ—Rü

͑ǣŕիǣӕ̲ֆɗ̲ҽӕЙ͑ͮ͑ľ nango۳xŕŕ۳xgu i Tupanaãrü pora, rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta ya Tupana rü nanango۳իŕŕɗͮ͑ľ%фӥЙΎф. Rü paxa tá ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲. 33ॸ—Pa Chauxacüã۳xgüx, ҡ%ӡҡ̲̲ӕիüۡ i ngunexüۡ petanüwa Ëȍ͑ǣŕի̲. Rü pema rü tá chauxca۳x pedaugü, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲ ‫ ڟ‬a ɞËȍիӡիüۡwa rü taxucürüwama ngŕm Йľիɥ. Ѡӥ͖%ҡ̲Ύфľ͑ɗիɥǣ̲фӥ Yudíugüarü ãŕ۳xgacügümaã nüxüۡ chixuxüۡ, rü ñu۳xma rü pemaã rü ta nüxüۡ chixuxüۡ. 34ॸ—Rü pemaã nüxüۡ chixu i wüxi i ngexwacaxüۡxüۡ i mu. Ѡӥ͑ǣŕ̲ pexüۡ chamuxüۡ ͑ɗիɥɗЙľ̲ӥËӥǣӥիüۡ na pengechaüۡxüۡ i wüxichigü. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ choma pexüۡ changechaüۡxüۡrüüۡ, rü chanaxwa۳xe i wüxichigü i pema rü pemücügüxüۡ pengechaüۡgü. 35ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ՓӥիɗËȍɗǣӥЙľ̲ӥËӥǣӥիüۡ pengechaüۡgu, rü guxüۡma i duüۡxüۡgü tá nüxüۡ nicua۳xãchitanü na chorü ngúexüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ —ñanagürü. Ngechuchu nüxüۡ nixu na Pedru rü ҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ na nacua۳xnetaxüۡ (Mt 26.31-35; Mr 14.27-31; Lc 22.31-34) 36ॸѠӥæȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕфӥ

Ngechuchuna naca, rü ñanagürü: —Pa æΎфɗի‫͑ع‬ǣľիҡҡËӕիӡ? —ñanagürü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: ‫ ڟ‬ɞËȍիӡիüۡwa rü taxucürüwa —Ngŕ̲ ËȍΎՓľËӕфӥիӡɗ͖u۳xmax. Natürü ֆɗիË̲фӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡËȍΎՓľËӕфӥիӡ —ñanagürü. 37ॸRü yexguma ga Pedru rü ñanagürü: —Pa Corix, ¿tü۳xcüüۡ ҡիӕËӥфӥՓËӕՓľËȍфӥիӡɗ͖u۳xmax? Erü marü íchamemare na cuxca۳x na chayuxüۡ —ñanagürü. 38ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —¿Aixcüma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ13ٍॷ14

268

ֆɗɥիüۡ i marü ícumemarexüۡ na chauxca۳x cuyuxüۡ? Aixcüma cumaã nüxüۡ chixu rü ҡ%ӡҡҡ̲ֆËիǣӕֆΎҡ, rü tomaŕ۳pü۳xcüna tá nüxüۡ quixu na tama choxüۡ cucuáxüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. Ngechuchu rü nama i Nanatüxüۡtawa nadaxüۡ ͑ɗիɥ 1ॸ—‫ؽ‬ҽ%իӢɗpenaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕǣӥիüۡ i pemax! ¡Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥфӥ choxüۡ‫ ڟ‬фӥҡЙľֆիΥǣӥ! 2ॸ—ChaunatüxüۡҡՓ͑͑ǣŕի̲ɗ ̲ӕիӡËȍɗիüۡma i nachicagü. ͮǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ natau۳xguma, фӥҡ%ӡËȍɗ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixu na pexca۳իËȍֆ̲ľիŕŕիücۡ a۳x i ‫ ڟ‬a pechicagü. 3ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲̲фӥ͑ǣŕm ËȍիӡիǣӕфӥՓӥիɗɗЙľËȍɗËËȍ̲ľիŕŕիǣӕ, фӥՓľ͑ҡիфӥ͑ә̲Ëȍիӡ. Rü pexüۡ tá Ëȍֆǣǣӥ͑͑ǣŕ̲͑ËȍɗËɗ ËȍΎ̲ҡҡ̲͑ՓËȍ͑ǣŕի̲իüۡwa na Йľ͑ǣŕի̲ǣӥիücۡ a۳x i pemax. 4ॸ—Rü pema rü nüxüۡ pecua۳ի͑͑ǣľիҡҡ͑Ëȍիӡիüۡ, ‫ ڟ‬a rü marü nüxüۡ pecua۳x i nama i ngŕm nadaxüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. 5ॸRü Tumachi rü ñanagürü: —Pa Corix, tama nüxüۡ tacua۳ի͑͑ǣľիҡ͑Ëӕիӡիüۡ. ¿Rü ñuxãcü tá i nüxüۡ tacuáxüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲͑? —ñanagürü. 6ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲̲͑ i Chaunatüxüۡtawa nadaxüۡ Ëȍɗɥիüۡ. Rü ɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgüxüۡ Ëȍ̲իŕիŕŕիüۡ. ѠӥËȍӕǣǣӕիɗËҡ̲͑ɗիɥ i Chaunatüxüۡtawa nangugüxüۡ i duüۡxüۡgü.

14

7ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗЙľ̲фӥɗիËӥ̲

meã choxüۡ pecua۳xgügu, rü Chaunatüxüۡ rü chi ta pecua۳xgü. Rü ñu۳xmaüۡËӥӥ͑ɗիɥɗ Chaunatüxüۡ pecuáxüۡ, erü marü nüxüۡ pedaugüecha —ñanagürü.

8ॸRü

yexguma

ga Piripi rü ñanagürü: —Pa Corix, ¡Toxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕֆæӕ͑ҡӥ! Rü ͑ǣŕիɥËҡ̲ɗtanaxwa۳xegüxüۡ —ñanagürü. 9ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pa Piripix, ¿ñuxre ya ҡӕ͑ľËӥ̲фӥЙľҡ͑ӥՓËȍ͑ǣŕի̲фӥ ñu۳xma rü ta tama choxüۡ cucua۳xégaxüۡ? Yíxema choxüۡ dauxe rü Chaunatüxüۡ rü ta tadau. ¿Rü tü۳xcüüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡ cunaxwa۳xexüۡ i pexüۡ nüxüۡ ͑ËȍĀӕիŕŕիüۡ ya Chaunatü? 10ॸ—¿Tama e۳ի͑ËӕֆիΥ͑ choma rü Chaunatümaã rü wüxitama ҡɗիɥǣӥիüۡ? Rü guxüۡma i ore i pemaã nüxüۡ chixuxüۡ rü tama chauechama nüxüۡ chixu. Erü yima Chaunatü ya wüxiwa chomaã ͑ǣŕի̲Ëӥ, фӥֆɗ̲͑ɗիɥֆ͑իӥËӥɗ guxüۡma i noxrütama puracü. 11ॸ—Chanaxwa۳xe i choxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥ͑ choma rü Chaunatümaã wüxitama ҡɗիɥǣӥիüۡ. ͮҡӥфӥՓΎΎҡ̲͑ǣŕ̲ ЙɗիΥǣӥǣӕфӥchanaxwa۳xe na choxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡ naxca۳իɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡgü i taxüۡ i Tupanaãrü poramaã chaxüxüۡ. 12ॸ—Aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü yíxema choxü‫ ۡڟ‬ֆիΦիŕфӥҡҡ͑իӥɗǣӕիüۡma i choma chaxüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Ëȍիӥիüۡãrü yexera tá taxü, erü choma rü tá ChaunatüxüۡҡՓËȍիӡ. 13ॸ—Rü guxüۡma i ҧacü i chauégagu Tupanaxüۡtawa naxca۳x ípec۳axüۡ rü tá pexna chanaxã. Rü ͑ǣŕ̲%ËӥҡËȍ͑իӥ͑Ëȍӕǣǣӕ nangóxücۡ a۳x i Chaunatüarü pora. 14ॸ—Rü choma tá chanaxü i guxüۡma i ҧacü i chauégagu choxna naxca۳x pec۳axüۡ. Ngechuchu rü norü ngúexüۡgümaã inaxuneta na naxca۳x tá núma namuãxüۡ ɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ 15ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗիËӥ̲ËȍΎիüۡ

pengechaüۡgu, фӥ͑ǣҡЙľիɥ͑ӥŕɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ14

269

chorü mugü. 16ॸ—Rü choma tá Chaunatüna naxca۳x chaca na núma pexca۳x namuãxüۡca۳x i to i perü ngüۡիŕŕфӕüۡ ɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ, na guxüۡǣӕҡ̲Йľҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x. Ѡӥ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗpexca۳x nango۳իŕŕ%իüۡ i ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 17ॸ—Rü ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü rü taxucürüwama nanayauxgü, erü tama nüxüۡ nadaugü rü tama nüxüۡ nacua۳xgü. Natürü i pema rü marü nüxüۡ pecua۳x, erü nüma rü Йľҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲. Rü guxüۡgutáma pemaã inarüxã۳ӡ۳x. 18ॸ—Ѡӥҡ%ӡҡ̲ núma pexüۡ chawogümare i chomax, erü wena táxarü pexca۳x chataegu, na Йľҡ͑ӥՓËȍ͑ǣŕի̲իüۡca۳x. 19ॸ—Rü Йիҡ͑ɗիɥ͑ҡ%ӡҡ̲ËȍΎիüۡ nadaugüxüۡ i ñoma i naãnecü۳ۡãx۳ i duüۡxüۡgü. Natürü i pema rü tá choxüۡ pedaugü. ѠӥҡЙľ̲իŕ, erü choma rü chamaxüۡ. 20ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ֆӕՓ ícharüdaxgu rü wena chamaüۡxgu, rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ӥիüۡ picua۳xãchitanü na choma rü Chaunatümaã wüxitama ҡɗիɥǣӥիüۡ. Rü tá nüxüۡ pecua۳x na pema rü ËȍΎ̲͑Փӥիɗҡ̲ɗիɥǣӥիüۡ. 21ॸ—Yíxema texé ya nüxüۡ cuáxe rü naga ɥ͑ӥիŕɗËȍΎфӥ̲ӕǣӥ, rü tanango۳իŕŕ͑ aixcüma choxüۡ tangechaüۡxüۡ. Rü Chaunatü tá tüxüۡ nangechaüۡ ya yíxema choxüۡ ngechaüۡիŕ, rü choma rü tá ta tüxüۡ changechaüۡ. Rü tüxüۡ tá chaugü chawe۳x —ñanagürü ga Ngechuchu. 22ॸRü nayexma ga to ga Ngechuchuarü ngúexüۡ ga Yudagu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ ta. Rü yema rü ñanagürü: —Pa Corix, ¿tü۳xcüüۡ toxüۡ cugü cuwe۳x, rü tama ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgüxüۡ cugü cuwe۳x? —ñanagürü. 23ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Yíxema choxüۡ ngechaüۡիŕ

фӥ͑ǣҡիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗҡӥ̲̲% nüxüۡ chixuxüۡ. Rü Chaunatü tá tüxüۡ nangechaüۡ. Rü choma rü Chaunatümaã wüxigu tümaxüۡҡՓҡҡ͑ǣŕի̲ǣӥ. 24ॸ—Yíxema tama choxüۡ ngechaüۡիŕфӥ ҡ̲͑ǣҡիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ËȍΎфӥΎфľ. Rü ͑ǣŕ̲ΎфľɗËȍӕիüۡtawa nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ фӥҡ̲ËȍΎфӥΎфľ͑ɗիɥ, natürü guma Chaunatü ga núma choxüۡ ̲ӕËӥфӥΎфľ͑ɗիɥ. 25ॸ—Ñoma rü ta Йľҡ͑ӥՓËȍ͑ǣŕի̲фӥЙľ̲%͑ӥիüۡ chixu i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗpexca۳x choxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ. 26ॸ—Natürü Chaunatü фӥҡËȍӕŃǣǣӕ͑ә̲̲͑͑ӕɗͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ na pexüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x. Rü ͑ӥ̲ɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tá pexüۡ ͑͑ǣәľիŕŕɗǣӕիüۡma, rü tá nüxna pexüۡ nacua۳ի%Ëȍɗիŕŕɗǣӕիüۡma i ore ga pemaã nüxüۡ chixuxüۡ. 27ॸ—Rü ñu۳xma na pexna ɞËȍɗիӡիüۡ, фӥЙľի͑Ëȍ͑ի%ɗҡ%ŕ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ҡ%ŕɗЙľի͑Ëȍի%իüۡ, rü tama ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ pexna ãxüۡ i ҡ%ŕфüüۡ ͑ɗիɥ. Rü tama chanaxwa۳xe i penaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕǣӥфӥЙľ̲ӕüۡŕ. 28ॸ—Marü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕ͑Йľի͑ҡɞËȍɗիӡիüۡ rü wena táxarü pexca۳x chataeguxüۡ na Йľ̲%Ëȍ͑ǣŕի̲իüۡca۳x. Rü choxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣֆľիǣӕ̲ֆľ̲͖Ëȍիǣӕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗիËӥ̲ËȍΎիüۡ pengechaüۡǣӕфӥҡЙľҡ%ŕǣӥľǣ͑ӥիüۡ pecua۳xgu na Chaunatüca۳x chataeguxüۡ, ľфӥæȍӕ͑ҡӥфӥËȍΎфӥֆľիľф͑ɗիɥ. 29ॸ—Rü naxüۡpa na nangupetüxüۡ i ͑ǣŕ̲, rü pemaã nüxüۡ chixu na choxü‫ۡڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ nangupetügu. 30ॸ—ͅфӥҡ%ӡҡ̲ poraãcü pemaã chidexa, erü marü ínangu i Chataná i ñoma i naãneãrü ãŕ۳իǣËӥɗիɥիüۡ. Natürü nüma rü taxuwama choxüۡ narüyexera.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ14ٍॷ15

270

31ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ҡËȍΎիüۡ

ngupetüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥ͑ǣӕիüۡma i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü nüxüۡ nacuáxüۡca۳x na choma rü Chaunatüxüۡ na changechaüۡxüۡ, rü chanaxüxüۡ i ͑ǣŕ̲͑ӥ̲ËȍΎիüۡ namuxüۡ. ¡Rü ipechigü, фӥ͑ǣɥի%ɞҡɗիɥ! —ñanagürü ga Ngechuchu. Wüxi i ori ۳x i ubanerüüۡ ͑ɗիɥֆͮǣľËȍӕËȍӕ

15

1ॸRü

ñanagürü ga Ngechuchu: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗ͖Ύ̲Փӥիɗɗ ubanerüüۡ Ëȍɗɥիüۡ ľфӥËȍΎՓ͑͑ǣŕի̲ɗ pora na pexüۡ ËȍЙΎфľիŕŕիüۡca۳x. Rü æȍӕ͑ҡӥ͑ɗիɥֆ͑ӥի͑ĀӕËӥɗ͑ǣŕ̲ uba. 2ॸ—Rü chorü duüۡxüۡǣӥфӥ͑ǣŕ̲ ubachacüügürüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ ubachacüü i tama oxüۡ, rü norü dauruüۡ

rü nayadae. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑ËȍËӥӥɗ oxüۡ, фӥ̲ľ%̲͑͑ľիŕŕҡ͑ӥ͑ yexeraãcü poraãcü naxoxüۡca۳x. 3ॸ—Pema rü marü pime, ֆľфӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕǣ yema ore ga pexüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕիüۡ. 4ॸ—Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma chowa peyaxӡ۳xgü, ͑ǣŕ̲͑ËȍΎ̲фӥЙľՓ ËȍֆիӢիüۡrüüۡ. Erü wüxi i ubachacüü rü ҡ̲͑ӥիɥË͑իΎ, ega tama nanewa yaxӡ۳xgux. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i pema rü taxuacüma chauxca۳իЙľ̲իŕ, ega tama chowa peyaxӡ۳xgüechagu. 5ॸ—æȍΎ̲͑ɗիɥɗӕ¡͑ľ, rü pema i nachacüügü. Rü yíxema chowa ֆիӢŕËȍիľфӥËȍΎ̲ɗҡӥ̲Փ, rü aixcüma tá chauxca۳x tamaxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲%ËӥՓӥիɗɗӕ¡ËȍËӥӥɗΎիüۡrüüۡ tá ҡɗիɥ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲ËȍΎՓ peyaxӡ۳xgüechagu, rü taxucürüwama ҧacü pexüe. 6ॸ—Rü texé ya tama chowa ֆիӢŕËȍիľфӥҡɞtata۳xüchi. Rü wüxi i ubachacüü i daexüۡ rü ipaxüۡ rü iguxüۡrüüۡ

ҡҡɗիɥ, фӥ͑ǣŕի̲ҡҡֆфӥիΎ. 7ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍΎՓЙľֆիӡ۳xgüechagu rü taguma nüxüۡ ɗЙľֆфӥ͑ǣӥ̲ŕǣӕɗ͑ǣŕ̲ ore i pexüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕիüۡ, rü marü name i naxca۳x ípeca i ҧacü i penaxwa۳xexüۡ, rü choma rü tá pexna chanaxã. 8ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ɗիËӥ̲̲ľ%chauxca۳x Йľ̲իŕǣӕ, rü Chaunatüxüۡ tá nicua۳xüüۡgü i duüۡxüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ aixcüma chorü ngúexüۡǣӥҡЙɗիɥǣӥ. 9ॸ—Choma rü pexüۡ changechaüۡ ͑ǣŕ̲ na Chaunatü choxüۡ ngechaüۡxüۡrüüۡ. Rü chanaxwa۳xe i aixcüma meã chauga Йľիɥ͑ӥŕŕËȍ, erü choma rü guxüۡguma pexüۡ changechaüۡ. 10ॸ—Choma rü naga Ëȍիɥ͑ӥɗæȍӕ͑ҡӥфӥ̲ӕǣӥфӥ͑ӥ̲ rü guxüۡguma choxüۡ nangechaüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡ͑ɗիɥľǣ͑ǣ Йľիɥ͑ӥŕǣӕɗËȍΎфӥ̲ӕǣӥ, rü guxüۡgutáma pexüۡ changechaüۡŕËȍ. 11ॸ—æȍΎ̲фӥ͑ǣŕ̲%ËӥЙľ̲%͑ӥիüۡ chixu na wüxigu chomaã Йľҡ%ŕǣӥիüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ ɗիËӥ̲Йľҡ%ŕǣӥ. 12ॸ—Rü choma pexüۡ chamu na pemücügüxüۡ pengechaüۡgüxüۡca۳x, ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲͑ pexüۡ changechaüۡxüۡrüüۡ. 13ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ՓӥիɗľɗիËӥ̲ҡӥ̲̲ӥËӥիüۡ ngechaüۡgu, rü nüxüۡ tangechaüۡãma rü nüŕt‫ ڟ‬ama ega woo tümamücüca۳x tayu۳xgu. Rü nataxuma i to i ngechaüۡ i ͑ǣŕ̲%фӥֆľիľф. 14ॸ—Pema rü ËȍΎ̲ӥËӥǣӥЙɗիɥǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍӕǣ Йľիɥ͑ӥŕǣӕ. 15ॸ—Choma rü marü tama chorü duüۡxüۡgümareãcü pexüۡ chaxu. Erü wüxi i coriarü duüۡxüۡmare rü tama nüxüۡ nacua۳իɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥËΎфɗӥիüۡ. Natürü ñu۳xma rü chomücügümaã pexüۡ chaxu, erü pexüۡ nüxüۡ chacua۳իŕŕɗǣӕիüۡma i ore ga Chaunatü chomaã nüxüۡ ixuxüۡ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ15ٍॷ16

271 16ॸ—Pema

rü tama pexira chauxca۳x pedaugü, ͑ҡӥфӥËȍիɗф͑ɗիɥǣpexca۳x chadauxüۡ rü pexüۡ chamuxüۡ na aixcüma chauxca۳իЙľ̲իŕիüۡca۳x rü chauxüۡtawa penagagüxüۡca۳x i muxüۡma i duüۡxüۡgü na guxüۡguma choxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. Rü Chaunatü ya Tupana tá pexna nanaxã i guxüۡma i ҧacü i chauégagu nüxna naxca۳x pec۳axüۡ. 17ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ pexüۡ chamuxüۡ na pemücügüxüۡ pengechaüۡgüxüۡca۳x. Ñoma i naãnecüۡ۳ãx ۳ i duüۡxüۡgü rü Ngechuchuchi rü norü ngúexüۡgüchi naxaie 18ॸ—ͮǣŕիǣӕ̲͖Ύ̲ɗ͑%͑ľËüۡ۳ãx ۳

i duüۡxüۡgü pexchi aiegu, rü ¡nüxna pecua۳xãchie ga chaxira chauxchi na naxaiexüۡ! 19ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͖Ύ̲ɗ naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgürüüۡ Йɗիɥǣӥǣӕ, rü ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü rü chi pexüۡ nangechaüۡǣӥ͑ǣŕ̲ natanüxüۡgüxüۡ na nangechaüۡgüxüۡrüüۡ. ͮҡӥфӥËȍΎ̲͑ɗիɥǣpexca۳x chadauxüۡ natanüwa ga ñoma ga naãnecü۳ۡãx۳ ga duüۡxüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗЙľիËȍɗ naxaiexüۡ, erü marü tama naxrüüۡ Йɗիɥǣӥ. 20ॸ—¡Nüxna

pecua۳xãchie ga pemaã ñachagu: “Taxuüۡma i wüxi i coriarü duüۡxüۡ rü norü corixüۡ ͑фӥֆľիľфٚ, ñachagu! Rü yema na chauxchi na naxaiexüۡ, rü pexchi rü tá ta naxaie. Rü yexguma chi Ëȍӕǣ͑իɥ͑ӥŕǣӕфӥ͖u۳xma rü chi ta Йľǣ͑իɥ͑ӥŕ. 21ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ chaugagu pexchi naxaie i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü erü tama nüxüۡ nacua۳xgü ya Chaunatü ga núma choxüۡ mucü. 22ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗËȍΎ̲ tama namaã chanango۳իŕŕǣӕ͖͑ӕի%Ëӥ

Ëȍɗիфɗ̲͑͑իŕիüۡ, фӥҡ%ӡËȍɗ̲͑ӥիüۡ nacua۳xgü ga pecadu na naxügüxüۡ. Natürü ñu۳xma namaã nüxüۡ na chixuxüۡ ͖͑ӕի%ËӥËȍɗիфɗ̲͑իŕիüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü taxuacüma nüxüۡ nixugü na yangearü pecaduãx‫ ڟ‬üۡ. 23ॸ—Rü guxüۡma i duüۡxüۡgü i chauxchi aiexüۡ rü Chaunatüchi rü ta naxaie. 24ॸ—Rü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüpe۳xewa rü Tupanaãrü poramaã chanaxü i mexüۡgü i taxüۡ i taguma texé ya togue üxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲nape۳xewa chanaxü۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡǣӥфӥҡ%ӡ chima Tupana namaã nanaxuegu na nagagutama yapecaduã۳xgüxüۡ. Natürü na woo marü nüxüۡ nadaugüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ mexüۡgü i taxüۡ i Tupanaãrü poramaã chaxüxüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡËȍӕիËȍɗ naxaieama rü Chaunatüchi rü ta naxaie. 25ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑͑ǣӕЙľҡӥľфӥ ҽӕЙ͑͑ֆ͑ǣӕիŕŕËȍüۡ i norü ore i ümatüxüۡ i ñaxüۡ: “Chauxchi naxaie woo taxuüۡma i chixexüۡ chaxü۳իǣӕٚ, ñaxüۡ. 26ॸ—Natürü choma rü tá Chaunatüégagu pexca۳x núma chanamu i perü ngüۡիŕŕфӕüۡ ɗҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i tá pexüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ i ore i aixcüma ɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗ̲ľ%̲Йľ̲% nüxüۡ yaxuxüۡ i chauchiga. 27ॸ—Rü pema rü tá ta chauchigaxüۡ pixugüe, yerü noxri ichanaxügügu ga duüۡxüۡgümaã nüxüۡ na chixuxüۡ ga chorü ore, rü woetama marü chauxüۡtawa peyexmagü —ñanagürü ga Ngechuchu. 1ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Rü pemaã nüxüۡ chixu i ñaã ore na tama nüxüۡ na perüxoexüۡca۳x na choxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ. 2ॸ—Rü ngutaque۳xepataüۡgüwa tá pexüۡ ínawoxüۡ.

16

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ16

272

Rü aixcüma tá nawa nangu na texé pexüۡ ćaixüۡ фӥҡ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥիüۡ na ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲ľիüۡ Tupanaca۳x taxüxüۡ. 3ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡЙľ̲%̲͑իŕɗ

duüۡxüۡgü, erü taguma nüxüۡ nacua۳xgü ya Chaunatü, rü choxüۡ rü ta tama nacua۳xgü. 4ॸ—Rü pemaã nüxüۡ chixu i ñaã ore i ñu۳xmax, na nüxna pecua۳xãchiexüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ֆɗիËӥф ͑ǣŕ̲%ËӥЙľիüۡ nangupetügu. ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡãrü puracüchiga

—Noxri rü tama pemaã nüxüۡ chixu i ñaã ore, yerü petanügu charüxã۳ӡ۳x. 5ॸ—Natürü i ñu۳ի̲фӥҡЙľի͑ɞËȍɗիӡ͑æȍӕ͑ҡӥǣ núma choxüۡ mucüxüۡtawa na Ëȍ͑ǣŕի̲իücۡ a۳x. Rü pema rü taxúema ËȍΎի͑ЙľË͑͑ǣľիҡҡ͑Ëȍիӡիüۡ. 6ॸ—Natürü poraãcü pengechaüۡgüama erü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. 7ॸ—Natürü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü pexca۳x ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥ͑æȍӕ͑ҡӥca۳x chataeguxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲ ChaunatüxüۡҡՓËȍիӡիǣӕфӥҡ%ӡËȍɗ̲ ͑ә̲͑իӡɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i pexüۡ ‫ ڟ‬a rüngüۡիŕŕիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕm ËȍիӡիǣӕфӥËȍΎ̲ҡ͑ә̲Ëȍ̲͑ӕɗ ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. 8ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ ͑ә̲ӡիǣӕфӥҡǣӕիüۡ i duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͑ yapecaduã۳xgüxüۡ. Rü tá nanango۳իŕŕɗ ͖ӕի%Ëӥ͑ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i Tupanape۳xewa aixcüma mexüۡ. Rü tá duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͑ҽӕЙ͑ҡ napoxcuexüۡ i duüۡxüۡgü naxca۳x i norü pecadugü. 9ॸ—Ѡӥ͑ӥ̲ɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tá duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͑ pecaduã۳xgüxüۡ ֆɗɥիüۡ erü tama choxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥ. 10ॸ—Ѡӥҡ͑͑͑ǣәľիŕŕɗ ͖ӕի%Ëӥ͑ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i

Tupanape۳xewa aixcüma mexüۡ, erü choma rü tá ChaunatüxüۡҡՓËȍիӡ, rü pema rü ҡ%ӡҡ̲̲фӥËȍΎիüۡ pedaugü. 11ॸ—Rü ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tá duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͑ҽӕЙ͑ҡ͑ЙΎիËӕľիüۡ i duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ, erü Tupana rü namaã nanaxuegu na marü napoxcuãxüۡ i Chataná i ñoma i naãnemaã icuáxüۡ. 12ॸ—Choma rü choxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗ̲ӕիüۡma i to i ore i pemaã nüxüۡ chixuxchaüۡchiréxüۡ. Natürü ega ñu۳xma chi pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕիǣӕфӥҡ%ӡËȍɗ̲͑ӥիüۡ pecua۳xgü. 13ॸ—ѠӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü nüxüۡ nixu i ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡիɥËҡ̲. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ә̲͑իӡիǣӕфӥ͑ӥ̲ҡЙľիüۡ ͑͑ǣәľիŕŕɗǣӕիü̲ۡɗΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. Ƅфӥ͑ӥ̲фӥҡ̲͑ӥŕËȍ̲ҡ͑ɗĀľի, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲Ύфľɗæȍӕ͑ҡӥիüۡtawa rü chauxüۡtawa nüxüۡ ͑իɥ͑ӥիüۡxüۡxica tátama nixu. Rü tá pexüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕɗǣӕիüۡma i ҧacü i yixcüra tá ngupetüxüۡ. 14ॸ—Rü nüma rü tá choxüۡ ͑ҡիŕŕ, erü chauxüۡtawa tá nanayaxu i norü ngu۳իŕŕҡľ, rü ñu۳իӡËȍɗҡЙľիüۡ ͑͑ǣәľիŕŕ̲͑%ɗ ͑ǣŕ̲ngu۳իŕŕҡľ. 15ॸ—Guxüۡma i Chaunatüaxü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ фӥËȍΎիфӥҡ͑ɗիɥ. ͮǣŕmaca۳x pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ rü chauxüۡtawa tá nanayaxu i norü ngu۳իŕŕҡľ, rü ñu۳իӡËȍɗЙľիüۡ tá namaã ͑͑ǣәľիŕŕ. 16ॸ—ѠӥЙիҡ%ӡҡ̲ËȍΎիüۡ pedau. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Փľ͑фӥՓľ͑ҡիфӥ choxüۡ pedau erü Chaunatüxüۡtawa tá Ëȍիӡ—ñanagürü ga Ngechuchu. Ngechuchuarü ngúexüۡgüarü ngechaüۡ rü ҡҡ%ŕիüۡ nananguxuchi 17ॸRü

yexguma ñuxre ga toma ga Ngechuchuarü ngúexüۡgü rü togüna tacagü, rü ñatarügügü: —¿ӄacüchiga ͑ɗիɥ͑͑ǣŕ̲͖իüۡ:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ16

273

٘ѠӥЙիҡ%ӡҡ̲ËȍΎիüۡ pedaugü. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Փľ͑фӥՓľ͑ҡիфӥ choxüۡ ЙľĀӕǣӥٚ, ñaxüۡ? ¿Rü ҧacüchiga ҡ͑ɗիɥ͖͑իüۡ: “Choma rü Chaunatüxüۡtawa tá Ëȍիӡٚ, ñaxüۡ? 18ॸ—¿Rü ҧËӥËȍɗǣҡ͑ɗիɥ na ñaxüۡ: ٘ѠӥЙիҡ%ӡҡ̲ËȍΎիüۡ ЙľĀӕǣӥٚ, ñaxüۡ? Rü yixema rü tama nüxüۡ tacua۳xgüéga na ҧacüchigaxüۡ tamaã yaxuxüۡ —ñatarügügü. 19ॸRü Ngechuchu rü nüxüۡ nacua۳xama ga nüxna na tacagüchaüۡxüۡ ga tomax. Rü yemaca۳x ñanagürü toxüۡ: —Choma rü marü pemaã nüxüۡ ËȍɗիӕфӥЙիҡ%ӡҡ̲ choxüۡ pedau, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲Փľ͑фӥ wena táxarü choxüۡ pedau. ‫ع‬Ѡӥ͑ǣŕ̲ dexaca۳xtama i pegüna pecagüxüۡ? 20ॸ—Rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü pema rü tá pexauxe, rü tá pengechaüۡgü. Natürü ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü rü ҡ͑ҡ%ŕǣӥ. Natürü woo pema tá pengechaüۡgü, фӥ͑ǣŕ̲Йľфӥ͑ǣľËȍüۡ фӥҡҡ%ŕիüۡ nananguxuchi. 21ॸ—ͮǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ͑ǣľ íraxacüchaüۡgu rü inaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕ, erü ingu۳xneca. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲̲фӥ ҡ¡ӕիǣӕֆ͑ǣɥфӥΥիËȍ͑, rü nüxüۡ ɗֆфӥ͑ǣӥ̲͖͑ӕի%ËӥЙΎф%Ëӥ͑ǣɥիüۡ‫ڟ‬ na nangu۳xchiréxüۡ i noxrix, erü ҡӥ̲̲%ɗҡ%ŕֆ͑ǣɥфӥΥիËȍ͑. 22ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta pexüۡ nangupetü i pemax, erü ñu۳xma rü penaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Natürü wena táxarü chataegu rü pexüۡ íchayadau. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡЙľիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗ ҡ%ŕɗҡիӕËӥфӥՓ̲ҡľիŃЙľի͑ yaxuxüۡ. 23ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕҡ ɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ na yanguxüۡ i ñaã pemaã nüxüۡ chixuxüۡ, rü taxuca۳xtáma

ҧacüca۳x choxna pecagü erü aixcüma æȍӕ͑ҡӥҡ͑ɗիɥֆЙľի͑͑ի%Ëӥɗ guxüۡma i ҧacü i chauégagu nüxna naxca۳x pec۳axüۡ. 24ॸ—Ñu۳xmarüta i pema rü taxuüۡca۳xma chauégagu ípecagü. ¡Naxca۳իɞЙľËфӥҡЙľ͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲ naxca۳x ípec۳axüۡ! Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥфӥҡ ɗիËӥ̲Йľҡ%ŕǣӥ. Ngechuchu rü marü nüxüۡ narüyexera i guxüۡma i ҧacü i ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡ

rü cua۳xruüۡgügu chayaxuãcüma pemaã nüxüۡ chixu i ore. Natürü nawa tá nangu i ngunexüۡ i marü ҡ%ӡҡ̲͑ǣŕ̲%ËӥЙľ̲%͑ӥիüۡ chixu. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡ͑ΎիҡËӥ̲̲ľ% pemaã chanango۳իŕŕɗæȍӕ͑ҡӥËȍɗǣ. 26-27ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgu i pema rü Chaunatüxüۡtawa tá chauégagu naxca۳x ípeca i ҧacü i penaxwa۳xexüۡ. Rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ choma tá Chaunatüxüۡtawa pexüۡ‫ ڟ‬naxca۳x íchaca, erü nümatama ya Chaunatü rü woetama pexüۡ nangechaüۡ, erü pema rü choxüۡ pengechaüۡ фӥЙľֆիΥǣӥ͑͑իüۡtawa ne Ëȍիӡիüۡ. 28ॸ—ChaunatüxüۡҡՓ͑ľËȍիӡ ͖͑Ύ̲ǣ͑%͑ľՓËȍիӡիüۡca۳x. Rü 25ॸ—Ñu۳xma

ñu۳xma rü tá nüxna chataegu i ñoma i naãne na wenaxãrü Chaunatüxüۡtawa Ëȍիӡիüۡca۳x —ñanagürü. 29ॸRü yexguma ga toma ga norü ngúexüۡgü rü ñatarügügü: —Ñu۳ի̲Փիɗ͑ɗիɥɗ meãxüۡchima tomaã cunango۳իŕŕիüۡ i curü ore i tomaã nüxüۡ quixuxüۡ. Rü tama ҧacügu ixuxüۡãcüma tomaã nüxüۡ quixu. 30ॸ—Rü ñu۳xma rü nüxüۡ tacua۳x na aixcüma guxüۡxüۡma na cucuáxüۡ. Rü ҡիӕËӥ̲ҡľիŃ͖ӕիӡ͖ҡǣӥфӥËӕիüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗҡֆիΥǣӥիüۡ na aixcüma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ16ٍॷ17

274

TupanaxüۡҡՓ͑͑ľËӕիӡիüۡ —ñatarügügü. 31ॸRü Ngechuchu toxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Aixcüma ЙľֆիΥǣӥիüۡ i ñu۳xmax? 32ॸ—Rü nawa tá nangu i ngunexüۡ rü ñu۳ի̲ҡҡ̲͑ɗիɥɗ na pegü pewoonexüۡ. Rü wüxichigü i Йľ̲фӥҡЙľЙҡՓЙľիɥ, rü chaxica tá nuã choxüۡ peta۳x. Natürü tama chaxica tá icharüxã۳ӡ۳x, erü Chaunatü rü chauxüۡҡՓ͑͑ǣŕի̲. 33ॸ—Rü guxüۡma i ñaã ore rü pemaã nüxüۡ chixu na ËȍӕǣǣӕЙľҡ%ŕǣӥիüۡca۳x. Rü ñoma i naãnewa rü tá ngúxüۡ pinge. Natürü ¡peporae! erü choma rü marü nüxüۡ charüyexera i guxüۡma i ҧacü i ñoma i ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡ —ñanagürü. Ngechuchu rü norü ngúexüۡgüca۳ի͑ֆӕ̲ӥիŕ

17

1ॸRü

yema ñaxguwena rü ͮǣľËȍӕËȍӕĀիӡǣӕ͑ĀՓľ͑ӥ, rü ñanagürü: —Pa Chaunatüx, marü nawa nangu i ngunexüۡ na chayuxüۡ. Rü chanaxwa۳xe na duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ cucua۳իŕŕիüۡ na aixcüma choma rü cune Ëȍɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥɗËȍΎ̲фӥҡ nüxüۡ nüxüۡ chacua۳իŕŕ͑Ëӕ̲фӥ ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑͑нӕɗɥիüۡ. 2ॸ—Erü marü guxüۡ i duüۡxüۡgüarü ãŕ۳xgacüxüۡ choxüۡ нӕɗիɥիŕŕ, ͑Ëȍ̲͑իŕիŕŕիüۡca۳x i guxüۡma i duüۡxüۡgü i choxna cumugüxüۡ. 3ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü tá nüxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ ega cuxüۡ nacua۳xgügu na cuxicatama ҽӕЙ͑͑нӕɗɥիüۡ, rü choxüۡ nacua۳xgügu na choma rü Cristu ga núma choxüۡ Ëӕ̲ӕËӥ͑Ëȍɗɥիüۡ. 4ॸ—Choma rü marü cuxüۡ Ëȍҡիŕŕɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓфӥ Ëȍֆ͑ǣӕիŕŕɗǣӕիüۡma i puracü ga nawa choxüۡ cumuxüۡ. 5ॸ—Rü ñu۳xma Pa

Chaunatüx, rü chanaxwa۳xe i cugüxüۡtawa choxüۡ Ëӕ͑ǣŕի̲իŕŕ͑ choxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡca۳x ga yematama pora ga cumaã choxüۡ‫ ڟ‬yexmaxüۡ ga noxri tauta naãne ü۳xgu. 6ॸ—Rü guxema duüۡիŕǣӥֆҡӥիüۡ quidexechixe ga ñoma ga naãnewa na choxna tüxüۡ cumugüxüۡca۳x, rü marü tüxüۡ nüxüۡ chacua۳իŕŕɗҡľիŃ͑нӕɗɥիüۡ i cumax. Rü ՓΎľҡ̲ËӕիфӥǣӥҡɗիɥǣӥфӥËӕ̲͑ɗիɥ ga choxna tüxüۡ cumugüxüۡ. Rü tümagü фӥ̲фӥ͑ǣҡիɥ͑ӥŕɗËӕфӥΎфľ. 7ॸ—Rü ñu۳xma rü marü nüxüۡ tacua۳x rü guxüۡma ɗ͑ǣŕ̲ËȍΎի͑Ëӕի%իüۡ, rü aixcüma cuxüۡҡՓ͑ľ͑իӡ. 8ॸ—Rü choma rü marü tümamaã nüxüۡ chixu ga curü ore ga chomaã nüxüۡ quixuxüۡ. Rü tümagü rü ̲фӥҡֆիΥǣӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. Rü nüxüۡ ticua۳xãchitanü na aixcüma cuxüۡtawa na ͑ľËȍիӡիüۡ i chomax. ѠӥҡֆիΥǣӥǣ cuma núma choxüۡ na cumuxüۡ. 9ॸ—Rü ͑ǣŕmaca۳x cuxna chaca na tüxüۡ na curüngüۡիŕŕիüۡca۳x. Rü tama cuxna chaca na nüxüۡ curüngüۡիŕŕիüۡca۳x i ñoma i naãnecü۳ۡãx۳ i duüۡxüۡgü, natürü cuxna chaca na tüxüۡ curüngüۡիŕŕիüۡca۳x ya guxema choxna tüxüۡ cumugüxe, erü curü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ. 10ॸRü guxãma ya ֆɞիľ̲ËȍΎիфӥǣӥɗիɥǣӥիľфӥËӕիфӥǣӥ ҡɗիɥǣӥ. Ѡӥǣӕի%̲ֆËӕիфӥǣӥɗիɥǣӥիľ фӥËȍΎիфӥǣӥҡɗիɥǣӥ. Rü tümagagu rü duüۡxüۡgü choxüۡ nicua۳xüüۡgü. 11ॸ—Choma фӥ̲фӥҡ%ӡҡ̲͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ Ëȍ͑ǣŕի̲ŕËȍ, natürü i tümagü rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓҡ ҡ͑ǣŕի̲ǣӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕիüۡtawa Ëȍիӡֆ͑ľ. Ьæȍӕ͑ҡӥֆԖӥ͑ľËӥի, rü chanaxwa۳xe na curü pora ga choxna cuxãxüۡmaã tüxna cudauxüۡ ya yíxema choxna tüxüۡ cumugüxe, ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ17

275

ǣӕի%̲Փӥիɗǣӕфӥիɥ͑ӥŕիüۡca۳x, ͑ǣŕ̲ cuma rü choma na wüxigu фӥիɥ͑ӥŕիüۡrüüۡ. 12ॸ—Rü yexguma guxema choxna tüxüۡ cumugüxetanüwa chayexmagu ga ñoma ga naãnewa, rü curü pora ga choxna cuxãxüۡmaã tüxna chadau rü tüxüۡ íchapoxüۡ. Rü taxúema ga guxema choxna tüxüۡ cumugüxe rü itayarütauxe. Rü Yuda ga woetama iyarütaxuxüۡxicatama inayarütaxu na yanguxüۡca۳x i curü ore i ümatüxüۡ. 13ॸ—Rü ñu۳xma rü cuxüۡҡՓҡËȍիӡ. Natürü ñomarüta ñoma i naãnewa Ëȍ͑ǣŕի̲-yane rü nüxüۡ chixu i ñaã curü ore na tümagü rü ta tüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ҡ%ŕɗɗիËӥ̲ ɗիɥիüۡ i choma choxü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ. 14ॸ—Choma rü marü tümamaã nüxüۡ chixu i curü ore. Natürü ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü rü tümachi naxaie, erü tüma rü tama naxrüüۡ ҡɗիɥǣӥ, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i choma rü tama ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ rüüۡ Ëȍɗիɥ. 15ॸ—Tama cuxna tümaca۳x chaca na tüxüۡ na quigagüxüۡca۳x i ñoma i naãnewa. Natürü cuxna chaca na tüxüۡ na ícupoxüۡxüۡca۳x nüxna i n۳g۳oxo i Chataná. 16ॸ—Choma rü tama ñoma i naãnecüۡ۳ãի۳ Ëȍɗիɥ. Rü tümagü rü ta tama ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ ҡɗիɥǣӥ, ľфӥËӕիфӥǣӥҡɗիɥǣӥɗ͖u۳xmax. 17ॸ—æӕфӥΎфľфӥɗիËӥ̲͑ɗիɥ. Rü chanaxwa۳xe i tüxüۡ Ëӕ͑ǣәľիŕŕɗËӕфӥ ore, na aixcüma cupe۳xewa tixüünexüۡca۳x ya yíxema choxna tüxüۡ cumugüxe. 18ॸ—Rü yexgumarüüۡ ga ñoma ga naãnecüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgütanüwa choxüۡ na cumuxüۡrüüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i choma rü ta ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü-tanüwa tüxüۡ chamugü. 19ॸ—Rü tümagagu chaugü ichaxã na tüxüۡ

Ëȍ͑ǣәľիŕŕիüۡca۳x i curü ore i aixcüma ɗիɥիüۡ, na cupe۳xewa tixüünexüۡca۳x ya yíxema choxna tüxüۡ cumugüxe. 20ॸ—Natürü tama yíxema ñu۳xma ֆիΥǣӥxeca۳xicatama cuxna chaca. Natürü cuxna chaca ta tümaca۳x ya ֆɞիľ̲ֆɗիËӥфҡֆիΥǣӥիľ͑ǣǣӕɗ tümaãrü ore ya yíxema ñu۳xma ֆիΥǣӥիľ. 21ॸ—Rü guxãma ya yíxemaca۳x cuxna chaca na aixcüma wüxitama ҡɗիɥǣӥիüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲Ëӕ̲фӥËȍΎ̲ ͑Փӥիɗҡ̲ɗիɥǣӥիüۡrüüۡ, Pa Chaunatüx, rü chanaxwa۳xe i guxãma i tüma rü ta Փӥիɗҡ̲ҡɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͖Ύ̲ɗ naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü, фӥҡ͑ֆիΥǣӥ na cuma núma choxüۡ cumuxüۡ. 22ॸ—Rü choma rü marü tüxna chanaxã i ͑ǣŕ̲ҡ̲ЙΎфɗËӕ̲ËȍΎի͑Ëӕի%իüۡ ͑͑ǣŕ̲%ËӥՓӥիɗҡ̲ҡɗիɥǣӥիüۡca۳x ͑ǣŕ̲Ëӕ̲фӥËȍΎ̲͑Փӥիɗҡ̲ ɗիɥǣӥիüۡrüüۡ. 23ॸ—Rü chanaxwa۳xe na ҡӥ̲ՓËȍ͑ǣŕի̲իüۡ rü cuma i chowa ͑Ëӕ͑ǣŕի̲իüۡ ͑͑ǣŕ̲%ËӥɗիËӥ̲ wüxi-ҡ̲ɗիɥǣӥիüۡ i guxãma i yixema. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľËüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü rü tá nüxüۡ nicua۳xãchitanü na cuma núma choxüۡ cumuxüۡ, rü tá nüxüۡ nicua۳xãchitanü na tüxüۡ cungechaüۡxüۡ ya yíxema choxna tüxüۡ Ëӕ̲ӕǣӥիľ͑ǣŕ̲ na choxüۡ cungechaüۡxüۡrüüۡ. 24ॸ—Pa Chaunatüx, cuma choxna tüxüۡ cumugü. Rü chanaxwa۳xe i chauxüۡtawa ‫ ڟ‬a tá ҡ͑ǣŕի̲ǣӥɗ͑ǣŕm ɞËȍ͑ǣŕի̲իüۡwa, na nüxüۡ tadaugüxüۡca۳x i chorü pora ga choxna cuxãxüۡ. Yerü choxüۡ cungechaüۡ ga yexguma tauta naãne ixügügumama. Chaunatü ya Mecüx, ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü rü tama cuxüۡ nacua۳xgü. Natürü choma rü cuxüۡ

25ॸ—Pa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ17ٍॷ18

276

chacua۳x. Rü yíxema choxna tüxüۡ cumugüxe rü ta marü nüxüۡ tacua۳xgü na cuma núma choxüۡ cumuxüۡ. 26ॸ—Rü marü tüxüۡ nüxüۡ chacua۳իŕŕ͑ҡľիŃ нӕɗɥիüۡ. Rü guxüۡgutáma tüxüۡ nüxüۡ chicua۳իŕŕ%̲Ëȍɗǣӥ͑Ëӕ̲ËȍΎիüۡ cungechaüۡxüۡrüüۡ tügü tangechaüۡgüxüۡca۳x rü choma rü tümaxüۡҡՓ͑Ëȍ͑ǣŕի̲իüۡca۳x —ñanagürü ga Ngechuchu. Ngechuchuxüۡ niyauxgü (Mt 26.47-56; Mr 14.43-50; Lc 22.47-53)

18

1ॸRü

yema ñaxguwena ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥҡΎ̲%ɗ͑իӡ%Ëȍɗ, na Cheduruarü ngatexüۡãrü tocutüwa ҡիɥիüۡca۳x. Rü yéma nayexma ga wüxi ga nanetünecü. Ѡӥֆľ̲Փ͑իӡǣ Ngechuchu tomaã. 2ॸRü Yuda ga yema bexma cúãcü Ngechuchuxüۡ íyaxuaxüۡxüۡ rü nüxüۡ nacua۳x ga yema nachica, yerü Ngechuchu rü muŕ۳xpü۳xcüna yéma tomaã nangutaque۳xexüۡ. 3ॸRü yéma nangu ga Yuda namaã ga ñuxre ga churaragü rü ñuxre ga tupauca ga taxüۡneãrü purichíagü ga yéma namugüxüۡ ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü parichéugü. Rü meãma nixãxne, rü yéma nanangegü ga omügü. 4ॸNatürü ga Ngechuchu rü marü nüxüۡ nacua۳x ga guxüۡma ga ҧacü tá nüxüۡ na ngupetüxüۡ. Rü yemaca۳x naxca۳ի͑ɗիӡ, rü nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Texéca۳ի͑ɗիɥɗ pedaugüxüۡ? —ñanagürü. 5ॸRü nümagü rü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡgü, rü ñanagü-rügü: —Nacharétucüۡ۳ãx۳ i Ngechuchuca۳ի͑ɗիɥɗҡĀӕǣӥիüۡ —ñanagürügü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Choma Ëȍɗիɥ—ñanagürü. Rü Yuda ga bexma

cúãcü ínaxuaxüۡxüۡ rü yema churaragütanüwa nayexma. 6ॸRü yexguma yema ñaxgu ga Ngechuchu: ٘æȍΎ̲Ëȍɗիɥٚ, ñaxgu, rü nügüweama nacaixüۡtanü ga yema churaragü, rü yexma nayayi. 7ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü wena nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Texéca۳ի͑ɗիɥɗ pedaugüxüۡ? —ñanagürü. Rü nümagü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Nacharétucüۡ۳ãx۳ i Ngechuchuca۳ի͑ɗիɥɗ tadaugüxüۡ —ñanagürügü. 8ॸRü Ngechuchu rü wenaxãrü ñanagürü nüxüۡ: —Marü pemaã nüxüۡ chixu rü ËȍΎ̲Ëȍɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲chauxca۳x ЙľĀӕǣӥǣӕфӥ‫ؽ‬ɞЙľֆիɥիŕŕɗ͖%ËȍΎфӥ ngúexüۡgü! —ñanagürü. 9ॸRü yemaãcü nangupetü na yanguxüۡca۳x ga norü ore ga nümatama ga Ngechuchu nüxüۡ yaxuxüۡ ga ñaxgu: “Yíxema Chaunatü choxna tüxüۡ ̲ӕǣӥիľфӥҡիәľҡ̲ɗҡֆфӥҡӕիľٚ, ñaxgu. 10ॸѠӥæȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕфӥ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ iyexma ga wüxi ga cüxchi. Ѡӥ͑ǣɥիüۡ nayaxu ga norü cüxchi rü yemamaã ínanadaechinü ga paigüarü ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡ ga Macugu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü norü tügünechinü ínadae. 11ॸNatürü ga Ngechuchu rü Pedruxüۡ ñanagürü: —‫ͮؽ‬ǣɥիËȍɗիüۡǣӕ͑ǣɥիüۡ ixücuchi i curü cüxchi! ¿Tama e۳xna nüxüۡ cucua۳x na choma rü tá ngúxüۡ chingexüۡ ͑ǣŕ̲ Chaunatü chomaã naxueguxüۡrüüۡ? —ñanagürü. Anápatawa Ngechuchuxüۡ nagagü (Mt 26.57-58; Mr 14.53-54; Lc 22.54) 12ॸRü

yexguma ga churaragüarü ãŕ۳xgacü, namaã ga norü churaragü rü tupaucaarü purichíagü, rü Ngechuchuxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ18

277

niyauxgü. Rü nayana۳ɥ ۳xchacüügü. 13ॸRü noxri rü ãŕ۳xgacü ga Anápatawa nanagagü. Rü Aná rü Caipána۳իҡӥ͑ɗիɥ. Rü guma taunecügu ga Caipá rü Йɗǣӥľфӕ͑ɗիɥ. 14ॸѠӥֆľ̲æɗЙ͑ɗիɥǣ üۡpaacü yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügümaã nüxüۡ ixuxüۡ ga na ̲͑ľ̲ŕիüۡ ga wüxitama ga yatü guxüۡma ga Yudíugüca۳x na yuxüۡ . Pedru rü tama Ngechuchuxüۡ nacua۳xneta (Mt 26.69-70; Mr 14.66-68; Lc 22.55-57) 15ॸѠӥËȍΎ̲фӥæȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕфӥ

ՓӥիɗǣӕͮǣľËȍӕËȍӕՓľҡфӥիɥ. Rü yema paigüarü ãŕ۳xgacü rü choxüۡ nacua۳x. Rü yemaca۳x ga choma rü wüxigu Ngechuchumaã tichocu ga ãŕ۳xgacüpataa۳xtüwa. 16ॸNatürü ga Pedru rü ɥã۳xãrü düxétügutama narüxã۳ӡ۳x. Rü yemaca۳իɞËȍիӡիüۡ ga choma, rü yema ɥã۳xãrü dauruüۡ ga ngecümaã chayarüdexa rü yexguma Pedruxüۡ iyamucuchi. 17ॸRü yexguma ga yema ngecü ga ɥã۳xãrü dauruüۡ, rü Pedruna ica, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¿Tama e۳xna cuma rü ta wüxi i norü ngúexüۡ нӕɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥ i yayauxgüxüۡ? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü Pedru ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Tama ͑ɗիɥ—ñanagürü. 18ॸRü yéma ɥã۳xtüwa rü ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡgü rü purichíagü rü nanaxügü ga wüxi ga üxü, yerü nagáuane. Rü guma üxüxetüarü ngaicamagu nachigü, rü yéma nügü ͑ɗ͑ɥիüۡgü. Rü Pedru rü ta yéma nügü ͑͑ɥիüۡ ͑իŕҡӥՓǣǣӕ̲ӥիӥ.

rü ñanagürü: —¿ӄËӥ͑ɗիɥǣ duüۡxüۡgüxüۡ ̲͑%Ëӕ͑ǣәľիŕŕիüۡ? ¿Rü ҡľիŃǣӥҡɗիɥֆֆɞիľ̲Ëӕфӥ͑ǣәľիüۡgü? —ñanagürü. 20ॸRü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ: —Choma rü guxüۡ ga duüۡxüۡgüpe۳xewa nüxüۡ chixu ga chorü ore. Rü ngutaque۳xepataüۡgüwa rü tupauca ya taxüۡnewa i ngextá guxüۡma i Yudíugü íngutaque۳xegüxüۡwa Ëȍ͑͑ǣәľիŕŕǣĀӕüۡxüۡgü. Rü yemaãcü taxuüۡma ichicu۳x ga chorü ore. 21ॸ—¿Rü tü۳xcüüۡ i choxna cuc۳axüۡ i ñu۳xmax? ƚËӥ, ‫͑ؽ‬ӥի͑͑Ëɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü ga nüxüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ ga chorü ore! Rü nümagü tá cumaã nüxüۡ nixugüe ga ҧacüchigaxüۡ namaã na chixuxüۡ. Erü nümagü rü nüxüۡ nacua۳xgü i guxüۡma ga ҧacü ga namaã nüxüۡ chixuxüۡ —ñanagürü. 22ॸRü yexguma Ngechuchu yema ñaxgu, rü wüxi ga tupauca ga taxüۡneãrü purichía ga naxüۡtagu chixüۡ, rü Ngechuchuchiwegu nidagü. Rü ñanagürü Ngechuchuxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ ͑ǣŕ̲%ËӥËӕ͑͑ǣ%իüۡ ya daa paigüarü ãŕ۳xgacü? —ñanagürü. 23ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҧacü rü chixexüۡxüۡ chixuxgu, ¡rü nüxüۡ ixu na ñuxãcü chixri na chidexaxüۡ! Natürü ega chorü ore rü ɗիËӥ̲ֆɗիɥǣӕ, rü ¿tü۳xcüüۡ i choxüۡ quidagüxüۡ i ñu۳xmax? —ñanagürü. 24ॸRü yexguma ga Aná rü Ngechuchuxüۡ ֆ͑ɥ%Ëӥ̲Йɗǣӥфӥãŕ۳xgacü ga Caipáxüۡtawa nanamu. Pedru rü wenaxãrü tama Ngechuchuxüۡ nacua۳xneta

Paigüarü ãŕ۳xgacü rü Ngechuchuna naca (Mt 26.59-66; Mr 14.55-64; Lc 22.66-71)

(Mt 26.71-75; Mr 14.69-72; Lc 22.58-62)

19ॸRü

25ॸRü

yema paigüarü ãŕ۳xgacü rü inanaxügü ga Ngechuchuna na nac۳axüۡ,

yoxni ga Pedru rü üxüarü ngaicamagu nachiecha, rü yéma nügü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ18

278

͑͑ɥիüۡãma. Rü yema yéma yexmagüxüۡ rü nüxna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Tama e۳xna cuma rü ta norü ngúexüۡ нӕɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗֆֆӕիǣӥիüۡ? —ñanagürügü. Natürü ga Pedru rü tama nügü nixu, rü ñanagürü: —ҽ̲͑ɗիɥ —ñanagürü. 26ॸRü yéma nayexma ga wüxi ga paigüarü ãŕ۳xgacüarü duüۡxüۡ. Rü yema rü Pedru ídaechinüxüۡtanüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü Pedruna naca, rü ñanagürü: —¿Tama e۳ի͑Ëӕ̲ֆɗɥիüۡ ga nanetünecüwa Ngechuchumaã cuxüۡ chadauxüۡ? —ñanagürü. 27ॸRü Pedru rü wenama tama nügü nixu. Rü yexgumatama nica ga ota. Ngechuchu rü Piratupe۳xewa nayexma (Mt 27.1-2, 11-14; Mr 15.1-5; Lc 23.1-5)

yexguma Ngechuchumaã nüxüۡ nachauegu ga nüxna na nacagüxüۡ, rü Caipápatawa ínanagaxüchigü rü Yudéaaneãrü ãŕ۳xgacü ga Dumacüۡ۳ãx۳ patawa nanagagü. Natürü marü ningóonechaüۡ ga yexguma rü yemaca۳x ga yema Yudíugü rü tama guma ãŕ۳xgacüpatagu nachocu, yerü norü mugü nüxüۡ nixu rü taxüۡ ga pecadu ͑ɗիɥ͑Փӥիɗǣġӕ̲Ëüۡ۳ãx۳ patagu na nachocuxüۡ ga yema ngunexüۡgu. Rü yemaãcü tama Tupanape۳xewa nügü nixüxaarü maxüۡãի۳ ŕŕǣӥËȍüۡ, yerü yexguma nügü yaxüxaarü maxüۡãի۳ ŕŕǣӥǣӕ, rü taxucürüwa nanangΥ۳իǣӥǣΥ͑ǣԖЙľҡӥËȍɗǣфӥ petaca۳ի̲͑ľիŕŕիüۡ. 29ॸRü yemaca۳x ga guma ãŕ۳xgacü ga Dumacüۡ۳ãx۳ ga Piratu фӥ͑ЙҡՓɞ͑իӡիӡǣĀӕüۡxüۡgümaã na yadexaxüۡca۳x. Rü ñanagürü nüxüۡ: —¿ӄacüca۳x ípenaxuaxüۡ ya daa yatü? —ñanagürü. 30ॸRü nümagü rü Piratuxüۡ 28ॸRü

nangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —ͮǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲Փӥիɗɗҡիüۡ i chixexüۡ naxü۳xgu, фӥҡ%ӡËȍɗ̲ cuxüۡtawa tanaga —ñanagürügü. 31ॸRü yexguma ga Piratu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ƚËӥЙľфӥãŕ۳xgacügüxüۡtawa penaga, rü perü mugü pemaã nüxüۡ ixuxüۡãcüma penapoxcux! —ñanagürü. Natürü ga yema Yudíugü rü Piratuxüۡ nangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Natürü pema i Dumacüۡ۳ãx۳ gü rü marü toxna penachu۳xu na texéxüۡ tima۳xgüxüۡ tümaãrü chixexüۡca۳x —ñanagürügü. 32ॸRü yemaãcü ningu ga yema ore ga Ngechuchu üۡpaacü nüxüۡ ixuxüۡ ga ñuxãcü tá na nayuxüۡ. 33ॸRü Piratu rü wenaxãrü napatagu naxücu, rü Ngechuchuca۳x nangema. Rü nüxna naca, rü ñanagürü: —‫ع‬æӕ̲ֆɗɥիüۡ i Yudíugüarü Ãŕ۳իǣËӥнӕɗɥիüۡ? —ñanagürü. 34ॸRü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ: —¿Cuechamatama i nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡ ͑͑ǣŕ̲%ËӥËȍΎի͑ cuc۳axüۡ, rü e۳xna togü marü cumaã nüxüۡ ͑ɗիӕ͑͑ǣŕ̲%ËӥËȍΎի͑cuc۳axüۡca۳x? —ñanagürü. 35ॸRü Piratu Ngechuchuxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —¿E۳xna cuma ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥ֤ӕĀɞӕËȍɗɥիüۡ? Rü ͑ǣŕ̲ËӕËȍɗüۡãnecüۡ۳ãx۳ gü rü paigüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥҡ̲͑ɗիɥɗËȍӕիüۡtawa cuxüۡ gagüxüۡ. ¿E۳xna ҧacü rü chixexüۡ cuxü? —ñanagürü. 36ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Choma rü tama ñoma i naãnewa ãŕ۳իǣËӥËȍɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͖Ύ̲ɗ naãnewa ãŕ۳իǣËӥËȍɗիɥǣӕ, rü chorü duüۡxüۡgü rü chi Yudíugüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥ̲%͑ӥǣӥ͑Āɗфӥҡ%ӡËȍɗ̲ choxüۡ ͑ɗֆӕիǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲. Natürü tama ñoma i naãnewa ãŕ۳իǣËӥËȍɗիɥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ18ٍॷ19

279

—ñanagürü. 37ॸRü yexguma ga Piratu rü ñanagürü nüxüۡ: —¿E۳xna to i nachiüۡãneãrü ãŕ۳իǣËӥнӕɗիɥɗËӕ̲ի? —ñanagürü. Rü Ngechuchu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Cumatama marü nüxüۡ quixu na ãŕ۳իǣËӥËȍɗɥիüۡ. Rü yemaca۳x ga choma rü chabu rü ñoma ga ͑%͑ľՓËȍիӡ͑Āӕüۡxüۡgümaã nüxüۡ chayarüxuxüۡca۳իɗΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. Rü guxãma ya texé ya nüxüۡ cuáxchaüۡիŕ ɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, rü choxüۡ‫ڟ‬ ɗҡфӥիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ —ñanagürü. 38ॸRü Piratu rü ñanagürü nüxüۡ: —¿ӄËӥ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ? —ñanagürü. Ngechuchumaã nanaxuegu na yama۳xgüãxüۡ (Mt 27.15-31; Mr 15.6-20; Lc 23.13-25)

Rü yemaãcü Ngechuchuna nacaxguwena ga Piratu, rü wenaxãrü Yudíugümaã nayarüdexa. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Taxuüۡma i chixexüۡxüۡ nawa chadau i ñaã yatü. ¿Rü tü۳xcüüۡ chi inapoxcuxüۡ? 39ॸ—Natürü guxüۡǣӕ̲ľǣԖЙľҡӥËȍɗǣфӥ petawa nanguxgu, фӥЙľËӥ̲͑ɗիɥ͑ choxna naxca۳x na pec۳axüۡ na ɞËȍ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕիücۡ a۳x i wüxi i duüۡxüۡ i poxcuxüۡ. ¿Rü penaxwa۳xexüۡ na pexca۳x ɞËȍ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕիüۡ i ñaã perü ãŕ۳xgacü, Pa Yudíugüx? —ñanagürü. 40ॸRü yexguma ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü, rü tagaãcü aita naxüe, rü ñanagürügü: —Tama tanaxwa۳xe na cuya-ngéxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥ. Ѡӥ´ф¡Փիɗ͑ɗիɥɗtanaxwa۳xexüۡ na cuyangéxüۡ —ñanagürügü. Rü yema ´ф¡фӥՓӥիɗǣ̲ŕҡիüۡ ͑ɗիɥ. 1ॸRü yexguma ga Piratu rü churaragüxüۡ namu na Ngechuchuxüۡ nac۳uaixgüxüۡca۳x. 2ॸRü

19

yema churaragü rü chuchuxüۡwa nanaxügü ga wüxi ga nga۳xcueruüۡ rü ñu۳իӡËȍɗ͑ŕфӕՓnayanga۳xcuchigü. Rü wüxi ga máxüۡ ga naxchiru ga dauxcharaxüۡgu nayacu۳իŕŕǣӥ. 3ॸRü ñu۳իӡËȍɗnaxca۳ի͑իɥ, rü nüxüۡ nacugüeãcüma ñanagürügü nüxüۡ: —¡Namaxüۡ, Pa Yudíugüarü Ãŕ۳xgacüx! —ñanagürügü. Rü nanapechiwegü. 4ॸRü ЬɗфҡӕфӥՓľ͑ի%фӥĀӥիŃҡӥՓ͑իӡ, rü Yudíugüxüۡ ñanagürü: —¡Dücax! ñu۳xma tá nuã pepe۳xewa chanaga na nüxüۡ pecuáxüۡca۳x na taxuüۡma i chixexüۡxüۡ nawa chadauxüۡ —ñanagürü. 5ॸRü ĀӥիŃҡӥՓ͑իӡǣͮǣľËȍӕËȍӕ. Rü namaã nanga۳xcueru ga yema nga۳xcueruüۡ ga chuchuxüۡnaxca۳x. Rü nagu nicu۳x ga yema máxüۡ ga naxchiru ga dauxcharaxüۡ. Rü yex-guma ga Piratu rü Yudíugüxüۡ ñanagürü: —ġ͑ɗիɥֆ yima yatü —ñanagürü. 6ॸNatürü yexguma Ngechuchuxüۡ nadaugügu ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü purichíagü, rü inanaxügüe ga aita na naxüexüۡ. Rü ñanagürügü: —¡Curuchawa yapota! ¡Curuchawa yapota! —ñanagürügü. Rü Piratu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ƚËӥ, peyaga rü pematama curuchawa peyapota! Erü choma rü taxuüۡma i chixexüۡxüۡ nawa chadau —ñanagürü ga Piratu. 7ॸNatürü ga yema Yudíugü rü Piratuxüۡ nangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Toma toxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗҡΎфӥ mu. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡΎфӥ̲ӕҡΎիüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ̲͑͑ľիüۡ na nayuxüۡ i ñaã yatü, yerü nüma rü nüxüۡ nixu ga ҽӕЙ͑ͮ͑ľ͑ֆɗɥիüۡ —ñanagürügü. 8ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ Piratu, rü yexeraãcü namuüۡ. 9ॸRü wena Ngechuchumaã napatagu naxücu. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ19

280

yéma Ngechuchuna nayaca, rü ñanagürü: —¿Ngextácüۡ۳ãի۳ нӕɗիɥɗ cumax? —ñanagürü. Natürü ga Ngechuchu rü tama nanangãxüۡ. 10ॸRü yexguma ga Piratu rü Ngechuchuxüۡ ñanagürü: —¿E۳ի͑͑ǣŕ̲ҡ%ӡҡ̲ choxüۡ cungãxüۡ? ¿Tau e۳xna i nüxüۡ cucuáxüۡ na cho۳xme۳իՓËӕ͑ǣŕի̲իüۡ na curuchawa cuxüۡ chipotaxüۡ rü e۳xna cuxüۡ ͑ɞËȍ͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕիüۡca۳x? —ñanagürü. 11ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —ҽ%ӡËȍɗ̲cuxme۳xwa Ëȍ͑ǣŕի̲, ega tama Tupana naxwa۳xegu. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i cuxna choxüۡ mugüxüۡ rü curü yexera poraãcü napecaduã۳xgü —ñanagürü. 12ॸRü yemawena rü Piratu ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥǣ͖ӕի%ËӥͮǣľËȍӕËȍӕիüۡ na ínanguxuchixŕŕŕg‫ ڟ‬axüۡ. Natürü yema Yudíugü rü poraãcü aita naxüe, rü ñanagürügü: —ͮǣŕիǣӕ̲ҡ ícunanguxuchixŕŕ۳xgu rü tama curü ãŕ۳xgacü ya tacü ya Dumacüۡ۳ãx۳ ya Chécharuxüۡ cungechaüۡ. Ƅфӥ͑ǣľիľфӦիľ ya ãŕ۳xgacü ya tacüxüۡ tügü ingucuchixŕŕի‫ ڟ‬ŕ, rü Dumacüۡ۳ãx۳ ya ãŕ۳xgacü ya tacü ya Chécharuarü uwanü ҡɗիɥ—ñanagürügü. 13ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣЬɗфҡӕ, rü churaragüxüۡ namu ga Ngechuchuxüۡ düxétüwa na nagagüxüۡca۳x. Rü nawa nayarüto ga wüxi ga tochicaüۡ ga taxüۡ ga nutagünaxca۳x ga togawa rü Gabatagu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü yema nachicawa ͑ɗիɥǣЙΎիËӕľիüۡ ga duüۡxüۡgüna nac۳axüۡ ga ãŕ۳xgacü. 14ॸRü wüxi ga ngunexüۡ ͑ҡիӕǣԖЙľҡӥËȍɗǣфӥЙľҡՓ͑ nanguxüۡ ga yexguma, rü marü tocuchiwa nangu. Rü Piratu rü Yudíugüxüۡ ñanagürü: —‫ؽ‬ġ͑ɗիɥֆ

yima perü ãŕ۳xgacü! ñanagürü. 15ॸNatürü ga nümagü rü aita naxüe, rü ñanagürügü: —Tanaxwa۳xe na nayuxüۡ. Rü ¡curuchawa yapota! —ñanagürügü. Rü Piratu nüxna naca rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Ñuxãcü i choma rü ichanamu na curuchawa yapotagüãxüۡca۳x ya perü ãŕ۳xgacü? —ñanagürü. Natürü ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü Piratuxüۡ nangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Yima ãŕ۳xgacü ya tacü ya Chécharu ya ġӕ̲Փ͑ǣŕի̲Ëӥфӥֆɗ̲͑ɗիɥֆҡΎфӥ ãŕ۳xgacü, rü nataxuma i to —ñanagürügü. 16ॸRü yexguma ga Piratu rü yema Yudíugüna Ngechuchuxüۡ namu na curuchawa yapotagüãxüۡca۳x. Rü nümagü rü nayagagü. Curuchawa Ngechuchuxüۡ nipotagü (Mt 27.45-56; Mr 15.33-41; Lc 23.44-49) 17ॸѠӥɞ͑իӡիüۡ

ga Ngechuchu, rü norü ËӕфӕËȍ͑ǣɥիüۡ ininge. Rü yéma nanagagü nawa ga wüxi ga nachica ga “Duüۡիŕŕruchina۳ի%ǣӕٚãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü yema фӥǾΔфǣӕҡ͑ɗիɥǣ͑ŕg‫ ڟ‬a ga togawa. 18ॸRü yéma curuchawa Ngechuchuxüۡ nayarüpotagü. Rü Ngechuchurüüۡ curuchawa nayapotagü ga taxre ga to ga yatügü, rü wüxi ga norü tügünecüwawa rü to ga norü ҧoxwecüwawa. 19ॸRü Piratu rü churaragüxüۡ namu na Ngechuchuarü curuchatape۳xewa na yapocuchigüãxüۡca۳x ga wüxi ga mürapewaxacü ga ãŕg‫ ڟ‬atachinüxüۡ ga ñaxüۡ: “Ngechuchu ya Nacharétucüۡ۳ãx۳ ya Yudíugüarü Ãŕ۳իǣËӥٚ, ñaxüۡ. 20ॸRü muxüۡma ga yema Yudíugü nüxüۡ nadaumatü ga yema namatü ga mürapewaxacügu üxüۡ. Yerü yema

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ19

281

nachica ga Ngechuchuxüۡ curuchawa íyanapotagüxüۡwa, фӥɥ%͑ľ%фӥ ͑ǣɗË̲͑͑ɗիɥ. Rü tomaŕ۳xpü۳x ga nagawa naxümatü ga yema naŕg‫ ڟ‬a ga yema mürapewawa. Rü togawa rü Griégugügawa rü Dumacüۡ۳ãx۳ gügawa naxümatü. 21ॸRü yemaca۳x ga yema Yudíugüarü paigüarü ãŕ۳xgacügü rü Piratuxüۡ ñanagürügü: —Toma rü tama tanaxwa۳xe i cunaxümatü i “Yudíugüarü Ãŕ۳իǣËӥٚ, ñaxüۡ. Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ cunaxümatü rü ñacurügü: “Nügü ixucü na Yudíugüarü Ãŕ۳xgacü ֆɗɥիüۡٚ, ñacurügü. 22ॸNatürü Piratu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —ͮǣŕ̲ chaxümatüxüۡ фӥ̲фӥ͑ǣŕի̲ naxümatü —ñanagürü. 23ॸRü curuchawa marü Ngechuchuxüۡ yapotagüguwena ga churaragü, rü nanade ga Ngechuchuchiru. Rü yema ãgümücü ga churaragü rü nügümaã nayatoye ga naxchiru. Rü nanayauxgü ta ga norü gáuxüۡchiru ga máxüۡ. Natürü taxuwama narünga۳i ۳xte, yerü woetama yemaãcü naxü. 24ॸRü yemaca۳x ga yema churaragü rü nügümaã ñanagürügü: —‫ؽ‬ҽ%ӡҡ̲ nagu tagaugüe! Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ naxca۳իҡ͑իɥ͑ӥca۳xwe۳իľǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ ҡ͖͑ǣӥǣӥɗՓӥիɗɗĀɥŕфӕ͑͑ǣŕ̲Փ nüxüۡ icua۳xgüxüۡca۳x na texéarü tá na ֆɗɥիüۡ —ñanagürügü. Rü yemaãcü ningu ga Tupanaãrü ore ga ümatüxüۡ ga ñaxüۡ: “Nügümaã nayatoye i chauxchiru, rü naxca۳ի͑ǣɥիüۡ tanañanagügü ɗՓӥիɗɗĀɥŕфӕٚ, ñaxüۡ. ѠӥɗիËӥ̲ֆľ̲%Ëӥ͑ɗիɥǣ naxügüãxüۡ ga churaragü. 25ॸRü Ngechuchuarü curuchapünewa iyexma ǣ͑ŕǣͅфɞ, фӥ͑ǣɥŕya۳x, rü María ga Creopá naxma۳x, rü María ga

Magadácü۳ۡãx۳ . 26ॸRü yexguma Ngechuchu ͑ŕիüۡ da۳u۳xgu ga yexma chauxüۡtagu na nachixüۡ, фӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —Pa Mamax, ֆɗ̲͑ɗիɥֆËӕ͑ľ, —ñanagürü. 27ॸRü yemawena, rü ñanagürü choxüۡ: —ͮǣŕ̲ɗֆɗիɥɗËӕľ—ñanagürü. Rü ֆľիǣӕ̲̲̲фӥËȍΎЙҡՓ͑ǣɥիüۡ chayaxu. Rü chauxüۡҡՓɗֆľի̲ŕËȍ. Nayu ga Ngechuchu

Ngechuchu nüxüۡ nacua۳x ga marü na yanguxüۡ ga guxüۡma ga norü puracü ga ñoma ga naãnewa. Rü yema Tupanaãrü ore ga ümatüxüۡ na ֆ͑ǣӕիŕŕիüۡca۳x, rü ñanagürü: —Chiҧawa —ñanagürü. 29ॸRü yéma iyexma ga wüxi ga tüۡxüۡxãcü ga binu ga marü üxchiücümaã ããcuxcü. Rü wüxi ga tüa۳ի̲ӥǣӕ̲¡ɗ͑ӕ̲%͑ɗՓɗիŕŕǣӥ, rü wüxi ga dexnemena۳xãwa nayana۳ɥ ۳x. Rü yemamaã naã۳xgu nanawe۳xgü. 30ॸRü Ngechuchu nayaxaxü ga guma binu ga üxchiücü rü ñanagürü: —Marü ningu i guxüۡma i chorü puracü —ñanagürü. Rü ñu۳իӡËȍɗɗ͑ֆфӥ̲ի%Ëȍɗľфӕ, rü nayu. 28ॸRü

Wüxi ga churara rü wocaxemaã Ngechuchuxüۡ nacanapacütüxüۡ 31ॸNatürü

ga yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü tama nanaxwa۳xegü ga curuchagüwa na nayexmagüxüۡ ga yema naxüۡnegü. Yerü moxüۡãcü rü ngüۡxchigaarü ngunexüۡ ͑ɗիɥ. Rü yema Yudíugüca۳իфӥֆľ̲͑ɗիɥǣǣӕիüۡ ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡãrü yexera ga üünexüۡ, yerü norü peta ga ԖЙľҡӥËȍɗǣфӥӥǣӥ͑ɗիɥ. Rü yemaca۳x Piratuna naxca۳x nacagü na churaragü yéma namugüxüۡca۳x na yapoyeparagüãxüۡca۳x na paxa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ19ٍॷ20

282

nayuexüۡca۳x ga yema curuchawa ipotagüxüۡ, rü paxa na nadeãxüۡca۳x ga curuchawa naxüۡpa ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡ. 32ॸѠӥֆŃ̲͑իɥǣËȍӕффǣӥ rü inanapoeparagü ga yema taxre ga yatügü ga Ngechuchumaã yéma curuchawa ipotagüxüۡ. 33ॸRü Ngechuchuca۳ի͑իɥǣËȍӕффǣӥ, natürü nüxüۡ nadaugü ga marü na nayuxüۡ. Rü yemaca۳x tama nayapoyeparagü. 34ॸNatürü wüxi ga churara rü Ngechuchuxüۡ nacanapacütüxüۡ. Rü yexgumatama ínaya۳xüchi ga nagü rü dexá. 35ॸRü choma i Cuáüۡ rü nüxüۡ chadau i guxüۡma ga ñaã pemaã nüxüۡ chixuxüۡ. Rü ɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͖%ËȍΎфӥΎфľ. Rü chomatama nüxüۡ chacua۳x i aixcüma na ֆɗɥիüۡ, rü pemaã nüxüۡ chixu na pema rü ҡЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x. 36ॸRü yema nangupetü na yanguxüۡca۳x i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ i ñaxüۡ: “Rü taxúnetáma ya naxchina۳xã ͑ɗЙΎֆľǣӥٚ, ñaxüۡ. 37ॸRü toxnamana i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Tá nüxüۡ narüdaunü ya yima nacanapacütüxüۡǣӥ%Ëӥٚ, ñanagürü. Ngechuchuxüۡ inata۳xgü (Mt 27.57-61; Mr 15.42-47; Lc 23.50-56) 38ॸRü nayexma ga wüxi ga yatü ga Arimatéacü۳ۡãx۳ ga Yuchegu ãŕg‫ ڟ‬acü. Rü nüma rü ta Ngechuchuaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥ,

͑ҡӥфӥËә%Ëӥ͑ֆիΥֆľфӥ͑ҡ͑ӥիüۡ ga Yudíugüarü ãŕ۳xgacügüxüۡ namuüۡ. Rü ǣӕ̲͑ɗիɥǣЬɗфҡӕ͑yac۳acü na nayauxãxüۡca۳x ga Ngechuchuxüۡne. Rü Piratu rü: —Ngüۡ, —ñanagürü. Rü

ֆľիǣӕ̲ǣ֤ӕËȍľфӥֆŃ̲͑իӡǣ curuchawa íyapotaxüۡwa, rü curuchawa nayayaxu ga naxüۡne ga Ngechuchu. 39ॸRü yéma nangu ga Nicodému ga üۡpaacü chütacü Ngechuchuxüۡtagu ͑իӡ%͑ľËӥ. Rü yéma nanange ga 30 kilo naguxüۡ ga pumara ga yixichixüۡ na Ngechuchuxüۡ namaã nachaxünegüxüۡca۳x. 40ॸRü yemaãcü ga Yuche rü Nicodému rü curuchawa nanayauxgü ga naxüۡne ga Ngechuchu. Rü naxchiru ga marü pumaracharaxü̲ۡ%͑ֆ͑ɥիЙӥիüۡgü. ֤ľфӥֆľ̲͑ɗիɥǣҡΎËӥ̲ǣҡΎ̲ǣ Yudíugü ga yexguma wüxi ga yueta tüxüۡ itata۳xgügu. 41ॸRü yema nachica ga Ngechuchu curuchawa íipotaxüۡwa nayexma ga wüxi ga nanetünecü. Rü yema nanetünecüwa nayexma ga wüxi ga naxmaxüۡ ga yexwacaxüۡxüۡ ga taguma texéxüۡ nagu nata۳xgüxüۡ. 42ॸRü yema naxmaxüۡgu nayaxücuchigü ga Ngechuchuxüۡne yerü nangaicama, rü paxa tá ningune ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡca۳x. Ínarüda ga Ngechuchu (Mt 28.1-10; Mr 16.1-8; Lc 24.1-12)

yüxüarü pa۳xmamaxüۡchi ga tauta meã yangóonegu, rü María ga Magadácüۡ۳ãx۳ rü Ngechuchuxüۡ íyaxücuchigüxüۡՓɗիӡ. Rü nüxüۡ idau ga guma nuta ga Ngechuchumaxüۡ namaã фӥ͑ǣӡիҡüۡcü, rü marü na ínaxügachixüۡ. 2ॸRü yexgumatama iiñaãchi, rü yema ËȍΎ̲фӥæȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕ̲% ítayexmagüxüۡwa iña. Ѡӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ toxüۡ: —Rü marü nanayauxgü ya Cori ya Ngechuchu i naxmaxüۡwa. Rü tama nüxüۡ tacua۳x na ngexta na naxügüãxüۡ

20

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ20

283

—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 3ॸRü yexguma ga choma rü Pedru rü Ngechuchuxüۡ íyaxücuchigüxüۡՓҡիɥ. 4ॸRü wüxigu itaxüۡãchi ga tomax, natürü ga choma rü poraãcü Pedruarü yexera ichañaãchi. Rü chaxira Ngechuchuxüۡ íyaxücuchixüۡwa changu. 5ॸRü ichayarüm۳ axãchi na nagu chidaucuchixüۡca۳x. Rü nüxüۡ chadau ga ͑իËȍɗфӕǣ̲͑%ֆ͑ɥիЙӥիüۡgüãxüۡ ga yexma na naxüxüۡ. Natürü tama aixepegu chaxücu. 6ॸRü choweama ɞ͑͑ǣӕǣæȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕ. Rü nüma rü yema naxmaxüۡgu naxücu. Rü nüma rü ta nüxüۡ nadau ga yema naxchiru ga ̲͑%ֆ͑ɥիЙӥիüۡchiréxüۡ. 7ॸRü nüxüۡ nadau ta ga naxchiru ga namaã yana۳ɥ ۳իŕфӕǣӥ%իüۡ ga meãma dixcumüxüۡ ga nüxrüguma üxüۡ. Rü tama wüxigu namaã nanu ga yema naxchiru ga ̲͑%ֆ͑ɥիЙӥիüۡgüãxüۡ. 8ॸRü yexguma ga choma ga chaxiraxüchi yéma na changuxüۡ, rü choma rü ta chixücu. Rü nüxüۡ chadau ga guxüۡma, фӥËȍֆիΥǣ Ngechuchu rü marü wena na namaxüۡxüۡ. 9ॸYerü noxri rü tama nüxüۡ tacua۳xgüéga ga yema Tupanaãrü ore ga ümatüxüۡ ga ñaxüۡ: “Cristu rü tá wena namaxüۡٚ, ñaxüۡ. 10ॸRü yexguma ga toma rü tochiüۡca۳x tawoegu. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑ǣɥxca۳x nango۳x ga María ga Magadácü۳ۡãx ۳ (Mt 16.9-11) 11ॸNatürü

ga María rü yexma irüxã۳ӡ۳x ۡ naxütagu ga Ngechuchumaxüۡ. Rü yéma ixaxu. Rü naxauxãcüma iyarüm۳ axãchi, rü nagu iyadaucuchi ga naxmaxüۡ. 12ॸRü nüxüۡ ɗĀӕǣҡիфľǣĀիӡËüãۡ۳ x۳ ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü ga icómüchiruxüۡ. Rü

Ngechuchuxüۡne ixüchiréxüۡwa narütogü, rü wüxi ga Ngechuchueru ixüxüۡwaama rü to ga nacütawaama. 13ॸѠӥֆľ̲ĀիӡËüãۡ۳ x۳ ga duüۡxüۡǣӥфӥ͑ǣɥի͑͑Ëǣӥľ, rü ñanagürügü: —Pa Ngecüx, ¿ҧacüca۳x cuxaxu? —ñanagürügü. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ inangãxüۡ, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Chaxaxu erü nayangegü i naxüۡne ya chorü Cori, rü tama nüxüۡ chacua۳x na ngexta naxügüãxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 14ॸRü yexgumatama yema ͑ǣɥիǣӕ, фӥ͑ǣɥǣӥՓľ̲ɗĀӕ. Rü nüxüۡ ɗĀӕǣͮǣľËȍӕËȍӕǣ͑ǣɥիüۡtawa na nayexmaxüۡ. Natürü tama nüxüۡ icua۳x ga ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ֆɗɥիüۡ ga guma. 15ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑ǣɥի͑͑Ë, rü ñanagürü: —Pa Ngecüx, ¿ҧacüca۳x cuxaxu? ¿Rü texéca۳ի͑ɗիɥɗËӕĀӕիüۡ? —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣɥ̲͑ӥիüۡ nacua۳իǣӕфӥֆľ̲͑ɗիɥǣ yema nanetünecüarü dauruüۡ. Rü yemaca۳x ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Pa Corix, ega cuma cuyangexgu i naxüۡne ya Ngechuchu, rü ¡chomaã nüxüۡ ixu na ngexta na cunaxüxüۡ na choma chayayaxuxücۡ a۳x! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 16ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü ͑ǣɥիüۡ: —Pa Maríax —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣɥ̲ rü naxca۳x idaueguãchi, rü togawa ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Pa Rabunix —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲фӥ٘Ь ͮǣәľիŕŕфӕüۡիٚ, ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. 17ॸRü ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —‫ؽ‬ҽ%իӢɗ choxüۡ нӕɗ͑ǣΥǣӥիüۡ, erü tauta ‫ ڟ‬a ChaunatüxüۡҡՓËȍիӡ! ¡Natürü ngŕm Ëȍӕľ͑ľŕǣӥҡ͑ӥՓ͑իӡфӥ̲͑%͑ӥիüۡ yarüxu na choma rü tá Chaunatü ya chorü Tupana ya Penatü ya perü Tupanaxüۡtawa Ëȍիӡիüۡ! —ñanagürü. 18ॸRü yexguma ga María ga Magadácüãۡ۳ x۳ rü tomaã nüxüۡ iyarüxu ga marü nüxüۡ na nadauxüۡ ga Cori ga Ngechu-chu. Rü ñu۳իӡËȍɗҡΎ̲%͑ӥիüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ20

284

ɗֆիӕǣֆľ̲ΎфľǣͮǣľËȍӕËȍӕ͑ǣɥ̲% nüxüۡ ixuxüۡ. Norü ngúexüۡgüca۳x nango۳x ga Ngechuchu (Mt 28.16-20; Mr 16.14-18; Lc 24.36-49)

yema yüxüarü ngunexüۡãrü chütacü, rü tangutaque۳xegü ga toma ga Ngechuchuarü ngúexüۡgü. Rü togü tarüwãtaüۡgü, yerü yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügüxüۡ tamuüۡŕ. Rü Ngechuchu rü ngürüãchi yéma nango۳x, rü torü ngãxüۡtanügu nachi. Rü toxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕ, rü ñanagürü: —‫ؽ‬Ьľҡ%ŕǣӥ! —ñanagürü. 20ॸRü yema ñaxguwena rü toxüۡ nügü nawéme۳x, rü nügü inawépacütüxüۡ. Rü tomagü ga norü ngúexüۡǣӥфӥҡҡ%ŕǣӥ, yerü nüxüۡ 19ॸRü

tadaugü ga guma torü Cori. 21ॸRü yexguma rü wenaxãrü ñanagürü toxüۡ: —‫ؽ‬Ьľҡ%ŕǣӥ! Rü yema Chaunatü núma choxüۡ na muxüۡrüüۡ ҡҡ̲͑ɗիɥɗЙľիüۡ chamuxüۡ i chomax —ñanagürü. 22ॸRü yexguma rü ҡΎŃҡӥ٘Ëӕľ͖ٚ͑ǣӥфӥǣͮǣľËȍӕËȍӕ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͖͑ǣӥфӥҡΎիüۡ: —¡Penayauxgü i ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ! 23ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ duüۡxüۡgü nüxüۡ rüxoegu i norü pecadugü, rü pema rü pexü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗЙΎф͑ namaã nüxüۡ pixuxüۡ na Tupana marü nüxüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ nangechaüۡxüۡ i norü pecadugü. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Āӕüۡxüۡgü tama nüxüۡ rüxoegu i norü pecadugü, rü pema rü pexüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗЙΎф̲͑͑%͑ӥիüۡ pixuxüۡ ̲͑фӥ͑ǣŕ̲͑ΎфӥЙľËĀӕǣӥՓҡ̲ ͑͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ —ñanagürü ga Ngechuchu. Tumachi nüxüۡ nadau ga Cori ga wena maxüۡcü

totanüxüۡ ga Tumachi ga Wüxigu Buexüۡmaã taxugüxüۡ, rü tama totanüwa nayexma ga yexguma 24ॸNatürü

Ngechuchu toxca۳x ngo۳xgu. 25ॸRü yixcama ga toma rü Tumachimaã nüxüۡ tixugüe, rü ñatarügügü: —Marü nüxüۡ tadau ya tórü Cori ya Ngechuchu —ñatarügügü. Natürü ga Tumachi rü toxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —ͮǣŕիǣӕ̲ҡ̲͑ӥիüۡ chada۳u۳xgu i norü itapuamaxüۡ i naxme۳xwa rü tama nüxüۡ Ëȍɗ͑ǣΥǣӥǣӕɗ͑ǣŕ̲ɗҡЙӕ̲իüۡ фӥ͑ǣŕ̲͑ΎфӥË͑-pacütüxüۡ, rü ҡ%ӡҡ̲ËȍֆիΥɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗËȍΎ̲% nüxüۡ pixuxüۡ —ñanagürü. 26ॸRü 8 ga ngunexüۡguwena rü wenaxãrü tangutaque۳xegü ga toma ga wüxi ga ɥЙҡՓ. Rü totanüwa nayexma ga Tumachi ga yexguma. Rü woo ga na nawãxtaxüۡ ga ɥã۳x, rü ngürüãchi yéma nango۳x ga Ngechuchu, rü torü ngãxüۡtanügu nachi. Rü toxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕ, rü ñanagürü: —‫ؽ‬Ьľҡ%ŕǣӥ! —ñanagürü. 27ॸRü yexguma Tumachixüۡ ñanagürü ga Ngechuchu: —¡Nüxüۡ ɗ͑ǣΥǣӥɗ͖%ËȍΎфӥ itapuamaxüۡ i cho۳xme۳իՓ͑ǣŕի̲իüۡ, rü nüxüۡ nadau ya daa cho۳xme۳x! ¡Rü nuxa chorü canapacütüxüۡǣӕɗ͑ǣΥǣӥ! ¡Rü nüxüۡ фӥիΎ͑ҡ̲ËӕֆիΥիüۡ! ¡Rü ̲ľ%̲ֆիΥɗ͖u۳xmax! —ñanagürü. 28ॸRü yexguma ga Tumachi rü Ngechuchuxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pa Chorü Corix, Ëӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥ ҽӕЙ͑нӕɗɥիüۡ —ñanagürü. 29ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Tumachix, Ëӕ̲ËӕֆիΥɗ͖u۳xma erü choxüۡ cudau. ͮҡӥфӥҡҡ%ŕǣӥֆ yíxema tama choxüۡ daugüãcüma ֆիΥǣӥիľ—ñanagürü. ӄacüca۳x naxümatü i ñaã popera 30ॸRü

Ngechuchu rü tope۳xewa nanaxü ga muxüۡma ga to ga mexüۡgü ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ20ٍॷ21

285

cua۳xruüۡgü i tama ñaã poperagu ümatüxüۡ. 31ॸNatürü guxüۡma i ñaã poperagu ümatüxüۡ, rü naxümatü na ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x na Ngechuchu rü Cristu ֆҽӕЙ͑ͮ͑ľ͑ֆɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ nüxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥǣӕфӥҡЙľիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Ngechuchu rü 7 ga norü ngúexüۡgüca۳x nango۳x

21

1ॸRü

yemawena ga Ngechuchu rü wenaxãrü toxca۳x nango۳x naxtaxa ga Gariréaanacüwa. Rü Tibéria ͑ɗիɥǣҡΎǣ͑ŕg‫ ڟ‬a. Ѡӥ͖%Ëӥ͑ɗիɥǣ toxca۳x nangóxüۡ. 2ॸRü wüxiwa tayexmagü ga choma rü Chaüۡtiágu ga ‫ד‬ľ¡ľĀľӕ͑͑ľǣӥфӥæȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕ, rü Tumachi ga Wüxigu Buexüۡmaã taxugüxüۡ, rü Natanaŕ ‫ ڟ‬ga ǾфɗфŃ͑ľǣӕ͑ľǣɥ%͑ľǣæ͑Ëüۡ۳ãx۳ , rü to ga taxre ga tomücügü ga Ngechuchuarü ngúexüۡgü. 3ॸѠӥæȍɗ̲ӡ ga Pedru rü ñanagürü toxüۡ: —Tá chayapüchae —ñanagürü. Rü yexguma ga toma rü tanangãxüۡgü, rü ñatarügügü nüxüۡ: —ҽΎ̲фӥҡҡËӕՓľҡфӥիɥ —ñatarügügü. ѠӥֆŃ̲ҡիɥ, rü wüxi ga nguegu tichoüۡ. Natürü yema chütaxüۡgu rü taxuüۡma ga choxni tiyauxgü. 4ॸRü yexguma noxri yangóonegu rü Ngechuchu toxca۳x nango۳x ga naxtaxaanacüwa. Natürü ga toma rü tama nüxüۡ tacua۳xgü ga Ngechuchu na ֆɗɥիüۡ. 5ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü toxna naca, rü ñanagürü toxüۡ: —Pa Ngextü۳xücügüx, ¿e۳xna taxuüۡma i choxni piyauxgü? —ñanagürü. Rü toma rü tanangãxüۡgü rü ñatarügügü: —Taxuüۡma —ñatarügügü. 6ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü

toxüۡ: —¡Peweüۡãrü tügünecüwawaama penatáe i perü pücha! rü tá ípenayauxüۡ i choxni —ñanagürü. Rü yémaãma tanatáegü ga torü pücha, rü taxucürüwa ítanatúãchigü, ֆľфӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ ga choxni tiyauxgü. 7ॸRü yexguma ga choma rü Pedruxüۡ ñacharügü: —Yima ͑ɗիɥֆæΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕ—ñacharügü. Rü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣЬľĀфӕ ǣǣӕ̲͑ֆɗɥիüۡ ga Cori, rü nicu۳xcuchi ga naxchiru yerü noxri rü ínacu۳xuchichire۳x. Rü natüchiüwa nayuxu, rü naxãnacüwa naxca۳ի͑Փŕիŕ. 8ॸRü toma ga natanüxüۡ rü nguemaãtama naxãnacüwa taxãgü. Rü yéma tanatúgü ga yema pücha ga choxnimaã ããcuxüۡ yerü 100 metruxicatama nataxu ga na naxãnacüwa na tangugüxüۡ. 9ॸRü yexguma nguewa ítachoüۡgu rü yéma nüxüۡ tadau ga wüxi ga üxü, фӥ͑իŕҡӥǣӕ naxü ga wüxi ga choxni. Rü yéma ͑ֆľի̲ҡǣՓӥիɗǣЙ%ӡ. 10ॸRü Ngechuchu rü ñanagürü toxüۡ: —¡Nuãta Йľ͑ǣľɗ͖ӕիфľɗ͑ǣŕ̲ËȍΎի͑ɗɗ ípeyauxüۡxüۡ! —ñanagürü. 11ॸѠӥæȍɗ̲ӡ ga Pedru rü nguegu nixüe. Rü yema püchamaã naxnücügu ínanatúãchiwetaüۡ ga choxni ga ínayauxüۡxüۡ. Rü 153 ga choxni ga itaxüۡ nayexma nawa ga yema pücha. ѠӥՓΎΎǣ̲͑͑ӕիӡËȍɗիüۡ, rü tama narügáu ga pücha. 12ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü toxüۡ: —‫ͮؽ‬ӕ%ЙľիɥфӥЙľֆËȍɗ¡ӥľ! —ñanagürü. Rü taxúema ga toma rü nüxna tacaxchaüۡ ͑ҡľիŃֆɗɥիüۡ ga nümax, yerü marü nüxüۡ tacua۳իǣӥǣǣӕ̲͑ֆɗɥիüۡ ga Cori ga Ngechuchu. 13ॸRü yexguma ga Ngechuchu rü yéma toxüۡҡՓ͑իӡ. Ѡӥ͑͑ֆիӕǣЙ%ӡфӥՓӥիɗËȍɗǣӥҡΎի͑ nanaxã. Rü yexgumarüüۡ ta ga choxni rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ21

286

toxna nanaxã. 14ॸѠӥֆľ̲͑ɗիɥǣ͑Ύфӥ tomaŕ۳xpü۳xcüna ga toxca۳x na nangóxüۡ ga Ngechuchu ga yuwa ínadaxguwena. Ngechuchu rü Pedrumaã nidexa 15ॸRü

yexguma chibüewa tingugüguwena rü Ngechuchu rü æȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕ͑͑Ë, rü ñanagürü: —Ьæȍɗ̲ӡЬæӕáüۡ Nanex, ¿aixcüma choxüۡ cungechaüۡxüۡ i ñaã cumücügüxüۡ na cungechaüۡxüۡãrü yexera? —ñanagürü. Rü Pedru nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Ngüۡ, Pa Corix, cuma nüxüۡ cucua۳x na cuxüۡ changechaüۡxüۡ —ñanagürü. Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ͮؽ‬Ëȍɗ¡ӥľիŕŕɗËȍΎфӥ duüۡxüۡgü! —ñanagürü. 16ॸRü wenaxãrü Pedruna naca, rü ñanagürü: —Pa æȍɗ̲ӡЬæӕáüۡ Nanex, ¿aixcüma i choxüۡ cungechaüۡxüۡ? —ñanagürü. Rü Pedru nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Ngüۡ, Pa Corix, cuma nüxüۡ cucua۳x na cuxüۡ changechaüۡxüۡ —ñanagürü. Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —ƚËӥ, ¡nüxna nadau i chorü duüۡxüۡgü! —ñanagürü. 17ॸRü norü tomaŕ۳xpü۳xcüna wenama Pedruna naca, rü ñanagürü: —Ьæȍɗ̲ӡЬæӕáüۡ Nanex, ¿aixcümaxüۡËȍɗֆɗɥիüۡ i choxüۡ cungechaüۡxüۡ? —ñanagürü. Rü yexguma ga Pedru rü düxwa nangechaüۡ, yerü norü tomaŕ۳xpü۳xcüna Ngechuchu nüxna naca ngoxi aixcüma nüxüۡ nangechaüۡ. Rü ñanagürü ga Pedru: —Pa Corix, cuma nüxüۡ cucua۳x i guxüۡma. Rü cuma nüxüۡ cucua۳x na aixcümaxüۡchi cuxüۡ changechaüۡxüۡ —ñanagürü. Rü Ngechuchu ñanagürü nüxüۡ: —ƚËӥ ‫͑ؽ‬Ëȍɗ¡ӥľիŕŕɗËȍΎфӥĀӕüۡxüۡgü! 18ॸ—Rü aixcüma cumaã nüxüۡ chixu rü yexguma

cungextü۳xügu rü cugü quicu۳xcuchi ga na ngextá cuma ícunaxwa۳xexüۡwa Ëӕիӡիüۡca۳x. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ֆǣӕã۳x нӕɗիɥǣӕфӥҡнӕɗիӕӕËȍɗËȍËӥӥ͑ҡΎǣӕľ cuxüۡ icu۳xcuchixüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡ̲ cuma ícunaxwa۳xexüۡwa tá cuxüۡ nagagü —ñanagürü. 19ॸRü Ngechuchu rü yema ñanagürü na nüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕիüۡca۳x ga ñuxãcü tá na nayuxüۡ ga Pedru na yemaãcü Tupanaxüۡ ͑ҡիŕŕիüۡca۳x. Rü yemawena ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬æȍΎՓľфӥիӡ! —ñanagürü. Yema ngúexüۡ ga Ngechuchu poraãcü nüxüۡ ngechaüۡxüۡchiga 20ॸRü

yexguma nügüweama nada۳u۳xgu ga Pedru rü choxüۡ nadau ga naweama ͑͑ľËȍիӡիüۡ. Rü chomachire۳ի͑ɗիɥǣ chibüwa Ngechuchuxüۡtawaxüchi charütoxüۡ rü nüxna chac۳axüۡ rü ñachaxüۡ: “Pa Corix, ‫ع‬ҡľիŃҡҡɗիɥֆֆɞիľ̲ bexma cúãcü cuxüۡ íxuaxüۡիŕ?͖ٚËȍիüۡ. 21ॸRü yexguma Pedru choxüۡ da۳u۳xgu rü Ngechuchuna naca, rü ñanagürü: —Pa Corix, ¿ñaã Cuáüۡ rü ҧacü tá nüxüۡ üpetüxüۡ? —ñanagürü. 22ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕիǣӕ̲ËȍΎ̲chanaxwa۳xegu rü Ëȍ̲͑իŕŕ͖u۳xmatáta wena núma Ëȍիӡ, rü cuma rü taxu-ca۳xma nüxüۡ cucuáxchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲. Ѡӥ‫ؽ‬ËȍΎՓľфӥիӡ! —ñanagürü. 23ॸRü yexguma guxema chautanüxüۡ ga ngúexüۡgü nüxüۡ ɥ͑ӥŕǣӕ ga yema chauchiga, rü tügümaã naxca۳x tidexagü, rü ñatarügügü: —Ѡӥҡ%ӡҡ̲ nayu i Cuáüۡ —ñatarügügü. Natürü Ngechuchu rü tama nüxüۡ nixu ga ҡ%ӡҡ̲͑Ëȍֆӕիüۡ. Natürü ñanagürümare:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CUÁԖۡॷ21

287

٘ͮǣŕիǣӕ̲ËȍΎ̲chanaxwa۳xegu rü Ëȍ̲͑իŕŕ͖u۳xmatáta wena núma Ëȍիӡ, rü cuma rü taxuca۳xma nüxüۡ cucuáxchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲ٚ, ñanagürümare. 24ॸѠӥËȍΎ̲ҡ̲͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ chadauxüۡ i guxüۡma i ñaã pemaã nüxüۡ chixuxüۡ, rü

toma rü nüxüۡ tacua۳x na aixcüma na ֆɗɥիüۡ i ñaã pemaã nüxüۡ chixuxüۡ. 25ॸRü ͑ֆľի̲ǣҡΎǣ̲ӕիӡËȍɗիüۡma ga ҧacü ga Ngechuchu üxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ naxümatügu i guxüۡma ga yema naxüxüۡchiga, фӥ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥǣӕфӥ

ËȍΎ̲ҡ̲͑ɗիɥɗpexca۳x chanaxümatüxüۡ i ñaã ore. Rü guxãma i

ҡ%ӡËȍɗ̲͖Ύ̲ɗ͑%͑ľǣӕ̲͑ľɗ ͑ǣŕ̲ЙΎЙľфǣӥɗ͑Ëȍɗǣӥ̲ҡӥիüۡ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

NGECHUCHUARÜ NGÚEXÜۡ GÜ GA YAMUGÜXÜۡ ÃRÜ PURACÜCHIGA

Tupana inaxuneta rü tá ínangu ɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ

1

1-2ॸPa

Mecü Pa Teóquirux, ͑ӥիɥф chaxümatüxüۡ ga poperawa cumaã nüxüۡ chixu ga guxüۡma ga Ngechuchu üxüۡ rü duüۡxüۡgüxüۡ ̲͑%͑͑ǣәľիŕŕիüۡ

ga noxritama inaxügüãgu ga norü puracü ñu۳xmata yema ngunexüۡ ga ҽӕЙ͑Āիӡǣӕիüۡ ga naãnewa nagaxgu. Ѡӥֆľիǣӕ̲ҡӕҡĀիӡǣӕիüۡ ga ͑%͑ľՓ͑իӡիǣӕǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥ nayadexechi ga norü ngúexüۡgü ga yamugüchaüۡxüۡ na Tupanaãrü puracü naxügüxüۡca۳x. ѠӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡãrü ЙΎф̲%͑͑͑ǣәľիŕŕǣֆľ̲ duüۡxüۡgü, rü namaã nüxüۡ nixu ga ҧacü tá na naxüexüۡ. 3ॸRü yixcama marü norü yuwena rü 40 ga ngunexüۡgu rü yema duüۡxüۡgüca۳x nügü nango۳իŕŕիüۡ na nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x na wenaxãrü namaxüۡxüۡ. Rü namaã nüxüۡ nixu na ñuxãcü aixcüma ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ ya Tupana. 4ॸRü yexguma yema ngúexüۡgü ga yamugüxüۡtanüwa nayexmagu ga Ngechuchu, rü namaã nüxüۡ nixu ga ҡ̲͑ӥի͑͑͑ǣľիҡ͑իɥիüۡca۳x ga

Yerucharéüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Ípenan۳g۳ӕիŕŕիɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ ga Chaunatü pemaã ixunetaxüۡ ga pemaã nüxüۡ chixuchigaxüۡ! 5ॸAixcüma ͑ɗիɥǣæӕáüۡ rü dexáwa duüۡxüۡgüxüۡ ínabaiüۡիŕŕիüۡ, ͑ҡӥфӥɗЙľ̲фӥҡ%ӡҡ̲ muxüۡ i ngunexüۡ nangupetü na ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tá pexna nguxüۡ —ñanagürü. ġիӡǣӕիüۡ ga naãnewa ͑իӡǣͮǣľËȍӕËȍӕ 6ॸRü

yexguma nangutaque۳xegügu ga yema norü duüۡxüۡgü, rü Ngechuchuna nacagü, rü ñanagürügü: —Pa Corix, ¿e۳ի͖͑Ύ̲ҡ͑ɗիɥɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ i marü ícunawoxüۡ i nuã Yudíugüchiüۡãnewa i torü uwanügüarü churaragü na wenaxãrü tomatama namaã itacuáxüۡca۳x i ñaã tochiüۡãne? —ñanagürügü. 7ॸRü Ngechuchu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pema rü taxuca۳xma nüxüۡ pecuáxchaüۡ ɗ͖ӕիǣӕҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ, erü Chaunatüxicatama nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ pora na nüxüۡ naxunetaxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ngunexüۡ i choxna naxca۳x pec۳axüۡ. 8ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Йľի͑͑͑ǣӕիǣӕɗ

288 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ1

289

ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ, rü tá pexüۡ ͑ЙΎфľիŕŕ. Rü tá ípechoxüۡ na nüxüۡ peyarüxugüexüۡca۳x i chauchiga i Yerucharéüۡwa, rü guxüۡma i Yudéaanewa, rü Chamáriaanewa, rü ñu۳xmatáta guxüۡ i naãnewa nangu —ñanagürü. 9ॸRü yexguma yema ñaxguwena rü nüxüۡ ínadaunüyane ga norü ngúexüۡgü, фӥҽӕЙ͑фӥĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa Ngechuchuxüۡ naga. Rü wüxi ga caixanexüۡgu nayaxücu, rü yemaãcü tama wenaxãrü nüxüۡ nadaugü. 10ॸRü yexguma Ngechuchuxüۡ ɞ͑Āӕ͑ӥֆ͑ľǣĀիӡՓ͑͑իӡիüۡ, rü ngürüãchi natanüwa nango۳x ga taxre ga yatü ga icómüchiruxüۡ. 11ॸRü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Yatügü i Gariréaanecü۳ۡãx۳ , ¿tü۳xcüüۡ ĀիӡǣӕɞЙľфӥĀӕ͑ӥ? Erü daatama Ngechuchu ga petanüwa yexmacü rü ñu۳ի̲ҽӕЙ͑ĀիӡՓ nagacü, фӥ͑ǣŕ̲͖u۳xma nüxüۡ na pedauxüۡ ͖͑ӕի%ËӥĀիӡՓ͑իӡիüۡ, rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡҡ̲͑ɗիɥɗՓľ͑͑ә̲ ͑իӡիüۡ —ñanagürügü. Yudachicüü nanayauxgü ga Matía

Chaüۡtiágu ga Arupéu nane, фӥæȍɗ̲ӡǣ ʊЙΎф%ŕËӥӥËӥ, rü Yuda ga Chaüۡtiágu ͑ŕ͑ľŕ. 14ॸRü guxüۡma ga nümagü rü guxüۡguma nangutaque۳xegüxüۡ na wüxigu ͑իɥ͑ӥŕ%Ëӥ̲͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥիücۡ a۳x namaã ǣͮǣľËȍӕËȍӕľ͑ľŕǣӥ, фӥ͑ǣɥ̲%ǣͅфɞ ǣͮǣľËȍӕËȍӕ͑ŕ, rü ñuxre ga togü ga ngexüۡgümaã. 15ॸRü guxüۡma ga yema ngunexüۡgügu rü nangutaque۳xegüxüۡ ga ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ. Rü maneca 120͑ɗիɥ. Rü wüxi ga ngunexüۡgu ga Pedru rü inachi ga norü ngãxüۡtanüwa, rü ñanagürü: 16ॸ—Pa Chomücügüx, marü ningu ga yema ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nuxcüma Dabíxüۡ muxüۡ na naxümatüãxücۡ a۳x nachiga ga Yuda ga namaãrü cua۳xruüۡ ɗիɥիüۡ naxca۳x ga yema duüۡxüۡgü ga Ngechuchuxüۡ iyauxgüxüۡ. 17ॸ—Rü tatanüxücۡ hire۳ի͑ɗիɥǣ Yuda, rü nüma rü ta taxrüüۡ ñaã Tupanaãrü puracüwa napuracü ga noxrix. 18ॸ—Natürü nüma ga Yuda rü bexma Ngechuchuxüۡ ínaxuaxüۡ. Rü yemaca۳x ga ãŕ۳xgacügü rü nüxüۡ‫ ڟ‬nanaxütanü. Natürü yixcama ga Yuda rü naxca۳x ínicua۳x ga yema chixexüۡ ga naxüxüۡ, rü yemaca۳ի͑͑ҡľǣӕիŕŕǣ

yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ na Tupanaãrü puracü naxügüxücۡ a۳x, фӥ͑ӥի͑ɞ͑ɗիɥǣǣӕ̲ ma۳իЙӦ͑ľǣϘфɞ¡ӕ͑ľËӥǣӕãŕg‫ ڟ‬ane. Rü Yerucharéücۡ a۳x nawoegu. Rü guma ma۳իЙӦ͑ľ%фӥֆիüۡ rü maneca wüxi ga ˔ɗ́Δ̲ľҡфӕ͑ɗիɥ֤͑ľфӕËȍфéüۡwa inguxüۡ. 13ॸRü yexguma Yerucharéüۡ%фӥɥ%͑ľՓ

ֆľ̲Āɥŕфӕ. Rü yemawena rü nügü ͑Փŕի͑ի%фӥ͑ɥҡ͑ӥՓ͑ӥǣӥ͑фӥҡľ. Rü yexguma duüۡxüۡgü nadaexüۡgügu rü inanago, rü niwãɥ‫ ڟ‬իЙӥҡӥՓľфӥɞ͑ֆɗիüۡ ga naüۡnüta. Ѡӥֆľ̲Āɥŕфӕǣ ͑ҡľǣӕիŕŕիüۡmaã ga ãŕ۳xgacügü rü naxca۳x nataxe ga wüxi ga naãne. 19ॸ—Rü nüxüۡ nacuáchigagü ga guxüۡma ga Yerucharéüۡcüã۳ۡ x۳ , rü yemaca۳x Achédamagu

nangugügu, фӥ͑ǣӕ͑ËȍΎËӕǣǣӕ̲ɥǣ nagu napegüne. ѠӥĀӕի͑͑իɥǣӥnaxca۳x ga yema ucapu ga taxüۡ ga nagu napegüxüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ǣӥ͑ɗիɥǣЬľĀфӕ, rü Cuáüۡ, rü Chaüۡtiágu, rü Aüۡdré, rü Piripi, rü Tumachi, rü Baturumé, rü Mateu, rü

nanaxüéga ga yema naãne. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥ i “Nagüchitaü͖ۡٚիüۡchiga. 20ॸ—Rü Wiyaegüarü poperawa yemachiga nanaxümatü ga Dabí, rü ñanagürü: ‫ ڟ‬a natá ya napata, “Yixrüma rü ngŕm фӥҡիәľ̲͑ǣӕЙľٚ,

12ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ1ٍॷ2

290

ñanagürü. ѠӥҡΎի̲͑͑ɗ͑ǣŕ̲ poperawa rü ñanagürü ta: ٘Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ҡΎǣӕľ͑իӥիüۡ i ͑ǣŕ̲͑ΎфӥЙӕфËӥٚ, ñanagürü. 21-22ॸ—Rü nuã tatanüwa ͑͑ǣŕի̲ǣӥɗ͖ӕիфľɗֆҡӥǣӥǣ guxüۡguma tüxüۡ ümücügüxüۡ ga yexguma tatanüwa nanuxmagu ga Cori ga Ngechuchu. Rü nümagü rü tawe ͑фӥիɥǣ͑Ύիфɗҡ̲æӕáüۡ Ngechuchuxüۡ ɞ¡ɗľիŕŕǣӕфӥ͖u۳xmata yema ngunexüۡ ǣĀիӡǣӕիüۡ ǣ͑%͑ľՓ͑իӡիǣӕ. Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ҡ͑ӥՓ͑͑ֆիӕիüۡ i wüxi i Yudachicüüxüۡ na tamücü ֆɗɥիüۡca۳x rü tarüüۡ nüxüۡ yaxuxüۡca۳x i ñuxãcü wena na namaxüۡxüۡ ya Ngechuchu. 23ॸRü yemawena rü nüxüۡ naxunetagü ga taxre ga yatügü. Rü wüxi ͑ɗիɥǣ֤ӕËȍľǣ֤ӕËȍӕǣӕãŕg‫ ڟ‬axüۡ ga Bachabámaã naxugüxüۡ. Ѡӥͅҡɞ͑ɗիɥ ga to. 24-25ॸѠӥ͖%Ëӥ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥ: —Pa Corix, cuma nüxüۡ cucua۳x i guxüۡma i duüۡxüۡgüarü ngúchaüۡ. ¡Rü ñu۳xma rü toxüۡ nawe۳իɗ͑ǣŕիüۡrüüxüۡ i cuxca۳x mexüۡ i ñaã taxrewa na cunamuxüۡca۳x rü nüma na naxüãxüۡca۳x i ñaã puracü ga Yuda ítáxüۡ ga yexguma norü poxcuwa 26ॸRü

wüxi ga ͑իӡիǣӕ! —ñanagürügü. Āɥŕфӕǣcua۳xruüۡ ͑ǣɥիüۡ nañanagügü na yemawa nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x ga ͑ǣŕիüۡrüüxüۡ ga yema taxre tá na ixücuxüۡ. Rü Matíagu nangu na yangucuchixüۡca۳x. Rü yexgumatama rü yema 11 ga duüۡxüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡtanügu naxã ga Matía. ʑ͑͑ǣӕǣҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ

2

1ॸRü

nawa nangu ga yema ֤ӕĀɞӕǣӥфӥЙľҡǣЬŕҡľËΔѸҡľǣӕ ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü yema ngunexüۡgu rü guxüۡma

ǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü wüxi ga nachicawa nangutaque۳xegü. 2ॸRü ͑ǣӥфӥ%ËȍɗĀիӡՓ͑ľ͑իӡǣՓӥիɗǣ naga ñoma wüxi ya buanecü ya taxüchicü icuxcugurüüۡ, rü guxüۡne ga ǣӕ̲ɥǣ͑Փ͑ֆľի̲ǣӥ͑ľǣӕ ͑ֆիӡǣ. 3ॸRü naxca۳x nango۳x ga ñuxre ga üxüema. Ѡӥ͑ӥǣӥ͑͑ɗիɥǣӥľ̲ǣ yema üxüema, rü wüxichigü ga yema ֆիΥǣӥիüۡgüétüwa ninguchigü. 4ॸRü ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü guxüۡnama nangu rü namaã inacua۳x. Ѡӥֆľ̲ͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ ֆĀľիǣӥիŕŕիüۡãcüma inanaxügüe ga to ga nagawachigü na yadexagüxüۡ. 5ॸRü yema ngunexüۡgügu rü yema petaca۳x Yerucharéüۡwa nayexmagü ga muxüۡma ga toxnamana ͑ľɥիüۡ ǣ֤ӕĀɞӕǣӥǣҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ ga guxüۡ ga togü ga nachiüۡ%͑ľՓ͑ľɥիüۡ. 6ॸRü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ ñuxãcü na yadexagüxüۡ ga yema ֆիΥǣӥիüۡ, rü nangutaque۳xegü ga muxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga ҡΎի̲͑͑͑ľɥիüۡ. Rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ ֆľфӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü wüxichigü ga yema togü ga duüۡxüۡgügawachigü nidexagü. 7ॸRü yema na poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥիüۡca۳x, rü nügümaã rü ñanagürügü: —¿Tama e۳xna Gariréaanecüۡ۳ãի۳ ֆɗիɥǣӥիüۡ i guxüۡ i ñaã duüۡxüۡgü i tagawa idexagüxüۡ? 8ॸ—¿Rü ñuxãcü e۳xna i nüxüۡ ɗիɥ͑ӥŕիüۡ i wüxichigü i yixema i taga i nawa iyaexüۡwa na yadexagüxüۡ? 9-11ॸ—Yixema ҡɗիɥǣӥɗЬфҡɗ͑ľËüۡ۳ãx۳ , rü Médiaanecüۡ۳ãx۳ , фӥƄфӢ%͑ľËüۡ۳ãx۳ , rü Mechopotámiããnecüۡ۳ãx۳ , rü Yudéaanecüۡ۳ãx۳ , rü Capadochíaanecüۡ۳ãx۳ , фӥЬΥҡӕ͑ľËüۡ۳ãx۳ , rü Áchiaarü naãnecüۡ۳ãx۳ , rü Piríquiaanecüۡ۳ãx۳ , rü Paüۡpíriaanecüۡ۳ãx۳ ,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ2

291

rü Equituarü naãnecüۡ۳ãx۳ , rü Díbiaarü naãnecüۡ۳ãx۳ i Chirenecüۡ۳ãx۳ . Rü tatanüwa ͑͑ǣŕի̲ҡɗĀӕüۡxüۡgü i Cretaanewa rü kф¡ɗфӥ͑%͑ľՓ͑ľɥիüۡ. Rü ñuxre i yixema rü Dumacüۡ۳ãի۳ ɗ֤ӕĀɞӕǣӥҡɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ӕ%ҡҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲ҡɗ Dumacüۡ۳ãի۳ ɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ ͑ҡӥфӥҡËӥ̲ǣӕɥիüۡ. Rü guxãma rü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕ͑ՓӥիɗËȍɗǣӥɗ tagawachigü na yadexagüxüۡ i ñaã ngúexüۡgü. Rü tagawa tamaã nüxüۡ ͑ɗիӕǣӥľɗ͖ӕի%Ëӥ̲͑͑ľիŕËȍɗիüۡ ya Tupana —ñanagürügü. 12ॸRü guxüۡma poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ, rü tama nüxüۡ nacua۳իǣӥǣ͖ӕի%Ëӥ͑ֆɗɥիüۡ ga yema. Rü nügüna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿ӄËӥËȍɗǣ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i ñaã? —ñanagürügü. 13ॸNatürü ga togü rü nüxüۡ nacugüecüraxüۡ, rü ñanagürügü: —ͮ͑ǣ%իŕ̲фľфӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲%ËӥֆĀľիǣӥիüۡ —ñanagürügü. Pedruarü dexa 14ॸRü

yexguma inachi ga Pedru namaã ga yema 11 ga namücügü, rü tagaãcüma ñanagürü: —Pa Yudíugü i nuxma Yerucharéüۡǣӕ͑իɥ%͑ľիüۡ rü Pa Nuãcüۡ۳ãx۳ güx, ¡rü dücax, ̲ľ%ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕ i ñaã tá pemaã nüxüۡ chixuxüۡ! 15ॸ—Rü ͖%ËȍΎ̲ӥËӥǣӥфӥҡ̲͑͑ǣ%իŕɗ Йľ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡrüüۡ, erü pa۳ի̲̲ҡ̲͑ɗիɥфӥ͑ǣľիՓËի9 arü ngorawa nangu. 16ॸ—Natürü ñaã ñu۳xma nüxüۡ pedauxüۡ ͑ɗիɥǣֆľ̲ҽӕЙ͑%фӥ orearü uruüۡ ga Yoé marü nüxüۡ ixuchigaxüۡ ga yexguma ñaxgux: 17

“Rü ñanagürü ya Tupana: َͮǣŕ̲ nawa iyacuáxüۡ i ngunexüۡgügu rü guxüۡ i duüۡxüۡgütanüwa tá Ëȍ̲͑ӕɗæȍӕ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ, rü

penegü rü pexacügü rü tá chauchigagu nidexagü. Rü choma rü tá chayango۳իľҡӥիŕŕɗ perü ngextü۳xüxüۡgü rü tá nüxüۡ ͑Āӕǣӥɗ͑ǣŕ̲ҡ͑ӥիüۡ chawéxüۡ. Rü perü yaguã۳xgümaã tá chidexa i nanegüwa. 18ॸRü chorü duüۡxüۡgütanüwa tá chanamu i æȍӕ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ngunexüۡgügu, rü tá chauchigagu nidexagü. 19ॸRü naãnetüwewa tá ichanawe۳x i mexüۡgü i taguma nüxüۡ idauxüۡ. Rü ñoma i naãnewa tá ichanawe۳x i cua۳xruüۡgü i nagü, rü üxüema, rü taemaxüۡ. 20ॸRü üa۳xcü rü tá nixoema rü tauemacü rü tá nagürüüۡ naduema naxüۡpa na wenaxãrü ͑ә̲͑իӡիüۡ ya Cori. Rü ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu núma ͑իӡիüۡ, rü wüxi i ngunexüۡ i ̲ľիŕËȍɗիüۡ ҡ͑ɗիɥ. 21ॸRü guxãma ya yíxema Corina c۳axe na tüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x, rü tá ҡ̲իŕٔॸٚ, ñanagürü ga yema orewa. 22ॸRü ñanagürü ga Pedru: —Pa Duüۡxüۡgü Pa Yudíugüx, ‫ؽ‬ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ͖%Ύфľ! Rü pema rü meãma nüxüۡ pecua۳x rü Ngechuchu ga Nacharétucüۡ۳ãx۳ rü guma ͑ɗիɥǣՓӥիɗǣֆҡӥǣҽӕЙ͑ pepe۳xewa nüxüۡ yaxucü na Nanexüۡchi ֆɗɥիüۡ. Rü yemaca۳x ga Tupana rü norü poramaã nüxüۡ ͑͑իӥիŕŕǣ̲ӕիüۡma ga mexüۡgü rü cua۳xruüۡgü ga noxri taguma nüxüۡ idauxüۡ. 23ॸ—Rü Tupana pexna nanamu ga guma Ngechuchu na pecaduca۳x nayuxüۡca۳x yerü yemaãcü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ2

292

nanaxüxchaüۡ ga Tupana, rü yemaãcü ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥǣ͑Ύիфɗҡӕҡ͑իü۳xgux ga naãne. Rü pema penamu ga yatügü ǣҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ na yayauxgüãxüۡca۳x rü curuchawa na yapotagüãxüۡca۳x. Rü ֆľ̲%ËӥЙľ͑ֆӕիŕŕ. 24ॸ—Rü woo nayuchire۳x natürü tama yexma nayacua۳x, yerü Tupana wena ̲͑͑իŕŕфӥɞ͑͑Āիŕŕ. Rü yemaãcü ga yema yu rü taxuacüma marü nüxüۡ ͑фӥЙΎф̲ŕŕËȍ. 25ॸ—Yerü ga ãŕ۳xgacü ga Dabí rü Ngechuchuchigagu nidexa, rü ñanagürü: “Guxüۡguma nachauxüۡtagu ya Cori ya Tupana rü choxüۡ narüngüۡիŕŕ͑taxuca۳xma ËȍիΎľǣ%ŕիüۡca۳x. 26ॸRü yemaca۳ի̲фӥËȍҡ%ŕфӥ ҡ%ŕիüۡ ga oremaã chidexa. Rü choma nüxüۡ chacua۳x na mexüۡ tá choxüۡ üpetüxüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ chayu۳xgux. 27ॸErü cuma ҡ%ӡҡ̲ֆӕľիüۡchicawa choxüۡ cuta۳x, фӥҡ%ӡҡ̲cunaxwa۳xe na yayixixüۡ i chaxune i choma ֆæӕ͑ľֆԖӥ͑ľËӥ͑Ëȍɗɥիüۡ. 28ॸMarü choxüۡ nüxüۡ cucua۳իŕŕɗ ñuxãcü tá chanayaxu i maxüۡ i taguma gúxüۡ, rü tá poraãcü choxüۡ Ëӕҡ%ŕիŕŕ, erü chomaã tá icurüxã۳ӡ۳իٚ, ñanagürü ga Dabí. 29ॸRü ñanagürü ga Pedru: —Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu na nayuxüۡ ga nuxcümaüۡcü ga tórü ãŕ۳xgacü ga Dabí, rü marü inata۳x, rü ñu۳xma rü ta ҡҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ի̲իüۡ. 30ॸ—Natürü nüma ga Dabí rü wüxi ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ͑ɗիɥ. Rü yemaca۳x nüxüۡ nacua۳x rü wüxi ga nataa

ҡ͑ɗիɥɗãŕ۳xgacü ya Cristuxüۡ ingucuchicü, yerü ga Tupana rü yemaãcü namaã inaxuneta. 31ॸ—Rü yemaca۳x nuxcümaxüۡchima ga Dabí rü ñoma marü nüxüۡ nadauxuchixüۡrüüۡ nüxüۡ nixu rü Cristu rü tá yuwa ínarüda фӥҡ%ӡҡ̲͑ի̲իüۡՓ͑͑ǣŕի̲ŕËȍ фӥҡ%ӡҡ̲͑ɗֆɗիɗɗ͑իüۡne. 32ॸ—Rü ñu۳xma ya Tupana rü marü wena ̲͑͑իŕŕǣǣӕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕ, rü guxãma ga toma rü nüxüۡ tadaugü na wena namaxüۡxüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳x pemaã nüxüۡ tixuchiga. 33ॸ—Rü Tupana rü Āիӡǣӕիüۡ ga naãnewa nanaga na norü tügünecüwawa yanatoxüۡca۳x. Rü Tanatü ya Tupana rü marü nüxna nanamu ga ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ga nuxcüma nüxüۡ yaxuxüۡ rü tá nuã na namuãxüۡ. Rü ñu۳xma ya yima Ngechuchu rü núma ҡΎҡ͑ӥՓ̲͑͑ӕɗ͑ǣŕ̲ͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ͮ%ŕ͑ӕ%ӥիüۡ ͑ɗիɥɗ ñu۳xma nüxüۡ pedauxüۡ rü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ. 34-35ॸ—Ѡӥҡǣӕ̲ĀիӡՓ ͑իӡǣġ¡ɞ, natürü nümatama rü ñanagürü: “Tupana rü chorü Cori ya Cristumaã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: ‘¡Rü chorü tügünecüwawa rüto ñu۳xmatáta cuxme۳xwa Ëȍ͑͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕɗËӕфӥ uwanügü!ٔॸٚ ñanagürü. 36ॸRü ñanagürü ga Pedru: —̲ͮľ͑ɗիɥɗǣӕի%̲ɗЙľ̲ɗ֤ӕĀɞӕǣӥ na nüxüۡ pecua۳xgüxüۡ rü guma Ngechuchu ga curuchawa peyapotacü, rü Tupana rü marü perü Cori ya Cristuxüۡ ͑ֆիɥիŕŕ —ñanagürü ga Pedru. 37ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ, rü poraãcü nanaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Rü Pedruna nacagüe, rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ2ٍॷ3

293

yema togü ga Pedrumücügüna rü ta nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Rü ҧacü tá taxüexüۡ i ñu۳xmax, ЬҽΎľ͑ľŕǣӥի? —ñanagürügü. 38ॸRü Pedru nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —¡Nüxüۡ perüxoe i pecüma i chixexüۡ rü Tupanaca۳x pedaugüe rü Ngechuchuégagu ípebaiüۡ na pexüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡxücۡ a۳x i perü pecadugü ya Tupana! Rü Tupana tá pexna nanamu i ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. 39ॸ—Rü ñaã Tupanaãrü uneta, rü pexca۳ի͑ɗիɥ, rü pexacügüca۳x, rü guxüۡ i duüۡxüۡgü i yaxüۡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիücۡ a۳x ͑ɗիɥ. Erü guxüۡ i duüۡxüۡgü i tórü Cori ya Tupana nügüxüۡtawa naxca۳x c۳axücۡ a۳ի͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲ӕ͑ľҡ—ñanagürü ga Pedru. 40ॸRü yema oremaã rü muxüۡma ga to ga oremaã nayaxucu۳իŕǣӥǣЬľĀфӕ, rü ñanagürü: —‫ͮؽ‬ӥի͑ЙɗիɥǣËȍɗɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ na pema rü ta tama chixexüۡ pexügüxücۡ a۳x! —ñanagürü. 41ॸRü yema duüۡxüۡǣӥǣ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ ga yema ore ga Pedru namaã nüxüۡ ixuxüۡ, rü ínabaiüۡ. Rü yema ngunexüۡgu rü poraãcü nayexera ga na yamuxüۡ ǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ. Yerü maneca 3,000 ga duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥǣ Ngechuchuaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ ga yexguma. 42ॸѠӥֆľ̲ֆľիՓËիֆիΥǣӥիüۡ rü guxüۡǣӕ̲ɗ͑фӥիɥ͑ӥŕǣֆľ̲͑ǣәľիüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡãrü ngu۳իŕŕҡľ. Rü meã nügümaã nangaugü ga norü yemaxüۡgü. Rü guxüۡǣӕ̲͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ rü chibüca۳x nangutaque۳xegüxüۡ. ͵ӕի%Ëӥ̲ľ%͑ӥǣӥ̲%̲͑իŕ ga yema yaxõgüxüۡ

yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ rü nanaxügü ga muxüۡma ga mexüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxügüxüۡ. Rü yexguma yemaxüۡ nadaugügu ga togü ga duüۡxüۡgü, rü 43ॸRü

poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥǣǣӕիüۡma. guxü̲ۡǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ, rü

44ॸRü

Փӥիɗǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ. Rü meã nügümaã nangaugü ga norü yemaxüۡgü. 45ॸRü namaã nataxegüxüۡ ga norü naãnegü rü guxüۡma ga togü ga norü yemaxüۡgü. Rü ͑ӥǣӥ̲%͑ǣɥիüۡ nitoyegüxüۡ ga yema Āɥŕфӕֆľիǣӕ̲фüüۡ na ñuxre natümawa۳xexüۡ ǣ͑ΎфӥΥ͑ҡ͑ӥǣ wüxichigü. 46ॸRü guxüۡ ga ngunexüۡgu tupauca ga taxüۡnewa nangutaque۳xegüxüۡ, rü chibüca۳x nangutaque۳xegüxüۡ ga napatagüwa, rü ҡ%ŕ%Ëӥ̲͑ӥǣӥ̲%͑Ëȍɗ¡ӥľիüۡ. 47ॸRü guxüۡguma Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgüxüۡ. Rü guxü̲ۡǣֆľ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ rü nüxüۡ nangechaüۡǣӥǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ. Rü wüxichigü ga ngunexüۡǣӕфӥ͑ɗ̲ӕŕҡ͑ӥ ga duüۡxüۡǣӥǣֆիΥǣӥիüۡ, yerü nüma ga Cori ga Ngechuchu rü nüxüۡ narüngüۡիŕŕ na nayauxgüãxüۡca۳x ga norü maxüۡ i taguma gúxüۡ. Naxca۳x nitaane ga wüxi ga yatü ga chixeparacü 1ॸRü wüxi ga ngunexüۡgu ga Pedru rü Cuáüۡ rü tomaŕ۳xpü۳xarü ngoragu ga yáuanecü rü tupauca ga taxüۡnewa ͑իɥ, ֆľфӥֆľ̲͑ɗիɥǣֆӕ̲ӥիŕ%фӥ ngora. 2ॸRü yéma guma tupauca ga taxüۡnewa nayexma ga wüxi ga yatü ga norü bucümatama chixeparacü. Rü guxüۡ ga ngunexüۡgu rü natanüxüۡgü rü guma tupauca ga taxüۡneãrü ɥã۳x ga ͅľիŕËȍɗիüۡgu ãŕg‫ ڟ‬axüۡgu nayamugüxüۡ, ͑Āɥŕruca۳x ínacaüüxüۡca۳x nüxna ga duüۡxüۡgü ga guma tupauca ga taxüۡnegu chocuxüۡxüۡ. 3ॸRü yexguma Pedru rü Cuáüۡxüۡ nada۳u۳xgux ga tupauca ga taxüۡnegu na nachocuxüۡ, rü guma

3

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ3

294

chixeparacü rü nüxüۡ nawéme۳x rü Āɥŕruca۳x nüxna naca. 4ॸRü Pedru rü Cuáüۡ meãma nüxüۡ narüdaunü, rü Pedru rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Toxüۡ nadawenü! —ñanagürü. 5ॸRü nüma ga yatü rü nüxüۡ nadawenü, yerü nüma nüxüۡ nacua۳xgu rü chi ҧacü nüxna naxãgü. 6ॸNatürü ga Pedru rü ñanagürü nüxüۡ: —Choxü‫ۡڟ‬ ͑ҡիӕ̲ɗĀɥŕфӕ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ËȍΎիü‫ۡڟ‬ ͑ǣŕի̲իüۡ tá cuxna chaxã. Rü naŕg‫ ڟ‬agu ya Ngechuchu ya Cristu ya Nacharétucüۡ۳ãx۳ cuxüۡ chamu, rü ¡inachi фӥɞɗիӡ! —ñanagürü. 7ॸRü yema ñaxguwena ga Pedru, rü norü tügüneme۳իŕǣӕ͑ֆֆӕի%Ëȍɗ, rü ɗ͑͑Ëȍɗիŕŕ, rü yexgumatama napora ga name۳xtü۳xügüwa rü nacutügüwa. 8ॸRü nayuxnagü rü inachi, rü inanaxügü na ɗֆիӡիüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ҡ̲ɗֆիӡ%Ëӥ̲ Pedru rü Cuáüۡwe tupauca ga taxüۡnegu naxücu. Rü nanayuxnagüane rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡ. 9ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü nüxüۡ ͑Āӕǣӥǣ͑ɞֆիӡիüۡ, rü Tupanaxüۡ na yacua۳xüüۡxüۡ. 10ॸRü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥǣĀӕüۡxüۡgü naxca۳x ga yema nüxüۡ ngupetüxüۡ ga guma yatü. Yerü nüxüۡ nacua۳xgü ga na ǣӕ̲ֆɗɥիüۡ ga tupauca ga taxüۡneãrü ɥã۳x ǣͅľիŕËȍɗիüۡgu ãŕg‫ ڟ‬axüۡwa rütooxüۡËȍɗфŃËӥфӥֆŃ̲Āɥŕruca۳x ícacü. æȍфӕ̲Δӡ%фӥæȍΎЙľҡӥËȍɗËՓ nidexa ga Pedru 11ॸRü guma chixeparachirécü ga marü naxca۳x yataanecü, rü tama Pedru rü Cuáüۡ͑͑ɗիӡǣËȍɗËȍüۡ. Rü guma tupauca ga taxüۡnecüwawa nayexma ga ՓӥիɗǣËȍΎЙľҡӥËȍɗËǣ٘æȍфӕ̲Δӡ%фӥ æȍΎЙľҡӥËȍɗËǣӕٚãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü yema chopetüchicawa rü Pedru rü Cuáüۡca۳x

͑իɥtaque۳xe ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü yerü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. 12ॸRü yexguma Pedru nüxüۡ da۳u۳xgu ga yema duüۡxüۡgü ga yéma naxca۳իɥtaque۳xegüxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Chautanüxüۡgü i Yudíugüx, ¿Tü۳xcüüۡ peb۳aixãchie namaã i ͑ǣŕ̲͖%ֆҡӥ̲%͑ǣӕЙľҡӥիüۡ? ¿Rü tü۳xcüüۡ toxüۡ perüdaunü ñoma torü poramaã rü torü mexüۡmaã ҡ̲͑ľիŕŕիüۡrüüۡ? 13ॸ—Nuxcümaüۡgücü ga tórü o۳xigü ga Abráüۡ фӥʊËȍфӥ Acobu rü togü ga tórü o۳xigü rü nüxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥǣҽӕЙ͑. Rü yimatama ҽӕЙ͑͑ɗիɥֆ͖u۳xma Ngechuchuxüۡ ҡիŕŕËӥ, na guxüۡ%фӥֆľիľфֆɗɥիüۡca۳x. Rü gumatama Ngechuchu ya Tupanaãrü ngüۡիŕŕфӕüۡ ɗիɥËӥ͑ɗիɥǣЙľ̲ãŕ۳xgacü ga Piratuxüۡtawa penagagücü. Rü yexguma nüxüۡ yangéxchaüۡgu ga Piratu, rü pema rü tama penaxwa۳xegü ga na yangéãxüۡ. 14ॸ—Pema rü tama penaxwa۳xe ga na ínanguxuchixüۡ ga guma üünecü ga aixcüma mecü ga Ngechuchu, natürü naxca۳x ípeca na pexca۳իɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕ%իüۡca۳x ga wüxi ǣ̲ŕҡիüۡ. 15ॸ—Rü yemaãcü pematama peyama۳xgü ga guma Ngechuchu ya tüxüۡ ̲իŕիŕŕËӥ. Natürü ga Tupana rü Փľ̲͑͑͑իŕŕ. ѠӥҡΎ̲͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ tadaugüxüۡ ga wena na namaxüۡxüۡ. 16ॸ—Rü ñaã yatü ga chixeparachiréxüۡ i pema nüxüۡ pedauxüۡ rü nüxüۡ pecuáxüۡ rü marü naxca۳x nitaane erü Ngechuchuaxü‫ۡڟ‬ ͑ֆիΥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕիü‫ ۡڟ‬na ֆիΥΥիüۡca۳ի͑ɗիɥɗnaxca۳x yataanexüۡ ͑ǣŕ̲͖u۳xma guxãma i pema nüxüۡ pedauxüۡrüüۡ. 17ॸ—Rü dücax i ñu۳xma Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü yexguma pema rü wüxigu perü ãŕ۳xgacügümaã peyama۳xgügu ga Ngechuchu, rü tama

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ3ٍॷ4

295

nüxüۡ pecua۳xgü ga ҧacü na pexüexüۡ. ga Tupana rü yemaãcü ͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣֆľ̲ӕ͑ľҡǣ͑ӕիËӥ̲ nümatama nüxüۡ yaxuxüۡ nawa ga guxüۡma ga norü orearü uruüۡgü. Yerü yema norü ore ga ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Cristu rü tá ngúxüۡ ͑ɗ͑ǣľٚ, ñanagürü. 19-20ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ perüxoe i pecüma i chixexüۡ, rü Tupanaca۳x pedaugü, rü nüxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥ na nüma pexü‫ ۡڟ‬ínapiãxüۡca۳x i perü

18ॸ—Natürü

pecadugü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗ͑ӥ̲фӥҡ pexüۡ ͑ҡ%ŕǣӥիŕŕ, rü tá núma nanamu ya Ngechuchu ga noxritama naãne ixügügu pexca۳x nüxüۡ naxunetacü na perü ãŕ۳իǣËӥֆæфɗѸҡӕ͑ֆɗɥիüۡca۳x. 21ॸ—Natürü i ñu۳xma rü Tupana nanaxwa۳իľɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnegu na ‫ ڟ‬իüۡ ya Ngechuchu ñu۳xmatáta naxãӡ ͑ӥ̲ֆҽӕЙ͑Փľ̲͑͑ľիŕŕ%ǣӕɗ guxü̲ۡɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡ. ֤ľфӥֆľ̲%Ëӥ͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ yaxuxüۡ ga Tupana nawa ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga norü orearü uruüۡgü ga ixüünexüۡ. 22ॸ—ѠӥͅΎɥËȍŃфӥҡΔфӥo۳xigümaã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: “Rü perü Cori ya Tupana rü petanüwa tá nüxüۡ naxuneta i wüxi i norü orearü uruüۡ i chauxrüüۡ ɗիɥիüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ ͑͑ǣЙľիɥ͑ӥŕիüۡ i guxüۡma i ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. 23ॸRü texé ya tatanüwa tama ͑ǣɥ͑ӥիŕɗ͑ǣŕ̲Ύфľфӥ uruüۡ, rü tá tüxüۡ ínata۳xüchi i ҡҡ͑ӥՓٚ, ͖͑ǣӥфӥǣͅΎɥËȍŃ. 24ॸ—Rü Chamuŕ ‫ ڟ‬rü guxüۡma ga togü ga Tupanaãrü orearü

uruüۡgü ga naweama ügüxüۡ rü ta nüxüۡ nixugüe ga ҧacü tá na üpetüxüۡ i ñomaüۡcüü. 25ॸ—Rü nuxcümaxüۡchima ga Tupana rü tórü o۳xi ga Abráüۡmaã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: ٘ѠӥՓӥիɗɗËӕҡҡ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü i ñoma i naãnecüۡ۳ãի۳ ٚ, ñanagürü. Rü yemaãcü ta Tupana inaxuneta nawa ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga norü orearü uruüۡgü. Rü pemaã nüxüۡ chixu i ñu۳xma, rü pexca۳ի͑ɗիɥǣֆľ̲ unetagü ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga orearü uruüۡgüwa tórü o۳xigümaã nüxüۡ yaxuxüۡ ga Tupana. 26ॸ—Rü pemaã nüxüۡ chixu Pa Chautanüxüۡgü i Yudíugüx, rü ֆľիǣӕ̲ҽӕЙ͑Փľ̲͑͑իŕŕǣӕǣ Nane ga Ngechuchu rü petanüwaxira nanamu na pexüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x, erü nanaxwa۳xe i wüxichigü i pema na nüxüۡ perüxoexüۡ i pecümagü i chixexüۡ —ñanagürü ga Pedru. Ãŕ۳xgacügüpe۳xewa nayexmagü ga Pedru rü Cuáüۡ 1ॸRü yexguma duüۡxüۡgümaã íyadexagügu ga Pedru rü Cuáüۡ, rü yexgumayane yéma nangugü ga guma tupauca ga taxüۡneãrü purichíaarü ãŕ۳xgacü, rü paigü, rü Chaduchéugü. 2ॸRü Pedru rü Cuáü̲ۡ%͑͑ӕŕǣЙɗǣӥֆľфӥ duüۡxüۡgüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕǣ̲͑фӥՓľ͑ namaxüۡxüۡ ga Ngechuchu, rü naxrüüۡ tá ҡՓľ̲͑͑իŕիüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü i marü yuexüۡ. 3ॸRü ínanayauxüۡ, rü poxcupataüۡgu nanawocu ñu۳xmata moxüۡãcü, yerü marü nayáuane. 4ॸNatürü muxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga nüxüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ ga yema Tupanaãrü ore rü ͑ֆիΥǣӥ. Rü maneca 5000 wa nangu

4

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ4

296

ega yatügüxicatama ixugügu. 5ॸRü moxüۡãcü Yerucharéüۡwa nangutaque۳xegü ga Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü, rü ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü, фӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ore ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ. 6ॸRü yéma nayexma ta ǣk͑ǣЙɗǣӥľфӕɗիɥËӥ, rü Caipá, rü Cuáüۡ, rü Aré, rü guxüۡma ga yema togü ga paigü ga paigüerutanüxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ. 7ॸRü nanamu na naxüۡtawa nagagüãxüۡca۳x ga Pedru rü Cuáüۡ. Rü yexma norü ngãxüۡҡ͑ӥǣӕ͑͑Ëȍɗǣӥիŕŕ rü nüxna nacagü, rü ñanagürügü: —¿Texé pexüۡ tamu, rü texé pexna ҡ͑ի%ɗЙΎф͑Йľ̲͑ľիŕŕիüۡca۳x i ñaã yatü? —ñanagürügü. 8-9ॸRü Pedruwa ͑ֆľի̲ǣҽӕЙ͑%ŕǣԖӥ͑ľիüۡ rü ͑͑ЙΎфիŕŕ. Rü yemaca۳x ga Pedru rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Ьʘ%͑ľ%фӥ Ãŕ۳xgacügüx, rü Pa Ãŕ۳xgacügü i Yaguã۳xgüx, rü ñu۳xma toxna naxca۳x peca naxca۳իǣ͑Ύфӥ̲ľիŕŕɗ͖% chixeparachiréxüۡ erü nüxüۡ pecuáxchaüۡ ga ñuxãcü na namexüۡ. 10ॸ—Rü ñu۳xma tá pemaã nüxüۡ tixu na nüxüۡ pecuáxüۡca۳x i guxãma i pema rü nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x i guxüۡma i tatanüxüۡgü i Yudíugu. Rü ñaã yatü i ñu۳xma pepe۳իľՓ͑ǣŕի̲իüۡ rü Ngechuchu ya Cristu ya Nacharétucüۡ۳ãի۳ ͑ɗիɥǣ̲͑ľիŕŕËӥ. Rü ǣӕ̲͑ɗիɥǣЙľ̲ËӕфӕËȍՓ ЙľֆЙΎҡËӥфӥЙľֆӕիŕŕËӥ. Natürü ga ҽӕЙ͑фӥՓľ̲͑͑͑իŕŕ. 11ॸ—Rü ǣӕ̲ҡ̲ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ɗիɥǣЙľ̲ nüxüۡ pexoecü. Natürü ga Tupana rü nayamucuchi na guxüۡãrü ãŕ۳xgacü ֆɗɥիüۡca۳x. 12ॸ—Rü yima ͮǣľËȍӕËȍӕիɗËҡ̲͑ɗիɥֆҡΔфӥ ̲իŕիŕŕфӕüۡ, erü ñoma i naãnewa i ҡҡ͑ӥՓфӥֆɗիɗËҡ̲͑ɗիɥǣҽӕЙ͑

tüxna namucü na tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡca۳x —ñanagürü ga Pedru. 13ॸRü yexguma yema ãŕ۳xgacügü nüxüۡ daugügu ga ñuxãcü tama muüۡŕ%Ëӥ̲͑ yadexagüxüۡ ga Pedru rü Cuáüۡ, rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ, yerü nüxüۡ nicua۳xãchitanü ga tama meã poperaxüۡ na yacuáxüۡ rü puracütanüxüۡmare ֆɗիɥǣӥիüۡ. Rü aixcüma nüxüۡ nicua۳xãchitanü ga Ngechuchuarü ngúexüۡǣӥ͑ֆɗիɥǣӥիüۡ. 14ॸRü ñu۳իӡËȍɗ nüxüۡ nadaugü ta ga guma yatü ga rümecü ga Pedru rü Cuáüۡxüۡtagu na nachixüۡ. Rü yemaca۳x ga yema ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥҡիӕËӥ̲͖ӕիӡ ñanagürügüéga nachiga ga yema ngupetüxüۡ. 15ॸRü yexguma ga yema ãŕ۳xgacügü rü ínanamuxüۡ ga yema ínangutaque۳xegüxüۡwa, фӥ͑ӥիɥËҡ̲ nügümaã nidexagü. 16ॸRü ñanagürügü: —¿ӄacü tá namaã ixüexüۡ i ñaã yatügü? Erü guxüۡma i Yerucharéüۡcüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nacua۳իǣӥɗ͑ǣŕ̲ mexüۡ i taxüۡ i naxügüxüۡ, rü taxuacüma itayacu۳x. 17ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑ҡ̲ yexeraãcü duüۡxüۡgütanüwa nanguchigaxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕЙľҡӥիüۡ, ‫ؽ‬фӥ͑ǣɥի%ҡ̲͑ӕüۡŕիŕŕ͖͑u۳xmawena фӥҡիәľ̲%̲͑ǣŕ̲ Ngechuchuchigagu yadexagüxüۡca۳x! —ñanagürügü. 18ॸRü wenaxãrü Pedru rü Cuáüۡca۳x nacagü, rü nüxna naxãga na tama Ngechuchuchigamaã yadexagüxüۡca۳x, rü bai i texéxüۡ na ͑͑ǣәľիŕŕիüۡca۳x i nachiga. 19ॸNatürü ga Pedru rü Cuáüۡ rü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —‫ͮؽ‬ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ pematama! ¿Rü namexüۡ i Tupanape۳իľՓ͑Йľǣҡիɥ͑ӥŕիüۡ rü e۳ի͑ҽӕЙ͑ǣҡիɥ͑ӥŕիüۡ? 20ॸ—Erü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ4

297

toma rü taxuacüma nüxüۡ tarüxoe na nüxüۡ tixuxüۡ ga yema nüxüۡ tadaugüxüۡ rü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕիüۡ —ñanagürügü. 21ॸRü yexguma ga yema ãŕ۳xgacügü rü ͑ֆի%իӡ͑ľǣӥфӥֆľ̲%Ëӥɞ͑ֆ̲ӕǣӥ, yerü nataxuma ga ҧacüca۳x na napoxcueãxüۡ rü duüۡxüۡgüxüۡ namuüۡŕ, yerü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü naxca۳x ga yema nüxüۡ ngupetüxüۡ ga guma yatü ga chixeparawa rümecü. 22ॸRü guma yatü ga yemaãcü Tupanaãrü poramaã naxca۳x itaanecü, rü maneca 40фӥֆľիľф͑ɗիɥ ga norü taunecü. Yaxõgüxüۡ rü naxca۳x ínacagü na Tupana norü puracüca۳ի͑ЙΎфľիŕŕիüۡ na tama ͑ի%͑ľŕ%Ëӥ̲͑իӥǣӥ%իüۡca۳x

yexguma marü ínamuxüۡãx۳ gu, rü Pedru rü Cuáüۡ rü namücügü íyexmagüxüۡՓ͑իɥ. Rü namaã nüxüۡ nixugüe ga guxüۡma ga yema ore ga ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü rü paigüarü ãŕ۳xgacügü namaã nüxüۡ ixuxüۡ. 24ॸRü yexguma Pedru rü Cuáüۡxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕ ga namücügü, rü guxüۡma wüxigu ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥфӥҽӕЙ̲͑%͑ɗĀľիǣӥ rü ñanagürügü: —Pa Corix, cuma Ëӕ͑իӥǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãne rü ñoma ga naãne, rü taxüۡ i taxtü, rü guxüۡma i ҧËӥɗ͑Փ͑ǣŕի̲իüۡ. 25ॸ—Rü Ëӕ̲ҡ̲͑ɗիɥǣ͑ӕիËӥ̲æӕ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡxüۡ cumuxüۡ na curü ngüۡիŕŕфӕüۡ ga Dabíwa yanadexaxüۡca۳x rü ñaxüۡca۳x: “¿Tü۳xcüüۡ ínipurae i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü i tama ֆիΥǣӥիüۡ? ¿Rü tü۳xcüüۡ ͑ǣŕ̲ natüca۳ի̲̲фľɗիɥǣӥիüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥŕɗǣӕիüۡ i nachiüۡãnecü۳ۡãx۳ ? 26ॸ—Nümagü i 23ॸRü

nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügü rü ҽӕЙ̲͑%͑͑ӕŕ, rü nügümaã nangutaque۳xegü na wüxigu ͑ӥǣӥ̲%͑ǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x na ñuxãcü tá nüxüۡ na nayexeragüxüۡca۳x ya Cori ya Tupana rü Nane ya nüxüۡ ͑իӕ͑ľҡËӥֆæфɗѸҡӕٚ, ñanagürü. 27ॸ—ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥǣ͖Ύ̲ ǣɥ%͑ľՓǣãŕ۳xgacügü ga Erode rü Piratu ga nangutaque۳xegüxüۡ namaã ga to ga nachiüۡãnegücüãۡ۳ x۳ rü totanüxüۡ ga Yudíugü, na chixexüۡ naxügüxücۡ a۳x namaã ya curü ngüۡիŕŕфӕüۡ ya üünecü ya Ngechuchu ya Cristuxüۡ nüxüۡ cuxunetacü. 28ॸ—Rü yemaãcü ga nümagü rü ͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣǣӕիüۡma ga yema cuma ͑ӕիËӥ̲̲͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ rü nüxüۡ cuxunetaxüۡ rü tá na yanguxüۡ. 29ॸ—¡Rü dücax, Pa Corix, cuma nüxüۡ cucua۳x na ñuxãcü toxüۡ ͑ի%իӡ͑ľǣӥիüۡ! ҽΎ̲͑ɗիɥɗ curü ngüۡիŕŕфӕüۡgü rü tanaxwa۳xe na toxüۡ ËӕЙΎфľիŕŕիüۡ na tama tamuüۡŕ%Ëӥ̲͑ӥիüۡ tixuxücۡ a۳x i curü ore. 30ॸ—¡Rü curü ЙΎф̲%̲͑ľŕիŕŕɗĀӕüۡxüۡgü i ićaaweexüۡ! ¡Rü duüۡxüۡgüxüۡ nawe۳x i cua۳xruüۡgü i curü poramaã cuxüxüۡ i naŕg‫ ڟ‬agu ya curü ngüۡիŕŕфӕüۡ ya üünecü ya Ngechuchu! —ñanagürügü. 31ॸRü yexguma ֆӕ̲ӥիŕՓ͑ӥիüۡ nachauegu, rü guma ɥЙҡǣ͑Փnangutaque۳xegüne rü naxɥã۳xãchi. ѠӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü nüxna nangu ga guxüۡma. Rü tama namuüۡŕ%Ëӥ̲͑ӥիüۡ nixugüe ga Tupanaãrü ore. Yema yaxõgüxüۡãrü yemaxüۡgü rü guxüۡ%фӥ͑ɗիɥ 32ॸѠӥ̲͑ӕǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ.

Rü guxü̲ۡфӥՓӥիɗǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ4ٍॷ5

298

taxuü̲ۡ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥǣ ͑ΎիфӥիɗËҡ̲͑ֆɗɥիüۡ ga norü yemaxüۡgü, natürü guxüۡma ga namücügümaã nangau. 33ॸRü yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ na Tupa-naãrü puracü naxügüxüۡca۳x, rü Tupanaãrü poramaã nüxüۡ nixugüe ga ñuxãcü wena na namaxüۡxüۡ ga Cori ga Ngechuchu. Rü Tupana rü poraãcü nüxüۡ narüngüۡիŕŕǣǣӕիüۡma ga yema ֆիΥǣӥիüۡ. 34-35ॸRü natanüwa rü nataxuma ga wüxi ga nüxüۡ‫ ڟ‬nataxuxüۡ, yerü guxüۡma ga yema nüxüۡ‫ ڟ‬yexmaxüۡ ga naãnegü rü e۳ի͑ɥЙҡǣӥ, rü namaã nataxegü. Ѡӥֆľ̲Āɥŕфӕǣ͑ǣɥիüۡ ͑ֆӕիǣӥËӥфӥֆŃ̲͑ǣɥիüۡ nangegü, rü yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ͑͑ǣɥիüۡ nayaxãgü. Rü ñu۳իӡËȍɗ ͑ӥǣӥ͑ǣɥիüۡ ninuüۡxüۡ ga ñuxrechigü nüxüۡ‫ ڟ‬nataxuxüۡ ga wüxichigü. 36ॸRü nayexma ga wüxi ga yatü ga Lebítanüxüۡ ga Chiprecüۡ۳ãx۳ ga Yuchegu ãŕg‫ ڟ‬acü. Rü yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ na Tupanaãrü puracü naxügüxüۡca۳x rü Bernabémaã nanaxugü. Ѡӥ͑ǣŕ̲ naŕg‫ ڟ‬a, rü: ٘ҽ%ŕիŕŕфӕüۡٚ, ñaxüۡchiga ͑ɗիɥ. 37ॸRü nüma ga Bernabé rü nüxüۡ‫ڟ‬ nayexma ga wüxi ga naãne, rü namaã nataxe. Rü yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡxüۡҡՓ͑ǣɥիüۡ nana ǣֆľ̲Āɥŕфӕ. Ananíã rü Chacuíraarü pecaduchiga

5

1ॸRü

nayexma ga wüxi ga yatü ga Ananíãgu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ rü Chacuíra ga nama۳x. Rü nümagü rü namaã nataxegü ga wüxi ga norü naãne. 2ॸNatürü ga yema yatü rü nama۳ի̲%̲͑͑ľիŕŕ͑ nügüxü‫͑ ۡڟ‬ǣɥի͑ľ͑ֆӕիǣӥիüۡ ga ñuxre ga yema naãnetanü. Rü ñu۳իӡËȍɗֆľ̲

ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡxüۡҡՓ͑ǣɥիüۡ nangegü ga yema nüxü‫ ۡڟ‬íyaxücü. 3ॸRü yexguma ga Pedru rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Ananíãx, ¿tü۳xcüüۡ n۳g۳ΎիΎɗæȍҡ͑ǣËӕիɥ͑ӥфӥҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡmaã quidora, rü cugüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣɥի͑ľ Ëӕֆիӕɗ͖ӕիфľɗ͑ǣŕ̲Ëӕфӥ naãnetanü? 4ॸ—¿E۳xna yexguma tauta namaã cutaxegu, rü tama e۳xna cuxrü ֆɗɥիüۡ ga yema naãne? ¿Rü yexguma namaã cutaxegu, tama e۳ի͑Ëӕիфӥֆɗɥիüۡ ǣֆľ̲Āɥŕфӕ͑͑ǣɥիüۡ cugu۳իŕŕիüۡca۳x i ͑ǣŕ̲Ëӕ̲cunaxwa۳xexüۡãcüma? ¿Tü۳xcüüۡ i cunaxüxüۡ i ñaã? Tama ֆҡӥǣӥ̲%իɥËнӕɗĀΎф, natürü ҽӕЙ̲͑%фӥҡ͑ɗիɥɗнӕɗĀΎфիüۡ —ñanagürü ga Pedru. 5ॸRü yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣk͑͑ɞ%, rü yuxüۡma inayangu. Rü poraãcüxüchima namuüۡŕǣǣӕիüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga yexguma yemaxüۡ nacuáchigagügu. 6ॸRü ñuxre ga yéma yexmagüxüۡ ga ngextü۳xüxüۡgü rü nanayauxgü ga naxüۡne, rü nananuquegü, rü inayata۳xgü. 7ॸRü tomaŕ۳xpü۳x ga ngora ngupetüxgu rü íingu ga nama۳x. Rü yexma ixücu natürü tama nüxüۡ icua۳x ga ҧacü na ngupetüxüۡ. 8ॸѠӥЬľĀфӕ͑ǣɥի͑͑Ë, rü ñanagürü: —¿Yema natanü ga ipexunetaxüۡgu ֆɗɥիüۡ ga namaã petaxegüxüۡ ga perü naãne? —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ: —Ngüۡ, ͑ǣŕիǣӕ̲ŕ۳xpü۳իǣӕ͑ɗիɥ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 9ॸRü Pedru rü ñanagürü ͑ǣɥիüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ Йľǣӥ̲%͑ǣŕ̲%Ëӥ ՓӥիɗǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ̲͑͑% pidoraexüۡca۳իɗҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ? ¡Dücax, ͑ǣŕ̲Ëӕҡľիüۡ iyata۳xgüxüۡ rü marü ínangugü, rü ñu۳xma rü cuxüۡ rü tá ‫ ڟ‬a nangegü! —ñanagürü. 10ॸRü ta ngŕm yexgumatama yu۳xcüma Pedrupe۳xegu

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ5

299

iyangu. Rü yexguma nachocu۳xgu ga yema ngextü۳xüxüۡgü, rü yu۳իËӥ̲͑ǣɥիüۡ inayangaugü. Ѡӥ͑ǣɥիüۡ nayauxgü, rü ͑ǣɥҡľիüۡҡǣӕҡ̲͑ǣɥիüۡ nayata۳xgü. 11ॸRü yexguma nüxüۡ nacua۳xgügu ga yema ngupetüxüۡ, rü guxüۡma ga yema ֆիΥǣӥիüۡ rü yema togü ga duüۡxüۡgü rü ta poraãcüxüchima namuüۡŕ. Tupanaãrü poramaã nanaxügü ga muxüۡma ga mexüۡgü

yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ, rü duüۡxüۡgüpe۳xewa nanaxügü ga muxüۡma ga mexüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxügüxüۡ. Rü inanawe۳xgü ga muxüۡma ga cua۳xruüۡgü. Rü guxüۡma ga ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü guxüۡguma ͑իɥtaque۳xegüxüۡ nawa ga yema tupauca ga taxüۡneãrü chopetüchica ga æȍфӕ̲Δӡ%фӥæȍΎЙľҡӥËȍɗËǣӕãŕg‫ ڟ‬axüۡ. 13ॸRü yema togü ga duüۡxüۡgü ga tama ֆիΥǣӥիüۡ rü namuüۡŕ͑ֆľ̲ ֆիΥǣӥիüۡtanügu naxãgüxüۡ, natürü ЙΎф%Ëӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡxüۡ nangechaüۡgü. 14ॸѠӥ͑ɗ̲ӕŕҡ͑ӥ%̲ǣ ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ yerü muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga yatüxüۡgü rü ngexüۡgü rü Coriaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥľҡ͑ӥ. 15ॸRü yema 12ॸRü

duüۡxüۡgü rü cayegüwa nanagagüxüۡ ga duüۡxüۡgü ga ićaaweexüۡ, rü yexma nayamugüxüۡ naxchápenüüۡmaã rü norü caruüۡgümaã na yexguma Pedru yéma üpetüxgu, rü naxchipetamare nüxüۡ na nachixüۡca۳x. 16ॸRü yexgumarüüۡ ta rü ֆŃ̲͑իɥtaque۳xegüxüۡ ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga Yerucharéüۡãrü ngaicamana ɗ̲ӕǣӥ͑ľǣɥ%͑ľՓ͑ľɥիüۡ. Rü yéma naxca۳x nanagagüxüۡ ga yema ićaaweexüۡ rü yema ng۳oxoã۳xgüxüۡ. Rü guxüۡma naxca۳x nitaanegü.

Pedru rü CuáüۡՓľ͑ɗ͑ǣŕիüۡtanü ga paigü 17ॸRü yexguma ga guma paigüeru rü guxüۡma ga yema natanüxüۡgü ga æȍĀӕËȍŃӕǣӥфӥЙΎф%Ëӥ͑ɗի%ӡի%Ëȍɗǣӥ naxca۳x ga yema mexüۡgü ga naxügüxüۡ ga yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ. 18ॸRü yemaca۳x norü purichíagüxüۡ namu na ínayauxüۡãxüۡca۳x ga yema ngúexüۡgü. Ѡӥɥ%͑ľ%фӥ poxcupataüۡgu nanapoxcue. 19ॸNatürü Coriarü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ naxca۳x nayawãxna ga yema poxcupataüۡãrü ɥã۳xgü ga chütacü. Rü ínanamuxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: 20ॸ—¡Ngŕm ‫ ڟ‬a tupauca ya taxüۡ͑ľՓЙľիɥ, rü guxüۡ i duüۡxüۡgümaã nüxüۡ pixu na ñuxãcü Tupana inaxãxüۡ i ngexwacaxüۡxüۡ i maxüۡ! —ñanagürü. 21ॸRü yexguma ga yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ фӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕǣ yema ore. Rü moxüۡãcü ga pa۳xmamaxüۡchi rü tupauca ga taxüۡnewa ͑իɥ, rü duüۡxüۡgüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕ. Rü yoxni ga guma paigüeru rü natanüxüۡgü, rü nanangutaque۳իľիŕŕǣǣӕիüۡma ga yema togü ga ãŕ۳xgacügü ga ãŕ۳xgacügütücumüwa ügüxüۡ. Rü poxcupataüۡwa nanamugü ga purichíagü na yagagüãxüۡca۳x ga yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ. 22-23ॸRü yexguma poxcupataüۡwa nangugügu ga yema purichíagü, rü taxuxüۡxüۡma inayangaugü. Rü nayawoegu, rü nüxüۡ

nayarüxugüe, rü ñanagürügü: —Yima poxcupataüۡ rü narüwãxta, rü meãma nataichire۳x, rü purichíagü nüxna nadaugü i naã۳xwa. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ tayawãxnagu, rü taxuxüۡxüۡma itayangaugü i aixepewa —ñanagürügü.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ5

300

yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕ ga yema paigüeru rü yema togü ga paigü ga ãŕ۳իǣËӥǣӥɗիɥǣӥիüۡ rü yema tupauca ga taxüۡneãrü purichíagüarü ãŕ۳xgacü rü guxüۡma na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ yerü tama nüxüۡ nacua۳xgü ga ngextá tá na nanguxüۡ ga guxüۡma ga yema rü ͖ӕի%Ëӥҡ͑ɗֆ͑իΎիŕŕǣӥ%իüۡ. 25ॸRü ֆľիǣӕ̲ֆľ̲ǣӕɞ͑իɥ͑ӥŕֆ͑ľфӥֆŃ̲ nangu ga wüxi ga yatü, rü namaã nüxüۡ 24ॸRü

nixu, rü ñanagürü: —ͮǣŕ̲ֆҡӥǣӥɗ pepoxcuechiréxüۡ, rü tupauca ya taxüۡ͑ľՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥ, rü ɞ͑͑͑ǣәľիŕŕɗĀӕüۡxüۡgü —ñanagürü. 26ॸѠӥֆŃ̲͑իɥǣҡӕЙӕËǣ taxüۡneãrü purichíagüarü ãŕ۳xgacü wüxigu namaã ga norü purichíagü na yagagüãxüۡca۳x. Natürü namuüۡŕ͑ duüۡxüۡgü nutamaã yamuxüۡtanüxüۡ, rü yemaca۳x meãmare yema ngúexüۡgüxüۡ nigagü. 27ॸRü yexguma namaã ínangugügu, rü yema ãŕ۳xgacügüpe۳xewa nanagagü. Rü yema paigüeru rü namaã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: 28ॸ—Marü poraãcü pexna tanachu۳xu na tama ͑ǣŕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕŃǣ̲% Йľ͑͑ǣәľիŕŕիüۡca۳x. Natürü i pema rü guxüۡne ya YerucharéüۡՓЙľ͑͑ǣәľիŕŕɗ duüۡxüۡgü, rü ñu۳իӡËȍɗҡΎի͑ penaxuxchaüۡ ga na togagu nayuxüۡ ga yema Ngechuchu —ñanagürü. 29ॸRü Pedru rü namücügümaã nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —ͮфӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥ͑ ҽӕЙ͑ǣҡիɥ͑ӥŕիüۡ rü tama i yatügüga. 30ॸ—Guma Tupana ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigü nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥËӥ, фӥǣӕ̲͑ɗիɥ ǣՓľ̲͑͑իŕŕËӥǣͮǣľËȍӕËȍӕǣ pema peyamácü ga yexguma curuchawa peyapotagügu. 31ॸ—Natürü Tupana rü ͑͑ҡիŕŕ%̲, rü nügüarü

ҡӥǣӥ͑ľËӥՓՓ͑͑ҡΎիŕŕ. Rü tórü cua۳xruüۡ фӥ̲իŕիŕŕфӕüۡ ͑ֆ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕ͑ҡҡ͑ӥիüۡgü i Yudíugüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x na nüxüۡ naxoexüۡca۳x i norü chixexüۡgü, rü Tupana nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡxüۡca۳x i norü pecadugü. 32ॸ—Rü toma nüxüۡ tacua۳ի͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ i guxüۡma i ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ tixuxüۡ erü tomatama nüxüۡ tadaugü. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡɗҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i Tupana tüxna ãxüۡ ya yíxema naga ɥ͑ӥŕիŕ, rü nüxüۡ nacua۳x na aixcüma ֆɗɥիüۡ —ñanagürügü. 33ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣֆľ̲ãŕ۳xgacügü, фӥЙΎф%ËӥիӥËȍɗ̲͑͑ӕŕ, rü nanadaixchaüۡ. 34ॸNatürü yema ãŕ۳xgacügütanüwa nayexma ga wüxi ga Parichéu ga Gamariéu ga naŕg‫ ڟ‬a. Rü ͑ӥ̲фӥ̲ľ%̲͑͑͑ǣәľիŕŕǣ Tupanaãrü mugü. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nangechaüۡgü. Rü nüma ga Gamariéu inachi rü nanamu na paxaãchi ínamuxüۡãxüۡca۳x ga yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ. 35ॸRü ñu۳իӡËȍɗ̲͑ӥËӥǣӥǣãŕ۳xgacügümaã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: —Pa Chautanüxüۡx, ‫ؽ‬Йľիӕ%ŕǣӥ͑ҧacü tá namaã pexüexüۡ i ñaã yatügü! 36ॸ—Rü nüxna pecua۳xãchie ga üۡpa ga ñuxãcü ãŕ۳xgacüxüۡ ͑ӥǣӥ͑ɗ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕËȍüۡ ga Teudá. Rü nügütama nixu na wüxi ga ҧËӥ͑ֆɗɥիüۡ. Rü maneca 400 naguxüۡ ǣֆҡӥǣӥ͑Փľ͑фӥիɥ. Natürü churaragü nayama۳xgü, rü nayu. Rü guxü̲ۡǣֆľ̲͑Փľфӥիɥիüۡ rü ͑͑ǣɥ%Ëȍɗ, rü yexma nayarüxo ga guxüۡma. 37ॸ—Rü yixcüra ínangu ga to ga yexguma tachiüۡãneãrü ãŕ۳xgacü duüۡxüۡgüxüۡ ixugügu, фӥֆľ̲͑ɗիɥǣ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ5ٍॷ6

301

Yuda ga Gariréaanecüۡ۳ãx۳ ga ãŕ۳xgacüxüۡ ͑ӥǣӥɗ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕËȍüۡxüۡ. Rü nayaxucu۳իŕǣӥǣĀӕüۡxüۡgü rü nawe ͑фӥիɥǣ͖ӕիфľ. Natürü yemaxüۡ rü ta nima۳xgü rü nayu. Rü guxüۡma ga yema ͑Փľфӥիɥիüۡ фӥ͑͑ǣɥ%Ëȍɗ. 38ॸ—Rü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü pexüۡ chaxucu۳իŕ na peyange۳xgüxüۡ i ñaã yatügü, rü tama penapoxcuexüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣǣӕҡ̲ֆɗիɥǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ӥ̲ naxügüxüۡ, rü tá inayarüxo. 39ॸ—Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑%фӥֆɗիɥǣӕɗ͖% naxügüxüۡ, фӥҡիӕËӥ̲ɗЙľֆ͑իΎիŕŕ. ‫ؽ‬ѠӥЙľիӕ%ŕǣӥ͑ҡ̲͑ǣӥфӥ%Ëȍɗ ҽӕЙ̲͑%ֆɗɥիüۡ ɗЙľ͑ӕŕիüۡ! —ñanagürü. Rü guxüۡma ga yema ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕǣֆľ̲ norü ucu۳իŕ. 40ॸRü ñu۳իӡËȍɗ ͑͑ËȍΎËӕիŕŕǣֆľ̲͑ǣәľիüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ. Rü nayac۳uaixgü. Rü nüxna naxãga na tama Ngechuchuchiga yadexagüxüۡca۳x. Rü yemawena rü nayange۳xgü. 41ॸRü yema ãŕ۳իǣËӥǣӥ͑ɞ͑ɗիɥǣֆľ̲͑ǣәľիüۡgü. Ѡӥ͑ҡ%ŕǣӥֆľфӥՓΎľҡ̲ҽӕЙ͑ nanaxwa۳xe ga yemaãcü Ngechuchuca۳x ngúxüۡ na yangegüxüۡ. 42ॸRü guxüۡ ga ngunexüۡgu tupauca ga taxüۡnewa rü ɥЙҡǣӥՓ, фӥ͑͑͑ǣәľիŕŕ%̲, rü nüxüۡ nixugüetanü ga ore ga mexüۡ ga Ngechuchu ya Cristuchiga. Yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ rü nüxüۡ naxuneta ga 7 ga yatügü na nüxüۡ nangüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x ga Tupanaãrü puracüwa

yexgumaüۡcüü rü yexeraãcü nimuchigü ga yema duüۡxüۡgü ga ֆիΥǣӥիüۡ. Rü natanüwa nayexmagü ga Yudíugüchire۳իǣǾфɗŃǣӕ͑ľՓ͑ľɥիüۡ

6

1ॸRü

rü Griégugawa idexagüxüۡ. Rü nayexma ҡǣֆիΥǣӥիüۡ ga Yudíugü ga Yerucharéüۡcü۳ۡãx۳ ga woetama nagawa idexagüxüۡ. Ѡӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Griégugawa idexagüxüۡ rü nidexagüecha ͑Ëȍɗǣǣӕǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Yerucharéüۡcüۡ۳ãի۳ ǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü ñanagürügü: —Totanüwa yutegüxe rü ҡ̲̲ľ%Υ͑ҡӥի͑͑ի%ǣӥիüۡ i ͑ǣŕիǣӕ̲Υ͑ɗ͑ի%ǣüü۳ۡxgu i wüxichigü i ngunexüۡgu —ñanagürügü. 2ॸRü yexguma ga yema 12 ga ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ rü guxüۡma ga ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡxüۡ nangutaque۳իľիŕŕǣӥ, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Tama name na ítanangéxüۡ i Tupanaãrü orearü uchiga i ҡΎ̲ի͑Υ̲͑%ɗҡËӕիüۡca۳x. 3ॸ—Rü ͑ǣŕmaca۳x, Pa Tomücügüx, rü ¡Naxca۳x peda۳u۳x i petanüwa ya 7 ya yatügü ya guxãma nüxüۡ ngechaüۡcü, rü meã ͑%ŕիüۡ cuácü, фӥɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ ͑Փ͑ǣŕի̲Ëӥ! Rü toma tá ͑ӥի͑ҡ͑ի%ɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ͑ ͑ӥ̲ǣӥΥ̲͑%inacua۳xgüxüۡca۳x. 4ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗҡΎ̲фӥֆӕ̲ӥիŕՓ rü Tupanaãrü orearü uchigawaxicatama tá tapuracüe —ñanagürügü. 5ॸRü yexguma ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü: —Ngüۡ —ñanagürügü naxca۳x ga yema ore. Rü nüxüۡ naxunetagü ga Etébaüۡ ǣ̲ľ%ֆիΥËӥфӥɗիËӥ̲ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nawa yexmacü, rü Piripi, rü Pócoro, rü Nicanúru, rü Timú rü Paruménu, rü Nicuráchi ga Aüۡtioquíacüۡ۳ãx۳ ga tauta Ngechuchuaxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥΥǣӕ֤ӕĀɞӕǣӥËӥ̲ֆիӕËӥ. 6ॸRü yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡxüۡtawa nanagagü. Rü nümagü naxme۳xmaã nüxüۡ ֆ͑ǣΥǣӥ%Ëӥ̲ naxca۳ի͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥ. 7ॸRü yema

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ6ٍॷ7

302

ҽӕЙ͑%фӥΎфľфӥֆľիľф%Ëӥ͑ɗիӡËȍɗǣӥ. ѠӥЙΎф%Ëӥ͑ɗ̲ӕŕҡ͑ӥǣֆľ̲ ֆիΥǣӥիüۡ ga Yerucharéüۡwa. Rü woo ̲ӕիӡËȍɗիüۡma ga Yudíugüarü paigü rü ta Ngechuchuaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥ. Etébaüۡxüۡ niyauxgü

Etébaüۡ ͑ɗիɥǣՓӥիɗǣֆҡӥǣ Tupana poraãcü nüxüۡ rüngüۡիŕŕËӥфӥ ͑ЙΎфիŕŕËӥ͑Āӕüۡxüۡgütanüwa naxüãxüۡca۳x ga mexüۡgü ga taxüۡgü rü cua۳xruüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ. 9ॸRü nayexma ga wüxi ga ngutaque۳xepataüۡ ga Yudíugüarü ga Ínguxüۡxüۡãrü Ngutaque۳xepataüۡgu ãŕg‫ ڟ‬ane. Rü gumawa nangutaque۳xegü ga duüۡxüۡgü ga üۡpaacü corigüme۳իŕՓ yexmagüxüۡ. Rü ñuxre ga guma ngutaque۳xepataüۡcü۳ۡãx۳ rü wüxigu namaã ga ñuxre ga Chireneãnecüۡ۳ãx۳ , rü Aleyãdríaanecüۡ۳ãx۳ , rü Chiríchiaanecüۡ۳ãx۳ , rü Áchiaarü naãnecüۡ۳ãx۳ , rü inanaxügüe ga Etébaüۡmaã na iyaporagatanücüüxüۡ. 10ॸNatürü taxuacüma Etébaüۡxüۡ narüyexeragü, yerü nüma ga Etébaüۡ rü 8ॸRü

nidexa namaã ga yema cua۳x ga ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nüxna ãxüۡ. 11ॸRü yexguma ga yema duüۡxüۡgü rü togüaxüۡ‫ڟ‬ nanaxütanügü na Etébaüۡchiga doraxüۡ yaxugüxüۡca۳x. Rü ñanagürügü ga yema idoraegüxüۡ: —Toma nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕǣӕ, rü ͅΎɥËȍŃËȍɗǣфӥҽӕЙ͑Ëȍɗǣ̲% chixexüۡ ga ore nixugü ga Etébaüۡ —ñanagürügü. 12ॸRü yemaãcü ͑͑͑ӕŕիŕŕǣĀӕüۡxüۡgü, rü ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü, фӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ore ga mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ. Rü yemaca۳x Etébaüۡca۳x nibuxmü, rü nayayauxgü, rü ãŕ۳xgacügü ga tacügü íngutaque۳xegüxüۡwa nanagagü. 13ॸRü

naxca۳x nadaugü ta ga yatügü ga doraxüۡ ixugüemarexüۡ rü yema rü ñanagürügü: —Ñaã yatü rü guxüۡguma chixexüۡmaã nidexa i nachigagu ya daa tupauca ya taxüۡne, rü nachigagu i Tupanaãrü mugü. 14ॸ—Rü toma rü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕфӥ: “Yima Ngechuchu ya Nacharétucüۡ۳ãx۳ rü tá nanangutaüۡիŕŕֆĀҡӕЙӕË, rü ҡɗ͑ֆ͑իΎիŕŕɗ͑Ëӥ̲ǣӥǣͅΎɥËȍŃ tüxüۡ ͑ǣәľիŕŕիüۡٚ, —ñanagürügü. 15ॸRü yexguma Etébaüۡxüۡ nadaunügu ga guxüۡma ga yema ãŕ۳xgacügü ga yéma rütogüxüۡ, rü nüxüۡ nadaugü ga ͑Ëȍ̲ľҡӥфӥՓӥիɗǣĀիӡ-cüۡ۳ãx۳ ga orearü ngeruüۡchametürüüۡ ͑ֆɗɥիüۡ. Etébaüۡãrü ore

7

1ॸRü nüma ga paigüeru, rü Etébaüۡna naca rü ñanagürü: —¿ kɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ i ñaã ore i nüxüۡ yaxugüexüۡ? —ñanagürü. 2ॸRü Etébaüۡ nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pa Chautanüxüۡ Pa Ãŕ۳xgacügüx, ¡Choxüۡ‫ڟ‬ ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕ! Guma Tupana ya ̲ľիŕËȍɗËӥ, rü nuxcümaüۡcü ga tórü o۳xi ga Abráüۡca۳x nango۳x ga yexguma Mechopotámiããrü naãnegu naxãchiüۡgu ga yexguma tauta Aráüۡãrü naãnewa ͑իӡիǣӕ͑ֆľի̲ֆի%Ëȍɗüۡxüۡca۳x. 3ॸ—Rü Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ӥի͑ɗիӡɗËӕËȍɗüۡãne rü cutanüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲ҡ cuxüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕիüۡ i ͑%͑ľՓ͑իӡ!ٚ ñanagürü. 4ॸ—Ѡӥֆľիǣӕ̲ɞ͑իӡիӡǣ Abráüۡ nawa ga yema Cadéucüۡ۳ãx۳ ãrü naãne ga ngextá noxri ínaxãchiüۡxüۡwa, rü Aráüۡãrü naãnegu nayaxãchiüۡ. Rü yexguma nanatü yu۳xguwena, rü ñoma ga naãne i ñu۳xma nagu pexãchiüۡxüۡwa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ7

303

͑իӡ, yerü yemaãcü Tupana núma nanaga. 5ॸ—Natürü yexguma rü ta taxuüۡma ga noxrüxüchi ga naãne nüxna naxã ga Tupana i ñoma i naãnewa, rü bai ga íraxüۡ ga noxrüxüchi ga naãne. Natürü Abráüۡmaã inaxuneta ga yixcama tá nüxna na naxããxüۡ ga ñoma i naãne ͑͑ΎիфӥիӥËȍɗֆɗɥիüۡca۳x, rü yixcama marü nayu۳xguwena rü nanegüarü na ֆɗɥիüۡca۳x. Rü yemaãcü Abráüۡmaã inaxuneta ga woo na nangexacüxüۡ ga yexguma. 6ॸ—Rü ñanagürü Abráüۡxüۡ ga Tupana: “Rü yixcama i cutaagü rü tá to i nachiüۡãne i tama noxrü ɗիɥիüۡՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥ. Rü ͑ǣŕ̲͑Ëȍɗüۡãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü rü norü duüۡxüۡgüxüۡ tá ͑ֆիɥǣӥիŕŕ. Rü 400 ya ҡӕ͑ľËӥфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü tá chixri namaã nachopetü i cutaagü. 7ॸNatürü choma tá Ëȍ͑ЙΎիËӕľɗ͑ǣŕ̲ nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ i norü duüۡxüۡgüxüۡ ֆիɥǣӥիŕŕիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲Փľ͑ɗËӕҡǣӥфӥҡ ínachoxüۡ ͑Փɗ͑ǣŕ̲͑%͑ľ, rü nuã ñaã i naãnewa tá choxüۡ nicua۳xüüۡǣӥٚ, ñanagürü ga Tupana. 8ॸ—Rü yexguma Tupana rü Abráüۡ rü nügümaã ̲͑͑ľիŕŕ, rü ñanagürü ga Tupana: “Choma rü tá cuxüۡ charüngüۡիŕŕľǣ cuma rü guxüۡma i cutanüxüۡgü ípewiüۡcha۳xmüpe۳xechiraüۡgu. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡ͑ɗիɥɗcua۳xruüۡ i ֆɗǣӥ̲%ɗ̲ľիŕŕիüۡٚ, ñanagürü ga Tupana. Rü nabu ga wüxi ga nane ga Abráüۡ, фӥʊËȍǣӕ nanaxüéga. Rü yexguma 8 ga norü

ngunexüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕǣʊËȍ, rü nümatama ga Abráüۡ rü ínanawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡ. Rü yexguma marü naya۳իǣӕǣʊËȍфӥ nabu ga nane ga Acobu, rü nümatama ǣʊËȍфӥɞnanawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡ. Rü yixcama marü naya۳xgu ga Acobu rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 12 ga nanegü. Rü nümatama ga Acobu rü ínanawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡ ga guxüۡma ga yema 12 ga nanegü. Rü yema 12 ga ͑͑ľǣӥ͑ɗիɥǣֆľ̲12 ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigü. 9-10ॸ—Rü yema 12 ga Acobu nanegü ga tórü o۳xigü ɗիɥǣӥիüۡҡ͑ӥՓфӥՓӥիɗфӥ֤ӕËȍľ͑ɗիɥǣ naŕg‫ ڟ‬a. ͮҡӥфӥ͑ŕ͑ľŕǣӥǣǣӕ̲֤ӕËȍľ фӥ͑ɗի%ӡի%Ëȍɗľ, rü yemaca۳x Equituarü ͑%͑ľՓɥիüۡ ga taxetanüxüۡxüۡ Yuchemaã nataxegü na Equituarü naãnewa nagagüãxüۡca۳x. Natürü Tupana rü Yuchemaã nayexma, rü nüxüۡ narüngüۡիŕŕ͑ҡ̲ЙľËĀӕ͑իӥիüۡca۳x ga yexguma guxchaxüۡwa nayexmagu. Rü nüxna nanaxã ga cua۳x, rü Yuchexüۡ narüngüۡիŕŕǣ̲ľ%͑͑ֆӕի%իüۡca۳x ga Equituaneãrü ãŕ۳իǣËӥǣǗфӢ. Rü yemaca۳իǣǗфӢфӥãŕ۳xgacüxüۡ ͑ֆ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕ. Rü nüma ga Yuche ͑ɗիɥǣãŕ۳իǣËӥǣǗфӢЙҡՓфӥ guxüۡma ga yema nachiüۡãnewa. Rü ǗфӢիɥËҡ̲͑ɗիɥǣ֤ӕËȍľфӥֆľիľф na ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ ga yema naãnewa. 11ॸ—Rü yexgumaüۡcüü nayexma ga taiya ga guxüۡ ga Equituarü naãnewa rü Canaãã‫ ڟ‬rü naãnewa. Rü poraãcü taiya nüxüۡ‫ ڟ‬nangu۳x ga duüۡxüۡgü. Rü yemaca۳x ga yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigü rü düxwa taxuacüma nüxüۡ inayangaugü ga nabü ga Canaãã‫ ڟ‬rü naãnewa. 12ॸ—Natürü yexguma nüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ7

304

nacuáchigaxgu ga Acobu ga na nayexmaxüۡ ga nabü ga Equituanewa, rü yéma nanamugü ga nanegü ga guma tórü o۳իɗǣӥɗիɥǣӥËӥ. Ѡӥֆľ̲͑ɗիɥǣ nawa inaxügüxüۡ ga noxrima nabüca۳x Ƅнӕɗҡӕ͑ľՓ͑͑իɥիüۡ. 13ॸ—Rü yixcama marü nagu۳xgu ga yema nabü фӥՓľ͑ի%фӥƄнӕɗҡӕ͑ľՓ͑իɥ͑Փǣ nabü. Rü yexguma wenaxãrü yéma ͑իɥիǣӕǣ͑ŕ͑ľŕǣӥ, rü nügü nixu ga Yuche namaã. Rü yexguma nüxüۡ nacua۳x ǣǗфӢǣ͑ǣľիҡËüۡ۳ãի۳ ͑ֆɗɥիüۡ ga Yuche. 14ॸ—Rü yixcamaxüۡra ga Yuche rü tümaca۳x nangema ga nanatü rü guxüۡma ga natanüxüۡ. Rü maneca 75wa nangu ga yema duüۡxüۡgü ga Yuchetanüxüۡ. 15ॸ—Ѡӥֆľ̲%ËӥƄнӕɗҡӕ͑ľՓ͑իӡǣ Acobu na yexma yaxãchiüۡxüۡca۳x. Rü yexma nayu ga nümax. Rü yexma nayue ta ga nanegü ga tórü o۳xigü. 16ॸ—Rü yexguma nayu۳xgu ga Acobu, rü Chiquéüۡwa nanangegü ga naxüۡne na yexma yata۳xgüãxüۡca۳x nagu ga yema naxmaxüۡ ga Abráüۡ Āɥŕфӕ̲%naxca۳x taxexüۡ ga Amú nanegüxüۡtawa ga Chiquéüۡwa. 17ॸ—Rü düxwa nawa nangu na Equituanewa ínanguxüۡxüۡca۳x ga tatanüxüۡ ga yexgumarüüۡ ga Tupana Abráüۡmaã ixu-netaxüۡ. Rü yexguma rü marü poraãcü nimu ga tatanüxüۡ ga Equituanewa. 18ॸ—Rü yexguma ningucuchi ga to ga Equituaneãrü ãŕ۳xgacü ga tama Yuchechigaxüۡ cuáxüۡ. 19ॸ—Rü yema ãŕ۳xgacü rü tatanüxüۡxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕфӥËȍɗիфɗҡӥ̲̲% naxüpetü ga guxema nuxcümaüۡgüxe ga tórü o۳xigü. Rü tüxüۡ namu na yexwaca buexe ga tümaxãcügüxüۡ ítawogüxüۡ na tayuexüۡca۳x. 20ॸ—Rü yexgumaüۡcüü nabu ǣͅΎɥËȍŃ, rü Tupanaãxü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡ.

Rü tomaŕ۳xpü۳x ga tauemacü nüxna ҡĀӕǣӥǣҡӥ̲ЙҡՓǣ͑ŕфӥ nanatü. 21ॸ—Rü yexguma düxwa ítanata۳xgügu, фӥǗфӢի%Ëӥɗ͑ֆիӕ, rü ͑ǣɥ͑ľիüۡ ɗ͑ֆիŕŕ. 22ॸ—Rü yemaãcü ͅΎɥËȍŃիüۡ nangu۳իŕŕǣӥǣǣӕիüۡma ga Equituanecüۡ۳ãx۳ ãrü cua۳x. Rü nüma ga ͅΎɥËȍŃфӥՓӥիɗǣãŕ۳xgacü ga poracü ͑ɗիɥ, rü norü dexawa rü ta napora. 23ॸ—Rü yexguma 40 ga norü taunecüwa ͑͑ǣӕիǣӕǣͅΎɥËȍŃфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ ga natanüxüۡgü ga Yudíugütanügu na ͑իӡ%͑ľ%իüۡ. 24ॸ—Rü nüxüۡ nadau ga wüxi ga Equituanecüۡ۳ãx۳ ga wüxi ga Yudíuxüۡ na nac۳uaxixüۡ. Rü yemaca۳x ga ͅΎɥËȍŃфӥֆľ̲֤ӕĀɞӕŃҡӥՓɞ͑ֆӕիӕ, rü yema Equituanecüۡ۳ãx۳ üۡ nima۳x rü ͑͑ֆӕիŕŕ. 25ॸ—Ѡӥ͑ӥ̲ǣͅΎɥËȍŃ ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥËȍɗ͑ҡ͑ӥիüۡgü ga Yudíugü rü chi nüxüۡ nacua۳xgü na Tupana yéma namuxüۡ na ínanguxüۡիŕŕ%իüۡca۳x. Natürü tama nüxüۡ nacua۳xgüéga ga yema natanüxüۡgü. 26ॸ—Rü moxüۡ%ËӥǣͅΎɥËȍŃфӥ͑ӥիüۡ nadau ga to ga taxre ga Yudíugü ga nügü yexma ćaixüۡ, rü nüxna nachogüchaüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: “Pema rü pegütanüxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. ¿Rü tü۳xcüüۡ pegü pedai i pemax?͖ٚ͑ǣӥфӥ. 27ॸ—Rü yexguma ga yema namücüxüۡ ic۳uaxixüۡ фӥͅΎɥËȍŃիüۡ nata۳xneta, rü ñanagürü nüxüۡ: “¿Texé cuxüۡ ҡ̲ӕ͑ҡΎľфӕнӕɗɥիüۡca۳x rü tomaã icucuáxüۡca۳x? 28ॸ—¿E۳xna choxüۡ quimáxchaüۡ ta, ǣɥ͑ľнӕɗ̲իüۡ ga Equituanecüۡ۳ãx۳ rüüۡ?͖ٚ͑ǣӥфӥ. 29ॸ—Rü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ ͅΎɥËȍŃ, rü niña ga yema naãnewa. Rü Madiáüۡ%͑ľՓ͑իӡ. Rü yema nachiüۡãne ǣҡ̲͑Ύիфӥɗիɥիüۡgu nayaxãchiüۡ. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ7

305

yexma naxãma۳x rü nabu ga taxre ga nanegü. 30ॸ—Rü 40 ga taunecüguwena ga dauxchitawa ga Chinaɥ ‫ ڟ‬ga ma۳իЙӦ͑ľ%фӥ͑ǣɗË̲͑, rü wüxi ga ͑ɥիŕҡիËӥǣֆŃ̲iya ۳ uraxüۡwa ͅΎɥËȍŃca۳x nango۳x ga wüxi ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ . 31ॸ—Rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣͅΎɥËȍŃǣ yexguma nüxüۡ nada۳u۳xgu. Rü naxca۳x ͑ɗիӡфӥ͑ӥի͑͑͑ǣɗË̲̲͑ľ%͑ӥիüۡ nadauxüۡca۳x. Ѡӥֆľիǣӕ̲ͅΎɥËȍŃ̲% nidexa ga Cori ga Tupana, rü ñanagürü nüxüۡ: 32 ٘æȍΎ̲͑ɗիɥɗËӕфӥo۳xigüarü ҽӕЙ͑Ëȍɗɥիüۡ rü Abráüۡ rü ʊËȍфӥkËΎ¡ӕфӥҽӕЙ͑ Ëȍɗɥիüۡٚ, ñanagürü. Ѡӥֆľիǣӕ̲ǣͅΎɥËȍŃфӥ inanaxügü ga norü muüۡmaã na yadu۳ru۳xüۡ. Rü namuüۡ ga yexma na nadawenüxüۡ. 33ॸ—Rü yexguma ga Cori ga Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: “¡Ínacuaixüۡ i curü chapatu erü ñaã naãne i nagu cuchixüۡ rü naxüüne, erü chanuxma! 34ॸChoma rü ngóxüۡwama nüxüۡ chadau i ñuxãcü poraãcü ngúxüۡ na yangegüxüۡ i chorü duüۡxüۡgü i Equituanewa. Rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥɗ͑͑իӕիľիüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳ի͑ә̲Ëȍիӡ͑ íchananguxüۡիŕŕիüۡca۳x. ¡Nuã ͑իӡ͑Ƅнӕɗҡӕ͑ľՓËӕիüۡ chamuxüۡca۳x!ٚ, ñanagürü. 35ॸ—Rü woo ga noxri ga nümagü ga natanüxüۡgü rü guma ͅΎɥËȍŃիüۡ naxoe ga yexguma ñagügu: “¿Rü texé cuxüۡ tamu na toeru нӕɗɥիüۡca۳x rü tomaã icucuáxüۡca۳x?ٚ ñagügu, natürü ga Tupana rü yéma

nanamuãma na yema duüۡxüۡgüxüۡ ínanguxüۡիŕŕիüۡca۳x rü norü ãŕ۳xgacü na ֆɗɥիüۡca۳x. Ѡӥֆľ̲%ËӥͅΎɥËȍŃիüۡ namu ga Tupana ga yexguma naxüۡtawa namuãxgu ga yema norü orearü ngeruüۡ ǣֆľ̲͑ɥիŕҡիËӥǣiya ۳ uraxüۡwa 36 ۡ naxca۳x ngóxü. ॸ—ѠӥͅΎɥËȍŃ͑ɗիɥǣ Equituarü naãnewa ínagaxüۡxüۡ ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigü. Rü Equituanewa, rü Dauchiüxüۡ ga Taxtüwa, rü dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa inanawe۳x ga cua۳xruüۡgü, rü nanaxü ga mexüۡ ga taxüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ. Rü yemaãcü 40 ga taunecü nüxüۡ na rü-ngüۡիŕŕǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü. 37ॸ—Rü ͑ӥ̲ҡ̲ǣͅΎɥËȍŃ͑ɗիɥǣ tatanüxüۡgü ga Yudíugümaã ñaxüۡ: “Tupana rü yixcüra tá pexca۳x nüxüۡ naxuneta i petanüwa i wüxi i norü orearü uruüۡ ga yexgumarüüۡ ga choxüۡ na naxunetaxüۡrüüۡٚ, ñanagürü. 38ॸ—Ѡӥ͑ӥ̲ҡ̲ǣͅΎɥËȍŃ ͑ɗիɥǣ͑ӕիËӥ̲üۡgüxüۡ ga tórü o۳xigümaã nangutaque۳xexüۡ ga yema naãne ga ngextá taxúema ixãpataxüۡwa. Rü tórü o۳xigümaã nayexma ga Chinaɥ ‫ڟ‬ ga ma۳իЙӦ͑ľՓǣֆľիǣӕ̲̲͑% yadeaxgu ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ . Ѡӥ͑ӥ̲ҡ̲ǣͅΎɥËȍŃ ͑ɗիɥǣ͑ֆӕի%իüۡ ga Tupanaãrü ore i ̲իŕիŕŕфӕüۡ ͑͑ӥիɥҡӥի͑͑ի%%իüۡca۳x. 39ॸ—Natürü ga tórü o۳xigü rü tama naga ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ ǣǣӕ̲ͅΎɥËȍŃ. Rü ínanata۳xüchigüama, rü Equituaneguama ͑фӥիɥ͑ӥ%ŕǣӥ. 40ॸ—Rü tórü o۳xigü rü ‫ ڟ‬իüۡ ñanagürügü: ͅΎɥËȍŃľ͑ľŕǣkфãӡ “¡Rü toxca۳x naxü i tupanachicüna۳xãgü ͑͑Փľҡфӥիɥիüۡca۳x! Erü tama nüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ7

306

tacua۳xgü i ҧacü nüxüۡ na üpetüxüۡ i ͑ǣŕ̲ͅΎɥËȍŃǣƄнӕɗҡӕ͑ľՓҡӥիüۡ yagagüxüۡٚ, ñanagürügü. 41ॸ—Rü yexguma nanaxügü ga wüxi ga wocaxacüchicüna۳xã norü tupanaxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗnaxca۳x nanadai ga ñuxre ga carnerugü na yemamaã nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Rü wüxi ga peta naxca۳x naxügü ga yema wocaxacüchicüna۳xã ga nümatama naxügüxüۡ. 42ॸ—Rü yemaca۳x ga Tupana фӥ͑ӥի͑͑ɗիӡǣËȍɗǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü. Rü ínanawogü na woramacuri rü üa۳xcü rü tauemacümaã natupanaã۳իŕŕ%իüۡca۳x. Yerü yemaãcü Tupanaãrü orearü uruüۡgüarü poperagu naxümatü, rü ñanagürü: “Pema, Pa Yudíugüx, ¿Chauxca۳իֆɗɥիüۡ ga penaćaixüۡ ga carnerugü ga yexguma 40 ga taunecü dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa peyexmagügu? 43ॸTama aixcüma chauxca۳ի͑ɗիɥ yerü ga pema rü ngextá ɞЙľիɥիüۡwa rü ípenangeexüۡ ga napata ga perü tupananeta ga Moro rü ípenangeexüۡ ga perü tupananeta ga Refãã‫ ڟ‬rü woramacurichicüna۳xã. Rü yemaãcü pegümaã ípenangeexüۡ ga yema tupananetachicüna۳xãgü ga pematama pexügüxüۡ na nüxüۡ picua۳xüüۡgüxücۡ a۳x. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü perü naãnewa tá pexüۡ íchawoxüۡ rü yaxüۡwa i Babiró-niããrü yexerawa tá pexüۡ Ëȍ̲ӕǣӥٚ, ñanagürü ga Tupana ga yema orewa. 44ॸ—Rü yema naãne ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa rü tórü o۳xigü nüxü‫ۡڟ‬

͑ֆľի̲ǣՓӥիɗǣɥЙҡǣ naxchirunaxca۳x ga nagu namaã nanguxüۡgüne ga Tupanaãrü mugü ga nutagu ümatüxüۡ. Ѡӥǣӕ̲ɥЙҡǣ naxchirunaxca۳ի͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ ͑ՓŃ%Ëӥ̲ҽӕЙ͑ͅΎɥËȍŃիüۡ ‫ ڟ‬e. 45ॸ—Rü yexguma ͑իӥիŕիŕn nayu۳իǣӕՓľ͑ǣͅΎɥËȍŃ, rü Yochué ningucuchi ga ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ. Rü tórü o۳xigü rü nuã tórü naãnewa nanangegü ǣǣӕ̲ɥЙҡǣnaxchirunaxca۳x ga yexguma Yochuémaã napugüãgu ga ñaã naãne nüxna ga yema duüۡxüۡgü ga Tupana íwoxüۡxüۡ nape۳xewa ga tórü o۳xigü. Ѡӥ͑ә̲͑ֆľի̲ǣǣӕ̲ɥЙҡ rü ñu۳xmata Dabí ingucuchigu ga ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ. 46ॸ—Rü guma ãŕ۳xgacü ga Dabí rü Tupana rü poraãcü namaã ͑ҡ%ŕ, rü nüxüۡ narüngüۡիŕŕ. Rü nüma ga Dabí rü Tupanana naxca۳x naca na naxüãxüۡca۳x ga wüxi ga tupauca ga taxüۡne ga nawa Tupanaxüۡ na yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x ga tatanüxüۡgü ga Acobutaagü. 47ॸ—Natürü Dabí nane ga æȍфӕ̲Δӡ͑ɗիɥǣ͑իӥËӥǣǣӕ̲ tupauca ga Tupanaca۳իɗիɥիüۡne. 48ॸ—Natürü ya Tupana ya tacüxüchima rü tama duüۡxüۡgü üxüۡne ya tupaucagümaã naxãpata. Rü yemaca۳x ga Tupana rü nuxcümaüۡcü ga norü orearü uruüۡwa rü ñanagürü: 49-50 ٘æȍΎ̲͑ɗիɥֆãŕ۳xgacü ya tacüxüchima, фӥĀիӡǣӕիüۡ i ͑%͑ľ͑ɗիɥɗËȍΎфӥ toxmaxwa۳xeruüۡ ɗիɥիüۡ rü ñoma i ͑%͑ľ͑ɗիɥɗËȍΎфӥËȍɗËӕҡӥфӕüۡ ɗիɥիüۡ. ‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡËӥфӥՓɗ͑ǣӕ Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ tá na penaxüxüۡ ya wüxi ya tupauca ya chaugu mexüۡne?ٚ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ7ٍॷ8

307

ñanagürü ga Cori ya Tupana. Rü ñanagürü ta ga Tupana: “¿Tama e۳ի͑ËȍΎ̲ֆɗɥիüۡ ichanaxüxüۡ ga guxüۡma i ҧacü i ͑ǣŕի̲իüۡ? ¿Rü ñuxãcü chi penaxüxüۡ i wüxi i nachica i nagu charüngüۡxüۡ?ٚ ñanagürü ga norü orewa. 51ॸRü ñanagürü ga Etébaüۡ: —Dücax Pa Ãŕ۳xgacügüx, pema rü guxüۡguma nüxüۡ pexoe i Tupanaãrü ore, rü tama ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕËȍüۡ. ѠӥЙľ%ŕՓфӥҡ̲ ЙľֆիΥǣӥËȍüۡ. Rü pema rü guxüۡguma ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիü̲ۡ%Йľ͑ӕŕŕËȍ. Yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga perü o۳xigürüüۡҡ̲ЙɗիɥǣӥɗЙľ̲ի. 52ॸ—Rü perü o۳xigü rü chixeãcüma namaã nachopetü ga guxüۡma ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü. Rü nanadai ga yema orearü uruüۡgü ga nüxüۡ ixuchigagüxüۡ ga ͑͑ә̲͑իӡիüۡ tá ga guma mecü ya Ngechuchu. Rü yexguma ínanguxgu ga guma Ngechuchu rü pema Piratuna Йľ̲͑ӕфӥЙľ͑ֆӕիŕŕ. 53ॸ—Rü woo pema rü Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü ga ĀիӡËüۡ۳ãx۳ üۡtawa penayaxu ga Tupanaãrü ore, ͑ҡӥфӥҡ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥŕ —ñanagürü ga Etébaüۡ. Nayu ga Etébaüۡ

yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ yema ore, фӥ͑͑ӕŕիüۡchiama ga yema duüۡxüۡgü. Rü norü numaã Etébaüۡca۳x nixü‫ۡڟ‬xchapütagü. 55ॸNatürü ga Etébaüۡ rü ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nawa nayexma. ѠӥĀիӡ͑ĀՓľ͑ӥ, rü nüxüۡ ͑Āӕ͖͑ӕի%Ëӥ̲͑ľիŕËȍɗիüۡ ga Tupana. Rü nüxüۡ nadau ga Ngechuchu ga Tupanaãrü tügüneguama chicü. 56ॸRü yexguma rü ñanagürü: —Nüxüۡ chadau i 54ॸRü

na yango۳xnaãchixüۡ i naãnetüwe, rü nüxüۡ chadau ya Cristu ya Tupana Nane ya duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥֆҽӕЙ͑%фӥ tügüneguama chicü —ñanagürü ga Etébaüۡ. 57ॸNatürü nümagü rü nügü narütütamachi ۳իŕǣӥ, rü tagaãcü aixta naxüeãcüma nüxna nayuxgü. 58ॸRü ɞ͑͑ǣիӥËȍɗǣӥǣɥ%͑ľՓ, rü ͑ӕҡǣӥ̲%ɞ̲͑͑ӕիӡËȍɗǣӥ. Rü yéma nayexma ga wüxi ga ngextü۳xüxüۡ ga Chaurugu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü yemaxüۡ nanawotanü ga norü gáuxüۡchirugü ga ínacu۳xuchigüxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga Etébaüۡxüۡ ima۳xgüxüۡ. 59ॸRü yexguma ͑ӕҡ̲%ɞ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥ%ǣӕֆ͑ľ, rü ͑ֆӕ̲ӥիŕǣƄҡŃ¡üۡ rü ñanagürü: —Pa Cori Pa Ngechuchux, ‫ͮؽ‬ֆիӕɗËȍӕ%ŕ! —ñanagürü. 60ॸRü yemawena rü ‫ ڟ‬ü۳xü, rü tagaãcü aixta naxü, rü inacaxãp ñanagürü: —Pa Cori Pa Tupanax, ‫ؽ‬ҽ%իӢ i ñaã pecaduca۳x cunapoxcuexüۡ i ñaã duüۡxüۡgü! —ñanagürü. Rü yexguma yema ñaxguwena rü nayu. Chauru rü guxema ֆիΥǣӥիľՓľ͑ɗ͑ǣŕËȍɗǣӥ

8

1ॸѠӥæȍӕфӕфӥ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥǣ

Etébaüۡxüۡ na yama۳xgüxüۡ. Rü yematama ngunexüۡgu rü norü uwanügü rü inanaxügüe ga na poraãcü nawe ֆ͑ǣŕիüۡtanüxüۡ ǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Yerucharéüۡwa yexmagüxüۡ. Rü düxwa ga guxüۡma rü Yudéaanegu rü Chamáriaanegu nügü nawoone. Rü yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡxicatama ínayaxügü ga Yerucharéüۡwa. 2ॸRü ñuxre ga yatügü ga meãma Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ rü nanayauxgü ga Etébaüۡxüۡne, rü inanata۳xgü rü poraãcü naxca۳x naxauxe.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ8

308

3ॸNatürü

ga Chauru rü chixri tümamaã ͑իӥЙľҡӥǣǣӕիľ̲ֆիΥǣӥիľ. Rü tümapatagu nixücuchigü na tüxüۡ ínayauxüۡxüۡca۳x. Rü yéma tüxüۡ ínatúxüۡ ga yatügü rü ngexegü, rü ñu۳իӡËȍɗ poxcupataüۡgu tüxüۡ nawocu. Chamáriawa nüxüۡ nixuchiga ga Tupanaãrü ore i mexüۡ 4ॸѠӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Chauruchaxwa ibuxmüxüۡ ga Yerucharéüۡwa, rü guxüۡwama ga ngextá ɞ͑իɥիüۡwa rü nüxüۡ nixuchigagü ga ñuxãcü Ngechuchu tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡ. 5ॸѠӥЬɗфɗЙɗ͑ɗիɥǣՓӥիɗǣֆľ̲Ύфľիüۡ ixuchigacü. Ѡӥ͑ӥ̲фӥɥ%͑ľǣ æȍ̲фɗՓ͑իӡ, rü yéma inanaxügü ga Cristuchigaxüۡ na yaxuxüۡ. 6ॸRü yema duüۡxüۡgü ga Chamáriacüۡ۳ãx۳ , rü Piripica۳x nangutaque۳xegü. Rü guxüۡma meãma ɗ͑фӥիɥ͑ӥŕǣֆľ̲Ύфľǣ̲͑%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ, yerü nüxüۡ nadaugü ga yema mexüۡgü ga taxüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ ga Piripi. 7ॸѠӥ̲ӕիŕ̲ ga duüۡիŕǣӥǣn۳g۳oxogü tümawa ֆľի̲իŕфӥҡӥmaca۳x nitaanegü. Rü yema n۳g۳oxogü rü tagaãcü aita naxüeãcüma tümawa ínachoxüۡ. Rü yexgumarüüۡ ҡфӥ̲ӕիŕ̲ǣ naw۳ %ɥի%ËȍɗǣӥիľфӥËȍɗիľЙфǣӥիľфӥ tümaca۳x nitaanegü. 8ॸRü yemaca۳x ЙΎф%Ëӥ͑ҡ%ŕǣӥǣǣӕիüۡma ga duüۡxüۡǣӥǣǣӕ̲ɥ%͑ľǣæȍ̲фɗՓ. 9ॸͮҡӥфӥǣӕ̲ɥ%͑ľՓ͑ֆľի̲ǣՓӥիɗ ǣֆҡӥǣæȍɗ̲ӡǣӕãŕg‫ ڟ‬axüۡ ga ñuxre ga taunecü norü yuümaã duüۡxüۡgüxüۡ ՓΎ̲ӥիŕŕիüۡ ǣǣӕ̲ɥ%͑ľՓ. Rü nügü nixu ga na wüxi ga ҧacüxüۡ cuáxüۡ na ֆɗɥիüۡ. 10ॸRü guxüۡma meãma nüxü‫ۡڟ‬ ɗ͑фӥիɥ͑ӥŕՓΎΎǣ¡ӕիüۡgü rü yaxüۡgü.

Rü ñanagürügü: —Ñaã yatü rü aixcüma nüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗҽӕЙ͑%фӥЙΎфɗҡիüۡ —ñanagürügü. 11ॸѠӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕǣ duüۡxüۡgü, yerü mucüma ga taunecü rü ͑Ύфӥֆӕӥ̲%͑͑ՓΎ̲ӥիŕŕ. 12ॸRü Piripi rü yema duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixu ga ore ga mexüۡ ga Ngechuchu ya Cristuchiga, rü ñuxãcü na ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ ya Tupana. Ѡӥֆľիǣӕ̲ֆľ̲ΎфľֆիΥǣӥǣӕǣ duüۡxüۡgü, rü Piripi ínanabaiüۡիŕŕǣ yatüxüۡ rü ngexüۡgü. 13ॸRü nümatama ga æȍɗ̲ӡфӥҡ͑ֆիΥ, rü ínabaie. Rü inanaxügü ga Piripixüۡ na naxümücüxüۡ. Rü yexguma nüxüۡ nada۳u۳xgu ga yema cua۳xruüۡgü rü mexüۡgü ga taxüۡ ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ ga Piripi, rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣæȍɗ̲ӡ. 14ॸRü yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ ga Yerucharéüۡwa yexmagüxüۡ rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕËȍɗǣǣ̲ľ%͑ nayauxgüãxüۡ ga Tupanaãrü ore ga Chamáriawa. Rü yemaca۳x yéma nanamugü ga Pedru rü Cuáüۡ. 15ॸRü yexguma Chamáriawa nangugügu ga Pedru rü Cuáüۡ, rü naxca۳ի͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥ ǣֆľ̲ֆľիՓËֆիΥǣӥիüۡ ga duüۡxüۡgü, na nayauxgüãxüۡca۳x ga ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. 16ॸYerü yexguma ͑ΎիфɗֆիΥǣӥ%ǣӕǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü rü Piripi marü ínanabaiüۡիŕŕ̲фľ͑ŕg‫ ڟ‬agu ga Cori ga Ngechuchu, natürü taxuxüۡ͑ҡ͑͑ǣӕǣҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ. 17ॸRü yemaca۳x ga Pedru rü Cuáüۡ naxme۳xmaã nüxüۡ ͑ɗ͑ǣΥǣӥǣӥǣ ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ, rü yexguma ͑͑ֆӕիǣӥǣҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. 18-19ॸRü nüxüۡ ͑Āӕǣæȍɗ̲ӡǣ͑ duüۡxüۡgüna nanguxüۡ ǣҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ ga yexguma Pedru rü Cuáüۡ naxme۳xmaã yema duüۡxüۡgüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ8

309

ֆ͑ǣΥǣӥǣӥǣӕ. Rü yemaca۳իĀɥŕфӕЬľĀфӕ rü Cuáüۡ͑͑ǣɥիüۡ naxãxchaüۡ ǣæȍɗ̲ӡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Choxna rü ta Йľ͑ի%ɗ͑ǣŕ̲ЙΎф, na yíxema tüxüۡ Ëȍɗ͑ǣΥǣӥիľфӥҡҡӥի͑͑͑ǣӕիüۡca۳x i ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ! —ñanagürü. 20ॸRü yexguma ga Pedru rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Cuxrüüۡtama iyanataxu۳իɗËӕфӥĀɥŕфӕ, ľфӥ͑ǣɥ̲%naxca۳x cutaxechaüۡ ɗͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ i Tupana tüxna mumarexüۡ! 21ॸCuma

rü taxucürüwama cunayaxu i ͑ǣŕ̲ЙΎф, erü curü maxüۡ rü tama name i Tupanape۳xewa. 22ॸ¡Nüxüۡ rüxo i ͑ǣŕ̲ËӕфӥËȍɗիľիüۡ, rü Tupanana naxca۳x naca na cuxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡxüۡca۳x! Rü bexmana tá cuxü‫ۡڟ‬ nüxüۡ nangechaüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i Ëӕ%ŕՓ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ. 23ॸErü nüxüۡ chacua۳իфӥЙΎф%ËӥËӕ͑ӕ%ŕwa۳xe, rü ͑ǣŕ̲ËӕфӥËȍɗիľիüۡ rü cumaã inacua۳x rü ñoma cupoxcuxüۡrüüۡ cuxüۡ ͑ɗիɥիŕŕ —ñanagürü. 24ॸѠӥæȍɗ̲ӡ͑͑͑ǣ%իüۡ, rü ñanagürü: —¡Pema Tupanana chauxca۳x pec۳a na tama choxüۡ nangupetüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ pixuxüۡ! —ñanagürü. 25ॸRü Pedru rü Cuáüۡ rü yema Chamáriaanecü۳ۡãx۳ ga duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixugüe ga Cori ga Ngechuchuchiga, rü namaã nüxüۡ nixugüe ga Tupanaãrü ore. Rü yemawena rü Yerucharéüۡca۳x nawoegu. Rü namawa rü muxüۡne ga Chamáriaanewa yexmane ga ɥ%͑ľի%ËӥǣӥՓфӥ͑ӥիüۡ nixuetanü ga Tupanaãrü ore i mexüۡ. Piripi rü namagu nüxüۡ nangau ga wüxi ga ãŕ۳xgacü ga Etiópiaanecüۡ۳ãx ۳ 26ॸRü

yemawena, rü Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ rü Piripimaã nüxüۡ

nixu, rü ñanagürü: —¡Rü paxa ɗ͑իӡ%Ëȍɗфӥɥ%͑ľֆǾËȍՓ̲͑իӡ ͑Փɗ͑ǣŕ̲̲͑ɗ֤ľфӕËȍфéüۡwa ne daxüۡ rü Gachawa iyarügoxüۡ! —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ̲͑ɗ dauxchitawa i ngextá taxúema íxãpataxüۡwa dapetüxüۡ. 27ॸѠӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ ǣЬɗфɗЙɗфӥֆľ̲̲͑Փ͑իӡ. Rü yexma nügü nangau namaã ga wüxi ga yatü ga Etiópiaanecüۡ۳ãx۳ . Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥ ga wüxi ga ãŕ۳xgacü ga tacü ga Etiópiaanecüۡ۳ãx۳ güarü ãŕ۳xgacüarü ngüۡիŕŕфӕüۡ ֆɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣɥ̲%͑͑ǣӕիüۡ ga gu۳xcüma ga yema ãŕ۳իǣËӥфӥĀɥŕфӕ. Rü ɥ͑ľ%Ëӥ֤ľфӕËȍфéüۡՓ͑իӡ͑ Tupanaxüۡ yanacua۳xüüۡxüۡca۳x. 28ॸRü nachiüۡãneca۳x nataegu, rü norü autu ga cowaru itúchigünewa narüto. Rü nawa ningúchigü ga yema ore ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ǣʊËȍɞӥ̲ҡӥիüۡ. 29ॸRü ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü Piripixüۡ ñanagürü: —¡Paxa naxca۳իɗիӡɗ͑ǣŕ̲ autu! —ñanagürü. 30ॸRü paxa yema autuca۳x niña ga Piripi. Rü yexguma naxüۡtawa nanguxgu rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣ na Tupanaãrü orearü uruüۡ ǣʊËȍɞ ümatüxüۡ ga orewa nangúxüۡ ga yema ãŕ۳xgacü. Rü yexguma ga Piripi rü nüxna naca rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Nüxüۡ cucuáxüۡ i ҧËӥËȍɗǣ͑ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ nawa cungúxüۡ? —ñanagürü. 31ॸRü nüma ga ãŕ۳xgacü ga Etiópiaanecüۡ۳ãx۳ rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —‫͵ع‬ӕիӡËӥфӥՓɗ͑ӥիüۡ chacuáxüۡ ega taxúema chomaã inanguxüۡիŕŕǣӕի? —ñanagürü. Rü Piripica۳x naca na ͑իɥ͑ǣӥիüۡca۳x, rü naxüۡtawa na natoxüۡca۳x. 32ॸRü yema nawa yangúchigüxüۡ ga Tupanaãrü ore ga ümatüxüۡ, rü ñanagürü:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ8ٍॷ9

310

“Rü ñoma wüxi i carneru i norü ma۳xwa nagagüxüۡrüüۡãcü nayagagü. Rü wüxi i Ëф͑ľфӕիËӥɗ͑ǣŕ̲ yayo۳xta۳xagüxüۡpe۳xewa tama aita üxüۡrüüۡ nachianemare, rü taxu ñanagürü. 33ॸRü yexguma duüۡxüۡgü poraãcü chixri namaã chopetügu rü taxúema naŕt‫ ڟ‬üwa tachogü. ¿Rü texé tá meã nachiga tidexa ga yema duüۡxüۡgü ga yemaãcü poraãcüxüchima chixexüۡ ügüxüۡ? Yerü nayama۳xgü na nataxuxüۡca۳x i norü maxüۡ i ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓٚ, ñanagürü ga yema ore ga nawa nangúxüۡ. 34ॸRü Piripina naca ga yema ãŕ۳xgacü ga Etiópiaanecüۡ۳ãx۳ , rü ñanagürü: —¡Chomaã nüxüۡ ixu! ¿Rü ҡľիŃËȍɗǣǣӕ͑ɗիɥǣֆĀľիիüۡ ga yema Tupanaãrü orearü uruüۡ? ¿Nügüchigagutama rü e۳xna toguechigagu? —ñanagürü. 35ॸRü yexguma nanangãxüۡ ga Piripi. Rü yematama ore ga ümatüxüۡmaã inanaxügü na namaã nüxüۡ yaxuxüۡ ga ore i mexüۡ ga Ngechuchuchiga. 36ॸRü yixcamaxüۡфǣֆľիǣӕ̲ɗ͑իɥֆ͑ľ, rü dexá íyexmaxüۡwa nangugü. Rü ñanagürü ga yema ãŕ۳xgacü: —Nuã ͑͑ǣŕի̲ɗĀľի. ¿Rü tama e۳xna inamexüۡ na nuã choxüۡ ɞËӕ¡ɗľիŕŕիüۡ? —ñanagürü. 37ॸRü ñanagürü ga Piripi: —ͮǣŕիǣӕ̲ɗիËӥ̲̲ľ%̲ cuyaxΥ۳xgux, rü marü name i na cuxüۡ ɞËȍ¡ɗľիŕŕիüۡ —ñanagürü. Rü nanangãxüۡ ga yema ãŕ۳xgacü, rü ñanagürü: —ͮǣŕ̲%ËӥËȍֆիΥ͑ ͮǣľËȍӕËȍӕֆæфɗѸҡӕֆɗɥիüۡ ya Tupana

Nane —ñanagürü. 38ॸRü yexguma ɞ͑ֆËȍի%Ëȍɗիŕŕǣ͑Ύфӥӕҡӕ, rü wüxigu dexáchiüwa nachoüۡ. Rü Piripi ɞ͑͑¡ɗľիŕŕǣֆľ̲ãŕ۳xgacü. 39ॸRü ֆľիǣӕ̲ĀľիՓɞ͑ËȍΎΥËȍɗǣӕ, rü ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü Piripixüۡ niga. Rü yema ãŕ۳xgacü rü marü tama wena Piripixüۡ nadau. ͮҡӥфӥҡ%ŕ%Ëӥ̲͑ǣӕ ͑ɗիӡ. 40ॸNatürü Achotowa nayango۳x ga Piripi. Ѡӥֆľ̲ɥ%͑ľՓɗ͑իӡ%Ëȍɗ, rü nüxüۡ nixuchigü ga ore i mexüۡ ga guxü̲ۡǣɥ%͑ľՓ͖u۳xmata Checharéaarü naãnewa nangu. Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬nayaxõ ga Chauru

9

1-2ॸRü

yoxni ga Chauru rü daimaã ͑ֆի%իӡ͑ľËȍɗǣӥ̲ǣֆľ̲ duüۡxüۡgü ga Cori ga Ngechuchuaxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡ. Rü yemaca۳x paigüeruxüۡtawa

͑իӡ, rü naxca۳x nüxna naca ga popera ga nüxna ãgaxüۡ na Yudíugüarü ngutaque۳xepataüۡgü ga Damacuwa yexmagünegu yaxücuchigüxüۡca۳x rü yexma tümaca۳x nadauxüۡca۳x ga guxema ֆիΥǣӥիľǣֆҡӥիľфӥ͑ǣľիľǣӥ͑ Yerucharéüۡwa tüxüۡ nagagüxüۡca۳x rü yexma tüxüۡ yapoxcuexüۡca۳x. 3ॸNatürü yexguma marü Damacuxüۡ yangaicagu, rü ngürüãchi meãma nüxüۡ nabáxi ga wüxi ga omü ga poraxüۡ ǣĀիӡՓ ibáxixüۡ. 4ॸRü ñaxtüanegu nayangu ga Chauru, rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣՓӥիɗǣ naga ga nüxna c۳agüxüۡ ga ñaxüۡ: —Pa Chauru Pa Chaurux, ¿tü۳xcüüۡ i nawe нӕɗ͑ǣŕËȍɗǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i choxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ? —ñaxüۡ. 5ॸRü Chauru nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —¿Rü texé нӕɗիɥ, Pa Corix? —ñanagürü. Rü nüma ga Cori rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗͮǣľËȍӕËȍӕ, rü chorü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ9

311

duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑Փľ ‫ ڟ‬a нӕɗ͑ǣŕËȍɗǣӥիüۡ. 6ॸ¡Rü inachi, rü ngŕm ‫ ڟ‬a rü ġ̲Ëӕфӥɥ%͑ľՓ͑իӡ! Rü ngŕm wüxi ya yatü tá cumaã nüxüۡ nixu na ҧacü tá cuxüxüۡ —ñanagürü. 7ॸRü yema yatügü ga Chauruxüۡ íixümücügüxüۡ, rü ɗ͑ֆ͑ǣӕ%ŕǣӥ, yerü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣ yema ore natürü taxúexüۡma nadaugü. 8ॸRü

ñu۳իӡËȍɗɗ͑Ëȍɗǣæȍӕфӕǣ ñaxtüanewa ga íyanguxüۡwa, rü nidauchixetü, natürü taxuüۡma nadau yerü nixoxetü. Rü yemaca۳x ga namücügü, rü nachacüügu nayayauxãchi, rü yemaãcü Damacuwa nanagagü. 9ॸRü tomaŕ۳xpü۳x ga ngunexüۡgu, rü nangexetü, rü tama nachibü, rü tama naxaxe. 10ॸRü Damacuwa nayexma ga wüxi ga yatü ga Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥիüۡ ga Ananíã ga naŕg‫ ڟ‬a. Rü nango۳xetü, rü Corixüۡ nadau, rü ñanagürü: —Pa Ananíãx —ñanagürü. Rü nüma ga Ananíã nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —¿ӄacü? Pa Corix —ñanagürü. 11-12ॸRü nüma ga Cori nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —¡Dücax, ͑ǣŕ̲Ëֆľɗͅľ%ɗՠŃիüۡgu ãŕg‫ ڟ‬axüۡwa ‫ ڟ‬a Yudapatawa naxca۳x ͑իӡ! ¡Rü ngŕm ínaca i wüxi i yatü i Tarsucüۡ۳ãx۳ i ‫ ڟ‬a Chaurugu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ! Rü nüma rü ngŕm ɞ͑ֆӕ̲ӥիŕфӥnango۳xetü rü marü cuxüۡ nadau, Pa Ananíãx, ͑͑ǣŕի̲ cuxücuxüۡ фӥ͑իŕҡӥǣӕнӕɗ͑ǣΥǣӥիüۡ na wena yadauchixüۡca۳x —ñanagürü ga Cori ga Tupana. 13ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣk͑͑ɞ%, rü ñanagürü: —Pa Corix, muxüۡma i duüۡxüۡgü chomaã nüxüۡ ͑ɗիӕɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥËȍɗǣ͖͑ӕիфľɗ chixexüۡ naxüxüۡ namaã i curü duüۡxüۡgü i Yerucharéüۡwa. 14ॸRü ñu۳xma rü paigüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ̲ӕ̲%͑ә̲͑իӡ͑

ínayauxüۡãxüۡca۳x i guxüۡma i duüۡxüۡgü i ËӕŃǣǣӕֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ —ñanagürü. 15ॸNatürü

nüma ga Cori rü ñanagürü ‫͑ ڟ‬իӡľфӥËȍΎ̲ nüxüۡ: —¡Ngŕ̲ Ëȍ͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥ͑ËȍΎիüۡ yaxuchigaxüۡca۳x namaã i togü i nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ gü, rü norü ãŕ۳xgacügü, rü Yudíugü ta! 16ॸRü choma tá nüxüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕɗ͖ӕիфľɗ͑ǣәիüۡ i tá yangexüۡ i chauxca۳x —ñanagürü ga Cori.

17ॸѠӥǣӕ̲ɥЙҡǣæȍӕфӕ͑Փ

ֆľի̲͑ľՓ͑իӡǣk͑͑ɞ%. Rü nagu naxücu, rü nüxüۡ ͑ɗ͑ǣΥǣӥ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ьæȍӕľ͑ľŕЬæȍӕфӕի, nüma ya Cori ya Ngechuchu ga guma namawa cuxca۳x ngócü ga yexguma ͑ә̲Ëӕիӡիǣӕ, rü núma choxüۡ namu na wenaxãrü quidauchixüۡca۳x, rü cuxna nanguxüۡca۳իɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ —ñanagürü. 18ॸRü yexgumatama rü ñoma ҧacüchicute۳xerüüۡ ͑իŕҡӥՓɞ͑ֆɗ, rü yexguma wenaxãrü meã nidauchixetü. Rü yexguma inachi ga Chauru, фӥk͑͑ɞ%ɞ͑͑¡ɗľիŕŕ. 19ॸRü yemawena nachibü, rü wenaxãrü napora. Rü ñuxre ga ngunexüۡgu yexma Damacugu narüxã۳ӡ۳x namaã ga yema ֆիΥǣӥիüۡ ga yexma ãchiüۡgüxüۡ. Chauru rü Damacuwa nüxüۡ nixu ga Ngechuchuchiga 20ॸRü

yexguma inanaxügü ga Chauru ga ngutaque۳xepataüۡgüwa nüxüۡ na yaxuchigaxüۡ ͑ͮǣľËȍӕËȍӕֆɗɥիüۡ ya Tupana Nane. 21ॸRü guxüۡma ga yema nüxüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ, rü ñanagürügü: —¿Tama e۳ի͖͑%ֆҡӥֆɗɥիüۡ ga Yerucharéüۡwa íyayauxüۡgüxüۡ ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga Ngechuchuaxü‫ۡڟ‬

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ9

312

ֆիΥǣӥիüۡ? ¿Rü tama e۳xna ñaãtama ֆɗɥիüۡ ǣֆľ̲͑ә̲ӡիüۡ na ínayauxüۡãxüۡca۳x rü ñu۳իӡËȍɗЙɗǣӥфӥ ãŕ۳xgacüxüۡtawa nagagüãxüۡca۳x i duüۡxüۡǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ? —ñanagürügü. 22ॸNatürü ga Chauru rü guxüۡ ga ngunexüۡgu yexeraãcü tama namuüۡãcüma nüxüۡ nixuchigaama ga ore ga Ngechuchuchiga. Rü inayanangea۳իǣӥիŕŕǣ֤ӕĀɞӕǣӥǣ Damacuwa yexmagüxüۡ, yerü meãma nanango۳իŕŕ͑æфɗѸҡӕֆɗɥիüۡ ga Ngechuchu. Chauru rü Yudíugüchaxwa niña

marü muxüۡma ga ngunexüۡgü ngupetüguwena rü yema Yudíugü rü Փӥիɗǣӕ͑ӥǣӥ̲%͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ͑ Chauruxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x. 24ॸNatürü nüma ga Chauru rü nüxüۡ nacuáchiga ga na yama۳xgüchaüۡãxüۡ. Rü yema Yudíugü фӥ͑ǣӕ͑ľËӥфӥËȍӥҡËӥфӥǣӕ̲ɥ%͑ľ%фӥ poxeguxüۡãrü ɥã۳xgügu Chauruxüۡ nana۳ɥ ۳xgüxüۡ na yama۳xgüãxüۡca۳x. 25ॸNatürü ga Chauruarü ngúexüۡgü rü chütacü rü wüxi ga pexchi ga tacügu ǣӕ̲ɥ%͑ľ%фӥЙΎիľǣӕիüۡtapü۳xétüwa ínanac۳h۳üxüetaüۡgüama, rü yemaãcü niña ga Chauru. 23ॸRü

Yerucharéüۡwa nayexma ga Chauru

yexguma Yerucharéüۡwa nanguxgu ga Chauru, rü yema ֆիΥǣӥիüۡmaã nangutaque۳xechaüۡ. ͮҡӥфӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü nüxüۡ namuüۡŕ, yerü nüma nüxüۡ nacua۳xgügu rü tama aixcüma Ngechuchuaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥ. 26ॸRü

Bernabé rü yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡtanüwa nanagaama. Rü yema ngúexüۡgümaã nüxüۡ nixu ga 27ॸNatürü

ñuxãcü Cori ya Ngechuchuxüۡ na nadauxüۡ ga Chauru ga namawa, rü ñuxãcü Cori namaã na idexaxüۡ. Rü nüxüۡ nixu ta ga ñuxãcü Damacuwa rü tama namuüۡãcüma nüxüۡ na yaxuxüۡ ga Ngechuchuchiga. 28ॸRü yemaãcü ga Chauru rü Yerucharéüۡgu narüxã۳ӡ۳x. Rü yema ngúexüۡgü ga Tupana imugüxüۡtanügu naxã. Rü tama namuüۡãcüma Cori ya Ngechuchuchigaxüۡ nixuchigü. 29ॸRü yema Yudíugü ga Griégugawa idexagüxüۡmaã nidexaxüۡ ga Chauru, rü Ngechuchuchigagu nügümaã nayaporagaexüۡ. Natürü ga nümagü rü naxca۳x nadaugüama ga ñuxãcü tá na yama۳xgüãxüۡ. 30ॸRü yexguma nüxüۡ yacua۳xãchitanügu ga yema togü ga ֆիΥǣӥիüۡ, rü Checharéawa Chauruxüۡ nagagü. Rü yexguma yéma nangugügu фӥՓӥիɗǣՓЙӕфӕǣӕ͑ֆ̲ӕŕǣӥфӥ ҽфѸӕՓ͑իӡ. 31ॸRü yexguma rü meãma nüxüۡ ͑իӥЙľҡӥǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga guxüۡma ga Yudéaanewa, rü Gariréaanewa rü Chamáriaanewa. Rü ֆľիľф%Ëӥ̲ľ%͑ֆիΥǣӥľҡ͑ӥфӥ aixcüma Tupana naxwa۳xexüۡãcüma meã ̲͑իŕ. ѠӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡãrü ngüۡիŕŕ̲%͑ɗ̲ӕŕҡ͑ӥ%̲ǣֆľ̲ ֆիΥǣӥիüۡ. Eneã rü naxca۳x nitaane 32ॸRü yexguma Pedru yema ֆիΥǣӥիüۡҡ͑ӥǣӕɗիӡ%ǣӥËȍɗǣӥիǣӕ, rü yema Didágu ãchiüۡgüxüۡ ga ֆիΥǣӥիüۡtanüwa rü ta nangu. 33ॸRü yexma nüxüۡ nayangau ga wüxi ga yatü ga Eneã ga naŕg‫ ڟ‬a ga 8 ga taunecü norü

pechicagu cacü, yerü nanaw۳ %ɥի%Ëȍɗ. 34ॸRü Pedru ñanagürü nüxüۡ: —Pa Eneãx,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ9ٍॷ10

313

Ngechuchu ya Cristu cuxüۡ ͑фӥ̲ľիŕŕ. ‫ؽ‬ʊ͑Ëȍɗфӥ̲͑ľիŕŕɗËӕիËȍЙľ͑ӥիüۡ! —ñanagürü. Rü yexgumatama inachi. 35ॸRü guxüۡma ga yema Didácüۡ۳ãx ۳ gü rü ۡ ۡ Charunacü۳ãx۳ gü rü nüxü nadaugü ga na inachixüۡ ga guma yatü, rü nüxüۡ narüxoe ga nacümagü ga chixexüۡ, rü æΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑фӥիɥ. Wena imaxüۡ ga Dorca

yexgumaüۡËӥӥǣɥ%͑ľǣ Yopewa rü iyexma ga wüxi ga Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬yaxΥ۳xcü ga ngecü ga Tabita ga ngɥŕg‫ ڟ‬a. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ŕg‫ ڟ‬a i Griégugawa rü Dorca ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥՓӥիɗǣ̲ľËӥɗֆɗիɥǣ ͑ǣɥфӥӥՓ, rü guxüۡguma nüxüۡ irüngüۡիŕŕǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü ga ҧacü nüxüۡ‫ ڟ‬taxuxüۡ. 37ॸRü yexgumaüۡcüü 36ॸRü

iyaćaawe ga Dorca, rü iyu, rü ͑ǣɥ̲ӥËӥǣӥ̲͑͑ľիŕŕǣ͑ǣɥիɥ͑ľ. Rü ɥЙҡфӥĀիӡËȍɗüۡwa yexmaxüۡ ga ӕËЙӕǣӕ͑͑իӥǣӥǣ͑ǣɥիɥ͑ľ. 38ॸRü Yopearü ngaicamana nayexma ga guma ɥ%͑ľǣġɗĀǣЬľĀфӕ͑Փֆľի̲͑ľ. Ѡӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Yopecüۡ۳ãx۳ rü nüxüۡ nacua۳xgü ga Didáwa na nayexmaxüۡ ga Pedru. Rü naxca۳x yéma nanamugü ga taxre ga yatü ñaxüۡmaã: —¡Rü paxa toxca۳ի͑ӕ%͑իӡ! —ñaxüۡmaã. 39ॸRü yexguma ga Pedru rü ͑Փľ͑фӥիӡ. Rü yexguma ínanguxgu, rü yema ucapu ga yema yueta nawa yexmaxüۡwa nanagagü. Rü guxüۡma ga yutegüxüۡ rü Pedruxüۡ ɞ͑ËȍΎ̲ŕǣӕ%Ëȍɗ, rü naxauxe, rü nüxüۡ nayawégü ga yema naxchirugü ga Tabita nüxüۡ‫ ڟ‬íxüxüۡxüۡ ga yexguma namaüۡxgu. 40ॸRü Pedru rü düxétüwa nanamugü ga guxüۡma. Rü ‫ ڟ‬ü۳xü, фӥ͑ֆӕ̲ӥիŕ. Rü ñu۳իӡËȍɗ inacaxãp

͑ǣɥxca۳x nadauegu ga yema yu۳xcü, rü ñanagürü: —Pa Tabitax, ¡Írüda! —ñanagürü. Rü yexguma rü iyadauchixetü, rü Pedruxüۡ idau, rü íirüto. 41ॸѠӥֆľիǣӕ̲͑ǣɥxme۳xgu nayayauxãchi, фӥ͑ǣɥիüۡ ɗ͑Ëȍɗիŕŕ. Rü ñu۳իӡËȍɗnaxca۳ի͑Ëǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü yema yutegüxüۡ, rü maxüۡxcü nüxüۡ ͑ǣɥիüۡ nawe۳x. 42ॸRü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga Yopewa yexmagüxüۡ rü nüxüۡ nacuáchigagü ga yema. Rü Cori ga Ngechuchuaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥǣ̲ӕիüۡma. 43ॸRü muxüۡma ga ngunexüۡ Yopegu narüxã۳ӡ۳իǣЬľĀфӕ͑Йҡǣӕǣæȍɗ̲ӡ ga naxcha۳ի̲ӥ%фӥЙիŕŕՓЙӕфËӥիüۡ. Pedru rü Cornériuchiga

10

1ॸѠӥɥ%͑ľǣæȍľËȍфŃՓ nayexma ga wüxi ga yatü ga Cornériu ga naŕg‫ ڟ‬a. Rü 100 ga ʊҡфɗ͑ľËüۡ۳ãx۳ ga churaragüarü capitáüۡ ͑ɗիɥ. 2ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣՓӥիɗǣֆҡӥǣ meãma Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥËӥ. Rü wüxigu nama۳xmaã rü naxãcügümaã Tupanaxüۡ nangechaüۡgü. Rü mucüma ga norü Āɥŕфӕ̲%͑ӥիüۡ narüngüۡիŕŕǣĀӕüۡxüۡgü ga Yudíugü ga ҧacü nüxüۡ‫ ڟ‬taxuxüۡ. Rü guxüۡǣӕ̲͑ֆӕ̲ӥիŕфӥҽӕЙ̲͑% nidexa. 3ॸRü wüxi ga ngunexüۡ ga

yexguma tomaŕ۳xpü۳xarü ngorawa nanguxchaüۡgu ga yáuanecü, rü nango۳xetü. Rü meãma nüxüۡ nadau ga wüxi ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ga ĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga yema ucapu ga nawa nayexmaxüۡgu ücuxüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Cornériux —ñanagürü. 4ॸNatürü nüma ga Cornériu rü meãma nüxüۡ nadawenü, rü poraãcü namuüۡãcüma nüxna naca, rü ñanagürü: —¿ӄacü cunaxwa۳xe, Pa Corix?

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ10

314

—ñanagürü. Rü nanangãxüۡ ga yema orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ , rü ñanagürü: —æӕфӥֆӕ̲ӥիŕǣӥфӥҽӕЙ͑ marü cuxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥ, rü cumaã ͑ҡ%ŕ͖͑ӕի%Ëӥ͑ӥիüۡ curüngüۡիŕŕիüۡ i duüۡxüۡgü i ҧacü nüxüۡ‫ ڟ‬taxuxüۡ. 5ॸ—¡Rü chanaxwa۳xe i Yopewa cunamugü i ñuxre i yatügü na naxca۳x yacagüxüۡca۳x i Փӥիɗɗֆҡӥɗæȍɗ̲ӡɗЬľĀфӕǣӕãŕg‫ ڟ‬axüۡ! 6ॸ—ѠӥҡΎɗæȍɗ̲ӡɗnaxcha۳xmüãrü ЙիŕŕՓЙӕфËӥիüۡЙҡՓ͑͑ǣŕի̲фӥ ͑ǣŕի̲͑Йľ. Rü yima napata rü taxtü i taxüۡËӕҡӥՓ͑͑ǣŕի̲—ñanagürü. 7ॸRü yexguma nüxna iyanatau۳xgu ga yema orearü ngeruüۡ ga namaã yéma idexaxüۡ, rü Cornériu rü naxca۳x naca ga taxre ga norü puracütanüxüۡ rü wüxi ga churara ǣ̲ľ%͑ǣɥ͑ӥիüۡ ga meã Tupanaãxü‫ۡڟ‬ ֆիΥիüۡ. 8ॸRü namaã nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga yema nüxüۡ nadauxüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗ֤ΎЙľՓ̲͑͑ӕǣӥ. 9ॸRü moxüۡ%Ëӥǣֆľիǣӕ̲̲͑ǣӕ͑իɥֆ͑ľ rü marü Yopexüۡ yangaicagügu ga yema duüۡxüۡgü ga Cornériu yéma mugüxüۡ, rü ЬľĀфӕфӥĀիӡ͑իɥǣɥЙҡŃҡӥՓ͑ ֆŃ̲͑ֆӕ̲ӥիŕիüۡca۳x. Rü tocuchiarü ͑ǣΎфǣӕ͑ɗիɥǣֆľիǣӕ̲. 10ॸRü nataiya, rü nüxüۡ‫ ڟ‬nachi ۳xéga ga na nachibüxüۡ. Rü ֆľիǣӕ̲͑ΎфӥΥ͑ɞ͑իӥǣӥֆ͑ľ, rü nango۳xetü ga Pedru. 11ॸRü nüxüۡ nadau ga na yango۳xnaxüۡ ga naãnetüwe, rü ֆŃ̲ɞ͑фӥիɥǣՓӥիɗǣ͑իËȍɗфӕǣ ñoma wüxi ga taxüۡ ga naxchápenüüۡrüüۡ ɗիɥիüۡ. Rü norü ãgümücüpe۳xewa naxãtü۳xü rü yemaãcü ínarüc۳h۳üxüe ñu۳xmata ñaxtüanewa nangu. 12ॸRü yemagu ínarüc۳h۳üxüewetaxüۡ ga nagúxüۡraüۡxüۡ ǣ͑ŕիüۡgü, rü ãxtapegü, rü werigü. Rü yema naxchápenüüۡwa nayexma ta ga ҧacü ga tama

nangΥ۳xgüxüۡ ga Yudíugü. 13ॸRü Pedru nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣҽӕЙ͑ǣǣ͑ӥիüۡ ñaxüۡ: —ЬЬľĀфӕի‫ؽ‬ʊ͑Ëȍɗ, rü ta ima۳x, rü nangΥ۳x! —ñaxüۡ. 14ॸRü Pedru nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Taxucürüwa ͑ɗիɥ, Pa Corix, erü taguma chanangΥ۳x i ҧacü i toxca۳ի%ӡ%Ëȍɗիüۡ —ñanagürü. 15ॸRü yexguma ga yema Tupanaga, rü wenaxãrü ñanagürü: —ͮǣŕ̲ËȍΎ̲ Ëȍ̲ľիŕŕիüۡ фӥҡ̲̲͑ľɗ%ӡ%Ëȍɗ nüxüۡ cuwogü —ñanagürü. 16ॸRü tomaŕ۳xpü۳xcüna yemaãcü nangupetü. Rü ֆľիǣӕ̲Փľ͑ի%фӥĀիӡnac۳h۳üxnagü ga yema naxchápenüüۡ namaã ga guxüۡma ga nawa yexmagüxüۡ. 17ॸRü ЙΎф%Ëӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥǣЬľĀфӕǣ ҧËӥËȍɗǣ͑ֆɗɥիüۡ ga yema nüxüۡ nadauxüۡ ga yexguma nango۳xetügu. Rü ֆľ̲ǣӕɞ͑իɥ͑ӥֆ͑ľ, rü guma ɥpataa۳xwa nangugü ga yema yatügü ga Cornériu yéma mugüxüۡ ga naxca۳x íicaetanüxüۡ ǣæȍɗ̲ӡЙҡ. 18ॸRü yéma naxca۳x ínacagü rü aixcüma yexma nape ǣՓӥիɗǣֆҡӥǣæȍɗ̲ӡǣЬľĀфӕǣӕ ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. 19ॸѠӥЬľĀфӕ͑ǣӕɞфӥիɥ͑ӥֆ͑ľ ga yema nüxüۡ nadauxüۡ ga yexguma nango۳xetügu, фӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕ%ǣӥ͑ɗիɥɗ tomaŕ۳xpü۳x i yatügü i cuxca۳x daugüxüۡ. 20ॸ—‫ؽ‬ʊ͑Ëȍɗ, фӥɞфӥիɥ, rü tama ËӕիΎľǣ%ŕ%Ëӥ̲͑Փľфӥիӡ! Erü choma ͑ɗիɥɗ͑ә̲Ëȍ̲͑ӕǣӥիüۡ —ñanagürü. 21ॸRü yexguma naxca۳իɞ͑фӥիɥǣЬľĀфӕ, rü ñanagürü nüxüۡ ga yema yatügü: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗchauxca۳x pedaugüxüۡ. ¿Rü ҧËӥՓ͑ӕ%Йľիɥ? —ñanagürü. 22ॸRü nümagü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Capitáüۡ ya CornériuxüۡҡՓ͑ľҡիɥфӥ ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ͑ӕ%ҡΎիüۡ namugüxüۡ. Rü Փӥիɗֆֆҡӥֆ̲ľËӥ͑ɗիɥ, rü Tupanaxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ10

315

nangechaüۡ. Rü guxüۡma i Yudíugü nüxüۡ nangechaüۡ i nümax. Rü wüxi ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËü۳ۡãx۳ nanamu na cuxca۳x toxüۡ ֆËիŕŕիüۡca۳x ǣæΎф͑Ńфɗӕфӥ͑ЙҡՓËӕիӡիüۡca۳x rü nüxüۡ ͑͑իɥ͑ӥիüۡca۳x i curü ore —ñanagürügü. 23ॸRü yexguma ͑͑ËȍΎËӕիŕŕǣЬľĀфӕ, rü yexma ͑͑Йľǣӥիŕŕǣֆľ̲Ëȍӥҡիüۡgu. Rü moxüۡ%Ëӥɗ͑իɥ%Ëȍɗфӥ͑Փľ͑фӥիӡǣ Pedru. Rü ínayaxümücügü ga ñuxre ga Yopecüۡ۳ãի۳ ǣֆիΥǣӥիüۡ. 24ॸRü moxüۡãcü Checharéawa nangugü ga ngextá Cornériu ínan۳g۳ӕիŕŕիüۡwa namaã ga guxüۡma ga natanüxüۡgü rü namücügü ga nüxüۡ nangechaüۡgüxüۡ ga nüxna naxuxüۡ. 25ॸRü yexguma Cornériupatawa nanguxgu ga Pedru, rü ɥã۳xtüwa naxca۳x ͑իӡǣæΎф͑Ńфɗӕ, rü Pedrupe۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xü, rü nüxüۡ nicua۳xüüۡ. nayacaxãp 26ॸͮҡӥфӥǣЬľĀфӕфӥɗ͑͑Ëȍɗիŕŕфӥ ñanagürü: —‫ؽ‬ʊ͑Ëȍɗ! Rü choma rü ta cuxrüüۡ duüۡxü̲ۡфľËȍɗիɥфӥҡ̲ ҽӕЙ͑Ëȍɗիɥ—ñanagürü. 27ॸRü nügümaã yadexagüãcüma wüxigu nichocu. Rü Pedru yéma namaã ɗ͑ֆфӥիӡǣ̲ӕիüۡma ga duüۡxüۡgü ga yexma ngutaque۳xegüxüۡ. 28ॸRü yexguma ga Pedru rü ñanagürü nüxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga yexma ngutaque۳xegüxüۡ: —Pema nüxüۡ pecua۳x i toma i Yudíugüca۳իфӥ͑͑ǣŕի̲ɗҡΎфӥ̲ӕǣӥɗ toxna nachu۳xuxüۡ na pemaã tangutaque۳xegüxüۡ, rü pepatagu na tachocuxüۡ. Natürü Tupana choxüۡ nango۳իľҡӥիŕŕфӥËȍΎիüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ na tama namexüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ǣӕ͑ Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡ pemaã. 29ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ҡ̲ËȍիΎΥËӥ̲͑ә̲Ëȍիӡɗ ͑ǣŕիǣӕ̲chauxca۳x pengemagu. Rü

ñu۳xma rü chanaxwa۳xe i chomaã nüxüۡ pixu na ҧacüca۳x chauxca۳x pengemaxüۡ —ñanagürü. 30ॸRü Cornériu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Marü ãgümücü i ngunexüۡ nangupetü ga ñúxgumaãcü ga tomaŕ۳xpü۳xarü ngoragu ga yáuanecü, rü ͑ӕ%ËȍΎЙҡՓËȍֆӕ̲ӥիŕľфӥ guxüۡǣӕ̲͑ǣŕ̲%ËӥËȍ͑իӥ. Rü ֆľիǣӕ̲Ëȍֆӕ̲ӥիŕǣӕфӥchango۳xetü, rü chauxca۳x nango۳x ga wüxi ga yatü ga iya ۳ urachirucüüxüۡ. 31ॸ—Rü ñanagürü choxüۡ: “Pa Cornériux, Tupana marü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗËӕфӥֆӕ̲ӥիŕфӥËӕ̲%͑ҡ%ŕ na ñuxãcü nüxüۡ curüngüۡիŕŕիüۡ i duüۡxüۡgü i ҧacü nüxü‫ ۡڟ‬taxuxüۡ. 32ॸ—¡Rü Yopewa namugü i ñuxre i yatügü na naxca۳x yacagüxüۡca۳իɗæȍɗ̲ӡɗЬľĀфӕǣӕ ãŕg‫ ڟ‬axüۡ! ѠӥҡΎɗæȍɗ̲ӡɗnaxcha۳xmüãrü ЙիŕŕՓЙӕфËӥիüۡpatagu pexüۡ. Rü yima napata rü taxtü i taxüۡcutüwa ͑͑ǣŕի̲ٚ, ñanagürü choxüۡ. 33ॸRü yemaca۳x rü yexgumatama paxa cuxca۳x yéma chanamugü, rü cuma rü mexüۡ toxca۳իËӕիӥľфӥ͑ә̲Ëӕիӡ. Rü ñu۳xma i guxãma i toma rü Tupanape۳xewa ҡ͑ǣŕի̲ǣӥ. Rü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕËȍüۡ i gux-ü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗæΎфɗ̲͑% núma cuxüۡ muxüۡ na tomaã nüxüۡ quixuxüۡca۳x —ñanagürü ga Cornériu. Pedru rü Cornériupatawa nüxüۡ nixu ga Ngechuchuchiga 34ॸRü yexguma inanaxügü ga Pedru ga na yadexaxüۡ, rü ñanagürü: —Ñu۳xma waxi ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chacuáxüۡ na Tupanaca۳x nawüxiguxüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü erü nüma rü aixcüma guxãxüۡma nangechaüۡ. 35ॸ—Rü nüma rü wüxichigü i nachiüۡãnewa ͑͑Āľɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ10ٍॷ11

316

ngechaüۡgüxüۡ rü mexüۡ ügüxüۡ. 36ॸ—Rü nüma ga Tupana rü Yudíugütanüwaxíra nanamu ga norü ore rü marü nüxüۡ nixu na tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡxüۡ i tórü pecadugü i ͑ǣŕիǣӕ̲æфɗѸҡӕֆǣӕի%%фӥæΎфɗɗիɥËӥիüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥǣӕ. 37ॸ—Pema rü meãma nüxüۡ pecua۳x na ҧacü ngupetüxüۡ ga guxüۡwama ga Yudíugüarü naãnewa. Rü noxri ga Cuáüۡ rü nüxüۡ nixu na Tupana naxwa۳xexüۡ na ínabaiüۡxüۡ ga duüۡxüۡgü. Rü yemawena ga Ngechuchu rü Gariréaanewa inanaxügü ga duüۡxüۡgümaã nüxüۡ na yaxuxüۡ ga ore i mexüۡ. 38ॸ—Rü pema nüxüۡ pecua۳x ga ͖ӕի%ËӥҽӕЙ͑͑͑ЙΎфիŕŕիüۡ ga Ngechuchu ya Nacharétucüãۡ۳ x۳ yerü nüxna ͑͑ի%ǣͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. Rü nüma ga Ngechuchu rü mexüۡ naxü ga yema ɞֆիӡǣӥիüۡwa, фӥ̲͑͑ľŕիŕŕǣǣӕիüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga n۳g۳oxoã۳xgüxüۡ. Rü yemaãcü nanaxü yerü Tupana nüxüۡ narüngüۡիŕŕ. 39ॸ—ѠӥҡΎ̲͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ tadaugüxüۡ rü nüxüۡ tixuchigaxüۡ i guxüۡma ga naxüxüۡ ga Ngechuchu ga Yudéaanewa rü Yerucharéüۡ%фӥɥ%͑ľՓ. Rü yemawena rü nayama۳xgü rü curuchawa nayapotagü. 40ॸ—Natürü ga Tupana rü tomaŕ۳xpü۳x ga ngunexüۡ ͑ǣӕЙľҡӥǣӕфӥՓľ̲͑͑͑իŕŕ rü toxca۳x nanango۳իŕŕ. 41ॸ—Natürü tama guxüۡ ga duüۡxüۡgüca۳x nango۳x. Rü toxca۳xicatama nango۳x ga toma ga üۡpamama Tupana toxüۡ idexechixe na nüxüۡ tixuxücۡ a۳x i Ngechuchuchiga. Rü yexguma marü yuwa ínadaxguwena rü namaã tachibüe rü namaã taxaxegü. 42ॸ—Rü nümatama ga Ngechuchu toxüۡ nimugü na duüۡxüۡgümaã nüxüۡ tixuxücۡ a۳x na Tupana marü ãŕ۳xgacüxüۡ ֆ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕիüۡ na guxüۡ i duüۡxüۡgüarü ngugüruüۡ ͑ֆɗɥիücۡ a۳x. Rü nüma ya ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ɗիɥɗҡΔфӥ̲իüۡxüۡ nangugüxüۡ,

фӥ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗǣӕիüۡ i duüۡxüۡǣӥɗ̲իŕիüۡ rü yuexüۡxüۡ yacagüxüۡ naxca۳x i norü maxüۡchiga. 43ॸ—Rü üۡpamamatama guxüۡma ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü rü Ngechuchuchiga nidexagü, rü ñanagürügü: “Rü nüma tá nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i norü pecadugü i guxüۡma i duüۡxüۡgü i nüxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡٚ, ñanagürügü. ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü yema duüۡxüۡgü ga ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡtanüwa nangu 44ॸRü

yexguma íyadexayane ga Pedru, rü ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nüxna nangu ga guxü̲ۡǣֆľ̲ֆŃ̲ɗфӥիɥ͑ӥŕիüۡ ga yema ore. 45ॸѠӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga ֤ӕĀɞӕǣӥǣЬľĀфӕ̲%ֆŃ̲ɥիüۡ, rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥֆľфӥҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ rü nüxna rü ta nangu ga yema duüۡxüۡǣӥǣҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. 46ॸRü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣҡΎǣ͑ǣՓËȍɗǣӥ͑ yadexagüxüۡ, rü Tupanaxüۡ na yacua۳xüüۡgüxüۡ. 47ॸRü yexguma ga Pedru rü ñanagürü: —¿E۳ի͑͑͑ǣŕի̲իüۡ i texé na nüxna nachu۳xuxüۡ i na ínabaiüۡxüۡ i ñaã duüۡxüۡgü i marü taxrüüۡ ҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ nüxna nguxüۡ? —ñanagürü. 48ॸRü nanamu na Ngechuchu ya Cristuégagu na ínabaiüۡxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga yexwaca ֆիΥǣӥիüۡ. Rü yexguma Pedruxüۡ ‫ ڟ‬իücۡ a۳x ga ñuxre naca۳ax۳ üۡgü na yexma naxãӡ ga ngunexüۡ. Pedru rü Yerucharéüۡwa yexmagüxüۡ ga yaxõgüxüۡmaã nüxüۡ nixu ga ҧacü na ngupetüxüۡ ga Checharéawa

yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ rü yema ֆիΥǣӥիüۡ ga Yudéagugüxüۡ, rü nüxüۡ

11

1ॸRü

nacuáchigagü na yema tama Yudíugü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ11

317

ɗիɥǣӥիüۡ rü ta nayauxgüãxüۡ ga Tupanaãrü ore. 2ॸNatürü yexguma Yerucharéüۡwa nanguxgu ga Pedru, rü ͖ӕիфľǣ֤ӕĀɞӕǣӥǣֆիΥǣӥիüۡ rü Pedruxüۡ nixugüe. 3ॸRü ñanagürügü: —¿Rü tü۳xcüüۡ ͑ҡ͑ӥՓËӕիӡɗ͑ǣŕ̲ ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü namaã cuchibü? —ñanagürügü. 4ॸRü Pedru meãma namaã nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga ҧacü na ngupetüxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: 5ॸ—æȍΎ̲фӥ֤ΎЙľфӥɥ%͑ľՓ chayexma, rü yexguma ɞËȍֆӕ̲ӥիŕֆ͑ľ, rü chango۳xetü. Rü nüxüۡ chadau ga wüxi ga naxchápenüüۡrüüۡ ɗիɥիüۡ ga norü ãgümücüpe۳xewa ãtü۳xüxüۡ ga írüc۳h۳üxüexüۡ ñu۳xmata chauxüۡtawa nguxüۡ. 6ॸ—Rü meãma nüxüۡ chadawenü na nüxüۡ chadauxüۡca۳x na ҧacü yexmaxüۡ ga aixepewa. Rü nüxüۡ chadau ga naxüۡnagü ga ixãgümücüparaxüۡ rü ͑ŕիüۡgü ga idüraexüۡ, rü ãxtapegü rü werigü. Rü yema naxchápenüüۡwa nayexma ta ga ҧËӥǣҡ̲ɗ͑ǣΦիüۡ, erü taxca۳իɗֆɗիľ̲ɗ֤ӕĀɞӕǣӥфӥ͑ի%ӡ%Ëȍɗ. nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥҡǣҽӕЙ͑ǣǣ choxüۡ ñaxüۡ: ٘‫ؽ‬ʊ͑Ëȍɗ! Pa Pedrux. ¡Rü ta ima۳x, rü nangΥ۳x!͖ٚիüۡ. 8ॸ—Natürü choma chanangãxüۡ, rü ñacharügü: ٘ҽիӕËӥфӥՓ͑ɗիɥ, Pa Corix, erü taguma chanangΥ۳x i ҧacü i toxca۳x %ӡ%Ëȍɗիüۡٚ, ñacharügü. 9ॸ—Rü yexguma wenaxãrü ñanagürü choxüۡ ga yema ҽӕЙ͑ǣǣĀիӡՓɗ͑իӡիüۡ: ٘ͮǣŕ̲ËȍΎ̲ɗҽӕЙ͑Ëȍ̲ľիŕŕիüۡ, фӥҡ̲̲͑ľɗ%ӡ%Ëȍɗ͑ӥիüۡ ËӕՓΎǣӥٚ, ñanagürü. 10ॸ—Rü tomaŕ۳xpü۳xcüna yemaãcü nangupetü, rü yexguma Փľ͑ի%фӥĀիӡnac۳h۳üxnagü ga yema 7ॸ—Rü

naxchápenüüۡ namaã ga guxüۡma ga nawa yexmagüxüۡ. 11ॸ—Rü yexgumatama ǣӕ̲ɥǣ͑ՓËȍֆľի̲͑ľՓ nangugü ga tomaŕ۳xpü۳x ga yatügü ga Checharéawa ne mugüxüۡ ga chauxca۳x daugüxüۡ. 12ॸ—ѠӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ choxüۡ ̲͑ӕ͑ҡ̲ËȍիΎľǣ%ŕ%Ëӥ̲ ͑ՓľËȍфӥիӡիüۡca۳x. Rü chomaã ta ֆŃ̲͑իɥǣ͖%6ǣֆիΥǣӥիüۡ. Rü napatawa tangugü ga guma yatü ga Cornériu, rü yexma tachocu. 13ॸ—Rü tomaã nüxüۡ nixu ga ñuxãcü na napatawa nüxüۡ nadauxüۡ ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga yexma chixüۡ ga ñaxüۡ nüxüۡ: “¡Yopewa namugü i yatügü na naxca۳x yacagüxüۡca۳իɗæȍɗ̲ӡɗЬľĀфӕǣӕ ãŕg‫ ڟ‬axüۡ! 14ॸ—Rü nüma tá cumaã nüxüۡ nixu na ñuxãcü tá cuma rü guxüۡ i cupatagugüxüۡmaã penayaxuxüۡ i perü maxüۡ i taguma gúxüۡٚ, ñanagürü nüxüۡ. 15ॸ—Rü

yexguma ichanaxügügu ga na chidexaxüۡ, фӥ͑ӥի͑͑͑ǣӕǣҽӕЙ͑%ŕ ɗԖӥ͑ľիüۡ, yexgumarüüۡ ga noxri tüxna nanguxgurüüۡ. 16ॸ—Rü yexguma ga choma rü nüxna chacua۳xãchi ga Cori ya Ngechuchuarü ore ga yexguma ñaxgu: ٘ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥǣæӕáüۡ ga dexáwamare ínabaiüۡիŕŕ%իüۡ, natürü i Йľ̲фӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tá pexna ͑͑ǣӕٚ, ñaxgu. 17ॸ—Rü pema nüxüۡ pecua۳x na ñuxãcü Tupana tüxna ͑͑ǣӕիŕŕիüۡ ǣͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i yixema na Cori ya Ngechuchu ya Cristuaxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡ. Rü ñu۳xma na taxrüüۡ Tupana yema duüۡxüۡǣӥ͑͑͑ǣӕիŕŕիüۡ ǣͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ, ‫ع‬фӥ͖ӕիӡËӥфӥՓɗËȍΎ̲ɗ nüxüۡ chaxoxüۡ ͑͑ǣËȍիɥ͑ӥիüۡ ya Tupana? —ñanagürü ga Pedru. 18ॸRü yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ11

318

ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Yerucharéüۡcüۡ۳ãx۳ , rü nachianegümare. Rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü. Rü ñanagürügü: —Rü ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x na Tupana tüxüۡ dexüۡ ya yíxema woo tama Yudíugü ɗիɥǣӥիľ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ tarüxoegu i tümaãrü chixexüۡ rü Tupanaca۳x tadaugügu, rü nüma tüxna nanaxã i maxüۡ i taguma gúxüۡ —ñanagürügü. Yaxõgüxüۡ ga Aüۡtioquíawa yexmagüxüۡchiga

yexguma Etébaüۡxüۡ yama۳xgüguwena, rü norü uwanügü ЙΎф%Ëӥ͑Փľ͑ɗ͑ǣŕիüۡtanü ga yema ֆիΥǣӥիüۡ. Rü yemaca۳x nügü nawoone. Rü Peníchiawa, rü Chiprewa rü Aüۡtioquíawa nabuxmü. Rü yéma nüxüۡ nixugüe ga ore ga mexüۡ ga 19ॸRü

Ngechuchuchiga. Natürü ֤ӕĀɞӕǣӥ̲%իɥËҡ̲͑ӥիüۡ nixugüe ga yema ore rü tama ga togümaã. 20ॸNatürü yéma Aüۡtioquíawa nangugü ta ga ñuxre ǣҡΎǣӥǣֆիΥǣӥիüۡ ga Chíperecüۡ۳ãx۳ , rü Chirenecüۡ۳ãx۳ . Rü nümagü rü yema tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡmaã rü ta nüxüۡ nixugüe ga ore i mexüۡ i Cori ya Ngechuchuchiga. 21ॸRü Tupana nüxüۡ narüngüۡիŕŕ, rü ͑͑ЙΎфľիŕŕ. Rü yemaca۳x muxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü nüxüۡ narüxoe ga nuxcümaüۡxüۡ ga nacümagü, rü Cori ya Ngechuchuaxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ. 22ॸRü yexguma yemaxüۡ nacuáchigagügu ga ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Yerucharéüۡwa yexmagüxüۡ, rü Aüۡtioquíawa nanamugü ga Bernabé. 23ॸRü yexguma yéma nanguxgu ga Bernabé, rü nüxüۡ nadau ga ñuxãcü Tupana nüxüۡ na rüngüۡիŕŕիüۡ ga ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Aüۡtioquíacüۡ۳ãx۳ , rü ЙΎф%Ëӥ̲͑%͑ҡ%ŕ. Rü

nayaxucu۳իŕǣӥǣǣӕիüۡma na meãma æΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕՓľ͑իɥ%̲իüۡca۳x, rü taguma nüxüۡ naxoexüۡca۳x. 24ॸYerü nüma ga Bernabé rü wüxi ga yatü ga mecü ͑ɗիɥ. ѠӥɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü nawa nayexma, фӥ͑ЙΎфǣ͑ΎфӥΥՓ. Rü yemaca۳ի̲ӕիӡËȍɗիüۡma ga duüۡxüۡgü rü Cori ya Ngechuchuca۳ի͑իɥфӥ͑ӥիü‫ۡڟ‬ ͑ֆիΥǣӥ. 25ॸRü yemawena ga Bernabé фӥҽфѸӕՓ͑իӡ͑Chauruca۳x yadauxüۡca۳x. 26ॸRü yexguma nüxüۡ iyangauxgu, rü Aüۡtioquíawa nanaga. Rü wüxi ga taunecü wüxiwa yéma ͑ֆľի̲ǣӥ̲͑%ǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑͑͑ǣәľիŕŕǣ̲ӕիӡËȍɗիüۡma ga duüۡxüۡgü. Rü AüۡҡɗΎнӕɞՓ͑ɗիɥǣ inaxügüxüۡ ga duüۡxüۡgü na Cristutanüxüۡmaã na naxugüãxüۡ ga ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ. 27ॸRü yexgumaüۡcüü YerucharéüۡՓ͑ľ͑իɥǣ͖ӕիфľǣ Tupanaãrü orearü uruüۡgü rü AüۡҡɗΎнӕɞՓ͑իɥ. 28ॸRü natanüwa nayexma ga wüxi ga orearü uruüۡ ga Agabu ga naŕg‫ ڟ‬a. Rü nanangutaque۳իľիŕŕ ǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Aüۡtioquíawa yexmagüxüۡ. Rü yema ngutaque۳xewa rü ɗ͑Ëȍɗǣkǣ¡ӕфӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nanamu ga na yadexaxüۡ, rü ñanagürü: —Wüxi i taiya i taxüۡ tá ínangu i guxüۡ i ñaã nachiüۡãnewa —ñanagürü. Rü aixcüma ínangu ga yema taiya ga yexguma Cáudiu ãŕ۳իǣËӥɗիɥիǣӕ. 29ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Aüۡtioquíawa yexmagüxüۡ, rü marü Փӥիɗǣӕ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ͑ֆŃ̲͑ǣɥիüۡ namugüxüۡca۳իǣĀɥŕфӕ͑͑ӥիüۡ nangüۡիŕŕǣӥիüۡca۳իǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Yudéaanegu ãchiüۡgüxüۡ. Rü wüxichigü ͑ǣɥիüۡ ɗ͑ի%ǣĀɥŕфӕֆľիǣӕ̲фüüۡ ga ñuxre ga nüxü‫ ۡڟ‬yexmacü. 30ॸRü yemaãcü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ11ٍॷ12

319

nanaxügü, rü Bernabé rü Chaurumaã ֆŃ̲͑ǣɥիüۡ ̲͑ӕǣӥǣֆľ̲Āɥŕфӕ naxca۳իǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü ga Yudéaanewa yexmagüxüۡ. Ãŕ۳xgacü ga Erode rü Chaüۡtiáguxüۡ nima۳x rü Pedruxüۡ napoxcu

yexgumaüۡcüü inanaxügü ga ãŕ۳xgacü ga Erode ga na ínayauxüۡãxüۡ ǣ͖ӕիфľǣֆիΥǣӥիüۡ ga Yerucharéüۡcüã۳ۡ x۳ na napoxcuexücۡ a۳x. 2ॸRü norü churaragüxüۡ namu na taramaã Chaüۡtiágu ga Cuáüۡŕ͑ľŕիüۡ yama۳xgüxücۡ a۳x. 3ॸRü yexguma nüxüۡ nada۳u۳xgu ga Erode ga ͑Ύфӥ̲ľ͑ֆɗɥիüۡ ga Yudíugü ga yema na naxüxüۡ, rü norü churaragüxüۡ namu na Pedruxüۡ rü ta yayauxgüxücۡ a۳x. Rü yema

12

1ॸRü

nangupetü ga Yudíugüarü peta ga ԖЙľҡӥËȍɗǣǣӕǣֆľիǣӕ̲Й%ӡǣ͑ǣľфӥ Йӕիŕŕфӕüãۡ x‫ ڟ‬üۡ nangΥ۳xgügu. 4ॸRü yexguma Pedruxüۡ yayauxgügu, rü poxcupataüۡgu nayata۳xcuchi. Rü ñu۳իӡËȍɗǣƄфΎĀľфӥ nanamu ga ãgümücütücumü ga norü churaragü na nüxna nadaugüxücۡ a۳x. Rü wüxitücumüwachigü rü nayexma ga ãgümücü ga churaragü. Rü yemaãcü nanaxü ga Erode, ֆľфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥǣ yema petawena guxüۡ ga duüۡxüۡgüpe۳xewa na nagaãxücۡ a۳x na yama۳xgüãxücۡ a۳x. 5ॸRü yemaãcü ga Pedru rü poxcupataüۡwa nayexma rü churaragü rü meãma nüxna nadaugü. ͮҡӥфӥǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Yerucharéüۡcüãۡ۳ ի۳ фӥЙΎф%Ëӥ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥ, rü Tupanana naxca۳x nacagü. Tupana rü Pedruxüۡ ɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕǣ poxcupataüۡwa

yematama ga chütaxüۡgu naxüۡpa ga yema ngunexüۡ ga Erode duüۡxüۡgüpe۳xewa nagaxchaüۡxüۡ, rü taxre 6ॸRü

ga churaragüarü ngãxüۡwa nape ga Pedru. Rü taxre ga cadenamaã nina۳ɥ ۳xgüchacüü. Rü togü ga churaragü ga dauxüۡtaexüۡ nüxna nadaugü ga poxcupataüۡãrü ɥã۳x. 7ॸRü ngürüãchi yema poxcupataüۡwa nango۳x ga wüxi ga orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga Coriarü. Rü poraãcü nangóone ga guma poxcupataüۡwa. Rü yema orearü ngeruüۡ Pedruxüۡ nacu۳xagü, rü nana¤ɗի%Ëȍɗիŕŕ. Rü ñanagürü: —¡Paxama írüda! —ñanagürü. Ѡӥֆľիǣӕ̲ҡ̲ɞ͑ɗՓŕǣӥ ga guma cadena ga Pedru namaã ina۳ɥ ۳xgüchacüücü. 8ॸRü Pedruxüۡ ñanagürü ga yema orearü ngeruüۡ: —¡Rü icu۳xcuchichiru rü nacuaixcu i curü chapatu! —ñanagürü. Rü yemaãcü nanaxü ga Pedru. Rü ñanagürü ta: —¡Rü icu۳xcuchi i curü gáuxüۡchiru, rü ËȍΎՓľфӥիӡ! —ñanagürü. 9ॸRü nawe ͑фӥիӡǣЬľĀфӕ. Rü tama nüxüۡ nacua۳x ǣɗիËӥ̲͑ֆɗɥիüۡ ga yema orearü ngeruüۡ namaã üxüۡ. Rü naxca۳x rü nango۳xetümare. 10ॸRü nüxüۡ nachopetü ǣ͑ӥիɥфüۡxüۡ ga dauxüۡtaexüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗ ga yema to ga dauxüۡtaexüۡ. Rü yexguma nawa nangugügu ga yema ɥã۳x ga áchumena۳xãnaxca۳x ga cayewaama üxüۡ, фӥ͑ӥŕËȍ̲͑ɗՓ%ի͑. Rü ínachoxüۡ. Rü ֆľիǣӕ̲̲фӥՓӥիɗǣËֆľɗ͑իɥիǣӕ, rü nüxna inayarütaxu ga yema orearü ngeruüۡ. 11ॸRü yexguma nüxüۡ nicua۳xãchi ga Pedru, rü nügümaã ñanagürü: —Ñu۳xma waxi i nüxüۡ chacuáxüۡ na aixcüma Cori ya Tupana núma namuxüۡ i norü orearü ngeruüۡ na Erodeme۳իŕՓ choxüۡ napuxüۡ, rü nawa choxüۡ ɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕիüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ chomaã naxügüchaüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ֤ӕĀɞӕǣӥɗҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ —ñanagürü.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ12

320

yexguma yemaxüۡ yacua۳xãchigu ga Pedru, фӥ͑ǣɥЙҡՓ͑իӡǣՓӥիɗǣ ngecü ga Maríagu ãŕg‫ ڟ‬acü. Ѡӥ͑ǣɥ̲ ɗֆɗիɥǣæӕáüۡ ͅфËӕ͑ŕ. Rü yéma nangutaque۳xegü ga muxüۡma ga duüۡxüۡǣӥǣֆŃ̲ֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ. 13ॸRü ɥã۳xtüarü poxeguxüۡãrü ɥã۳xwa, rü: —Tu tu tu —ñanagürü ga Pedru. Rü wüxi ga pacü ga Rode ga ngɥŕg‫ ڟ‬a íiyadau. 14ॸRü yexguma nagawa nüxüۡ nacua۳xgu ga na ЬľĀфӕֆɗɥիüۡ, фӥ͑ǣɥфӥҡ%ŕ̲%фӥ íiyañamare na nüxüۡ yanaxuxüۡ ga na ЬľĀфӕֆɗɥիüۡ ga ɥã۳xtüarü ɥã۳xgu chicü. Rü tama iyawãxna ga ɥã۳x. 15ॸRü yema yexmagüxüۡ rü: —æӕ͑ǣŕ%ŕ̲фľ —͖͑ǣӥфӥǣӥ͑ǣɥիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣɥ̲фӥ: —kɗիËӥ̲͑ɗիɥ—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü yexguma ñanagürügü: —Maneca tama ͑ӥ̲͑ɗիɥ. Rü norü dauruüۡ i ĀիӡËüۡ۳ãի۳ ̲фľ͑ɗիɥ—ñanagürügü. 16ॸNatürü ga Pedru rü yoxni ɥã۳xwa: —Tu tu tu —ñanagürüama. Rü yexguma naxca۳ x yawãxnaãgu rü nüxüۡ ͑ĀӕǣӥǣӕǣЬľĀфӕ͑ֆɗɥիüۡ, rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. 17ॸNatürü nüma naxunagüme۳իŕ, rü naxme۳xmaã ͑ֆ͑Ëȍɗ͑ľիŕŕǣӥ. Rü namaã nüxüۡ ͑ɗիӕ͖͑ӕի%ËӥæΎфɗɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕիüۡ ga poxcupataüۡwa. Rü ñanagürü ta: —¡Chaüۡҡɗǣӕ̲%фӥ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ ֆիΥǣӥիüۡmaã nüxüۡ Йɗիӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ! 12ॸRü

—ñanagürü. Ѡӥֆľիǣӕ̲ɗ͑իӡ%Ëȍɗ, rü ҡΎի̲͑͑͑իӡ. 18ॸRü yexguma yangunegu, rü yema churaragü ga poxcupataüۡwa dauxüۡtaegüxüۡ rü poraãcü nanaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕǣӥֆľфӥҡ̲ nüxüۡ nacua۳xgü ga ҧacü na ngupetüxüۡ namaã ga Pedru. 19ॸRü yemaca۳x ga Erode rü yema churaragüxüۡ namu na Pedruca۳x yadaugüxüۡca۳x. Rü yexguma

taxuxüۡüۡma iyangaugügu, rü Erode rü ֆľ̲Ëȍӕффǣӥǣӕҡ̲͑͑͑ǣӕիŕŕ͑ nayuexüۡca۳x. Rü yemawena ga Erode rü ɞ͑իӡիüۡ ga Yudéaanewa, rü Checharéagu nayaxãchiüۡ. Nayu ga Erode 20ॸRü

Erode rü namaã nanu ga ‫ ڟ‬Ëüۡ۳ãx۳ gü. Natürü Tirucü۳ۡãx۳ gü rü Chi-dãӡ ‫ ڟ‬Ëüۡ۳ãx۳ gü ga yema Tirucüۡ۳ãx۳ gü rü Chidãӡ rü naxca۳x nadaugü na ñuxãcü Erodexüۡ ͑͑ǣӥի̲ӥիŕŕǣӥիüۡ, yerü Erodechiüۡ%͑ľՓ͑ɗիɥǣ͑ֆӕիǣӥ%իüۡ ga nabü. Rü yemaca۳x wüxi ga Erodearü duüۡxüۡ ga ãŕ۳xgacü ga Batumaã naxãmücügü na nüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x na Erodemaã yadexagüxüۡca۳x. 21ॸRü Erode rü namaã inaxuneta ga wüxi ga ngunexüۡ na namaã yadexaxüۡca۳x. Rü yexguma yema ngunexüۡ ga nagu inaxunetaxüۡwa nanguxgu, rü yema ‫ ڟ‬Ëüۡ۳ãx۳ rü Tirucüۡ۳ãx۳ rü Chidãӡ ۡ Erodexütawa nangugü. Rü nicu۳xcuchi ga Erode ga norü ãŕ۳xgacüchiru, rü norü tochicaxüۡwa narüto, rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixu ga norü ore. 22ॸRü yexguma ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü tagaãcü ñanagürügü: —Ñaã ãŕ۳xgacü rü tama duüۡxüۡãrü dexarüüۡ ͑ɗիɥɗ͑ΎфӥĀľի, natürü ñoma Tupanaãrü dexarüüۡ ͑ɗիɥ —ñanagürügü. 23ॸRü Erode rü yema duüۡxüۡǣӥфӥΎфľ̲%͑ҡ%ŕ, rü tama Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡchaüۡ ga ñuxãcü Tupana nüxüۡ narüngüۡիŕŕիüۡ. Rü yemaca۳x wüxi ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ rü yexgumatama Erodexüۡ nid۳Փľիŕŕ. ѠӥΥի̲ɗǣӥ nanangΥ۳x, rü yemamaã nayu. 24ॸNatürü ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü yexeraãcü guxüۡwama nüxüۡ nixugüe ga Cori ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ12ٍॷ13

321

Tupanaãrü ore. Ѡӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ ga duüۡxüۡgü nüxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ. 25ॸRü yexguma ̲фӥֆ͑ǣӕիŕŕ%ǣӕǣ͑ΎфӥЙӕфËӥǣ Chauru rü Bernabé, rü ínachoxüۡ ga Yerucharéüۡwa, rü wenaxãrü Aüۡtioquíaca۳x nawoegu. Rü nayagagü ga Cuáüۡ Marcu. Bernabé rü Chauru rü inanaxügüe ga to ga nachiüۡãnewa na nangegüãxüۡ ga Tupanaãrü ore

13

1ॸѠӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ

ga Aüۡtioquíawa yexmagüxüۡtanüwa rü nayexma ga ñuxre ga yatügü ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü, rü ñuxre ga yatügü ga Tupanaãrü orewa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ. Rü yematanüwa nayexma ga Bernabé, rü æȍɗ̲ӡǣՠիՓľǣӕãŕg‫ ڟ‬axüۡ, rü Dúchiu ga Chirenecüۡ۳ãx۳ , rü Manaŕ ‫ ڟ‬ga wüxigu ãŕ۳xgacü ga Erodemaã yaexüۡ, rü Chauru. 2ॸRü wüxi ga ngunexüۡ ga yexguma Corica۳x ínangutaque۳xegügu rü tama ͑Ëȍɗ¡ӥľ%Ëӥ̲ɞ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥǣӕֆ͑ľ, rü ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Choxna penamugü i Chauru rü Bernabé na naxügüãxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ puracü i choma nawa chanamugüchaüۡxüۡ! —ñanagürü. 3ॸRü yexguma nüxüۡ nachauegu ga tama ͑Ëȍɗ¡ӥľ%Ëӥ̲͑͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ, rü Chauru rü Bernabéétügu naxüme۳xgü ga ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗ inanamuãchitanü na naxügüãxüۡca۳x ga Tupanaãrü puracü. æȍɗЙфľՓ͑իɥǣ´ľф͑¡Ńфӥæȍӕфӕ 4-5ॸѠӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ

rü inanamuãchitanü ga Bernabé rü Chauru. Ѡӥɥ%͑ľǣæȍľәËȍɗՓ͑իɥ, rü

ǣӕ̲%фӥҡӥфľՓɗ͑իɥ%Ëȍɗ, rü Chipre ga ËЙիӡՓ͑իɥ. Rü Cuáüۡ Marcu nawe ͑фӥիӡ͑͑ӥիüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x. Rü ֆľիǣӕ̲æȍф̲ɞ͑ǣɥ%͑ľ%фӥҡӥфľՓ nangugügu, rü inanaxügüe ga nüxüۡ na yaxugüxüۡ ga Tupanaãrü ore ga Yudíugüarü ngutaque۳xepataüۡgüwa. 6ॸRü guxüۡǣӕ͑ɗիɥ%ǣӥҡ͑ӥǣֆľ̲ËЙիӡՓ ñu۳ի̲ҡЬЙӕǣɥ%͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥ. Rü ֆŃ̲̲͑%ɗ͑ֆфӥիɥǣՓӥիɗǣ Yudíu ga yuüxüۡ ga Barechúgu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü nüma rü wüxi ga idorata۳xáxüۡ ͑ɗիɥ yerü nügü yaxuxgu rü aixcüma Tupanaãrü orearü uruüۡ ͑ɗիɥ. 7ॸRü ͑ֆľի̲ǣֆľ̲ËЙիӡ%фӥãŕ۳xgacü ga Chérquiu Paurugu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü nüma ͑ɗիɥǣՓӥիɗǣֆҡӥǣ̲ľ%͑%ŕիüۡ cuácü. Rü yema yuüxüۡ rü guma ãŕ۳xgacüarü ngüۡիŕŕфӕüۡ ͑ɗիɥ. Rü nüma ga ãŕ۳xgacü rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu na Chauru rü Bernabéca۳x yacagüxüۡca۳x, yerü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥËȍüۡ ga Tupanaãrü ore. 8ॸNatürü yema yuüxüۡ ga Griégugawa Erimínugu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ, rü Chauru rü Bernabéna nayanuxüۡ na Tupanaãrü orexüۡ yaxugüxüۡ. Yerü tama nanaxwa۳իľ͑ֆիΥΥիüۡ ga guma ãŕ۳xgacü. 9-10ॸNatürü ga Chauru ga Paurugu ta ãŕg‫ ڟ‬axüۡ, rü aixcüma ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nawa nayexma. Rü nüma ga Pauru rü meãma nüxüۡ nadawenü ga yema yuüxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa ʊdorata۳xáxüۡ Pa N۳ g۳oxo Nanex, cuma rü chixexüۡxicatama cuxüxchaüۡ, rü naxchi cuxai i guxüۡma i mexüۡ. ¿Ñuxgura tá ta i nüxüۡ curüxoxüۡ ͑ɞËӕֆҡΔիŕŕիüۡ i Cori ya Tupanaãrü ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ? 11ॸ—Ñu۳xmatátama cuxüۡ napoxcu ya Cori ya Tupana. Rü tá cungexetü, rü ñuxre i ngunexüۡgu rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ13

322

ҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ cudau ya üa۳xcü —ñanagürü. Rü yexgumatama naxca۳x ͑իŕ%͑ľիüۡchi ga yema yuüxüۡ, rü naxme۳xmaã nadaugü na texé naxme۳xgu yayauxãchixüۡca۳իфӥ̲͑%ɞҡɗիӡիüۡca۳x. 12ॸRü yexguma yemaxüۡ nada۳u۳xgu ga ֆľ̲ËЙիӡ%фӥãŕ۳իǣËӥфӥ͑ֆիΥǣ Tupanaãrü ore, yerü namaã na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣֆľ̲Ьӕфӕфӥ´ľф͑¡Ń nüxüۡ ngu۳իŕŕիüۡ ga Cori ya Tupanachiga. Pauru rü Bernabé rü Pichídiaanewa ֆľի̲͑ľǣɥ%͑ľǣküۡtioquíawa nangugü 13ॸѠӥЬЙӕՓɗ͑իɥ%ËȍɗǣЬӕфӕ

namücügümaã rü nixãüۡ ga taxtü ga taxüۡwa. ѠӥЬŃфӕЙľǣɥ%͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥǣ Paüۡpíriaanewa. Natürü yéma nüxna naxo ga Cuáüۡ Marcu, rü Yerucharéücۡ a۳x nataegu. 14ॸѠӥЬŃфӕЙľՓɗ͑իɥ%ËȍɗǣЬӕфӕфӥ ´ľф͑¡Ńфӥɥ%͑ľǣküۡtioquíawa nangugü ga Pichídiaanewa. Rü yéma rü ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu rü Yudíugüarü ngutaque۳xepataüۡgu nachocu, rü yéma narütogü natanüwa ga yema íngutaque۳xegüxüۡ. 15ॸRü yema ngutaque۳xewa rü nüxüۡ nadaumatügü ga ҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ rü yema ore ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü ümatüxüۡ. Rü yemawena, rü guma ngutaque۳xepataüۡãrü ãŕ۳xgacügü, rü Bernabé rü Pauruna nacagü, rü ñanagürügü: —ЬҽΎľ͑ľŕǣӥի, ͑ǣŕիǣӕ̲ pexü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ǣӕɗЙľфӥΎфľɗҡ%ŕիŕŕфӕüۡ i toxca۳x rü marü name i ñu۳xma tomaã nüxüۡ pixu —ñanagürügü. 16ॸRü yexguma inachi ga Pauru, rü naxunagüme۳իŕ͑ iyanachianexücۡ a۳x ga duüۡxüۡgü. Rü yexguma duüۡxüۡgümaã nidexa, rü ñanagürü: —Pa Duüۡxüۡgü Pa

Chautanüxüۡgüx rü Guxãma i Pema i To i Nachiüۡãnecüãۡ۳ ի۳ ʊիɥǣӥիľիֆҽӕЙ͑իüۡ Ngechaüۡgüxe, фӥ‫ؽ‬ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕ! 17ॸ—Yima tórü Tupana i yixema i Yudíugü, rü tüxüۡ nidexechi ga nuxcümaüۡgüxe ga tórü o۳xigü na tüxüۡ nangüۡիŕŕիücۡ a۳x. Rü poraãcü tüxüۡ ͑ɗ̲ӕիŕŕǣֆľիǣӕ̲ՓΎΎҡΎǣ͑Ëȍɗüۡãne ga Equituanewa tayexmagügu. Rü yemaãcü wüxi ga taxüۡ ga nachiüۡãne tüxüۡ ͑ɗիɥǣӥիŕŕ. Rü ñu۳իӡËȍɗֆľ̲Փľ͑, rü norü poramaã tüxüۡ ínagaxüۡ ga yema naãnewa. 18ॸ—Rü dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa tüxüۡ nagagü. Rü yéma 40 ga ҡӕ͑ľËӥҽӕЙ͑ֆի͑ҡӥ̲̲%͑իɥ͑ӥ ga guxema tórü o۳xigü. 19ॸ—Rü Tupana nanadai ga yema 7 ga ãŕ۳xgacügü ga Canaãã‫ ڟ‬necüãۡ۳ x۳ gü guxüۡma ga norü duüۡxüۡgümaãchigü. Rü yemaãcü nanaxü na tórü o۳xigüna naxããxücۡ a۳x ga yema ͑%͑ľ͑ҡӥ̲%фӥǣӥիӥËȍɗֆɗɥիücۡ a۳x. 20ॸ—Rü 450 ga taunecü rü yemaãcü tüxüۡ narüngüۡիŕŕ. Rü yemawena rü tüxna nanamu ga togü ga ãŕ۳xgacügü ga dauruüۡgü ñu۳xmata Tupanaãrü orearü uruüۡ ga Chamuŕ ‫ ڟ‬ingucuchi ۳x. 21ॸ—Rü yexguma ga duüۡxüۡgü rü Tupanana naxca۳x nacagü ga wüxi ga ãŕ۳xgacü ga rei na namaã inacuáxücۡ a۳x. Rü Tupana rü nüxna nanamu ga Chaú ga Chiche nane ga ´ľֆ̲ɞҡɗիɥËӥ. Rü nüma nüxna nadau ga duüۡxüۡgü ga 40 ga taunecügu. 22ॸRü yemawena ga Tupana rü ínanata۳xüchi ga Chaú, rü Dabíxüۡ naxuneta na guma norü фľɗֆɗɥիücۡ a۳x. Rü Dabíxüۡ nixuchiga ga Tupana, rü ñanagürü: “Nüxüۡ ËȍĀӕфӥġ¡ɞֆʊËȍɞ͑͑ľ rü wüxi ya yatü ya poraãcü choxüۡ‫ ڟ‬ngúchaüۡËӥ͑ɗիɥ. Rü nüma tá nanaxü i guxüۡma i ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲chanaxwa۳xexüۡٚ,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ13

323

ñanagürü ga Tupana. 23ॸRü nuxcüma ga Tupana rü marü inaxuneta rü wüxi i Dabítaa ҡ͑ɗիɥɗæфɗѸҡӕɗիɥիüۡ, фӥҡ̲͑͑իŕիŕŕɗ Yudíugü. ѠӥͮǣľËȍӕËȍӕ͑ɗիɥǣǣӕ̲ ̲իŕիŕŕфӕüۡ ga tórü o۳xigümaã nüxüۡ yaxucü ga Tupana. 24ॸNatürü naxüۡpa ga Ngechuchu na ínguxüۡ, rü Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡ rü guxüۡma ga Yudíugümaã nüxüۡ nixuchiga ga ore i mexüۡ rü ñanagürü: ٘Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ perüxoe i pecüma i chixexüۡ, rü Tupanaca۳x pedaugü, rü ípebaiüۡٚ, ñanagürü. 25ॸRü yexguma marü yangaicaxgu ga tá na nayuxüۡ ga Cuáüۡ, rü ñanagürü: ٘Ѡӥҡ̲ËȍΎ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Йľ̲ ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ ɗæфɗѸҡӕËȍɗɥիüۡ. Natürü ËȍΎՓľ̲͑ľ͑իӡɗ͑ӥ̲ֆɗիËӥ̲ æфɗѸҡӕɗիɥËӥ. Rü choma rü nape۳xewa taxuwama chame, rü bai i norü ËȍЙҡӕËӕ͑ӥ%фӥՓŕǣӥՓիӥфËȍ̲ľľфӥ nüma rü wüxi i ãŕ۳xgacü i tacüxüchima ͑ɗիɥٚ, ñanagürü ga Cuáüۡ. 26ॸRü ñanagürü ga Pauru, —Pa Chautanüxüۡgü i Abráüۡtaagüx, rü Guxãma i Pema i To i Nachiüۡãnecüãۡ۳ x۳ i Tupanaxüۡ Ngechaüۡgüxex, rü pexca۳ի͑ɗիɥɗ͖%Ύфľɗ tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. 27ॸ—Rü aixcüma yema Yerucharéüۡcüãۡ۳ x۳ gü ga duüۡxüۡgü rü yema norü ãŕ۳xgacügü rü tama nüxüۡ nacua۳xgü ǣҽӕЙ͑ͮ͑ľ͑ֆɗɥիüۡ ga Ngechuchu. Rü tama meã nüxüۡ nacua۳xgü ga ҧacüchiga ͑ֆɗɥիüۡ ga yema ore ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü ümatüxüۡ i ñu۳xma perü ngutaque۳xepataüۡwa nüxüۡ pedaumatügüxüۡ i wüxichigü i ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu. Rü yemaãcü nümagütama ga yema duüۡxüۡgü ga Ngechuchuxüۡ ima۳xgüxüۡ rü yexguma yama۳իǣӥ%ǣӕфӥ͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣֆľ̲Ύфľ ga nuxcüma ümatüxüۡ. 28ॸ—Rü woo

taxuüۡma ga ҧacü ga chixexüۡ nawa ɗ͑ֆ͑ǣӕǣӥ͑͑ֆӕիŕŕ%իücۡ a۳x, natürü Piratuna naxca۳x nacagü na yamáãxücۡ a۳x. 29ॸ—Rü ningu ga guxüۡma ga yema ore ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü ümatüxüۡ ga Ngechuchuchiga ga ñuxãcü tá na nayuxüۡ. Rü yemawena rü nanayauxgü ga naxüۡne ga curuchawa, rü wüxi ga naxmaxüۡgu nayanaxücuchigü. 30ॸ—Natürü ga Tupana фӥՓľ̲͑͑͑իŕŕǣՓΎΎ̲фӥ͑ nayuxüۡ. 31ॸ—Rü nüma ga Ngechuchu rü muxüۡma ga ngunexüۡ naxca۳x nango۳x ga yema duüۡxüۡǣӥǣ͑Փľфӥիɥիüۡ ga ֆľիǣӕ̲ǾфɗфŃ͑ľՓ͑ľ͑իӡիǣӕфӥ YerucharéüۡՓ͑իӡիǣӕ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥɗ͖u۳xma i guxüۡ i duüۡxüۡgümaã nüxüۡ ixugüxüۡ i nachiga. 32-33ॸѠӥ͑ǣŕ̲%ËӥɗҡΎ̲фӥ͑ә̲ҡ͑ǣӕǣӥ na pemaã nüxüۡ tixuxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ aixcüma mexüۡ. Rü dücax, rü yema uneta ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigümaã nüxüۡ yaxuxüۡ ga Tupana, rü taxca۳ի͑ֆ͑ǣӕիŕŕ ga yexguma Ngechuchuxüۡ wena ̲͑իŕŕǣӕ. Rü wiyaegüpanewa i norü ҡիфľɗËЙɞҡӕфӕՓфӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ͑ӥիüۡ ͑ɗիӕɗ͑ǣŕիǣӕ̲: ٘æӕ̲͑ɗիɥɗæȍӕ͑ľ, фӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗ æӕ͑ҡӥËȍɗɥիüۡٚ, ñaxgu. 34ॸ—Rü Tupana rü nuxcüma rü marü nüxüۡ nixu ga wena ҡ̲͑͑իŕŕ%իüۡ ga Ngechuchu na tama yayixixüۡca۳x ga naxüۡne. Rü norü orewa rü ñanagürü: “Rü choma tá pexca۳իËȍֆ͑ǣӕիŕŕ ga yema unetagü i üünegüxüۡ i ɗիËӥ̲ɗիɥǣӥիüۡ ga nuxcüma Dabímaã nüxüۡ chixuxüۡٚ, ñanagürü. 35ॸ—Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x toxnamana i Tupanaãrü orewa rü ñanagürü ta: “Tama cunaxwa۳xe na yayixixüۡ i naxüۡne ya Cune ya üünecü,ٚ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ13

324

ñanagürü. 36ॸ—Rü yexguma namaüۡxgu ga Dabí, rü nüxüۡ narüngüۡիŕŕǣ͑Ύфӥ duüۡxüۡgü, yexgumarüüۡ ga ñuxãcü Tupana namuxüۡ. Natürü ñu۳իӡËȍɗ͑ֆӕ, фӥ͑͑ҡӥфӥ͑ŕիüۡtagu nata۳x ga naxüۡne, rü niyixi. 37ॸ—Natürü guma ҽӕЙ͑Փľ̲͑͑իŕŕËӥǣͮǣľËȍӕËȍӕ rü tama niyixi ga naxüۡne. 38ॸ—Rü ñu۳xmax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü chanaxwa۳xe i nüxüۡ pecua۳x rü yimatama Ngechuchugagu Tupana tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i tórü pecadugü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i pemaã nüxüۡ tixuxüۡrüüۡ. 39ॸ—Rü

ñu۳xma ya guxãma ya yíxema nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիľ, rü Ngechuchugagu Tupana tüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i guxüۡma ga yema pecadugü ga noxri taxucürüwa tüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡxüۡ ga yexguma ͑ǣӕҡիɥիǣӕǣֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ. 40ॸ—ѠӥЙľիӕ%ŕǣӥ͑ҡ̲ pegu nanguxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ЙΎիËӕɗ Tupanaãrü orearü uruüۡgü nüxüۡ ixuchigaxüۡ ga yexguma ñagügu: 41 “Rü dücax, Pa Duüۡxüۡgü i ҽӕЙ͑%фӥϘфľիüۡ Cugüexüۡx, rü tá pe¤aixãchie rü tá peyue erü Йľ̲Йľ̲իŕֆ͑ľфӥҡ chanaxü i ҧacü i taxüۡ. Rü pema фӥҡ%ӡҡ̲ЙľֆիΥǣӥɗՓΎΎ texé pemaã nüxüۡ ɗիӕիǣӕٚ, ñanagürü. Rü yexma nayacua۳իŕŕǣ Pauru ga norü ore. 42ॸRü yexguma guma ngutaque۳xepataüۡwa ínachoxüۡgu ga Pauru rü namücügü, rü yema duüۡxüۡgü ǣҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ rü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡgü na to ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu rü wenaxãrü yematama orexüۡ namaã yaxuxüۡca۳x. 43ॸRü yexguma marü nüxüۡ nachauegu ga na nangutaque۳xegüxüۡ, rü Pauru rü

´ľф͑¡ŃՓľ͑фӥիɥǣ̲ӕիüۡma ga Yudíugü rü müxüۡma ga togü ga duüۡxüۡǣӥǣҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ natürü Yudíugürüüۡ ֆիΥǣӥիüۡ. Rü Pauru rü Bernabé rü namaã nidexagü rü nayaxucu۳իŕǣӥ͑ǣӕիüۡguma nagu ͑իɥ͑ӥŕŕËȍիüۡca۳x ga ñuxãcü Tupana nüxüۡ ngechaüۡãcüma na nadexüۡ. 44ॸRü yema to ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu, rü wixgutaa۳x guxü̲ۡǣֆľ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ nangutaque۳իľǣӥ͑ɗ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x ga Tupanaãrü ore. 45ॸNatürü nayexma ga ñuxre ga Yudíugü ga tama ngutaque۳xegu chocuxüۡ. Rü yexguma nüxüۡ ͑Āӕǣӥǣӕǣ̲͑͑ӕիӡËȍɗիüۡ ga duüۡxüۡgü ga Pauruca۳x ngutaque۳xegüxüۡ фӥЙΎф%Ëӥ͑ɗի%ӡի%Ëȍɗľ. Rü inanaxügüe ga na Pauruxüۡ nachoxüۡgagüxüۡ rü namaã naguxchigagüxüۡ. 46ॸNatürü ga Pauru rü Bernabé rü tama namuüۡŕ%Ëӥ̲ֆľ̲֤ӕĀɞӕǣӥիüۡ nangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Tupana nanaxwa۳իľ͑Йľ̲%իɥф͑ӥիüۡ tixuxüۡ i norü ore. Natürü ñu۳xma na nüxüۡ pexoexüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľфӥҡ̲͑ penayauxgüchaüۡxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xmax i toma rü ҡ͑ǣŕ̲ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡtanüwa ҡիɥ. 47ॸ—Yerü yemaãcü toxüۡ namu ga Cori, rü ñanagürü: “Duüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡ%фӥ͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡ marü cuxüۡ Ëȍɗիɥիŕŕ, na guxüۡwama i ñoma i naãnewa cunangexüۡca۳x ɗËȍΎфӥΎфľɗ̲իŕիŕŕфӕüۡٚ, ñanagürü. 48ॸRü yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü ga tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ, фӥ͑ҡ%ŕǣӥфӥ ñanagürügü: —Ѡӥ̲͑ľիŕËȍɗ͑ɗիɥɗ͖% Cori ya Tupanaãrü ore —ñanagürügü.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ13ٍॷ14

325

Ѡӥ͑ֆիΥǣӥǣǣӕիüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga Tupana marü nüxüۡ unetaxüۡ na nayauxgüãxüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 49ॸRü yemaãcü guxüۡwama ga yema naãnewa nanguchigü ga Cori ya Tupanaãrü ore. 50ॸNatürü yema Yudíugü ga tama Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥËȍüۡxüۡ, rü chixexüۡmaã nayaxuxcu۳իŕǣӥǣ͖ӕիфľ ga ngexüۡgü ga mexüۡgü ga Tupanaxüۡ ngechaüۡgüxüۡ фӥǣӕ̲ɥ%͑ľ%фӥ ãŕ۳xgacügü na Pauru rü Bernabéxüۡ ínawoxüۡxüۡca۳x. Rü yemaca۳x ínanawoxüۡ ga yema naãnewa. 51ॸRü yexguma ga Pauru rü Bernabé rü inapagücutü ga norü üxaxüۡcutü na yemawa nüxüۡ yacua۳xãchitanüxüۡca۳x ga norü chixexüۡ ǣֆľ̲ɥ%͑ľËü۳ۡãx۳ gü ga duüۡxüۡgü. Rü ñu۳իӡËȍɗǣЬӕфӕфӥ´ľф͑¡Ńфӥɥ%͑ľǣ ʊËә͑ɗӡՓ͑իɥ. 52ॸNatürü yema ֆիΥǣӥիüۡ ǣǣӕ̲ɥ%͑ľǣ͑Փ ínachoxüۡnewa yexmagüxüۡ rü poraãcü ҽӕЙ̲͑%͑ҡ%ŕǣӥ, фӥͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü aixcüma nawa nayexma. Ьӕфӕфӥ´ľф͑¡Ńфӥɥ%͑ľǣ ʊËә͑ɗӡՓ͑ֆľի̲ǣӥ

14

1ॸѠӥʊËә͑ɗӡՓфӥՓӥիɗǣӕ

Yudíugüarü ngutaque۳xepataüۡgu nachocu ga Pauru rü Bernabé. Rü meãma nüxüۡ nixuchiga ǣҽӕЙ͑%фӥΎфľфӥֆľ̲%Ëӥ͑ֆիΥǣӥ ga muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga Yudíugü rü ֆľ̲ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ rü ta. 2ॸNatürü yema Yudíugü ga tama Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ, rü chixexüۡmaã nayaxucu۳իŕǣӥǣֆľ̲ ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ na yema ֆիΥǣӥիüۡchi naxaiexüۡca۳x. 3ॸRü yemaca۳x muxüۡma ga ngunexüۡ yexma narücho ga Pauru rü Bernabé, rü tama

namuüۡŕ%Ëӥ̲͑ӥիüۡ nixuchiga ga Cori ya Tupanaãrü ore. Rü yema duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixu na ñuxãcü Tupana poraãcü tüxüۡ nangechaüۡxüۡ. Rü nüma ga Cori rü yema duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ̲͑͑%͑ҡ%ŕիüۡ ga yema ore. Rü yemaca۳x Pauru rü Bernabéxüۡ narüngüۡիŕŕ͑inawe۳xgüãxüۡca۳x ga cua۳xruüۡgü rü na naxügüãxüۡca۳x ga mexüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxügüxüۡ. 4ॸͮҡӥфӥǣǣӕ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgü rü nitoye. Rü nümaxüۡ rü yema Yudíugüwaama naxügü rü togü rü Pauru rü Bernabéwaama naxügü. 5ॸRü yexguma ga yema Yudíugü, rü yema duüۡxüۡǣӥǣҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü ǣӕ̲ɥ%͑ľ%фӥãŕ۳xgacügümaã wüxigu ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ͑Ьӕфӕիüۡ rü Bernabéxüۡ yayauxgüxüۡ na nutamaã ɞ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥ%իüۡca۳x. 6-7ॸNatürü yexguma nüxüۡ nacuáchigagügu ga Pauru rü Bernabé, rü nibuxmü. Rü ġɗËΔ͑ɗӡ%͑ľՓֆľի̲͑ľǣɥ%͑ľǣӥǣ ġɗҡфӥġľф¡ľՓ͑իɥ. Rü guma ɥ%͑ľǣӥՓфӥǣӕիüۡma ga yema naãnewa ipeagüxüۡ ga duüۡxüۡgümaã rü ta nüxüۡ nixuchigagü ga ore i mexüۡ. Ditawa rü Pauruxüۡ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥ͑ӕҡ̲% 8-9ॸRü

yéma Ditawa nayexma ga wüxi ga yatü ga ínapogücutüxüۡ norü bucümatama. ѠӥֆŃ̲͑фӥҡΎфӥɗ͑фӥիɥ͑ӥǣֆľ̲ Pauru nüxüۡ ixuxüۡ ga ore. Rü Pauru rü meãma nüxüۡ nadawenü, rü nüxüۡ nadau ga na nüxüۡ‫ ڟ‬nayexmaxüۡ ǣ͑ΎфӥΥ͑naxca۳x yataanexücۡ a۳x. 10ॸRü yexguma ga Pauru rü tagaãcü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ʊ͑Ëȍɗ, rü meãma ínangacutü! —ñanagürü. Rü yexguma inayuxnagü ga guma yatü, rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ14

326

ɗ͑͑իӥǣӥǣ͑ɗֆիӡիüۡ. 11ॸRü yexguma yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü nüxüۡ daugügu ga yema na naxüxüۡ ga Pauru, rü tagaãcü ֆľ̲ġɗËΔ͑ɗӡǣՓ͑ɗĀľիǣӥ, rü ñanagürügü: —Tupanagü i naduüۡxüۡgüraüۡxüۡ ɞ͑фӥիɥǣӥ, rü tatanüwa nangugü —ñanagürügü. 12ॸRü Bernabé rü tupana ga Chéumaã nanaxüégagü. Rü Pauru rü Érememaã nanaxüégagü yerü ͑ӥ̲͑ɗիɥǣֆĀľիիüۡ. 13ॸѠӥǣӕ̲ɥ%͑ľ íixücuxüۡwa nayexma ga tupana ga Chéuarü tupauca ga taxüۡne. Rü guma tupaucaarü pai rü yéma nanagagü ga wocagü ga iyatüxüۡ ga putüramaã nga۳ի%ŕǣӥիüۡ. Rü nüma ga pai rü ga duüۡxüۡgü rü nanadaixchaüۡ ga yema wocagü naxca۳x ga Pauru rü Bernabé na yemamaã nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxücۡ a۳x. 14ॸNatürü yexguma nüxüۡ yacua۳xãchitanügu ga Bernabé rü Pauru, rü norü gáuxüۡchirugu nagáugüe na yema duüۡxüۡgü nüxüۡ cua۳xgüxücۡ a۳x na tama namexüۡ ga yema naxca۳x naxüechaüۡxüۡ. Rü yema muxüۡma ga duüۡxüۡgütanüwa nabuxmü, rü ñaxüۡmaã aita naxüe: 15ॸ—Pa Yatügüx, ¿tü۳xcüüۡ toxca۳իЙľ͑իӥɗ͑ǣŕ̲? Toma rü pexrüüۡ duüۡxüۡǣӥ̲фľҡɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ӕ%ҡիɥ na pemaã nüxüۡ tayarüxuxücۡ a۳x na nüxüۡ perüxoexücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡgü i taxuwama mexüۡ rü naxca۳x pedaugüxücۡ a۳x ya Tupana ya maxüۡcü ga naxücü ga Āիӡǣӕիüۡ i naãne, rü ñoma i naãne, rü taxtü i taxüۡ, rü guxü̲ۡɗ͑Փ͑ǣŕի̲իüۡ. 16ॸ—Ѡӥ͑ӕիËӥ̲ֆľфӥ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣ ֆի̲͑͑%͑իɥ͑ӥիüۡ ga duüۡxüۡgü ga woo nümagü nanaxwa۳xegüxüۡ naxügügu. 17ॸ—Natürü nüma ga Tupana rü taguma nüxüۡ narüchau na duüۡxüۡgüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ. Rü yemaãcü tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͑ҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡ i nümax. Rü

͑ӥ̲ҡ̲͑ɗիɥɗ͑ә̲̲͑ӕ%իüۡ ya pucü rü meã pexü‫͑ ۡڟ‬ֆľիŕիŕ%իüۡ i penetügü. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗЙľի͑͑ի%%իüۡ i pewemü na ͑ǣŕ̲%ËӥЙľҡ%ŕǣӥիücۡ a۳x —ñanagürügü ga Pauru rü Bernabé. 18ॸNatürü woo yema orexüۡ namaã na yaxugüxüۡ rü poraãcü nüxüۡ‫ ڟ‬naguxcha ga Pauru rü Bernabé ga nüxna na nachogüxüۡ ga duüۡxüۡgü ga tama naxca۳x na nadaiãxücۡ a۳x ga yema wocagü na yemamaã nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxücۡ a۳x . Rü düxwa yemaca۳x tama naxca۳x nanadai. 19ॸNatürü yexgumayane rü ínangugü ga ñuxre ga Yudíugü ga Aüۡtioquíawa rü ʊËә͑ɗӡՓ͑ľɥիüۡ. Rü chixexüۡmaã nayaxucu۳իŕǣӥǣֆľ̲̲ӕիüۡma ga duüۡxüۡgü na tama Pauru rü Bernabéga ͑իɥ͑ӥŕիücۡ a۳x, фӥ̲͑%͑͑ӕŕիücۡ a۳x. Rü yemaca۳x ga yema duüۡxüۡgü rü nutamaã Pauruxüۡ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥ, фӥɥ%͑ľ%фӥ ɥիЙľ̲Փ͑͑ҡәËȍɗǣӥǣӥ, yerü nüma nüxüۡ nacua۳xgügu rü marü nayu. 20ॸNatürü ֆľիǣӕ̲ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ naxüۡtawa ngutaque۳xegu, rü inachi ga Pauru, rü Փľ͑ի%фӥ͑ǣӕ͑իӥËӕǣǣӕ̲ɥ%͑ľ. Rü moxüۡ%Ëӥɗ͑իӡ%ËȍɗǣֆŃ̲, rü ´ľф͑¡Ń̲%ġľф¡ľՓ͑իӡ. 21ॸRü guma ɥ%͑ľՓ͑ӥիüۡ nixugüe ga ore ga mexüۡ. Rü ͑͑͑ǣәľիŕŕǣĀӕüۡxüۡgü, rü muxüۡma Tupanaãxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥ. Rü yemawena rü wenaxãrü naxca۳x nawoegu ga Dita, rü ʊËә͑ɗӡ, rü Aüۡtioquía. 22ॸѠӥǣӕ̲ɥ%͑ľǣӥՓ фӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡxüۡ nixucu۳իŕǣӥ, rü nüxü‫ۡڟ‬ nanangúchaüۡիŕŕǣӥ͑ǣӕիüۡguma meã na ֆիΥǣӥ%իücۡ a۳x. Rü namaã nüxüۡ nixugüe, rü ñanagürügü: —ͮǣŕ̲ҽӕЙ͑ãŕ۳xgacü ɞիɥիüۡwa na ixücuxücۡ a۳x, rü tanaxwa۳xe na muŕ۳xpü۳xcüna guxchaxüۡgümaã yaxna ɗիɥ͑ӥŕիüۡ i ñoma i naãnewa —ñanagürügü. 23ॸRü Pauru rü Bernabé rü wüxichigü ga ɥ%͑ľՓфӥ͑ӥիüۡ nixunetatanü ga ñuxre ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ14ٍॷ15

327

ֆҡӥǣӥ͑ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü ֆɗիɥǣӥիücۡ a۳x. Rü tama nachibüeãcüma naxca۳ի͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥ. Rü yemawena rü yima Cori ya Tupana ga nüxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥ%Ëӥ͑͑͑իӕիüۡgü na guxüۡguma ‫ ڟ‬իücۡ a۳x rü meã nüxna namaã inaxãӡ ۡ nadauxüca۳իǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü. Pauru rü Bernabé rü naxca۳x nawoegu ga Aüۡtioquía ga Chíriaanewa yexmane 24ॸRü

Pichídiaanewa nichopetü, rü Paüۡpíriaanewa nangugü. 25ॸRü Pérupe ǣɥ%͑ľՓ͑ӥիüۡ nixugüe ga Tupanaãrü ore, rü ñu۳իӡËȍɗkҡфɗǣɥ%͑ľՓ͑իɥ. 26ॸRü yéma rü wüxi ga wapurugu nichoüۡ na Aüۡtioquíaca۳x nawoeguxüۡca۳x. Rü ǣӕ̲ɥ%͑ľǣküۡҡɗΎнӕɞՓ͑ɗիɥǣ͑Ύիфɗ duüۡxüۡgü Tupanana namugüxüۡ ga Pauru rü Bernabé na naxügüãxüۡca۳x ga yema puracü ga ñu۳ի̲̲фӥֆ͑ǣӕիŕŕǣӥիüۡ. 27ॸRü

yexguma ínangugügu ga Pauru rü Bernabé, rü nanangutaque۳իľիŕŕǣ guxüۡma ga yema duüۡxüۡǣӥǣֆիΥǣӥիüۡ. Rü namaã nüxüۡ nixugügü ga guxüۡma ga ñuxãcü Tupana poraãcü nüxüۡ na rüngüۡիŕŕիüۡ. Rü yexgumarüüۡ ta rü namaã nüxüۡ nixugügü ga ñuxãcü na ֆիΥǣӥ%իüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ, yerü Tupana nüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ҡӕիËȍիŕŕ͑ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. 28ॸRü muxüۡma ga ngunexüۡgu yema ֆիΥǣӥիüۡtanüwa nayexmagü ga Pauru rü Bernabé. Yerucharéüۡwa nangutaque۳xegü

yexgumaüۡcüü rü nayexma ga ñuxre ga duüۡxüۡgü ga ֤ӕĀŃ͑ľՓ͑ľɥիüۡ ga Aüۡtioquíawa ngugüxüۡ. Rü nümagü inanaxügüe ga

15

1ॸRü

tüxüۡ ͑͑͑ǣәľիŕŕիüۡ ga guxema ֆիΥǣӥիľǣküۡtioquíacüۡ۳ãx۳ , rü ñanagürügü: —ͮǣŕիǣӕ̲ҡ̲Йľǣӥ ípewiüۡcha۳xmüpe۳xechiraüۡgu yema ͅΎɥËȍŃҡӥիüۡ muxüۡrüüۡ rü taxuacütáma pexüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ —ñanagürügü. 2ॸNatürü ga Pauru rü ´ľф͑¡Ńфӥҡ̲͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥǣֆľ̲, rü yemaca۳x poraãcü nügü namaã nachoxüۡgagü ga yema duüۡxüۡgü ga ֤ӕĀŃ͑ľՓ͑ľɥիüۡ. Rü düxwa Pauru rü Bernabé rü ñuxre ga togü ga Aüۡtioquíacüۡ۳ãի۳ ǣֆիΥǣӥիüۡxüۡ naxunetagü na YerucharéüۡՓ͑իɥիüۡca۳x na yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ фӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳իǣËӥǣӥ̲%ֆ̲ľիŕŕǣӥ%իüۡca۳x ga yemachiga. 3ॸRü yemaãcü ga yema ֆիΥǣӥիüۡ ga Aüۡtioquíacüۡ۳ãx۳ rü Yerucharéüۡwa nanamugü ga yema yatügü na naxca۳x íyacagüxüۡca۳x rü ֆ̲ľիŕŕǣӥ%իüۡca۳x ga yema ore. Rü Peníchiaanewa rü Chamáriaanewa nachopetü ga Pauru rü Bernabé. Rü yéma rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixugüe ga ͖ӕի%Ëӥֆľ̲ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ rü nüxüۡ na naxoexüۡ ga nuxcümaüۡxüۡ ga ͑Ëӥ̲ǣӥ͑ҽӕЙ͑Փľ͑իɥիüۡca۳x. Rü ֆľ̲Ύфľ̲%ЙΎф%Ëӥ͑͑ҡ%ŕիŕŕǣӥ ga guxü̲ۡǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ. 4ॸRü Yerucharéüۡwa nangugü ga Pauru rü Bernabé. Rü guxü̲ۡǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ фӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü rü meãma nanayauxgü. Rü Pauru rü Bernabé namaã nüxüۡ nixugügü ga guxüۡma ga ñuxãcü Tupana poraãcü nüxüۡ na rüngüۡիŕŕիüۡ na duüۡxüۡgümaã nüxüۡ yaxugüxüۡca۳x ga ore i mexüۡ. 5ॸNatürü ñuxre ga Parichéugü ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ15

328

Ngechuchuaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ, rü inachigü, rü ñanagürügü: —̲ͮľ͑ɗիɥ͑͑ӥǣӥ ínawiüۡcha۳xmüpe۳xechiraüۡgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ i ngexwaca ֆիΥǣӥիüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑͑ǣ ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ —ñanagürügü. 6ॸRü yexguma nangutaque۳xegü ga yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ rü yema ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü na ̲͑ľիŕŕǣӥ%իüۡca۳x ga yema ore. 7ॸRü yixcama marü ñuxgumama nügümaã yéma yaporagatanücüügu, rü inachi ga Pedru, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, pema nüxüۡ pecua۳x ga na üۡpamama Tupana choxüۡ yaxuxüۡ ga petanüwa na yema duüۡxüۡgü i tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡmaã nüxüۡ chixuxüۡca۳x i norü ore i mexüۡ ɗ̲իŕիŕŕфӕüۡ, na nümagü rü ta Ngechuchuaxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. 8ॸ—Rü yima Tupana ya ǣӕի%%ŕիüۡ cuácü rü tüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ na nadeãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ, yerü nüxna nanamu ǣͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ yema tüxna namuãxüۡrüüۡ. 9ॸ—Rü Tupanape۳xewa rü yixema i Yudíugü rü namaã tawüxigu i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡ. Yerü nümagü rü ta Tupana nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ ga norü pecadugü ga yexguma nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%ǣӕ. 10ॸ—¿Rü tü۳xcüüۡ ҡ̲̲͑%Йľҡ%ŕɗ ñu۳ի̲ɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ӥիüۡ? ¿Rü tü۳xcüüۡ ͑ǣŕ̲͑ǣľիՓËիֆիΥǣӥիüۡxüۡ Йľ͑իӥիŕŕËȍüۡ ɗ͑ǣŕ̲ͅΎɥËȍŃфӥ mugü i guxchaxüۡ ga tórü o۳xigü rü ҡիӕËӥ̲͑ǣҡիɥ͑ӥŕիüۡ rü woo ֆɗիľ̲ǣӥфӥҡҡիӕËӥ̲ɗ͑ǣӕիŕŕիüۡ? 11ॸ—Ѡӥҡ̲͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. ͮҡӥфӥֆɗիľ̲фӥҡֆիΥǣӥ

na tórü Cori ya Ngechuchu tamaã mecümaxüۡǣǣӕֆɗɥիüۡ na tüxna naxãmareãxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ɗիɥɗnaxca۳x i nümagü ɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ —ñanagürü ga Pedru. 12ॸRü inanaxügü ga Bernabé rü Pauru na yadexagüxüۡ. Rü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü inarüchianegü rü ɗ͑фӥիɥ͑ӥŕ̲фľ. Rü Bernabé rü Pauru rü namaã nüxüۡ nixugüe ga ñuxãcü Tupana na nüxüۡ rüngüۡիŕŕǣӥիüۡ na naxügüãxüۡca۳x ga mexüۡ ga taxüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxügüxüۡ natanüwa ga yema duüۡxüۡgü ga tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. 13ॸRü yexguma Bernabé rü Pauru igúegagügu, rü ͑ӥիɥի%фӥ͑ɗĀľիǣæȍüۡtiágu, rü ñanagürü: —Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, ¡choxü‫ۡڟ‬ ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕ! 14ॸ—ЬľĀфӕɗæȍɗ̲ӡфӥ tamaã nüxüۡ nixu na ñuxãcü Tupana inaxügüxüۡ ga nüxüۡ na nangüۡիŕŕիüۡ ga yema duüۡxüۡǣӥɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü tamaã nüxüۡ nixu ta na ñuxãcü Tupana yema duüۡxüۡgütanüwa nadeãxüۡ ga ñuxre ga duüۡxüۡgü na noxrü ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. 15ॸ—Ѡӥ͑ǣŕ̲ЬľĀфӕ͑ӥիüۡ ixuxüۡ rü nawüxigu namaã ga yema ore ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga orearü uruüۡgü ümatüxüۡ ga ñaxüۡ: 16

٘Ѡӥ͑ǣŕ̲Փľ͑фӥҡËȍҡľǣӕ, rü tá nüxüۡ charüngüۡիŕŕɗ Dabítaagü i Yudíugü. Rü woo nawoonemare i ñu۳xmax, natürü wena táxarü wüxiwa Ëȍ͑իɥիŕŕ, rü tá ɞËȍ͑Āǣӥիŕŕ͑͑Ύիфɗфüüۡ naporaexüۡca۳x. 17ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ tá nüxüۡ charüngüۡիŕŕ͑͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡ rü chauxca۳x

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ15

329

nadaugüxüۡca۳x, wüxigu namaã i guxüۡma i chorü duüۡxüۡgü i Yudíugü i choma chidexechixüۡ. 18ॸRü yemaãcü nüxüۡ nixu ga nüma ga Cori ya Tupana ga nuxcümama tüxüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕËӥǣֆľ̲ٚ, ñanagürü ga yema ore ga nuxcüma ümatüxüۡ. 19ॸRü ñanagürü ga Chaüۡtiágu: —Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü chauxca۳x rü tama name na guxüۡ i ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ i mugümaã nüxüۡ ichixewexüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ i nüxüۡ rüxoexüۡ i nuxcümaüۡxüۡ i nacümagü na Tupanawe ͑իɥիüۡca۳x. 20ॸ—Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ naxca۳x tanaxümatü i popera, rü ͑ǣŕ̲Փ̲͑%͑ӥիüۡ tixu: (1) Rü tama name na nangΥ۳xgüãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑իüۡnagümachi i togü norü tupananetachicüna۳xãgüca۳x ćaixüۡ . (2) Ѡӥҡ̲̲͑ľ͑͑ɥɗ͑ǣľ̲% rü e۳ի͑͑ɥֆֆҡӥ̲% inapexüۡ. (3) Rü tama name na nangΥ۳xgüãxüۡ ɗ̲͑Ëȍɗɗ͑ǣŕ̲͑ŕիüۡ rü e۳xna naxüۡ͑ɗՓŕի͑%իüۡ rü e۳xna natügu nguxüۡ. (4) Rü tama name na nangΥ۳xgüãxüۡ ya nagü. Ѡӥ͑ǣŕիɥËҡ̲͑ɗիɥɗinaxwa۳xexüۡ na naxca۳x naxümatüxüۡ. 21ॸ—Erü guxüۡne ya ɥ%͑ľՓ͑͑ǣŕի̲ֆ֤ӕĀɞӕǣӥфӥ ngutaque۳xepataüۡ i ngextá nuxcümama guxüۡ i ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu nawa ínangúe rü nüxüۡ nixuchigagü i guxüۡma ɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ —ñanagürü ga Chaüۡtiágu.

Popera ga yema duüۡxüۡgü ga tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡca۳x ümatüxüۡ 22ॸѠӥֆľ̲Ύфľфӥ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥǣ

yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ, фӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü, rü guxüۡma ga yema ֆիΥǣӥիüۡ. Rü nügümaã ñanagürügü: —‫ͮؽ‬ǣɥի%ҡҡ͑ӥՓҡ͑Āľֆҡիфľֆ yatügü na Aüۡtioquíawa namugüxüۡca۳x namaã ya Pauru rü Bernabé! —ñanagürügü. Rü nüxüۡ naxunetagü ga Yuda ga Barsabágu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ rü Chira. Rü nümagü ga Yuda rü Chira rü ãŕ۳xgacügü ͑ɗիɥǣ͑ҡ͑ӥՓǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Yerucharéüۡwa yexmagüxüۡ. 23ॸRü namaã yéma nanamugü ga popera, фӥ͖%͑ɗիɥ ga yema ore ga nagu naxümatügüxüۡ: ٘ЬҽΎľ͑ľŕǣӥɗҽ̲֤ӕĀɞӕǣӥʊիɥǣӥիľ i Aüۡtioquíagu rü Chíriaanegu rü Chiríchiaanegu Ãchiüۡgüxe, rü toma i Йľľ͑ľŕǣӥɗͮǣľËȍӕËȍӕҡΎիüۡ imugüxe rü ҡΎ̲ɗֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü ɗիɥǣӥիľի, rü pexüۡ ҡфӥ̲Ύիŕǣӥ. 24ॸRü nüxüۡ tacuáchigagü rü ñuxre ga duüۡxüۡgü ǣ͑ә̲͑ľɥիüۡ rü woo tama toma yéma ҡ̲͑ӕǣӥ͑ҡӥфӥ͑ӥ̲ǣӥфӥֆŃ̲͑իɥ фӥͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥ̲%Йľիüۡ nachixewegü rü yemaãcü pexüۡ ɞ͑ҡӥľիŕŕ. 25ॸRü yemaca۳x guxãma ga ҡΎ̲фӥՓӥիɗǣӕ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕ͑ totanüwa nüxüۡ taxunetaxüۡ ga taxre ga ‫ ڟ‬a ҡľ͑ľŕǣӥ͑pexca۳x ngŕm tanamugüxüۡca۳ի̲͑%ɗҡľ͑ľŕǣӥɗ nüxüۡ ingechaüۡgüxüۡ i Bernabé rü Pauru. 26ॸѠӥ͑ӥ̲ǣӥɗ´ľф͑¡ŃфӥЬӕфӕ͑ɗիɥǣ ЙΎф%Ëӥ%ӡËӥ̲իüۡwa nayexmagüxüۡ naxca۳x ga tórü Cori ya Ngechuchu ya ‫ ڟ‬a Cristu. 27ॸRü ñu۳xma rü pexca۳x ngŕm tanamugü i Yuda rü Chira na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ15

330

nümagüxüchi pemaã nüxüۡ yaxugüxüۡca۳x rü pemaã nango۳իŕŕǣӥ%իüۡca۳x i guxüۡma i torü ore. 28-29ॸƄфӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡca۳x name, rü toxca۳x rü ta name na tama muxüۡma i mugü pexna taxãgüxüۡ. Rü ͖%%ǣӥ̲ӥËӥɗ̲ӕǣӥիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ pexüۡ tamuxüۡ: (1) Ѡӥҡ̲̲͑ľ͑Йľ͑͑ǣΦիüۡ i naxüۡnagümachi i togü norü tupananetachicüna۳xãgüca۳x ćaixüۡ. (2) Ѡӥҡ̲̲͑ľ͑Йľ͑͑ǣΦիüۡ i ̲͑Ëȍɗɗ͑ǣŕ̲͑իüۡnagü i Փŕի͑%իüۡ. (3) Ѡӥҡ̲̲͑ľ͑Йľ͑͑ǣΦիüۡ ya nagü. (4) Ѡӥҡ̲̲͑ľ͑͑ɥɗ͑ǣľ̲% rü e۳ի͑͑ɥֆֆҡӥ̲% ipepexüۡ. Rü mexüۡ tá pexügü ega penaxauregu i ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ. Ѡӥ͑ӕ%̲Йľի͑ٚ, ñanagürü ga yema ore ga naxümatügüxüۡ. 30ॸRü natanüxüۡxüۡ ̲͑ΎիŕǣӥǣӕՓľ͑, фӥɗ͑իɥ%Ëȍɗǣֆľ̲ yéma mugüxüۡ, rü AüۡҡɗΎнӕɞՓ͑իɥ. Rü yexguma yéma nangugügu rü nanangutaque۳իľիŕŕǣǣӕիüۡma ga yema ֆիΥǣӥիüۡ ga duüۡxüۡgü, rü nüxna nanaxãgü ga yema popera. 31ॸRü yexguma nüxüۡ nadaumatügügu, rü ЙΎф%Ëӥ͑ҡ%ŕǣӥ̲͑%ǣֆľ̲ ucu۳իŕǣӥǣ͑ӥի͑͑ի%ǣӥիüۡ. 32ॸRü Yuda rü Chira ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü ͑ֆɗիɥǣӥիüۡ, rü muxüۡma ga oremaã nayaxucu۳իŕǣӥǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ, rü nüxüۡ narüngüۡիŕŕ͑ֆľիľф%Ëӥ ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. 33ॸRü marü ñuxre ga ngunexüۡ yéma nayexmagüguwena, rü ɞ͑ɗիɥ. Ѡӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Aüۡtioquíacüۡ۳ãx۳ , фӥҡ%ŕ%Ëӥ̲֤ӕĀфӥ Chiraxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣӥфӥ̲ľ%̲

ínayamugü na naxca۳x nawoeguxüۡca۳x ga yema Yerucharéüۡcüۡ۳ãx۳ ga noxri natanüwa namugüxüۡ. 34ॸNatürü ga Chira фӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑ֆľի̲ ‫ ڟ‬իüۡ, rü yemaca۳x Aüۡtioquíagu naxãӡ Yudaxicatama Yerucharéüۡca۳x nataegu. 35ॸRü Pauru rü Bernabé rü ta yexma narücho. Rü wüxigu namaã ga muxüۡma ga togü, фӥ͑͑͑ǣәľիŕŕǣĀӕüۡxüۡgü, rü namaã nüxüۡ nixugügü ga Cori ya Tupanaãrü ore i mexüۡ. ЬӕфӕфӥՓľ͑ի%фӥɗ͑իӡ%ËȍɗǣҡΎǣ nachiüۡãnegüwa na nangeaxüۡ ga Tupanaãrü ore 36ॸRü

yexguma marü ñuxre ga ngunexüۡ ngupetügu, rü ñanagürü ga Pauru Bernabéxüۡ: —‫ͮؽ‬ǣɥի%Փľ͑ի%фӥ ͑ҡ͑ӥǣӕҡ͑իɥ%͑ľɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ i guxüۡ͑ľֆɥ%͑ľǣ͑ǣľիҡ͑ӥիüۡ íixuchigaxüۡwa ga Cori ya Tupanaãrü ore na nüxüۡ idauxüۡca۳x na ñuxãcü nüxüۡ ínangupetügüxüۡ! —ñanagürü. 37ॸRü Bernabé rü nayagaxchaüۡ ta ga Cuáüۡ Marcu. 38ॸNatürü ga Pauru rü tama nanaxwa۳xe ga na yagaãxüۡ, yerü Paüۡpíriawa nüxna naxo ga noxri, rü tama ínayaxümücü ga yema puracüwa. 39ॸRü poraãcü nügümaã niporagatanücüü naxca۳x ga yema, rü ĀӥիՓ͑ӥǣӥ͑͑ɗիɥǣӥ. Rü Bernabé nayaga ga Marcu, rü Chiprearü ËЙիӡՓ͑իӡ. 40ॸRü yoxni ga Pauru rü Chiraxüۡ niga. Rü yema Aüۡtioquíacüۡ۳ãx۳ ǣֆիΥǣӥիüۡ rü naxca۳ի͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥ͑ Tupana nüxüۡ rüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x. Rü ֆľիǣӕ̲ɗ͑իɥ%Ëȍɗ. 41ॸRü Chíriaanewa rü Chiríchiaanewa nachopetü, rü yéma ҽӕЙ͑%фӥΎфľ̲%͑͑ҡ%ŕիŕŕǣӥǣ ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ16

331

ЬӕфӕфӥæȍɗфՓľ͑фӥիӡǣҽɗ̲ӕҡŃӕ

16

1ॸRü Derbe rü Ditawa nangugü ga Pauru rü Chira. Rü yéma ͑ֆľի̲ǣՓӥիɗǣֆիΥËӥǣҽɗ̲ӕҡŃӕ ga naŕg‫ ڟ‬a. Ѡӥ͑ŕфӥՓӥիɗǣ֤ӕĀɞӕǣ yaxΥ۳իËӥɗֆɗիɥ. Rü nanatü rü wüxi ga ǾфɗŃǣӕҡɗիɥ. 2ॸRü meãma Timutéuchigagu nidexagü ga guxü̲ۡǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Ditacü۳ۡãի۳ ǣӥфӥʊËә͑ɗӡËü۳ۡãx۳ gü. 3ॸRü nanaxwa۳xe ga Pauru ga na nüxüۡ íyaxümücüxüۡ ga Timutéu. Natürü naxüۡpa ga na yagaãxüۡ rü ínanawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡ, yerü

yemaãcü nanaxwa۳xegü ga yema Yudíugü ga yema naãnewa yexmagüxüۡ. Yerü guxüۡma nüxüۡ nacua۳xgü ga na ǾфɗŃǣӕҡɗɥիüۡ ga nanatü. 4ॸRü guxüۡnema ǣǣӕ̲ɥ%͑ľǣӥǣ͑Փ nachopetünewa, rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixugüetanü ga yema ucu۳իŕǣֆľ̲ Yerucharéüۡcüۡ۳ãx۳ ga ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡ rü yema ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü nüxüۡ ixugüxüۡ. 5ॸѠӥֆľ̲%Ëӥֆľիľф%Ëӥ̲ľ%͑ֆիΥǣӥ ga guxü̲ۡǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ, rü guxüۡ ga ngunexüۡ фӥֆľիľф%Ëӥ͑ɗ̲ӕŕҡ͑ӥǣ ֆľ̲ֆľիՓËիֆիΥǣӥիüۡ. Pauru nango۳xetü rü wüxi ga yatü ga Machedóniãcüۡ۳ãx ۳ üۡ nadau 6ॸѠӥoËȍɗ͑ľՓ͑իɥիËȍüۡ

na yéma nüxüۡ yaxugüxüۡca۳x ga ore i mexüۡ. ͮҡӥфӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü nüxna nanachu۳xu ga yema. Rü yemaca۳x Piríquiaanewa rü Gárataanewaama nachopetü. 7ॸRü Míchiaarü naãnewa nangugü, фӥֆŃ̲͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕǣ͑ ´ɗҡɞ͑ɗ%%фӥ͑%͑ľՓ͑իɥիüۡ. Natürü ֆŃ̲фӥҡҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nüxna

nanachu۳իӕǣ͑ֆŃ̲͑իɥիüۡ. 8ॸRü yemaca۳x Míchiaanewa nachopetümare фӥɥ%͑ľǣҽәфӕՓ͑͑ǣӕǣӥ. 9ॸRü yema chütaxüۡgu rü Pauru nango۳xetü rü nüxüۡ nadau ga wüxi ga yatü ga Machedóniãcüۡ۳ãx۳ ga nape۳xegu chicü. Rü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡ, ñaxüۡmaã: —‫ͅؽ‬ËȍľĀΔ͑ɗ%Փ͑իӡ, rü toxüۡ rüngüۡիŕŕ! —ñaxüۡmaã. 10ॸRü yexguma yemaxüۡ nada۳u۳xgu ga Pauru, rü ֆľիǣӕ̲ҡ̲ҡΎǣӥҡ̲ľիŕŕǣӥ͑ ͅËȍľĀΔ͑ɗ%Փҡիɥիüۡca۳x. Yerü nüxüۡ tacua۳xgü rü aixcümaxüۡËȍɗ͑ɗիɥǣ Tupana toxca۳x c۳axüۡ na yema duüۡxüۡgümaã nüxüۡ tixuxüۡca۳x ga ore i mexüۡ. Piripuwa nayexmagü ga Pauru ru Chira 11ॸѠӥҽәфӕфӥҡӥфľՓɗҡիɥ%Ëȍɗ,

rü ËЙիӡǣæȍ̲Ύҡchiuca۳x we۳իǣӕҡիɥ. ‫ ڟ‬oriwa tangugü. 12ॸRü Rü moxüۡãcü Neãp ֆŃ̲фӥĀӕիËȍɗҡǣӕҡիɥфӥЬɗфɗЙӕՓ tangugü. Ѡӥǣӕ̲͑ɗիɥֆ Dumacüۡ۳ãի۳ ǣӥфӥɥ%͑ľǣ Machedóniããnegu naxügüne. Rü guma ͑ɗիɥֆǣӕիüۡ͑ľֆɥ%͑ľ%фӥҡ̲ŕ͑ľǣ yéma. Rü yéma tayexmagü ga ñuxre ga ngunexüۡgü. 13ॸRü ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu, фӥǣӕ̲ɥ%͑ľɗֆËӕիüۡwa ҡիɥǣ͑ҡӥЙľËȍɗ͑ӥՓ, yerü nagu ҡфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥֆŃ̲͑ֆľի̲ǣ ֤ӕĀɞӕǣӥфӥֆӕ̲ӥիŕËȍɗË. Rü yéma tarütogü, rü namaã tidexagü ga ñuxre ga ngexüۡgü ga yéma ngutaque۳xegüxüۡ, rü namaã nüxüۡ tixugü ga Tupanaãrü ore. 14ॸRü yéma iyexma ga wüxi ga ngecü ga Díria ga ngɥŕg‫ ڟ‬a ga Tupanaxüۡ icua۳xüüۡxcü. Ѡӥҽɗҡɞфǣɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ ɗֆɗիɥ. Rü dauxracharaxüۡ ga ͑իËȍɗфӕ̲%ɗҡիľֆľфӥֆľ̲͑ɗիɥǣ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ16

332

͑ǣɥфӥЙӕфËӥ. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ̲ľ%̲ ֆŃ̲ɗфӥիɥ͑ӥ, yerü nüma ga Cori ya ҽӕЙ͑фӥ͑ǣɥիü‫ ۡڟ‬nanangúchaüۡիŕŕ͑ ̲ľ%ɗ͑իɥ͑ӥիüۡca۳x ga yema ore ga Pauru nüxüۡ ixuxüۡ. 15ॸRü yemawena rü ñu۳իӡËȍɗɞɗ¡ɗľՓӥիɗǣӕ̲͑%ǣ guxü̲ۡǣ͑ǣɥҡ͑ӥիüۡgü. Rü yixcama rü toxüۡ ica۳ax۳ üۡ ñaxüۡmaã: —ͮǣŕիǣӕ̲ pema choxüۡ peda۳u۳xgu na aixcüma nüxü‫ۡڟ‬ ËȍֆիΥիüۡ ya Cori ya Tupana, rü marü name ega chopatagu peyapegügu —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü yéma toxüۡ ɗիɥիŕŕ. 16ॸRü wüxi ga ngunexüۡgu ga yexguma ֆӕ̲ӥիŕՓҡիɥիǣӕǣҡΎ̲ի, rü yexma ͑ǣɥիüۡ tayangau ga wüxi ga pacü ga corigüxüۡtaxüۡ ɗիɥËӥǣn۳g۳oxoã۳xcü. Rü yema pacü rü wüxi ga ҧacüxüۡ cua۳xcü ɗֆɗիɥ, rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ iyaxu ga ҧacü tá yixcüra na ngupetüxüۡ. Rü yemaca۳x ga duüۡxüۡǣӥфӥĀɥŕфӕ̲%͑ǣɥիüۡ‫ڟ‬ nanaxütanü na nüxüۡ yaxuxüۡca۳x na ҧacü tá na ngupetüxüۡ. Rü yemaãcü poraãcü Āɥŕфӕիüۡ itú naxca۳իǣ͑ǣɥфӥËΎфɗǣӥ. 17ॸRü ͑ǣɥ̲ҡΎՓľɗ͑ǣŕǣҡΎ̲фӥЬӕфӕ, rü ҡǣ%Ëӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Ñaã yatügü rü Tupana ya tacüxüchimaãrü duüۡxüۡgü ͑ɗիɥ, rü pemaã nüxüۡ nixu na ñuxãcü tá penayaxuxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 18ॸѠӥֆľ̲%Ëӥɗֆɗիɥǣ muxüۡma ga ngunexüۡgu. Rü düxwa nüxüۡ‫ڟ‬ nawa۳xtümüxüۡ ga Pauru, фӥ͑ǣɥxca۳x nadauegu, rü ñanagürü nüxüۡ ga yema n۳g۳ΎիΎǣ͑ǣɥՓֆľի̲իüۡ: —Ngechuchu ya Cristuégagu cuxüۡ chamu, ͑͑ǣɥՓ ɞËӕիӡիӡիüۡca۳x —ñanagürü. Rü ֆľիǣӕ̲ҡ̲͑ǣɥՓɞ͑իӡիӡǣֆľ̲ n۳g۳oxo. 19ॸRü yexguma nüxüۡ nadaugügu ǣ͑ǣɥфӥËΎфɗǣӥǣ̲фӥҡ̲͑ǣɥǣǣӕ Āɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ na nayauxgüxüۡ, rü Pauru rü Chiraxüۡ ínayauxüۡ, rü ãŕ۳xgacügüarü

ngutaque۳xechicawa nanagagü. 20ॸRü ãŕ۳xgacügüna nanaxuaxüۡ ǣֆľ̲͑ǣɥфӥ corigü, rü ñanagürügü: —Ñaã Yudíugü фӥҡΔфӥɥ%͑ľՓ͑͑Ëȍɗիľ%ŕիŕŕǣӥɗ duüۡxüۡgü. 21ॸ—Rü tüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕ͑ naxaurexüۡca۳x i nacümagü i tüxna chu۳xuxüۡ i yixema i Dumacüۡ۳ãx۳ gü —ñanagürügü. 22ॸRü yexguma ga guxü̲ۡǣֆľ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ , rü Pauru rü Chirana nayuxgü. Rü yema ãŕ۳xgacügü nanamu na ínacu۳xüۡãxüۡca۳x rü ngexchiruxü̲ۡ͑ɥxmena۳xãmaã yac۳uaixgüãxüۡca۳x. 23ॸRü yexguma marü poraãcü yac۳uaixgüãguwena, rü poxcupataüۡgu nanawocu. Rü nüxna naxãga ga yema poxcupataüۡãrü dauruüۡ na meãma nüxna nadauxüۡca۳x. 24ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣֆľ̲ dauruüۡ, rü poxcupataüۡãrü aixepeguxüchixüۡ ga ucapugu nanawocu, rü meãma nayachotaparagü. 25ॸNatürü ngãxüۡËӥӥǣӕфӥ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥǣЬӕфӕ rü Chira, rü nawiyaegü, rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü. Rü yema togü ga poxcuexüۡ rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕ. 26ॸRü ngürüãchi poraãcü naxɥã۳xãchiane, rü ínayangogütanüãchi ga guma poxcupataüۡãrü caxtagü. Rü yexgumatama niwãxnagü ga guxüۡma ga ɥã۳xgü ga guma poxcupataüۡ. Rü guxüۡma ga yema poxcuexüۡãrü cadenaparagü rü ͑ɗՓŕǣӥ. 27ॸRü pewa na¤aixãchi ga yema poxcupataüۡãrü dauruüۡ. Rü yexguma nüxüۡ nada۳u۳xgu ga na yawãxnagüxüۡ ga ɥã۳xgü ga guma poxcupataüۡ rü nanayaxu ga norü tara na nügü yamáxüۡca۳x, yerü nüma nüxüۡ nacua۳xgu rü marü nibuxmü ga yema poxcuexüۡ. 28ॸNatürü tagaãcü aixta naxü ga Pauru, rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ҽ%իӢɗËӕǣӥнӕɗ̲իüۡ! Rü guxãma i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ16ٍॷ17

333

toma rü tanuxmagü —ñanagürü. 29ॸRü yexguma ga yema poxcupataüۡãrü dauruüۡ rü naxca۳x ínaca ga wüxi ga omü, rü inañaãchiãcüma yema duüۡxüۡgü ípoxcuexüۡgu nayangaxi, rü yadu۳ru۳xãcüma Pauru rü Chirape۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xü. 30ॸRü yexguma ɥã۳xtüwa nayacaxãp Pauru rü Chiraxüۡ nagagü, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Corigüx, ¿ӄacü tá chaxüxüۡ i choma na choxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ? —ñanagürü. 31ॸRü nümagü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü nüxüۡ: —¡Nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥֆæΎфɗֆ Ngechuchu, rü tá cuxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ maxüۡ i taguma gúxüۡ i cuma rü guxüۡ i cupatacüۡ۳ãx۳ ! —ñanagürügü. 32ॸRü namaã rü guxüۡma ga yema napatacüۡ۳ãx۳ gümaã rü ta nüxüۡ nixugüe ga Cori ya Tupanaãrü ore. 33ॸRü yematama ngoragu ga chütacü, rü yema poxcupataüۡãrü dauruüۡ nayayauxgü ga norü o۳xrigü ga Pauru rü Chira. Rü yexgumatama ga Ьӕфӕфӥæȍɗффӥɞ͑͑¡ɗľիŕŕǣֆľ̲ poxcupataüۡãrü dauruüۡ wüxigu namaã ga guxüۡma ga napatacüۡ۳ãx۳ gü. 34ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ЙҡՓ͑͑ǣǣӥ, фӥΥ͑ nüxna naxã, фӥ͑ҡ%ŕǣ͑ӥ̲фӥ guxüۡma ga napatacüۡ۳ãx۳ gü ta, yerü Tupanaãxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥ. 35ॸRü moxüۡãcü pa۳ի̲̲фӥֆľ̲ɥ%͑ľ%фӥãŕ۳xgacügü rü yema poxcupataüۡãrü dauruüۡxüۡtawa nanamugü ga purichíagü na namaã nüxüۡ yanaxugüxüۡca۳x na Pauru rü Chiraxüۡ ínamuxüۡxüۡ. 36ॸRü yexguma ga yema poxcupataüۡãrü dauruüۡ rü ñanagürü Pauruxüۡ: —Ѡӥ͑ǣŕ̲ ãŕ۳xgacügü rü nuã nanamugü i ore na pexüۡ íchamuxüۡxüۡca۳x. ‫ؽ‬ѠӥŕËӥɞЙľËȍΎիüۡ, фӥ̲ľ%ɞЙɗիɥ! —ñanagürü. 37ॸNatürü ga Pauru rü ñanagürü nüxüۡ ga yema

purichíagü: —Marü chixri tomaã nachopetü i toma i Dumacüۡ۳ãx۳ üۡchigü na ҡɗիɥǣӥիüۡ, rü tama toxna nacaxiraãcüma toxüۡ nic۳uaixgü ga nape۳xewa ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü, rü ñu۳իӡËȍɗЙΎիËӕЙҡüۡgu toxüۡ nawocu. Rü ñu۳xma rü cúãcüma toxüۡ ínamuxüۡchaüۡ. Ѡӥҡ%ӡҡ̲ ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. ‫ؽ‬ѠӥŕËӥ͑ӥ̲ҡ̲ ͑ә̲͑իɥɗãŕ۳xgacügü na nümatama toxüۡ íyamuxüۡxüۡca۳x! —ñanagürü ga Pauru. 38ॸRü yexguma ga yema purichíagü rü ãŕ۳xgacügümaã nüxüۡ nayarüxugüe ga yema ore. Rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥǣֆľ̲ãŕ۳xgacügü ga yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ͑ Dumacüۡ۳ãx۳ üۡËȍɗֆɗիɥǣӥիüۡ. 39ॸRü yéma ͑իɥ, rü Pauru rü Chirana nayacagü na nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡgüxüۡca۳x naxca۳x ga yema namaã naxügüxüۡ. Rü ínanamuxüۡ, rü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡgü na nawa ínachoxüۡxüۡca۳իǣǣӕ̲ɥ%͑ľ. 40ॸRü yexguma poxcupataüۡwa ínachoxüۡgu ga Pauru rü Chira, rü ġɞфɗЙҡՓ͑իɥ. Rü yema ֆիΥǣӥիüۡmaã nangutaque۳xegü, rü nayaxucu۳իŕǣӥ, rü Tupanaãrü oremaã ͑͑ҡ%ŕիŕŕǣӥ. Rü ñu۳իӡËȍɗֆľ̲Փľ͑ фӥɗ͑իɥ%Ëȍɗ. Ьӕфӕфӥæȍɗф̲%͑͑ӕŕǣ duüۡxüۡgü ga Techarónicawa

17

1ॸѠӥɥ%͑ľǣӥǣküۡpípori

rü Aporóniãwa nachopetü ga Pauru rü Chira, фӥɥ%͑ľǣ Techarónicawa nangugü. Rü yéma nayexma ga Yudíugüarü ngutaque۳xepataüۡ. 2ॸѠӥ͑Փ͑իӡǣ Pauru, ֆľфӥՓΎľҡ̲ֆľ̲͑ɗիɥǣ nacüma. Rü tomaŕ۳xpü۳x ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu namaã yéma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ17

334

nidexa nachiga ga Tupanaãrü ore ga ümatüxüۡ. 3ॸRü meãma namaã inananguxüۡիŕŕǣֆľ̲Ύфľ, rü namaã nüxüۡ nixu ga tü۳xcüüۡ ngúxüۡ na yangexüۡ ga Cristu rü tü۳xcüüۡ wena na namaxüۡxüۡ. Rü ñanagürü: —Rü yima Cristu rü ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ɗիɥ, фӥ͑Ëȍɗǣ͑ɗիɥɗ pemaã nüxüۡ chixuxüۡ —ñanagürü ga Pauru. 4ॸRü ñuxre ga yéma yexmagüxüۡ ǣ֤ӕĀɞӕǣӥфӥ͑ֆիΥǣӥ, rü Pauru rü Chiratanügu naxãgü. Rü yexgumarüüۡ ta Ngechuchuaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥǣ̲ӕիüۡma ga Griégugü ga noxri Yudíugürüüۡ ֆիΥǣӥիüۡ. Rü muxüۡma ga ngexüۡgü ga Āɥŕфӕã۳xgüxüۡ фӥҡ͑ֆիΥǣӥ. 5ॸRü yemaca۳x ga yema Yudíugü ga tama ֆիΥǣӥիüۡ, фӥ͑͑ӕŕфӥ͑ɗի%ӡի%Ëȍɗǣӥ yerü muxüۡma ga duüۡxüۡgü nüxü‫ۡڟ‬ ͑ֆիΥǣӥǣЬӕфӕфӥæȍɗффӥΎфľ. Rü ͑Ύфӥ͑ӕ̲%͑͑իɥtaque۳իľիŕŕǣ͖ӕիфľ ga yatügü ga chixexüۡgü ga taxuwama mexüۡ. Rü yemaxüۡ namugü na ͑͑ӕŕիŕŕ%իüۡ ǣֆľ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ ga ‫ ڟ‬ЙҡՓ͑¡ӕի̲ӥ duüۡxüۡgü. Rü Yachãӡ ga yema chixexüۡ ga duüۡxüۡgü na Pauru rü Chiraca۳x nadaugüxüۡca۳x, yerü yema muxüۡma ga duüۡxüۡgüpe۳xewa nanagagüchaüۡ. 6ॸNatürü yexguma tama ‫ ڟ‬իüۡ yexma nüxüۡ yangaugügu, rü Yachãӡ ۡ ۡ niyauxgü, фӥ͖ӕիфľǣֆիΥǣӥիüxü rü ta ínayauxüۡ. Rü nayagauxüۡtanü, rü guma ɥ%͑ľ%фӥãŕ۳xgacügüpe۳xewa nanagagü. Rü tagaãcü ñanagürügü: —ͮǣŕ̲ Pauru rü Chira i guxüۡ i naãnewa duüۡxüۡgüxüۡ Ëȍɗիľիŕŕǣӥիüۡ, rü núma rü ta ‫͑ ڟ‬ɗիɥǣ nangugü. 7ॸ—Rü Yachãӡ ۡ nayaxuxü ga napatawa. Rü guxüۡma i ͑ӥ̲ǣӥɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥǣӥфӥҡ̲͑ǣ ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ i tórü ãŕ۳xgacü ya Dumacüۡ۳ãx۳ ãrü mugü, erü nüxüۡ nixugüe

фӥ͑͑ǣŕի̲ɗҡΎɗãŕ۳xgacü i Ngechuchu —ñanagürügü ga yema chixexüۡ ga duüۡxüۡgü. 8ॸRü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕ ga yema oregü, фӥЙΎф%Ëӥ͑͑ӕŕǣ yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü yema ɥ%͑ľ%фӥãŕ۳xgacügü ta. 9ॸNatürü ga ‫ ڟ‬фӥ̲͑ӥËӥǣӥфӥĀɥŕфӕ̲%͑ӥǣӥ Yachãӡ naxütanügü, rü yemaca۳x nayange۳xgü. Pauru rü Chira rü Beréawa nayexmagü

yematama ga chütaxüۡgu rü ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Techarónicacüۡ۳ãx۳ rü ɥ%͑ľǣ´ľфŃՓ̲͑͑ӕǣӥǣЬӕфӕфӥ Chira. Rü yexguma yéma nangugügu, rü Yudíugüarü ngutaque۳xepataüۡՓ͑իɥ. 11ॸRü yema Yudíugü ga Beréacüۡ۳ãx ۳ , rü yema togü ga Yudíugü ga Techarónicawa yexmagüxüۡãrü yexera ͑фӥ̲ľ̲ŕǣӥ. Rü norü ngúchaüۡmaã meãma nanayauxgü ga yema ore. Rü guxüۡ ga ngunexüۡgu rü Tupanaãrü ore ga ümatüxüۡwa nangúe na meã nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳ի͑ǣΎիɗɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ga yema ore ga Pauru rü Chira namaã nüxüۡ ixuxüۡ. 12ॸRü muxüۡma ga yema Beréacüۡ۳ãx۳ ga Yudíugü rü Ngechuchuaxü‫ۡڟ‬ ͑ֆիΥǣӥ. Rü yexgumarüüۡ ta ga muxüۡma ga Griégugü ga Yatüxüۡgü rü ngexüۡgü ga ãŕ۳xgacügü nama۳իɗիɥǣӥիüۡ, 10ॸRü

фӥ͑ֆիΥǣӥ. 13ॸNatürü yexguma yema Yudíugü ga Techarónicacüۡ۳ãx۳ nüxüۡ cuáchigagügu ga na Beréawa rü ta nüxüۡ na yaxuxüۡ ga Tupanaãrü ore ga Pauru, фӥֆŃ̲͑իɥ, фӥ͑͑͑ӕŕիŕŕǣֆľ̲ ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgü na Paurumaã chixri nachopetüxüۡca۳x. 14ॸNatürü yexguma yemaxüۡ nacuáchigagügu ga ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ, rü paxama Pauruxüۡ ɞ͑իӡիӡիŕŕǣӥǣǣӕ̲ɥ%͑ľՓ. Rü ͖ӕիфľǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü Pauruxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ17

335

ínixümücügü. ѠӥĀӕիËȍɗҡǣӕ͑իɥфӥ ñu۳xmata taxtüpechinüwa nangugü. Natürü ga Chira rü Timutéu rü Beréagu narüchooma. 15ॸRü yema duüۡxüۡgü ga Pauruxüۡ íixümücügüxüۡ, rü wapurugu ínayaxümücügü ñu۳ի̲ҡɥ%͑ľǣ Atenawa nangugü, rü ñu۳իӡËȍɗ´ľфŃaca۳x nawoegu. Rü Pauru rü yema duüۡxüۡgüxüۡ yéma namuga na paxa naxüۡtawa ͑իɥիüۡca۳x ga Chira rü Timutéu. Atenawa nayexma ga Pauru 16ॸRü

yexguma Pauru rü Atenawa Chira rü Timutéuxüۡ nan۳g۳ӕիŕŕǣӕ, rü ҡ̲͑ҡ%ŕËӥфիüۡ yerü nüxüۡ nadau ga ǣӕ̲ɥ%͑ľՓǣ͑ЙΎф%Ëӥ naxchicüna۳xãmaãmare na natupanaã۳xgüxüۡ. 17ॸRü yemaca۳x ga Pauru rü Yudíugüarü ngutaque۳xepataüۡwa namaã niporagacüü ga yema Yudíugü rü yema togü ga tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ ga Tupanaxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. Rü guxüۡ ga ngunexüۡgu ga ɥ%͑ľ%фӥ͑ǣ%իüۡwa üxüۡ ǣӡ%͑ľËȍɗËՓ rü ta namaã niporagacüü ga yema yéma ngutaque۳xegüxüۡ. 18ॸRü nayexmagü ta ga ñuxre ga yatügü ga Epicúriugüarü ngu۳իŕŕҡľՓ͑ǣәľիüۡ, rü togü ga Etóicugüarü ngu۳իŕŕҡľՓ͑ǣәľիüۡ. Rü nümagü rü inanaxügüe ga Paurumaã na yaporagatanücüüxüۡ. Rü ñuxre ga nümagü rü ñanagürügü: —¿Rü ҧËӥ͑ɗիɥ i nüxüۡ yaxuxüۡ i ñaã yatü i idexaechamarexüۡ? —ñanagürügü. Rü togü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Maneca wüxi i to i nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ ãrü tupanagüarü orearü uruüۡ ͑ɗիɥ —ñanagürügü. Rü yemaãcü nidexagü ga yema duüۡxüۡgü, yerü Pauru rü nüxüۡ nixu ga ore ga mexüۡ ga

Ngechuchuchiga ga nuxãcü wena na namaxüۡxüۡ. 19ॸRü düxwa norü ãŕ۳xgacügüarü ngutaque۳xechica ga Areópagu ãŕg‫ ڟ‬axüۡwa nanagagü. Rü yéma nüxna nacagü, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Toma nüxüۡ tacuáxchaüۡ na ҧacü rü ngu۳իŕŕҡľɗ͑ǣľիՓËիüۡxüۡ ֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲̲͑%cungu۳իŕŕҡľիüۡ. 20ॸErü toxca۳x rü wüxi i taguma nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕիüۡ ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ, rü nüxüۡ tacuáxchaüۡ na ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ quixuxüۡ —ñanagürügü. 21ॸRü yemaãcü nidexagü, yerü guxüۡma ga Atenacüۡ۳ãx۳ gü rü yema to ga nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ gü ga yexma ãchiüۡgüxüۡ, rü woetama yexicagu ͑фӥիɥ͑ӥŕǣ͑͑ӥիüۡ yaxuxüۡca۳x rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x ga yexwacaxüۡxüۡ ga oregü. 22ॸRü yemaca۳x ga Pauru rü inachi norü ngãxüۡtanüwa ga yema duüۡxüۡgü ga yema Areópaguwa ngutaque۳xegüxüۡ, rü ñanagürü: —Pa Atenacüۡ۳ãx۳ güx, nüxüۡ chadau na poraãcü perü tupanagügu Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. 23ॸ—Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Йľфӥ ngutaque۳xechicagüwa chixüpetüchigügu, rü nüxüۡ chadau i naxchicüna۳xãgü i nüxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡ. ѠӥՓӥիɗɗ͑ËȍɗËՓ̲͑%Ëȍֆфӥիӡɗ Փӥիɗɗֆӕ̲ӥիŕËȍɗË, фӥ͑ǣŕի̲ naxümatü i naŕg‫ ڟ‬a i ñaxüۡ: “Tupana ya tama nüxüۡ ɗËӕËӥٚ, ñaxüۡ. Rü yima Tupana ya tama nüxüۡ pecuáãcüma nüxüۡ picua۳xüüۡǣӥËӥ͑ɗիɥֆËȍΎ̲ pemaã nüxüۡ chixuchigacü. 24ॸ—Rü guma Tupana ga naxücü ga guxüۡma ga naãnegü rü guxü̲ۡɗ͑Փ͑ǣŕի̲իüۡ, фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ͑ΎфӥֆΎфֆɗɥիüۡ i Āիӡǣӕիüۡ i naãne rü ñoma i naãne. Rü ͑ǣŕmaca۳x nüma rü tama duüۡxüۡgü üxüۡne ya tupaucagügu naxãchiüۡ. 25ॸ—Rü nümatama ya Tupana rü taxuca۳xma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ17ٍॷ18

336

nanaxwa۳xe i duüۡxüۡgüarü ngüۡիŕŕ͑ namaxüۡxüۡca۳x i nümax, erü taxuüۡma nüxü‫ ۡڟ‬nataxu. Rü nümatama guxãna nanaxã i maxüۡ, rü tüxna nanaxã ya buanecü ya namaã ingüۡãtanücüücü. Rü nümatama tüxna nanaxã i guxüۡma. 26ॸ—Nüma rü wüxi ga duüۡxüۡwatama nanaxü ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü na guxüۡ ɗ͑%͑ľՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥիüۡca۳x. Rü nüma inaxuneta i ñuxgu tá na nabuxüۡ i duüۡxüۡgü rü ngexta tá naxãchiüۡxüۡ i 27-28ॸ—Rü

yemaãcü nanaxü wüxichigü. na naxca۳x nadaugüxüۡca۳x ga duüۡxüۡgü rü ͖Ύ̲ŕ%͑ľիüۡwa ҧacüca۳x idaugüxüۡrüüۡ nüxüۡ iyangaugüxüۡca۳x. Natürü nüma ya Tupana rü woetama guxüۡguma tüxna nangaicamachire۳x, ľфӥ͑ǣǣӕ͑ɗիɥɗ ɗ̲իŕիüۡ rü ixɥã۳xtanücüüxüۡ rü ɗ͑ǣŕի̲իüۡ, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i ñuxre i perü poperaarü ümatüxüۡgü naxümatüxüۡrüüۡ, rü ñanagürügü: ٘ѠӥҽӕЙ͑ի%Ëӥҡɗիɥǣӥٚ, ñanagürügü. 29ॸ—Rü ñu۳xma na Tupanaxãcügü ɗիɥǣӥիüۡ, фӥҡ̲̲͑ľɗ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕ rü Tupana rü wüxi i naxchicüna۳xã i uirumüwa rü e۳ի͑Āɥŕфӕ̲ӥՓфӥe۳xna nutawa ixüxüۡrüüۡ ͑ɗիɥ. Erü guxüۡma i ͑ǣŕ̲͑իËȍɗËӥna۳xãgü rü nümatama i duüۡxüۡǣӥ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡãcüma nanaxügü. 30ॸ—Rü nuxcüma ga duüۡxüۡgü фӥ͑ŕËȍɗҡ̲фľɞ͑ҡӥľ, natürü nüma ga ҽӕЙ͑фӥ̲͑%ֆի͑͑իɥ͑ӥ. Natürü i ñu۳xma ya Tupana rü nanamu i duüۡxüۡgü i guxüۡwama na naxca۳x nadaugüxüۡ rü nüxüۡ naxoexüۡ i nacüma i chixexüۡgü. 31ॸYerü nüma ga Tupana rü marü nüxüۡ naxuneta i wüxi i ngunexüۡ i nagu tá aixcüma guxüۡ i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgüna nac۳axüۡ i norü maxüۡchiga. Rü marü nüxüۡ naxuneta ya

wüxi ya yatü ya Ngechuchu, rü yima tá ͑ɗիɥֆĀӕüۡxüۡgüna c۳acü. Rü Tupana rü guxãxüۡma nüxüۡ nacua۳իŕŕǣֆľ̲ǣ yexguma Ngechuchuxüۡ wena ̲͑իŕŕǣӕ—ñanagürü ga Pauru. 32ॸRü yexguma yema wena na ̲͑իŕիüۡchigaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ duüۡxüۡgü, rü ñuxre ga nümagü rü Pauruxüۡ nacugüe. Natürü ga togü rü ñanagürügü: —Rü wenagu táxarü cuxü‫ۡڟ‬ ɗҡфӥիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ—ñanagürügü. 33ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣЬӕфӕфӥɞ͑իӡիӡǣ natanüwa. 34ॸNatürü ñuxre ga duüۡxüۡgü фӥЬӕфӕՓľ͑фӥիɥ, rü Ngechuchuaxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥ. Rü natanüwa nayexma ga Diuníchiu ga wüxi ga Areópagutanüxüۡ, rü wüxi ga ngecü ga Dámari ga ngɥŕg‫ ڟ‬a. Ѡӥ͖ӕիфľǣҡΎǣӥфӥҡ͑ֆիΥǣӥ. ‫ڟ‬ Corɥtiuwa nayexma ga Pauru

18

1ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥɗ͑իӡ%Ëȍɗǣ

Pauru ga Atenawa, фӥɥ%͑ľǣ 2ॸRü yéma namaã ‫ڟ‬ CorɥҡɗӕՓ͑իӡ. ɗ͑ֆфӥիӡǣՓӥիɗǣֆҡӥǣkнӕɗфӕǣ ЬΥҡӕ͑ľËüãۡ۳ x۳ ga yexwacax Dumawa ga ʊҡфɗ͑ľՓ͑ľӡիüۡ nama۳x ga Prisilamaãx. ‫ڟ‬ Rü yéma Corɥtiuwa nayexma yerü ۡ Dumacüã۳ x۳ güarü ãŕ۳xgacü ga Cáudiu nanamu ga na ínachoxüۡxücۡ a۳x ga guxüۡma ga Yudíugü ga Dumawa. Rü Pauru rü naxüۡҡǣӕ͑͑իӡ%͑ľ. 3ॸRü yexma nape rü naxchirunaxca۳x ga düxenüãrü üwa nügümaã napuracüe yerü woetama yema ͑ɗիɥǣ͑ΎфӥЙӕфËӥǣЬӕфӕфӥkнӕɗфӕфӥ Prisila. 4ॸRü guxüۡ ga ngüۡxchigaarü ngunexüۡgu rü Yudíugüarü ngutaque۳xepataüۡՓ͑իӡӡիüۡ ga Pauru, rü duüۡxüۡgümaã nidexaxüۡ, rü nayaxucu۳իŕǣӥիüۡ. Rü yexgumarüüۡ ta nayaxucu۳իŕǣӥիüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ18

337

ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. 5ॸRü yixcamaxüۡra ínangugü ga Chira rü Timutéu ga ͅËȍľĀΔ͑ɗ%Փ͑ľɥիüۡ. Rü yexguma inanaxügü ga Pauru ga aixcüma poraãcü nüxüۡ na yaxuxüۡ ga Tupanaãrü ore. Rü meãma Yudíugüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕ͑ Ngechuchu rü Tupana Nane ya Cristu na ֆɗɥիüۡ. 6ॸNatürü nümagü ga yema Yudíugü фӥɗ͑͑իӥǣӥľǣЬӕфӕ̲%͑͑͑ӕŕիüۡ, rü namaã naguxchigagüxüۡ. Rü yexguma inapamüchiru ga Pauru, ֆľфӥֆľ̲͑ɗիɥǣ wüxi ga cua۳xruüۡ naxca۳x ga yema duüۡxüۡgü na yemawa nüxüۡ yacua۳xãchitanüxücۡ a۳x ga norü chixexüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Ьľǣǣӕҡҡ̲͑ɗիɥɗ͑ɗЙľֆфӥҡӕիľիüۡ, фӥ̲фӥҡ̲Ëȍӕǣǣӕҡ͑ɗիɥ. Rü ñomaüۡËӥӥɗËȍΎ̲фӥҡ͑ǣŕ̲ҡ̲ ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡҡ͑ӥՓËȍիӡ—ñanagürü ga Pauru. 7ॸѠӥɞ͑իӡիӡǣǣӕ̲ ngutaque۳xepataüۡwa. Rü yéma nayexma ga wüxi ga yatü ga Tíchiu ga Yuchugu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü nüma rü Tupanaxüۡ nangechaüۡ rü yexma ngutaque۳xepataüۡcüwagu naxãpata. Rü yemaxüۡҡՓ͑իӡǣЬӕфӕ, rü yexma nape. 8ॸRü Cripu ga ngutaque۳xepataüۡãrü ãŕ۳xgacü rü nama۳x rü guxüۡma ga naxãcügü rü Cori ya Ngechuchuaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥ. Rü yexgumarüüۡ ‫ڟ‬ ta rü muxüۡma ga Corɥtiucü ãۡ۳ x۳ gü rü ͑ֆիΥǣӥǣֆľիǣӕ̲͑ӥիüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ yema ore, rü ñu۳իӡËȍɗЬӕфӕɞ͑͑¡ɗüۡիŕŕ. 9ॸRü wüxi ga chütaxüۡ rü nango۳xetü ga Pauru. Rü Cori ya Tupana namaã nidexa, rü ñanagürü: —‫ؽ‬Ѡӥҡ%իӢɗËӕ̲ӕüۡxüۡ! ¡Rü nüxüۡ ixuama i chorü ore! ‫ؽ‬Ѡӥҡ%իӢɗ curüchianexüۡ! 10ॸ—Erü choma rü chacuxüۡtagu, rü taxúetáma chixexüۡ cumaã taxü. ƄфӥĀɥ%͑ľՓфӥËȍΎիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ muxüۡma i chorü duüۡxüۡgü —ñanagürü ga Tupana. 11ॸRü wüxi ga taunecüarü ngãxüۡ

‫ڟ‬ Corɥtiuwa nayexma ga Pauru. Rü yéma yema duüۡxüۡgütanüwa namaã ͑͑ǣәľիŕŕҡľǣҽӕЙ͑%фӥΎфľ. 12ॸNatürü yexguma Acayaaneãrü ãŕ۳իǣËӥֆɗիɥǣӕǣ ǾфɗΦӡ, rü yema Yudíugü rü wüxigu Pauruxüۡ niyauxgü, rü ãŕ۳xgacüpe۳xewa nanagagü. 13ॸRü ñanagürügü nüxüۡ ga guma ãŕ۳xgacü: —Ñaã yatü rü duüۡxüۡgüxüۡ naxucu۳իŕ͑ҽӕЙ͑իüۡ yacua۳xüüۡgüxücۡ a۳x фӥҡ̲͑ǣ͑͑իɥ͑ӥŕիücۡ a۳x i tachiüۡãneãrü mugü —ñanagürügü. 14ॸRü Pauru marü nachonagüchaüۡ, natürü nüma ga ãŕ۳իǣËӥǣǾфɗΦӡфӥֆľ̲֤ӕĀɞӕǣӥիüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ wüxi i taxüۡ i chixexüۡ naxü۳xgu, rü e۳xna ̲͑ŕҡǣӕ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ɗիɥɗËȍΎ̲ i pexü‫ ۡڟ‬ɗËȍիɥ͑ӥիüۡ, Pa Yudíugüx. 15ॸ—ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ЙľËӥ̲ËȍɗǣфӥЙľфӥ mugüchiga rü perü ngu۳իŕŕҡľËȍɗǣ͑ ֆɗɥիüۡ, rü choma rü tama nüxüۡ chacuáxchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲. ¡Rü pematama penamexŕŕ۳x! Rü choma rü tama ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣфӥãŕ۳իǣËӥËȍɗիɥիËȍüۡ —ñanagürü. 16ॸRü yexguma ínanawoxüۡ ga yéma. 17ॸRü yexguma guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü Yudíugüarü ngutaque۳xepataüۡãrü ãŕ۳xgacü ga Chótenegu ãŕg‫ ڟ‬axüۡxüۡ yexma niyauxgü. Rü yexmatama ãŕ۳իǣËӥǣǾфɗΦӡpe۳xegu nanac۳uaixgü. ͮҡӥфӥ͑ӥ̲ǣǾфɗΦӡфӥ taxu ñanagürüama. Pauru rü Aüۡtioquíaca۳x nataegu, rü ñu۳իӡËȍɗՓľ͑ի%фӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ͑͑Ύфӥ tomaŕ۳xpü۳xcüna to ga nachiüۡãnegüwa nangeaxüۡ ga Tupanaãrü ore

yemawena rü muxüۡma ga ngunexüۡ ‫ڟ‬ yéma Corɥtiuwa nayexma ga Pauru. Rü yixcama nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣֆľ̲ ֆիΥǣӥիüۡ фӥ͑ӥի͑ɗ͑իӡ%Ëȍɗ. Ѡӥɥ%͑ľǣ 18ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ18ٍॷ19

338

natürü ga nüma rü tama nanaxwa۳xe. 21ॸRü yemaca۳x nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕ%̲, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑naxwa۳xegu, rü wena táxarü pexca۳x chataegu —ñanagürü. Rü yemawena rü Epéchiuarü türewa nayarüxüe, фӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ. 22ॸRü Checharéaarü türewa nangu, rü yéma ínaxüe. Rü ñu۳իӡËȍɗ֤ľфӕËȍфéüۡՓ͑իӡ na nüxüۡ ֆ̲͑Ύիŕիücۡ a۳x ga guxüۡma ga ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗküۡtioquíawa ͑իӡ. 23ॸRü yexguma marü ñuxre ga ngunexüۡ yéma Aüۡtioquíawa nayexmagu, фӥՓľ͑ի%фӥɗ͑իӡ%ËȍɗǣЬӕфӕ͑ ՓӥիɗËȍɗǣӥǣɥ%͑ľǣǾфҡ͑ľՓфӥ Fríyiaanewa yexmagünewa íyadauxücۡ a۳x фӥֆҡ%ŕիŕŕǣӥ%իücۡ a۳x ga guxüۡma ga yema ֆիΥǣӥիüۡ ǣǣӕ̲ɥ%͑ľǣӥՓֆľի̲ǣӥիüۡ.

͑ӥ̲фӥɥ%͑ľǣḱľֆ%ĀфɞËüã۳ۡ ի۳ ͑ɗիɥ, rü nüxü‫ ۡڟ‬natauxcha ga duüۡxüۡgüpe۳xewa na yadexaxüۡ. Rü meãma nüxüۡ nacua۳x ga Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ. 25ॸRü nüma meã nüxüۡ nacua۳x ga Cuáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡãrü ngu۳իŕŕҡľǣæΎфɗǣͮǣľËȍӕËȍӕËȍɗǣ, rü nüxüۡ nacua۳x na ñuxãcü Cuáüۡ duüۡxüۡgüxüۡ íbaiüۡիŕŕիüۡ. Natürü yexicaxüۡtama nacua۳x ga Ngechuchuchiga. Natürü poraãcü ͑ҡ%ŕ%Ëӥ̲͑ɗĀľիфӥɗիËӥ̲ ͑͑͑ǣәľիŕŕǣĀӕüۡxüۡgü. 26ॸRü nüma ga Aporu rü tama namuüۡãcüma inanaxügü ga na yadexaxüۡ ga Yudíugüarü ngutaque۳xepataüۡwa. Natürü yexguma Aporuxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣЬфɗѸɗ́фӥkнӕɗфӕ, rü napatawa nanagagü na yexeraãcü namaã inanguxüۡիŕŕ%իücۡ a۳x ga Ngechuchuchiga. 27ॸRü yexguma kËֆ͑ľՓ͑իӡիËȍüۡgu ga Aporu, rü ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Epéchiucüãۡ۳ x۳ nüxüۡ narüngüۡիŕŕǣӥ. Rü popera yéma namugü naxca۳իǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Acayacüãۡ۳ x۳ na meã Aporuxüۡ nayauxgüxücۡ a۳x. Rü yexguma Acayawa nanguxgu ga Aporu rü poraãcü nüxüۡ narüngüۡիŕŕǣֆľ̲ duüۡxüۡgü ga Tupanaãrü ngechaüۡgagu Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ. 28ॸRü guxüۡ ga duüۡxüۡgüpe۳xewa nüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕǣ poraãcü na ínatüexüۡ ga yema Yudíugü ga tama Ngechuchuxüۡ cuáxchaüۡgüxüۡ. Rü nümagü ga Yudíugü rü taxucürüwama ͖ӕիӡ͖͑ǣӥфӥǣӥ, yerü ga Aporu rü Tupanaãrü ore ga ümatüxüۡwa meãma nüxüۡ nanawe۳x ga na Ngechuchu rü ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ͮ͑ľֆæфɗѸҡӕ͑ֆɗɥիüۡ.

Aporu rü Epéchiuwa nüxüۡ nixu

Epéchiuwa nayexma ga Pauru

æȍŕËфľՓ͑իӡ̲͑%ǣЬфɗѸɗ́фӥ Aquiru. ѠӥæȍŕËфľՓ͑ӥǣӥ͑ɗĀӥЙü۳xüeru ǣЬӕфӕֆľфӥ̲фӥ͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣՓӥիɗ ga uneta ga Tupanamaã nüxüۡ yaxuxüۡ. [Rü ՓΎľҡ̲ֆľ̲͑ɗիɥǣ͑Ëӥ̲ǣӥǣ ֤ӕĀɞӕǣӥǣֆľիǣӕ̲ֆ͑ǣӕիŕŕǣӥã۳xgu ga wüxi ga uneta ga Tupanamaã nüxüۡ yaxuxüۡ.] Rü ñu۳իӡËȍɗæȍŕËфľфӥҡӥфľՓ rü wüxi ga wapurugu nichoüۡ na æȍɞфɗ͑ľՓ͑իɥիücۡ a۳x. 19ॸRü yexguma Epéchiuwa nangugügu, rü Pauru nüxna ͑ɗիӡǣËȍɗǣЬфɗѸɗ́фӥkнӕɗфӕ, rü Yudíugüarü ngutaque۳xepataüۡՓ͑իӡ. Rü yéma namaã nidexa ga yema Yudíugü ga guma ngutaque۳xepataüۡwa ngutaque۳xegüxüۡxüۡ. 20ॸRü yema Yudíugü, rü muxüۡma ga ngunexüۡgü nüxüۡ ‫ ڟ‬իücۡ a۳x, naca۳ax۳ üۡgü ga yexma na naxãӡ

ga Tupanaãrü ore

yexgumaüۡcüü rü Epéchiuwa nangu ga wüxi ga Yudíu ga Aporugu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü 24ॸRü

‫ڟ‬ yexguma Corɥtiuwa nayexmayane ga Aporu, rü Pauru rü naxpü۳xanegu idaxüۡ ga

19

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ19

339

namawa nixüpetü, rü Epéchiuwa nangu. Rü yexma nüxüۡ nayangau ga ñuxre ga ֆիΥǣӥիüۡ. 2ॸRü nüxna naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Marü penayaxuxüۡ ɗҽӕЙ͑%ŕ ɗԖӥ͑ľիüۡ ǣֆľիǣӕ̲ЙľֆիΥǣӥǣӕ? —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxüۡ, rü ñanagürügü: —Tama. Taguma nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕËȍɗǣ͑ҧËӥֆɗɥիüۡ ɗҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ —ñanagürügü. 3ॸRü yexguma ga Pauru rü nüxna naca rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Texéaxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ ga yexguma ípebaiüۡgu? —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxüۡ, rü ñanagürügü: —Toma nüxüۡ‫ ڟ‬ҡֆիΥǣֆľ̲æӕáüۡ ga baiüۡիŕŕфӕüۡãrü ngu۳իŕŕҡľ

nüxüۡ cua۳xgüchaüۡxüۡ rü tama ֆիΥǣӥËȍüۡxüۡ. Rü nümagü inanaxügüe ga na yema muxüۡma ga duüۡxüۡgüpe۳xewa chixexüۡ yaxugüexüۡ

nachigagu ga Cori ga Ngechuchu. Rü yemaca۳ի͑ӥի͑͑ɗիӡǣËȍɗǣЬӕфӕ, rü toxnamana nanagagü ga yema ֆիΥǣӥիüۡ. Rü guxüۡ ga ngunexüۡgu namaã nüxüۡ nixuchiga ga ore nawa ga wüxi ga ngutaque۳xepataüۡ ga Tiranuãrü ngúepataüۡ ga naŕg‫ ڟ‬a. 10ॸRü yemaãcü nanaxü ga taxre ga taunecü, rü yemaãcü guxüۡma ga Áchiacüۡ۳ãx۳ gü ga Yudíugü rü Griégugü rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣæΎфɗֆ Tupanaãrü ore. 11ॸRü Tupana Pauruxüۡ 4 narüngüۡիŕŕǣ͑͑իӥ%իüۡ ga taxüۡgü ga —ñanagürügü. ॸRü yexguma ga Pauru rü ñanagürü nüxüۡ: —Cuáüۡ ínanabaiüۡիŕŕ mexüۡgü ga Tupanaãrü poramaã naxüxüۡ. 12ॸRü a۳i ۳xrüxüۡ ga norü dechugü ga Pauru ga yema duüۡxüۡgü ga nüxüۡ rüxoexüۡ ga rü naxchirugü rü duüۡxüۡgü rü yema nacüma ga chixexüۡ rü Tupanaca۳x ۡ ۡ ۡ ićaaweexüۡxüۡtawa nanangegü. Rü daugüxü. Natürü yema duüxügümaã ‫ڟ‬ ۡ ۡ ۡ yexguma yema ićaaweexüۡ nüxüۡ nüxü nixu ta na nüxü ֆիΥǣӥ%իüca۳x ga ɗ͑ǣΥǣӥǣӥǣӕǣֆľ̲͑իËȍɗфӕфӥe۳xna Ngechuchu ga naweama ãcü dechu, rü naxca۳x nitaanegü. Rü yema —ñanagürü ga Pauru. 5ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü rü duüۡxüۡgü ga n۳g۳oxoã۳xgüxüۡ rü ta naxca۳x ínabaiüۡ naŕg‫ ڟ‬agu ga Cori ya Ngechuchu. nitaanegü. 13ॸNatürü nayexma ga ñuxre 6ॸRü yexguma Pauru rü yema ǣ֤ӕĀɞӕǣӥǣɥ%͑ľǣӥՓËȍɗǣӥ ֆիΥǣӥիüۡŕt‫ ڟ‬ügu naxüme۳xgu, rü nüxna ɗիɥŕҡ͑ӥիüۡ rü n۳g۳oxogüarü woxüۡwa ۡ ͑͑ǣӕǣҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիü, rü to ga puracüexüۡ. Rü nüxüۡ naxügü na Cori ya ۡ nagawachigü nidexagü, rü nüxü Ngechuchuégagu na ínawoxüۡãxüۡ ga 7 nixugüe ga Tupanaãrü ore. ॸRü maneca n۳g۳oxogü nawa ga yema duüۡxüۡgü ga ۡ ۡ 12ǣֆҡӥ͑ɗիɥǣӥǣֆľ̲Āӕüxügü. n۳g۳oxoã۳xgüxüۡ. Rü ñanagürügü: 8ॸRü tomaŕ۳xpü۳x ga tauemacü yéma —Ngechuchu ya Pauru nüxüۡ nayexma ga Pauru. Rü Yudíugüarü ixuchigacüégagu pexüۡ tamu na ngutaque۳xepataüۡՓ͑իӡӡիüۡ rü tama ípechoxüۡxüۡca۳x —ñanagürügü ga yema namuüۡãcüma nüxüۡ nixuuxüۡ ga Yudíugü. 14ॸRü yema 7 ga yema ügüxüۡ, rü wüxi ga Yudíugüarü paigüarü Tupanaãrü ore. Ѡӥ͑͑͑ǣәľիŕŕ͑ ãŕ۳xgacü ga Echebagu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ nanegü ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ ya Tupana, rü ͑ɗիɥǣӥ. 15ॸNatürü wüxi ga ngunexüۡgu ga nüxüۡ‫ ڟ‬nanangúchaüۡիŕŕ͑ ‫ڟ‬ 9 yexguma wüxi ga n۳g۳oxoxüۡ Ngechuchuaxüۡ ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. ॸNatürü nayexma ga ñuxre ga duüۡxüۡgü ga tama ínata۳xüchigüchaüۡgu, rü yema n۳g۳oxo El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ19

340

nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Nüxüۡ chacua۳x ya Ngechuchu, rü nüxüۡ chacua۳իֆЬӕфӕ͑ҡľիŃֆɗɥիüۡ. ‫ͮع‬ҡӥфӥɗЙľ̲фӥҡľիŃǣӥЙɗիɥǣӥ? —ñanagürü. 16ॸRü yexguma ga yema yatü ga n۳g۳oxoãx‫ ڟ‬üۡ rü yema duüۡxüۡgü ga ínata۳xüchigüchaüۡxüۡna nayuxu, rü nüxüۡ ͑фӥЙΎф̲ŕǣǣӕիüۡma, rü ínanagáuüۡxüۡne. Rü yemaãcü ngexchiruxüۡma rü napíexüۡma nibuxmü ǣǣӕ̲ɥՓ. 17ॸRü guxüۡma ga Yudíugü rü Griégugü ga Epéchiuwa yexmagüxüۡ rü nüxüۡ nacuáchiga ga yema. Rü poraãcü namuüۡŕǣǣӕիüۡma. Rü yemaãcü yexeraãcü natachiga ga Cori ga Ngechuchu ga yéma. 18ॸRü muxüۡma ǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü yéma ningugüetanü, rü guxüۡ ga duüۡxüۡgüpe۳xewa nüxüۡ nixugüechigü ga nüma rü ta na nayuüechiréxüۡ, natürü tá nüxüۡ na naxoexüۡ ga yema. 19ॸRü muxüۡma ga yema iyuüechiréxüۡ, rü yéma nanana ga norü poperagü ga yuüpane ga nawa nangúexüۡ, rü guxãpe۳xewa ínanagu. Rü yexguma nangugügüãgu ga natanü ga yema poperagü, rü maneca 50,000 tachinü ga Āɥŕфӕǣҡҡ͑ӥիüۡwa nangu. 20ॸRü yemaãcü ga Cori ya Tupanaãrü ore, rü ֆľիľф%Ëӥ͑ɗիӡËȍɗǣӥ, rü yexeraãcü duüۡxüۡgü nüxüۡ nadau na ñuxãcü naporaxüۡ ga yema ore. 21ॸRü yemawena ga Pauru, фӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥǣ Machedóniããnewa rü Acayaanewaxíra ͑͑իӡիüۡ, rü yéma ñu۳իӡËȍɗ YerucharéüۡՓ͑͑իӡիüۡ. Yerü yema ‫ ڟ‬a Yerucharéüۡwa ñanagürü: —Rü ngŕm ҡËȍիӡ, rü yixcama rü Dumawa rü tá ҡËȍիӡ—ñanagürü. 22ॸRü yemaca۳x nügüpe۳xegu Machedóniããnewa

nanamugü ga taxre ga norü ngüۡիŕŕфӕüۡ ga Timutéu rü Eratu. Natürü nüma ga Pauru rü ñuxre ga ngunexüۡ Áchiagu narüxã۳ӡ۳x. ͮ͑ӕŕǣĀӕüۡxüۡgü ga Epéchiuwa

yexgumaüۡcüü rü Epéchiuwa rü nanaxi ۳ի%Ëȍɗҡ͑ӥ%ŕǣĀӕüۡxüۡgü, rü 23ॸRü

ЙΎф%Ëӥ͑͑ӕŕ͑ËȍɗǣǣӕǣæΎфɗֆ Tupanaãrü ore. 24ॸRü yemaãcü naxüpetü ͑ǣǣӕǣՓӥիɗǣֆҡӥǣĀɥŕфӕ̲ӥՓ puracüxüۡ ga Demétriugu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü nüma rü ínanaxüxüۡ ga norü tupana ga Atemíchaarü tupaucachicüna۳xãgü ga Āɥŕфӕ̲ӥnaxca۳x. Rü nayexma ga muxüۡma ga norü puracütanüxüۡ ga yemawa puracüexüۡ. Rü guxüۡma poraãcü meã nüxü‫ ۡڟ‬naxãtanü ga yema puracü. 25ॸRü nüma ga Demétriu rü nanangutaque۳իľիŕŕǣǣӕիüۡma ga puracütanüxüۡ ga yemawa puracüexüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Chomücügüx, meã nüxüۡ pecua۳իǣӥ͖͑%ҡΔфӥĀɥŕфӕ̲ӥ%фӥ ЙӕфËӥǣӕ͑͑ǣɥիüۡ iyaxuxüۡ ɗҡΔфӥĀɥŕфӕ. 26ॸRü marü nüxüۡ ЙľĀӕǣӥɗ͑ǣŕ̲ Pauru rü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕ͖͑ӕի%Ëӥ yaxucu۳իŕǣӥ%իüۡ i duüۡxüۡgü, rü ñuxãcü namaã nüxüۡ yaxuxüۡ na tama aixcüma ҡӕЙ͑ǣӥֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡӕЙ͑ǣӥɗ yixema ixügüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲ӕիüۡma i duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ ͑фӥիΎľիŕŕ͑ҡ̲ tórü tupanagüaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. Rü ҡ̲͑ә̲ƄЙŃËȍɗӕՓիɗËҡ̲͑ǣŕիüۡ nawagü natürü wixguxüchi taa۳x guxüۡ i oËȍɗ͑ľՓ͑ǣŕ̲%ËӥËȍɗիфɗ nayaxucu۳իŕǣӥɗĀӕüۡxüۡgü. 27ॸRü pema nüxüۡ pecua۳x rü tórü puracüca۳x rü ͑ի%ӡËӥ̲ɗ͑ǣŕ̲. Rü wüxi i chixexüۡ ҡ͑ɗիɥɗnaxca۳x i tórü tupana i Atemíchaarü tupauca ya taxüۡne. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ19

341

ñu۳xma rü muxüۡma i duüۡxüۡǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ nangechaüۡ i Atemícha i guxüۡ i Áchiaanewa rü guxüۡ i naãnewa. Natürü ͑ǣŕ̲Ьӕфӕфӥucu۳իŕǣǣӕфӥĀӥիՓ taxuxüۡҡ̲͑ǣɥիüۡ nangechaüۡ i duüۡxüۡgü, фӥ͑ǣŕ̲%ËӥĀӥիՓɗ͑%фӥիΎ tá ta i tórü puracü —ñanagürü ga Demétriu. 28ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕ, фӥЙΎф%Ëӥ͑͑ӕŕ, rü tagaãcü ñanagürügü: —¡Namaxüۡ i Epéchiucüۡ۳ãx۳ güarü tupana i Atemícha! —ñanagürügü. 29ॸRü guxüۡma ga yema ɥ%͑ľËüۡ۳ãի۳ ǣӥфӥЙΎф%Ëӥֆľի̲ɞ͑ҡӥľ%ŕ. Rü ínanayauxüۡ ga Gayu rü Aritárcu ga Machedóniããnecüۡ۳ãx۳ gü ga Paurumücügü, фӥǣӕ̲ɥǣɥ%͑ľ%фӥ ngutaque۳xepataüۡwa nanagauxüۡtanü. 30ॸRü Pauru rü ta yexma naxücuchaüۡ na yema duüۡxüۡgümaã yadexaxüۡca۳x, natürü ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ nüxna nanachu۳xu ga yexma na naxücuxüۡ. 31ॸRü yema Áchiaaneãrü ãŕ۳xgacügütanüwa rü nayexma ga ñuxre ga Paurumücügü ɗիɥǣӥիüۡ. Rü nümagü rü ta Pauruxüۡtawa namugagü na tama yema ngutaque۳xechicagu naxücuxüۡca۳x. 32ॸRü yoxni ga duüۡxüۡgü ga yema ínangutaque۳xegüxüۡwa, rü nümaxüۡ rü wüxi ga oremaã aita naxüe, rü togü ga to ga oremaã aita naxüe. Yerü poraãcü nanaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕǣӥǣǣӕիüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga yéma ngutaque۳xegüxüۡ. Rü muxüۡma rü tama nüxüۡ nacua۳xgü ga ҧacüca۳x na nangutaque۳xegüxüۡ. 33ॸNatürü yéma nayexma ga wüxi ga Yudíu ga Arégu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü yema togü ga Yudíugü rü namaã nüxüۡ nixu ga ҧacüca۳x na nangutaque۳xexüۡ. Rü duüۡxüۡgüpe۳xewa nanamugü na yadexaxüۡca۳x rü naŕt‫ ڟ‬üwa nachogüxüۡca۳x ga yema Yudíugü ga

yéma yexmagüxüۡ. Rü nüma ga Aré rü naxunagüme۳իŕ͑ɗֆ͑Ëȍɗ͑ľǣӥիüۡca۳x ga duüۡxüۡgü, na namaã yadexaxüۡca۳x. 34ॸNatürü yexguma nüxüۡ yacua۳xãchitanügu ga Aré rü Yudíu na ֆɗɥիüۡ, rü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü wüxigu tagaãcü aita naxüe. Rü taxre ga ngora ninge ga na tagaãcü ñagüxüۡ: —¡Namaxüۡ i Epéchiucüۡ۳ãx۳ güarü tupana i Atemícha! —ñagüxüۡ. 35ॸRü düxwa ֆľ̲ɥ%͑ľ%фӥãŕ۳իǣËӥ͑͑Ëȍɗ%Ëȍɗիŕŕ ga yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Epéchiucüۡ۳ãx۳ güx, guxüۡma i duüۡxüۡgü nüxüۡ nacua۳x na Atemíchaarü tupauca ya taxüۡneãrü dauruüۡ ͑ɗիɥǣӥիüۡ. Rü guxüۡma nüxüۡ nacua۳x na núma tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ i Atemíchachicüna۳ի%ɗĀիӡՓфӥ͑ǣӕիüۡ. 36ॸ—Rü ñu۳xma na guxüۡma nüxüۡ na cuáxüۡ ͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲, rü ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ЙľËȍɗ%Ëȍɗիüۡ, rü taxuüۡma i chixexüۡ pexüexüۡ. 37ॸ—Erü ñaã yatügü i nuã pegagüxüۡ, rü taxuüۡma i chixexüۡ ͑ǣɥ̲%͑իӥǣӥɗҡΔфӥҡӕЙ͑, rü tama chixexüۡ ͑ɗիӕǣӥľ͑ǣɥËȍɗǣǣӕ. 38ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗġľ̲Ńҡфɗӕфӥ͑ǣŕ̲ namücügü i namaã napuracüexüۡ rü nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӕɗҧacü i tama norü me ɗիɥիüۡ, фӥ͑͑ǣŕի̲ɗngutaque۳xechicagü i ngextá ãŕ۳xgacügü duüۡxüۡgüxüۡ ‫ ڟ‬a íicagüxüۡwa. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑͑ǣŕm ãŕ۳xgacügüpe۳իľՓ̲͑ľիŕŕ%իüۡ i ҧacü i ҡ̲͑Ύфӥ̲ľɗիɥիüۡ. 39ॸ—Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗҧacü i to i perü guxchaxüۡgü, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗɥ%͑ľ%фӥ ãŕ۳xgacügüarü ngutaque۳xewa Йľ̲͑ľիŕŕɗ͑ǣŕ̲. 40ॸ—Erü ñu۳xma rü ҡի%ӡËӥ̲իüۡgugü rü ngürüãchi ãŕ۳իǣËӥֆҡËӥֆġӕ̲Փ͑ǣŕի̲Ëӥ rü tüxna tá naxca۳ի͑Ëɗ͑ǣŕ̲͖u۳xma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ19ٍॷ20

342

ngupetüxüۡ. Erü aixcüma taxumaãma tanangãxüۡŕg‫ ڟ‬a i ãŕ۳xgacü, ega tüxna nacaxgu naxca۳x i ñaã ngutaque۳xe i ͑ՓЙľի%ӡǣҡ͑ӥիüۡ —ñanagürü. 41ॸRü yexguma marü yema ñaxguwena, rü ínayamugü ga yema duüۡxüۡgü. Machedóniããnewa rü Griégugüchiüۡ%͑ľՓ͑իӡǣЬӕфӕ

20

1ॸRü yexguma marü nangupetügu ga yema na íyacuxcuxüۡ ga duüۡxüۡgü, rü Pauru naxca۳x nangema ga ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ na yaxucu۳իŕǣӥ%իücۡ a۳x. Rü yexguma marü namaã nüxüۡ nachaugu, rü nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕ, фӥɗ͑իӡ%Ëȍɗǣ ͅËȍľĀΔ͑ɗ%%͑ľՓ͑͑իӡիüۡ. 2ॸRü yexguma yema naãnewa yaxüpetügu, rü ҡ%ŕիüۡ ga oremaã nayaxucu۳իŕǣӥǣֆľ̲ ֆիΥǣӥիüۡ ǣՓӥիɗËȍɗǣӥǣɥ%͑ľՓ yexmagüxüۡ. Rü yemaãcü Griégugüchiüۡãnewa nangu. 3ॸRü yéma nayexma ga tomaŕ۳xpü۳x ga tauemacü. Rü ֆľիǣӕ̲̲фӥɗ͑իӡ%ËȍɗËȍüۡgu ga æȍɞфɗ͑ľՓ͑͑իӡիüۡ, rü tama ՓЙӕфӕǣӕ͑ɗիӡֆľфӥ͑ӥիüۡ nacuáchiga ga na ñuxre ga Yudíugü yama۳xgüchaüۡxüۡ. Rü yemaca۳ի͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥǣĀӕիËȍɗҡǣӕ͑ nataeguxüۡ, rü wenaxãrü Machedóniããnewa na naxüpetüxüۡ. 4ॸRü ínayaxümücügü ga Chópate ga Beréacüãۡ۳ x۳ ga Píu nane, фӥkфɗҡфËӕфӥґľǣӡĀӕǣ Techarónicacüãۡ۳ x۳ gü, rü Gayu ga Derbecüãۡ۳ x۳ , rü Timutéu, rü Tíquicu, rü Turuquínu ga Áchiaanecüãۡ۳ x۳ gü. 5ॸRü yema ֆҡӥǣӥфӥ͑ӥիɥфtope۳xegu naxãgü, rü Túruawa toxüۡ nayarün۳g۳ӕիŕŕǣӥ. 6ॸRü nawena ga yema Yudíugüarü peta ga ӥЙľҡӥËȍɗǣǣЙ%ӡǣ͑ǣľфӥЙӕիŕŕфӕüãۡ x‫ ڟ‬üۡ nagu nangΥ۳xgüxüۡ, rü wapurugu Piripuwa ɗҡիɥ%Ëȍɗ. Rü wüxime۳ŕx۳ pü۳x ga ngunexüۡ

ngupetügu, rü Túruagu nüxüۡ tayangaugü ga yema tope۳xegu ãgüxüۡ. Rü yexma tarücho ga 7 ga ngunexüۡ. ҽәфӕǣӕ͑͑իӡ%͑ľǣЬӕфӕ

yema yüxüarü ngunexüۡgu rü tangutaque۳իľǣӥ̲͑%ǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ͑ҡ͑͑ǣΦիücۡ a۳իǣЙ%ӡǣ¡ӥËӕիüۡ yema Ngechuchu toxüۡ ͑ǣәľիŕŕիüۡrüüۡ. Rü yema ֆիΥǣӥիüۡmaã nidexa ga Pauru. Rü nanama۳իŕŕǣ͑ΎфӥĀľի͖u۳xmata ngãxüۡcüwa nangu, yerü moxüۡãcü ɗ͑իӡ%ËȍɗËȍüۡ. 8-9ॸѠӥĀիӡՓǣǣӕ̲ ɥЙҡфӥҡΎ̲ŕ۳xpü۳xchiüۡwa yexmaxüۡ ga ucapuwa tangutaque۳xegü. Rü namu ga Ύ̲ӥǣֆŃ̲͑ɥǣӥիüۡ. Rü nayexma ga wüxi ga ngextü۳xücü ga Eutícugu ãŕg‫ ڟ‬acü. Rü yéma wüxi ga yema ucaputapü۳xarü ɥã۳xwa narüto. Natürü ga Pauruarü dexa, rü poraãcü nama۳x. Rü yemaca۳x ga guma ngextü۳xücü rü poraãcü nayaxta, rü düxwa nipeãchi rü yema ɥã۳xwa narüngu, rü ñaxtüanegu nangu. Rü yéma yucüma nanayauxgü. 10ॸѠӥɞ͑фӥիɥǣЬӕфӕ, rü nayanawüxüchi ga guma ngextü۳xücü, rü duüۡxüۡgüxüۡ ñanagürü: —‫ؽ‬ҽ%իӢɗ pe¤aixãchiexüۡ, erü namaxüۡ ͑ɗիɥ! —ñanagürü. 11ॸRü yexguma wenaxãrü Āիӡ͑իɥ, фӥɗ͑͑¡ӥËӕǣֆľ̲Й%ӡ, rü nanangΥ۳x. Rü wenaxãrü nidexa ñu۳xmata yangune, фӥֆľիǣӕ̲ɗ͑իӡ%Ëȍɗ. 12ॸRü guma ngextü۳xücü rü maxüۡcü napatawa nanagagü. Rü yemaca۳իЙΎф%Ëӥ͑ҡ%ŕǣӥ ga guxüۡma ga nümagü. 7ॸRü

ҽәфӕՓɗ͑իӡ%ËȍɗǣЬӕфӕ фӥͅɗфľҡӕՓ͑իӡ 13ॸRü

yexguma ga Pauru rü ñanagürü: —ġӕիËȍɗҡǣӕҡËȍɗիӡ͖u۳ի̲ҡҡɥ%͑ľ ‫ ڟ‬a pexüۡ ya Achuwa changu na ngŕm

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ20

343

chixüexüۡca۳x —ñanagürü. Rü yemaca۳x ga toma rü wapurugu tichoüۡ rü yoxni nape۳իľǣӕҡիɥ͖u۳xmata Achuwa tangugü. 14ॸRü yexguma Achugu Paurumaã togü tayangauxgu, rü yéma toxüۡ nixüe. Rü tachopetü ga yéma ñu۳xmata Miterénewa tangugü. 15ॸRü ֆŃ̲ɗҡիɥ%Ëȍɗфӥ̲Ύիüۡãcü Chíuarü to۳xma۳xtawa tachopetü. Rü yemaãrü moxüۡãcü Chamowa tangugü. Rü yemaãrü moxüۡãcüama Miretuwa tangugü. 16ॸѠӥֆľ̲%Ëӥɞҡɗիɥֆľфӥǣ Pauru rü tama Áchiaanegu nanuxcüchaüۡ. Yerü nanaxwa۳xe ga paxa Yerucharéüۡwa na nanguxüۡ naxca۳x ga ЬŕҡľËΔѸҡľфӥ͑ǣӕ͑ľիüۡ. Rü yemaca۳x ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑ҡ̲ƄЙŃËȍɗӕǣӕ íyadauxüۡ. Yaxõgüxüۡãrü ãŕ۳xgacügü ga Epéchiucüۡ۳ãx ۳ maã nidexa ga Pauru 17ॸNatürü

yexguma Miretuwa tangugügu rü Epéchiuwa naxca۳x namuga ga Pauru na naxüۡҡՓ͑իɥիücۡ a۳x ga yema ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü ga Epéchiucüã۳ۡ x۳ . 18ॸRü yexguma Pauruxüۡtawa nangugügu, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pema meã nüxüۡ pecua۳xgü ga ñuxãcü pepe۳xewa na chamaxüۡxüۡ ga guxüۡgu ga yexguma ͑Ύիфɗҡ̲͑ӕ%oËȍɗ͑ľՓËȍիӡիǣӕ. 19ॸRü guxüۡguma ga yexguma petanüwa chayexmagu, rü meãma chanaxü ga Cori ya Tupanaãrü puracü, taguma chaugü chicua۳xüüۡãcüma. Rü woo muŕ۳xpü۳xcüna poraãcü changechaüۡgu, nagagu ga yema chixexüۡ ga chomaã naxügüchaüۡxüۡ ga Yudíugü, natürü naŕt‫ ڟ‬üwa chanaxüama ga yema puracü. 20ॸRü taguma íchayachaxãchi ga pemaã nüxüۡ na chixuxüۡ ga guxüۡma ga yema ore ga perü mexücۡ a۳իɗիɥիüۡ. Rü guxüۡ

ga duüۡxüۡgüpe۳xewa, rü pepatagüwa rü ta pexüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕǣֆľ̲Ύфľ. 21ॸRü Yudíugümaã rü yema tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡmaã nüxüۡ chixu na namexüۡ ga na nüxüۡ naxoexücۡ a۳x ga norü chixexüۡgü rü ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕիücۡ a۳x, rü nüxüۡ‫ ڟ‬na ֆիΥǣӥ%իücۡ a۳x ga tórü Cori ya Ngechuchu. 22ॸRü ñu۳xma rü YerucharéüۡՓËȍիӡľфӥ ‫ ڟ‬a choxüۡ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü ngŕm namu. Natürü tama nüxüۡ chacua۳x na ҧacü ‫ ڟ‬a. 23ॸѠӥ͑ǣŕ̲ tá choxüۡ üpetüxüۡ i ngŕm ۡ ۡ nüxü chacuáxü ͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü tá choxüۡ napoxcu rü guxchaxüۡgü tá choxüۡ naxüpetü i Yerucharéüۡwa. Ѡӥ͑ǣŕիɥËҡ̲ ͑ɗիɥɗËȍΎ̲%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ ɗҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ i guxüۡ͑ľֆɥ%͑ľɗ͑ǣľիҡ ɞËȍɗիӡǣӥիüۡwa. 24ॸͮҡӥфӥҡ̲͑ǣŕ̲ %ӡËӥ̲իüۡǣӕËȍфӥիɥ͑ӥľфӥ͑ӥŕҡ‫̲͑ ڟ‬ɗիɥ ega woo chayu۳xgu. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ chanaxwa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑ҡ%ŕ%Ëӥ̲ chapuracüamaxüۡ na meã Ëȍֆ͑ǣӕիŕŕիücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥǣҡΔфӥ Cori ya Ngechuchu choxna ãxüۡ rü nüxüۡ chixuxücۡ a۳x i norü ore i mexüۡ na ñuxãcü Tupana tüxüۡ ngechaüۡxüۡ. 25ॸRü ñu۳xma rü marü nüxüۡ chacua۳x rü tagutáma wena choxüۡ pedaugü i pema ga marü pemaã nüxüۡ chixuxe na ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ ya Tupana. 26ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i ñoma i ngunexüۡgu rü pemaã nüxüۡ chixu rü marü ҡ̲Ëȍӕǣǣӕ͑ɗիɥľǣҡľիŃЙľҡ͑ӥՓ iyarütau۳xgu. 27ॸErü marü meãma pemaã nüxüۡ chixu i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ pexü‫ ۡڟ‬naxwa۳xexüۡ, rü taxuüۡma ichicu۳x. 28ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü penaxwa۳xe na Йľիӕ%ŕǣӥիüۡ rü meã nüxna pedaugüxüۡ i guxü̲ۡɗֆիΥǣӥիüۡ i petanüwa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑%իŕ ɗԖӥ͑ľիüۡ nagu pexüۡ mugüxüۡ na nüxna pedaugüxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ20ٍॷ21

344

duüۡxüۡǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ i Ngechuchu nagümaãtama naxca۳x taxexüۡ. 29ॸChoma nüxüۡ chacua۳իфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɞËȍɗիӡիǣӕ, rü chowena tá pexca۳ի͑ӕ%͑իɥɗҡΎǣӥɗ duüۡxüۡgü. Ѡӥҡ͑͑ËȍɗիľիŕŕËȍüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡ ñoma airugü i idüraexüۡ i carnerugüxüۡ ͑ǣɥ%Ëȍɗիŕŕիüۡrüüۡ. 30ॸRü woo Йľҡ͑ӥՓҡҡ̲͑͑ǣŕի̲ǣӥɗ͑ӥ̲իüۡ i ҡĀΎф̲фľ̲%͑͑ǣәľիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡ ͑͑ӥǣӥՓľ͑իɥիŕŕ%իücۡ a۳x. 31ॸ¡Pegüna pedaugü, rü nüxna pecua۳xãchie na ñuxãcü tomaŕ۳xpü۳x ga taunecügu rü ngunecü rü chütacü rü taguma íchayachaxãchixüۡ ga pexca۳x chaxauxãcüma na pexüۡ chixucu۳իŕǣӥիüۡ ga wüxichigü! 32ॸRü ñu۳xmax, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü Tupanana pexüۡ chamugü. Rü chanaxwa۳իľɗ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕɗ norü ore i tüxüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ na ñuxãcü poraãcü tüxüۡ nangechaüۡxüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲ norü ore tá pexüۡ ͑ЙΎфľիŕŕ͑ҡΔфӥ Corica۳իЙľ̲իŕիücۡ a۳x rü pexüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իücۡ a۳x i pechica namaã i guxüۡma i duüۡxüۡgü i Tupana idexechixüۡ. 33ॸChoma rü taxuguma chaugüca۳x chanaxwa۳xe ga ҡľիŃфӥĀɥŕфӕфӥҡľիŃËȍɗфӕ. 34ॸRü pematama rü meã nüxüۡ pecua۳x ga ñuxãcü daa cho۳xme۳xmaã na chapuracüxüۡ naxca۳x ga yema choxüۡ‫ ڟ‬rü chomücügüaxüۡ‫ ڟ‬taxuxüۡ. 35ॸRü guxüۡguma meã pexüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕ͑ ͑ǣŕ̲%ËӥЙľЙӕфËӥľիüۡ na nüxüۡ perüngüۡիŕŕիücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nüxü‫ۡڟ‬ nataxuxüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑͑ӥի͑ pecua۳xãchiexüۡ i Cori ya Ngechuchuarü ore ga nümatama ñaxüۡ: ٘Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗЙľ̲͑ toguena penaxãxüۡ rü tama i tüma pexna tanaxãxüۡٚ, ñaxüۡ. 36ॸRü yexguma yema ‫ ڟ‬ü۳xü ñaxguwena ga Pauru, rü inacaxãp namaã ga guxüۡma, фӥ͑ֆӕ̲ӥիŕ. 37ॸRü

guxüۡma poraãcü naxauxe, rü Pauruna nana۳ɥ ۳xãchigü, rü nüxüۡ nachúxgü. 38ॸYerü poraãcü nangechaüۡŕnaxca۳x ga yema ore ga namaã nüxüۡ yaxuxüۡ ga: “Marü tagutáma wena choxüۡ ЙľĀӕǣӥ͖ٚիüۡ. Rü nümagü ínayaxümücügü ñu۳xmata wapuruwa nangu. YerucharéüۡՓ͑իӡǣЬӕфӕ

21

1ॸѠӥֆľիǣӕ̲͑ӥի͑ɗҡիɥ%Ëȍɗ

ǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ, rü wapurugu tichoüۡ. Rü Cochu ga ËЙիӡca۳x noxtacüma tichaetaxüۡ. Rü moxüۡ%ËӥфӥѠΎĀՓҡիɥ. Rü yéma ɗҡիɥ%Ëȍɗ, rü Pátarawa tangugü. 2ॸRü yexma nüxüۡ tayangau ga wüxi ga ՓЙӕфӕǣЬľ͑ɞËȍɗՓӡիüۡne. Rü nagu tichoüۡ, фӥɗҡիɥ%Ëȍɗ. 3ॸRü yixcamaxüۡra nüxüۡ tadaugü ga Chipre. Rü torü ҧoxwecüwawaama naxü, rü nüxüۡ tachopetü. Rü itiñaxwetaxüۡ ñu۳xmata Chíriaanewa tangugü. Rü Tiruwa ítachoüۡ, ֆľфӥֆŃ̲͑ɗիɥǣɞ͑͑ӕüۡãcuxüۡ ga guma wapuru. 4ॸRü yexma nüxüۡ tayangau ga yémacü۳ۡãի۳ ǣֆիΥǣӥիüۡ, rü 7 ga ngunexüۡ yéma natanüwa tayexmagü. ѠӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ͑ֆĀľիǣӥիŕŕǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ, rü Pauruxüۡ ñanagürügü: —‫ؽ‬ҽ%իӢɗ YerucharéüۡՓËӕիӡիüۡ! —ñanagürügü. 5ॸNatürü

yexguma nangupetügu ga yema 7 ga ngunexüۡgü, фӥɗҡիɥ%Ëȍɗ. Rü yema ֆիΥǣӥիüۡ фӥҡΎՓľ͑фӥիɥ. Rü naxma۳xmaãchigü rü naxãcügümaãchigü toxüۡ ínixümücügü ga guxüۡma ñu۳xmata ǣӕ̲ɥ%͑ľËȍɗЙľ͑ӥՓҡ͑ǣӕǣӥ. Rü ‫ ڟ‬ü۳xü, rü yexma naxnücügu tacaxgüãp 6 ҡֆӕ̲ӥիŕǣӥ. ॸRü yexguma ga toma rü nüxüۡ ҡфӥ̲Ύիŕǣӥ, rü tichoüۡ ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ21

345

wapuruwa. Rü nümagü rü napataca۳x nawoegu. 7ॸѠӥҡΎ̲фӥҽɗфӕՓɗҡիɥ%Ëȍɗ фӥҽӕфľ̲ɥĀՓҡ͑ǣӕǣӥ. Rü yéma ítachoüۡ, yerü yexma nayacua۳x ga ՓЙӕфӕǣӕ͑ҡիɥիüۡ. Rü nüxüۡ ҡфӥ̲Ύիŕǣӥǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga yéma yexmagüxüۡ, rü wüxi ga ngunexüۡ natanügu tarücho. 8ॸRü moxüۡãcü ɗҡիɥ%ËȍɗǣֆŃ̲, rü Checharéawa tangugü. Rü Piripi ga Tupanaãrü orearü uruüۡЙҡՓҡիɥ. Rü nüma rü yema 7 ga ngüۡիŕŕфӕüۡgü ga tupaucana daugüxüۡtanüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü yexma naxüۡtagu tapegü. 9ॸRü nüma nüxüۡ‫ڟ‬ iyexma ga ãgümücü ga naxãcügü ga taguma ixãtecü ga Tupanaãrü orexüۡ ixugüecü. 10ॸRü yexguma marü ñuxre ga ngunexüۡ yéma tayexmagügu, rü ֤ӕĀŃ͑ľՓ͑ľ͑իӡǣՓӥիɗǣ Tupanaãrü orearü uruüۡ ga Agabugu ãŕg‫ ڟ‬axüۡ. 11ॸRü yexguma toxüۡtawa nanguxgu ga Agabu, rü nanayaxu ga Pauruarü goyexüۡ. Rü namaã nügü nina۳ɥ ۳xgücutü, фӥ͑ӥǣӥ͑ɗ͑ɥme۳x, rü ñanagürü: —ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ marü chomaã nidexa rü ñanagürü: “Rü ñaãcü tá nayana۳ɥ ۳xgü i Yudíugü i Yerucharéüۡwa i ñaã goyexüۡãrü yora. Rü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡ͑ҡ̲͑͑ӕǣӥٚ, ñanagürü. 12ॸRü yexguma yema orexüۡ ҡիɥ͑ӥŕǣӕ, rü toma rü yema Checharéacüۡ۳ãx۳ gümaã Pauruxüۡ taca۳ax۳ üۡgü ga tama YerucharéüۡՓ͑͑իӡիüۡca۳x. 13ॸNatürü nüma ga Pauru rü toxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ pexauxe rü choxüۡ pengechaüۡիŕŕ? Choma rü íchamemare ͑Ëȍɗ͑ɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta rü marü íchame na Yerucharéüۡgu chayuxüۡ naxca۳x ya Cori ya Ngechuchu

—ñanagürü. 14ॸRü yexguma marü taxuacüma tanachu۳xugu, rü tachianemare, rü ñatarügü: —‫ؽ‬ƚËӥ yangu i Cori ya Tupanaãrü ngúchaüۡ! —ñatarügügü. 15ॸRü yemawena rü togü ҡ̲ľիŕŕǣӥ, rü YerucharéüۡՓҡիɥ. 16ॸRü ҡΎՓľ͑фӥիɥǣ͖ӕիфľǣֆիΥǣӥիüۡ ga Checharéacüۡ۳ãx۳ gü, фӥͅËȍΦӡЙҡՓ toxüۡ nagagü. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣՓӥիɗǣ Chíperecüۡ۳ãx۳ ga üۡpamama woetama ֆիΥիüۡ. Rü naxüۡtagu tapegüxüۡ. Chaüۡtiáguxüۡҡǣӕ͑͑իӡ%͑ľǣЬӕфӕ

yexguma Yerucharéüۡwa tangugügu, фӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü ҡ%ŕ%Ëӥ̲ҡΎիüۡ nayauxgü. 18ॸRü moxüۡãcü ga Pauru rü tomaã Chaüۡtiáguxüۡҡǣӕ͑͑իӡ%͑ľ. Rü yéma nangutaque۳xegü ga guxüۡma ga ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü. 19ॸRü nüxüۡ ͑фӥ̲ΎիŕǣЬӕфӕ, rü ñu۳իӡËȍɗ̲ľ%̲ namaã nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga yema Tupana üxüۡ ga yexguma yema tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡmaã nüxüۡ yaxuxgu ga Tupanaãrü ore. 20ॸRü yexguma Pauruarü orexüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ͑ӥ̲ǣӥ, rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü. Rü ñanagürügü Pauruxüۡ: —Dücax, ЬҽΎľ͑ľŕի, cuma nüxüۡ cucua۳իфӥ͑͑ǣŕի̲ɗ̲ӕիӡËȍɗիüۡ ɗ֤ӕĀɞӕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ. Rü guxüۡma i nümagü rü nanaxwa۳xegü na nagu ͑իɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ. 21ॸNatürü ga togü ga tama ֆիΥǣӥիüۡ rü marü namaã nüxüۡ ͑ɗիӕǣӥǣӥ͑Ëӕ̲фӥËӕ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ i guxüۡma i Yudíugü i togü i nachiüۡãnewa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ, na tama naga ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ. Rü marü namaã nüxüۡ ͑ɗիӕǣӥǣӥ͑Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ na tama 17ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ21

346

tüxüۡ ínawiüۡcha۳xmüpe۳xechiraüۡxüۡca۳x ya nanegü, фӥ͑ҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x ɗҡËӥ̲ǣӥǣͅΎɥËȍŃҡӥիüۡ muxüۡ. 22ॸ¿ӄacü tá ixüexüۡ i ñu۳xmax? Ƅфӥ͑ǣŕ̲ ֤ӕĀɞӕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ rü aixcüma tá nüxüۡ nacua۳xgü na marü nuã cunguxüۡ. 23ॸ¡Rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥ͑Ëӕ͑իӥիüۡ i ͑ǣŕ̲ҡËӕ̲%͑ӥիüۡ tixuxüۡ! Nuã ҡΎҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲ɗ%ǣӥ̲ӥËӥɗֆҡӥǣӥ ɗֆ͑ǣӕիŕŕËȍüۡxüۡ i wüxi i uneta i ‫ ڟ‬a Tupanamaã nüxüۡ yaxuxüۡ. 24ॸ¡Ngŕm ۡ tupauca ya taxünewa nagagü, rü Փӥիɗǣӕ̲͑%ֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ ҡËӥ̲ǣͅΎɥËȍŃҡӥի͑%իüۡ, rü Tupanape۳իľՓЙľǣӥЙľֆ̲ľիŕŕǣӥ! ¡Rü nüxü‫ ۡڟ‬naxütanü i ñuxregu nüxü‫ۡڟ‬ naxãtanü na yadüpü۳xüerugüxüۡca۳x i

yema ãgümücü ga yatügü. Rü moxüۡãcü rü Tupanape۳իľՓ͑ӥǣӥ̲͑ľիŕŕǣ Pauru wüxigu namaã ga yema yatügü. Rü ñu۳իӡËȍɗǣӕ̲ҡӕЙӕËǣҡիüۡnegu namaã naxücu na paimaã nüxüۡ yaxuxüۡca۳x na 7 ga ngunexüۡǣӕҡֆɗɥիüۡ ͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣӥ%իüۡ ga yema norü uneta ga Tupanamaã nüxüۡ yaxugüxüۡ, rü yemawena rü tá na inaxãmaregüãxüۡ ga norü ãmaregü ga Tupanaxüۡ namaã yacua۳xüüۡgüxüۡ ga wüxichigü. 27ॸRü yexguma marü nagúxchaüۡgu ga yema 7 ga ngunexüۡ, rü ñuxre ga Yudíugü ga Áchiaanecüۡ۳ãx۳ gü rü Pauruxüۡ nadaugü ga tupauca ga taxüۡnewa. Rü yema Yudíugü rü duüۡxüۡgüxüۡ ͑͑ӕŕիŕŕ͑Ьӕфӕիüۡ yayauxgüxüۡca۳x. Rü yemaca۳x Pauruna

͑ǣŕ̲ֆҡӥǣӥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ ֆ͑ǣӕիŕŕǣӥ%իüۡca۳x i norü unetagü ! Rü ͑ǣŕ̲Փфӥǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥ rü tá nüxüۡ nacua۳xgü na aixcüma cuma фӥҡ͑ǣËӕիɥ͑ӥիüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣ ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ rü tama aixcüma na ֆɗɥիüۡ ga yema ore ga cuchiga ga nüxüۡ yaxugüexüۡ. 25ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡ ɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü

nayuxgü. 28ॸRü tagaãcü aita naxüe ñaxüۡmaã: —Pa Tomücügü Pa Yudíugüx, ¡Paxa toxüۡ perüngüۡիŕŕի! ͵%͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗǣӕիüۡwama ֆ͑ǣәľիŕŕËȍɗǣӥիüۡ i duüۡxüۡgü na taxchi naxaiexüۡca۳x i yixema i Yudíugü, rü naxchi na naxaiexüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ ǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ rü daa tupauca ya taxüۡne. Rü naŕt‫ ڟ‬üwa i ñu۳xmax rü nuxa daa tupauca ya taxüۡnegu nanamucu i ñuxre i duüۡxüۡǣӥɗҡ̲ҡËӥ̲ǣӕɥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑͑իӥիիŕŕɗ͖%͑ËȍɗË i üünexüۡ —ñanagürügü. 29ॸRü yema ñanagürügü yerü üۡpaacü Yerucharéüۡwa Paurumaã nüxüۡ nadaugü ga Turuquínu ga wüxi ga Epéchiucüۡ۳ãx۳ ga tama Yudíu ɗիɥիüۡ. Rü nüxüۡ nacua۳xgügu rü Pauru ̲фӥֆľի̲͑͑իӥËӕիŕŕǣҡӕЙӕË ga taxüۡnegu. 30ॸRü guxüۡma ga yema ɥ%͑ľËüۡ۳ãի۳ ǣӥфӥЙΎф%Ëӥ͑͑ӕŕ. Rü tupauca ga taxüۡneca۳x nibuxmü, rü Pauruxüۡ niyauxgü, rü tupaucaarü ɥã۳xtüwa nanatúchigügü. Rü yexguma

marü naxca۳x tanaxümatü ga torü ore na tama nangΥ۳xgüãxüۡca۳x i ҧacü i namachi i marü togü norü tupananetachicüna۳xãgüxüۡ namaã icua۳xüüۡgüxüۡ, rü tama na nangΥ۳xgüãxüۡca۳x ya nagü, rü tama nangΥ۳xgüãxüۡca۳իɗ͑ŕիüۡgü rü e۳xna naxüۡ͑ǣӥɗՓŕի͑%իüۡ, фӥҡ̲͑ɥɗ ngemaã rü e۳ի͑͑ɥֆֆҡӥ̲% inapexüۡca۳x —ñanagürügü. Tupauca ga taxüۡnegu Pauruxüۡ niyauxgü 26ॸRü

yexguma ga Pauru rü yéma tupauca ga taxüۡnewa nanagagü ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ21ٍॷ22

347

paxa nanawãxtagü ga guma tupauca ga taxüۡneãrü ɥã۳xgü. 31ॸRü yexguma Pauruxüۡ yama۳xgüchaüۡgu ga duüۡxüۡgü, rü Dumacüۡ۳ãx۳ ga churaragüarü ãŕ۳xgacüxüۡtawa nanguchiga ga ore na guxüۡwama ga Yerucharéüۡwa rü na ͑͑ӕŕիüۡ ga duüۡxüۡgü. 32ॸRü yexgumatama ga guma churaragüarü ãŕ۳xgacü rü nanangutaque۳իľիŕŕǣֆľ̲ norü capitáüۡgü namaã ga norü churaragü, rü paxa yema duüۡxüۡgü íyexmagüxüۡՓ͑իɥ. Rü yexguma guma ãŕ۳xgacüxüۡ rü yema churaragüxüۡ nadaugügu ga duüۡxüۡgü, rü ínayachaxãchigü ga na Pauruxüۡ yama۳xgüxüۡ. 33ॸRü yexguma ga guma ãŕ۳xgacü rü Pauruca۳ի͑ɗիӡфӥ͑ֆֆիӕ. Rü nanamu na taxre ga cadenamaã na yana۳ɥ ۳xgüãxüۡca۳x. Rü nüxna naca na texé ֆɗɥիüۡ, rü ҧacü naxüxüۡ. 34ॸNatürü yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü toxica ga oremaã aita naxüe ga wüxichigü. Rü yexguma taxuacüma meã nüxüۡ nacua۳xgu ga ҧacüca۳ի͑͑͑ӕŕիüۡ, rü guma ãŕ۳xgacü rü nanamu na churaragüpatawa Pauruxüۡ nagagüxüۡ. 35-36ॸRü yexguma churaragüpataarü ҡΎիΥ͑ľՓ͑͑ǣӕիǣӕǣЬӕфӕ, rü churaragü nayangetaüۡgü naxchaxwa ga yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü, yerü ͑͑ӕŕիüۡchi rü nawe nicaetanü rü ñanagürügü: —¡Yama۳xüۡchi! —ñanagürügü. Pauru rü duüۡxüۡgüpe۳xewa nügüétüwa nidexa 37ॸRü

yexguma marü churaragüpatagu yamucuchigüchaüۡãgu rü Pauru rü Griégugawa guma ãŕ۳xgacüna naca rü ñanagürü: —¿Cuxü‫ ۡڟ‬namexüۡ na cumaã

nüxüۡ chixuxüۡ i wüxi i ore? —ñanagürü. Rü nüma ga ãŕ۳xgacü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —E۳xna nüxüۡ cucua۳x na Griégugawa quidexaxüۡ. 38ॸ¿Tama e۳xna Ëӕ̲ֆɗɥիüۡ i Equitucüۡ۳ãx۳ ga üۡpaxüra rü duüۡxüۡgüxüۡ Ëӕ͑ӕŕիŕŕիüۡ na ãŕ۳xgacümaã nügü naćaixüۡca۳x rü dauxchitawa ga taxúema íxãpataxüۡwa cunagagüxüۡ ga 4000ǣֆҡӥǣӥǣ̲ŕҡիüۡgü? —ñanagürü. 39ॸRü yexguma ga Pauru rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Choma rü ֤ӕĀɞӕËȍɗիɥ, rü Tarsucüۡ۳ãի۳ Ëȍɗիɥ. Rü æȍɗфɞËȍɗ͑ľՓфӥֆɗ̲͑ɗիɥֆՓӥիɗֆ ɥ%͑ľֆҡիӥËȍɗ͑ľ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕфӥ ̲ľֆɗիɥǣӕ, rü cuxna chaca na duüۡxüۡgümaã chidexaxüۡca۳x —ñanagürü. 40ॸRü yexguma ga guma ãŕ۳xgacü rü: —Ngüۡ —ñanagürü. Rü nüma ga Pauru, фӥËȍӕффǣӥЙҡфӥҡΎիΥ͑ľǣӕ nachinagü, rü naxunagüme۳իŕ͑ nachiãchixüۡca۳x ga duüۡxüۡgü. Rü yexguma nachiãchiegu, rü Yudíugawa nidexa, rü ñanagürü nüxüۡ: 1ॸ—Pa Chautanüxüۡgüx, ¡rü choxü‫ ۡڟ‬ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ ñu۳xma tá pemaã nüxüۡ chixuxüۡ na chaugüétüwa chidexaxüۡca۳x! —ñanagürü. 2ॸRü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ֤͑ӕĀɞӕǣՓ̲͑% yadexaxüۡ, rü yexeraãcü inayarüchianegü. Rü yexguma namaã yadexagu ga Pauru, rü ñanagürü: 3ॸ—æȍΎ̲фӥ֤ӕĀɞӕËȍɗիɥ, rü æȍɗфɞËȍɗ͑ľ%фӥɥ%͑ľǣҽфѸӕǣӕËȍ¡ӕ. ͮҡӥфӥĀΎ̲ɥ%͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡwa chaya, фӥǾ̲͑ɗŃӕ͑ɗիɥǣËȍΎфӥ ngu۳իŕŕфӕüۡ. Rü meãma nawa changu۳x ga guxüۡma ga mugü ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳իɗǣӥ͑ǣӕɥիüۡ. Rü guxüۡguma naxca۳x chadau na guxüۡma i chorü

22

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ22

348

ngúchaüۡmaã Tupanaãxü‫ ۡڟ‬chapuracüxüۡ, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i guxãma i pema i ñu۳xmax. 4ॸ—Rü choma ga üۡpa rü ЙΎф%Ëӥ͑ՓľËȍɗ͑ǣŕËȍɗǣӥǣֆľ̲ Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ na chanaćaixüۡca۳x. Rü íchanayauxüۡ, rü chanapoxcue ga muxüۡma ga yema ֆիΥǣӥիüۡ ga yatüxüۡgü rü ngexüۡgü. 5ॸ—Rü nüma ya paigüeru rü guxüۡma i tupauca ya taxüۡneãrü ãŕ۳xgacügü i yaguã۳xgü rü nüxüۡ nacua۳xgü na aixcüma ֆɗɥիüۡ i ñaã chorü ore. Yerü nümagü rü choxna nanaxãgü ga popera na choxüۡ nangüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x ga tatanüxüۡgü ga Yudíugü ga Damacuwa yexmagüxüۡ. Rü ֆŃ̲ġ̲ËӕՓËȍիӡ͑naxca۳x chayadauxüۡ-ca۳x ga yema Ngechuchuaxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡ, rü nuã Yerucharéüۡwa na chanagagüxüۡca۳x rü nuxã chayapoxcuexüۡca۳x. Pauru nüxüۡ nixu na ñuxãcü Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬yaxõõxüۡ 6ॸ—ͮҡӥфӥֆľիǣӕ̲̲͑ǣӕËȍɗիӡֆ͑ľ

rü marü chingaicaxgu ga Damacuwa na changuxüۡ, фӥ̲ľ%̲ҡΎËӕËȍɗǣӕ͑ɗիɥǣ yexguma. Rü ngürüãchi wüxi ga omü ga poraxüۡ ǣĀիӡՓ͑ľ¡իɗիüۡ rü choxüۡ nabaxi. 7ॸ—Rü ñaxtüanegu chayangu, rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣՓӥիɗǣ͑ǣǣ͖իüۡ choxüۡ: “Pa Chaurux, ¿tü۳xcüüۡ nawe нӕɗ͑ǣŕËȍɗǣӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i choxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡ?͖ٚիüۡ. 8ॸ—Rü yexguma ga choma rü chanangãxüۡ, rü ñacharügü: ٘‫ع‬ѠӥҡľիŃнӕɗիɥЬæΎфɗի?͖ٚËȍфӥǣӥ. Rü nüma ga yema naga rü choxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: ٘æȍΎ̲͑ɗիɥɗͮǣľËȍӕËȍӕֆ Nacharétucüۡ۳ãx۳ , rü chorü duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥɗ

͑ǣŕ̲͑Փľнӕɗ͑ǣŕËȍɗǣӥիüۡٚ, ñanagürü choxüۡ. 9ॸ—Rü yema chomücügü rü nüxüۡ nadaugü ga yema omü, rü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ, natürü tama nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣֆľ̲͑ǣǣËȍΎ̲% idexaxüۡ. 10ॸ—Rü nüxna chaca, rü ñacharügü ga chomax: “¿Rü ҧacü tá chaxüxüۡ, Pa Corix?ٚ ñacharügü. Rü yexguma ñanagürü choxüۡ ga Cori: “¡Írüda, rü inachi, фӥġ̲ËӕՓ͑իӡ, ‫ ڟ‬a tá cumaã nüxüۡ nixu ya wüxi rü ngŕm ya yatü na ҧacü tá cuxüxüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ ga nüma ga Cori. 11ॸ—Rü yexguma ga ËȍΎ̲фӥËȍɗիΎիľҡӥֆľ̲Ύ̲ӥŕ̲̲%, rü yemaca۳x ga yema chomücügü rü cho۳xme۳իǣӕֆ͑ǣɥǣӥ%Ëӥ̲ËȍΎիüۡ nigagü, rü yemaãcü Damacuwa changu. yéma nayexma ga wüxi ga yatü ga Ananíãgu ãŕg‫ ڟ‬acü. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ wüxi ga yatü ga aixcüma Tupanaga ɥ͑ӥËӥ, фӥ͑ӥ̲фӥ̲ľ%̲͑ֆ͑ǣӕիŕŕ ǣֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ. Rü guxüۡma ga Yudíugü ga Damacuwa yexmagüxüۡ, rü meã nachiga nidexagü. 13ॸ—Rü nüma ga Ananíã rü choxüۡ ínayadau. Rü yexguma chauxüۡtawa nanguxgu rü ñanagürü choxüۡ: 12ॸ—Rü

٘Ьæȍӕľ͑ľŕЬæȍӕфӕի, ¡wenaxãrü ingo۳ի͑իŕҡӥ!͖ٚ͑ǣӥфӥ. Rü yexgumatama wenaxãrü chingo۳ի͑իŕҡӥ rü meãma nüxüۡ chadau. 14ॸ—Rü yexguma ñanagürü ta: “Yima Tupana ya nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigüarü Tupana cuxüۡ naxuneta na nüxüۡ cucuáxüۡca۳x i norü ngúchaüۡ, rü na nüxüۡ cudauxüۡca۳x ya yima Cristu ya mecü, rü naã۳xwatama nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥիüۡca۳x i naga. 15ॸ—Erü cuma tá ͑ɗիɥɗǣӕիüۡ i duüۡxüۡgümaã nüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ22

349

quixuchigaxüۡ ga ñuxãcü na Tupanaxüۡ cudauxüۡ rü cumaã yadexaxüۡ. 16ॸ—¡Rü ñu۳xma rü marü taxuüۡma ícunan۳g۳ӕիŕŕ! ¡Rü írüda rü ínabaie! ¡Rü Cori ya Ngechuchuégagu naxca۳x ínaca na cuxüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ nangechaüۡxüۡca۳x i curü pecadugü!͖ٚ͑ǣӥфӥËȍΎիüۡ. Pauru nüxüۡ nixu na ñuxãcü Tupana namuxüۡ na yema tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡҡ͑ӥՓ͑իӡիüۡca۳x

yexguma Yerucharéüۡca۳x chataeguxgu, rü tupauca ga taxüۡnewa Ëȍիӡ͑ֆŃ̲Ëȍֆӕ̲ӥիŕիüۡca۳x. Rü chango۳xetü, rü nüxüۡ chadau ga Cori ya Tupana. Rü ñanagürü choxüۡ: ٘‫ͮؽ‬Йի%ŕ, фӥɗ͑իӡ%Ëȍɗɗ͑ӕ% Yerucharéüۡwa, erü duüۡxüۡǣӥфӥҡ%ӡҡ̲ ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗËȍӕËȍɗǣ nüxüۡ quixuxüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 19ॸ—Rü choma chanangãxüۡ, rü ñacharügü: “Pa Corix, nüma i duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nacua۳իǣӥǣËȍΎ̲͑ֆɗɥիüۡ ga guxüۡne ga ngutaque۳xepataüۡǣӥՓËȍիӡիüۡ rü íchanayauxüۡxüۡ rü chanapoxcuexüۡ rü chayac۳uaixgüxüۡ ga yema cuxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡ. 20ॸ—Rü yexguma yama۳xgüãgu ga guma curü duüۡcü ga Etébaüۡ ga curü orearü uruüۡ, rü 17-18ॸ—Rü

chomatama yéma chayexma, rü chorü ̲ľ͑ɗիɥǣ͑yama۳xgüãxüۡ. Rü choma ͑ɗիɥǣ͑ӥի͑ËȍĀӕիüۡ ga naxchiru ga yema yama۳xgüxüۡٚ, ñacharügü nüxüۡ. 21ॸ—Natürü nüma ga Cori rü ñanagürü choxüۡ: ٘‫ؽ‬ѠӥЙիËӕǣӥ̲͑ľիŕŕфӥ ɗ͑իӡ%Ëȍɗ! Erü yaxüۡguxüۡ i nachiüۡ%͑ľǣӥՓɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡtanüwa tá cuxüۡ Ëȍ̲ӕٚ—ñanagürü.

Churaragüarü ãŕ۳xgacüme۳իŕՓ nayexma ga Pauru 22ॸRü

yexguma Pauru yema ñaxgu rü yexma nayacua۳իŕŕǣӥǣ̲͑ľ%͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ɗ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ga yema duüۡxüۡgü. Rü yexguma aita naxüeãcüma ñanagürügü: —¡Noxtacüma peyamá! Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ na nayuxüۡ фӥ͑ǣŕի̲͑ֆ͑իΎիüۡ —ñanagürügü. 23ॸRü yexguma aita naxüegu, rü norü gáuxüۡchirumaã nibuatanücüü, rü ãte۳xeanexüۡ Āիӡ niwogütanücüü. 24ॸRü yexguma yemaxüۡ nada۳u۳xgu ga churaragüarü ãŕ۳xgacü, rü nanamu ga churaragüpatagu na yamucuchigüãxüۡca۳x ga Pauru. Rü nanamu na poraãcü nac۳uaixgüãxüۡca۳x na yadexaxüۡca۳x na nüxüۡ nacuáxüۡca۳x ga tü۳xcüüۡ ֆɗɥիüۡ na yemaãcü nachigamaã aita naxüexüۡ ga duüۡxüۡgü. 25ॸRü yexguma marü yana۳ɥ ۳xgüãgu na nac۳uaixgüãxüۡca۳x, rü Pauru nüxna naca ga yema capitáüۡ ga yéma yexmaxüۡ, rü ñanagürü: —¿E۳xna pexme۳xwa ͑͑ǣŕի̲͑penac۳uaxixüۡ i wüxi i Dumacüۡ۳ãx۳ ega tama nüxna pecaxiragu? —ñanagürü. 26ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣËЙɗҡáüۡ, rü guma churaragüarü ãŕ۳xgacüxüۡҡՓ͑իӡ, rü namaã nüxüۡ nixu, rü ñanagürü: —¿ӄacü tá cuxü? Erü ñaã yatü rü Dumacüۡ۳ãի۳ ͑ɗիɥ —ñanagürü. 27ॸRü yexguma ga guma churaragüarü ãŕ۳xgacü, rü Pauruca۳x ͑ɗիӡ, rü nüxna naca rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ع‬kɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ na Dumacüۡ۳ãի۳ нӕɗɥիüۡ i cumax? —ñanagürü. Rü nüma ga Pauru nanangãxüۡ, rü: —Ngüۡ —ñanagürü. 28ॸRü yexguma ga guma churaragüarü ãŕ۳xgacü rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Choma rü poraãcü choxü‫ ۡڟ‬naxãtanü na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ22ٍॷ23

350

Dumacü۳ۡãի۳ ËȍӕǣӥËȍɗիɥիŕŕիüۡ —ñanagürü. Rü yexguma nachonagü ga Pauru, rü ñanagürü: —Natürü i choma rü woetama chorü bucüma Dumacüۡ۳ãx۳ Ëȍɗիɥ—ñanagürü. 29ॸRü yexgumatama ͑ӥի͑͑ɗիɥǣËȍɗǣֆľ̲Ьӕфӕիüۡ c۳uaixgüchaüۡxüۡ. Rü nümatama ga yema churaragüarü ãŕ۳xgacü rü ta namuüۡ ga yexguma nüxüۡ nacua۳xgu ga Dumacüۡ۳ãx۳ ͑ֆɗɥիüۡ ga Pauru, yerü marü cadenamaã nayana۳ɥ ۳xchire۳x. Yudíugüarü ãŕ۳xgacügütücumüpe۳xewa nayexma ga Pauru 30ॸRü

yema churaragüarü ãŕ۳xgacü meãma nüxüۡ nacuáxchaüۡ ga tü۳xcüüۡ na ínaxuaxüۡgüãxüۡ ga yema Yudíugü. Rü yemaca۳x ga moxüۡãcü rü nanamu na nangutaque۳xegüxüۡca۳x ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü guxüۡma ga yema ãŕ۳xgacügütücumü ga Yudíugüarü. Rü ͑ֆՓŕǣӥǣЬӕфӕфӥËĀľ͑фӥֆŃ̲ ãŕ۳xgacügüpe۳xewa nanagagü. 1ॸRü Pauru meãma nüxüۡ

23

nadawenü ga yema ãŕ۳xgacügü, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Chautanüxüۡgüx, chomatama nüxüۡ chacua۳x rü guxüۡguma meã chamaxüۡ ga Tupanape۳xewa ñu۳xmata ñoma i ngunexüۡwa nangu —ñanagürü. 2ॸRü yexguma ga yema paigüeru ga Ananíã rü nanamu ga yema Pauruarü ngaicamana yexmagüxüۡ na naã۳xwa tayama۳xgüxüۡca۳x. 3ॸRü yexguma ga Pauru rü ñanagürü nüxüۡ: —Tupana tá cuxüۡ napéax, Pa Ãŕ۳xgacüx. Cuma rü düxétüwaxica cume natürü aixepena rü nachixe i curü maxüۡ. Rü ñu۳xma rü ‫ ڟ‬ËӕфӥҡΎ͑ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ i ngŕ̲ mugü nüxüۡ ixuxüۡãcüma choxna

cuc۳axüۡca۳x. Natürü wüxi i chixexüۡ cuxü ľфӥËӕ̲ҡ̲фӥҡ̲͑ǣËӕիɥ͑ӥɗ ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ҡӥիüۡ muxüۡ erü cunamu na choxüۡ napéaxüۡca۳x —ñanagürü ga Pauru. 4ॸRü yexguma ga yema yexmagüxüۡ rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ i ͑ǣŕ̲%Ëӥҧacü namaã quixugüxüۡ i paigüeru ya Tupana nüxüۡ unetacü? —ñanagürügü. 5ॸRü Pauru nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Tama nüxüۡ chacua۳x, Pa Chautanüxüۡgüx, ͑Йɗǣӥľфӕֆɗɥիüۡ. Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa nüxüۡ tadau rü ñanagürü: “¡Tama curü ãŕ۳xgacümaã chixexüۡ quixugü!ٚ ñanagürü. 6ॸRü yexguma nüxüۡ nacua۳xgu ǣЬӕфӕǣ͑æȍĀӕËȍŃӕǣӥֆɗɥիüۡ ga togü, фӥ͑ЬфɗËȍŃӕǣӥֆɗɥիüۡ ga togü, rü yema ãŕ۳xgacügüpe۳xewa tagaãcüma ñanagürü: —Pa Chautanüxüۡgüx, choma фӥЬфɗËȍŃӕËȍɗիɥ, rü Parichéu nane Ëȍɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x choxna pecagü i ñu۳xmax, ľфӥËȍֆիΥɗՓľ͑ҡ͑ ̲͑իŕիüۡ i yuexüۡ —ñanagürü. 7ॸRü yexguma yema ñaxgu ga Pauru, rü yema Parichéugü rü Chaduchéugü rü inanaxügüe ga nügümaã na iyaporagaexüۡ, rü yexma nügü nitoye ga yema ngutaque۳xewa. 8ॸƄфӥ͑ǣŕ̲ æȍĀӕËȍŃӕǣӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥҡ̲ Փľ̲͑͑իŕɗ͑ǣŕ̲ֆӕľիüۡ, rü nataxuma i orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ , фӥ͑ҡիӕ̲ɗ͑%ŕǣӥ—ñanagürügü. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ЬфɗËȍŃӕǣӥфӥ͑ֆիΥǣӥ ͑͑͑ǣŕի̲իüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲. 9ॸRü yemaca۳x guxüۡma aita naxüe. Rü ñu۳իӡËȍɗ͖ӕիфľǣ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü ga ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥՓngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ ga Parichéugütücumüwa ügüxüۡ rü inachigü, rü ñanagürügü: —Toxca۳x rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ23

351

taxuüۡma i chixexüۡ naxü i ñaã yatü. Bexmana wüxi i ҧËӥфӥ͑%ŕ̲͑% nidexa rü e۳xna wüxi i orearü ngeruüۡ i ĀիӡËüۡ۳ãx۳ —ñanagürügü. 10ॸRü yexeraãcü norü numaã nanaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕǣӥ ga yema duüۡxüۡgü. Rü yemaca۳x ͑իΎľǣ%ŕǣǣӕ̲Ëȍӕффǣӥфӥ ãŕ۳xgacü ga na Paurugu nagaugügüchaüۡxüۡ. Rü norü churaragüxüۡ namu na yéma duüۡxüۡgütanüwa Pauruxüۡ napugüxüۡca۳x rü wena churaragüpatawa na nagagüãxüۡca۳x. 11ॸRü moxüۡãcüarü chütaxüۡgu Pauruca۳x nango۳x ga Cori ga Tupana, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Rü ͑ҡ%ŕ! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i núma Yerucharéüۡwa choxüۡ na quixuchigaxüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡ͑ɗիɥɗġӕ̲Փ͑ choxüۡ quixuchigaxüۡ —ñanagürü ga Tupana. Yudíugü naxca۳x nadaugü na ñuxãcü Pauruxüۡ yama۳xgüchaüۡxüۡ

moxüۡãcü, rü ñuxre ga Yudíugü rü ͑ӥǣӥ̲%ɗ͑իӕ͑ľҡǣӥǣҡ%ӡҡ̲͑ nachibüexüۡ rü naxaxegüxüۡ ñu۳xmatáta Pauruxüۡ yama۳xgü. Rü ñanagürügü: —Tachixexüۡgugü tá ega ҧacü ingΥ۳xgügu naxüۡpa na yamáxüۡ i Pauru —ñanagürügü. 13ॸRü 40фӥֆľիľфǣֆҡӥǣӥ͑ɗիɥǣֆľ̲ nügümaã ixunetagüxüۡ. 14ॸRü paigüarü ãŕ۳xgacügütanüwa rü ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgütanüwa nangugü, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Marü togümaã itaxuneta rü tachixexüۡgugü tá ega ҧacü tangΥ۳xgügu naxüۡpa na tayamáxüۡ i Pauru. 15ॸRü name ͑ɗիɥɗЙľ̲фӥ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗЙľիфüüۡ ãŕ۳xgacügütücumüwa ügüxüۡ, rü churaragüarü ãŕ۳xgacüna naxca۳x peyacagü i ñu۳xma na moxüۡ wena pepe۳xewa 12ॸRü

nagagüãxücۡ a۳x i Pauru. ¡Rü namaã nüxüۡ pixu na penaxwa۳xegüxüۡ na meã nüxüۡ pecuáxchaüۡxüۡ i nachiga! Rü toma rü tá marü ítamemare na namagu tayamáxücۡ a۳x naxüۡpa na ínanguxüۡ —ñanagürügü. 16ॸͮҡӥфӥ͑ǣɥ͑ľǣPaurueya۳x rü nüxüۡ nacuáchiga ga Pauruxüۡ na yama۳xgüchaüۡxüۡ, rü yemaca۳x ËȍӕффǣӥЙҡՓ͑իӡ͑Ьӕфӕ̲%͑ӥիüۡ yanaxuxücۡ a۳x. 17ॸRü Pauru naxca۳x naca ga wüxi ga capitáüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Curü ãŕ۳xgacüxüۡtawa naga i ñaã ngextü۳xüxüۡ, erü nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗΎфľɗ namaã nüxüۡ yaxuxchaüۡxüۡ! —ñanagürü. 18ॸRü yema capitáüۡ rü ãŕ۳xgacüxüۡtawa nanaga ga yema ngextü۳xüxüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —ͮǣŕ̲ЙΎիËӕիüۡ i Pauru rü chauxca۳x naca, rü choxna naca na nuã cuxüۡtawa chanagaxücۡ a۳x i ñaã ngextü۳xüxüۡ, erü nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗΎфľɗËӕ̲%͑ӥիüۡ yaxuxchaüۡxüۡ —ñanagürü. 19ॸRü naxme۳xgu yayauxãchiãcüma toxnamana nanaga ga ãŕ۳xgacü, rü yéma nüxna naca rü ñanagürü: —¿ӄËӥֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲%͑ӥիüۡ quixuxchaüۡxüۡ? —ñanagürü. 20ॸRü nüma ga ngextü۳xüxüۡ nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —ͮǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥ, rü nügümaã inaxunetagü na cuxna naxca۳x nacagüxücۡ a۳x na moxüۡ Yudíugüarü ãŕ۳xgacügütücumüpe۳xewa na cunagaxücۡ a۳x i Pauru. Rü tá cumaã nüxüۡ nixugü na meã nüxüۡ nacua۳xgüchaüۡxüۡ i nachiga. 21ॸ—‫ͮؽ‬ҡӥфӥҡ%ӡҡ̲͑ӥիü‫ ۡڟ‬ËӕֆիΥ! Erü 40 arü yexera i yatügü rü marü nügümaã inaxunetagü, rü ñanagürügü: “Tachixexüۡgugü tá ega ҧacü ingΥ۳xgügu rü e۳xna ixaxegügu naxüۡpa na yamáxüۡ ɗЬӕфӕٚ, ñanagürügü. Rü ñu۳xma rü marü ínamemare, rü namagu nanana۳ɥ ۳xgü, фӥËӕфӥΎфľիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ23ٍॷ24

352

ñu۳xma ínan۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡ —ñanagürü. yexguma ga ãŕ۳xgacü rü ínayamu ga yema ngextü۳xüxüۡ, rü nüxna naxãga na taxúemaã nüxüۡ yaxuxüۡca۳x ga na namaã nüxüۡ yaxuxüۡ ga yemachiga.

ga chixexüۡ naxü na tü۳xcüüۡ yamáxücۡ a۳x rü napoxcuxücۡ a۳x. 30ॸNatürü yexguma nüxüۡ

22ॸRü

Ãŕ۳xgacü ga Perixüۡtawa Pauruxüۡ namu 23ॸRü

yexguma ga guma ãŕ۳xgacü rü taxre ga norü capitáüۡca۳x naca, rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬Ьľ̲͑ľիŕŕɗ200 i Ëȍӕффǣӥɗ͑Ëӕҡӥ̲%̲фľɗիɥիüۡ, rü 70 ɗËȍӕффǣӥɗËΎՓфӕҡǣӕɥիüۡ, rü 200 i churaragü i wocaxemaã ixãxnexüۡ na 9 arü ngoragu i chütacü Checharéawa ͑իɥիüۡca۳x! 24ॸ—‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta Йľ̲͑ľիŕŕɗ͖ӕիфľɗËΎՓфӕǣӥɗ Pauruca۳x na tórü ãŕ۳xgacü i Perixüۡtawa ͑իӡիüۡca۳x rü na taxuüۡma nüxüۡ üpetüxüۡca۳x i namawa! —ñanagürü. 25ॸRü yema capitáüۡgümaã yéma nanamu ga wüxi ga popera ga ñaxüۡ: 26 “Choma i Cáudiu Díchiu, rü cuxüۡ Ëȍфӥ̲ΎիŕЬÃŕ۳xgacü ya Mecüxüchi Pa Perix. 27ॸRü yima ‫ ڟ‬a yatü ya cuxca۳x ngŕm chanamucü, rü Yudíugü nayayauxgü rü wixguxüchi taa۳x nayama۳xgü. Natürü yexguma nüxüۡ chacuáchigagu na Dumacüãۡ۳ ի۳ ͑ֆɗɥիüۡ, rü yéma ËȍիӡËȍΎфӥËȍӕффǣӥ̲%, rü nüxna chanapu. 28ॸRü nüxüۡ chacuáxchaüۡ ga ҧacü ga chixexüۡmaã na ínaxuaxüۡgüãxüۡ, rü yemaca۳x Yudíugüarü ãŕ۳xgacügütücumüpe۳xewa chanaga. 29ॸRü yexguma nüxüۡ chacua۳x ga na Yudíugüarü muchigaca۳xmare na ínaxuaxüۡgüãxüۡ. Natürü taxuüۡma

chacuáchigagu ga na nügümaã inaxunetaxüۡ ga Yudíugü ga na yama۳xgüãxücۡ a۳x, rü ֆľիǣӕ̲ҡ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ͑ cuxüۡtawa chanamuxüۡ. Rü yema ínaxuaxüۡgüxüۡ, rü namaã tá nüxüۡ chixu na cuxüۡҡՓ͑իɥիüۡ rü cumaã nüxüۡ na yanaxugüxücۡ a۳x na ҧacüca۳x ínaxuaxüۡgüãxüۡٚ, ñanagürü. 31ॸRü yema chütaxüۡǣӕɗ͑իɥ%Ëȍɗ ga yema churaragü, yexgumarüüۡ ga norü ãŕ۳xgacü na namuxüۡrüüۡ. Rü Pauruxüۡ nigagü ñu۳xmata Aüۡtípatiwa nangugü. 32ॸRü moxüۡãcü rü nawoegu ga yema Ëȍӕффǣӥǣ͑Ëӕҡӥ̲%̲фľɗիɥիüۡ rü naxpataüۡՓ͑իɥ. Rü yema churaragü ga ËΎՓфӕҡǣӕɥիüۡ, фӥЬӕфӕ̲%ɗ͑իɥ%̲. 33ॸRü

yexguma Checharéawa nangugügu, rü ãŕ۳xgacü ga Perina nanaxã ga yema popera, rü Pauruxüۡ rü ta inamugü. 34ॸRü yexguma nüxüۡ nadaumatügu ga popera ga ãŕ۳xgacü ga Peri, rü Pauruna naca ga ngextácüãۡ۳ ի۳ ͑ֆɗɥիüۡ. Rü yexguma nüxüۡ nacua۳xgu ga na Chiríchiaanecüã۳ۡ ի۳ ֆɗɥիüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: 35ॸ—Cuxüۡ‫ ڟ‬ҡɗËȍфӥիɥ͑ӥɗ ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕǣӥǣӕɗ͑ǣŕ̲Ëӕիüۡ íxuaxüۡgüxüۡ —ñanagürü. Rü yexguma nanamu ga churaragü na wüxi ga ucapu ga ãŕ۳xgacü ga Erodepatawa yexmaxüۡwa nüxna na nadaugüxücۡ a۳x. Pauru rü ãŕ۳xgacü ga Peripe۳xewa nügüétüwa nidexa

wüxime۳ŕx۳ pü۳x ga ngunexüۡ ngupetügu, rü Yerucharéüۡwa ͑ľ͑իӡǣЙɗǣӥľфӕǣk͑͑ɞ%, namaã ga ñuxre ga ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü rü

24

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ24

353

wüxi ga yatü ga meãma dexaxüۡ cuáxüۡ ga Téturu ga naŕg‫ ڟ‬a. Rü nümagü rü ãŕ۳xgacü ga PerixüۡҡՓ͑իɥ̲͑͑% nüxüۡ yanaxugüxüۡca۳x ga tü۳xcüüۡ Pauruxüۡ na ínaxuaxüۡgüxüۡ. 2ॸRü yexguma Pauruxüۡ yéma nagagügu, rü inanaxügü ga Téturu ga nüxüۡ na yaxuxüۡ, rü ñanagürü: —ͅΎիŕիüۡchima i cuma Pa Ãŕ۳xgacü Pa Perix, ľфӥËӕǣǣӕ͑ɗիɥɗ̲ľ%̲ҡΎիüۡ naxüpetüxüۡ i nuã. ѠӥËӕǣǣӕ͑ɗիɥɗ͑ӕ% i ñoma i nachiüۡãnewa na toxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡ i muxüۡma i mexüۡgü. 3ॸRü ̲ΎիŕËӕի͑ҡի%ľфӥǣӕիüۡwama rü guxüۡguma cuxüۡtawa tanayauxgü i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡgü Pa Ãŕ۳xgacüxüchima, Pa Perix. 4ॸNatürü tama yexeraãcü cuxüۡ chachixewechaüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x cuxna chaca na paxaãchi meã toxüۡ‫ ڟ‬ɗËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ. 5ॸRü ñu۳xma rü wüxi i orexüۡ cumaã chixuxchaüۡ. Rü marü nüxüۡ tadau i ñaã yatü rü wüxi i ćaaweanerüüۡ ͑ֆɗɥիüۡ, erü chixexüۡmaã nayaxucu۳իŕǣӥɗ֤ӕĀɞӕǣӥɗǣӕիüۡ i naãnewa na nügü yatoyexüۡca۳x. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ͑Ύфӥãŕ۳իǣËӥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ i Ngechuchu i Nacharétucüۡ۳ãx۳ . 6ॸRü toma tayayauxgü i ñaã yatü ga yexguma tupauca ga taxüۡne ͑իӥիիŕŕËȍüۡgu. Rü torü mugü tomaã nüxüۡ ixuxüۡãcüma nüxna tacagüchaüۡ. 7ॸNatürü ínangu ga churaragüarü ãŕ۳xgacü ga Díchiu, rü muxüۡma ga norü churaragümaã toxna nanapu. Rü toma i ínaxuaxüۡgüxe, rü toxüۡ namu na cuxüۡҡՓҡիɥիüۡca۳x. 8ॸRü ñu۳xma rü marü name i cumatama nüxna cuca i ͑ǣŕ̲Ьӕфӕ͑͑ӥիüۡ cucuáxüۡca۳x na ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲naxca۳x ítanaxuaxüۡgüxüۡ i tomax —ñanagürü.

9ॸRü

yema togü ga Yudíugü rü ta, rü ñanagürügü: —ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ ore —ñanagürügü. 10ॸRü yexguma ga guma ãŕ۳xgacü ga Peri rü naxme۳xmaã Pauruxüۡ naxuneta na yadexaxüۡca۳x. Rü yexguma ga Pauru, rü ñanagürü: —æȍΎфӥҡ%ŕ̲%cupe۳xewa chaugüca۳x chidexa, erü nüxüۡ chacua۳x na mucüma ga taunecü ñoma i nachiüۡãneãrü ãŕ۳իǣËӥнӕɗɥիüۡ. 11ॸMarü name i cumatama naxca۳x ícuca, erü 12 i ngunexüۡիɥËҡ̲͑͑ǣӕЙľҡӥǣ͑ Yerucharéüۡwa changuxüۡ na Tupanaxüۡ chayarücua۳xüüۡxüۡca۳x. 12ॸRü bai ga tupauca ga taxüۡnewa, rü bai ga ngutaque۳xepataüۡgüwa, rü bai ga ͑ǣӥфӥ͑ľՓ̲фľǣɥ%͑ľՓËȍΎիüۡ nadaugü ga Yudíugü ga na texémaã íchiporagacüüxüۡ, фӥ͑Ëȍ͑͑ӕŕիŕŕիüۡ ga duüۡxüۡgü. 13ॸRü ñu۳xma i ñaã duüۡxüۡgü i choxüۡ íxuaxüۡgüxüۡ, rü bai i wüxiwaxüra cuxca۳x nanango۳իŕŕǣӥ͑ ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲naxca۳x choxüۡ ínaxuaxüۡgüxüۡ. 14ॸNatürü cumaã nüxüۡ chixu, rü nuxcümaüۡgüxüۡ ga chorü o۳xigüarü Tupanaãxü‫͑ ۡڟ‬ɗիɥɗËȍЙӕфËӥիüۡ ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i choxüۡ‫ ڟ‬na nanaxwa۳xexüۡ ya Ngechuchu ya Cristu ya nüxüۡ‫ڟ‬ ËȍֆիΥËӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ͑ӥ̲ǣӥɗ Yudíugü naxugüãgu rü na: ٘ҽΎ̲фľɗΎфľٚ, ñagüxüۡ. Rü aixcüma nüxü‫ ۡڟ‬ËȍֆիΥɗǣӕիüۡma i Tupanaãrü mugü ǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ rü guxüۡma i Tupanaãrü ore ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga norü orearü uruüۡgü ümatügüxüۡ. 15ॸRü choma rü ta yema nuxcümaüۡgüxüۡrüüۡ Tupanaãxüۡ‫ڟ‬ ËȍֆիΥ. Rü naxrüüۡ ËȍֆիΥфӥҡՓľ͑ ̲͑͑իŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆӕľիüۡ i mexüۡgü rü chixexüۡgü. 16ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ guxüۡguma meã chaugüna chadauxüۡ na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ24ٍॷ25

354

Ëȍӕ%ŕՓҡ̲͑ӥիüۡ chacuáxücۡ a۳x na chamexüۡ i Tupanape۳xewa rü duüۡxüۡgüpe۳xewa. 17ॸRü dücax, Pa Ãŕ۳xgacüx, rü ñuxre ga taunecü togü ga nachiüۡ%͑ľǣӕËȍɗիӡǣӥ, rü düxwaxarü chauchiüۡãneca۳x wena chataegu na nuã chanangexücۡ a۳իǣĀɥŕфӕǣ̲͑%͑ӥիüۡ charüngüۡիŕŕËȍüۡxüۡ i chautanüxüۡgü i Yudíugü i nüxü‫ ۡڟ‬nataxuxüۡ, rü nuã Tupanana chanaxãxücۡ a۳x i chorü ãmaregü. 18-19ॸRü yema ngunexüۡgu rü tupauca ya taxüۡnewa Tupanana íchanaxã ga chorü ãmaregü, ͑Փľ͑͑ËȍӕǣӥËȍ̲ľիŕŕիüۡ ga Tupanape۳xewa. Rü tama muxüۡ ga duüۡxüۡgümaã chayexma, rü tama Ëȍ͑͑ӕŕիŕŕǣĀӕüۡxüۡgü ga yexguma ñuxre ga Yudíugü ga Áchiaanecüãۡ۳ x۳ choxüۡ daugügu ga yéma tupauca ya taxüۡnewa. Ѡӥ͑ǣŕ̲ǣӥËȍɗ͑ɗիɥɗ͖u۳ի̲͑ӕ%ɥիüۡ na choxüۡ ínaxuaxüۡgüxücۡ a۳x ega ҧacü nüxüۡ‫ڟ‬ ͑ǣŕի̲ǣӕɗËȍӕËȍɗǣ. 20ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ tama ҧacü nüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӕǣֆľ̲ tupauca ya taxüۡnewa choxüۡ daugüxüۡ, ¡rü ŕËӥ͖%͖u۳xma nuxmagüxüۡ cumaã nüxüۡ ixugü na ҧacü ga chixexüۡxüۡ chowa nadaugüxüۡ ga yexguma Yudíugüarü ãŕ۳xgacügütücumüpe۳xewa chayexmagu! 21ॸRü ñaxüۡիɥËҡ̲͑ɗիɥǣËȍΎфӥΎфľǣ tagaãcü namaã chachonagüxüۡ ga yexguma yema ãŕ۳xgacügüpe۳xewa chayexmagu: “Rü ñu۳xma rü choxna pecagü erü choma ËȍֆիΥɗՓľ͑ҡ̲͑͑իŕիüۡ i yuexüۡٚ, ñacharügü ga yexguma —ñanagürü ga Pauru. 22ॸNatürü ga Peri rü meã nüxüۡ nacua۳x ga yema Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥËȍɗǣ. Rü yemaca۳x ga yexguma Pauruaru orexüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕ, rü ínayachaxãchi ga na nüxna nac۳axüۡ, rü ñanagürü Yudíugüxüۡ: —ͮǣŕիǣӕ̲Ëȍӕффǣӥфӥãŕ۳xgacü ya ġɞËȍɗӕ͑ә̲ӡիǣӕ, rü tá meãma nüxüۡ

chacua۳իɗ͑ǣŕ̲naxca۳x ípenaxuaxüۡxüۡ —ñanagürü. 23ॸRü yexguma ga Peri rü norü capitáüۡxüۡ namu ga na Pauruna nadauxücۡ a۳x. Natürü tama nanapoxcuxüchi, rü tama nanachu۳xu ga na naxüۡҡǣӕ͑իɥ%͑ľ%իüۡ ga namücügü, rü nüxüۡ na nangüۡիŕŕǣӥիüۡ. 24ॸRü ñuxre ga ngunexüۡ marü ngupetügu rü wena yéma ͑իӡǣЬľфɗ͑ǣɥ̲%ǣnaxma۳x ga Drusíla ǣ֤ӕĀɞӕɗիɥËӥ. Rü Pauruca۳ի͑ֆËիŕŕ, rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣֆľ̲ΎфľǣЬӕфӕ̲͑% nüxüۡ ixuxüۡ ga Cristuaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥիüۡchiga. 25ॸNatürü yexguma Pauru meãma namaã nüxüۡ ixuxgu na ñuxãcü Tupana naxwa۳xexüۡ na meã imaxüۡxüۡ rü ñuxãcü nanaxwa۳xexüۡ na tórü maxüۡmaã meã icuáxüۡ rü ñuxãcü tá tüxna nac۳axüۡ i tórü maxüۡchiga, rü poraãcü na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣ Peri. Rü düxwa ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ƚËӥ ɞɗիӡɗ͖u۳xmax! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͖ӕիǣӕËӥ icharüxã۳ӡ۳xmaregu, rü wena táxarü cuxca۳x changema —ñanagürü. 26ॸYerü Peri ínanan۳g۳ӕիŕŕ͑ЬӕфӕËȍɗĀɥŕфӕ͑ӥի͑ ixãxüۡ na yangéãxücۡ a۳x, rü yemaca۳x muŕ۳xpü۳xcüna naxca۳x nangemaxüۡ, rü namaã nidexaxüۡ. 27ॸRü taxre ga taunecü ֆľ̲%Ëӥ͑ɗիɥǣӥ. Rü ínanguxuchi ga Peri ga na ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ, rü nachicüü ningucuchi ga Pórchiu ga Festu. Natürü nüma ga Peri, rü Yudíugümaã nügü ̲͑ľËӥ̲իŕŕËȍüۡ, rü yemaca۳x tama ɞ͑͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕǣЬӕфӕ. Ãŕ۳xgacü ga Festupe۳xewa nayexma ga Pauru

25

1ॸRü

Checharéawa nangu ga Festu na yéma ãŕ۳xgacüxüۡ yaxücuxüۡca۳x. Rü marü tomaŕ۳xpü۳x ga ngunexüۡ yéma nayexmagu, rü wenaxãrü ɗ͑իӡ%Ëȍɗ, rü YerucharéüۡՓ͑իӡ. 2ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ25

355

yéma Yerucharéüۡwa rü yema paigüarü ãŕ۳xgacügü rü Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü rü Pauruxüۡ ínaxuaxüۡgü Festupe۳xewa. 3ॸRü naxca۳x ínacagü ga Yerucharéüۡwa Pauruxüۡ na namuxüۡca۳x. Yerü nümagü фӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ̲͑͑ǣӕ yacu۳xéüۡgüãxüۡ na yexma yama۳xgüãxüۡca۳x. 4ॸNatürü ga Festu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Checharéagu napoxcu i Pauru, rü ‫ ڟ‬a Checharéawa choma rü tá paxa ngŕm 5 Ëȍիӡ. ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľфӥ ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥËȍΎՓľ͑фӥիɥɗ Checharéawa, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҧacü rü chixexüۡ naxü۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥ, rü ‫ ڟ‬ҡ͑ɗիɥɗËȍΎ̲%͑ӥիüۡ pixugüxüۡ ngŕ̲ —ñanagürü. 6ॸRü maneca 8 rü e۳xna 10 ga ngunexüۡ Yerucharéüۡwa nayexma ga Festu, rü ñu۳իӡËȍɗæȍľËȍфŃaca۳x nataegu. Rü yexguma ínanguxguarü moxüۡãcü rü yema nachica ga ngextá duüۡxüۡgüna ínac۳axüۡՓ͑իӡ, rü yéma nayarüto norü tochicaxüۡwa. Rü Pauruca۳x nangema na yéma nape۳xewa nagagüãxüۡca۳x. 7ॸRü yexguma yexma yaxücuxgu ga Pauru, rü yema Yudíugü ga YerucharéüۡՓ͑ľɥիüۡ, rü naxca۳x ͑իɥ. Rü muxüۡma ga chixexüۡgümaã ínanaxuaxüۡgü. Natürü taxuwama nüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ga yema naxca۳x ínaxuaxüۡgüãxüۡ. 8ॸRü yexguma ga Pauru rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pa Ãŕ۳xgacüx, taxuüۡma ga chixexüۡ namaã chixugü ga yema mugü ǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ, rü bai ga tupauca ya taxüۡnemaã, rü bai ga ãŕ۳xgacü ya Chécharumaã —ñanagürü. 9ॸNatürü nüma ga Festu rü Yudíugümaã nügü ̲͑ľËӥ̲իŕŕËȍüۡ, rü yemaca۳x Pauruna naca, rü ñanagürü nüxüۡ:

—¿Cunaxwa۳xexüۡ na Yerucharéüۡwa ‫ ڟ‬a cuxna chac۳axüۡca۳x Ëӕիӡիüۡ na ngŕm naxca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲naxca۳x cuxüۡ ínaxuaxüۡgüxüۡ? —ñanagürü. 10ॸRü yexguma ga Pauru rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Choma rü cupe۳xewa Ëȍ͑ǣŕի̲͑ËȍΎի͑cuc۳axüۡca۳x, erü Ëӕ̲͑ɗիɥɗËӕիüۡ naxunetaxüۡ i ãŕ۳xgacü ya tacü ya Chécharu na ãŕ۳իǣËӥнӕɗɥիüۡ i núma. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x chanaxwa۳xe i nuã choxna cuca. Erü taxuüۡma i chixexüۡ chaxü i Yudíugümaã, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i cuma meãma nüxüۡ cucua۳x. 11ॸͮǣŕիǣӕ̲ chi ҧacü i chixexüۡ chaxü۳xgu rü marü name na naxca۳x choxüۡ yama۳xgüxüۡ, rü marü name i na chayuxüۡ. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲nataxu۳xguma i ҧacü i ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲naxca۳x choxüۡ ínaxuaxüۡgüxüۡ, rü taxuacüma texé Yudíugüna choxüۡ tamu. Rü naxca۳x íchaca na nümatama ya ãŕ۳xgacü ya tacü ya Chécharu choxna nac۳axüۡca۳x —ñanagürü ga Pauru. 12ॸRü yexguma ga Festu rü norü ucu۳իŕфӕüۡgü ga ãŕ۳xgacügümaã nidexa, rü ñu۳իӡËȍɗ ñanagürü Pauruxüۡ: —Marü naxca۳x ícuca na ãŕ۳xgacü ya tacü ya Chécharu cuxna c۳axüۡca۳x. ƚËӥ, ñu۳xma rü naxüۡtawa tá cuxüۡ chamu —ñanagürü. Ãŕ۳xgacü ga Agripape۳xewa nayexma ga Pauru 13ॸRü ñuxre ga ngunexüۡ ngupetügu, rü Checharéawa nangugü ga Yudíugüarü ãŕ۳իǣËӥǣkǣфɗЙфӥ͑ŕya۳x ga Bereníche, na Festuxüۡ ֆ̲͑Ύիŕǣӥիücۡ a۳x. 14ॸRü marü ñuxre ga ngunexüۡ yéma nayexmagügu, rü Agripamaã nüxüۡ nixu ga Festu ga Pauruchiga, rü ñanagürü: —ͮӕ%͑͑ǣŕի̲ɗ wüxi i yatü i poxcuxüۡ ga Peri tama

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ25ٍॷ26

356

ɞ͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕիüۡ. 15ॸ—Rü yexguma choma Yerucharéüۡwa chayexmagu, rü paigüarü ãŕ۳xgacügü rü Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü ga yaguã۳xgü rü ínanaxuaxüۡgü, rü naxca۳x ínacagü na namaã chanaxueguxücۡ a۳x rü na yama۳xgüãxücۡ a۳x. 16ॸ—Rü choma chanangãxüۡ, фӥҡ̲ҡΎËӥ̲͑ɗիɥɗҡΎ̲ɗ Dumacüãۡ۳ x۳ gü i na tayamáxüۡ i wüxi i duüۡxüۡ ega tama nügüétüwa yadexaxíragu nape۳իľՓɗ͑ǣŕ̲ɞ͑իӕիüۡgüxüۡ. 17ॸ—Rü yemaca۳x ga yexguma núma nangugügu ga yema Yudíugü, rü yexgumaãrü moxüۡãcü rü chorü tochicaxüۡwa chitocuchi na nüxna chac۳axücۡ a۳x nachiga ga yema, rü yéma naxca۳x changema ga yema yatü. 18ॸ—Natürü ga yema Yudíugü ga ínaxuaxüۡgüxüۡ, rü taxuüۡma ga ҧacü ga chixexüۡ ga choma íchanan۳g۳ӕիŕŕիüۡxüۡ nixugü. 19ॸ—Natürü norü Tupanachiga rü wüxi ga yatü ga ͮǣľËȍӕËȍӕËȍɗǣ͑ɗիɥǣֆľ̲͑ǣӕ yadexagüxüۡ. Rü nüma ga Yudíugü nüxüۡ nixugü ga na nayuxüۡ ga yema Ngechuchu, natürü Pauru nüxüۡ ixuxgu rü marü wena namaxüۡ. 20ॸ—Rü yexguma ga choma ga tama na nüxüۡ chacuáxüۡ ga ñuxãcü tá Ëȍ̲͑ľիŕŕիüۡ ga yema guxchaxüۡ, rü yemaca۳x nüxna chaca ga Pauru ngoxi nanaxwa۳xe ga YerucharéüۡՓ͑͑իӡիüۡ, na yéma nüxna chac۳axücۡ a۳x. 21ॸ—Natürü nüma ga Pauru naxca۳x ínaca ga na ãŕ۳xgacü ya tacü ya Chécharupe۳իľՓ͑իӡիüۡ na nümatama ya Chécharu nüxna c۳axücۡ a۳x. Rü yemaca۳x chanamu na meã nüxna nadaugüxücۡ a۳x ñu۳xmata choma ãŕ۳xgacü ya Chécharuxüۡtawa chanamux —ñanagürü. 22ॸRü yexguma ga Agripa rü ñanagürü Festuxüۡ: —Choma rü ta nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥËȍüۡ i ͑ΎфӥΎфľɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥ—ñanagürü. Rü Festu nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Moxüۡ tátama nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥ—ñanagürü. 23ॸRü moxüۡãcü

yema ucapu ga ãŕ۳xgacügü íngutaque۳xegüxüۡwa nangugü ga Agripa rü Bereníche rü poraãcü nanga۳ի%ŕǣӥ. Rü namaã ínangugü ta ga churaragüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥֆľ̲ɥ%͑ľËüãۡ۳ x۳ gü ga ËΎфɗǣӥիӥËȍɗɗիɥǣӥիüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗPauruca۳x nangema ga Festu na yema ãŕ۳xgacügüpe۳xewa nagagüãxücۡ a۳x. 24ॸRü ñanagürü ga Festu: —Pa Ãŕ۳xgacü Pa Agripax, rü Pa Guxãma i Pema ya Nuxmagüxe, ͖%͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗ nachigamaã yadexagüxüۡ i guxüۡma i Yudíugü. Rü chope۳xewa ínanaxuaxüۡgü ga Yerucharéüۡwa rü núma rü ta. Rü guxüۡguma tagaãcüma choxna naxca۳x nacagü na nayuxüۡ. 25ॸ—Natürü i choma rü taxuüۡma i ҧacü i chixexüۡ i naxüxüۡ nawa chadau na naxca۳x yamáxüۡ. Natürü nüma ga Pauru rü naxca۳x ínaca na ãŕ۳xgacü ya tacü ya Chécharu nüxna c۳axüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳x nagu ‫ ڟ‬a chanamuxüۡ. Ëȍфӥիɥ͑ӥ͑͑ǣŕm 26ॸ—Natürü taxuü̲ۡɗΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ i nachiga choxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲͑ËȍΎфӥãŕ۳xgacü ya Chécharuca۳x chanaxümatüxücۡ a۳x. Rü ͑ǣŕmaca۳x chanamu na nuã pepe۳xewa nagagüãxücۡ a۳x, rü cuxca۳իҡӥфӥ͑ɗիɥ, Pa Ãŕ۳xgacü Pa Agripax, na nüxna cuc۳axücۡ a۳x, na nüxüۡ chacuáxücۡ a۳x i ҧacü tá na chaxümatüxüۡ naxca۳x ya ãŕ۳xgacü ya Chécharu. 27ॸ—Erü chauxca۳x rü tama name na ngextá namuxüۡ i wüxi i poxcuxüۡ ega tama naxümatüxíragu nachiga na ҧacüca۳x ínaxuaxüۡgüãxüۡ. Pauru rü ãŕ۳xgacü ga Agripape۳xewa nügüétüwa nidexa

26

1ॸRü

yexguma ga Agripa rü ñanagürü Pauruxüۡ: —Marü name i ñu۳xma i cugüétüwa quidexa —ñanagürü. Rü yexguma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ26

357

naxunagüme۳իŕǣЬӕфӕ, rü inanaxügü ga nügüétüwa na yadexaxüۡ, rü ñanagürü: 2ॸ—æȍҡ%ŕ, Pa Ãŕ۳xgacü Pa Agripax, erü cupe۳xewa chidexa i ñu۳xma na chaugüétüwa chachogüxüۡca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ËȍΎիüۡ na ínaxuaxüۡgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍӕҡ͑ӥիüۡ i Yudíugü. 3ॸ—Ѡӥֆľիľф%ËӥËȍҡ%ŕľфӥ cuma nüxüۡ cucua۳x i guxüۡma i tocüma i toma i Yudíugü, rü guxü̲ۡɗͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ i mugü i naxca۳x yadexagüxüۡ i chautanüxüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x cuxna chaca na meã choxüۡ‫ ڟ‬ɗËӕфӥիɥ͑ӥիüۡca۳x. Pauruarü maxüۡ naxüۡpa ga Ngechuchuaxü‫ ۡڟ‬na yaxõõxüۡ 4ॸ—Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Ëȍӕҡ͑ӥիüۡgü i Yudíugü rü nüxüۡ nacua۳xgü ga ñuxãcü na chamaxüۡxüۡ ga natanüwa ga chauchiüۡãnewa rü Yerucharéüۡwa ga yexguma changextü۳xüüragu. 5ॸ—Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍӕËȍɗǣիüۡ yaxugüechaüۡgu, rü nüma nüxüۡ nacua۳xgü ga choma rü ՓΎľҡ̲ЬфɗËȍŃӕ͑Ëȍɗɥիüۡ. Rü toma i ֤ӕĀɞӕǣӥɗЬфɗËȍŃӕǣӥ͑ҡɗիɥǣӥիüۡ, rü ҡΎ̲͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i totanüxüۡ i Yudíugüarü yexera na poraãcü tanaxaurexüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡΎËӥ̲. 6ॸ—Rü ñu۳ի̲ɗ͑ǣŕ̲Ëȍӕҡ͑ӥիüۡgü i Yudíugü rü nuã pepe۳xewa choxüۡ ͑ǣǣӥľфӥËȍֆիΥ͑æфɗѸҡӕǣǣӕ ͑͑ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ, yema Tupana nuxcümaüۡgüxüۡ ga torü o۳xigümaã inaxunetaxüۡrüüۡ. 7ॸ—Rü guxüۡma i totanüxüۡgü i Yudíugü rü ínanan۳g۳ӕիŕŕǣӥ͑͑ӥիüۡ nadaugüxüۡ rü tá na yanguxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ӕ͑ľҡ. Rü ͑ǣŕmaca۳x Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü rü guxüۡguma i ngunecü rü chütacü rü Tupanaãxü‫ ۡڟ‬napuracüe. Rü choma rü ta

íchanan۳g۳ӕիŕŕ͑͑ӥիüۡ chadauxüۡ rü tá na yanguxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ӕ͑ľҡ, rü ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥ, Pa Ãŕ۳xgacüx, i ñu۳xma i choxüۡ ínaxuaxüۡgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ chautanüxüۡgü i Yudíugü. 8ॸ—¿Rü tü۳xcüüۡ ҡ̲ЙľֆիΥǣӥ͑ҽӕЙ͑Փľ͑ ̲͑իŕիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆӕľիüۡ? Pauru rü nüxüۡ nixu ga ñuxãcü yema yaxõgüxüۡՓľ͑ֆ͑ǣŕËȍɗǣӥիüۡ 9ॸ—ѠӥËȍΎ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥǣӕǣ

noxri rü name ga muxüۡma ga chixexüۡ namaã na chaxüxüۡ ga yema Ngechuchu ya Nacharétucüۡ۳ãx۳ ãxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ. 10ॸ—Rü yemaca۳ի͑ՓľËȍɗ͑ǣŕËȍɗǣӥǣ Yerucharéüۡwa. Rü paigüarü ãŕ۳xgacügüxüۡtawa naxca۳x íchaca ga popera na chanapoxcuexüۡca۳x ga yema ֆիΥǣӥիüۡ. Rü yexma chanapoxcue ga muxüۡma. Rü yexguma chautanüxüۡ ga ֤ӕĀɞӕǣӥ͑Āɗիǣӕǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ, фӥËȍΎ̲фӥËȍΎфӥ̲ľ͑ɗիɥ. 11ॸ—Rü muŕ۳xpü۳xcüna rü chanapoxcuexüۡ na nüxüۡ naxoexüۡca۳x ga yema na ֆիΥǣӥ%իüۡ. Rü yemaãcü chanaxü ga guxüۡnema ga ngutaque۳xepataüۡgüwa. Rü poraãcü naxchi chaxaxichi ga yema ֆիΥǣӥիüۡ, rü yemaca۳x nawe Ëȍɗ͑ǣŕËȍɗǣӥ͖u۳xmata to ga nachiüۡ%͑ľǣӕ͑ľǣɥ%͑ľǣӥՓ. Pauru rü wenaxãrü nüxüۡ nixu ga ñuxãcü na yaxõõxüۡ ga noxrix 12ॸRü ñanagürü ga Pauru: —Rü yema ֆիΥǣӥիüۡxüۡ na chapoxcuexücۡ a۳ի͑ɗիɥǣ ġ̲ËӕՓËȍիӡիüۡ. Rü yemaca۳x ga paigüarü ãŕ۳xgacügü rü choxüۡ namugü rü choxna nanaxãgü ga popera ga nawa choxna naxãgagüxüۡ na chanapoxcuexücۡ a۳x ǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ. 13ॸ—Rü yexguma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ26

358

̲͑ǣӕҡիɥֆ͑ľ, Pa Ãŕ۳xgacüx, rü yexguma meãma tocuchiwa nanguxgu, rü nüxüۡ ËȍĀӕǣՓӥիɗǣΎ̲ӥǣĀիӡՓ ͑ľӡիüۡ ga üa۳իËӥфӥֆľիľфɗիɥիüۡ ga choxüۡ baxixüۡ rü yema chomücügüxüۡ rü ta baxixüۡ. 14ॸ—Rü guxãma ga toma rü ñaxtüanegu tayayi. Rü choma rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣՓӥիɗǣ͑ǣǣ֤ӕĀɞӕǣՓ choxüۡ ñaxüۡ: “Pa Chauru Pa Chaurux, ¿tü۳xcüüۡ nawe нӕɗ͑ǣŕËȍɗǣӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i choxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡ? ЬΎф%ËӥËӕǣӥҡ̲ËӕËȍɗիľիŕŕ ñoma wüxi i ҧacü i ãmaguxüۡgu cucuxgüxüۡrüüۡٚ, ñanagürü choxüۡ. 15ॸ—Rü choma chanangãxüۡ, rü ñacharügü: ٘‫ع‬ҽľիŃнӕɗիɥ, Pa Corix?͖ٚËȍфӥǣӥ. Rü nüma ga Cori rü ñanagürü choxüۡ: ٘æȍΎ̲͑ɗիɥɗͮǣľËȍӕËȍӕфӥËȍΎфӥ duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑Փľ нӕɗ͑ǣŕËȍɗǣӥիüۡ. 16ॸ—¡Natürü írüda rü inachi! Rü marü cuxca۳x chango۳x i ñu۳xmax, erü cuxüۡ chamuxchaüۡ na choxüۡ‫ڟ‬ cupuracüxücۡ a۳x rü nüxüۡ quixuchigaxücۡ a۳x i ͑ǣŕ̲͖u۳xma na choxüۡ cudauxüۡ rü ͑ǣŕ̲ֆɗիËӥфҡËȍӕիüۡtawa nüxüۡ cudauxüۡ. 17ॸ—Rü cuxna tá chadau i natanüwa i cutanüxüۡgü i Yudíugü rü ͑ǣŕ̲ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ i ñu۳xma tá ‫ ڟ‬a natanüwa cuxüۡ chamuxüۡ. 18ॸ—Rü ngŕm ۡ ۡ ۡ ۡ cuxü Ëȍ̲ӕ͑͑ǣŕ̲Āӕüxügüxü choxüۡ cucua۳իŕŕիücۡ a۳x rü nüxüۡ naxoexücۡ a۳x i nacüma i chixexüۡgü rü chauga ‫ ڟ‬ҡËӕիӡ͑ ͑իɥ͑ӥŕիücۡ a۳x. Rü ngŕ̲ Chatanáme۳իŕՓɞËӕ͑͑ǣӕիüۡիŕŕիücۡ a۳x i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥ͑ËȍΎՓľ͑իɥիücۡ a۳x rü choxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%իücۡ a۳x na choma rü nüxüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ changechaüۡxücۡ a۳x i norü pecadugü, rü nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իücۡ a۳x i nachica namaã i guxüۡma i chorü duüۡxüۡgü i üünegüxüۡٚ, ñanagürü choxüۡ ga Cori.

Ьӕфӕфӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥǣֆľ̲ Ngechuchu namaã nüxüۡ ixuxüۡ 19ॸ—Rü

yemaca۳x ga chomax, Pa Ãŕ۳xgacü Pa Agripax, фӥ͑ǣËȍիɥ͑ӥǣ yema ore ga Ngechuchu chomaã nüxüۡ ixuxüۡ ga yexguma choxüۡ nabaxixgu ga ֆľ̲Ύ̲ӥǣĀիӡՓ͑ľӡիüۡ. 20ॸ—Natürü noxri rü Damacucüۡ۳ãx ۳ gümaã nüxüۡ chixuchiga ga Tupanaãrü ore. Rü yixcama ga Yerucharéüۡcüۡ۳ãx۳ gümaã, rü yemawena rü guxüۡ ga Yudéaanewa, rü ñu۳իӡËȍɗֆľ̲ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥ ɗիɥǣӥիüۡmaã nüxüۡ chixu. Rü ñacharügü: “¡Nüxüۡ perüxoe i pecüma i chixexüۡgü, rü Tupanaca۳x pedaugü, фӥ̲ľ%Йľ̲իŕ͑ duüۡxüۡgü nüxüۡ daugüxücۡ a۳x na aixcüma ЙľֆիΥǣӥիüۡ!͖ٚËȍфӥǣӥ. 21ॸ—Rü yemaca۳իҡ̲͑ɗիɥǣҡӕЙӕËֆҡիüۡnegu choxüۡ yayauxgüxüۡ rü choxüۡ yama۳xgüchaüۡxüۡ ga chautanüxüۡgü i Yudíugü. 22-23ॸ—Natürü Tupana choxüۡ narüngüۡիŕŕфӥ͑ǣŕmaca۳x taguma íchayachaxãchi na guxüۡma i duüۡxüۡgümaã nüxüۡ chixuxüۡ rü woo buxüۡ rü yaxüۡ. Rü namaã nüxüۡ chixu ga yema ore ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡǣӥфӥͅΎɥËȍŃ͑ӥիüۡ ixugüxüۡ na ñuxãcü tá nüxüۡ nangupetüxüۡ ga Cristu rü ñuxãcü tá na nayuxüۡ, natürü yemawena rü ͑ӥ̲ҡֆɗɥիüۡ ǣ͑ӥիɥфֆӕՓɞ͑Āիüۡ. Rü namaã nüxüۡ chixu ta ga yema nuxcümaüۡgüxüۡãrü ore ga ñaxüۡ: “Rü Cristu rü tatanüxüۡ i ֤ӕĀɞӕǣӥ̲%фӥ͑ǣŕ̲ҡΎɗ duüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡmaã tá naxunagüãxüۡ i ore i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡٚ, ñaxüۡ. Rü yemachigaxüۡիɥËҡ̲͑ɗիɥǣ namaã chixuxüۡ —ñanagürü ga Pauru.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ26ٍॷ27

359

Pauru rü Agripaaxü‫ۡڟ‬ nanangúchaüۡիŕŕ͑ֆիΥΥիüۡca۳x 24ॸRü

yexguma yemaãcü nügüétüwa yadeaxgu ga Pauru, rü ñanagürü ga Festu tagaãcüma: —æӕ͑ǣŕ%ŕ̲фľЬ Paurux. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ֆľüۡcürü cungúechaüۡ, фӥĀӥիՓ͑ՓËӕ͑ǣŕ%ŕ —ñanagürü. 25ॸNatürü ga Pauru rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Tama Ëȍ͑ǣŕ%ŕЬÃŕ۳xgacüxüchi, Pa Festux. Erü ñaã ore i nüxüۡ chixuxüۡ, rü aixcümaxüۡËȍɗ̲͑ɗիɥ. 26ॸ—Rü daa ãŕ۳xgacü ya Agripa rü meãma nüxüۡ nacua۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tama chamuüۡ%Ëӥ̲ËȍΎфӥҡ%ŕ̲% nape۳xewa nüxüۡ chixu, erü nüxüۡ chacua۳x na nüma rü ta nüxüۡ nacuáxüۡ i ҧËӥËȍɗǣ͑ֆɗɥիüۡ i guxüۡma i ñaã ore. Erü tama ngextámare cúãcü naxüpetü i ͑ǣŕ̲. 27ॸ—‫ع‬æӕֆիΥիüۡ, Pa Agripax, i ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľфӥӕфӕüۡgü nüxüۡ ixuxüۡ? Choma nüxüۡ chacua۳իфӥËӕֆիΥ —ñanagürü ga Pauru. 28ॸRü Pauruxüۡ nangãxüۡ ga Agripa, rü ñanagürü: —¿E۳ի͑Ëӕ̲͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥ ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ΎիфľɗËӕфӥΎфľ̲%͑ choxüۡ ËӕֆիΥիŕŕիüۡ? —ñanagürü. 29ॸRü ñanagürü ga Pauru: —Woo noxre i oremaã rü woo muxüۡ i oremaã rü Tupana nanaxwa۳իľ͑ËӕֆիΥիüۡ. Rü tama i cuxicatama, natürü guxüۡma i ñaã nuã choxüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ rü ta, rü Tupana nanaxwa۳xe na chauxrüüۡ ֆɗիɥǣӥիüۡ, natürü tama chauxrüüۡ daa cadenagümaã na yana۳ɥ ۳xgüxüۡ —ñanagürü ga Pauru. 30ॸRü yexguma inachigü ga Agripa, rü Festu, rü Bereníche, rü guxüۡma ga yema namaã

yéma rütogüxüۡ. 31ॸRü yexguma ga ͑ӥ̲ǣӥфӥ͑ΎիфӥՓ̲͑իɥ͑ֆŃ̲ nügümaã Pauruchiga yadexagüxüۡca۳x. Rü ñanagürügü: —Ѡӥ͑ǣŕ̲ֆҡӥ, rü taxuüۡma i chixexüۡ naxü na naxca۳x yamáxüۡ rü e۳xna naxca۳x napoxcuxüۡ —ñanagürügü. 32ॸRü Festuxüۡ ñanagürü ga Agripa: —ͮǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲ nümatama naxca۳x ínacaxgu na Chécharu nüxna c۳axüۡca۳x, rü chi ɞҡ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕ—ñanagürü. Pauruxüۡ Dumawa namugü

27

1ॸRü

yema ãŕ۳xgacügü rü düxwa ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ͑͑Ύфӥ ãŕ۳իǣËӥǣæȍŃËȍфӕǣʊҡфɗ͑ľՓ yexmacüxüۡtawa na toxüۡ namugüxüۡ. Rü norü churaragüarü capitáüۡna nanamu ga Pauru namaã ga ñuxre ga togü ga poxcuexüۡ na Chécharuxüۡtawa nagagüãxüۡca۳x. Rü guma capitáüۡ rü ֤әфɗӕ͑ɗիɥǣ͑ŕg‫ ڟ‬a, rü norü churaragütücumü rü Chécharuarü Dauruüۡǣӥ͑ɗիɥǣ͑ŕg‫ ڟ‬a. 2ॸRü nagu tichoüۡ ga wüxi ga wapuru ga ¡ӕ͑ľËӥ̲%ɗիӡիüۡne ga Adamíchiuwa ͑ľӡիüۡ͑ľǣoËȍɗфӥɥ%͑ľǣӥՓ ӡիËȍիüۡne. Rü towe ta nixüe ga Aritárcu ga Machedóniããnecüۡ۳ãx۳ ga ҽľËȍфΔ͑ɗËՓ͑ľӡիüۡ. 3ॸRü moxüۡãcü rü ‫ ڟ‬%фӥҡӥфľՓҡ͑ǣӕǣӥ. Rü Chidãӡ Paurumaã namecüma ga capitáüۡ ga Yúriu. Ѡӥɞ͑͑իӥľիŕŕ͑ֆŃ̲Ëüۡ۳ãx۳ ga namücügüxüۡҡǣӕ͑իӡ%͑ľ%իüۡca۳x ga Pauru, na nümagü nüxüۡ nangüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x. 4ॸѠӥֆŃ̲ɗҡիɥ%Ëȍɗ.

ѠӥæȍɗЙфľфӥËЙիӡ%фӥҡΎËӥՓǣӕ̲ ҡիɥ, naxchaxwa ga buanecü, yerü towaama nabu. 5ॸRü yéma Chiprewa tixãüۡ ga taxtü rü Chiríchiaanecutüwa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ27

360

tarüyicu. Ѡӥֆľ̲Ëӕҡӥǣӕҡիɥ, rü Paüۡpíriaanewa tachopetü rü ñu۳xmata ġɞËȍɗ͑ľՓֆľի̲͑ľǣɥ%͑ľǣ Mirawa tangugü. 6ॸRü yema capitáüۡ yexma nüxüۡ nayangau ga wüxi ga ՓЙӕфӕǣḱľֆ%ĀфɞՓ͑ľӡիüۡne ga ʊҡфɗ͑ľՓӡիüۡne. Rü gumagu toxüۡ nichoüۡիŕŕ, фӥҡΎ̲%ɗ͑իӡ%Ëȍɗ. 7ॸNatürü írarüwatama itiñaxwetaxüۡ ga muxüۡma ga ngunexüۡgu, rü guxchaãcüma Guíduarü to۳xma۳xtawa tangugü. Natürü towaama nabuema ga buanecü, rü yemaca۳իËЙիӡǣæȍ̲Ύ͑%фӥ to۳xma۳իҡՓҡËȍΎЙľҡӥфӥËЙիӡǣ Cretaxüۡ ítachoeguãchi. 8ॸRü ǣӕիËȍ%Ëӥ̲͑Ëӕҡӥǣӕҡիɥǣֆľ̲ ËЙիӡ, rü wüxi ga nachica ga Mexüۡ ga Türegu ãŕg‫ ڟ‬axüۡwa tangugü. Ѡӥɥ%͑ľǣ Dácheaarü ngaicamana nayexma. 9ॸNatürü marü poraãcü namagu tanuxcü ǣ͑ɗҡիɥիüۡ, фӥ̲фӥ͑ի%ӡËӥ̲ǣ͑ ɗҡիɥ%̲իüۡ yerü marü nawa nangu ga guma tauemacügü ga nagu nagáuanecü. Rü yemaca۳x ga Pauru rü nayaxucu۳իŕǣ duüۡxüۡgü, rü ñanagürü: 10ॸ—Pa Chomücügüx, nüxüۡ chacua۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ Ëȍɗɗիɥ%̲ǣӕ, фӥҡ͑ի%ӡËӥ̲. Rü daa wapuru rü tá inayarütaxu namaã i guxüۡma i naãcu. Rü ngürüãchi i yixema rü tá ta tayue —ñanagürü. 11ॸNatürü yema churaragüarü capitáüۡ rü yexeraãcü guma wapuruarü yoragaama ͑իɥ͑ӥ, rü marinerugüarü capitáüۡgaama ͑իɥ͑ӥ, rü tama aixcüma Pauruga ͑իɥ͑ӥ. 12ॸNatürü yema türe rü tama ̲͑ľǣֆŃ̲͑ҡ͑͑ǣӕЙľҡӥիŕŕիüۡ ga gáuanexüۡ. Rü yemaca۳x wixguxüchi guxüۡma ga duüۡxüۡǣӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕфӥ ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥǣ͑ɗҡիɥ%Ëȍɗիüۡ ga yéma. Rü nanaxwa۳xegü ga chi

Cueníchewa na tangugüxüۡ na yéma ҡ͑͑ǣӕЙľҡӥիŕŕիüۡ ga gáuanexüۡ, yerü ֆľ̲͑ɗիɥǣՓӥիɗǣæфľҡфӥҡӥфľǣ mexüۡ ga tama poraãcü buanecü ga taxüۡ nawa nguxüۡ. Buanecü ga tacü ga taxtüarü ngãxüۡtüwa 13ॸRü

inanaxügü ga na meãma tope۳xewaama nabuxüۡ ga buanecü, rü yemaca۳x ga nümagü ga marinerugü rü nüxüۡ nacua۳xgügu rü chi meã ítangugü ǣֆľ̲ɞҡիɥիüۡwa. Rü yemaca۳x ɗҡիɥ%Ëȍɗ, фӥ͑Ëӕҡӥфӥ͑ǣɗË̲ǣӕҡիɥ ǣֆľ̲æфľҡфӥËЙիӡ. 14-15ॸRü natürü ngürüãchi yixcamaxüۡra rü wüxi ǣ¡ӕ͑ľËӥǣҡիӥËȍɗËӥǣËЙիӡ%фӥ ҡΎËӥՓՓ͑ľӡիËӥ͑ǣ%իüۡtüwaama nanacue ga guma wapuru. Rü ҡիӕËӥ̲ɗҡɗիӡҡüۡ nawaama ga buanecü. Rü yemaca۳x düxwa ítayachaxãchi ga na tanatochinüxüۡ, rü toxüۡ ínicuetaüۡ. 16ॸRü wüxi ga ËЙիӡի%ËӥǣæӕĀǣӕãŕg‫ ڟ‬axüۡãrü tocüwawaama tachopetü ga ngextá tama poraãcü íyabuaxüۡwa. Rü yéma poraãcü tapuracüe na guma wapurugu tanatúnagüxüۡ ga norü ngue ga yatúchigüne. 17ॸRü yexguma marü natúnagügüãgu ga guma ngue, rü nap۳anaxãgü ga tanütaxüۡmaã nayana۳ɥ ۳xgütüwe ga guma wapuru. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ֆՓŕǣӥǣֆľ̲ naxchirutachinügü ga namaã yacuetaüۡxüۡ ga noxrix, yerü namuüۡŕǣ na Chírutearü naxnücüwa yanangaixtaüۡgüxüۡ. Rü yema buanecü toxüۡ nicuetaüۡmare. 18ॸRü moxüۡãcü ga buanecü rü tama nangupetüéga, rü yemaca۳x inanaxügü ga na ínawoüۡãcuãxüۡ. 19ॸRü norü tomaŕ۳xpü۳x ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ27

361

ngunexüۡgu, rü naxme۳xmaãtama ínanawoüۡ ga yema natü۳xügü ga guma wapuru, rü guxüۡma ga to ga norü yemaxüۡgü. 20ॸRü muxüۡma ga ngunexüۡgu, rü tama nango۳x ga üa۳xcü rü ŕիҡǣӥ, rü tama nangupetüéga ga guma buanecü ga taxüchicü. Rü düxwa nagu ҡфӥիɥ͑ӥŕǣ̲фӥҡ%ӡҡ̲͑ ҡ̲իŕիüۡ. 21ॸRü yexguma marü muxüۡma ga ngunexüۡ tingegügu ga tama na tachibüexüۡ, rü yexguma guxüۡma ga yema duüۡxüۡgütanüwa inachi ga Pauru, rü ñanagürü: —ͮфӥ̲ľ̲ŕËȍɗ͑ɗիɥ, Pa Chomücügüx, ǣËȍӕǣ͑Йľիɥ͑ӥŕիüۡ, фӥҡ%ӡËȍɗ̲͑ɗիɥ%Ëȍɗիüۡ ga Cretawa, фӥҡ%ӡËȍɗ̲͖u۳xmarüüۡ tüxüۡ naxüpetü i ͖%%ӡËӥ̲իüۡ rü taxuxüۡ chima i chixexüۡ tüxüۡ nangupetü. 22ॸ—Natürü ‫ؽ‬Йľҡ%ŕǣӥ! erü wapuruxica tá inayarütaxu, natürü i yixema rü taxúetáma tayue. 23ॸ—Erü ngewa۳xarü chütaxüۡgu ya Tupana ya nüxüۡ‫ڟ‬ ËȍЙӕфËӥËӥֆËȍΎфӥËΎфɗɗիɥËӥфӥ núma nanamu i wüxi i norü orearü uruüۡ ɗĀիӡËü۳ۡãx۳ i chauxca۳x ngóxüۡ. 24ॸ—Rü ñanagürü choxüۡ: ٘‫ؽ‬ҽ%իӢɗËӕ̲ӕüۡxüۡ, Pa Paurux! Erü ãŕ۳xgacü ya Chécharupe۳xewa tá cungu, rü ËӕǣǣӕҡҽӕЙ̲͑͑͑իŕիŕŕɗǣӕիüۡma ɗ͑ǣŕ̲Ëӕ̲ӥËӥǣӥɗËӕ̲%͑ǣŕի̲ ՓЙӕфӕǣӕɥիüۡٚ, ñanagürü choxüۡ. 25ॸ—Rü ͑ǣŕmaca۳x, Pa Chomücügüx, ‫ؽ‬фӥЙľҡ%ŕǣӥ! erü choma rü aixcüma Tupanaãxü‫ۡڟ‬ ËȍֆիΥ, фӥɗիËӥ̲ҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ nangupetüxüۡ ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ɗ͑ǣŕ̲ chomaã nüxüۡ yaxuxüۡ. 26ॸ—Natürü wüxi i ËЙիӡՓҡҡֆфӥËӥիËӕËȍɗҡüۡgü —ñanagürü ga Pauru. 27ॸRü yexguma taxre ǣֆӥիӥҡɗ͑ǣľիǣӕǣ͑ɗҡիɥիüۡ, rü taxüۡ ga taxtü ga Ariáticuwa tayexmagü, yerü ga

¡ӕ͑ľËӥфӥ͑әիɥËҡΎիüۡ nacuetaüۡ. Rü ngãxüۡcüügu nüxüۡ nicua۳xãchitanü ga yema marinerugü ga na dauxchitacutüwa tangugüchaüۡxüۡ. 28ॸRü ínanataegü ga norü ngugütamaxüۡ rü 36ǣ̲ľҡфӕ͑ɗիɥǣ͑Ύфӥ mátama. Rü yexguma marü írarüwa yaxüۡǣӕիӥфɗҡիɥիǣӕфӥՓľ͑ի%фӥ nanangugütamagü, rü 27ǣ̲ľҡфӕ͑ɗիɥǣ norü mátama ga yexgumax. 29ॸRü namuüۡŕ ga na nutamaã yanañataüۡgüxüۡ ga naxãnacüwa, rü yemaca۳x guma wapuruchinüwa ínanawoüۡ ga ãgümücü ga aüۡclagü ga achugünaxca۳x ga nap۳anaxãmaã ixãtü۳xüxüۡ na yemaãcü ɞֆËȍի%Ëȍɗǣӥիŕŕ%իücۡ a۳x ga guma wapuru. Ѡӥ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥǣЙի͑ yangunexücۡ a۳x. 30ॸNatürü ga yema marinerugü rü nibuxmüchaüۡ ga guma wapuruwa, rü yemaca۳x nanaw۳ %ɥիŕǣӥǣ guma wapuruarü ngue, rü ñanagürügü: —ͮǣŕ̲wapurupe۳xearü aüۡclagü tá ítawoüۡ na nataixücۡ a۳x ya wapuru —ñanagürügüneta. 31ॸNatürü ga Pauru rü churaragüarü capitáüۡmaã rü norü churaragümaã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: —ͮǣŕիǣӕ̲͖%̲фɗ͑ľфӕǣӥфӥҡ%ӡҡ̲ nuxã wapurugu nachoxgu, rü guxãma i pema rü tá peyue —ñanagürü. 32ॸRü yexguma ga yema churaragü rü nayadaecunügü ga guma ngue, rü ɗ͑͑͑ǣӕիŕŕǣӥ. 33ॸRü yexguma marü yangunechaüۡgu, rü Pauru nayaxucu۳իŕǣӥ ga guxüۡma na nachibüexücۡ a۳x, rü ñanagürü: —ҽիфľɗֆӥիӥ͑ɗիɥɗ͖u۳xma na taguma aixrügumarüüۡ pechibüexüۡ, rü bai i ҧËӥ͑Йľ͑ǣΦիüۡ yerü poraãcü ЙľիΎľǣ%ŕǣӥ. 34ॸRü ñu۳xma rü pemaã nüxüۡ chixu na pechibüexüۡ na peporaexücۡ a۳x, rü taxuüۡma pexüۡ üpetüxücۡ a۳x. Erü taxúetáma itayarütaxu rü bai i wüxi i peyaexüra

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ27ٍॷ28

362

inayarütaxu —ñanagürü. 35ॸRü yexguma marü yema ñaxgu, rü nanayaxu ga wüxi ǣЙ%ӡ, фӥҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ͑ի%nape۳xewa ga guxüۡma. Ѡӥɗ͑͑¡ӥËӕǣֆľ̲Й%ӡ, rü ɗ͑͑իӥǣӥǣ͑͑͑ǣΦΥիüۡ. 36ॸRü yexguma ͑ҡ%ŕǣӥǣǣӕիüۡma, rü nümagü rü ta nachibüe. 37ॸRü 276ҡɗիɥǣӥǣǣӕի%̲ǣ ҡΎ̲ǣǣӕ̲ՓЙӕфӕǣӕɥիŕ. 38ॸRü ֆľիǣӕ̲̲фӥ͑͑ǣ%իŕǣӕ, rü ínanawoüۡ ga yema trigu ga wapuru namaã ããcuxüۡ na nangünagüãchixüraxücۡ a۳x ga guma wapuru. Inangu ga guma wapuru 39ॸRü

yexguma yangunegu, rü yema marinerugü tama nüxüۡ nacuáane ga yéma. Natürü nüxüۡ nadaugü ga wüxi ga axcuchixüۡ ga naxnücüpechinüãx‫ ڟ‬üۡ, rü nagu ͑фӥիɥ͑ӥŕǣֆŃ̲͑ֆ͑͑ǣɗիŕŕǣӥ%իüۡ ga wapuru. 40ॸRü yexguma nanadaüۡ ga norü ngaxüۡxüۡ ga aüۡclagü, rü yéma nanawogü. Ѡӥ͑ֆՓŕǣӥǣ͑Ύфӥ toxchinüxüۡãrü na۳ɥ ۳xruüۡgü, rü inananga ga yema nape۳xewa üxüۡ ga naxchirutachinü ga namaã iticuetaüۡxüۡ. Rü itanaxügü ga nüxüۡ na tingaicaxüۡ ga yema naxnücüpechinü. 41ॸNatürü wüxi ga naxnücüarü nuxtamaxüۡwa tayarüngaixtaüۡ. Rü yéma naxnücüwa nayarüwápe۳xe ga guma wapuru rü marü tama yéma ɗҡիɥ%Ëȍɗ. Rü yoxni ga nachinüwa, rü ֆӕЙľ͑ֆЙӕիŕŕ. 42ॸRü yema churaragü rü ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕǣ͑͑Āɗ%իüۡ ga yema poxcuexüۡ na taxuüۡma iñaxücۡ a۳x ga yexguma naxãnacüwa nangugügu. 43-44ॸNatürü yema norü capitáüۡ ga churaragü, rü Pauruxüۡ ̲͑իŕŕËȍüۡ, rü yemaca۳x tama nanaxwa۳xe ga na nadaiãxüۡ ga yema poxcuexüۡ. Natürü nanamu na yema ixãnüxüۡ фӥ͑ӥիɥфɞ͑ֆӕիǣӥիüۡ na

͑ի%͑ËӥՓ͑Փŕիǣӥիücۡ a۳x, rü yema togü rü mürapewagügu rü e۳xna yema wapurutüchigügu meã na ínachoüۡxücۡ a۳x. Rü yemaãcü guxãma meãma naxãnacüwa tangugü. æЙիӡǣͅфӕҡՓ͑ֆľի̲ǣЬӕфӕ

28

1ॸRü

yexguma meãma naxãnacüwa tangugügu ga guxãma rü yexguma nüxüۡ tacua۳xgü na ͅфӕҡ͑ֆɗɥիüۡ ga naŕǣ‫ ڟ‬ǣֆľ̲ËЙիӡ. 2ॸRü yema yémacüã ۡ۳ x۳ gü ga duüۡxüۡgü rü ۡ meãma toxü nayauxgü ga guxãma. Rü nanangixtagü ga wüxi ga üxü ga taxüۡne. Rü toxca۳x nacagü ga guxãma na yéma ҡΎǣӥҡ͑ɥիüۡgüxücۡ a۳x, yerü napu rü

nagáuane. 3ॸRü Pauru nanadetaque۳xe ga ͖ӕիфľǣ͑ɥËȍËӥӥǣӥ, rü üxüxetüwa nayawocu. Natürü yexguma yéma yawocuãgu, фӥӥիӥфӥ͑ɥŕ̲իüۡchaxwa inayago ga wüxi ga ãxtape. Rü Paurume۳իŕՓ͑ֆӕիӕ, rü yéma nayarütuãchi. 4ॸRü yexguma yema yémacüãۡ۳ x۳ gü nüxüۡ daugügu ga yema ãxtape ga Paurume۳իŕՓ͑͑ҡӕիüۡ, rü nügümaã ñanagürügü: —Ñaã yatü rü ̲͑ľËՓӥիɗɗ̲ŕҡիüۡ ͑ɗիɥ. Rü woo taxtüwa yuwa na yañaxüۡ, natürü Tupana ҡ̲̲͑͑իŕŕËȍüۡ —ñanagürügü. 5ॸNatürü guma üxüxetügu nanamaxüۡ ga yema ãxtape, rü taxuüۡma nüxüۡ naxüpetü ga Pauru. 6ॸNatürü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü ínanan۳g۳ӕիŕŕǣӥфӥ͑ǣΎիɗҡ nachamé rü e۳xna nayu۳x. Rü marü nuxcüxürama ga yema nüxüۡ na nadaunüxüۡ rü taxuüۡma nüxüۡ na üpetüxüۡ, фӥĀӥիՓҡΎǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕфӥɗ͑͑իӥǣӥľ ga na ñagüxüۡ: —Maneca wüxi ya tupana ͑ɗիɥ—ñagüxüۡ. 7ॸRü yema nachicaarü ngaicamana nayexma ga norü naãne ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ28

363

ֆľ̲ËЙիӡ%фӥãŕ۳xgacü ga Púbiru ga naŕg‫ ڟ‬a. Rü nüma meãma toxüۡ nayaxu, rü yexma toxüۡ ͑ЙľǣӥիŕŕǣҡΎ̲ŕ۳xpü۳x ga ngunexüۡ. Rü tomaã namecümaxüۡchi. 8ॸRü guxema Púbiru nanatü rü ngürücarewa tayexma, yerü tixaxüne rü taduüۡ. Rü yéma tümaxüۡtawa nangu ga Pauru, rü tümamaã ͑ֆӕ̲ӥիŕ, rü tümaŕt‫ ڟ‬ügu naxüxme۳x, rü tüxüۡ ͑фӥ̲ľիŕŕ. 9ॸRü yexguma yemaxüۡ nadaugügu, rü Pauruca۳իֆŃ̲͑իɥҡǣ guxüۡma ga togü ga ićaaweexüۡ ga yema ËЙիӡËüãۡ۳ x۳ , фӥ͑фӥ̲ľŕ. 10ॸRü nümagü rü muxüۡma toxna naxãmaregü. Rü yexguma ɗҡիɥ%Ëȍɗǣӕ, rü toxna nananagü ga guxüۡma ga tanaxwa۳xexüۡ ga torü namawaüۡ ǣΥ͑.

ãŕg‫ ڟ‬axüۡǣӕ͑իɥ͑ֆľի̲ҡΎիüۡ yangaugüxücۡ a۳x. Rü ñuxre rü yema nachica ga Tomaŕ۳xpü۳x ga Taxepataüۡgu ãŕg‫ ڟ‬axüۡwa toxüۡ nayarün۳g۳ӕիŕŕǣӥѠӥҡΎǣӥ rü nachopetü ñu۳xmata yema nachica ga Ápiuarü NgüۡŕËȍɗËǣӕãŕg‫ ڟ‬axüۡwa nangugü. Rü yexguma Pauru nüxüۡ da۳u۳xgu ga yema ֆիΥǣӥիüۡ, фӥҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ͑ի%фӥ ЙΎф%Ëӥ͑ҡ%ŕ. Rü yemaãcü Dumawa tangugü. 16ॸRü yexguma Dumawa ҡ͑ǣӕǣӥǣӕфӥՓӥիɗǣɥЙҡՓ ͑͑͑ǣӕիŕŕǣӥǣЬӕфӕ͑ӥիɥË̲͑%ǣ wüxi ga churara ga nüxna dauxüۡ. Dumawa nayexma ga Pauru

tomaŕ۳xpü۳x ga ngunexüۡ marü yéma nayexmagu, rü Pauru naxca۳x nangema ga yema Yudíugüarü ãŕ۳xgacügü ga Dumawa yexmagüxüۡ. Rü yexguma nangutaque۳xegügu, rü ñanagürü ga Pauru nüxüۡ: —Choma, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü taxuüۡma i chixexüۡ chaxü namaã i tatanüxüۡgü, rü bai i nuxcümaüۡgüxüۡ i tórü o۳xigücümagümaã. Natürü Yerucharéüۡgu choxüۡ niyauxgü ga tatanüxüۡgü, rü Dumacüãۡ۳ x۳ ga churaragüna choxüۡ namugü. 18ॸRü yexguma marü choxna nacagüegu ga Dumacüãۡ۳ x۳ gü, rü choxüۡ ninge۳xgüchaüۡ, yerü taxuüۡma ga ҧacü ga chixexüۡ chowa nadaugü na choxüۡ yama۳xgüxücۡ a۳x. 19ॸNatürü yema tatanüxüۡgü ga Yudíugü rü ͑ֆ̲ӕŕҡ͑ӥ͑ҡ̲ËȍΎիüۡ yange۳xgüxücۡ a۳x, rü yemaca۳x düxwa 17ॸRü

Dumawa nangu ga Pauru 11ॸRü tomaŕ۳xpü۳x ga tauemacü yéma ËЙիӡՓҡֆľի̲ǣӥ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ǣӕ tichoüۡ ga wüxi ga wapuru ga yema ‫ ڟ‬e. Rü ËЙիӡՓǣӕ͑ľիüۡ ͑ǣӕЙľҡӥիŕիŕn ۡ Aleyãdríacüã۳ ի۳ ͑ɗիɥǣǣӕ̲ՓЙӕфӕ. Rü nape۳xeraüۡwa nayexmagü ga taxre ga norü tupanachicüna۳xãgü ga Catu rü Porugu ãŕg‫ ڟ‬agüxüۡ. 12ॸRü Chiracúchaarü türewa tangugü, rü tomaŕ۳xpü۳x ga ngunexüۡ yéma tayexmagü. 13ॸѠӥֆŃ̲ɗҡիɥ%Ëȍɗ, rü ͑Ëӕҡӥфӥ͑ǣɗË̲ǣӕҡիɥ͖u۳xmata Dequíuwa tangugü. Rü moxüۡãcü ínangu ǣՓӥիɗǣ¡ӕ͑ľËӥǣɞҡիɥիüۡwaama bucü rü toxüۡ inicuetaüۡ. Rü yemaãrü moxüۡãcüama rü Puteriwa tangugü. 14-15ॸRü yexma nüxüۡ tayangau ga ñuxre ga duüۡxüۡǣӥǣֆիΥǣӥիüۡ. Rü toxna naxu na wüxi ga yüxü yexma naxüۡtagu tarüchoxücۡ a۳x. Rü marü wüxi ga yüxü ͑ǣӕЙľҡӥǣӕфӥɗҡիɥ%Ëȍɗ̲͑͑ǣӕ ġӕ̲Փҡիɥիücۡ a۳x. Rü marü toxüۡ ͑ËӕËȍɗǣǣӥǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Dumagugüxüۡ. Rü yema nama ga Ápiugu

naxca۳x íchaca na nümatama ya ãŕ۳xgacü ya Chécharu choxna c۳axücۡ a۳x. Natürü tama tatanüxüۡgüxüۡ na íchaxuaxüۡxücۡ a۳ի͑ɗիɥǣ yemaca۳x íchac۳axüۡ. 20ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ pexca۳x nuã changemaxüۡ na pexüۡ chadauxücۡ a۳x rü pemaã chidexaxücۡ a۳x. Pema nüxüۡ pecua۳x rü yixema i Yudíugü rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬԆѠkæԖǾԖॷ28

364

ítanan۳g۳ӕիŕŕɗ͑ɞ͑͑ǣӕիüۡ ya Cristu. Rü yima Cristuca۳ի͑ɗիɥɗËȍΎ̲ɗ͖u۳xma i daa ËĀľ̲͑%Ëȍɗ͑ɥիüۡ —ñanagürü. 21ॸRü nümagü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —Toma rü taxuüۡma i popera i Yudéawa ne muxüۡ i cuchigagu ümatüxüۡ tayauxgü. ‫͑ ڟ‬ľɥիüۡ rü Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗ͑ǣŕ̲ núma ngugüxüۡ rü bai i wüxi i nüxüۡ ixuxüۡ i ҧacü rü ore i chixexüۡ i cuchiga. 22ॸRü cuxüۡtawa nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕËȍüۡ фӥ‫͖ع‬ӕիӡ ñacuxüۡ i cumax? Erü nüxüۡ tacua۳xgü rü guxüۡwama i Yudíugü rü chixri nachiga ͑ɗĀľիǣӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ͑ǣľիՓËիüۡxüۡ i Ngechuchuchiga —ñanagürügü. 23ॸRü yexguma Paurumaã inaxunetagü ga wüxi ga ngunexüۡ, фӥ͑ЙҡՓ͑իɥǣ̲ӕիüۡma ga duüۡxüۡgü. Rü Pauru namaã nüxüۡ nixu ga Tupanaãrü ore ga ñuxãcü ãŕ۳xgacü na ֆɗɥիüۡ ya Tupana. Rü pa۳xmama inanaxügü, rü ñu۳xmata nachütaxüۡ rü nüxüۡ‫ڟ‬ nanangúchaüۡիŕŕǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü na Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%իücۡ a۳x. Rü yemaca۳իͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ ga mugüwa rü nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü ümatüxüۡ ga orewa namaã nüxüۡ nixu ga Ngechuchuchiga. 24ॸRü nümaxüۡ rü ͑ֆիΥǣӥǣֆľ̲Ьӕфӕ̲͑%͑ӥիüۡ ixuxüۡ ͑ҡӥфӥǣҡΎǣӥфӥҡ̲͑ֆիΥǣӥ. 25ॸѠӥֆľիǣӕ̲ҡ̲Փӥիɗǣӕ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ

yema duüۡxüۡgü, rü inanaxügü ga na ɞֆիɥիüۡ. Rü yemaca۳x ga Pauru rü ñanagürü nüxüۡ: —Meã perü o۳xigümaã ͑ɗĀľիǣҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ga yexguma ʊËȍɞիüۡ ֆĀľիիŕŕǣӕфӥ͖իǣӕ: 26 “¡Rü ngŕ̲ ‫͑ ڟ‬իӡ, фӥ͑ǣŕ̲ ۡ duüxüۡgümaã nüxüۡ yarüxu rü

ñacurügü tá nüxüۡ: ‘Rü woo nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣӕфӥҡ%ӡҡ̲ɗիËӥ̲ nüxüۡ pecua۳xgü. Rü woo nüxüۡ ЙľфӥĀӕ͑ӥǣӕфӥҡ%ӡҡ̲ɗիËӥ̲ ЙľֆիΥǣӥ. 27ॸѠӥ͑ǣŕ̲%ËӥЙɗիɥǣӥ i ñu۳xmax, erü tama choxüۡ pecuáxchaüۡ i pemax. Rü tama nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕɗËȍΎфӥΎфľľфӥ tama nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕËȍüۡ. Rü tama nüxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥɗ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲ pexüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕիüۡ erü tama nüxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥËȍüۡ. Rü tama Йľ%ŕՓËȍӕǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕľфӥ tama nüxüۡ perüxoechaüۡ i pecüma i chixexüۡgü rü tama chauxca۳x pedaugüchaüۡ na choma pexüۡ Ëȍ̲իŕիŕŕիücۡ a۳x!ٔॸٚ ͖͑ǣӥфӥǣҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. 28ॸRü ñanagürü ta ga Pauru: —Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ pema rü ta nüxüۡ pecua۳x rü ñu۳xma rü marü ɗ͑իӥǣӥ͑͑ǣŕ̲ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥ ɗիɥǣӥիüۡtanüwa naxunagüxüۡ i ñaã Tupanaãrü ore i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ǣӥҡ͑ɗիɥɗ ɗիËӥ̲ɗ͑իɥ͑ӥŕիüۡ —ñanagürü. 29ॸRü yexguma Pauru yema ñaxgu, фӥɞ͑ɗիɥǣ yema Yudíugü, rü poraãcü nügümaã íniporagatanücüü. 30ॸRü taxre ga taunecü ga mecü yéma nayexma ga Pauru nawa ga ǣӕ̲ɥǣ͑իӥҡ͑ӥ͑ľǣ͑ǣӕ͑ napexücۡ a۳x. Rü yéma meãma nanayaxuxüۡ ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga naxüۡtawa íyadaugüxüۡxüۡ. 31ॸRü nüxüۡ nixuchiga ga ñuxãcü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ ga Tupana. Rü taxúema nüxna tanachu۳իӕ͑͑͑ǣәľիŕŕ%իüۡ ga Cori ya Ngechuchu ya Cristuchiga. Rü taxúema naxca۳x tanachixewe.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

POPERA GA DUMAWA YEXMAGÜXÜۡ GA YAXÕGÜXÜۡ TANÜWA NAMUXÜۡ GA PAURU

Pauru rü nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣֆľ̲ yaxõgüxüۡ ǣġӕ̲%фӥɥ%͑ľՓֆľի̲ǣӥիüۡ

1

1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

choma i Pauru ͑ɗիɥɗpexca۳x chanaxümatüxüۡ i ñaã popera. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗͮǣľËȍӕËȍӕֆ Cristuarü duüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥ ga Tupana choxüۡ yaxuxüۡ na choxüۡ yamuxüۡca۳x na duüۡxüۡgümaã nüxüۡ chixuxüۡca۳x i norü ore i mexüۡ i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. 2ॸRü nuxcümaxüۡchima Tupana nanamu ga norü orearü uruüۡgü na naxümatügüãxüۡca۳x ga norü ore i mexüۡ. Rü yemaãcü tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ ga ñaã ore i mexüۡ. 3ॸRü ñaã ore i mexüۡ

rü tórü Cori ya Ngechuchu ya æфɗѸҡӕËȍɗǣ͑ɗիɥ. Rü nüma rü woo ҽӕЙ͑ͮ͑ľ͑ֆɗɥիüۡ, natürü duüۡxüۡgürüüۡ nabu ga yexguma ñoma ga naãnewa nanguxgu. Rü nuxcümaüۡcü ga ãŕ۳իǣËӥǣġ¡ɞҡ͑ɗիɥ. 4ॸNatürü nümatama ya Ngechuchu rü üünecü ͑ɗիɥ. Rü yexguma yuwa ínadaxgu rü Tupana tüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ͑ɗիËӥ̲ NanexüۡËȍɗ͑ֆɗɥիüۡ. Rü nüxna nanaxã ga guxüۡma ga pora. 5ॸRü Ngechuchu ga æфɗѸҡӕǣǣӕ͑ɗիɥǣËȍΎ̲%̲͑ľËӥ̲իüۡ

rü choxüۡ naxunetaxüۡ ga Tupana na norü puracü chaxüxüۡca۳x. Rü yemaca۳x Ngechuchuégagu choxüۡ namu na guxüۡ i nachiüۡãnewa nüxüۡ chixuxüۡca۳x i norü Ύфľ͑ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x i duüۡxüۡgü rü ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x. 6-7ॸRü pema rü ta, Pa Dumacüۡ۳ãx۳ güx, фӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓЙľ͑ǣŕի̲ǣӥֆľфӥ Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥфӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕ. Rü nüma rü pexüۡ nangechaüۡ rü marü pexüۡ naxuneta na Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡca۳x rü ͑ǣŕ̲͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgütanüxüۡ na Йľիɥǣӥիüۡca۳x. Rü ñu۳xmax, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥɗġӕ̲Ëüۡ۳ãx۳ güx, rü chanaxwa۳xe i nüma ya Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pemaã namecümagü rü pexüۡ narüngüۡիŕŕǣӥ̲͑ľ%Йľիüۡ naxüpetüxüۡca۳x rü aixcüma Йľҡ%ŕǣӥիüۡca۳x. Pauru rü nüxü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡ na íyadauãxüۡ ga yema yaxõgüxüۡ ga Dumawa yexmagüxüۡ 8ॸRü

ñu۳xma rü Ngechuchu ya æфɗѸҡӕŃǣǣӕҽӕЙ̲͑͑ΎիŕËȍի%

365 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ1

366

pexca۳x, erü guxüۡwama i guxüۡ i naãnewa rü duüۡxüۡgü nüxüۡ nixugügü na aixcüma Cristuaxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ rü Tupanaca۳իЙľ̲իŕիüۡ. 9ॸRü nüma ya Tupana choxüۡ nadau rü nüxüۡ nacua۳x na aixcüma guxüۡguma pexca۳x Ëȍֆӕ̲ӥիŕիüۡ. Rü yimaãxüۡ‫͑ ڟ‬ɗիɥɗ guxüۡma i chorü ngúchaüۡmaã chapuracüxüۡ rü nüxüۡ chixuxüۡ i norü ore i mexüۡ i Nanechiga. 10ॸRü guxüۡguma ‫ ڟ‬a nüxna chaca na choxüۡ ngŕm ۡ namuxüca۳իфӥ͑ǣŕ̲%ËӥĀӥիՓЙľիüۡ íchayadauxüۡca۳x ega norü ngúchaüۡ ֆɗիɥǣӕ. 11ॸErü aixcüma choxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ na pexüۡ chadauxüۡ na pemaã nüxüۡ chixuxüۡca۳x i Tupanaãrü ore na aixcüma ̲ľ%ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x rü yexeraãcü peporaexüۡca۳x. 12ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣŕ̲%ËӥՓӥիɗՓɗ͑ǣŕի̲ǣӥǣӕ, rü tá ՓӥիɗËȍɗǣӥֆɗǣӥҡҡ%ŕǣӥիŕŕфӥֆɗǣӥիüۡ‫ڟ‬ tanangúchaüۡիŕŕ. Erü choma rü tá nüxüۡ chadau na ñuxãcü tórü Coriaxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡ rü pema rü tá ta nüxüۡ ЙľĀӕ͖͑ӕի%ËӥËȍֆիΥիüۡ. 13ॸPa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, chanaxwa۳xe i nüxüۡ pecua۳x na muŕ۳xpü۳xcüna pexüۡ íchayadauxchaüۡxüۡ, natürü ñu۳xmarüta ‫ ڟ‬a rü choxüۡ‫ ڟ‬naguxcha. Natürü ngŕm ۡ Йľҡ͑ӥՓËȍիӡիËȍü, erü chanaxwa۳xe na pemaã nüxüۡ chixuxüۡ i Tupanaãrü ore yema toxnamana yexmagüxüۡ ga duüۡxüۡgümaã nüxüۡ chixuxüۡrüüۡ. Erü chanaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgürüüۡ meã ЙľֆիΥǣӥ͑͑ǣŕ̲%ËӥæфɗѸҡӕՓľ ͑իɥիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Йľҡ͑ӥիüۡgü i ñu۳xma ‫ ڟ‬a ҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ. 14ॸRü aixcüma ngŕm ۡ changuxchaü erü nümatama ya Tupana choxüۡ namu na guxüۡ i duüۡxüۡgümaã nüxüۡ na chixuxüۡca۳x i norü ore. Rü nanaxwa۳xe i duüۡxüۡgü i meã poperaxüۡ

icuáxüۡmaã nüxüۡ na chixuxüۡ rü duüۡxüۡgü i tama poperaxüۡ icuáxüۡmaã ta nüxüۡ chixuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta nanaxwa۳իľ͑͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i cua۳x nüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡmaã nüxüۡ na chixuxüۡ фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ҡիӕǣӕ̲фӥիɥ͑ӥŕիüۡmaã nüxüۡ na chixuxüۡ. 15ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥɗġӕ̲ǣӕ‰Ëȍɗüۡgüxüۡ, rü choma rü marü íchamemare na Йľҡ͑ӥՓ͑Ëȍիӡիüۡ, na pemaã rü ta nüxüۡ chixuxüۡca۳x i Tupanaãrü ore i mexüۡ. Tupanaãrü ore rü napora 16ॸRü

taxuca۳xma naxca۳x chaxãne i ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲Ύфľфӥ napora, фӥ͑ǣŕ̲̲%͑ɗիɥɗ͑ЙӕфËӥիüۡ ya Tupana na guxãma ya yixema Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիľфӥҡӥիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲̲իüۡ, rü Yudíugüca۳xirachire۳ի͑ɗիɥ, natürü i ñu۳xma rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡ̲ ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡca۳իфӥҡ͑ɗիɥ. 17ॸRü ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľՓ͑ɗիɥɗҡ̲%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ ya Tupana na tórü ΥǣǣӕիɗËҡ̲ֆɗɥիüۡ na nape۳xewa imexüۡ. Erü norü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘Ѡӥֆɞիľ̲ҡӥ̲%фӥΥǣǣӕ Tupanape۳իľՓ̲ľիŕ, rü tá tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡٚ, ñanagürü. ͮǣǣӕҡ̲͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü inapoxcuexüۡ

nüxüۡ tadaugü na Tupana Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa ne namuxüۡ i norü ЙΎիËӕɗ%ӡËӥ̲իüۡ naxca۳x i guxüۡma i 18ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ1

367

͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗҡ̲͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ rü chixexüۡ ügüxüۡ фӥ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ chixexüۡmaã togüaxü‫͑ ۡڟ‬ǣӕիËȍիŕŕǣӥիüۡ na tama nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 19ॸѠӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ rü meã nüxüۡ nacua۳xgüchire۳ի͖͑ӕի%Ëӥֆɗɥիüۡ ya Tupana yerü nümatama ga Tupana rü marü nüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕǣֆľ̲. 20ॸRü woo tama nüxüۡ idaugügu ya Tupana, natürü guxüۡma i ҧacü i naxüxüۡՓ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ idaugüxüۡ. Rü yexguma noxri naãne naxü۳xgumama ͑ɗիɥǣ̲ľ%̲Āӕüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕիüۡ na aixcüma Tupana na ֆɗɥիüۡ rü guxüۡguma na naporaxüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ, rü taxucürüwama ҧacümaã nügü ínapoxüۡgü i Tupanape۳xewa. 21ॸYerü woo nüxüۡ nacua۳xgüchire۳ի͖͑ӕի%Ëӥֆɗɥիüۡ ga Tupana, natürü tama nanayauxgüchaüۡ na norü Tupana ֆɗɥիüۡca۳x, фӥ¡ɗ̲͑Ύիŕ͑ӥի͑ naxãgüxüۡ. Natürü yema ore ga taxuwama mexüۡǣӕ̲͑фӥիɥ͑ӥŕ, rü ֆľ̲%Ëӥ͑ŕËȍɗҡ̲фľ̲͑իŕфӥ yexeraãcü chixexüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ. 22-23ॸRü nügü yaxugüegu rü duüۡxüۡgü i nüxüۡ icuáxüۡ ͑ɗիɥǣӥ͑ҡӥфӥҡիӕǣӕ̲ ͑фӥիɥ͑ӥŕ. ֤ľфӥ͑ӥի͑͑ɗիɥǣËȍɗҡ͑ӥǣ ҽ͑ҡӥֆҽӕЙ͑ֆ̲ľիŕËȍɗËӥֆ taguma yucü, ͑͑Փľ͑իɥիüۡca۳x ga norü naxchicüna۳xãgümare ga duüۡxüۡgü i yuxwa۳xexüۡchicüna۳ի%̲фľɗիɥǣӥիüۡ rü werigüchicüna۳ի%̲фľɗիɥǣӥիüۡ rü ͑ŕիüۡgüchicüna۳ի%̲фľɗիɥǣӥիüۡ rü ãxtapegüchicüna۳ի%̲фľɗիɥǣӥիüۡ. 24ॸRü yemaca۳x ga Tupana rü düxwa yemawa nanawogü ga yema duüۡxüۡgü na naxügüãxüۡca۳x ga guxüۡma ga yema

chixexüۡ ga nüxü‫ ۡڟ‬ngúchaüۡgüxüۡ rü nügümaã na naxügüãxüۡca۳x ga naxüۡneãrü ngúchaüۡgü i ãne tüxna ãxüۡ. 25ॸѠӥֆľ̲%Ëӥ͑ӥի͑͑ɗիɥǣËȍɗǣǣӕ̲ aixcümaxüۡËȍɗҽӕЙ͑ɗիɥËӥ͑͑Փľ ͑իɥիüۡca۳x ga norü tupanagü ga tama ɗիËӥ̲ɗիɥǣӥիüۡ. Rü yema Tupana üxüۡpe۳իľՓ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥфӥֆľ̲իüۡ nicua۳xüüۡgü, natürü tama nüxüۡ nicua۳xüüۡgü ga Tanatü ya Tupana ga naxücü rü inaxwa۳xecü na guxüۡguma nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗիɥ. 26ॸRü

yemaca۳x ga Tupana rü düxwa yemawa nanawogü ga yema duüۡxüۡgü na naxügüãxüۡca۳x ga naxüۡneãrü ngúchaüۡ i ãne tüxna ãxüۡ. Rü a۳i ۳xrüüۡ ga ngexüۡgü rü naxrüüۡ ngexüۡgümaãtama ͑͑ǣŕ%ŕǣӥфӥҡ̲ֆҡӥǣӥ̲%. 27ॸRü yexgumarüüۡ ta ga yatügü rü naxrüüۡ yatüxü̲ۡ%ҡ̲͑͑ǣŕ%ŕǣӥ, rü tama ngexüۡgümaã. Rü yema naxüۡneãrü ngúchaüۡ ga chixexüۡgü rü nüxüۡ napora na naxrüüۡ yatüxü̲ۡ%̲͑իŕիüۡ. Rü

yemaãcü ga yema yatügü rü nügümaã nanaxügü ga yema naxüۡneãrü ngúchaüۡ i ãne tüxna ãxüۡ, rü düxwa yemagagu nićaawee rü naturaxüۡnegü. 28ॸRü yema na tama Tupanaxüۡ nacua۳xgüchaüۡxüۡ, rü yemaca۳x ga nüma ga Tupana rü düxwa yemawa nanawogü ga yema duüۡxüۡgü na norü chixexüۡgu na ͑իɥ͑ӥŕŕËȍիüۡca۳x rü na naxügüãxüۡca۳x ga yema chixexüۡ. 29ॸRü düxwa ga yema duüۡxüۡgü rü guxüۡraüۡxüۡ ga chixexüۡ naxügü ga Tupanape۳xewa. Rü tama aixcüma meã naxma۳xmaã rü natemaã ̲͑իŕ. Ѡӥ͑իӥфӥ͑ӥǣӥ͑իɥËҡ̲ nananugüchaüۡ i guxüۡma i ҧacü. Rü ҧoguã۳xüۡ ͑ËȍɗիľիŕŕǣӥËȍüۡ. Rü ͑ɗի%ӡի%chiwa۳xegü, фӥ̲͑ŕҡǣӥ, rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ1ٍॷ2

368

͑͑ӕŕwa۳xe, фӥ͑ՓΎ̲ӥիŕŕwa۳xegü, rü naxüۡneãrü ngúchaüۡ nüxüۡ napora, rü naxoregüta۳ax۳ gü. 30ॸRü chixexüۡmaã ҧoguã۳xüۡ nixugüe, rü Tupanachi naxaie, rü ҧoguã۳xmaã naguxchigagü. Rü nügügu ͑իɥ͑ӥŕǣӕфӥҡΎǣӥфӥֆľիľф͑ɗիɥǣӥ, rü nügü nicua۳xüüۡgü. Rü naxca۳x nadaugü na yexera chixexüۡ naxügüxüۡ. Rü tama ͑͑ҡӥǣфӥ͑ŕǣ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ. 31ॸRü ҡ̲ɗ͑фӥիɥ͑ӥŕËȍüۡ. Rü tama aixcüma ͑ֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ yaxugüxüۡ. Rü taxúexüۡma nangechaüۡgü. Rü tama togüaxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i ҧacü rü guxchaxüۡ. Rü tama ҧoguã۳x nüxüۡ‫ڟ‬ tangechaüۡtümüüۡgü. 32ॸRü nümagü i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü meãma nüxüۡ nacua۳xgüchire۳x rü Tupana rü marü namaã nanaxuegu na noxtacüma nayuexüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡx-üۡǣӥɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ ̲իŕիüۡ. Natürü woo meãma nüxüۡ nacua۳xgüchire۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲, ͑ҡӥфӥ͑͑իӥǣӥ̲ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ, фӥ͑ҡ%ŕǣӥľǣҡΎǣӥ͑իü۳xgu. ͮǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑Āӕüۡxüۡgüxüۡ poxcugu, rü tama chixexüۡ naxü, erü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü norü chixexüۡgagutama nanapoxcue

Pa Duüۡxüۡx, rü woo ҡľիŃнӕɗիɥǣӕфӥҡիӕËӥ̲ Tupanape۳xewa cugüétüwa cuchogü, ega togüxüۡ quixuechagu. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ togüxüۡ quixuechagu na nachixexüۡ rü cugütama cupoxcu, erü cuma na cumücüxüۡ quixuechaxüۡ rü cuma rü ta Ëӕ͑իӥɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i cumücüxüۡ naxca۳x quixuechaxüۡ. 2ॸRü nüxüۡ tacua۳x фӥҽӕЙ͑ҡ͑͑ЙΎիËӕľɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i namücügüxüۡ ixugüechaxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ЙΎիËӕľ%ǣӕ, rü tama

2

1ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x,

chixexüۡ naxü ya Tupana, ľфӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü rü norü chixexüۡǣǣӕҡ̲͑ɗիɥ i napoxcueãxüۡ. 3ॸRü dücax, Pa Duüۡxüۡx, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡΎǣӥիüۡ quixu-echagu, natürü cuma rü ta cunaxü۳xgu i ͑ǣŕ̲ҡ̲Ëȍɗիľիüۡ i nüma naxüxüۡ, ¿rü ͖ӕիӡËӥфӥՓҡɗ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ na Tupanachaxwa iquicúxüۡ na tama cuxüۡ napoxcuxüۡca۳x? 4ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ tama nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i Tupana cuxca۳x üxüۡ? Nüma rü poraãcüxüchi cumaã namecüma rü yaxna cumaã ͑իɥ͑ӥфӥҡ̲ЙիËӕфӥËȍɗիľիüۡca۳x cuxüۡ napoxcuchaüۡ. ¿Rü ñu۳xma rü tü۳xcüüۡ nüxüۡ cuxo? ¿Tama e۳xna nüxüۡ cucua۳ի͑ҽӕЙ͑͑ǣŕ̲%ËӥËӕ̲% mecümaxüۡ na nüxüۡ curüxoxüۡca۳x i curü chixexüۡ rü naxca۳x na cumaxüۡxüۡca۳x ya Tupana? 5ॸNatürü cuma rü tama Tupanaxüۡ cucuáxchaüۡ rü tama nüxüۡ curüxoxchaüۡ i curü chixexüۡ. Rü ͑ǣŕ̲%ËӥËӕǣӥca۳իҡ̲Ëӕ͑ֆľիľфիŕŕ i curü poxcu i tá cuyaxuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ngunexüۡ i nagu Tupana napoxcuexüۡ i ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ ügüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ ngunexüۡgu rü Tupana tá aixcüma ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgümaã nanaxuegu na ñuxãcü tá na napoxcueãxüۡ. 6ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑͑ӥիüۡ‫ڟ‬ yaxügütanüxüۡ i wüxichigü i duüۡxüۡ naxca۳իɗ͑ǣŕ̲͑իӥǣӥիüۡ. 7ॸRü maxüۡ i taguma gúxüۡmaã Tupana tá tüxü‫ۡڟ‬ nanaxütanü ya yíxema guxüۡguma mexüۡ taxügüãcüma naxca۳x daugüxe na ҽӕЙ͑ҡӥ̲̲%ҡ%ŕիüۡ rü naxca۳x daugüxe na aixcüma Tupanaxüۡtawa tangugüxüۡ. 8ॸNatürü Tupana tá tümamaã nanu rü tá tüxüۡ napoxcu ya ֆɞիľ̲ҡӥǣӥǣӕիɗËҡ̲фӥիɥ͑ӥŕիŕфӥ ҡ̲͑ǣɥ͑ӥŕËȍüۡիŕɗΎфľɗɗիËӥ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ2

369

ɗիɥիüۡ rü naxca۳իĀӕǣӥիľ͑͑ǣŕ̲ chixexüۡ taxügüxüۡ. 9ॸRü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ rü tá ngúxüۡ ningegü rü poraãcü tá chixexüۡ nüxüۡ naxüpetü. Ѡӥ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗËȍɗիľիüۡ ügüxüۡիɥфҡ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ɗ͑ЙΎիËӕľիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փľ͑фӥҡ͑͑ЙΎիËӕľɗ guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ. 10ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i mexüۡ ügüxüۡ, rü Tupana tá ̲͑%͑ҡ%ŕ, фӥҡ͑͑ҡËȍɗǣիŕŕ, rü ҡ͑͑ҡ%ŕիŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗ mexüۡ ügüxüۡca۳իɗфҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i guxüۡma i togü i duüۡxüۡgü i mexüۡ ügüxüۡca۳իфӥҡҡ͑ɗիɥ. 11ॸErü Tupanape۳xewa rü nawüxigu i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ rü ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡ. Rü guxãma ya texé ya chixexüۡ ügüxe rü tá tanayaxu i tümaãrü poxcu, natürü guxãma ya texé ya mexüۡ ügüxe фӥҡҽӕЙ͑ҡӥ̲̲%͑ҡ%ŕ. 12ॸRü guxüۡma i duüۡxüۡgü i pecadu ügüxüۡ i tama nüxüۡ cua۳xgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣ ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ, rü tá inayarütauxe. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ pecaduã۳xgüxüۡ i nüxüۡ cua۳xgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ mugü nüxüۡ ixuxüۡãcüma Tupana tá nanapoxcue. 13ॸErü Tupanape۳xewa rü ҡիӕՓ̲̲͑ľɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nüxüۡ ɥ͑ӥŕ̲фľիüۡ natürü tama nagu ̲իŕիüۡ i norü mugü. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣӥǣɥ͑ӥŕիüۡ ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲Tupanape۳xewa imexüۡ. 14ॸDücax, ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Nümagü rü tama nüxüۡ nacua۳xgü i Tupanaãrü mugü. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥŕËȍ̲ҡ̲ ͑իӥǣӥ̲фľ%ǣӕɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ҡӥիüۡ

muxüۡ, rü tüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ͑͑ӥիüۡ nacua۳xgüxüۡ i ҧËӥ͑ֆɗɥիüۡ i mexüۡ rü ҧËӥ͑ֆɗɥիüۡ i chixexüۡ, woo tama nüxüۡ na nacua۳xgüchiréxüۡ i Tupanaãrü mugü. 15ॸƄфӥ͑Ëӥ̲ǣӥՓҡ̲͑ɗիɥɗҡӥիüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕիüۡ na nüxüۡ nacua۳xgüxüۡ na ҧËӥֆɗɥիüۡ i mexüۡ rü ҧËӥ͑ֆɗɥիüۡ i chixexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗիľիüۡ naxügügu, rü ͑%ŕՓҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ nacua۳xgüxüۡ na nachixexüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑իӥǣӥիüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡɗ͑ǣŕիǣӕ̲̲ľիüۡ naxügügu, фӥ͑%ŕՓҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ nacua۳xgüxüۡ na namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲ naxügüxüۡ. 16ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu Tupana Cristuxüۡ namuxüۡ na guxüۡ i duüۡxüۡgüxüۡ yacagüxüۡca۳x i norü maxüۡchiga, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Tupanaãrü mugüxüۡ cua۳xgüxüۡ rü ͑%ŕՓҡҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ nacua۳xgüxüۡ na chixexüۡ naxügüxüۡ rü e۳xna mexüۡ naxügüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗ nangóxüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i cúãcüma naxügüxüۡ i duüۡxüۡgü, rü ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ ɗ͑ӥիɥËҡ̲͑ǣӕ ͑իɥ͑ӥŕիüۡ. Rü Tupanaãrü ore i pemaã nüxüۡ chixuxüۡ ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲. ֤ӕĀɞӕǣӥËȍɗǣфӥ̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡchiga 17ॸͮҡӥфӥЙľ̲Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥɗ

Yudíugüx, rü ñaperügügü: ٘ҽΎ̲фӥ֤ӕĀɞӕǣӥҡɗիɥǣӥфӥ̲ľ%̲ nüxüۡ tacua۳x i Tupanaãrü mugü ga ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡٚ, ñaperügügü. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑ Tupanape۳xewa pimexüۡ erü meãma nüxüۡ pecua۳իɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣӥ ǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ2

370

Tupanamaã pegü picua۳xüüۡgü erü nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕ͑ҽӕЙ͑Йľիüۡ nangechaüۡxüۡ ľфӥ֤ӕĀɞӕǣӥЙɗիɥǣӥ. 18ॸRü nüxüۡ pixu na meãma nüxüۡ pecuáxüۡ i ҧËӥ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑%фӥ͑ǣәËȍüۡ rü ҧacü ͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ rü ҧËӥ͑ɗիɥɗËȍɗիľիüۡ. Rü Tupanaãrü mugüwa naxca۳x pengúe na naxca۳x pedauxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ɗիËӥ̲̲ľիüۡ ɗիɥիüۡ. 19ॸRü pema rü ñaperügügü: “Toma rü meãma nüxüۡ tacua۳x na tanaxucu۳իŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ. Rü meãma nüxüۡ tacua۳x na itayanawe۳ի%Ëȍɗիŕŕիüۡ i ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗËȍɗիľիüۡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡٚ, ñaperügügü. 20ॸRü pema nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥ͑ӥիüۡ pecua۳x na ñuxãcü penaxucu۳իŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ rü ñuxãcü Йľ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ͑ǣľիՓËիֆիΥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑ҡΎǣӥфӥucu۳իŕфӕüۡgü Йɗիɥǣӥիüۡ, erü Tupanaãrü mugüwa Йľ͑ǣәľфӥ͑ǣŕmaca۳x meãma nüxüۡ pecua۳x i ҧËӥ͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ rü ҧËӥ͑ɗիɥɗ ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 21ॸRü dücax, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥɗ֤ӕĀɞӕǣӥի, pema na togüxüۡ Йľ͑ǣәľիŕŕիüۡ, ¿rü tü۳xcüüۡ tama Йľǣӥҡ̲Йľ͑ǣәľիŕŕ? Pema nüxüۡ pixu ‫ۡ ڟ‬, ¿rü tü۳xcüüۡ i na tama namexüۡ na ingɥxü 22 ‫ڟ‬ ۡ pema ipengɥŕիü? ॸRü pema nüxüۡ pixu na tama namexüۡ ͑͑ɥɗ͑ǣľ̲%ɗЙľիüۡ, ¿rü tü۳xcüüۡ ɗЙľ̲ɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ Йľ̲իŕիüۡ? Rü pema na naxchi pexaiexüۡ i togüarü tupanagünetachicüna۳xãgü, ¿rü tü۳xcüüۡ i ‫ ۡ ڟ‬i norü tupaucagüarü naxca۳x pengɥŕիü 23 ۡ ͑ǣŕ̲իügü? ॸPema nüxüۡ pixu na namexüۡ i Tupanaãrü mugü i ümatüxüۡ, фӥЙľҡ%ŕľфӥ̲ľ%͑ӥիüۡ pecua۳xgü i ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ. Natürü Tupanamaã

chixexüۡ pexüe, ľфӥҡ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥŕɗ ͑ǣŕ̲Йľիüۡ namuxüۡ i norü mugüwa. 24ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x

i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘ѠӥЙľǣǣӕ͑ɗիɥ͑Ëȍɗիфɗ Tupanachiga yadexagüxüۡ i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡٚ, ñanagürü. 25ॸPema rü pegü ípewiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgü na Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիücۡ a۳x. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ penaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲, ega aixcüma naga Йľիɥ͑ӥŕǣӕɗҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣӥ. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥŕǣӕɗ Tupanaãrü mugü, rü woo Yudíugü Йɗիɥǣӥǣӕ, natürü Tupanape۳xewa rü taxuwama pexü‫̲͑ ۡڟ‬ľɗ͑ǣŕ̲͑Йľǣӥ ípewiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgüxüۡ. 26ॸRü ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü i tama nügü íwiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgüxüۡ, rü woo tama ͑ǣŕ̲͑իӥǣӥǣӕ, natürü Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥҡ͑ɗիɥǣӥľǣ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕǣӕɗ norü mugü. 27ॸRü dücax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥɗ Yudíugüx, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama íwiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgüxüۡ natürü naga ɥ͑ӥŕիüۡ i Tupanaãrü mugü, фӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡ rü tá Tupana-pe۳xewa pexüۡ nixu na ñuxãcü pechixexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡЙľիüۡ ͑իӥЙľҡӥľфӥҡ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥŕɗ Tupanaãrü mugü i woochire۳x na nüxüۡ pecuáxüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ, rü woochire۳x na ípewiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgüxüۡ. 28ॸRü dücax, фӥҡ̲͑ǣŕ̲֤͑ӕĀɞӕիËӥǣӥ Йɗիɥǣӥիücۡ a۳ի͑ɗիɥ͑ɗիËӥ̲ ҽӕЙ͑ի%ËӥǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥҡ̲͑ǣŕ̲ na ípewiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgüxücۡ a۳ի͑ɗիɥ na Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ. 29ॸErü yíxema aixcüma tümaãrü maxüۡnewa ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥիŕҡɗիɥֆɗիËӥ̲ ҽӕЙ͑ի%Ëӥɗիɥիŕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗիËӥ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ2ٍॷ3

371

ҡ%ŕՓֆիΥ۳իǣӕ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%фӥ ɗիɥիüۡ. ѠӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ ͑ֆիΥիücۡ a۳x, фӥҡ̲͑ǣŕ̲ ̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡǣǣӕ͑ɗիɥ. Rü ֆɞիľ̲ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%фӥɗիɥիŕ, rü ҽӕЙ͑фӥҡӥ̲̲%͑ҡ%ŕՓΎΎĀӕüۡxüۡgü ҡ̲ҡӥ̲̲%ҡ%ŕǣӥǣӕ. 1ॸ¿Rü ñu۳xma rü ҧacüwa tüxü‫ۡڟ‬ namexüۡ ֤͑ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ? ¿Rü ҧacüwa namexüۡ na íiwiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgüxüۡ? 2ॸRü poraãcüxüchima tüxüۡ‫ ڟ‬name na Yudíugü

3

ɗիɥǣӥիüۡ. Yerü nüma ga Tupana rü tüxnaxüۡËȍɗ͑ɗիɥǣ͑ի%%իüۡ ga norü mugü i ümatüxüۡ. 3ॸ¿Rü ҧacü tá ngupetüxüۡ i ñu۳xma ega ñuxre i tatanüxüۡ i Yudíugü rü tama meã ֆ͑ǣӕիŕŕǣӥ%ǣӕɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ҡӥիüۡ muxüۡ? ¿Rü pexca۳իфӥ͑ǣŕmaca۳x ҡ%ӡҡ̲ֆ͑ǣӕիŕŕ%իüۡ ya Tupana i ͑ǣŕ̲ҡ̲%ɗ͑իӕ͑ľҡիüۡ? 4ॸRü tama ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. Erü woo guxüۡ i duüۡxüۡgü rü yadorata۳ax۳ gügu, natürü Tupana rü taguma nidora rü guxüۡguma ͑ֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲͑ӥ̲ҡ̲% inaxunetaxüۡ. Rü yemaca۳x norü ore ga Dabí ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Cumax, Pa Tupanax, rü aixcüma ͑ɗիɥɗËӕфӥΎфľɗ͑ӥիüۡ quixuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕիüۡ tangugügügu rü nüxüۡ tadaugü na aixcüma cumexüۡٚ, ñanagürü. 5ॸNatürü duüۡxüۡgü rü ínatüe erü ñanagürügü: “Rü nüŕҡ‫̲͑ ڟ‬ɗիɥ͑Ëȍɗիľիüۡ ixügüxüۡ ľфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆľիľф%Ëӥnango۳x na namexüۡ ֆҽӕЙ͑ٚ, ñanagürügü. Rü ñanagürügü ta: ٘Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡΔфӥËȍɗիľիüۡgagu yexeraãcü nango۳xgu na aixcüma

namecümaxüۡ ya Tupana, rü maneca tama name ya Tupana ega tórü chixexüۡca۳x tüxüۡ ͑ЙΎիËӕľǣӕٚ, ñanagürügü. 6ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͖իüۡgu na ͑իɥ͑ӥŕիüۡ i duüۡxüۡgü rü poraãcü ínatüe, ľфӥҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ chi tama namexgu ya Tupana, ¿rü ñuxãcü chi i meã duüۡxüۡgüxüۡ yacagüxüۡ i naãneãrü gu۳xgu? 7ॸNatürü i duüۡxüۡgü rü ñanagürügü: ٘Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗËȍΎфӥËȍɗիľիüۡgagu yexeraãcü nango۳xgu na ñuxãcü aixcüma namexüۡ ya Tupana, ¿rü tü۳xcüüۡ ֆɗɥիüۡ i choxna nac۳axüۡ naxca۳x i chorü chixexüۡ rü choxüۡ napoxcuxüۡ naxca۳իɗ͑ǣŕ̲?ٚ ñanagürügü. 8ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͖իüۡgu na ͑իɥ͑ӥŕիüۡ i duüۡxüۡgü rü poraãcü ínatüe. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗɗիËӥ̲ֆɗիɥǣӕɗ ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡ i duüۡxüۡgü, rü Ëȍɗ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥ͑ֆľիľф%Ëӥ chixexüۡ naxügüxüۡ na yexeraãcü mexüۡ na ínguxuchixüۡca۳x. Rü dücax, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, ͑͑ǣŕի̲ɗËȍɗիľիüۡ i duüۡxüۡgü i choxüۡ ügagümarexüۡ i nüxüۡ ixugüexüۡ ͑͑ǣŕ̲ֆɗɥիüۡ i chorü ngu۳իŕŕҡľɗĀӕüۡxüۡgüxüۡ namaã Ëȍ͑ǣәľիŕŕիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ͑ǣŕ̲͖ǣӥիüۡ rü nagagu tátama napoxcue. Guxãma i yixema rü tipecaduã۳xgü 9ॸ‫ع‬Ѡӥ͖ӕի%Ëӥ͑ɗիɥɗ͖u۳xmax?

¿Pexca۳x rü yixema i Yudíugü rü togü i duüۡxüۡgüarü yexera Tupanape۳xewa imexüۡ? Pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. Erü guxüۡma i duüۡxüۡǣӥɗ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ rü guxüۡma i duüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡ, rü pecadutüüۡwatama ͑͑ǣŕի̲ǣӥ. 10ॸErü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ3

372

“Rü tataxuma ya texé ya aixcüma Tupanape۳իľՓ̲ľիŕ, rü bai ya wüxie. 11ॸRü tataxuma ya texé ya aixcüma nüxüۡ cuáxe i Tupanaãrü ore na ñuxãcü nanaxwa۳xexüۡ na naxca۳x ɗ̲իŕիüۡ. Rü tataxuma ya texé ya aixcüma Tupanaca۳x dauxe. 12ॸRü guxãma ítatüe, rü guxãma itayarütauxe rü chixexüۡ taxügü i Tupanape۳xewa. Rü tataxuma ya texé ya aixcüma mexüۡ üechaxe, rü bai ya wüxie. 13ॸRü tümaã۳x rü wüxi i yuetamaxüۡ i ‫ ڟ‬a ingenaxüۡrüüۡ ͑ɗիɥľфӥ͑ǣŕm ɞҡ͑իӡիӡիŕŕɗ͑ǣәիüۡraüۡxüۡ i dexa i chixexüۡ. Rü tümaãrü conümaã rü poraãcü tidorae. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡӥ̲%фӥĀľիфӥ ñoma ãxtapegupütachatarüüۡ ͑ɗիɥľфӥҡΎǣӥիüۡ ͑Ëȍɗիľիŕŕ. 14ॸRü chixexüۡ i ore i duüۡxüۡǣӥ%ŕՓ ngúxü̲ۡ%իɥËҡ̲ҡɗĀľիǣӥ. 15ॸRü ítamemare na duüۡիŕիüۡ timáxüۡ. 16ॸѠӥ͑ǣľիҡɞҡիɥիüۡwa rü togüxüۡ ҡËȍɗիľիŕŕфӥ tanangechaüۡիŕŕфӥËȍɗիľիüۡgu ҡ͑ֆɗիŕŕ. 17ॸRü tama nüxüۡ tacua۳x na ñuxãcü togü i duüۡxüۡgüxüۡ tangechaüۡgüxüۡ rü ̲ľ%͑ҡ͑ӥՓҡ̲իŕիüۡ. 18ॸRü tama nüxüۡ tacuáxchaüۡ na Tupanaxüۡ tamuüۡŕիüۡٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗӥ̲ҡӥիüۡwa. 19ॸRü nüxüۡ tacua۳x ga Tupana rü Yudíugüna nanaxã ga norü mugü na naxauregüãxüۡca۳x rü tama nügü ínatagüxüۡca۳x. Natürü taxúema aixcüma ͑ǣҡիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ. Rü

͑ǣŕmaca۳x taxucürüwa texé Tupanape۳xewa tügüétüwa tachogü i ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑ҡӥիüۡ icagügu i tümaãrü pecaduchiga. 20ॸRü ñu۳xma na ҡիәľ̲ɗիËӥ̲͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ mugü, фӥ͑ǣŕmaca۳x taxucürüwama texé ҡӥǣӥҡɗիӕ͑͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ taxaurexüۡgagu Tupanape۳xewa tamexüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥҡӥիüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ ͑ɗիɥ͑ЙΎф%ËӥɗЙľËĀӕã۳xgüxüۡ. ҽΔфӥΥǣǣӕ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ tüxna naxãxüۡ i maxüۡ 21-22ॸRü

ñu۳xma na taxucürüwama Tupanape۳xewa tüxüۡ ֆ̲ľիŕŕիüۡ i ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ, фӥ͑ǣŕmaca۳x ya Tupana rü tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͖͑ӕի%Ëӥֆɗɥիüۡ i tüxüۡ ֆ̲ľիŕŕիüۡ na nape۳xewa imexüۡca۳x. Rü pemaã nüxüۡ chixu rü Ngechuchu ya Cristuaxüۡ‫ ڟ‬na ֆիΥǣӥիüۡǣǣӕ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ ֆ̲ľիŕŕիüۡ ya Tupana na aixcüma nape۳xewa imexüۡca۳x. Ѡӥֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ rü yema ore ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga orearü uruüۡgü ümatüxüۡ rü tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕɗ͑ǣŕ̲. Rü yema mexüۡ ga Tupana taxca۳x üxüۡ ga yexguma núma namuãgu ga Nane na tórü pecadu naxütanüxüۡca۳x, rü guxüۡ i duüۡxüۡgü i ֆիΥǣӥիüۡca۳ի͑ɗիɥ, erü Tupanape۳xewa rü nawüxigu i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü. 23ॸRü guxãma tipecaduã۳xgü rü nüxna tayaxüۡgugü ya Tupana ya tüxüۡ ̲իŕիŕŕËӥ. 24ॸNatürü ga Tupana rü poraãcü tamaã namecüma rü yemaca۳x tüxüۡ‫ ڟ‬nangetanüãcüma tüxüۡ ͑ɗ̲ľիŕŕǣӥ na nape۳xewa imexüۡca۳x. Rü ñu۳xma rü tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ, yerü Ngechuchu ya Cristu rü marü tüxü‫ۡڟ‬ nanaxütanü ga tórü pecadugü. 25-26ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ3ٍॷ4

373

Tupana rü aixcüma núma nanamu ga Cristu na nayuxüۡca۳x rü yemaãcü tórü pecadu naxütanüxüۡca۳x na Tupana tüxü‫ۡڟ‬ nüxüۡ ngechaüۡxüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ aixcüma Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥǣӕ. Rü yemaãcü nanaxü ga Tupana na tüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕիüۡca۳x na ñuxãcü nüma nügüca۳x tüxüۡ ֆ̲ľիŕŕիüۡ na aixcüma nape۳xewa imexüۡca۳x. Rü nuxcüma ga ҽӕЙ͑фӥֆի̲͑͑%͑իɥ͑ӥǣ duüۡxüۡgü ga yexguma chixexüۡ naxüegu, rü tama paxa nanapoxcue. Rü ñu۳xma rü ta tüxüۡ nanawe۳x na ñuxãcü aixcüma namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥ̲͑իӥիüۡ erü tüxüۡ‫ڟ‬ ínanapi i tórü pecadugü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ tüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ͖͑u۳xma rü ta ɗիËӥ̲Ëӥֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ҡӥիüۡ yaxuxgu na nape۳xewa marü timexüۡ ya guxãma ya yíxema Ngechuchuaxüۡ‫ڟ‬ 27ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x

i ñu۳xma rü ֆիΥǣӥիľ. taxucürüwama yigü ticua۳xüüۡgü rü nüxüۡ ҡɗիӕ͑ֆɗիľ̲ҡ̲ֆɗǣӥɗ̲ľիŕŕǣӥիüۡ i nape۳xewa. Erü taxucürüwama texé tügü ҡ̲ľիŕŕɗTupanape۳xewa. Rü tama ͑ǣŕ̲͑͑իӕфľիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ ͑ɗիɥɗɗ̲ľիüۡ, фӥҡ̲͑ǣŕ̲̲͑ľիüۡ ixügüxüۡca۳ի͑ɗիɥɗɗ̲ľիüۡ. Natürü Tupanape۳xewa time i ñu۳xma, erü Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ҡֆիΥǣӥ. 28ॸRü yixema nüxüۡ tacua۳իфӥ͑ǣŕիǣӕ̲æфɗѸҡӕիüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥǣӕ͑ɗիɥɗTupanape۳xewa imexüۡ, фӥҡ̲͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ͑ɗիӕфľǣӥիüۡca۳x ͑ɗիɥɗnape۳xewa imexüۡ. 29ॸ¿E۳xna pexca۳x rü Tupana rü Yudíugüarü ҽӕЙ͑իɥËҡ̲ֆɗɥիüۡ? ¿Rü tama e۳xna i ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgüarü Tupana rü ta ֆɗɥիüۡ? ͮǣŕ̲%Ëӥի, ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ duüۡxüۡǣӥɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡãrü ҽӕЙ͑ҡ͑ɗիɥ. 30ॸRü nüxüۡ tacua۳xgü na ͑͑ǣŕի̲իüۡ ya wüxitama ya Tanatü ya

Tupana. Rü guxüۡma i duüۡxüۡgü i Cristuaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ, rü nüma ya ҽӕЙ͑фӥ͑ֆ̲ľիŕŕ͑nape۳xewa yamexüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͑ӥ̲ֆ Tupana rü Yudíugüxüۡ ͑ɗ̲ľիŕŕɗ ͑ǣŕիǣӕ̲ֆիΥǣӥ%ǣӕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ֆ̲ľիŕŕɗǣӕիüۡma i togü i duüۡxüۡǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲æфɗѸҡӕիü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥ%ǣӕ. 31ॸRü ñu۳xma na Cristuaxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡ, фӥ¡ľի̲͑͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥɗֆ͑իΎիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ mugü. ͮҡӥфӥҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. Erü ñu۳xma na Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ rü ɗիËӥ̲ҡֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ tüxüۡ muxüۡ. Abráüۡ rü Tupanaãxü‫ ۡڟ‬nayaxõ rü yemaca۳x Tupana nüxüۡ nixu na namexüۡ

ñu۳ի̲фӥ͖ӕիӡ͖ǣӥիüۡ tá i nachiga ga nuxcümaüۡcü ga tórü o۳xi ga Abráüۡ? ‫ع‬Ѡӥ͖ӕի%Ëӥ͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ naxüpetüxüۡ ga Tupanape۳xewa? ¿Rü tü۳xcüüۡ ֆɗɥիüۡ ga Tupana nüxüۡ ixuxüۡ ga Abráüۡ фӥ̲ľËӥ͑ֆɗɥիüۡ? 2-3ॸRü dücax, yexguma chi wüxi ga norü puracü ga mexüۡca۳x Tupanape۳xewa namexgu ga Abráüۡ, фӥֆľիǣӕ̲ËȍɗՓիɗ͑ɗիɥǣ nüxüۡ‫ ڟ‬nayexmaxüۡ ga ҧacüca۳x nügü na yacua۳xüüۡxüۡ. Natürü taxuca۳xma Tupanape۳xewa nügü nicua۳xüüۡ ga Abráüۡ, erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Abráüۡ rü Tupanaãxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥ, rü yemaca۳x Tupana nanayaxu rü nüxüۡ nixu na namexüۡٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. 4ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ texé wüxi i puracü ü۳xgu rü tüxüۡ‫ڟ‬ naxütanügu rü woetama tümaãrü ͑ҡ͑ӥ͑ɗիɥфӥҡ̲%̲фľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲. 5ॸͮҡӥфӥҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗ

4

1ॸ¿Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ4

374

͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑%իü‫ ۡڟ‬yaxΥ۳xgu. Erü ͑ǣŕիǣӕ̲ֆիΥ۳xgu, rü tama ҧacü rü puracü i mexüۡca۳ի͑ɗիɥɗTupanape۳xewa imexüۡ, natürü Tupanape۳xewa time erü ҡֆիΥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥҽӕЙ͑ҡӥիüۡ ͑ֆիӕֆֆɞիľ̲ֆիΦիŕՓΎΎҡիӕüۡma i ҧacü rü puracü i mexüۡ taxü۳xgu na ͑ǣŕmaca۳x Tupana tüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ. 6ॸRü nuxcümaüۡcü ga ãŕ۳xgacü ga Dabí rü ta tümachiga nidexa ga guxema duüۡիŕ ǣֆիΦիŕ. Rü nüxüۡ ͑ɗիӕǣ͑ҡҡ%ŕիüۡ ga guxema duüۡիŕֆľфӥTupanape۳xewa tame, woo tama ҧacü rü mexüۡ taxü۳xgu na yemaãcü Tupanape۳xewa tamexüۡca۳x. 7ॸRü

nüma ga Dabí rü ñanagürü: ٘Ѡӥҡҡ%ŕǣӥֆֆɞիľ̲Āӕüۡիŕǣӥֆ Tupana tümaãrü chixexüۡgüxüۡ ngechaüۡիŕфӥҡӥ̲%фӥ pecadugüxüۡ ɗֆ͑͑ǣӥ̲իŕ. 8ॸѠӥҡҡ%ŕֆֆɞիľ̲Āӕüۡիŕֆ Tupana tama tüxüۡ‫ ڟ‬nagu

͑իɥ͑ӥիŕɗҡӥ̲%фӥЙľËĀӕٚ, ñanagürü ga Dabí. 9ॸRü dücax, ¿pexca۳x фӥ͑ǣŕ̲ҡ%ŕфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡca۳իɗËҡ̲ֆɗɥիüۡ, rü e۳ի͑͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgüca۳իҡֆɗɥիüۡ? Dücax, rü marü pemaã nüxüۡ tixu rü Tupanape۳xewa name ga Abráüۡ yerü ͑ֆիΥ. Rü yemaca۳x Tupana nanayaxu. 10ॸ‫ͮع‬ҡӥфӥ͖ӕիǣӕ͑ɗիɥǣ͑ֆӕի%իüۡ?

¿E۳xna marü ínawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡguwena, rü e۳xna naxüۡpa ga na ínawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡxüۡ? Rü pemaã nüxüۡ chixu rü naxüۡЙ͑ɗիɥǣ͑ Tupana nayaxuxüۡ ga Abráüۡ. 11ॸRü ҽӕЙ͑͑ֆիӕիǣӕՓľ͑͑ɗիɥǣ ínawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡxüۡ ga Abráüۡ. Ѡӥֆľ̲͑ɗիɥǣ͑Ύфӥcua۳xruüۡ ga nawa nüxüۡ nacuáxüۡ na aixcüma Tupana marü

nayaxuxüۡ rü nüxüۡ nadauxüۡ na namexüۡ yerü nüxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma ya Abráüۡ фӥҡӥ̲͑ҡӥֆɗɥիüۡ ya ǣӕի%̲ֆֆɞիľ̲ֆիΥǣӥիľՓΎΎҡ̲ ítawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgügu. Rü ͑ǣŕ̲%ËӥֆҽӕЙ͑фӥҡӥիüۡ nayaxu ya ǣӕի%̲ֆֆɞիľ̲ֆիΥǣӥիľ, rü tüxüۡ nadau na timexüۡ ľфӥҡֆիΥǣӥ. 12ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ya Abráüۡ rü tümanatü ͑ɗիɥֆǣӕի%̲ֆֆɞիľ̲ íwiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgüxe rü Abráüۡrüüۡ ֆիΥǣӥիľ. Natürü tama ͑ǣŕ̲͑ҡӥǣӥ ítawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgüxüۡca۳ի͑ɗիɥɗ ҡӥ̲͑ҡӥֆɗɥիüۡ. ͮҡӥфӥҡӥ̲͑ҡӥ͑ɗիɥ ľфӥҡֆիΥǣӥֆľիǣӕ̲фüüۡ ga na ֆիΥΥիüۡ ga nüma ga tanatü ga Abráüۡ naxüۡpa ga na ínawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡxüۡ. Abráüۡ rü Tupanaãxü‫ ۡڟ‬nayaxõ rü yemaca۳x ҽӕЙ͑͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣ͑Ύфӥӕ͑ľҡǣ Abráüۡmaã nüxüۡ yaxuxüۡ

Tupana rü Abráüۡmaã inaxuneta na nüma ya Abráüۡ rü guxüۡma i naxrüüۡ ֆիΥǣӥիüۡ rü tá na nayauxgüãxüۡ i ñoma i ͑%͑ľ͑͑Ύիфӥֆɗɥիücۡ a۳x. Natürü tama yema na mugü naxaurexücۡ a۳ի͑ɗիɥǣ Tupana yemaãcü Abráüۡmaã ixunetaxüۡ. 13ॸRü

Natürü yemaãcü namaã inaxuneta yerü Abráüۡ ͑ֆիΥ, rü yemaca۳x Tupanape۳xewa name. 14ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i mugü auregüxücۡ a۳xicatama ֆɗիɥǣӕɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥӕ͑ľҡ, rü natüca۳ի̲̲фľËȍɗ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ ֆիΥǣӥիüۡ, фӥËȍɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥӕ͑ľҡ rü taxuwama name. 15ॸNüxüۡ tacua۳x rü ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ rü poxcuwa tüxüۡ naga erü taxúema aixcüma ̲ľ%ҡֆ͑ǣӕիŕŕ. Natürü yexguma chi

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ4ٍॷ5

375

natau۳xguma ga yema mugü rü tataxu Ëȍɗ̲͑ҡľիŃËȍɗիфɗֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ. 16ॸRü yexguma Tupana Abráüۡmaã ixunetagu na nüxüۡ tá nangüۡիŕŕիüۡ, rü Abráüۡ%фӥΥǣǣӕ ͑ɗիɥǣ̲͑%ɗ͑իӕ͑ľҡիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i guxãma i yixema na Abráüۡrüüۡ ֆիΥǣӥիüۡ rü taxca۳իҡ͑ɗիɥǣֆľ̲ҽӕЙ͑%фӥӕ͑ľҡ ga Abráüۡmaã nüxüۡ yaxuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ nüxüۡ tacua۳x rü tama yíxema mugü auregüxeca۳իɗËҡ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü uneta, natürü guxãma ya yíxema Abráüۡrüüۡ Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥxeca۳x ҡ͑ɗիɥ. Rü ñu۳xma rü guxãma i yixema na Abráüۡrüüۡ ̲ľ%ֆիΥǣӥիüۡ rü Abráüۡxãcügü ҡɗիɥǣӥфӥ͑ӥ̲фӥҡ͑ҡӥ͑ɗիɥɗ Tupanape۳իľՓֆľфӥ͑ӥիɥф͑ֆիΥ. 17ॸRü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü Abráüۡchigaxüۡ nixu rü ñanagürü: “Rü muxüۡma i duüۡxüۡgünatü tá cuxüۡ Ëȍɗիɥիŕŕٚ, ñanagürü. Rü Abráüۡ rü Tupanaãxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥ, rü yemaca۳իҽӕЙ͑͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣ͑Ύфӥ uneta ga namaã nüxüۡ yaxuxüۡ. Rü yima ҽӕЙ͑͑ɗիɥֆՓľ̲͑͑իŕիŕŕËӥɗ yuexüۡ. Ѡӥֆɗ̲ҡ̲͑ɗիɥֆ͑իӥËӥɗ ͑ǣŕ̲ՓΎΎ͖u۳xma taxuxüۡ. 18ॸRü nüma ga Abráüۡ фӥɗիËӥ̲͑ֆիΥǣֆľիǣӕ̲ Tupana nüxüۡ ñaxgu: ٘Ѡӥҡ̲͑ӕիӡËȍɗɗËӕҡǣӥٚ, ñaxgu. Rü woo ga Abráüۡ ga marü yaguã۳xüۡchichire۳ի͑ֆɗɥիüۡ rü na nangexacüxüۡ, ͑ҡӥфӥ͑ֆիΥΥ̲ǣ yema Tupanaãrü uneta rü meã ínanan۳g۳ӕիŕŕ͑Փӥիɗǣ͑͑ľҡ͑ӥիü‫ۡڟ‬ yexmaxüۡ. Rü yemaãcü ningu na muxüۡma i duüۡxüۡǣӥ͑ҡӥֆɗɥիüۡ, yema Tupana namaã nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ. 19ॸRü Abráüۡ rü wixguxuchi 100 ga taunecü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga yexguma. Natürü ҡ̲ɗ͑ֆфӥ̲%Ëȍɗǣ͑ֆիΥΥիüۡ woo

nüxüۡ na nacuáxüۡ ga paxa tá na nayuexüۡ ga nüma rü nama۳x ga Chara rü marü poraãcü nangupetüarü taunecüã۳xgüxüۡ ga na naxãxãcügüxüۡca۳x. 20ॸRü yemaãcü ga Abráüۡ фӥ͑ֆիΥΥ̲͑͑ӥիüۡ‫ ڟ‬tá nayexmaxüۡ ga wüxi ga nane yema Tupana namaã ixunetaxüۡrüüۡ. Rü tama ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑ҽӕЙ͑͑ǣӥфӥ%Ëȍɗ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕիüۡ. Natürü yexeraãcü Tupanaãxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥΥ̲, rü nüxüۡ nicua۳xüüۡ. 21ॸRü aixcümaxüۡËȍɗ͑ֆիΥ͑ naporaxüۡ ya Tupana na ֆ͑ǣӕիŕŕ%իüۡca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ uneta. 22ॸRü yemaca۳x ga Tupana rü nüxüۡ nixu na nape۳xewa namexüۡ ga Abráüۡ. Yerü Tupana nüxüۡ nadau ga ñuxãcü aixcüma nüxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥΥիüۡ. 23ॸRü tama AbráüۡËȍɗǣիɗËҡ̲͑ɗիɥǣ naxümatüxüۡ ga Tupanaãrü ore ga ñaxüۡ: “Rü Tupana rü nüxüۡ nixu na nape۳xewa namexüۡ ga Abráüۡ, yerü nüxüۡ nadau ga ñuxãcü aixcüma nüxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥΥիüۡٚ, 24 ñaxüۡ. ॸNatürü guxãma i yixema na ֆիΥǣӥիüۡËȍɗǣҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. Erü ҽӕЙ͑фӥҡΔфӥΥǣǣӕҡӥիüۡ nade na nape۳xewa imexüۡ i yixema i nüxüۡ‫ ڟ‬na ֆիΥǣӥիüۡ ya yima yuwa tórü Cori ya Ngechuchuxüۡ ɞфӥĀիŕŕËӥ. 25ॸRü Ngechuchuxüۡ ͑ɗիɥǣ̲͑ӕիüۡ ga Tupana na tórü pecaduca۳x nayuxüۡca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣҽӕЙ͑фӥ wenaxãrü Ngechuchuxüۡ ɞ͑фӥĀիŕŕ͑ nagagu imexüۡca۳x i Tupanape۳xewa. Ñu۳xma rü Tupanape۳xewa tame erü Cristuaxüۡ‫ ڟ‬tayaxõgü

5

1ॸRü

ñu۳xma rü Tupanape۳xewa time ľфӥҡֆիΥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x marü tama Tupanamaã taxuwanüã۳xgü i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ5

376

ñu۳xmax, erü tórü Cori ya Ngechuchu ya æфɗѸҡӕфӥ̲фӥҡ̲%͑͑͑ǣӥի̲ӥիŕŕ ya Tupana. 2ॸѠӥæфɗѸҡӕǣǣӕ͑ɗիɥ͑ tamaã namecümaxüۡ ya Tupana i ñu۳ի̲իľфӥҡֆիΥǣӥ. Rü nüxüۡ tacua۳x rü guxüۡgutáma tamaã namecüma. Rü ҡҡ%ŕǣӥľфӥ͑ӥիüۡ tacua۳x na tüxüۡ‫ ڟ‬tá ͑͑ǣŕի̲իüۡ i tachica i mexüۡ i Tupanaxüۡtawa. 3ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ҡҡ%ŕǣӥɗՓΎΎ͑ǣәիüۡ ingegügu. Erü nüxüۡ tacua۳իфӥ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡ rü tüxüۡ narüngüۡիŕŕ͑ֆľիľф%ËӥɗЙΎфľիüۡ rü ֆի̲͑͑%ɗիɥ͑ӥŕիüۡca۳x. 4ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ֆի̲͑͑%ɗիɥ͑ӥŕǣӕфӥ ҽӕЙ͑фӥҡ̲%͑ҡ%ŕ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ ҡ̲%͑ҡ%ŕիüۡ фӥ͑ǣŕmaca۳x meã ítanan۳g۳ӕիŕŕ͑ҡӥիü‫ ۡڟ‬ҡ͑͑ǣŕի̲իüۡ i tachica i mexüۡ i Tupanaxüۡtawa. 5ॸRü ñu۳xma na ínan۳g۳ӕիŕŕիüۡ na tüxüۡ‫ ڟ‬tá ͑͑ǣŕի̲իüۡ i tachica i Tupanaxüۡtawa, фӥ͑ǣŕmaca۳x taxuca۳xma tangechaüۡgü. Erü Tupana rü poraãcü tüxüۡ nangechaüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i tüxna namuxüۡ ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ i ͑ǣŕ̲. 6ॸRü yexguma taxucürüwama ֆɗǣӥҡ̲ɗ̲իŕիŕŕǣӕ, rü nawa nangu ͑ҽӕЙ͑ֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ ga yema norü uneta. Ѡӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ͖Ύ̲ǣ naãnewa namuãxüۡ ga Cristu na pecaduã۳xgüxüۡca۳x nayuxüۡca۳x. 7ॸRü tama natauxcha na wüxie rü to i duüۡxüۡca۳x tayuxüۡ, woo wüxi i duüۡxüۡ i mexüۡca۳x ֆɗիɥǣӕ. ѠӥՓΎΎҡ͑ǣŕի̲ǣӕֆҡľիŃֆ naxca۳x yuchaüۡchiréxe i wüxi i duüۡxüۡ i ɗիËӥ̲̲ľիŕËȍɗիüۡ, natürü tama tüxüۡ‫ڟ‬ 8ॸNatürü

Tupana ͑ҡӕիËȍɗ͑ǣŕ̲. tüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ͖͑ӕի%Ëӥҡӥիüۡ nangechaüۡxüۡ yerü yexguma ipecaduã۳իǣӥǣӕ͑ɗիɥǣtaxca۳x nayuxüۡ ga Cristu. 9ॸRü ñu۳xma rü Tupanape۳xewa

time yerü taxca۳x nayu ga Cristu. Rü ͑ǣŕmaca۳x meãma nüxüۡ tacua۳x rü nüma rü aixcüma tá tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕ͑ tama tüxüۡ napoxcuexüۡca۳x ya Tupana. 10ॸѠӥֆľիǣӕ̲͑ΎфӥӕՓ͑ӥǣӥɗիɥǣӥǣӕ, rü nümatama ga Tupana rü nügümaã tüxüۡ ͑фӥ͑ǣӥի̲ӥŕիŕŕǣֆľիǣӕ̲ nayu۳xgu ga Nane. Rü ñu۳xma na marü ̲͑%ɗфӥ͑ǣӥի̲ӥŕիüۡ, rü yexeraãcü nüxüۡ tacua۳x na tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ nagagu na namaxüۡxüۡ i nümax. 11ॸRü tama ͑ǣŕիɥËҡ̲͑ɗիɥ. Natürü i ñu۳xma rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristugagu фӥҽӕЙ̲͑%ҡҡ%ŕǣӥ, yerü æфɗѸҡӕǣǣӕ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣҡ̲% nangüxmüxüۡ. Adáüۡchiga rü Cristuchiga

wüxitama ga yatü ga Adáüۡgagu ͑ɗիɥǣ͖Ύ̲ǣ͑%͑ľՓ͑͑ǣΔիüۡ ga pecadu. ѠӥЙľËĀӕǣǣӕ͑ɗիɥǣ inaxügüxüۡ na nayuexüۡ ga duüۡxüۡgü. Rü yemaãcü guxüۡma ga duüۡxüۡgüwa naxüe na nayuexüۡ, yerü guxüۡma nipecaduã۳x. 13ॸRü naxüۡЙ͑ҽӕЙ͑ͅΎɥËȍŃ͑ naxãxüۡ ga yema mugü ga naxümatüxüۡ, rü duüۡxüۡgü rü chixexüۡ naxügüecha, rü yemaca۳x nayue. Natürü yema mugü rü tauta nayexma ga yexguma, rü yemaca۳x taxucürüwa texé nüxüۡ tixu ga yema duüۡxüۡǣӥǣ͑Ëȍɗիфɗ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ga yema mugü. 14ॸRü yema duüۡxüۡgü ga Adáüۡwena buexüۡ rü tama Adáüۡrüüۡ 12ॸRü

nanangΥ۳x ga yema ori ۳x ga Tupana nüxna chu۳xuxüۡ. Natürü chixexüۡ naxügü, rü yemaca۳x nayue. Ѡӥֆľ̲%Ëӥ͑ɗիɥ ñu۳ի̲ҡҽӕЙ͑ͅΎɥËȍŃ͑͑ի%ǣ yema mugü ga naxümatüxüۡ. Rü Adáüۡwa inaxügü na nayuexüۡ ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ5ٍॷ6

377

duüۡxüۡgü, natürü Cristuwa inaxügü na nayaxuxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 15ॸNatürü yema chixexüۡ ga Adáüۡ üxüۡ rü ҡիӕËӥ͑ǣӕҡ͑͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲%̲фľ ga Tupana tüxna ãxüۡ, erü tama namaã nawüxigu. ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥǣՓӥիɗǣ yatüarü chixexüۡgagu na nayuexüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü. Natürü tama yemaãcü tamaã nanaxü ga Tupana. Yerü nüma rü tüxü‫ ۡڟ‬nangetanüãcüma núma nanamu ga Nane ya Ngechuchu ya Cristu na tórü pecaduca۳x nayuxüۡca۳x. Rü yemaãcü guma Cristugagu Tupana ̲͑͑իŕիŕŕɗ̲ӕիüۡma i duüۡxüۡgü. 16ॸRü yema pecadu ga Adáüۡ üxüۡ rü taxuacüma nagu tanangu ga yema ãmare ga Tupana tüxna ãxüۡ. Yerü wüxitama ga Adáüۡãrü pecadugagu, rü Tupana nüxüۡ nixu rü tá nayu naxca۳x ga yema. Natürü Ngechuchu ya Cristugagu rü Tupana nüxüۡ nixu na nape۳xewa imexüۡ rü nüxna íinguxüۡxüۡ i guxüۡma i tórü pecadugü. 17ॸRü guxüۡma i duüۡxüۡgü nayue yerü wüxitama ga yatü ga Adáüۡ rü pecadu naxü. Natürü tama yemaãcü tamaã nanaxü ga Tupana, yerü ga nüma rü poraãcü tamaã namecüma rü tüxüۡ‫ڟ‬ nangetanüãcüma tüxüۡ narüngüۡիŕŕ. Rü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i Tupana nüxüۡ ixuxüۡ na nape۳xewa yamexüۡ, rü nümatama ya Tupana rü Nane ya Ngechuchu ya æфɗѸҡӕǣǣӕ̲͑͑իŕիŕŕ̲͑͑% wüxigu ãŕ۳իǣËӥǣӥֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. 18ॸRü yema Adáüۡãrü chixexüۡ rü poxcuwa nanagagü ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü. Natürü yema mexüۡ ga Ngechuchu ya Cristu üxüۡ rü pecaduwa ínananguxüۡիŕŕ i guxüۡma i duüۡxüۡǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ, rü nüxna nanaxã i maxüۡ i taguma gúxüۡ.

19ॸѠӥǣӕ̲͑ӥիɥфüۡcü

ga yatü ga Adáüۡ фӥҡ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥ. Rü yemaãcü wüxitama ga yatügagu rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü nipecaduã۳x. Natürü ínangu

ga guma yatü ga Ngechuchu, rü meã ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥ. Rü gumagagu rü muxüۡma i duüۡxüۡgü rü tá nime i Tupanape۳xewa. 20ॸRü Tupana rü ͅΎɥËȍŃ͑͑͑ի%ǣ͑Ύфӥ̲ӕǣӥ͑ duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕիüۡca۳x na ñuxãcü poraãcü pecadu naxügüxüۡ. Natürü yexguma yexeraãcü pecadu naxügügu ga duüۡxüۡgü, rü yexeraãcü Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüüۡgü. 21ॸRü ñu۳xma woo pecadugagu na iyuexüۡ, natürü Tupanaãxü‫ ۡڟ‬tangechaüۡtümüüۡgü i guxüۡguma. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥЙľËĀӕՓ tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕ͑nape۳xewa imexüۡca۳x rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristugagu tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Ñu۳xma rü tama pecadu ixügüxüۡca۳ի͑ɗիɥɗ ɗ̲իŕիüۡ, natürü Cristuca۳ի͑ɗիɥɗɗ̲իŕիüۡ

ñu۳xma na Tupanaãxü‫ۡڟ‬ ingechaüۡtümüüۡgüxüۡ, ¿rü ñuxãcü tá ɗ̲իŕիüۡ i ñu۳xmax? ¿Rü pexca۳x rü namexüۡ na pecadu ixügüechaxüۡ na yexeraãcü Tupanaãxüۡ‫ڟ‬

6

1ॸRü

ingechaüۡtümüüۡgüxüۡca۳x? 2ॸRü dücax, ҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. Erü ñu۳xma pecaduchaxwa rü ñoma iyuexüۡrüüۡ ҡɗիɥǣӥ, ľфӥ̲фӥҡ̲͑ǣҡիɥ͑ӥŕ. Rü ͑ǣŕmaca۳x tama name i yeüۡcürü pecadu taxügüecha. 3ॸ¿Tama e۳xna nüxüۡ pecua۳x na ҧacüca۳իֆɗɥիüۡ na íibaiüۡxüۡ? Rü ítabaiüۡ ͑͑ǣŕ̲%ËӥĀӕüۡxüۡgüxüۡ nawéxüۡca۳x na aixcüma Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥǣӥիüۡ. Rü yexguma íibaiüۡgu, rü nüma nayuxüۡrüüۡ yexma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ6

378

nayu ga tacüma ga nuxcümaüۡxüۡ. 4ॸRü yexguma íibaiüۡgu, rü Cristu yuxüۡrüüۡ yexma nayu ga tacüma ga nuxcümaüۡxüۡ, rü Cristu itáxüۡrüüۡ inata۳x ga yema tacüma ga nuxcümaüۡxüۡ. Rü yemaãcü ͑իӥЙľҡӥ͑Փľ͑ɗ̲իŕիüۡca۳x rü tüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i ngexwacaxüۡxüۡ, yexgumarüüۡ ga Ngechuchu na yuwa írüdaxüۡ rü wena namaxüۡxüۡ ga yexguma Nanatü ga ҽӕЙ͑͑ΎфӥЙΎф̲%ɞ͑Āիŕŕǣӕ. 5ॸRü ñu۳xma na Cristumaã wüxigu nayuxüۡ ga tacüma ga nuxcümaüۡxüۡ, rü nüxüۡ tacua۳x na aixcüma Cristumaã tüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i ngexwacaxüۡxüۡ. 6ॸRü nüxüۡ tacua۳x rü yema tórü maxüۡ ga nuxcümaüۡxüۡ rü Cristumaã wüxigu curuchagu nayu na yexma yanaxoxüۡca۳x ga yema tacüma ga chixexüۡ. Rü ñu۳xma rü tama pecadutüüۡՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥ, rü ͑ǣŕmaca۳ի̲фӥҡ̲͑ǣҡիɥ͑ӥŕ. 7ॸErü yíxema yúxe rü marü tama pecadutüüۡՓҡ͑ǣŕի̲͑ֆľüۡcürü pecadu taxüechaxüۡca۳x. 8ॸRü ñu۳xma na Cristumaã nayuxüۡ ga tórü maxüۡ ga nuxcümaüۡxüۡ, rü nüxüۡ tacua۳x na Cristurüüۡ tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i ngexwacaxüۡxüۡ. 9ॸRü nüxüۡ tacua۳x rü ñu۳xma na yuwa ínadaxüۡ ya Cristu, rü tagutáma wena nayu. Yerü nüma rü marü yuxüۡ narüyexera. 10ॸRü yexguma nayu۳xgu ga Cristu rü pecaduca۳ի͑ɗիɥǣ nayuxüۡ, rü noxtacüma yexma wüxicana ningutanü ga guxüۡma ga duüۡxüۡgüarü pecadugü. Natürü ñu۳xma na namaxüۡxüۡ, rü Tupanaca۳ի͑ɗիɥɗ̲͑իüۡxüۡ na Tupanaãrü ngúchaüۡ naxüxüۡca۳x. 11ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡɗЙľ̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ЙľǣӥǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ̲͑фӥЙľֆӕľիüۡ pecaduchaxwa rü Tupanaca۳իЙľ̲իŕիüۡ,

erü Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡgü Йɗիɥǣӥ. 12ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x rü tama name i pecadutüüۡՓЙľǣӥЙľ͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕ͑ pemaã inacuáxüۡca۳x. Rü tama name i penaxüchica i pecadu na pexeneãrü ngúchaüۡgü i chixexüۡ pexüۡ ͑իӥիŕŕիüۡca۳x. 13ॸRü tama name i pecaduna penaxãgü i pexene na ͑ǣŕ̲̲%Ëȍɗիľիüۡ pexügüxüۡca۳x. Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑͑ЙľǣӥЙľի%ǣӥ, erü ñoma duüۡxüۡgü i yuexüۡ rü wena ̲իŕիüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x name ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑͑Йľ͑ի%ǣӥɗЙľիľ͑ľ͑ ͑ǣŕ̲̲%̲ľիüۡ pexügüxüۡca۳x. 14ॸRü ñu۳ի̲фӥҡ%ӡҡ̲ЙľËĀӕҡüüۡwa Йľ͑ǣŕի̲ǣӥ͑Йľ̲%ɗ͑Ëӕիüۡca۳x. Rü ֆľիǣӕ̲ֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡՓľЙľфӥիɥիǣӕ, rü pemaã inacua۳x ga pecadu. Natürü i ñu۳xma rü Cristugagu Tupana pemaã namecüma, фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗЙľ̲%ɗ͑Ëӕիüۡ i ñu۳xmax. ͮǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗcorime۳իŕՓ ֆɗǣӥɗ͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕǣӕ, фӥ͑ǣŕ̲ǣ ͑ɗիɥɗɗիɥ͑ӥŕիüۡ 15ॸRü

ñu۳ի̲͑ҡ̲ֆľ̲ͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ ga mugütüüۡՓɗ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ, rü ñu۳xma na Tupana rü Cristugagu tamaã mecümaxüۡ, ¿rü ñuxãcü tá ɗ̲իŕիüۡ? ¿Rü pexca۳x namexüۡ na yeüۡcürü pecadu ixügüechaxüۡ? Rü dücax, ҡ̲̲͑ľ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ ɗ̲իŕիüۡ. 16ॸRü pema nüxüۡ pecua۳x rü ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗcorime۳իŕՓЙľǣӥ Йľ͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕǣӕ͑͑ǣ Йľիɥ͑ӥŕիüۡca۳իфӥ͑ǣŕ̲ҡ͑ɗիɥɗЙľфӥ ËΎфɗɗիɥիüۡ, rü pema rü norü duüۡxüۡgü tá Йɗիɥǣӥɗ͑ǣŕ̲ËΎфɗɗ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕիüۡ. Rü ñu۳xma rü pema tá nüxüۡ pedaugü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ6ٍॷ7

379

͑ǣΎիɗ͑ǣŕիüۡrüüxüۡ Йľфӥ̲ľֆɗիɥ͑ ͑ǣŕ̲ǣЙľիɥ͑ӥŕիüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ pecadu i yuwa tüxüۡ gagüxüۡ perü me ֆɗիɥǣӕ, фӥ͑ǣŕ̲ҡ͑ɗիɥɗЙľ̲%ɗËӕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Йľфӥ̲ľֆɗիɥǣӕ͑ ҽӕЙ͑ǣ͑Йľիɥ͑ӥŕիüۡ, rü yimaga tá Йľիɥ͑ӥŕ͑nape۳xewa pimexüۡca۳x. 17ॸͮҡӥфӥҽӕЙ̲͑͑ΎիŕËȍի%, yerü ՓΎΎЙľËĀӕǣ͑Йľիɥ͑ӥŕËȍɗфŃիüۡ, natürü i ñu۳xma rü aixcüma naga Йľիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ngu۳իŕŕҡľɗ̲фӥ peyaxuxüۡ i Cristuchiga. 18ॸRü ñu۳xma rü Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥľфӥ͑ӥ̲фӥ chixexüۡna pexüۡ ínanguxüۡիŕŕ͑ҡ̲ pecadu pexügüechaxüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ pexüۡ narüngüۡիŕŕ͑nape۳xewa pimexüۡca۳x rü meã naxca۳x Йľ̲իŕիüۡca۳x. 19ॸRü ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgümaã chidexarüüۡ ͑ɗիɥɗ tauxchaxüۡ i oremaã pemaã chidexaxüۡ i ñu۳xmax, erü pema rü woetama taguma nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕɗ͖%Ύфľ, rü ngürüãchi ҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ pecua۳x i ҧacüchiga na ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ. Rü dücax, rü nuxcüma rü ipenaxã ga pexene na namaã penaxügüxüۡca۳x ga nagúxüۡraüۡxüۡ ga chixexüۡ. Natürü i ñu۳ի̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑͑Йľǣӥ pexã na aixcüma nape۳xewa pexüünegüxüۡca۳x rü naxca۳xicatama Йľ̲իŕիüۡca۳x. 20ॸRü yexguma pecadutüüۡwa peyexmagügu, rü taxucürüwama Tupanape۳xewa mexüۡ pexügü ga yexguma. 21ॸ¿Natürü ҧacüwa pexüۡ‫ ڟ‬namexüۡ ga yema chixexüۡ i ñu۳xma rü wüxi i ãne pexna ãxüۡ? Yerü yema chixexüۡ rü yuwamare pexüۡ nagagü, rü tama i maxüۡwa. 22ॸNatürü marü tama pecadutüüۡՓЙľ͑ǣŕի̲ǣӥɗ͖u۳xmax, erü marü nüxna ípenguüۡ rü marü

Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ Փիɗ͑ɗիɥɗЙΎф%ËӥЙľիü‫ ۡڟ‬mexüۡ erü ͑ǣŕ̲ǣǣӕЙľ͑ֆիӕɗ̲իüۡ i Tupanape۳xewa üünexüۡ фӥ͑ǣŕ̲Փľ͑ tá penayaxu i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 23ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑ҡ͑ӥ͑ЙľËĀӕɗիӥիüۡ, rü ֆӕ͑ɗիɥ. Natürü yíxema tórü Cori ya Ngechuchuaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիľ, rü Tupana tüxna nanaxãmare i maxüۡ i taguma gúxüۡ. ՠӥիɗɗ͑ǣľËӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ֆӕҡľǣӕфӥ ̲фӥҡ̲͑ǣɥteme۳իŕՓɗ͑ǣŕի̲. Rü ñu۳xma na taxca۳x nayuxüۡ ya Cristu, rü ̲фӥҡ̲ֆľ̲ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ ga mugütüüۡՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥ

7

1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü pema na nagu Йľիɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ, rü nüxüۡ pecua۳իфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲üۡxguxicatama ͑ɗիɥ͑͑ǣŕ̲̲ӕǣӥҡüüۡՓҡ͑ǣŕի̲իüۡ ya wüxichigü ya duüۡիŕ. 2ॸRü dücax, rü

Փӥիɗɗ͑ǣľËӥɗ%ҡľËӥфӥ͑ǣɥteme۳իŕՓ ɗ͑ǣŕի̲ľǣ̲͑իֆ͑ľֆ͑ǣɥҡľ, erü ͑ǣŕ̲͖͑ǣӥфӥɗΎфľɗ̲ӕǣӥ. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲nayu۳իǣӕֆ͑ǣɥҡľ, rü marü ҡ̲͑ǣɥteme۳իŕՓɗ͑ǣŕի̲. Rü yema ̲ӕǣӥǣ͑ǣɥteme۳իŕՓ͑ǣɥիüۡ ֆľի̲իŕŕիüۡ ga noxri rü marü tama ͑ǣɥ̲%inacua۳x. 3ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ ͑ǣŕիǣӕ̲̲͑իֆ͑ľֆ͑ǣɥҡľфӥҡΎɗ yatümaã inapexgu, rü pecadu ixü. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲̲фӥnayu۳xgu ya ͑ǣɥҡľ, rü marü nüxna íinguxuchi i ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣ͑ǣɥteme۳իŕՓ͑ǣɥիüۡ ֆľի̲իŕŕիüۡ ga noxrix. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ wenaxãrü naxãtegu rü taxuüۡma i chixexüۡ ixü. 4ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i pemax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü marü tama ֆľ̲ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ ga mugütüüۡwa Йľ͑ǣŕի̲ǣӥֆľфӥ͑ӥ̲ǣæфɗѸҡӕфӥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ7

380

pexca۳x nayu. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü æфɗѸҡӕǣֆӕՓɞфӥĀËӥфӥЙɗիɥǣӥ. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑͑իӥֆҽӕЙ͑͑naxca۳x ɗ̲իŕիüۡca۳x, rü norü ngúchaüۡ ixügüxüۡca۳x. 5ॸRü yexguma nuxcümaüۡxüۡ ǣҡËӥ̲ՓľфӥիɥիǣӕфӥЙΎф%Ëӥҡ͑իӥ ga taxüneãrü ngúchaüۡgü woo yema mugü tüxna na nachu۳xuxüۡ ga yema. Natürü yexguma nüxüۡ icua۳xgu na nachu۳xuxüۡ ga yema pecadu ga ixüxüۡ, rü yexeraãcü tanaxüxchaüۡ. Rü yemaãcü ga yema tórü pecadugü rü yuwa tüxüۡ nagagü. 6ॸNatürü i ñu۳xma rü marü tama ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥҡüüۡՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥ, erü Tupana rü marü nüxna tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü ñoma duüۡxüۡgü i iyuexüۡrüüۡ ҡɗիɥǣӥɗ nape۳իľՓɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ, erü marü tama tamaã inacua۳x. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tama ͑ǣӕҡիɥɗ͑ǣŕ̲͑ӕիËӥ̲ӥ̲ҡӥիüۡ ga mugü, erü marü nüxna ítanguxüۡ na Tupanaãrü ngúchaüۡ ixügüxüۡca۳x rü naxca۳ի͑ɗ̲իŕիüۡca۳x namaã i tórü maxüۡ i ngexwacaxüۡxüۡ ɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tüxna ãxüۡ. ͮǣŕ̲ЙľËĀӕɗËȍΎՓ͑ǣŕի̲իüۡ rü chomaã inacua۳x 7ॸ‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡ͖ǣӥիüۡ

tá i ñu۳xmax? ¿Rü pexca۳իфӥֆľ̲̲ӕǣӥֆɗɥիüۡ ga tüxüۡ pecaduã۳իŕŕիüۡ? ¡Rü dücax, tama name i ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕ! Natürü yexguma chi yema mugü rü tama choxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕǣӕ, фӥҡ%ӡËȍɗ̲͑ӥիüۡ chacua۳x na pecadutüüۡwa chayexmaxüۡ. Rü dücax, rü yexguma chi yema mugü фӥҡ%ӡËȍɗ̲ËȍΎիüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕǣӕ͑ ՓӥիɗɗЙľËĀӕֆɗɥիüۡ na ҧoguã۳xãrü ͑ǣŕ̲իüۡca۳x chixauxãchixüۡ, фӥҡ%ӡ chima nüxüۡ chacua۳ի͑ЙľËĀӕֆɗɥիüۡ i

͑ǣŕ̲. 8ॸNatürü yexguma yema mugü choxüۡ ngu۳իŕŕǣӕ͑͑Ëȍɗիľիüۡ na ҧoguã۳ի%фӥ͑ǣŕ̲իüۡ choxü‫ ۡڟ‬ngúchaüۡxüۡ, фӥֆľիǣӕ̲ǣЙľËĀӕфӥ͑ֆΎի͑ɗŕ͑ yexeraãcü choxüۡ‫ ڟ‬na nangúchaüۡիŕŕ%իüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ ҡĀӕфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ chi natau۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ, фӥҡ%ӡ chima nüxüۡ tacua۳xgü na ñuxãcü wüxi i chixexüchixüۡ ͑ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ЙľËĀӕ. 9-10ॸRü noxri tauta yema mugüxüۡ chacua۳xgu, фӥËȍΎ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥǣӕ rü chame. Natürü yexguma yema mugüxüۡ chacua۳xgu, rü nüxüۡ chicua۳xãchi na chixexüۡ chaxüxüۡ rü ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡca۳x rü tá na chayuxüۡ. Rü yemaãcü ga yema mugü ga Tupana ͅΎɥËȍŃ͑%իüۡ na duüۡxüۡgüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡca۳x, rü choxüۡ ͑ֆӕիŕŕ%̲. 11ॸRü nüma ga pecadu rü ͑ֆΎի͑ɗŕ̲͑%ǣֆľ̲̲ӕǣӥ. Yerü yexguma yema mugü choxüۡ ngu۳իŕŕǣӕ na ñuxãcü nachixexüۡ ga yema pecadu, rü yexeraãcü choxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ ga yema pecadu. Rü yemaãcü ga yema pecadu rü choxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕфӥ͑ֆΎի͑ɗŕ̲͑% ga yema mugü rü yuwa choxüۡ naga. 12ॸNatürü yema mugü rü aixcüma naxüüne i Tupanape۳xewa. Rü guxüۡma i ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ҡ̲%͑ӥիüۡ ixuxüۡ rü naxüüne rü aixcüma name rü tüxüۡ narüngüۡիŕŕ. 13ॸ‫ͮع‬ҡӥфӥ͖ӕի%Ëӥ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲ɗ͖u۳xmax? ¿E۳xna pexca۳x rü ֆľ̲̲ӕǣӥֆɗɥիüۡ ga yuwa choxüۡ gaxüۡ? Rü dücax, фӥҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. Erü ͑ǣŕ̲ЙľËĀӕ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑%фӥ ̲ӕǣӥ̲%ֆΎի͑ɗŕիüۡ na yuwa choxüۡ nagaxüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ tacua۳x na ñuxãcü poraãcü nachixexüۡ i pecadu. Rü yexguma yema mugü choxüۡ ngu۳իŕŕǣӕ͖͑ӕի%ËӥЙΎф%Ëӥ͑Ëȍɗիľիüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ7ٍॷ8

381

ga yema pecadu, rü yexeraãcü choxü‫ۡڟ‬ nangúchaüۡ ga yema chixexüۡ rü yexeraãcü chanaxüama ga pecadu. tacua۳իɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥфӥ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡՓ͑ľ͑իӡ. Natürü choma rü duüۡxü̲ۡфľËȍɗիɥ, rü ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗËȍΎ̲%ɗ͑Ëӕիüۡ i ͑ǣŕ̲ЙľËĀӕɗËȍիӥիüۡ. 15ॸRü tama nüxüۡ chacua۳x na ҧacü choxüۡ üpetüxüۡ ľфӥҡ̲Ëȍ͑իӥɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i chanaxwa۳xexüۡ na chaxüxüۡ, natürü ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i tama chanaxwa۳xexüۡ na chaxüxüۡ фӥ͑ǣŕ̲%̲͑ɗիɥɗËȍիӥիüۡ. 16ॸNatürü i ñu۳xma na chanaxüxüۡ i ͑ǣŕ̲ҡ̲chanaxwa۳xechiréxüۡ na chaxüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ chicua۳xãchi na namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ. 17ॸRü 14ॸNüxüۡ

͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü tama chauechama ͑ɗիɥɗËȍ͑իӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ЙľËĀӕɗËȍΎՓ ͑ǣŕի̲իüۡ ͑ɗիɥɗËȍΎ̲%ɗËӕիüۡ, rü ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗËȍɗիľիüۡ choxüۡ ӥիŕŕիüۡ. 18ॸRü choma nüxüۡ chacua۳x rü wüxi i pecaduãx‫ ڟ‬üۡ i duüۡxü̲ۡфľËȍɗիɥ, rü ͑ǣŕmaca۳x chowa rü nataxuma i ҧacü i mexüۡ. Erü woo chanaxwa۳xe na mexüۡ chaxüxüۡ, natürü tama chomaã nanguxüۡ na chanaxüxüۡ. 19ॸƄфӥ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i chanaxwa۳xexüۡ na chaxüxüۡ, rü tama chanaxü. ͮҡӥфӥËȍ͑իӥ̲ɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ i tama chanaxwa۳xexüۡ na chanaxüxüۡ. 20ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ Ëȍ͑իӥ̲ǣӕɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i tama chanaxwa۳xexüۡ na chaxüxüۡ, rü meãma nango۳x na tama chauechama chanaxüxüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ЙľËĀӕɗ ËȍΎՓ͑ǣŕի̲իüۡ ͑ɗիɥɗËȍΎ̲%ɗËӕիüۡ rü chixexüۡ choxüۡ ӥիŕŕիüۡ. 21ॸRü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ chadau i ñuxãcü na Ëȍɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲̲ľիüۡ

chaxüxchaüۡgu rü choxü‫ ۡڟ‬natauxcha na chixexüۡãma chaxüxüۡ. 22ॸChoma rü Ëȍӕ%ŕՓфӥËȍΎфӥ̲ľ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑%фӥ mugü, фӥ͑ǣËȍիɥ͑ӥËȍüۡ. 23ॸNatürü ñaã chaxune i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ ɗիɥիüۡwa, фӥ͑͑ǣŕի̲ɗҧacü i tama naxüxchaüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍӕ%ŕ naxwa۳xexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ЙľËĀӕɗËȍΎՓ ͑ǣŕի̲իüۡ ͑ɗիɥɗËȍΎ̲%ɗËӕիüۡ rü chixexüۡ choxüۡ ӥիŕŕիüۡ. 24-25ॸRü ͑ǣŕ̲%ËӥɗËȍΎ̲фӥËȍӕ%ŕՓ Ëȍֆ͑ǣӕիŕŕËȍüۡ i Tupanaãrü mugü, natürü ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i chaxune rü nanaxüxchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲nanaxwa۳xexüۡ i pecadu. Rü taxuca۳ի̲Ëȍҡ%ŕɗ chomax. ¿Rü texé tá nüxna choxüۡ ɞҡ͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕɗ͖%ЙľËĀӕɗËȍΎՓ ͑ǣŕի̲իüۡ rü yuwa choxüۡ gaxchaüۡxüۡ? ѠӥҽӕЙ̲͑͑ΎիŕËȍի%ľфӥҡΔфӥæΎфɗ ya Ngechuchu ya Cristu rü tá choxüۡ ͑ӥի͑ɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕ. ͵ӕի%ËӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ naxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲̲ľ%ҡ̲իŕ

8

1ॸRü ñu۳xma ya Tupana rü marü taxuca۳ի̲͑͑ЙΎիËӕľɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. 2ॸƄфӥҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ i Ngechuchu ya Cristugagu tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ, rü nüxna tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕ i pecadu na tama yuwa tüxüۡ nagagüxüۡca۳x. 3ॸRü yema taxüneãrü ngúchaüۡgü rü marü nüxüۡ narüyexera ga ֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ. Rü yemaca۳x ga yema mugü rü taxucürüwa mexüۡ tüxüۡ ͑իӥիŕŕ. Natürü nüma ga Tupana rü marü nanaxü ga yema taxucürüwa naxüxüۡ ga yema mugü. Yerü ga Tupana rü ñoma ga naãnewa nanamu ga Nanexüۡchi. Rü woo taxüne i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ8

382

pecaduãx‫ ڟ‬üۡrüüۡ ͑ɗիɥǣ͑իüۡne, natürü nüma ga Nane rü taguma napecaduã۳x. Rü nüma ga Nane rü tórü pecaduca۳x nayu, фӥֆľ̲%Ëӥɗ͑ֆ͑իΎիŕŕǣ͑Ύфӥ pora ga yema pecadu ga taxünewa yexmaxüۡ. 4ॸRü yemaãcü nanaxü ga Tupana na tüxüۡ‫ ڟ‬na natauxchaxüۡca۳x na ֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡӥիüۡ namuxüۡ i ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ. Erü ñu۳xma rü tama ñoma i taxüne naxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲ҡ̲իŕ, ͑ҡӥфӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ naxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲͑ɗիɥɗɗ̲իŕիüۡ. 5ॸRü yíxema tümaxüۡne naxwa۳xexüۡãcüma ̲իŕիŕ, rü naxca۳իҡĀӕǣӥɗ͑ǣŕ̲ ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ naxwa۳xexüۡ. Natürü ֆɞիľ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ naxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲̲իŕիŕ, фӥ͑ǣŕ̲ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ naxwa۳xexüۡ ͑ɗիɥɗ naxca۳x tadaugüxüۡ. 6ॸRü yíxema ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ naxwa۳xexüۡca۳x Āӕǣӥիľфӥҡҡ%ŕǣӥ, rü tá tüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗҡӥ̲%фӥ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. Natürü yíxema tümaxüۡne naxwa۳xexüۡca۳իĀӕǣӥիľфӥ͑ǣŕ̲фӥҡ yuwa tüxüۡ nagagü. 7ॸRü yíxema tümaxüۡne naxwa۳xexüۡca۳x daugüxe rü ҽӕЙ͑%фӥӕՓ͑ӥҡɗիɥǣӥ. Rü tama ҽӕЙ͑ǣҡիɥ͑ӥŕËȍüۡ erü ҡիӕËӥфӥՓ̲͑ǣҡիɥ͑ӥŕ. 8ॸRü ͑ǣŕmaca۳x ya yíxema tümaxüۡneãrü ngúchaüۡՓľфӥիɥիŕ, rü taxucürüwa Tupanaãrü ngúchaüۡ taxügü. 9ॸNatürü ͑ǣŕիǣӕ̲ɗիËӥ̲ЙľՓ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü tama pexeneãrü ngúchaüۡ pexü, ͑ҡӥфӥͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡãrü ngúchaüۡ ͑ɗիɥɗЙľիӥիüۡ. Rü yíxema tama tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իŕɗ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i Cristu tüxna ãxüۡ, rü tama Cristuarü duüۡxüۡ ҡɗիɥ. 10ॸNatürü ͑ǣŕիǣӕ̲ЙľՓ̲͑üۡxgu ya Cristu, rü

woo pecadugagu tá nayu۳xgu i pexene, ͑ҡӥфӥЙľ%ŕфӥ̲͑իüۡ, erü Tupana pexüۡ nadau na pimexüۡ. 11ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ pewa namaüۡիǣӕɗͮ%ŕֆֆɗ̲ҽӕЙ͑ ga Ngechuchu ya Cristuxüۡ ɞфӥĀիŕŕËӥ, rü nümatátama ya yima Cristuxüۡ ɞфӥĀիŕŕËӥҡՓľ̲͑͑͑իŕŕɗЙľիľ͑ľ i yuxwa۳xexüۡ, фӥͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i pewa maxüۡxüۡ ҡ͑ɗիɥɗ͑իӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲. 12ॸRü ͑ǣŕmaca۳x, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü tanaxwa۳xe i Tupanaãrü ngúchaüۡ taxü, rü tama tanaxwa۳xe i taxüne i pecaduãx‫ ڟ‬üۡãrü ngúchaüۡ taxü. 13ॸErü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗЙľիľ͑ľ%фӥ͑ǣәËȍüۡ pexü۳xgu rü tá ipeyarütauxe. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡãrü ngüۡիŕŕ̲%ɗЙľֆ͑իΎիŕŕǣӕɗ͑ǣŕ̲ pexene üxchaüۡxüۡ, rü aixcüma tá pexü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 14ॸErü ǣӕի%̲ֆֆɞիľ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tümamaã icuáxe, rü aixcüma ҽӕЙ͑ի%Ëӥǣӥҡɗիɥǣӥ. 15ॸNoxri rü Tupanaxüۡ pemuüۡŕǣֆľիǣӕ̲ pepecaduã۳xgügu, natürü i ñu۳xma rü ҽӕЙ͑ի%ËӥǣӥЙɗիɥǣӥľфӥͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ rü naxãcügüxüۡ pexüۡ ͑ɗիɥǣӥիŕŕ. Ѡӥͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i pema peyaxuxüۡ rü pemaã namecüma rü tama poxcumaã pexüۡ namuüۡիŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡ̲ͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ na tama imuüۡŕիüۡca۳x na Tupanana ingaicamagüxüۡ rü: ٘ЬҽΎ͑ҡӥիٚ, ñagüxüۡ nüxüۡ. 16ॸRü ͑ǣŕ̲ҡ̲ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ͑ɗիɥɗ aixcüma tüxüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ na ҽӕЙ͑ի%Ëӥǣӥ͑ɗիɥǣӥիüۡ. 17ॸRü ñu۳xma ͑ҽӕЙ͑ի%Ëӥǣӥɗիɥǣӥիüۡ i yixema, rü nüxüۡ tacua۳իфӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa tá ҡ͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡgü i Tupana tüxna ãxchaüۡxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ8

383

Cristumaã tá tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗҡËȍɗËɗ mexüۡ i Tupanaxüۡtawa, erü Cristurüüۡ ngúxüۡ tingegü na yixcüra wüxigu namaã mexüۡՓɗ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡca۳x. ͮǣŕ̲̲ľիüۡ i yixcüra tá nüxüۡ idauxüۡchiga 18ॸRü

dücax, фӥËȍΎ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥфӥ ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡ i ñu۳xma ñoma i naãnewa ingegüxüۡ, rü taxuü̲ۡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣӕ͑͑ǣӕիǣӕɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i yixcüra tá nüxüۡ idauxüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲æфɗѸҡӕ̲% ɗ͑ǣŕի̲ǣӥǣӕɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa. 19ॸRü ñu۳xma rü guxüۡma i ҧacü i Tupana üxüۡ rü taxüۡ i norü ngúchaüۡmaã ínanan۳g۳ӕիŕŕǣӥɗ ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu tá nataeguxüۡ ya ۡ e۳xewa naxãcügüxüۡ Cristu na Tupana guxüp iwéxüۡ. 20ॸRü nüxüۡ tacua۳xgü rü yexguma pecadu naxü۳իǣӕǣǣӕ̲͑ӥիɥфüۡcü ga ֆҡӥфӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ͑Ëȍɗիľիüۡ ga guxüۡma ga yema Tupana üxüۡ. Rü tama yema Tupana üxüۡãrü ngúchaüۡ ͑ɗիɥǣ yema, natürü yemaãcü nüxüۡ naxüpetü yerü ga Tupana rü yemaãcü inaxuneta ga yexguma pecadu naxü۳xgu ga guma yatü. Natürü i ñu۳xma rü guxüۡma ga yema Tupana üxüۡ rü ínanan۳g۳ӕիŕŕ͑͑ǣŕ̲ chixexüۡwa ínanguxüۡxücۡ a۳x. 21ॸƄфӥ͑ǣŕ̲ ngunexüۡ i Tupana tá nagu nadexüۡ i naxãcügü na naxüۡҡՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥիücۡ a۳x, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡҡ͑ɗիɥɗËȍɗիľիüۡwa ínanguxüۡիŕŕ%իüۡ i guxüۡma ga yema nümatama naxüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ wenaxãrü noxrirüüۡ tá name i guxüۡma. 22ॸRü nüxüۡ tacua۳x rü guxüۡma ga yema Tupana üxüۡ, rü noxritama chixexüۡ nüxüۡ üpetügu rü poraãcüxüchima nanaxwa۳xeecha na wenaxãrü noxrirüüۡ namexüۡ. 23ॸѠӥҡ̲͑ǣŕ̲իɥËҡ̲͑ɗիɥɗ poraãcü nanaxwa۳xegüxüۡ na wenaxãrü

noxrirüüۡ namexüۡ. Natürü yixema na ֆիΥǣӥիüۡ rü ta tanaxwa۳xe na ínanguxüۡ ya Tanatü na naxãcügüxüۡ tüxüۡ na nadexücۡ a۳x rü ngexwacaxüۡxüۡ i taxünegü tüxna naxãxücۡ a۳x. Rü woo tüxüۡ‫͑͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i tüxüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ ͖͑ӕի%Ëӥҡֆɗɥիüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa, ‫ ڟ‬axüۡchi natürü tanaxwa۳xe na paxa ngŕm ingugüxüۡ. 24ॸCristu tüxna nanaxã i maxüۡ i taguma gúxüۡ, natürü ítanan۳g۳ӕիŕŕǣӥ̲фľ na naxüۡ-tawa ingugüxüۡ na nayauxgüxücۡ a۳x ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ. Natürü nüxüۡ tacua۳x rü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ̲фӥ͑ӥիüۡ idaugügu i ͑ǣŕ̲ɞфӥn۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡ, rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ ítanan۳g۳ӕիŕŕǣӥ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲̲фӥ nüxüۡ idauxüۡ, rü taxuca۳xma ítanan۳g۳ӕիŕŕ. 25ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡӕҡ͑ӥիüۡ idaugügu i ͑ǣŕ̲ɞфӥn۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡ, rü tanaxwa۳xe i meã ítanan۳g۳ӕիŕŕǣӥľËȍ͖u۳xmatáta nüxüۡ idaugü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗæфɗѸҡӕիüۡ írün۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡ. 26ॸѠӥҽӕЙ͑%ŕфӥҡӥիüۡ narüngüۡիŕŕҡ͑ɗЙΎфľիücۡ a۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ guxchaxüۡgü tüxüۡ üpetügu. Rü yixema rü tama nüxüۡ tacua۳x na ñuxãcü Tupanamaã idexagüxüۡ rü ҧacüca۳իɗֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ. ͮҡӥфӥͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü naxauxãcüma ore i tama nüxüۡ icuáxüۡmaã Tupanamaã nidexa rü taxca۳ի͑ֆӕ̲ӥիŕ. 27ॸRü Tupana ya meã tüxüۡ cuácü rü nüxüۡ nacua۳x na ͖ӕիӡ͖իüۡËȍɗǣֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ nüxüۡ ixuxüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲ͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ rü Tupana naxwa۳xexüۡãcüma Tupanaxüۡ naca۳ax۳ üۡ tümaca۳x ya yíxema Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիľ. Cristu rü tüxüۡ ͑ЙΎфľիŕŕ%̲͑ taxuüۡma i guxchaxüۡgü tüxüۡ narüyexeraxüۡca۳x

nüxüۡ tacua۳x rü tümaãrü mexüۡca۳ի͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ɞ͑͑ǣӕիŕŕիüۡ i 28ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ8

384

guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡӥիüۡ üpetüxüۡ ya yíxema nüxüۡ ngechaüۡgüxe ga nüma nanaxwa۳xexüۡãcüma tüxüۡ yadexechixe. 29ॸRü woetama nuxcümama ga Tupana rü marü tüxüۡ nacua۳x na texégü tá ҡɗիɥǣӥիüۡ ֆֆɞիľ̲͑Ύիфӥɗիɥǣӥիľ. Rü noxritama naãne ixügügumama tüxüۡ nidexechi na Nanerüüۡ timexüۡ i nape۳xewa, rü yima Nane rü tümamaã nayaxüۡca۳x rü tümamaã inacuáxüۡca۳x ya ǣӕի%̲ֆֆɞիľ̲͑ŕ͑ľŕǣӥɗիɥǣӥիľ. 30ॸRü guxema noxri naãne ixügügumama Tupana tüxüۡ idexechixe, rü tümaca۳x ͑Ë͑͑Ύիфӥҡɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü guxema tümaca۳x nac۳axe, rü nügüca۳x tüxüۡ ͑ɗ̲ľիŕŕǣӥ. Rü guxema nügüca۳x tüxüۡ ֆ̲ľիŕŕǣӥիľ, фӥĀիӡՓҡҡӥիüۡ nagagü na guxüۡgutáma naxüۡtawa ҡ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡca۳x. 31ॸ‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡ͖ǣӥիüۡ tá i ñu۳ի̲ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ? Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Tupana taétüwa chogügu, ¿rü texé tá tüxüۡ rüyexeraxüۡ? 32ॸYerü nüma ga Tupana rü tama tüxna nayanuxüۡ ga Nanexüۡchi. Natürü taxca۳x inanamu ga Nane na taxca۳x nayuxüۡca۳x i guxãma i yixema. Rü ñu۳xma na yemaãcü taxca۳x inamuãxüۡ ga Nane, ¿rü taux e۳xna tüxna naxããxüۡ i guxüۡma i ҧacü i inaxwa۳xexüۡ na naxca۳իɗ̲իŕիüۡca۳x? 33ॸRü Tupana tüxüۡ nidexechi rü tüxüۡ nixu na nape۳xewa imexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ¿rü texé tá nape۳xewa tüxüۡ tixugü na ichixexüۡ? ƄфӥҽӕЙ͑ҡ̲͑ɗիɥֆҡӥիüۡ ixucü na tüxü‫ ۡڟ‬nataxuüۡma i chixexüۡ. 34ॸ¿Rü texé tá poxcuwa tüxüۡ tamugü i ñu۳xmax? ¿Pexca۳իфӥæфɗѸҡӕҡֆɗɥիüۡ? Dücax, ҡիӕËӥфӥՓ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥֆľфӥ æфɗѸҡӕ͑ɗիɥǣtaxca۳x yucü na tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡca۳x. Ѡӥҡ̲͑ǣŕիɥËҡ̲ taxca۳x naxü, natürü wenaxãrü ínarüda.

Rü ñu۳xma rü TupanaxüۡҡՓ͑͑ǣŕի̲ ‫ ڟ‬a ãŕ۳իǣËӥ͑ɗիɥ. Rü ngŕm ‫ ڟ‬a rü ngŕm taétüwa nachogü rü Tupanaxüۡ taxca۳x naca۳ax۳ üۡ. 35ॸ¿Rü ñu۳xma rü ҧacü tá Cristuna tüxüۡ ɗիɥǣËȍɗիŕŕիüۡ na tama tüxüۡ nangechaüۡxüۡca۳x? Rü woo ngúxüۡ ingegügu, rü e۳xna guxchaxüۡgü tüxüۡ‫ڟ‬ ͑ǣŕի̲ǣӕ, rü e۳xna duüۡxüۡgü Cristugagu taxchi aiegu, rü e۳xna itaiyaegu, rü e۳xna ingexchirugügu, rü e۳ի͑%ӡËӥ̲իüۡwa ɗ͑ǣŕի̲ǣӥǣӕ, rü e۳xna duüۡxüۡgü tüxüۡ daixchaüۡgu, natürü woo guxüۡma i ͑ǣŕ̲ҡӥիüۡ üpetügu, natürü ya Cristu фӥҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ narüchau na tüxüۡ nangechaüۡxüۡ. 36ॸNatürü guxüۡguma %ӡËӥ̲իüۡՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥ, ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲Ύфľфӥ͖͑ǣӥфӥ: “Rü cugagu duüۡxüۡgü toxüۡ nadaixchaüۡ rü duüۡxüۡgüpe۳xewa rü ñoma carnerugü i daiwa ɥիüۡrüüۡ ҡɗիɥǣӥٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. 37ॸNatürü woo guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡӥիüۡ na ngupetüxüۡ, rü Ngechuchu ya Cristu ya tüxüۡ ngechaüۡcü, rü tüxüۡ ͑ЙΎфľիŕŕ%̲͑ taxuüۡma i guxchaxüۡgü tüxüۡ narüyexeraxüۡca۳x, rü bai i ҧacü. 38-39ॸRü ͑ǣŕmaca۳իɗիËӥ̲ËȍֆիΥ͑ taxucürüwama ҧacü Tupanana tüxüۡ ɗիɥǣËȍɗիŕŕիüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲ҡӥիüۡ nangechaüۡxüۡca۳x. Rü woo iyu۳xgu rü ՓΎΎɗ̲իŕǣӕ, natürü Tupana tá tüxüۡ nangechaüۡŕËȍ. Rü taxucürüwama Tupanana tüxüۡ ͑ɗիɥǣËȍɗիŕŕɗҧacü i norü orearü ngeruüۡgü, rü e۳xna ҧacü rü n۳g۳oxogü rü e۳xna ҧacü i to i poraxüۡ. Rü bai i ҧacü i ñu۳xma tüxüۡ üpetüxüۡ, rü bai i ҧËӥɗֆɗիËӥфҡ͑ǣŕի̲իüۡ, rü bai i ҧËӥɗĀիӡՓ͑ǣŕի̲իüۡ, rü bai i ҧacü i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ8ٍॷ9

385

naãnetüüۡՓ͑ǣŕի̲իüۡ, rü bai i ҧacü i to i Tupana üxüۡ, rü taxucürüwama Tupanana tüxüۡ ͑ɗիɥǣËȍɗիŕŕ͑ҡ̲ tüxüۡ nangechaüۡxüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ nangechaüۡxüۡ ya Tupana nagagu ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu. Tupana rü nayadexechi i Yudíugü na norü duüۡxüۡǣӥ͑ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x

9

1ॸDücax,

Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü pemaã tá nüxüۡ chixu i wüxi i ore. Ѡӥ͑ǣŕ̲ΎфľɗЙľ̲%ҡ͑ӥիüۡ chixuxüۡ фӥɗիËӥ̲͑ɗիɥľфӥæфɗѸҡӕфӥĀӕüۡxüۡ Ëȍɗիɥ. Rü tama chidora. Rü Ëȍӕ%ŕՓҡ̲͑ӥիüۡ chacua۳x na ɗիËӥ̲͑ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľľфӥ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ͑ɗիɥɗËȍӕ%ŕ̲% icuáxüۡ. 2ॸRü poraãcü changechaüۡ, rü choxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣәľËȍɗËȍӕ%ŕՓ, erü tama ͑ֆիΥǣӥɗËȍӕҡ͑ӥիüۡgü i Yudíugü. 3ॸRü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu rü guxüۡǣӕ̲͑ǣŕ̲Ëȍӕҡ͑ӥիüۡgu Ëȍфӥիɥ͑ӥ, rü poraãcü chanaxwa۳xe na Cristuaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡ. Rü choma rü aixcüma íchamemare na poxcuwa choxüۡ namuxüۡ ya Tupana rü Cristuna choxüۡ ֆիӡǣËȍɗիŕŕիüۡ ľǣ͑ǣŕ̲%Ëӥ chi nüxüۡ ËȍֆիΥǣӥիŕŕǣӕфӥ Ëȍ̲͑իŕիŕŕǣӕɗ͑ǣŕ̲Ëȍӕҡ͑ӥիüۡgü i Yudíugü. 4ॸRü nümagü rü chauxrüüۡ ֤ӕĀɞӕǣӥ͑ɗիɥǣӥ. Rü Tupana rü nuxcümaxüۡchima namaã inaxuneta na ͑ի%Ëӥǣӥֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü norü o۳xigü rü nüxüۡ ͑Āӕǣӥ͖͑ӕի%Ëӥ̲͑ľիŕËȍɗիüۡ ga Tupana ga yexguma naxca۳x nango۳xgux. Rü Tupana rü norü o۳xigümaã inaxuneta rü ñanagürü nüxüۡ: ٘Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍӕǣЙľիɥ͑ӥŕǣӕфӥ tá pexüۡ charüngüۡիŕŕٚ,

ñanagürü nüxüۡ. Rü Tupana rü nüxna ͑͑ի%ǣֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ. Ѡӥ͑͑͑ǣәľիŕŕ͖͑ӕի%Ëӥ nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Rü meãma namaã inaxuneta na Cristu rü naxca۳x núma tá namuãxüۡ ̲͑͑իŕիŕŕ%իüۡca۳x rü nüxna na naxããxüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 5ॸRü yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳իɗǣӥҡ͑ɗիɥǣӥɗ͑ǣŕ̲ Yudíugü, фӥ͑ǣŕmaca۳x naxca۳իҡ͑ɗիɥǣ yema uneta ga tórü o۳xigümaã nüxüۡ yaxuxüۡ ga Tupana. Ѡӥ͑ǣŕ̲ YudíugütanüxüۡՓҡ̲͑ɗիɥǣ͑¡ӕիüۡ ga Cristu ya TupanaxüۡËȍɗɗիɥËӥֆ guxüۡŕҡ‫ ڟ‬ӥՓ͑ǣŕի̲Ëӥ. Rü tanaxwa۳xe i guxüۡguma nüxüۡ ticua۳xüüۡgü. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. 6ॸRü ñu۳xma rü woo tama guxüۡ ɗ֤ӕĀɞӕǣӥ͑ֆիΥǣӥիüۡ, natürü taxucürüwama texé nüxüۡ tixu na ҽӕЙ͑фӥҡ̲ֆ͑ǣӕիŕŕ%իüۡ ɗ͑ǣŕ̲ norü uneta. Ƅфӥ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥҡ̲ aixcüma guxüۡma Tupanaãrü duüۡxüۡgü ͑ɗիɥǣӥ. 7ॸRü tama guxüۡma i duüۡxüۡgü i Abráüۡҡǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü aixcüma Abráüۡtanüxüۡ ͑ɗիɥǣӥɗTupanape۳xewa. Yerü ga Tupana rü Abráüۡmaã nüxüۡ nixu, rü ñanagürü: ٘ѠӥËӕ͑ľֆʊËȍҡ͑ӥիüۡǣӥҡ͑ɗիɥɗ aixcüma cutanüxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ i chope۳իľՓٚ, ñanagürü. Rü yemaãcü namaã inaxuneta woo na nayexmaxüۡ ga togü ga Abráüۡxãcügü. 8ॸѠӥ͑ǣŕ̲Փ̲ľ%̲ nüxüۡ tacua۳իфӥҡ̲͑ǣŕ̲͑ Abráüۡҡҡɗիɥǣӥիüۡca۳ի͑ɗիɥɗ ҽӕЙ͑ի%Ëӥǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ. Natürü yíxema aixcüma Tupanaãrü uneta nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ%Ëӥ̲ֆիΥǣӥիľՓիɗҡɗիɥֆ aixcüma Abráüۡҡɗիɥǣӥիľɗ Tupanape۳xewa. 9ॸYerü naxüۡpa ga na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ9

386

nabuxüۡ ga Abráüۡ nane, rü yema Tupanaãrü uneta ga Abráüۡmaã nüxüۡ yaxuxüۡ, rü ñanagürü: ٘Ѡӥ͑ɥֆҡӕ͑ľËӥфӥ͖әիǣӕ̲%Ëӥ ҡՓľ͑͑ӕ%Ëȍիӡ, rü cuxma۳x i Chara rü tá ixãxãcü i ͑ǣŕիǣӕ̲ٚ, ñanagürü. 10ॸNatürü tama Abráü̲ۡ%իɥËҡ̲͑ɗիɥǣֆľ̲%Ëӥ yadexaxüۡ ga Tupana. Yerü tórü o۳xi ga ʊËȍnama۳x ga Rebecamaã rü ta nidexa ga Tupana. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ͑ǣɥҡľիüۡ‫ڟ‬ ixãxãcü rü nataxree۳xpü۳իǣ͑ǣɥ͑ľ. 11-13ॸNatürü yexguma tauta nabuegu rü taxuüۡma ga mexüۡ rü e۳xna chixexüۡ ͑իӥľǣӕǣֆľ̲͑ǣɥ͑ľǣӥ, rü Rebecamaã nidexa ga Tupana, rü ñanagürü: ٘Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ӥիɥф¡ӕիüۡ i cune, rü ͑ǣŕ̲ՓɗիՓľ̲¡ӕիüۡãrü duüۡxüۡ ҡ͑ɗիɥٚ, ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ. Rü yema dexa rü namaã nawüxigu i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ i ñaxüۡ: “Marü chanayaxu ya Acobu, natürü nüxüۡ ËȍիΎֆƄËȍәٚ, ñaxüۡ. Ѡӥֆľ̲%ËӥǣҽӕЙ͑фӥ͑ǣɥ̲% nanango۳իŕŕ͑name۳իՓ͑͑ǣŕի̲իüۡ na tüxüۡ yadexechixüۡ ya yíxema woetama nüxüۡ‫ ڟ‬ngúchaüۡիŕ͑ҡӥmaca۳x nac۳axüۡ ҡ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥ%Ëӥ̲ɗҧacü na taxüxüۡ. 14ॸ‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡ͖ǣӥիüۡ i ñu۳xmax? ¿Pexca۳x rü Tupana rü chixexüۡ naxüxüۡ ga yexguma tama Acobuxüۡ nangechaüۡxüۡrüüۡ nüxüۡ na nangechaüۡgu ga Echaú? Rü dücax, tama chixexüۡ naxü. 15ॸYerü norü orewa rü Tupana rü ͅΎɥËȍŃիüۡ ñanagürü: ٘Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃ̲% chamecümachaüۡgu, rü

tümamaã tá chamecüma. Rü choxü‫ ۡڟ‬tá tangechaüۡtümüüۡ ya yíxema choxü‫ۡڟ‬ ngechaüۡtümüüۡchaüۡիŕٚ, ñanagürü. 16ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲͑ǣŕ̲ tümatama tanaxwa۳xexüۡgagu rü e۳xna ͑ǣŕ̲ҡիӥիüۡǣǣӕ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ҡӥիüۡ yaxuxüۡ ya texé. Natürü tüxüۡ nayaxu erü nüxü‫ ۡڟ‬tangechaüۡtümüüۡ. 17ॸRü yexgumarüüۡ ta ga Tupana rü norü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü nüxüۡ ga Equituaneãrü ãŕ۳xgacü: “Rü ãŕ۳xgacüxüۡ cuxüۡ Ëȍɗ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕ na cuwa duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕիüۡca۳x i ñuxãcü na chaporaxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ chanaxü na guxüۡ i duüۡxüۡgü i guxüۡ ɗ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ, nüxüۡ na cuáxüۡca۳իɗËȍӕËȍɗǣٚ, ñanagürü. 18ॸѠӥ͑ǣŕ̲%ËӥֆҽӕЙ͑фӥ nüxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüüۡ ya yíxema nüxüۡ‫ڟ‬ ngechaüۡtümüüۡchaüۡիŕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ tüxüۡ nataiãchiarü maxüۡãի۳ ŕŕËȍüۡgu rü tüxüۡ nanataiãchiarü maxüۡãի۳ ŕŕֆ yíxema tama nüxüۡ cuáxchaüۡիŕ. 19ॸNatürü bexmana tá ñacurügü choxüۡ: ٘Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗիɥǣӕֆ Tupana, ¿rü tü۳xcüüۡ nüxüۡ nixu na tagagu ֆɗɥիüۡ na chixexüۡ ixügüxüۡ rü tama naga ɗիɥ͑ӥŕիüۡ? ¿Rü texé tapora na ɗҡֆ͑իΎիŕŕիücۡ a۳x i Tupanaãrü ngúchaüۡ?ٚ ñacurügü tá. 20ॸNatürü Pa Duüۡxüۡx, ¿texé нӕɗիɥɗËӕ̲фӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ǣŕ̲%Ëӥ Tupanaxüۡ Ëӕֆիӡǣիüۡ? ¿Cuxca۳x rü e۳xna wüxi i tüۡxüۡ i waixüۡmüwa üxüۡ rü namexüۡ i ͑ǣŕ̲͑Ύфӥӥфӕüۡmaã na ñaxüۡ? “¿Rü tü۳xcüüۡ ͑ǣŕ̲%ËӥËȍΎիüۡ cuxü na ͑ǣŕ̲%ËӥËȍɗիɥիücۡ a۳x i ñu۳xmax?͖ٚիüۡ. 21ॸѠӥ͑ǣŕ̲ҡüۡxüۡãrü üruüۡ rü waixüۡmüwa nanaxü i ҧacü i nüma naxüxchaüۡxüۡ. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ9

387

͑ǣŕիǣӕ̲nanaxwa۳xegu, фӥ͑ǣŕ̲ waixüۡmüwa nanaxü i wüxi i tüۡxüۡ na norü meruüۡ ֆɗɥիücۡ a۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ nanaxwa۳xegu, фӥ͑ǣŕ̲ҡ̲Փɗիüۡmüwa nanaxü i wüxi i tüۡxüۡ na norü guxchirechixüۡ ֆɗɥիücۡ a۳x. 22ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡҡ̲͑ɗիɥɗ͑իӥ%իüۡ ya Tupana. Erü tüxüۡ nanawéxchaüۡ na ñuxãcü naporaxüۡ i nüma rü ñuxãcü napoxcueãxüۡ i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ, natürü ЙΎф%Ëӥֆի̲͑͑%͑իɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü, rü tama paxa nanapoxcue i ͑ǣŕ̲ɞ̲ľ̲фľǣӥիüۡ na napoxcuexüۡ. 23ॸNatürü ga Tupana rü inanawéxchaüۡ na ñuxãcü poraãcü tamaã namecümaxüۡ i ֆɗիľ̲͑ֆիΥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ nüxü‫ ۡڟ‬ingechaüۡtümüüۡgüxüۡ, rü nuxcümamatama tüxüۡ yadexechixüۡ na naxüۡҡՓɗ͑ǣŕի̲ǣӥիücۡ a۳իɗĀիӡǣӕիüۡ i ͑%͑ľՓɗ͑ǣľիҡɞ̲͑ľիŕËȍɗիüۡwa. 24ॸRü ͑ǣŕ̲%Ëӥɗֆɗիľ̲֤͑ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü tatanüwa Tupana tüxüۡ nidexechi ya ñuxre na norü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիücۡ a۳x. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡɗ͑ǣŕ̲ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥ ɗիɥǣӥիüۡtanüwa rü nayadexechi i togü. 25ॸRü ͑ǣŕmaca۳իфӥҽӕЙ͑%фӥΎфľǣϘËȍŃ ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘Ѡӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama chorü duüۡxüۡgüchire۳իɗիɥǣӥիüۡ, rü: ‘Pema rü chorü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥɗ ñu۳xmax’, ñacharügü tá nüxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Yudíugürüüۡ nüxüۡ changechaüۡchiréxüۡ, rü: ‘Pexüۡ changechaüۡ i ñu۳xmax’, ñacharügü tá nüxüۡ. 26ॸRü noxri ga Tupana rü yema duüۡxüۡgü ga ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡmaã nüxüۡ nixu, rü ñanagürü nüxüۡ: ‘Pema rü tama chorü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥٔ,

ñanagürü nüxüۡ. Natürü yematama nachica ga ngextá nüxüۡ íyemañaxüۡwa, rü wenaxãrü yema duüۡxüۡgü ga tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡmaã nidexa ga Tupana ya ͅիŕիŕŕфӕüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: َЬľ̲фӥËȍӕիËӥǣӥҡЙɗիɥǣӥٔ, ñanagürü nüxüۡٚ. Ѡӥֆľ̲͑ɗիɥǣҽӕЙ͑%фӥΎфľǣ ϘËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ. 27-28ॸRü Yudíugüchiga rü ta nidexa i Tupanaãrü ore, yerü nuxcümaüۡcü ga norü orearü uruüۡ ga ʊËȍɞфӥ͖͑ǣӥфӥ: ٘ѠӥՓΎΎ̲͑ӕիӡchichire۳x i Yudíugü yima naxnücü ya taxtüpechinüwa yimacürüüۡ, ͑ҡӥфӥ͑Ύիфľҡҡ̲͑ɗիɥɗ aixcüma nayauxgüxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü paxa tá ínangu ya tórü Cori na napoxcueãxüۡca۳x i guxüۡma i ͑ǣŕ̲ҡ̲͑Ύիфӥɗիɥǣӥիüۡٚ, ͖͑ǣӥфӥǣʊËȍɞ. 29ॸRü nümatama ga ʊËȍɞ, rü ñanagürü ga üۡpa: ٘Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ӥ̲ֆҡΔфӥ Cori ya guxüۡ i naãneãrü yora rü ҡ%ӡËȍɗ̲ɞֆիӥǣӥիŕŕ%ǣӕɗ ñuxre i tatanüxüۡgü i Yudíugü, rü chi itayarüxoxochi, yexgumarüüۡ ga na iyanaxogüxüۡ ǣǣӕ̲ɥ%͑ľǣӥǣæȍΎĀΎ̲фӥ Gomora namaã ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡٚ, ͖͑ǣӥфӥǣʊËȍɞ. Yudíugü rü tama nayaxõgüchaüۡ i ore i mexüۡ i Cristuchiga 30ॸ‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡ͖ǣӥիüۡ

i ñu۳xmax? Rü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ9ٍॷ10

388

ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ ga tama Tupanaca۳x daugüxüۡ ga noxrix, rü ͑ǣŕ̲ҡ̲Āӕüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥɗ͖u۳xma Tupanape۳xewa imexüۡ ֆľфӥ͑ֆիΥǣӥ. 31ॸNatürü yema Yudíugü ga nagu ɥիËȍüۡxüۡ ǣֆľ̲ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥ͑ Tupanape۳xewa yamexüۡca۳x, rü ínatüe. 32ॸ¿Rü ñuxãcü ínatüe? Dücax, ínatüe ֆľфӥֆľ̲̲ӕǣӥǣӕ̲͑իɥ͑ Tupanape۳xewa yamexüۡca۳x, rü tama Ngechuchuaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥËȍüۡ. Rü yemaãcü ga Ngechuchu rü yema duüۡxüۡgüca۳x rü wüxi ga guxchaxüۡ ͑ɗիɥ. 33ॸѠӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑%фӥΎфľɗ ümatüxüۡ i ñaxüۡ: “Choma rü Yudíugütanüwa chanamu ya Cristu. Rü nüma rü ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥca۳x rü wüxi i guxchaxüۡ ҡ͑ɗիɥľфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ tama nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%ǣӕфӥҡ inayarütauxe. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ, rü ɗիËӥ̲ҡ̲͑իŕٚ, ñanagürü. 1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, фӥ͑ǣŕ̲ poraãcü chanaxwa۳xexüۡ rü chorü ֆӕ̲ӥիŕՓҽӕЙ͑͑naxca۳x chac۳axüۡ, rü ͑ǣŕ̲͑ɗիɥ͑ǣӕիüۡma i chautanüxüۡgü i ֤ӕĀɞӕǣӥ͑ֆիΥǣӥիüۡ фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%фӥ͑ֆɗիɥǣӥիücۡ a۳x. 2ॸRü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu, rü nümagü i Yudíugü rü aixcüma poraãcü Tupanagu ͑фӥիɥ͑ӥŕфӥ͑͑իӥǣӥËȍüۡ i Tupanaãrü ngúchaüۡ. Natürü ínatüe erü tama Cristuaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥËȍüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ Tupanape۳xewa yamexücۡ a۳x. 3ॸRü woo Tupana ñoma ga naãnewa nanamu ga Cristu na gumagagu Tupanape۳xewa yamexücۡ a۳x i duüۡxüۡgü, natürü nümagü i Yudíugü rü tama nüxüۡ nacua۳xgüchaüۡ i

10

͑ǣŕ̲. Ѡӥ͑ӥǣӥҡ̲͑ɗ̲ľիŕŕǣӥËȍüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳ի͑ǣӕ͑իɥ%̲ɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣ ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ rü tama Cristuaxü‫ۡڟ‬ ͑ֆիΥǣӥËȍüۡ na nagagu Tupanape۳xewa yamexücۡ a۳x. 4ॸNatürü nüma ga Cristu rü ͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣֆľ̲̲ӕǣӥфӥֆľ̲%Ëӥ ɗ͑ֆ͑իΎիŕŕ͑ҡ̲ҡ̲%ɗ͑Ëӕիücۡ a۳x ɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ. Rü yemaãcü nanaxü ga Cristu na guxüۡma i duüۡxüۡgü i nüxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡ rü aixcüma Tupanape۳xewa yamexücۡ a۳x. 5ॸѠӥͅΎɥËȍŃ͑͑իӥ̲ҡӥ nachiga na ñuxãcü Tupanape۳xewa tamexüۡ ֆՓӥիɗľľǣ͑ǣҡիɥ͑ӥǣӕɗ͑ǣŕ̲ mugü, rü ñanagürü: “Tupana pexüۡ namu na guxüۡgutáma ̲ľ%Йľֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ i guxüۡma i ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥľфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣ Йľիɥ͑ӥŕǣӕɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ фӥҡЙľ̲իŕ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ҡ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥŕǣӕɗՓӥիɗҡ̲ɗ ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ, фӥҡ%ӡҡ̲Йľ̲իŕٚ, ñanagürü. 6ॸNatürü ñu۳xma rü Tupanape۳xewa time ega Cristuaxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥǣӕ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x taxuca۳xma i Ëӕ%ŕՓфӥ͖Ëӕфӥǣӥ: ٘‫ع‬ҽľիŃҡĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľՓҡիӡ na Cristuca۳x tayac۳axüۡ na nuã ͑իӡիüۡca۳x rü tüxüۡ yanangüۡիŕŕիüۡca۳x na imexüۡca۳x i Tupanape۳xewa?͖ٚËӕфӥǣӥ. 7ॸRü taxuca۳ի̲Ëӕ%ŕՓ͖Ëӕфӥǣӥ: “¿Rü texé tá yuexüۡҡ͑ӥՓҡիӡ͑ ͑ǣŕի̲Cristuca۳x tayadauxücۡ a۳x na nuã tanagaxücۡ a۳x?͖ٚËӕфӥǣӥ. 8ॸErü tama ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗCristuca۳x idauxüۡ, yerü ֆľ̲ΎфľǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ rü ñanagürü: “Rü marü cuxüۡҡՓ͑͑ǣŕի̲ɗ Tupanaãrü ore. Rü cua۳xwa ͑͑ǣŕի̲͑͑ӥիüۡ quixuxüۡca۳x. ѠӥËӕ%ŕՓ͑͑ǣŕի̲͑͑ǣӕ Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡca۳իٚ,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ10

389

ñanagürü. Rü ñu۳ի̲Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲ҡ̲Ύфľ ͑ɗիɥɗǣӕիüۡwama duüۡxüۡgümaã nüxüۡ tixuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Ύфľ͑ɗիɥɗЙľիüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ na ñuxãcü pexüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ ľǣɗիËӥ̲ЙľֆիΥǣӥǣӕ. 9ॸErü ͑ǣŕիǣӕ̲cua۳xmaã nüxüۡ quixuxgu na ËӕфӥæΎфɗֆɗɥիüۡ ya Ngechuchu, rü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕ%ŕՓËӕֆիΥիǣӕ͑ֆӕՓ ҽӕЙ͑ɞ͑Āիŕŕիüۡ, rü tá cuxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 10ॸErü ҡ%ŕՓҡֆիΥǣӥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ Tupanape۳xewa imexüۡ. Rü taa۳xmaã nüxüۡ tixu na Ngechuchu rü tórü Cori ֆɗɥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ֆիӕɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 11ॸRü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Rü guxãma ya texé ya Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΦիŕ, rü tá nüxüۡ tadau na ñuxãcü Cristu ɗիËӥ̲ֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ tamaã inaxunetaxüۡ, фӥҡ%ӡҡ̲ %ӡի%Ëȍɗҡӥի͑͑ի%ٚ, ñanagürü. 12ॸRü Tupanape۳xewa rü guxüۡma i duüۡxüۡgü rü nawüxigu. Rü ՓΎΎ֤ӕĀɞӕǣӥֆɗիɥǣӕфӥe۳xna woo tama ֤ӕĀɞӕǣӥֆɗիɥǣӕ, natürü Tupanape۳xewa rü nawüxigu i guxüۡma i duüۡxüۡgü. Erü nüma ya tórü Cori, фӥǣӕի%%фӥæΎфɗ͑ɗիɥ. Rü nüma rü aixcüma tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕ ya guxãma ya texé ya nüxna c۳axe na tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡca۳x. 13ॸErü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Rü guxãma ya texé ya tórü Corina c۳axe na tüxna naxããxüۡca۳x i maxüۡ, rü tá tanayaxu i tümaãrü maxüۡ i taguma gúxüۡٚ, ñanagürü. 14ॸ¿Natürü ñuxãcü tá tórü Corina naxca۳x tacagü, ega tama nüxü‫ۡڟ‬ ҡֆիΥǣӥǣӕ? ¿Rü ñuxãcü tá nüxü‫ۡڟ‬

ҡֆիΥǣӥ, ega taguma nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕǣӕɗ nachiga? ¿Rü ñuxãcü tá nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕɗ norü ore, ega taguma texé tümamaã nüxüۡ ixuxgu? 15ॸ¿Rü ñuxãcü tá texé nüxüۡ tixu i Cristuchiga ega taxúema tüxüۡ nüxüۡ ֆфӥիӕիŕŕǣӕ? Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑%фӥΎфľɗӥ̲ҡӥիüۡ i ñaxüۡ: ٘ѠӥՓӥիɗɗҡ%ŕ͑ɗիɥ͑ɞ͑͑ǣӕǣӥիüۡ i Tupanaãrü orearü uruüۡgü na duüۡxüۡgümaã nüxüۡ yaxugüxüۡca۳x i Tanatüarü ore i mexüۡ ɗæфɗѸҡӕËȍɗǣٚ, 16 ۡ ñaxü. ॸNatürü tama guxüۡma i duüۡxüۡgü ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ. Rü ʊËȍɞ͑ӥիüۡ ixuxüۡrüüۡ ͑ɗիɥ. Yerü ga nüma rü ñanagürü: “Pa Corix, ͑Ύիфľҡ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i toxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ i ͑ǣŕ̲Ύфľɗ͑ӥիüۡ tixuxüۡٚ, ñanagürü. 17ॸRü dücax, фӥ͑ǣŕ̲͑ Cristuchigaxüۡ ͑իɥ͑ӥŕիüۡՓ͑ɗիɥɗ͑ľ ͑իӡիüۡ ͑ֆիΥǣӥ%իüۡ i duüۡxüۡgü. Rü ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ ͑իɥ͑ӥŕիüۡ, rü ore i mexüۡ i æфɗѸҡӕËȍɗǣ͑ɗիɥ. 18ॸNatürü i ñu۳xma rü pexna chaca, ¿e۳xna pexca۳իфӥ͑ǣŕ̲ Yudíugü rü taguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕɗ ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ i Cristuchiga? Dücax, ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲фӥ͑ӥիüۡ ͑իɥ͑ӥŕ. Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘Ѡӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľфӥ uruüۡgü, rü guxüۡwama i ñoma i naãnewa rü nüxüۡ nixugüe i norü ore. Rü ngextá ɞ͑͑ǣŕի̲ǣӥիüۡwa i Yudíugü, ‫ ڟ‬a rü ta nüxüۡ rü ngŕm ͑ɗիӕǣӥǣӥٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. 19ॸNatürü wena pexna chaca, ‫ع‬фӥ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥ tama e۳xna nüxüۡ nicua۳xãchitanü na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ10ٍॷ11

390

æфɗѸҡӕǣǣӕֆɗɥիüۡ na Tupana nadexüۡ i duüۡxüۡgü i ñu۳xmax? Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ nacua۳xgü. Yerü Tupanaãrü ore ga ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡwa rü ñanagürü: “Dücax, Pa Yudíugüx, choma rü tá Ëȍ̲͑իŕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳x i pema rü ҡЙɗի%ӡի%Ëȍɗǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Ëȍ̲͑իŕիŕŕǣӕɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥ i duüۡxüۡgü i tama choxüۡ cua۳xgüchiréxüۡ, rü pema i ֤ӕĀɞӕǣӥфӥҡЙľ͑ӕŕľфӥ͑ӥիüۡ charüngüۡիŕŕɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥٚ, ñanagürü. 20ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣʊËȍɞ, rü tama namuüۡ ga yema Yudíugümaã nüxüۡ na yaxuxüۡ ga yema Tupanaãrü ore ga ñaxüۡ: ٘Ѡӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡ i tama chauxca۳x daugüxüۡ, rü choxüۡ tá inayangaugü. Rü choma rü tá chaugü chango۳իŕŕnaxca۳x i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama chauxca۳x ícagüchiréxüۡٚ, ñaxüۡ. 21ॸѠӥҽӕЙ͑фӥʊËȍɞՓ Yudíugüchiga nidexa rü ñanagürü: “Rü guxüۡ i ngunexüۡgu rü nüxna ËȍիӕľËȍɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ҡ̲Ëȍӕǣɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ rü ËȍΎ̲%͑ӕŕիüۡ. Natürü tama choxü‫ ۡڟ‬ɗ͑фӥիɥ͑ӥŕËȍüۡٚ, ñanagürü. ͮ͑ǣŕի̲ɗ͖ӕիфľɗ֤ӕĀɞӕǣӥɗҽӕЙ͑ idexechixüۡ ͑ɗիËӥ̲͑Ύիфӥֆɗիɥǣӥիüۡca۳x

11

1ॸÑu۳xma

pexna chaca rü, ¿pexca۳x e۳xna ya Tupana rü marü nüxüۡ naxo i norü duüۡxüۡgü i Yudíugü? ҽ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ naxoxüۡ. Erü

ËȍΎ̲ɗЬӕфӕфӥ֤ӕĀɞӕËȍɗիɥ. Rü Abráüۡtanüxüۡ Ëȍɗիɥ, rü Abráüۡtaa ya Beyamítanüxüۡ Ëȍɗիɥ. 2ॸRü nuxcümamatama Tupana Yudíugümaã inaxuneta na norü duüۡxüۡgü ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x, rü ñu۳xma rü tama Yudíugüxüۡ naxo. ¿Tama e۳xna nüxüۡ pecua۳ի͖͑ӕիӡ͖իüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ga Ería? Rü Tupanaãrü orewa nüxüۡ tadaugü rü Ería rü Tupanape۳xewa poraãcü yema Yudíugüxüۡ ínaxuaxüۡ. 3ॸRü ñanagürü ga Ería: “Pa Corix, ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥ̲фӥ nanadai i curü orearü uruüۡgü. Ѡӥ͑ǣӕ͑ЙΎǣӥľɗ͑ǣŕ̲ nachicagü i ngextá duüۡxüۡgü cuxüۡ íicua۳xüüۡgüxüۡwa. Rü chaxicatama íchayaxüãchi. Rü choxüۡ rü ta nima۳xgüchaüۡٚ, ñanagürü ga Ería. 4ॸNatürü Tupana nanangãxüۡ, rü ñanagürü: “Dücax, choma rü marü choxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ7000 i yatügü i chaugüca۳x chidexechixüۡ. Rü nümagü rü taguma nüxüۡ nicua۳xüüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲ tupananetachicüna۳ի%ɗ´ٚ, ñanagürü. 5ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ɗիɥɗ ñu۳xmax. Rü woo muxüۡma i Yudíugü ҡ̲͑ֆիΥǣӥ, ͑ҡӥфӥ͑͑ǣŕի̲ɗ ñuxre i Tupana namaã mecümaxüۡgagu yadexechixüۡ. 6ॸRü ñu۳xma na Tupana namaã mecümaxüۡgagu yadexechixüۡ i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü, фӥ͑ǣŕmaca۳x taxucürüwama texé nüxüۡ tixu na ҧacü rü puracü i mexüۡca۳x na yadexechiãxüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüarü puracü i mexüۡca۳x yadexechiãgu, rü taxuca۳x chima tü۳xcüüۡ Tupana namaã

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ11

391

namecüma. 7ॸ‫ع‬Ѡӥ͖ӕի%Ëӥֆɗɥիüۡ i ñu۳xmax? Ѡӥ͑ǣŕ̲фӥ̲ӕ̲ŕիüۡ i Yudíugü rü tama nüxüۡ inaya-ngaugü i ͑ǣŕ̲̲իüۡ i naxca۳x nadaugüxüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑Ύիфľҡ̲ɗ֤ӕĀɞӕǣӥɗ Tupana idexechixüۡ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ ɗ͑ֆ͑ǣӕǣӥɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ. Rü guxüۡma ɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ֤ӕĀɞӕǣӥфӥҽӕЙ͑͑ӥիü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣӕիËȍիŕŕ. 8ॸѠӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ͑ɗիɥɗ Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ i ñaxüۡ: ٘ҽӕЙ͑ҡ̲͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüaxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣӕիËȍիŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x woo nüxüۡ ͑Āӕǣӥǣӕɗ͑ǣŕ̲ ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, rü tama nüxüۡ nacua۳xgüéga. Rü woo nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ, rü ҡ̲͑ֆիΥǣӥ. Rü ñu۳xma rü ҡ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥٚ, ñanagürü. 9ॸRü Dabí rü ta rü ñanagürü: ٘Ѡӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü norü petaca۳x naxügüxüۡ ɗΥ͑ǣӥǣǣӕ rü norü muxüۡma i ͑ǣŕ̲իüۡgügagu rü chixexüۡgu ҡ͑ֆɗфӥ͑ǣŕmaca۳x tá napoxcue. 10ॸѠӥ͑%ŕՓфӥ ҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳xgü, rü guxchaxüۡgü tá nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲. Rü ñoma wüxi i duüۡxüۡ i ҧacü i yaxüۡ ípaxixüۡrüüۡ ҡ͑ɗիɥǣӥ namaã i norü guxchaxüۡǣӥٚ, ñanagürü. ҽӕЙ̲͑͑͑իŕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥ ɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ 11ॸRü

pexna chaca, rü ñu۳xma na Cristuxüۡ naxoexüۡ ɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥ, ¿rü pexca۳x e۳ի͑фӥ͑ǣŕmaca۳x ya Tupana rü tá nüxüۡ naxoxochixüۡ? Tama nüxüۡ naxo. Natürü ñu۳xma na tama Cristuaxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥ%իüۡ ɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥ, rü

͑ǣŕmaca۳x ya Tupana rü nüxüۡ narüngüۡիŕŕфӥ̲͑͑իŕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ ҡΎǣӥɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑͑իӥֆҽӕЙ͑͑ ֆի%ӡի%Ëȍɗľիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥ, rü Cristuaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. 12ॸRü yema na ínatüexüۡ ga yema Yudíugü, rü yemagagu muxüۡma ga togü ga duüۡxüۡgü nanayauxgü ga Tupanaãrü ngüۡիŕŕɗ taxüۡ. Rü yema na noxretama ga ֤ӕĀɞӕǣӥ͑ֆիΥǣӥիüۡ, rü yemagagu ҽӕЙ̲͑͑͑իŕիŕŕǣֆľ̲ҡ̲ ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ Tupanaca۳x nawoegu۳xgu i guxüۡma i Yudíugü, rü Tupana rü tá yexeraãcü nüxüۡ narüngüۡիŕŕɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. 13-14ॸRü ñu۳xma Pa Duüۡxüۡgü i Tama ֤ӕĀɞӕǣӥʊիɥǣӥիüۡx, rü choxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ wüxi i ore i pemaã nüxüۡ chixuxchaüۡxüۡ. Rü dücax, Йľҡ͑ӥՓ͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ namuxüۡ ya Tupana na pemaã nüxüۡ chixuxüۡca۳x i norü ore. Rü ñu۳xma rü ɗիËӥ̲̲ľ%Ëȍֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ puracü, erü chanaxwa۳xe na pexüۡ nadaugüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍӕҡ͑ӥիüۡ i Yudíugü na ñuxãcü Tupana pexüۡ na rüngüۡիŕŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ ͑ɗի%ӡի%Ëȍɗľɗ͖ӕիфľɗ͑ӥ̲ǣӥ, rü tá Cristuaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ nanayauxgü i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 15ॸNüxüۡ tacua۳իфӥ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥ tama Cristuaxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥǣӥËȍüۡ i ñu۳xmax. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ya Tupana rü ͑͑Āľɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü i tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Natürü ñu۳xma na ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥիüۡ, ‫ع‬фӥ͖ӕի%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕիǣӕ̲æфɗѸҡӕիüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%ǣӕɗ͑ǣŕ̲ Yudíugü, rü wena Tupana nadexgu? Rü Փӥիɗɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ ҡ͑ɗիɥnaxca۳x i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ11

392

͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥ. Erü ñoma wüxi i nüxna pecua۳xãchie na tama petanüwa duüۡxüۡ i yuxüۡ rü wenaxãrü maxüۡxüۡrüüۡ ͑ľ͑իӡիüۡ ga Cristu ya pexüۡ ҡ͑ɗիɥǣӥ. 16ॸRü Tupana rü wena tá ̲իŕիŕŕËӥ, ͑ҡӥфӥ֤ӕĀɞӕǣӥҡ͑ӥՓ͑ɗիɥ ͑͑Āľɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ ǣ͑ľ͑իӡիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥǣǣӕ ֆիΥǣӥ%ǣӕ. Ѡӥ͑ǣŕ-̲%Ëӥҡ͑ɗիɥ, yerü ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑Йľիüۡ dexüۡ rü pexüۡ ۡ ۡ nuxcümaücü ga nanatü ga Abráü rü ̲͑իŕիŕŕիüۡ i ñu۳xmax. 19ॸNatürü ۡ ۡ bexmana tá ñaperügügü: Tupanaãrü duüxü ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i “Tupana rü marü nüxüۡ naxo ga yema nataagü i Yudíugü rü Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥҡ͑ɗիɥǣӥ. Ѡӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗЙ%ӡ Yudíugü rü yemaca۳x nachicüü tüxüۡ ͑Āľٚ, ñaperügügü tá. 20ॸͮǣŕ̲%Ëӥ i Tupanana ixãxüۡrüüۡ ҡ͑ɗիɥ. Erü ɗիËӥ̲͑ɗիɥǣҽӕЙ͑͑ӥիüۡ oxüۡ ga ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲Й%ӡՓɞфիüۡ ֆľ̲֤ӕĀɞӕǣӥֆľфӥҡ̲͑ֆիΥǣӥ. Rü ҽӕЙ͑%фӥֆɗիɥǣӕ, фӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x na guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Й%ӡфӥ͑Ύիфӥ ͑ǣŕ̲͑ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳իɗËҡ̲͑ɗիɥɗ nachicüü Tupana pexüۡ dexüۡ i ñu۳xmax. ͑ֆɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փӥիɗɗ͑͑ľҡӥɗ ۡ ۡ Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tama name i pegü Tupanana ixãxürüü ҡ͑ɗիɥ. Rü picua۳xüüۡgü. ‫ͮؽ‬ҡӥфӥЙľիӕ%ŕǣӥ͑ҡ̲ ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲͑͑ľҡӥchuma۳xã rü yema Yudíugüxüۡ üpetüxüۡrüüۡ pexüۡ ҽӕЙ͑%фӥֆɗիɥǣӕ, фӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ üpetüxüۡca۳x! 21ॸYerü yema Yudíugü ga tacua۳x na guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑͑ľҡӥфӥ ͑ΎիфɗҽӕЙ͑%фӥɗիɥǣӥիüۡ, rü Tupana ͑Ύիфӥ͑ֆɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ ۡ nüxüۡ ͑իΎֆľфӥҡ̲͑ֆիΥǣӥ. Rü ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥ̲%͑͑ǣӕЙľҡӥիü, erü ۡ ۡ yexguma yemaãcü Tupana nüxüۡ oxgu wüxi i ngunexügu rü guxüma i nümagü 17 ga yema duüۡxüۡgü rü pexüۡ rü tá ta naxo rü Tupanaca۳x tá nawoegu. ॸTupana ۡ nüxü naxo ga yema Yudíugü ga tama ľǣҡ%ӡҡ̲ЙľֆիΥǣӥľËȍǣӕ. 22ॸDücax, na ñuxãcü namecümaxüۡ ya Tupana. ֆիΥǣӥËȍüۡxüۡ. Rü ñoma wüxi i Natürü tüxüۡ napoxcu ta ega tama ori ۳xchacüü i idaexüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣֆľ̲ ɗիËӥ̲ֆիΥǣӥǣӕ. Rü nanapoxcue ga Yudíugüxüۡ naxoxüۡ. Natürü nachicüü yema duüۡxüۡgü ga chixexüۡgu yi۳ xüۡ, Tupana pexüۡ nade woo tama Yudíugü ۡ ۡ natürü pemaã rü namecüma. Natürü ͑Йɗիɥǣӥիü. ѠӥՓӥիɗɗ͑ɥի͑ľËӥËü۳ãx۳ i penaxwa۳xe i guxüۡguma nüma ori ۳xchacüü rü ori ۳x i toxüۡwa ۡ ۡ nanaxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲Йľ̲իŕфӥ yarüñaxcuchixürüü Йɗիɥǣӥ. Rü ñu۳xma i ‫ڟ‬ ۡ ЙľֆիΥǣӥ͑ǣӕիüۡguma pemaã pema rü ta pexü ͑͑ǣŕի̲ɗЙľËȍɗËɗ ̲͑ľËӥ̲ŕËȍիüۡca۳x. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ҡ͑ӥՓɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama nüma nanaxwa۳xexüۡãcüma ҽӕЙ͑%фӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü Tupana rü pexüۡ Йľ̲իŕǣӕфӥҡ̲ЙľֆիΥǣӥľËȍǣӕ, rü narüngüۡիŕŕфӥЙľիüۡ фӥҡ̲͑իŕիŕŕ. 18ॸNatürü pema i tama Yudíugü na ҡ%ӡҡ̲Йľ̲%̲͑ľËӥ̲. Rü pexüۡ rü ۡ Йɗիɥǣӥիü, rü tama name i pegü tá ta naxo, rü tá pexüۡ ínawogü. 23 ۡ ۡ ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ֆիΥǣӥ%ǣӕɗ͑ǣŕ̲ picua۳xüü rü nüxü Йɗիӕ͑͑ǣŕ̲ Yudíugü i ñu۳ի̲̲իŕիüۡ, rü woo ֤ӕĀɞӕǣӥфӥֆľիľфЙɗիɥǣӥիüۡ. Rü Tupana na nüxüۡ oxüۡ ga noxrix, natürü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣŕ̲%ËӥЙľǣӥ wena táxarü nanade erü nüxü‫ۡڟ‬ picua۳xüüۡgüchaüۡgu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ11

393

͑͑ǣŕի̲ɗЙΎф͑Փľ͑ի%фӥ nadeãxüۡca۳իľǣɗիËӥ̲ֆիΥǣӥ%ǣӕ. 24ॸRü pema na tama Yudíugü na Йɗիɥǣӥիüۡ, rü tama Tupanaãrü duüۡxüۡgü Йɗիɥǣӥǣ͑Ύիфɗի. Natürü Tupana pexüۡ ͑Āľ͑͑ΎիфӥЙɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü ñu۳xma na yemaãcü Tupana pexüۡ dexüۡ, rü ͑ǣŕիǣӕ̲ֆիΥǣӥ%ǣӕɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥ, rü Tupana rü pexüۡ nadexüۡãrü yexera tá nüxü‫ ۡڟ‬natauxcha na nadeãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ Yudíugü, yerü woetama norü duüۡxüۡgüchire۳ի͑ɗիɥǣӥǣ͑Ύիфɗի. Wüxi i ngunexüۡ rü guxüۡma i Yudíugü tá nanayauxgü i maxüۡ i taguma gúxüۡ 25ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥɗ֤իΥǣӥիüۡx,

͑͑ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗΎфľǣ͑Ύիфɗҡ̲ duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕիüۡ ga Tupana. Natürü chanaxwa۳xe i nüxüۡ

͑ǣŕ̲ËȍΎфӥӕ͑ľҡǣ üۡpaxüchima Abráüۡmaã nüxüۡ chixuxüۡٚ, ñanagürü ga Tupana. 28ॸNatürü i ñu۳xma ya Tupana rü Yudíugüxüۡ nadau na norü ӕՓ͑ӥǣӥֆɗɥիüۡ ľфӥҡ̲͑ֆիΥǣӥɗ ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ naxüpetü na pexü‫ ۡڟ‬natauxchaxüۡca۳x na ЙľֆիΥǣӥիüۡ i pema i tama Yudíugü na Йɗիɥǣӥիüۡ. Natürü nüma ya Tupana rü ñu۳ի̲фӥҡ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥիüۡ nangechaüۡ yerü nuxcümaüۡgüxüۡ ga norü o۳xigümaã inaxuneta na nüxüۡ tá nangüۡիŕŕիüۡ. 29ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑фӥ ҧacü i mexüۡmaã inaxunetagu, rü ɗիËӥ̲͑ֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲, rü taguma nüxüۡ inayarüngüma. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡɗ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃca۳x nacaxgu, rü taguma nüxüۡ

ɗ͑ֆфӥ͑ǣӥ̲ɗ͑ǣŕ̲. 30ॸRü pema na pecua۳իɗ͑ǣŕ̲Ύфľ͑ҡ̲͑ǣӕ ۡ ۡ ۡ ۡ ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ, rü üۡpa rü tama Йľфӥիɥ͑ӥŕիüca۳x na duüxügü i nüxü ۡ ۡ ҽӕЙ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕ. Natürü ñu۳xma na cua۳xüchixü Йɗիɥǣӥիü, rü pexicatama ҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡ i Yudíugü, rü Tupana pexüۡ dexüۡ. Rü dücax, ͑ǣŕmaca۳x Tupanaãxü‫ۡڟ‬ ͑Ύիфľҡ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗ ɗիËӥ̲ֆիΥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥ pengechaüۡtümüüۡǣӥľфӥЙľֆիΥǣӥɗ pemax. 31ॸѠӥ͑ǣŕ̲Йľիüۡ ngupetüxüۡrüüۡ ñu۳ի̲ҡҡֆիΥǣӥ%ɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥիüۡ nangupetüxüۡ. togü i duüۡxüۡgü i Tupana idexechixüۡ. 26ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Փľ͑фӥǣӕիüۡtáma i ͮӥ̲ǣӥфӥҡ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕɗ ñu۳xmax, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ ֤ӕĀɞӕǣӥфӥҡҡ͑ֆիΥǣӥ, rü tá ۡ ۡ nangupetü na Tupanaãxüۡ‫ڟ‬ nanayauxgü i maxü i taguma gúxü. Erü ۡ Tupanaãrü ore i ümatüxüwa rü pengechaüۡtümüüۡgüxüۡca۳x, rü nümagü rü ñanagürü: ta Tupanaãxü‫ ۡڟ‬nangechaüۡtümüüۡgüxüۡca۳x “Yima Cristu ya ínanguxüۡիŕŕËӥ, rü i ñu۳xmax. 32ॸYerü nüma ga Tupana rü guxüۡma ga duüۡxüۡgümaã nanaxuegu na ֤ӕĀɞӕǣӥҡ͑ӥՓҡ̲͑ľ͑իӡ. chixexüۡՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ nagagu ga Rü nüma rü tá Yudíugüxüۡ 27 ۡ ۡ norü pecadugü. Natürü yemaãcü namaã chixexüwa ínanguxüիŕŕ. ॸRü nanaxuegu ga Tupana na nüxüۡ‫ڟ‬ aixcüma norü pecaduwa tá ۡ íchananguxüիŕŕɗ͑ǣŕ̲ nangechaüۡtümüüۡgüxüۡca۳x i guxüۡma i Yudíugü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥ duüۡxüۡgü. 33ॸѠӥ̲͑ľիŕËȍɗֆҡΔфӥ Tupana, rü poraãcüxüchima tüxüۡ ͑ɗիËӥ̲Ëȍֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ i El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ11ٍॷ12

394

narüngüۡիŕŕ. Rü nüma rü nüxüۡ nacua۳xüchi erü guxüۡxüۡma nacua۳x. Rü yixema rü taxucürüwama nüxüۡ tacua۳x i tü۳xcüüۡ ֆɗɥիüۡ i tüxüۡ yadexechixüۡ, rü taxucürüwama nüxüۡ tacua۳x i guxüۡma i ͑ǣŕ̲͑իӥիüۡ i nümax. 34ॸ¿Erü texé i tatanüwa nüxüۡ tacua۳x i guxüۡma i ͑ǣŕ̲ҡΔфӥæΎфɗ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ? ¿Rü texé nüxüۡ tacua۳x na tórü Corixüۡ taxucu۳իŕիüۡ? 35ॸ¿Rü texé tüxira ҧacü rü ãmare tórü Corina taxã, na yixcama ͑ӥիɥҧacümaã tüxüۡ‫͑ ڟ‬ҡľǣӕիŕŕ%իüۡca۳x? 36ॸErü guxüۡma i ҧËӥɗ͑ǣŕի̲իüۡ rü TupanaxüۡҡՓ͑ľ͑իɥ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ naxüãxüۡ ga guxü̲ۡ͑͑Ύիфӥֆɗɥիüۡca۳x. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma nüxüۡ ticua۳xüüۡǣӥфӥҡ͑ҡիŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ֆɗɥ. Pexüۡ chaca۳ax ۳ üۡ na pegütama Tupanana pexãgüxüۡ na wüxi i ãmare i maxüۡxüۡ ͑Йɗիɥǣӥիüۡca۳x

12

1ॸRü

dücax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, ñuxãcü Tupana poraãcüxüchima tamaã namecüma. Rü ͑ǣŕmaca۳x pexüۡ chaca۳ax۳ üۡ na pegütama Tupanana pexãgüxüۡ na wüxi i ãmare i maxüۡxüۡ ͑Йɗիɥǣӥիüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲ %̲фľ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲nape۳xewa üünexüۡ фӥ̲͑%͑ҡ%ŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ ya Tupana i nanaxwa۳xexüۡ na nüxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡ. 2ॸRü tama name i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡǣӥËӥ̲ǣӕЙľիɥ. ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑͑Йľǣӥ pexãgü na nüma pexüۡ naxüchicüüxüۡca۳x rü ngexwacaxüۡxüۡ ɗЙľ%ŕЙľիüۡ‫ڟ‬ ͑ǣŕի̲իüۡca۳իфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ naxca۳իɗËҡ̲Йľ̲իŕիüۡca۳x. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ӥիüۡ pecua۳x i ҧËӥ͑ɗիɥɗ Tupana pexü‫ ۡڟ‬naxwa۳xexüۡ na penaxüxüۡ,

rü ҧËӥ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲̲ľիüۡ i nape۳xewa, rü ҧËӥ͑ɗիɥɗ̲͑%͑ҡ%ŕիüۡ. 3ॸRü Tupana ya chomaã mecümacü, rü choxüۡ namu na pemaã nüxüۡ chixuxüۡca۳x i guxãma i pema na tama namexüۡ na texé i petanüwa tügü írütaxüۡ rü tügügu ҡфӥիɥ͑ӥիüۡ ͑ҡΎǣӥфӥֆľիľфҡɗɥիüۡ. ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ՓӥիɗËȍɗǣӥ̲ľ% tügü ngugüarü maxüۡãx‫ ڟ‬üۡ rü tügügu фӥիɥ͑ӥիüۡ na ñuxãcü Tupana tüxna naxãxüۡ i tümaãrü cua۳x wüxigu namaã i ҡӥ̲%фӥΥ. 4ॸRü dücax, rü taxünewa ͑͑ǣŕի̲ɗҡľфӕфӥҡËȍËӥӥǣӥфӥ taparagü rü muxüۡma i to i taxüneãrü ͑ǣŕ̲իüۡgü. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣŕ̲ ҡիӥ͑ľ%фӥ͑ǣŕ̲իüۡgü rü nüxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ͑Ύիфӥҡ̲ЙӕфËӥ. 5ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡɗֆɗիľ̲͑ֆիΥǣӥիüۡ, rü woo na imuxüۡ natürü wüxitama i duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ, erü Cristuarü duüۡxüۡgü ҡɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i guxãma i yixema фӥֆɗǣӥ̲ӥËӥǣӥҡɗիɥǣӥ, erü woetama wüxitama i duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ. 6ॸRü wüxichigü i yixema, rü Tupana tüxna nanaxã i tórü cua۳x i nüma nanaxwa۳xexüۡ na tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ. Rü tanaxwa۳xe i ̲ľ%̲͑ǣӕҡիɥɗ͑ǣŕ̲cua۳x i Tupana tüxna ãxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡӥի͑ naxããgu i tórü cua۳x na norü orearü uruüۡ ɗիɥǣӥիüۡca۳x, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ Υɗҡӥիüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իü̲ۡ%ҡ͑իӥɗ͑ǣŕ̲ puracü. 7ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡӥի͑͑ի%%ǣӕɗ tórü cua۳x na togüxüۡ rüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%̲ҡ͑իӥɗ͑ǣŕ̲. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ͑͑ի%%ǣӕɗҡӥ̲%фӥ cua۳x na togüxüۡ ҡ͑ǣәľիŕŕիüۡca۳x, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%̲ҡ͑իӥɗ͑ǣŕ̲. 8ॸRü yíxema nüxüۡ cuáxe na Tupanaãrü oremaã togüxüۡ ҡҡ%ŕիŕŕիüۡ, rü name ͑ɗիɥɗ̲ľ%̲ҡ͑իӥɗ͑ǣŕ̲. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ12

395

yíxema nüxüۡ cuáxe na togümaã tan۳g۳auxüۡ ɗҡӥ̲%фӥ͑ǣŕ̲իüۡ, rü name ͑ɗիɥɗҡӥ̲%фӥ͑ǣәËȍüۡmaã tanaxü i ͑ǣŕ̲. Rü yíxema ãŕ۳իǣËӥɗիɥիŕфӥ ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%̲ҡֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ puracü. Rü yíxema nüxüۡ cuáxe na togü tüxüۡ‫ ڟ‬ngechaüۡtümüüۡgüxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ҡ%ŕ%Ëӥ̲ҡ͑իӥɗ͑ǣŕ̲. Ñuxãcü nanaxwa۳իľ̲͑͑իŕիüۡ i duüۡxüۡgü i Cristuaxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxüۡ 9ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲̲ľ%̲Йľǣӥ

pengechaüۡgü i wüxichigü. ¡Rü nüxüۡ pexo i guxüۡma i ҧacü i chixexüۡ ɗիɥիüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣӕЙľիɥɗ͑ǣŕ̲ɗիËӥ̲̲ľիüۡ ɗիɥիüۡ! 10ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗՓӥիɗËȍɗǣӥЙľǣӥ pengechaüۡgü, ͑ǣŕ̲Йľǣӥľ͑ľŕիüۡchixüۡ pengechaüۡxüۡrüüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗnaxca۳x ЙľĀӕǣӥ͖͑ӕի%ËӥЙľľ͑ľŕǣӥիüۡ Йľҡիŕŕիüۡ rü ñuxãcü pegü perüngüۡիŕŕիüۡ. 11ॸRü tama name i cuxo ega ҧacü rü puracü cuxüۡ namu۳xgu ya tórü Cori. ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗËӕфӥ ngúchaüۡmaã cunaxü i norü puracü. 12ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľҡ%ŕǣӥľфӥ

ípenan۳g۳ӕիŕŕ͑ҽӕЙ͑իüۡtawa pengugüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҧacü rü ngúxüۡ pexüۡ ngupetügu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ֆի̲͑͑%Йľիɥ͑ӥŕ. ¡Rü tama name i nüxüۡ ЙľфӥËȍӕľ͑Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ! 13ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ peda۳u۳xgu na ҧacü nüxü‫ ۡڟ‬taxuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ perüngüۡիŕŕ. ¡Rü ̲ľ%Йľ͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i pexüۡҡǣӕ͑իɥ%͑ľիüۡ! 14ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ chi texé chixri pemaã üpetügu, rü name ͑ɗիɥɗҡӥmaca۳իЙľֆӕ̲ӥիŕǣӥ̲͑ľ% tüxüۡ naxüpetüxüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ̲͑ľ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑͑ҡӥmaca۳x peca na tüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x rü tama tüxüۡ

napoxcuxüۡca۳x. 15ॸ¡Rü wüxigu tümamaã Йľҡ%ŕǣӥֆֆɞիľ̲ҡ%ŕǣӥիľ! ¡Rü wüxigu tümamaã pexauxe ya yíxema ngechaüۡgüxe rü auxexe! 16ॸ¡Rü meã Йľǣӥ̲%Йľ̲իŕɗՓӥիɗËȍɗǣӥ! ¡Rü tama pegü picua۳xüüۡgü, ͑ҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ pegü íperüxíragü! ¡Rü tama pegügu Йľфӥիɥ͑ӥŕ͑ҡΎǣӥфӥֆľիľф͑ӥիüۡ cua۳xüchigüxüۡ ͑Йɗիɥǣӥիüۡ! 17ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËȍɗիľիüۡ pemaã ü۳xgux, ‫ؽ‬фӥҡ%ӡҡ̲Ëȍɗիľիüۡmaã pexütanü! ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗnaxca۳x pedau na mexüۡ pexüxüۡ i guxüۡ i duüۡxüۡgüpe۳xewa. 18ॸ¡Rü naxca۳x pedau na guxüۡma i duüۡxüۡǣӥ̲%̲ľ%Йľ̲իŕիüۡ rü namaã na iperüngüxmüxüۡca۳x i guxüۡguma! 19ॸPa æȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Changechaüۡgüxe, tama name i pegütama pexütanü ega texé ҧacü rü chixexüۡ pemaã ü۳xgu. ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗTupaname۳իŕǣӕ Йľ͑իӥɗ͑ǣŕ̲͑͑ӥ̲ napoxcuãxüۡca۳x. Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Rü cho۳xme۳իՓ͑͑ǣŕի̲͑ duüۡxüۡgüxüۡ chapoxcuxüۡ i norü chixexüۡca۳x. Rü choma tá nüxü‫ۡڟ‬ Ëȍ͑իӥҡ͑ӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡ i chixexüۡ üxüۡٚ, ñanagürü ya tórü Cori. 20ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ҧacü rü chixexüۡ cumaã naxü۳xgu i togü, rü tama name i chixexüۡmaã Ëӕ͑ҡľǣӕիŕŕ. ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣӕ нӕɗիӡɗҽӕЙ͑%фӥΎфľɗ͖իüۡ, ٘Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËӕфӥӕՓ͑ӥtaiya۳xgu, ‫ؽ‬фӥ͑Ëȍɗ¡ӥիŕŕ! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ yaҧawaxgu, ‫ؽ‬фӥ͑իիľիŕŕ! Erü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%ËӥËӕ͑իü۳xgu, фӥЙΎф%ËӥҡËӕ͑ի%͑ľիŕŕٚ, ñaxüۡ. 21ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡΎǣӥËȍɗիľիüۡ cumaã ü۳xgux, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗËӕիӕ%ŕ͑

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ12ٍॷ13

396

tama chixexüۡgu cunguxüۡca۳x. Rü name ͑ɗիɥ̲͑ľիüۡ cuxüxüۡ ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡɗËӕֆ͑իΎիŕŕɗ ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i cumaã naxüxchaüۡxüۡ. 1ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü rü meã nórü

13

ãŕ۳իǣËӥǣ͑իɥ͑ӥŕ. ƄфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ ֆ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕËӥɗǣӕիüۡma i ãŕ۳xgacügü.

Erü nataxuma i ãŕ۳xgacü i tama Tupana ɗ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕիüۡ. 2ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, texé ya tama tümaãrü ãŕ۳իǣËӥǣɥ͑ӥËȍüۡիŕ, rü ҽӕЙ͑ǣ͑ɗիɥɗҡ̲ҡիɥ͑ӥիüۡ. Rü ֆɞիľ̲ҡ̲͑ǣɥ͑ӥŕËȍüۡիŕ, rü tá tapoxcue. 3ॸƄфӥ͑ǣŕ̲ãŕ۳xgacügü rü ҡ̲͑ǣŕ̲̲ľիüۡ ügüxüۡãrü poxcuruüۡ ͑ɗիɥ, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ ügüxüۡãrü poxcuruüۡ ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ cunaxwa۳xegu na tama nüxüۡ cumuüۡxüۡ i wüxi i ãŕ۳xgacü, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ% cumaxüۡ. Rü nüma i ãŕ۳xgacü rü tá Ëӕ̲%͑ҡ%ŕ. 4ॸErü nüma i ãŕ۳xgacü rü Tupanaãrü ngüۡիŕŕфӕüۡ ͑ɗիɥфӥ͑ǣŕmaca۳x nanamu na cuxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗիфɗËӕ̲üۡxgu, rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡՓիɗ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ cumuüۡxüۡ. Erü nüma i ãŕ۳xgacü rü tama natüca۳xma ͑ɗիɥ͑͑ӥիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i pora na cuxüۡ napoxcuxüۡ. Erü woetama Tupana nanamu na napoxcuãxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡ i chixri maxüۡxüۡ. 5ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣËӕիɥ͑ӥɗËӕфӥ ãŕ۳xgacügü. Ѡӥҡ̲͑ǣŕ̲ЙΎիËӕիüۡ na cumuüۡxüۡca۳իɗËҡ̲͑ɗիɥɗ̲͑ľիüۡ na ͑ǣËӕիɥ͑ӥիüۡ, ͑ҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣ Ëӕիɥ͑ӥľфӥ̲фӥ͑ӥիüۡ cucua۳x na namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲. 6ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x name ͑ɗիɥɗ̲ľ%͑ӥիüۡ‫ ڟ‬Йľ͑իӥҡ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ ĀɥŕфӕɗЙľфӥãŕ۳xgacügüca۳իɗիɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ nümagü nagu naxunetaxüۡŕx۳ pü۳x na nüxü‫ ۡڟ‬penaxütanüxüۡca۳x. Ƅфӥ͑ǣŕ̲

ãŕ۳xgacügü rü Tupanaãxü‫͑ ۡڟ‬ɗիɥɗ napuracüexüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑իӥ%ǣӕɗ ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ͑Йľ̲%ɗ͑Ëӕիüۡ. 7ॸRü ՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣŕ̲ãŕ۳xgacügü, rü name ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑Йľ͑ի%ɗ͑ǣŕ̲͑ӥի͑ӥիüۡ. ¡Rü nüxüۡ‫ ڟ‬Йľ͑իӥҡ͑ӥɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕɗ perü ãŕ۳xgacügü nagu unetaxüۡŕx۳ pü۳x na nüxü‫ ۡڟ‬penaxütanüxüۡ! ¡Rü penaxü۳x i ͑ǣŕ̲ɥ%͑ľ%фӥЙӕфËӥɗЙľфӥãŕ۳xgacügü pexüۡ muxüۡ na penaxüxüۡca۳x! ¡Rü nüxüۡ pengechaüۡǣӥфӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ perü ãŕ۳xgacügü! Ƅфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗ namexüۡ na penaxüxüۡ. 8ॸRü tama name i texéaxüۡ‫ ڟ‬t ۳acü pengetanü. Natürü ͑͑ǣŕի̲ɗՓӥիɗҡ̲ɗ͑ǣľҡ͑ӥɗ taguma tüxü‫ ۡڟ‬ingutanüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥ na yigü ingechaüۡgüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ya yíxema aixcüma tümamücüxüۡ ngechaüۡիŕфӥ̲фӥҡֆ͑ǣӕիŕŕɗ guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ҡӥիüۡ muxüۡ. 9ॸRü

ñanagürü i Tupanaãrü mugü: ٘‫ؽ‬Ѡӥҡ%ӡҡ̲͑ɥɗ͑ǣľ̲%ɗËӕЙľ! ‫ؽ‬Ѡӥҡ%ӡҡ̲Ëӕ̲ŕҡ! ¡Rü ҡ%ӡҡ̲Ëӕ͑ǣɥ ۳x! ‫ؽ‬Ѡӥҡ%ӡҡ̲ ҧoguã۳ի%фӥ͑ǣŕ̲իüۡ cuxü‫ۡڟ‬ nangúchaüۡ!ٚ

ñanagürü. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥфӥ guxüۡma i togü i Tupanaãrü mugümaã rü wüxigu nanu nagu i norü ore i ñaxüۡ: “¡Rü nüxüۡ nangechaüۡ i cumücü na cugütama cungechaüۡxüۡrüüۡ!ٚ 10 ñaxüۡ. ॸRü yíxema tümamücüxüۡ ngechaüۡիŕ, rü taxuüۡma i chixexüۡ namaã taxü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ tamücüxüۡ ingechaüۡgu, rü aixcüma ҡֆ͑ǣӕիŕŕɗҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣӥ. 11ॸRü ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡ͑իӥɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲, erü ñomaüۡËӥӥфӥ͑͑ǣŕի̲ɗ̲ӕիüۡma i guxchaxüۡgü. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥ ɞЙľ̲ľիŕŕфӥЙիЙľ͑իӥɗҡΔфӥæΎфɗфӥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ13ٍॷ14

397

puracü. Erü ñu۳xma rü noxri ֆիΥǣӥǣӕфӥֆľիľф͑ɗ͑ǣɗË̲Ëȍɗǣӥɗ ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu tá taxca۳x nataeguxüۡ ya tórü Cori. 12ॸRü woo na naporaxüۡ i Chataná i ñoma i naãnewa i ñu۳xmax, natürü paxa tá nagu۳իɗ͑ǣŕ̲, rü paxa tá ínangu ya Cristu na nügüxüۡtawa tüxüۡ nagagüxüۡca۳x. Rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ tarüxoe i guxüۡma i chixexüۡ ixügüxüۡ. Rü ñu۳xma na nüxüۡ icuáxüۡ i Tupanaãrü ore, ¡rü ͑ǣɥի%ֆɗǣӥ͑ҡĀӕǣӥ͑ҡ̲͑ǣӕ iyi۳ xüۡca۳x i ҧacü rü chixexüۡgü! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի% ̲ľ%ҡ̲իŕ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ rüyexeragüxüۡca۳x i guxüۡma i chixexüۡ! 13ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%̲ľիüۡ taxügü rü meã ҡ̲իŕ! Erü aixcüma Cristuarü duüۡxüۡgü ҡɗիɥǣӥ, rü tanaxwa۳xe i nüma nanaxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲ҡ̲իŕ. Rü tama ̲͑ľ͑ɗ͑ǣ%իŕիüۡ rü na naxügüxüۡ i petagü i chixexüۡ i duüۡxüۡgü nawa %ӡǣҡ͑ӥիüۡ. Rü tama name i ҡɗ͑ǣŕ%ŕ̲фľфӥe۳xna to i chixexüۡ taxügü, rü bai na yigü ichoxüۡgagüxüۡ, rü bai i togüchi ixaiexüۡ naxca۳x i norü ͑ǣŕ̲իüۡgü. 14ॸͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ͑Ëӥ̲ǣӕЙľիɥֆҡΔфӥæΎфɗֆ Ngechuchu ya Cristu, rü nüxna naxca۳x peca na pexüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x na meã naxca۳իЙľ̲իŕիüۡca۳x. Rü tama name i naxca۳x pedaugü na ñuxãcü pexeneãrü ngúchaüۡ na pexügüxüۡ. Tama name i nüxüۡ quixu ɗËӕľ͑ľŕɗֆիΥիüۡ

14

1ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Йľҡ͑ӥǣӕ

naxãxchaüۡǣӕɗՓӥիɗɗЙľľ͑ľŕɗ tama perüüۡ meã Tupanaãrü orexüۡ cuáxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%Йľ͑ֆիӕ. Natürü tama name i namaã pegü pechoxüۡga naxca۳x i

͑Ëӥ̲ǣӥɗ͑ǣӕֆիӡիüۡ i Tupanape۳xewa. dücax, ͑͑ǣŕի̲ɗ͖ӕիфľɗҡľ͑ľŕǣӥɗ ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕիüۡ na namexüۡ na guxüۡraüۡxüۡ i Υ͑͑͑ǣΥ۳xgüxüۡ. ͮҡӥфӥ͑͑ǣŕի̲ɗҡΎǣӥ ɗҡľ͑ľŕǣӥɗҡ̲ɗիËӥ̲̲ľ%ҽӕЙ͑%фӥ orexüۡ cua۳xgüxüۡ i tama namachi ngΥ۳xgüchaüۡxüۡ. Rü nümagü nüxüۡ nacua۳xgügu rü Tupanape۳xewa nachu۳xu na ҧacü rü namachi nangΥ۳xgüxüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ͑¡ӥфӥori ۳xgüxicatama nangΥ۳xgüxüۡ. 3ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ǣŕի̲ǣӕ ֆҡľիŃֆ̲͑Ëȍɗ͑ǣΦիŕ, rü tama name i nüxüۡ taxoo۳իɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü i tama namachi ngΥ۳xgüxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ya yíxema tama namachi ͑ǣΦիŕ, rü tama name na nüxüۡ tixuxüۡ i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i namachi ngΥ۳xgüxüۡ, erü nümagü rü ta Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥǣӥ. 4ॸ‫ع‬ѠӥҡľիŃнӕɗիɥɗËӕ̲фӥ͑ǣŕmaca۳x nüxüۡ quixu i to i coriarü duüۡxüۡgü? Rü dücax, pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲͑ΎфӥËΎфɗҡ ͑ɗիɥɗ͑͑ǣӕǣӥիüۡ rü ngoxi mexüۡ naxü۳x i ͑ǣŕ̲͑ΎфӥĀӕüۡxüۡ, rü e۳xna tama. Rü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡ rü Tupanape۳xewa rü tá 2ॸRü

name, erü nüma ya tórü Cori ya Cristu rü nüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗЙΎф͑͑ӥǣӥca۳x ̲͑ľիŕŕ%իüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡ. 5ॸRü dücax, ͑͑ǣŕի̲ɗ͖ӕիфľɗĀӕüۡxüۡgü i nagu фӥիɥ͑ӥŕիüۡ na ngüۡxchigaarü ngunexüۡ rü togü i ngunexüۡãrü yexera namexüۡ na nagu Tupanaxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ. Ѡӥ͑͑ǣŕի̲ɗ togü i duüۡxüۡǣӥɗ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕիüۡ na guxüۡma i ngunexüۡgü rü nawüxiguxüۡ i Tupanape۳xewa. Natürü wüxichigü i yixema rü tanaxwa۳իľɗ̲ľ%ҡ%ŕՓ͑ӥիüۡ tacua۳x na aixcüma Tupanape۳xewa namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡիӥիüۡ фӥҡɗիΥիüۡ. 6ॸRü yíxema duüۡիŕֆҧacü rü ngunexüۡ Tupanaca۳x íxüxüchixe, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ҡ͑իӥ͑͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgu tórü Corixüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ14

398

ticua۳xüüۡxücۡ a۳x. Ѡӥֆɞիľ̲̲͑Ëȍɗ͑ǣΦիŕ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑͑ǣΥ۳x na tórü Corixüۡ ticua۳xüüۡxücۡ a۳x, фӥҽӕЙ̲͑͑Ύիŕҡի% naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ҡ͑ǣΦիüۡ. Rü yíxema tama ̲͑Ëȍɗ͑ǣΦիŕ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑իӥ͑ tórü Corixüۡ ticua۳xüüۡxücۡ a۳x, rü tüma rü ta ҽӕЙ̲͑͑Ύիŕҡի%naxca۳իɗ͑ǣŕ̲͑¡ӥ ɗҡ͑ǣΦիüۡ. 7ॸRü ñu۳xma na ñoma i naãnewa ɗ̲իŕիüۡ, rü taxúema tügüca۳xtama tamaxüۡ rü e۳xna tügüca۳xtama tayu. 8ॸErü ñu۳xma na ɗ̲իŕիüۡ, rü tórü Coriarü ngúchaüۡ na ixügüxücۡ a۳ի͑ɗիɥɗɗ̲իŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ iyuegu, фӥ͑ǣŕ̲фӥҡҡΔфӥCorime۳իŕՓ ͑͑ǣŕի̲. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ tadau rü ՓΎΎɗ̲իŕǣӕфӥe۳xna woo iyuegu, rü tórü Coriarü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ, rü name۳xwa ҡ͑ǣŕի̲ǣӥ. 9ॸRü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ͑ֆӕիüۡ ga tórü Cori ya Cristu rü wenaxãrü namaxüۡxüۡ ͑ҡӥ̲%фӥæΎфɗֆɗɥիücۡ a۳x ya ǣӕի%̲ֆǣӕիľ̲ֆիΥǣӥիľǣ̲фӥ ֆӕľիľфӥǣӕի%̲ֆֆɞիľ̲ֆիΥǣӥիľֆ ñu۳ի̲фӥҡ̲իŕիŕ. 10ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x Pa æȍӕľ͑ľŕի, ¿rü tü۳xcüüۡ i nüxüۡ quixuxüۡ i Ëӕľ͑ľŕɗֆիΥիüۡ? Rü cumax, Pa To i æȍӕľ͑ľŕի, ¿rü tü۳xcüüۡ i nüxüۡ cuxoxüۡ i Ëӕľ͑ľŕ? Erü guxãtáma i yixema rü Tupanape۳xewa tá tangugü na nüma tüxüۡ nangugüxücۡ a۳x rü ngoxi ime rü e۳xna tama. 11ॸErü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü ya tórü Cori: ٘ͮǣŕ̲ɗիËӥ̲͑Ëȍ̲իüۡxüۡrüüۡ ҡҡ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ǣӕիüۡtáma i duüۡxüۡgü chope۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügüxüۡ, rü guxüۡtáma caxãp choxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡٚ, ñanagürü. 12ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ tacua۳x na wüxichigü i yixema rü aixcüma tá Tupanape۳xewa na ingugüxüۡ na namaã nüxüۡ ixuxüۡca۳ի͖͑ӕի%Ëӥɗ̲իŕիüۡ rü ҧacü na ixüxüۡ.

Tama name i chixexüۡgu Ëӕ͑͑ǣӕիŕŕɗËӕľ͑ľŕɗֆիΥիüۡ 13ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥ,

Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, i ۡ tama namexü na tamücügüxüۡ ixuechaüۡ. ͮҡӥфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ perüxoe i guxüۡma i ҧËӥɗЙľľ͑ľŕǣӥիüۡ pecadugu ֆɗիŕŕիüۡ rü e۳ի͑͑ΎфӥΥիüۡ Ëȍɗիľիŕŕիüۡ. 14ॸChoma nüxüۡ chacua۳իфӥ͑ҡիӕ̲ɗΥ͑ i Tupanape۳xewa chixexüۡ. Rü aixcümaxüۡchi nüxüۡ chacua۳իɗ͑ǣŕ̲ľфӥ tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥ, rü nüma choxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕɗ͑ǣŕ̲. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ҡľիŃ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥǣӕ͑ҡ̲ Tupanape۳xewa namexüۡ i ҧËӥфӥΥ͑͑ ҡ͑ǣΦիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲ҡ̲ ͑ҡ͑͑ǣΦիüۡ ľǣ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥǣӕ͑ tama namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲. 15ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣŕ̲Ëӕ͑ǣΦիücۡ a۳իҡӥ̲%ŕՓ cunangu۳իŕŕǣӕֆËӕľ͑ľŕ, rü cumaã nüxüۡ chixu rü tama aixcüma tüxüۡ cungechaüۡ. Ѡӥҡ̲̲͑ľɗ͑ǣŕ̲Ëӕ͑ǣΦիüۡgagu chixexüۡgu tüxüۡ Ëӕ͑ǣӕիŕŕфӥҡӥիüۡ ɗËӕֆфӥҡӕիŕŕֆֆɞիľ̲Ëӕľ͑ľŕֆæфɗѸҡӕ tümaca۳x yuxe. 16ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, woo cuxca۳ի̲͑ľիǣӕɗ͑ǣŕ̲Ëӕիӥիüۡ, natürü tama name na cunaxüamaxüۡ ega ͑ǣŕmaca۳x togü tá cuxüۡ ixuxgu na pecadu ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëӕիӥիüۡ. 17ॸѠӥ͑ǣŕ̲ Tupanape۳xewa na imexücۡ a۳x rü tama ҧacü фӥΥ͑͑ɗ͑ǣΦիüۡ rü e۳xna ҧacü rü axexüۡ na ixaxüxüۡǣǣӕ͑ɗիɥ. Natürü nape۳xewa na imexücۡ a۳x rü tanaxwa۳իľɗͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡãrü ngüۡիŕŕ̲%̲ľ%ҡֆ͑ǣӕիŕŕɗ ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑naxwa۳xexüۡ rü yigümaã ɗҡфӥ͑ǣӥի̲ӥŕфӥɗիËӥ̲ҡҡ%ŕǣӥ nape۳xewa ya Tupana. 18ॸRü yíxema ͑ǣŕ̲%ËӥCristuca۳x maxü‫ۡڟ‬իŕ, rü Tupana rü ҡӥ̲̲%͑ҡ%ŕ, rü guxüۡma i duüۡxüۡgü rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ14ٍॷ15

399

ҡҡӥ̲̲%͑ҡ%ŕǣӥ. 19ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, ‫͑ؽ‬ǣɥի%naxca۳x tadaugü i guxüۡma i nacüma i mexüۡ i yigümaã tüxüۡ фӥ͑ǣӥի̲ӥŕիŕŕիüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%ֆɗǣӥҡфӥ͑ǣüۡիŕŕ͑ֆľիľф%Ëӥ iyaexücۡ a۳իɗҡΔфӥΥՓфӥҽӕЙ͑%фӥΎфľՓ! 20ॸRü tama name i ҧËӥфӥΥ͑͑ Ëӕ͑ǣΦիüۡgagu icuyanax-ΎիŕŕɗҽӕЙ͑%фӥ ЙӕфËӥɗËӕľ͑ľŕ%фӥ̲իüۡwa. Rü aixcüma ͑ɗիɥɗǣӕիü̲ۡɗΥ͑ǣӥɗ̲͑ľիüۡ i Tupanape۳xewa. Natürü wüxi i chixexüۡ ͑ɗիɥ ľǣ͑ǣŕ̲Υ͑ɗɗ͑ǣΦիüۡgagu chixexüۡgu ͑ֆɗիŕŕǣӕɗҡľ͑ľŕǣӥ. 21ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x tama name i cunangΥ۳x i namachi, rü e۳xna cuyaxaxü ya binu, rü e۳xna cunaxü i ҧacü i to, ľǣ͑ǣŕ̲ǣǣӕËȍɗիľիüۡgu Ëӕ͑͑ǣӕիŕŕǣӕɗËӕľ͑ľŕɗֆիΥիüۡ. 22ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕ̲͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥǣӕ͑ namexüۡ ͑Ëӕ͑͑ǣΦիüۡ ɗ͑ǣŕիüۡrüüxüۡmare i Υ͑, rü Tupanape۳իľՓфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ cuxicatama nüxüۡ cucua۳իɗ͑ǣŕ̲. Rü ҡҡ%ŕֆֆɞիľ̲ҡӥ̲%ŕՓ͑ӥիüۡ cuáxe na Tupanape۳xewa namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡիӥիüۡ. 23ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗľ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥǣӕ na tama namexüۡ i Tupanape۳xewa na ҧacü фӥΥ͑͑ҡ͑ǣΦիüۡ, rü pemaã nüxüۡ chixu rü chixexüۡ taxü ega tanangΥ۳xomagu, erü ҡӥ̲%ŕՓ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥ͑ҡ̲ɗիËӥ̲ namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡիӥիüۡ. Rü guxüۡma i ͑ǣŕ̲ҡӥ̲%ŕՓ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥիüۡ na nachixexüۡ rü aixcüma pecadu taxü ega tanaxüamagu. ̲ͮľ͑ɗիɥɗËӕľ͑ľŕ%фӥ͑ǣәËȍüۡ cuxü rü tama i cuxrütama

15

1ॸѠӥֆɗիľ̲̲͑ľ%ֆիΥǣӥիüۡ

rü namaã iporaexüۡ i guxchaxüۡgü, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ tarüngüۡիŕŕɗ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗҡӕфľիüۡ i ͑ΎфӥΥՓфӥҡ̲ǣӕիËȍիüۡgümaã ֆի͑ɥ͑ӥŕիüۡ. Rü tama name i

ֆɗǣӥǣӕիɗËҡ̲ҡфӥիɥ͑ӥŕфӥ tóxrüca۳xicatama tadaugü. 2ॸNatürü ՓӥիɗËȍɗǣӥɗֆɗիľ̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ҡľ͑ľŕ%իüۡ‫ ڟ‬tanangúchaüۡիŕŕ͑ ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ rüngüۡիŕŕիüۡca۳x na ֆľիľф%ËӥֆիΥΥիüۡca۳x. 3ॸYerü woo ga Cristu rü tama noxrütama ngúchaüۡ naxü. ͮҡӥфӥ͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣֆľ̲ Tupanaãrü ore ga ñaxüۡ: “Pa Chaunatüx, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i cumaã guxchigagüxüۡ, rü ËȍΎ̲%͑ɗիɥɗ naguxchigagüxüۡٚ, 4 ۡ ñaxü. ॸRü guxüۡma ga yema nuxcüma ümatüxüۡ ga Tupanaãrü orewa, rü naxümatü na tüxüۡ nangu۳իŕŕիüۡca۳x na taguma nüxüۡ rüxoexüۡ ega woo ҧacü rü guxchaxüۡ tüxüۡ üpetügu. Rü yema Tupanaãrü ore rü naxümatü na tüxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕիüۡca۳x rü tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕիüۡca۳x na aixcüma Tupanaãrü ɗիɥǣӥիüۡ. 5ॸѠӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆҡӥիüۡ rüngüۡիŕŕËӥ͑ֆի̲͑͑% ɗիɥ͑ӥŕիüۡca۳x i guxüۡma i guxchaxüۡgü. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҡӥիüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕիüۡ. Rü chanaxwa۳xe i nüma ya Tupana pexüۡ narüngüۡիŕŕ͑ɗիËӥ̲Йľǣӥ pengechaüۡgüechaxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ Ngechuchu ya Cristu pexüۡ‫ڟ‬ naxwa۳xexüۡrüüۡ. 6ॸRü chanaxwa۳xe na ͑ǣŕ̲%ËӥЙľ̲իŕիüۡ na guxãma i pema rü wüxigu nüxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡca۳x ya Tupana ya Nanatü ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu. Duüۡxüۡǣӥɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡmaã nüxüۡ nixu i ore i mexüۡ

yema Cristu pexüۡ na dexüۡrüüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗՓӥիɗËȍɗǣӥ̲ľ% ЙľǣӥЙľֆիӕ͑͑ǣŕ̲%ËӥҽӕЙ͑իüۡ 7ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ15

400

yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x i duüۡxüۡgü. 8ॸRü pemaã nüxüۡ ËȍɗիӕфӥæфɗѸҡӕ͑ә̲͑իӡ na Yudíugüxüۡ yanangüۡիŕŕիüۡca۳x, na ֆľ̲%Ëӥֆ͑ǣӕիŕŕ%իüۡca۳x ga yema uneta ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigümaã nüxüۡ yaxuxüۡ ga Tupana. Rü yemaãcü ga Cristu rü tüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ͑ɗիËӥ̲Ëӥ͑ֆɗɥիüۡ ya ҽӕЙ͑фӥɗիËӥ̲ֆ͑ǣӕիŕŕ%իüۡ i ͑ǣŕ̲͑Ύфӥӕ͑ľҡ. 9ॸRü yexgumarüüۡ ta ǣæфɗѸҡӕфӥ͑ә̲͑իӡnaxca۳իɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ na nümagü rü ta Tupanaxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x naxca۳x na poraãcü Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüüۡgüxüۡ. Rü ֆľ̲Ëȍɗǣ͑ɗիɥǣֆľ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľ ga Dabí ümatüxüۡ ga ñaxüۡ: ٘Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x guxüۡ i nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgüpe۳xewa tá cuxüۡ chicua۳xüüۡ. Rü tá chorü wiyaewa cuxüۡ Ëȍҡիŕŕٚ, 10 ۡ ñaxü. ॸRü toxnamana i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Pa Duüۡxüۡgü i Tama Yudíugü ʊիɥǣӥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľ̲фӥ wüxigu chorü duüۡxüۡgü i ֤ӕĀɞӕǣӥ̲%Йľҡ%ŕǣӥٚ, ñanagürü. 11ॸRü toxnamana, rü ñanagürü ta: “Pa Duüۡxüۡgü i Tama Yudíugü ʊիɥǣӥիüۡx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ picua۳xüüۡgü ya tórü Cori. Rü Pa Guxüۡma i Nachiüۡãnecü۳ۡãx۳ i Duüۡxüۡgüx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ Йľ͑ҡիŕŕٚ, ñanagürü. 12ॸѠӥʊËȍɞфӥҡ nanaxümatü rü ñanagürü: ٘Ѡӥġ¡ɞ͑͑ҡӥֆʊËȍɞՓҡ͑ľ ͑իӡɗՓӥիɗɗ͑ҡɗҡæфɗѸҡӕ

ɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ i guxüۡma i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü rü tá aixcüma nüxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥфӥҡɞnanan۳g۳ӕիŕŕǣӥ na yimagagu Tupana nüxüۡ rüngüۡիŕŕǣӥիüۡٚ, ñanagürü. 13ॸRü ñu۳xma i pema na nüxü‫ۡڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡ rü chanaxwa۳xe i poraãcü pexüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕֆֆɗ̲ҽӕЙ͑ֆ pexüۡ rüngüۡիŕŕËӥ̲͑ľ%æфɗѸҡӕիüۡ ípenan۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü tá pexüۡ ͑ЙΎфľիŕŕ͑ֆľիľф%ËӥæфɗѸҡӕիüۡ ípenan۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡca۳x. 14ॸPa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, meãma nüxüۡ chacua۳x na guxüۡ i duüۡxüۡgümaã pemecümaxüۡ, rü aixcüma Tupanaxüۡ na pecuáxüۡ, rü aixcüma meãma pegü pixucu۳իŕǣӥիüۡ. 15ॸNatürü

ñaã poperawa rü meãma pexca۳x chanaxümatü i ñuxre i Tupanaãrü ucu۳իŕǣӥ, erü tama chanaxwa۳xe i nüxüۡ ɗЙľֆфӥ͑ǣӥ̲ŕ. Rü tama chamuüۡ na pexca۳x chanaxümatüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣֆľфӥ ҽӕЙ͑͑ɗիɥǣËȍΎիüۡ mucü na pemaã nüxüۡ chixuxüۡca۳x. 16ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ choxüۡ namuxüۡ na Ngechuchu ya Cristuarü puracü chaxüxüۡca۳x i ͑ҡ͑ӥՓɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥǣ nawa choxüۡ namuxüۡ ͑ɗիɥ͑͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgümaã nüxüۡ chixuxüۡ i ore i mexüۡ na Tupanaxüۡtawa chanagagüxüۡca۳x, na Փӥիɗɗ%̲фľɗҽӕЙ̲͑͑%ҡ%ŕիüۡ i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ɗ̲ľիŕŕǣӥիüۡ. 17ॸRü ñu۳xma na Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡ ͑Ëȍɗɥիüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳իËȍҡ%ŕ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ15

401

puracü i Tupanaãxü‫ ۡڟ‬chaxüxüۡ. 18-19ॸRü ñu۳xma rü yema Cristu chorü maxüۡwa üxüۡchigaxüۡիɥËҡ̲͑ɗիɥɗËȍɗիӕիüۡ. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥǣËȍΎիüۡ nangüۡիŕŕիüۡ na Tupanaxüۡtawa chanagagüxüۡca۳x ga yema duüۡxüۡǣӥɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ, na nümagü rü ta Tupanaga ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x. Rü yemaãcü chorü oremaã, rü chorü puracümaã, rü cua۳xruüۡgü ga taxüۡ ga Tupana üxüۡmaã, фӥͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡãrü poramaã Tupanaxüۡtawa chanagagü ga yema duüۡxüۡgü. Rü yemaãcü Yerucharéüۡwa rü guxüۡwama ñu۳ի̲ҡʊ́ɞфɗËӕфӥ͑%͑ľՓ ̲ľ%̲Ëȍֆ͑ǣӕիŕŕ͑͑ӥիüۡ chixuxüۡ ga yema ore i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ i Cristuchiga. 20ॸRü yemaãcü chapuracü na nüxüۡ chixuxüۡca۳x ga Tupanaãrü ore i mexüۡ ga ngextá taguma ñuxgu Cristuchigaxüۡ ɞ͑իɥ͑ӥŕիüۡwa ga duüۡxüۡgü. Yerü tama chanaxwa۳xe ga marü togü nüxüۡ íxuxüۡwa rü duüۡxüۡgü marü nüxüۡ ícuáxüۡwa nüxüۡ na chixuxüۡ ga yema ore. 21ॸѠӥֆľ̲Ëȍɗǣ͑ɗիɥǣ ҽӕЙ͑%фӥΎфľǣʊËȍɞӥ̲ҡӥիüۡ ga ñaxüۡ: “Rü yíxema taguma Cristuchigaxüۡ cua۳xgüxe, rü taguma nachigaxüۡ ɥ͑ӥŕիŕ, rü tá nüxüۡ tacua۳xgü i ͑Ëȍɗǣٚ, ñaxüۡ. Ьӕфӕфӥġӕ̲Փ͑իӡիËȍüۡ 22ॸRü yema toxnamana na chapuracüxüۡca۳ի͑ɗիɥǣҡիӕËӥфӥՓ Йľҡ͑ӥՓËȍիӡիüۡ woo muŕ۳xpü۳xcünachire۳իֆŃ̲ËȍիӡիËȍüۡ. 23ॸNatürü ñu۳xma na marü chanagu۳իŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥɗҡΎի̲͑͑, rü nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥ͑Йľҡ͑ӥՓËȍիӡիüۡ. Yerü

͖ӕիǣӕ̲̲ҡ̲͑ɗիɥǣ͑ǣӕ Ëȍфӥիɥ͑ӥŕËȍիüۡ na petanüwa ËȍիӡիËȍüۡxüۡ. 24ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ƄѸЙ͖ՓËȍիӡիǣӕ, фӥ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ na woe pexüۡtagu íchidauxüۡ. Rü nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥ͖͑ӕիфľɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ ͑ǣŕի̲ ‫ ڟ‬իüۡ. Rü wüxi i chorü petanügu charüxãӡ ҡ%ŕҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փľ͑фӥ chanaxwa۳xe i choxüۡ perüngüۡիŕŕ͑ ƄѸЙ͖ՓËȍիӡիüۡca۳x. 25ॸNatürü i ñu۳xma rü YerucharéüۡՓҡËȍիӡ, na ‫ ڟ‬a chanangexüۡca۳իɗ͖ӕիфľɗĀɥŕфӕ ngŕm ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӥիüۡ. naxca۳իɗҡľ͑ľŕǣӥɗ͑ǣŕ̲ 26ॸƄфӥ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ i Machedóniããnewa rü Acayaanewa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ, rü norü ngúchaüۡmaã nagu ͑фӥիɥ͑ӥŕ͑͑ǣɥիüۡ nanutaque۳xegüxüۡ i ͖ӕիфľɗĀɥŕфӕ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ nangüۡիŕŕǣӥիüۡca۳իɗҡľ͑ľŕǣӥɗ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ nataxuxüۡ i YerucharéüۡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 27ॸѠӥ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗͅËȍľĀΔ͑ɗ%Ëüۡ۳ãx ۳

rü Acayacüۡ۳ãի۳ фӥ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥ͑ ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑իӥǣӥ%իüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü rü aixcüma nüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗ ͑Ύфӥ͑ǣľҡ͑ӥɗҡľ͑ľŕǣӥɗ Yudíugütanüwa. Ƅфӥ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗ ֤ӕĀɞӕǣӥǣǣӕ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ duüۡxüۡgütanüwa nanguxüۡ i Tupanaãrü ore. Rü ñu۳ի̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ togü i duüۡxüۡǣӥфӥ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡmaã ҡľ͑ľŕǣӥɗ֤ӕĀɞӕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡxüۡ narüngüۡիŕŕǣӥ. 28ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ chanagu۳իŕŕǣӕɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ, rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗ֤ӕĀɞӕǣӥ̲͑фӥ ͑ǣɥիüۡ Ëȍի%իǣӕɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕ, rü ƄѸЙ͖ՓҡËȍիӡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ‫ ڟ‬Ëȍիӡիǣӕ, rü tá woe pexüۡtagu ngŕ̲ íchidau. 29ॸRü nüxüۡ chacua۳x rü ͑ǣŕիǣӕ̲Йľҡ͑ӥՓËȍ͑ǣӕիǣӕ, rü Փӥիɗǣӕҡҡҡ%ŕǣӥ, erü nüma ya Cristu

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ15ٍॷ16

402

tá tüxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕɗ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣŕ̲%ËӥՓӥիɗՓɗ͑ǣŕի̲ǣӥǣӕ. 30ॸPa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuégagu, фӥ͑ǣŕ̲͑ͮ%ŕ%фӥ ngüۡիŕŕ̲%ËȍΎիüۡ pengechaüۡxüۡgagu pexüۡ chaca۳ax۳ üۡ na Tupanana chauxca۳x pec۳axüۡ ɗЙľфӥֆӕ̲ӥիŕՓ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ tá choxüۡ perüngüۡիŕŕ͑Փɗ͖%ЙӕфËӥ i Tupana choxna ãxüۡ. 31ॸ¡Rü Tupanana pec۳a na choxüۡ ínapoxüۡxüۡca۳x nüxna i ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗ֤ӕĀŃ͑ľՓ ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ ɗҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ! ¡Rü nüxna pec۳a naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗ ֆիΥǣӥիüۡ i YerucharéüۡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ, ͑ҡ%ŕ%Ëӥ̲͑ֆӕիǣӥ%իüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ ‫ ڟ‬a naxca۳x changexüۡ! 32ॸRü Āɥŕфӕɗ͑ǣŕm ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑ naxwa۳xegu, фӥҡ%ŕ%Ëӥ̲Йľҡ͑ӥՓҡ changu, na wüxigu pemaã Ëȍҡ%ŕիüۡca۳x. 33ॸRü chanaxwa۳xe na ‫ ڟ‬իüۡ ya Tupana ya tüxüۡ pemaã inaxãӡ ҡ%ŕիŕŕËӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. Pauru rü nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣֆľ̲ duüۡxüۡgü ga yaxõgüxüۡ ga Dumawa yexmagüxüۡ

16

1ॸRü

ñu۳xma na petanüwa ͑իӡիËȍüۡxüۡ i taeya۳x i Febe, rü Йľ̲%͑ǣɥիüۡ chixu rü wüxi i taeya۳x i ̲ľËӥɗֆɗիɥ. Ƅфӥ͑ǣɥ̲фӥ͑ӥիüۡ irüngüۡիŕŕɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ i æȍŕËфŃфӥɥ%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 2ॸRü chanaxwa۳իľɗ̲ľ%͑ǣɥիüۡ peyaxu, naŕg‫ ڟ‬agu ya tórü Cori ya Ngechuchu, erü ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ na penaxüxüۡ namaã i guxü̲ۡɗֆիΥǣӥիüۡ. Rü chanaxwa۳xe i guxüۡma i ҧËӥɗ͑ǣɥիüۡ‫ ڟ‬taxuxüۡwa rü ͑ǣɥիüۡ perüngüۡիŕŕ, ľфӥ͑ǣɥ̲фӥ poraãcü togüxüۡ irüngüۡիŕŕ, rü choxüۡ rü ta irüngüۡիŕŕ. 3ॸ¡Rü nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥɗ

Prisila rü Aquiru! Rü nümagü rü ËȍΎ̲ӥËӥǣӥ͑ɗիɥǣӥɗͮǣľËȍӕËȍӕֆ Cristuarü puracüwa. 4ॸRü nümagü rü %ӡËӥ̲իüۡwa nichocu na chauétüwa nachogüexüۡca۳x, na tama chayuxüۡca۳x ga chomax. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի̲Ύիŕ͑ӥի͑ chaxã. Ѡӥҡ̲ËȍիɗËҡ̲̲Ύիŕ naxca۳x nüxna chaxã, ͑ҡӥфӥ̲Ύիŕ nüxna naxãgü ta i guxü̲ۡɗҡľ͑ľŕǣӥɗ ֆիΥǣӥիüۡ ɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. 5ॸ¡Rü nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥҡɗǣӕիüۡma i ҡľ͑ľŕǣӥɗkнӕɗфӕЙҡՓ ngutaque۳xegüüxüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta nüxüۡ Йľфӥ̲ΎիŕǣӥֆËȍΎ̲ӥËӥֆ͑ӥիüۡ changechaüۡcü ya Epenétu! Rü nüma ͑ɗիɥǣ͑ӥիɥфæфɗѸҡӕիü‫ ۡڟ‬ֆիΥΥիüۡ ga Áchiaanewa. 6ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥիüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥɗ María ga poraãcü petanüwa Tupanaãxü‫ۡڟ‬ puracücü! 7ॸ¡Rü nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥɗ chautanüxüۡgü i Aüۡdrúnicu rü Yúniã ga wüxigu chomaã poxcuexüۡ! Rü nümagü ͑ɗիɥɗֆҡӥǣӥɗɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ imugüxüۡ i guxü̲ۡɗֆիΥǣӥիüۡ nüxüۡ ngechaüۡgüxüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ǣӥфӥ͑ӥիɥф chauxüۡpa Cristuaxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ. 8ॸ¡Rü nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥֆküۡpriátu ya chomücü ya nüxüۡ changechaüۡcü ya chauxrüüۡ tórü Coriaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥËӥ! 9ॸ¡Rü nüxüۡ Йľфӥ̲ΎիŕǣӥֆԆфӕ¡͑ӕֆ ҡΎ̲ӥËӥɗիɥËӥɗæфɗѸҡӕфӥЙӕфËӥՓ! ¡Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥֆ Estaqui ya nüxüۡ changechaüۡcü! 10ॸ¡Rü nüxüۡ Йľфӥ̲ΎիŕǣӥֆkЙľфľֆɗիËӥ̲ tüxüۡ nüxüۡ ĀӕիŕŕËӥ͖͑ӕի%Ëӥ Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥΥիüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥɗkфɗҡә¡ӕфӕҡ͑ӥիüۡgü! 11ॸ¡Rü nüxüۡ Йľфӥ̲ΎիŕǣӥɗËȍӕҡ͑ӥիüۡ i ƄфӕĀɗӢ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta nüxüۡ Йľфӥ̲ΎիŕǣӥɗͮфѸɞËȍӕҡ͑ӥիüۡ i tórü Coriaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ! 12ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥիüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ16

403

Йľфӥ̲ΎիŕǣӥɗҽфɗƸľ͑фӥҽфɗƸΎËȍ! Rü ͑ǣɥ̲ǣӥфӥҡΔфӥæΎфɗիü‫ ۡڟ‬ipuracüe. ¡Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ǣɥիüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥɗ taeya۳իɗЬŃËȍɗĀɗ͑ǣɥիüۡ ingechaüۡgücü! Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ̲фӥЙΎф%ËӥҡΔфӥæΎфɗիüۡ‫ڟ‬ ipuracü. 13ॸ¡Rü nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥֆ Rufu ya aixcüma meã tórü Coriaxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥËӥ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ǣɥիüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥɗ͑ŕǣËȍӕľфüüۡ chomaã ɗիɥËӥ! 14ॸ¡Rü nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥɗ

Йľ̲%Ëȍҡ%ŕɗËȍΎ̲ի. Rü chanaxwa۳xe na meã nüxüۡ pecuáxüۡ i ҧËӥ͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ i Tupanape۳xewa na penaxüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ Tupanape۳xewa chixexüۡ, rü ¡nüxna ЙɗիɥǣËȍɗ͑ҡ̲͑ǣӕpeyi۳ xüۡca۳x! 20ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ̲ľ%Йľ̲իŕǣӕфӥ nüma ya Tanatü ya Tupana ya tüxüۡ ҡ%ŕիŕŕËӥфӥҡЙľիüۡ ͑ЙΎфľիŕŕ͑ aixcüma nüxüۡ perüyexeraxüۡca۳x i

Achícritu, rü Peregúte, rü Erme, rü Patroba, rü Erma, rü guxüۡma i togü i ҡľ͑ľŕǣӥɗ͑ҡ͑ӥՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ! 15ॸ¡Rü nüxüۡ Йľфӥ̲ΎիŕǣӥҡɗǗɗфΔфӕǣӕ, rü Yúria, rü Neréu, фӥ͑ŕya۳x, фӥϘфɗЙ, rü guxü̲ۡɗҡΎǣӥɗҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ ɗ͑ҡ͑ӥՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ! 16ॸRü chanaxwa۳xe i pegü pengechaüۡgüãcüma

Chataná. Rü chanaxwa۳xe i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pemaã inarüxã۳ӡ۳x rü pexüۡ narüngüۡիŕŕ. 21ॸRü pexüۡ ͑фӥ̲Ύիŕֆҽɗ̲ӕҡŃӕֆËȍΎ̲ӥËӥɗիɥËӥ i Tupanaãrü puracüwa. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta pexüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣӥɗ chautanüxüۡgü i Dúchiu, rü Yachóüۡ rü Sochípatru. 22ॸRü choma i Téchiu na chanaxümatüxüۡ i ñaã popera, rü choma rü ta pexüۡ Ëȍфӥ̲Ύիŕ͑ŕg‫ ڟ‬agu ya tórü Cori. 23ॸRü pexüۡ ͑фӥ̲ΎիŕҡֆǾֆӕ ֆ͑ЙҡՓËȍ͑ǣŕի̲Ëӥ. Rü nüma rü inanaxã ya daa napata na nawa nangutaque۳xegüxüۡca۳x i guxüۡma i ֆիΥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta pexüۡ

ЙľǣӥЙľфӥ̲ΎիŕǣӥɗՓӥիɗËȍɗǣӥ. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ i toxnamana ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ, rü pexüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣӥ. 17ॸPa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, pexüۡ chaca۳ax۳ üۡ na pegüna pedaugüxüۡca۳ի͑ӥի͑ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i pexüۡ itoyechaüۡxüۡ rü chixexüۡgu pexüۡ ֆɗիŕŕǣӥËȍüۡxüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüarü ngu۳իŕŕҡľфӥҡ̲̲͑%͑Փӥիɗǣӕɗ ͑ǣŕ̲ngu۳իŕŕҡľǣ͑ΎիфɗЙľֆӕիǣӥիüۡ ǣֆľիǣӕ̲͑ΎիфɗЙľֆիΥǣӥǣӕ. Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲͑ӥի͑ЙɗիɥǣËȍɗ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü tama natanügu pexãgü. 18ॸƄфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü tama tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuarü ngúchaüۡ naxügü, natürü noxrütama ngúchaüۡ ͑ɗիɥɗ͑իӥǣӥիüۡ. Rü ore i tauxchaxüۡgümaã nayaxucu۳իŕǣӥɗ duüۡxüۡgü, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama meã nüxüۡ cua۳xgüxüۡ. 19ॸRü guxüۡma i duüۡxüۡgü nüxüۡ nacua۳xgü na aixcüma meã Tupanaga Йľիɥ͑ӥŕիüۡ i pemax. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x

͑фӥ̲ΎիŕǣӥɗƄфҡӕɗĀɥ%͑ľ%фӥ ĀɥŕфӕфӥĀӕфӕüۡ ɗիɥիüۡ, фӥҡľ͑ľŕɗ Cuartu. 24ॸRü chanaxwa۳xe i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pexüۡ narüngüۡիŕŕɗ guxãma i pemax. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. Pauru rü Tupanaxüۡ yacua۳xüüۡãcüma nanagu۳իŕŕɗ͑ΎфӥЙΎЙľф 25-26ॸ¡Rü ñu۳xmax, фӥ͑ǣɥի%͑ӥիüۡ ticua۳xüüۡgü ya Tanatü ya Tupana! Rü nüma nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗЙΎф͑Йľիüۡ ͑ЙΎфľիŕŕիüۡca۳x na meã ЙľֆիΥǣӥ̲իüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľɗ tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ tamaã nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗΎфľɗǣӕիüۡwama nüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

DUMACԖۡ۳Ã۳ ռॷ16

404

chixuxüۡ фӥ̲͑%Ëȍ͑ǣәľիŕŕҡľիüۡ i Ngechuchu ya Cristuchiga. Rü ͑ǣŕ̲ҡ̲ΎфľɗæфɗѸҡӕËȍɗǣфӥ ҡիËȍիՓ͑իŕիüۡgu ga noxrix, natürü i ñu۳xma ya Tupana rü marü tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕɗ͑ǣŕ̲. Rü nuxcüma tauta naãne ü۳իǣӕфӥҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳x ga yema, natürü i ñu۳xma rü norü orearü uruüۡgü ümatüxüۡ ga orewa taxca۳x nanango۳իŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Ύфľфӥ namaã nawüxigu ga yema ore ga nuxcüma nüxüۡ yaxuxüۡ ga Tupana ya guxüۡǣӕ̲̲իŕËȍËӥ. Rü ñu۳xma ya

Tupana rü guxüۡwama nanamugü i norü orearü uruüۡgü na guxüۡ i duüۡxüۡgümaã nüxüۡ na yaxugüexüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ Cristuchiga na nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x rü ͑ǣ͑͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x. 27ॸRü nüma ya ҽӕЙ͑фӥ͑ӥիɥËҡ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ ֆɗɥիüۡ, фӥ͑ӥիɥËҡ̲͑ɗիɥɗǣӕիüۡxüۡ nacuáxüۡ. ¡Rü ñu۳xmax, фӥ͑ǣɥի% guxüۡguma nüxüۡ ticua۳xüüۡgü, erü Nane ya Ngechuchu ya Cristu rü poraãcü tüxüۡ narüngüۡիŕŕ! Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. Rü nuãma pexna, Pauru

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԖռʘѠkÜۡ XÜۡ GA POPERA GA ‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ X GA YAXÕGÜXÜۡ TANÜWA CORʘTIUCÜ NAMUXÜۡ GA PAURU Pauru rü nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣֆľ̲ ‫ڟ‬ yaxõgüxüۡ ga Corɥҡɗӕфӥɥ%͑ľՓ yexmagüxüۡ

1

1-2ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥɗæΎфɥtiucü ‫ڟ‬ ۡ۳ãx۳ güx,

ËȍΎ̲ɗЬӕфӕфӥ̲͑%ɗҡľ͑ľŕɗ æȍΔҡľ͑ľ͑ɗիɥɗpexca۳x tanaxümatüxüۡ i ñaã popera. ѠӥҽӕЙ͑͑ɗիɥǣËȍΎիüۡ yaxucü na Ngechuchu ya Cristu choxüۡ imuxüۡ na duüۡxüۡgümaã nüxüۡ chixuxüۡca۳x i norü ore. Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥ ֆҽӕЙ͑%фӥʊիɥǣӥիľ, pema rü marü Tupanape۳xewa pixüüne yerü Ngechuchu ya Cristu marü pexüۡ ͑ɗիӥӥ͑ľիŕŕ. Rü Tupana rü marü pexüۡ nade na norü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡca۳x wüxigu namaã i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i guxüۡwama tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ.

Rü nüma ya Ngechuchu ya tórü Cori ɗիɥËӥ, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüarü Cori ta ͑ɗիɥ. 3ॸRü chanaxwa۳xe ya Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu poraãcü pexüۡ narüngüۡիŕŕфӥ pexüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕ.

Tupana tüxüۡ narüngüۡիŕŕľфӥæфɗѸҡӕфӥ duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ 4-5ॸRü guxüۡguma pexca۳x Tupanana ̲ΎիŕËȍի%, yerü Ngechuchu ya Cristugagu Tupana poraãcü pexüۡ narüngüۡիŕŕ, фӥЙľի̲͑͑͑ӕǣͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ na guxüۡgutáma pemaã ‫ ڟ‬իüۡca۳x. Rü yima Cristugagu pexüۡ‫ڟ‬ inaxãӡ ͑͑ҡӕիËȍիŕŕ͑͑ӥիüۡ pixuxüۡca۳x i norü ore, rü pexna nanaxã i cua۳x na ̲ľ%͑ǣŕ̲Ύфľիüۡ pecuáxüۡca۳x. 6ॸRü yemaãcü ga yexguma nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣӕ ga yema ore ga Cristuchiga rü aixcüma ЙľֆիΥǣӥ. 7ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma na ípenan۳g۳ӕիŕŕիüۡ na wena táxarü núma ͑իӡիüۡ ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu, rü Tupana pexna nanaxã i taxüۡ i cua۳x na taxuüۡma pexü‫ ۡڟ‬taxuxüۡca۳x na naxca۳իЙľ̲իŕիüۡ. 8ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ pexna nadau ya Tupana ñu۳xmatáta nagú i naãne, rü guxüۡgutáma pexüۡ

͑ЙΎфľիŕŕ͑ɗիËӥ̲ ЙľֆիΥǣӥ̲իüۡca۳x rü naxca۳x Йľ̲իŕիüۡca۳x, na taxúema chixexüۡmaã 405

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ1 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

406

pexüۡ ixugüxüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑ի%фӥ ͑ә̲͑իӡիǣӕֆҡΔфӥæΎфɗֆ Ngechuchu ya Cristu. 9ॸRü Tupana rü guxüۡǣӕ̲͑ֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑Ύфӥӕ͑ľҡ. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥǣЙľիüۡ yadexechixüۡ na aixcüma Nane ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristumücügü Йɗիɥǣӥիüۡca۳x. Nügü nitoye ga yaxõgüxüۡ 10ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuégagu pexüۡ chaca۳ax۳ üۡ na wüxigu pegümaã Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ rü tama pegü pitoyexüۡca۳x. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲Йľǣӥ pengechaüۡgü rü aixcüma wüxigutama Йľфӥիɥ͑ӥŕɗЙľ%ŕՓ. 11ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ, yerü Croétanüxüۡtanüwa nüxüۡ chacuáchiga ǣЙľǣӥ̲%͑Йľ͑ӕŕիüۡ, rü tama ɗիËӥ̲Փӥիɗǣӕ͑Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. 12ॸRü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕɗ͑ǣŕ̲ľфӥ͖ӕիфľɗ pema rü: ٘æȍΎ̲фӥЬӕфӕՓľËȍфӥիӡٚ, ñaperügügü. Rü togue rü: ٘æȍΎ̲фӥkЙΎфӕՓľËȍфӥիӡٚ, ñaperügügü. Rü togue rü: ٘æȍΎ̲фӥЬľĀфӕՓľËȍфӥիӡٚ, ñaperügügü. Rü togue rü: ٘æȍΎ̲фӥæфɗѸҡӕՓľËȍфӥիӡٚ, ñaperügügü. 13ॸ‫ع‬Ѡӥ͖ӕի%Ëӥ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲? ¿Pexca۳x rü Cristu rü marü niyauxye? ¿E۳xna pema nüxüۡ pecua۳xgu фӥËȍΎ̲ɗЬӕфӕËȍɗɥիüۡ ga curuchawa pexca۳x chipotaxüۡ rü chayuxüۡ? ¿Rü e۳xna pema nüxüۡ pecua۳xgu rü chauégagu ֆɗɥիüۡ ga ípebaiüۡxüۡ? 14ॸRü Tupanana ̲ΎիŕËȍի%, yerü taxúema pexüۡ íchabaiüۡիŕŕǣЙľ̲ի. Rü Crispu rü ǾֆӕիɗËҡ̲͑ɗիɥǣɞËȍ¡ɗüۡիŕŕիüۡ.

15ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x

taxucürüwa texé tügü tixu na chauégagu ítabaiexüۡ. 16ॸRü yemáãcü aixcüma íchanabaiüۡիŕŕǣ Estéfanatanüxüۡgü ta, natürü chauxca۳x rü taxúema ga togue tüxüۡ íchabaiüۡիŕŕ. 17ॸYerü nüma ga Cristu rü tama choxüۡ namu ga duüۡxüۡgüxüۡ na íchabaiüۡիŕŕիüۡca۳x, natürü choxüۡ namu na duüۡxüۡgümaã nüxüۡ chixuxüۡca۳x i norü ore i mexüۡ i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. Rü nanaxwa۳xe i tauxchaxüۡ i oremaã nüxüۡ Ëȍɗիӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ñoma nüxüۡ cua۳xüchixüۡrüüۡ nüxüۡ Ëȍɗիӕիǣӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ, rü ngürüãchi i duüۡxüۡǣӥфӥҡËȍӕǣӕ̲͑фӥիɥ͑ӥŕфӥ tá nüxüۡ ɗ͑ֆфӥ͑ǣӥ̲ŕ͑æфɗѸҡӕֆɗɥիüۡ ga tüxüۡ ̲իŕիŕŕËӥǣֆľիǣӕ̲ curuchagu nayu۳xgux. æфɗѸҡӕՓ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ɗ͑ՓŃիüۡ ga norü pora rü norü cua۳x 18ॸѠӥ͑ǣŕ̲Ύфľ͖͑ӕի%ËӥҡΔфӥ

pecaduca۳x curuchagu nayuxüۡ ga Cristu, rü wüxi i natüca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥnaxca۳x i ͑ǣŕ̲ĀӕüۡxüۡǣӥɗЙΎիËӕՓɥիüۡ. Natürü yixema na Tupana tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ, rü nüxüۡ tacua۳ի͑͑ǣŕ̲Ύфľфӥ ҽӕЙ͑%фӥЙΎфֆɗɥիüۡ. 19ॸErü norü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü ga Tupana: ٘ѠӥҡɗËȍֆ͑իΎիŕŕɗǣӕիüۡma i norü cua۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nüxüۡ cua۳xüchixüۡ. Rü tá nüxüۡ ËȍիΎɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüarü cua۳իٚ, ñanagürü. 20ॸRü ñu۳xmax, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, ¿Tupanape۳xewa rü ҧacüwa namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i poraãcü nüxüۡ cua۳xüchixüۡ? ¿Rü ҧacüwa namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲ĀӕüۡxüۡǣӥɗͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ i mugüwa ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ?

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ1 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

407

¿Rü ҧacüwa namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i meã nüxüۡ cua۳xgüxüۡ i ñoma i naãneãrü cuáchigagu na yadexagüxüۡ? Erü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲cua۳x i duüۡxüۡgü nagu фӥիɥ͑ӥŕիüۡ rü Tupanaca۳x rü taxuwama name. 21ॸNatürü nüma ya Tupana ya guxüۡxüۡma cuácü, rü tama nanaxwa۳xe na ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgüarü Ëӕǣǣӕ͑ֆɗɥիüۡ i naxüۡtawa nangugüxüۡ i nümagü. Natürü nanaxwa۳իľ͑͑ǣŕ̲ norü ore i mexüۡǣǣӕ͑ֆɗɥիüۡ i ̲͑իŕիŕŕ%իüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ֆիΥǣӥիüۡ woo togüca۳x rü natüca۳ի̲̲фľֆɗիɥǣӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. 22ॸͮǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥ͑ӥիüۡ nadaugüchaüۡ i cua۳xruüۡgü i Tupanaãrü poramaã üxüۡ ͑͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x na ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ͑ӥիüۡ ixugüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ǾфɗŃǣӕǣӥфӥnaxca۳x nadaugü i ñoma i naãneãrü cua۳x na meã nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x. 23ॸNatürü ͑ǣŕ̲ΎфľɗҡΎ̲͑ӥիüۡ tixuxüۡ, rü Cristu ǣËӕфӕËȍՓɗЙΎҡËӥËȍɗǣ͑ɗիɥ. Rü ͑ǣŕ̲Ύфľфӥ͑%ŕՓnangu۳x i Yudíugü. Ѡӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡca۳x rü wüxi i natüca۳xmamare ͑ɗիɥ. 24ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i Tupana idexechixüۡ i Yudíugü rü e۳xna tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüca۳x фӥæфɗѸҡӕՓ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ɗ͑ՓŃիüۡ ga norü pora rü norü cua۳x. 25ॸRü yema Tupana üxüۡ ga yexguma nayu۳xgu ga Cristu rü muxüۡma i duüۡxüۡgüca۳x rü wüxi ɗ͑ǣŕ%ŕ̲фľ͑ɗիɥ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ rü guxüۡma i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgüarü cua۳xarü yexera ͑ɗիɥ. Rü yexguma curuchagu nayu۳xgu ga Cristu rü muxüۡma ga duüۡxüۡgüca۳x rü natura ga Tupana ga yexguma. Natürü ֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣɗ͑ՓŃ%իüۡ ga ñuxãcü

guxüۡ i duüۡxüۡgüarü yexera na naporaxüchixüۡ. 26ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͖͑ӕի%Ëӥ Tupana pexüۡ idexechixüۡ na norü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü noxretama Йɗիɥǣӥ͑͑ӥիüۡ pecua۳xüchixüۡ ega duüۡxüۡgü pexüۡ ngugügu, rü noxretama Йɗիɥǣӥ͑ãŕ۳իǣËӥǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ, rü ͑Ύիфľҡ̲Йɗիɥǣӥɗ͑ǣŕ̲ɗҡфӥ Āɥŕфӕãx‫ ڟ‬üۡtanüxüۡ Йɗիɥǣӥիüۡ. Natürü woo ͑ǣŕ̲%ËӥЙɗիɥǣӥǣӕфӥҽӕЙ͑фӥЙľիüۡ nidexechi na norü duüۡxüۡgü Йɗիɥǣӥիüۡca۳x. 27ॸRü Tupana nayadexechi ga yema duüۡxüۡgü ga togü ga duüۡxüۡgü nüxüۡ ixuxgu rü taxuüۡma icuáxüۡ. Rü yemaãcü nanaxü ga Tupana na ͑ի%͑ľŕիŕŕ%իüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nüxüۡ icua۳xüchixüۡ. Rü Tupana nayadexechi ga yema duüۡxüۡgü ga togü nüxüۡ ixuxgu rü turaexüۡ. Rü yemaãcü nanaxü ga Tupana na ͑ի%͑ľŕիŕŕ%իüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i poraexüۡ. 28ॸRü Tupana nayadexechi ga yema duüۡxüۡgü ga togü nüxüۡ oexüۡ, rü ñoma i naãnewa taxuü̲ۡɗիɥǣӥիüۡ. Rü yemaãcü nanaxü ga Tupana na taxuüۡma ֆɗիɥǣӥիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ҧacü ɗիɥǣӥիüۡ. 29ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x taxucürüwama texé tügü ticua۳xüüۡ i Tupanape۳xewa. 30ॸѠӥ͑ӥ̲ҡ̲ǣҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡgüxüۡ pexüۡ ֆիɥǣӥիŕŕիüۡ. Rü tatanüwa nanamu ga Cristu na nüma tüxna naxããxüۡca۳x i cua۳իɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, rü pecaduwa tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕիüۡca۳x. Rü ͑ӥ̲ֆæфɗѸҡӕ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡ rü tüxüۡ ֆ̲ľիŕŕǣӥիüۡ na aixcüma ixüünexüۡca۳x i nape۳xewa ya Tupana. 31ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ1ٍॷ2 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

٘Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃҡӥǣӥ icua۳xüüۡchaüۡǣӕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ tórü Corixüۡ ticua۳xüüۡ, erü nüma ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ nangüۡիŕŕիüۡٚ, ñanagürü. Cristu ga curuchawa ipotacüchiga

2

1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

yexguma noxri Йľҡ͑ӥՓËȍիӡիǣӕ͑Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxücۡ a۳x ga Tupanaãrü ore i aixcüma ɗիɥիüۡ i Cristuchiga, rü tama ñoma nüxüۡ cua۳xüchixüۡrüüۡãcüma pemaã chidexa, rü tama ore ga guxchaxü̲ۡ%͑ɗիɥǣЙľ̲% nüxüۡ chixuxüۡ. 2ॸYerü yexguma petanüwa chayexmagu, rü CristuchigaxüۡիɥËҡ̲ pemaã chixu. Rü taxuüۡma ga ҧacü ga togu

Ëȍфӥիɥ͑ӥ. Rü yemaãcü Ngechuchu ya Cristu ga curuchawa ipotacüguxicatama ͑ɗիɥǣËȍфӥիɥ͑ӥիüۡ. 3ॸRü yexguma Йľҡ͑ӥՓËȍիӡիǣӕфӥchauxca۳x rü nataxuma ga chorü pora, rü chorü muüۡmaã pepe۳xewa chidu۳ru۳x. 4ॸRü yexguma pemaã chideaxgu rü pemaã nüxüۡ chixuxgu ga Tupanaãrü ore, rü tama ñoma nüxüۡ cua۳xüchixüۡrüüۡãcüma pemaã nüxüۡ chixu na yemaãcü pexü‫ۡڟ‬ chanangúchaüۡիŕŕիücۡ a۳x na ЙľֆիΥǣӥիücۡ a۳x. ͮҡӥфӥҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡãrü ngüۡիŕŕ̲%фӥҽӕЙ͑%фӥ ЙΎф̲%͑ɗիɥǣЙľիüۡ‫ڟ‬ chanangúchaüۡիŕŕիüۡ. 5ॸRü yemaãcü Tupanaãrü poramaã pemaã nüxüۡ chixu ga ֆľ̲Ύфľ͑ҽӕЙ͑ǣǣӕֆɗɥիüۡ na nüxü‫ۡڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡ, rü tama ñoma i naãnecüã۳ۡ x۳ i duüۡxüۡǣӥфӥËӕǣǣӕ͑ֆɗɥիüۡ. ҽӕЙ͑фӥͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡwa nügü tüxüۡ nacua۳իŕŕ

pemaã nüxüۡ chixu, rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ҡ͑ӥՓËȍ͑ǣŕի̲ǣӕɗ 6ॸNatürü

408

͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i marü meãma ֆիΥǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ɗիɥɗ Ëȍ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ɗիËӥ̲ҡիüۡ i cua۳x i maxüۡ i üünexüۡËȍɗǣɗիɥիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲cua۳x rü tama ñoma i ͑%͑ľՓ͑ľ͑իӡ, rü bai i ñoma i naãneãrü ãŕ۳xgacügü i paxa tá iyarüxoxüۡՓ͑ľ͑իӡ. 7ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ cua۳իфӥҽӕЙ͑Փ͑ɗիɥɗ͑ľ͑իӡիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲cua۳ի͑ɗիɥǣ͑Ύիфɗҡӕҡ͑%͑ľ ü۳իǣӕҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ӥիüۡ cuáxüۡ ga na ñuxãcü tá tüxna naxããxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 8ॸNatürü yema Tupana ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ, rü taxuüۡma ga ñoma ga naãnecüۡ۳ãx۳ ga ãŕ۳xgacü nüxüۡ nacua۳x. Yerü yexguma chi aixcüma nüxüۡ nacua۳xgügu ga yema Tupana nagu фӥիɥ͑ӥիüۡ фӥҡ%ӡËȍɗ̲ËӕфӕËȍՓ nayapotagü ga guma mecü ya tórü Cori. yema Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ ۡ nüxü ixuxüۡrüüۡãcü nangupetü. Erü norü orewa rü ñanagürü: ٘Ѡӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i Tupanaxüۡ ngechaüۡgüxüۡca۳x, rü nüma ̲͑͑ľիŕŕɗҧacü i taxúema nüxüۡ dauxüۡ, rü taguma texé nüxüۡ ɥ͑ӥիüۡ, rü bai i texé nagu фӥիɥ͑ӥիüۡٚ, ñanagürü i norü orewa. 10ॸѠӥ͑ǣŕ̲ ҽӕЙ̲͑ľիŕŕիüۡ naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i nüxüۡ ngechaüۡgüxüۡ, rü ñu۳xma rü tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕɗ͑ǣŕ̲, yerü ͑ә̲̲͑͑ӕǣͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ na taxca۳x nango۳իŕŕ%իüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲ͮ%ŕ ɗԖӥ͑ľիüۡ rü guxüۡxüۡma nacua۳x, rü a۳i ۳xrüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ӥիüۡ cuáxüۡ rü ta nüxüۡ nacua۳x. 11ॸRü duüۡxüۡgütanüwa rü ¿texé nüxüۡ tacua۳x na ҧËӥǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ i wüxi ya yatü? Rü ͑%ŕիɥËҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ cuáxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ 9ॸNatürü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ2ٍॷ3 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

409

͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡիɥËҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ cuáxüۡ na ҧËӥǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ ya Tupana. 12ॸRü yixema rü tama ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i ͑%ŕ͑ɗիɥɗɗֆӕիǣӥիüۡ. ͮҡӥфӥͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ ga Tupana núma muxüۡ ͑ɗիɥǣ iyauxgüxüۡ, na aixcüma nüxüۡ icuáxüۡca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡgü ga Tupana norü ngechaüۡmaã tüxna ãmarexüۡ. 13ॸRü ñu۳xma na pemaã nüxüۡ tixuxüۡ i ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ, фӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ toxna ãxüۡ ɗΎфľ̲%͑ɗիɥɗЙľ̲%͑ӥիüۡ tixuxüۡ. Rü tama ore i torü cua۳xwa tayaxuxü̲ۡ%͑ɗիɥɗЙľ̲%͑ӥիüۡ tixuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ ҡɗիӕɗҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ%фӥΎфľ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü ɗɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%ŕ͑Փ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 14ॸѠӥҡľիŃֆҡ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ҡӥ̲Փ͑ǣŕի̲իŕ, rü taxucürüwa ҡ͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tüxüۡ ngu۳իŕŕիüۡ, erü tümaca۳x ya yíxema duüۡիŕфӥ͑ҡӥca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥ. Rü tama nüxüۡ tacua۳իŃǣľфӥֆɞիľ̲ҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ ҡӥ̲Փ͑ǣŕի̲իŕիɥËҡ̲ҡɗիɥ ya nüxüۡ cuáxe na tanangugüxüۡ ͖͑ӕիӡ ñaxüۡËȍɗǣֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ tüxüۡ ngu۳իŕŕիüۡ. 15ॸRü yíxema duüۡիŕֆҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tümawa ͑ǣŕի̲իŕ, rü meã tanangugü i guxüۡma. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ, rü taxucürüwama tümaãrü maxüۡxüۡ nangugü ya yíxema duüۡիŕֆɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%ŕҡӥ̲Փ ͑ǣŕի̲իŕ. 16ॸErü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “¿Texé nüxüۡ tacua۳x na ҧacügu ͑իɥ͑ӥիüۡ ya tórü Cori? ¿Rü texé nüxüۡ tacua۳x na Tupanaxüۡ taxucu۳իŕիüۡ?ٚ

ñanagürü. ͮҡӥфӥֆɗիľ̲͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ nüxüۡ icuáxüۡ ɗ͑ǣŕ̲æфɗѸҡӕ͑ǣӕ фӥիɥ͑ӥիüۡ. Pauru rü Aporu rü wüxigu Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬napuracüe

3

1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

yexguma noxri petanüwa changuxgu, rü ҡիӕËӥфӥՓ͑ǣŕ̲ĀӕüۡxüۡǣӥɗҽӕЙ͑%ŕ ͑Փ͑ǣŕի̲իüۡmaã chideaxgurüüۡãcüma pemaã chidexa. Natürü ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡmaã chideaxgurüüۡ ͑ɗիɥǣЙľ̲%ËȍɗĀľիիüۡ. Yerü pema rü

yexwacax, ЙľֆիΥǣӥǣֆľիǣӕ̲, rü yemaca۳իֆľիՓËիֆիΥǣӥիüۡmaã chideaxgurüüۡãcüma pemaã nüxüۡ chixu ga Cristuchiga. 2-3ॸRü tauxchaxüۡ ga oremaã pexüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕ, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ɗՓӥիɗɗΥիËȍ͑ľǣ͑Ύիфɗ͑¡ӕիǣӕфӥ ͑ŕǣӥ͑ľ͑ɗիüۡ ya tauxchaãcü yaxaxüne nüxna taxã. Rü yemaãcü tauxchaxüۡ ga oremaã pemaã nüxüۡ chixu ga Tupanaãrü ore ga noxrix, yerü taxucürüwa nüxüۡ pecua۳xéga ga Tupanaãrü ore ga guxchaxüۡ. Rü ñu۳xma rü ta tama nüxüۡ pecua۳xéga i Tupanaãrü ore i guxchaxüۡ, erü ñoma tama ֆիΥǣӥիüۡ i duüۡxüۡgürüüۡҡ̲Йľ̲իŕ. Rü dücax, ͑ǣŕիǣӕ̲͖u۳xma rü ta Йɗի%ӡի%chiwa۳xegu rü pegümaã Йľ͑ӕŕǣӕ, фӥ͑ǣŕ̲Փnango۳ի͑͑ǣŕ̲ ҡ̲ֆիΥǣӥիüۡrüüۡtama nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ rü ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ rüüۡҡ̲͑Йľ̲իŕիüۡ. 4ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲Йľҡ͑ӥՓՓӥիɗľ͖ǣӥǣӕфӥ: ٘æȍΎ̲фӥЬӕфӕՓľËȍфӥիӡٚ, ñagügu, rü togue rü: ٘æȍΎ̲фӥkЙΎфӕՓľËȍфӥիӡٚ, ñagügu, фӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ3 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

410

͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ֆիΥǣӥիüۡrüüۡҡ̲͑Йľ̲իŕիüۡ. 5ॸRü

rü tanaxwa۳իľɗҡիӕ%ŕ̲͑ľ% tanaxüxüۡca۳x. 11ॸRü ñaã puracü rü

͑ǣŕիǣӕ̲̲ľ%͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕǣӕ, ¿rü ҧËӥËȍɗիɥɗËȍΎ̲ɗЬӕфӕի? rü ¿ҧacü ͑ɗիɥɗ͑ӥ̲ɗkЙΎфӕի? Toma rü Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥ̲фľҡɗիɥǣӥ, rü ҡΎǣǣӕ͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ ga tórü Cori ya Ngechuchu. Rü wüxichigü ga toma rü tanaxü ga yema puracü ga tórü Cori toxna ãxüۡ. 6ॸRü chauxüۡҡՓ͑ɗիɥǣ nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ фӥЙľֆիΥǣӥիüۡ ga Tupanaãrü ore ga noxrix, фӥkЙΎфӕ͑ɗիɥ ga pexüۡ rüngüۡիŕŕËӥ͑ֆľիľф%Ëӥ̲ľ% ЙľֆիΥǣӥիüۡ ga yema ore. Natürü ҽӕЙ͑͑ɗիɥǣЙľի͑͑ի%Ëӥǣ̲իüۡ. 7ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x woo yíxema tüxira duüۡxüۡgümaã nüxüۡ ixuxe i Tupanaãrü ore rü woo yíxema wixwena yexeraãcü duüۡxüۡgüxüۡ ngúexŕŕի‫ ڟ‬ŕ, rü taxuüۡma ҡɗիɥǣӥ. ͮҡӥфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆǣӕիüۡma ücü, ľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡ. 8ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆֆɞիľ̲ tüxira duüۡxüۡgümaã nüxüۡ ixuxe i Tupanaãrü ore, rü yíxema wixwena yexeraãcü duüۡxüۡgüxüۡ ngúexŕŕի‫ ڟ‬ŕфӥ ҡՓӥիɗǣӕ̲фľɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥՓ. Natürü Tupana rü tá tüxüۡ‫ ڟ‬nanaxütanü i tümaãrü puracü ya wüxichigü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ na ñuxãcü nüxüۡ‫ڟ‬ tapuracüexüۡ. 9ॸѠӥ͑ǣŕ̲%ËӥɗËȍΎ̲ɗ Ьӕфӕфӥҡľ͑ľŕֆkЙΎфӕфӥՓӥիɗǣӕ Tupanaãxü‫ ۡڟ‬tapuracüe. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ͑ɗիɥɗЙľҡ͑ӥՓ͑ЙӕфËӥիüۡ ya Tupana. Rü perü maxüۡՓ͑ɗիɥɗ͑ЙӕфËӥիüۡ na nüma nanaxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲Йɗիɥǣӥիüۡca۳x. 10ॸѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ËȍΎիüۡ muxüۡ na chaxira pemaã nüxüۡ chixuxüۡca۳x ga Cristuchiga. ѠӥҡΎǣӥ͑ɗիɥǣËȍΎՓľ͑ yexeraãcü pexüۡ ͑ǣәľիŕŕիüۡ. Natürü ǣӕի%̲ֆҡľիŃֆ͑իӦիľɗ͖%ЙӕфËӥ

ͮǣľËȍӕËȍӕֆæфɗѸҡӕՓ͑ɗիɥǣ inaxügüxüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳x taxucürüwama ҡľիŃҡֆ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕɗҡΎɗҡӥիüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. 12ॸRü ñu۳xma na norü puracü ixüxüۡ i wüxichigü i yixema, rü tanaxwa۳իľɗҡիӕ%ŕ͑ɗիËӥ̲̲ľ% naxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲. Erü yíxema aixcüma ̲ľ%͑իӦիľɗ͑ΎфӥЙӕфËӥ, rü ñoma ՓӥիɗɗɥЙҡфӥӥфӕüۡ i uirumü rü Āɥŕфӕ̲ӥфӥ͑ӕҡɗ̲ľիŕËȍɗիüۡmaã üpataxüۡrüüۡ ҡɗիɥ. Natürü yíxema tama ɗիËӥ̲̲ľ%͑իӦիľɗ͑ǣŕ̲æфɗѸҡӕфӥ ЙӕфËӥфӥ͖Ύ̲ɥЙҡфӥӥфӕüۡ i chixexüۡ ɗ͑ɥфӥ͑ɥիãt‫ ڟ‬ü rü dexnemena۳xãmaremaã üpataxüۡrüüۡ ҡɗիɥ. 13ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲nagu۳xgu i naãne, rü tá nango۳x na ñuxãcü naxüãxüۡ i Tupanaãrü puracü i wüxichigü i duüۡxüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡǣӕфӥҡ͑͑ǣŕի̲ ya üxü ya taxüchine. Rü ñoma ҧacü üxüwa iguxüۡrüüۡ ҡ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑͑ӥիüۡ na üxüۡ i wüxichigü i duüۡxüۡãrü puracü na nüxüۡ nacuáxüۡca۳x ngoxi aixcüma name rü e۳xna tama. 14ॸRü yíxema ɗիËӥ̲̲ľ%͑իӦիľɗæфɗѸҡӕфӥЙӕфËӥ, фӥֆɗ̲ɥЙҡֆҡɗիüۡne ya tama üxümaã ixaxüۡnerüüۡ ҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ tümaãrü puracü. Rü tá Tupanaxüۡtawa tanayaxu i tümaãrü natanü naxca۳x i ͑ǣŕ̲ҡիӥիüۡ. 15ॸNatürü yíxema tama ɗիËӥ̲̲ľ%͑իӦիľɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ, фӥֆɗ̲ɥЙҡֆҡ̲ҡɗիüۡne ya üxümaã ixaxüۡnerüüۡ ҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ tümaãrü puracü. Ѡӥҡ͑ǣŕի̲ inayarüxomare i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ taxüxüۡ. ѠӥҡӥիɗËҡ̲ҡ%ӡҡ̲ҡɗի ñoma wüxi i duüۡxüۡ i üxüemawa iyagoxüۡrüüۡ. 16ॸ¿Tama e۳xna nüxüۡ pecua۳x

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ3ٍॷ4 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

411

ɗЙľ̲фӥҽӕЙ͑Йҡ͑Йɗիɥǣӥիüۡ, rü ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü petanüwa na namaxüۡxüۡ? 17ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃЙľիüۡ Ëȍɗիľҡ͑ӥիŕŕǣӕ, rü Tupana tá tüxüۡ napoxcu, erü Tupanapata ya nawa namaxüۡne rü naxüüne. Rü pematama ͑ɗիɥֆֆɗ̲ҽӕЙ͑Йҡ͑Йɗիɥǣӥիüۡ. 18ॸTama name i texé tügütama ҡՓΎ̲ӥիŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Йľҡ͑ӥՓ ҡľիŃҡӥǣӥǣӕфӥիɥ͑ӥǣӕ͑ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i nüxüۡ Ëӕիľ͑ҡɗɥիüۡ i ñoma i naãnewa, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͖Ύ̲ҡիӕüۡma tacuáxüۡrüüۡ ҡӥǣӥҡɗիɥիŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ҡ͑ɗիɥɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i aixcüma nüxüۡ Ëӕիľҡҡɗɥիüۡ. 19ॸErü ñoma i naãneãrü cua۳իфӥՓӥիɗɗ͑ǣŕ%ŕ̲фľ͑ɗիɥɗ Tupanaca۳x. Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘Ѡӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nügügu фӥիɥ͑ӥŕիüۡ na nüxüۡ cua۳xüchigüxüۡ ֆɗɥիüۡ, rü norü cua۳իǣӕҡ̲ɞ͑͑ҡӥľիŕŕֆ ҽӕЙ͑ٚ, ñanagürü. 20ॸѠӥ͑ǣŕ̲Ύфľфӥ͖͑ǣӥфӥ ta: “Tórü Cori ya Tupana rü nüxüۡ nacua۳x na taxuwama namexüۡ i ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i nüxüۡ icua۳xüchixüۡٚ, ñanagürü. 21ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x tama name na texé tügü icua۳xüüۡxüۡ na ҧacü rü yatüarü ngu۳իŕŕҡľՓľ͑ҡфӥիӡիücۡ a۳x. Erü Tupana rü marü pexna nanaxã i guxüۡma na pexrü ֆɗɥիücۡ a۳x. 22ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i choma i Pauru, фӥҡľ͑ľŕֆkЙΎфӕ, фӥҡľ͑ľŕֆЬľĀфӕ, rü ñoma i naãne, rü torü maxüۡ, rü torü yu, rü ñomatama i ngunexüۡ, rü moxüۡãrü ngunexüۡ, rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲фӥЙľիфӥ ͑ɗիɥ. 23ॸѠӥЙľ̲ҡ̲фӥæфɗѸҡӕфӥЙɗիɥǣӥ. ѠӥæфɗѸҡӕфӥҽӕЙ͑%фӥ͑ɗիɥ.

Yema ngúexüۡgü ga Ngechuchu imugüxüۡãrü puracüchiga

4

1ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x

tanaxwa۳xe i tomaã ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑æфɗѸҡӕфӥ puracütanüxü̲ۡфľ͑ҡɗիɥǣӥիüۡ. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҡΎիüۡ namuxüۡ na pexüۡ ҡ͑ǣәľիŕŕիüۡca۳x ga yema ore ga noxri ҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ӥիüۡ cuáxüۡ. 2ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃҧacü rü puracü tüxüۡ

ӥիŕŕǣӕ, rü tanaxwa۳xe i aixcüma ҡֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥɗҡӥի͑ taxãxüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͑ՓŃիüۡca۳x na aixcüma wüxi i duüۡxüۡ i mexüۡ ɗիɥիüۡ. 3ॸRü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma na meã Ëȍֆ͑ǣӕիŕŕËȍüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥɗ Tupana choxna ãxüۡ, rü taxuca۳xma chaugüca۳իËȍիΎľǣ%ŕľǣՓΎΎËȍΎի͑ pecagu rü e۳xna ҧacü rü ãŕ۳xgacügü choxna caxgu naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥɗ chaxüxüۡ. Rü woo i chomatama rü taxuxüۡca۳xma íchicua۳x na ngextá chixri chanaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ. 4ॸNatürü ñu۳xma na chomatama nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡ na nataxuüۡma i chorü chixexüۡ i Tupanape۳xewa, rü tama ͑ǣŕmaca۳x Tupana choxüۡ nadau na changearü pecaduãx‫ ڟ‬üۡ. Erü nümatama ֆҡΔфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ choxüۡ nacuáarü maxüۡãx‫ ڟ‬üۡ. 5ॸRü ͑ǣŕmaca۳x tama name na texéxüۡ pengugüarü maxüۡãx‫ ڟ‬üۡ naxüۡpa na núma ͑իӡիüۡ ya tórü Cori. ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ ípenan۳g۳ӕիŕŕ, ľфӥ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗ nango۳իŕŕ%իüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͖u۳xma icúxüۡ rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü ͑%ŕՓ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ҡ͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ɗҡӥ̲̲%͑ҡ%ŕիüۡ ya wüxichigü ya yíxema aixcüma mexüۡ ügüxe. 6ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, perü mexüۡca۳x

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ4 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

412

͑ɗիɥɗЙľ̲%͑ӥիüۡ tixuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľ na ñuxãcü Tupana naxwa۳xexüۡ na Йľ̲իŕիüۡ. ѠӥËȍΎ̲фӥkЙΎфӕ͑ɗիɥɗ perü cua۳xruüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ na towa pengúexüۡ na Tupanaãrü ore pemaã nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ penaxüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tama name na wüxi i perü ngu۳իŕŕҡľիü̲ۡ%Йľҡ%ŕǣӥիüۡ rü to rü nüxüۡ pexoexüۡ. 7ॸRü ñu۳xma rü pexna chaca, ‫ع‬фӥҡľիŃҡɗիɥֆֆɞիľ̲ҡΎǣӥфӥ yexera pexüۡ ɗիɥիŕŕի‫ ڟ‬ŕ? ¿Rü ҧacü rü cua۳x i pexüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i tama Tupana nügüchiga pexna ãxüۡ? Rü ñu۳xma na nüma pexna naxããxüۡ ɗ͑ǣŕ̲cua۳x ¿rü tü۳xcüüۡ pegü picua۳xüüۡgü ñoma pematama perü poramaã penayaxuxüۡrüüۡ? 8ॸRü pegügu Йľфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥɗիËӥ̲̲фӥ̲ľ%̲ Tupanaxüۡ picua۳xüchi rü marü pexüۡ‫ڟ‬

Cristuchiga. Toma nüxüۡ tacua۳x na duüۡxüۡgüpe۳xewa taturaexüۡ, natürü i Йľ̲фӥЙľǣӥǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑ɗիËӥ̲ peporaexüۡ. Rü duüۡxüۡgü toxüۡ naxo, natürü pexüۡ nangechaüۡgü. 11ॸRü ñu۳xma rü ta tama inayacua۳x na ngúxüۡ tingegüxüۡ, erü ñu۳xma rü ta taiya toxüۡ‫ڟ‬ nangu۳x, rü tiҧawae, rü tangexchiru. Rü duüۡxüۡgü rü chixri tomaã nachopetü, rü tangepata. 12ॸRü tipae na yeüۡcürü toxme۳xmaã tapuracüeechaxüۡ. Rü duüۡxüۡgü rü ҧacü tomaã nixugüe, natürü i toma rü mexüۡ i oremaã tanangãxüۡgü. ѠӥҡΎՓľ͑ɗ͑ǣŕիüۡtanü, natürü yaxna ̲͑%ҡիɥ͑ӥŕ. 13ॸRü chixexüۡmaã tochiga nidexagü, natürü i toma rü meã nachiga tidexagü. Rü ñoma guxchirexüۡ nadaugüxüۡrüüۡ%Ëӥ̲ҡΎ̲%̲͑իŕ, rü ñoma i duüۡxüۡgü i taxuwama mexüۡrüüۡ

͑͑ǣŕի̲ɗǣӕիüۡma i ҧacü i penaxwa۳xexüۡ na naxüۡtawa pengugüxüۡca۳x. ѠӥЙľǣӥǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕǣӕ rü ãŕ۳xgacügü i taxüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥфӥ taxuüۡma i toxüۡtawa penaxwa۳xe i ñu۳xmax. ¡Chierü aixcüma Tupanape۳xewa ãŕ۳իǣËӥǣӥЙɗիɥǣӥǣӕ͑ toma rü ta wüxigu pemaã ãŕ۳xgacügü na ҡɗիɥǣӥիüۡca۳x! 9ॸRü toma na Ngechuchu toxüۡ imugüxüۡ, rü chauxca۳x rü wixwe toxüۡ nawogü ya Tupana. Rü ñoma poxcuexüۡ ɗֆӕľՓɥիüۡrüüۡ ҡɗիɥǣӥ. Rü ñoma wüxi i ҧacü i nüxüۡ nacugüexüۡrüüۡ

ҡΎ̲%͑ɗիɥǣӥ. Rü ñu۳xma rü ta rü ͑ǣŕ̲%ËӥҡΎ̲%̲͑իŕ. 14ॸTama pexca۳x chanaxümatü i ñaã popera na pexüۡ Ëȍի%͑ľŕիŕŕիüۡca۳x. Natürü pexca۳x chanaxümatü na pexüۡ chixucu۳իŕǣӥիüۡca۳x chauxacügüxüchirüüۡ, erü pexüۡ changechaüۡ. 15ॸErü woo ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗ̲ӕիüۡma i perü ngu۳իŕŕфӕüۡgü i Cristuchiga pexüۡ ͑ǣәľիŕŕիüۡ, ͑ҡӥфӥËȍիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ Йľ͑ҡӥËȍɗɥիüۡ ga Cristuxüۡ na peyaxuxüۡwa. Yerü chauxüۡҡՓ͑ɗիɥǣ noxri ga penayaxuxüۡ ga Ngechuchu ya Cristuarü ore i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. Rü

ҡɗիɥǣӥɗnape۳xewa i Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ , rü nape۳xewa i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü, rü nape۳xewa i guxüۡma i ҧacü i Tupana üxüۡ. 10ॸRü ñu۳ի̲͑æфɗѸҡӕՓľҡфӥիɥիüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳x taxuüۡma icuáxüۡ toxüۡ nawogü i duüۡxüۡgü, natürü i pema rü pegügu Йľфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥǣӕիüۡxüۡma pecua۳x i

͑ǣŕmaca۳իËȍիɗËҡ̲͑ɗիɥɗЙľ͑ҡӥ Ëȍɗɥիüۡ ɗЙľфӥΥՓ. 16ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x pexüۡ chaca۳ax۳ üۡ na choma chamaxüۡxüۡãcüma ̲ľ%͑Йľ̲իŕիüۡca۳x. 17ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x pexüۡtawa chanamu ya Timutéu ya poraãcü nüxüۡ changechaüۡcü ya chaune ɗիɥËӥɗҡΔфӥæΎфɗфӥΎфľՓ. Rü nüma rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ4ٍॷ5 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

413

ɗիËӥ̲̲ľ%͑ֆ͑ǣӕիŕŕɗǣӕիüۡma i ͑ǣŕ̲͑ՓËȍ̲͑ӕիüۡ. Rü nüma tá pexna nüxüۡ nacua۳ի%Ëȍɗիŕŕ͖͑ӕի%Ëӥ Ngechuchu ya Cristu naxwa۳xexüۡãcüma meã chamaxüۡxüۡ ͑ǣŕ̲ǣӕիüۡnema ya ҡӕЙӕËɗɞËȍɗիӡǣӥիüۡwa Ëȍ͑͑ǣәľիŕŕիüۡrüüۡ. 18ॸRü ñuxre i pemagü rü pegü picua۳xüüۡgü, erü nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕ͑ҡ%ӡҡ̲Йľիüۡtawa íchayadauxüۡ. 19ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ nanaxwa۳xegu ya tórü Cori, rü paxa tá ‫ ڟ‬Ëȍիӡ͑Йľիüۡ íchayadauxüۡca۳x. ngŕ̲ Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡËȍΎ̲իüۡchi nüxüۡ chadau ngoxi aixcüma nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ Tupanaãrü pora rü e۳xna nidexagümare i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nügü icua۳xüüۡgüxüۡ. 20ॸErü Tupana ãŕ۳իǣËӥɞֆɗɥիüۡwa rü tama ‫ ڟ‬a Āľիǣӥ̲фľ͑ɗիɥ͑ҡӥфӥ͑ǣŕm ͑͑ǣŕի̲ɗЙΎф. 21ॸ¿Rü ñu۳xma rü ҧacü e۳ի͑͑ɗիɥɗpenaxwa۳xexüۡ i pemagü? ¿Penaxwa۳xe na pexüۡ chingagüxüۡ i ‫ ڟ‬a changuxgu, rü e۳xna ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕm penaxwa۳xe na pexüۡ changechaüۡãcüma rü pemaã chamecümaãcüma pexüۡ na íchayadauxüۡ? DuüۡxüۡǣӥɗËȍɗիфɗ̲իŕիüۡchiga

duüۡxüۡgü nüxüۡ nixugügü rü wüxi i yatü i petanüwa rü ͑ŕфӥËӥ̲%ҡ̲͑ի%ma۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲ ͑ɗիɥɗЙľËĀӕɗЙΎф%ËӥËȍɗիľիӥËȍɗիüۡ, ľфӥՓΎΎ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ֆիΥǣӥիüۡҡ͑ӥՓфӥҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ nangupetü. 2ॸ¿Rü ñuxãcü i pema i ͑ǣŕիǣӕ̲ɗЙľǣӥpicua۳xüüۡgüamaxüۡ? Rü ͑фӥ̲ľ̲ŕËȍɗ͑ɗիɥ͑ЙΎф%Ëӥ pengechaüۡgüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗ ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ üxüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ ɞЙľ̲͑ӕիӡËȍɗիüۡ i petanüwa. 3ॸRü woo ҡ̲Йľҡ͑ӥՓËȍ͑ǣŕի̲ǣӕɗËȍΎ̲ի,

5

1ॸRü

natürü guxüۡǣӕ̲ЙľǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ. Rü ñoma pexüۡҡՓËȍ͑ǣŕի̲իüۡrüüۡ rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuégagu pemaã nüxüۡ chixu na ҧacü tá namaã pexüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡ. 4ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuégagu pengutaque۳xegü. Rü nüma ya tórü Cori ya Ngechuchu rü tá napetanügu na pexüۡ ͑ЙΎфľիŕŕիüۡca۳x. Rü choma rü tá pexna chacua۳ի%ËȍɗɗËȍΎфӥֆӕ̲ӥիŕՓ. 5ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑ΎфӥЙΎիËӕɗҡ͑ӥի͑ pexãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥ, фӥ͑ǣŕ̲ҡ͑ɗիɥ ͑ɞЙľ̲͑ӕիӡËȍɗիüۡ i petanüwa na Chataná ngúxüۡ nüxüۡ ɗ͑ǣľիŕŕիüۡca۳x. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡɗ͑ֆфӥիΎɗ͑իüۡneãrü ngúchaüۡ i chixexüۡ, ͑ҡӥфӥ͑%ŕфӥҡ namaxüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑͑ә̲ ͑իӡիǣӕֆҡΔфӥæΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕ. 6ॸ¡Rü tama name i pema rü pegü picua۳xüüۡ naxca۳իɗ͑ǣŕ̲Йľիӥիüۡ! ¿Tama e۳xna nüxüۡ pecua۳իɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ ñaxüۡ: “Wüxi i íraxüۡ ɗЙ%ӡ%фӥЙӕիŕŕфӕüۡ rü taxü̲ۡɗЙ%ӡËȍф͑ɗЙӕիŕŕٚ, ñaxüۡ? 7ॸRü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ perüxoe i guxüۡma i nuxcümaüۡxüۡ i pecüma i pexüۡ Ëȍɗիľիŕŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ penaxü۳xgu, rü ñoma ngexwacaxüۡxüۡ ɗЙ%ӡɗ ͑ǣľфӥЙӕիŕŕфӕüãۡ x‫ ڟ‬üۡ ɗԖЙľҡӥËȍɗǣфӥ ЙľҡՓɗ͑ǣΦիüۡrüüۡ tá pime. Rü ñu۳xma i pema rü aixcüma ngexwacaxüۡxüۡ i duüۡxüۡgü Йɗիɥǣӥ, yerü Cristu rü ñoma wüxi i carnerurüüۡ marü tachicüü tórü pecaduca۳x nayu. 8ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ tarüxoe i nuxcümaüۡxüۡ i tacüma i chixexüۡgü фӥɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕфӥ̲ľ% naxca۳իҡ̲իŕ, erü ngexwacaxüۡxüۡ i norü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ. 9ॸͮӥիɥфüۡxüۡ ga chorü poperawa rü pemaã nüxüۡ chixu na tama natanügu pexãgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ͑ɥɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ5ٍॷ6 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

ngemaã naxüۡneãrü ngúchaüۡ ügüxüۡ. 10ॸNatürü na yema ñachaxüۡ pexüۡ, rü tama

pemaã nüxüۡ chixu na nüxna ЙɗիɥǣËȍɗҡ͑ӥիüۡchixüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ ɗ͑ɥɗ͑ǣľ̲%̲իŕ̲фľիüۡ, rü e۳ի͑͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i guxüۡma i ҧacü nügüna nugüchaüۡgüxüۡ, rü e۳xna ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡ, rü e۳ի͑͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ngɥta۳ tupananetachicüna۳xãxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. Erü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑իËȍիՓɞЙľËȍΎüۡxgu i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü, rü chi taxucürüwa i ñoma i ͑%͑ľՓЙľ͑ǣŕի̲ǣӥ. 11ॸNatürü yexguma pemaã nüxüۡ chixuxgu na tama natanügu pexãgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ĀӕüۡxüۡǣӥɗËȍɗիфɗ̲իŕիüۡ, фӥ͑ËȍɗǣËȍɗĀľիɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nügü ixugüxüۡ ͑Йľľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ na ֆɗիɥǣӥիüۡ ͑ҡӥфӥ͑ɥɗ͑ǣľ̲%̲իŕ, rü e۳xna aüexüۡ, rü e۳xna tupananetachicüna۳xãxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ, rü e۳xna oregüta۳ax۳ güxüۡ, rü ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡ. e۳ի͑͑ǣ%իŕwa۳xegüxüۡ, rü e۳xna ngɥta۳ ۡ ۡ Ѡӥ͑ǣŕ̲Āӕüxüǣӥ͑ɗիɥɗЙľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ na tama namexüۡ na natanügu pexãgüxüۡ rü bai i namaã na pechibüexüۡ. 12-13ॸErü tama cho۳xme۳իՓ͑͑ǣŕի̲͑

nüxna chac۳axüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ. ѠӥҽӕЙ͑ҡ͑ɗիɥֆ nüxna c۳Ëӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü. Natürü i pema rü peme۳իՓ͑͑ǣŕի̲͑͑ӥի͑ pec۳axüۡ ɗ͑ǣŕ̲Йľľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ i tama ̲ľ%̲իŕիüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑Йľҡ͑ӥՓ ɞЙľ̲͑ӕիӡËȍɗիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡ i chixri ̲իŕËȍիüۡ. ͮǣŕիǣӕ̲ҧacü rü guxchaxüۡ tüxü‫ۡڟ‬ ͑ǣŕի̲ǣӕҡľ͑ľŕ̲%, rü tama name i ãŕ۳xgacügü i tama yaxõgüxüۡpe۳xewa ҡֆ̲ľիŕŕɗ͑ǣŕ̲

6

1ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ՓӥիɗľɗЙľ̲Йľիüۡ‫ڟ‬

͑͑ǣŕի̲ǣӕɗҧacü rü guxchaxüۡ i ՓӥիɗɗЙľľ͑ľŕɗֆիΥիüۡmaã, ¿rü tü۳xcüüۡ

414

wüxi i ãŕ۳իǣËӥɗҡ̲ֆիΥիüۡãrü ngüۡիŕŕca۳x ípeyaca na nüma pexü‫ۡڟ‬ ̲͑ľիŕŕ%իüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Йľфӥ guxchaxüۡgü? ¿Rü tama e۳xna inamexüۡ i ͑ǣŕ̲Йľľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ na ̲͑ľիŕŕǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Йľфӥ guxchaxüۡgü? 2ॸ¿Tama e۳xna nüxüۡ pecua۳x ͑ֆɗիľ̲͑ֆիΥǣӥիüۡ ҡֆɗɥիüۡ i naãneãrü gu۳xgu nüxna icagüxüۡ i guxüۡma i ñoma i naãnecü۳ۡãx۳ i duüۡxüۡgü? Rü ñu۳ի̲͑Йľ̲ҡֆɗɥիüۡ i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgüxüۡ picagüxüۡ, ¿rü tü۳xcüüۡ taxucürüwa i pematama Йľ̲͑ľիŕŕɗ͑ǣŕ̲ЙľфӥǣӕիËȍիüۡgü i írachiréxüۡ? 3ॸ¿Tama e۳xna nüxüۡ pecua۳x фӥՓΎΎ͑ǣŕ̲ĀիӡËü۳ۡãx۳ i Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü, фӥֆɗիľ̲ҡֆɗɥիüۡ i nüxüۡ icagüxüۡ? Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ yexeraãcü peme۳իՓ͑͑ǣŕի̲իüۡ na ͖ӕի%ËӥЙľ̲͑ľիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ guxchaxüۡgü i ñoma i naãnewa pexüۡ‫ڟ‬ ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 4ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, ͑ǣŕիǣӕ̲ ҧacü rü guxchaxüۡ pexüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӕɗ ñoma i naãnewa, ¿rü tü۳xcüüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ãŕ۳իǣËӥǣӥɗҡ̲ֆիΥǣӥիüۡxüۡtawa pegü ípeyaxuaxüۡgüxüۡ na pexü‫ۡڟ‬ ̲͑ľիŕŕǣӥ%իüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲? 5ॸRü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ͑ Йľի%͑ľŕիüۡca۳x. ¿E۳xna tataxuma i petanüwa ya wüxie ya nüxüۡ cuáxe na ҡ̲͑ľիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ǣӕիËȍիüۡgü i Йľҡ͑ӥՓ͑ǣŕի̲իüۡ? 6ॸRü tama Йľǣӥ̲%Йľ͑ӕŕիɥËҡ̲, natürü naŕt‫ ڟ‬ü rü ãŕ۳իǣËӥǣӥɗҡ̲ֆիΥǣӥիüۡxüۡtawa Йľիɥ͑Йľ̲͑ľիŕŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Йľфӥ guxchaxüۡgü. 7ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑Йľǣӥ̲% Йľ͑ӕŕիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲фӥЙΎф%ËӥËȍɗիľիüۡ ͑ɗիɥ. ¿Rü tü۳xcüüۡ tama yaxna namaã Йľիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ǣӕիËȍիüۡǣӥɗЙľľ͑ľŕ pemaã üxüۡ? ¿Rü tü۳xcüüۡ tama namaã

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ6 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

415

peporae ega texé perü ҧacüca۳x ngɥ ۳xgux? 8ॸͮҡӥфӥɗЙľ̲фӥЙľľ͑ľŕ̲%ҡ̲

chixexüۡ pexüe, rü nüxü‫ ۡڟ‬pengɥ ۳իɗ͑ǣŕ̲ Йľľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ. 9-10ॸ¿Tama e۳xna nüxüۡ pecua۳ի͑͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ rü nataxuxüۡtáma i

ɞ͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕիüۡ na chanaxüxüۡca۳x i ͑ǣŕ̲chanaxwa۳xexüۡ, natürü tama name na ҧacü rü chixexüۡgu chaugü Ëȍ͑ǣӕիŕŕիüۡ na chomaã inacuáxüۡca۳x. 13ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta rü ñuxre i duüۡxüۡgü rü ñanagürügü:

nachica i ngextá Tupana ãŕ۳xgacü ɞֆɗɥիüۡwa? ¡Rü tama name i pegütama ЙľՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ! Erü ngextá Tupana ãŕ۳իǣËӥɞֆɗɥիüۡwa rü nataxutáma i ͑ËȍɗËɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ͑ɥɗ ngemaã ipexüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tupananetachicüna۳xãxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i naxma۳իŕËȍɗҡфӥ e۳ի͑͑ҡľľËȍɗҡ͑ǣŕ%ŕիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ yatügü i naxrüüۡ yatüxü̲ۡ%͑ǣŕ%ŕիüۡ, rü ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü ͑ǣŕ̲͑ǣɥta۳ ɗ͑ӥǣӥ͑իɗË͑͑ӕիӡËȍɗիüۡ i norü ͑ǣŕ̲իüۡgü, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ͑ǣ%իŕwa۳xegüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i oregüta۳ax۳ güxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ՓΎ̲ӥիŕŕwa۳xegüxüۡ. Rü guxüۡma i ͑ǣŕ̲ǣӥфӥ͑ҡիӕҡ̲ɗ͑ËȍɗËɗ ngextá Tupana ãŕ۳իǣËӥɞֆɗɥիüۡwa. 11ॸRü yexgumarüüۡҡ̲Йɗիɥǣӥǣ͖ӕիфľǣ pema ga üۡpax. Natürü i ñu۳xma ya Tupana rü marü pexüۡ‫ ڟ‬ínanapi i perü chixexüۡ ͑͑ΎիфӥիɗËҡ̲Йɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü ñu۳xma rü aixcüma nape۳xewa pime ֆľфӥͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuégagu marü perü pecaduna pexüۡ ínanguxüۡիŕŕ.

٘ѠӥΥ͑фӥҡիӥneca۳ի͑ɗիɥ, rü taxüne фӥΥnaca۳ի͑ɗիɥٚ, ñanagürügü. Rü ɗիËӥ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ, natürü ya ҽӕЙ͑фӥҡɗ͑ֆ͑իΎիŕŕɗǣӕիüۡma i ͑ǣŕ̲. Ѡӥҡիӥ͑ľфӥҡ̲͑ɥɗ͑ǣľ̲% ̲͑%͑ɗ͑ǣŕ%ŕ̲фľիüۡca۳ի͑ɗիɥ. Erü ҡիӥ͑ľ̲%͑ɗիɥɗ͑իӥիüۡ i tórü Coriarü ngúchaüۡ. ѠӥҡΔфӥæΎфɗ͑ɗիɥֆҡիӥ͑ľիüۡ ̲իŕŕËӥ. 14ॸRü yema Tupana wena ̲͑իŕŕիüۡrüüۡ ga tórü Cori ya Ngechuchu, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta norü poramaã wena tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕ. 15ॸ¿Rü tama e۳xna nüxüۡ pecua۳ի͑͑ǣŕ̲ Йľիľ͑ľфӥæфɗѸҡӕфӥ͑ֆɗɥիüۡ? ¿Rü ͖ӕի%Ëӥɗ͑ǣŕ̲Ëȍիӕ͑ľɗæфɗѸҡӕфӥ ɗիɥիüۡ rü ngexüۡ ɗ͑ǣŕ%ŕիüۡmaã inapexüۡ? ҽիӕËӥфӥՓ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. 16ॸ¿Rü e۳xna tama nüxüۡ pecua۳x ega wüxi i ngexüۡ ɗ͑ǣŕ%ŕիüۡmaã inapexgu ya wüxi ֆֆҡӥфӥ͑ǣŕ̲ҡիфľɗ͑իüۡne rü wüxitama i naxüۡ͑ľֆɗɥիüۡ? Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘ͮǣŕ̲ҡիфľɗ͑իüۡne rü wüxitama i naxüۡ͑ľҡ͑ɗիɥٚ, ñanagürü. 17ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ duüۡxüۡ rü tórü Cori ya Cristuaxü‫ۡڟ‬

Ñuxãcü naxüüne i taxüne

ֆիΥΥիǣӕ, фӥ͑ǣŕ̲͑%ŕɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡ фӥæфɗѸҡӕ%ŕ̲%Փӥիɗǣӕҡ̲ ͑фӥիɥ͑ӥŕ. 18ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥ͑ nüxüۡ perüxoexüۡ i pexeneãrü ngúchaüۡ na pexüxüۡ. Rü guxüۡma i togü i pecadu i wüxi i duüۡxüۡ üxüۡ rü tama naxüۡnexüۡ

12ॸRü

ñuxre i pema rü ñaperügügü: “Rü marü name na chanaxüxüۡ i ͑ǣŕ̲chanaxwa۳xexüۡٚ, ñaperügügü. Rü ɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲, natürü tama guxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ɗիӥǣӥիüۡ rü tüxü‫ ۡڟ‬name. Rü ɗիËӥ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ËȍΎիüۡ

͑Ëȍɗիľիŕŕ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑͑ɥɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ6ٍॷ7 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

͑ǣľ̲%͑͑ǣŕ%ŕիüۡ фӥ͑ǣŕ̲Փիɗ͑ɗիɥɗ naxüۡnexüۡ Ëȍɗիľիŕŕիüۡ. 19ॸ¿Tama e۳xna nüxüۡ pecua۳իɗЙľիľ͑ľфӥҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡЙҡ͑ֆɗɥիüۡ? ѠӥЙľǣӕ͑ɗիɥɗ naxãchiüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i Tupana pexna muxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i Йľ̲фӥҡ̲ЙľǣӥфӥֆΎфҡ̲Йɗիɥǣӥ. 20ॸErü Tupana rü marü pexca۳x nataxe rü poraãcü nüxü‫ ۡڟ‬petatanü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x penaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲Йľիľ͑ľ̲%̲ľ% Tupanaca۳իЙľ̲իŕ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ̲͑% Йľ͑ҡիŕŕիüۡ ya Tupana. Ucu۳իŕǣӥɗ%ma۳xchiga rü ãtechiga

ñu۳xma rü tá pexüۡ changãxüۡ ga yema ãma۳xchiga ga choxna naxca۳x pec۳axüۡ ga perü poperawa. Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ Ëȍɗ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲ҡ̲͑ի%̲իֆ yatü. 2ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑͑իüۡneãrü ngúchaüۡ na naxügümarexüۡ i duüۡxüۡgü, rü ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗՓӥիɗËȍɗǣӥֆֆҡӥфӥ͑ naxãmaxüۡ, rü wüxichigü i nge rü na naxãtexüۡ. 3ॸRü yima yatü ya ãmacü rü taxucürüwama naxma۳ի͑͑ӥǣӥ͑ɗ͑ӕիӡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ǣľɗ%ҡľËӥфӥҡիӕËӥфӥՓ̲ ͑ǣɥҡľ͑͑ǣɥǣӥɗֆ͑ӕիӡ. 4ॸƄфӥ͑ǣŕ̲͑ǣľɗ %ҡľËӥфӥҡ̲͑ǣɥǣӥիüۡneãrü yoratama ɗֆɗիɥ, ľфӥ͑ǣɥҡľ͑ɗիɥֆ͑ǣɥիɥ͑ľ%фӥֆΎф ɗիɥËӥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ֆ͑ǣɥҡľфӥҡ̲ nügüxüۡ͑ľ%фӥֆΎф͑ɗիɥ, erü naxma۳իɗֆɗիɥɗ naxüۡ͑ľ%фӥֆΎфɗիɥËӥ. 5ॸRü tama name i wüxi ya yatü rü nama۳ի͑͑ӥǣӥ͑ɗ͑ӕիӡ, rü e۳ի͑Փӥիɗɗ͑ǣľËӥфӥ͑ǣɥҡľ͑͑ǣɥǣӥ ɗֆ͑ӕիӡ, ľǣҡ̲͑ӥǣӥ̲%̲͑ľիŕŕ%ǣӕ na ñuxre i ngunexüۡ tama nügümaã ̲͑իŕիüۡ naxca۳ի͑͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲Փľ͑фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑Փľ͑ի%фӥ noxrirüüۡ ͑ӥǣӥ̲%̲͑իŕիüۡ na tama æȍҡ͑͑ӥի͑ɥ͑ӥիücۡ a۳x na chixexüۡgu ͑ֆɗիŕŕ%իücۡ a۳x. 6ॸRü guxüۡma i ñaã ore i

7

1ॸRü

416

pemaã nüxüۡ chixuxüۡ i ãma۳xchiga rü %ҡľËȍɗǣфӥҡ̲Փӥիɗɗ̲ӕ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲. Natürü pemaã nüxüۡ chixumare na nüxüۡ pecuáxücۡ a۳x na namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ penaxüxüۡ. 7ॸRü chomatama nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥфӥËȍɗľфӥ̲͑ľ͑ɗիɥľǣËȍΎ̲ chamaxüۡxüۡrüüۡ ̲͑իŕǣӕɗǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü. Natürü Tupana rü wüxichigü i duüۡxüۡna nanaxã i nacüma na ñuxãcü ̲͑իŕիücۡ a۳x rü ñuxãcü nagu ͑իɥ͑ӥիücۡ a۳x. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tama guxãma tawüxigu. 8ॸѠӥ͑ǣŕ̲ngema۳xgüxüۡ rü ngetegüxüۡ rü yutegüxüۡ rü namaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗËȍӕիфüüۡ tama naxãma۳x rü tama naxãte. 9ॸNatürü ͑ǣŕիǣӕ̲ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ taxucürüwa naxüۡneãrü ngúchaüۡmaã naporagu, rü ̲͑ľ͑ɗիɥ͑͑ի%̲իüۡ rü e۳xna naxãtexüۡ. Ƅфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲͑ի%ma۳x rü e۳xna naxãte na tama yeüۡËӥфӥ͑ǣŕ̲ǣӕ ͑իɥ͑ӥŕËȍիücۡ a۳x. 10ॸNatürü yíxema marü %̲իŕфӥ%ҡľիľ, rü tümamaã nüxüۡ chixu na tama namexüۡ na tümatexüۡ na ítatáxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲̲ӕфӥҡΔфӥæΎфɗфӥ̲ӕ͑ɗիɥ, rü ҡ̲ËȍΎիфӥ͑ɗիɥ. 11ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ngürüãchi wüxi i ngexüۡ natexüۡ íta۳xgu, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲͑͑ǣľҡľфӥe۳xna wena nateca۳x nataegu. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ya yatü rü tama name i nama۳xüۡ ínata۳x. 12ॸRü ñu۳xma rü choxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗ ore i tümaca۳իֆֆɞիľ̲%̲իŕ͑ǣɥ̲%ɗ wüxi i nge i tama yaxΥ۳xcü. Ѡӥ͑ǣŕ̲Ύфľ фӥËȍΎիфӥҡ̲͑ɗիɥфӥҡ̲ҡΔфӥæΎфɗфӥ ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ՓӥիɗֆֆҡӥֆΥËӥ ͑ǣɥ̲%%̲իǣӕɗՓӥիɗɗ͑ǣľɗҡ̲ yaxΥ۳xcü, фӥҡ̲̲͑ľɗ͑ǣɥիüۡ ínata۳x, ega ͑ǣɥ̲фӥɗիËӥ̲̲͑%͑ի%ҡľËȍüۡgu. 13ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ͑ǣľɗֆիΥ۳xcü ãtegu ̲͑%ֆՓӥիɗֆֆҡӥֆҡ̲ֆիΥËӥ, rü tama name i íinata۳իֆֆɗ̲͑ǣɥҡľľǣ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ7 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

417

͑ӥ̲ֆֆɗ̲ֆҡӥфӥɗիËӥ̲͑ǣɥ̲% naxãma۳xchaüۡgu. 14ॸRü yima yatü ya tama ֆիΥËӥ, rü nama۳x i yaxΥ۳xcügagu Tupana nüxüۡ nacua۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ǣľËӥɗҡ̲ yaxΥ۳xcü, фӥ͑ǣɥҡľֆֆիΥËӥǣǣӕҽӕЙ͑ ͑ǣɥիüۡ nacua۳x. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲ ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗիɥǣӕ, фӥËȍɗ͑ǣŕ̲͑ի%Ëӥǣӥ rü duüۡxüۡǣӥɗҡ̲ֆիΥǣӥիüۡãcügürüüۡ tá ͑ɗիɥǣӥ. Natürü i ñu۳xma ya naxãcügü rü marü Tupana tüxüۡ nacua۳x. 15ॸNatürü ͑ǣŕիǣӕ̲ֆɗ̲ֆҡӥֆҡ̲ֆիΥËӥфӥ nama۳xüۡ ínatáxchaüۡgu rü ¡noxtacüma ͑ǣɥիüۡ ínatá! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ľǣ͑ǣŕ̲ ͑ǣľËӥɗҡ̲ֆիΥËӥфӥ͑ǣɥҡľիüۡ ínatáxchaüۡgu, фӥ‫͑ؽ‬ΎիҡËӥ̲͑ǣɥҡľիüۡ ínatá! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ֆֆɗ̲ֆҡӥֆ ֆիΥËӥфӥ̲фӥ̲͑ľľǣՓľ͑ naxãma۳xgu. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ǣľËӥɗֆիΥËӥфӥ marü name ega wena naxãtegu. Erü Tupana pexüۡ nidexechi na meã pegümaã Йľ̲իŕիücۡ a۳x. 16ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, Pa Ngecü i Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬YaxΥ۳xcüx, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕҡľɗ ҡ̲ֆիΥիüۡ cuxüۡ ítáxchaüۡgu, rü ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗҡ̲cunachu۳xu, erü tama nüxüۡ cucua۳ի͑ǣΎիɗҡËӕ̲͑իŕŕɗ ͑ǣŕ̲Ëӕҡľфӥe۳xna tama. Rü cumax, Pa Yatü ya YaxΥ۳xcüx, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲cuxma۳x i ҡ̲ֆիΥիüۡ cuxüۡ ítáxchaüۡgu, rü ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗҡ̲cunachu۳xu, erü tama nüxüۡ cucua۳ի͑ǣΎիɗҡËӕ̲͑իŕŕɗ ͑ǣŕ̲cuxma۳x rü e۳xna tama. 17ॸRü ñu۳xma rü pemaã nüxüۡ chixu rü nüma ga Tupana rü wüxichigü ga duüۡիŕ͑͑͑ի%ǣ tümaãrü cua۳x na tümaãrü maxüۡmaã itacuáxücۡ a۳x rü meã tanaxüxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲ puracü ga noxri tüxüۡ‫ ڟ‬yexmaxüۡ ga tauta Tupana tümaca۳x caxgu. Ѡӥ͑ǣŕ̲ ngu۳իŕŕҡľ͑ɗիɥɗ̲͑%Ëȍ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ i guxü̲ۡɗֆիΥǣӥիüۡ i wüxichigü ya ҡӕЙӕËՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 18ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲

Tupana naxca۳x caxgu i wüxi i duüۡxüۡ i marü Yudíugürüüۡ íwiecha۳xmüpe۳xechiraüۡxüۡ, rü nüŕҡ‫̲͑ ڟ‬ɗիɥ ľǣ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲ֆɗիɥǣӕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Tupana nayau۳xgu i wüxi i duüۡxüۡ i tama íwiecha۳xmüpe۳xechiraüۡxüۡ, rü nüŕҡ‫̲͑ ڟ‬ɗիɥ ľǣ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲ֆɗիɥǣӕ. 19ॸErü Tupanape۳xewa rü nüŕҡ‫̲͑ ڟ‬ɗիɥľǣՓӥիɗɗ duüۡxüۡ rü ínawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgu rü e۳xna tama. Ƅфӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ɗիËӥ̲ naxwa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑͑ǣ͑իɥ͑ӥիüۡ i wüxichigü i duüۡxüۡ. 20ॸRü wüxichigü i duüۡxüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑Փҡ̲͑ЙӕфËӥ ga yema puracü ga nüxüۡ‫ ڟ‬yexmaxüۡ ga yexguma Tupana noxri naxca۳x caxgu. 21ॸRü yexguma wüxi ga coriarü duüۡxüۡ нӕɗիɥֆ͑ľ Tupana cuxca۳x caxgu, rü tama name i ͑ǣŕmaca۳իËӕիΎľǣ%ŕ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ cuxüۡ‫ ڟ‬natauxchagu na nüxna ícunguxuchixüۡ ɗ͑ǣŕ̲ËΎфɗ, rü marü name na ícunguxuchixüۡ. 22ॸRü cuma ga na cucoriã۳xyane cuxca۳x nac۳axüۡ ga Tupana, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑cucua۳xãchi na Cori ya Cristu pecaduwa cuxüۡ ɞ͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕիüۡ. Rü cuma ga na cungearü coriã۳xyane cuxca۳x nac۳axüۡ ga Tupana, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ cucua۳xãchi na tórü Cori ya Cristuarü duüۡxüۡ нӕɗɥիüۡ i ñu۳xma na nüxüۡ‫ڟ‬ cupuracüxücۡ a۳x. 23ॸTupana rü marü pexca۳x nataxe rü poraãcü nüxüۡ‫ ڟ‬petatanü. ¡Rü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳ի̲фӥҡ%ӡҡ̲͑ǣ Йľիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i wenaxãrü ñoma i naãneãrü chixexüۡwa pexüۡ gagüchaüۡxüۡ! 24ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥ, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, i wüxichigü i pema rü meã Tupanape۳xewa penaxüama ga yema puracü ga pexüۡ‫ ڟ‬yexmaxüۡ ga yexguma noxri Tupana pexca۳x caxgu. 25ॸRü ñu۳xma rü tá pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕɗ͑Ëȍɗǣɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i ngema۳xgüxüۡ rü ngetegüxüۡ. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ7 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

418

tórü Cori ya Ngechuchu rü taxuüۡma i mu ËȍΎի͑͑ի%ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ. Natürü tá pemaã nüxüۡ chixu i ñuxãcü nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ËȍΎфӥ ΎфľфӥɗիËӥ̲͑ɗիɥľфӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗՓӥիɗɗ duüۡxüۡ ga nüxüۡ‫ ڟ‬changechaüۡtümüüۡãcüma choxüۡ nayaxuxüۡ ga tórü Cori. 26ॸYixema na ֆիΥǣӥիüۡ rü ñu۳xma rü poraãcü guxchaxüۡgü tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x chauxca۳ի͑фӥ̲ľ̲ŕɗҡ̲͑ɗի%ma۳x i ͑ǣŕ̲ֆҡӥǣӥɗngema۳xgüxüۡ. 27ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲̲фӥËӕի%ma۳xgu rü tama name ɗ͑ǣɥիüۡ ícuta۳x. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ cungema۳իǣӕфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕɗҡ̲ cuxãma۳x. 28ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕի%ma۳xgu фӥҡ̲ЙľËĀӕ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ՓӥիɗɗЙիüۡ ãtegu rü tama ЙľËĀӕ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ ixãma۳xgüxüۡ rü ixãtegüxüۡ rü tá nayexera i norü guxchaxüۡgü i ñoma i naãnewa, rü ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗҡ̲chanaxwa۳xexüۡ na nüxüۡ nangupetüxüۡ. 29ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, pemaã nüxüۡ chixu rü tama muxüۡ i ngunexüۡ tüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲͑͑իӥիücۡ a۳x i Tupanaãrü puracü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ya yíxema ixãma۳իǣӥիľфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%ҡ͑իӥǣӥɗ Tupanaãrü puracü ñoma tangema۳xgüxüۡrüüۡ. 30ॸRü yíxema ngexwaca yutanügüxe rü yixema peta ügüxe rü yíxema itaxegüxe, rü tama name i ͑ǣŕmaca۳x Tupanaãrü puracü na ítange۳xgüxüۡ. 31ॸRü yíxema tüxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իŕɗҡӥ̲%фӥ͑ǣŕ̲իüۡgü i ñoma i naãnewa, фӥҡ̲̲͑ľɗ͑ǣŕmaca۳x Tupanaãrü puracü na ítange۳xgüxüۡ. Erü ñoma i naãne i ñu۳xma nüxüۡ idauxüۡ rü paxa tá nagu۳x. 32ॸRü tama chanaxwa۳xe na ҧacüca۳իЙľիΎľǣ%ŕǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ wüxi i yatü ngema۳xgu, rü Tupanaãrü ЙӕфËӥǣӕ͑фӥիɥ͑ӥфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑

ñuxãcü Tupanaãrü ngúchaüۡ naxüxüۡ. i wüxi i yatü, фӥ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľ%фӥ͑ǣŕ̲իüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͖͑ӕի%Ëӥ nama۳xãrü ngúchaüۡ naxüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ muxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ͑ɗիɥɗ͑ǣľիüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ǣľիüۡ i ngetexüۡ фӥҽӕЙ͑%фӥЙӕфËӥǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ, erü marü Tupanana nügü naxã rü guxüۡ i naxüۡ͑ľ̲%фӥ͑%ŕ̲%naxca۳x namaxüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑ǣľիüۡ i ãtexüۡ rü ñoma i ͑%͑ľ%фӥ͑ǣŕ̲իüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ, rü nagu ͑фӥիɥ͑ӥ͖͑ӕի%Ëӥ͑ҡľфӥ͑ǣәËȍüۡ naxüxüۡ. 35ॸRü perü mexücۡ a۳ի͑ɗիɥɗЙľ̲% nüxüۡ chixuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲, rü tama pexna na chanachu۳xuxücۡ a۳ի͑ɗիɥ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ ͖Ëȍфӥǣӥ̲͑ľ%Йľ̲իŕիücۡ a۳x rü aixcüma penaxüxücۡ a۳x i tórü Coriarü puracü. 36ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ͑ǣӕ фӥիɥ͑ӥǣӕ͑ҡӥ̲ի%Ëӥфӥ̲фӥ͑͑Йիüۡ, rü tümaca۳x rü marü namexgu na naxãtexüۡ, фӥ̲фӥ̲͑ľɗ͑ǣɥիüۡ taxüte ega aixcüma tümaca۳իфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ̲͑ľ̲ŕǣӕ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑͑ի%ҡľիüۡ i ҡӥ̲ի%Ëӥфӥҡ̲ЙľËĀӕ͑ɗիɥ. 37ॸNatürü ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗֆҡӥ͑ӥիü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ǣӕɗ norü pacü rü tama nanaxwa۳իľǣӕ͑͑ǣɥիüۡ naxütexüۡ, фӥ̲фӥ̲͑ľɗ͑ǣŕ̲фӥҡ. 33-34ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ի%ma۳xgu

Erü naxme۳իՓɗ͑ǣŕի̲фӥtaxuca۳xma texé ҡ͑ËȍɗիľՓľ͑͑ǣɥիüۡ naxütexücۡ a۳x. 38ॸRü ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ ҡĀӕфӥ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗ ͑ի%Ëӥ͑ǣɥիüۡ ütexüۡ rü mexüۡ naxü. Rü ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗҡ̲͑ի%Ëӥ͑ǣɥիüۡ ütexüۡ rü yexeraxüۡ i mexüۡ naxü. 39ॸRü wüxi i nge i %ҡľËӥфӥ͑ǣɥteme۳իŕՓɗ͑ǣŕի̲ɗ ͑ǣŕիǣӕ̲̲͑üۡիǣӕֆ͑ǣɥҡľ. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲nayu۳իǣӕֆ͑ǣɥҡľ, rü marü ̲͑ľľǣҡΎɗֆҡӥɗ͑ǣɥ̲͑ǣɥիüۡ‫ڟ‬ ngúchaüۡxüۡmaã naxãtegu. Natürü inaxwa۳իľ͑ՓӥիɗֆֆҡӥֆֆիΥËӥ̲%

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ7ٍॷ8 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

419

naxãtexüۡ. 40ॸNatürü chauxca۳x rü yexeraãcü Ëȍɗɗҡ%ŕɗ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ%ӡËȍɗ̲Փľ͑ naxãtegu. Ѡӥ͑ǣŕ̲ΎфľфӥËȍΎիфӥҡ̲ ͑ɗիɥ, ͑ҡӥфӥ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥфӥҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ%фӥΎфľҡ͑ɗիɥ. Tupananetachicüna۳xãgüna naxuaxüۡgüxüۡ ga õnachiga 1ॸÑu۳xma rü tá pemaã nüxüۡ chixu i ͑Ëȍɗǣɗ͑ǣŕ̲Υ͑ǣӥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i tama Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ norü tupananetachicüna۳xãgüna uaxüۡgüxüۡ.

8

ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗֆɗիľ̲ɗ meãma nüxüۡ icuáxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ. Natürü ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ na icuáxüۡgagu rü ñuxguacü rü yigü namaã ítarüta. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑ yigü ingechaüۡxüۡ rü tüxüۡ narüngüۡիŕŕ͑ ֆľիľф%Ëӥ̲ľ%ֆիΥǣӥËȍɗǣӥիüۡ. 2ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥǣӕ͑ ҧacüxüۡ tacuáxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ tacua۳ի%Ëȍɗ͑͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡҡ̲ aixcüma nüxüۡ tacuáxüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ cua۳իɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 3ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ texé aixcüma Tupanaxüۡ ngechaüۡgu, rü Tupana rü tüxüۡ nacua۳x ya yíxema. 4ॸRü ͑ǣŕ̲͑͑͑ǣΦիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Υ͑ǣӥɗ tupananetachicüna۳xãgüna naxuaxüۡgüxüۡ i duüۡxüۡgü, rü meãma nüxüۡ tacua۳x na taxuwama namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲ tupananetachicüna۳xãgü rü tama aixcüma TupanaxüۡËȍɗ͑ɗիɥǣӥ. Erü wüxixicatama ͑ɗիɥֆɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ɗիɥËӥ, rü ͑ҡիӕ̲ֆ͑ɥ. 5ॸRü togü nüxüۡ ɗիӕǣӥǣӥǣӕфӥ͑͑ǣŕի̲ɗ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i ҡӕЙ͑ǣӥɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü ñoma i naãnewa. 6ॸNatürü yixema nüxüۡ tacua۳x na ͑͑ǣŕի̲իüۡ i wüxitama ya Tupana, rü ֆɗ̲͑ɗիɥֆҽ͑ҡӥɗիɥËӥ. Rü nüma ya ҽ͑ҡӥ͑ɗիɥɗ͑իӥ%իüۡ i guxüۡma i ҧacü i ͑ǣŕի̲իüۡ, rü naxca۳ի͑ɗիɥɗɗ̲իŕիüۡ i

yixemax. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑͑ǣŕի̲ɗ wüxitama ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu. Ѡӥֆɗ̲ǣǣӕ͑ɗիɥ͑͑͑ǣŕի̲իüۡ i guxüۡma, фӥֆɗ̲ǣǣӕ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ. 7ॸNatürü tama guxü̲ۡɗֆիΥǣӥիüۡ nüxüۡ nacua۳x na ͑͑ǣŕի̲իüۡ i wüxitama ya Tupana rü wüxitama ya tórü Cori. Rü ñuxre i nümagü ga üۡpa rü nüxüۡ nayapue na nüxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥ%իüۡ ɗ͑ǣŕ̲ tupananetachicüna۳xãgü, rü ñu۳xma rü ta tama aixcüma nüxüۡ nacua۳իǣӥɗ͑ǣŕ̲ mexüۡ i Tupana nüxüۡ‫ ڟ‬naxwa۳xexüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ͖u۳ի̲ɗ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡ na chixexüۡ naxügüxüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ nangΥ۳իǣӥ%ǣӕɗ͑ǣŕ̲͑իüۡnamachi i togü i duüۡxüۡgü norü tupananetachicüna۳xãgüna uaxüۡgüxüۡ na nüxüۡ namaã yacua۳xüüۡgüxücۡ a۳x. 8ॸRü yixema nüxüۡ tacua۳x na tama ҧacü rü namachi na ɗ͑ǣΦիüۡǣǣӕֆɗɥիüۡ na Tupana tüxüۡ dexüۡ. Ѡӥҡ%ӡҡ̲ֆľիľфҡɗ̲ľɗnape۳xewa ega nangΥ۳իǣӥǣӕɗ͑ǣŕ̲̲͑Ëȍɗ. Ѡӥҡ%ӡҡ̲ yexera tichixe i nape۳xewa ega tama nangΥ۳xgügu. 9ॸNatürü i pema i nüxüۡ na pecuáxüۡ ͑ҡ̲ЙľËĀӕֆɗɥիüۡ ͑͑͑ǣΦիüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲͑Ëȍɗ, ‫ؽ‬фӥЙľիӕ%ŕǣӥľфӥ ͑ǣӥфӥ%Ëȍɗ͑ǣŕ̲͑Йľ͑ǣΦիüۡgagu chixexüۡǣӕҡЙľ͑ֆɗիŕŕɗ͑ǣŕ̲Йľľ͑ľŕǣӥ i tauta aixcüma meã nüxüۡ cua۳xgüxüۡ na ҧËӥֆɗɥիüۡ i Tupana nüxüۡ‫ ڟ‬naxwa۳xexüۡ! 10ॸErü cuma na meã Tupanaxüۡ cucuáxüۡ, rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗËӕ͑͑ǣΥ۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲ namachi i ngextá tupananetachicüna۳xãgüxüۡ íyacua۳xüüۡgüxüۡwa, rü ngürüãchi wüxi i Ëӕľ͑ľŕɗҡӕҡ̲ľ%ҽӕЙ͑իüۡ cuáxüۡ tá cuxüۡ nadau. Rü ngürüãchi nüma rü tá ta nanangΥ۳իɗ͑ǣŕ̲̲͑ËȍɗՓΎΎ͑%ŕՓ ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥǣӕ͑ՓӥիɗɗËȍɗիľիüۡ ֆɗɥիüۡ na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ8ٍॷ9 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

͑͑ǣΦիüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲͑Ëȍɗ. 11ॸRü ͑ǣŕ̲%ËӥɗËӕ̲̲͑ľ%ҽӕЙ͑իüۡ cucuáxüۡ, фӥҡɗËӕֆ͑ҡӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ Ëӕľ͑ľŕɗæфɗѸҡӕnaxca۳x yuxüۡ i tauta meã Tupanaxüۡ cuáxüۡ. 12ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗիľիüۡgu cunanguxŕŕ۳xgu i ͑ǣŕ̲Ëӕľ͑ľŕɗҡӕҡ̲ľ%ҽӕЙ͑իüۡ cuáxüۡ, rü Cristumaã rü ta chixexüۡ cuxü. 13ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲

̲͑ËȍɗɗËȍ͑ǣΦիüۡgagu chixexüۡgu chananguxŕŕ۳իǣӕɗËȍӕľ͑ľŕ, rü ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲ҡǣӕ̲ namachi changΥ۳x na tama pecadugu Ëȍ͑͑ǣӕիŕŕիücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲Ëȍӕľ͑ľŕ. Yíxema Cristu tüxüۡ ̲ӕիŕ͑͑ӥիü‫ۡڟ‬ tapuracüxüۡca۳x, rü tüxna naxü i tümaãrü natanü

pemaã nüxüۡ chixu rü tórü æΎфɗҡ̲͑ɗիɥֆËȍΎիüۡ yaxucü rü choxüۡ mucü na norü puracü chaxüxüۡca۳x, фӥ͑ǣŕmaca۳x taxuüۡma i duüۡxüۡgüme۳իŕՓËȍ͑ǣŕի̲ɗ͖u۳xmax. Rü chomatama chauxetümaã tórü Cori ya Ngechuchuxüۡ chadau, фӥ͑ǣŕ̲ puracü i nüxü‫ ۡڟ‬chaxüxüۡǣǣӕ͑ɗիɥɗ ЙľֆիΥǣӥիüۡ i pemax. 2ॸRü woo togü i duüۡxüۡgü tama choxüۡ cua۳xgüchaüۡgu na tórü Cori choxüۡ muxüۡ, natürü i pema rü meãma nüxüۡ pecua۳ի͑͑ӥ̲ֆɗɥիüۡ ga choxüۡ namuxüۡ. Yerü chauxüۡҡՓ͑ɗիɥ ga tórü Coriaxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ, rü ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ pecua۳x na aixcüma ֆɗɥիüۡ na nüma choxüۡ namuxüۡ. 3-4ॸRü ñaã ͑ɗիɥɗËȍΎфӥĀľիɗ̲͑% chanangãxüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chauchiga idexagüxüۡ: “¿ E۳xna tama inamexüۡ na duüۡxüۡgü choxna naxãxüۡ ɗËȍΎфӥΥ͑фӥËȍΎфӥ axexüۡ naxca۳x i chorü puracü? 5ॸ¿E۳xna

9

1ॸRü

420

tama inamexüۡ ta na wüxi i ngexüۡ i ֆիΥիüۡmaã na chaxãmaxüۡ na chayagaxüۡca۳ի͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ na naxãmaxüۡ i Pedru, фӥ͑ŕ͑ľŕǣӥֆҡΔфӥ Cori, фӥ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗֆҡӥǣӥɗҽӕЙ͑ imugüxüۡ? 6ॸ¿Rü e۳xna pema nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥËȍΎ̲фӥ Bernabéxicatama i tama namexüۡ na toxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥիüۡ ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ orearü uruüۡgüxüۡ na perüngüۡիŕŕǣӥիüۡrüüۡ? 7ॸ¿ӄacü rü duüۡxüۡ i ËȍӕффՓӡիüۡ i nügüxüۡ‫ڟ‬tama naxütanüxüۡ ɗ͑ΎфӥΥ͑? ¿Rü ҧacü rü duüۡxüۡ i ori ۳x itoxüۡ i tama namúxüۡ i norü o? ¿Rü ҧacü rü duüۡxüۡ i carnerugüna dauxüۡ i tama nagünenixüۡ ne ixaxüxüۡ?ٚ ͮǣŕ̲͖Ëȍфӥǣӥ͑ӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i chauchiga idexagüxüۡ. 8ॸ¡Rü ñu۳ի̲фӥҡ%ӡҡ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑ ËȍΎфӥΎфľիɗËҡ̲ֆɗɥիüۡ i ñaã nüxüۡ chixuxüۡ! ƄфӥҽӕЙ͑%фӥΎфľǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡՓфӥҡ͑ǣŕ̲͖͑ǣӥфӥ. 9ॸErü ͑ǣŕ̲Ύфľфӥ͖͑ǣӥфӥ: ٘‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕ̲ՓΎËɗфӕËȍӕфӥ pute۳xewa puracüxüۡ, фӥҡ%ӡҡ̲ cunaw۳ ŕի͑ǣӕ͑ҡ̲ֆɗ̲ aruchuwa nachibüxüۡca۳x!ٚ ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. Rü nüxüۡ tacua۳x ͑ҡ̲ՓΎËǣӥǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ ga Tupana ga yexguma yema ñaxgu. 10ॸNatürü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥҡǣӕ͑ɗիɥǣ ͑իɥ͑ӥիüۡ ga yexguma yema ñaxgu ga Tupana. ѠӥҡËȍɗǣ͑ɗիɥǣ͑իӥ̲ҡӥիüۡ ga yema ore. Erü yíxema aruchunecü Ӧիľфӥֆɞիľ̲͑ΎфӥΎфӥpu۳xwa puracüxe, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡЙӕфËӥľֆ͑ľ rü tanaxwa۳xegü na ítanan۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡ i ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎɗҡӥի͑ӥիüۡ. 11ॸRü toma rü wüxi ya nanetüchire ya itatoxüۡnerüüۡ ҡɗիɥǣӥǣֆľիǣӕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ tixuxgu

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ9 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

421

ga Tupanaãrü ore. ¿Rü ñu۳xma rü tama e۳xna i pexca۳x namexüۡ na toxna penaxãxüۡ i ҧacü i toxü‫ ۡڟ‬taxuxüۡ? 12ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗΎфľфӥӕфӕüۡgü Йľҡ͑ӥՓ͑ֆӕիǣӥǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ‫ڟ‬ taxuxüۡ, rü maneca toma rü yexera name ͑ɗիɥɗЙľҡ͑ӥՓҡ͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲ҡΎիüۡ‫ڟ‬ taxuxüۡ. Natürü i toma rü tama ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑իӥ. Erü toma rü guxüۡ i guxchaxüۡmaã taporae na tama pexü‫ۡڟ‬ ҡ͑ǣӕիËȍիŕŕիüۡca۳x na Cristuaxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡ. 13ॸPema nüxüۡ pecua۳x rü guxüۡma i duüۡxüۡgü i tupauca ya taxüۡnewa puracüexüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Υ͑ֆ ֆɗ̲ҡӕЙӕËՓ͑ǣŕի̲իüۡtama nangΥ۳xgü. Ѡӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tupaucagu Tupanaca۳x naxüۡnagü ćaixüۡ, фӥ͑͑Āľɗ͖ӕիфľɗ͑ǣŕ̲̲͑Ëȍɗ norü ngΥ۳xruüۡ. 14ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ya yíxema nüxüۡ ixugüxe i ore i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ, rü tórü Cori nüxüۡ nixu rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡӥ̲%фӥЙӕфËӥca۳x tanayaxu i tümaãrü natanü na ͑ǣŕ̲̲%ҡ̲իŕիüۡca۳x. 15ॸNatürü i ËȍΎ̲фӥҡǣӕ̲͑ǣŕ̲%ËӥËȍ͑իӥ. Rü ñu۳xma na pexca۳x chanaxümatüxüۡ i ñaã popera, rü tama ҧacü choxna pexãxüۡca۳ի͑ɗիɥ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲͑ҡǣӕ̲ texéxüۡtawa ҧacüca۳x íchac۳axüۡ, rü wüxi i ËȍΎфӥҡ%ŕ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ŕËȍɗľфӥ ͑ɗիɥ͑Ëȍֆӕիüۡ naxüۡpa na texé choxna nayaxuxüۡ ɗ͖%ҡ%ŕɗËȍΎիü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ. 16ॸRü ñu۳xma na nüxüۡ chixuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ore i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ, rü taguma ͑ǣŕmaca۳x chaugü chicua۳xüüۡ. Erü ՓΎľҡ̲͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥЙӕфËӥǣ Tupana choxna ãxüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳x taxucürüwama chanangexrü. Rü poraãcü chi chachixexüۡǣӕɗ͑ǣŕիǣӕ̲ ҡ%ӡËȍɗ̲͑ӥիüۡ chixuxgu. 17ॸRü

͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗËȍӕǣǣӕËȍɗҡ̲ chanaxü۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ, rü nagu ËȍɗËȍфӥիɥ͑ӥ͑ËȍΎիü‫ ۡڟ‬naxãtanüxüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑ËȍΎիüۡ muxüۡãcüma chanaxü۳xgu, rü Ëȍ͑իӥ̲ľфӥՓΎľҡ̲͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ chorü puracü ga Tupana choxna ãxüۡ. 18ॸ¿Rü ñu۳xma rü ҧËӥҡ͑ɗիɥɗËȍΎфӥ natanü naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥɗ chaxüxüۡ? Rü dücax, rü chorü natanü ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ҡ%ŕɗËȍֆիӕիüۡ i ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣľҡ͑ӥ%Ëӥ̲͑ӥիüۡ Ëȍɗիӕիǣӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗҡӥիüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ, rü woo Tupanape۳xewa name na petanüwa chanayaxuxüۡ i chorü ͑ҡ͑ӥ͑͑ǣŕ̲̲%Ëȍ̲իüۡxüۡca۳x, ͑ҡӥфӥҡǣӕ̲Ëȍ͑իӥɗ͑ǣŕ̲. 19ॸRü woo taxúxeme۳իŕՓËȍ͑ǣŕի̲ɗ chomax, natürü guxãme۳իŕՓËȍӕǣӥ Ëȍ͑ǣŕի̲իŕŕ, ͑͑ǣŕ̲%Ëӥֆľիľф%Ëӥ muxüۡma i duüۡxüۡg üxüۡ charüngüۡիŕŕիüۡca۳x na Cristuaxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. 20ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ֤ӕĀɞӕǣӥҡ͑ӥՓËȍ͑ǣŕի̲ǣӕ, rü Yudíurüüۡ ËȍӕǣӥËȍɗիɥիŕŕ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ nüxüۡ charüngüۡիŕŕիüۡca۳x na Cristuaxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. Rü woo tama yema ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ ga mugütüüۡwa Ëȍ͑ǣŕի̲ǣӕ, ͑ҡӥфӥËȍֆ͑ǣӕիŕŕ%̲ ɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ Cristuxüۡtawa chanagagüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i ñu۳ի̲фӥҡ͑ǣӕɥիüۡ i ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ. 21ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ҡ͑ӥՓËȍ͑ǣŕի̲ǣӕɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgürüüۡ chaugü Ëȍɗիɥիŕŕ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ charüngüۡիŕŕիüۡca۳x na Cristuaxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. Natürü taguma íchanange۳x i Tupanaãrü mugü erü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ9ٍॷ10 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

guxüۡguma Cristuarü mugütüüۡwa Ëȍ͑ǣŕի̲. 22ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ҡ͑ӥՓ Ëȍ͑ǣŕի̲ǣӕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama poraãcü Cristuchigaxüۡ cua۳xgüxüۡ, rü ËȍΎ̲фӥҡ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgürüüۡ chaugü Ëȍɗիɥիŕŕ, ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ charüngüۡիŕŕիüۡca۳x na Cristuaxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥǣӕիüۡma i duüۡxüۡgürüüۡ ËȍӕǣӥËȍɗիɥիŕŕ, rü nagúxüۡraüۡãcüma naxca۳x chadau na ͑ǣŕ̲%ËӥĀӥիՓҽӕЙ͑իüۡtawa chanagagüxüۡca۳x i ñuxre i nümagü. 23ॸRü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗËȍЙӕфËӥիüۡ na guxüۡwama nanguxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. Erü chanaxwa۳xe na choma rü ta choxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ i ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ, naxrüüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nüxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡ. 24ॸPema rü meãma nüxüۡ pecua۳x i wüxi i inüca i nawa iñaãchixüۡ rü muxüۡma inaxüۡãchi, natürü ՓӥիɗիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ӥիɥф ínguxüۡ rü nayaxuxüۡ i norü ãmare. Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%͑Йľ̲իŕիüۡ na Tupanaxüۡtawa penayaxuxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ perü ãmare. 25ॸGuxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗ͑ӥǣӥ̲ľիŕŕիüۡ naxca۳x i wüxi i inüca i nawa iñaãchixüۡ, rü meã nügüna nadau na taxuüۡma ͑Ëȍɗիľիŕŕիüۡca۳x i naxüۡne. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑͑իӥ͑͑ֆӕիǣӥ%իüۡca۳x i norü ãmare i paxaãchixü̲ۡфľɗիɥիüۡ. ͮҡӥфӥֆɗիľ̲͑ֆիΥǣӥիüۡ rü yigüna tadaugü na meã naxügüxüۡca۳x rü meã ɗ̲իŕիüۡca۳x na nayauxgüxüۡca۳x i tórü ãmare i taguma gúxüۡ. 26ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i choma rü tama ñoma chauechitamare chiñaxüۡrüüۡ Ëȍɗիɥ, rü tama ñoma ҧacü i nügü ćaixüۡ i ngürüanegumare idagüxüۡrüüۡ Ëȍɗիɥ. 27ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x meã

422

chaugüna chadau i chaxunewa na taxuüۡma i chaxuneãrü ngúchaüۡ chaxüxüۡca۳x. Erü tama chanaxwa۳xe i mexüۡmaã togüxüۡ changu۳իŕŕchire۳xãcüma choxüۡ‫ ڟ‬nataxu i chorü ãmare. Nayaxucu۳իŕǣӥ͑ҡ̲͑ӥիüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x i tupananetachicüna۳xãgü

10

1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

chanaxwa۳xe i nüxna pecua۳xãchie ga ҧacü nüxüۡ na ngupetüxüۡ ga yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigü ga ͅΎɥËȍŃՓľфӥիɥիüۡ. Rü pema nüxüۡ pecua۳իфӥֆľիǣӕ̲͑Փľ͑իɥիǣӕфӥ wüxi ga caixanexüۡ nape۳իľǣӕ͑ɗիӡфӥ nayadüxü. Rü guxüۡma ga yema duüۡxüۡǣӥфӥՓӥիɗǣӕͅΎɥËȍŃ̲% natüüۡǣӕ͑ɗիɥիüۡtanü. Rü yexgumarüüۡ ta ͅΎɥËȍŃ̲%͑ɗËȍΎüۡ nawa ga yema Taxtü ga Dauchiüxüۡ. 2ॸRü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü yexguma wüxigu ͅΎɥËȍŃ̲%ֆľ̲ caixanexüۡpechitatüüۡǣӕֆիɥիüۡtanügu rü yema Taxtü ga Dauchiüxüۡwa yachoüۡgu, rü yemaãcü nügü nango۳իŕŕǣӥ͑ ͅΎɥËȍŃՓľ̲͑իɥիüۡ. 3ॸRü yexgumarüüۡ ta ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü nanangΥ۳իǣӥǣֆľ̲Й%ӡǣĀիӡՓ rüyi۳ xüۡ. 4ॸRü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü nayaxaxgü ga yema dexá ga Cristu nüxna ãxüۡ. Yerü Cristu rü yema duüۡxüۡgüxüۡ ínixümücü ga yema ɞ͑իɥիüۡwa, rü nüxna nanaxã ga yema dexá ga yaxaxgüxüۡ. 5ॸNatürü ͑фӥ̲ӕ̲ŕǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü ga tama Tupanaãrü ngúchaüۡ ügüxüۡ. Rü yemaca۳x ga yema duüۡxüۡgü rü yexma nayue rü yéma nawogü ga naxüۡnegü ga yema

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ10 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

423

dauxchitawa ga taxúema íxãpataxüۡwa. 6ॸRü guxüۡma ga yema tórü o۳xigüxüۡ ngupetüxüۡ, rü yemaãcü nüxüۡ nangupetü na tórü cua۳xruüۡ ֆɗɥիüۡca۳x, na tama naxrüüۡ t ۳acü rü chixexüۡca۳xama idaugüxüۡca۳x. 7ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x tama name i nüxüۡ picua۳xüüۡgü i ҧacü rü tupananetachicüna۳xãgü, yexgumarüüۡ ga ñuxre ga nümagü naxügüxüۡrüüۡ. Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü tórü o۳xigüchigaxüۡ nixu rü ñanagürü: “Rü duüۡxüۡgü ínarütogü na nachibüexüۡca۳x rü na naxaxegüxüۡca۳x, фӥ͑ǣŕ̲Փľ͑ rü inachigü na íyayüxexüۡca۳իٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. 8ॸRü tama name i ֆɗիľ̲фӥ͑ɥɗ͑ǣľ̲%ɗҡЙľ yexgumarüüۡ ga ñuxre ga nümagü naxügüxüۡrüüۡ. Rü yemaca۳x wüxitama ga ngunexüۡgu rü nayue ga 23,000. 9ॸRü tama name i nüxüۡ taxü ya tórü Cori na ͖ӕի%Ëӥֆի͑ҡ̲%͑իɥ͑ӥիüۡ yexgumarüüۡ ga ñuxre ga nümagü naxügüxüۡrüüۡ. Rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣֆľ̲ duüۡxüۡgüxüۡ nangΥ۳xcuxüۡ ga ãxtapegü rü nayuexüۡ. 10ॸRü tama name i chixexüۡ Tupanamaã pixugü yema ñuxre ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigürüüۡ. Rü yemaca۳x ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ rü nanadai. 11ॸRü guxüۡma ga yema tórü o۳xigüxüۡ ngupetüxüۡ, rü ñu۳xma na yangaicaxüۡ na nagúxüۡ i naãne rü tórü cua۳xruüۡ ͑ɗիɥ. Rü ͑իӥ̲ҡӥ͑͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ icuáxüۡca۳x na ñuxãcü Tupana naxwa۳xexüۡ na ɗ̲իŕիüۡ i yixema i ñomaüۡcüü na ɗ̲իŕիüۡ. 12ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ya yíxema ҡӥǣӥǣӕфӥիɥ͑ӥիŕ͑ҡЙΎфիüۡ i Tupanape۳xewa, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ̲͑ľ% tügüna tadauxüۡ na tama chixexüۡgu

tanguxüۡca۳x. 13ॸRü nataxuma i ҧacü rü ngúchaüۡ i chixexüۡ i taxucürüwama namaã peporaexüۡ. Rü Tupana ya ɗիËӥ̲ֆ͑ǣӕիŕŕËӥɗ͑ǣŕ̲ҡ̲% inaxunetaxüۡ, rü tá pexüۡ narüngüۡիŕŕ͑ tama pexüۡ ͑ЙΎф̲ŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ ngúchaüۡgü. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲pexca۳x ɞ͑͑ǣӕիǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ǣәËȍüۡgü, rü Tupana tá pexüۡ ͑ЙΎфľիŕŕ͑ ͑իËȍիՓЙɗիɥǣËȍɗիüۡca۳x na tama pexüۡ ͑ЙΎф̲ŕիüۡca۳x. 14ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Changechaüۡgüxe, ‫ؽ‬фӥ͑ӥի͑ЙɗիɥǣËȍɗɗ guxüۡma i tupananetachicüna۳xãgü na tama nüxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡca۳x! 15ॸPemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ, erü chauxca۳x rü duüۡxüۡgü i nüxüۡ cuáxüۡ Йɗիɥǣӥ. Rü Йľ̲ҡҡ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ pemaã nüxüۡ chixuxüۡ. 16ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Υ͑ɗӥӥ͑ľիüۡca۳x ingutaque۳xegügu, rü yaxaxgügu ya yima binu ya üünecü rü ̲Ύիŕnaxca۳x ixãgügu, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ yigü tango۳իŕŕ͑æфɗѸҡӕֆtaxca۳x nagü ɗ¡ËӥՓľфӥիɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ nangΥ۳իǣӥǣӕɗ͑ǣŕ̲Й%ӡɗɗ¡ӥËӕիüۡ, rü ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗǣӥtango۳իŕŕ͑æфɗѸҡӕֆ taxca۳x naxüۡ͑ľɗի%ËӥՓľфӥիɥիüۡ. 17ॸRü woo na imuxüۡ i yixema, natürü Փӥիɗҡ̲ɗЙ%ӡҡ͑ǣΥ۳xgü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ͑ɗիɥɗՓӥիɗҡ̲ɗիɥǣӥիüۡ erü ՓӥիɗՓľҡ̲ҡфӥիɥ. 18ॸ¡Rü dücax i ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗ͑͑ǣΥ۳xgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ naxüۡnamachi i Tupanaca۳x naćaixüۡ! Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗǣӕ͑ӥǣӥ̲% nangΥ۳xgüãgu, rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ nangΥ۳xgüxüۡ фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥǣӥ nango۳իŕŕ͑ՓӥիɗǣӕҽӕЙ͑Փľ͑իɥիüۡ. 19ॸRü ñu۳ի̲͑͑ǣŕ̲͖Ëȍիüۡ, rü tama chanaxwa۳իľɗ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑ naxüünexüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲͑Ëȍɗɗ͑ǣŕ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ10 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

424

duüۡxüۡǣӥɗҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ norü tupananetachicüna۳xãca۳x ćaixüۡ. Rü tama chanaxwa۳իľɗ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑ ҧacüwa namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ tupananetachicüna۳xãgü, erü nangearü maxüۡãx۳ . 20ॸNatürü pemaã nüxüۡ chixu rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ, norü tupananetachicüna۳xãca۳x nadaiãgu i ҧacü rü naxüۡna, rü tama Tupanaca۳ի͑ɗիɥ i nadaiãxüۡ, natürü n۳g۳oxogüca۳ի͑ɗիɥɗ nadaiãxüۡ. Rü tama chanaxwa۳xe i n۳g۳oxogütanüxüۡxüۡ ЙľǣӥЙɗիɥǣӥիŕŕ. 21ॸRü pema na peyaxaxgüxüۡ ya yima binu ya tórü Corixüۡ namaã picua۳xüüۡgücü rü taxucürüwama namaã pexãmücü i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗæȍҡ͑Փľфӥիɥիüۡ. Rü pema na tórü Coriarü mechawa Йľ͑͑ǣΦիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Υ͑ɗ͑ӥիüۡ namaã picua۳xüüۡgüxüۡ фӥҡիӕËӥфӥՓ̲͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗæȍҡ͑Փľфӥիɥիüۡãrü mechawa peyachibüe. 22ॸ‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡ ñapegüxüۡ i ñu۳xmax? ¿E۳xna Йľ͑͑ӕիŕŕËȍüۡ ya tórü Cori? ¿E۳xna pexca۳x rü nüxüۡ ҡфӥЙΎф̲ŕǣӥɗ yixemax? Cristu rü marü tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕ ͑ՓɗͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥ, natürü ҡիӕËӥфӥՓ̲͑ǣŕmaca۳x ñuxãcümare ҡľ͑ľŕǣӥpe۳իľՓҡ̲իŕ 23ॸPema

rü ñaperügügü: “Marü name na tanaxüxüۡ i ҧacü i tanaxwa۳xegüxüۡٚ, ñaperügügü. Rü

ɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲, natürü tama tüxüۡ‫ڟ‬ name i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ɗիӥիËȍüۡxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲%ËӥæфɗѸҡӕҡӥիüۡ ínanguxüۡիŕŕ͑ naxüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲inaxwa۳xexüۡ, natürü tama guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ɗիӥիüۡ tüxüۡ narüngüۡիŕŕ͑ֆľիľф%Ëӥ̲ľ%

ֆիΥǣӥ̲Ëȍɗǣӥիüۡca۳x. 24ॸRü tama name ͑ɗիɥɗҡΔիфӥҡ̲̲ľիüۡca۳x tadaugü, ͑ҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡΎǣӥфӥ̲ľիüۡca۳x na idaugüxüۡ. 25ॸRü marü name i penangΥ۳x i nagúxüۡraüۡxüۡ i namachi i namaã nataxegüxüۡ. Rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ naxca۳իЙľիΎľǣ%ŕфӥ͑ӥի͑ЙľË͑ ͑ǣľիҡ͑ľ͑իӡիüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲͑Ëȍɗ. 26ॸErü ñoma i naãne rü guxüۡma i nawa ͑ǣŕի̲իüۡ, фӥҡΔфӥæΎфɗфӥ͑ɗիɥ. 27ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i tama ֆիΥիüۡ pexna uxgu na naxüۡtawa ‫ ڟ‬a peyachibüexüۡca۳x, rü chi ngŕm Йľիɥիǣӕ, rü marü name i penangΥ۳x i guxü̲ۡɗΥ͑ɗpepe۳xegu yaxüxüchixüۡ. Rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ naxca۳իЙľիΎľǣ%ŕ фӥ͑ӥի͑ЙľË͑͑ǣľիҡ͑ľ͑իӡիüۡ i ͑ǣŕ̲̲͑ËȍɗɗЙľ̲%͑͑ǣΦիüۡ. 28ॸNatürü ngürüãchi wüxie tá pemaã nüxüۡ tixu rü ñatarügü: “Ñaã namachi rü tupananetachicüna۳xãca۳x yama۳xgüxüۡ i naxüۡ͑Փ͑ľӡիüۡ ͑ɗիɥٚ, ñatarügü. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ɗЙľ̲фӥҡ̲̲͑ľ͑ Йľ͑͑ǣΦիüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲͑Ëȍɗ͑ҡ̲ chixexüۡgu tüxüۡ Йľ͑ǣӕիŕŕիüۡca۳x ya yíxema pemaã nüxüۡ ixuxe, rü tama ͑ǣŕmaca۳իҡիΎľǣ%ŕիüۡca۳x i tümax. 29ॸѠӥҡ̲ЙľËȍɗǣ͑ɗիɥɗËȍɗĀľիիüۡ i ͑ǣŕիǣӕ̲: ٘ͮҡ̲ҡիΎľǣ%ŕիüۡca۳իٚ, ñachagu. Natürü yíxema pemaã nüxüۡ ixuxechiga ͑ɗիɥɗËȍɗĀľիիüۡ. Natürü bexmana ͑ǣӥфӥ%ËȍɗՓӥիɗɗֆիΥիüۡ tá cuxna naca rü ñanagürü tá cuxüۡ: “¿Tü۳xcüüۡ i togü naxca۳իΎľǣ%ŕիüۡgagu choxna cunachu۳xu na tama chanaxüxüۡ i ҧacü i chanaxwa۳xexüۡ? 30ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ËȍɗҽӕЙ̲͑͑ΎիŕËȍի%իǣӕnaxca۳x i ͑ǣŕ̲Υ͑ɗËȍ͑ǣΦիüۡ, ¿rü tü۳xcüüۡ i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ10ٍॷ11 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

425

͑ǣŕ̲Υnaca۳x choxüۡ quixu?͖ٚ͑ǣӥфӥ. pemaã nüxüۡ chixu rü name ͑ɗիɥɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Йľիӥիüۡmaã Tupanaxüۡ Йľҡիŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҧacü pengΥ۳xgügu rü e۳xna ҧacü pixaxgügu rü e۳xna ҧacü i to pexügügu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲%ҽӕЙ͑իüۡ Йľҡիŕŕ. 32ॸRü tama name i penaxü i ҧacü i togüxüۡ chixexüۡǣӕֆɗիŕŕիüۡ, rü bai i Yudíugüxüۡ, фӥ¡ɗɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡxüۡ, фӥ¡ɗɗ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡxüۡ. 33ॸRü choma chanaxwa۳xe i guxüۡma i chaxüxüۡwa na guxüۡma i togüarü mexüۡca۳x chadauxüۡ. Rü tama choxrütama mexüۡca۳ի͑ɗիɥɗËȍĀӕիüۡ, natürü togüarü mexüۡca۳ի͑ɗիɥɗ chadauxüۡ na nümagü rü ta ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x rü nayauxgüãxüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 1ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣӕЙľիɥɗ ËȍӕËӥ̲͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i ËȍΎ̲͑æфɗѸҡӕËӥ̲ǣӕËȍɗիӡիüۡrüüۡ. 31ॸDücax,

11

Ñuxãcü meã nügümaã inacua۳xgü i ngexüۡgü i ngutaque۳xegüwa 2ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, Йľ̲%Ëȍҡ%ŕľфӥ guxüۡǣӕ̲ËȍӕǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕфӥ͑ǣӕ Йľիɥǣֆľ̲ngu۳իŕŕҡľǣЙľիüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕիüۡ. 3ॸNatürü chanaxwa۳xe i nüxüۡ pecua۳x na Cristu rü wüxichigü i ֆҡӥľфӕ͑ֆɗɥիüۡ. Rü yatüxüۡgü rü naxma۳իŕфӕ͑ɗիɥǣӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ya ҽӕЙ͑фӥæфɗѸҡӕľфӕ͑ֆɗɥիüۡ. 4ॸRü ͑ǣŕmaca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗֆֆҡӥ ngutaque۳իľՓֆӕ̲ӥիŕǣӕфӥe۳xna Tupanaãrü orexüۡ yaxuxgu, rü tama ínanga۳xüchipate۳xegu, фӥ͑ǣŕ̲фӥՓӥիɗ i chixexüۡ ͑ɗիɥɗCristupe۳xewa naxüxüۡ. 5ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗ͑ǣľËӥ ngutaque۳իľՓֆӕ̲ӥիŕǣӕфӥe۳xna

Tupanaãrü orexüۡ yaxuxgu, rü chi tama ͑ǣɥǣӥ͑ҡӥľфӕǣӕ, фӥ͑ǣŕ̲фӥՓӥիɗɗ chixexüۡ ͑ɗիɥɗ͑ǣɥtepe۳xewa naxüxüۡ. Rü ͖Ύ̲͑ǣɥǣӥֆĀӥľфӕիüۡrüüۡ ɗֆɗիɥ. 6ॸErü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲͑ǣɥǣӥ natüeruchaüۡgu, фӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ ͑ΎիҡËӥ̲͑ǣɥǣӥiba۳i ۳xeru. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗ͑ǣɥфӥ%͑ľֆɗիɥǣӕɗ ͑ǣŕ̲͑͑ǣɥǣӥnaba۳i ۳xeruxüۡ rü e۳xna ͑ǣɥǣӥֆĀӥľфӕիüۡ, фӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ ͑ǣɥǣӥɗҡӥľфӕ. 7ॸNatürü yatügü rü tama name na nügü natüerugüxüۡ. Yerü ga Tupana rü nügüraüۡãcü nanaxü ga yatü фӥҽӕЙ͑ËȍɗЙľҡ͑ɗիɥ. Rü yima yatüwa ͑ɗիɥɗ͑͑ǣΔիüۡ ͖͑ӕի%Ëӥ̲͑ľիŕËȍɗիüۡ ya Tupana. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ǣľËӥՓ͑ɗիɥɗ nangóxüۡ na ñuxãcü namexüۡ ya yatü. 8ॸYerü yexguma noxri Tupana naxü۳xgu ga yatü, фӥҡ̲͑ǣľËӥՓ͑ɗիɥǣ naxüãxüۡ. Ѡӥ͑ǣɥ̲Փիɗ͑ɗիɥǣֆҡӥՓ ͑ǣɥիüۡ naxüxüۡ. 9ॸRü yatüca۳ի͑ɗիɥǣ ҽӕЙ͑͑ǣɥիüۡ üxüۡ ga ngecü, rü tama ngecüca۳ի͑ɗիɥǣҽӕЙ͑͑իӥիüۡ ga yatü. 10ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣɥǣӥ itüeru na duüۡxüۡgüpe۳xewa rü Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ güpe۳xewa nangóxüۡca۳ի͑͑ǣɥteme۳իŕՓ ͑͑ǣŕի̲իüۡ. 11ॸNatürü Tupanape۳xewa rü taxuü̲ۡ͑ɗիɥֆֆҡӥľǣnatau۳xgu i ngecü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i ngecü rü taxuü̲ۡɗֆɗիɥľǣnatau۳xguma ya yatü. 12ॸ֤ľфӥֆľիǣӕ̲͑ΎիфɗҽӕЙ͑͑ǣɥիüۡ ü۳xgu ga ngecü, фӥֆҡӥՓ͑ɗիɥǣ͑ǣɥիüۡ naxüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ya yatü rü ͑ǣľËӥՓ͑ɗիɥɗ͑¡ӕիüۡ. Natürü Tupana ͑ɗիɥֆ͑իӥËӥɗǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü. 13ॸRü

pematama tá penangugü rü ngoxi ̲͑ľ͑Փӥիɗɗ͑ǣľËӥфӥҡ̲͑ǣɥǣӥ ͑ҡӥľфӕ%Ëӥ̲͑ֆӕ̲ӥիŕիüۡ. 14ॸRü ՓΎľҡ̲ҡΔфӥ¡ӕËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ11 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

426

icuáxüۡ ͑Փӥիɗɗ%͑ľֆɗɥիüۡ na nügü nama۳իֆľիŕŕիüۡ i wüxi i yatüxüۡ. 15ॸNatürü ngecüca۳իфӥՓӥիɗɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ ͑ɗիɥ͑nama۳xyaexüۡ. Erü Tupana rü ͑ǣɥի͑͑͑ի%ɗ͑ǣɥֆľ͑͑ǣŕ̲̲% ͑ǣɥǣӥ͑ҡӥľфӕիüۡca۳x. 16ॸNatürü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣҡӥǣӥ choxüۡgagügu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ tacua۳ի͑͑ǣŕ̲ҡ̲ֆɗɥիüۡ i tacüma rü nacüma i guxü̲ۡɗֆիΥǣӥիüۡ i guxüۡnema ya tupaucagüwa. Duüۡxüۡgü rü chixri namaã inacua۳xgü ga Coriarü õna i üünexüۡ 17ॸRü

ñu۳xma i ñaã popera i pexca۳x chaxümatüxüۡwa rü pemaã nüxüۡ chixu фӥ͑͑ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗЙľËӥ̲ɗËȍɗիľիüۡ ɗҡ̲̲͑%Ëȍҡ%ŕիüۡ. Erü chauxca۳x i ͑ǣŕ̲Йľфӥngutaque۳xegü rü pexüۡ ͑Ëȍɗիľիŕŕ, rü tama aixcüma perü meruüۡǣӥ͑ɗիɥǣӥ. 18ॸErü duüۡxüۡgü chomaã nüxüۡ ͑ɗիӕǣӥǣӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡΔфӥ Corica۳x pengutaque۳xegüüۡxgu rü pegü pitoye. Rü ngãxüۡǣӕËȍֆիΥ͑ɗիËӥ̲ ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ yaxugügüxüۡ. 19ॸChoma rü nüxüۡ chacua۳x na aixcüma ՓΎľҡҡ̲ֆɗɥիüۡ i pegü pitoyexüۡ na ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ icuáxüۡca۳x na texégü ҡɗɥիüۡ ya yíxema aixcüma Cristuarü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիľ. 20ॸѠӥ͑ǣŕ̲Йľǣӥ͑ pitoyexüۡǣǣӕ͑ɗիɥ͑ҡ̲ɗիËӥ̲ҡΔфӥ Corixüۡ picua۳xüüۡǣӥ%Ëӥ̲ֆɗɥիüۡ i Йľ͑͑ǣΦիüۡ ɗҡΔфӥæΎфɗфӥΥ͑ɗԖӥ͑ľիüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲pengutaque۳xegüüۡxgu. 21ॸErü ͑ǣŕիǣӕ̲Йľ͑͑ǣΥ۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲Υ͑ɗ Ԗӥ͑ľիüۡ фӥՓӥիɗËȍɗǣӥфӥЙľ͖ӕի%ŕǣӥ͑ pexira na penayaxuxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Υ͑. ѠӥֆΎի͑ɗɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥфӥ͑ǣŕի̲ nataiyae, rü togü rü nayaxaxgü ya binu ñu۳ի̲ҡ͑͑ǣ%իŕ. 22ॸ¿E۳xna pengechiüۡgü

‫ ڟ‬a pechibüexüۡ rü eca۳x tama ngŕm pexaxegüxüۡ? ¿Tü۳xcüüۡ nüxü pexoe i ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ rü Йľ͑ի%͑ľŕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ i ͑ǣľфӥ͑ǣŕ̲իüۡãx۳ güxüۡ? ¿Rü ҧacüxüۡ tá pemaã chixu i ñu۳xmax? ¿Pexca۳x rü tá Йľ̲%Ëȍҡ%ŕիüۡ? Dücax, pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥҡ̲Йľ̲%Ëȍҡ%ŕnaxca۳x i ͑ǣŕ̲Йľիӥǣӥիüۡ. Tórü Coriarü õna i üünexüۡchiga

tórü Corixüۡtawatama chanayaxu ga yema ngu۳իŕŕҡľǣ pemaã nüxüۡ chixuxüۡ. Rü yexguma bexma tórü Cori ga Ngechuchuxüۡ ínaxuaxüۡgu, rü yematama chütaxüۡgu rü ҡΔфӥæΎфɗ͑͑ֆիӕǣՓӥիɗǣЙ%ӡ. 24ॸѠӥҽӕЙ̲͑͑Ύիŕnaxca۳x naxã, rü yemawena rü inanabücu, rü ñanagürü: ٘͵%͑ɗիɥɗËȍիӕ͑ľɗpexca۳x ichaxãxüۡchiga. ‫ؽ‬ѠӥЙľ͑͑ǣΦɗ͖%Й%ӡ ͑͑ǣŕ̲%ËӥЙľ%ŕՓËȍΎի͑ pecua۳xãchiexüۡca۳x!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 25ॸRü yexgumarüüۡ ta ga chibüwena rü Ngechuchu nanayaxu ga wüxi ga pochiyu ga binuchiümaã ããcuxüۡ, rü ñanagürü: “Rü daa binu rü wüxi i cua۳xruüۡ ͑ɗիɥ na ngexwacax Tupana duüۡxüۡgümaã ixunetaxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡchiga. Rü chaugü ya pexca۳իɗ¡Ëӥ̲%͑ɗիɥɗ Tupana pexüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ i ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͖ӕիǣӕËӥ daa binu pixaxgügu rü ñu۳xma choma na chanaxüxüۡrüüۡ ҡЙľ͑իӥ͑Йľ%ŕՓ choxna pecua۳xãchiexüۡca۳իٚ, ñanagürü ga Ngechuchu. 26ॸRü guxüۡguma i ͑ǣŕիǣӕ̲Йľ͑͑ǣΥ۳իǣӕɗ͖%Й%ӡфӥ ЙľֆիիǣӥǣӕֆĀ¡ɗ͑ӕфӥ͑ǣŕ̲Փ tá duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ picua۳իŕŕ͖͑ӕի%Ëӥ 23ॸYerü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ11ٍॷ12 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

427

tórü pecaduca۳x nayuxüۡ ga tórü Cori. Rü ͑ǣŕ̲%ËӥҡЙľ͑իӥ͖u۳xmatáta wena nataegu i nümax. ͵ӕի%Ëӥ͑ɗիɥɗ̲͑ľիüۡ ͑͑͑ǣΦիüۡ i tórü Coriarü õna i üünexüۡ 27ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣľիľфӦիľֆ

duüۡիŕфӥҡËȍɗիľфӥ̲իüۡãx۳ ãcüma tanangΥ۳իǣӕɗ͖%Й%ӡфӥe۳xna tayaxaü۳xgu ya daa binu, rü wüxi i chixexüۡ taxü namaã i naxüۡne rü nagü ya tórü Cori. 28ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x naxüۡpa na ҡ͑͑ǣΦիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Й%ӡфӥ͑ tayaxaxüxüۡ ya yima binu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ wüxichigü meã tügü tangugü ngoxi nataxuma i ҧacü rü chixexüۡ i tümaãrü maxüۡwa. 29ॸƄфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ tanangΥ۳xgu rü tayaxaü۳xgu rü tama meã ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥǣӕ͑ҡΔфӥæΎфɗիüۡnechiga ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲, rü tügütama poxcuwa ҡǣɗ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑͑ǣΥ۳xgu rü tayaxaü۳xgu. 30ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ ̲ӕիӡËȍɗիľɗЙľҡ͑ӥՓфӥpićaaweexüۡ rü peturaexüۡ, rü ñuxre i togü rü marü nayuexüۡ. 31ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ yigütama ingugügu naxüۡЙ͑͑͑ǣΦիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Υ͑, rü tórü Cori rü taxuca۳x chima tüxüۡ napoxcue. 32ॸNatürü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡΔфӥæΎфɗ͖Ύ̲ɗҡΔфӥ maxüۡwa tüxüۡ poxcugu, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ tüxüۡ inayarüwe۳ի%Ëȍɗիŕŕ͑ҡ̲ yixcüra naãneãrü gu۳xgu tüxüۡ napoxcuxüۡca۳իՓӥիɗǣӕ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ. 33ॸRü ͑ǣŕmaca۳x, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü ͑ǣŕիǣӕ̲pengutaque۳xegügu na Йľ͑͑ǣΦիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Υ͑ɗӥӥ͑ľիüۡ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥɞpenan۳g۳ӕիŕŕ͑ ǣӕի%̲Փӥիɗǣӕ̲ľ%Йľ͑͑ǣΦիüۡca۳x. 34ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃtaiya۳xgu, rü

̲͑ľ͑ɗիɥɗҡӥ̲ЙҡՓҡ̲ҡËȍɗ¡ӥ͑ tama Tupana pexüۡ poxcuexüۡca۳x naxca۳x na chixexüۡ pexüexüۡ i perü ngutaque۳xegüwa. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡΎɗ guxchaxüۡgü i pexüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ, rü choma ҡËȍ̲͑ľիŕŕɗ͑ǣŕիǣӕ̲Йľҡ͑ӥՓ Ëȍիӡիǣӕ. ͮǣŕ̲͑Ëӥ̲ǣӥɗҽӕЙ͑%ŕɗ Üünexüۡ tüxna ãxüۡchiga

12

1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

chanaxwa۳xe ۡ i nüxü pecua۳ի͖͑ӕի%Ëӥֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲͑Ëӥ̲ǣӥфӥ͑ǣŕ̲cua۳x i ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tüxna ãxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ͑ɗիɥɗЙľ̲%͑ӥիüۡ chixuxchaüۡxüۡ i ñu۳xmax. 2ॸRü pema meãma nüxüۡ pecua۳x ga yexguma tauta Cristuaxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥǣӕ, rü pegü nüxna pexãgü ga tupananetachicüna۳xãgü ga ingeáxüۡ. 3ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü chanaxwa۳xe i meã nüxüۡ pecua۳x rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ texéxüۡ ɗĀľիիŕŕǣӕ, rü taxucürüwama ñatarügü: ٘ѠӥՓӥիɗֆËȍɗիľËӥ͑ɗիɥֆ ͮǣľËȍӕËȍӕٚ, ñatarügü. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta, rü taxucürüwama texé ñatarügü: ٘ͮǣľËȍӕËȍӕфӥҡΔфӥæΎфɗ͑ɗիɥٚ, ñatarügü ľǣҡ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tüxüۡ mu۳xgu ͑͑ǣŕ̲%ËӥҡɗĀľիիücۡ a۳x. 4ॸѠӥ̲͑ӕ͑ɗիɥɗ nacümagü i duüۡxüۡgü yaxuxüۡ, natürü ͑ǣŕ̲ҡӥի͑͑ի%իüۡ фӥՓӥիɗҡ̲͑ɗիɥ. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. 5ॸͮ͑ǣŕի̲ɗ͑ǣәիüۡraüۡxüۡ i nacüma na ñuxãcü tórü Corica۳x ipuracüexüۡ, natürü Փӥիɗҡ̲͑ɗիɥֆҡΔфӥæΎфɗֆҡӥիüۡ mucü na nüxüۡ‫ ڟ‬ipuracüexücۡ a۳x. 6ॸRü Tupanaãrü pora rü nagúxüۡraüۡãcü tawa napuracü, ͑ҡӥфӥՓӥիɗҡ̲͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ֆ guxüۡma ücü i guxüۡ i duüۡxüۡgüwa. 7ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ12 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

428

Tupana rü wüxichigü i duüۡxüۡna nanaxã i cua۳xruüۡ i nawa nüxüۡ icuáxüۡ ͑ͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ ҡՓ͑ǣŕի̲իüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ nanaxü ya Tupana na guxüۡma i ֆիΥǣӥիüۡxüۡ nangüۡիŕŕիücۡ a۳x. 8ॸRü Tupana фӥͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡxüۡ namu na nüma tüxna naxããxücۡ a۳x i cua۳ի͑ҡӥ̲իŕфӥ͑ӥիüۡ tacuáxücۡ a۳x na meã ҧoguã۳xüۡ taxucu۳իŕիücۡ a۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡ̲ͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ t ۳oguã۳xna nanaxã i cua۳x na meã nüxüۡ tacuáxücۡ a۳x na ñuxãcü meã ҡ͑ǣәľիŕŕҡľիüۡ. 9ॸѠӥҡӥ̲իŕ, rü ͑ǣŕ̲ҡ̲ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ҡӕիËȍիŕŕ̲͑ľ%ҡֆիΥիücۡ a۳x. Rü togue rü tüxna nanaxã i pora na ͑ǣŕ̲̲%naxca۳իҡֆҡ͑ľիŕŕիücۡ a۳x i ͑ǣŕ̲ićaaweexüۡ. 10ॸRü togue rü tüxna nanaxã i pora na tanaxüxücۡ a۳x i ҧacü rü mexüۡ i Tupanaãrü poramaã üxüۡ. Rü togue rü tüxna nanaxã i cua۳x na nüxüۡ tixuxücۡ a۳x i Tupanaãrü ore. Rü togue rü tüxna nanaxã i cua۳x na nüxüۡ tacuáxücۡ a۳x i ҧËӥֆɗɥիüۡ i n۳g۳ΎիΎǣӥфӥɗիɥիüۡ rü ҧËӥֆɗɥիüۡ ɗҽӕЙ͑%ŕ ɗԖӥ͑ľիüۡ%фӥɗիɥիüۡ. Rü togue rü tüxna nanaxã i cua۳ի͑͑ǣŕ̲ҡ̲͑ӥիüۡ tacuáxüۡ i nagawa tidexaxücۡ a۳x. Rü togue rü tüxna nanaxã i cua۳x na tanango۳իŕŕիücۡ a۳x na ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ na tidexaxüۡ ya yíxema to i nagawa idexáxe. 11ॸRü guxüۡma i ͑ǣŕ̲фӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡҡ̲͑ɗիɥɗ naxüxüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗ duüۡxüۡna naxããxüۡ ɗ͑ǣŕ̲cua۳x i nüma nanaxwa۳xexüۡ na nüxna naxããxüۡ. Guxãma i yixema i yaxõgüxüۡ rü wüxitama i duüۡxüۡrüüۡ ҡɗիɥǣӥ

wüxi i naxüۡne rü woo nüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗ͑ŕфӕфӥ͑ËȍËӥӥǣӥфӥ naparagü rü muxüۡma i to i norü ͑ǣŕ̲իüۡgü, natürü wüxitama i naxüۡne 12ॸRü

͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡҡ̲͑ɗիɥɗ guxüۡma i Cristuarü duüۡxüۡgü na wüxitama i naxüۡnerüüۡҡ̲ֆɗիɥǣӥիüۡ. 13ॸҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ фӥՓӥիɗҡ̲͑ɗիɥ. Rü yexguma íibaiüۡgu ga yixema, rü wüxitama i naxüۡnerüüۡ tüxüۡ ͑ɗիɥǣӥիŕŕ. ѠӥՓΎΎ֤ӕĀɞӕǣӥ͑ɗիɥǣӥիüۡ, rü e۳xna duüۡxüۡǣӥɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥ͑ɗիɥǣӥիüۡ, rü e۳xna duüۡxüۡgü i ҧacü rü corime۳իŕՓ ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ ͑ɗիɥǣӥիüۡ, rü e۳xna duüۡxüۡgü i taxúxeme۳իŕՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ ͑ɗիɥǣӥիüۡ, natürü wüxitama i naxüۡnerüüۡ tüxüۡ ͑ɗիɥǣӥիŕŕɗ͑ӥ̲ɗ ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. Rü guxãma i yixema rü ɗիËӥ̲̲фӥҡӥի͑͑͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲ ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. 14ॸWüxi i naxüۡne rü ҡ̲͑ӥիɥËҡ̲͑ɗիɥ, natürü nüxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ŕфӕфӥ͑ËȍËӥӥǣӥфӥ naparagü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲ӕիüۡgu nixüye. 15ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗֆ nacutü ñaxgu: “Rü ñu۳xma na tama naxme۳իËȍɗɥիüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳իҡ̲͑ǣŕ̲͑իüۡnewa Ëȍ͑ǣŕի̲ٚ, ñaxgu, фӥҡ̲͑ǣŕmaca۳x nüxüۡ narüxo na naxüۡ͑ľ%фӥֆɗɥիüۡ. 16ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗֆ͑Ëȍɗ͑ӥ͖իǣӕ: “Rü ñu۳ի̲͑ҡ̲͑իŕҡӥËȍɗɥիüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳x tama naxüۡ͑ľՓËȍ͑ǣŕի̲ٚ, ñaxgu, фӥҡ̲͑ǣŕmaca۳x nüxüۡ narüxo na naxüۡ͑ľ%фӥֆɗɥիüۡ. 17ॸƄфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ guxüۡma i naxüۡ͑ľфӥ͑իŕҡӥֆɗիɥǣӕ, ¿rü ҧacümaã chi i nüxüۡ ɗիɥ͑ӥŕիüۡ? Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗǣӕիüۡma i naxüۡne rü naxmachi ۳իŕֆɗիɥǣӕ, ¿rü ҧacümaã chi i nüxüۡ ɗՓ%իɥիüۡ? 18ॸNatürü Tupana ga naxücü ga taxüne, rü ngexta nüma ínanaxwa۳xexüۡgu nanaxü ga taeru rü tachacüügü rü taparagü i norü guxüۡma i taxüne. 19ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗǣӕիüۡma i ҡիӥ͑ľфӥҡľфӕիɗËҡ̲ֆɗիɥǣӕ, rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ12ٍॷ13 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

429

‫͑ع‬ǣŕիüۡ Ëȍɗֆɗɥիüۡ ɗҡիӥ͑ľɗիɥիüۡ? 20ॸRü ՓΎΎ͑͑ǣŕի̲ɗҡľфӕфӥҡËȍËӥӥǣӥфӥ taparagü, ͑ҡӥфӥՓӥիɗҡ̲͑ɗիɥɗ taxüne. 21ॸRü taxetü rü taxucürüwa taxme۳xüۡ ñanagürü: “Choma rü tama chacuxwa۳իľٚ, ñanagürü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i taeru rü taxucürüwa tacutügüxüۡ ñanagürü: “Choma rü tama chapexwa۳իľٚ, ñanagürü. 22ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ֆľիľф%Ëӥ %ӡËӥ̲իüۡ i taxünewa, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ yexera nanaxwa۳xexüۡ i taxüne. 23ॸRü ͑ǣŕ̲ҡիӥ͑ľՓֆľիľф%Ëӥnaxca۳x ixãnexüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗֆľիľф̲ľ% ixüxchiruxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡիӥ͑ľՓ ͑ǣŕի̲իüۡ i tama inaxwa۳xexüۡ na nangexchiruxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗֆľիľф meã idüxüxüۡ. 24ॸͮҡӥфӥҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ ҡ͑իӥ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ҡիӥ͑ľՓ ͑ǣŕի̲իüۡ i guxãxüۡma iwéxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲%ËӥҽӕЙ͑͑͑իӥɗҡիӥ͑ľ, na yexeraãcü nüxna idauxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ yexera naxca۳x ixãnexüۡ i taxünewa. 25ॸRü ͑ǣŕ̲%ËӥҽӕЙ͑͑͑իӥɗҡիӥ͑ľ͑ ՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣŕ̲ҡիӥ͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡ rü nüxna nadauxüۡca۳x i natanüxüۡ, rü guxüۡma meã nügümaã na napuracüexüۡca۳x. 26ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ Փӥիɗɗ͑ǣŕ̲ҡիӥ͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡ t ۳acü nüxüۡ‫ ڟ‬ngu۳xgux, rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥ i natanüxüۡgü rü ta nüxüۡ‫ ڟ‬nangu۳x. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗ͑ǣŕ̲ҡիӥ͑ľՓ ͑ǣŕի̲իüۡ t ۳acümaã taãŕ۳xgu, rü guxüۡma ɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ͑ҡ͑ӥիüۡǣӥфӥҡ͑ҡ%ŕ. 27ॸRü ñu۳xma i pema rü Cristuxüۡne Йɗիɥǣӥ. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗЙľ̲фӥ͑ǣŕ̲ naxüۡnena pexügü. 28ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ya Tupana rü norü duüۡxüۡgü i ֆիΥǣӥիüۡtanüwa tüxüۡ naxuneta ya ñuxre na norü puracüwa tüxüۡ

namugüxüۡca۳x. Rü tüxüۡ naxuneta ya ҧoguã۳x na nüxüۡ tixuxüۡca۳x i norü ore. Rü tüxüۡ naxuneta ya ҧoguã۳x na duüۡxüۡgüxüۡ ҡ͑ǣәľիŕŕիüۡca۳x i norü ore, rü ҧoguã۳x na tanaxüxüۡca۳x i mexüۡgü i taxüۡgü i Tupanaãrü poramaã üxüۡ. Rü tüxüۡ naxuneta ya ҧoguã۳x na tana-̲ľŕիŕŕիüۡca۳x i ićaaweexüۡ, rü ҧoguã۳x na togüxüۡ tarüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x, rü ҧoguã۳ի͑ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü ͑ҡɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü tüxüۡ naxuneta ya ҧoguã۳ի͑͑ǣŕ̲ҡӥ̲ҡ̲͑ӥիüۡ tacuáxüۡ i nagawa na tidexagüxüۡca۳x. 29ॸRü tama guxãma rü Tupana tüxüۡ ɗ̲ӕǣӥիľҡɗիɥǣӥ, rü tama guxãma Tupanaãrü orearü uruüۡ ҡɗիɥǣӥ. Rü tama guxãma norü orewa ngu۳իŕŕҡľǣӥիľ ҡɗիɥǣӥ, rü tama guxãma nüxüۡ tacua۳x na tanaxüxüۡ i mexüۡgü i taxüۡgü i Tupanaãrü poramaã üxüۡ. 30ॸRü tama guxãma nüxüۡ tacua۳ի͑ҡ̲͑ľŕիŕŕիüۡ i duüۡxüۡgü i ićaaweexüۡ. Rü tama guxãma nüxüۡ tacua۳x na nawa tidexagüxüۡ i wüxi i naga i tama nüxüۡ tacuáxüۡ. Rü tama guxãma nüxüۡ tacua۳x na tanango۳իŕŕիüۡ na ҧacüchiga yadexaxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i tama nüxüۡ nacuáxüۡ i nagawa idexaxüۡ. 31ॸ¡Rü naxca۳x peda۳u۳x na Tupanaxüۡtawa penayaxuxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ cua۳իɗфӥ̲ľ̲ŕիüۡ! Yigü na ingechaüۡgüxüۡchiga

Natürü i ñu۳xma rü tá pexüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕɗҧËӥ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡãrü yexera фӥ̲ľ̲ŕիüۡ. 1ॸѠӥՓΎΎ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲ҡ̲ nüxüۡ chacuáxüۡ i nagawa chideaxgu, rü woo Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüãۡ۳ x۳ gawa chideaxgu,

13

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ13ٍॷ14 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

natürü wüxi i ҧacü i ãgaxüۡrüü̲ۡфľËȍɗիɥ ega tama chomücüxüۡ changechaüۡgu. 2ॸRü woo nüxüۡ chacua۳xgu na meã duüۡxüۡgümaã nüxüۡ chixuxüۡ i Tupanaãrü ore, rü woo nüxüۡ chacua۳xgu i guxüۡma i ҧËӥɗŕիüۡguxüۡ i Tupanachiga, rü woo chomaã nanguüۡxgu ͑͑ǣŕ̲ËȍΎфӥΥ̲%ËȍֆիɥǣËȍɗիŕŕիüۡ ya ma۳իЙӦ͑ľǣӥ, natürü taxuwama chame ega tama chomücüxüۡ changechaüۡgu. 3ॸRü ՓΎΎ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ngearü Āɥŕфӕã۳xgüxüۡxüۡ chayanuxgu i guxüۡma i ҧacü i choxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ, rü woo Tupanaãrü oreca۳x chaugü ichaxãxgu na üxüwa choxüۡ yagugüxücۡ a۳x, rü taxuwama choxüۡ‫ ڟ‬name i ͑ǣŕ̲ľǣҡ̲ËȍΎ̲ӥËӥիüۡ changechaüۡgu. 4ॸRü yíxema tümamücüxüۡ ngechaüۡիŕ, фӥֆի̲͑͑%ҡիɥ͑ӥ, rü namaã tamecüma. Rü tama ҡɗի%ӡի%chiwa۳xe, rü tama tügü ítarüta, rü tama tügü ticua۳xüüۡ. 5ॸRü yíxema tümamücüxüۡ ngechaüۡիŕ, rü tama taguxchigawa۳xe, rü tama tügüguxicatama ҡфӥիɥ͑ӥ, rü tama tanuxwa۳xe, rü tama ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕËȍľǣҡľիŃËȍɗիľիüۡ tümamaã ü۳xgu. 6ॸѠӥҡ̲̲͑%ҡҡ%ŕɗ chixexüۡgü, ͑ҡӥфӥ̲͑%ҡҡ%ŕɗ͑ǣŕ̲ ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 7ॸRü yíxema aixcüma tümamücüxüۡ ngechaüۡիŕ, rü yaxna namaã ҡիɥ͑ӥ, rü guxüۡguma nüxüۡ‫ ڟ‬ҡֆիΥ, rü guxüۡguma mexüۡǣӕ̲͑%ҡфӥիɥ͑ӥ, rü taguma naxchi taxai woo ҧacü tümamaã naxü۳xgu i tümamücü. 8ॸѠӥ͑ǣŕ̲ֆɗǣӥ͑ ingechaüۡxüۡ rü tagutáma inayacua۳x. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑͑ӥիüۡ ixuxüۡ i Tupanaãrü ore rü wüxi i ngunexüۡgu tá inayacua۳x. Rü ͑ǣŕ̲ҡ̲͑ӥիüۡ icuáxüۡ i nagawa na idexaxüۡ, rü tá ta inayacua۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲ ñu۳xma nüxüۡ icuáxüۡ rü wüxi i ngunexüۡgu rü marü taxuwatáma tüxü‫ ۡڟ‬name. 9ॸErü ͑ǣŕ̲ҡΔфӥcua۳x i ñu۳xma tüxü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ,

430

rü Tupanape۳xewa rü naxíra. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľիüۡ na ixuxüۡ, rü wüxi i íramarexüۡҡ̲͑ɗիɥ. 10ॸRü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲фӥҡɗ͑ֆфӥիΎɗ ͑ǣŕիǣӕ̲Tupanape۳xewa ingugügu rü nüma guxüۡxüۡma tüxüۡ nacua۳իŕŕǣӕ. 11ॸYexguma chabuxgu ga chomax, rü wüxi ga buxüۡrüüۡ chidexa, rü buxüۡ nagu фӥիɥ͑ӥիüۡǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ, rü tama meã Ëȍӕ%ŕիüۡ chacua۳x. Natürü yexguma marü chaya۳xgu, rü nüxüۡ charüxo ga guxüۡma ga yema chorü bucüma. 12ॸѠӥ͑ǣŕ̲͖u۳xma nüxüۡ idauxüۡ i Tupanachiga, rü ñoma wüxi ya worua ya üxachametüxüۡwa yigü idauxüۡrüüۡ ͑ɗիɥ͑taxca۳ի͑իŕիüۡ. Natürü yixcüra rü tá aixcüma meã nüxüۡxüۡchi tadau ya Tupana. Rü ñu۳xma rü írarüwatama nüxüۡ chacua۳x i Tupanachiga. Natürü wüxi i ngunexüۡgu rü tá meã nüxüۡ chacua۳x i guxüۡma i nachiga, ͑ǣŕ̲͑ Tupana meãma choxüۡ cuáxüۡrüüۡ. 13ॸRü ñu۳ի̲фӥ͑͑ǣŕի̲ɗҡΎ̲ŕ۳xpü۳x i ۡ uca۳իɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ nacümagü i guxüg ͑ɗիɥ: 1 Rü Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ҡֆիΥǣӥ 2 Rü nüxüۡ ítanan۳g۳ӕիŕŕ͑͑ҡľǣӕիüۡ ya Cristu 3 Rü nüxüۡ tacua۳x na tamücüxüۡ ingechaüۡxüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ҡΎ̲ŕ۳xpü۳xtanüwa rü ͑ǣŕ̲ǣӕիüۡ%фӥֆľիľфɗիɥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ ͑ɗիɥ͑ҡ̲ӥËӥիüۡ ingechaüۡxüۡ. ͮǣŕ̲ҡ̲͑ӥիüۡ icuáxüۡ i nagawa na idexaxüۡchiga

14

1ॸ¡Rü

naxca۳x peda۳u۳x na pemücügüxüۡ pengechaüۡxüۡ! Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ̲͑ľ͑ɗիɥɗnaxca۳x ípeca na Tupana pexna naxãxüۡca۳x i ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ͑Ëӥ̲ǣӥɗͮ%ŕɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ14 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

431

Ԗӥ͑ľիüۡՓ͑ľɥիüۡ. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕ̲͑Ëӥ̲ɗ yexeraãcü naxca۳x ípec۳axüۡ ͑ɗիɥ͑ meãma nüxüۡ pixuxüۡ i norü ore! 2ॸYíxema duüۡիŕֆҡ̲͑ӥիüۡ tacuáxüۡ i nagawa idexaxe, фӥҽӕЙ̲͑%͑ɗիɥɗ tidexaxüۡ rü tama i duüۡxüۡgümaã, erü taxúema nüxüۡ tacua۳ի͖͑ӕիӡ ñaxüۡËȍɗǣֆɗɥիüۡ. ѠӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ ɗĀľիիŕŕիüۡ, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲ ore i nüxüۡ tixuxüۡ фӥŕիüۡguxüۡ ͑ɗիɥ. 3ॸNatürü yíxema nüxüۡ ixuxe i Tupanaãrü Ύфľфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ tarüngüۡիŕŕɗ duüۡxüۡgü na yexeraãcü meã ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x rü nüxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡxüۡca۳x ɗ͑ǣŕ̲Ύфľфӥ͑ЙΎфľիüۡca۳x i ͑ǣŕիǣӕ̲ǣӕիËȍիüۡ nüxüۡ üpetügu. 4ॸRü yíxema duüۡիŕֆҡ̲͑ӥիüۡ tacuáxüۡ i nagawa idexaxe, rü tümaca۳իҡ̲͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲, na yexeraãcü meã Tupanaãxüۡ‫ڟ‬ ҡֆիΥիüۡca۳x. Natürü yíxema nüxüۡ ixuxe i Tupanaãrü ore, rü nüxüۡ tixu na yexeraãcü Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x i guxü̲ۡɗֆիΥǣӥիüۡ. 5ॸChoma chierü chanaxwa۳xe na guxãma i pema rü ͑ǣŕ̲ҡ̲͑ӥիüۡ pecuáxüۡ i nagawa na pidexagüxüۡ. Natürü yexeraãcü chanaxwa۳xe na duüۡxüۡgümaã nüxüۡ pixuxüۡ i Tupanaãrü ore. Ƅфӥ͑ǣŕ̲ҡΎɗ nagawa na pidexagüxüۡãrü yexera ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ҡΎǣӥ̲%͑ӥիüۡ pixuxüۡ i Tupanaãrü ore. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ҡΎɗ nagawa na idexaxüۡ, фӥ̲͑ľľǣ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡmaã nüxüۡ ixuxgu na ҧacüchiga ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āľի, na nümagü rü ta yexeraãcü meã Tupanaãxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. 6ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ pexüۡҡՓËȍիӡիǣӕ, rü chi to i nagawa chideaxgu, ¿rü ҧacüwa chi pexü‫ ۡڟ‬namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲? ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗЙľ̲%

nüxüۡ Ëȍɗիӕիǣӕɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ҡӥիüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ, rü e۳ի͑͑ǣŕ̲ chomatama nüxüۡ chacuáxüۡ na aixcüma ֆɗɥիüۡ, rü e۳ի͑͑ǣŕ̲ŕիüۡguxüۡ i ñu۳xma Tupana tüxüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ, rü e۳xna ҧacü rü to i ngu۳իŕŕҡľɗҽӕЙ͑Ëȍɗǣ, rü ͑ǣŕ̲Փիɗ͑ɗիɥɗЙľիüۡ‫ ڟ‬mexüۡ. 7ॸ¡Rü ĀӥËիɗ͑ǣŕ̲Йիľҡфӕüۡ i quena rü e۳xna arpa! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ%ӡËȍɗ̲ҡľիŃ meã napaüxgu, фӥҡ%ӡËȍɗ̲͑ӥիüۡ tacua۳x na ҧacügu tanapaxüxüۡ. 8ॸRü ͑ǣŕ̲Ëȍӕффǣӥ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑Ύфӥ uwanügümaã nügü nadaixchaüۡgu, ¿rü ͖ӕի%Ëӥҡ͑ӥǣӥ̲͑ľիŕŕ͑͑ӥǣӥ naćaixüۡca۳x ega tama meã nangógagu ya yima corneta ya da۳i ۳xca۳x naxca۳x c۳axüۡne? 9ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta pemaã nangupetü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗЙľфӥ conümaã nüxüۡ pixuxgu i dexa i taxúema nüxüۡ cuáxüۡ, ¿rü ñuxãcü tá nüxüۡ tacua۳ի͖͑ӕիӡ͖իüۡËȍɗǣֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ pixuxüۡ? Rü ñoma ngürüanewa pidexagüxüۡrüüۡ ҡЙɗիɥǣӥ. 10ॸѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ̲͑ӕիüۡ i nagagü i ñoma i naãnewa. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ nagagü rü name naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i nawa idexagüxüۡ. 11ॸNatürü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲͑ӥիüۡ chacua۳xgu i ͑ǣŕ̲͑ǣɗҡΎɗĀӕüۡxüۡ chomaã nawa idexaxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡca۳x rü ñoma to i nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ rüüۡ Ëȍɗիɥ, rü chauxca۳x rü ñoma to i nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡrüüۡ ͑ɗիɥɗ͑ӥ̲ի. 12ॸChoma nüxüۡ chacua۳x rü pema rü pexü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡ na pexü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑Ëӥ̲ǣӥɗ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tüxna ãxüۡ. Natürü ̲͑ľ͑ɗիɥɗnaxca۳x pedau na guxüۡãrü yexera pexna naxããxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ nacümagü i namaã nüxüۡ perüngüۡիŕŕիüۡ i guxü̲ۡɗֆիΥǣӥիüۡ na yexeraãcü meã

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ14 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

432

Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. 13ॸRü ͑ǣŕmaca۳x yíxema duüۡիŕֆҡիәľ̲ nüxüۡ cuáxüۡ i nagawa idexaxe, rü name ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑͑naxca۳x taca na tüxna naxããxüۡca۳x i cua۳x na togümaã nüxüۡ tixuxüۡca۳ի͖͑ӕիӡ͖իüۡËȍɗǣֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ tixuxüۡ. 14ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ taxúema nüxüۡ cuáxüۡ i nagawa Ëȍֆӕ̲ӥիŕǣӕ, фӥËȍӕ%ŕ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ yumüxŕx‫ ڟ‬üۡ. Natürü chomatama rü taxuüۡma chacua۳x na ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲. 15ॸ¿Rü ҧacü tá chaxü i ñu۳xmax? Ѡӥ̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥľǣҡիәľ̲͑ӥիüۡ cuáxüۡ ɗ͑ǣՓËȍֆӕ̲ӥիŕǣӕ, natürü chanaxwa۳xe i guxãma nüxüۡ cuáxüۡ i ͑ǣՓфӥҡËȍֆӕ̲ӥիŕ. Rü marü ̲͑ľ͑ɗիɥľǣҡիәľ̲͑ӥիüۡ cuáxüۡ i nagawa chawiyaegu, natürü chanaxwa۳xe i guxãma nüxüۡ cuáxüۡ i nagawa rü ta chawiyae. 16ॸErü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡիәľ̲͑ӥիüۡ cuáxüۡ i nagawa Tupanaxüۡ quicua۳xüüۡgu, rü ‫ ڟ‬ɗфӥիɥ͑ӥŕիŕ, yíxema duüۡիŕǣӥֆ͑ǣŕ̲ rü taxucürüwa cumaã wüxigu Tupanaxüۡ ticua۳xüüۡgü, erü tama nüxüۡ tacua۳x na ͖ӕիӡ͖իüۡËȍɗǣֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ quixuxüۡ. 17ॸѠӥՓΎΎ͑ǣŕ̲Ëӕфӥֆӕ̲ӥիŕ фӥ̲͑ľիŕchi ۳xgu, natürü yíxema ‫ ڟ‬ɗфӥիɥ͑ӥŕիŕфӥ duüۡիŕǣӥֆ͑ǣŕ̲ ۡ taxuüma i mexüۡ nawa tayaxu ega to i nagawa quideaxgu. 18ॸҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ chaxã, erü perü yexera taxúema nüxüۡ cuáxüۡ i nagawa chidexa. 19ॸNatürü woo muxüۡma i ore i taxúema nüxüۡ cuáxüۡ i nagawa na chidexaxüۡ, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡãrü ngutaque۳xegüwa rü chauxca۳իфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕËȍɗ͑ɗիɥľǣ woo noxre i ore i meãma nüxüۡ icuáxüۡwa namaã nüxüۡ chixuxgu i ҽӕЙ͑%фӥΎфľ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ǣŕ̲̲%

̲ľ%Ëȍ͑͑ǣәľիŕŕիüۡca۳x. 20ॸPa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, ҡ̲̲͑ľ͑ɗիɥɗ buxüۡgürüüۡ Йɗիɥǣӥɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕ Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡwa. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗՓӥիɗɗ buxüۡ i ngexwacax íraxüۡrüüۡ tama chixexüۡ pexü, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡwa rü penaxwa۳xe i duüۡxüۡ i marü yaxüۡrüüۡ ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ. 21ॸTupanaãrü ore ga nuxcümaüۡxüۡ ga norü orearü uruüۡ ümatüxüۡ rü ñanagürü: “Rü nuã tá chanamugü i to i nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü na to i nagawa yadexagüxüۡca۳x namaã i ñaã Yudíugü i tama ֆիΥǣӥիüۡ. Natürü woo ͑ǣŕ̲%ËӥËȍ͑իü۳xgu, rü ҡ%ӡҡ̲Ëȍӕǣ͑իɥ͑ӥŕɗ ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗҡ̲ ɗфӥիɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡٚ, ñanagürü ga Tupana. 22ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ͑ǣŕ̲͑ҡիәľ̲͑ӥիüۡ cuáxüۡ i nagawa idexaxüۡ, rü wüxi i cua۳xruüۡ ͑ɗիɥ naxca۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ɗфӥիɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ. Rü tama duüۡxüۡgü i ̲фӥֆիΥǣӥիüۡca۳ի͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲. Natürü ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľիüۡ na ixuxüۡ, rü duüۡxüۡǣӥɗ̲фӥֆիΥǣӥիüۡca۳ի͑ɗիɥ͑ yexeraãcü meã Tupanaãxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. Rü tama duüۡxüۡgü i tama ɗфӥիɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡca۳ի͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲. 23ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗЙľ̲ɗֆիΥǣӥիľ pengutaque۳xegügu, rü guxã chima to i nagawa pidexagügu, ‫ع‬фӥ͖ӕիӡ͖իüۡ tá ega petanügu naxücuxgu i wüxi i duüۡxüۡ ‫ ڟ‬ɗֆфӥիɥ͑ӥիüۡ rü e۳xna wüxi i i ngŕ̲ ۡ duüxüۡ ɗҡӕҡֆիΥիüۡ? ¿Taux e۳xna i ͑ǣӕҡ͑իɥ͑ӥիüۡ ͑Йľի%ӡ%ŕǣӥիüۡ i pemax? 24ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗǣӕի%̲ i pema nüxüۡ pixuxgu i Tupanaãrü ore, rü chi petanügu naxücuxgu i wüxi i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ14 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

433

duüۡxüۡ ɗҡ̲ֆիΥիüۡ rü e۳xna wüxi i ‫ ڟ‬ɗֆфӥիɥ͑ӥիüۡ, rü tá nüxüۡ duüۡxüۡ i ngŕ̲ ͑իɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗ͑ӥիüۡ pixuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ӥիüۡ nacua۳x na nüma rü wüxi i pecaduãx‫ ڟ‬üۡ ͑ֆɗɥիüۡ.

ya nüxüۡ ixuchigüxe na ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲ΎфľɗҡΎɗ͑ǣՓ͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. 28ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗtatau۳xgu na texé nüxüۡ ixuchigüxüۡ na ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗҡΎɗ͑ǣՓ͑ӥիüۡ yaxuxüۡ,

Ѡӥ͑ӥǣӥǣӕҡҡ̲ɞ͑фӥիɥ͑ӥɗ ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ pixugüexüۡ. 25ॸѠӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i ͑ӥիɥËҡ̲͑ӥիüۡ nacuáxüۡ rü tá naxca۳x ínicua۳x. Ѡӥ͑ӥ̲фӥ͑ǣŕի̲ҡ ‫ ڟ‬ü۳xü, rü tá Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡ. nacaxãp Rü tá nüxüۡ nixu na aixcüma Tupana Йľҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲իüۡ.

фӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥ͑͑ΎիҡËӥ̲ҡ̲ to i nagawa pidexagü i perü ngutaque۳xewa. Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ŕɗ ՓӥիɗËȍɗǣӥҡӥիɗËҽӕЙ̲͑%իɥËҡ̲ bexma tidexagü. 29ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ͑ǣŕիǣӕ̲pengutaque۳xegügu, rü name ͑ɗիɥɗҡիфľфӥe۳xna tomaŕ۳xpü۳xicatama nüxüۡ tixu i Tupanaãrü ore. Ѡӥ͑ǣŕ̲ togü i ngutaque۳xetanüxüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ na meã nangugügüãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. 30ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗɞֆĀľիֆ͑ľɗ wüxi i duüۡxüۡ, rü Tupana tümamaã ‫ ڟ‬a rütoxe, rü ideaxgu ya togue ya ngŕm ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ɗֆ͑Ëȍɗ͑ľիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ͑ӥիɥфɗĀľիիüۡ na tidexaxüۡca۳x ya yíxema duüۡիŕֆҽӕЙ͑ҡӥ̲̲% idexaxe. 31ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥǣӕի%̲ɗЙľ̲ na Tupana pemaã idexaxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ i wüxichigü ípenan۳g۳ӕիŕŕ͑ЙľՓ nanguxüۡ na pidexagüxüۡ i Tupanaãrü ore. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ ngutaque۳xetanüxüۡgü rü tá Tupanachiga ̲ľ%͑͑ǣәľфӥҡ͑ҡ%ŕǣӥ. 32ॸRü ͑ǣŕ̲%Ëӥtanaxwa۳xe i meãma ҡӥ̲%ŕ̲%itacua۳x ya wüxichigü ya yíxema Tupanaãrü orexüۡ ixuxe. 33-34ॸErü perü ngutaque۳xegüwa rü Tupana nanaxwa۳xe na meã penaxüxüۡ i guxüۡma, ‫ ڟ‬a rü tama nanaxwa۳xe na ngŕm Йľի%ӡǣҡ͑ӥիüۡ фӥЙľǣӥɞЙľҡӥľիŕŕիüۡ. Rü guxü̲ۡɗҡΎǣӥɗֆիΥǣӥիüۡãrü ngutaque۳xegüwa rü marü nüxüۡ nayapue na tama yadexagüxüۡ i ngexüۡgü. Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľ̲фӥҡ͑ǣŕ̲%Ëӥ penaxü, erü nachu۳xu na yadexagüxüۡ i

Guxüۡma i ҧacü i ngutaque۳xewa pexüxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%Йľ%ŕҡ ipexüãcüma penaxü 26ॸDücax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, ñu۳xma tá pemaã nüxüۡ chixu na ñuxãcü tá penaxüxüۡ ľǣ͑ǣŕիǣӕ̲ pengutaque۳xegügu. Rü ñuxre i pema rü marü name na Tupanaãrü wiyaegu pewiyaegüxüۡ, rü togue rü tangu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, rü togue rü nüxüۡ tixuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗҽӕЙ͑ҡӥիüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ, rü togue rü nawa tidexagüxüۡ i naga i tama nüxüۡ tacua۳xgüxüۡ, rü togue rü tanango۳իŕŕǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ĀľիɗҡΎɗ nagawa nüxüۡ yaxugüxüۡ. Natürü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲фӥtanaxwa۳xe i ֆիΥǣӥիüۡãrü ngüۡիŕŕca۳ի͑ֆɗɥիüۡ, na ֆľիľф%ËӥֆիΥǣӥ%իüۡca۳x rü meã Tupanaca۳ի̲͑իŕիüۡca۳x. 27ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡΎɗ͑ǣɗЙľ̲ҡ̲͑ӥիüۡ pecuáxüۡwa pidexagügu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ

taxre rü e۳xna tomaŕ۳xpü۳xicatama tidexagü. Rü tanaxwa۳xe i wüxiexira tidexa i noxri rü yixcama ya togue. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃҡΎɗ͑ǣՓɗĀľիǣӕ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ҡ͑ǣŕի̲իüۡ ya wüxie

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ14ٍॷ15 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

ngexüۡgü i ngutaque۳xegüwa. Rü name ͑ɗիɥ͑ֆҡӥǣӥǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡ i ngexüۡgü, ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľҡӥիüۡ muxüۡrüüۡ. 35ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҧacüxüۡ nacuáxchaüۡgu i wüxi i ngexüۡ, rü name ͑ɗիɥɗ͑Ëȍɗüۡwatama natena naca i ͑Ëȍɗǣɗ͑ǣŕ̲. ƄфӥՓӥիɗɗ%͑ľ͑ɗիɥ ega ngutaque۳xewa yadeaxgu i wüxi i ‫ڟ‬ ۡ۳ãx۳ güx, ̲͑ľ͑ɗիɥ ngexüۡ. 36ॸPa Corɥtiucü na nüxna pecua۳xãchiexüۡ na tama ЙľՓիɗф͑ľ͑իӡիüۡ i Tupanaãrü ore. Ѡӥҡ̲ЙľիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ penayauxgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲. 37ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ËȍɗҡľիŃҡӥǣӥǣӕфӥիɥ͑ӥǣӕ͑ҽӕЙ͑%фӥ orearü uruüۡ ҡɗɥիüۡ rü e۳xna tügügu ҡфӥիɥ͑ӥǣӕ͑ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tüxna naxãxüۡ i ҧacü rü cua۳x, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxna tacua۳xãchi na tórü Coriarü ore ֆɗɥիüۡ i ñaã ore i pexca۳x chaxümatüxüۡ. 38ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃҡ̲͑ӥիüۡ cuáxchaüۡǣӕɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡ̲ҡӥիüۡ pecuáxchaüۡ. 39ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü Tupanana naxca۳x peca i cua۳x na meãma nüxüۡ pixuxüۡca۳x i norü ore! ¡Rü tama penachu۳xu na to i nagawa yadexagüxüۡ i duüۡxüۡgü! 40ॸRü perü ngutaque۳xegüwa, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ meã penaxüxüۡ i guxüۡma. Rü tama name ‫ ڟ‬Йľի%ӡǣҡ͑ӥфӥЙľǣӥ i ngŕ̲ ɞЙľҡӥľիŕŕ. Cristu na yuwa írüdaxüۡchiga

15

1ॸRü ñu۳xmax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü chanaxwa۳xe i nüxna pecua۳ի%Ëȍɗľɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗ tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ ga pemaã nüxüۡ chixuxüۡ. Ѡӥֆľ̲ҡ̲Ύфľ͑ɗիɥǣЙľ̲ peyauxgüxüۡ. Rü ñu۳ի̲фӥ͑ǣŕ̲ҡ̲ Ύфľǣǣӕ͑ɗիɥɗ̲ľ%ЙľֆիΥǣӥիüۡ. 2ॸRü

434

͑ǣŕ̲Ύфľǣǣӕ͑ɗիɥɗЙľիü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ, ega aixcüma guxüۡǣӕ̲ЙľֆիΥǣӥ̲ǣӕ. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲ǣӕիüۡǣӕ̲ЙľֆիΥǣӥǣӕ, rü natüca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ЙľфӥΥ. 3ॸRü noxri pexüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕǣֆľ̲ ngu۳իŕŕҡľǣËȍΎ̲ҡ̲ҡΎǣӥǣ chomücügüxüۡtawa chayaxuxüۡ. Rü pexüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕ͑æфɗѸҡӕфӥҡΔфӥpecaduca۳x nayuxüۡ, ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗ ümatüxüۡwa nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ. 4ॸRü yexgumarüüۡ ta pexüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕ͑ ñuxãcü inata۳xgüãxüۡ, rü ñuxãcü norü tomaŕ۳xpü۳x ga ngunexüۡgu rü wena na namaxüۡxüۡ, ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗ ümatüxüۡ nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ. 5ॸRü yexgumarüüۡ ta pexüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕǣ ñuxãcü Pedruca۳x na nangóxüۡ ga Cristu, rü ñuxãcü yixcüra rü norü ngúexüۡgü ga yamugüxüۡca۳x na nangóxüۡ. 6ॸRü yemawena ga Cristu rü noxtacüma 500 фӥֆľիľфǣֆիΥǣӥիüۡca۳x nango۳x. Rü muxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü ñu۳xma rü ҡ̲͑իŕ, natürü nümaxüۡ rü marü nayue. 7ॸRü yemawena rü Chaüۡtiáguca۳x nango۳x, rü yixcama guxüۡma ga yema togü ga ngúexüۡgü ga yamugüxüۡca۳x nango۳x. 8ॸRü düxwa chowa inayacua۳x ga chauxca۳x rü ta na nangóxüۡ, woo ͑ǣӥфӥ%Ëȍɗ̲фľ͑ɗիɥǣֆľ̲, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i wüxi i buxüۡ i tautama norü ngunexüۡwa nanguyane buxüۡrüüۡ. 9ॸRü choma rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ Tupana imugüxüۡtüüۡwa chaxü. Ѡӥҡ%ӡ chima name na Tupana imuxüۡmaã choxüۡ naxugüxüۡ i duüۡxüۡgü, yerü nawe Ëȍɗ͑ǣŕËȍɗǣӥǣҽӕЙ͑%фӥĀӕüۡxüۡgü rü poraãcü chixexüۡ namaã chaxü. 10ॸNatürü ga Tupana rü chomaã namecüma, rü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü choxüۡ pedau na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ15 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

435

ҧËӥËȍɗɥիüۡ фӥ͖ӕի%Ëӥ͑Ëȍɗɥիüۡ. Rü yema chomaã na namecümaxüۡ rü tama natüca۳ի̲͑ɗիɥ. Yerü choma rü guxüۡ ga togü ga yamugüxüۡãrü yexera chanaxü ga Tupanaãrü puracü. Natürü tama ËȍΎ̲ҡ̲͑ɗիɥǣËȍ͑իӥիüۡ ga yema puracü, natürü Tupana ga chomaã ̲ľËӥ̲ËӥфӥËȍΎ̲%ЙӕфËӥËӥ͑ɗիɥǣ naxücü ga yema puracü na nüxüۡ chixuxüۡca۳x ga norü ore. 11ॸNatürü i ñu۳xma rü nüŕҡ‫̲͑ ڟ‬ɗիɥľǣՓΎΎËȍΎ̲ Ëȍɗիɥǣӕфӥe۳ի͑ҡΎǣӥֆɗիɥǣӕǣЙľ̲% nüxüۡ ixuxüۡ ga yema ore. Yerü yema ore ga pemaã nüxüۡ tixuxüۡ, rü Tupanaãrü ore i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ ͑ɗիɥ, фӥֆľ̲͑ɗիɥ ǣЙɗիΥǣӥիüۡ. ͵ӕի%ËӥՓľ͑ҡ̲͑իŕɗ duüۡxüۡgü i yuexüۡ

pemaã nüxüۡ tixu na Cristu rü yuwa ínadaxüۡ. ¿Rü tü۳xcüüۡ ñuxre i pema rü ñaperügügü: “Yuexüۡ фӥҡǣӕҡ̲Փľ̲͑͑իŕٚ, ñaperügügü? 13ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣŕ̲ yuexüۡ фӥҡǣӕËȍɗ̲Փľ̲͑͑իŕǣӕфӥ ǣæфɗѸҡӕфӥËȍɗҡҡ%ӡËȍɗ̲Փľ͑ namaxüۡ. 14ॸRü yexguma chi Cristu tama wena maüۡxgu, фӥ͑ǣŕ̲Ύфľɗ͑ӥիüۡ tixuxüۡ i nachiga rü taxuwa chima name, rü natüca۳ի̲̲фľËȍɗ͑ɗիɥɗЙľфӥΥ. 15ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗիɥǣӕ, rü toma rü Tupanaãrü orearü uruüۡgü i dorata۳ax۳ güxüۡ Ëȍɗҡɗիɥǣӥ. Erü nüxüۡ tixu na Tupana Cristuxüۡ Փľ̲͑իŕŕիüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲ɗիËӥ̲ֆɗիɥǣӕ͑ Փľ̲͑͑իŕիüۡ i yuexüۡ, rü chi wüxi i ĀΎф̲фľ͑ɗիɥ͑ҽӕЙ͑æфɗѸҡӕիüۡ wena ̲իŕŕիüۡ. 16ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣŕ̲ yuexüۡ фӥҡǣӕËȍɗ̲Փľ̲͑͑իŕǣӕ, фӥǣæфɗѸҡӕфӥËȍɗҡҡ%ӡËȍɗ̲Փľ͑ 12ॸMarü

namaxüۡ. 17ॸRü yexguma chi Cristu tama wena maüۡxgu, rü natüca۳xmamare chi ͑ɗիɥɗЙľֆիΥǣӥիüۡ, rü chi ñu۳xma rü ta perü pecadugagu ipeyarütauxe. 18ॸRü chi ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗիɥǣӕфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ i marü yuexüۡ, rü Ëȍɗҡҡ%ӡËȍɗ̲͑ӥիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 19ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ñoma i maxüۡca۳իɗËҡ̲ֆɗիɥǣӕ͑ Cristuaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ, rü chi guxüۡ i togü i duüۡxüۡgüarü yexera tangechaüۡtümüüۡgü. 20ॸNatürü aixcümaxüۡËȍɗ͑ɗիɥǣæфɗѸҡӕǣ yuwa na ínadaxüۡ. Rü natanüwa i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ֆӕľիüۡ i yixcüra tá írüdagüxüۡ, фӥæфɗѸҡӕ͑ɗիɥǣ̲͑% inaxügücü na ínadaxüۡ, ֆľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥ ǣ͑ӥիɥфՓľ̲͑͑իüۡxüۡ. 21ॸRü yexgumarüüۡ wüxi ga yatügagu na nayuexüۡ ga duüۡxüۡgü, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡ͑ɗիɥ͑ՓӥիɗɗֆҡӥǣǣӕՓľ͑ ̲͑իŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲фӥֆӕľիüۡ. 22ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ Adáüۡgagu guxãma na yuexüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡ͑ɗիɥ͑ æфɗѸҡӕǣǣӕ̲͑իŕիüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü i nüxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ. 23ॸNatürü wüxichigü tá tümawa nangu na wena tamaxüۡxüۡ. ѠӥæфɗѸҡӕ͑ɗիɥǣ͑ӥիɥф maxüۡcü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑͑ә̲ ͑իӡիǣӕɗ͑ӥ̲ի, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗ Փľ̲͑͑իŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ͑Ύիфӥɗիɥǣӥիüۡ. 24ॸѠӥ͑ǣŕ̲Փľ͑ҡ͑ɗիɥ i nagúxüۡ i naãne. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥ ya Cristu i nüxüۡ ͑ЙΎф̲ŕիüۡ i guxüۡma i norü uwanügü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗ Nanatü ya Tupanana naxããxüۡ i guxüۡma na nüma namaã inacuáxüۡca۳x. 25ॸErü nüma ya Cristu rü ãŕ۳իǣËӥҡ͑ɗիɥ ñu۳xmatáta nüxüۡ ͑ЙΎф̲ŕɗǣӕիüۡma i norü uwanügü. 26ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑Փ iyacuáxüۡ i norü uwanü i tá nüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ15 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

436

͑ЙΎф̲ŕիüۡ, фӥֆӕ͑ɗիɥ. 27ॸYerü Tupana rü marü Cristume۳իŕՓ ͑͑ֆľի̲ǣӥիŕŕǣǣӕիüۡma. Natürü woo Tupanaãrü ore nüxüۡ ixuxgu na Cristume۳իŕՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ i guxüۡma, natürü nümatama ya Tupana rü tama Cristume۳իŕՓ͑͑ǣŕի̲. Yerü nüma ga ҽӕЙ͑͑ɗիɥǣCristume۳իŕՓ ͑ֆľի̲ǣӥիŕŕ%իüۡ ga guxüۡma. 28ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ǣӕիüۡma Cristume۳իŕՓ ͑ǣŕի̲ǣӥǣӕ, rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ҡ̲ֆ Cristu ya Tupana Nane rü tá Nanatüme۳իŕՓ͑ӥǣӥ͑͑ǣŕի̲իŕŕ. ֤ľфӥ͑ӥ̲ǣҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ͑Ύիфɗ Cristume۳իŕՓ͑ֆľի̲ǣӥիŕŕ%իüۡ ga guxüۡma. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥֆҽӕЙ͑фӥ guxüۡãrü ãŕ۳իǣËӥҡ͑ɗիɥ. 29ॸRü ͑͑ǣŕի̲ɗ͖ӕիфľɗĀӕüۡxüۡgü i petanüwa i Tupanaŕg‫ ڟ‬agu yuexüۡchicüü íbaiüۡxüۡ. ¿Rü tü۳xcüüۡ ͑ǣŕ̲͑իӥǣӥ? Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲Փľ̲͑͑իŕǣӕɗ duüۡxüۡgü i yuexüۡ, ¿rü tü۳xcüüۡ ͑ǣŕ̲ yuexüۡchicüü ínabaiüۡ? 30ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ i toma rü guxüۡǣӕ̲%ӡËӥ̲իüۡwa ҡ͑ǣŕի̲ǣӥ? 31ॸPemaã nüxüۡ chixu, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü guxüۡ i ngunexüۡgu rü %ӡËӥ̲իüۡՓËȍ͑ǣŕի̲, rü tama nüxüۡ chacua۳x i ҧacü rü ngunexüۡgu Tupanaãrü oregagu tá na chayuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲фӥ aixcümaxüۡËȍɗ͑ɗիɥ, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ na ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ na choxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i Փӥիɗɗҡ%ŕɗҡիüۡ i ñu۳xma na tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuaxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ. 32ॸChoma

rü nuã Epéchiuwa rü Tupanaãrü orechigagu chorü uwanümaã poraãcü togü tachoxüۡgagü. Ѡӥ͖Ύ̲͑ŕիüۡ i idüraexüۡmaã togü taćaixüۡrüüۡ ҡɗիɥǣӥ. ¿Natürü ҧacüwa choxü‫ ۡڟ‬namexüۡ ga yema ega chorü maxüۡ i ñoma i naãnewa choxü‫ۡڟ‬

͑ǣŕի̲իüۡca۳իɗËҡ̲ֆɗիɥǣӕ? Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗɗիËӥ̲ֆɗիɥǣӕ͑ҡ̲ Փľ̲͑͑իŕիüۡ i yuexüۡ, rü marü name i ñatarügügü: ٘‫ͮؽ‬ǣɥի%ҡËȍɗ¡ӥľфӥҡիիľǣӥ, erü paxa tá tayue!͖ٚҡфӥǣӥǣӥ. 33ॸ¡Natürü ҡ%ӡҡ̲͑ՓľЙľфӥիɥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ͑ǣŕ̲%ËӥËȍɗիфɗɗĀľիǣӥիüۡ! Erü ɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ͖իüۡ: “Rü texé ya chixexüۡ i duüۡxüۡmaã ãmücüxe, rü tüxüۡ‫ ڟ‬ɗ͑ֆ͑իΎիŕŕɗ tümacümagü i mexüۡٚ, ñaxüۡ. 34ॸRü name ͑ɗիɥɗ̲ľ%Йľǣӥ%ŕǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕфӥ͑ӥիüۡ ЙľфӥիΎľɗ͑ǣŕ̲ЙľфӥËȍɗիľիüۡgü. Rü ՓӥիɗɗЙľфӥ%͑ľ͑ɗիɥ͑Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ rü ñuxre i pema rü tama aixcüma Cristuarü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ rü tama aixcüma Tupanaxüۡ pecua۳xgüxüۡ. ͵ӕի%ËӥՓľ̲͑͑իŕɗֆӕľիüۡgü 35ॸNatürü

bexmana wüxie tá pexna taca rü ñatarügü pexüۡ: ٘‫͵ع‬ӕի%ËӥҡՓľ̲͑͑իŕիüۡ i yuexüۡ? ¿Rü nañuxraüۡxüۡ i naxüۡnemaã tá ínadagüxüۡ?͖ٚҡфӥǣӥЙľիüۡ. 36ॸRü pemaã nüxüۡ ËȍɗիӕфӥՓӥիɗɗ͑ǣŕ%ŕիüۡ ͑ɗիɥ͑ ͑ǣŕ̲%ËӥЙľի͑tac۳axüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ wüxi ya nanetüchane itoxgu, rü yima nanetüchane rü nayu na naxüxücۡ a۳x i ͑ǣŕ̲͑͑ľҡӥ. 37ॸѠӥ͑ǣŕ̲Փɗիüۡmügu itoxüۡ, rü wüxi ya triguchane rü e۳xna ҧacü фӥҡΎɗ͑͑ľҡӥËȍ͑ľ͑ɗիɥ. Rü tama nane i rüxüxüۡ ͑ɗիɥɗɗҡΎիüۡ. 38ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲̲фӥ ipenatoxguwena, фӥҽӕЙ͑͑͑իӥիŕŕֆ yima nachane na nüma nanaxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲ֆɗɥիücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲ nanetü. 39ॸRü tama guxüۡ i naxüۡnegü rü nawüxigu. Rü duüۡիŕիüۡne rü nanatoraxüۡ, фӥ͑ŕիüۡgüxüۡ͑ľфӥҡΎ͑ɗիɥ, rü werigüxüۡne фӥҡΎ͑ɗիɥ, rü choxnigüxüۡ͑ľфӥҡΎ͑ɗիɥ. 40ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ15 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

437

͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑͑ǣŕի̲ɗ͑իüۡnegü i Āիӡǣӕիüۡ i naãnecüãۡ۳ x۳ , фӥ͑͑ǣŕի̲ɗ naxüۡnegü i ñoma i naãnecüãۡ۳ x۳ . Ѡӥ͑ǣŕ̲ Āիӡǣӕիüۡ i naãnecüãۡ۳ x۳ i naxüۡnegü rü nüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ͑Ύիфӥҡ̲̲ľիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ ñoma i naãnecüãۡ۳ x۳ i naxüۡnegü rü ta nüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ͑Ύիфӥҡ̲̲ľիüۡ. Natürü ҡ̲͑Փӥիɗǣӕɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ̲ľՓ. 41ॸRü üa۳xcüarü y ۳ ӕфËӥӥфӥҡΎ͑ɗիɥ, rü tauemacüarü y ۳ ӕфËӥӥфӥҡΎ͑ɗիɥ. Rü woramacurigüarü y ۳ ӕфËӥӥфӥҡΎ͑ɗիɥ. Rü nügütanüwatama ya woramacurigü, rü tama nawüxigu i norü ya ۳ uracüü. 42ॸRü ۡ ͑ǣŕիǣӕ̲фüü tá ta naxüpetü namaã i naxüۡ͑ľǣӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i yuexüۡ. Erü ͑ǣŕ̲͑իüۡne i noxri nüxü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ rü iyarüxoxwa۳xexüۡ ͑ɗիɥ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ naxüۡne i tá nüxü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ Փľ̲͑͑իŕǣӕ, фӥ͑ǣŕ̲фӥҡǣӕҡ̲ inayarüxo. 43ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑իüۡne i yuxüۡ rü ҡիӕՓ̲̲͑ľɗ͑ǣŕիǣӕ̲inata۳xgux. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ̲͑͑üۡxgu rü tá ̲͑ľիŕËȍɗ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑իüۡne i ñu۳xma turaxüۡ фӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ̲͑͑üۡxgu rü tá napora. 44ॸRü itanata۳իɗ͑ǣŕ̲͑իüۡne i ñoma i naãnecüãۡ۳ ի۳ ɗիɥիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ínadaxgu, фӥĀիӡËüãۡ۳ x۳ i naxüۡ͑ľҡ͑ɗիɥ. Rü ñu۳ի̲͑͑͑ǣŕի̲իüۡ i naxüۡne i ñoma i naãnecüãۡ۳ ի۳ фӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x na ͑͑ǣŕի̲իüۡ ta i naxüۡ͑ľɗĀիӡËüãۡ۳ x۳ . 45ॸTupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘Ǿӕ̲͑ӥիɥфüۡcü ga yatü ga Adáüۡ rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga ñoma ga naãnecü۳ۡãx۳ ga naxüۡne ga paxaãchi maxüۡxüۡٚ, ñanagürü. ͮҡӥфӥֆæфɗѸҡӕфӥĀիӡËüۡ۳ãx۳ ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҡӥի͑͑ի%%իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 46ॸNoxri rü tüxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľËü۳ۡãx۳ i taxüne.

Natürü yixcama rü Tupana tá tüxna ͑͑ի%ɗҡΎɗҡիӥ͑ľɗĀիӡËüۡ۳ãի۳ ɗիɥիüۡ. 47ॸǾӕ̲͑ӥիɥфüۡcü ga yatü ga waixüۡmüwa ücü, rü ñoma ga naãnecüۡ۳ãx۳ ͑ɗիɥ. Natürü tórü Cori ya Cristu rü Āիӡǣӕիüۡ i naãnecüۡ۳ãի۳ ͑ɗիɥ. 48ॸѠӥ͑ǣŕ̲ taxünegü i ñoma i naãnewa tüxüۡ‫ڟ‬ ͑ǣŕի̲իüۡ, rü guma Adáüۡxüۡne ga waixüۡmüwa ücürüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Natürü ͑ǣŕ̲͑իüۡ͑ľǣӥɗĀիӡՓ͑ӥիü‫ۡڟ‬ ͑ǣŕի̲իüۡ i duüۡxüۡgü, rü Cristuxüۡnerüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 49ॸRü ñgexgumarüüۡ na Adáüۡ ga waixüۡmüwa ücürüüۡ ͑ֆɗɥիüۡ i taxüne, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡæфɗѸҡӕֆĀիӡՓ ͑ǣŕի̲Ëӥфüüۡ ͑ɗիɥɗҡիӥ͑ľɗֆɗիËӥф. 50ॸRü

dücax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, pemaã nüxüۡ chixu rü ñaã taxüne i namachinaxca۳x rü naxchina۳xãnaxca۳x, rü taxucürüwa Tupana ãŕ۳xgacü ɞֆɗɥիüۡwa nangu. Ƅфӥ͑ǣŕ̲ɗֆфӥիΎիüۡ, rü taxucürüwama Tupanaxüۡtawa i ngextá taxuüۡma íyarüxoxüۡwa nixücu. 51ॸNatürü chanaxwa۳xe na nüxüۡ pecuáxüۡ ɗՓӥիɗɗΎфľɗŕիüۡguxüۡ ga noxri ҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ӥիüۡ cuáxüۡ. Rü dücax, ҡ%ӡҡ̲ǣӕի%ҡֆӕľ, natürü guxãxüۡne rü tá naxüchicüü. 52ॸRü ngürüãchimare ՓӥիɗɗЙľ%իŕҡӥǣӕҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ naxüchicüüxüۡ ɗҡիӥ͑ľɗ͑ǣŕիǣӕ̲ naãneãrü gu۳xgux naxãgagu ya corneta. Rü tá naxãga ya yima corneta, rü ͑ǣŕիǣӕ̲ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i yuexüۡ rü tá ínarüdagü na tagutáma wena nayuexüۡca۳x. Ѡӥֆɗիľ̲͑ɗ̲իŕիüۡ rü tá naxüchicüü i taxüne. 53ॸƄфӥ͑ǣŕ̲ taxüne i yuxwa۳xexüۡ rü woetama tama taixüۡ rü tá naxüchicüü. Rü wüxi i ngexwacaxüۡxüۡ i naxüۡne i aixcüma taixüۡ rü tagutáma yuxüۡ ҡ͑ɗիɥ. 54ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑իӥËȍɗËӥӥǣӕɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ15ٍॷ16 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

taxüne i yuxwa۳xexüۡ, rü tüxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗҡիӥ͑ľɗ͑ǣľիՓËիüۡxüۡ i taguma yuxüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗ yanguxüۡ i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ i ñaxüۡ: “Marü inayarüxo na nayuexüۡ i duüۡxüۡgü. Rü Tupana rü marü yuxüۡ narüyexera. 55ॸRü dücax, Pa Yux, ‫͑ع‬ǣŕիüۡ i curü pora i namaã toxüۡ curüyexeraxüۡ? ‫ع‬Ѡӥ͑ǣŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ cuxne i namaã toxüۡ cud۳aixüۡ?ٚ ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľ. 56ॸRü ͑ǣŕ̲͑ի͑ľɗֆӕ, фӥЙľËĀӕ͑ɗիɥ. Erü ͑ǣŕ̲ЙľËĀӕ͑ɗիɥɗ͑ЙΎфիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ yu na tüxüۡ nad۳aixücۡ a۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ ǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ ͑ɗիɥɗ͑ЙΎфիŕŕիüۡ i pecadu, ľфӥՓΎΎ̲͑ľիǣӕɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ, natürü taxucürüwama texé aixcüma ҡֆ͑ǣӕիŕŕ. 57ॸͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ҽӕЙ̲͑͑Ύիŕҡի%ֆľфӥ͑ә̲̲͑͑ӕ ga tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu na ͑ǣŕ̲ֆӕիüۡ tüxüۡ ͑ЙΎф̲ŕիŕŕիücۡ a۳x. 58ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Changechaüۡgüxex, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ% ЙľֆիΥǣӥ̲фӥҡǣӕ̲ɞpenata۳x i Tupanaãrü ore. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma meã penaxü i tórü Coriarü puracü, erü pema nüxüۡ pecua۳իфӥ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥɗ nüxüۡ‫ ڟ‬pexüxüۡ, rü tama natüca۳ի̲͑ɗիɥ. ġɥŕфӕǣnutaque۳xecü naxca۳x ga yema togü ga yaxõgüxüۡ 1ॸRü ñu۳xma tá pemaã nüxüۡ chixu ɗ͑Ëȍɗǣɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕɗ penutaque۳xexüۡ na namaã nüxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥիücۡ a۳իɗҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ ɗ֤ӕĀŃ͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡ ɗǾфҡ͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ rü marü namaã nüxüۡ chixu na ñuxãcü tá ͑ǣɥիüۡ nanutaque۳xegüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕ. Rü

16

438

chanaxwa۳իľɗ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta penaxü i pemax. 2ॸRü gu۳xcü i yüxüarü ngunexüۡgu фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗЙľ̲фӥ͑ǣɥիüۡ ɞЙľիӥիӥËȍɗɗ͑ǣŕ̲ĀɥŕфӕɗҽӕЙ͑͑ ͑ǣɥիüۡ pexãcü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ na ñuxre i Āɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ peyaxuxüۡ i perü puracüwa, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗՓӥիɗËȍɗǣӥ͑ǣɥիüۡ ípexüxüchi i ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥɗիɥËӥ. Ѡӥ͑ǣɥ̲%ҡ ‫ ڟ‬a penguxüۡ ͑ҡ̲͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕm Ëȍ͑ǣӕիǣӕ̲͑ǣɥիüۡ na pedexücۡ a۳x. 3ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲Йľҡ͑ӥՓËȍ͑ǣӕիǣӕ, rü tá chanaxümatü i ñuxre i poperagü naxca۳x i ҡľ͑ľŕǣӥɗ֤ľфӕËȍфéüۡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ǣŕ̲ЙΎЙľф̲%ҡ YerucharéüۡՓËȍ̲͑ӕǣӥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i pema nüxüۡ pexunetaxüۡ na ‫͑ ڟ‬ǣɥիüۡ nangegüxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕ ngŕ̲ ɗҡľ͑ľŕǣӥca۳ի͑ǣɥիüۡ penutaque۳xegücü. 4ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗËȍΎիüۡ‫ ڟ‬natauxchagu na ‫ ڟ‬a YerucharéüۡՓËȍիӡիüۡ, rü choma ngŕm ‫ ڟ‬Ëȍիӡ, rü nümagü rü tá rü tá ta ngŕ̲ ‫͑ ڟ‬իɥ. wüxigu chomaã ngŕ̲ Ьӕфӕ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑ ‫ڟ‬ ۡ CorɥҡɗӕՓ͑իӡիü 5ॸChoma rü Machedóniããnewa tá chaxüpetü na íchayadauxücۡ a۳իɗҡľ͑ľŕǣӥɗ ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փľ͑фӥҡ ngŕ̲ petanüwa changu na pexüۡ íchayadauxücۡ a۳x. 6ॸRü ngürüãchi tá ñuxre i ngunexüۡǣӥ͑ǣŕի̲Йľҡ͑ӥǣӕËȍфӥիã۳ӡ۳x, ‫ ڟ‬a petanüwa tá rü bexmana ngürüãchi ngŕm Ëȍ͑͑ǣӕЙľҡӥիŕŕֆ̲ӕËӥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ rü tá pexü‫ ۡڟ‬natauxcha na choxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥիüۡ ͑͑ǣŕ̲ ɞËȍիӡիËȍüۡxüۡՓËȍիӡիücۡ a۳x. 7ॸErü tama chanaxwa۳xe i paxaãchimare pexüۡ chadau.

Natürü chanaxwa۳xe i poraãcüxüra petanügu charüxã۳ӡ۳x ega nanaxwa۳xegu ya tórü Cori. 8ॸͮҡӥфӥ͑ӕ%ƄЙŃËȍɗӕфӥɥ%͑ľՓ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ16 1æϘѠʘҽʊԆæԖ

439

ҡËȍ͑ǣŕի̲͖u۳ի̲ҡҡЬŕҡľËΔѸҡľфӥ ngunexüۡwa nangu. 9ॸErü nuã rü tórü Cori poraãcü choxü‫͑͑ ۡڟ‬ҡӕիËȍիŕŕ͑͑ӥիü‫ۡڟ‬ chapuracüxücۡ a۳x rü nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%իücۡ a۳x i muxüۡma i duüۡxüۡǣӥՓΎΎ̲͑ӕɗ͑ǣŕ̲ tama naxwa۳xegüxüۡ na nuã chapuracüxüۡ. 10ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҽɗ̲ӕҡŃӕЙľҡ͑ӥՓ

nguxgu, rü chanaxwa۳xe i meãma Йľ͑ֆիӕ͑Йľҡ͑ӥՓ͑ҡ%ŕիücۡ a۳x. Erü nüma rü ta chauxrüüۡ tórü Coriarü puracüwa napuracü. 11ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x tama chanaxwa۳xe i texé petanüwa nüxüۡ taxoe. Natürü chanaxwa۳xe i nüxüۡ perüngüۡիŕŕ͑ ҡ%ŕ%Ëӥ̲͑ӕ%͑իӡիüۡ na choxüۡ íyadauxücۡ a۳x. Erü poraãcü íchanan۳g۳ӕիŕŕ na nuã nanguxücۡ a۳ի̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ ҡľ͑ľŕǣӥ. 12ॸѠӥ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕɗkЙΎфӕфӥ poraãcü nüxüۡ chaca۳ax۳ üۡ na petanüwa íyadauxücۡ a۳ի̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ ‫͑ ڟ‬իӡիËȍüۡ i ҡľ͑ľŕǣӥ. Natürü tama ngŕ̲ ñu۳xmax. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ի%ËȍɗËǣӕ ‫͑ ڟ‬իӡ. rü tá ngŕ̲ Pauru nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ 13ॸ‫ؽ‬ѠӥЙľիӕ%ŕǣӥ͑ҡիӕüۡma

i chixexüۡgu peyi۳ xüۡca۳x! ¡Rü meãma ЙľֆիΥǣӥ̲ՓΎΎҧacü pexüۡ üpetügu! Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľЙΎфľ̲фӥ taxuca۳xma pemuüۡŕ. 14ॸRü guxüۡma i ͑ǣŕ̲Йľիӥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥ pengechaüۡgüãcüma penaxü. 15ॸRü ñu۳xmax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, pema nüxüۡ pecua۳x na Estéfanatanüxüۡǣӥֆɗɥիüۡ ga ͑ӥիɥфֆիΥǣӥիüۡ ga Acayaanewa. Rü meãma nüxüۡ pecua۳xgü na ñuxãcü ЙΎф%Ëӥҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡxüۡ na nangüۡիŕŕǣӥիüۡ. 16ॸRü chanaxwa۳xe i naga Йľիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i Estéfanatanüxüۡgürüüۡ ɗիɥǣӥիüۡ. Rü

͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta chanaxwa۳xe i naga Йľիɥ͑ӥŕɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ñaã Tanatüarü puracüwa puracüexüۡ rü ngüۡիŕŕҡľǣӥիüۡ. 17-18ॸRü ñu۳xma na taxucürüwama chauxüۡtawa Йľ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ, фӥՓӥիɗǣËȍΎфӥҡ%ŕ ͑ɗիɥ͑͑ә̲͑իɥիüۡ ǣҡľ͑ľŕǣӥǣ Estéfana rü Fortunátu rü Acáicu. Rü ֆľ̲ҡľ͑ľŕǣӥǣ͑ә̲ɥիüۡ rü pexüۡ nixuchigagü rü yemaãcü choxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕǣӥǣֆľ̲Йľիüۡ na ͑ҡ%ŕիŕŕǣӥիüۡrüüۡ. Rü tanaxwa۳xe i naga Йľիɥ͑ӥŕфӥ͑ӥիüۡ pengechaüۡ ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲ǣӥфüüۡ ɗիɥǣӥիüۡ. 19ॸRü guxü̲ۡɗҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ i oËȍɗ͑ľ%фӥɥ%͑ľǣӥՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ, rü ‫ ڟ‬a namugü. Rü Aquiru ̲Ύիŕpexca۳x ngŕm rü Prisila rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ i Aquirupatawa ngutaque۳xegüxüۡ, rü ‫ ڟ‬a namugü naŕg‫ ڟ‬agu ̲Ύիŕpexca۳x ngŕm 20 ya tórü Cori. ॸRü guxü̲ۡɗҡľ͑ľŕǣӥɗ ͑ә̲͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ фӥ̲Ύիŕpexca۳x ‫ ڟ‬a namugü. Rü chanaxwa۳xe i ngŕm wüxichigü i pema rü pegü pengechaüۡǣӥ%Ëӥ̲ЙľǣӥЙľфӥ̲Ύիŕǣӥ. 21ॸChoma i Pauru rü cho۳xme۳xmaãtama pexca۳իËȍ͑իӥ̲ҡӥɗ͖%ËȍΎфӥ̲Ύիŕ. 22ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃҡ̲ҡΔфӥæΎфɗ ya Ngechuchu ya Cristuxüۡ ngechaüۡgu, rü Tupana tá tüxüۡ napoxcu. Rü paxa tá ínangu ya tórü Cori. 23ॸRü chanaxwa۳xe i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu poraãcü pexüۡ narüngüۡիŕŕфӥЙľ̲% inarüxã۳ӡ۳x. 24ॸRü guxãma i pema, rü poraãcü pexüۡ changechaüۡãcüma pexüۡ Ëȍфӥ̲Ύիŕ͑ŕg‫ ڟ‬agu ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Rü nuãma pexna, Pauru

NORÜ TAXRE GA POPERA GA ‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ X GA YAXÕGÜXÜۡ TANÜWA CORʘTIUCÜ NAMUXÜۡ GA PAURU Pauru rü nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣֆľ̲ ‫ڟ‬ yaxõgüxüۡ ga Corɥtiuwa yexmagüxüۡ 1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥɗæΎфɥtiucü ‫ڟ‬ ۡ۳ãx۳ gü i Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ, rü Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥɗǾӕիüۡma i Acayaanewa ͮǣŕի̲ǣӥիüۡ, ËȍΎ̲ɗЬӕфӕ͑ɗիɥɗ pexca۳x chanaxümatüxüۡ i ñaã popera Փӥիɗǣӕ̲͑%ɗҡľ͑ľŕɗҽɗ̲ӕҡŃӕ. Rü ËȍΎ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ËȍΎիüۡ yaxuxüۡ na Ngechuchu ya Cristu choxüۡ muxüۡ na nüxüۡ chixuxüۡca۳x i norü ore. 2ॸRü tanaxwa۳xe na Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu poraãcü pexüۡ narüngüۡիŕŕիüۡ rü pexüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕիüۡ.

1

Pauru rü ngúxüۡ ninge

toma rü nüxüۡ ticua۳xüüۡgü ya Tupana ya Nanatü ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu. Ƅфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥֆ Tanatü ya nüxüۡ‫ ڟ‬ingechaüۡtümüüۡgücü rü tórü Tupana ya guxüۡguma tüxüۡ ҡ%ŕիŕŕËӥ. 4ॸRü nüma ya Tupana rü toxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣәիüۡ tingexgu, 3ॸRü

͑ҡΎ̲фӥҡҡ͑ҡ%ŕիŕŕǣӥիüۡca۳x i ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü i ngúxüۡ ingegüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ toxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕիüۡrüüۡ toma rü ta ҡ͑ҡ%ŕիŕŕǣӥɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü. 5ॸRü ñu۳xma na Cristurüüۡ poraãcü ngúxüۡ tingegüxüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ nümatama poraãcü toxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕ. 6ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, ͑ǣŕիǣӕ̲ҡΎ̲͑ǣәիüۡ tingegügu, rü ͑ǣŕ̲%ËӥҡΎիüۡ nangupetü na pema rü pexü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡca۳իɗЙľфӥҡ%ŕфӥ perü maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑ҡΎիüۡ ҡ%ŕիŕŕǣӕ, rü ͑ǣŕ̲%ËӥҡΎ̲%͑͑իӥ͑Йľ̲фӥҡ pexüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡca۳իɗЙľфӥҡ%ŕфӥ ֆի̲͑͑%Йľիɥ͑ӥŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣŕ̲ҡ̲͑ǣәիüۡ i toma tingegüxüۡ pexüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӕ. 7ॸToma rü aixcüma ҡֆիΥǣӥ͑Йľ̲фӥҡǣӕҡ̲ ípenatáxüۡ i Tupanaãrü ore. Erü nüxüۡ tacua۳իфӥ͑ǣŕ̲͑ҡΎիфüüۡ ngúxüۡ pingegüxüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta toxrüüۡ pexüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ͑ǣŕ̲ҡ%ŕɗ ҽӕЙ͑Փ͑ľӡիüۡ. 8ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, tanaxwa۳xe i nüxüۡ pecua۳x na ñuxre ga 440

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ1 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

441

guxchaxüۡgü toxüۡ ngupetüxüۡ ga Áchiaanewa. Rü yema na poraãcü toxü‫ۡڟ‬ naguxchaxüۡ, rü düxwa marü tama namaã taporae, фӥ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕ͑ ̲фӥҡ%ӡҡ̲ҡ̲իŕիüۡ. 9ॸRü nagu ҡфӥիɥ͑ӥŕфӥ͖Ύ̲ֆӕՓҡիɥիüۡrüüۡ ҡɗիɥǣӥ. Natürü yemaãcü toxüۡ naxüpetü, erü Tupana ya yuexüۡxüۡ ɞфӥĀǣӥիŕŕËӥ toxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕËȍüۡ ͑͑ӥիɥËҡ̲ nüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ i pora na yuwa toxüۡ ínanguxüۡիŕŕիüۡca۳x, rü taxucürüwama togütama na ítanguxüۡիŕŕիüۡ. 10ॸRü Tupana rü toxüۡ ínanguxüۡիŕŕ͑Փǣ yema guxchaxüۡ ga yuwa toxüۡ gagüchaüۡxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta toxüۡ ínanguxüۡիŕŕ͑Փɗ͖%ҡիüۡ i guxchaxüۡ i ñu۳xma toxü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ. Rü ɗիËӥ̲ҡֆիΥǣӥ͑͑ӥ̲фӥ guxüۡǣӕҡ̲͑ǣŕ̲%ËӥҡΎիüۡ ͑͑ǣӥիŕŕիüۡ. 11ॸNatürü tanaxwa۳xe i Йľ̲фӥЙľфӥֆӕ̲ӥիŕ̲%ҡΎիüۡ perüngüۡիŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ͑ǣŕ̲%ËӥЙľ͑իü۳xgux, rü muxüۡma i duüۡxüۡǣӥфӥҡҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ͑ի%ǣӥ naxca۳իɗ͑ǣŕ̲͖͑ӕի%ËӥҡΎիüۡ nangüۡիŕŕիüۡ. ‫ڟ‬ Tü۳xcüüۡ tama CorɥҡɗӕՓ͑իӡǣЬӕфӕ

i toxüۡ ҡ%ŕիŕŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥ͑ҡΎΥŕՓ͑ӥիüۡ tacuáxüۡ na ñoma i naãnewa rü aixcüma Tupana naxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲̲ľ%ҡ̲իŕիüۡ. Rü pepe۳իľՓ͑ɗիɥǣǣӕիüۡãrü yexera ֆľ̲%Ëӥҡ̲իŕիüۡ. Natürü tama ҡΎǣǣӕ͑ɗիɥǣֆľ̲, yerü Tupana ya ҡΎ̲%̲ľËӥ̲Ëӥ͑ɗիɥǣҡΎիüۡ rüngüۡիŕŕËӥ͑ֆľ̲%Ëӥpepe۳xewa ҡ̲իŕիüۡca۳x. 13-14ॸRü yema poperagü ga pexca۳x taxümatüxüۡwa, rü nataxuma ga ҧacü ga icúxüۡ. Natürü yema toma 12ॸͮ͑ǣŕի̲ɗҧacü

ҡ̲իŕիüۡ%Ëӥ̲͑ɗիɥǣpexca۳x tanaxümatüxüۡ na yemawa meã nüxüۡ pecuáxüۡca۳ի͖͑ӕի%Ëӥҡɗիɥǣӥիüۡ. Rü woo i ñu۳xma rü tama aixcüma meã toxüۡ na pecuáxüۡ, natürü chanaxwa۳xe i wüxi i ngunexüۡgu rü aixcüma meã toxüۡ pecua۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲̲ľ%ҡΎիüۡ pecua۳իǣӕфӥЙľ̲фӥҡҡΎ̲%Йľҡ%ŕǣӥ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕֆҡΔфӥæΎфɗֆ Ngechuchu, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i toma rü ҡҡЙľ̲%ҡҡ%ŕǣӥ. 15-16ॸRü yemagu Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡca۳ի͑ɗիɥǣ͑Ύիфɗǣ pexüۡҡՓ͑ËȍիӡիËȍüۡxüۡ na pexüۡ íchayadauxüۡca۳x rü yemaãcü pexüۡ na charüngüۡիŕŕիüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ ǣͅËȍľĀΔ͑ɗ%%͑ľՓËȍիӡիǣӕ͑ pexüۡtagu íchidauxüۡ, rü yexguma ͅËȍľĀΔ͑ɗ%%͑ľՓ͑ľËȍիӡիǣӕфӥ wenaxãrü pexüۡtagu íchidauxüۡ. Rü yemaãcü chanaxüxchaüۡ, yerü nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥ͑ֆľ̲Փľ͑ËȍΎիüۡ perüngüۡիŕŕիüۡ na Yudéaanewa Ëȍիӡիüۡca۳x. 17ॸBexmana pema nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥҡ̲ɗիËӥ̲ chayanguxŕŕŕǣ‫ ڟ‬%Ëӥ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ ga yema pexüۡtawa na chaxӡŕg‫ ڟ‬axüۡ. ¿E۳ի͑Йľ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥ͖Ύ̲ wüxi i duüۡxüۡ i tama Tupanaãxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥիüۡrüüۡãcüma chamaxüۡ, rü “Ngüۡٚ ñacharügüchire۳x woo tama chayanguxŕŕŕǣ‫ ڟ‬ǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ chixuxüۡ? 18ॸNatürü Tupana toxüۡ nacua۳x ͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡΎфӥΎфľľǣ pemaã itaxunetagu. 19ॸErü yima Ngechuchu ya Cristu ya Tupana Nane ga guma Chiribánu rü Timutéu rü choma pemaã nüxüۡ tixuchigacü, rü ore i ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡxüۡxicatama nixu. Rü ͑ӥ̲фӥɗիËӥ̲͑ֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ nüxüۡ yaxuxüۡ. 20ॸѠӥæфɗѸҡӕ͑ɗիɥֆֆɗ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ1ٍॷ2 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

ֆ͑ǣӕիŕŕËӥǣǣӕիüۡma ga yema unetagü ga Tupana nuxcümaxüۡchi nüxüۡ ixuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ǣŕիǣӕ̲ Ngechuchuégagu Tupanaxüۡ icua۳xüüۡgügu, rü ñatarügügü: ٘ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ٚ, ñatarügügü. 21ॸRü ñu۳xma na Cristuarü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ, фӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆ toxüۡ ЙΎфľիŕŕËӥфӥЙľիüۡ ЙΎфľիŕŕËӥ͑ ҡǣӕ̲æфɗѸҡӕ͑ɗիɥǣËȍɗիüۡca۳x. Rü ͑ӥ̲ҡ̲͑ɗիɥǣҡӥիüۡ yadexechixüۡ na ͑Ύիфӥɗիɥǣӥիüۡca۳x. 22ॸRü nüma ya Tupana rü naŕg‫ ڟ‬a tagu naxü erü tórü ֆΎф͑ɗիɥ. Rü nüma rü tüxna nanamu i ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ na wüxi i tórü cua۳xruüۡ ֆɗɥիüۡca۳x, фӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ icuáxüۡca۳x na yixcüra tá tüxna naxããxüۡ i muxüۡma i to i mexüۡgü. 23ॸPema nüxüۡ pecua۳x ga ‫ڟ‬ ۡ, natürü noxri rü CorɥҡɗӕՓËȍիӡիËȍü ҡ̲ֆŃ̲Йľҡ͑ӥՓËȍիӡֆľфӥҡ̲ chanaxwa۳xe na pexüۡ changechaüۡǣӥիŕŕիüۡ. Rü yemaca۳x tama pexüۡtawa íchayadau, yerü tama pexüۡ chingagüchaüۡ. Rü Tupana nüxüۡ nacua۳x ͑ɗիËӥ̲͑ֆɗɥիüۡ ga yema. 24ॸRü tama tanaxwa۳xe na pexüۡ tamuxüۡ na ñuxãcü tá Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ. Erü pema rü marü aixcüma meãma ЙľֆիΥǣӥ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲tanaxwa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑Йľիüۡ tarüngüۡիŕŕǣӥիüۡ na ֆľիľф%ËӥЙľҡ%ŕǣӥիüۡca۳x. 1ॸRü yemaca۳ի͑ɗիɥǣҡ̲Փľ͑ pexüۡҡՓËȍիӡիüۡ, yerü tama chanaxwa۳xe ga pexüۡ na changechaüۡիŕŕիüۡ. 2ॸƄфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ pexüۡ changechaüۡիŕŕǣӕ, ¿rü texé tá choxüۡ ҡҡ%ŕիŕŕ? ƄфӥЙľիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ choxüۡ Йľҡ%ŕիŕŕիüۡ. ¿Rü ñuxãcü tá choxüۡ Йľҡ%ŕիŕŕ, ega pexüۡ changechaüۡիŕŕǣӕ? 3ॸRü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ

2

442

yemaãcü pexca۳x popera chaxümatüxüۡ ͑Йľ̲͑ľիŕŕǣӥիüۡca۳x i perü guxchaxüۡgü naxüۡpa na pexüۡtawa Ëȍիӡիüۡ. Yerü tama chanaxwa۳xe ga ֆľիǣӕ̲ËȍɗֆŃ̲Ëȍիӡիǣӕ͑ËȍΎիüۡ pengechaüۡիŕŕիüۡ. ƄфӥЙľ̲͑ɗիɥɗ chanaxwa۳xexüۡ na choxüۡ Йľҡ%ŕիŕŕǣӥիüۡ. ѠӥɗիËӥ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥфӥ ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍΎ̲Ëȍҡ%ŕիǣӕфӥЙľ̲ фӥҡҡЙľҡ%ŕǣӥ. 4ॸRü yexguma pexca۳x chanaxümatügu ga yema popera, rü poraãcü chanaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕ, rü düxwa yema chorü ngechaüۡmaã chaxaxu. Natürü tama pexca۳x chanaxümatü na pexüۡ changechaüۡիŕŕիüۡca۳x, natürü pexca۳x chanaxümatü na nüxüۡ pecuáxüۡca۳x na ñuxãcü poraãcü pexüۡ changechaüۡxüۡ. Pauru rü nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ ga yema duüۡxüۡ ga chixexüۡ namaã üxüۡ

yema yatü ga choxüۡ ۡ ngechaüիŕŕիüۡ, rü tama choxüۡիɥËҡ̲ ͑ɗիɥǣ͑͑ǣľËȍüۡիŕŕիüۡ. Natürü maneca meãrüwa pexüۡ rü ta nangechaüۡիŕŕ. Rü: ٘ͅľ%фӥՓٚ ñacharügü erü tama chanaxwa۳xe na poraãcü nüxüۡ‫ ڟ‬nangúxüۡ. 6ॸRü yema poxcu ga nüxna pexãxüۡ ga yexguma pengutaque۳xegügu, rü chauxca۳x rü ̲фӥ̲͑ľ͑͑ǣŕիɥËҡ̲͑ֆɗɥիüۡ. 7ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü chanaxwa۳xe i nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ pengechaüۡ i norü chixexüۡ rü nüxüۡ perüngüۡիŕŕ͑ҡ̲ֆľիľфիüۡ i chixexüۡwa nagaãxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ ngechaüۡ. 8ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x chanaxwa۳xe i wenaxãrü noxrirüüۡ nüxüۡ nüxüۡ ЙľĀӕիŕŕ na aixcüma nüxüۡ pengechaüۡxüۡ. 9ॸRü yemaca۳ի͑ɗիɥǣֆľ̲Ëȍɗǣ̲фӥ pexca۳x chanaxümatüxüۡ, yerü pexüۡ 5ॸNatürü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ2ٍॷ3 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

443

chaxüxchaüۡ, rü nüxüۡ chacuáxchaüۡ ͑ǣΎիɗ̲фӥɗիËӥ̲ËȍӕǣЙľիɥ͑ӥŕ. 10ॸRü ñu۳xma pemaã nüxüۡ chixu rü yíxema pema tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ pengechaüۡիŕɗ tümaãrü chixexüۡ, rü choma rü tá ta tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ changechaüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ chi ҧacü rü chixexüۡxüۡ tüxüۡ‫ڟ‬ changechaüۡgu, фӥЙľǣǣӕ͑ɗիɥɗ Cristupe۳xewa tüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ changechaüۡxüۡ i ͑ǣŕ̲. 11ॸѠӥ͑ǣŕ̲%ËӥËȍ͑իӥ͑ ҡ̲͑ֆΎի͑ɗŕիüۡca۳x i Chataná na chixexüۡgu tüxüۡ ͑ֆɗիŕŕիüۡca۳x. Erü yixema rü meãma nüxüۡ tacua۳x i nacüma i Chataná na ñuxãcü chixexüۡgu tüxüۡ ͑ֆɗիŕŕËȍüۡxüۡ. ҽәфӕфӥɥ%͑ľՓфӥ nanaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕǣЬӕфӕ 12ॸѠӥֆľիǣӕ̲ҽәфӕфӥɥ%͑ľՓ

changuxgu na nüxüۡ chixuxüۡca۳x ga Cristuarü ore, rü poraãcü choxüۡ‫ڟ‬ natauxcha na yéma tórü Coriaxüۡ‫ڟ‬ chapuracüxüۡ. 13ॸNatürü tama aixcüma Ëȍҡ%ŕǣֆŃ̲, yerü tama yexma nüxüۡ Ëȍֆ͑ǣӕǣҡľ͑ľŕǣҽɗҡӕ. Rü yemaca۳x nüxüۡ Ëȍфӥ̲ΎիŕǣֆŃ̲Ëüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgü, фӥɗËȍիӡ%Ëȍɗ, rü ͅËȍľĀΔ͑ɗ%%͑ľՓËȍիӡ. Cristu rü Paurumaã napora 14ॸѠӥҽӕЙ̲͑͑Ύիŕҡի%ǣӥľфӥ͑Ύфӥ

duüۡxüۡgüxüۡ toxüۡ ͑ɗիɥǣӥիŕŕ. Rü ñu۳xma na Cristuarü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ, rü nüma ya Tupana rü guxüۡguma tomaã ͑͑իӡpe۳xe. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҡΎիüۡ namuxüۡ na duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ tacua۳իŕŕիüۡca۳x i norü ore. Ѡӥ͑ǣŕ̲ norü ore rü guxüۡwama nangu rü guxüۡguma nipuema ñoma wüxi i pumara i yixichixüۡrüüۡ. 15ॸRü ñu۳xma i

toma i Cristugagu Tupanape۳xewa na timexüۡ, rü guxüۡwama toxüۡ nadawenü i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i marü nayauxgüxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama nayauxgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ. 16ॸRü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗҡ̲ֆիΥǣӥիüۡca۳x rü ͖Ύ̲ՓӥիɗɗΎфľɗ͑ֆӕľիŕŕիüۡãrü ngeruüۡǣӥҡɗիɥǣӥ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡca۳x rü ñoma wüxi i ore i ̲͑իŕիŕŕիüۡãrü ngeruüۡǣӥҡɗիɥǣӥ. ¿Rü ͑ǣŕmaca۳x texémaã nanguxüۡ i ñaã puracü na nüxüۡ tixuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľ? 17ॸRü yíxema toxrüüۡ ɗիɥǣӥիľիɗËҡ̲ ҡɗիɥֆҡӥ̲̲%͑͑ǣӕիüۡ‫ڟ‬իŕ. Rü toma rü ҡ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľǣӕĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ ҡֆիӕ͑ǣŕ̲̲ӕիüۡma i togü na naxügüxüۡrüüۡ. Natürü Tupanape۳xewa rü aixcüma meã nüxüۡ ҡɗիӕɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ ore, erü nüma toxüۡ nimugü rü Cristuarü ҡɗիɥǣӥ. Tupanaãrü uneta i ngexwacaxüۡxüۡchiga

3

ñu۳xma na pemaã nüxüۡ tixuxüۡ ͑ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡ ga toxüۡ 1ॸRü

mucü, фӥ¡ľի̲͑ҡ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ na wenaxãrü togüétüwa tidexagüxüۡ. ¿E۳xna penaxwa۳xe na wüxi i carta i cua۳xruüۡ pexüۡ tawéxüۡ na nawa nüxüۡ pecuáxüۡca۳x na aixcüma Tupanaãrü orearü uruüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ, rü e۳xna penaxwa۳xe na pexüۡtawa naxca۳x ítac۳axüۡ ɗËфҡǣӥ͑͑ǣŕ̲ՓĀӕüۡxüۡgü toxüۡ cuáxüۡca۳ի͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ na naxügüãxüۡ i togü? 2ॸRü pemaã nüxüۡ tixu rü tama tanaxwa۳xe i ҧacü rü carta na duüۡxüۡgü toxüۡ cuáxüۡca۳x, ľфӥЙľ̲ҡ̲͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲Ëфҡфüüۡ Йɗիɥǣӥիüۡ, фӥЙľՓ͑ɗիɥɗ nangóxüۡ ͑ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡ ga toxüۡ mucü. Ѡӥ̲ľ%̲ҡΎΥŕՓ͑ӥիüۡ tacua۳իɗ͑ǣŕ̲. Rü yema na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ3 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

444

naxüchicüüxüۡ ga perü maxüۡ, rü ͑ǣŕ̲Փǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü nüxüۡ nadau na aixcüma wüxi ga mexüۡ ga puracü taxüxüۡ ga petanüwa. 3ॸRü ñu۳xma rü meãma nango۳x na pema rü ñoma wüxi i carta i Cristutama ümatüxüۡrüüۡ ͑Йɗիɥǣӥիüۡ. ѠӥҡΎфӥЙӕфËӥǣǣӕ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲. Natürü tama wüxi i carta i ҧacü rü ümatüxüۡmaã ümatüxüۡ Йɗիɥǣӥ, natürü Йľ̲͑ɗիɥɗËфҡɗҽӕЙ͑ֆͅիüۡËӥ%ŕ ɗԖӥ͑ľիüۡ ümatüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Ëфҡфӥ tama popera rü e۳xna nutawa iwücuchixüۡ ͑ɗիɥ, natürü perü maxüۡwa ͑ɗիɥɗ͑͑ǣΔիüۡ ɗ͑ǣŕ̲. 4ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x tama tamuüۡŕ͑͑ǣŕ̲%ËӥҡΎǣӥca۳xtama tidexagüxüۡ, ľфӥҡֆիΥǣӥ͑æфɗѸҡӕǣǣӕ Tupana toxüۡ dauxüۡ na timexüۡ. 5ॸRü tama toxrütama cua۳ի̲%͑ɗիɥɗ tanaxüxüۡ i ҧacü rü mexüۡ. Natürü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡիӥիüۡ rü Tupanaãrü ngüۡիŕŕ̲%͑ɗիɥɗҡ͑իӥիüۡ. 6ॸRü Tupana rü toxüۡ narüngüۡիŕŕ͑Āӕüۡxüۡgümaã nüxüۡ tixuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ǣľիՓËիüۡxüۡ i norü uneta na ñuxãcü Cristugagu tá tüxna naxããxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲̲իüۡ rü tama yema mugü ga ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡgagu tanayaxu, natürü ҡ͑ֆիӕľфӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tüxna nanaxã. Ѡӥֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ rü yuwa tüxüۡ nagagü, natürü ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü tüxna nanaxã i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 7ॸRü yema mugü ǣͅΎɥËȍŃ͑͑ի%իüۡ ga Tupana, rü ͑ӕҡǣӕ͑ɗիɥǣ͑իӥ̲ҡӥիüۡ. Rü ֆľիǣӕ̲ͅΎɥËȍŃnayau۳xgu ga yema mugü, rü poraãcü niya ۳ urachiwecüxü. Rü yemaca۳x ga duüۡxüۡgü rü ҡիӕËӥфӥՓ̲ͅΎɥËȍŃËȍɗՓľǣӕ narüdaunü. Natürü yema norü ya ۳ urachiwecüü rü nixochigü. Natürü ga

ֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃҡӥի͑%իüۡ i yuwa tüxüۡ gagüxüۡ, rü taxüۡ ga ya ۳ uracüüxüۡmaã ínangu. Rü yemaãcü ̲͑ľիŕËȍɗǣֆľիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕ. 8ॸͮҡӥфӥֆľիľф%Ëӥ̲͑ľիŕËȍɗ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲ӕ͑ľҡɗ͑ǣľիՓËիüۡxüۡ i ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ taxca۳x ngo۳իŕŕիüۡ. 9ॸѠӥֆľ̲%ËӥՓΎΎ̲͑ľիŕËȍɗǣֆľ̲ mugü ga yuwa tüxüۡ gagüxüۡ, natürü ֆľիľф%Ëӥ̲͑ľիŕËȍɗɗ͑ǣŕ̲ӕ͑ľҡɗ ngexwacaxüۡxüۡ i Tupanape۳xewa tüxüۡ ̲ľիŕŕիüۡ. 10ॸRü yema mugü ga noxri ̲ľիŕËȍɗիüۡ, rü ñu۳xma rü taxuwama name, ega namaã nügü nangugügu i ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥӕ͑ľҡɗ ngexwacaxüۡxüۡ ɗֆľիľф%Ëӥ̲ľիŕËȍɗիüۡ. 11ॸѠӥֆľ̲%ËӥՓΎΎ̲͑ľիŕËȍɗǣֆľ̲ ̲ӕǣӥǣЙի%Ëȍɗɗիɥիüۡ, natürü ֆľիľф%Ëӥ̲͑ľիŕËȍɗɗ͑ǣŕ̲ӕ͑ľҡɗ ngexwacaxüۡxüۡ i guxüۡǣӕҡ̲ɗիɥիüۡ. 12ॸRü toma aixcüma nüxüۡ tacua۳x na guxüۡǣӕҡ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥ uneta i ngexwacaxüۡxüۡ ɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳x tama cúãcüma duüۡxüۡgümaã nüxüۡ tixu. 13ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x tama duüۡxüۡgüchaxwa iticu۳իǣӥֆľ̲ͅΎɥËȍŃ üxüۡrüüۡ. ֤ľфӥǣͅΎɥËȍŃфӥ͑ӥǣӥ nidüxchiwe na tama nüxüۡ nadaugüxüۡca۳x ga yema Yudíugü ga ñuxãcü na yaxochigüxüۡ ga norü ya ۳ urachiwecüü. 14ॸNatürü ga yema duüۡxüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃիüۡ íixümücügüxüۡ rü ñoma yadüxgüchiwexüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣӥֆľфӥ tama nüxüۡ nacua۳xgüéga ga ҧacüchiga ͑ֆɗɥիüۡ ga yema mugü. Rü ñu۳xma rü ta ɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳իǣӥŃǣɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑Փ ͑͑ǣәľǣӕɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ. Ƅфӥ͑͑ǣŕի̲ i ҧacü i ñoma yadüxgüchiwexüۡrüüۡ nüxü‫ۡڟ‬ ͑ǣӕիËȍիŕŕիüۡ na tama nüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ3ٍॷ4 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

445

nacua۳xgüxüۡca۳x. Rü ñu۳xma rü ta tama ͑ӥի͑ɞ͑͑ǣӕŃǣɗ͑ǣŕ̲͑Ëӥ̲ľфӥ æфɗѸҡӕիɗËҡ̲͑ɗիɥֆֆɗ̲͑ӥի͑ ɞ͑͑ǣӕիŕŕËӥ. 15ॸRü ñu۳ի̲фӥҡɗ͑ǣŕ̲ Yudíugü, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑Փ͑͑ǣәľǣӕɗ ͑ǣŕ̲ΎфľǣͅΎɥËȍŃҡӥի͑%իüۡ, rü ͑͑ǣŕի̲ɗҧacü i ñoma yadüxgüchiwexüۡrüüۡ nüxü‫ۡڟ‬ ͑ǣӕիËȍիŕŕիüۡ na tama nüxüۡ nacua۳xgüégaxüۡca۳x na ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲Ύфľ. 16ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ duüۡxüۡ nüxüۡ rüxoxgu i nacüma i chixexüۡ, rü tórü Coriaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥΥǣӕ, rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ɞ͑͑ǣӕիüۡ i ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ‫͑ ڟ‬ǣӕիËȍիŕŕիüۡ. 17ॸErü ͑ӥ̲ֆҡΔфӥæΎфɗфӥͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü Փӥիɗҡ̲͑ɗիɥфӥ͑ǣľիҡ ɞ͑͑ǣŕի̲իüۡՓɗҡΔфӥæΎфɗ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ, rü tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ҡӕիËȍիŕŕ͑ҽӕЙ͑͑ ingaicamagüxüۡ. 18ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x guxãma i yixema na Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ rü ñoma wüxi i woruarüüۡ tawa ͑͑ǣΔËȍɗЙľҡ͖͑ӕի%Ëӥ̲͑ľիŕËȍɗիüۡ ya tórü Cori erü nataxuma i ҧacü i tüxüۡ idüxüxüۡ naxchaxwa. Rü nüma ya tórü æΎфɗɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ɗիɥËӥ, rü guxüۡguma yexeraãcü tüxüۡ ͑ɗ̲ľիŕŕËȍɗǣӥ͑͑իфüüۡ aixcüma imexüۡca۳x. 1ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x taguma nüxüۡ

4

tarüchau i ñaã puracü, erü Tupana ya nüxü‫ ۡڟ‬tangechaüۡtümüüۡËӥ͑ɗիɥǣҡΎիüۡ mucü na tanaxüxüۡca۳x i ñaã puracü na duüۡxüۡgümaã nüxüۡ tixuxüۡca۳x i norü ore. 2ॸRü yemaca۳x nüxüۡ tarüxoe ga guxüۡma ga ҧacü ga chixexüۡ i ãne tüxna ãxüۡ i cúãcü üxüۡ. Rü tama ҡ͑ՓΎ̲ӥիŕŕ%Ëӥ̲͑ɗիɥɗ̲͑%͑ӥիüۡ tixuxüۡ i ore rü tama tanaxüchicüü i ͑ǣŕ̲Ύфľ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲

ɗիɥիüۡիɥËҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ tixuxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲%ËӥTupanape۳իľՓҡ̲իŕфӥ duüۡxüۡgüpe۳xewa togü itawe۳x na nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳ի͖͑ӕի%Ëӥҡɗիɥǣӥիüۡ i tomax. 3ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃca۳x ͑ǣӕիËȍǣӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ i nüxüۡ tixuxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i iyarütauxexüۡca۳իɗËҡ̲͑ɗիɥɗ naguxchaxüۡ. 4ॸErü nümagü rü tama ͑ֆիΥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñoma i naãneãrü ãŕ۳xgacü i Chataná rü nüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣӕիËȍիŕŕ͑ҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳xgüxüۡca۳ի͖͑ӕի%Ëӥ̲͑ľիŕËȍɗիüۡ ɗ͑ΎфӥΎфľֆæфɗѸҡӕֆԖӥ͑ľËӥ. Rü æфɗѸҡӕՓ͑ɗիɥɗ͑͑ǣΔիüۡ na ñuxãcü na ֆɗɥիüۡ ya Tupana. 5ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ duüۡxüۡgümaã nüxüۡ ҡɗիӕիǣӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ, rü tama tochigaxüۡtama tixugü. Natürü nüxüۡ tixu na Ngechuchu ya Cristu rü ҡΔфӥæΎфɗֆɗɥիüۡ, rü nüma tüxüۡ na nangechaüۡxüۡgagu perü ngüۡիŕŕфӕüۡgü na ҡɗիɥǣӥիüۡ. 6ॸErü nümatama ya Tupana ga noxri naãne naxü۳իǣӕիфӥŕ%͑ľիüۡwa nango۳իŕŕËӥǣ͑ǣΔΎ͑ľիüۡ, rü nümatama ͑ɗիɥɗ͖u۳xma i tüxüۡ yango۳ի͑%ŕիŕŕǣӥիüۡ ͑͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ icuáxüۡca۳x na ñuxãcü ̲͑ľիŕËȍɗիüۡ i nümax. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ mexüۡ rü Ngechuchu ya Cristuchiwewa ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ idauxüۡ. ֤իΥΥËӥ̲ҡ̲իŕ 7ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ

na icuáxüۡ na ñuxãcü ̲͑ľիŕËȍɗիüۡ ya Tupana, фӥ͑ǣŕ̲cua۳x фӥՓӥիɗɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ ͑ɗիɥ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ cua۳իɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ rü taxüne i ̲ɥфիüۡnaxca۳իՓ͑͑ǣŕի̲, na nangóxüۡca۳ի͑ҽӕЙ͑Փ͑ľ͑իӡիüۡ i guxüۡma i pora rü tama i tawatama. 8ॸRü guxüۡwama toxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗ guxchaxüۡgü, natürü taguma nüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ4ٍॷ5 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

tarüchau i ñaã puracü. Rü woo poraãcü ҡիΎľǣ%ŕǣӥǣӕ, natürü taguma ítanange۳x. 9ॸRü woo togü towe ɗ͑ǣŕիüۡtanügu, natürü ya Tupana rü taguma toxüۡ ínawogü. Rü woo duüۡxüۡgü toxüۡ ͑Йɞľիŕŕǣӕ, ͑ҡӥфӥҡ̲͑ǣŕի̲ tayacua۳իŕŕɗ͖%ЙӕфËӥ. 10ॸRü guxüۡՓ̲ɗ͑ǣľիҡɞҡիɥիüۡwa rü %ӡËӥ̲իüۡՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥ, yexgumarüüۡ ǣͮǣľËȍӕËȍӕ͑%ӡËӥ̲իüۡwa nayexmaxüۡrüüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡΎիüۡ naxüpetü na duüۡxüۡgü nüxüۡ daugüxüۡca۳x na ñuxãcü towa namaxüۡxüۡ ya Ngechuchu. 11ॸRü ñu۳ի̲͑ҡ̲իŕիüۡ, rü guxüۡ i ngunexüۡgu rü Ngechuchugagu %ӡËӥ̲իüۡՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥ. Natürü ͑ǣŕ̲%ËӥҡΎիüۡ naxüpetü na Ngechuchu inawéxüۡca۳x i norü pora nawa i ñaã toxone i yuxwa۳xexüۡ. 12ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ Tupanaãrü oreca۳ի%ӡËӥ̲իüۡwa ҡ͑ǣŕի̲ǣӥ, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡΎիüۡ naxüpetü na pema rü pexüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 13ॸTupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Nüxü‫ ۡڟ‬ËȍֆիΥфӥyemaca۳x ҽӕЙ͑ËȍɗǣËȍɗĀľիٚ, ñanagürü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡҡ̲ҡɗիɥǣӥ ɗҡΎ̲͑ҡֆիΥǣӥիüۡ rü Tupanachiga tidexagüxüۡ. 14ॸErü nüxüۡ tacua۳xgü rü ҽӕЙ͑ǣֆӕՓɞ͑ĀիŕŕËӥǣ Ngechuchu ya tórü Cori, rü yimatama ҽӕЙ͑ҡ͑ɗիɥֆҡΎիüۡ ɞфӥĀǣӥիŕŕËӥ, erü Ngechuchuarü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ. Rü ͑ǣŕ̲%ËӥՓӥիɗǣӕЙľ̲%͑ӥǣӥիüۡtawa tá toxüۡ nagagü. 15ॸRü guxüۡma ga yema toxüۡ ngupetüxüۡ rü perü mexüۡca۳ի͑ɗիɥ ͑ֆľիľф%Ëӥֆ̲ӕŕҡ͑ӥիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i Tupana nüxüۡ rüngüۡիŕŕǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡĀӥիՓ̲͑ӕիӡËȍɗɗ

446

͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ̲ΎիŕҽӕЙ͑͑ ãgüxüۡ rü nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. 16ॸRü ͑ǣŕmaca۳x taguma nüxüۡ tarüxoe na nüxüۡ tixuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. Rü woo yayachigügu rü yaturachigügu i toxone, ͑ҡӥфӥҡΎΥŕՓфӥǣӕիüۡ i ngunexüۡgu rü yexeraãcü tiporaetanü. 17ॸƄфӥ͑ǣŕ̲ ngúxüۡ i toxüۡ üpetüxüۡ i ñaã torü maxüۡwa, фӥ͑ǣŕ̲фӥՓӥիɗɗ Йի%Ëȍɗ̲фľ͑ɗիɥфӥЙիҡ nangupetü. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ tanayaxu i wüxi i maxüۡ ɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ i tagutáma gúxüۡ i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i maxüۡ%фӥֆľիľфիӥËȍɗɗիɥիüۡ. 18ॸRü tama ͑ǣŕ̲͖u۳xma nüxüۡ idauxüۡǣӕ͑ɗիɥ ɗҡфӥիɥ͑ӥŕիüۡ, ͑ҡӥфӥ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕɗ ͑ǣŕ̲͖u۳xma tama nüxüۡ idauxüۡ. Erü ͑ǣŕ̲͖u۳xma nüxüۡ idauxüۡ rü tama natai, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲͖u۳xma tama nüxüۡ idauxüۡ, rü guxüۡǣӕҡ̲͑͑ǣŕի̲ŕËȍ. 1ॸRü nüxüۡ tacua۳իǣӥľǣ͑ǣŕիǣӕ̲

5

iyanaxoxgu i ñaã toxone i paxaãchi ñu۳xma toxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ, фӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa tá tanayaxu i wüxi i toxone i tagutáma iyarüxoxüۡ i Tupanatama toxca۳x ̲ľիŕŕիüۡ rü tama i duüۡxüۡgü. 2ॸRü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma i ñaã toxonemaã ҡ̲իŕֆ͑ľ, фӥҡ̲ɗիËӥ̲ҡҡ%ŕǣӥ. Erü tanaxwa۳xe na paxa toxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i ͑ǣŕ̲ҡΎիΎ͑ľɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa ͑ǣŕի̲իüۡ. 3ॸѠӥ͑ǣŕ̲ҡΎիΎ͑ľɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa tá toxü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ rü ñoma wüxi i naxchirurüüۡ tá toxüۡ nidüxü, na ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ի%իüۡnexücۡ a۳իɗҡΎΥŕ. 4ॸRü ñaã toxone i ñu۳xma toxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡwa ҡ̲իŕֆ͑ľ, rü tanaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕǣӥфӥҡ̲ ɗիËӥ̲ҡҡ%ŕǣӥ. Rü tama aixcüma ítanatáxchaüۡ i toxone i ñoma i naãnewa toxü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ, natürü tanaxwa۳xegü na tanayaxuxüۡ i toxone i ngexwacaxüۡxüۡ na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ5 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

447

͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ǣŕ̲̲իüۡ i ngexwacaxüۡxüۡ ɗֆ͑իΎիŕŕիücۡ a۳x i toxone i ñu۳xma toxü‫ۡڟ‬ ͑ǣŕի̲իüۡ. 5ॸѠӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆҡΎիüۡ ɗ̲ľիŕŕËӥnaxca۳իɗ͑ǣŕ̲͑ǣľիՓËիüۡxüۡ i maxüۡ фӥ͑ǣŕ̲͑ǣľիՓËիüۡxüۡ i toxone. ѠӥҡΎի̲͑͑͑ӕǣͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ na ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacuáxücۡ a۳x na aixcüma tá tanayaxuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲. 6ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x taxuca۳ի̲ҡիΎľǣ%ŕǣӥ. Erü nüxüۡ tacua۳x rü ñu۳ի̲͖%ҡΎիΎ͑ľՓҡ̲իŕֆ͑ľ, rü taxucürüwama tórü Corixüۡtawa ҡ͑ǣŕի̲ǣӥɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa. 7ॸRü woo tama nüxüۡ tadaugügu ya yima tórü Cori i ñu۳xmax, ͑ҡӥфӥҡֆիΥǣӥ͑Փӥիɗɗ ngunexüۡ rü tá nüxüۡ tadaugüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ ͑ɗիɥɗҡΎիüۡ ЙΎфիŕŕիüۡ i ñaã torü maxüۡwa. 8ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x taxuca۳ի̲ҡիΎľǣ%ŕǣӥ ega tayuegu. Erü toxca۳իфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ ͑ɗիɥ͑͑ӥի͑ɞҡËȍΎիüۡxüۡ i ñaã toxone, na tórü CorixüۡҡՓҡֆ͑ǣŕի̲ǣӥիücۡ a۳x. 9ॸRü ͑ǣŕmaca۳x, woo ñoma i toxonewa ҡ͑ǣŕի̲ǣӥǣӕфӥe۳xna tama nawa ҡ͑ǣŕի̲ǣӥǣӕ, rü tanaxwa۳xe na guxüۡguma tórü Coriarü ngúchaüۡ na taxüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x naxca۳x tadaugü na tanaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲nanaxwa۳xexüۡ i nümax. 10ॸErü guxãtama i yixema rü Cristupe۳xewa tá tangugü na wüxichigü nayaxuxücۡ a۳x i ͑ǣŕ̲ҡӥի͑ӥիüۡ. Rü nüma tá wüxichigüxüۡ nangugüarü maxüãۡ x۳ . Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ͖͑ӕի%Ëӥ̲ľ%ɗ̲իŕիüۡ rü e۳ի͑Ëȍɗիфɗɗ̲իŕիüۡ ga yexguma ñoma ga taxünewa iyexmagügu, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ tüxna nanaxã ya wüxichigü. Cristu rü taxca۳x Tupanaxüۡ ͑фӥ͑ǣӥի̲ӥիŕŕ 11ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x

Tupanaãrü orearü uwa tapuracüe rü tayaxucu۳իŕǣӥɗ duüۡxüۡǣӥ͑ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. Erü toma rü

aixcüma torü Corixüۡ tamuüۡŕ. Rü Tupana toxüۡ nacua۳ի͖͑ӕի%Ëӥֆɗɥիüۡ i tórü maxüۡ, rü chierüna pema rü chi ta toxüۡ pecua۳xgux. 12ॸRü tama tanaxwa۳xe i wenaxãrü togüétüwa tidexagü, natürü pexüۡ tarüngüۡիŕŕËȍüۡ na pexüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x na ҧacüca۳x tomaã Йľҡ%ŕǣӥիüۡ na nüxüۡ pecuáxüۡca۳x na ñuxãcü penangãxüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i pepe۳xewa nügü írümegünetaxüۡ natürü norü maxüۡwa rü tama ixaixcümagüxüۡ. 13ॸRü woo duüۡxüۡgü toxüۡ daugügu na ҽӕЙ͑ǣӕҡի%ӡ%ŕǣӥիüۡ, rü nüŕt‫ ڟ‬ama ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ľфӥ͑ӥ̲ҡ̲ֆҽӕЙ͑ rü meãma toxüۡ nacua۳x. Natürü i pema rü meãma toxüۡ pecua۳x na meãma ҡΎΥŕիüۡ tacuáãcüma pemaã nüxüۡ tixuxüۡ ga norü ore. 14ॸRü Cristu ya poraãcü toxüۡ ngechaüۡËӥ͑ɗիɥֆ͖u۳xma tomaã icuácü, ľфӥҡֆիΥ͑͑ӥ̲фӥǣӕի%%фӥ pecaduca۳x nayuxüۡ na yexma yanaxoxüۡca۳x ga guxããrü chixexüۡgü. 15ॸRü yemaãcü guxüۡma ga duüۡxüۡgüca۳x nayu ga Cristu, ͑͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ñu۳ի̲̲իŕիüۡ, rü tama nümatama ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡǣӕ̲͑իŕիüۡca۳x, natürü naxca۳ի̲͑͑իŕիüۡca۳x ya yima naxca۳x yucü rü wena írüdacü. 16ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i toma rü tama ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡǣӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕիüۡrüüۡ texéxüۡ tangugüarü maxüۡãx۳ . Rü woo ga üۡpa rü ñoma ga naãnecüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgü nagu фӥիɥ͑ӥŕիüۡrüüۡ Cristuxüۡ tangugü, natürü i ñu۳ի̲фӥҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ̲͑%͑ǣӕ ҡфӥիɥ͑ӥŕ. 17ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ Cristuaxüۡ‫ ڟ‬yaxΥ۳xgu, rü ngexwacaxüۡxüۡ i duüۡxüۡ ҡɗիɥ. Rü nuxcümaüۡxüۡ ga tümacüma rü marü tüxna inayarüxo, rü ngexwacaxüۡxüۡ i maxüۡ tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲. 18ॸRü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲фӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ5ٍॷ6 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

naxücü. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣæфɗѸҡӕǣǣӕ tamaã inangüxmüxüۡ. Rü ñu۳xma rü toxüۡ namu na duüۡxüۡgümaã nüxüۡ tixuxüۡ na ̲͑%ɗ͑͑ǣӥի̲ӥŕիüۡca۳x. 19ॸYerü Tupana rü Cristugagu duüۡxüۡgümaã ͑ӥǣӥ͑фӥ͑ǣӥի̲ӥիŕŕ. Rü tama duüۡxüۡǣӥфӥЙľËĀӕǣӕ͑իɥ͑ӥ%Ëӥ̲ nanaxü ga yema. Rü ñu۳xma rü toxüۡ ̲͑ӕ͑͑ǣŕ̲Ëȍɗǣիüۡ duüۡxüۡgümaã tixuxüۡ. 20ॸѠӥ͑ǣŕ̲%ËӥæфɗѸҡӕфӥΎфľфӥ ngeruüۡǣӥҡɗիɥǣӥ, фӥҡΎՓ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ pexüۡ ca۳ax۳ üۡxüۡ na namaã ɗЙľфӥ͑ǣӥի̲ӥŕիüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x Cristuégagu pexüۡ taca۳ax۳ üۡgü na ҽӕЙ̲͑%ɗЙľфӥ͑ǣӥի̲ӥŕիüۡca۳x. 21ॸCristu rü taguma pecadu naxü. Natürü ҡǣǣӕ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣ͖Ύ̲ pecaduãx‫ ڟ‬üۡrüüۡãcüma namaã naxüãxüۡ na yemaãcü nagagu tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕիüۡca۳x nawa i tórü chixexüۡ na aixcüma nape۳xewa imexüۡca۳x.

6

1ॸRü

ñu۳xma na Tupanaãrü ngüۡիŕŕфӕüۡ ҡɗիɥǣӥիüۡ, rü pexüۡ taca۳ax۳ üۡ na tama nüxüۡ pexoexüۡca۳x ga yema pemaã na namecümaxüۡ ga yexguma nayu۳xgu ga Nane. 2ॸErü Tupana rü norü ore i ümatüxüۡwa, rü ñanagürü: “Rü yema ngunexüۡ ga nagu namexüۡgu na choxüۡ peyaxuxüۡ, фӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣЙľիüۡ Ëȍիɥ͑ӥիüۡ. Rü yexguma pexna chanaxuãxüۡgu ga maxüۡ i taguma gúxüۡ, фӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥ ga pexüۡ charüngüۡիŕŕիüۡٚ, ñanagürü. Rü ñu۳ի̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ ngunexüۡ i nagu namexüۡ na Tupanaxüۡ peyaxuxüۡ, rü ñu۳ի̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ ngunexüۡ i pexna naxuaxüۡãxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 3ॸRü toma rü guxüۡguma

448

naxca۳x tadau na guxãpe۳xewa meã ҡ̲իŕիüۡ na taxuca۳xma texé chixri torü puracüchiga idexaxüۡca۳x. 4-5ॸRü guxüۡwama duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ ҡĀӕիŕŕËȍüۡ na aixcüma Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x yaxna ̲͑%ҡիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕիǣӕ̲ՓΎΎ͑ǣәիüۡ toxüۡ ngupetügu, rü e۳xna ҧacü toxü‫ۡڟ‬ tau۳xgu, rü e۳xna ҧacü rü guxchaxüۡ toxü‫ۡڟ‬ ͑ǣŕի̲ǣӕ, rü e۳xna toxüۡ yac۳uaixgügu, rü e۳xna toxüۡ napoxcuegu, rü e۳xna naxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕҡ͑ӥǣӕфӥҡΎ̲%͑͑ӕŕǣӕ. Rü poraãcüxüchima tapuracüe, rü ñuxguacü rü tama tapee, rü ñuxguacü rü taiya toxüۡ‫ ڟ‬nangu۳x. Natürü yaxna ̲͑%ҡիɥ͑ӥŕɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲. 6ॸRü duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ ҡĀӕիŕŕ͑ɗիËӥ̲ namexüۡ i torü maxüۡ, erü aixcüma Tupanape۳իľՓ̲ľ%ҡ̲իŕ, rü meã Tupanaxüۡ tacua۳x, rü yaxna duüۡxüۡǣӥ̲%ҡիɥ͑ӥŕ, rü namaã tamecüma. Rü nüxüۡ nüxüۡ ҡĀӕիŕŕ͑ ҡΎՓ͑͑ǣŕի̲իüۡ ɗҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü aixcüma guxüۡ i duüۡxüۡgüxüۡ tangechaüۡxüۡ. 7ॸRü duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ ҡĀӕիŕŕ͑ɗիËӥ̲̲͑ľիüۡ i torü maxüۡ, erü namaã nüxüۡ ҡɗիӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, rü itanawe۳x i ҽӕЙ͑%фӥЙΎфɗҡΎՓ͑ǣŕի̲իüۡ. Rü ͑ǣŕ̲ҡΎի͑ľɗիɥիüۡ фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗҡΎфӥ maxüۡ i aixcüma mexüۡ i Tupanape۳xewa. Ѡӥ͑ǣŕ̲̲%͑ɗիɥɗҡΎǣӥɞҡЙΎիüۡxüۡ i torü uwanügüpe۳xewa. 8ॸRü ñuxguacü i duüۡxüۡgü rü toxüۡ nicua۳xüüۡgü, rü ñuxguacü rü ҧacü tomaã nixugüe. Rü ñuxguacü rü meã tochiga nidexagü, rü ñuxguacü rü chixri tochiga nidexagü. Rü woo aixcümachire۳իֆɗիɥǣӕɗ͑ǣŕ̲ ore i nüxüۡ tixuxüۡ, natürü dorata۳ax۳ toxüۡ nawogüe. 9ॸRü woo meã toxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ6ٍॷ7 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

449

nacua۳xgüchire۳xgu, natürü ñoma tama toxüۡ nacuáxüۡrüüۡ ҡΎ̲%͑ɗիɥǣӥɗ duüۡxüۡgü. Rü ñuxguacü rü wixgutaa۳x tayue, natürü naŕҡ‫ ڟ‬ӥՓҡ̲իŕ%̲. Rü toxüۡ napoxcue, natürü tama toxüۡ nadaixichi. 10ॸRü woo tangechaüۡgügu, natürü guxüۡǣӕ̲ҡҡ%ŕǣӥ̲. Rü woo ñoma i naãnewa tama tamuãrü ͑ǣŕ̲իüۡãx۳ gügu, natürü muxüۡma i duüۡxüۡna tanaxã i taxüۡ i mexüۡ erü togagu nanayaxu i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü woo taxuüۡma toxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕxma۳xgu i ñoma i naãnewa, ͑ҡӥфӥĀիӡ-guxüۡ i naãnewa rü toxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗǣӕիüۡma. 11ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥɗæΎфɥtiucü ‫ڟ‬ ۡ۳ãx۳ , dücax aixcüma pemaã nüxüۡ tixu rü pexüۡ tangechaüۡgüxüchi. 12ॸRü toma rü tama pexüۡ taxoe, ͑ҡӥфӥЙľ̲Փիɗ͑ɗիɥɗ tama petoxwa۳xexüۡ. 13ॸRü dücax, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü ñoma wüxi i papa naxãcügüxüۡ ca۳ax۳ üۡxüۡrüüۡ pexüۡ chaca۳ax۳ üۡ na choxüۡ pengechaüۡgüxüۡca۳ի͑ǣŕ̲ choma pexüۡ changechaüۡxüۡrüüۡ. Tupana ya maxüۡËӥЙҡҡɗիɥǣӥ 14ॸ‫ؽ‬Ѡӥҡ%ӡҡ̲̲͑%Йľի%̲ӥËӥɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ! Erü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣŕ̲%ËӥЙľ͑իü۳xgu rü ҡ%ӡҡ̲ǣӕի%ՓӥիɗǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ. ¿Rü ñuxãcü nawüxiguxüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ? ¿Rü ñuxãcü nawüxigu i ngóonexüۡ ̲͑%ɗŕ%͑ľիüۡ? 15ॸ¿Rü ñuxãcü nawüxiguxüۡ ya Cristu namaã i Chataná? ¿Rü ñuxãcü nawüxiguxüۡ i wüxi i duüۡxüۡ ɗֆիΥիüۡ namaã i wüxi i duüۡxüۡ ɗҡ̲ֆիΥիüۡ? 16ॸ¿Rü

ñuxãcü Tupanapatawa ͑͑ǣŕի̲իüۡ i tupananetachicüna۳xãgü? Erü yixema rü Tupana ya maxüۡcüpata ҡɗիɥǣӥ, rü tawa namaxüۡ i nümax. Rü

Tupana rü pechiga nidexa ga yexguma ñaxgu: ٘Ѡӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüwa tá chamaxüۡ, фӥ͑ҡ͑ӥǣӕҡËȍֆфӥիӡӡիüۡ. Rü ͑ΎфӥҽӕЙ͑ҡËȍɗիɥ, rü nümagü rü tá chorü duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥǣӥٚ, 17 ñaxgu. ॸRü yemaca۳x ñanagürü ta ga tórü Cori: “¡Rü ípechoxüۡ ɗ͑ҡ͑ӥՓɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i tama chorü duüۡxüۡgü ɗիɥǣӥիüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥҡ%իӢɗ͑ӥիüۡ Йɗ͑ǣΥǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲chope۳xewa chixexüۡ! Rü choma rü tá pexüۡ chayaxu. 18ॸRü choma rü Penatü ҡËȍɗիɥ, rü pemagü rü tá ËȍӕիËӥǣӥЙɗիɥǣӥٚ, ñanagürü ya tórü Cori ya Tupana ya guxüۡãrü yexera poraxüchicü. 1ॸRü dücax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Changechaüۡgüxex, фӥ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü unetagü i pemaã nüxüۡ chixuxüۡ, rü taxca۳ի͑ɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tanaxwa۳xe na yigüna idaugüxüۡ na tama taxünemaã rü e۳ի͑ҡ%ŕ̲%͑իӥիüۡca۳x ɗ͑ǣŕ̲Tupanape۳xewa tama mexüۡ. Rü tanaxwa۳xe i aixcüma Tupanaxüۡ imuüۡŕ%Ëӥ̲͑ӥի͑ֆɗǣӥҡի%ǣӥфӥ

7

naxca۳իɗËҡ̲ҡ̲իŕ. ‫ڟ‬ ۡ۳ãx Corɥtiucü ۳ gü rü wenaxãrü Tupanaca۳x nawoegu

tanaxwa۳xe i toxüۡ pengechaüۡgü. Rü dücax ga toma rü taxúxemaãma chixexüۡ taxügü. Rü taxúxexüۡma chixexüۡgu ҡ͑ǣӕիŕŕ. Rü taxúxexü̲ۡҡՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ. 3ॸRü tama pexüۡ chixuxüc ۡ a۳ի͑ɗիɥɗЙľ̲% ۡ ۡ nüxü chixuxü ɗ͑ǣŕ̲. Yerü marü pemaã nüxüۡ chixu na ñuxãcü poraãcü pexüۡ changechaüۡxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Йľիüۡ na changechaüۡxüۡgagu rü íchamemare na 2ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ7 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

450

petanüwa chamaxüۡxüۡ rü e۳xna wüxigu pemaã chayuxüۡ. 4ॸRü ñu۳xma rü taxuca۳xma pexüۡ chaxãneãcüma pemaã chidexa erü ЙΎф%ËӥЙľ̲%Ëȍҡ%ŕ. Rü woo ngúxüۡ na tingegüxüۡ, natürü aixcüma choxüۡ‫ڟ‬ penangúchaüۡիŕŕфӥËȍΎիüۡ Йľҡ%ŕիŕŕ. 5ॸRü yexguma Machedóniããnewa ne ҡիɥիǣӕ̲̲фӥҡǣӕ̲ɗҡфӥ͑ǣüۡŕËӥфիüۡ na guxchaxüۡgü toxüۡ ngupetüxüۡ. Yerü guxüۡՓ̲ǣ͑ǣľիҡɞҡɗիɥǣӥիüۡwa rü nüxüۡ itayangau ga guxchaxüۡgü. Rü chixri tomaã nachopetü ga duüۡxüۡgü, rü tamuüۡŕ. 6ॸNatürü ya Tupana ya tüxüۡ ҡ%ŕիŕŕËӥֆ yíxema ngechaüۡgüxe, rü toxüۡ rü ta ͑ҡ%ŕիŕŕǣֆľիǣӕ̲ҡΎիüۡtawa nanguxgu ǣҡľ͑ľŕǣҽɗҡӕ. 7ॸRü tama yema toxüۡtawa na nanguxücۡ a۳իɗËҡ̲ҡҡ%ŕǣӥ, ͑ҡӥфӥҡҡ%ŕǣӥҡֆľфӥǣЙľ̲фӥ poraãcü nüxüۡ‫ ڟ‬penangúchaüۡիŕŕфӥ Йľ͑ҡ%ŕիŕŕǣǣӕ̲ҡľ͑ľŕǣҽɗҡӕ. Rü nüma ga Titu rü tomaã nüxüۡ nixu na ñuxãcü poraãcü penaxwa۳xexüۡ na toxüۡ pedauxüۡ. Rü tomaã nüxüۡ nixu na ñuxãcü naxca۳x pengechaüۡgüxüۡ ga yema chomaã pexüxüۡ, rü na ñuxãcü chauxca۳x ЙľիΎľǣ%ŕǣӥիüۡ. Rü guxüۡma ga yema Ύфľ̲%фӥֆľիľф%ËӥËȍҡ%ŕ. 8ॸChoma nüxüۡ chacua۳x rü yema popera ga pexca۳x chaxümatüxüۡ rü pexüۡ nangechaüۡǣӥիŕŕ, natürü ñu۳xma rü marü tama naxca۳x changechaüۡ na chanaxümatüxüۡ ga yema popera. Rü noxri rü yemáãcü naxca۳x changechaüۡ ga yexguma nüxüۡ chacua۳xgu ga na pexüۡ nangechaüۡǣӥիŕŕիüۡ ga yema popera ga yexguma penayau۳xgu. 9ॸNatürü i ñu۳ի̲фӥËȍҡ%ŕ͑pexca۳x chanaxümatüxüۡ ga yema popera. Rü tama yema na pengechaüۡgüxücۡ a۳իËȍҡ%ŕ, ͑ҡӥфӥËȍҡ%ŕֆľфӥֆľ̲Йľфӥ ngechaüۡgagu Tupanana pecua۳xãchie rü

penaxüchicüü ga perü maxüۡ. Rü pema rü aixcüma Tupanana pecua۳xãchieãcüma namaã peporae ga yema ngechaüۡ, rü yemaãcü taxuüۡma ga chixexüۡ pemaã taxü ga yexguma pexca۳x tanaxümatügu ga yema popera. 10ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑ǣľËȍüۡ i Tupana naxwa۳xexüۡãcüma namaã iporaexüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ, ľфӥ͑ǣŕ̲ ngechaüۡgagu naxüchicüü i tórü maxüۡ rü ͑ǣŕ̲ǣǣӕҡ͑ֆիӕɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x taxuca۳xma naxca۳x Йɗի%ӡի%Ëȍɗľɗ͑ǣŕ̲͑ǣľËȍüۡ. Natürü ͑ǣŕ̲͑ǣľËȍüۡ i ñoma i naãnecüãۡ۳ x۳ i duüۡxüۡgü nüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ rü taxuwama name erü yuwa nanaga. 11ॸRü yexguma yema poperamaã pexüۡ changechaüۡիŕŕǣӕ, rü Tupana naxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲͑ɗիɥǣ namaã peporaexüۡ ga yema ngechaüۡ. ¡Rü dücax i ñu۳xma i ҧacü Tupana pemaã üxüۡ i ͑ǣŕ̲Йľфӥ͑ǣľËȍüۡgagu! Yerü yema perü ngechaüۡǣǣӕфӥɗիËӥ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ ga yema chixexüۡ ga petanüwa üpetüxüۡ, rü meãma chomaã nüxüۡ pixu ga yema. Rü yema perü ngechaüۡǣǣӕфӥЙľ%ŕՓ nangu۳x ga yema chixexüۡ, rü poraãcü Tupanaxüۡ pemuüۡŕ. Rü yemaca۳x penaxwa۳իľ͑ֆŃ̲Ëȍիӡիüۡ na pexüۡ chayarüngüۡիŕŕիücۡ a۳x yerü Йľ̲͑ľիŕŕǣӥËȍüۡ ga yema chixexüۡ. Rü yema perü ngechaüۡgagu rü aixcüma penaxucu۳իŕǣֆľ̲Āӕüۡxüۡ ga chixexüۡ üxüۡ. Rü guxüۡ ga yemawa rü ipenawe۳x na ҡ̲Йľǣǣӕֆɗɥիüۡ ga yema chixexüۡ ga ngupetüxüۡ. 12ॸRü yemaca۳x, yexguma pexca۳x chanaxümatügu ga yema popera, rü tama yema duüۡxüۡ ga chixexüۡ üxüۡgu Ëȍфӥիɥ͑ӥ%Ëӥ̲Ëȍ͑իӥ̲ҡӥ, rü tama yema duüۡxüۡ ga namaã chixexüۡ naxüxüۡgu Ëȍфӥիɥ͑ӥ%Ëӥ̲Ëȍ͑իӥ̲ҡӥ. Natürü chanaxümatü ga yema popera na yemawa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ7ٍॷ8 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

451

Tupanape۳xewa nüxna pecua۳xãchiexücۡ a۳x na ñuxãcü aixcüma toxüۡ pengechaüۡgüxüۡ. 13ॸRü yema na toxüۡ pengechaüۡgüxüۡ, rü Փӥիɗǣҡ%ŕ͑ɗիɥǣtoxca۳x. Natürü yema ҡ%ŕ%фӥֆľիľф͑ɗիɥǣֆľ̲ҡ%ŕǣҡΎիüۡ‫ڟ‬ yexmaxüۡ ga yexguma nüxüۡ tada۳u۳xgu ga Titu ga ñuxãcü taxüۡ ǣҡ%ŕЙľҡ͑ӥՓ͑ nayaxuxüۡ. Rü aixcüma guxãma ga pema ͑ɗիɥǣՓľ͑ի%фӥЙΎф%Ëӥ͑ӥիü‫ۡڟ‬ penangúchaüۡիŕŕիüۡ. 14ॸRü noxri tauta yéma ͑իӡիǣӕǣҽɗҡӕ, rü namaã nüxüۡ chixu na mexüۡ i duüۡxüۡǣӥ͑Йɗիɥǣӥիüۡ. Rü ñu۳xma rü taxuca۳xma chaxãne, erü guxüۡma ga yema Titumaã nüxüۡ chixuxüۡ ga pechiga rü ɗիËӥ̲͑ǣŕ̲%ËӥЙɗիɥǣӥ, yexgumarüüۡ na ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ga guxüۡma ga yema Tupanaãrü ore ga pemaã nüxüۡ tixuxüۡ ga tomax. 15ॸRü ñu۳xma i Titu rü yexeraãcü pexüۡ nangechaüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥի͑ nacua۳xãchigu na ñuxãcü meã naga Йľիɥ͑ӥŕիüۡ rü ñuxãcü nüxüۡ pengechaüۡãcüma meã penayaxuxüۡ. 16ॸRü ËȍΎ̲фӥҡЙΎф%ËӥЙľ̲%Ëȍҡ%ŕիüۡchi, erü nüxüۡ chacua۳x na aixcüma Йľֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ ga guxüۡma ga yema pemaã nüxüۡ chixuxüۡ. Yema yaxõgüxüۡ rü woo tama na namuãrü Āɥŕфӕã۳xgüxüۡ, natürü yema nüxüۡ‫ ڟ‬yexmacü ǣĀɥŕфӕ̲%̲ľ%ҡΎǣӥիüۡ narüngüۡիŕŕǣӥ

8

1ॸRü

ñu۳xmax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü pemaã nüxüۡ tixuxchaüۡ na ñuxãcü Tupana namaã mecümaxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡ ɗͅËȍľĀΔ͑ɗ%%͑ľ%фӥɥ%͑ľǣӥՓ ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 2ॸRü woo taxüۡ ga guxchaxüۡgü nüxüۡ na üpetüxüۡ, natürü ͑ҡ%ŕǣӥ̲. Rü woo tama na namuãrü Āɥŕфӕã۳xgüxüۡ, natürü yema nüxüۡ‫ ڟ‬yexmacü ǣĀɥŕфӕ̲%̲ľ%ҡΎǣӥիüۡ narüngüۡիŕŕǣӥ. 3ॸRü choma nüxüۡ chacua۳x rü pemaã nüxüۡ

Ëȍɗիӕфӥ͑ӥ̲ǣӥфӥҡ%ŕ%Ëӥ̲͑ǣɥիüۡ inaxãgü ga gu۳իËӥ̲ǣĀɥŕфӕǣ͑ӥիü‫ۡڟ‬ ҡӕիËȍËӥ͑͑ǣɥիüۡ inaxãgüxüۡ. Rü ngɥŕt‫ ڟ‬ü ֆľ̲%фӥֆľիľфҡ%ŕ%Ëӥ̲͑ǣɥիüۡ inaxãgü. 4ॸRü poraãcü toxüۡ naca۳ax ۳ üۡgü na tama ۡ nüxna tanachu۳xuxüca۳x na yemaãcü yema ҡΎǣӥǣҡľ͑ľŕǣӥիüۡ nangüۡիŕŕǣӥիücۡ a۳x. 5ॸѠӥֆľ̲͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕիüۡãrü yexera ͑ǣɥիüۡ ɗ͑ի%ǣӥǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Machedóniããnecüãۡ۳ x۳ . ֤ľфӥҽӕЙ͑͑իɥф nügü naxãgü rü yemawena toxna nügü naxuaxüۡǣӥ͑ҡΎǣ͑իɥ͑ӥŕիücۡ a۳x, yema Tupana naxwa۳xexüۡrüüۡ. 6ॸRü yemaca۳x Tituxüۡ taca۳ax۳ üۡ na wena petanüwa ͑իӡիücۡ a۳ի͑͑ǣɥիüۡ Йɗ͑ǣӕիŕŕիücۡ a۳x i ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕǣ̲фӥЙľ̲%͑ǣɥիüۡ ɗ͑իӥǣӥËӥ͑͑ǣɥիüۡ penutaque۳xexüۡ naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗҡľ͑ľŕǣӥɗ͑ӥիü‫ۡڟ‬ nataxuxüۡ. 7ॸPema rü guxüۡՓ̲̲ľ%ɗЙľիɥ ľфӥ̲ľ%ЙľֆիΥǣӥ, rü pexüۡ‫ ڟ‬natauxcha na meã nüxüۡ pixuxüۡ i Tupanaãrü ore erü meã nüxüۡ pecua۳x na ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ. Rü aixcüma togüxüۡ perüngüۡիŕŕËȍüۡ, rü yema pexüۡ ҡ͑ǣәľիŕŕիüۡãcüma pegü pengechaüۡgü. Rü ñu۳ի̲фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta penaxwa۳իľ͑ɗիËӥ̲̲ľ%ɗЙľիɥիüۡ ͑Փɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ ɗ͑Ëӥ̲͑Āɥŕфӕ ͑ǣɥիüۡ ipexãxüۡ naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗ nüxüۡ‫ ڟ‬nataxuxüۡ. 8ॸҽ̲Փӥիɗɗ̲ӕ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ. Natürü chanaxwa۳xemare na nüxüۡ pecuáxüۡ na ͖ӕի%Ëӥҡ%ŕ%Ëӥ̲͑ǣɥիüۡ inaxãgüxüۡ ga ҡΎǣӥǣֆիΥǣӥիüۡ. Rü pemaã nüxüۡ chixu i ͑ǣŕ̲͑Йľ̲фӥҡ͑ǣɥիüۡ ipexãgüxücۡ a۳x i ͑ǣŕ̲ĀɥŕфӕɗҡΎǣӥɗҡľ͑ľŕǣӥфӥ ngüۡիŕŕca۳իɗիɥËӥ, ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ ipenawéxücۡ a۳x na aixcüma nüxüۡ pengechaüۡgüxüۡ. 9ॸErü pema rü marü nüxüۡ pecua۳x na ñuxãcü tamaã namecümaxüۡ ga tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu. Rü woo

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ8 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

452

nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga guxüۡma, natürü ñoma wüxi ga ngearü yemaxüãۡ x‫ ڟ‬üۡrüüۡ pexca۳x ͑ӥǣӥ͑ɗիɥիŕŕ͑͑ǣŕ̲%ËӥЙľիü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իücۡ a۳x i muxüۡma i mexüۡgü. 10ॸRü ñu۳xma rü perü mexücۡ a۳ի͑ɗիɥɗЙľ̲% nüxüۡ chixuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕфӥ nutaque۳xechiga. Rü taunecü ga ͑ǣӕЙľҡӥËӥǣӕҡ̲͑ɗիɥǣɗЙľ͑իӥǣӥիüۡ ga ͑ǣɥիüۡ na penutaque۳xexüۡ. Rü yema rü aixcüma perü ngúchaü̲ۡ%͑ɗիɥǣ penaxüxüۡ. 11ॸRü ñu۳xma rü yema noxri na meã ipenaxügüxüۡrüüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ҡ%ŕ%Ëӥ̲фӥЙľфӥ͑ǣәËȍüۡmaã Йľֆ͑ǣӕիŕŕфӥ͑ǣŕ̲ĀɥŕфӕɗЙľիüۡ‫ڟ‬ ͑ǣŕի̲ËӥՓ͑ǣɥիüۡ ipexã naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ Йľľ͑ľŕǣӥɗ͑ӥիü‫ ۡڟ‬nataxuxüۡ. 12ॸErü ͑ǣŕիǣӕ̲ɗիËӥ̲ՓӥիɗֆĀӕüۡիŕ tümaãrü ngúchaü̲ۡ%͑ǣŕ̲Āɥŕфӕɗҡӥիü‫ۡڟ‬ ͑ǣŕxma۳իËӥՓҡӥ̲ŕ͑ľŕca۳ի͑ǣɥիüۡ itaxãxgu, фӥҽӕЙ͑фӥҡ%ŕ%Ëӥ̲͑ǣɥիüۡ nayaxu. Erü nüma ya Tupana rü taguma ҡӥի͑͑ǣɥxca۳ի͑Ëɗ͑ǣŕ̲ҡӥիüۡ‫ ڟ‬tau۳xcü. 13ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x tama chanaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲ togüxüۡ na perüngüۡիŕŕիüۡgagu pexü‫ ۡڟ‬nataxu i pemax. 14ॸNatürü chanaxwa۳xe i guxãma tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗҧacü i tanaxwa۳xexüۡ, erü tama name na texéaxüۡ‫ ڟ‬nataxuxüۡ i ҧacü. Rü ñu۳xma na pexüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ ɗЙľфӥĀɥŕфӕ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ perüngüۡիŕŕǣӥɗ ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬nataxuxüۡ. Rü ngürüãchi to i ngunexüۡgu i pema pexü‫ۡڟ‬ natau۳xgu, фӥ͑ӥ̲ǣӥфӥҡ͑ӥիɥ͑ӥիü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲͑Йľիüۡ nangüۡիŕŕǣӥիücۡ a۳x. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡǣӕի%ҡ̲ҡՓӥիɗǣӕ. 15ॸRü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Guxema muxüۡma tüxüۡ‫ ڟ‬ֆľի̲իŕфӥ taxuüۡma tüxüۡ‫ ڟ‬ínayaxü. Rü guxema noxretama tüxüۡ‫ ڟ‬ֆľի̲իŕ rü tama tüxü‫ ۡڟ‬ɗ͑ֆҡիӕٚ, ñanagürü.

Titu rü namücügüchiga 16ॸͮҡӥфӥҽӕЙ̲͑͑ΎիŕËȍի%, erü nüma rü Tituxüۡ ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥիŕŕ͑ aixcüma pexüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x, ͑ǣŕ̲ ËȍΎ̲ЙľǣӕËȍфӥիɥ͑ӥիüۡrüüۡ. 17ॸRü nüma ga Titu rü: “Ngü͖ۡٚ͑ǣӥфӥ͑ wena petanüwa chanamuxüۡ. Yerü nüma фӥՓΎľҡ̲ЙΎф%ËӥЙľǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ. Rü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü wena petanüwa ͑իӡ, erü nüxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ. 18ॸRü ‫ ڟ‬ҡ̲͑ӕɗՓӥիɗɗҡľ͑ľŕɗ Titumaã ngŕ̲ ۡ guxü̲ɗֆիΥǣӥիüۡ nüxüۡ ngechaüۡgüxüۡ erü nüma rü aixcüma meã nüxüۡ nixu i Tupanaãrü ore i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. 19ॸRü ҡ̲͑ǣŕmaca۳իɗËҡ̲͑ɗիɥ. Erü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ фӥ͑ǣŕ̲ ҡľ͑ľŕիüۡ naxunetagü na toxüۡ íyaxümücüxüۡca۳x rü toxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ YerucharéüۡՓ͑ǣɥիüۡ ҡ͑ǣľիǣӕɗ͑ǣŕ̲ Āɥŕфӕ, ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡca۳x ya tórü Cori, rü na guxãma nüxüۡ dauxüۡca۳x na ñuxãcü ҡ%ŕ%Ëӥ̲ֆɗǣӥфӥ͑ǣüۡիŕŕǣӥիüۡ. 20ॸRü

ɞҡֆǣɗ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕ, erü tama tanaxwa۳xe i texé toxüۡ tixu i yixcama ͑ǣɥxca۳իɗ͑ǣŕ̲ҡËӥɗĀɥŕфӕɗ ҡľ͑ľŕǣӥca۳ի͑ǣɥիüۡ inutaque۳xegücü. 21ॸErü tama Tupanape۳xewaxicatama tanaxwa۳xe na meã tanaxüxüۡ, natürü guxüۡ i duüۡxüۡgüpe۳xewa rü ta tanaxwa۳xe na meã tanaxüxüۡ. 22ॸRü Titumaã rü ͑ǣŕ̲ҡΎɗҡľ͑ľŕ̲%Йľҡ͑ӥՓ ҡ̲͑ӕɗՓӥիɗɗҡΎɗҡľ͑ľŕɗҡΎիüۡ nüxüۡ Āӕիŕŕիüۡ na aixcüma nüxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ na naxüãxüۡ i Tupanaãrü puracü. Rü ñu۳xma rü yexeraãcü petanüwa ͑իӡիËȍüۡ i nümax, erü nüxüۡ nacua۳x ͖͑ӕի%ËӥЙľ̲фӥҡ%ŕ%Ëӥ̲ҡΎǣӥիüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ8ٍॷ9 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

453

na perüngüۡիŕŕǣӥËȍüۡxüۡ. 23ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃЙľի͑Ëիǣӕ͑ҡľիľ ֆɗɥիüۡ ya Titu, ¡rü tümamaã nüxüۡ pixu na nüma rü chomücü ya wüxiwa chomaã pexca۳իЙӕфËӥËӥ͑ֆɗɥիüۡ! Rü ͑ǣŕ̲ҡիфľɗҡΎǣӥɗ̲͑ӥËӥǣӥ, rü ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗֆҡӥǣӥɗǣӕիüۡma i ֆիΥǣӥիüۡ nüxüۡ unetagüxüۡ na Cristuarü puracü naxügüxüۡca۳x. Rü nümagü rü aixcüma norü maxüۡmaã Cristuxüۡ nicua۳xüüۡgü. 24ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x chanaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥիüۡ nüxüۡ ЙľĀӕիŕŕ͑ɗիËӥ̲͑ӥիüۡ pengechaüۡgüxüۡ, na guxü̲ۡɗֆիΥǣӥիüۡ nüxüۡ cua۳xgüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ tá nüxüۡ nacua۳իǣӥ͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i ore i pechiga namaã nüxüۡ tixuxüۡ. ֤ľ̲Āɥŕфӕǣֆľ̲ҡΎǣӥǣֆիΥǣӥիüۡca۳x ͑ǣɥիüۡ inutaque۳xecüchiga

taxuca۳xma tü۳xcüüۡ pexca۳x Ëȍ͑իӥ̲ҡӥ͑ǣɥËȍɗǣɗ͑ǣŕ̲ Āɥŕфӕɗ͑ǣɥիüۡ penutaque۳xegücü naxca۳x i ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ i ֤ӕĀŃ͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 2ॸErü marü nüxüۡ chacua۳x rü perü ngúchaüۡmaã ɗЙľ͑ի%ɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕ. Rü guxüۡguma ҡ%ŕ%Ëӥ̲͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ i ͅËȍľĀΔ͑ɗ%%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡmaã nüxüۡ chixu na ñuxãcü i pema i kËֆ͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիľфӥ͑ɥֆ taunecügutama marü ípememarexüۡ na ͑ǣɥիüۡ ipexãgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕ. Rü ֆľ̲фӥ̲ӕ̲ŕիüۡ ǣֆիΥǣӥիüۡ ga Machedóniããnecüۡ۳ãx۳ , rü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕ͖͑ӕի%Ëӥҡ%ŕ%Ëӥ̲ togüca۳ի͑ǣɥիüۡ na ipexãgüxüۡ i perü Āɥŕфӕ, rü nümagü rü ta inanaxügü na

9

1ॸRü

͑ǣɥիüۡ inaxãgüxüۡ. 3ॸNatürü i ñu۳xma rü ‫ ڟ‬Йľҡ͑ӥՓËȍ̲͑ӕǣӥɗ͑ǣŕ̲ ngŕ̲ ҡľ͑ľŕǣӥ͑͑ӥիüۡ nadaugüxüۡca۳x, na ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ chixuxüۡ i pechiga. Rü chanaxwa۳xe na aixcüma ípememarexüۡ ͑͑ǣɥիüۡ ipexãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ Āɥŕфӕ, ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡrüüۡ. 4ॸƄфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͖ӕիфľɗ ҡľ͑ľŕǣӥɗͅËȍľĀΔ͑ɗ%%͑ľËüۡ۳ãx۳ rü ͑ǣӥфӥ%ËȍɗËȍΎ̲%Йľҡ͑ӥՓ͑իɥիǣӕ, rü tama chanaxwa۳xe na pexüۡ na iyan۳g۳auxüۡ na tama aixcüma ípememarexüۡ ͑͑ǣɥիüۡ ipexãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ Āɥŕфӕ. Rü toxüۡ‫ ڟ‬rü chi wüxi i ãnexüۡchi ͑ɗիɥ, erü marüchire۳x namaã nüxüۡ tixu na ñuxãcü aixcüma ípememarexüۡ na ͑ǣɥիüۡ ipexãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕ. Rü maneca pexü‫ ۡڟ‬rü chi ta wüxi i ãnexüۡchi ͑ɗիɥ. 5ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗchauxca۳x namexüۡ na naxca۳x íchac۳axüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ҡľ͑ľŕǣӥ͑͑ӥիɥфЙľҡ͑ӥՓ͑իɥիüۡca۳x rü nümatama pexüۡ yanangüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x ͑͑ǣɥիüۡ penutaque۳xegüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ ĀɥŕфӕǣüۡЙ̲̲͑ǣɥիüۡ pixucü. Rü ͑ǣŕ̲%ËӥɗիËӥ̲ҡɞɗ̲ľ̲фľɗ͑ǣŕ̲ ‫ ڟ‬a changuxgu. Rü Āɥŕфӕɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕm togü tá nüxüۡ nadaugü na aixcüma perü ngúchaü̲ۡ%ֆɗɥիüۡ ͑͑ǣɥիüۡ ipexãgüxüۡ фӥҡ̲ӥ%Ëӥ̲͑ֆɗɥիüۡ. 6ॸNatürü chanaxwa۳xe i nüxna pecua۳xãchie rü yíxema noxretama i nanetüchane itoxe, rü noxretama i norü o tayaxu. Natürü yíxema muxüۡ i nanetüchane itoxe, rü muxüۡma i norü o tayaxu. 7ॸRü wüxichigü tanaxwa۳իľ͑͑ǣɥիüۡ itaxãxüۡ i ͑ǣŕ̲͑ǣɥǣӕҡфӥիɥ͑ӥËӥ͖͑ӕիфľ͑ǣɥիüۡ itaxãxchaüۡxüۡ. Rü tama name i aüãcüma ͑ǣɥիüۡ itaxã rü e۳xna texé tüxüۡ muãcüma ͑ǣɥիüۡ itaxã. Erü Tupana rü nüxüۡ nangechaüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡ ɗҡ%ŕ%Ëӥ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ9ٍॷ10 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

͑ǣɥիüۡ ixãxüۡ. 8ॸRü Tupaname۳իŕՓ ͑͑ǣŕի̲͑ЙΎф%ËӥЙľի͑ naxããxüۡca۳x i guxüۡma i mexüۡ i pexü‫ۡڟ‬ taxuxüۡ, na guxüۡguma pexüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲penaxwa۳xexüۡ rü naŕt‫ ڟ‬ü na pexüۡ‫ ڟ‬íyaxüxüۡca۳x na togüxüۡ namaã perüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x. 9ॸTupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Yima yatü ya mecü rü norü ngúchaüۡmaã meã inanaxã ͑ӥի͑ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i taxuüۡma nüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ. Rü Tupana rü tá guxüۡgu nüxna nacua۳xãchi na ñuxãcü namecümaxüۡ ɗ͑ӥ̲իٚ, ñanagürü. 10ॸҽӕЙ͑͑ɗիɥֆҡӥի͑ naxãcü ya nanetüchane na inatoxüۡca۳x, фӥҡӥի͑͑ի%ËӥɗΥ͑͑͑͑ǣΦիüۡca۳x. Ѡӥ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗЙľի͑͑ի%%իüۡ ya guxüۡnema ya nanetüchane ya penaxwa۳xene na ipenatoxüۡca۳x. Rü ͑ӥ̲ҡ͑͑իӥիŕŕфӥ͑͑ֆիŕŕֆ yima nanetüchane. Ѡӥҡ̲͑͑ӕիŕŕɗ norü o, ̲͑ӕիӡËȍɗիüۡ nawa peyaxuxüۡca۳ի͑͑ǣŕ̲̲%ҡΎǣӥիüۡ perüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x. 11ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ pema rü tá pexüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗǣӕիüۡma i mexüۡ na tauxchaãcüma nüxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x i togü. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ ҡľ͑ľŕǣӥիüۡҡՓ͑ǣɥիüۡ tangegügu i ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕɗnaxca۳ի͑ǣɥիüۡ ipexãcü, rü ͑ӥ̲ǣӥфӥҡЙΎф%ËӥҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ naxãgü. 12ॸƄфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ ҡի%իǣӕɗ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕɗ͑ӥիüۡ ͑ǣɥ̲% perüngüۡիŕŕǣӥËӥɗ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥ, rü tama ҧacü i nüxüۡ‫ ڟ‬taxuxüۡca۳xicatama ta ͑ɗիɥ, natürü naŕҡ‫ ڟ‬ӥɗ͑ӥ̲ǣӥɗҡľ͑ľŕǣӥ rü perü ãmaregagu tá poraãcü ҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ͑ի%ǣӥ. 13ॸRü nümagü i

454

͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥфӥҡҽӕЙ͑իüۡ nicua۳xüüۡgü, ľфӥ͑ǣŕ̲Йľфӥ%̲фľ̲% tá nüxüۡ nüxüۡ ЙľĀӕիŕŕ͑ɗիËӥ̲ ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕիüۡ i Cristuarü ore i mexüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ǣӥфӥҡҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ naxãgü naxca۳իɗ͑ǣŕ̲Йľфӥ%̲фľɗ perü ngúchaüۡmaã nüxna rü guxüۡma i ֆիΥǣӥիüۡna pexãgüxüۡ. 14ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥфӥҡ poraãcü pexca۳ի͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥ, erü pexüۡ nangechaüۡgü. ѠӥҡҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ naxãgü naxca۳x na ñuxãcü nüma ya Tupana poraãcü pexüۡ ͑͑ǣӥիŕŕիüۡ na yemaãcü pexüۡ‫ ڟ‬natauxchaxüۡca۳x na nüxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥիüۡ. 15ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳ի̲фӥҽӕЙ̲͑͑Ύիŕҡի%, yerü tüxna nanamu ga Nane na tórü ãmare ֆɗɥիüۡca۳x. Rü nataxuma i ore i nagu mexüۡ na nüxüۡ ixuxüۡca۳x na ñuxãcü ̲͑%ɗҡ%ŕǣӥիӥËȍɗիüۡ ɗ͑ǣŕ̲%̲фľ. ЬӕфӕфӥΎфľфӥɗիËӥ̲͑ɗիɥֆľфӥ ҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ͑ӥի͑%ǣËӥ

10

1ॸRü

ñu۳xma rü yema Cristu ֆի͑ҡ̲%͑իɥ͑ӥիüۡrüüۡ rü tamaã namecümaxüۡrüüۡ, rü choma rü ta Йľ̲%ֆի͑Ëȍիɥ͑ӥ%Ëӥ̲фӥЙľ̲% chamecümaãcüma pexüۡ chaca۳ax۳ üۡ na ËȍӕǣЙľիɥ͑ӥŕիüۡca۳x. Erü nümaxüۡ i duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nixugü na pexüۡ chamuüۡxüۡ ega pexüۡҡՓËȍ͑ǣŕի̲ǣӕ ͑ҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Йľի͑Ëȍֆիüۡgu rü tama pexüۡ chamuüۡ. 2ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ‫ ڟ‬Йľҡ͑ӥՓËȍիӡիǣӕ, rü chierü ngŕ̲ natau۳xguma na ҧacüca۳x namaã chaporagaxüۡ rü na chanaxucu۳իŕիüۡ i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i petanüwa toxüۡ ixuxüۡ ͖͑Ύ̲ҡ̲ֆիΥǣӥիüۡrüüۡ na ҡ̲իŕիüۡ. Erü choma rü íchamemare na namaãxüۡchi na chidexaxüۡ. 3ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ10 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

455

ɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľËü۳ۡãx۳ ҡɗիɥǣӥիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑%фӥ orearü uwanümaã togü tadaixgu, rü tama ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ nügü ćaixüۡrüüۡãcüma tanaxü. 4-5ॸƄфӥ͑ǣŕ̲ toxne i namaã ítanapoxüۡxüۡ i Tupanaãrü ore rü tama ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ namaã ãxnexüۡ ͑ɗիɥ. Erü toma rü toxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗҽӕЙ͑%фӥЙΎф͑ ͑ǣŕ̲̲%ɗҡֆ͑իΎիŕŕիüۡca۳x i Chatanáãrü pora. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ɗҡֆ͑իΎիŕŕɗǣӕիüۡma i chixexüۡ i ore i Tupanaxüۡ namaã yaxugügüxüۡ i duüۡxüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗҡֆ͑իΎիŕŕɗ guxüۡma i Tupanaãrü uwanügüarü ore i nügü namaã yacua۳xüüۡgüãcüma duüۡxüۡgümaã nüxüۡ yaxugügüxüۡ na tama Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. Rü guxüۡma i ҧËӥɗ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chixexüۡ, rü Cristuna tanaxuaxüۡ na nüma namaã inacuáxüۡca۳x. 6ॸRü wüxicana marü meã Cristuga Йľիɥ͑ӥŕǣӕ, rü toma rü ítamemare na tüxüۡ tapoxcuexüۡ ya guxãma ya texé ya ҡ̲͑ǣɥ͑ӥŕիŕɗæфɗѸҡӕфӥΎфľ. 7ॸPema rü norü düxétüxüۡnewaxicatama ͑ɗիɥɗЙľ͑͑ǣӕǣӥիüۡ i wüxi i duüۡxüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃҡӥǣӥcua۳xgu na Cristuarü duüۡxüۡ ҡɗɥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ tacua۳x na toma rü ta tümarüüۡ Cristuarü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ. 8ॸRü woo ɞффӥՓËȍ͑͑ǣӕЙľҡӥիŕŕ͑Ëȍӕǣӥ chicua۳xüüۡxüۡ ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲͑ҽӕЙ͑ toxüۡ muxüۡ, natürü taxuca۳xma naxca۳x chaxãne. ƄфӥɗիËӥ̲æΎфɗ͑ɗիɥֆҡΎիüۡ mucü na pexüۡ tarüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x na ֆľիľф%Ëӥ̲ľ%ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x. Rü tama ҧacü rü chixexüۡgu pexüۡ na ҡֆɗիŕŕիüۡca۳ի͑ɗիɥɗҡΎիüۡ namuxüۡ. 9ॸRü tama chanaxwa۳իľɗ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑

pexüۡ ícha¤aixgüchaüۡxüۡ ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ poperagü i pexca۳x chaxümatüxüۡ. 10ॸErü nümaxüۡ i duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nixugü na chorü poperawa pemaã chaporagaxüۡ natürü chomatama rü tama aixcüma na chaporaxüۡ rü tama aixcüma nüxüۡ na chacuáxüۡ na meã chidexaxüۡ, ñanagürügü choxüۡ. 11ॸNatürü yíxema ͑ǣŕ̲͖ǣӥիľфӥtanaxwa۳xe i nüxüۡ tacua۳իфӥ͑ǣŕ̲Йľի͑ҡֆիüۡguãcüma torü poperawa pemaã nüxüۡ tixuxüۡrüüۡ ҡҡ̲Йľ̲%ҡɗիɥǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ Йľҡ͑ӥՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥǣӕ. 12ॸToma rü tama tanaxwa۳xe i namaã togü ҡՓӥիɗǣӕիŕŕфӥe۳xna nagu togü tangugü ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nügütama icua۳xüüۡgüxüۡ. Nümagü rü nügütama ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ, erü nügümaã nügü ͑Փӥիɗǣӕիŕŕфӥ͑ӥǣӥǣӕҡ̲͑ӥǣӥ nangugü. 13ॸNatürü toma rü tama togü namaã ticua۳xüüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ i tama Tupana toxme۳xwa ͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕիüۡ. ֤ľфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ tomaã nüxüۡ ixucü na ngextá nanaxwa۳xexüۡ na tapuracüexüۡ. Rü nüma ‫ڟ‬ ͑ɗիɥǣ͑ΎիфɗæΎфɥtiuwa ga petanüwa toxüۡ ͑͑ǣӕǣӥիŕŕիüۡ na pemaã nüxüۡ tixuxüۡca۳x ga norü ore. 14ॸRü yemaãcü ҡΎիɗф͑ɗիɥǣ͑ΎիфɗЙľҡ͑ӥՓ tangugüxüۡ na pemaã nüxüۡ tixuxüۡca۳x ga yema Cristuarü ore. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳ի̲͑Йľҡ͑ӥՓҡիɥիüۡ, rü tama ҡ͑͑ǣӕЙľҡӥիŕŕǣֆľ̲ҽӕЙ͑ҡΎ̲% nüxüۡ ixuxüۡ, ֆľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣҡΎիüۡ namuxüۡ na pexüۡ tarüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x. 15ॸRü

tama togüarü puracümaã togü ticua۳xüüۡgüchaüۡ, erü tama tachopetüchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ҡΎ̲% ixunetaxüۡwa. Natürü petanüwa i Tupana toxüۡ ímuxüۡwa tanaxwa۳xe na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ10ٍॷ11 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

yexeraãcü tapuracüexüۡ na yexeraãcü ̲ľ%ЙľֆիΥǣӥľҡ͑ӥիüۡca۳x. 16ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲̲фӥЙľҡ͑ӥՓ tangugüguwena rü tanaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i perü yéamaxüۡф͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ i ngextá taguma texé nüxüۡ íixuxüۡwa ҡիɥ͑͑ǣŕ̲̲%фӥҡ͑ӥիüۡ tixuxüۡca۳x i ore i mexüۡ. Erü tama tanaxwa۳xe i togüarü puracümaã togü ticua۳xüüۡgü. 17ॸErü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃҡӥǣӥ icua۳xüüۡchaüۡgu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ tórü Corixüۡ ticua۳xüüۡ, erü nüma ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ nangüۡիŕŕիüۡٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. 18ॸƄфӥ͑ǣŕ̲ yatü i aixcüma Tupanape۳xewa mexüۡ rü tama nügütama nicua۳xüüۡ. Natürü ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗҡΔфӥæΎфɗ͑ӥիüۡ icua۳xüüxüۡ ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲Tupanape۳xewa mexüۡ. Pauru rü nüxüۡ nixuchiga ga yema orearü uruüۡgüneta ga tama Tupana imugüxüۡ

11

1ॸRü

ñu۳ի̲ɗ͑ǣŕ̲ҡЙľ̲% nüxüۡ chixuxüۡ, rü bexmana pexca۳իфӥՓӥիɗɗ͑ǣŕ%ŕ͑ɗիɥ, natürü chanaxwa۳xe i choxüۡ‫ ڟ‬ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕ̲фľфӥ ֆի͑ËȍΎ̲%Йľիɥ͑ӥŕ. 2ॸErü Tupana pexüۡ ɗ͑ӕիӡիüۡrüüۡ pexüۡ Ëȍɗ͑ӕիӡ. Erü chaugagu ͑ɗիɥɗæфɗѸҡӕիüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ, rü marü Cristuna pexüۡ chaxuaxüۡ na noxrüxicatama Йɗիɥǣӥիücۡ a۳x. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x chanaxwa۳xe i ngearü chixexüۡ%ŕæфɗѸҡӕիüۡ pexüۡ chawe۳x ñoma wüxi i pacü i taguma yatüxüۡ cua۳xcürüüۡ. 3ॸͮҡӥфӥËȍիΎľǣ%ŕфӥֆľ̲ ãxtape norü doramaã Ebaxüۡ na ՓΎ̲ӥիŕŕիüۡrüüۡ, ngürüãchi tá ta texé pexüۡ ҡՓΎ̲ӥիŕŕ, na nüxüۡ perüxoexücۡ a۳x na æфɗѸҡӕǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ rü naxca۳xicatama na Йľ̲իŕիüۡ. 4ॸƄфӥЙľ̲фӥҡӕիËȍ%Ëӥ͑ɗիɥ

456

na pexüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ínangugügu i duüۡxüۡgü i pemaã nüxüۡ ixuxüۡ i to i Ngechuchuchiga ya tama yima toma nüxüۡ tixuchigacü, rü pema rü nüxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü. Rü pema rü ҡ%ŕ%Ëӥ̲Йľ͑ֆիӕɗҡΎɗ͑%ŕɗҡ̲ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ga marü peyaxuxüۡ ɗիɥիüۡ. ѠӥЙľֆիΥǣӥɗҡΎɗΎфľɗҡ̲ Tupanaãrü ore i mexüۡ ga noxri peyaxuxüۡ ɗիɥիüۡ. 5ॸDücax, фӥՓΎΎ͑ՓľЙľфӥիɥիǣӕɗ ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗΎфľфӥӕфӕüۡgüneta, natürü chauxca۳x rü taxuwama choxüۡ narüyexeragü. 6ॸRü woo tama choxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗҡӕիËȍ͑Āӕüۡxüۡgüpe۳xewa chidexaxüۡ, natürü aixcüma meã nüxüۡ chacua۳իɗ͑ǣŕ̲͑ËȍɗǣËȍɗĀľիիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲фӥǣӕիüۡma i torü puracüwa marü pexüۡ nüxüۡ ҡĀӕիŕŕɗǣӕիüۡguma. 7ॸ¿Pexca۳x rü chixexüۡ pemaã chaxü ga yexguma chaugü ícharüxíragu na pexüۡ Ëȍҡիŕŕիücۡ a۳x rü cho۳xme۳xmaã chapuracügu na ngetanüãcüma pemaã nüxüۡ chixuxüۡ ga Tupanaãrü ore i mexüۡ na yemaãcü penayaxuxücۡ a۳x ga maxüۡ i taguma gúxüۡ? 8ॸRü aixcüma yema togü ga ֆիΥǣӥիüۡ ËȍΎի͑͑ǣɥիüۡ %ǣӥËӥǣĀɥŕфӕ ͑ǣɥիüۡ chayaxu na yemamaã petanüwa chapuracüxücۡ a۳x rü pexüۡ charüngüۡիŕŕիücۡ a۳x. 9ॸRü yexguma petanüwa chayexmagu rü aixcüma choxüۡ‫ڟ‬ ɗҡիӕǣĀɥŕфӕ, natürü taguma texéna ͑ǣɥxca۳x chaca. Ѡӥҡľ͑ľŕǣӥǣ ͅËȍľĀΔ͑ɗ%%͑ľՓ͑ľɥիüۡ фӥËȍΎի͑͑ǣɥիüۡ naxãgü ga yema choxü‫ ۡڟ‬tau۳xcü. Rü yemaãcü tama pexüۡҡՓ͑ǣɥxca۳x íchaca ga yexguma. Rü ñu۳xma rü ta tagutáma ҧacüca۳x pexna chaca. 10ॸRü yema na ngetanüãcüma pemaã nüxüۡ chixuxüۡ ga yema ore, фӥՓӥիɗɗËȍΎфӥҡ%ŕիüۡËȍɗ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡ%ŕфӥҡիӕËӥ̲ҡľիŃËȍΎի͑

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ11 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

457

tanayaxu. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ na aixcüma Cristuxüۡ chacuáxüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡtama guxüۡ ɗkËֆ͑ľՓҡËȍҡ%ŕիüۡchi naxca۳x na ngetanüãcüma pemaã nüxüۡ chixuxüۡ ga yema ore. 11ॸ¿Rü ҧacüca۳իֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲%ËӥËȍɗĀľիիüۡ? ¿E۳xna pexca۳x rü tama pexüۡ changechaüۡxücۡ a۳իֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲%ËӥËȍɗĀľիիüۡ? Dücax, pemaã nüxüۡ chixu rü Tupana nüxüۡ nacua۳x na ñuxãcü aixcüma pexüۡ changechaüۡxüۡ. 12ॸNatürü ͑ǣŕ̲͑͑ǣľҡ͑ӥ%Ëӥ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ chanaxüecha na taxucürüwa chixri chauchiga yadexagüxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ orearü uruüۡgüneta i nügü ixuxüۡ na toxrüüۡ naxügüãxüۡ i Tupanaãrü puracü. 13ॸNümagü rü aixcüma orearü uruüۡǣӥ͑ľҡ͑ɗիɥǣӥ, rü duüۡxüۡgüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ. Rü nümagü rü togu nügü nicu۳xgü, rü nügü nixugü na Cristu yamugüxüۡ. 14ॸѠӥ͑ǣŕ̲фӥ taxuca۳xma namaã pe¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥ. Yerü woo ga Chataná rü ta yexgumarüüۡ Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüãۡ۳ x۳ ga ͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӕüۡgu nügü nicu۳x. 15ॸRü ͑ǣŕmaca۳իՓΎľҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥǣӥɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i Chatanáãxü‫ ۡڟ‬puracüexüۡ. Rü nümagü rü duüۡxüۡgü i mexüۡ ügüxüۡgu nügü nicu۳xgü. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ ɗիɥǣӥիüۡ, rü Tupana tá nanapoxcue naxca۳x i ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i naxügüxüۡ. Pauru rü yema puracü ga Ngechuchu nawa namuxüۡwa ngúxüۡ ninge 16ॸRü wena pemaã nüxüۡ chixu rü tama chanaxwa۳իľɗ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑Փӥիɗɗ %ӡ%ŕիüۡ Ëȍɗɥիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ͑ǣŕ̲%ËӥËȍΎ̲%͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕǣӕ, rü tama chanaxwa۳xe i choxna penachu۳իӕ͖͑Ύ̲Փӥիɗɗ%ӡ%ŕիüۡrüüۡ chaugüétüwa chidexaxüۡ, ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ

choma rü ta írarüwa chaugütama chicua۳xüüxüۡca۳x. 17ॸRü ñu۳xma na chaugüétüwa chidexaxüۡ фӥ͑ǣŕ̲фӥ ҡ̲ҡΔфӥæΎфɗфӥ̲ӕ͑ɗիɥ. Natürü ͖Ύ̲Փӥիɗɗ%ӡ%ŕիüۡ nügü icua۳xüüxüۡrüüۡ ͑ɗիɥɗËȍɗĀľիիüۡ. 18ॸRü ñu۳xma na ͑͑ǣŕի̲իüۡ ɗ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i duüۡxüۡgü i ñoma i naãnewa nügü icua۳xüüۡgüxüۡ, rü choma rü tá ta írarüwa chaugü chicua۳xüüۡ. 19ॸЬľ̲фӥ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ rü nüxüۡ cua۳xüchigüxüۡ Йɗիɥǣӥ. Natürü ҡ%ŕ%Ëӥ̲ֆի̲͑͑%Йľիɥ͑ӥŕɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗҡ̲͑%ŕիüۡ icuáxüۡ. 20ॸѠӥֆի̲͑͑%Йľիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i nügüxüۡ‫ ڟ‬pexüۡ ЙӕфËӥľիŕŕիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ǣľҡ͑ӥ%Ëӥ̲Йľիüۡ ЙӕфËӥľիŕŕ̲фľիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Йľիüۡ ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ËȍɗիфɗЙľիüۡ yauxgüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Йľ̲% guxchigagüxüۡ. 21ॸRü woo wüxi i ãnexüۡËȍɗ͑ɗիɥ͑Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, natürü chauxca۳x rü tama aixcüma pexüۡ nüxüۡ ҡĀӕիŕŕǣҡΎфӥЙΎфǣֆľիǣӕ̲ petanüwa tayexmagügu. Natürü ñu۳xma na tama namuüۡŕիüۡ na nügü yacua۳xüüۡgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü, rü choma rü ta taxuca۳xma chamuüۡ na chaugüétüwa chidexaxüۡ woo pexca۳x rü ҡիӕՓ̲̲͑ľիǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ chixuxüۡ. 22ॸNümagü rü nügü yaxugügu фӥ֤ӕĀɞӕǣӥ͑ɗիɥǣӥ. Natürü choma rü ta ֤ӕĀɞӕËȍɗիɥ. Rü nümagü nügü yaxugügu фӥʊфŃҡ͑ӥիüۡǣӥ͑ɗիɥǣӥ. Natürü choma фӥҡфӥʊфŃҡ͑ӥիüۡ Ëȍɗիɥ. Rü nümagü rü nügü yaxugügu rü Abráüۡtanüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Natürü choma rü ta Abráüۡtanüxüۡ Ëȍɗիɥ. 23ॸNümagü rü nügü yaxugügu rü Cristuaxüۡ‫ ڟ‬napuracüe. Natürü choma rü norü yexera Cristuaxü‫ ۡڟ‬chapuracü. Rü ͑ǣŕ̲͖ËȍǣӥфӥЙľիüۡ woo pema nagu

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ11ٍॷ12 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

Йľфӥիɥ͑ӥŕǣӕ͖͑Ύ̲Փӥիɗɗ%ӡ%ŕիüۡrüüۡ chidexaxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüarü yexera poraãcü Tupanaãxü‫ ۡڟ‬chapuracü. Rü norü yexera chapoxcu, rü norü yexera choxüۡ nac۳uaixgü ga duüۡxüۡgü. Rü muŕ۳xpü۳իËӥ͑фӥ%ӡËӥ̲իüۡchixüۡwa chayexma rü wixguxüchi taa۳x choxüۡ nima۳xgü. 24ॸRü 5 e۳xpü۳իËӥ͑͑ɗիɥǣ39 ga c۳uaximaã choxüۡ napoxcu-güxüۡ ga chautanüxüۡgü ga Yudíugü. 25ॸRü tomaŕ۳xpü۳իËӥ͑͑ɗիɥǣ͑ɥ̲%ËȍΎիüۡ nac۳uaixgüxüۡ, rü wüxicana ga nutamaã choxüۡ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥիüۡ. Rü tomaŕ۳xpü۳իËӥ͑͑ɗիɥǣǣӕ̲ՓЙӕфӕ ǣ͑ǣӕËȍɗիӡիüۡne rü chomaã inanguxüۡ. Rü wüxicana ga yexguma chomaã inanguxgu ga wapuru rü wüxi ga chütaxüۡ rü wüxi ga ngunexüۡ chinge na taxüۡ ga taxtüarü ngãxüۡtügu mürapewaétügu chatunagüãcüma ËȍɗՓŕիŕիüۡ. 26ॸRü poraãcü nu ne Ëȍ͑իӡ, фӥЙΎф%Ëӥ%ӡËӥ̲իüۡwa Ëȍֆľի̲ֆľфӥ͑ҡӥǣӥǣ%ӡËӥ̲իüۡgu ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡ rü chixexüۡ Ëȍɗիӡǣӥ, rü ngɥta۳ chomaã naxügüchaüۡ. Rü woo chautanüxüۡgü ga Yudíugütanüwa, rü woo yema duüۡxüۡgü ga tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡtanüwa, фӥՓΎΎɥ%͑ľǣӥՓ, rü woo namagüwa, rü woo taxtü i taxüۡwa фӥ%ӡËӥ̲իüۡwa chayexma. Rü yema duüۡxüۡgü ga chomücügüneta ɗիɥǣӥիüۡҡ͑ӥՓфӥҡ%ӡËӥ̲իüۡwa chayexma. 27ॸRü poraãcü chataarü puracüã۳x, фӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ ga guxchaxüۡgü choxüۡ nangupetü. Rü muŕ۳xpü۳xcüna rü tama chape, rü chataiya, rü chiҧawa. Rü muŕ۳xpü۳xcüna rü tama chachibü, rü choxüۡ nanadeyu, rü choxüۡ‫ ڟ‬nataxu ga chauxchiru. 28ॸRü naŕt‫ ڟ‬üwa i guxüۡma i ͑ǣŕ̲, rü guxüۡ i ngunexüۡgu rü

458

ËȍիΎľǣ%ŕnaxca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡ i guxüۡ ɗɥ%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 29ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃҡ̲ЙΎфǣӕ,

rü choxüۡ‫ ڟ‬rü ta nangu۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ chi wüxie texéxüۡ ЙľËĀӕǣӕ͑ǣӕիŕŕǣӕ, фӥËȍӕ%ŕՓnangu۳իɗ͑ǣŕ̲. 30ॸNatürü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗËȍӕǣӥchicua۳xüüۡchaüۡgu, rü tá chaugü chicua۳xüüۡ naxca۳x na duüۡxüۡgü choxüۡ dauxüۡ na taxuwama chamexüۡ. 31ॸRü Tupana ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristunatü ya mecü na guxüۡguma nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ, rü nüxüۡ nacua۳ի͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ chixuxüۡ. 32ॸRü yexguma Damacuwa chayexmagu, фӥǣӕ̲ɥ%͑ľ%фӥãŕ۳xgacü ga Aretaarü ngüۡիŕŕфӕüۡ, rü norü churaragüxüۡ namu na nüxna nadaugüxüۡca۳իǣǣӕ̲ɥ%͑ľ%фӥ poxeguxüۡãrü ɥã۳xgü na choxüۡ yayauxgüxüۡca۳x ga yexguma chi yéma ɞËȍիӡӡիǣӕ. 33ॸͮҡӥфӥֆľ̲ɥ%͑ľ%фӥ poxeguxüۡãrü ɥã۳xãcüwa rü wüxi ga pexchigu choxüۡ ínarüc۳h۳üxüetaüۡgü ga chomücügü. Rü yemaãcü chiña naxchaxwa ga yema ãŕ۳xgacü. Tórü Cori rü Pauruxüۡ nango۳իľҡӥիŕŕфӥ nüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕǣҧËӥǣŕիüۡguxüۡ

12

1ॸTaxuwama

name na texé tügü icua۳xüüxüۡ. Natürü tá pemaã nüxüۡ chixuama na ñuxãcü tórü Cori choxüۡ nango۳իľҡӥիŕŕիüۡ rü ñuxãcü choxüۡ nüxüۡ na nacua۳իŕŕիüۡ ga ҧacü ga ŕիüۡguxüۡ. 2ॸRü 14 ga taunecü marü ͑͑ǣӕЙľҡӥǣ͑ҽӕЙ͑Āիӡǣӕիüۡ ga naãnewa ga nüma ínayexmaxüۡwa choxüۡ nagaxüۡ. Natürü tama nüxüۡ chacua۳x rü Ëȍӕ%ŕՓիɗËҡ̲͑ɗիɥǣֆŃ̲ËȍΎիüۡ nagaxüۡ, rü e۳xna guxüۡ ga chaxunemaã ֆɗɥիüۡ ga yéma choxüۡ nagaxüۡ. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ12 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

459

ҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳իɗ͑ǣŕ̲. aixcüma meãma nüxüۡ chacua۳x na Āիӡǣӕիüۡ ga naãnewa choxüۡ nagaxüۡ ga Tupana, natürü tama nüxüۡ chacua۳x rü guxüۡ ga chaxunemaã yéma choxüۡ naga rü e۳xna tama. ѠӥҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ɗիɥ ya nüxüۡ ËӕËӥɗ͑ǣŕ̲. Rü yéma nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣΎфľǣŕիüۡguxüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgüna chu۳xuxüۡ na nüxüۡ yaxugüxüۡ. 5ॸRü choma rü chi name na chaugü naxca۳x chicua۳xüüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲, natürü ҡ%ӡҡ̲͑ǣŕ̲%ËӥËȍ͑իӥ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲ ngúxüۡ na chingexü̲ۡ%իɥËҡ̲ҡ͑ɗիɥɗ chaugü chicua۳xüüxüۡ. 6ॸNatürü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗËȍӕǣӥchicua۳xüüۡchaüۡgu, фӥҡ%ӡËȍɗ̲Փӥիɗɗ͑ǣŕ%ŕ̲фľ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲, ľфӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ nüxüۡ chixuxüۡ i chauchiga. Natürü tama chaugü chicua۳xüüۡ na taxúema nagu фӥիɥ͑ӥիüۡca۳ի͑͑ǣŕ̲ËȍΎՓ͑ӥիüۡ ͑իɥ͑ӥŕիüۡ rü nüxüۡ nadaugüxüۡãrü ֆľիľфËȍɗɥիüۡ. 7ॸNatürü tórü Cori rü tama nanaxwa۳xe i poraãcüxüchima chaugü namaã chicua۳xüüxüۡ ga yema ŕիüۡguxüۡ ǣ̲ľիŕËȍɗիüۡ ga choxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕիüۡ. Rü yemaca۳x chaxunewa ͑͑͑ǣӕիŕŕǣՓӥիɗǣËȍΎիüۡ‫ ڟ‬ngúxüۡ 3-4ॸRü

ñoma wüxi ya tuxu chaxunewa ingaxixüۡrüüۡ. Rü yema rü ñoma wüxi ga Chatanáãrü orearü ngeruüۡrüüۡ chauxüۡtawa nangu na choxüۡ nachixewexüۡca۳x na tama chaugü chicua۳xüüxüۡca۳x. 8ॸRü tomaŕ۳xpü۳xcüna tórü Corina chaca na choxü‫ۡڟ‬ ɗֆ͑իΎիŕŕ%իüۡca۳x ga yema choxüۡ‫ڟ‬ ngúxüۡ. 9ॸNatürü nüma ya tórü Cori rü ñanagürü choxüۡ: “Rü cuma nüxüۡ cucua۳x na guxüۡguma cuxüۡ changechaüۡ, фӥ͑ǣŕիɥËҡ̲͑ɗիɥɗ cunaxwa۳xexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i

tama poraexüۡՓ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ chanango۳իŕŕիüۡ i ñuxãcü na chaporaxüۡٚ, ñanagürü choxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳իËȍҡ%ŕ ega tama chaporagu. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ҡ̲ËȍЙΎфǣӕфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ɗիɥɗ chowa inawéãxüۡ i norü pora ya Cristu. 10ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑æфɗѸҡӕիüۡ na changechaüۡxüۡǣǣӕ͑ɗիɥɗֆի̲͑͑% Ëȍիɥ͑ӥիüۡ ega woo chaturagu rü woo ҧacü chomaã yaxugüegu i duüۡxüۡgü. Rü woo choxüۡ‫ ڟ‬natau۳xgu i chorü ͑ǣŕ̲իüۡgü, rü woo duüۡxüۡgü rü chowe ֆ͑ǣŕիüۡtanügu, rü woo guxchaxüۡgü choxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӕфӥCristuca۳x rü yaxna ̲͑%Ëȍիɥ͑ӥɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲. Erü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍҡӕфǣӕ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ɗիɥ i yexeraãcü Cristu choxüۡ ЙΎфիŕŕիüۡ. Pauru rü naxca۳ի͑իΎľǣ%ŕǣֆľ̲ ‫ڟ‬ yaxõgüxüۡ ga Corɥtiuwa yexmagüxüۡ 11ॸ͑ͅľË͖Ύ̲Փӥիɗɗ%ӡ%ŕիüۡrüüۡ

chidexa, ľфӥ͑ǣŕ̲%ËӥËȍӕǣӥchicua۳xüüۡ. ͮҡӥфӥЙľǣǣӕҡ̲͑ɗիɥɗĀӥիՓ ͑ǣŕ̲%ËӥËȍӕǣӥŃҡӥՓËȍɗĀľիիüۡ, yerü Йľ̲Ëȍɗ͑ɗիɥǣËȍΎիüۡ picua۳xüüۡgüxüۡ, rü tama i chomax. Rü woo taxuwama chame i chomax, natürü taxuwama choxüۡ ͑фӥֆľիľфǣӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľфӥӕфӕüۡgüneta i ͑ՓľЙľфӥիɥիüۡ. 12ॸRü yexguma petanüwa chayexmagu, rü yaxna pemaã Ëȍիɥ͑ӥ%Ëӥ̲Йľիüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕ͑ aixcüma Cristu choxüۡ muxüۡ na nüxüۡ chixuxücۡ a۳x ga norü ore. Rü cua۳xruüۡgümaã pexüۡ nüxüۡ chacua۳իŕŕǣֆľ̲. Rü pexüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕǣҡիüۡ ga mexüۡgü ga Tupanaãrü poramaã üxüۡ. 13ॸRü yexguma petanüwa chayexmagu rü pemaã chamecüma yema guxüۡma ga togü ga ֆիΥǣӥիüۡmaã na chamecümaxüۡrüüۡtama. ͮҡӥфӥՓӥիɗՓիɗËҡ̲͑ɗիɥǣɞËȍҡӥիüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ12ٍॷ13 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

ֆľфӥǣЙľҡ͑ӥՓфӥҡ̲͑ǣɥիüۡ chayaxu ǣĀɥŕфӕֆľ̲ҡΎǣӥǣֆիΥǣӥիüۡtanüwa ͑ǣɥիüۡ chayaxuxüۡrüüۡ. Rü chanaxwa۳xe i choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ pengechaüۡ ɗ͑ǣŕ̲. 14ॸRü ñu۳xma rü marü íchamemare na norü tomaŕ۳xpü۳xcüna pexüۡ íchayadauxüۡ. Rü ҡ%ӡҡ̲ҧacüca۳x pexna chayaca. Erü tama Йľфӥ͑ǣŕ̲իüۡgüca۳իЙľҡ͑ӥՓËȍիӡ, ‫ ڟ‬Ëȍիӡիüۡ. natürü pexca۳իӥËȍɗ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ Ьľ̲фӥËȍӕիËӥǣӥЙɗիɥǣӥɗҽӕЙ͑%фӥ orewa. Ѡӥ͑ǣŕ̲ЙЙфӥ̲̲%фӥ ЙӕфËӥ͑ɗիɥ͑͑ի%Ëӥǣӥ͑͑ի%%իüۡ i ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ‫ ڟ‬taxuxüۡ. Rü tama naxãcügüarü ЙӕфËӥ͑ɗիɥ͑͑͑ҡӥ͑фӥ͑ŕ͑ naxãgüãxüۡ. 15ॸRü choma rü íchamemare na chorü ngúchaüۡmaã pexca۳x ichanaxãxüۡ i guxüۡma i ҧacü i choxü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ rü woo chaugütama rü ta na ichaxãxüۡ na aixcüma ̲ľ%ЙľֆիΥǣӥիücۡ a۳x. Natürü chauxca۳x rü ͑ǣŕիǣӕ̲ֆľիľф%ËӥЙľիüۡ changechaüۡgu, rü pema rü yexeraãcü nüxüۡ perüxoetanü na choxüۡ pengechaüۡxüۡ. 16ॸRü nümaxüۡ i duüۡxüۡgü i petanüwa, rü woo nüxüۡ nacua۳xgü na taguma ҧacüca۳x pexüۡtawa íchac۳axüۡ, natürü nümagü rü nüxüۡ nixugüama na pexüۡ ËȍՓΎ̲ӥիŕŕ%Ëӥ̲ ЙľфӥĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ chayaxuxüۡ. 17ॸ¿E۳xna Йľ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥֆľ̲Āӕüۡxüۡgü ga petanüwa chamugüxüۡwa pexüۡ ËȍՓΎ̲ӥիŕŕ? 18ॸRü Titumaã nüxüۡ chixu na petanüwa íyadauxücۡ a۳x. Rü namaã ֆŃ̲Ëȍ̲͑ӕǣֆľ̲ҡΎǣҡľ͑ľŕ. ¿E۳ի͑Йľ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕǣӕǣҽɗҡӕфӥ pexüۡ ֆŃ̲͑ֆՓΎ̲ӥիŕŕ? ¿Tama e۳xna ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ na chauxrüüۡ meã na namaxüۡxüۡ rü chauxrüüۡ mexüۡǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ ga Titux? 19ॸBexmana pema tá nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕфӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡɗĀľիǣӥ, erü togüétüwatama tachogüchaüۡ. Natürü, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Tangechaüۡgüex, rü

460

Tupanape۳իľՓфӥæфɗѸҡӕŃǣǣӕ͑ɗիɥɗ tidexagüxüۡ na yexeraãcü meã Tupanaãxü‫ۡڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիücۡ a۳x rü yexeraãcü meã na Йľ̲իŕիücۡ a۳x. 20ॸƄфӥËȍիΎľǣ%ŕфӥ ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑Йľիüۡ íchayada۳u۳xgu, rü ngürüãchi tama choma chanaxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲ɞЙľ̲իŕ, rü ͑ǣŕmaca۳իɗЙľ̲фӥҡ%ӡҡ̲ËȍΎ̲% Йľҡ%ŕǣӥ. ѠӥËȍիΎľǣ%ŕľфӥ͑ǣӥфӥ%Ëȍɗҡ pexüۡ ichayangau na pegüchi ípexaiexüۡ, rü Йľǣӥфӥ͑ǣŕ̲իücۡ a۳իЙɗի%ӡի%Ëȍɗǣӥիüۡ, rü Йľǣӥ̲%Йľ͑ӕŕիüۡ, rü pegüguxicatama ɞЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ, rü pexoregüta۳ax۳ güxüۡ, rü ҧoguã۳xüۡ pixuxüۡ, rü pegü picua۳xüüۡgüxüۡ, rü chixexüۡ ípexüexüۡ фӥ͑ǣŕ̲%ËӥËȍɗիфɗ ɞЙľ̲իŕիüۡ. 21ॸѠӥËȍիΎľǣ%ŕфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Փľ͑Йľҡ͑ӥՓËȍիӡիǣӕ, rü ngürüãchi Tupana rü pegagu tá choxüۡ ͑ի%͑ľիŕŕ. Rü ngürüãchi ngechaüۡ tá choxna pexã, erü ̲ӕիŕ̲ɗЙľҡ͑ӥՓфӥ̲фӥ͖ӕիǣӕ̲̲ pecadu taxügüecha, rü tama nüxüۡ tarüxoechaüۡ na Tupanape۳xewa chixexüۡ taxügüxüۡ фӥ͑ɥɗ͑ǣľ̲%̲фľ͑ ҡ̲իŕիüۡ rü guxüۡma i togü i chixexüۡ na taxügüxüۡ. Pauru nayaxucu۳իŕǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga ‫ڟ‬ ۡ۳ãx Corɥtiucü ۳ rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ ͑фӥ̲Ύիŕ

13

1ॸÑu۳xma

rü norü tomaŕ۳xpü۳xcüna ҡ͑ɗիɥ͑Йľҡ͑ӥՓËȍիӡիüۡ. Rü Tupanaãrü ore rü tamaã nüxüۡ nixu rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËȍɗիľիüۡ ü۳xgu rü taxre rü e۳xna tomaŕ۳xpü۳x i duüۡxüۡgü nüxüۡ daugügu rü nüxüۡ ֆիӕǣӥǣӕ͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ, rü aixcüma tá tapoxcu ya yíxema chixexüۡ üxe. 2ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i pema i üۡpamamatama pecadu ügüechaxe rü ǣӕի%̲ɗЙľ̲ֆËȍɗիфɗ̲իŕիŕ, rü ñu۳xma na woo pexna chayaxüۡguxüۡ rü wenaxãrü pexüۡ chaxucu۳իŕфӥЙľ̲%͑ӥիüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ڟ‬ ۡ۳ Ã۳ ռॷ13 2æϘѠʘҽʊԆæԖ

461

‫ ڟ‬Ëȍիӡիǣӕфӥ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ ɗիËӥ̲ҡËȍ̲͑ľիŕŕɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ ɗЙľҡ͑ӥՓ͑ǣŕի̲իüۡ, фӥҡ%ӡҡ̲ Ëȍ͑͑ǣӕЙľҡӥիŕŕ̲фľɗ͑ǣŕ̲. 3ॸRü pema na naxca۳x iperüdaunüxüۡ na Cristu chowa ‫ ڟ‬Ëȍիӡիǣӕ, idexaxüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ pedauxüۡ na aixcüma chowa na yadexaxüۡ ya Cristu. Rü nüma ya Cristu rü chowa tá pexüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ͑ҡ̲͑ҡӕфիüۡ natürü ɗիËӥ̲ֆ͑ǣӕիŕŕ%իüۡ i norü ore rü tüxüۡ napoxcuexüۡ ya yíxema chixexüۡ ügüxe. 4ॸRü ɗիËӥ̲͑ɗիɥǣæфɗѸҡӕǣ͖Ύ̲Փӥիɗǣ turaxüۡrüüۡ ֆɗɥիüۡ ga yexguma curuchawa yapotagu. Natürü i ñu۳xma rü Tupanaãrü poragagu namaxüۡ. Rü yexgumarüüۡ ga Cristu ga wüxi ga turaxüۡrüüۡ ͑ֆɗɥիüۡ ga yexguma curuchawa yapotagu, rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i toma na norü duüۡxüۡgü ҡɗիɥǣӥիüۡ, rü taturae i toxonewa. Natürü ͑ǣŕ̲͑͑ΎфӥĀӕüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ, rü ҽӕЙ͑%фӥЙΎфǣǣӕҡҡ̲իŕ͑Йľիüۡ tarüngüۡիŕŕǣӥիücۡ a۳x. 5ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ pegütama pengugü na nüxüۡ pecuáxücۡ a۳x ͑ǣΎիɗɗիËӥ̲̲ľ%ЙľֆիΥǣӥ. Rü name ͑ɗիɥɗЙľǣӥЙľ͑ǣӕǣӥфӥ̲իüãۡ x۳ rü ngoxi Tupanape۳xewa pime. ¿Tama e۳xna nüxna pecua۳xãchie na Ngechuchu ya Cristu rü ЙľՓ͑͑ǣŕի̲իüۡ ega aixcüma ЙľֆիΥǣӥǣӕ? 6ॸRü chierüna nüxüۡ pecua۳xgu na toma rü tama orearü uruüۡgünetamare ͑ҡɗիɥǣӥիüۡ. 7ॸRü Tupanana naxca۳x taca na taxuüۡma i chixexüۡ na pexügüxücۡ a۳x. Rü tama duüۡxüۡgüpe۳xewa togü ítarütagüxücۡ a۳x ͑ɗիɥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥҡֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ. Natürü Tupanana naxca۳իҡËɗ͑ǣŕ̲͑ aixcüma meã naxca۳իЙľ̲իŕիücۡ a۳x woo duüۡxüۡǣӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕǣӕ͑ҡΎ̲фӥ

ítatüemarexüۡ. 8ॸToma rü taxucürüwama chixri nachiga tidexagü i Tupanaãrü ore i ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, erü toma rü naŕt‫ ڟ‬üwa ҡËȍΎǣӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. 9ॸѠӥҡҡҡ%ŕǣӥľǣ aixcüma peporaegu i perü maxüۡwa rü ͑ǣŕmaca۳x natau۳xgu i ҧacüca۳x pemaã na taporagaexüۡ. Rü Tupanana tá naxca۳x tacaama na pexüۡ ͑ЙΎфľիŕŕիücۡ a۳x i perü maxüۡwa na düxwa aixcüma mexüۡ i norü duüۡxüۡǣӥ͑Йɗիɥǣӥիücۡ a۳x. 10ॸRü naxüۡpa na pexüۡ na íchayadauxüۡ ͑ɗիɥɗpexca۳x chanaxümatüxüۡ i ñaã popera, na ‫ ڟ‬a changuxgu rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕm ۡ nataxuxüca۳x i ҧacüca۳x pemaã na chaporagaxüۡ. Erü tórü Cori choxüۡ namu na pexüۡ charüngüۡիŕŕիüۡ na yexeraãcü meã ЙľֆիΥǣӥիücۡ a۳x, rü tama chixexüۡ pemaã na chaxüxücۡ a۳ի͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ namuxüۡ. 11ॸRü ñu۳xma na ichayacua۳իŕŕիüۡ i ñaã popera, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü chanaxwa۳xe i meã pexüۡ naxüpetü rü naxca۳x pedau na ñuxãcü aixcüma meã Tupanaca۳իЙľ̲իŕիüۡ. Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥЙľҡ%ŕիŕŕǣӥфӥՓӥիɗǣӕ Йľфӥիɥ͑ӥŕфӥ̲ľ%ֆի͑Йľǣӥ̲%Йľիɥ͑ӥŕ rü aixcüma pegü pengechaüۡgü. Rü nüma ya Tupana ya tüxüۡ ngechaüۡcü rü tüxüۡ фӥ͑ǣӥի̲ӥŕիŕŕËӥ, rü guxüۡgutáma pemaã inarüxã۳ӡ۳x. 12ॸRü chanaxwa۳xe i wüxichigü i pema rü pegü pengechaüۡgüãcüma pegü Йľфӥ̲Ύիŕǣӥ. 13ॸRü guxüۡma i togü i ҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ rü pexüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣӥ. 14ॸRü ñu۳xma rü chanaxwa۳xe i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pexüۡ narüngüۡիŕŕ, rü Tanatü ya Tupana rü pexüۡ nangechaüۡ, rü ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü guxüۡguma pemaã inarüxã۳ӡ۳x. Rü nuãma pexna, Pauru

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

POPERA GA GÁRATAANEWA YEXMAGÜXÜۡ GA YAXÕGÜXÜۡ TANÜWA NAMUXÜۡ GA PAURU naãneãrü chixexüۡ. Rü yemaãcü nanaxü, ֆľфӥֆľ̲͑ɗիɥǣҽ͑ҡӥֆҽӕЙ͑%фӥ ngúchaüۡ. 5ॸ‫̲ͮؽ‬ľիŕËȍɗֆҽӕЙ͑ɗ guxüۡguma! Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ.

Pauru rü nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣֆľ̲ yaxõgüxüۡ ǣǾфҡ͑ľ%фӥɥ%͑ľǣӥՓ yexmagüxüۡ 1-2ॸЬҽΎľ͑ľŕǣӥɗ֤իΥǣӥիüۡ i Ǿфҡ͑ľ%фӥʘ%͑ľǣӥՓ ͮǣŕի̲ǣӥիüۡx, choma i Pauru rü namaã i guxü̲ۡɗҡľ͑ľŕǣӥɗ͑ӕ%Ëȍӕիüۡtawa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ ͑ɗիɥɗpexca۳x tanaxümatüxüۡ i ñaã popera. Rü choxüۡ ͑ɗիɥǣ̲͑ӕǣӥիüۡ ga Ngechuchu ya Cristu rü Tanatü ya Tupana. Rü aixcüma tama duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥǣËȍΎիüۡ mugüxüۡ rü e۳xna choxüۡ unetagüxüۡ na chanaxüxüۡca۳x i ñaã Tupanaãrü puracü.

1

Nataxuma i to i ore i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ

Natürü nümatama ga Ngechuchu ya Cristu rü Tanatü ya Tupana ga Ngechuchuxüۡ ɞфӥĀիŕŕËӥ͑ɗիɥǣËȍΎիüۡ namugüxüۡ. 3ॸRü chanaxwa۳xe i Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu poraãcü pexüۡ narüngüۡիŕŕфӥ pexüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕ. 4ॸRü nüma ga tórü Cori ya Ngechuchu rü nügü inaxã na tórü pecaduca۳x nayuxüۡca۳x na nüxna tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕիüۡca۳x i guxüۡma i ñoma i

yema na Cristuaxüۡ‫ڟ‬ pengechaüۡtümüüۡgüxüۡca۳ի͑ɗիɥǣЙľի͑ naxuxüۡ ya Tupana na penayaxuxüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü ñu۳xma rü poraãcü cha¤ɗի%Ëȍɗ%ŕ, erü paxaxüchi ɗЙľ͑իӥǣӥ͑ҽӕЙ͑͑ЙɗիɥǣËȍɗիüۡ, na ͑ՓľЙľфӥիɥիüۡca۳x i to i ngu۳իŕŕҡľɗ ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥЙľիüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. 7ॸͮҡӥфӥҡ̲ɗիËӥ̲͑͑ǣŕի̲ɗҡΎɗ ngu۳իŕŕҡľɗ͑Փ͑ֆիӕիüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. ͮҡӥфӥ͑͑ǣŕի̲ɗ͖ӕիфľ i duüۡxüۡgü i pexüۡ‫͑ ڟ‬ǣӕիËȍիŕŕËȍüۡxüۡ, rü nanaxüchicüügüchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ngu۳իŕŕҡľɗ̲ľիüۡ ga pemaã nüxüۡ chixuxüۡ ga Cristuchiga. 8ॸRü toma rü 6ॸRü

marü pexna tanaxã ga yema ngu۳իŕŕҡľɗ ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ i Ngechuchuchiga. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃЙľիüۡ ͑ǣәľիŕŕǣӕɗҡΎ i ngu۳իŕŕҡľ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲ 462

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

GÁRATAANECԖۡ۳Ã۳ ռॷ1

463

Tupana tüxüۡ napoxcu. Rü woo choma Ëȍɗիɥǣӕ, rü e۳xna ҧacü rü Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ɗĀիӡËüۡ۳ãի۳ ֆɗիɥǣӕɗЙľիüۡ ngu۳իŕŕիüۡ i to i ngu۳իŕŕҡľ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ i noxtacüma Tupana tüxüۡ napoxcu. 9ॸRü ñu۳xma rü wena pemaã nüxüۡ chixu ga yema noxri pemaã nüxüۡ chixuxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃЙľիüۡ ͑ǣәľիŕŕǣӕɗ wüxi i to i ngu۳իŕŕҡľɗҡ̲ֆľ̲͑Ύիфɗ peyaxuxüۡrüüۡ ɗիɥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ noxtacüma Tupana tüxüۡ napoxcu. 10ॸRü ҡ̲ËȍΎ̲%͑Йľҡ%ŕǣӥիüۡca۳ի͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲͖Ëȍիüۡ. Erü tama naxca۳x chadau na duüۡxüۡǣӥËȍΎ̲%ҡ%ŕǣӥիüۡ, ͑ҡӥфӥҽӕЙ͑ËȍΎ̲%ҡ%ŕիüۡca۳ի͑ɗիɥɗ chadauxüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ duüۡxüۡgüxüۡիɗËҡ̲Ëȍҡ%ŕիŕŕËȍüۡgu, фӥҡ%ӡËȍɗ̲æфɗѸҡӕфӥЙӕфËӥҡ͑ӥիüۡ Ëȍɗիɥ. Ñuxãcü Pauruxüۡ nayaxu ga Tupana na norü puracüwa namuãxüۡca۳x 11ॸNatürü,

Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, chanaxwa۳xe i nüxüۡ pecua۳x na ñaã ore i mexüۡ i nüxüۡ chixuxüۡ, rü tama duüۡxüۡǣӥ%ŕՓֆɗɥիüۡ ͑͑ľ͑իӡիüۡ. 12ॸYerü tama wüxi ga duüۡxüۡxüۡtawa naxca۳x changu۳x. Natürü Ngechuchu ya æфɗѸҡӕҡ̲͑ɗիɥǣËȍΎիüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕËӥ. 13ॸPema rü marü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕËȍɗǣ͖͑ӕի%ËӥËȍ̲իüۡxüۡ ga üۡpa ga yexguma Yudíugücümagu Ëȍɗիӡիǣӕ. Rü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕËȍɗǣ͑ ͖ӕի%ËӥЙΎф%Ëӥ͑ՓľËȍɗ͑ǣŕËȍɗǣӥիüۡ ga guxüۡma ga Tupanaãrü duüۡxüۡgü ga ֆիΥǣӥիüۡ rü ñuxãcü chixri namaã na chaxüpetüxüۡ na yemaãcü nüxüۡ nüxüۡ ËȍфӥիΎիŕŕիüۡca۳x ga yema na Ngechuchuaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡ. 14ॸRü muxüۡma ga chautanüxüۡgü ga Yudíugü

ga chorü nayaã۳xgüraüۡxüۡãrü yexera ͑ǣӕËȍɗիӡǣֆľ̲֤ӕĀɞӕǣӥËӥ̲. Yerü ͑Ύфӥֆľիľф̲ľ%̲Ëȍֆ͑ǣӕիŕŕǣ nacümagü ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga chorü o۳իɗǣӥ͑ǣӕɥիüۡ. 15-16ॸNatürü yexguma tautama chabuxgu, rü woetama Tupana choxüۡ naxuneta na choxüۡ namuxüۡca۳x na chanaxüxüۡca۳x i norü puracü. Rü nüma rü chauxca۳x naca na noxrü Ëȍɗիɥիüۡca۳x yerü poraãcü choxüۡ nangechaüۡ. Rü yexguma Tupana naxwa۳xegu, rü choxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕǣ Nane ya Cristu. Rü yemaãcü nanaxü na ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡmaã nüxüۡ chixuxüۡca۳x na ñuxãcü Ngechuchugagu tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü yexguma yemaãcü Tupana choxüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕǣӕ ga Nane, rü taxúenama chayaca. 17ॸRü bai ga YerucharéüۡՓ͑Ëȍիӡիüۡ na nüxna chayac۳axüۡca۳x ga yema togü ga ngúexüۡǣӥǣ͑ӥիɥфҽӕЙ͑ɗ̲ӕǣӥիüۡ. Natürü ga choma rü yexgumatama kф¡ɗ͑ľՓËȍիӡ. Rü yemawena, rü ġ̲Ëӕфӥɥ%neca۳x chataegu. 18ॸRü tomaŕ۳xpü۳x ga taunecü nawena ga Cristuaxüۡ‫͑ ڟ‬ËȍֆիΥիüۡ, rü yexguma ͑ɗիɥǣĀӥիՓ֤ľфӕËȍфéüۡՓËȍիӡիüۡ na Pedruxüۡ chacuáxüۡca۳x. Rü 15 ga ngunexüۡtama naxüۡtawa chayexma. 19ॸRü yéma nüxüۡ chadau ta ga Chaüۡtiágu ga ҡΔфӥæΎфɗ͑ŕ͑ľŕ. Natürü taxuüۡma ga togü ga ngúexüۡgü ga tórü Cori imugüxüۡxüۡ chadau. 20ॸRü Tupana choxüۡ ͑Āӕ͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ ñu۳xma pexca۳x chaxümatüxüۡ. 21ॸRü yemawena, rü Chíriaanewa rü æȍɗфɞËȍɗ͑ľՓËȍիӡ. 22ॸNatürü yema ҡľ͑ľŕǣӥǣæфɗѸҡӕիü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ ga Yudéaanewa yexmagüxüۡ, rü taguma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

GÁRATAANECԖۡ۳Ã۳ ռॷ1ٍॷ2

choxüۡxüۡchi nadaugü. 23ॸRü yema nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕիüۡ ǣËȍӕËȍɗǣфӥ͖%իɥËҡ̲ ͑ɗիɥ: ٘Ѡӥ͑ǣŕ̲Ьӕфӕǣüۡpa tawe ɗ͑ǣŕËȍɗǣӥիüۡ, rü ñu۳xma rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixu i Tupanaãrü ore i mexüۡ, rü namaã nayaxucu۳իŕ͑æфɗѸҡӕիüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑͑իӥɗ ñu۳xma rü woo ga noxri rü ɗ͑ֆ͑իΎիŕŕËȍüۡ ǣֆľ̲Ύфľٚ, ñaxüۡ. ѠӥֆľիɗËҡ̲͑ɗիɥǣËȍӕËȍɗǣǣ nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕիüۡ. 24ॸRü yexguma ga yema duüۡxüۡgü rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü nagagu ga yema Tupana chomaã üxüۡ. Yema togü ga ngúexüۡgü ga Tupana imugüxüۡ rü meã Pauruxüۡ nayauxgü

2

1ॸRü 14 ga taunecüwena rü wenaxãrü YerucharéüۡՓËȍիӡ namaã ga Bernabé. Rü Titu rü ta íchayaga. 2ॸѠӥֆŃ̲ËȍիӡֆľфӥҽӕЙ͑ choxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕǣ͑ nanaxwa۳xexüۡ ͑ֆŃ̲Ëȍիӡիüۡ. Rü yéma Yerucharéüۡwa, rü yema ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳իǣËӥǣӥ̲%իɥËҡ̲ changutaque۳xe. Rü meãma namaã nüxüۡ

chixu ga nachiga ga yema Tupanaãrü ore i mexüۡ ga nüxna chaxãxüۡ ga yema duüۡxüۡǣӥɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü yemaãcü meãma namaã nüxüۡ chixu na ͖ӕի%Ëӥ͑ֆɗɥիüۡ ga chorü ngu۳իŕŕҡľ, yerü tama chanaxwa۳xe na yixcüra rü choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ naxoexüۡ фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ natüca۳ի̲̲фľ͑ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ puracü i chaxüxüۡ. 3ॸѠӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ, фӥ͑ӥ̲ǣӥфӥҡ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥǣֆľ̲ chorü ngu۳իŕŕҡľ. Rü yemaca۳x rü woo ҡ̲֤ӕĀɞӕ͑ֆɗɥիüۡ ga Titu rü taguma na ínawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡxüۡ, natürü yema ãŕ۳xgacügü rü tama nanamu na

464

ínawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡxüۡca۳x. 4ॸNatürü ɗիËӥ̲͑ɗիɥǣ͖ӕիфľǣҡľ͑ľŕǣӥ͑ľҡ ɗիɥǣӥիüۡ ga bexmamare tatanügu nachocuxüۡ. Ѡӥֆľ̲ǣӥ͑ɗիɥǣ naxwa۳xegüxüۡ na inawiüۡcha۳xmüpe۳xechiraüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡ ɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü ñu۳xma na Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ, фӥֆľ̲ҡľ͑ľŕǣӥ͑ľҡ rü bexma tatanügu nachocu na tüxüۡ nangugügüxüۡca۳x na ñuxãcü Cristu nüxna tüxüۡ ínguxüۡիŕŕիüۡ ga yema mugü ǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ. Yerü nümagü nanaxwa۳իľǣӥ͑Փľ͑ի%фӥ͑ǣӕɗիɥիüۡ ga yema mugü ga guxchaxüۡgü ga ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ. 5ॸNatürü bai ga ɞффӥՓ͑ǣ͑ҡիɥ͑ӥŕիüۡ ga yema duüۡxüۡgü. Yerü tama tanaxwa۳xegü na texé pexüۡ‫ ڟ‬naxüchicüüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ mexüۡ ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ i tamaã nüxüۡ ixuxüۡ i ñuxãcü tüxüۡ‫͑͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ ega Cristuaxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥǣӕ. 6ॸNatürü yexguma yema ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü ga Yerucharéüۡwa yexmagüxüۡ nüxüۡ ɥ͑ӥŕǣӕ ǣ͖ӕի%Ëӥ͑ֆɗɥիüۡ ga chorü ngu۳իŕŕҡľ, фӥ̲͑%͑ҡ%ŕǣӥфӥҡիӕüۡma ga ҧacü ga togü ga mugü choxna naxãgü na ̲͑%Ëȍ͑ǣәľիŕŕҡľիüۡca۳x. Natürü tama yema na ãŕ۳իǣËӥǣӥֆɗիɥǣӥիüۡgu Ëȍфӥիɥ͑ӥ, erü nüxüۡ chacua۳x na Tupanape۳xewa rü guxãma na wüxiguxüۡ. 7ॸNatürü nümagü ga yema ãŕ۳xgacügü, rü nüxüۡ nicua۳xãchigü na choxüۡ ֆɗɥիüۡ ga namuxüۡ ga Tupana na yema duüۡxüۡgü ǣҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡmaã nüxüۡ chixuxüۡca۳x ga norü ore i mexüۡ, yexgumarüüۡ ga Pedruxüۡ na namuxüۡrüüۡ ga Tupana na Yudíugümaã nüxüۡ yaxuxüۡca۳x ga yema ore. 8ॸRü gumatama

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

GÁRATAANECԖۡ۳Ã۳ ռॷ2

465

Tupana ga Pedruxüۡ mucü na Yudíugümaã nüxüۡ na yaxuxüۡ ga ore i mexüۡ, фӥǣӕ̲ҡ̲ҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ choxüۡ mucü na yema duüۡxüۡgü ga tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡmaã nüxüۡ chixuxüۡca۳x ga yema ore. 9ॸRü yemaca۳x ga Chaüۡtiágu rü Pedru rü Cuáüۡ ǣֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü, rü nüxüۡ nicua۳xãchigü na choxüۡ naxunetaxüۡ ga Tupana na chanaxüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ. Rü yemaca۳x ga yema ãŕ۳xgacügü, rü tome۳x niyauxãchigü ga choma rü Bernabé na toxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕǣӥիüۡca۳x na ɗիËӥ̲̲͑ӥËӥǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ puracüwa. Rü nümagü rü ta norü me ͑ɗիɥ͑͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիüۡtanüwa na tanaxüxüۡ i Tupanaãrü puracü rü nümagü i Yudíugütanüwa. 10ॸRü toxna naxca۳x naca na nüxüۡ tarüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳իǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ǣ͑ǣľфӥĀɥŕфӕã۳xgüxüۡ. Rü yexicatama ͑ɗիɥǣҡΎի͑͑ӥիüۡ nacua۳ի%Ëȍɗիŕŕիüۡ. Rü ËȍΎ̲фӥҡ͑ǣŕ̲ҡ̲͑ɗիɥɗ guxüۡguma woetama meãma chaxüxüۡ. Pauru rü Aüۡtioquíawa Pedruxüۡ naxucu۳իŕ 11ॸNatürü

yixcüra ga yexguma ۡ AüҡɗΎнӕɞՓ͑իӡիǣӕǣЬľĀфӕ, rü noxtacüma nüxüۡ nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥիŕŕ, yerü tama aixcüma name ga yema naxüxüۡ ̲͑%ǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. 12ॸYerü noxri rü yema duüۡxüۡǣӥǣҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡmaã nachibü ga Pedru. Natürü yexguma yéma nangugügu ga ñuxre ga Yudíugü ǣֆիΥǣӥիüۡ ga Chaüۡtiágu yéma mugüxüۡ, rü Pedru rü marü tama yema duüۡxüۡǣӥǣҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡmaã nachibüchaüۡ. Ѡӥ֤ӕĀɞӕǣӥ̲%իɥËҡ̲ nachibü ga yexguma yerü nüxüۡ namuüۡ

ga yema Yudíugü ga yéma ngugüxüۡ ga ͑ǣӕɥիüۡ ga yema nacüma na Tupanaca۳x ínawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgüxüۡ. 13ॸRü ֆľ̲ҡΎǣӥǣ֤ӕĀɞӕǣӥǣֆիΥǣӥիüۡ, rü yexguma nüxüۡ nadaugügu ga yema Pedru üxüۡ, rü nümagü rü ta nanaxügü ga yema chixexüۡ rü naxca۳x nawoeguchaüۡ ga yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga nacümagü. Rü düxwa ga Bernabé rü ta natanügu naxã ga yema chixexüۡ ügüxüۡ. 14ॸNatürü yexguma nüxüۡ chada۳u۳xgu na tama Tupanaãrü ore i mexüۡ tüxüۡ ngu۳իŕŕիüۡãcüma na ̲͑իŕիüۡ ga yema yatügü, rü guxüۡ ga ֆիΥǣӥիüۡpe۳xewa Pedruxüۡ nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥիŕŕ. Rü ñacharügü nüxüۡ: ٘ѠӥĀӥËիɗËӕ̲֤͑ӕĀɞӕнӕɗɥիüۡ, cuma rü tama aixcüma Yudíurüüۡ nagu нӕɗիӡɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥËӥ̲, natürü wüxi i duüۡxüۡ ɗҡ̲֤ӕĀɞӕɗիɥիüۡrüüۡ cumaxüۡ. ¿Rü ñuxãcü i ñu۳xma i cunaxwa۳xexüۡ na Yudíugücümagu ͑իɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ?͖ٚËȍфӥǣӥ͑ӥիüۡ. ֤ӕĀɞӕǣӥфӥՓΎΎ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ фӥ͑ΎфӥΥǣǣӕ͑ɗիɥɗ nayauxgüãxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ

pemaã nüxüۡ chixu rü toma rü aixcüma torü bucümatama Yudíugü ҡɗիɥǣӥфӥҽӕЙ͑իüۡ tacua۳xgü. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ ҡɗիɥǣӥ. 16ॸRü nüxüۡ tacua۳xgü rü yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga ̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ rü tama tüxüۡ 15ॸRü

͑ɗ̲ľիŕŕɗTupanape۳xewa, erü taxucürüwama texé aixcüma naga ҡիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ. Natürü i ñu۳xma rü Tupana tüxüۡ nadau na imexüۡ ega

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

GÁRATAANECԖۡ۳Ã۳ ռॷ2ٍॷ3

Ngechuchu ya Cristuaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥǣӕ. Rü yemaca۳x ga toma rü ta Ngechuchu ya Cristuaxü‫ ۡڟ‬ҡֆիΥǣӥ͑ҡΎфӥΥǣǣӕ Tupana toxüۡ nadauxüۡ na timexüۡ. Erü nüxüۡ tacua۳իǣӥфӥҡ̲͑ǣŕ̲ ̲ӕǣӥǣǣӕ͑ɗիɥ͑Tupanape۳xewa tamexüۡ ya wüxie, erü taxucürüwama ҡľիŃɗիËӥ̲͑ǣҡիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ ͑͑ǣŕ̲%ËӥTupanape۳xewa tamexüۡca۳x. 17ॸRü ñu۳xma i yixema rü Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ҡֆիΥǣӥ, фӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ Tupanape۳xewa imexüۡ. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgu rü ֆɗիľ̲͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕǣӕфӥ̲ӕǣӥǣӕ͑ ɗիɥիüۡǣǣӕֆɗիɥǣӕ͑Tupanape۳xewa imexüۡ, фӥ̲͑ľËҡ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕ͑ Cristu tüxüۡ pecaduã۳իŕŕիüۡ. Natürü dücax, фӥҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥľфӥ Cristu rü tagutáma texéxüۡ napecaduã۳իŕŕ. 18ॸChoma rü marü nüxüۡ ËȍфӥիΎ͑͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥիüۡ na ̲ӕǣӥǣӕËȍɗիӡիüۡgagu Tupanape۳xewa chamexüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ wenaxãrü naxca۳իËȍҡľǣӕǣӕɗ͑ǣŕ̲ nuxcümaüۡgüxüۡ i mugü rü chi nüxüۡ charüxoxgu na Cristuaxü‫ ۡڟ‬ËȍֆիΥիüۡ, rü chi aixcüma wüxi i pecaduãx‫ ڟ‬üۡ Ëȍɗիɥ. 19ॸYerü yexguma yema mugüwa changu۳xgu, rü düxwa nüxüۡ chicua۳xãchi na tama yanguxüۡ ga yema mugü na choxüۡ ̲͑ľիŕŕիüۡ Tupanape۳xewa. Yerü ҡիӕËӥфӥՓ̲ɗիËӥ̲͑ǣËȍիɥ͑ӥ ga guxüۡma ga yema mugü. Rü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü Cristuaxü‫ۡڟ‬ ËȍֆիΥ͑Tupanape۳xewa chamexüۡca۳x rü naxca۳xicatama chamaxüۡxüۡca۳x. Rü Cristu rü curuchagu nayu na iyanaxoxüۡca۳x ga nuxcümaüۡxüۡ ga chorü maxüۡ ga choxü‫ ۡڟ‬yexmaxüۡ ga yexguma ֆľ̲̲ӕǣӥǣӕËȍɗիӡիǣӕ. 20ॸRü ñu۳xma rü

466

ҡ̲ËȍΎ̲ҡ̲͑ɗիɥɗËȍӕǣӥ̲% ichacuáxüۡ, natürü Cristume۳իŕՓ ͑͑ǣŕի̲ɗËȍΎфӥ̲իüۡ, фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ chomaã inacuáxüۡ. Rü ñu۳xma rü Tupana Nane ya Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ËȍֆիΥΥËӥ̲͑ɗիɥɗ chamaxüۡxüۡ i ñoma i naãnewa. Rü nüma ͑ɗիɥǣËȍΎիüۡ nangechaüۡüۡxüۡ, rü nügü inaxãxüۡ na chauxca۳x nayuxüۡca۳x. 21ॸRü tama nüxüۡ chaxoxchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ ga Tupana taxca۳x üxüۡ ga yexguma nayu۳xgu ga Cristu. Yerü yexguma chi ֆľ̲̲ӕǣӥǣӕɗիɥիüۡgagu Tupanape۳xewa imexgu, rü natüca۳ի̲̲фľËȍɗ͑ɗիɥǣ na nayuxüۡ ga Cristu. Ñu۳ի̲фӥҡ̲͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣӕҡիɥľфӥ marü Cristuaxü‫ ۡڟ‬tayaxõgü 1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥɗǾфҡ͑ľËüۡ۳ãx ۳ , Йľ̲фӥЙľ͑ǣŕ%ŕǣӥ̲фľ. Rü yexguma petanüwa tayexmagügu rü meãma guxãpe۳xewa pemaã nüxüۡ tixu rü pexca۳x tanango۳իŕŕ͖͑ӕի%Ëӥ curuchagu taxca۳x nayuxüۡ ga Ngechuchu ya Cristu. ¿Rü texé pexüۡ ҡՓΎ̲ӥիŕŕɗ ñu۳ի̲͑ҡ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥŕիüۡca۳x i ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ ga pemaã nüxüۡ tixuxüۡ? 2ॸRü wüxi i oreca۳x pexna chaca, фӥ‫͖ع‬ӕի%Ëӥֆɗɥիüۡ ga penayaxuxüۡ ǣҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ? ¿E۳xna pexca۳x rü ֆľ̲̲ӕǣӥ͑Йɗ͑ǣӕիŕŕǣӥիüۡǣǣӕֆɗɥիüۡ ga penayaxuxüۡ, rü e۳ի͑͑ǣŕ̲Ύфľɗ mexüۡ ga nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ rü ЙɗիΥǣӥիüۡǣǣӕֆɗɥիüۡ? 3ॸPema rü Йľ͑ǣŕ%ŕǣӥ̲фľфӥЙΎф%ËӥɞЙľҡӥľ. Noxri rü Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥֆľфӥ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ pewa napuracü. ¿Rü ñu۳ի̲фӥ͖ӕի%Ëӥɗ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ ͑Йľիфӥҡ̲ЙΎф̲%Йľֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ i ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥɗҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ pewa ixügüxüۡ? 4ॸPema rü poraãcü

3

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

GÁRATAANECԖۡ۳Ã۳ ռॷ3

467

Tupana pexüۡ narüngüۡիŕŕ. Rü chierü tama natüca۳ի̲̲фľֆɗիɥǣӕǣֆľ̲, erü taxucürüwa natüca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥ. 5ॸRü yexguma Tupana pexna namuxgu ǣͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü petanüwa naxüãgu ga taxüۡ ga mexüۡgü ga norü poramaã naxüxüۡ, rü ¿tü۳xcüüۡ ֆɗɥիüۡ ga naxüãxüۡ ga yema? ¿Pexca۳x rü mugü na Йɗ͑ǣӕիŕŕիüۡǣǣӕֆɗɥիüۡ ga Tupana naxüxüۡ ga yema? Tama yemaca۳ի͑ɗիɥ. Tupana rü petanüwa nanaxü ga yema taxüۡ ga mexüۡgü ga norü poramaã naxüxüۡ, фӥЙľի̲͑͑͑ӕǣͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ, yerü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣΎфľɗ mexüۡ, rü Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥ. 6ॸRü dücax, pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nuxcümaüۡcü ga torü o۳xi ga Abráüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥ. Yerü Abráüۡ rü Tupanaãxü‫ۡڟ‬ ͑ֆիΥ, rü yemaca۳x Tupana nüxüۡ nadau ga na namexüۡ. 7ॸѠӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ ЙľĀӕфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i Tupanaãxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡ ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲k¡фáüۡtanüxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ i Tupanape۳xewa. 8ॸRü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü nüxüۡ nixu na ñuxãcü Tupanape۳xewa tá na yamexüۡ ɗ͑ǣŕ̲ĀӕüۡxüۡǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ i ՓΎΎҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü yemaãcü nüxüۡ nixu naxüۡpa ga na nangupetüxüۡ. Yerü Tupana rü nuxcümamatama Abráüۡmaã nüxüۡ nixu ga ñaã ore i mexüۡ i ñaxüۡ: “Rü cugagu tá nüxüۡ charüngüۡիŕŕɗ guxüۡma i nachiüۡãnecü۳ۡãx۳ i duüۡxüۡǣӥٚ, ñaxüۡ. Rü nüxüۡ tacua۳x rü Cristu rü Abráüۡҡ͑ֆɗɥիüۡ. 9ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü Tupana nanayaxu i guxüۡma i duüۡxüۡǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ, yexgumarüüۡ ga Abráüۡ ǣֆիΥËӥիüۡ na nayaxuxüۡrüüۡ. 10ॸNatürü chixexüۡՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥɗ

guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nagu фӥիɥ͑ӥŕիüۡ ̲͑ӕǣӥֆ͑ǣӕիŕŕǣӥիüۡgagu Tupanape۳xewa yamexüۡ. Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Rü guxüۡma i duüۡxüۡgü i tama ɗիËӥ̲ֆ͑ǣӕիŕŕǣӥիüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥɗ ümatüxüۡ, rü chixexüۡwa ͑͑ǣŕի̲ǣӥٚ, ñanagürü. Erü nüxüۡ tacua۳xgü na taxucürüwama aixcüma texé ֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ. 11ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲ľ%̲nango۳x na tama ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥҡɗ͑ǣӕիŕŕիüۡca۳իֆɗɥիüۡ na texé Tupanape۳xewa mexüۡ. Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘Ѡӥֆɞիľ̲ҡӥ̲%фӥΥǣǣӕ Tupanape۳իľՓ̲ľիŕ, rü ֆɞիľ̲ҡҡɗիɥֆɗիËӥ̲ҡӥիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իŕɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡٚ, ñanagürü. 12ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣӕ фӥիɥ͑ӥŕǣӕ̲͑ӕǣӥɗ͑ǣӕիŕŕիüۡca۳իֆɗɥիüۡ na Tupanape۳xewa imexüۡ, rü taxuca۳x chima tü۳xcüüۡ ҡֆիΥǣӥ. Erü Tupanaãrü ΎфľՓфӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ͑իӥ̲ҡӥ, rü ñanagürü: “Rü yíxema aixcüma meãma yanguxŕŕի‫ ڟ‬ŕɗǣӕիüۡma i mugü, фӥ͑ǣŕ̲ǣǣӕҡҡӥիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗҡӥ̲%фӥ̲իüۡٚ, ñanagürü. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥфӥ düxwa chixexüۡwa tüxüۡ naga erü taxucürüwama texé aixcüma meã ҡֆ͑ǣӕիŕŕ. 13ॸNatürü ga Cristu rü nawa tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕǣֆľ̲̲ӕǣӥǣ chixexüۡwa tüxüۡ ֆľի̲ǣӥիŕŕիüۡ. Rü taxca۳ի͑ɗիɥǣËȍɗիľիüۡwa nayexmaxüۡ ga yexguma curuchagu nayu۳xgu. Erü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

GÁRATAANECԖۡ۳Ã۳ ռॷ3

Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa, rü ñanagürü: “Rü guxãma ya yíxema wüxi i ͑ɥՓҡӥիüۡ ͑ҡӕիŕŕǣӥ%Ëӥ̲ yúxe, rü chixexüۡՓҡ͑ǣŕի̲ٚ, ñanagürü. 14ॸRü yemaãcü curuchagu nayu ga Ngechuchu ya Cristu na nüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ, yema Tupana Abráüۡmaã ixunetaxüۡrüüۡ. Rü taxca۳x rü ta nayu ga Cristu na yíxema rü ta nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡca۳x rü nayauxgüxüۡca۳իɗҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i tamaã inaxunetaxüۡ. ҽӕЙ͑%фӥӕ͑ľҡфӥ͑ǣŕ̲ mugüarü yexera name 15ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, ñu۳xma rü tá pemaã nüxüۡ chixu i wüxi i cua۳xruüۡ na ñuxãcü duüۡxüۡgü ҧËӥ͑ӥǣӥ̲%̲ľիŕŕիüۡ. Rü dücax, ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗֆֆҡӥфӥ texémaã ҧËӥ̲͑ľիŕŕǣӕфӥՓӥիɗɗ ЙΎЙľфǣӕ̲ľ%͑իӥ̲ҡӥ%ǣӕɗ͑ǣŕ̲, rü ҡիӕËӥфӥՓҡľիŃɗҡֆ͑իΎիŕŕфӥe۳xna ҡ͑իӥËȍɗËӥӥɗ͑ǣŕ̲̲͑ľիŕŕիüۡ. 16ॸRü dücax, rü yexgumarüüۡҡ̲͑ɗիɥǣ nangupetüxüۡ ga yexguma Tupana rü Abráüۡmaã rü Abráüۡtaamaã inaxunetagu. Rü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü tama “Abráüۡҡǣӥ͖ٚ͑ǣӥфӥ, yerü tama muxüۡma ga duüۡxüۡgüchiga nidexa. Natürü yema ore rü “Abráüۡҡ͖ٚ͑ǣӥфӥ̲фľ, yerü wüxitama ga duüۡxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥǣ yadexaxüۡ. Ѡӥֆľ̲фӥæфɗѸҡӕËȍɗǣ͑ɗիɥ. 17ॸѠӥ͑ǣŕ̲%ËӥЙľ̲%chanango۳իŕŕ͑ Tupana rü Abráü̲ۡ%̲͑ľիŕŕ%իüۡ rü namaã inaxunetaxüۡ ͑æфɗѸҡӕǣǣӕҡֆɗɥիüۡ i duüۡxüۡgüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳ի̲фӥֆľ̲ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ ga mugü ga 430 ga taunecü yema unetawena

468

ínguxüۡ, фӥҡիӕËӥфӥՓ̲ɗ͑ֆ͑իΎիŕŕ ǣֆľ̲ҽӕЙ͑%фӥӕ͑ľҡǣ͑ӥիɥф Abráüۡmaã nüxüۡ yaxuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳ի̲фӥҡ͑ЙΎфɗ͑ǣŕ̲ӕ͑ľҡ. 18ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ̲ӕǣӥɗ͑ǣӕիŕŕǣӥիüۡgagu ֆɗիɥǣӕ͑ҽӕЙ͑ҡӥիüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ, rü natüca۳ի̲̲фľËȍɗ͑ɗիɥǣֆľ̲ ҽӕЙ͑%фӥӕ͑ľҡǣ͑ӥիɥфk¡фáüۡmaã nüxüۡ yaxuxüۡ. ͮҡӥфӥɗիËӥ̲͑ɗիɥ͑ ngetanüãcüma Abráüۡxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ ga Tupana, yerü yemaãcü marü namaã inaxuneta. 19ॸRü ñu۳xma rü ¿ҧacüwa namexüۡ ǣֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ? Rü dücax, Tupana rü marü Abráü̲ۡ%ɗ͑իӕ͑ľҡǣӕՓľ͑͑ɗիɥǣ duüۡxüۡgüna naxããxüۡ ga yema mugü, na yemaãcü duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕիücۡ a۳x na ñuxãcü poraãcü pecadu naxüexüۡ. Rü ֆľ̲%Ëӥ͑ɗիɥ͖u۳xmata ínangu ga guma Abráüۡtaa ya Cristu. Ѡӥǣӕ̲Ëȍɗǣ͑ɗիɥǣ Abráüۡmaã inaxunetaxüۡ ga Tupana ga noxrix. Rü yexguma ínanguxgu ga yema mugü, фӥҽӕЙ͑фӥĀիӡËüãۡ۳ x۳ ga norü orearü ngeruüۡǣӥ̲%իɥф͑ӥիüۡ nixu. Rü ֆľ̲ǣӥ͑ɗիɥǣ͑ӥիɥͅΎɥËȍŃ̲%͑ӥիüۡ ixugüxüۡ, фӥ͑ӥ̲ǣͅΎɥËȍŃфӥ duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixu. 20ॸNatürü yexguma Tupana Abráüۡmaã ixunetagu, rü nümaxüۡËȍɗ̲ǣҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ Abráüۡmaã nüxüۡ yaxuxüۡ ga yema norü uneta. Ѡӥҡ̲ҡΎǣӥ̲%իɥф͑ӥիüۡ nixu na ֆľ̲ǣӥ͑ӥիɥk¡фáüۡmaã nüxüۡ ixugüexücۡ a۳x. ӄacüca۳x duüۡxüۡgüna nanaxã ga Tupana ga yema mugü 21ॸ‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡ͖Йľǣӥիüۡ

i ñu۳xmax? ¿Pexca۳x e۳ի͑фӥֆľ̲ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ ǣ̲ӕǣӥфӥɗ͑ֆ͑իΎիŕŕɗҽӕЙ͑%фӥ unetagü? Rü dücax, ҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

GÁRATAANECԖۡ۳Ã۳ ռॷ3ٍॷ4

469

͑ɗիɥ. Yerü yexguma chi naporagu ga yema mugü na tüxna naxããxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ, rü chi Tupanape۳xewa ҡɗ̲ľɗ͑ǣŕիǣӕ̲̲ľ%̲ֆ͑ǣӕիŕŕǣӕ. 22ॸͮҡӥфӥҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa nüxüۡ tadau na guxüۡma i duüۡxüۡgü rü pecadutüüۡwa ͑͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü yíxema Ngechuchu ya Cristuaxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥիľիɗËҡ̲ҡɗիɥֆ͑ֆӕիǣӥիľɗ ͑ǣŕ̲̲իüۡ i aixcüma mexüۡ i Tupana tamaã ixunetaxüۡ. 23ॸRü yexguma tauta ínanguxgu ga Cristu na nüxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡca۳x, rü mugütüüۡwa tayexmagü rü tamaã inacua۳x. Rü ֆľ̲%Ëӥҡɗիɥǣӥфӥ͖u۳xmata Tupana taxca۳x nango۳իŕŕǣͮǣľËȍӕËȍӕֆ Cristu na nüxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡca۳x. 24ॸRü yemaãcü ga yema mugü rü tamaã inacua۳x ñu۳xmata Cristuxüۡtawa tüxüۡ nagagü na nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡca۳x rü ͑ǣŕ̲%ËӥTupanape۳xewa imexüۡca۳x. 25ॸNatürü i ñu۳xma na marü núma nanguxüۡ ya Cristu na nüxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡca۳x, фӥ̲фӥҡ̲͑ǣŕ̲ mugütüüۡՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥ. Rü ñu۳xma rü marü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ tamaã inacua۳x ɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ. 26ॸRü ñu۳xma na Ngechuchu ya Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ, rü ҽӕЙ͑ի%ËӥǣӥЙɗիɥǣӥɗǣӕի%̲ɗЙľ̲ի. 27ॸRü ñu۳xma na Cristuégagu ípebaiüۡxüۡ, фӥæфɗѸҡӕфӥЙɗիɥǣӥфӥ͑ӥ̲фӥЙľ̲% inacua۳x na naxrüüۡ Йɗիɥǣӥիüۡca۳x. 28ॸRü ñu۳xma rü Tupanape۳xewa rü nüŕt‫ ڟ‬ama ͑ɗիɥľǣՓΎΎ֤ӕĀɞӕǣӥЙɗիɥǣӥǣӕфӥe۳xna tama. Rü nüŕt‫ ڟ‬ama ega woo wüxi i coriarü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥǣӕфӥe۳xna taxúxearü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥǣӕ. Rü nüŕt‫ ڟ‬ama ega woo piyatügu rü e۳xna pingexgu. Erü ñu۳xma na Ngechuchu ya

Cristuarü duüۡxüۡǣӥ͑Йɗիɥǣӥիüۡ, rü wüxitama i duüۡxüۡ Йɗիɥǣӥɗǣӕի%̲ɗ pemax. 29ॸRü ñu۳xma na Cristuarü Йɗիɥǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳իՓիɗ͑ɗիɥ͑ aixcüma AbráüۡҡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳x i pema rü tá ta penayaxu i guxüۡma ga yema Abráüۡmaã inaxunetaxüۡ ga Tupana. 1ॸRü ñu۳xma rü tá pemaã chanango۳իŕŕɗ͑ǣŕ̲̲фӥЙľ̲% nüxüۡ chixuxüۡ. Rü dücax, ͑ǣŕիǣӕ̲ wüxi i buxüۡ yunatügu, фӥ͑ǣŕ̲¡ӕիüۡ фӥҡ̲͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲͑͑ֆիӕɗ ͑͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü. Rü woo guxüۡma ɗ͑͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲իüۡ%фӥֆΎфֆɗիɥǣӕ, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕիüۡrüüxüۡ i nanatüarü puracütanüxüۡrüü̲ۡфľ͑ɗիɥ͖u۳xmata naya۳x. 2ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի͑͑ǣŕի̲ɗ ͑ǣŕ̲¡ӕիüۡãrü dauruüۡ i namaã icuáxüۡ rü nüxüۡ‫ ڟ‬nüxna dauxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ͑͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü ñu۳xmata nawa

4

nangu ya yima taunecü ya noxri nanatü ͑ǣӕӕ͑ľҡËӥ͑͑ǣŕ̲¡ӕիüۡ rü nügümaã inacuáxüۡca۳x. 3ॸRü yexgumarüüۡ ͑ɗիɥǣҡ̲%͑͑ǣӕЙľҡӥիüۡ ga noxrix. Yerü yexguma tauta Cristuxüۡ icua۳xgu, rü natüüۡՓҡֆľի̲ǣӥǣֆľ̲͑%ŕǣӥ i chixexüۡgü i ñoma i naãnemaã icua۳xgüxüۡ. 4ॸNatürü yexguma nawa nanguxgu ga yema ngunexüۡ ga inaxunetaxüۡ ga Tupana, rü núma nanamu ga Nane. Rü duüۡxüۡgürüüۡ wüxi ga ngewa nabu ga guma Nane. Rü yema ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ ga mugütüüۡwa nayexma ga yexguma nabuxgu. 5ॸRü yemaãcü núma nangu ga Tupana Nane na tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕիüۡca۳x i guxãma i yixema ga noxri mugütüüۡwa na iyexmagüxüۡ. Rü yemaãcü tüxüۡ narüngüۡիŕŕǣҽӕЙ͑ͮ͑ľ͑ҽӕЙ͑

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

GÁRATAANECԖۡ۳Ã۳ ռॷ4

tüxüۡ yaxuxüۡca۳x na aixcüma ͑ի%ËӥǣӥիӥËȍɗɗիɥǣӥիüۡ. 6ॸRü Tupana Йľի̲͑͑͑ӕǣͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ na pexüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕիüۡca۳x na aixcüma ͑ի%ËӥǣӥիӥËȍɗЙɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳ի̲фӥ̲фӥ̲͑ľɗ٘Ьæȍӕ͑ҡӥիٚ, ñaperügü nüxüۡ ya Tupana. 7ॸRü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü Tupanaxãcüxüchi нӕɗիɥ, rü tama wüxi i norü duüۡxüۡmare нӕɗիɥ. Rü ñu۳ի̲͑͑ի%ËӥիӥËȍɗнӕɗɥիüۡ, rü norü ngúchaüۡ ͑ɗիɥ͑Ëӕի͑͑ի%%իüۡ i guxüۡma i ҧËӥɗ͑Ύիфӥɗիɥիüۡ. Pauru rü yema yaxõgüxüۡca۳ի͑իΎľǣ%ŕ

üۡpa ga yexguma tauta Tupanaxüۡ pecua۳xgu, rü perü tupananetagütüüۡwa peyexmagü rü nüxüۡ picua۳xüüۡgü ga yema ҡ̲ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ɗիɥǣӥիüۡ. 9ॸNatürü i ñu۳xma na Tupanaxüۡ pecuáxüۡ rü nüma rü na pexüۡ nacuáxüۡ, rü ¿tü۳xcüüۡ wena naxca۳x pewoeguchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑%ŕǣӥɗËȍɗիľիüۡgü i ñoma i naãnemaã icua۳xgüxüۡ? ¿Rü tü۳xcüüۡ penaxwa۳xe na wena natüüۡwa pegü Йľ͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑%ŕǣӥɗҡ̲ aixcüma poraexüۡ i natüca۳xmamare ɗիɥǣӥիüۡ? 10ॸRü dücax i pemax, rü ñu۳xma rü ҡ͑ǣŕ̲͑ӕիËӥ̲üۡgüxüۡ i ֤ӕĀɞӕǣӥËӥ̲ǣӕЙľիɥ%̲ՓΎΎæфɗѸҡӕիüۡ‫ڟ‬ ͑ЙľֆիΥǣӥիüۡ. Erü penaxaure i ñuxre i ngunexüۡgü rü ñuxre ya tauemacügü rü ñuxre ya taunecügü rü ñuxre i petagü, erü ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ Tupanape۳xewa tá pimexüۡ. 11ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ЙΎф%ËӥËȍիΎľǣ%ŕ, erü ngürüãchi natüca۳ի̲̲фľҡ͑ɗիɥǣֆľ̲ЙӕфËӥǣ petanüwa chaxüxüۡ. 12ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, pexüۡ chaca۳ax۳ üۡ na chauxrüüۡ nüxüۡ perüxoexüۡ ͑͑ǣӕЙľիɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ Yudíugüarü mugü. Erü ñu۳xma na Cristuwe Ëȍфӥիӡիüۡ rü marü nüxüۡ charüxo na nagu 8ॸRü

470

Ëȍɗիӡիüۡ ga yema mugü ga üۡpa tama nagu Йľիɥիüۡ. Rü dücax, yexguma noxri petanüwa chayexmagu rü tama choxüۡ pexo, фӥ͑ǣŕmaca۳x chanaxwa۳xe i ñu۳xma фӥҡËȍӕǣЙľիɥ͑ӥŕ. 13ॸRü pema rü marü nüxüۡ pecua۳x rü yexguma noxri pemaã nüxüۡ chixuxgu ga Tupanaãrü ore i mexüۡ, rü yema na chićaawexüۡǣǣӕ͑ɗիɥǣ ‫ ڟ‬իüۡ rü pemaã nüxüۡ petanügu charüxãӡ chixuxüۡ ga Tupanaãrü ore. 14ॸRü yema ćaawe ga choxüۡ‫ ڟ‬yexmaxüۡ, rü woo pexca۳x rü wüxi ga wa۳xtümüüۡ ͑ɗիɥ, natürü tama choxüۡ pexo rü tama choxüۡ ípeta۳xüchi. Natürü meãma choxüۡ peyauxgü ñoma wüxi ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ i ĀիӡËüã۳ۡ ի۳ Ëȍɗɥիüۡrüüۡ. Rü ñoma Ngechuchu ֆæфɗѸҡӕËȍɗɥիüۡrüüۡ, meãma choxüۡ peyauxgü. 15ॸ¿Natürü ҧacü e۳xna nangupetü ̲͑%ǣֆľ̲Йľфӥҡ%ŕǣ͑ΎիфɗЙľիüۡ‫ڟ‬ yexmaxüۡ? Erü pemaã nüxüۡ chixu rü noxri petanüwa chayexmagu rü poraãcü chomaã Йľҡ%ŕǣӥ. Rü yexguma chi pexüۡ‫ڟ‬ natauxchagu, rü pemaã nanguxüۡgu, rü chi pexetü peyaxu na choxna penaxãxücۡ a۳x, ֆľфӥֆľ̲%ËӥЙΎф%ËӥËȍΎ̲%Йľҡ%ŕǣӥ ga yexguma. 16ॸ¿Natürü ҧacü pexüۡ naxüpetü i ñu۳xmax? ¿Pexca۳x rü e۳xna perü ӕՓ͑ӥËȍɗիɥֆľфӥЙľ̲%͑ӥիüۡ chixu ga ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ? 17ॸRü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i pexüۡ ͑ǣәľիŕŕիüۡ na ֤ӕĀɞӕǣӥËӥ̲ǣӕ͑Йľիɥիücۡ a۳x, rü pegu ͑фӥիɥ͑ӥŕ͑ľҡ, tama aixcüma ҧacü rü mexücۡ a۳x nadaugü. Erü nümagü rü toxna pexüۡ ͑ɗիɥǣËȍɗիŕŕËȍüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ǣ Йľիɥ͑ӥŕիücۡ a۳x. 18ॸѠӥ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥфӥ̲фӥ ̲͑ľ͑Йľǣӕ͑իɥ͑ӥŕիüۡ, natürü nanaxwa۳xe na perü mexücۡ a۳x nadaugüxüۡ i guxüۡguma. Rü tama name na petanüwa Ëȍ͑ǣŕի̲ǣӕիɗËҡ̲Йľфӥ̲ľիücۡ a۳x na nadaugüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥ. 19ॸPa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

GÁRATAANECԖۡ۳Ã۳ ռॷ4

471

Chauxacügüx, wenaxãrü ñoma wüxi i ̲̲͑ǣɥի%Ëӥ̲%ngu۳xnecacürüüۡ poraãcü pexca۳x ngúxüۡ chinge na aixcüma meã Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիücۡ a۳x rü aixcüma naxca۳ի͑Йľ̲իŕիücۡ a۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ Ëȍɗիɥ͖u۳xmatáta Cristu naxwa۳xexüۡrüüۡ ЙɗիɥǣӥɗЙľфӥ̲իüۡwa. 20ॸRü chierü ñu۳xmatama pexüۡҡՓËȍ͑ǣŕի̲ǣӕ͑ pemaã chidexaxüchixücۡ a۳x, rü tama ñu۳xmarüüۡ pexca۳x chanaxümatümarexücۡ a۳x. Erü ñu۳xma rü tama nüxüۡ chacua۳x na ҧacügu pemaã Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡ. Ore i cua۳xruüۡ i Abráüۡxüۡtaxüۡ ga Agáchiga rü nama۳xüۡchi ga Charachiga 21ॸѠӥЙľ̲͑͑ǣŕ̲ͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ i mugütüüۡwa pegü Йľ͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕËȍüۡxüۡ, rü chanaxwa۳xe i chomaã nüxüۡ pixu ngoxi aixcüma nüxüۡ ЙľËӕ͖͑ӕիӡ͖իüۡ ɗ͑ǣŕ̲ mugü. 22ॸƄфӥ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥՓ͑ӥիüۡ tadau rü Abráüۡ rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga taxre ga nane. Rü wüxi ga nane rü naxüۡtaxüۡ ga Agáwa nüxü‫ ۡڟ‬nayexma, rü ͑ɥǣ͑͑ľфӥnama۳xüۡchi ga Charawa nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma. 23ॸRü guma nane ga naxüۡtaxüۡwa nüxüۡ‫ ڟ‬yexmacü, rü nabu ֆľфӥֆľ̲͑ɗիɥǣ͑Ύфӥ͑ǣәËȍüۡ ga Abráüۡ. Natürü guma nane ga nama۳xüۡchiwa nüxüۡ‫ ڟ‬yexmacü, rü nabu yerü yemaãcü inaxuneta ga Tupana. 24-25ॸRü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ ľфӥ͑ǣŕ̲Փ͑͑ǣŕի̲ɗҧacü i ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ i pexca۳x chango۳իŕŕËȍüۡxüۡ. Rü yema taxre ga ngexüۡgü rü taxre i cua۳xruüۡǣӥ͑ɗիɥǣӥ͑ ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ icuáxüۡca۳x na ñuxãcü Tupana duüۡxüۡgüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ na naxüۡtawa nangugüxüۡca۳x. Rü yema

͑ӥիɥфüۡxüۡ ga norü ngüۡիŕŕ͑ɗիɥǣ ‫ڟ‬ yexguma Chinaɥãrü ma۳իЙӦ͑ľՓ ͅΎɥËȍŃ͑͑ի%%ǣӕǣ͑Ύфӥ̲ӕǣӥ͑ ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x ga duüۡxüۡgü. Rü ֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃ͑͑ի%իüۡ ga ‫ڟ‬ ChinaɥՓфӥkǣɗֆɗիɥǣ͑Ύфӥcua۳ xruüۡ. ۡ ۡ Rü yema nge ga Agá rü naxütaxü ɗֆɗիɥ ga Abráüۡ rü yemaca۳իǣ͑ǣɥի%Ëӥǣӥфӥ ͑ǣɥիфüüۡtama togütüüۡwa nayexmagü rü tama ínanguxüۡ. Rü yemaãcü ga yema nge rü wüxi i cua۳xruüۡ ɗֆɗիɥ͑Ëȍɗǣɗ ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗ͖u۳ի̲̲իŕիüۡ rü ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥՓľфӥիɥիüۡ. Erü nümagü rü ñu۳xma rü ta natüüۡՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥɗ ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃֆիӕիüۡ ga ma۳իЙӦ͑ľǣæȍɗ͑ɥ ‫ ڟ‬ya Arábiaanewa ͑ǣŕի̲͑ľՓ. Rü ñu۳ի̲фӥҡ͑ǣŕ̲ ̲ӕǣӥǣӕ͑իɥфӥҡ̲͑ӥիüۡ narüxoe. 26-28ॸNatürü yema nge ga Abráüۡ nama۳xüۡchi rü tama Agárüüۡ ɗֆɗիɥ. Rü

͑ǣɥ͑ľǣʊËȍфӥ͑¡ӕֆľфӥҽӕЙ͑%իüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣk¡фáüۡ ga yexguma Tupana namaã nüxüۡ ixuxgu rü tá na nüxüۡ‫ڟ‬ nayexmaxüۡ ga wüxi ga nane. Rü ñu۳xma Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, ֆɗիľ̲фӥҡҡֆիΥɗ ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ҡ̲%ɗիӕ͑ľҡիüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳ի̲фӥҡ̲͑ǣŕ̲ nuxcümaüۡgüxüۡ i mugütüüۡwa ҡ͑ǣŕի̲ǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥk¡фáüۡ nama۳xüۡchixacügürüüۡ ҡɗիɥǣӥ. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ tadau na aixcüma ҽӕЙ͑ֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ i norü ore ga Abráüۡ nama۳xüۡchichiga ümatüxüۡ i ñaxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ҡ%ŕ, Pa Ngecü i Ngexacücü! ‫ؽ‬ѠӥËӕфӥҡ%ŕ̲%фӥիɗի͑իüۡ woo tagumachire۳x na cuxãxãcüxüۡ! Erü tá cuxãxãcü, фӥ͑ǣŕ̲͑ǣľիüۡ i cuxüۡtaxüۡ i cuteaxü‫ ۡڟ‬ãxãcüxüۡãrü yexera tá cuxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗËӕիËӥǣӥٚ,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

GÁRATAANECԖۡ۳Ã۳ ռॷ4ٍॷ5

ñaxüۡ. 29ॸNatürü guma Abráüۡ nane ga naxüۡtaxüۡwa nüxü‫ ۡڟ‬yexmacü, rü chixri namaxüۡ namaã ga guma Abráüۡ nane ga Tupanaãrü unetagagu bucü. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i ñu۳xma rü yixema i ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡgagu tüxüۡ‫ ڟ‬na ͑͑ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ, rü chixri tamaã ͑ËȍΎЙľҡӥɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗ naxwa۳xegüxüۡ ͑͑ǣӕɗիɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ. 30ॸ¿Natürü ͖ӕիӡ͖իüۡ i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa? Rü dücax, ͑ǣŕ̲Փ Abráüۡmaã nüxüۡ ͑ɗիӕǣ͑͑ǣɥիüۡ ínatáxüۡca۳x ga naxüۡtaxüۡ ͑ǣɥ͑ľ̲%, yerü ҡիӕËӥфӥՓ̲ֆľ̲͑ǣɥ͑ľ̲% nayayauxye ga norü yemaxüۡ ga nama۳xwaxüۡchixüۡËӥǣ͑͑ľ%фӥҡɗիɥիüۡ. 31ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü nüxüۡ tadau rü tama Abráüۡ naxüۡtaxüۡxãcügürüüۡ ҡɗիɥǣӥ, erü tama ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥҡüüۡՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥ. Natürü Abráüۡ nama۳xüۡchixacügürüüۡ ҡɗիɥǣӥ, erü Tupanaãrü unetagagu tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ tórü maxüۡ. Meã pegüna pedaugü na tama wena ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥҡüüۡՓЙľ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡca۳x

ñu۳xma ya Cristu rü marü tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕ͑ҡ̲͑ǣŕ̲ mugütüüۡՓɗ͑ǣŕի̲ǣӥիücۡ a۳x. Rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥ͑ЙľĀӕǣӥ͑ tama wena natüüۡwa pegü Йľ͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕիücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ. 2ॸ¡Rü choxü‫ ۡڟ‬ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕ! Rü choma i Pauru rü pemaã nüxüۡ chixu, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣӕ Йľիɥիǣӕ͑Йľǣӥ ípewiecha۳xmüpe۳xechiraüۡxüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ penayaxuxücۡ a۳x i perü maxüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ya Cristu rü chi taxuwama pexü‫ ۡڟ‬name. 3ॸRü wena pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕիüۡrüüۡ i

5

1ॸRü

472

yatü i nügü íwiecha۳xmüpe۳xechiraüۡchaüۡxüۡ ͑͑ǣŕ̲%ËӥTupanape۳xewa namexücۡ a۳x, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑nacua۳xãchi na ҡիӕËӥфӥՓ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑͑ֆӕի%իüۡ i norü maxüۡ ega tama aixcüma naga ͑իɥ͑ӥǣӕɗǣӕիüۡma i togü i mugü. 4ॸRü ǣӕի%̲ɗЙľ̲ɗ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕիŕ͑ Tupanape۳xewa pimexüۡ ľǣ͑ǣӕЙľիɥիǣӕɗ ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ, rü pemaã nüxüۡ chixu rü ̲фӥæфɗѸҡӕ͑ЙɗիɥǣËȍɗɗ͑ǣŕիǣӕ̲ի. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta pegü nüxna peyaxüۡիŕŕɗ ͑ǣŕ̲͑ǣľËȍüۡ ga noxri Tupana namaã pexüۡ ngechaüۡxüۡ. 5ॸͮҡӥфӥҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ na ֆիΥǣӥիücۡ a۳x. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ ínan۳g۳ӕիŕŕիüۡ na Cristugagu Tupanape۳xewa imexüۡ. 6ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma na Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü nüŕҡ‫̲͑ ڟ‬ɗիɥľǣՓΎΎ íiwiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgu rü e۳xna tama, ľфӥҡ̲͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗTupanape۳xewa tüxüۡ ̲ľիŕŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑naxwa۳xexüۡ i ñu۳ի̲͑ɗիɥ͑ɗիËӥ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗǣӥ͑ɗ͑ǣľËȍüۡgüxüۡ. 7ॸPema rü meãma ipenaxügü na Cristuwe Йľфӥիɥիüۡ. ¿Rü texé e۳xna pexü‫ ۡڟ‬nüxüۡ taxoo۳x ͑ҡ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥŕ%̲իücۡ a۳x i norü ore ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ? 8ॸRü pemaã nüxüۡ chixu, rü tama Tupana ga noxri pexca۳x c۳Ëӥ͑ɗիɥ ya yima pexüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ oócü. 9ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxna pecua۳xãchie rü wüxitama i duüۡxüۡ i chixexüۡ üxüۡ, фӥ͑͑Ëȍɗիľիŕŕɗǣӕիüۡma i togü i natanüxüۡgü, ñoma wüxi i íraxüۡ i Й%ӡ%фӥЙӕիŕŕфӕüۡ rü wüxi i taxüۡ ɗЙ%ӡËȍф ɗЙӕիŕŕիüۡrüüۡ. 10ॸæȍΎ̲фӥËȍֆիΥ͑ҡΔфӥ Cori tá pexüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ na choma nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡrüüۡ ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕիücۡ a۳x. ͮҡӥфӥҽӕЙ͑ҡ͑͑ЙΎիËӕɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡ i pexüۡ Ëȍɗիľ%ŕիŕŕիüۡ, rü nüŕt‫ ڟ‬ama ͑ɗիɥľǣՓΎΎҡľիŃҡɗիɥǣӕ. 11ॸRü nümaxüۡ i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

GÁRATAANECԖۡ۳Ã۳ ռॷ5

473

duüۡxüۡgü rü chauchiga nidexagü, rü nüxüۡ nixugüe na choma rü duüۡxüۡgüxüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕիüۡ na nügü ínawiücۡ ha۳xmüpe۳xechiraüۡxücۡ a۳x rü mugü ͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣӥիücۡ a۳ի͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իücۡ a۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Natürü, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ͑ǣŕ̲%ËӥĀӕüۡxüۡgüxüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕǣӕ, rü ҡ%ӡËȍɗ̲ËȍΎՓľ͑ɗ͑ǣŕիüۡtanü i Yudíugü, ľфӥҡ%ӡËȍɗ̲͑%ŕՓnangu۳իɗ͑ǣŕ̲Ύфľ i nüxüۡ chixuxüۡ nachiga ya Cristu ga curuchagu taxca۳x yucü. 12ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i pexüۡ Ëȍɗիľ%ŕǣӥիüۡ rü pexüۡ ucu۳իŕǣӥիüۡ na pegü ípewiücۡ ha۳xmüpe۳xechiraüۡxücۡ a۳x, rü ¿tü۳xcüüۡ e۳ի͑ɗ͑ӥ̲ǣӥɗҡ%ӡ͑ΎիҡËӥ̲ nügü yacaugüpüxücharexegüxüۡ ta? 13ॸNatürü pemax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü Tupana pexca۳ի͑Ë͑͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ͑ ípenguxüۡxücۡ a۳x. Natürü ñu۳xma na nüxna ípenguxüۡxüۡ, фӥҡ̲̲͑ľɗ͑ǣŕmaca۳x pexeneãrü ngúchaüۡ pexügü. Natürü name ͑ɗիɥ͑ЙľǣӥЙľ͑ǣľËȍüۡgüxüۡ фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ pegü perüngüۡիŕŕǣӥիüۡ i wüxichigü. 14ॸErü guxüۡma i Tupanaãrü mugü rü wüxi i muwatama nango۳x rü ñanagürü: “¡Rü nüxüۡ nangechaüۡ i cumücü na cugütama cungechaüۡxüۡrüüۡ!ٚ ñanagürü. 15ॸͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľիӕ%ŕǣӥ ľфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗЙľǣӥ̲%Йľ͑ӕŕǣӕфӥ pegüchi pexaiegu, rü ngürüãchi tá pegü ЙľՓΎΎ͑ľфӥҡɗЙľֆ͑իΎիŕŕɗҽӕЙ͑%фӥ ΎфľɗЙľՓ͑ǣŕի̲իüۡ. ͮǣŕ̲ҡիӥ͑ľ%фӥ͑ǣәËȍüۡ rü ҡ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡãrü ngúchaüۡmaã nawüxigu

nüxüۡ chixu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ naxwa۳xexüۡãcüma 16ॸPemaã

Йľ̲իŕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ

Йľ̲իŕǣӕ, фӥҡ%ӡҡ̲Йľիľ͑ľ%фӥ ngúchaüۡ pexügü. 17ॸƄфӥ͑ǣŕ̲ taxüneãrü ngúchaüۡ фӥҡ̲ҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡãrü ngúchaüۡmaã nawüxigu. Rü ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%իŕɗԖӥ͑ľիüۡãrü ngúchaüۡ rü tama taxüneãrü ngúchaüۡmaã nawüxigu. Ƅфӥ͑ǣŕ̲ҡիфľɗ ngúchaüۡgü, rü nügüchi naxaie erü ՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣŕ̲фӥҡ̲% inacuáxchaüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i pema rü ҡիӕËӥфӥՓЙľ͑իӥɗ͑ǣŕ̲Йľ̲ҡ̲ penaxwa۳xexüۡ. 18ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ pemaã icua۳xgux, rü ̲фӥҡ̲͑ǣŕ̲͑ӕիËӥ̲üۡgüxüۡ i mugütüüۡՓЙľ͑ǣŕի̲ǣӥ. 19ॸRü meãma nango۳ի͖͑ӕի%Ëӥ̲͑իŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i naxüۡneãrü ngúchaüۡ ügüxüۡ, фӥ͑ɥɗ͑ǣľ̲%̲իŕիüۡ, rü airugürüü̲ۡфľɗիɥǣӥիüۡ. Rü tama ͑ի%͑ľŕ͑ҧacü rü chixexüۡ naxügüxüۡ. 20ॸRü tupananetachicüna۳xãgüxüۡ nicua۳xüüۡgü, rü nayuüe rü ͑͑ǣΦxwa۳xegü, фӥɗǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ, rü nachoxüۡgawa۳xegü, rü togüchi naxaie ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgüca۳x, rü nanuxwa۳xegü, rü duüۡxüۡgüxüۡ naxucu۳իŕǣӥ͑ҡΎɗ ngu۳իŕŕҡľǣӕ͑իɥիüۡca۳x, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ nayatoye i duüۡxüۡgü na tama wüxigu ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x. 21ॸRü togüarü ͑ǣŕ̲իüۡgüca۳ի͑ɗի%ӡի%Ëȍɗǣӥ, rü ͑͑ǣ%իŕwa۳xegü, rü peta naxügüecha, rü nanaxügü i muxüۡma i togü i chixexüۡgü i ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x, wena pemaã nüxüۡ chixu rü guxüۡma i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲իŕիüۡ, rü nataxutáma i nachica i ngextá Tupana ãŕ۳իǣËӥɞֆɗɥիüۡwa. 22ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tamaã icua۳xgu, rü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҡӥիüۡ nangüۡիŕŕիüۡ na yigü ingechaüۡgüxüۡca۳x, фӥɗҡ%ŕǣӥիüۡca۳x, rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

GÁRATAANECԖۡ۳Ã۳ ռॷ5ٍॷ6

̲ľ%ֆɗǣӥ̲%ɗ̲իŕիüۡca۳x, rü yaxna ̲͑%ɗիɥ͑ӥŕիüۡca۳x i togü, rü togümaã imecümagüxüۡca۳x, rü togüxüۡ rüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x, rü aixcüma ֆ͑ǣӕիŕŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ ixuxüۡ. 23ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tüxüۡ narüngüۡիŕŕ͑ҡ̲Ëȍɗիľիüۡmaã ͑ҡľǣӕիŕŕիüۡca۳x ega togü chixexüۡ tamaã ü۳xgux. Rü tüxüۡ narüngüۡիŕŕ͑ meãma yigünatama idauxüۡca۳x na tama chixexüۡgu iyi۳ xüۡca۳x. Rü nataxuma i mugü i nachu۳xuxüۡ na naxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ mexüۡgü. 24ॸѠӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i aixcüma Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü marü nüxüۡ narüxoe ga yema nuxcümaüۡxüۡ ga norü maxüۡ ga chixexüۡ, rü yema naxüۡneãrü ngúchaüۡgü ga chixexüۡ, rü guxüۡma ga ҧacü ga to ga ngúchaüۡ ga tama mexüۡ. 25ॸRü ñu۳xma na ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tüxna naxãxüۡ i tórü maxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥ̲ҡΔфӥ maxüۡmaã na inacuáxüۡ. 26ॸRü tama name ɗֆɗǣӥɞҡфӥҡфӥҡΎǣӥ̲%ҡ͑ӕ%ŕ, rü bai na ҧacüca۳իɗի%ӡի%Ëȍɗիüۡ. ̲ͮľ͑ɗիɥɗǣӕի%̲ɗЙľ̲фӥЙľǣӥ perüngüۡիŕŕǣӥɗՓӥիɗËȍɗǣӥ

6

1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ texéxüۡ peda۳u۳xgu na ҧacü rü chixexüۡgu tanguxüۡ, фӥЙľ̲͑ҽӕЙ͑%ŕ ɗԖӥ͑ľիüۡ naxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲͑Йľ̲իŕիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ pengechaüۡãcüma tüxüۡ perüngüۡիŕŕ͑ɗҡֆфӥwe۳xãchixücۡ a۳x.

‫ͮؽ‬ҡӥфӥЙľիӕ%ŕǣӥɗՓӥիɗËȍɗǣӥ, na tama pema rü ta nagu peyi۳ xücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ! 2ॸ¡Rü pegü perüngüۡիŕŕǣӥɗ ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃЙľҡ͑ӥՓǣӕիËȍիüۡgü tüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӕ! Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ pegü perüngüۡիŕŕǣӕ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ Йľֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲æфɗѸҡӕЙľիüۡ muxüۡ.

474 3ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥǣӕ͑

wüxi i ҧËӥҡɗիɥիüۡ, rü tügütama ҡՓΎ̲ӥիŕŕ, erü Tupanape۳xewa rü ۡ achire۳իҡɗիɥ. 4ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i taxuüm wüxichigü, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡӥǣӥфӥ maxüۡtama tangugü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ namexgu i tümaãrü maxüۡ, rü tügümaã ҡҡ̲ҡҡ%ŕ, rü nataxuma i tü۳xcüüۡ togüarü maxüۡwa tügü tangugüarü maxüãۡ x۳ . 5ॸErü tanaxwa۳xe i wüxichigü na tümaãrü maxüۡnatama tadauxüۡ i Tupanape۳xewa. 6ॸRü yíxema nayaxuxe i ngu۳իŕŕҡľɗҽӕЙ͑%фӥΎфľՓфӥ tanaxwa۳xe na tümaãrü ngu۳իŕŕфӕüۡmaã tan۳g۳auxüۡ i nagúxüۡraüۡxüۡ i tümaãrü ͑ǣŕ̲իüۡgü. 7ॸ‫ؽ‬ѠӥЙľիӕ%ŕǣӥ͑ҡ̲ ípetüexücۡ a۳x i perü maxüۡwa! Erü taxucürüwa texé Tupanaxüۡ ҡՓΎ̲ӥիŕŕ. Rü yíxema chixexüۡ Ӧիľ, rü chixexüۡ tá tayaxu. Rü yíxema mexüۡ Ӧիľ, rü mexüۡ tá ͑ɗիɥɗҡֆիӕիüۡ. 8ॸRü yíxema tümaxüneãrü ngúchaüۡ üxe, фӥ͑ǣŕ̲ҡӥ̲իüۡneãrü ngúchaüۡ rü tá yuwa tüxüۡ naga. Natürü ֆɞիľ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡãrü ngúchaüۡ üxe, фӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡwa tá tanayaxu i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 9ॸRü ͑ǣŕmaca۳x tama name na nüxüۡ rüchauexüۡ na mexüۡ ixüexüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲ nüxüۡ rüchauegu, rü düxwa mexüۡ tá tayaxu i Tupanaxüۡtawa. 10ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ͑ǣŕիǣӕ̲ҡӥիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӕ͑ҧacümaã togüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ guxãxüۡma tarüngüۡիŕŕ. Natürü yexera tanaxwa۳xegü na nüxüۡ rüngüۡիŕŕǣӥիüۡ i ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥфӥtaeya۳իǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ. Pauru nayaxucu۳իŕǣӥǣֆľ̲ yaxõgüxüۡ, rü nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕ 11ॸRü

nuã tá ichanaxügü na chomaxüۡchima cho۳xme۳xmaã pexca۳x

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

GÁRATAANECԖۡ۳Ã۳ ռॷ6

475

chanaxümatüxüۡ i ñaã popera. ¡Rü dücax, nüxüۡ peda۳u۳իɗ͑ǣŕ̲ËȍΎ̲ chaxümatüxüۡ na ñuxãcü natamatüxüۡ! 12ॸѠӥ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗЙľիüۡ ͑ǣәľիŕŕիüۡ

ñoma i naãne rü marü tama choxüۡ nacuáxchaüۡ. 15ॸƄфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡgü ɗիɥǣӥǣӕ, rü Tupanape۳xewa rü taxuüۡma

na pegü ípewiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgüxüۡca۳x, rü ͑ǣŕ̲%ËӥЙľիüۡ namu erü ͑͑ҡ%ŕիŕŕǣӥËȍüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ Yudíugü na tama naxchi naxaiexüۡca۳x nagagu na Ngechuchu ya Cristu ga curuchagu yucüaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡ. 13ॸErü woo i nümagü na ínawiüۡcha۳xmüpe۳xechiraüۡxüۡ, rü tama ͑ֆ͑ǣӕիŕŕɗǣӕիüۡma i mugü. Natürü nümagü rü nanaxwa۳xegü na pegü ípewiüۡcha۳xmüpe۳xechiraüۡxüۡ, na yixcama nügü yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x rü togü i Yudíugümaã nüxüۡ na yaxuxüۡca۳x na pema rü ta naxrüüۡ ͑ǣӕЙľիɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ nuxcümaüۡgüxüۡ i mugü. 14ॸNatürü i choma rü chaugü chicua۳xüüۡ erü nüxüۡ‫ڟ‬ ËȍֆիΥֆҡΔфӥæΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕֆ Cristu ga curuchagu yucü. Rü ͑ǣŕmaca۳իɗËҡ̲͑ɗիɥɗËȍӕǣӥ chicua۳xüüۡxüۡ. Rü ñu۳xma na Cristu ga curuchagu yucüaxü‫ ۡڟ‬ËȍֆիΥիüۡ, rü marü ҡ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľфӥ ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i

͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ íiwiecha۳xmüpe۳xechiraüۡxüۡ rü e۳xna tama. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ɗիËӥ̲nape۳xewa mexüۡ ͑ɗիɥ͑͑իӥËȍɗËӥӥիüۡ i tórü maxüۡ na ngexwacaxüۡxüۡ i duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡca۳x. 16ॸRü Tupanana naxca۳x chaca na pexüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕǣӥիüۡca۳x rü nüxüۡ‫ڟ‬ pengechaüۡtümüüۡgüxüۡca۳x i guxãma i Йľ̲ɗɗիËӥ̲ֆ͑ǣӕիŕŕǣӥիľɗ͑ǣŕ̲ pemaã nüxüۡ chixuxüۡ, rü guxãma ya yíxema aixcüma Tupanaãrü duüۡxüۡgü ɗիɥǣӥիľ. 17ॸRü ñu۳xmawena rü tama chanaxwa۳xe na texé ҧacü rü guxchaxüۡgü choxna ãxüۡ. Erü choma rü aixcüma tórü Cori ya Ngechuchuarü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥ. Rü ͑ǣŕ̲ËȍΎфӥo۳xrigüchica i chowa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡwa nüxüۡ pecua۳x na ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲. 18ॸPa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, chanaxwa۳xe i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pexüۡ narüngüۡիŕŕɗǣӕի%̲ɗЙľ̲ի. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Rü nuãma pexna, Pauru

POPERA GA EPÉCHIUWA YEXMAGÜXÜۡ GA YAXÕGÜXÜۡ TANÜWA NAMUXÜۡ GA PAURU nagúxüۡraüۡxüۡ i ngüۡիŕŕɗͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡՓ͑ľɥիüۡ i tórü maxüۡca۳իɗիɥիüۡ. 4-5ॸRü tautama naãne ü۳xgu, rü Cristugagu Tupana tüxüۡ nidexechi na nape۳xewa ixüünegüxüۡca۳x rü na nataxuxüۡca۳x i tórü chixexüۡ i nape۳xewa. Rü Tupana rü poraãcü tüxüۡ nangechaüۡ. Rü yemaca۳x nuxcümamatama tüxüۡ naxuneta na naxãcügüxüۡ tüxüۡ nadexüۡca۳x Ngechuchugagu. Rü

Pauru rü nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣֆľ̲ yaxõgüxüۡ ǣƄЙŃËȍɗӕфӥɥ%͑ľՓ yexmagüxüۡ

1

1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥֆƄЙŃËȍɗӕՓ

ͮǣŕի̲ǣӥիľ, ËȍΎ̲ɗЬӕфӕ͑ɗիɥɗ pexca۳x chanaxümatüxüۡ i ñaã popera. ѠӥËȍΎ̲ɗЬӕфӕËȍɗիɥɗҽӕЙ͑ËȍΎիüۡ yaxuxüۡ na Ngechuchu ya Cristu choxüۡ muxüۡca۳x na duüۡxüۡgümaã nüxüۡ chixuxüۡca۳x i norü ore. Rü pexca۳x chanaxümatü i guxãma i pema ya ƄЙŃËȍɗӕфӥɥ%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիľфӥ Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիľфӥ Ngechuchu ya Cristuaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիľ. 2ॸRü chanaxwa۳xe i pexüۡ narüngüۡիŕŕфӥЙľիüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕֆҽ͑ҡӥֆҽӕЙ͑фӥҡΔфӥ Cori ya Ngechuchu ya Cristu. Tupana rü poraãcü tüxüۡ narüngüۡիŕŕľфӥ Cristuarü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ 3ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ ticua۳xüüۡgü ya Tanatü ya Tupana ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristunatü. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ ɗ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑իӥľфӥ͖u۳xma na Cristuarü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü nüma ya ҽӕЙ͑фӥĀիӡՓtaxca۳x ne nanamu i

ֆľ̲%Ëӥ͑͑իӥֆľфӥֆľ̲͑ɗիɥǣ norü ngúchaüۡ. 6ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥ i guxüۡguma nüxüۡ ticua۳xüüۡgü ya Tupana. Erü nüma rü poraãcüxüchima tamaã namecüma rü poraãcü tüxüۡ narüngüۡիŕŕǣֆľիǣӕ̲taxca۳x núma namuãxgu ga Nane ya nüxüۡ nangechaüۡxüۡchicü. 7ॸRü Tupana rü poraãcü tüxüۡ nangechaüۡ, rü yemaca۳x nanamu ga Nane na taxca۳x nayuxüۡ rü nagü inabaxüۡ na yemaãcü tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕüۡca۳x rü tüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡxüۡca۳x ga tórü pecadugü. 8ॸRü Tupana tüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ͖͑ӕի%Ëӥ poraãcü tüxüۡ nangechaüۡxüۡ ga yexguma tüxna naxããxgu ga guxüۡma ga tórü cua۳x ͑ҡ%ŕիüۡ icuáxüۡca۳x rü tüxüۡ‫ڟ‬

476 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄЬƈæȸʊԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ1

477

natauxchaxüۡca۳x i norü ore. 9ॸRü tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕǣ͑Ύфӥ͑ǣәËȍüۡ ga ͑Ύիфɗ͑ӥիɥËҡ̲͑ӥիüۡ nacuáxüۡ. Rü yema norü ngúchaüۡ ga nuxcümaxüۡchima Cristumaã nagu ͑իɥ͑ӥիüۡ ga Tupana, фӥֆľ̲͑ɗիɥǣ ñoma ga naãnewa na namuãxüۡ na tüxüۡ ֆ̲իŕիŕŕիüۡca۳x. 10ॸRü yema nagu ͑իɥ͑ӥիüۡ ͑ɗիɥ͑Cristume۳իŕՓ ͑͑ǣŕի̲իŕŕ%իüۡ i guxü̲ۡɗĀիӡǣӕիüۡ i ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡ rü guxüۡma i ñoma i ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ ͑͑իӥֆҽӕЙ͑ɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑Փ ͑͑ǣӕիǣӕ͑ֆ͑ǣӕիŕŕ%իüۡ. 11ॸYerü nuxcümamatama Tupana toxüۡ nidexechi na Cristugagu tanayauxgüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ i nüma toxna naxãxchaüۡxüۡ. Rü aixcüma yemaãcü toxüۡ narüngüۡիŕŕֆľфӥֆľ̲͑ɗիɥǣ norü ngúchaüۡ ga Tupana ya guxüۡma ücü, ͑ǣŕ̲͑ӥ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡãcüma. 12ॸRü yemaãcü Tupana toxüۡ nidexechi na naxca۳իҡ̲իŕիüۡca۳x rü nüxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡca۳x naxca۳x na tomaã namecümaxüۡ i toma i toxira Cristuaxü‫ۡڟ‬ ͑ҡֆիΥǣӥիüۡ. 13ॸRü yexgumarüüۡ ta ga pema i Epéchiucüۡ۳ãx۳ gü, rü yexguma nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣӕǣֆľ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ ɗիɥիüۡ i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ, rü yexguma Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥǣӕ, rü natanüxüۡgü Йɗիɥǣӥ. Rü Tupana ga tamaã ixunetacü na tüxna namuãxüۡca۳իɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ, фӥ̲фӥЙľի̲͑͑͑ӕɗ͑ǣŕ̲ͮ%ŕ na nüxüۡ pecuáxüۡca۳x na aixcüma norü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ. 14ॸRü nüma ga ҽӕЙ͑͑ә̲̲͑͑ӕǣͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ na nawa nüxüۡ icuáxüۡca۳x na aixcüma tá tüxna naxããxüۡ i guxüۡma ga yema tamaã inaxunetaxüۡ. Rü yixema na

͑Ύիфӥɗիɥǣӥիüۡ rü tá aixcüma tanayaxu i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡ̲%ɗ͑իӕ͑ľҡիüۡ i ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑͑ә̲͑իӡիǣӕ͑ pecaduwa tüxüۡ íyanguxüۡիŕŕիüۡchixüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥ͑͑ӥիüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ ya Tanatü ya Tupana ya ̲ľիŕËȍɗËӥ. Pauru rü Tupanana naxca۳x naca na yema yaxõgüxüۡna naxããxüۡca۳x ga cua۳x

ñu۳xma na nüxüۡ ۡ chacuáxü na aixcüma tórü Cori ya Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ rü na aixcüma nüxüۡ pengechaüۡgüxüۡ i guxüۡma ɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗҽӕЙ͑%фӥɗիɥǣӥիüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳x taguma nüxüۡ charüchau na pexca۳ի̲Ύիŕ͑ӥի͑Ëȍի%իüۡ rü pexna chacua۳xãchixüۡ ɗËȍΎфӥֆӕ̲ӥիŕՓ. 17ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲̲͑%ËȍɗĀľիǣӕֆҽ͑ҡӥ ֆҽӕЙ͑ֆ̲ľիŕËȍɗËӥֆͮ͑ҡӥֆ tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu, rü naxca۳x nüxna chaca na pexna naxããxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲cua۳իɗͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡՓ͑ľӡիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ ҡ͑ɗիɥɗpexca۳x nango۳իŕŕիüۡ i Tupanaãrü ore i mexüۡ na yexeraãcü nüxüۡ pecuáxüۡca۳x ya Tupana. 18ॸRü Tupanana naxca۳x chaca na nümatama pexüۡ yango۳ի͑%ŕիŕŕիüۡca۳x, na nüxüۡ pecuáxüۡca۳x na ҧËӥֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ípenan۳g۳ӕիŕŕիüۡ i naxca۳x pexüۡ yadexechixüۡ. Rü nüxna naxca۳x chaca na pexüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕիüۡca۳x na ñuxãcü ̲͑ľիŕËȍɗիüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ i nüma norü duüۡxüۡgüca۳x ̲͑ľիŕŕիüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa. 19-20ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta rü nüxna naxca۳x chaca na pexüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕիüۡca۳x na ñuxãcü nataxüchixüۡ i ͑ΎфӥЙΎфɗҡՓ͑ǣŕի̲իüۡ rü namaã 15-16ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄЬƈæȸʊԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ1ٍॷ2

478

tüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ ɗֆɗիľ̲͑ֆիΥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡ̲ЙΎфɗҡիü̲ۡ%͑ɗիɥǣ napuracüxüۡ ga Tupana ga yexguma yuwa Cristuxüۡ ɞ͑ĀիŕŕǣӕфӥĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa nagaãxgu rü nügüarü ҡӥǣӥ͑ľËӥՓՓֆ͑ҡΎիŕŕ%ǣӕ͑ guxããrü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡca۳x. 21ॸRü yemaãcü guxüۡŕҡ‫ ڟ‬ӥՓ͑͑ֆľի̲իŕŕ. Rü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü Cristume۳իŕՓ ͑͑ǣŕի̲ǣӥɗǣӕիü̲ۡɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnecüۡ۳ãx۳ i ãŕ۳xgacügü rü guxüۡma i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i ãŕ۳xgacügü. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥnaxme۳իՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥɗ guxüۡma i pora i ñu۳ի̲͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ rü guxü̲ۡɗЙΎфɗҡ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͑ӥ̲фӥǣӕիüۡ i ãŕ۳xgacügüarü ãŕ۳իǣËӥҡ͑ɗիɥɗ guxüۡguma. 22ॸRü yemaãcü ga Tupana rü marü Cristume۳իŕՓ͑͑ֆľի̲ǣӥիŕŕ ga guxüۡma. Rü yexgumarüüۡ ta Cristuxüۡ ͑ɗ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕ͑ǣӕիüۡma i ֆիΥǣӥիüۡŕфӕ͑ֆɗɥիüۡca۳x. 23ॸRü ñu۳xma rü guxü̲ۡɗֆիΥǣӥիüۡ rü wüxigu æфɗѸҡӕфӥ͑ɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҡՓ ͑͑ǣŕի̲իüۡ i guxãma i yixema i nüxü‫ۡڟ‬ ͑ֆիΥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta nüma ͑ɗիɥɗ͑͑ǣŕի̲իŕŕ%իüۡ i guxüۡma i ҧacü i ͑ǣŕի̲իüۡ i guxüۡwama. ҽ̲իŕľфӥҽӕЙ͑ҡӥիüۡ nangechaüۡ

üۡpa ga pema rü perü pecadugagu rü perü chixexüۡgagu ñoma peyuexüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥ. 2ॸYerü ga Йľ̲фӥ͑ǣӕЙľիɥǣֆľ̲Ëȍɗիľիüۡ i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡǣӥ͑ǣӕɥիüۡ. ѠӥЙľ̲фӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕǣæȍҡ͑ɗ n۳g۳oxogüarü ãŕ۳իǣËӥɗիɥիüۡ. Rü nüma ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡիŕŕ%իüۡ na chixexüۡ naxügüxüۡca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗҡ̲ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ. 3ॸRü

2

1ॸRü

guxãma ga yixema rü yemaãcü chixri ҡ̲իŕǣüۡpa. Rü tanaxü ga tóxrütama ngúchaüۡ, фӥ͑ǣӕҡիɥǣֆľ̲ҡիӥ͑ľ naxwa۳xexüۡ фӥֆľ̲ҡ%ŕnaxwa۳xexüۡ. Rü yemagagu yema togü ga duüۡxüۡgü ga chixexüۡ ügüxüۡrüüۡ ͑Փҡիӥǣӥɗ͑ǣŕ̲ ЙΎիËӕɗ%ӡËӥ̲իüۡchixüۡ i Tupana ̲ľիŕŕիüۡ. 4ॸNatürü ga Tupana rü poraãcü nüxü‫ ۡڟ‬tangechaüۡtümüüۡgü rü poraãcü tüxüۡ nangechaüۡ. 5ॸRü yemaca۳x, woo tórü pecadugagu ñoma iyuexüۡrüüۡ ҡɗիɥǣӥ, natürü ga Tupana rü Cristuxüۡ ɞ͑Āիŕŕիüۡgagu tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕ. Rü ñu۳xma rü pexüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ, erü Tupana pemaã namecüma. 6ॸRü yema na Ngechuchu ya Cristuxüۡ Փľ̲͑͑իŕŕիüۡrüüۡ rü tüxüۡ rü ҡ̲͑իŕիŕŕǣҽӕЙ͑. Rü yemaãcü nanaxü na yixema rü ta Cristumücügü ɗիɥǣӥիüۡca۳x, rü namaã ãŕ۳xgacügü ɗիɥǣӥիüۡca۳իɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa. 7ॸRü yemaãcü nanaxü ga Tupana na guxüۡgutáma duüۡxüۡgüxüۡ nawéaxüۡca۳x na ñuxãcü Cristugagu poraãcü tüxüۡ nangechaüۡxüۡ rü tamaã namecümaxüۡ. 8ॸRü

yemaãcü pemaã namecüma ga Tupana. Rü yemaca۳x penayaxu ga maxüۡ i taguma gúxüۡ ֆľфӥЙľֆիΥǣӥ. Rü ͑ǣŕ̲̲իüۡ rü taxucürüwama pegünatama penaxã, natürü Tupana ͑ɗիɥǣЙľի͑͑ի%̲фľËӥǣֆľ̲. 9ॸRü tama ҧacü i mexüۡ i pexüxüۡca۳ի͑ɗիɥɗ pexü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ, ͑ҡӥфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆЙľի͑ ͑ի%̲фľËӥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥҡիәľ̲ҡӥǣӥ icua۳xüüxüۡca۳x. 10ॸѠӥҽӕЙ͑͑ɗիɥǣҡӥիüۡ ̲իŕիŕŕËӥ. Rü ñu۳xma rü tüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ yerü Ngechuchu ya Cristu tórü pecaduca۳x nayu. ѠӥҽӕЙ͑ҡӥի͑͑͑ի%ɗ͑ǣŕ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄЬƈæȸʊԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ2

479

maxüۡ ̲͑ľ%ɗ̲իŕիüۡca۳x rü mexüۡ ixügüxüۡca۳x. Rü yemaãcü tüxüۡ narüngüۡիŕŕǣҽӕЙ͑ֆľфӥՓΎľҡ̲ nuxcümaxüۡchima marü yemagu ͑фӥիɥ͑ӥ. æфɗѸҡӕ͑ɗիɥֆҡӥիüۡ фӥ͑ǣӥի̲ӥŕիŕŕËӥ 11-12ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x

i pema na tama ֤ӕĀɞӕǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ pecua۳xãchie na tama toxrüüۡ na Йɗիɥǣӥիüۡ ga noxri rü tama Tupanaxüۡ na pecua۳xgüxüۡ. Rü yema na tama toxrüüۡ Йɗիɥǣӥիüۡ rü yemaca۳x ga toma ga Yudíugü i togü na ítawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgüxüۡ, rü nüxüۡ tixugüe na pema rü tama Tupanape۳xewa na pimexüۡ yerü tama toxrüüۡ pegü ípewiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgü. Rü yexguma ga pema rü tama Cristuxüۡ pecua۳xgü, yerü tama Tupanaãrü duüۡxüۡgü i Yudíugütanüxüۡ Йɗիɥǣӥ. Rü tama nüxüۡ pecua۳xgü ga Tupana núma na namuxüۡ ga Nane na duüۡxüۡgüarü pecaduca۳x nayuxüۡca۳x na nüxna naxããxüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü woo ga yema mexüۡgü ga Yudíugümaã inaxunetaxüۡ ga Tupana, rü taxucürüwa penayaxu. Yerü ñoma ga naãnewa rü Йľ̲իŕ̲фľ, rü tama nüxüۡ pecua۳x ga ҧacü chi pexüۡ na üpetüxüۡ ga yexguma chi peyuegu yerü tama Tupanaxüۡ pecua۳x. 13ॸNatürü woo ga noxri rü tama Tupanaxüۡ na pecuáxüۡ, natürü i ñu۳xma rü nügüxüۡtawa pexüۡ nagagü. Rü Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ yerü pexca۳x nayu rü nagü inanaba. ñu۳ի̲фӥæфɗѸҡӕ͑ɗիɥֆҡӥիüۡ фӥ͑ǣӥի̲ӥŕիŕŕËӥ. Rü noxri ga toma ga Yudíugü rü pexchi taxaie yerü tama

14-15ॸRü

toxrüüۡ ֤ӕĀɞӕǣӥЙɗիɥǣӥ. Natürü i ñu۳xma rü Cristu marü yigümaã tüxüۡ ͑фӥ͑ǣӥի̲ӥŕիŕŕ. Rü yemaãcü wüxitama i duüۡxüۡgüxüۡ tüxüۡ ͑ɗիɥǣӥիŕŕ фӥɗ͑ֆ͑իΎիŕŕ͑ֆɗǣӥфӥӕՓ͑ӥ ɗիɥǣӥիüۡ. Rü yexguma nayu۳xgu ga Cristu rü tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕ͑ҡ̲͑ҡüüۡwa iyexmagüxüۡca۳x ga yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga mugü ga toma ga Yudíugü nagu ҡիɥիüۡ. Rü wüxitama i duüۡxüۡgü i ngexwacaxüۡxüۡ tüxüۡ ͑ɗիɥǣӥիŕŕɗҡΎ̲ɗ ֤ӕĀɞӕǣӥ͑ҡɗիɥǣӥիüۡ rü pema i tama ֤ӕĀɞӕǣӥ͑Йɗիɥǣӥիüۡ. Rü yemaãcü nanaxü na guxãma i yixema rü norü duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü yemaãcü yigümaã tüxüۡ ɗ͑фӥ͑ǣӥի̲ӥŕիŕŕ. 16ॸRü yexguma curuchagu nayu۳xgu ga Cristu, фӥɗ͑ֆ͑իΎիŕŕǣֆɗǣӥËȍɗ͑ɗիɗľիüۡ. Rü yemaãcü ga Cristu rü Tupanamaã tüxüۡ inarüngüx-̲ӥŕիŕŕ, rü wüxitama i duüۡxüۡgüxüۡ tüxüۡ ͑ɗիɥǣӥիŕŕ. 17ॸRü ֆľիǣӕ̲æфɗѸҡӕ͑ә̲ӡիǣӕ, rü taxca۳x núma nanange ga ore ga mexüۡ ga marü yigümaã rü Tupanamaã na фӥ͑ǣӥի̲ӥŕիüۡ. Rü yema ore rü toxca۳x ͑ɗիɥɗҡΎ̲ɗ֤ӕĀɞӕǣӥǣҡΎիɗф Tupanaxüۡ na tacuáxüۡ. Rü yema ore rü pexca۳իфӥҡ͑ɗիɥǣՓΎΎҡ̲ Tupanaxüۡ na pecua۳xgüxüۡ ga noxrix. 18ॸRü ñu۳xma rü guxãma i yixema rü Cristugagu tüxüۡ‫ ڟ‬natauxcha na Tanatü ya Tupanana ingaicamagüxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲ҡ̲ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ na nüxna ingaicamagüxüۡca۳x ya Tanatü ya Tupana. 19ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i pema rü woo tama Tupanaxüۡ pecua۳xgü ga noxrix, rü woo tama norü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥǣ yexguma, ͑ҡӥфӥҡ̲͑ǣŕ̲%ËӥЙɗիɥǣӥ i ñu۳xmax. Erü ñu۳xma rü natanüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄЬƈæȸʊԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ2ٍॷ3

480

Йɗիɥǣӥɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ҽӕЙ͑%фӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü aixcüma ҽӕЙ͑ի%ËӥǣӥիӥËȍɗЙɗիɥǣӥɗ͖u۳xmax. 20-22ॸǾӕի%̲ɗЙľ̲фӥՓӥիɗֆɥЙҡֆ

mexüۡne ya Tupana nawa maxüۡne Йɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Ëľ̲ľ͑ҡӕɗ́Āфɗֆӕ naŕt‫ ڟ‬ügu nugüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲фӥ Tupanaãrü ngúexüۡgü ga imugüxüۡ rü norü orearü uruüۡǣӥ͑ɗիɥ. Rü yima ladriyu ya nüxirama cementuétüwa ‫ ڟ‬a ɗիӥËӕËȍɗËӥфӥæфɗѸҡӕ͑ɗիɥ. Rü ngŕm ۡ ۡ inanaxügü na naxüãxü ya guxünema ya ֆɗ̲ɥ. Rü düxwa ningu na wüxi ya tupauca ya taxüۡne ya Cristugagu ӥӥ͑ľ͑ľ͑ֆɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥɗЙľ̲ ͑æфɗѸҡӕфӥЙɗիɥǣӥիüۡ rü wüxigu tomaã Йľֆ͑ǣӕիŕŕֆՓӥիɗֆҡӕЙӕËֆ taxüۡ͑ľɗ͑ǣľիҡҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ímaxüۡxüۡwa. Tupana rü Pauruxüۡ namu na ore i mexüۡxüۡ yaxuxüۡ namaã ga yema duüۡxüۡgü ǣҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ

ñu۳xma na yemaãcü Tupana pexüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ, rü choma i Pauru rü pexca۳իËȍֆӕ̲ӥիŕ. Rü pemaã nüxüۡ chixu rü núma poxcupataüۡՓËȍ͑ǣŕի̲ľфӥ Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥ. Rü nuxma chapoxcu erü guxüۡwama nüxüۡ chixuchiga na pema rü ta pexüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡ i pechica i Tupanaxüۡtawa ՓΎΎ͑ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ. 2ॸRü maneca marü nüxüۡ pecuáchiga na ñuxãcü Tupana choxüۡ nangechaüۡãcüma choxüۡ muxüۡ na pexüۡ charüngüۡիŕŕիücۡ a۳x rü pemaã nüxüۡ chixuxücۡ a۳x i norü ore i mexüۡ. 3ॸRü Tupana chomaã nanango۳իŕŕфӥËȍΎիüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕǣֆľ̲ΎфľǣЙľËȍɗǣǣ ͑Ύիфɗ͑ӥիɥËҡ̲͑ӥիüۡ nacuáxüۡ. Rü

3

1ॸRü

ֆľ̲Ëȍɗǣ͑ɗիɥǣɞффӥՓ̲фӥpexca۳x

chanaxümatüxüۡ ga noxrix. 4ॸRü yexguma pexca۳x chanaxümatügu rü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕǣֆľ̲͑Ύիфɗŕիüۡguxüۡ ga ore i ñuxãcü Tupana rü Cristugagu duüۡxüۡgüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲̲ľ%͑Փ Йľ͑ǣәľǣӕɗ͑ǣŕ̲ЙΎЙľффӥҡ͑ӥիüۡ pecua۳ի͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ga yema ore ga ͑Ύիфɗŕիüۡguxüۡ ga nachiga pexca۳x chaxümatüxüۡ. 5ॸѠӥֆľ̲͑ɗիɥǣΎфľǣ ŕիüۡguxüۡ ga Tupana taxúexüۡma meã nüxüۡ nacua۳իŕŕիüۡ ga noxrix. Natürü i ñu۳xma rü ͑ǣŕ̲ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü marü nanango۳իŕŕɗ͑ǣŕ̲Ύфľnaxca۳x i Tupanaãrü duüۡxüۡgü i üünexüۡ i yamugüxüۡ rü norü orearü uruüۡgü. 6ॸRü ñu۳xma rü tá pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕɗ͖ӕի%Ëӥ͑ֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲Ύфľǣ͑Ύիфɗŕիüۡguxüۡ. Rü dücax, ՓΎΎҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥЙɗիɥǣӥ͑ҡӥфӥɗ͖u۳xma rü pexca۳իфӥҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ ga noxri Tupana tomaã ixunetaxüۡ. Rü ñu۳xma i pema rü ta norü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. Rü pexca۳ի͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥӕ͑ľҡǣӥǣ͑ΎիфɗҡΎ̲% nüxüۡ yaxuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͖u۳xma rü Ngechuchu ya Cristugagu pexü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡǣӥľфӥЙľֆիΥǣӥɗ norü ore i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. 7ॸRü woo taxuwama chame na chanaxüxücۡ a۳x i norü puracü, natürü ya Tupana rü choxüۡ namuãma rü choxüۡ ͑ЙΎфիŕŕ͑͑ӥիüۡ chixuxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľɗ̲ľիüۡ. 8ॸRü chaugüca۳x i Tupanape۳իľՓфӥËȍΎ̲͑ɗիɥ i guxüۡ i norü duüۡxüۡgüarü ñaxtüwaama chaxüxüۡ. ѠӥՓΎΎ͑ǣŕ̲%ËӥËȍɗիɥ, natürü Tupana choxüۡ nangechaüۡ rü choxna ͑͑ի%ɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥɗ̲ľիüۡ ͑͑ǣŕ̲ ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիľ̲%͑ӥիüۡ na chixuxücۡ a۳x i norü ore i mexüۡ na ñuxãcü ̲͑ľիŕËȍɗիüۡ rü taguma iyagúxüۡ ga yema taxca۳x naxüxüۡ ga Cristu. 9ॸRü nüma ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄЬƈæȸʊԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ3ٍॷ4

481

Tupana ya guxüۡãrü üruüۡ ɗիɥËӥ, rü choxüۡ namu na guxüۡ i duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ chacua۳իŕŕիücۡ a۳ի͖͑ӕի%Ëӥֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ norü ngúchaüۡ ǣ͑ӕիËӥ̲ŕիüۡguxüۡ ga ͑Ύիфɗ͑ӥիɥËҡ̲͑ӥիüۡ nacuáxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ͑ǣәËȍüۡ ͑ɗիɥɗæфɗѸҡӕǣǣӕ tüxüۡ ̲͑͑իŕիŕŕիüۡ. 10ॸRü yemaãcü choxüۡ ̲͑ӕǣҽӕЙ͑͑͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡmaã nüxüۡ chixuxücۡ a۳x i ore i mexüۡ ͑ֆիΥǣӥ%իücۡ a۳x. Rü nüma ya Tupana nanaxwa۳xe na ֆիΥǣӥ%իüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥǣӕիüۡma i ãŕ۳իǣËӥǣӥɗĀիӡËüãۡ۳ x۳ nüxüۡ nadaugüxücۡ a۳x na ñuxãcü nüxüۡ nacua۳xüchixüۡ ga Tupana ga yexguma duüۡxüۡgüaxüۡ‫͑ ڟ‬ҡӕիËȍիŕŕ%ǣӕ na naxüۡtawa nangugüxücۡ a۳x. 11ॸRü yemaãcü nüxü‫͑͑ ۡڟ‬ҡӕիËȍիŕŕǣҽӕЙ͑ yerü woetama nuxcümaxüۡchima guxüۡǣӕ̲͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑ҡΔфӥæΎфɗֆ Ngechuchu ya Cristugagu tá na ̲͑իŕիŕŕ%իüۡ i duüۡxüۡgü. Rü yemaãcü ͑ֆ͑ǣӕիŕŕ. 12ॸRü ñu۳xma na Cristuarü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ rü nüxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ, rü tüxü‫ ۡڟ‬natauxcha na Tupanana ingaicamagüxüۡ rü taxuca۳xma nüxüۡ na imuüۡŕիüۡ. 13ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma na pexca۳x ngúxüۡ chingexüۡ rü pexüۡ chaca۳ax۳ üۡ na tama chauxca۳իЙľիΎľǣ%ŕǣӥիücۡ a۳x. Erü ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡ na chingexüۡ i ñu۳xma rü perü meruüۡ ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲. Cristu rü poraãcü tüxüۡ nangechaüۡ 14ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣӕ Ëȍфӥիɥ͑ӥǣӕ͖͑ӕի%Ëӥҽ͑ҡӥֆ Tupana taxca۳ի̲͑ľիŕŕիüۡ na naxãcügü ‫ ڟ‬ü۳xü ɗիɥǣӥիüۡca۳x, rü nape۳xegu chacaxãp 15 ۡ ۡ ۡ na nüxü chicua۳xüüxüca۳x. ॸRü nüma ͑ɗիɥɗͮ͑ҡӥֆɗɥիüۡ i guxüۡma i norü duüۡxüۡǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓфӥĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 16ॸRü Tanatü ya

guxüۡguma poraãcü tamaã mecümacüna ËȍË͑ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡãrü ngüۡիŕŕ̲% pexüۡ ͑ЙΎфľիŕŕիüۡca۳x na aixcüma peporaexüۡca۳x i perü maxüۡwa. 17-18ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta nüxna naxca۳x chaca na ЙľфӥΥǣǣӕЙľՓ̲͑իüۡxüۡca۳x ya Cristu. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%ËӥЙľфӥ maxüۡwa peporaegu rü pexü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ǣľËȍüۡ i ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, rü tá wüxigu guxüۡma i ֆիΥǣӥիüۡmaã nüxüۡ pecua۳x na ñuxãcü nataxüchixüۡ i norü ngechaüۡ i namaã tüxüۡ nangechaüۡxüۡ ya Cristu. 19ॸRü woo tama yanguxgu i tórü cua۳x na nüxüۡ icuáxüۡca۳x na nañuxraüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ngechaüۡ i namaã Cristu tüxüۡ ngechaüۡxüۡ, natürü Tupanana naxca۳x chaca na pexca۳x nango۳իŕŕ%իüۡca۳x na ͖ӕի%Ëӥ͑ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ǣľËȍüۡ na ɗիËӥ̲ЙľՓ͑͑ǣŕի̲իüۡ i guxüۡma i Tupanacümagü. 20ॸRü ñu۳xma rü name ͑ɗիɥɗǣӕի%̲ɗֆɗիľ̲фӥ͑ӥիüۡ ticua۳xüüۡgü ya Tupana. Erü nüma rü nüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗЙΎф͑͑իӥ%իüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲naxca۳x íic۳axüۡ rü e۳xna ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕիüۡãrü yexeraxüchi. Rü ͑ǣŕ̲͑ΎфӥЙΎфɗҡՓ͑ǣŕի̲իüۡmaã ͑ɗիɥɗ͑իӥ%իüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲. 21ॸRü ñu۳ի̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i norü duüۡxüۡǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ rü guxüۡgutáma Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ Ngechuchu ya Cristu üxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ֆɗɥ. ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü wüxigutama tüxüۡ ͑фӥիɥ͑ӥŕիŕŕ

4

1ॸRü

ñu۳ի̲͑͑ǣŕ̲%ËӥҽӕЙ͑ tüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ, rü choma i Cristugagu na chapoxcuxüۡ, rü pexüۡ chaca۳ax۳ üۡ na Tupana naxwa۳xexüۡãcüma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄЬƈæȸʊԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ4

482

̲ľ%Йľ̲իŕիüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲%ËӥЙľ̲իŕľфӥЙľիüۡ ͑ɗիɥǣ yadexechixüۡ ga Tupana, rü norü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥɗ͖u۳xmax. 2ॸRü chanaxwa۳xe i pegü íperüxíragü rü tama pegü picua۳xüüۡgü. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ% togü i duüۡxüۡgüxüۡ peyaxu rü namaã Йľ̲ľËӥ̲ǣӥфӥֆի̲͑͑%Йľիɥ͑ӥŕ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥЙľ͑ǣľËȍüۡãcüma pegü perüngüۡիŕŕǣӥ. 3ॸRü ñu۳xma rü ՓӥիɗǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕфӥ͖Ύ̲Փӥիɗҡ̲ɗ duüۡxüۡrüüۡ ЙɗիɥǣӥľфӥЙľՓ͑͑ǣŕի̲ɗ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ naxca۳x pedau na guxüۡǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ ̲ľ%Йľǣӥ̲%Йľ̲իŕիüۡ rü pegü pengechaüۡgüxüۡ na taguma ҧacüca۳x na pegü pitoyexüۡ. 4ॸErü yixema na Cristuarü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü ñoma wüxitama i duüۡxüۡrüüۡ ҡɗիɥǣӥ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡՓӥիɗҡ̲͑ɗիɥɗͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ i guxãwama maxüۡxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta Tupana pexüۡ nidexechi na guxãma ípenan۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡca۳x i wüxitama i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 5ॸRü Փӥիɗҡ̲͑ɗիɥֆҡΔфӥæΎфɗ, rü wüxiaxü‫ۡڟ‬ҡ̲͑ɗիɥɗֆիΥǣӥիüۡ rü wüxica۳իɗËҡ̲͑ɗիɥǣɞɗ¡ɗüۡxüۡ ga guxãma. 6ॸѠӥՓӥիɗҡ̲͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ ֆǣӕի%͑ҡӥɗիɥËӥ. Rü nüma rü guxãŕҡ‫ ڟ‬ӥՓ̲͑͑ǣŕի̲фӥǣӕի%Փ̲ namaxüۡ. Rü nüma rü guxãxüۡ narüngüۡիŕŕ͑ҡ͑իӥիüۡca۳x i norü puracü. 7ॸNatürü wüxichigü i yixema rü ҡ͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲͑Ëӥ̲фӥ͑ǣŕ̲ cua۳x i Cristu tüxna ãmarechaüۡxüۡ na naxügüxüۡca۳x i norü puracü. 8ॸRü ͑ǣŕmaca۳x i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘Ѡӥֆľիǣӕ̲Āիӡǣӕիüۡ ga naãnewa ͑իӡիǣӕ, rü yéma tüxüۡ nagagü

ga guxema marü nüma tüxüۡ nayexeraxe. Rü norü duüۡxüۡgüna nanaxã ga nacüma i mexüۡٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲ΎфľՓ. 9ॸRü ñu۳xma Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü pexna chaca, rü ¿ҧËӥËȍɗǣ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ͖իüۡ, ٘ġիӡՓ͑իӡٚ, ñaxüۡ? Rü dücax, ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x ga noxri rü ñoma ǣ͑%͑ľǣӕ͑ɞ͑իɥիüۡ ga nümax. 10ॸRü gumatama Cristu ga ñoma ga naãnegu ɞфӥիɥËӥ, фӥǣӕ̲ҡ̲͑ɗիɥǣĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľɗҽӕЙ͑ɞ͑ǣŕի̲իüۡՓӡիËӥ͑ guxãŕҡ‫ ڟ‬ӥՓ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x rü guxüۡՓ̲͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x. 11ॸRü ͑ӥ̲ҡ̲͑ɗիɥǣǣӕիľ̲͑Ύфӥ duüۡիŕǣӥ͑͑ի%%իüۡ ga tümaãrü cua۳x rü tümaãrü puracü. Rü tüxüۡ naxuneta ga ñuxre na toxnamana tüxüۡ namugüxüۡca۳x na yéma tanaxüxüۡca۳x ga norü puracü. Rü tüxüۡ naxuneta ga ҧoguã۳x na tanango۳իŕŕիüۡca۳x ga norü ore. Rü tüxüۡ naxuneta ga ҧoguã۳x na togümaã nüxüۡ tixuxüۡca۳x ga yema norü ore. Rü tüxüۡ naxuneta ga ҧoguã۳x na yema ֆիΥǣӥիüۡãrü dauruüۡ ͑ҡɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü tüxüۡ naxuneta ga ҧoguã۳x na duüۡxüۡgüxüۡ ҡ͑ǣәľիŕŕիüۡca۳x ga norü ore. 12ॸRü yemaãcü norü duüۡիŕǣӥ͑͑͑ի%ǣ tümaãrü puracü rü tümamaã inananguxüۡիŕŕ͑͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡxüۡ tarüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳ի͑͑ǣŕ̲%Ëӥ guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü yexeraãcü nüxüۡ yacuáetanüxüۡca۳x i norü ore. 13ॸRü Cristu nanaxwa۳իľ͑͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľՓ iyaetanüxüۡ i guxãma i yixema ñu۳ի̲ҡҡՓӥիɗǣӕɗիËӥ̲̲ľ%ֆիΥǣӥ rü meã nüxüۡ icua۳xgü ya Tupana Nane. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡĀӥիՓ͑Փҡ͑ǣӕǣӥ na aixcüma Tupana naxwa۳xexüۡãcüma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄЬƈæȸʊԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ4

483

ɗիɥǣӥիüۡ, rü tá tiyaetanü i norü orewa ñu۳xmatáta ñoma Cristu ya aixcüma ̲ľիŕËȍɗËӥфüüۡ ɗիɥǣӥ. 14ॸѠӥҡ%ӡҡ̲ ñoma buxüۡgürüüۡ ҡɗիɥǣӥɗҡΔфӥ̲իüۡwa. Ƅфӥ͑ǣŕ̲¡ӕիüۡgü rü tauxchaãcü ҡΎǣӕ̲͑фӥիɥ͑ӥŕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҧacü rü to i ngu۳իŕŕҡľիüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣӕфӥ ͑ǣŕ̲Փľ͑фӥիɥ͖u۳ի̲ҡ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chixexüۡ i norü ĀΎф̲%͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥիüۡ rü ͑ËȍɗիľիŕŕǣӥËȍüۡxüۡ. Natürü i yixema фӥҡ̲̲͑ľ͑͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ɗիɥǣӥիüۡ. 15ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗֆɗǣӥɗ͑ǣľËȍüۡgüãcüma ͑ǣӕҡիɥɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, ͑͑ǣŕ̲%Ëӥֆľիľф%Ëӥ͑իфüüۡ ɗիɥǣӥիüۡca۳x ya Cristu ya guxüۡma i ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳իǣËӥɗիɥËӥ. 16ॸRü taeru ֆæфɗѸҡӕՓ͑ɗիɥɗ͑ľ͑իӡիüۡ i tórü pora na naxca۳իɗ̲իŕիüۡca۳x. Rü guxãma i yixema rü wüxigu naxme۳xwa ҡ͑ǣŕի̲ǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲æфɗѸҡӕǣǣӕ meã wüxigu ipuracüegu rü yigü rüngüۡիŕŕǣӕфӥǣӕիü̲̲ۡľ%̲ɗ͑ɗիӡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗǣӥɗ͑ǣľËȍüۡgüãcüma norü orewa tiyaetanü na düxwa nüma nanaxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲ɗիɥǣӥիüۡca۳x. Maxüۡ i ngexwacaxüۡxüۡ i Cristugagu tüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ

ñu۳xma rü Cristuégagu pexüۡ chaxucu۳իŕ͑ҡ̲͑ǣӕЙľիɥիüۡ i ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ ǣ͑Ύիфɗ͑ǣӕЙľիɥիüۡ ga yexguma tauta Cristuaxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥǣӕ. 17ॸRü

Ѡӥҡ̲̲͑ľɗ͑ǣӕЙľիɥɗ͑Ëӥ̲ǣӥɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ ɗ͑ŕËȍɗҡ̲фľ̲իŕիüۡ. 18ॸErü æȍҡ͑фӥ͑͑ҡΎΥŕǣӥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü, фӥ͑ǣŕmaca۳x chixexüۡǣӕիɗËҡ̲͑фӥիɥ͑ӥŕ. Rü nagagugütama nüxü‫ ۡڟ‬nataxuma i maxüۡ i

taguma gúxüۡ ɗҽӕЙ͑Փ͑ľӡիüۡ, erü tama nüxüۡ nacua۳xgüchaüۡ. 19ॸRü tama ͑ի%͑ľŕ͑ҧacü rü chixexüۡ na naxügüxüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ǣӕ͑իɥфӥ nüxüۡ‫ ڟ‬namepua i guxüۡraüۡxüۡ i chixexüۡgü na naxügüxüۡ. 20ॸNatürü i pema rü tama ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑Йľ̲իŕիüۡca۳ի͑ɗիɥɗ Cristuaxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ. 21ॸYerü pema rü marü meã nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣæфɗѸҡӕËȍɗǣ. Rü toxüۡtawa naxca۳x pengúe, rü nüxüۡ pecua۳իɗ͑ΎфӥΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ na ñuxãcü Ngechuchu naxwa۳xexüۡãcüma na Йľ̲իŕիüۡ. 22ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ ЙľфӥիΎľɗ͑ǣŕ̲͑ӕիËӥ̲üۡxüۡ i pecümagü ga üۡЙ͑ǣӕЙľիɥիüۡ. Yerü yema nuxcümaüۡxüۡ ga perü maxüۡ rü nachixexüchi. Rü pexüۡ napora rü pexüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ͑͑ǣӕЙľիɥիüۡca۳x ga yema pexeneãrü ngúchaüۡgü i tama mexüۡ. Natürü i ñu۳ի̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ perüxoe i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲. 23ॸRü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma na Cristuarü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ ҽӕЙ͑ǣӕիɗËҡ̲Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑͑ЙľǣӥЙľի%ǣӥ͑ ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ pewa puracüxüۡca۳x rü na nangexwacaxüۡիŕŕ%իüۡca۳իɗЙľ%ŕ. 24ॸRü ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľ͑ֆիӕɗ͑ǣľիՓËիüۡxüۡ i pecüma i Tupana norü ngúchaüۡmaã pexca۳ի̲ľիŕŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑Ëӥ̲ɗ ngexwacaxüۡxüۡ rü perü maxüۡ i mexüۡwa tá nango۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣӕЙľիɥիǣӕɗ ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ rü tama ͑ՓľЙľфӥիɥիǣӕɗЙľիľ͑ľ%фӥ͑ǣәËȍüۡ. 25ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma na Cristuarü Йɗիɥǣӥիüۡ rü tama name na pidorata۳ax۳ güxüۡ. ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ wüxichigü rü tümamücümaã aixcümaxüۡ tixu. Erü guxãma i yixema rü yigütanüxüۡ ɗֆիΥǣӥիüۡ ҡɗիɥǣӥ. 26ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄЬƈæȸʊԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ4ٍॷ5

484

͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃҧËӥЙľ%ŕՓngu۳իŕŕǣӕ rü ¡pegüna pedaugü na tama pecadu pexüxüۡca۳x! Rü tama name i nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕŕËȍ͑ҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙի ͑ǣŕ̲ҡ̲ɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgu nüxüۡ ɗЙľֆфӥ͑ǣӥ̲ɗ͑ǣŕ̲͑իüۡpa na yanaxücuxüۡ ya üa۳xcü. 27ॸRü pegüna pedaugü na tama penaxüchicaxüۡca۳x i æȍҡ͑͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ֆΎի͑ɗŕիüۡca۳x rü pemaã inacuáxüۡca۳x. 28ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ‫ ڟ‬ax۳ gu ga üۡpa, rü texé petanüwa ngɥta۳ ۡ ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիü ҡфӥիΎɗ͑ǣŕ̲. Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡӥmame۳իŕ̲%̲ľ% ҡЙӕфËӥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥҡӥիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳իɗҡӥ̲%фӥ͑ǣŕ̲իüۡ na ҧoguã۳x ya tüxü‫ ۡڟ‬nataxúemaã tan۳g۳auxüۡca۳x. 29ॸRü tama name i chixexüۡ i oremaã pidexagü. ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ore i mexü̲ۡ%ЙɗĀľիǣӥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i pexüۡ ɥ͑ӥŕիüۡxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x na yexeraãcü ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x rü ͑ҡ%ŕǣӥիüۡca۳x. 30ॸ‫ؽ‬ѠӥЙľիӕ%ŕǣӥ͑ҡ̲ penangechaüۡիŕŕիüۡca۳իɗҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ! Ƅфӥ͑ǣŕ̲ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ͑ɗիɥ i Tupana pexna muxüۡ na nüxüۡ pecuáxüۡca۳x na aixcüma norü duüۡxüۡgü Йɗիɥǣӥիüۡ ñu۳ի̲ҡҡ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu pexca۳ի͑ә̲͑իӡիüۡ ya Cristu. 31ॸ¡Rü nüxüۡ perüxoe na nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕŕËȍիüۡ ega texé ҧacü rü chixexüۡ pemaã ü۳xgux! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ̲͑ľ͑ɗիɥ͑͑ӥիüۡ perüxoexüۡ na aigu Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ, rü e۳ի͑Йľ͑ӕŕիüۡ, rü e۳xna pegü na pengaexüۡ, rü e۳xna peguxchigawa۳xegüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ̲͑ľ͑ɗիɥ͑͑ӥիüۡ perüxoexüۡ i guxüۡma ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i dexagü. 32ॸRü name ͑ɗիɥɗЙľǣӥЙľфӥ͑ǣüۡիŕŕǣӥфӥЙľǣӥ̲% pemecümagü, rü pegüxü‫ۡڟ‬

pengechaüۡtümüüۡgü i wüxichigü. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Йľҡ͑ӥՓҡľիŃҧacü rü chixexüۡ pemaã ü۳xgux, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ pegüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ pengechaüۡgü i wüxichigü yema na Cristugagu Tupana pexüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡxüۡrüüۡ. ̲ͮľ͑ɗիɥɗ̲ľ%̲͑իŕɗҽӕЙ͑ի%Ëӥǣӥ

5

1ॸRü ñu۳xma rü Tupanaxãcügü ya pexüۡ nangechaüۡǣӥիľЙɗիɥǣӥ. Rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗnaxca۳x pedau na naxrüüۡ ̲ľ%Йľ̲իŕիüۡ rü naxrüüۡ pimexüۡ. 2ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥ pengechaüۡgü yema Cristu tüxüۡ na ngechaüۡxüۡrüüۡ. Rü nüma rü taxca۳x nügü inaxã rü taxca۳x nayu. Rü yemaãcü Tupanaxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕֆľфӥֆľ̲%Ëӥҡӥիüۡ

̲͑իŕիŕŕ. 3ॸRü ñu۳xma rü Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tama ̲͑ľɗ͑ɥɗ͑ǣľ̲%фӥe۳ի͑͑ɥֆ yatümaã na ipepexüۡ. Rü tama name na pexeneãrü ngúchaüۡՓľЙľфӥիɥիüۡ rü e۳xna pegüna penanugüchaüۡxüۡ i ҧacü i ͑ǣŕ̲իüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ perüxoe i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡgü, rü bai i nachiga na pidexagümarexüۡ. 4ॸRü tama name i ҧacü фӥΎфľɗ%ӡ%Ëȍɗիüۡxüۡ pixu, rü bai i ҧacü фӥ͑ǣľ%ŕիüۡmare pixu, rü bai i texéxüۡ pecugücüraxüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲Ύфľɗ chixexüۡgü rü taxuwama name. Rü ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ pexãgü. 5ॸRü aixcüma pemaã nüxüۡ chixu фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ͑ɥɗ͑ǣľ̲%фӥe۳xna ͑ɥֆֆҡӥ̲%ɗЙľիǣӕ, rü e۳xna tümaxüۡneãrü ngúchaüۡ taxü۳xgu, rü taxucürüwama taxãchica i ngextá tórü Cori ya Cristu rü Tanatü ya Tupana ãŕ۳իǣËӥɞɗիɥիüۡwa. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ‫ ڟ‬a taxãchica taxucürüwama texé ngŕm

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄЬƈæȸʊԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ5

485

ega tügüna tananugüchaüۡxgu i ҧacü rü ͑ǣŕ̲իüۡgü. Ƅфӥֆɞիľ̲͑ǣŕ̲͑Ëӥ̲ tüxü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իŕфӥĀӥիՓ̲͑% tatupanaã۳իɗ͑ǣŕ̲͑Ëӥ̲ɗËȍɗիľիüۡ. 6ॸ‫ؽ‬Ѡӥҡ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥŕľǣҡľիŃҧacü

фӥΎфľɗ͑ǣŕ%ŕ̲фľիüۡmaã pexüۡ ՓΎ̲ӥիŕŕËȍüۡgu na penaxüxüۡca۳x i ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡgü! Ƅфӥ͑ǣŕ̲ chixexüۡǣӥǣǣӕ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ҡЙΎф%Ëӥ napoxcuexüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ. 7ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x tama name ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgümaã pexãmücügü na pema rü ta tama penaxüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡgü. 8ॸRü üۡpa ga pema rü ŕ%͑ľիüۡwa peyexmagü, yerü tama Tupanaxüۡ pecua۳իфӥËȍɗիфɗЙľ̲իŕ. Natürü i ñu۳xma na Tupanaxüۡ pecuáxüۡ rü tórü Coriarü duüۡxüۡǣӥ͑Йɗիɥǣӥիüۡ, rü ngóonexüۡՓЙľ͑ǣŕի̲ǣӥ. Rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü i ngóonexüۡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡrüüۡ meã na Йľ̲իŕիüۡ. 9ॸƄфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣΔΎ͑ľիüۡwa ɗ͑ǣŕի̲ǣӕ, rü mexüۡ taxügü, rü nagu ҡիɥɗΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, rü meã ҡ̲իŕ. 10ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ naxca۳իЙľĀӕ͑͑ǣӕЙľիɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ maxüۡ ɗҡΔфӥæΎфɗ̲͑%ҡ%ŕիüۡ. 11ॸRü ҡ̲̲͑ľɗЙľ̲фӥҡЙľ͑իӥɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡgü i taxuwama mexüۡ ɗ͑ǣŕ̲ togü i duüۡxüۡǣӥɗŕ%͑ľիüۡwa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ ügüxüۡ. ͮҡӥфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ ͑ɗիɥɗpenango۳իŕŕ͑͑Ëȍɗիľիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ naxügüxüۡ. 12ॸƄфӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i cúãcüma naxügüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥǣӥфӥ ngexüۡgü, rü woo nachiga idexagümaregu rü wüxi i ãnexüۡËȍɗ͑ɗիɥ. 13ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣΔΎ͑ľիüۡwa ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗҧacü rü chixexüۡgü rü meã tá nango۳x na ñuxãcü nachixexüۡ. 14ॸErü guxüۡma i ҧËӥɗ͑ǣŕի̲իüۡ, rü

͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣΔΎ͑ľիüۡՓ͑͑ǣŕի̲ǣӕ, rü meãma nango۳ի͖͑ӕի%Ëӥֆɗɥիüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳x i Tupanaãrü orewa rü ñanagürü: “¡Na¤aixãchi i cuma na cupexüۡ! ¡Rü írüda i cuma na icuyarütaxuxüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥ͖͑ӕի%Ëӥ nachixexüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëӕфӥ pecadugü! Rü Cristu tá cuxca۳x ͑͑͑ǣΔΎ͑ľիŕŕфӥҡËӕիüۡ narüngüۡիŕŕ͑ҽӕЙ͑իüۡ cucuáxüۡca۳իٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲ΎфľՓ. 15ॸRü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľիӕ%ŕǣӥфӥ̲ľ% Йľ̲իŕ. Ѡӥҡ̲̲͑ľɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i tama Tupanaãrü orexüۡ cua۳xgüxüۡrüüۡ%Ëӥ̲͑Йľ̲իŕիüۡ, natürü penaxwa۳xe na duüۡxüۡgü i meã ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡrüüۡ ̲ľ%͑Йľ̲իŕիüۡ. 16ॸRü ñu۳xma na Tupana pexüۡ‫ڟ‬ ֆҡӕիËȍ%Ëȍɗիŕŕիüۡ фӥ‫ؽ‬ЙľЙի%ŕǣӥ͑ nüxüۡ‫ ڟ‬pepuracüexüۡ rü penaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ nüma nanaxwa۳xexüۡ! Erü ñomaüۡcüü i duüۡxüۡgü rü poraãcü chixexüۡ naxügü. 17ॸRü ñu۳ի̲͑͑ǣŕ̲%Ëӥ̲͑իŕիüۡ i togü i duüۡxüۡgü, rü tama name na naxrüüۡ Йɗիɥǣӥիüۡ. Rü tama penaxwa۳xe i duüۡxüۡǣӥɗ͑ǣŕ%ŕ̲фľիüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥ. ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑%фӥΎфľՓ pengúe na nüxüۡ pecuáxüۡca۳x i ҧacü na ֆɗɥիüۡ i tórü Cori pexüۡ‫ ڟ‬naxwa۳xexüۡ na penaxüxüۡ. 18ॸRü tama name i ҧacü rü axexüۡ i ngúchi ۳xáxü̲ۡ%Йľ͑ǣ%իŕ, erü ͑ǣŕ̲фӥËȍɗիľիüۡ tüxüۡ ͑իӥիŕŕɗ ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥɗ̲իŕǣӕ. Natürü ̲͑ľ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡna pegü Йľի%ǣӥ͑ЙľՓ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x rü pemaã inacuáxüۡca۳x. 19ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ Tupanaãrü orechigagu rü norü wiyaegügu pegümaã pidexagü rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄЬƈæȸʊԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ5ٍॷ6

486

pegümaã nüxüۡ pixu. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nagúxüۡraüۡxüۡ i norü wiyaegügu pewiyaegü, ͑͑ǣŕ̲%Ëӥǣӕիüۡne ya perü maxüۡnemaã tórü Corixüۡ picua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 20ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ guxüۡguma tórü Cori ya Ngechuchu ya æфɗѸҡӕŃǣǣӕ̲Ύիŕ͑ӥի͑Йľի%ǣӥֆ Tanatü ya Tupana naxca۳x i guxüۡma. ͵ӕի%Ëӥ̲ľ%͑ӥǣӥ̲%̲͑իŕɗՓӥիɗֆ ɥЙҡËü۳ۡãx ۳ i Cristuaxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxüۡ 21ॸRü

ñu۳xma na Cristume۳իŕՓ Йľ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥǣ Йľիɥ͑ӥŕɗՓӥիɗËȍɗǣӥ, erü Cristuxüۡ pengechaüۡǣӥфӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕ. 22ॸRü pemax, Pa Ngexüۡgüx, фӥ͑ǣŕ̲ҡΔфӥ Cori naxwa۳xexüۡrüüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ ЙľҡľǣЙľիɥ͑ӥŕիüۡ. 23ॸErü nüma ya yatü rü nama۳իŕфӕ͑ɗիɥ, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ya Cristu na guxü̲ۡɗֆիΥǣӥիüۡŕфӕ͑ ֆɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ rü Cristuxüۡ͑ľ͑ɗիɥǣӥфӥ͑ӥ̲ֆæфɗѸҡӕ ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ̲իŕիŕŕфӕüۡ ֆɗɥիüۡ. 24ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ͑æфɗѸҡӕǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡ i ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i ngexüۡǣӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ǣӕիüۡguma ͑ҡľǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡ. 25ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nama۳xüۡ nangechaüۡ ya yatü, yema æфɗѸҡӕǣӕի%̲ǣֆիΥǣӥիľիüۡ na nangechaüۡxüۡrüüۡ. Rü yema na tüxüۡ nangechaüۡxüۡca۳ի͑ɗիɥǣ͑ֆӕիüۡ ga Cristu. 26ॸRü yemaãcü nanaxü ga Cristu na nügüxü‫ ۡڟ‬tüxüۡ yadexechixüۡca۳x rü tüxüۡ ֆիӥӥ͑ľիŕŕիüۡca۳x i guxãma i yixema na ֆիΥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ΎфӥΎфľ̲%фӥ͑ǣŕ̲ dexá i nawa íibaiüۡxüۡmaã tüxüۡ ͑ɗ̲ľիŕŕ na aixcüma nape۳xewa imexüۡca۳x. 27ॸRü yemaãcü tüxüۡ ͑ɗ̲ľիŕŕ͑͑ӥǣӥҡ̲ tüxüۡ nawéxüۡca۳x na aixcüma guxüۡwama imexüۡ rü na nataxuxüۡma i ҧacü i tórü

chixexüۡ фӥ¡ɗɗɞффӥՓɗ͑ǣŕիǣӕ̲ nape۳xewa ingugügu. Erü tüxüۡ nidexechi na ixüünegüxüۡca۳x rü guxüۡwama imexüۡca۳x i nape۳xewa. 28ॸRü yema Cristu tüxüۡ na ngechaüۡxüۡrüüۡ, rü wüxichigü ya yatü rü nanaxwa۳xe na nama۳xüۡ nangechaüۡxüۡ ñoma nügüxüۡnexüۡ na nangechaüۡxüۡrüüۡtama. Rü yíxema tümama۳xüۡ ngechaüۡիŕфӥҡӥǣӥҡ̲͑ɗիɥ i tangechaüۡxüۡ. 29ॸErü tataxuma ya texé ya tümaxüۡnechitama aixe, natürü tanaxüwemü rü meãma nüxna tadau ͑ǣŕ̲æфɗѸҡӕǣӕիü̲ۡɗֆիΥǣӥիüۡna dauxüۡrüüۡ. 30ॸRü guxãma i yixema na ֆիΥǣӥիüۡ rü Cristuna taxügü rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑իüۡ͑ľҡɗիɥǣӥ. Rü nüma tüxna nadau. 31ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Rü wüxichigü ya yatü rü nanatüna фӥ͑ŕ͑ҡ͑ɗիӡǣËȍɗ͑ ‫ ڟ‬իüۡca۳x. Rü nama۳xmaã inaxãӡ ͑ǣŕ̲ҡիфľфӥՓӥիɗҡҡ̲ ͑ɗիɥǣӥٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. 32ॸѠӥ͑ǣŕ̲Ύфľɗ yatüchiga rü nama۳xchiga rü wüxi i ore i aixcüma mexüۡ ͑ɗիɥ. Natürü ñu۳xma na pemaã nüxüۡ chixuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲фӥ æфɗѸҡӕËȍɗǣфӥֆիΥǣӥիüۡËȍɗǣ͑ɗիɥɗ chidexaxüۡ. 33ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Ύфľфӥ ЙľËȍɗǣҡ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ՓӥիɗËȍɗǣӥɗЙľ̲ɗֆҡӥǣӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥ i pema۳xüۡ na pengechaüۡxüۡ ͑ǣŕ̲ pegütama na pengechaüۡxüۡrüüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i pema i ngexüۡgü rü penaxwa۳իľɗЙľҡľǣЙľիɥ͑ӥŕ. 1ॸPa Buxüۡgüx, ñu۳xma na Cristuarü Йɗիɥǣӥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľ͑ҡӥǣ фӥЙľľǣЙľիɥ͑ӥŕ, ľфӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ aixcüma mexüۡ. 2-3ॸYerü yema mugü ga

6

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄЬƈæȸʊԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ6

487

ҽӕЙ͑ͅΎɥËȍŃ͑%իüۡtanüwa rü yema ̲ӕǣ͑ӥիɥфՓӥիɗǣӕ͑ľҡ̲%ҽӕЙ͑ nüxüۡ ixuxüۡ, rü ñanagürü: “¡Rü tüxüۡ nangechaüۡ rü tüxüۡ rüngüۡիŕŕֆËӕ͑ҡӥфӥËӕľ͑ ɗիËӥ̲Ëӕҡ%ŕիüۡca۳x rü namáxüۡca۳x i curü maxüۡ i ñoma i naãnewa!ٚ ñanagürü. 4ॸRü pemax, Pa Papagü rü Pa Mamagüx, rü tama name i penangamare фӥЙľ͑͑ӕŕիŕŕɗЙľիËӥǣӥ. Rü name ͑ɗիɥɗ̲ľ%Йľ͑ֆľիŕŕ, rü peyaxucu۳իŕǣӥ фӥЙľ͑͑ǣәľիŕŕ̲͑ľ%ҡΔфӥæΎфɗիüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. 5ॸRü pemagü, Pa Duüۡxüۡǣӥֆʊի%%фӥæΎфɗã۳xgüe, rü name ͑ɗիɥɗ̲ľ%͑ǣЙľիɥ͑ӥŕɗЙľфӥËΎфɗǣӥɗ ñoma i naãnewa. Rü penaxwa۳xe i nüxüۡ pengechaüۡgüãcüma rü nüxüۡ pemuüۡŕ%Ëӥ̲̲ľ%͑ǣЙľիɥ͑ӥŕ͖Ύ̲ Cristuaxüۡ‫ ڟ‬pepuracüexüۡrüüۡ. 6ॸRü tama name ega perü corigü pexüۡ dawenüguxicatama meã nüxüۡ‫ڟ‬ ЙľЙӕфËӥľ͑͑ǣŕ̲%ËӥЙľ̲% ͑ҡ%ŕիüۡca۳x. Natürü ñu۳xma na Cristuarü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ, rü name ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i perü ngúchaüۡmaã Йľ͑իӥɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑Йľիüۡ‫ڟ‬ naxwa۳xexüۡ. 7ॸѠӥ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥɗЙľфӥ cori pexna ãxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ Йľҡ%ŕ%Ëӥ̲Йľ͑իӥ, ñoma tórü Cori ya Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬pepuracüexüۡrüüۡ. Erü aixcüma nüxü‫͑ ۡڟ‬ɗիɥɗЙľЙӕфËӥľիüۡ rü tama i duüۡxüۡgüaxü‫ۡڟ‬. 8ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲ľ%ЙľЙӕфËӥľ, erü nüxüۡ pecua۳x rü wüxichigü i duüۡxüۡ rü woo wüxi i coriarü duüۡxüۡ ֆɗիɥǣӕфӥe۳xna ҡիәիľфӥֆɗիɥǣӕ, natürü tórü Cori ya Ngechuchu tá nüxüۡ‫ ڟ‬nanaxütanü naxca۳x ɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i naxüxüۡ. 9ॸRü pemax, Pa Corigüx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta

̲ľ%̲͑%Йľ̲իŕɗЙľфӥĀӕüۡxüۡgü. Rü tama name i ҧacü rü chixexüۡmaã Йľ͑ի%ӡիüۡne. Rü nüxna pecua۳xãchie na pema rü ta perü duüۡxüۡgürüüۡ tórü Cori ֆĀիӡǣӕËӥme۳իŕՓ͑Йľ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Rü aixcüma guxãma i yixema rü tawüxigu i nape۳xewa ya tórü Cori ya Cristu. Cristuarü duüۡxüۡgüarü poxüۡruüۡ i Tupana nüxna ãxüۡ na nügü namaã ínapoxüۡgüxüۡca۳x naxchaxwa i Chataná 10ॸRü

ñu۳ի̲Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľ͑ֆիӕɗҡΔфӥæΎфɗфӥ pora na namaã peporaexüۡca۳x. Erü nüma фӥ͑ЙΎфիӥËȍɗ̲фӥ͑ǣŕmaca۳x nüxü‫ۡڟ‬ natauxcha na pexüۡ ͑ЙΎфľիŕŕիüۡca۳x. 11ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľ͑ֆիӕɗǣӕիüۡma i perü poxüۡruüۡ i Tupana pexna ãxüۡ na ͑ǣŕ̲%ËӥЙľǣӥɞЙľЙΎիüۡxüۡca۳x rü aixcüma peporaexüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ Chataná pexüۡ ՓΎ̲ӥիŕŕËȍüۡgu. 12ॸErü tama duüۡxüۡgü i taxrüüۡ ãmachixüۡ rü ãxchinaxãxü̲ۡ%͑ɗիɥɗֆɗǣӥɗĀɗիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲̲͑%ֆɗǣӥɗĀɗիüۡ ͑ɗիɥɗ Chatanáãrü duüۡxüۡgü i n۳g۳oxogü i chixexüۡgü i poraexüۡ. Rü nümagü rü ̲͑ӕիӡËȍɗфӥҡӥիüۡ ͑фӥЙΎф̲ŕǣӥËȍüۡ. Rü tama nüxüۡ ҡĀӕǣӥľфӥ͑%ŕǣӥ͑ɗիɥ, natürü guxüۡՓ̲͑͑ǣŕի̲ǣӥɗ͖Ύ̲ɗ naãnewa. Rü namaã inacua۳x i ñoma i naãne i chixexüۡ. 13ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x name ͑ɗիɥɗЙľ͑ֆӕիǣӥɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ perü poxüۡruüۡ i Tupana pexna ãxüۡ, na ͑ǣŕ̲%ËӥЙľǣӥɞЙľЙΎիüۡxüۡca۳x rü nüxüۡ perüyexeraxüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ ͑%ŕǣӥɗËȍɗիľիüۡ pexüۡ фӥЙΎф̲ŕËȍüۡgu. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ penguxüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄЬƈæȸʊԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ6

488

͑ǣŕ̲͑%ŕǣӥɗËȍɗիľիüۡ pexüۡ rüyexerachaüۡgu. 14ॸPema nüxüۡ pecua۳x фӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥǣӥ͑ĀɗիËȍüۡgu i churaragü rü nagúxüۡraüۡxüۡ i norü poxüۡruüۡ nügü naxügü na tama norü uwanügü nüxüۡ фӥЙΎф̲ŕǣӥիüۡca۳x. Rü pema penaxwa۳xe na Tupanaãrü churaragü i mexüۡ ͑Йɗիɥǣӥիüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľ͑ֆӕիǣӥɗ guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ЙΎիüۡruüۡ i Tupana pexna ãxüۡ. Rü wüxi i churara rü nügü nanaxü i norü goyexüۡ i tachipanüxüۡ na ͑ǣŕ̲̲%͑ӥǣӥɞ͑ЙΎիüۡxüۡca۳x i napütüwewa. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i pema rü penaxwa۳իľ͑͑ǣŕ̲Ύфľɗ ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡǣӕЙľիɥիüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ pegü ípepoxüۡxüۡca۳x nawa i chixexüۡgü. Rü wüxi i churara rü nayanga۳xcuchi i naremüãrü poxüۡruüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥǣӥ ínapoxüۡxüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i pema rü penaxwa۳xe na pexüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡ i perü maxüۡ i aixcüma Tupanape۳xewa mexüۡ ͑͑ǣŕ̲%ËӥЙľǣӥ ípepoxüۡxüۡca۳x nawa i chixexüۡgü. 15ॸRü wüxi i churara rü nicuaixcuchi i norü chapatu na nüxü‫ ۡڟ‬natauxchaxüۡca۳x na ɗֆիӡիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i pema rü penaxwa۳xe na meã ípememarexüۡ na ɗЙľիɥ%Ëȍɗիüۡ na nüxüۡ pixuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľ i mexüۡ i Tupanamaã tüxüۡ фӥ͑ǣӥի̲ӥŕիŕŕիüۡ rü tüxüۡ ҡ%ŕիŕŕիüۡ. 16ॸRü wüxi i churara rü nügüchacüüwa nayaxücuchi i norü poxüۡruüۡ i ãtachinüxüۡ i namaã nügü ínapoxüۡxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i pema rü penaxwa۳xe na aixcüma Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ na ͑ǣŕ̲%ËӥЙľǣӥɞЙľЙΎիüۡxüۡca۳x nüxna i æȍҡ͑͑ľɗ%ӡËӥ̲իüۡ i namaã tüxüۡ ͑ËȍɗիľիŕŕËȍüۡxüۡ. 17ॸRü wüxi i churara rü nüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗnapate۳xe i norü

poxüۡruüۡ ɗ͑ŕфӕՓ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i pema rü penaxwa۳xe na pexü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x i perü maxüۡ i taguma gúxüۡ ͑͑ǣŕ̲̲%ЙľǣӥɞЙľЙΎիüۡxüۡca۳x. Rü penaxwa۳xe i pexüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ ͑ǣŕ̲Йľի͑ľɗՓӥիɗɗҡффüüۡ ɗիɥիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲Йľի͑ľ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑%фӥΎфľɗ mexüۡ ɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ pexna ãxüۡ. 18ॸRü tama name i nüxüۡ perüchaue na Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ. ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ guxüۡǣӕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡãrü ngüۡիŕŕ̲%ҽӕЙ͑իüۡ peca۳ax۳ üۡ rü guxüۡraüۡ%ËӥЙľֆӕ̲ӥիŕǣӥ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ ɗЙľիӕ%ŕǣӥ͑ǣӕիüۡǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ rü taguma nüxüۡ perüxoexüۡ. Rü penaxwa۳xe i tümaca۳x Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥֆǣӕի%̲ֆҡľիŃֆ Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիľ. 19ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta chanaxwa۳xe na chauxca۳իЙľֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ na Tupana choxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡca۳x rü choxna naxããxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ͑ӥ̲ nanaxwa۳xexüۡ na nüxüۡ chixuxüۡ. Rü chanaxwa۳xe i Tupanana naxca۳x peca na choxüۡ ͑ЙΎфիŕŕիüۡca۳x na tama chamuüۡãcüma meãma nüxüۡ chixuxüۡca۳x i norü ore i mexüۡ ga noxri duüۡxüۡgü tama nüxüۡ cuáxüۡ i Cristuchiga. 20ॸRü ͑ǣŕ̲Ύфľիüۡ na chixuxüۡca۳ի͑ɗիɥǣ Tupana nügüchicüü choxüۡ namuxüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗËȍЙΎիËӕիüۡ i ñu۳xmax. Rü chanaxwa۳xe i chauxca۳իЙľֆӕ̲ӥիŕǣӥ na tama chamuüۡãcüma meãma nüma nanaxwa۳xexüۡãcüma nüxüۡ chixuxüۡca۳x i ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľ. Pauru nanagu۳իŕŕǣ͑ΎфӥЙΎЙľффӥ wenaxãrü yema duüۡxüۡgüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕ 21ॸѠӥҡľ͑ľŕֆ͑ӥիüۡ

ingechaüۡcü ya Tíquicu, rü chauxrüüۡ aixcüma meãma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄЬƈæȸʊԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ6

489

napuracü i tórü Coriarü puracüwa. Rü nüma tá pemaã nüxüۡ nixu i chauchiga rü guxüۡma i ñuxãcü choxüۡ na naxüpetüxüۡ i nuã. 22ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ pexüۡtawa chanamuxüۡ, na pemaã nüxüۡ yaxuxüۡca۳x na ñuxãcü toxüۡ naxüpetüxüۡ, ͑͑ǣŕ̲%ËӥЙľիüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕիüۡca۳x. 23ॸЬҽΎľ͑ľŕǣӥɗ֤իΥǣӥիüۡx, chanaxwa۳xe i Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pexüۡ narü-ngüۡիŕŕǣӥɗǣӕի%̲ɗЙľ̲̲͑ľ%

Йľǣӥ̲%Йľ̲իŕիüۡca۳x, rü aixcüma Йľҡ%ŕǣӥիüۡca۳x, rü pegü pengechaüۡgüxüۡca۳x rü meã ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x. 24ॸRü chanaxwa۳xe i Tanatü ya Tupana nüxüۡ narüngüۡիŕŕɗ guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i aixcümaxüۡchi tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuxüۡ ngechaüۡgüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ֆɗɥ. Rü nuãma pexna, Pauru

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

POPERA GA PIRIPUWA YEXMAGÜXÜۡ GA YAXÕGÜXÜۡ TANÜWA NAMUXÜۡ GA PAURU

Pauru rü nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣֆľ̲ yaxõgüxüۡ ga Piripuwa yexmagüxüۡ

1

1ॸЬҽΎľ͑ľŕǣӥֆЬɗфɗЙӕՓ

ͮǣŕի̲ǣӥիľի, choma i Pauru rü ̲͑%ɗҡľ͑ľŕɗҽɗ̲ӕҡŃӕ͑ɗիɥɗpexca۳x tanaxümatüxüۡ i ñaã popera. Rü toma rü Ngechuchu ya Cristuarü puracütanüxüۡ

ҡɗիɥǣӥ. Rü pexca۳x tanaxümatü i pema i ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳իǣËӥǣӥ͑Йɗիɥǣӥիüۡ, rü pema i tupaucawa ngüۡիŕŕҡľфӕüۡgü na Йɗիɥǣӥիüۡ, rü guxãma i pema i Ngechuchu ya Cristuaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիľ. 2ॸRü chanaxwa۳xe i Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu poraãcü pexüۡ narüngüۡիŕŕфӥЙľիüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕ. Pauru rü yema yaxõgüxüۡca۳ի͑ֆӕ̲ӥիŕ

guxüۡǣӕ̲ɗ͑ǣŕիǣӕ̲Йľի͑ chacua۳xãchixüۡǣӕфӥҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ 3ॸRü

chaxã i pexca۳x. 4ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Ëȍֆӕ̲ӥիŕǣӕի, rü guxüۡguma Ëȍҡ%ŕ%Ëӥ̲pexca۳իËȍֆӕ̲ӥիŕɗ guxãma i pemax. 5ॸErü pema rü noxritama Tupanaãrü orexüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣӕ̲̲фӥЙΎф%ËӥËȍΎիüۡ perüngüۡիŕŕ͑͑ӥիüۡ chixuxüۡca۳x i norü

ore i mexüۡ. Rü ñu۳xma rü ta choxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥľËȍ. 6ॸRü Tupana rü marü inanaxügü i wüxi i mexüۡ i puracü i perü maxüۡwa. Rü nüxüۡ chacua۳x rü nüma rü guxüۡgutáma nanaxüecha i ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ͖u۳ի̲ҡҡֆ͑ǣӕիŕŕ%ɗ ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕֆͮǣľËȍӕËȍӕֆ Cristu. 7ॸѠӥɗիËӥ̲̲͑ľ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ Йľ̲%͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥիüۡ, erü poraãcü pexüۡ changechaüۡ rü aixcüma Tupana wüxigu tüxüۡ narüngüۡիŕŕɗǣӕի%̲ɗ yixema. Rü woo ñu۳xma na chapoxcuxüۡ rü e۳xna ega ãŕ۳xgacügüpe۳xewa choxüۡ nagagügu, rü Tupana choxüۡ narüngüۡիŕŕ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ΎфӥΎфľɗ̲ľիüۡŕt‫ ڟ‬üwa chideaxgu rü namaã nüxüۡ chixuxgu i ãŕ۳իǣËӥǣӥ͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ orewa nüxüۡ iyarün۳g۳auxüۡ i tórü maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü nüxüۡ chacua۳x rü ͑ǣŕ̲ËȍΎիüۡ nangüۡիŕŕիüۡãcüma, rü pexüۡ rü ta narüngüۡիŕŕ. 8ॸRü Tupana nüxüۡ nacua۳x na ñuxãcü poraãcü pexüۡ chadauxchaüۡxüۡ rü pexüۡ na changechaüۡxüۡ i guxãma i pemax, ͑ǣŕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕֆæфɗѸҡӕЙľիüۡ na ngechaüۡxüۡrüüۡ. 9ॸѠӥËȍΎфӥֆӕ̲ӥիŕՓ naxca۳x íchaca na yexeraãcü pegü 490

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬʊѠʊЬԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ1

491

pengechaüۡgüxüۡca۳x rü Tupanaxüۡ pengechaüۡgüxüۡca۳x. Rü naxca۳x íchaca na yexeraãcü nüxüۡ pecuáxüۡca۳x i guxüۡma i Tupanachiga rü yexeraãcü nüxüۡ pecuáxüۡca۳x na ñuxãcü nanaxwa۳xexüۡ na naxca۳իЙľ̲իŕիüۡ. 10ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥpexca۳իËȍֆӕ̲ӥիŕľфӥ

chanaxwa۳xe na meã penangugüxüۡ i ҧacü ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲̲ľիüۡ i Tupanape۳xewa na penaxüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲. Rü chanaxwa۳xe na aixcüma namexüۡ i perü maxüۡ na taxuca۳xma ҧacüca۳x Tupana pexna c۳axüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕֆ Cristu. 11ॸRü naxca۳x íchaca na Ngechuchu ya Cristu pexüۡ narüngüۡիŕŕիüۡ na aixcüma namexüۡca۳x i perü maxüۡ rü aixcüma penaxüxüۡca۳x i ͑ǣŕ̲Tupanape۳xewa mexüۡ na ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲ľ%Йľ̲իŕ%Ëӥ̲ҽӕЙ͑իüۡ picua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Chauxca۳x rü Cristuarü ngúchaüۡ na chaxüxüۡca۳ի͑ɗիɥɗËȍ̲իüۡxüۡ 12ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

rü chanaxwa۳xe i nüxüۡ pecua۳x rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ËȍΎիüۡ üpetüxüۡ, фӥɗիËӥ̲͑ǣŕ̲%ËӥËȍΎիüۡ naxüpetü na yexeraãcü natachigaxüۡca۳x i Tupanaãrü ore i mexüۡ. 13ॸRü ñu۳xma i núma rü guxüۡma i churaragü i ãŕ۳xgacüpataarü dauruüۡgü rü guxüۡma i togü rü ta nüxüۡ nacua۳xgü na chapoxcuxüۡ naxca۳x na Cristuarü duüۡxüۡ Ëȍɗɥիüۡ. 14ॸRü ñu۳xma na chapoxcuxüۡ rü muxü̲ۡɗҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ rü tama namuüۡŕ%Ëӥ̲͑ӥիüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ na nüxüۡ yaxugüexüۡ i Tupanaãrü ore i mexüۡ. Rü yexeraãcü tórü Coriaxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥ. 15ॸѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͖ӕիфľɗ duüۡxüۡgü rü togüxüۡ na ֆի%ӡի%Ëȍɗիŕŕիüۡca۳xmare nüxüۡ

nixugüexüۡ i Cristuchiga, erü togüxüۡ narüyexerachaüۡ. ͮҡӥфӥ͑͑ǣŕի̲ɗ togü i duüۡxüۡgü i aixcüma mexüۡgu ͑իɥ͑ӥŕ%Ëӥ̲̲ľ%͑ӥիüۡ ixugüexüۡ i ͑ǣŕ̲Ύфľ. 16ॸRü ñuxre i duüۡxüۡgü rü Cristuchigaxüۡ nixugüe erü choxüۡ nangechaüۡgü rü nüxüۡ nacua۳xgü na Tupana nuxma choxüۡ muxüۡ na íchanapoxüۡxüۡca۳x i norü ore i mexüۡ. 17ॸͮҡӥфӥ͑͑ǣŕի̲ɗҡΎǣӥɗ͑Ύիфӥҡ̲

ngúchaüۡca۳x daugüxüۡ фӥ͑ǣŕmaca۳x nüxüۡ ixugüexüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. Rü nümagü rü tama mexüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ, natürü naxca۳x nadaugü na yexeraãcü choxüۡ‫ڟ‬ ͑ǣӕիËȍիŕŕǣӥ%իüۡ i ñu۳xma na chapoxcuxüۡ. 18-19ॸNatürü nüŕҡ‫̲͑ ڟ‬ɗիɥ ľǣՓΎΎ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗիɥǣӕ. Erü woo mexüۡ i norü ngúchaü̲ۡ%ֆɗիɥǣӕфӥ e۳xna tama, natürü Cristuchigaxüۡ nixugüe. Ѡӥ͑ǣŕ̲фӥՓӥիɗɗҡ%ŕ͑ɗիɥɗ chauxca۳x. Rü guxüۡǣӕҡ̲Ëȍҡ%ŕŕËȍ erü nüxüۡ chacua۳x rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ rü chorü mexüۡca۳իҡ͑ɗիɥľфӥchauxca۳x Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥфӥËȍΎիüۡ narüngüۡիŕŕɗ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i Ngechuchu ya Cristuxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ. 20ॸѠӥ͑ǣŕ̲ poraãcü chanaxwa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑ҡǣӕ̲ ҧacü rü chixexüۡ na chaxüxüۡ na taxuca۳xma chaugüca۳x chaxãnexüۡca۳x. Rü chanaxwa۳xe i guxüۡguma íchamemare na guxãpe۳xewa tama chamuüۡãcüma Cristuchigaxüۡ chixuxüۡ. Rü ñu۳xma na chamaxüۡxüۡ rü chanaxwa۳xe i guxüۡguma aixrügumarüüۡtama Cristuxüۡ chicua۳xüüۡ фӥËȍ͑ҡիŕŕ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ՓΎΎ chayu۳xgux, rü chanaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ фӥҡËȍ͑ҡիŕŕ. 21ॸErü chauxca۳x rü Cristuarü ngúchaüۡ na chaxüxüۡca۳ի͑ɗիɥɗ na chamaxüۡxüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬʊѠʊЬԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ1ٍॷ2

492

chayu۳իǣӕիфӥ͑ǣŕ̲фӥҡ̲͑ľ, erü CristuxüۡҡՓҡËȍ͑ǣŕի̲ɗ͑ǣŕիǣӕ̲. 22ॸNatürü tama nüxüۡ chacua۳x i ҧËӥ͑ɗիɥ ɗфӥ̲ľ̲ŕիüۡ i chauxca۳x, ͑ǣŕ̲͑ chayuxüۡ rü e۳xna tama. Erü ñu۳xma na chamaxüۡxüۡ rü choxüۡ‫ ڟ‬natauxcha na

ֆիӡËȍɗǣӥիüۡca۳x i norü ore i mexüۡ. 28ॸRü ͑ǣŕmaca۳x penaxwa۳xe i tama texéxüۡ pemuüۡŕ%Ëӥ̲͑ӥիüۡ Йɗիӕǣӥ̲ɗ͑ǣŕ̲ ore. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ҡ̲͑ӥիüۡ pemuüۡŕիüۡ фӥ͑ǣŕ̲фӥՓӥիɗɗcua۳xruüۡ ҡ͑ɗիɥ nüxüۡ‫ ڟ‬i perü uwanügü. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փҡ

chanaxüxüۡ i tórü Coriarü puracü. 23ॸRü ͑ǣŕmaca۳x tama nüxüۡ chacua۳x na ҧacü ֆɗɥիüۡ i chauxca۳իфӥ̲ľ̲ŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ taxrewa. Erü ñuxguacü rü chanaxwa۳xe na chayuxüۡ na Cristuxüۡtawa Ëȍ͑ǣŕի̲իüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ ɗիËӥ̲ֆľիľффӥ̲ľ̲ŕիüۡ i chauxca۳x. 24ॸNatürü i pexca۳իфӥ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥфӥ ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥ͖͑Ύ̲ɗ chaxunemaãtama na chamaxüۡxüۡ na ͑ǣŕ̲%ËӥЙľիüۡ charüngüۡիŕŕիüۡca۳x. 25ॸRü ñu۳xma na aixcüma meã nüxüۡ chacuáxüۡ na pechoxwa۳xexüۡ, rü ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ chacua۳ի͑ҡ%ӡҡ̲ paxa chayuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ chamaxãma na pexüۡ charüngüۡիŕŕիüۡca۳x na yexeraãcü Cristuca۳իЙľ̲իŕիüۡca۳x rü ֆľիľф%Ëӥҡ%ŕ%Ëӥ̲͑ӥիü‫ۡڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x. 26ॸѠӥ͑ǣŕ̲%ËӥՓľ͑

nüxüۡ nacua۳իǣӥ͑ЙΎիËӕՓҡ͑իɥիüۡ i nümagü natürü pema rü tá maxüۡwa na Йľիɥիüۡ. ѠӥҽӕЙ͑ҡ͑ɗիɥֆЙľիüۡ rüngüۡիŕŕËӥ͑ҡ̲͑ӥիüۡ pemuüۡŕիüۡca۳x

ҡիфӥЙľҡ͑ӥՓËȍ͑ǣŕի̲. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑ËȍΎիüۡ pedaugügu rü ɗիËӥ̲ҡЙľҡ%ŕǣӥľфӥҡЙľիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲͑ҧacüca۳x Ngechuchu ya Cristuxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡ. 27ॸѠӥ͑ǣŕ̲ guxüۡ%фӥֆľիľффӥ̲ľ̲ŕիüۡ ͑ɗիɥ͑ naxca۳x pedauxüۡ ̲͑ľ%Йľ̲իŕիüۡ, ͑ǣŕ̲æфɗѸҡӕфӥΎфľЙľ̲%͑ӥիüۡ ixuxüۡrüüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Йľҡ͑ӥՓ ‫ ڟ‬a Ëȍիӡիǣӕфӥe۳xna woo tama ngŕm ۡ Ëȍիӡիǣӕ, natürü nüxü Ëȍիɥ͑ӥËȍüۡ na ǣӕի%̲ՓӥիɗǣӕЙľǣӥЙľЙΎфľիŕŕիüۡ na taguma nüxüۡ perüc۳h۳auxüۡca۳x na ɗիËӥ̲ЙľֆիΥǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ Tupanaãxü‫ ۡڟ‬pepuracüexüۡ na yexeraãcü

ɗ͑ǣŕ̲ЙľфӥӕՓ͑ӥǣӥ. 29ॸRü Tupanaga ͑ɗիɥ͑æфɗѸҡӕիüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ǣ͑ɗիɥ͑Cristuca۳x ngúxüۡ pingegüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲фӥՓӥիɗɗ ngüۡիŕŕ͑ɗիɥɗЙľի͑͑ի%իüۡ ya Tupana. 30ॸPema rü choma rü wüxigu Tupanaãrü ЙӕфËӥՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥ, rü tanaxüama i ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥľǣՓΎΎҡľիŃҡӥիü‫ۡڟ‬ ͑ǣӕիËȍիŕŕǣӕի. Rü üۡpa rü marü choxüۡ pedau na ñuxãcü meã chanaxüxüۡ i ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ, rü ñu۳xma rü ta nüxüۡ picuáchiga na ñuxãcü chanaxüamaxüۡ woo namu i chorü guxchaxüۡgü. Cristu rü ñoma taxuü̲ۡֆɗɥիüۡrüüۡ nügü ͑ɗիɥիŕŕфӥyemaca۳x ga Tupana rü guxüۡãrü ãŕ۳xgacüxüۡ ͑ֆիɥիŕŕ

2

1ॸRü

dücax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü ñu۳xma na Cristuarü duüۡxüۡgü Йɗիɥǣӥիüۡ, ‫ع‬фӥɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ i nüma pexüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕիüۡ? ‫ع‬ѠӥɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ i Йľҡ%ŕǣӥիüۡ erü nüma pexüۡ nangechaüۡ? ‫ع‬ѠӥɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ pexüۡҡՓ͑ǣŕի̲իüۡ? ¿Rü aixcüma ֆɗɥիüۡ i pegü pengechaüۡgüxüۡ rü pegüxüۡ‫ڟ‬ pengechaüۡtümüüۡgüxüۡ? 2ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Ëȍɗ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗիɥǣӕ, rü chanaxwa۳xe i ǣӕի%̲ՓӥիɗǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ, rü aixcüma guxãma pegü pengechaüۡgü, rü aixcüma ǣӕի%̲͖Ύ̲Փӥիɗҡ̲Йɗɥիüۡrüüۡ na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬʊѠʊЬԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ2

493

ֆɗɥիüۡ ɗЙľ%ŕ, rü guxãma wüxitama i ngúchaüۡca۳x pedau. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣŕ̲%ËӥЙľ̲իŕǣӕфӥՓӥիɗɗËȍΎфӥ ҡ%ŕҡ͑ɗիɥ. 3ॸRü tama name i ҧacü pexü na pegü íperütagüxüۡca۳իфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ҡΎǣӥфӥֆľիľф͑Йɗիɥǣӥիüۡca۳x. Natürü ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ЙľǣӥɞЙľфӥիɞфǣӥիüۡ rü ЙľǣӥǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ na taxuüۡma Йɗիɥǣӥիüۡ rü togü rü perü yexera na ֆɗիɥǣӥիüۡ. 4ॸ¡Rü tama pegüguxicatama Йľфӥիɥ͑ӥŕ, ͑ҡӥфӥЙľǣӥЙľЙΎфľիŕŕիüۡ na togüxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x! 5ॸRü ̲͑ľ͑ɗիɥǣֆľ̲ͮǣľËȍӕËȍӕֆæфɗѸҡӕ ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡǣӕ͑Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ i pemax. 6ॸYerü nüma rü woo ga TupanaxüۡËȍɗ͑ֆɗɥիüۡ, natürü tama nügüna nanachu۳xu na ínanguxuchixüۡ nawa ga yema. 7-8ॸRü yemaca۳x yéma nanata۳x ga norü mexüۡǣӥǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa. Rü wüxi i duüۡxüۡ i togüaxüۡ‫ڟ‬ puracüxüۡrüüۡ ͑ӥǣӥ͑ɗիɥիŕŕ. Rü ñoma wüxi i duüۡxüۡrüüۡ ñoma ga naãnegu nabu. Rü yexguma marü duüۡxüۡ ֆɗիɥǣӕ ga nümax, rü ñoma taxuü̲ۡֆɗɥիüۡrüüۡ ͑ӥǣӥ͑ɗիɥիŕŕ. ѠӥҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥ, rü yemaca۳x curuchagu nayu woo ga wüxi ga ãnexüۡËȍɗ͑ֆɗɥիüۡ ga yema. 9ॸRü yemaca۳x ga Tupana rü guxüۡãrü ãŕ۳xgacüxüۡ ͑ֆիɥիŕŕ, rü ͑ֆ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕ͑ǣӕիüۡma i ãŕ۳իǣËӥǣӥŃҡӥՓ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x. 10ॸRü yemaãcü nanaxü ga Tupana na ‫ ڟ‬ü۳xügüxüۡca۳x Ngechuchupe۳xegu tacaxãp rü nüxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡca۳x ya guxãma ya ҡľիŃֆĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa ͑ǣŕի̲ǣӥիľ, rü guxãma i ñoma i ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիľ, rü guxãma ya texé ya yuexüۡËȍɗËՓ͑ǣŕի̲ǣӥիľ. 11ॸRü yemaãcü Tupana ãŕ۳xgacüxüۡ ͑ֆիɥիŕŕ͑ǣӕի%̲͑ӥիüۡ ixuxüۡca۳x na

ҡΔфӥæΎфɗֆɗɥիüۡ ya Ngechuchu ya Cristu фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ icua۳xüüۡgüxüۡca۳x ya Tanatü ya Tupana. Cristuarü duüۡxüۡgü rü ñoma omügürüüۡ ͑ɗիɥǣӥɗ͑ҡ͑ӥՓɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama yaxõgüxüۡ

ñu۳xma na nüxüۡ pecuáxüۡ na ͖ӕի%Ëӥͮ͑ҡӥǣ͑իɥ͑ӥիüۡ ga Cristu, rü chanaxwa۳իľɗËȍӕǣЙľիɥ͑ӥŕ, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Changechaüۡgüxe. Rü yéma petanüwa chayexmagu chauga ͑Йľիɥ͑ӥŕիüۡãrü yexera chanaxwa۳xe i ËȍӕǣЙľիɥ͑ӥŕɗ͖u۳xma na tama Йľҡ͑ӥՓËȍ͑ǣŕի̲իüۡ. Rü chanaxwa۳xe i Tupanaxüۡ pemuüۡŕ%Ëӥ̲ naxca۳x pedaugüama i perü maxüۡ i taguma gúxüۡ. 13ॸƄфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆЙľфӥ maxüۡwa puracücü na pexüۡ‫ڟ‬ 12ॸRü

͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x i perü ngúchaüۡ i mexüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗЙľիüۡ nangüۡիŕŕիüۡ na ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕիüۡca۳x rü penaxüxüۡca۳x i ͑ǣŕ̲͑ӥ̲Йľիüۡ‫ ڟ‬nanaxwa۳xexüۡ. 14ॸ¡Rü meã penaxü۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Йľիӥիüۡ, rü tama naxca۳x pidexagü rü tama pegü naxca۳x pechoxüۡgagü! 15-16ॸRü penaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲ľ%Йľ̲իŕ͑ taxúema ҧacü rü chixexüۡxüۡ pewa iyan۳g۳auxüۡca۳x. Rü penaxwa۳xe i mexüۡ i ҽӕЙ͑ի%ËӥǣӥЙɗիɥǣӥɗ͑ҡ͑ӥՓɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chixexüۡ rü Ëȍɗիľ%ŕǣӥ̲фľիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgümaã nüxüۡ Йɗիӕǣӥֆ͑ľɗ͑ǣŕ̲ ore i mexüۡ i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ, rü yoxni natanüwa rü ñoma woramacurigü ya ŕ%͑ľիüۡwa ibáixgücürüüۡ ҡЙɗիɥǣӥ. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑͑ә̲ ͑իӡիǣӕֆæфɗѸҡӕфӥЙΎф%ËӥҡЙľ̲% Ëȍҡ%ŕľфӥҡ͑ӥիüۡ chadau na tama natüca۳ի̲̲фľֆɗɥիüۡ ga yema puracü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬʊѠʊЬԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ2ٍॷ3

494

ga petanüwa chaxüxüۡ. 17ॸѠӥ͑ǣŕ̲ ñu۳ի̲̲͑ľ%ЙľֆիΥǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ ͑ɗիɥɗЙľфӥ%̲фľɗҽӕЙ͑͑Йľի%իüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲̲͑ľ%ֆ͑ǣӕիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ perü ãmare i Tupanape۳xewa, rü choma rü íchamemare na Tupanaca۳x ichanaxãxüۡ i chorü maxüۡ rü chayuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x woo chayu۳xgu rü wüxi i ҡ%ŕҡ͑ɗիɥɗchauxca۳x. Rü chanaxwa۳xe ɗЙľ̲ǣӥфӥҡ͑ǣŕmaca۳x wüxigu ËȍΎ̲%Йľҡ%ŕǣӥ. 18ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ega ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡca۳x chayu۳xgux, rü tama name na pengechaüۡgüxüۡ natürü penaxwa۳xe na wüxigu chomaã Йľҡ%ŕǣӥիüۡ. Timutéu rü Epaporudítuchiga 19ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡΔфӥæΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕ naxwa۳xegu rü paxa petanüwa chanamuŕg‫ ڟ‬a ֆҡľ͑ľŕֆҽɗ̲ӕҡŃӕ͑Йľիüۡ na íyadauxücۡ a۳իфӥËȍҡ%ŕիücۡ a۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ núma nangeãgu i pechiga. 20ॸRü aixcüma nataxuma i to i chorü ngüۡիŕŕфӕüۡ i choma ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥիüۡrüüۡ ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ, rü ҽɗ̲ӕҡŃӕիɗËҡ̲͑ɗիɥ. Rü nataxuma i to i naxrüüۡ ɗիËӥ̲Йľǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ rü pexüۡ rüngüۡիŕŕËȍüۡxüۡ. 21ॸErü guxüۡma i togü rü naxca۳x nadaugü i noxrütama ngúchaüۡgü, rü

ҡ̲ɗիËӥ̲͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ Ngechuchu ya Cristuarü ngúchaüۡ. 22ॸNatürü i pema rü marü nüxüۡ pecua۳x na ñuxãcü meã namaxüۡxüۡ i Timutéu, rü ñuxãcü choxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ i Tupanaãrü orearü uchigawa, ñoma wüxi i buxüۡ i nanatüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡrüüۡ. 23ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ nüxüۡ chacua۳xgu na ñuxãcü tá choxüۡ na ‫ ڟ‬a naxüpetüxüۡ i núma, rü ñu۳իӡËȍɗ͑ǣŕm ۡ petanüwa chanamuxchaü i Timutéu na pexüۡ íyadauxücۡ a۳x. 24ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥфӥҡΔфӥæΎфɗфӥɗիËӥ̲ҡËȍΎիüۡ

‫ ڟ‬a narüngüۡիŕŕ͑ËȍΎ̲ҡ̲͑ǣŕm petanüwa íchayadauxücۡ a۳x. 25ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta rü chauxca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ ‫ ڟ‬a petanüwa chanamuxüۡ ɗҡľ͑ľŕɗ ngŕm Epaporudítu. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣЙľ̲ҡ̲ chauxca۳x núma penamuxüۡ na choxüۡ nangüۡիŕŕիücۡ a۳x. Ѡӥ͑ӥ̲фӥËȍΎ̲ӥËӥ͑ɗիɥɗ Tupanaãrü puracüwa, rü poraãcü choxüۡ narüngüۡիŕŕɗҽӕЙ͑%фӥΎфľфӥӕՓ. 26ॸRü poraãcü nüxü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡ na pexüۡ íyadauxüۡ i guxãma i pemax. ѠӥЙΎф%Ëӥ͑իΎľǣ%ŕ, yerü pema rü nüxüۡ pecuáchiga ga na yaćaawexüۡ ga nümax. 27ॸѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥǣ na yaćaawexüۡ, rü wixguxüchi taa۳x nayu. Natürü Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüüۡ rü choma rü ta nüxü‫ ۡڟ‬changechaüۡtümüüۡ, rü yemaca۳x naxca۳ի͑ֆҡ͑ľիŕŕ͑ҡ̲ yexeraãcü changechaüۡxücۡ a۳x. 28ॸRü ͑ǣŕmaca۳x rü yexeraãcü chanaxwa۳xe na paxa petanüwa chanamuxüۡ i Epaporudítu, ͑Йľ̲фӥЙľҡ%ŕǣӥիücۡ a۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ wena nüxüۡ pedaugügu. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗ ËȍΎ̲фӥҡҡËȍҡ%ŕɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ chacua۳իǣӕ͑Йľҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲իüۡ na pexüۡ nangüۡիŕŕիücۡ a۳x. 29ॸRü chanaxwa۳xe i ҡΔфӥæΎфɗŃǣǣӕЙľҡ%ŕǣӥ%Ëӥ̲̲ľ% Йľ͑ֆիӕľфӥЙľľ͑ľŕ͑ɗիɥ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ pengechaüۡgü i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i Epaporudíturüüۡ ɗիɥǣӥիüۡ. 30ॸYerü nüma ga Epaporudítu rü yema na poraãcü nawa napuracüxüۡ ga Cristuarü puracü, rü yemaca۳x wixguxüchi taa۳x nayu. Rü %ӡËӥ̲իüۡՓ͑ӥǣӥ͑ֆľի̲իŕŕ͑ЙľËȍɗËӥӥ choxüۡ nangüۡիŕŕիücۡ a۳x. ͮǣŕ̲͑æфɗѸҡӕիüۡ icuáxüۡ фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ guxüۡ%фӥֆľիľффӥ̲ľ̲ŕիüۡ

3

1ॸRü

ñu۳ի̲Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü chanaxwa۳իľɗЙľҡ%ŕǣӥľфӥҡΔфӥ Coriarü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. Rü yema ore ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬʊѠʊЬԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ3

495

noxri pexca۳x chaxümatüxüۡ rü tama choxü‫ۡڟ‬ nawa۳xtümüüۡ na wena pexca۳x chanaxümatüxüۡ erü aixcüma pexü‫ ۡڟ‬name i

yema üۡpa chauxca۳x mexüۡ, rü ñu۳xma rü taxuwama choxü‫ ۡڟ‬name rü marü íchanata۳x na Cristuaxü‫ۡڟ‬իɥËҡ̲ËȍֆիΥիücۡ a۳x. 8ॸRü

͑ǣŕ̲Ύфľ. 2ॸ¡Rü pegüna peda۳u۳x nüxna i ͑ǣŕ̲ĀӕüۡxüۡǣӥɗËȍɗիфɗ̲իŕիüۡ rü chixexüۡmaã pexüۡ ixucu۳իŕǣӥիüۡ! Rü ͑ӥ̲ǣӥ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ yaxugüexüۡ rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲ֆɗǣӥ íiwiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgu, rü taxucürüwama Tupanape۳xewa time. 3ॸNatürü yíxema aixcüma Tupanape۳xewa ɗ̲ľիŕ, фӥֆɗիľ̲ҡɗիɥǣӥ. Rü Tupanaxüۡ ticua۳xüüۡǣӥɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡãrü ngüۡիŕŕ̲%. Ѡӥҡҡ%ŕǣӥľфӥͮǣľËȍӕËȍӕ ya Cristuarü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ. Rü tama ҡֆիΥǣӥ͑͑ǣŕ̲ֆɗǣӥ íiwiecha۳xmüpe۳xechiraüۡxücۡ a۳x Tupanape۳xewa imexüۡ. 4ॸNatürü choma chi Փիɗ͑ɗիɥɗǣӕիüۡ i togüarü yexera ËȍֆիΥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ wiecha۳xmüpe۳xechiraüۡchiga. Rü tataxu chima ya togue ya texé chauxrüüۡ ֆիΦիŕɗ ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ. 5ॸYerü yexguma 8 ga ngunexüۡ ËȍӕŃҡӥֆɗիɥǣӕǣ͑Ëȍ¡ӕիüۡ, rü choxüۡ ínawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgü, erü Yudíu Ëȍɗիɥ. Rü Beyamítanüxüۡ Ëȍɗիɥ. Rü

ñu۳xma na Ngechuchu ya Cristu ya chorü Corixüۡ na chacuáxüۡ, rü chauxca۳x rü guxüۡma ga yema üۡЙ͑ǣӕËȍɗիӡիüۡ rü taxuwama name, ľфӥ͑ǣŕ̲͑æфɗѸҡӕիüۡ na chacuáxüۡ rü guxüۡãrü yexera ͑фӥ̲ľ̲ŕ. Rü guxüۡma ga yema noxri ͑ǣӕËȍɗիӡիüۡ rü marü nüxüۡ charüxo na æфɗѸҡӕՓľËȍфӥիӡիücۡ a۳x rü noxrü duüۡxüۡ na Ëȍɗɥիücۡ a۳x. Rü chauxca۳x rü ñoma guxchirerüüۡ ͑ɗիɥǣֆľ̲üۡpa nagu Ëȍɗիӡիüۡ ega Cristumaã nügü chananguxgu. 9ॸRü yemaãcü nüxüۡ charüxo ga guxüۡma ga yema na Cristuarü duüۡxüۡ ͑Ëȍɗɥիücۡ a۳x. Rü ñu۳xma rü Tupanape۳xewa chame erü Cristuaxü‫ ۡڟ‬ËȍֆիΥ. Ѡӥҡ̲͑ǣŕ̲͑ chamecümaxücۡ a۳x rü e۳xna mugü chaxaurexücۡ a۳ի͑ɗիɥ͑Ëȍ̲ľիüۡ i nape۳xewa. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑æфɗѸҡӕիüۡ‫ڟ‬ ËȍֆիΥիücۡ a۳ի͑ɗիɥɗ͑ӥǣӥca۳x choxüۡ ̲͑ľիŕŕիüۡ ya Tupana. 10-11ॸѠӥ͑ǣŕ̲ ñu۳xma chanaxwa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑ɗիËӥ̲ Cristuxüۡ chacuáxüۡ rü chowa na ͑͑ǣŕի̲իüۡ ɗ͑ǣŕ̲ЙΎфǣՓľ͑ Cristuxüۡ ɞфӥĀիŕŕիüۡ i ñu۳xma nüxüۡ‫ڟ‬

Ëȍӕ͑ҡӥфӥËȍӕŃфӥ֤ӕĀɞӕǣӥҡɗիɥǣӥ, rü ͑ǣŕmaca۳իɗËȍΎ̲фӥ֤ӕĀɞӕիӥËȍɗËȍɗիɥ. Rü choma rü Parichéuchire۳իËȍɗիɥ, rü pema nüxüۡ pecua۳իфӥ͑ǣŕ̲ЬфɗËȍŃӕǣӥфӥ meãma nanaxaure i Tupanaãrü mugü ga ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ. 6ॸRü yema na meã Ëȍֆ͑ǣӕիŕŕËȍüۡxücۡ a۳x ga yema mugü ga ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ, rü yemaca۳x nawe Ëȍɗ͑ǣŕËȍɗǣӥǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü ga Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ. Rü yema na aixcüma meã chanaxaurexücۡ a۳x ga yema ̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ, rü yemaca۳x rü taxucürüwama texé chauchigaxüۡ tixu ga tama na chaxaurexüۡ. 7ॸNatürü guxüۡma ga

͑ǣŕի̲իüۡ. Rü yema ngúxüۡ na yangexüۡ ga nüma rü na nayuxüۡ фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡtama chanaxwa۳xe i íchamemare na naxca۳x ngúxüۡ chingexüۡ rü naxca۳x chayuxüۡ na yixcama choma rü ta yuwa ícharüdaxücۡ a۳x. Pauru naxca۳x nadau na Cristuca۳x namaxüۡxüۡ ñu۳xmatáta Tupanaxüۡtawa nangu

ñu۳ի̲͑͑ǣŕ̲͖Ëȍիüۡ pemaã rü tama chanaxwa۳xe i nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕ͑ǣӕիüۡxüۡ chacuáxüۡ i Cristuchiga, rü e۳xna guxüۡwama na 12ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬʊѠʊЬԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ3ٍॷ4

496

chamexüۡ. Natürü guxüۡ i ngunexüۡgu rü naxca۳x chadauama na Ngechuchu ya Cristuarü ngúchaüۡ na chaxüxüۡca۳x, yerü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ͑ӥ̲ǣchauxca۳x nadauxüۡ ga noxrix. 13ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, pemaã nüxüۡ chixu rü chomatama meãma nüxüۡ chacua۳x rü ñu۳xma rü ta ҡӕҡ̲͑ՓËȍ͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲naxca۳x chadauxüۡ. Natürü i ñu۳xma rü marü nüxüۡ icharüngüma i guxüۡma ga yema ͑Ύիфɗ͑ǣӕËȍɗիӡիüۡ. Rü ñu۳xma rü ËȍӕǣӥËȍЙΎфիŕŕ͑ɗիËӥ̲ Cristuca۳x na chamaxüۡxüۡ na nawa changuxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i chope۳իľՓ̲͑ǣŕի̲իüۡ. 14ॸRü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü naxca۳x chadau na aixcüma Cristuca۳x chamaxüۡxüۡ ñu۳xmatáta Tupanaxüۡtawa changu. Erü chanayauxchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲%̲фľɗ͑ӥ̲ Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa naxca۳x taxca۳x nangemaxüۡ i yixema na Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. 15ॸRü guxãma i yixema na aixcüma Cristuaxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ҡľիŃɗЙľҡ͑ӥՓҡΎǣӕ̲ҡфӥիɥ͑ӥǣӕ, rü Tupana tá tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕɗ͑ǣŕ̲ nüma nanaxwa۳xexüۡ na nüxüۡ tacuáxüۡ. 16ॸѠӥ͑ǣŕ̲inaxwa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑ ɗիËӥ̲͑ǣɗիɥ͑ӥŕŕËȍիüۡ rü meãma ͑ǣӕɗիɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲фӥ͑ӥիüۡ icuáxüۡ. 17ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, chanaxwa۳xe i chauxrüüۡ ͑ǣӕЙľիɥɗ͑ǣŕ̲Йľիüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕիüۡ na namexüۡ. ¡Rü Йľ͑͑ǣӕǣӥ͖͑ӕի%Ëӥ̲ľ%̲͑իŕիüۡ i ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü i toma ҡ̲իŕիüۡ%Ëӥ̲̲իŕիüۡ! 18ॸRü marü muŕ۳xpü۳xcüna pemaã nüxüۡ chixu, rü ñu۳xma rü changechaüۡãcüma rü chaxauxãcüma wena pemaã nüxüۡ chixu

фӥ͑͑ǣŕի̲ɗ̲ӕիüۡma i duüۡxüۡgü i Cristuarü uwanürüüۡ%Ëӥ̲̲իŕիüۡ. Rü nümagü rü tama nüxüۡ nacua۳xgüchaüۡ na Cristu curuchagu naxca۳x yuxüۡ. 19ॸNatürü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü tá düxwa inayarüxo. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑իüۡneãrü ngúchaüۡ ͑ɗիɥɗ ͑ΎфӥҡӕЙ͑ɗիɥիüۡ. Rü woo nüxüۡ nacua۳xchire۳ի͑Փӥիɗɗ%͑ľ͑ֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ natürü namaã ͑ҡ%ŕǣӥ̲. Rü ñoma i naãneãrü ͑ǣŕ̲իüۡǣӕիɗËҡ̲͑фӥիɥ͑ӥŕ. 20ॸͮҡӥфӥɗֆɗիľ̲фӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗҡËȍɗË. Rü ítanan۳g۳ӕիŕŕ͑Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa taxca۳ի͑ľ͑իӡիüۡ ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu ya tórü ͅիŕիŕŕфӕüۡ. 21ॸRü ñaã taxüne i yuxwa۳xexüۡ rü nüma ya Cristu tá nanaxüchicüü na naxüۡne i ̲ľիŕËȍɗիüۡrüüۡ ֆɗɥիüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ pora i namaã guxüۡŕҡ‫ ڟ‬ӥՓ͑͑ǣŕի̲իüۡ, фӥ͑ǣŕ̲̲%ҡ̲ҡ͑͑իӥËȍɗËӥӥɗ taxüne na noxrürüüۡ ֆɗɥիüۡca۳x. Ñu۳ի̲͑ҡΔфӥæΎфɗфӥɗիɥǣӥիüۡ rü name ͑ɗիɥ͑ǣӕիüۡǣӕ̲̲͑%ɗҡ%ŕǣӥիüۡ

4

1ॸRü

ñu۳ի̲Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥֆ Pexüۡ Changechaüۡgüxe rü Poraãcü ۡ Pexü Chadauxchaüۡgüxe, фӥ͑ǣŕ̲̲фӥ pemaã nüxüۡ chixuxüۡrüüۡ chanaxwa۳xe i meã tórü Corica۳իЙľ̲իŕľфӥЙľ̲͑ɗիɥ ɗËȍΎфӥҡ%ŕфӥËȍΎфӥ%̲фľɗҽӕЙ͑ choxna ãxüۡ Йɗիɥǣӥիüۡ. 2ॸRü nüxüۡ chaca۳ax۳ üۡ i taeya۳xgü i Ebódia rü æȍɗҡɗнӕľ͑͑ӥǣӥ̲%͑͑ǣӥի̲ӥŕիüۡca۳x, ľфӥ͑ӥ̲ǣӥфӥҡΔфӥæΎфɗիËӥǣӥ͑ɗիɥǣӥ. 3ॸRü cumax, Pa Chomücü ya Mecü i Wüxigu Tupanaãrü Puracüwa Chomaã Puracücüx, rü cuxna naxca۳x chaca na nüxüۡ curüngüۡիŕŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ҡիфľɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬʊѠʊЬԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ4

497

taeya۳xgü, erü nümagü rü wüxigu ËȍΎ̲%фӥæфľ̲ľҡľ̲%фӥ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ chomücügü i Tupanaãrü poperawa marü ngo۳xégagüxüۡmaã napuracüe i Tupanaãrü orearü uwa. 4ॸRü ñu۳xma na ҡΔфӥæΎфɗфӥЙɗիɥǣӥիüۡ, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma namaã Йľҡ%ŕǣӥ. Rü wena pemaã nüxüۡ chixu, фӥ‫ؽ‬Йľҡ%ŕǣӥ! 5ॸRü chanaxwa۳xe i meã Йľ̲իŕ͑ǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü pexüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x na aixcüma mexüۡ i duüۡxüۡǣӥ͑Йɗիɥǣӥիüۡ. ¡Rü nüxna pecua۳xãchie na tórü Cori rü paxa tá nataeguxüۡ ͑͑ә̲͑իӡիüۡ! 6ॸ¡Rü taxuca۳xma penaxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕǣӥ! Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲ՓΎΎҧacü pexüۡ üpetügu rü guxüۡǣӕ̲̲͑ľ͑ɗիɥ͑ҽӕЙ̲͑% nüxüۡ pixuxüۡ ɗЙľфӥֆӕ̲ӥիŕՓ. ¡Rü naxca۳x ípeca i norü ngüۡիŕŕɗ͑ǣŕիǣӕ̲ ҧacü pexüۡ‫ ڟ‬guxchaxgu, фӥ̲Ύիŕ͑ӥի͑ pexãgü! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥҽӕЙ̲͑% nüxüۡ pixu i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑ӥի͑ naxca۳x pecagüchaüۡxüۡ! 7ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ nüma ya Tupana rü tá pexüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕ ̲͑%ɗՓӥիɗɗҡ%ŕɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ i guxü̲ۡɗҡ%ŕɗ͑ӥիüۡ icuáxüۡãrü yexera ̲ľիŕËȍɗիüۡ. Rü ñu۳xma na Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ ҡ%ŕɗҽӕЙ͑Йľի͑%իüۡ rü tá nüxna pexüۡ ínapoxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕËȍիüۡ. ̲ͮľ͑ɗիɥɗ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕɗǣӕիüۡma i ҧacü i aixcüma mexüۡ ɗիɥիüۡ 8ॸRü

ñu۳ի̲Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü name ͑ɗիɥɗ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ nacüma i taxucürüwama texé chixri nachiga idexaxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥфӥ̲͑ľ ͑ɗիɥɗ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲

ore i aixcüma meã iwéxüۡ rü guxüۡma i ͑ǣŕ̲Tupanape۳xewa mexüۡ, rü guxüۡma ɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i duüۡxüۡǣӥ̲͑%ҡ%ŕիüۡ, rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ɗիËӥ̲ duüۡxüۡgüpe۳xewa mexüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ. 9ॸRü chanaxwa۳xe i ɗիËӥ̲Йľ͑իӥɗ͑ǣŕ̲Йľիüۡ Ëȍ͑ǣәľիŕŕիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Йľիüۡ namaã chixucu۳իŕǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Ëȍӕիüۡtawa nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Ëȍӕիüۡtawa nüxüۡ pedauxüۡ na chanaxüxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%ËӥЙľ̲իŕǣӕфӥ pemaã tá inarüxã۳ӡ۳x ya Tupana ya tamaã irüngüxmücü rü tüxüۡ ҡ%ŕիŕŕËӥ. Yema Piripucüۡ۳ãx ۳ ga yaxõgüxüۡ rü Āɥŕфӕ̲%Ьӕфӕիüۡ narüngüۡիŕŕǣӥ 10ॸRü ñu۳ի̲͑ËȍΎфӥæΎфɗфӥËȍɗɥիüۡ, фӥЙΎф%ËӥËȍҡ%ŕľфӥՓľ͑ի%фӥ choxna pecua۳xãchie rü choxüۡ perüngüۡիŕŕ. Rü choma nüxüۡ chacua۳x rü pema rü guxüۡguma choxüۡ perüngüۡիŕŕËȍüۡ, natürü taguma pexüۡ‫ڟ‬ natauxcha ga na penaxüxüۡ ga yema. 11ॸѠӥҡ̲͑ǣŕ̲͑ҧacü choxü‫ۡڟ‬ taxuxüۡca۳ի͑ɗիɥɗЙľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ i

͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ. Erü choma rü marü ËȍΎ̲%͑ɗիӥ̲͑͑%Ëȍҡ%ŕիüۡ i ͑ǣŕ̲ËȍΎիüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ. 12ॸRü nüxüۡ chacua۳ի͖͑ӕի%Ëӥ͑ֆɗɥիüۡ ega guxüۡ choxüۡ‫ ڟ‬tau۳xgux, rü nüxüۡ chacua۳x na ͖ӕի%Ëӥ͑ֆɗɥիüۡ ega choxü‫ۡڟ‬ ̲͑ӕիӡËȍɗիǣӕ. Rü marü chomaã nixü ̲͑͑%Ëȍҡ%ŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ËȍΎիü‫ۡڟ‬ ͑ǣŕի̲իüۡ woo changaxpütüwegu, rü e۳xna woo chataiyaxgu, rü e۳xna woo choxüۡ‫̲͑ ڟ‬ӕիӡËȍɗիǣӕфӥe۳xna woo choxüۡ‫ ڟ‬natau۳xguma. 13ॸѠӥæфɗѸҡӕ͑ɗիɥֆ choxüۡ ЙΎфիŕŕËӥ, фӥ͑ǣŕmaca۳x chomaã nanguxüۡ na chanaxüxüۡ i guxüۡma i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬʊѠʊЬԆæԖۡ۳Ã۳ ռॷ4

498

͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑naxwa۳xexüۡ na chanaxüxüۡ. 14ॸNatürü ga pema rü wüxi ga mexüۡ choxü‫ ۡڟ‬pexügü ga yexguma choxüۡ‫ ڟ‬natauxyane choxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥǣӕ. 15ॸRü pema, Pa ֤իΥǣӥիüۡ i Piripucüۡ۳ãx۳ , rü meãma nüxüۡ pecua۳x rü yexguma noxri Machedóniããnewa nüxüۡ chixuxgu ga Tupanaãrü ore, rü yexguma yéma ɞËȍիӡիüۡgu, фӥЙľիɗËҡ̲͑ɗիɥǣ ãmare choxna pexãxüۡ naxca۳x ga yema ngüۡիŕŕǣËȍӕիüۡtawa peyaxuxüۡ. 16ॸRü ֆľիǣӕ̲ҽľËȍфΔ͑ɗËфӥɥ%͑ľՓ chayexmayane, rü pema rü yéma chauxca۳x penamugü ga perü ãmare na choxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x. Rü tama ՓӥիɗË͑իɥËҡ̲͑ɗիɥǣֆľ̲%Ëӥ choxüۡ na perüngüۡիŕŕǣӥիüۡ. 17ॸRü woo Йľфӥ%̲фľ̲%Ëȍҡ%ŕ, natürü ֆľիľф%ËӥËȍҡ%ŕľфӥ͑ǣŕ̲ËȍΎիüۡ na perüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x rü Tupana tá ãmare pexna naxã. 18ॸRü ñu۳xma rü marü choxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗǣӕիüۡma i ҧacü i chanaxwa۳xexüۡ, фӥɗիËӥ̲͑ǣŕ̲%фӥ yexera choxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲. Rü ñu۳xma na Epaporudítu núma nangexüۡ i perü ãmare, rü taxuüۡma choxüۡ‫ ڟ‬nataxu. Rü ͑ǣŕ̲Йľфӥ%̲фľɗchauxca۳x núma pemuxüۡ, rü Tupanape۳xewa rü

̲͑ľիŕËȍɗ, rü nüma rü poraãcü namaã ͑ҡ%ŕ. 19ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ya chorü ҽӕЙ͑фӥ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü i ̲ľիŕËȍɗիüۡwa tá pexna nanaxã i guxüۡma i ҧacü i pexüۡ‫ ڟ‬taxuxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑͑իӥľфӥͮǣľËȍӕËȍӕֆ Cristuarü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. 20ॸRü name ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma nüxüۡ ticua۳xüüۡgü ya Tanatü ya Tupana. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. Pauru nanagu۳իŕŕǣ͑ΎфӥЙΎЙľффӥ wenaxãrü yema duüۡxüۡgüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕ

chanaxwa۳xe i chauégagu nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥɗǣӕիüۡ ̲ ɗҡľ͑ľŕǣӥɗ Ngechuchu ya Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ . Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta pexüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣӥ ɗ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗËȍӕիüۡ tawa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ . 22ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta pexüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣӥɗǣӕիüۡ m a i ҡľ͑ľŕǣӥɗ͑ә̲ġӕ̲Փ ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ . Ѡӥ͑ǣŕ̲ֆľիľфЙľիüۡ фӥ̲Ύիŕǣӥիüۡ фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗҡľ͑ľŕǣӥ i Dumaãrü ãŕ۳xgacü ya tacüxüۡ - tawa puracüexüۡ . 23ॸRü chanaxwa۳xe i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pexüۡ narüngüۡ ի ŕŕɗǣӕի%̲ɗЙľ̲ի. Rü 21ॸRü

͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. Rü nuãma pexna, Pauru

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

POPERA GA COROCHAWA YEXMAGÜXÜۡ GA YAXÕGÜXÜۡ TANÜWA NAMUXÜۡ GA PAURU duüۡxüۡǣӥɗҽӕЙ͑%фӥɗիɥǣӥիüۡ. 5ॸRü nüxüۡ tacua۳իǣӥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ̲ľ% Tupanape۳իľՓЙľ̲իŕիüۡ erü penayauxgüchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡgü i Tupana pexü‫ ۡڟ‬namaã nguxüۡxüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i

Pauru rü nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣֆľ̲ yaxõgüxüۡ ga Corochawa yexmagüxüۡ

1

1-2ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥֆæΎфΎËȍфӥ

ʘ%͑ľՓͮǣŕի̲ǣӥիľի, choma i ЬӕфӕфӥՓӥիɗǣӕ̲͑%ɗҡľ͑ľŕɗ ҽɗ̲ӕҡŃӕ͑ɗիɥɗpexca۳x tanaxümatüxüۡ i

ñaã popera. ѠӥËȍΎ̲ËȍɗիɥɗҽӕЙ͑ choxüۡ yaxuxüۡ na Ngechuchu ya Cristu choxüۡ muxüۡca۳x na nüxüۡ chixuxüۡca۳x i norü ore. Rü pexca۳x chanaxümatü i ǣӕի%̲ɗЙľ̲ֆËȍӕľ͑ľŕǣӥֆ aixcüma Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիľфӥ Cristuaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիľ. Rü chanaxwa۳xe i Tanatü ya Tupana pexüۡ narüngüۡիŕŕ͑ ̲ľ%Йľǣӥ̲%Йľ̲իŕիüۡca۳x rü Йľҡ%ŕǣӥիüۡca۳x. Pauru rü yema yaxõgüxüۡca۳ի͑ֆӕ̲ӥիŕ

guxüۡǣӕ̲ɗ͑ǣŕիǣӕ̲pexca۳x ҡֆӕ̲ӥիŕǣӥǣӕ, фӥ̲Ύիŕ͑ӥի͑ҡի%ֆ Tupana ya Nanatü ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu. 4ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ tanaxü erü marü nüxüۡ tacuáchiga na ñuxãcü aixcüma meã Ngechuchu ya Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ, rü aixcüma nüxüۡ pengechaüۡgüxüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ 3ॸRü

naãnewa. Rü ñu۳xma rü meã ípenan۳g۳ӕիŕŕ na penayauxgüxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡgü yerü marü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣҽӕЙ͑%фӥΎфľ i mexüۡ ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 6ॸѠӥ͑ǣŕ̲ҡ̲ ore i mexüۡ ga pexüۡtawa nguxüۡ, rü guxüۡwama nangu i ñu۳xmax. Rü guxüۡwama ningüchigü rü duüۡxüۡgüarü maxüۡxüۡ naxüchicüü, yema perü maxüۡxüۡ na naxüchicüüxüۡrüüۡ ga yexguma nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣӕфӥ͑ӥիüۡ pecua۳xgügu na ñuxãcü Tupana aixcüma pexüۡ na ngechaüۡxüۡ rü pexüۡ rüngüۡիŕŕËȍüۡxüۡ. 7ॸѠӥ͑ǣŕ̲Ύфľɗ mexüۡ ͑ɗիɥǣЙľիüۡ ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ ga ƄЙЙфӕֆҡľ͑ľŕֆ͑ӥիüۡ ingechaüۡgücü ya wüxigu tomaã Tupanaãrü orewa puracücü. Rü nüma rü Cristuarü puracütanüxüۡ ֆ̲ľËӥ͑ɗիɥ, фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ tochicüü pexüۡ nangüۡիŕŕիüۡ. 8ॸRü nüma ya ƄЙЙфӕ͑ɗիɥɗҡΎ̲%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ i ЙľËȍɗǣ͖͑ӕի%ËӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡãrü ngüۡիŕŕ̲%ËȍΎիüۡ pengechaüۡgüxüۡ. 9ॸRü ͑ǣŕmaca۳x i toma ga noxritama pexüۡ

499 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

æϘѠϘæȸkæԖۡ۳Ã۳ ռॷ1

500

tacuáchigagu, rü taguma nüxüۡ ɗҡֆфӥ͑ǣӥ̲ŕ͑pexca۳իҡֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ. Rü guxüۡguma Tupanana naxca۳x tacagü na meã pexüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕիücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲ nüma nanaxwa۳xexüۡ na penaxüxüۡ. Rü nüxna naxca۳x tacagü na pexna naxããxücۡ a۳x i nagúxüۡraüۡxüۡ i cua۳իɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡwa ͑ľӡիüۡ. 10ॸRü nüxna naxca۳x tacagü na meã tórü Cori naxwa۳xexüۡãcüma na Йľ̲իŕիücۡ a۳x rü guxüۡguma penaxüxücۡ a۳x i ͑ǣŕ̲͑ӥ̲nanaxwa۳xexüۡ. Rü nüxna naxca۳x tacagü na pexüۡ‫ڟ‬ ͑ҡӕիËȍիŕŕ%իücۡ a۳x na togüxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥիücۡ a۳x rü guxüۡ i ngunexüۡgu yexeraãcü Tupanaxüۡ na pecua۳xgüxücۡ a۳x. 11ॸRü nüxna naxca۳x tacagü na norü pora i ̲ľիŕËȍɗիüۡmaã pexüۡ ͑ЙΎфľիŕŕիücۡ a۳x, na namaã peporaexücۡ a۳x i guxüۡma i guxchaxüۡgü rü yaxna namaã Йľիɥ͑ӥŕիücۡ a۳x. 12ॸRü ñu۳իӡËȍɗtanaxwa۳xe i ҡ%ŕ%Ëӥ̲ҽ͑ҡӥֆҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ pexã, erü nüma pexüۡ ͑ɗ̲ľիŕŕǣӥ͑Йľ̲ rü ta penayauxgüxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡgü i naxüۡҡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ i nüma tá nüxna naxãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ͑Ύիфӥɗիɥǣӥիüۡ. 13ॸYerü nüma ga Tupana rü marü Chatanáme۳իŕՓҡӥիüۡ ínanguxüۡիŕŕфӥ Nane ya nüxüۡ nangechaüۡcüme۳իŕՓҡӥիüۡ ͑͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕ. 14ॸRü guma Nanegagu ͑ɗիɥǣҡӥիüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡ rü tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡxüۡ ga tórü pecadugü. Rü yexguma pecaduca۳x nayu۳xgu ga Cristu rü Tupana nügümaã ͑͑͑ǣӥի̲ӥŕիŕŕǣĀӕüۡxüۡgü

texé Tupanaxüۡ tadau, natürü nüma rü núma nanamu ga Nane na duüۡxüۡgü nüxüۡ daugüxüۡca۳x rü nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳ի͖͑ӕի%Ëӥ͑ֆɗɥիüۡ i nüma ya Tupana. Rü naxüۡpa i guxüۡma i 15ॸTaguma

ҧacü i ñu۳ի̲͑ǣŕի̲իüۡ, фӥ͑ӥիɥф nayexma ga Tupana Nane. 16ॸRü Nanexüۡ ͑ɗիɥǣ̲͑ӕիüۡ ga Tupana na naxüãxüۡca۳x ga guxüۡma i ҧacü i ñu۳xma ͑ǣŕի̲իüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü ñoma i naãnewa, rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ nüxüۡ idauxüۡ фӥ͑ǣŕ̲ҡ̲͑ӥիüۡ idauxüۡ. Rü yemaãcü nanaxü ga guxüۡma ga norü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËü۳ۡãx۳ ãrü ãŕ۳xgacügü rü guxüۡma ga n۳g۳oxogüarü ãŕ۳xgacügü. Rü yemaãcü nanaxü ga guxüۡma na nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 17ॸRü naxüۡpa i guxüۡma i ҧacü i ñu۳xma ͑ǣŕի̲իüۡ, фӥæфɗѸҡӕфӥ̲фӥ͑ӥիɥф nayexma. Ѡӥ͑ǣǣӕ͑ɗիɥɗ̲ľ%ɗ͑͑ӕիüۡ i guxü̲ۡľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ̲͑% inacuáxüۡ. 18ॸѠӥ͑ӥ̲ֆæфɗѸҡӕфӥ͑ŕфӕ ͑ɗիɥɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ͑իӥ%իüۡ rü nüxna naxããxüۡ ga maxüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ ͑ӥիɥфֆӕՓɞ͑Āիüۡ na guxüۡãrü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡca۳x. 19ॸRü Cristu rü TupanaxüۡËȍɗ͑ɗիɥ, yerü yemaãcü nanaxwa۳xe ga Tupana. 20ॸRü Tupana rü ñoma ga naãnewa nanamu ga Cristu na curuchagu pecaduca۳x nayuxüۡca۳x. Rü ֆľ̲%Ëӥ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑͑ӥǣӥ̲% ͑͑ǣӥի̲ӥŕիŕŕիüۡ ga guxüۡma i ñoma i ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡ rü guxüۡma i Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡ. Rü yemaãcü nanaxü ga Tupana yerü yemaãcü nanaxwa۳xe. 21ॸRü pema ga üۡpa фӥҡ̲ҽӕЙ̲͑ӥËӥǣӥЙɗիɥǣӥֆľфӥ ɗիËӥ̲͑ΎфӥӕՓ͑ӥǣӥЙľǣӥЙɗիɥǣӥիŕŕ yerü chixexüۡǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕфӥËȍɗիľիüۡ pexüe. 22ॸNatürü i ñu۳xma ya Tupana rü nügümaã pexüۡ ͑фӥ͑ǣӥի̲ӥŕիŕŕ͑ namücügü i mexüۡ Йɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü yemaãcü nanaxü ga Tupana ga yexguma Cristu duüۡxüۡxüۡ ɗիɥիǣӕфӥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

æϘѠϘæȸkæԖۡ۳Ã۳ ռॷ1ٍॷ2

501

curuchawa ngúxüۡ yangexgu rü yexma nayu۳xgu. Rü yemaãcü nayu ga Cristu na nügüxüۡtawa pexüۡ nagagüxüۡca۳x rü nape۳xewa pimexüۡca۳x rü nataxuxüۡca۳x i ‫ ڟ‬a na perü chixexüۡ. 23ॸNatürü ngŕm ۡ pengugüxüca۳x, rü penaxwa۳xe na meã ЙľֆիΥǣӥľËȍիüۡ rü meã naga Йľիɥ͑ӥŕիüۡ rü taguma nüxüۡ perüxoexüۡ i ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľɗ̲ľիüۡ ga marü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ. Rü yema ore ga marü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ҡ̲Ύфľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ chixuxüۡ i chomax. Rü ñu۳xma rü guxüۡ ɗ͑%͑ľՓ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ yaxugüexüۡ. Tupana rü Pauruxüۡ namu na guxüۡma ga yaxõgüxüۡxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x 24ॸRü ñu۳xma rü woo pexca۳x ngúxüۡ Ëȍɗ͑ǣľիǣӕфӥËȍҡ%ŕľфӥ͑ӥիüۡ chacua۳x rü ñaã chaxunemaã choma rü ta Ëȍֆ͑ǣӕիŕŕǣֆľ̲͑ǣәիüۡ ga Cristu ingexüۡ naxca۳x i norü duüۡxüۡgü i ֆիΥǣӥիüۡ. 25ॸRü ñu۳xma ya Tupana rü choxüۡ namu na nüxüۡ charüngüۡիŕŕիüۡca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgü i ֆիΥǣӥիüۡ. Rü perü mexüۡca۳ի͑ɗիɥɗ choxüۡ namuxüۡ na guxüۡwama meã nüxüۡ chixuxüۡca۳x i norü ore. 26-27ॸѠӥ͑ǣŕ̲

Tupanaãrü ore rü ñanagürü: ٘ѠӥæфɗѸҡӕфӥЙľՓ͑͑ǣŕի̲ɗ ñu۳xmax, rü nagaguxicatama ͑ɗիɥɗЙľիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i ЙľËȍɗËɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa i ͑ǣľիҡɞ̲͑ľիŕËȍɗիüۡՓٚ, ñanagürü. Rü yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga duüۡxüۡgü rü tama nüxüۡ nacua۳xgü ga yemachiga, natürü ñu۳xma ya Tupana rü norü duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ. Erü nüma ya Tupana rü norü duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ ͑ĀӕիŕŕËȍüۡ na ñuxãcü poraãcü pexüۡ nangechaüۡxüۡ rü pexüۡ nangüۡիŕŕիüۡ

i guxãma i pema i tama Yudíugü ɗիɥǣӥիľ. Rü ñu۳xma i pema na woo tama ֤ӕĀɞӕǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ, natürü pema rü ta pexüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗЙľËȍɗËɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa erü Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥ. 28ॸRü ñu۳xma i toma rü Cristuxüۡ ͑ɗիɥɗҡɗիӕիüۡ. Rü guxüۡ i torü cua۳xmaã guxüۡma i duüۡxüۡgüxüۡ tixucu۳իŕǣӥфӥ̲ľ% ҡ͑͑ǣәľիŕŕ͑͑ǣŕ̲%ËӥæфɗѸҡӕǣǣӕ ngearü chixexüۡãx‫ ڟ‬üۡ Tupanaxüۡ tawéxüۡca۳x. 29ॸѠӥ͑ǣŕ̲ҡ̲ЙӕфËӥ ͑ɗիɥɗ͑ՓЙΎф%ËӥիӥËȍɗ̲ chapuracüamaxüۡ woo ҧacü rü guxchaxüۡ chauxca۳x ínguxgu. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ pora i Cristu choxna ãxüۡ i chowa ͑ǣŕի̲իüۡ ͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ ЙΎфիŕŕիüۡ na chanaxüamaxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ. 1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, chanaxwa۳xe i nüxüۡ pecua۳x na ñuxãcü poraãcü pexca۳x chapuracüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta chanaxwa۳xe i nüxüۡ pecua۳x na ñuxãcü poraãcü chapuracüxüۡ naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ ҡľ͑ľŕǣӥɗġΎĀɗËȍŃфӥɥ%͑ľՓ ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ rü guxüۡma i petanüxüۡgü i taguma choxüۡ daugüxüۡ. 2ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ poraãcüxüchima chapuracü na nüxü‫ ۡڟ‬rü ta chanangúchaüۡիŕŕիüۡca۳x. Erü chanaxwa۳xe i guxüۡma aixcüma nügü nangechaüۡgü rü nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i cua۳իɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲ľ%̲͑ӥիüۡ nacua۳xgü ga ֆľ̲͑ΎիфɗҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ӥիüۡ cuáxüۡ. Ѡӥֆɗ̲фӥæфɗѸҡӕҡ̲͑ɗիɥ. 3ॸRü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ i guxüۡma i cua۳x i aixcüma mexüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ taxca۳x nango۳իŕŕ%իüۡ i Tupanachiga. 4ॸRü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľľфӥҡ̲ chanaxwa۳xe na texé pexüۡ ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥիüۡ namaã i ҧacü rü ore i chixexüۡwa pexüۡ gagüxüۡ. 5ॸRü woo na

2

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

æϘѠϘæȸkæԖۡ۳Ã۳ ռॷ2

502

‫ ڟ‬Йľҡ͑ӥՓËȍ͑ǣŕի̲իüۡ, tama ngŕ̲ ͑ҡӥфӥËȍӕ%ŕՓфӥЙΎф%ËӥЙľǣӕ Ëȍфӥիɥ͑ӥ. ѠӥՓӥիɗɗËȍΎфӥҡ%ŕ͑ɗիɥ͑ nüxüۡ chacuáxüۡ na ñuxãcü meã pegü ipinuxüۡ na meã pegümaã ipecuáxüۡca۳x rü ñuxãcü tama nüxüۡ perüxoexüۡ na Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ. Ñu۳ի̲͑æфɗѸҡӕфӥɗիɥǣӥիüۡ rü ngexwacaxüۡxüۡ i maxüۡ tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ 6ॸRü

pema ga noxri rü meãma tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuxüۡ peyauxgü. Rü ñu۳xma rü yema noxri meãma na penayauxgüxüۡrüüۡ rü name ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma nüxna penaxã i perü maxüۡ na nüma pexü‫ ۡڟ‬namaã inacuáxüۡca۳x. 7ॸRü wüxi i nanetü nanaxwa۳xe i naxchúma۳xã na nataixüۡca۳x rü na namaxüۡxüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i pema rü penaxwa۳xe na meã Cristuna peyaxӡ۳xgüxüۡ na meã nawa piyaetanüxüۡca۳x rü meã naxca۳x Йľ̲իŕիüۡca۳x rü meã nüxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥ̲իüۡca۳x yema noxri Epáparu pexüۡ ͑ǣәľիŕŕǣӕфüüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ guxüۡǣӕ̲ҽӕЙ̲͑͑ΎիŕЙľի%. 8-9ॸ¡Rü naxca۳իЙľիӕ%ŕǣӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i pexüۡ ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥËȍüۡxüۡ! Rü tama name i nüxüۡ‫ ڟ‬ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ Ύфľɗҡ̲ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ rü taxuwama mexüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü pexüۡ ͑͑ǣәľիŕŕËȍüۡ ͑͑ǣӕЙľիɥիüۡca۳x i ͑ǣŕ̲͑Ëӥ̲ǣӥǣ͑ӕիËӥ̲üۡgüxüۡ ga duüۡxüۡǣӥ͑ǣӕɥիüۡ. Rü ñoma i naãneãrü ngu۳իŕŕҡľ͑ɗիɥɗɗ͑իɥ͑ӥŕիüۡ. Natürü ҡ̲ɗիËӥ̲æфɗѸҡӕËȍɗǣ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ pexüۡ ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ͑ӥի͑ЙɗիɥǣËȍɗɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ ngu۳իŕŕҡľфӕüۡgü i chixexüۡgü rü Cristuwe Йľфӥիɥ. Erü Cristu rü TupanaxüۡËȍɗ͑ɗիɥ

rü guxüۡma i Tupanaãrü pora rü æфɗѸҡӕՓ͑͑ǣŕի̲. 10ॸRü ñu۳xmax, rü Tupanaãrü maxüۡ rü norü pora rü ɗիËӥ̲ЙľՓ͑͑ǣŕի̲ľфӥname۳xwa Йľ͑ǣŕի̲ǣӥֆæфɗѸҡӕֆ̲͑%ɗËӕËӥ i guxü̲ۡɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ ãrü ãŕ۳xgacügü rü guxüۡma i n۳g۳oxogüarü ãŕ۳xgacügü. 11ॸRü ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥ͑ӥǣӥ ínawiecha۳xmüpe۳xechiraüۡgü na Tupanape۳xewa yamexüۡca۳x. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲æфɗѸҡӕիüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥǣӕфӥҡ̲ ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲%͑͑իӥֆæфɗѸҡӕ͑ imexüۡca۳x. Erü nüma ya Cristu rü tórü maxüۡwa napuracü rü tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕ nawa i taxüneãrü ngúchaüۡgü. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ ֆ̲ľիŕŕիüۡ na Tupanape۳xewa imexüۡca۳x. 12ॸRü yexguma ípebaiüۡgu, rü Cristu na itáxüۡrüüۡ yexma nata۳x ga yema nuxcümaüۡxüۡ ga perü maxüۡ. Rü yema Cristu na írüdaxüۡrüüۡ rü pema rü ta penayaxu i maxüۡ i ngexwacaxüۡxüۡ, yerü ЙľֆիΥǣӥ͑ҽӕЙ͑͑ΎфӥЙΎф̲% Cristuxüۡ ɞфӥĀիŕŕիüۡ. 13ॸRü üۡpa ga pema rü tama aixcüma pexü‫ ۡڟ‬nayexma ga maxüۡ i taguma gúxüۡ yerü pepecaduã۳xgü rü pexeneãrü ngúchaüۡ pexügü. Natürü i ñu۳xma rü Cristuxüۡ ̲͑իŕŕիüۡrüüۡ pexüۡ ̲͑իŕիŕŕֆҽӕЙ͑ľфӥæфɗѸҡӕфӥ duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. Rü Tupana rü marü Cristugagu tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i guxüۡma i tórü pecadugü. 14ॸRü noxri rü ҡËȍɗիľֆľфӥҡ̲ɗիËӥ̲͑ǣҡիɥ͑ӥŕ ǣֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃҡӥի͑%իüۡ, rü tórü pecadugü rü yuwa tüxüۡ nagagü. Natürü ga Cristu rü curuchagu tórü pecaduca۳x nayu, rü yemaãcü Tupana tüxüۡ‫͑ ڟ‬ֆ͑ǣӕҡ͑ӥիŕŕǣֆľ̲ҡΔфӥ pecadugü. 15ॸRü yexguma curuchagu nayu۳xgu ga Cristu, фӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

æϘѠϘæȸkæԖۡ۳Ã۳ ռॷ2ٍॷ3

503

Chatanáxüۡ ͑ЙΎф̲ŕիüۡ ga Tupana. Rü ֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣǣӕիüۡ ga duüۡxüۡgüpe۳xewa Chatanáxüۡ ͑ի%͑ľիŕŕիüۡ ñoma wüxi i churaragüarü ãŕ۳xgacü i norü uwanü i nüxüۡ ͑ЙΎф̲ŕիüۡxüۡ ͑ի%͑ľիŕŕիüۡrüüۡ. ̲ͮľ͑ɗիɥɗnaxca۳իҡĀӕǣӥɗ͑ǣŕ̲ mexüۡǣӥɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ

ñu۳xma rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ ۡ pexü ͑ɗիӕɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥľǣՓΎΎ tama naxrüüۡ penaxü۳xgux. Nümagü rü ͖ӕիфľɗΥ͑ǣӥիɗËҡ̲͑͑ǣΥ۳xgü, rü ñuxre i axeüۡիɥËҡ̲͑ɗիիǣӥ, rü ñuxre i petaarü ngunexüۡgü naxauregü na ͑ǣŕ̲%ËӥҽӕЙ͑իüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Ѡӥ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ΎфӥЙľҡɗǣӕËӥֆ taunecügu Tupanaca۳x naxauregüxüۡ rü togü i petagü i gucü ya tauemacügu naxauregüxüۡ. Rü nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ nacümagü na ñuxãcü ngüۡxchigaarü ngunexüۡgü naxauregüxüۡ. 17ॸRü aixcüma yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga Yudíugü rü nanaxauregü ga yema nacümagü yerü ga Cristu rü tauta ínangu ga yexguma. Natürü i ñu۳xma rü marü ínangu ya Cristu rü tórü pecaduca۳x nayu. Rü ñu۳ի̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑͑ǣɗիɥ͑ӥŕիüۡ фӥҡ̲͑ǣӕɗիɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ nuxcümaüۡgüxüۡ i nacümagü. 18ॸ¡Rü ҡ%ӡҡ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nüxüۡ ixugüxüۡ na ipeyarütauxexüۡ ega ҡ̲ĀիӡËüۡ۳ãx۳ i orearü ngeruüۡgüxüۡ picua۳xüüۡgügu! Nümagü rü nügü 16ॸRü

ínarüxíragüneta rü nügü nixugü na yango۳xetügüxüۡ. Rü noxrütama cua۳xmaãmare nügü nicua۳xüüۡgü. 19ॸNatürü i nümagü rü tama aixcüma ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕֆֆɗ̲ҡľфӕɗիɥËӥֆ

Cristu ya tüxüۡ ЙΎфľիŕŕËӥфӥҡӥիüۡ ɗֆľҡ͑ӥիŕŕËӥɗҡΔфӥΥՓɗǣӕի%̲ɗ yixema i norü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիľ. Rü ͑ӥ̲ֆæфɗѸҡӕ͑ɗիɥɗՓӥիɗǣӕҡӥիüۡ ͑իɥ͑ӥŕիŕŕիüۡ i wüxichigü i yixema ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑naxwa۳xexüۡrüüۡ. 20ॸRü yexguma nayu۳xgu ga Cristu rü yexma nayu ga nuxcümaüۡxüۡ ga perü maxüۡ, rü yexma nayarüxo ga guxüۡma ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga pecümagü i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡǣӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xmax ¿rü tü۳xcüüۡ ͑ɗիɥɗ ñoma i naãnecüۡ۳ãի۳ ̲իŕիüۡrüüۡ Йľ̲իŕիüۡ i pemax, rü tü۳xcüüۡ ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥËӥ̲ǣӕЙľիɥիüۡ? 21ॸRü nümagü i Yudíugü rü nüxüۡ nixugüe rü ñanagürügü: “Tama name i nüxüۡ нӕɗ͑ǣΥǣӥɗ͑ǣŕ%, rü tama name i cunangΥ۳x i yea, rü tama ̲͑ľɗËӕ͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲ٚ, ñanagürügü. 22ॸNatürü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑Ëӥ̲ǣӥфӥ paxa tá inayarüxo erü duüۡxüۡgüarü ͑ɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Йľիüۡ namuxüۡ rü duüۡxüۡǣӥфӥ̲ӕǣӥ̲фľ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ pexüۡ ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ rü duüۡxüۡgüarü ngu۳իŕŕҡľ̲фľ͑ɗիɥ. 23ॸRü guxüۡma i ͑ǣŕ̲Йľիüۡ namuxüۡ rü pexca۳x namexcüraxüۡ erü pexüۡ naxucu۳իŕǣӥ͑ ҧacü pexauregüxüۡca۳x, rü tama pegü picua۳xüüۡgüxüۡca۳x, rü meã pexenemaã ipecua۳xgüxüۡca۳x. Natürü guxüۡma i ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥфӥҡ̲ɗիËӥ̲Йľիüۡ narüngüۡիŕŕ͑͑ӥիüۡ perüxoexüۡca۳x i pexeneãrü ngúchaüۡgü.

3

1ॸRü

ñu۳xma i pemax, rü Cristu wena maxüۡxüۡrüüۡ rü pexüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i ngexwacaxüۡxüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗnaxca۳x pedau i ͑ǣŕ̲̲ľիüۡǣӥɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa ͑ǣŕի̲իüۡ i ngextá Cristu rü Tupanaãrü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

æϘѠϘæȸkæԖۡ۳Ã۳ ռॷ3

504

tügünecüwawa írütoxüۡwa rü namaã ãŕ۳իǣËӥɞֆɗɥիüۡwa. 2ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ guxüۡǣӕ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡ, rü ҡ̲͑ǣŕ̲͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ ͑ǣŕի̲իüۡ. 3ॸYerü yexguma nayu۳xgu ga Cristu rü yexma nayu ta ga nuxcümaüۡxüۡ ga perü maxüۡ. Rü ñu۳xma rü pexü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗЙľфӥ̲իüۡ i ngexwacaxüۡxüۡ erü Cristutanüxüۡ Йɗիɥǣӥ rü Tupaname۳իŕՓЙľ͑ǣŕի̲ǣӥ. 4ॸRü ͑ӥ̲ҡ̲ֆæфɗѸҡӕ͑ɗիɥɗЙľիüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑ núma nango۳xgu, rü namaã tá pengóe, rü naxrüüۡ ҡЙɗ̲ľիŕËȍɗ. Marü nüxüۡ tarüxo i nuxcümaüۡxüۡ i tacüma i chixexüۡgü rü tanayaxu i ngexwacaxüۡxüۡ i tórü maxüۡ

ñu۳ի̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ perüxoe i guxüۡma i ñoma i naãneãrü chixexüۡ ɗЙľՓ͑ǣŕի̲իüۡ. Rü tama name i pema۳ի͑͑ɥɗ͑ǣľ̲%Йľ̲իŕ, фӥҡ̲̲͑ľɗЙľҡľ͑͑ɥֆֆҡӥ̲% Йľ̲իŕ. Rü tama name i penaxü i pexeneãrü ngúchaüۡ rü bai i nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕ̲фľ. Rü tama name i pexüۡ‫ڟ‬ 5ॸRü

nangúchaüۡ i ҧacü rü to i chixexüۡgü. Rü ҡ̲̲͑ľɗЙľǣӥ͑իɥËҡ̲ penanuxuchigüchaüۡ i guxüۡma i ͑ǣŕ̲իüۡgü, ľфӥֆɞիľ̲͑ǣŕ̲͑Ëӥ̲ tüxü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իŕфӥĀӥիՓ̲͑% tatupanaã۳x. 6ॸRü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡgüca۳իҡ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ napoxcuexüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲իŕիüۡ rü tama naga ɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ. 7ॸRü pema ga üۡpa rü penaxü ga yema chixexüۡgü, rü yemaãcü Йľ̲իŕ. 8ॸNatürü i ñu۳ի̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ perüxoe i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑

pegüchi pexaiexüۡ, фӥЙľǣӥ̲%Йľ͑ӕŕիüۡ, фӥËȍɗիфɗЙľ̲իŕիüۡ, rü pegümaã peguxchigagüxüۡ, rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ i dexa i nüxüۡ pixuxüۡ. 9ॸRü tama name i pegümaã pidorae, erü marü ípenata۳x ga nuxcümaüۡxüۡ ga pecüma rü guxüۡma ga yema chixexüۡgü ga üۡpa pexügüxüۡ. 10ॸRü ñu۳xma rü marü penayaxu i ngexwacaxüۡxüۡ i perü maxüۡ rü ngexwacaxüۡxüۡ i duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. Rü guxüۡ i ngunexüۡgu rü Tupana pexüۡ ningexwacaxüۡիŕŕËȍɗǣӥ͑ֆľիľф%Ëӥ pimexüۡca۳x naxrüüۡ rü yexeraãcü nüxüۡ na pecua۳xgüxüۡca۳x ya Tanatü ya Tupana ya maxüۡ tüxna ãcü. 11ॸRü ñu۳xma rü Tupanaca۳x rü nüŕҡ‫̲͑ ڟ‬ɗիɥľǣ֤ӕĀɞӕ нӕɗիɥǣӕфӥe۳xna tama. Rü nüŕҡ‫̲͑ ڟ‬ɗիɥ ega ícuwiecha۳x-müpe۳xechiraüۡgu rü e۳xna tama. Rü nüŕҡ‫̲͑ ڟ‬ɗիɥľǣҧacü rü nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡ нӕɗիɥǣӕ, rü e۳xna ҧacü rü duüۡxüۡ нӕɗիɥǣӕ. Rü nüŕҡ‫̲͑ ڟ‬ɗիɥ ega wüxi i coriarü duüۡxüۡ нӕɗիɥǣӕ, rü e۳xna taxúxearüma duüۡxüۡ нӕɗիɥǣӕ. Erü ñu۳ի̲фӥ͑ǣŕ̲ǣӕիüۡãrü yexera aixcüma tüxü‫ ۡڟ‬mexüۡ ͑ɗիɥ͑æфɗѸҡӕфӥ guxüۡãrü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ rü guxãwama ͑͑ǣŕի̲իüۡ. 12ॸRü ñu۳xma ya Tupana rü pexüۡ nangechaüۡ i pema rü pexüۡ ͑ɗĀľիľËȍɗ͑͑ΎիфӥЙɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma pexüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüüۡgü i togü, rü namaã pemecümagü, rü tauxchaãcüma nüxna penaxã, rü taguma nape۳xewa pegü íperütagü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ՓΎΎҧacü pemaã naxü۳իǣӕիфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗֆի͑ ̲͑%Йľիɥ͑ӥŕ. 13ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ wüxichigü i pema na pegümaã yaxna Йľիɥ͑ӥŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃҧacü pemaã ü۳xgux, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥիü‫ۡڟ‬ nüxüۡ pengechaüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

æϘѠϘæȸkæԖۡ۳Ã۳ ռॷ3ٍॷ4

505

yexgumarüüۡ ga tórü Cori na pexü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ngechaüۡxüۡrüüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡΎǣӥիü‫ۡڟ‬ nüxüۡ pengechaüۡgü. 14ॸRü guxüۡãrü yexera mexüۡ ͑ɗիɥ͑Йľǣӥ pengechaüۡgüxüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗիËӥ̲ pegü pengechaüۡgügu rü aixcüma ՓӥիɗǣӕҡЙľфӥիɥ͑ӥŕ, rü meã pegümaã ҡЙľ̲իŕ. 15ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑Йľ̲% inacuáxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡ%ŕɗæфɗѸҡӕЙľի͑ ãxüۡ ͑͑ǣŕ̲%ËӥɗիËӥ̲Йľǣӥ pengechaüۡgüxüۡca۳x. Yerü yemaca۳ի͑ɗիɥ ga Tupana pexüۡ idexechixüۡ na wüxitama i duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡca۳x rü ̲ľ%ՓӥիɗǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡca۳x. Rü name ͑ɗիɥɗ̲Ύիŕ͑ӥի͑Йľի%ǣӥֆҽӕЙ͑. 16ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡǣӕ̲Йľ%ŕՓ ͑͑ǣŕի̲ɗæфɗѸҡӕфӥΎфľфӥҡ%ŕ%Ëӥ̲ ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ% Йľ%ŕիüۡ pecuáãcüma namaã pegü Йľ͑ǣәľիŕŕфӥЙľǣӥpixucu۳իŕǣӥ͑ ͑ǣŕ̲%ËӥЙľǣӥիüۡ‫ڟ‬ penangúchaüۡիŕŕիüۡca۳x. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ɗիËӥ̲ҽӕЙ̲͑͑ΎիŕЙľի%ǣӥ%Ëӥ̲ nagu pewiyaegü i nagúxüۡraüۡxüۡ i norü wiyaegü. 17ॸRü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Йľիӥիüۡ rü nüxüۡ pixuxüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡΔфӥæΎфɗ ya Ngechuchuégagu penaxü. Rü name ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲%ËӥͮǣľËȍӕËȍӕŃǣǣӕ ҽ͑ҡӥֆҽӕЙ̲͑͑ΎիŕЙľի%ǣӥ. Tupana nanaxwa۳իľ̲͑ľ%̲͑իŕիüۡ i duüۡxüۡgü i Cristuaxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxüۡ 18ॸPa Ngexüۡgü i Ãtegüxüۡx, rü name ͑ɗիɥɗЙľҡľǣЙľիɥ͑ӥŕ. Erü woetama ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ na penaxüxüۡ erü tórü Cori ya Cristuarü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. 19ॸPa Yatügü i Ãmaxgüxüۡx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ ɗ͑ǣɥիüۡ pengechaüۡgü i pema۳xgü. Rü

ҡ̲̲͑ľɗ͑ǣɥ̲%Йľ͑ӕŕ. 20ॸPa Buxüۡgüx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡwama

Йľ͑ҡӥфӥЙľľǣЙľիɥ͑ӥŕ, ľфӥ͑ǣŕ̲ ͑ɗիɥɗ̲͑%͑ҡ%ŕիüۡ ya tórü Cori. 21ॸPa Yatügüx, фӥҡ̲̲͑ľɗЙľ͑͑ӕŕիŕŕɗ pexacügü. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ penaxü۳xgux rü ngürüãchi tá nüxüۡ‫ڟ‬ nawa۳xtümüüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲͑%͑ӥիüۡ pixuxüۡ. 22ॸPa Duüۡxüۡǣӥիɗʊի%%фӥ Coriã۳xgüxüۡx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡwama ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕɗЙľфӥËΎфɗǣӥɗ͖Ύ̲ɗ naãnewa pemaã icua۳xgüxüۡ. Rü tama name i pexüۡ nadaugüguxicatama meã ЙľЙӕфËӥľ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ Йľ͑ҡ%ŕիŕŕիüۡca۳x. ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ mexüۡ i perü ngúchaüۡmaã guxüۡguma meã pepuracüe erü tórü Corixüۡ pemuüۡŕ. 23ॸRü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ЙľфӥЙӕфËӥɗ pexüxüۡՓфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľфӥ ngúchaüۡmaã penaxü ñoma tórü Cori ya Cristuaxüۡ‫ ڟ‬pepuracüexüۡrüüۡ rü tama i duüۡxüۡgüaxüۡ‫ڟ‬. 24ॸRü marü nüxüۡ pecua۳x rü Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü tórü Cori ya Cristu tá pexna nanaxã i perü ãmare i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Erü yima Cristu ya ɗիËӥ̲ЙľфӥæΎфɗɗիɥËӥիü‫͑ ۡڟ‬ɗիɥɗ pepuracüexüۡ. 25ॸNatürü yíxema chixexüۡ üxe rü tá ta tanayaxu i tümaãrü natanü naxca۳իɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i taxüxüۡ, rü aixcüma Tupana tá tüxüۡ napoxcu. Erü Tupanape۳xewa rü guxüۡma i duüۡxüۡgü rü nawüxigu, rü taxucürüwama texé Tupanacha۳xwa tiña ega chixexüۡ taxü۳xgux. 1ॸRü pemax, Pa Corigüx, rü name ͑ɗիɥɗЙľфӥĀӕüۡxüۡgümaã pemecümagü, фӥҡ̲Йľ͑ՓΎ̲ӥիŕŕ. ¡Rü nüxna pecua۳xãchie na pema rü ta pexüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ ya perü Cori ya ĀիӡǣӕËӥ! 2ॸ¡Rü guxüۡguma Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥ, фӥЙľիӕ%ŕǣӥ͑ҡ̲ ͑ǣľիҡ̲фľ͑իɥ͑ӥիüۡca۳իɗЙľ%ŕɗ

4

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

æϘѠϘæȸkæԖۡ۳Ã۳ ռॷ4

506

͑ǣŕիǣӕ̲Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥǣӕ! ¡Rü ҽӕЙ̲͑͑ΎիŕЙľի%ǣӥ! 3ॸ¡Rü toxca۳x rü ҡЙľֆӕ̲ӥիŕǣӥ͑ҽӕЙ͑ҡΎիü‫ۡڟ‬ ͑ҡӕիËȍիŕŕիüۡca۳x na nüxüۡ tixuxüۡca۳x i norü ore i mexüۡ, rü meãma duüۡxüۡgümaã nüxüۡ tixuxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ ore ga noxri tama nüxüۡ nacua۳xgüxüۡ i Cristuchiga! Ѡӥ͑ǣŕ̲oreca۳ի͑ɗիɥɗ ñu۳xma ichapoxcuxüۡ. 4ॸRü chanaxwa۳xe i chauxca۳իЙľֆӕ̲ӥիŕǣӥ̲͑ľ% duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ chacua۳իŕŕիüۡca۳x i ͑ǣŕ̲Ύфľ, ľфӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ na chanaxüxüۡ. 5ॸRü chanaxwa۳xe i meã Йľ̲իŕnape۳իľՓɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ. ¡Rü ñu۳xma na pexüۡ‫ڟ‬ natauxchaxüۡ, rü yoxni paxa penaxü۳x i Tupanaãrü puracü! ¡Rü tama iperüchomare! 6ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ guxüۡguma meã namaã pidexagü i ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü, rü mexüۡ i orexüۡ namaã pixugü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ӥիüۡ pecua۳x na ñuxãcü meã penangãxüۡxüۡ i ՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i perü Υchigaca۳x pexna c۳axüۡ. Pauru nanagu۳իŕŕǣ͑ΎфӥЙΎЙľффӥ wenaxãrü yema duüۡxüۡgüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕ 7ॸѠӥ͑ӥ̲ֆҡľ͑ľŕֆҽɞнӕɗËӕֆ

nüxüۡ ingechaüۡgücü rü tá pemaã nüxüۡ nixu i chauchiga. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ ̲ľիŕËȍɗËӥֆËȍΎфӥ͑ǣüۡիŕŕфӕüۡ ֆɗɥիüۡ, rü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗՓӥիɗǣӕËȍΎ̲%͑իӥ%իüۡ i tórü Coriarü puracü. 8ॸRü ñu۳xma rü petanüwa chanamu na pexüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕիüۡca۳x rü pemaã nüxüۡ yaxuxüۡca۳x na ñuxãcü toxüۡ nangupetüxüۡ i tomax. 9ॸRü Tíquicumaã petanüwa Ëȍ̲͑ӕɗϘ͑ŃËȍɗ̲ӕɗҡľ͑ľŕֆ͑ӥիüۡ ingechaüۡgücü ya aixcüma meã Tupanaãrü puracü ücü. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ

petanüxüۡ ֆɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ǣӥɗ͑ǣŕ̲ taxre rü tá pemaã nüxüۡ nixu i guxüۡma i ҧacü na ngupetüxüۡ i núma. 10ॸRü pexüۡ ͑фӥ̲ΎիŕɗkфɗҡËӕɗՓӥիɗǣӕ͑ӕի̲ chomaã poxcuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta pexüۡ ͑фӥ̲ΎիŕɗͅфËӕɗ´ľф͑¡Ńľ͑ľŕ ɗիɥիüۡ. Rü marü pemaã nüxüۡ chixu i Marcuchiga na meã penayauxgüxüۡca۳x i ͑ǣŕիǣӕ̲Йľҡ͑ӥՓ͑͑ǣӕիǣӕ. 11ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta pexüۡ ͑фӥ̲Ύիŕֆ ҡľ͑ľŕֆͮǣľËȍӕËȍӕֆ֤ӕËȍӕǣӕ ãŕg‫ ڟ‬acü. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡΎ̲ŕ۳xpü۳x i yatügü фӥ͑ǣŕիɥËҡ̲͑ɗիɥɗ֤ӕĀɞӕǣӥɗ ֆիΥǣӥիüۡ i wüxigu chomaã puracüexüۡ i Tupanaãrü puracüwa. Rü nümagü rü poraãcü choxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕǣӥ. 12ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta pexüۡ ͑фӥ̲Ύիŕɗ Epáparu. Rü nüma rü petanüxüۡ ͑ɗիɥ, rü aixcüma nanaxü i Cristuarü puracü. Rü ͑ӥ̲фӥ͑Ύфӥֆӕ̲ӥիŕՓфӥǣӕիüۡguma Tupanaxüۡ naca۳ax۳ üۡ pexca۳x na aixcüma ̲ľ%Йľ̲իŕիüۡca۳x rü ЙľֆիΥǣӥ̲իüۡca۳x rü aixcüma penaxüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ naxwa۳xexüۡ. 13ॸRü choma rü marü nüxüۡ chadau rü pemaã nüxüۡ chixu i ñuxãcü Epáparu poraãcü pexca۳x napuracüxüۡ rü naxca۳x napuracüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗ ġΎĀɗËȍŃфӥɥ%͑ľՓфӥʊфЙΎфɗфӥ ɥ%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 14ॸRü Luca, i duturu i nüxüۡ ingechaüۡgüxüۡ, rü pexüۡ ͑фӥ̲Ύիŕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta pexüۡ ͑фӥ̲Ύիŕɗġľ̲. 15ॸRü chanaxwa۳xe i nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥɗҡľ͑ľŕǣӥɗ ġΎĀɗËȍŃՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta chanaxwa۳xe i nüxüۡ Йľфӥ̲ΎիŕǣӥɗͮɗƸфӥǣӕիüۡma i ҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ i napatawa ngutaque۳xegüüxüۡ. 16ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲̲фӥ nüxüۡ pedaumatüguwena i ñaã popera,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

æϘѠϘæȸkæԖۡ۳Ã۳ ռॷ4

507

rü chanaxwa۳xe i Daodichéawa penamu ‫ ڟ‬acüۡ۳ãի۳ ɗҡľ͑ľŕǣӥфӥҡ͑ӥիüۡ na ngŕm nadaumatügüxüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ɗ͑ǣŕ̲ЙΎЙľфɗġΎĀɗËȍŃՓ chamuxüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲Йľիüۡtawa nanguxgu rü chanaxwa۳xe i nüxüۡ pedaumatügü. 17ॸRü chanaxwa۳xe i Ariquípumaã nüxüۡ pixu, rü ñapegügü nüxüۡ:

٘‫ؽ‬Ѡӥ̲ľ%͑ЙӕфËӥфӥֆ͑ǣӕիŕŕɗ ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥɗҡΔфӥæΎфɗËӕի͑%իüۡ!ٚ ñapegügü nüxüۡ. 18ॸChoma i Pauru rü cho۳xme۳xmaãtama pexca۳x chanaxümatü ɗ͖%ËȍΎфӥ̲Ύիŕ. ¡Rü nüxna pecua۳xãchie na chapoxcuxüۡ! Rü chanaxwa۳xe i Tupana pexüۡ narüngüۡիŕŕ. Rü nuãma pexna, Pauru

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԖռʘѠkÜۡ XÜۡ GA POPERA GA TECHARÓNICAWA YEXMAGÜXÜۡ GA YAXÕGÜXÜۡ TANÜWA NAMUXÜۡ GA PAURU Pauru rü nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣֆľ̲ yaxõgüxüۡ ga Techarónicawa yexmagüxüۡ 1ॸЬҽľËȍфΔ͑ɗËՓͮǣŕի̲ǣӥիüۡ i ҽΎľ͑ľŕǣӥɗ֤իΥǣӥիüۡ i Tanatü ya Tupana rü Tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuarü Duüۡxüۡǣӥʊիɥǣӥիüۡx, choma i Ьӕфӕфӥ̲͑%ɗҡľ͑ľŕɗæȍɗфɗ¡͑ӕфӥ ҽɗ̲ӕҡŃӕ͑ɗիɥɗpexca۳x tanaxümatüxüۡ i ñaã popera. Rü tanaxwa۳xe i Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pexüۡ narüngüۡիŕŕфӥЙľիüۡ

1

͑ҡ%ŕիŕŕ. Meãma nayaxõgü ga yema Techarónicawa yexmagüxüۡ rü yemaãcü wüxi ga cua۳xruüۡ ga mexüۡ ͑ɗիɥǣӥ 2ॸѠӥҡΎфӥֆӕ̲ӥիŕՓфӥǣӕիüۡguma

pexna tacua۳xãchigü, rü pexca۳x ҽӕЙ̲͑͑Ύիŕҡի%. 3ॸRü guxüۡguma i ͑ǣŕիǣӕ̲ҽ͑ҡӥֆҽӕЙ̲͑% tidexagügu, rü taguma nüxüۡ ɗҡֆфӥ͑ǣӥ̲ŕ͖͑ӕի%Ëӥ̲ľ% ЙľֆիΥǣӥ%Ëӥ̲Йľ͑իӥիüۡ i Tupanaãrü puracü, rü ñuxãcü nüxüۡ

pengechaüۡgüãcüma togüxüۡ perüngüۡիŕŕիüۡ. Rü taguma nüxüۡ ɗҡֆфӥ͑ǣӥ̲ŕ͖͑ӕի%ËӥɗիËӥ̲̲ľ% ípenan۳g۳ӕիŕŕիüۡ ya tórü Cori ya ͮǣľËȍӕËȍӕֆæфɗѸҡӕфӥ͑ǣŕmaca۳x ֆի̲͑͑%Йľիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡ i ñu۳xma pingexüۡ. 4ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, Tupana pexüۡ nangechaüۡ, rü nüxüۡ tacua۳իфӥ͑ӥ̲ҡ̲͑ɗիɥɗЙľիüۡ yadexechixüۡ. 5ॸRü yexguma pemaã nüxüۡ tixuxgu ga Tupanaãrü ore i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ, rü tama toechama tidexagümare, ֆľфӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ toxüۡ narüngüۡիŕŕ͑͑ΎфӥЙΎф̲% pemaã nüxüۡ tixuxüۡ. Rü meã nüxüۡ tacuáãcüma pemaã nüxüۡ tixu ga yema ΎфľֆľфӥҡΎΥŕՓҡ̲͑ӥիüۡ tacua۳x na ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ. Rü pematama nüxüۡ pecua۳x ga ñuxãcü meã pepe۳xewa na ҡ̲իŕիüۡ ga yexguma na yemaãcü pexüۡ tarüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x. 6ॸRü pema rü meãma penaxügü ga yema pexüۡ ҡ͑ǣәľիŕŕիüۡ rü yema tüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ ga tórü Cori ya Ngechuchu. Rü ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ pexüۡ ҡ%ŕիŕŕ%Ëӥ̲ 508

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ҽƄæȸkѠϜͮʊækæԖۡ۳Ã۳ ռॷ1ٍॷ2

509

penayauxgü ga yema ore ga woo yemaca۳x poraãcü ngúxüۡ na pingegüxüۡ. 7ॸRü yemaãcü ga pema rü wüxi ga cua۳xruüۡ ga mexüۡ Йɗիɥǣӥnaxca۳x ga guxü̲ۡǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Machedóniããnewa rü Acayaanewa yexmagüxüۡ. 8ॸRü yemaãcü petanüwa ɞ͑իӡիüۡ ga tórü Cori ya Ngechuchuarü ore rü guxüۡwama nanguchigü. Rü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü Machedóniããnewa rü Acayaanewa rü guxüۡwama nüxüۡ nacua۳xgü na ñuxãcü meã Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳x marü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ i toma rü namaã nüxüۡ ҡɗիӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ mexüۡ i pechiga. 9ॸErü nümagütama i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü marü nüxüۡ nixugügü ga ñuxãcü ga pema rü meã toxüۡ na peyauxgüxüۡ ga yexguma petanüwa ҡիɥիǣӕ. Rü nüxüۡ nixugügü ta ga ñuxãcü nüxüۡ na perüxoexüۡ ga perü tupananetachicüna۳xãgü na Tupanaxüۡchi ya maxüۡcü rü ixaixcümacüwe Йľфӥիɥիüۡca۳x rü nüxü‫ ۡڟ‬pepuracüexüۡca۳x. 10ॸRü nüxüۡ nixugügü ta na ñuxãcü aixcüma ípenan۳g۳ӕիŕŕիüۡ na wenaxãrü ĀիӡՓ͑ľ͑իӡիüۡ ya Ngechuchu ya ҽӕЙ͑ͮ͑ľǣֆӕՓɞ͑Āիŕŕ%Ëӥ. Rü ֆɗ̲ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ɗիɥֆҡӥիüۡ ínguxüۡիŕŕËӥ͑ӥի͑ɗ͑ǣŕ̲ЙΎիËӕɗ %ӡËӥ̲իüۡ i tá ínguxüۡ. Pauruarü puracü ga Techarónicawa

2

1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü pematama nüxüۡ pecua۳x rü tama natüca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥ͑Йľիüۡtawa ҡիɥիüۡ. 2ॸRü pema nüxüۡ pecua۳x rü naxüۡpa ga pexüۡtawa na tangugüxüۡ rü chixri tomaã nachopetü ga duüۡxüۡgü ga Piripuwa rü tomaã naguxchigagü.

Natürü Tupana toxüۡ narüngüۡիŕŕ͑ pemaã nüxüۡ tixuxüۡca۳x ga norü ore i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. Rü yemaca۳x tama tamuüۡŕ%Ëӥ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ tixu ga yema ore, woo ga torü uwanügü ga tama toxüۡ‫ڟ‬ ɗфӥիɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ rü poraãcü toxüۡ‫ڟ‬ ͑ǣӕիËȍիŕŕǣӥ%ǣӕ. 3ॸRü yexguma pemaã nüxüۡ tixuxgu ga yema ore, rü tama ítatüeãcüma pemaã nüxüۡ tixu. Rü tama chixexüۡ pemaã taxügüchaüۡãcüma rü tama pexüۡ ҡՓΎ̲ӥիŕŕǣӥËȍüۡãcüma pemaã nüxüۡ tixu ga yema ore. 4ॸYerü ҽӕЙ͑͑ɗիɥǣҡΎիüۡ unetacü rü toxüۡ mucü na pemaã nüxüۡ tixuxüۡca۳x ga norü ore i mexüۡ i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. Rü yemaca۳x Tupana naxwa۳xexüۡãcüma pemaã nüxüۡ tixu ga yema ore. Rü tama duüۡxüۡgüxü̲ۡфľ͑ҡҡ%ŕիŕŕǣӥիüۡca۳x pemaã nüxüۡ tixu, natürü nüxüۡ tixu na Tupanaxüۡ ҡҡ%ŕիŕŕǣӥիüۡca۳x. Rü nüma ֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗҡӥիüۡ nacuáxüۡ rü tüxüۡ nadauxüۡ rü nangugüãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕ фӥիɥ͑ӥŕիüۡ. 5ॸRü pema nüxüۡ pecua۳x rü taguma pepe۳xewa pexüۡ ticua۳xüüۡgü na ҡΎǣЙľիɥ͑ӥŕիüۡca۳x, rü taguma pexüۡ ҡՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ͑͑ǣɥիüۡ tayauxgüxüۡca۳x ǣЙľфӥĀɥŕфӕ. ѠӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆҡΎիüۡ daucü na taguma yemaãcü na tanaxüxüۡ. 6ॸRü

taguma naxca۳x tadaugü na duüۡxüۡgü toxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡca۳x, rü bai i pema rü bai i togü i duüۡxüۡgü. 7ॸRü woo Cristutama toxüۡ ̲͑ӕ͑ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳իǣËӥǣӥ͑ҡɗիɥǣӥիüۡ natürü tama ñoma wüxi ga ãŕ۳xgacürüüۡ pemaã ҡ̲իŕ. Natürü meãmare pemaã ҡ̲իŕ, ñoma wüxi i mama i ͑ǣɥի%Ëӥǣӥ̲͑ľ%da۳u۳xcürüüۡ pemaã ҡɗիɥǣӥ. 8ॸRü poraãcü pexüۡ tangechaüۡ, rü yemaca۳x pemaã nüxüۡ tixu ga Tupanaãrü ore. Rü tama yemaxicatama

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ҽƄæȸkѠϜͮʊækæԖۡ۳Ã۳ ռॷ2

pexna taxãxchaüۡ ga yexguma. Natürü marü ítamemare ta ga pexca۳x na tayuexüۡ, yerü poraãcü pexüۡ tangechaüۡgü. 9ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, pema nüxüۡ pecua۳x ga ñuxãcü poraãcü na tapuracüexüۡ ͑ҡΎфӥΥnaca۳x tataxegüxüۡca۳x. Rü woo chütacü rü woo ngunecü tapuracüe na taxúeaxü‫ۡڟ‬ma wüxi ga guxchaxüۡ ҡɗիɥǣӥիüۡca۳x ga yexguma petanüwa tayexmagügu rü pemaã nüxüۡ tixuxgu ga Tupanaãrü ore. 10ॸPa Duüۡxüۡgü i Tupanaãxüۡ‫֤ ڟ‬իΥǣӥիüۡ, pema ͑ɗիɥǣҡΎիüۡ pedaugüxüۡ rü Tupana rü ta toxüۡ ͑Āӕǣ͖ӕի%Ëӥ̲ľ%͑ҡ̲իŕիüۡ ga petanüwa, rü ñuxãcü taxuüۡma ga chixexüۡ na taxüxüۡ ga yexguma. 11ॸRü pema nüxüۡ pecua۳x ta ga ñuxãcü pexü‫ۡڟ‬ na tanangúchaüۡիŕŕիüۡ. Rü yexguma pengechaüۡgügu, rü pexüۡ ҡҡ%ŕիŕŕǣӥ ñoma wüxi i papa i naxãcügüxüۡ ҡ%ŕիŕŕǣӥիüۡrüüۡ. 12ॸRü ñu۳xma na ҽӕЙ͑%фӥЙɗիɥǣӥիüۡ, rü pexüۡ taxucu۳իŕǣӥ̲͑ľ%naxca۳իЙľ̲իŕիüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗpexca۳x nangemaxüۡ na ngextá ãŕ۳իǣËӥɞֆɗɥիüۡwa pengugüxüۡca۳x ‫ ڟ‬a mexüۡՓЙľ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡca۳x. na ngŕm 13ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x guxüۡguma pexca۳x ҽӕЙ̲͑͑Ύիŕҡի%, yerü yexguma noxri nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕǣӕǣֆľ̲͑ΎфӥΎфľ ga pemaã nüxüۡ tixuxüۡ, rü meã penayauxgü, yerü nüxüۡ pecua۳xgü rü ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľ͑ɗիɥфӥҡ̲ duüۡxüۡǣӥфӥΎфľ̲фľ͑ɗիɥ. Rü yema ore ͑ɗիɥǣ͑իӥËȍɗËӥӥիüۡ ga perü maxüۡ ga ֆľիǣӕ̲ЙľֆիΥǣӥǣӕ. 14ॸPa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, nüxüۡ tacua۳x na ñuxãcü ngúxüۡ pingegüxüۡ yerü petanüxüۡgütama pexchi naxaie rü chixri pemaã nachopetü. Natürü yemaãcütama nüxüۡ nangupetü ga Tupanaãrü duüۡxüۡgü ga

510

Ngechuchu ya Cristuaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ ga Yudéaanewa yexmagüxüۡ. Yerü natanüxüۡgütama ga Yudíugü rü chixri namaã nachopetü. 15ॸRü yema Yudíugü ͑ɗիɥǣҡΔфӥæΎфɗǣͮǣľËȍӕËȍӕիüۡ ima۳xgüxüۡ, yexgumarüüۡ ga norü o۳xigü rü nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgüxüۡ na naćaixüۡrüüۡ. Rü yema ֤ӕĀɞӕǣӥ͑ɗիɥǣҡΎՓľɗ͑ǣŕիüۡtanüxüۡ. Rü Tupanamaã rü guxüۡ i duüۡxüۡgümaã narüxuwanügü. 16ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡmaã nüxüۡ tixuxchaüۡgu i Tupanaãrü ore na nümagü rü ta nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӥիüۡca۳x i maxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥҡΎի͑ nanachu۳xu. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͑ǣŕ̲ Yudíugü rü poraãcüxüchima chixexüۡ naxügü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü ĀӥիՓ̲фӥ͑ӥի͑͑͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲ ҽӕЙ͑%фӥЙΎիËӕɗ%ӡËӥ̲իüۡchixüۡ. Pauru rü nüxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ na wenaxãrü ͑ҡ͑ӥՓ͑իӡիüۡ ga yema yaxõgüxüۡ ga Techarónicawa yexmagüxüۡ 17ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, yexguma pexna ɞҡɗիɥիǣӕՓľ͑, rü woo tama pexüۡtawa na tayexmagüechaxüۡ, natürü guxüۡguma Йľǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕ, rü poraãcü toxüۡ‫ڟ‬ nangúchaüۡ na pexüۡҡՓҡիɥիüۡ na wenaxãrü pexüۡ ítayadaugüxüۡca۳x. 18ॸRü ‫ ڟ‬ҡիɥիËȍüۡ. Rü aixcüma ngŕ̲ chomatama i muŕ۳xpü۳xcüna rü ‫ ڟ‬a pexüۡtawa taa۳x chanaxwa۳xe na ngŕm Ëȍիӡӡիüۡŕg‫ ڟ‬axüۡ natürü n۳g۳oxo i Chataná rü guxüۡguma toxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣӕիËȍիŕŕ͑ ‫ ڟ‬ҡիɥիüۡca۳x. 19ॸNatürü pexüۡ tama ngŕ̲ ítayadaugüchaüۡ%̲ľфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Փľ͑ի%фӥ͑ә̲͑իӡիǣӕֆҡΔфӥæΎфɗ ya Ngechuchu ya Cristu rü ¿ta۳cüca۳x tá ͑ɗիɥɗTupanape۳իľՓҡҡ%ŕǣӥիüۡ i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ҽƄæȸkѠϜͮʊækæԖۡ۳Ã۳ ռॷ2ٍॷ3

511

tomax? ѠӥɗիËӥ̲ЙľՓҡ͑ɗիɥɗ ítanan۳g۳ӕիŕŕիüۡ ͑ҡΎ̲%͑ҡ%ŕիüۡ ya Tupana. ѠӥЙľ̲ҡ͑ɗիɥɗҡΎфӥҡ%ŕ Йɗիɥǣӥիüۡ. ѠӥЙľǣǣӕҡ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ ҡΎǣӥ̲%ҡ̲ҡҡ%ŕǣӥիüۡ i nape۳xewa. 20ॸѠӥ͑ǣŕ̲%ËӥЙľǣǣӕ͑ɗիɥɗ ҡΎǣӥ̲%ҡ̲ҡҡ%ŕǣӥիüۡ, фӥЙľ̲͑ɗիɥ ɗҡΎфӥҡ%ŕЙɗիɥǣӥիüۡ. 1ॸRü yema na taxuacüma ñuxãcü Փľ͑ի%фӥЙľҡ͑ӥՓ͑Ëȍիӡիüۡ, фӥĀӥիՓ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ͑ ‫ ڟ‬իüۡ. 2-3ॸRü Atenagutama na charüxãӡ ۡ pexüҡՓËȍ̲͑ӕǣҡľ͑ľŕǣ Timutéu na pexüۡ íyadauxüۡca۳x. Erü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑%фӥЙӕфËӥҡ͑ӥիüۡ i wüxigu namaã tapuracüexüۡ na tanaxunagüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ i ‫ ڟ‬a petanüwa Cristuchiga. Rü ngŕm chanamu na pexüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x na ֆľիľф%ËӥЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x rü aixcüma Йľҡ%ŕǣӥիüۡca۳իфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡǣӕ̲ texé i petanüwa nüxüۡ rüxoxüۡca۳x ega ҧacü rü guxchaxüۡ pexüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӕ. Erü pematama marü nüxüۡ pecua۳x na ǣӕի%̲ɗֆɗիľ̲͑ֆիΥǣӥիüۡ rü ngúxüۡ tá tüxüۡ naxüpetü. 4ॸRü yexguma

3

petanüwa tayexmagügu rü marü pemaã nüxüۡ tixu na ngúxüۡ tá pexüۡ üpetüxüۡ. Rü pema marü nüxüۡ pecua۳x na aixcüma yemaãcü pexüۡ nangupetüxüۡ. 5ॸRü yemaca۳x ga yexguma marü tama namaã chaporagu ga yema tama paxa pechigaxüۡ na chacuáxüۡ, rü yemaca۳x düxwa Timutéuxüۡ yéma petanüwa chamu na pexna yac۳axüۡca۳x ngoxi meã ɞЙľֆիΥǣӥ̲ɗҽӕЙ͑%фӥΎфľ. Yerü ËȍիΎľǣ%ŕфӥ¡ľի̲͑n۳g۳oxo i Chataná rü chixexüۡgu pexüۡ ͑ֆɗիŕŕ, rü Ëȍɗ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗիɥǣӕ, rü natüca۳ի̲̲фľËȍɗ͑ɗիɥǣЙľ̲%͑ӥիüۡ

tixuxüۡ ga Tupanaãrü ore. 6ॸNatürü ñu۳xma na ínanguxüۡ i Timutéu na Йľҡ͑ӥՓ͑ľ͑իӡիüۡ, rü mexüۡ i ore i ‫ ڟ‬a ne nange. Rü tomaã pechiga ngŕm ۡ nüxü ͑ɗիӕ͖͑ӕի%Ëӥ̲ľ%ЙľֆիΥǣӥիüۡ, rü ñuxãcü guxãma meã pegü pengechaüۡgüxüۡ. Rü tomaã nüxüۡ nixu ta na ñuxãcü guxüۡguma toxüۡ pengechaüۡǣӥ%Ëӥ̲ҡΎǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ, rü ñuxãcü poraãcü penaxwa۳xegü na wena toxüۡ na pedaugüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ poraãcü pexüۡ tadaugüchaüۡxüۡrüüۡ. 7ॸRü ͑ǣŕmaca۳x, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü woo guxchaxüۡ toxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ rü ngúxüۡ na tingegüxüۡ, rü poraãcü toxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕɗ͑ǣŕ̲Йľիüۡ na tacuáchigaxüۡ ̲͑ľ%ɞЙľ̲իŕիüۡ rü meã ЙľֆիΥǣӥ̲իüۡ. 8ॸRü ñu۳xma na nüxüۡ tacuáchigaxüۡ na aixcüma meã tórü Coriaxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥ̲իüۡ, rü poraãcü ҡҡ%ŕǣӥ. 9ॸ¿Rü ñuxãcü tá Tupanana ̲Ύիŕҡի%naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ҡ%ŕɗҡիüۡ i toxna pexãxüۡ? ƄфӥɗիËӥ̲Йľǣǣӕ͑ɗիɥ i toxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ ɗՓӥիɗɗҡ%ŕɗҡիüۡ i nape۳xewa. 10ॸRü ngunecü rü chütacü rü ҡֆӕ̲ӥիŕǣӥ, rü Tupanana naxca۳x tacagü na petanüwa toxüۡ ͑ՓΎľǣӕիŕŕիüۡca۳x na wena pexüۡ tadaugüxüۡca۳x rü pexüۡ tarüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x na yexeraãcü nüxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x. 11ॸRü poraãcü tanaxwa۳xegü i Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu na toxüۡ rüngüۡիŕŕǣӥիüۡ, na wena petanüwa ítayadaugüxüۡca۳x. 12ॸRü tanaxwa۳xegü na tórü Cori ya Ngechuchu pexüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ na yexeraãcü pegü pengechaüۡgüxüۡca۳x rü guxüۡ i duüۡxüۡgüxüۡ na pengechaüۡgüxüۡca۳x, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i toma rü poraãcü pexüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ҽƄæȸkѠϜͮʊækæԖۡ۳Ã۳ ռॷ3ٍॷ4

na tangechaüۡgüxüۡrüüۡ. 13ॸRü tanaxwa۳xegü na tórü Cori ya Ngechuchu pexüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ ͑Йľ%ŕՓ фӥɗիËӥ̲̲ľ%ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x rü norü duüۡxüۡgü i aixcüma mexüۡgü na Йɗիɥǣӥիüۡca۳x rü na nataxuxüۡca۳x i perü pecadugü i nape۳xewa ya Tanatü ya ҽӕЙ͑ɗ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑͑ә̲ ͑իӡիǣӕֆҡΔфӥæΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕֆ Cristu namaã i guxüۡma i norü duüۡxüۡgü. Rü tanaxwa۳իľ͑͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥիüۡ. Maxüۡ i Tupanaxüۡ ҡ%ŕիŕŕիüۡchiga

4

1ॸRü

ñu۳ի̲Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü ͑͑ǣŕի̲ɗҧacüca۳x tórü Cori ya Ngechuchuégagu pexüۡ taca۳ax۳ üۡ rü pexüۡ tamu. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥ͑ǣӕիüۡguma Tupanaca۳ի̲ľ%Йľ̲իŕիüۡ yema pexüۡ ҡ͑ǣәľիŕŕիüۡrüüۡ rü ñu۳xma marü penaxüxüۡrüüۡ. 2ॸPema rü marü nüxüۡ

pecua۳x ga yema torü ucu۳իŕǣӥǣҡΔфӥ Cori ya Ngechuchu toxüۡ muxüۡ na pexüۡ ҡ͑ǣәľիŕŕիüۡca۳x. 3ॸRü Tupana nanaxwa۳xe na aixcüma namexüۡ i perü maxüۡ rü naxca۳իɗËҡ̲͑Йľ̲իŕիüۡ. Ѡӥҡ̲̲͑ľɗËȍɗիфɗ̲фľЙľ̲իŕɗ nape۳xewa, rü to i ngexüۡmaãmare Йľ͑ǣŕ%ŕǣӥ̲фľ. 4ॸRü wüxichigü tanaxwa۳xe na aixcüma tümama۳xüۡ tangechaüۡxüۡ, фӥ͑ǣɥ̲%իɥËҡ̲͑ tamaxüۡxüۡ. 5ॸѠӥҡ̲̲͑ľɗ͑ǣɥիüۡ na pecuáxchaüۡmarexüۡca۳ի͑ǣɥ̲%Йľի%ma۳x ɗՓӥիɗɗ͑ǣľľфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲͑իŕɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Tupanaãxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡ. 6ॸRü tama name i texé ͑ǣɥ̲%ҡ̲իüۡ ɗҡӥ̲ŕ͑ľŕֆֆիΥËӥ nama۳x. Erü yexgumarüüۡ ga marü pemaã nüxüۡ tixuxüۡrüüۡ, rü Tupana tá poraãcü tüxüۡ napoxcu ya guxãma ya ֆɞիľ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ̲իŕիŕ. 7ॸErü Tupana

512

tüxüۡ nidexechi na meã naxca۳x ɗ̲իŕիüۡca۳x rü tama chixri na ɗ̲իŕիüۡca۳x. 8ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ega texé ҡ̲͑ǣɥ͑ӥǣӕɗ͖%ngu۳իŕŕҡľǣӥ, rü pemaã nüxüۡ chixu rü tama wüxi i duüۡxüۡǣ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ taxoxüۡ, ͑ҡӥфӥҽӕЙ͑ǣҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ taxoxüۡ. Ѡӥǣӕ̲͑ɗիɥǣЙľի̲͑͑ӕËӥ ǣͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. 9ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑Йľǣӥ pengechaüۡgüxüۡchiga, rü taxuca۳xma pexca۳x chanaxümatü i poperawa. Yerü Tupanatama marü pexüۡ ͑͑ǣәľիŕŕɗ ͑ǣŕ̲͖͑ӕի%ËӥɗիËӥ̲Йľǣӥ pengechaüۡgüxüۡ. 10ॸѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ guxüۡguma meã nüxüۡ pengechaüۡgüxüۡ i guxü̲ۡɗҡľ͑ľŕǣӥɗͅËȍľĀΔ͑ɗ%%͑ľՓ ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Natürü, ЬҽΎľ͑ľŕǣӥի, rü pexüۡ taca۳ax۳ üۡgü na yexeraãcü meã nüxüۡ pengechaüۡgüxüۡca۳x. 11ॸ¡Rü meã pegümaã Йľ̲իŕ, rü pexrütama maxüۡgu Йľфӥիɥ͑ӥŕ, rü tama i togüarü max-üۡgu! ¡Rü pematama naxca۳x pepuracüe i perü ͑ǣŕ̲իüۡgü ga yexgumarüüۡ ga marü pemaã nüxüۡ na tixuxüۡrüüۡ! 12ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%ËӥЙľ̲իŕǣӕ, rü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü tá pexüۡ nangechaüۡgü, rü pema rü taxuüۡtáma pexüۡ‫ ڟ‬nataxu. ͵ӕի%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ nataegugu ya tórü Cori 13ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

фӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗľ yu۳xgux, rü tanaxwa۳xe i nüxüۡ na pecua۳xgüxüۡ na ҧacü tüxüۡ ngupetüxüۡ, na tama pengechaüۡgüxüۡ ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü tama nüxüۡ cua۳xgüxüۡ ͑Փľ͑ҡ̲͑իŕիüۡ i yuexüۡ. 14ॸƄфӥֆɗիľ̲͑ֆիΥǣӥիüۡ na nayuxüۡ rü wena namaxüۡxüۡ ga Ngechuchu, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡֆիΥǣӥ͑ҽӕЙ͑ҡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ҽƄæȸkѠϜͮʊækæԖۡ۳Ã۳ ռॷ4ٍॷ5

513

ɞ͑Āǣӥիŕŕիüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ Ngechuchuaxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ%Ëӥ̲ֆӕľիüۡ, rü wüxigu tá Ngechuchumaã nügüxüۡtawa nanagagü. 15ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x pemaã nüxüۡ ҡɗիӕɗ͑ǣŕ̲ΎфľǣҡΔфӥæΎфɗֆ Ngechuchu namaã ngu۳իŕŕҡľիüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑͑ә̲͑իӡիǣӕֆҡΔфӥ æΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕфӥֆɗիľ̲͑ɗ̲իŕիüۡ i ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓфӥҡ%ӡҡ̲ֆɗիɗфnape۳xe ҡիɥɗ͑ǣŕ̲ֆӕľիüۡ. 16ॸErü nümatama ya æΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕфӥĀիӡՓҡɞ͑фӥիɥ, фӥҡ͑͑ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗ͑ǣɗҡիüۡ i ĀիӡՓɗ͑իӡիüۡ i tüxüۡ muxüۡ, rü tá nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕɗҽӕЙ͑%фӥΎфľфӥ͑ǣľфӕüۡgüarü ãŕ۳իǣËӥɗҡǣ%ËӥĀիӡՓɗËǣӥիüۡ, rü tá yacuegüxüۡ ya Tupanaãrü corneta. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ɗ͑ǣŕ̲ֆӕľիüۡ i Cristuaxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡ rü tá ínarüdagü. 17ॸRü ͑ǣŕ̲Փľ͑ɗֆɗիľ̲͑ɗ̲իŕիüۡ rü Tupana tá wüxigu caixanexüۡgu tüxüۡ ͑ɗǣǣӥ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i yuewa írüdagüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡĀիӡǣӕҡΔфӥ Cori ya Ngechuchuxüۡ tayangaugü na guxüۡgutáma naxüۡҡՓɗ͑ǣŕի̲ǣӥիücۡ a۳x. 18ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x

chanaxwa۳xe i ñaã oremaã ЙľǣӥЙľҡ%ŕիŕŕǣӥ. 1ॸNatürü, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, фӥ͑ǣŕ̲ norü ngunexüۡ rü taunecü i tá nagu nangupetüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, rü taxuca۳xma pexca۳x Ëȍ͑իӥ̲ҡӥɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ. 2ॸErü pematama meã nüxüۡ pecua۳իфӥ͑ǣŕ̲ ngunexüۡ i taxúema nagu ínan۳g۳ӕիŕŕիüۡgu ҡ͑ɗիɥɗɞ͑͑ǣӕիüۡ ya tórü Cori ya ‫ ڟ‬xáxüۡ i Ngechuchu. Rü ñoma wüxi i ngɥta۳ ۡ ۡ ngürüãchi chütacü ínguxürüü ҡ͑ɗիɥ. 3ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲Āӕüۡxüۡǣӥ͑ǣӕɞфӥիɥ͑ӥŕǣӕ͑ guxüۡma na mexüۡ rü taxuüۡma na nüxüۡ üpetüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgügu rü tá ngürüãchi nagu۳x i guxüۡma. Rü ñoma wüxi

5

i ngecü i ãxãcücü rü ngürüãchi ͑ǣɥի%Ëӥ̲%ngu۳xnecacürüüۡ ҡ͑ɗիɥ͑ taxúema naxchaxwa iñaxüۡ ɗ͑ǣŕ̲. 4ॸNatürü pemax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü marü meãma nüxüۡ pecua۳իɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ. Rü ͑ǣŕmaca۳x taxuca۳xma ngürüãchi pexüۡ ínaya¤aixgü ya Cori ya Ngechuchu ñoma ‫ ڟ‬xáxüۡ ngürüãchi duüۡxüۡgüxüۡ wüxi i ngɥta۳ í¤aixgüxüۡrüüۡ. 5ॸErü guxãma i pema rü Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ, фӥ͑ǣŕmaca۳x ngóonexüۡՓЙľ͑ǣŕի̲ǣӥфӥ̲ľ%̲͑ӥիüۡ pecua۳ի͖͑ӕի%Ëӥ̲ľ%Йľ̲իŕիüۡ. Rü yixema rü tama Chatanáãrü duüۡxüۡgü ҡɗիɥǣӥ, фӥ͑ǣŕmaca۳իҡ̲ŕ%͑ľիüۡwa ҡ͑ǣŕի̲ǣӥфӥҡ̲ҡ͑իӥɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ ɗŕ%͑ľիüۡwa naxüxüۡ. 6ॸRü ͑ǣŕmaca۳x tama tanaxwa۳xe i taechita ɞҡ̲իŕ̲фľфӥɗҡфӥËȍΎ̲фľ ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ֆիΥǣӥիüۡ. Natürü tanaxwa۳իľɗҡիӕ%ŕǣӥ, фӥ̲ľ%ҡ%ŕǣӕɞҡфӥիɥ͑ӥŕ. 7ॸƄфӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗ͑ŕËȍɗҡ̲фľ̲իŕիüۡ rü ñoma duüۡxüۡgü i chütacü peexüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i axegüxüۡ фӥËȍӥҡËӥ͑ɗիɥ ɗ͑ӥǣӥ͑͑ǣ%իŕիŕŕիüۡ. 8ॸNatürü i yixema rü ngóonexüۡՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥ, фӥ͑ǣŕmaca۳x tanaxwa۳xe i guxüۡǣӕ̲ҡիӕ%ŕǣӥ. Rü tanaxwa۳xe i aixcüma meã Tupanaãxüۡ‫ڟ‬ ҡֆիΥǣӥ, rü yigü tangechaüۡgü, rü meã ítanan۳g۳ӕիŕŕ͑ҽӕЙ͑ҡӥի͑͑ի%իücۡ a۳x i ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ̲իŕǣӕ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡֆɗǣӥ ítapoxüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲æȍҡ͑Ëȍɗիľիüۡgu tüxüۡ ֆɗիŕŕËȍüۡgu. 9ॸErü Tupana rü tama tüxüۡ nidexechi na tüxüۡ napoxcuexücۡ a۳x, natürü tüxüۡ nidexechi na tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristugagu nayauxgüxücۡ a۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 10ॸRü Ngechuchu ya Cristu rü taxca۳x nayu na wüxigu namaã ɗ̲իŕիücۡ a۳իɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ҽƄæȸkѠϜͮʊækæԖۡ۳Ã۳ ռॷ5

nüŕt‫ ڟ‬ama ega woo marü iyuyane ínanguxgu rü e۳ի͑ɗ̲իŕֆ͑ľɞ͑͑ǣӕիǣӕ, ľфӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü wüxiwa tá ̲͑%ҡ̲իŕ. 11ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗՓӥիɗËȍɗǣӥ ЙľǣӥЙľҡ%ŕիŕŕǣӥфӥЙľǣӥЙľЙΎфľիŕŕɗ ЙľфӥΥՓ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i ñu۳xma na marü ípenaxügüxüۡ. Pauru rü nayaxucu۳իŕǣӥǣ yema yaxõgüxüۡ

pexüۡ taca۳ax۳ üۡgü na ۡ ۡ ۡ nüxü pengechaügüxüca۳իɗ͑ǣŕ̲ ҡľ͑ľŕǣӥɗЙľҡ͑ӥՓЙӕфËӥľիüۡ rü pemaã icua۳xgüxüۡ rü pexüۡ ͑ǣәľիŕŕիüۡ i Cori ya Ngechuchuarü ore. 13ॸRü name ͑ɗիɥɗ̲͑%Йľҡ%ŕǣӥфӥɗիËӥ̲̲ľ% nüxüۡ pengechaüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥ, ľфӥ͑ӥ̲ǣӥ͑ɗիɥɗЙľիüۡ nangüۡիŕŕǣӥիüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥЙľ͑ǣľËȍüۡgüãcüma Йľ̲իŕ. 14ॸRü pemaã nüxüۡ tixu ta na penaxucu۳իŕǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i oexüۡ i tama pura-cüechaüۡxüۡ. ¡Rü nüxüۡ‫ڟ‬ penangúchaüۡիŕŕǣӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i marü nüxüۡ rüxoechaüۡxüۡ ͑ֆիΥǣӥ%իüۡ! ¡Rü nüxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i turaexüۡ ɗ͑ΎфӥΥՓ! ¡Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗֆի̲͑͑%Йľիɥ͑ӥŕɗ guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥ! 15ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËȍɗիľիüۡ pemaã ü۳xgu, rü tama name i chixexü̲ۡ%Йľ͑ҡľǣӕիŕŕ. ‫ͮؽ‬ҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗnaxca۳x pedau na guxüۡguma mexüۡ pexügüxüۡ i pegütanüwa rü guxüۡma i togütanüwa rü ta! 16ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma Йľҡ%ŕǣӥ. 17ॸ¡Rü guxüۡguma Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥ! 18ॸ¡Rü woo ҧacü pexüۡ ngupetügu, фӥҽӕЙ̲͑͑ΎիŕЙľի%ǣӥ! Ƅфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥnanaxwa۳xe ya Tupana na Йľ̲իŕիüۡ i pema i Ngechuchu ya 12ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

514

Cristuarü duüۡxüۡǣӥ͑Йɗիɥǣӥիüۡ. 19ॸRü tama name i nüxüۡ ЙľիΎľɗҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ. 20ॸRü tama name i nüxüۡ pexoe i Tupanaãrü ore ega texéwa pemaã yadeaxgu ya Tupana. 21ॸNatürü name ͑ɗիɥɗ̲ľ%̲Йľ͑͑ǣӕǣӥɗǣӕիüۡma i oregü na nüxüۡ pecuáxüۡca۳x rü ngoxi ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľфӥe۳xna tama. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ mexüۡիɥËҡ̲ЙɗիΥǣӥ! 22ॸ¡Rü nüxna ЙɗիɥǣËȍɗɗ͑ǣәիüۡraüۡxüۡ i chixexüۡgü! 23ॸRü chanaxwa۳xe i nümatama ya Tupana ya tüxüۡ ҡ%ŕիŕŕËӥЙľիüۡ ɗ̲ľիŕŕ na aixcüma nape۳xewa pimexüۡca۳x. Rü chanaxwa۳xe i guxüۡwama pexna nadau i Йľ%ŕՓфӥЙľիľ͑ľՓ͑͑ҡիӕիüۡca۳x i ҧacü i perü chixexüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ Փľ͑ի%фӥ͑ә̲͑իӡիǣӕֆҡΔфӥæΎфɗ ya Ngechuchu ya Cristu. 24ॸRü guxüۡma i ͑ǣŕ̲фӥҡpexca۳x nanaxü ya Tupana ya pexüۡ idexechicü, erü nüma rü ɗիËӥ̲͑ֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ҡ̲% inaxunetaxüۡ. Pauru rü wenaxãrü yema duüۡxüۡgüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕфӥnaxca۳x ínaca na Cori ya Ngechuchu ya Cristu meã nüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ ga yema yaxõgüxüۡ 25ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

¡Toxca۳x Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥ! 26ॸRü chanaxwa۳xe i chauégagu meã nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥɗ guxü̲ۡɗҡľ͑ľŕǣӥ. 27ॸRü Cori ya Ngechuchuégagu pexüۡ chamu na guxüۡ i ҡľ͑ľŕǣӥpe۳xewa na nüxüۡ pedaumatüxüۡ ‫ ڟ‬a chamuxüۡ. i ñaã popera i pexca۳x ngŕm 28ॸRü

chanaxwa۳xe i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pexüۡ narüngüۡիŕŕɗ guxãma i pemax. Rü nuãma pexna, Pauru

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

NORÜ TAXRE GA POPERA GA TECHARÓNICAWA YEXMAGÜXÜۡ GA YAXÕGÜXÜۡ TANÜWA NAMUXÜۡ GA PAURU ͖͑ӕի%Ëӥ̲ľ%ЙľֆիΥǣӥիüۡ, rü ñuxãcü namaã peporaexüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ guxchaxüۡgü rü ngúxüۡgü i pexüۡ ngupetüxüۡ. 5ॸѠӥ͑ǣŕ̲ǣӕիËȍիüۡgü i pexüۡ ngupetüxüۡwa nüxüۡ tacua۳x na aixcümacü ֆɗɥիüۡ ya Tupana, erü pexüۡ nangugü na aixcüma pimexüۡ na pichocuxücۡ a۳x i ngextá ‫ ڟ‬a na nüma ãŕ۳իǣËӥɞֆɗɥիüۡwa. Rü ngŕm ۡ ۡ pichocuxüca۳ի͑ɗիɥɗ͑ǣәիü pingegüxüۡ i

Pauru rü nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣֆľ̲ yaxõgüxüۡ ga Techarónicawa yexmagüxüۡ 1ॸЬҽľËȍфΔ͑ɗËՓͮǣŕի̲ǣӥիüۡ i ҽΎľ͑ľŕǣӥɗ֤իΥǣӥիüۡ i Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuarü Duüۡxüۡǣӥʊիɥǣӥիüۡx, choma i Ьӕфӕфӥ̲͑%ɗҡľ͑ľŕɗæȍɗфɗ¡͑ӕфӥ ҽɗ̲ӕҡŃӕ͑ɗիɥɗpexca۳x tanaxümatüxüۡ i ñaã popera. 2ॸRü tanaxwa۳xe i Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pexüۡ narüngüۡիŕŕфӥЙľիüۡ

1

͑ҡ%ŕիŕŕ. ͮǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ ügüxüۡ rü Tupana tá ͑͑ЙΎիËӕľɗ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑ի%фӥ͑ә̲ ͑իӡիǣӕֆæфɗѸҡӕ

rü guxüۡguma pexca۳x ҽӕЙ̲͑͑Ύիŕҡի%, ľфӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑իӥիüۡ. Erü guxüۡguma ֆľիľф%ËӥЙľֆիΥǣӥľҡ͑ӥфӥֆľիľф%Ëӥ pegü pingechaüۡgüetanü. 4ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ҡΎ̲ҡ̲ҡ%ŕ%Ëӥ̲ЙľËȍɗǣիüۡ tixu ͑ҡ͑ӥՓËȍɗǣӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ. Rü namaã nüxüۡ tixu 3ॸЬҽΎľ͑ľŕǣӥի,

ñu۳xmax. 6ॸѠӥɗիËӥ̲̲͑ľ͑ɗիɥ͑ Tupana napoxcuexüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ngúxüۡ pexüۡ ɗ͑ǣľǣӥիŕŕիüۡ. 7ॸNatürü i pema i ñu۳xma ngúxüۡ ɗ͑ǣľǣӥիľфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ wüxigu tomaã pexüۡ inarüngüۡŕիŕŕֆ Tupana. Ѡӥ͑ǣŕ̲фӥҡ͑͑իӥֆ ҽӕЙ͑ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ӥիӥľ̲ǣӕĀիӡՓ͑ľ ͑իӡիǣӕֆҡΔфӥæΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕֆ Cristu wüxigu namaã i norü orearü ngeruüۡgü i poraexüۡ. 8ॸRü aixcüma núma tá ͑իӡɗ͑ӥ̲ֆҡΔфӥæΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕ͑ napoxcueãxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Tupanaxüۡ cuáxchaüۡgüxüۡ rü tama naga ɥ͑ӥŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuchiga. 9ॸѠӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü rü wüxi i poxcu i taguma gúxüۡgu

515 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ҽƄæȸkѠϜͮʊækæԖۡ۳Ã۳ ռॷ1ٍॷ2

tá napoxcue erü tórü Cori ya Ngechuchuarü yaxüۡwa tá nawogü. Rü ‫ ڟ‬a rü tagutáma nüxüۡ nadaugü na ngŕm ͖ӕի%Ëӥ̲͑ľիŕËȍɗիüۡ rü naporaxüۡ ya tórü Cori ya Ngechuchu. 10ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgümaã nangupetü i ͑ǣŕիǣӕ̲ҡΔфӥæΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕ͑ә̲ ӡիǣӕ. Rü núma tá nangu na nórü duüۡxüۡgü nüxüۡ icua۳xüüۡgüxücۡ a۳x, rü tá na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥфӥ͑ҡ%ŕǣӥľфӥҡ͑ӥիüۡ ͑Āӕǣӥ͖͑ӕի%Ëӥ̲͑ľիŕËȍɗիüۡ i nümax. Rü pema rü tá ta wüxigu namaã Йľ͑ǣŕի̲ǣӥ, ֆľфӥЙľֆիΥǣӥǣֆľ̲ Tupanaãrü ore ga pemaã nüxüۡ tixuxüۡ. 11ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x guxüۡguma pexca۳x ҡֆӕ̲ӥիŕǣӥ. Rü Tupanana taca na nüma pexüۡ nadauxüۡ na aixcüma mexüۡ i norü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ i ñu۳xma na pexüۡ yadexechixüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta nüxna taca na nümatama norü poramaã ֆ͑ǣӕիŕŕ%իücۡ a۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i Йľ%ŕՓ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ rü guxüۡma i ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥǣӥɗ̲ľիüۡ ɗЙľфӥΥǣǣӕ pexüxüۡ. 12ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑ ͑ǣŕ̲%ËӥЙľիüۡ rüngüۡիŕŕǣӕ, rü perü maxüۡ i mexüۡgagu rü guxüۡma i duüۡxüۡgü tá nüxüۡ nicua۳xüüۡgü ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu. Rü nümatama ya tórü Cori rü tá Йľ̲%͑ҡ%ŕľфӥ͑ӥ̲фӥՓӥիɗǣӕҽ͑ҡӥ ya Tupanamaã pexüۡ nangechaüۡgü. Pauru rü nanango۳իŕŕɗ͖ӕի%Ëӥҡ ͑ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕֆ Cori ya Ngechuchu

2

1-2ॸRü

ñu۳ի̲Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü pemaã nüxüۡ chixuxchaüۡ i nachiga ͖͑ӕի%Ëӥҡ͑ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ҡΔфӥ Cori ya Ngechuchu ya Cristu wena ͑ә̲ӡիǣӕфӥҡӥիüۡ nangutaque۳իľիŕŕǣӥǣӕ͑ՓӥիɗՓ

516

̲͑%ɗ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡca۳x. Rü pexüۡ taca۳ax۳ üۡgü na tama ngürüãchi togumare Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ фӥЙիЙľֆիΥǣӥիüۡ i ҧacü rü ore i tama toma pemaã nüxüۡ tixuxüۡ. Erü tama tanaxwa۳xe na pe¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥիüۡ ega texé pemaã idoraegu rü pemaã nüxüۡ ixuxgu na marü ínanguxüۡ ya tórü Cori ya Ngechuchu. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃЙľ̲% nüxüۡ ixuxgu na nagu taxãnegüxüۡ na Cristu rü marü ínanguxüۡ, rü tama name ɗҡӥ̲ǣЙľիɥ͑ӥŕ. Rü woo pemaã nüxüۡ tixugügügu na tanayauxgüxüۡ i wüxi i torü popera i nüxüۡ ixuxüۡ na marü ínanguxüۡ ya tórü Cori ya Ngechuchu, ‫ؽ‬фӥҡ%ӡҡ̲ҡӥիü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥ! 3ॸ¡Rü ҡ%ӡҡ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü ɗ͑ǣŕ̲%ËӥЙľիüۡ ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥËȍüۡxüۡ! Erü naxüۡЙ͑ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ә̲ӡիüۡ rü ҡɞ͑͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥɗҽӕЙ͑%фӥ ӕՓ͑ӥɗիɥիüۡ, фӥҡ͑͑͑ӕŕիŕŕɗ muxüۡma i duüۡxüۡǣӥɗֆիΥǣӥËȍɗфŃիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ֆҡӥфӥҽӕЙ̲͑фӥ namaã nanaxuegu rü tá napoxcu. 4ॸRü ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥӕՓ͑ӥфӥҡ Tupanamaã rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ ҽӕЙ͑%фӥɗիɥիüۡmaã narüxuwanü. Rü tá naxchi naxai i guxüۡma i ҧacü i mexüۡ i duüۡxüۡgü Tupanaxüۡ namaã icua۳xüüۡgüxüۡ. Rü Tupanaãrü tupauca ya taxüۡnewa tá ͑ֆфӥҡΎ͖Ύ̲ҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡrüüۡ. Rü tá ͑ӥǣӥ͑ɗիӕ͑ҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡ. 5ॸ¿Tama e۳xna nüxna pecua۳xãchie rü yexguma petanüwa chayexmagu rü marü meãma pemaã nüxüۡ chixu nachiga ga yema? 6ॸRü pema marü nüxüۡ pecua۳x na tü۳xcüüۡ ֆɗɥիüۡ ɗҡӕҡ͑ә̲͑իӡիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü uwanü. ҽӕҡ͑ә̲͑իӡ, erü tauta nawa nangu i ngunexüۡ na ínanguxüۡ. 7ॸѠӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ҽƄæȸkѠϜͮʊækæԖۡ۳Ã۳ ռॷ2ٍॷ3

517

Tupanaãrü uwanü üxüۡ, rü marü cúãcü inaxügü. Natürü nümatama i Tupanaãrü ӕՓ͑ӥфӥҡ%ӡҡ̲nango۳x ñu۳xmatáta ͑ǣŕ̲͑ΎфӥËȍΎǣӥфӕüۡ nüxüۡ ingé. 8ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗɞ͑͑ǣӕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü uwanü. Natürü nüma ya ҡΔфӥæΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕфӥՓӥիɗɗ٘Ëӕľٚ ñaxüۡmaã tá nayama۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ínanguxgu ya tórü Cori ya Ngechuchu фӥ͑ǣŕ̲͑Ύфӥya ۳ uxracüüxüۡmaã tá ɗ͑ֆ͑իΎիŕŕɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥӕՓ͑ӥ. 9ॸRü ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥӕՓ͑ӥ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ínanguxgu rü tá nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ æȍҡ͑%фӥЙΎффӥ͑ǣŕmaca۳x tá naporaxüchi. Rü tá nanaxü i nagúxüۡraüۡxüۡ i cua۳xruüۡgü i Chatanáãrü poramaã naxüxüۡ. 10ॸRü nagúxüۡraüۡxüۡ i chixexüۡ ҡ͑իӥ͑͑ՓΎ̲ӥիŕŕ%իüۡca۳x i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i Tupana tá poxcuexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ӥիüۡ ͑իӥЙľҡӥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü, erü tama nanayauxgüchaüۡ rü tama nüxüۡ nangechaüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. 11ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ya Tupana фӥ͑͑͑ǣľիфӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü na poraãcü ínatüexüۡca۳իфӥֆիΥǣӥ%իüۡca۳x i ͑ǣŕ̲ΎфľɗĀΎф̲фľɗիɥիüۡ. 12ॸRü ͑ǣŕmaca۳x düxwa Tupana tá namaã nanaxuegu na napoxcuexüۡ i guxüۡma i ͑ӥ̲ǣӥɗҡ̲ֆիΥǣӥËȍüۡxüۡ i ore i ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ фӥ̲͑%ҡ%ŕǣӥիüۡ i ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ na naxügüxüۡ. Tupana tüxüۡ nidexechi na tüxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ 13ॸNatürü,

Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥիɗҽΔфӥæΎфɗ ya Ngechuchu Pexüۡ Ngechaüۡgüxex, rü guxüۡǣӕ̲ҽӕЙ̲͑͑Ύիŕpexca۳x taxã yerü nüma ga Tupana rü noxritama naãne ixügügumama pexüۡ nidexechi na

pexira penayauxgüxüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ ga yexguma pexüۡ nangüۡիŕŕǣӕǣͮ%ŕɗЙľիüۡ ӥӥ͑ľիŕŕիüۡ фӥЙľֆիΥǣӥǣӕǣֆľ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ ɗիɥիüۡ. 14ॸRü yemaca۳x Tupana pexca۳x naca ga yexguma pemaã nüxüۡ tixuxgu ga norü ore i mexüۡ i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. Erü nüma nanaxwa۳xe na pexü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x i pechica i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuxüۡtawa i ngextá ɞ̲͑ľիŕËȍɗիüۡwa. 15ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü chanaxwa۳xe i meã ЙľֆիΥǣӥ̲фӥҡ̲͑ӥիüۡ ɗЙľֆфӥ͑ǣӥ̲ŕǣֆľ̲Ύфľǣ tomatama pexüۡ ҡ͑ǣәľիŕŕիüۡ rü yema ore ga poperagu pexca۳x taxümatüxüۡ. 16-17ॸRü chanaxwa۳xe i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu rü Tanatü ya Tupana pexüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕǣӥфӥЙľիüۡ narüngüۡիŕŕ͑ǣӕիüۡguma mexüۡ i oremaã pidexagüxüۡca۳x rü mexüۡ pexügüxüۡca۳x. Rü yima Tanatü ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥֆҡ̲%̲͑ľËӥ̲%Ëӥ̲ tüxüۡ ngechaüۡcü rü guxüۡguma tüxüۡ ҡ%ŕիŕŕËӥфӥҡ̲%ɗիӕ͑ľҡËӥ͑Փӥիɗɗ ngunexüۡ tá naxüۡҡՓɗ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Pauru naxca۳x ínaca na naxca۳x ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ

3

1ॸRü

ñu۳ի̲Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü chanaxwa۳xe na toxca۳x Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ na paxa guxüۡwama nanguxüۡca۳x i tórü Cori ya Ngechuchuarü ore i mexüۡ, rü duüۡxüۡgü norü ngúchaüۡmaã na nayauxgüxüۡca۳x ga yema pema na penayauxgüxüۡrüüۡ. 2ॸ¡Rü toxca۳իЙľֆӕ̲ӥիŕǣӥҡ͑ҡ̲ҧacü rü chixexüۡ tomaã naxügüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i chixexüۡgü! Erü tama guxüۡma i duüۡxüۡǣӥ͑ֆիΥǣӥ. 3ॸNatürü tórü Cori

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ҽƄæȸkѠϜͮʊækæԖۡ۳Ã۳ ռॷ3

ֆͮǣľËȍӕËȍӕфӥɗիËӥ̲͑ֆ͑ǣӕիŕŕɗ ͑ǣŕ̲ҡ̲%ɗ͑իӕ͑ľҡիüۡ. Rü nüma tá pexüۡ ͑ЙΎфľիŕŕфӥЙľի͑͑Āӕ͑ tama chixexüۡgu peyi۳ xüۡca۳x. 4ॸRü tórü Cori ya Ngechuchu toxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ na aixcüma penaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Йľիüۡ tamuxüۡ rü tagutáma nüxüۡ perüxoexüۡ na ͑ǣŕ̲%ËӥЙľ͑իӥիüۡ. 5ॸRü tanaxwa۳xe i tórü Cori ya Ngechuchu pexüۡ narüngüۡիŕŕ͑ɗիËӥ̲Йľǣӥ pengechaüۡgüxüۡca۳x, ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ҡӥիüۡ ngechaüۡxüۡrüüۡ. Rü naxca۳x ítaca na pexüۡ ͑ЙΎфľիŕŕիüۡca۳x na Cristurüüۡ namaã peporaexüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡgü i ͑ǣŕիǣӕ̲pexca۳x ínanguxgu. ̲ͮľ͑ɗիɥ͑ɗЙӕфËӥľիüۡ i wüxichigü 6ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuégagu pexüۡ tamu na tama namaã pixãmücügüxüۡca۳x i ҧacü ɗҡľ͑ľŕɗҡ̲ЙӕфËӥËȍüۡxüۡ rü tama ͑ǣŕ̲Йľիüۡ ҡ͑ǣәľիŕŕ%Ëӥ̲̲իüۡxüۡ. 7ॸErü pema rü marü nüxüۡ pecua۳x na ͖ӕի%ËӥҡЙľ̲իŕիüۡ na toxrüüۡ penaxüxüۡca۳x. Yerü toma ga yexguma

Йľҡ͑ӥՓҡֆľի̲ǣӥǣӕфӥҡΎфӥΥnaca۳x tapuracüe, rü tama yexma tarüchomare. 8ॸѠӥҡΎ̲фӥҡǣӕ̲ҡľիŃфӥΥ͑ ngetanüãcüma tangΥ۳x. Natürü ngunecü фӥËȍӥҡËӥфӥҡΎфӥΥnaca۳x tapuracüe na tama wüxi ga guxchaxüۡ pexüۡ‫ڟ‬ ҡɗիɥǣӥիüۡca۳x. 9ॸRü woochire۳x Tupanape۳իľՓфӥ̲͑ľ͑ɗիɥǣЙľфӥ ngüۡիŕŕca۳x na ítac۳axüۡ, natürü tama yemaãcü tanaxü. ѠӥҡΎфӥΥnaca۳x tapuracüe yerü pexüۡ nüxüۡ ҡĀӕիŕŕËȍüۡ na ñuxãcü meã imaxüۡxüۡ. 10ॸYerü yexguma petanüwa tayexmagügu, rü pemaã nüxüۡ tixu rü yíxema tama puracüchaüۡիŕ, rü

518

͑ΎիҡËӥ̲͑ǣľիфӥ̲͑ɗիɥ͑ҡËȍɗ¡ӥիüۡ. pexca۳իҡ͑իӥ̲ҡӥɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ, erü marü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕ͑Йľҡ͑ӥՓ ͑͑ǣŕի̲իüۡ i ñuxre i duüۡxüۡgü i oexüۡ rü tama puracüechaüۡxüۡ rü ҡΎǣӕľËȍɗǣǣӕ̲фľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. 12ॸRü tórü

11ॸRü

Cori ya Ngechuchu ya Cristuégagu tanamu na meãmare ínapuracüexüۡca۳x i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü na nümatama norü Υnaca۳x nataxegüxüۡca۳x. 13ॸPa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, ¡tama nüxüۡ perüchau na mexüۡ pexüexüۡ! 14ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ ҡ̲͑ǣɥ͑ӥǣӕɗ͖%ΎфľɗЙΎЙľфՓ pemaã nüxüۡ tixuxüۡ ¡rü marü tüxüۡ pecua۳ի͑ҡľիŃҡɗɥիüۡ! Rü tama name i tümamaã pexãmücü na taxãnexüۡca۳x i tümax. 15ॸ‫ͮؽ‬ҡӥфӥҡ%ӡҡ̲̲͑% perüxuwanü! Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͖Ύ̲ Йľľ͑ľŕիüۡ pexucu۳իŕիüۡãcüma meã tüxüۡ pexucu۳իŕ̲фľ. Pauru rü naxca۳x ínaca na Cori ya Ngechuchu nüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ ga yema yaxõgüxüۡ 16ॸRü chanaxwa۳xe i nümatama ya tórü Cori ya tüxüۡ ̲ľ%ŕիŕŕËӥЙľիüۡ narüngüۡիŕŕ͑ǣӕիüۡguma i guxüۡwama Йľ̲ľ%ŕ̲фľľËȍիüۡca۳x. Rü chanaxwa۳xe ͑͑ӥ̲фӥЙľҡ͑ӥՓ͑͑͑ǣŕի̲իüۡ i

guxãma i pemax. 17ॸChoma i Pauru rü cho۳xme۳xmaãtama pexca۳x chanaxümatü ɗ͖%ËȍΎфӥ̲Ύիŕ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗ chaugü nagu chawüégaxüۡ i guxüۡma i chorü popera. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗ chanaxümatüxüۡ. 18ॸRü chanaxwa۳xe i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu poraãcü pexüۡ narüngüۡիŕŕɗǣӕի%̲ɗ pemax. Rü nuãma pexna, Pauru

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԖռʘѠkÜۡ XÜۡ GA POPERA GA TIMUTÉUCA۳ X NAXÜMATÜXÜۡ GA PAURU

Timutéuxüۡ ͑фӥ̲ΎիŕǣЬӕфӕ

1

1-2ॸPa

Timutéux, ËȍΎ̲ɗЬӕфӕ͑ɗիɥ i cuxca۳x chanaxümatüxüۡ i ñaã popera. Rü choxüۡ ͑ɗիɥǣֆ̲ӕիüۡ ga Ngechuchu ya Cristu na norü puracü chaxüxüۡca۳x, yerü yemaãcü nanaxwa۳xe ga Tupana ya tüxüۡ ̲իŕիŕŕËӥфӥҡΔфӥ Cori ya Ngechuchu ya Cristu ya ínan۳g۳ӕիŕŕǣӥËӥ. Rü cuma Pa Timutéux, фӥËȍӕ͑ľнӕɗիɥɗҽӕЙ͑%фӥΎфľՓֆľфӥ chauxüۡҡՓ͑ɗիɥǣËӕ͑ֆիӕիüۡ ga Tupanaãrü ore ga noxrix. Rü chanaxwa۳xe ya Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu rü poraãcü cuxüۡ narüngüۡիŕŕǣӥфӥ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ cungechaüۡtümüüۡ rü cuxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕǣӥ. Timutéuxüۡ naxucu۳իŕǣЬӕфӕ͑Ëȍɗǣǣ yema ngu۳իŕŕҡľǣӥǣҡ̲ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ 3ॸ֤ľիǣӕ̲Ëӕի͑ɗËȍիӡ%Ëȍɗǣӕ͑

ͅËȍľĀΔ͑ɗ%%͑ľՓ͑Ëȍիӡիüۡca۳x rü cumaã nüxüۡ chixu na Epéchiuarü ‫ ڟ‬իüۡca۳x. Rü ɥ%͑ľǣӕ͑Ëӕфӥիãӡ ‫ ڟ‬Ëӕ͑ǣŕի̲ŕËȍľфӥ chanaxwa۳xe i ngŕ̲ ͑͑ǣŕի̲ǣӥɗĀӕüۡxüۡgü i doramaremaã ‫͑͑ ڟ‬ǣәľիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ, ngŕ̲

rü chanaxwa۳իľɗËӕֆ͑իΎիŕŕɗǣӕիüۡma ɗ͑ǣŕ̲ngu۳իŕŕҡľǣӥɗĀΎфǣӥ̲фľ ɗիɥǣӥիüۡ. 4ॸRü chanaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgümaã nüxüۡ quixu na nüxüۡ naxoexüۡca۳ի̲͑͑%͑͑ǣәľիŕŕ%իüۡ i ͑ǣŕ̲Ύфľǣӥфӥ͑Ëӥ̲ǣӥǣ nuxcümaüۡgüxüۡ ga duüۡxüۡǣӥ͑ǣӕɥիüۡ. Erü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ΎфľǣӥфӥĀΎф̲фľ ͑ɗիɥ, фӥ͑ǣŕ̲ǣǣӕĀӥիՓ͑ӥǣӥ̲% ͑͑ӕŕɗĀӕüۡxüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕ̲Ύфľǣӥфӥ tama aixcüma nüxüۡ narüngüۡիŕŕɗ duüۡxüۡgü na meã Tupanaãxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x. 5ॸNatürü Tupana nanaxwa۳xe i tórü maxüۡnewa na ingearü pecaduã۳xgüxüۡ, rü na mexüۡgu фӥիɥ͑ӥŕիüۡ, rü aixcüma meã na ֆիΥǣӥիüۡ. Rü nüma tüxüۡ namu na ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ̲իŕ%Ëӥ̲ֆɗǣӥ͑ ingechaüۡgüxüۡ. 6ॸNatürü ñuxre i duüۡxüۡgü фӥ̲фӥ͑ӥի͑͑ɗիɥǣËȍɗɗҽӕЙ͑%фӥ Ύфľ͑͑Փľ͑իɥիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ taxuwama mexüۡ ɗ͑ӕŕՓ nagagümarexüۡ. 7ॸErü nümagü tüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕËȍüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣ ͅΎɥËȍŃҡӥի͑%իüۡ, natürü tama nüxüۡ nacua۳xgü i ҧËӥËȍɗǣ͑ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ tamaã nüxüۡ yaxugüexüۡ rü tüxüۡ

519 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ҽʊͅԆҽƈԆॷ1

520

͑͑ǣәľիŕŕիüۡ woo nüma nagu ͑իɥ͑ӥŕǣӕфӥ̲ľ%̲͑ӥիüۡ nacua۳xgü. 8ॸRü nüxüۡ tacua۳իфӥ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣ ͅΎɥËȍŃҡӥի͑%իüۡ rü tüxüۡ‫ ڟ‬name ega Tupana naxwa۳xexüۡãcüma naga ɗիɥ͑ӥŕǣӕ. 9-10ॸNatürü nüxüۡ tacua۳xgü rü guxü̲ۡɗ̲ӕǣӥфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡca۳ի͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗҡ̲ɗфӥիɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ҡ̲͑Ύфӥãŕ۳իǣËӥǣɥ͑ӥŕիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ ügüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ pecaduã۳xgüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ҡ̲ ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑͑ҡӥիüۡ фӥ͑ŕիüۡ ima۳xgüxüۡ, rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ ̲ŕҡǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑իüۡneãrü ngúchaüۡՓľфӥիɥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ֆҡӥǣӥфӥ ngexüۡgü i naxrüüۡ yatüxüۡ rü ngexüۡmaã ͑ǣŕ%ŕǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡիŕǣӥ̲% taxegüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲idorata۳ax۳ güxüۡ, rü ͑ǣŕ̲ãŕ۳xgacügümaã idoragüxüۡ, rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i naxügüxüۡ i ҧacü rü togü i chixexüۡgü i tama Tupanaãrü ngu۳իŕŕҡľ̲%Փӥիɗǣӕիüۡ. 11ॸѠӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥngu۳իŕŕҡľ, rü nüxüۡ itayangau nagu i norü ore i mexüۡ i tüxüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ i ñuxãcü tüxü‫ ۡڟ‬na ͑͑ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲իüۡ na chixuxüۡca۳ի͑ɗիɥǣËȍΎիüۡ namuxüۡ ga nüma ya Tupana ya aixcüma ̲ľիŕËȍɗËӥ. ЬӕфӕфӥҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ͑ի%ֆľфӥ͑ӥիü‫ۡڟ‬ nüxüۡ nangechaüۡ ga norü chixexüۡgü 12ॸѠӥ̲Ύիŕ͑ӥի͑Ëȍի%ֆ Ngechuchu ya Cristu ya tórü Cori erü nüma choxüۡ nangugü rü wüxi i mexüۡ i norü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥ, фӥ͑ǣŕmaca۳x choxüۡ naxuneta na norü puracü chaxüxüۡca۳x. Rü nüma guxüۡguma choxüۡ narüngüۡիŕŕ na nüxüۡ chixuxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľ.

13ॸԖۡpa

ga choma rü chixri nachiga chidexa ga Cristu, rü naxchi chaxai ga yema duüۡxüۡgü ga nüxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ, rü poraãcü chixexüۡ namaã chaxü. Natürü woo yemaãcü na chamaxüۡxüۡ, rü Tupana choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ ga yema chorü chixexüۡ, yerü tama aixcüma nüxüۡ chacua۳x ga ҧacü na chaxüxüۡ, yerü tauta nüxü‫ ۡڟ‬ËȍֆիΥǣæфɗѸҡӕǣֆľիǣӕ̲.

14ॸRü

yemaãcü ga tórü Cori ya Ngechuchu rü poraãcüxüchima chomaã namecüma yerü choxüۡ narüngüۡիŕŕ͑ nüxüۡ‫ ڟ‬ËȍֆիΥիüۡca۳x rü nagagu nüxüۡ changechaüۡxüۡca۳x i guxüۡma i duüۡxüۡgü. 15ॸRü pemaã nüxüۡ chixuxchaüۡ i wüxi i ore i aixcümaxüۡËȍɗɗիɥիüۡ i inaxwa۳xegüxüۡ na guxãma nüxüۡ cuáxüۡ. Rü Ngechuchu ya Cristu rü ñoma ga ͑%͑ľՓ͑͑ǣӕ̲͑͑իŕիŕŕ%իüۡca۳x i pecaduã۳xgüxüۡ. Rü natanüwa rü choma ͑ɗիɥǣǣӕիüۡãrü yexera na chixexüۡ chaxüxüۡ. 16ॸNatürü Tupana choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ ga yema chorü chixexüۡ na chowa duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕիüۡca۳x ga ñuxãcü nüma ga Ngechuchu ya æфɗѸҡӕֆի͑ËȍΎ̲%͑͑իɥ͑ӥիüۡ ga woo guxüۡ ga pecaduã۳xgüxüۡãrü yexera ËȍɗիľËӥ͑Ëȍɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥՓӥիɗɗ cua۳xruüۡ Ëȍɗիɥnaxca۳x i guxüۡma i duüۡxüۡgü na nümagü rü ta nüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 17ॸRü ñu۳xma tanaxwa۳xe i guxüۡgutáma nüxüۡ ticua۳xüüۡǣӥфӥҡ͑ҡիŕŕǣӥֆ ֆɗ̲͑ӥիɥËҡ̲ҽӕЙ͑ɗիɥËӥ. Rü woo tama nüxüۡ tadaugü i ñu۳xma natürü guxüۡguma tórü Ãŕ۳իǣËӥֆѠľɗ͑ɗիɥфӥ tagutáma nayu. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. 18-19ॸPa Chaune, Pa Timutéux, ͖%͑ɗիɥɗ chorü ore i cumaã nüxüۡ chixuxüۡ. Rü üۡЙǣֆľիǣӕ̲ҽӕЙ͑ֆĀľիիŕŕǣӕ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

521

1ҽʊͅԆҽƈԆॷ1ٍॷ2

ǣ͖ӕիфľǣҡľ͑ľŕǣӥ, rü nüxüۡ nixugügü na cuma rü tá mexüۡ i Tupanaãrü orearü uruüۡ нӕɗɥիüۡ. Rü ñu۳xma chanaxwa۳xe i yemagü nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ ̲ľ%Ëӕֆ͑ǣӕիŕŕ ɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥɗ̲ľիüۡ i Tupana nawa cuxüۡ muxüۡ. Rü chanaxwa۳xe na aixcüma ËӕֆիΥիüۡ фӥËӕ%ŕՓËӕ̲ҡ̲͑ӥիüۡ cucuáxüۡ na aixcüma namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲ puracü i ícuxüxüۡ. Ñuxre i duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nacua۳xgüchire۳x i ҧËӥ͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ na naxügüãxüۡ, natürü chixexüۡãma naxügü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x düxwa nüxüۡ narüxoe na Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡ. 20ॸRü yemaãcü nüxüۡ ͑իӥЙľҡӥǣʊ̲ľ͑Ńӡфӥ ‫ ڟ‬ru. Rü düxwa choma Chatanána Aleyãd chanawogü ga yema taxre na Chataná ngúxüۡ nüxüۡ ɗ͑ǣľիŕŕǣӥիüۡca۳x na ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x na tama namexüۡ na chixri Tupanachiga yadexagüxüۡ. ̲ͮľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i duüۡxüۡgüca۳x ҡֆӕ̲ӥիŕǣӥ

ñu۳xma rü tá pemaã nüxüۡ chixu na ñuxãcü namexüۡ na Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ. Rü noxri chanaxwa۳xe i naxca۳իЙľֆӕ̲ӥիŕǣӥɗǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü. ¡Rü Tupanana naxca۳x peca na nüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x rü nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡxüۡca۳x i norü pecadugü! ¡Rü

2

1ॸRü

̲Ύիŕ͑ӥի͑͑ի%ֆҽӕЙ͑naxca۳x i guxüۡma i norü ngüۡիŕŕɗǣӕիüۡ i duüۡxüۡgüna naxãxüۡ! 2ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ̲͑ľ͑ɗիɥɗnaxca۳իЙľֆӕ̲ӥիŕɗ guxüۡma i nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügü i tacügü rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡüüۡwa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ i ãŕ۳իǣËӥǣӥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ ɗҡ%ŕǣӥիüۡca۳x rü tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡca۳x i wüxi i maxüۡ i mexüۡ i Tupanape۳xewa rü guxüۡ i duüۡxüۡgüpe۳xewa. 3ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥ

i mexüۡ фӥ͑ǣŕ̲̲%͑ɗիɥɗ͑ҡ%ŕիüۡ ya yima tüxüۡ ̲իŕիŕŕËӥֆҽӕЙ͑. 4ॸErü nüma nanaxwa۳xe i guxããxü‫ۡڟ‬ma na ͑͑ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü nanaxwa۳xe i guxãma na nüxüۡ cuáxüۡ i ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 5ॸRü nüma ֆҽӕЙ͑фӥՓӥիɗҡ̲͑ɗիɥ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡՓӥիɗҡ̲͑ɗիɥɗ taétüwa chogüxüۡ na Tupanaxüۡtawa tüxüۡ ͑͑ǣӕǣӥիŕŕիüۡca۳x. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥ ya Ngechuchu ya Cristu ya Tupana Nane ga duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥ. 6ॸRü nüma ga Ngechuchu rü nügü inaxã rü nayu na guxüۡ i duüۡxüۡgüaxüۡ‫ ڟ‬naxütanüãxüۡca۳x na Tupanaxüۡtawa nangugüxüۡca۳x. Rü yexguma Ngechuchu yu۳իǣӕ͑ɗիɥǣ ҽӕЙ͑ֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ ga yema üۡpaacü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ yaxuxüۡ na ñuxãcü tá ̲͑իŕիŕŕ%իüۡ. 7ॸRü Tupana choxüۡ naxuneta na norü orearü ngeruüۡ Ëȍɗɥիüۡca۳x. Rü choxüۡ namu na Ëȍ͑͑ǣәľիŕŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ҡ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ na nümagü rü ta ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x rü nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x i ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ pemaã nüxüۡ chixuxüۡ, фӥɗիËӥ̲͑ɗիɥ, rü tama pexüۡ ËȍՓΎ̲ӥիŕŕ. 8ॸRü ñu۳xma chanaxwa۳xe i guxüۡՓ̲͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥɗ yatügü. Rü chanaxwa۳xe i ngearü pecaduã۳xãcüma naxugüme۳իŕфӥ ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲ҡľիŃ̲%͑͑ӕŕ%Ëӥ̲ rü tama ҧacüchiga nügü nachoxüۡǣǣӥ%Ëӥ̲͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥ. 9ॸRü chanaxwa۳xe i ngexüۡgü rü tauxchaãcü üxüۡ i naxchirugu nicu۳xgü, rü ҡӕիËȍ%Ëӥ͑ӥǣӥ̲͑ľիŕŕֆľǣӥ, rü tama poraãcü nügü nanga۳ի%ŕǣӥ uirumaã rü nuta i tatanüxüۡmaã rü naxchiru i tatanüxüۡmaã. 10ॸNatürü ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ̲ľ%̲фľTupanaca۳x

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ҽʊͅԆҽƈԆॷ2ٍॷ3

522

̲͑իŕ, rü mexüۡ i puracü naxügü, erü ͑ǣŕ̲%Ëӥnanaxwa۳իľǣӥ̲͑͑իŕիüۡ i ͑ǣŕ̲͑ǣľիüۡgü i aixcüma Tupanana nügü ãgüxüۡ. 11ॸRü chanaxwa۳xe i ngexüۡǣӥфӥ̲ľ%ɗ͑իɥ͑ӥŕɗucu۳իŕǣӥ. Rü tama name na nachoxüۡgawa۳xegüxüۡ. 12ॸErü ngexüۡgüna rü chanachu۳xu na yatügüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ, rü yatüarü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ɗ͑фӥիɥ͑ӥŕ̲фľɗЙľфӥngutaque۳xegüwa. 13ॸYerü Tupana rü Adáüۡxüۡիɥф͑իӥфӥ yixcama ga Ebaxüۡ. 14ॸRü Chataná rü tama Adáüۡxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕ, natürü yema ngecüxüۡ ͑ɗիɥǣ͑ՓΎ̲ӥիŕŕիüۡ. Rü yemaãcü pecadugu ingu ga yema ngecü. 15ॸRü yemaca۳x Tupana nüxüۡ nixu rü tá poraãcü nüxü‫ ۡڟ‬nangu۳իɗ͑ǣŕ̲͑ǣľիüۡgü ɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑իɞфիËӥǣӥǣӕ. Natürü ͑ǣɥ̲ɗ͑ǣľËӥфӥҡɗ͑ֆիӕɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ ľǣ̲ľ%͑ǣɥի%Ëӥǣӥ̲% inacua۳xgu, rü mexüۡǣӕ͑իɥ͑ӥ%Ëӥ̲ ֆիΥΥǣӕ, rü guxüۡguma duüۡxüۡgüxüۡ nangechaüۡgu rü meã Tupanape۳xewa ̲͑իŕǣӕ. Yaxõgüxüۡãrü ãŕ۳xgacügüchiga

pemaã nüxüۡ chixuxchaüۡ i wüxi ɗΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ chi texé naxwa۳իľǣӕ͑ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳իǣËӥҡɗɥիüۡ, rü mexüۡ ɗЙӕфËӥ͑ɗիɥɗ naxca۳x tadauxüۡ. 2ॸRü yíxema ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacü rü tanaxwa۳xe na ɗիËӥ̲̲ľËӥҡɗɥիüۡ na taxúema tümachiga chixri idexaxüۡca۳x. Rü tanaxwa۳իľɗՓӥիɗիɗËҡ̲ҡɗիɥֆ tümama۳x, rü aixcüma meã tamaxüۡ rü mexüۡǣӕիɗËҡ̲ҡфӥիɥ͑ӥ͑ǣӕիüۡ i duüۡxüۡgü tüxüۡ ngechaüۡgüxüۡca۳x. Rü tanaxwa۳xe i guxüۡguma meã duüۡxüۡgüxüۡ tayaxu i tümapatawa, rü mexüۡ i

3

1ॸRü

͑ǣәľիŕŕфӕüۡ ҡɗիɥ. 3ॸRü tama name i wüxi i ngãxwa۳xexüۡ rü nuwa۳xexüۡ ҡɗɥիüۡ, rü ҡ̲̲͑ľɗҡӥ̲%фӥĀɥŕфӕǣӕ̲ фӥիɥ͑ӥիŕҡɗɥիüۡ. ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡ i duüۡxüۡǣӥ̲%ֆի͑ҡիɥ͑ӥфӥ̲͑% tamecüma. 4ॸRü tanaxwa۳xe i meãma tümachiüۡmaã itacua۳x, rü tümaxãcügü фӥ̲ľ%ҡӥ̲ǣ͑իɥ͑ӥŕ, rü tüxüۡ nangechaüۡgü. 5ॸƄфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲ tümachiüۡmaã meã itacua۳xgu rü ¿ñuxãcü i guxüۡma i Tupanaãxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡmaã meã itacuáxüۡ? 6ॸRü ֆɞիľ̲ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳իǣËӥɗիɥիŕфӥ tama tanaxwa۳իľ͑͑ǣľիՓËիֆիΦիŕ ͑ҡɗɥիüۡ, ľфӥ͖ӕիǣӕËӥфӥ͑ǣŕmaca۳x tügü ticua۳xüüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ǣǣӕĀӥիՓ ͑ǣӕҡ͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲ЙΎիËӕɗæȍҡ͑իüۡ namaã napoxcuxüۡ ya Tupana. 7ॸRü tanaxwa۳xe i a۳i ۳xrüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü tüxüۡ nangechaüۡgü na taxúema chixri tümachiga idexagüxüۡca۳x rü tama Chataná chixexüۡgu tüxüۡ na ͑ǣӕիŕŕիüۡca۳x. Yatügü i diácunugü i tupaucawa ngüۡիŕŕҡľǣӥիüۡchiga 8ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ

ҡɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥǣӥɗ ۡ tupaucawa ngüիŕŕҡľǣӥիüۡ ɗիɥǣӥիüۡ rü nanaxwa۳xe i mexüۡguxicatama фӥիɥ͑ӥŕիüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü nanaxwa۳xe i ɗիËӥ̲͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣӥɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ yaxugüexüۡ. Rü tama nanaxwa۳xe i ͑ǣ%իŕŕËȍǣӥիüۡ ͑ɗիɥǣӥфӥe۳xna norü Āɥŕфӕǣӕ̲фӥիɥ͑ӥŕիüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 9ॸRü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%̲͑ӥիüۡ nacua۳xgü i guxüۡma i Tupanaãrü ore, na nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x na ҧacüca۳x na ֆիΥǣӥ%իüۡ. Rü nanaxwa۳xe i ͑ӥǣӥ%ŕՓҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳xgü na norü maxüۡ rü aixcüma yamexüۡ i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

523

1ҽʊͅԆҽƈԆॷ3ٍॷ4

Tupanape۳xewa. 10ॸRü tanaxwa۳xe i to i puracüwa nüxüۡ taxügüxira i noxrix. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲̲фӥҡǣӕ̲Ëȍɗիľիüۡ naxügügu, rü marü name i tupaucawaarü ngüۡիŕŕфӕüۡ ҡֆիɥǣӥիŕŕ. 11ॸѠӥ͑ǣŕ̲ֆҡӥǣӥɗҡӕЙӕËՓ ngüۡիŕŕҡľǣӥիüۡ ɗիɥǣӥիüۡ rü tanaxwa۳xe i naxma۳xgü rü ta mexüۡguxicatama ͑фӥիɥ͑ӥŕ. Rü tama name i oregüta۳ax۳ güxüۡ ͑ɗիɥǣӥ, natürü tanaxwa۳իľɗ̲ľ%̲͑իŕфӥɗիËӥ̲ ͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣӥɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ yaxugüxüۡ. 12ॸѠӥ͑ǣŕ̲ֆҡӥǣӥɗҡӕЙӕËՓ ngüۡիŕŕҡľǣӥիüۡ ɗիɥǣӥիüۡ rü tanaxwa۳xe i ՓӥիɗիɗËҡ̲ҡɗիɥֆnaxma۳x. Rü tanaxwa۳xe i meãma napatacüۡ۳ãx۳ gümaã inacua۳x, rü naxãcügü rü meã naga ͑իɥ͑ӥŕ. 13ॸѠӥ͑ǣŕ̲ֆҡӥǣӥɗ tupaucawa ngüۡիŕŕҡľǣӥիüۡ ɗիɥǣӥիüۡ, rü ͑ǣŕիǣӕ̲̲ľ%̲͑իӥǣӥ%ǣӕɗ͑Ύфӥ puracü i tupaucawa rü guxüۡma i duüۡxüۡgü tá nüxüۡ nangechaüۡgü. Rü ñu۳իӡËȍɗɗ͑ӥ̲ǣӥҡ̲ɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥǣӥ rü tá yexeraãcü nüxü‫ ۡڟ‬natauxcha na nüxüۡ yaxugüexüۡ i ñuxãcü Tupana nanaxwa۳xexüۡ i Ngechuchu ya Cristuaxü‫ۡڟ‬ ͑ֆիΥǣӥ%իüۡ i duüۡxüۡgü. kɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗҽӕЙ͑ҡӥիüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ i Cristuchiga 14-15ॸRü

choma chanaxwa۳xe i paxa ‫ ڟ‬Ëȍիӡ͑Ëӕիüۡ íchayadauxüۡca۳x. ngŕ̲ ‫ ڟ‬a Natürü ngürüãchi tama paxa ngŕm Ëȍիӡ, фӥ͑ǣŕmaca۳x cuxca۳x chanaxümatü i ñaã popera na nüxüۡ cucuáxüۡca۳x i ñuxãcü tanaxwa۳xe na ̲͑իŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ĀӕüۡxüۡǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ. Ƅфӥ͑ӥ̲ǣӥ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ֆ maxüۡcüarü duüۡxüۡǣӥֆɗիɥǣӥիüۡ rü nüxüۡ yaxugügüxüۡ rü ínapoxüۡgüaxüۡ i

ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 16ॸRü yixema nüxüۡ tacua۳x rü aixcüma ̲͑ľիŕËȍɗɗ͑ǣŕ̲Ύфľǣ͑Ύիфɗ ŕիüۡguxüۡ i ñu۳xma Tupana tüxüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ i Cristuchiga. Rü nüma ga Cristu rü duüۡxüۡgüxüۡ nügü nawe۳x ga yexguma ñoma ga naãnewa nayexmagu. Ѡӥͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nüxüۡ nixu na mecü ֆɗɥիüۡ. Rü Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü i ĀիӡËüۡ۳ãx۳ nüxüۡ nadaugü. Rü guxüۡ i nachiüۡãnegüwa rü duüۡxüۡgü nüxüۡ nixugüe i nachiga, rü guxüۡwama duüۡxüۡgü nüxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥ. Rü Nanatü rü Փľ͑ի%фӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa nanaga i ͑ǣľիҡɞ̲͑ľիŕËȍɗիüۡwa. Duüۡxüۡgü i nüxüۡ rüxoexüۡ na yaxõgüãxüۡchiga

rü nüxüۡ nixu фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ֆ͑ǣɗËǣӕ͑ nagúxchaüۡxüۡ i naãne rü nümaxüۡ i duüۡxüۡgü rü tá nüxüۡ narüxoe na ֆիΥǣӥ%իüۡ i Tupanaãrü ore i mexüۡ. Rü ҡ͑Փľ͑фӥիɥɗĀӕüۡxüۡgü i doramare i orexüۡ ixugüxüۡ i Chatanáãrü ngu۳իŕŕҡľ ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ. 2ॸѠӥ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü tá nüxüۡ‫ ڟ‬ɗ͑фӥիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ̲ľ%̲իŕ͑ľҡիüۡ rü idorata۳ax۳ güxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü yeüۡcürü nanaxügü i ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ rü düxwa namaã nixü na chixexüۡǣӕիɗËҡ̲͑իɥ͑ӥŕիüۡ. 3ॸRü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü nanachu۳xu na ɗֆ͑ǣɥǣӥիüۡ i duüۡxüۡgü. Rü nanachu۳xu na duüۡxüۡgü nangΥ۳xgüxüۡ ɗ͖ӕիфľɗΥ͑ǣӥфӥ woochire۳x Tupana nanaxü i guxüۡma i Υ͑ǣӥ̲͑Ύիŕnaxca۳x inaxãgüãcüma nangΥ۳xgüãxüۡca۳x i norü duüۡxüۡgü i ֆիΥǣӥիüۡ rü nüxüۡ cua۳xgüxüۡ i norü ore i ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 4-5ॸNatürü guxüۡma i Tupana üxüۡ rü name. Rü taxuacüma

4

1ॸҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ҽʊͅԆҽƈԆॷ4ٍॷ5

524

nüxüۡ ҡիΎľǣҽӕЙ̲͑͑Ύիŕnaxca۳x ixãxiraãcüma nayau۳xgu. Erü Tupanaãrü Ύфľфӥ͑ǣŕ̲ֆӕ̲ӥիŕфӥ͑͑իӥӥ͑ľիŕŕ ɗ͑ǣŕ̲Υ͑ɗTupanape۳xewa, rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥ͑͑͑ǣΦիüۡ. Wüxi i mexüۡ i Ngechuchu ya Cristuarü ngüۡիŕŕфӕüۡ rü mexüۡmaã nangu۳իŕŕҡľ 6ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲Ëӕ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ ɗΎфľ̲%Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕǣӕɗҡľ͑ľŕɗ ֆիΥǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑Փ Ëӕ͑ǣәľËȍǣӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲фӥнӕɗիΥիüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣӕнӕɗիӡŕËȍǣӕɗ͑ǣŕ̲ mexüۡ i ngu۳իŕŕҡľɗ̲фӥ͑ǣӕнӕɗիӡիüۡ, rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗՓӥիɗɗ̲ľիüۡ i Ngechuchu ya Cristuarü ngüۡիŕŕфӕüۡ нӕɗɥիüۡ. 7ॸѠӥҡ̲̲͑ľ͑͑ǣËӕիɥ͑ӥիüۡ i ñoma i naãnecüãۡ۳ x۳ ãrü dexagümare i tama aixcüma ɗիɥիüۡ. ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma cugü ËӕЙΎфիŕŕ͑ֆľիľф%ËӥҽӕЙ͑իüۡ cungechaüۡxücۡ a۳իфӥ͑ՓľËӕфӥիӡիücۡ a۳x rü naxca۳x cumaxüۡxücۡ a۳x. 8ॸRü wüxi i mexüۡ ͑ɗիɥ͑͑ЙΎфիŕŕիüۡ rü yaxɥã۳իËӥիŕŕիüۡ i taxüne na aixcüma naporaxücۡ a۳x. Natürü ͑ǣŕ̲%фӥֆľիľф͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥ͑ֆɗǣӥ ɗЙΎфիŕŕիüۡ na Tupanaxüۡ ingechaüۡxücۡ a۳x ľфӥ͑ǣŕ̲фӥǣӕիüۡwama tüxüۡ‫ ڟ‬name i ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓфӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü ta. 9ॸѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ cumaã nüxüۡ chixuxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ǣӕի%̲ҡֆիΥǣӥ. 10ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ ipuracüexüۡ фӥֆɗǣӥɗЙΎфľիŕŕիüۡ na nüxüۡ ixuxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ, erü nüxü‫ۡڟ‬ ҡֆիΥǣӥֆҡΔфӥҽӕЙ͑ֆ̲իüۡcü ya ǣӕի%%фӥ̲իŕիŕŕфӕüۡ ɗիɥËӥ. Ƅфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ ̲͑իŕիŕŕ%իüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nüxüۡ‫ڟ‬

ֆիΥǣӥիüۡ. 11ॸRü chanaxwa۳xe i Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕɗ͑ǣŕ̲ΎфľфӥĀӕüۡxüۡgüxüۡ cumu na naxauregüãxücۡ a۳x. 12ॸ¡Meã cugüna nadau na taxúema cuxüۡ naxoxücۡ a۳x naxca۳x

ɗ͑ǣŕ̲͑Ëӕ͑ǣľիҡü۳xüxüۡ! Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ wüxi i mexüۡ i cua۳xruüۡ нӕɗիɥnaxca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x cunaxwa۳xe i mexüۡ i oremaã quidexa, rü meã duüۡxüۡgüpe۳xewa cumaxüۡ, rü aixcüma nüxüۡ cungechaüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü, rü meã Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ËӕֆիΥ, rü nape۳xewa meã cumaxüۡ. 13ॸRü chanaxwa۳xe i ngutaque۳xewa rü guxüۡ i duüۡxüۡgüpe۳xewa nüxüۡ cudaumatü i Tupanaãrü ore, rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ нӕɗիӕ͖͑ӕիӡ ñaxüۡËȍɗǣֆɗɥիüۡ. Rü chanaxwa۳xe i ͑ǣŕ̲%ËӥËӕ͑͑ǣәľիŕŕфӥ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ cunangúchaüۡիŕŕɗ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥ ‫ ڟ‬a changu i chomax. 14ॸRü ñu۳xmatáta ngŕm ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲̲͑% ËӕЙӕфËӥɗ͑ǣŕ̲cua۳x ga Tupana cuxna ãxüۡ ga yexguma norü puracüca۳x cuxüۡ ͑իӕ͑ľҡǣӕфӥֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü cuxüۡ ֆ͑ǣΥǣӥ%Ëӥ̲Ëӕ̲% nüxüۡ yaxuxgu na cuxna naxããxüۡ ga yema cua۳x. 15ॸ¡Meã naxü i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ cumaã nüxüۡ chixuxüۡ, ͑͑ǣŕ̲%Ëӥǣӕիüۡ i duüۡxüۡgü nüxüۡ daugüxücۡ a۳x na ñuxãcü guxüۡ i ngunexüۡgu yexeraãcü meã Tupanaca۳x na cumaxüۡxüۡ! 16ॸ‫ؽ‬ʊ͑իӕ%ŕ͑ ñuxãcü meã cugüna cudauxüۡ rü ñuxãcü ̲ľ%Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥ! Erü ͑ǣŕիǣӕ̲̲ľ%Ëӕ͑իü۳xgu i guxüۡma, rü tá cunayaxu i maxüۡ i taguma gúxüۡ фӥ͑ǣŕ̲ togü i cuxüۡ‫ ڟ‬ɗфӥիɥ͑ӥŕիüۡ rü tá ta nüxüۡ curüngüۡիŕŕ͑͑ӥ̲ǣӥфӥҡ nayauxgüãxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ. ͵ӕի%Ëӥ͑ɗիɥɗ̲͑ľիüۡ na nüxüۡ ingechaüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ

5

1ॸTaguma

name i cunanga i wüxi i yatü i cuxüۡ фӥֆ̲ŕիüۡ. Rü ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ̲ľ%̲cunaxucu۳իŕ ñoma cunatürüüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

525

1ҽʊͅԆҽƈԆॷ5

ngextü۳իӥËӥǣӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%̲ namaã quidexa ñoma Ëӕľ͑ľŕǣӥիӥËȍɗфüüۡ. 2ॸRü yíxema yaguã۳իǣӥֆ͑ǣľիľǣӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ meãma tümamaã quidexa cuexüchirüüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i paxüۡgü rü name ͑ɗիɥɗ̲ľ%̲̲͑%нӕɗĀľի̲фľՓӥիɗ i cueya۳xüchirüüۡ, rü tama name i chixexüۡǣӕ̲͑%Ëӕфӥիɥ͑ӥ. 3ॸ¡Tüxüۡ rüngüۡիŕŕֆֆɞիľ̲ֆӕҡľǣӥիľľǣ aixcüma ҧacü tüxüۡ‫ ڟ‬tau۳xgu! 4ॸNatürü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗֆӕҡľËӥ͑ǣɥիü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗ͑ǣɥի%Ëӥǣӥфӥe۳xna ͑ǣɥҡǣӥ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥ̲ǣӥ͑ǣɥիüۡ narüngüۡիŕŕǣӥфӥ͑ǣɥի͑͑͑ի%ɗҧacü i ͑ǣɥիü‫ ۡڟ‬taxuxüۡ. Erü Tupana nanaxwa۳xe ͑͑ǣɥҡ͑ӥիüۡɥф͑ǣɥի͑Āӕǣӥիüۡ na ͑ǣŕ̲%Ëӥֆ͑ǣӕҡ͑ӥիŕŕǣӥ%իüۡca۳x ga ֆľ̲͑ŕ͑͑ֆľիŕŕիüۡ. 5ॸNatürü ‫ ڟ‬իŕфӥ yíxema yutexe ya tüxica irüxãӡ ‫ڟ‬ ۡ ۡ tüxü nataxúxe i tümatanüxü, rü Tupanaxüۡtawaxicatama ítanan۳g۳ӕիŕŕɗ tümaãrü ngüۡիŕŕфӥǣӕիüۡguma woo ËȍӥҡËӥфӥ͑ǣӕ͑ľËӥфӥҡֆӕ̲ӥիŕ͑ tüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x. 6ॸNatürü yíxema yutexe ya tümaãrü ngúchaüۡguxicatama фӥիɥ͑ӥիŕ, rü Tupanape۳xewa rü ñoma tayuxüۡrüüۡ ҡɗիɥ. 7ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗΎфľɗҡ Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ na nügüna nadaugüxüۡca۳x na taxuüۡma i chixexüۡ naxügüxüۡca۳x rü taxúema nachiga chixri idexagüxüۡca۳x. 8ॸErü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗľфӥҡ̲̲ľ% nüxna tada۳u۳xgu i tümapatacüۡ۳ãx۳ gü rü ҡӥ̲ŕфӥҡӥ̲͑ҡӥ, rü maneca tama aixcüma meã Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ҡֆիΥ. Rü Փӥիɗɗҡ̲ֆիΥիüۡãrü yexera chixecü ҡɗիɥ. 9ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗ͑ǣľիüۡ i yutexüۡ naxca۳x íc۳իǣӕ͑͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡ ͑ǣɥիüۡ rüngüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x rü

tanaxwa۳xe i 60 ya taunecüarü yexera ͑ǣɥիü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲фӥՓӥիɗҡ̲͑ɗիɥǣ ͑ǣɥҡľǣ͑ǣɥիü‫ ۡڟ‬yexmacü ga noxrix. 10ॸRü tanaxwa۳xe i guxüۡma i duüۡxüۡǣӥ͑ǣɥիüۡ nacua۳xgü na wüxi i mexüۡ ü۳իËӥ͑ֆɗɥիüۡ. Rü tanaxwa۳իľɗ̲ľ%͑ǣɥի%Ëӥիüۡ ֆľիŕŕËӥɗֆɗիɥ, фӥ̲ľ%͑ǣɥЙҡՓ duüۡxüۡgüxüۡ ֆիӕËӥɗֆɗիɥ, rü ֆիΥǣӥիüۡãrü ngüۡիŕŕфӕüۡ ɗֆɗիɥ, rü ćaaweexüۡãrü ngüۡիŕŕфӕüۡ ɗֆɗիɥ. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥtanaxwa۳xe i guxüۡraüۡxüۡ i mexüۡ na naxüxüۡ. 11ॸNatürü tama tanaxwa۳իľɗֆիΥǣӥիüۡ%фӥЙӕфËӥ͑ɗիɥɗ ͑ǣɥի͑͑͑Āӕǣӥիüۡ i wüxi i yutecü ega tama 60Փ͑͑ǣӕիǣӕֆ͑ǣɥфӥ taunecü. Erü wüxi i yutecü i pacü, rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣɥфӥ͑ǣәËȍüۡ Cristuna ͑ǣɥիüۡ ɗիӡǣËȍɗիŕŕǣӕ, rü tá inaxwa۳xe na wena naxãtexüۡ. 12ॸRü duüۡxüۡgü tá chixri ͑ǣɥËȍɗǣ͑ɗĀľիǣӥ, erü tama aixcüma ɗֆ͑ǣӕիŕŕǣֆľ̲æфɗѸҡӕ̲% inaxunetaxüۡ ga noxrix. 13ॸѠӥ͑ǣɥ̲фӥ düxwa ngextá iyaxáuchigümare, фӥ͑ɥ ֆɥфӥ͑ǣӕɗֆфӥիã۳ӡ۳x, rü düxwa tama ipuracüchaüۡ. Ѡӥҡ̲͑ǣŕ̲իɥËҡ̲, natürü düxwa ixoregüta۳ax۳ , rü ɗֆ͑ǣŕի̲Ëȍɗǣӥ͑Փɗ͑ǣŕ̲Āľիɗ tama mexüۡ i togüchiga, rü guxüۡwama nüxüۡ ɗֆիӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗҡ̲̲ľիüۡ. 14ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x chanaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲ yutegüxüۡ i paxüۡgü na wenaxãrü naxãtegüxüۡ, rü naxãxãcügüxüۡ, rü mexüۡ i napataarü dauruüۡǣӥ͑ֆɗիɥǣӥիüۡ.Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ͑ǣɥիËȍɗ aiexüۡ, фӥҡիӕËӥфӥՓËȍɗիфɗ͑ǣɥËȍɗǣ nidexagü. 15ॸCumaã nüxüۡ chixu i ñaã ore, erü ñuxre i yutecü rü marü nüxüۡ irüxoe i ore i mexüۡ фӥæȍҡ͑Փľɗфӥիɥ. 16ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗ͑ǣľËӥɗ

yaxΥ۳իËӥфӥ͑ǣɥիü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ǣӕɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ҽʊͅԆҽƈԆॷ5ٍॷ6

526

͑ǣɥҡ͑ӥիüۡ i yutexüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣɥիüۡ irüngüۡիŕŕ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ%ӡҡ̲ҡΎǣӥɗ ֆիΥǣӥիüۡ%фӥЙӕфËӥҡ͑ɗիɥ͑͑ǣɥի͑ na nadaugüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ͑ҡӕիËȍɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ na ͑ǣɥիüۡ nangüۡիŕŕǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆӕҡľËӥɗ ɗիËӥ̲͑ǣɥիüۡ‫ ڟ‬natau۳xcüma i ͑ǣɥҡ͑ӥիüۡǣӥɗ͑ǣɥիüۡ rüngüۡիŕŕǣӥիüۡ. 17ॸѠӥ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü i meãma naxügüxüۡ i Tupanaãrü puracü, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ aixcüma meã nüxüۡ nangechaüۡgü rü meã nüxüۡ‫ ڟ‬nanaxütanügü. Rü guxüۡãrü yexera tanaxwa۳xe i nüxüۡ nangechaüۡgü rü meã nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬իӥҡ͑ӥǣӥɗ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü i meãma nüxüۡ ixuxüۡ фӥ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ i Tupanaãrü ore i mexüۡ. 18ॸErü Tupanaãrü orewa rü ñanagürü: ٘ҽ̲̲͑ľɗ͑ӥի͑ҡիӥɗ͑ǣŕ̲ taxüۡna i puracüxüۡٚ, ñanagürü. Rü ñanagürü ta: “Wüxi i puracütanüxüۡ rü tanaxwa۳xe i nüxü‫ ۡڟ‬na naxütanüxüۡ i norü ЙӕфËӥٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľՓ. 19ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃ͑ӥիüۡ ixuxgu na chixexüۡ naxüxüۡ ɗՓӥիɗɗֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacü, фӥҡ%ӡҡ̲ҡӥիüۡ‫ ڟ‬ɗËӕիɥ͑ӥľǣ natau۳xguma i taxre rü e۳xna tomaŕ۳xpü۳x i togü i duüۡxüۡgü i nüxüۡ daugüxüۡ na aixcüma chixexüۡ naxüxüۡ. 20ॸNatürü ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü i ɗիËӥ̲ЙľËĀӕǣӕ̲իŕիüۡ, rü name ͑ɗիɥɗǣӕիüۡ ɗֆիΥǣӥիüۡpe۳xewa cunaxucu۳իŕ, na guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü rü ta namuüۡŕիüۡca۳x na naxügüãxüۡ i ҧacü rü chixexüۡ. 21ॸRü ñu۳xma Tupanape۳xewa rü tórü Cori ya Ngechuchu ya

Cristupe۳իľՓфӥ͑ǣŕ̲ĀիӡËüۡ۳ãx۳ i orearü ngeruüۡgü i Tupana nüxüۡ ngechaüۡgüxüۡpe۳xewa, rü cuxüۡ chamu na ͑ǣËӕիɥ͑ӥիüۡ i ñaã ore i cumaã nüxüۡ chixuxüۡ. Rü chanaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲ cumaã nüxüۡ chixuxüۡrüüۡ meã cunaxucu۳իŕɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡ rü nüŕt‫ ڟ‬ama ega woo texé ҡɗիɥǣӕ. 22ॸ‫ؽ‬ҽ̲Ëӕ͖ӕի%ŕɗֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacüxüۡ ͑Ëӕֆ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕիüۡ i wüxi i duüۡxüۡ! ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑Ύիфɗ фӥ̲ľ%͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ľфӥ ngürüãchi tá wüxi i duüۡxüۡ i pecadu üechaxüۡ нӕɗ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕ, rü cugagu tá ͑ɗիɥľфӥҡ̲ɗËӕիӕ%ŕ. ¡Rü meã cugüna nadau na tama pecadugu cunguxüۡca۳x! 23ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑cungu۳xnecaüۡxüۡ i ñuxguacü, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗɞффӥՓ binune cuyaxaxü, rü tama i dexáxicatama. 24ॸѠӥ͑͑ǣŕի̲ɗ duüۡxüۡgüarü pecadugü i noxtacüma ngóxüۡ naxüۡpa na Tupana nüxna c۳axüۡ. ͮҡӥфӥ͑͑ǣŕի̲ɗҡΎɗЙľËĀӕǣӥɗ duüۡxüۡǣӥфӥфӥҡ%ӡҡ̲nango۳x ñu۳xmatáta naãneãrü gu۳xwa nanguxgu rü Tupana tüxna icagügu. 25ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑͑ǣŕի̲ɗ duüۡxüۡgüarü puracügü i mexüۡ i Tupanaca۳x naxügüxüۡ i ñu۳xma marü nüxüۡ idauxüۡ. Ѡӥ͑͑ǣŕի̲ҡɗ puracügü i mexüۡ i ñu۳xma tama nüxüۡ idauxüۡ natürü yixcüra tá nüxüۡ idaugüamaxüۡ.

6

1ॸǾӕի%̲ֆֆɞիľ̲ֆիΥǣӥիľфӥ ixããrü coriãի‫ ڟ‬ŕ, rü tanaxwa۳xe i tümaãrü corixüۡ tangechaüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ taxucürüwa texé Tupanachiga rü tórü ngu۳իŕŕҡľËȍɗǣËȍɗիфɗɗĀľիիüۡca۳x. 2ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗֆĀӕüۡիŕֆ Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ֆիΦիŕфӥՓӥիɗɗËΎфɗɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

527

1ҽʊͅԆҽƈԆॷ6

tümarüüۡ ֆիΥիüۡmaã tacoriã۳xgu, rü tama tanaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲͑ҡӥ̲ŕ͑ľŕ ֆɗɥիüۡca۳x nüxüۡ tarüxo na nüxüۡ tangechaüۡxüۡ i tümaãrü cori. Natürü tanaxwa۳xe i yexeraãcü meã nüxüۡ‫ڟ‬ tapuracü erü tümaãrü cori i nüxüۡ tarüngüۡիŕŕիüۡ i tümarüüۡ ֆիΥիüۡ ͑ɗիɥфӥ ҡӥ̲ŕ͑ľŕɗҽӕЙ͑͑ӥիüۡ ngechaüۡxüۡ ͑ɗիɥ. Pa Timutéux, chanaxwa۳xe i meãma Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗËӕ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, rü guxü̲ۡɗֆիΥǣӥիüۡpe۳xewa nüxüۡ quixu. Tupanaãrü ore rü aixcüma tüxüۡ‫ ڟ‬name

cumaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑͑ǣŕի̲ɗ duüۡxüۡgü i namaã ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ i ͑ǣŕ̲ngu۳իŕŕҡľɗҡ̲̲͑% wüxiguxüۡ i tórü ngu۳իŕŕҡľ, rü tama namaã wüxiguxüۡ i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuarü ngu۳իŕŕҡľɗ mexüۡ, rü tama namaã wüxiguxüۡ i ͑ǣŕ̲ngu۳իŕŕҡľɗҽӕЙ͑%фӥΎфľՓ ngóxüۡ. 4ॸRü cumaã nüxüۡ chixu rü ֆɞիľ̲͑ǣŕ̲%Ëӥngu۳իŕŕҡľիľфӥҡӥǣӥ ticua۳xüüۡ rü taxuüۡma tacua۳x. Rü ͑ǣŕmaca۳ի͑ǣŕիüۡrüüxüۡmare i dexa rü naxca۳x tachoxüۡgawa۳xe, rü tama texéga ҡիɥ͑ӥËȍüۡ, rü düxwa ñoma tićaawexüۡrüüۡ ҡɗիɥ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ tümacüma. Ѡӥ͑ǣŕ̲ǣǣӕфӥ ҡի%ӡի%chiwa۳xe, rü tanuxwa۳xe, rü togümaã taguxchiga, rü taxúxeaxü‫ۡڟ‬ma ҡֆիΥ. 5ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü ɗËȍɗիľ%ŕǣӥիüۡ, фӥ͑ӥǣӥ̲%͑͑ӕŕŕËȍ, rü tama nüxüۡ nacua۳իǣӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, фӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕфӥ ҽӕЙ͑%фӥΎфľՓ͑ɗիɥɗĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ nayauxgüxüۡ. 6ॸѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ Tupanaãrü orewa nüxüۡ iyarün۳g۳auxüۡ i taxüۡma i mexüۡ, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ rü 3ॸRü

tümaca۳իɗËҡ̲͑ɗիɥֆֆɞիľ̲̲͑% ҡ%ŕǣӥիľɗ͑ǣŕ̲̲фӥҡӥիü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ. 7ॸRü yixema rü yexguma noxri ixíraegu, rü ngearü yemaxüۡãի‫ ڟ‬ŕ̲%ҡ¡ӕľɗ͖Ύ̲ i naãnewa. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲iyu۳xgu rü ҡիӕËӥфӥՓҡֆ͑ǣľɗҡΔфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü. 8ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡӥիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӕɗ ҡիËȍɗфӕфӥҡΔфӥΥ͑фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲̲%ҡ̲ҡҡ%ŕǣӥ. 9ॸNatürü ͑ǣŕ̲ĀӕüۡxüۡǣӥɗĀɥŕфӕã۳xgüchaüۡxüۡ, rü ҡ̲ֆի̲͑͑%͑իɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕфӥ͑ǣәËȍüۡ nüxüۡ poragu. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x nagu nayi i muxüۡma i ngúchaüۡgü i taxuwama mexüۡ i chixexüۡwa nagagüxüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳x ĀӥիՓɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü poraãcü nachixe rü norü guxüۡmaãma inayarütauxe. 10ॸƄфӥ͑ǣŕ̲͑ Āɥŕфӕǣӕ̲͑фӥիɥ͑ӥիüۡ фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ guxüۡma i chixexüۡgüarü ügü. Rü ͑͑ǣŕի̲ɗ͖ӕիфľɗĀӕüۡxüۡgü i Tupanaãrü orexüۡ ítáxüۡ ľфӥĀɥŕфӕǣӕ̲ ͑фӥիɥ͑ӥŕ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x poraãcü nügü nangechaüۡǣӥիŕŕфӥ͑ӥǣӥիü‫ۡڟ‬

nanangu۳իŕŕǣӥ. Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬yaxõgüamaxüۡchiga 11ॸNatürü

cumax, Pa Timutéux, rü ՓӥիɗֆֆҡӥֆҽӕЙ͑%фӥիӥËȍɗнӕɗիɥ. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ӥի͑ɗիӡǣËȍɗɗǣӕիüۡma ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ! ¡Rü meã Tupanape۳xewa namaxüۡ, rü norü ngúchaüۡ naxü, rü meã nüxü‫ ۡڟ‬ֆիΥ, rü nüxüۡ nangechaüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü, фӥֆի̲͑͑%͑իɥ͑ӥ, rü tama cugü icua۳xüüۡcüraxüۡ ɗËӕ%ŕՓ! 12ॸ¡Cugü ͑ЙΎфիŕŕ̲͑ľ%ËӕֆիΥΥ̲իüۡca۳x rü cunaxüamaxüۡca۳x i Tupanaãrü puracü ega woo ҧacü rü guxchaxüۡ cuxüۡ üpetügux! ¡Rü cugüna nadau na taguma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ҽʊͅԆҽƈԆॷ6

528

cuxna na iyanataxuxüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ! Yerü yema maxüۡca۳ի͑ɗիɥ ga noxri Tupana cuxüۡ yaxuxüۡ ga yexguma muxüۡma ga duüۡxüۡgüpe۳xewa nüxüۡ quixuxgu na ñuxãcü Ngechuchu ya Cristuaxüۡ‫͑ ڟ‬ËӕֆիΥիüۡ. 13-14ॸRü ñu۳xma Pa Timutéux, rü nape۳xewa ya Tupana ya guxãxü̲̲ۡիŕիŕŕËӥ, rü nape۳xewa ya Ngechuchu ya Cristu ga ãŕ۳xgacü ga Piratumaã nüxüۡ ixucü ga ñuxãcü Nanatü ya Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬na ֆիΥΥիüۡ, rü cuxüۡ chamu na naga Ëӕիɥ͑ӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗËӕ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ. Rü tama chanaxwa۳xe i Ëӕ͑իӥËȍɗËӥӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ, na taxúema texé ҧacüca۳x cuxüۡ oregüxüۡca۳x rü chixri cuchiga idexaxüۡca۳x. Rü chanaxwa۳xe i ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲ľ%Ëӕ͑իӥ͖u۳xmatáta ínangu ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu. 15ॸƄфӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i Tupana nagu naxwa۳xexüۡgu rü tá Cristuxüۡ nango۳իŕŕ. Ƅфӥ͑ӥիɥËҡ̲ҽӕЙ͑͑ɗիɥ, фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗɗիËӥ̲̲ľËӥֆɗɥիüۡ rü guxüۡŕҡ‫ ڟ‬ӥՓ̲͑͑ǣŕի̲իüۡ. Rü guxüۡ i ãŕ۳xgacügüarü Ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ, rü guxüۡ i ËΎфɗǣӥфӥæΎфɗֆɗɥիüۡ. 16ॸѠӥ͑ӥիɥËҡ̲ ͑ɗիɥ͑ҡǣӕ̲͑ֆӕիüۡ. Rü nüma rü poraãcü ínangóonexüۡwa namaxüۡ, rü ҡիӕËӥфӥՓҡľիŃ͑ǣŕ̲͑ǣΔΎ͑ľիüۡna tangaicama. Taguma wüxi i duüۡxüۡ nüxüۡ nadau, rü taxuacüma texé nüxüۡ tadau. Nüma rü guxüۡguma naporaxüchi rü taguma inayarüxo na Ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳x tanaxwa۳xe i guxãma nüxüۡ ticua۳xüüۡgüecha. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. 17ॸRü yíxema tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӥիľɗ̲ӕիüۡma i ҡӥ̲%фӥĀɥŕфӕɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ, rü tümamaã nüxüۡ ɗիӕ͑ҡ̲͑ǣŕ̲̲%

tügü ticua۳xüüۡgüxüۡca۳x rü tama nagu ҡфӥիɥ͑ӥŕիüۡca۳ի͑͑ǣŕ̲ҡӥ̲%фӥ ĀɥŕфӕՓ͑ӥիüۡ itayangaugüxüۡ i tümaãrü maxüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲ĀɥŕфӕфӥЙիҡ nagu۳x. ͮҡӥфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ ҽӕЙ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥŕ, ľфӥֆɗ̲Փ͑ɗիɥɗ nüxüۡ itayangaugüxüۡ i tümaãrü maxüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗЙΎф%Ëӥҡӥի͑͑ի%%իüۡ i guxüۡma i ҧacü i inaxwa۳xexüۡ na ɗҡ%ŕǣӥիüۡca۳x. 18ॸ¡Rü namaã nüxüۡ ixu i ͑ǣŕ̲̲ӕ%фӥĀɥŕфӕã۳xgüxüۡ, rü name na ͑ǣŕ̲̲%̲ľիüۡ naxügüxüۡca۳x rü togü i duüۡxüۡgüxüۡ nangüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x! Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲͑ӕɗ͑Ύфӥӥɗ̲ľիüۡ i Tupanape۳xewa. Rü tanaxwa۳xe i nümagü ɗ̲ӕ%фӥĀɥŕфӕã۳xgüxüۡ rü na ínamemaregüxüۡ na togüna naxããxüۡ rü namaã nan۳g۳auxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ ͑ǣŕ̲իüۡgü. 19ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ͑Ύфӥ̲ľիüۡǣӥɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa, фӥҡ͑͑ֆӕիǣӥɗ͑ǣŕ̲ maxüۡ ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. Pauru rü Timutéuxüۡ namu, rü yemaãcü inayacua۳իŕŕǣ͑ΎфӥЙΎЙľф 20ॸPa Timutéux, ¡meã namaã ͑͑ǣәľիŕŕҡľɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗËӕիüۡ chamuxüۡ! Ѡӥҡ̲̲͑ľ͑ɗËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ i ñoma i naãnecüãۡ۳ x۳ ãrü dexagümare i taxuwama mexüۡ фӥ͑ǣŕ̲ΎфľɗĀΎф̲фľ ɗիɥիüۡ i duüۡxüۡgü nüxüۡ ixugügünetaxüۡ na ore i nawa nüxüۡ icuáxüۡ ֆɗɥիüۡ. 21ॸErü ñuxre ɗ͑ӥ̲ǣӥɗ͑ǣŕ̲͑Ύիфӥҡ̲cua۳իǣӕɥիüۡ, фӥĀӥիՓ͑ǣŕ̲ǣǣӕҽӕЙ͑͑͑ɗիɥǣËȍɗ. Rü chanaxwa۳xe i Tupana meã pexüۡ narüngüۡիŕŕ.

Rü nuãma pexna, Pauru

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

NORÜ TAXRE GA POPERA GA TIMUTÉUCA۳ X NAXÜMATÜXÜۡ GA PAURU

Timutéuxüۡ ͑фӥ̲ΎիŕǣЬӕфӕ

1

1ॸPa

Timutéux, ËȍΎ̲ɗЬӕфӕ͑ɗիɥɗ cuxca۳x chanaxümatüxüۡ i ñaã popera. Rü choxüۡ ͑ɗիɥǣ̲͑ӕիüۡ ga

Ngechuchu ya Cristu, yerü yemaãcü nanaxwa۳xe ga Tupana. Rü nüma choxüۡ namu na nüxüۡ chixuxüۡca۳x na ñuxãcü tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ, ega aixcüma Ngechuchu ya Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥǣӕ. 2ॸCuxüۡ changechaüۡ, Pa Chaune, Pa Timutéux. Rü chanaxwa۳xe ya Tanatü ya Tupana rü Ngechuchu ya Cristu ya tórü Cori na cuxüۡ nangüۡիŕŕǣӥիüۡ rü nüxü‫ۡڟ‬ cungechaüۡtümüüۡgüxüۡ rü cuxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕǣӥիüۡ. Tama name i taxãne na Cristuchigaxüۡ ixuxüۡ 3ॸGuxüۡguma

i chütacü rü ngunecü rü cuxna chacua۳xãchixüۡ i chorü ֆӕ̲ӥիŕՓ, rü poraãcü cuxca۳ի̲Ύիŕ Tupanana chaxã. Rü nüxüۡ‫͑ ڟ‬ɗիɥɗ chapuracüxüۡ i mexüۡ ɗËȍӕ%ŕ̲%, yexgumarüüۡ ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga chorü o۳xigü naxügüxüۡrüüۡ. 4ॸChoma rü

nüxna chacua۳xãchi ga na ñuxãcü poraãcü chauxca۳x cungechaüۡxüۡ rü chauxca۳x cuxaxuxüۡ ga yexguma cuxna ɞËȍɗիӡիǣӕ. Rü wenaxãrü cuxüۡ chadauxchaüۡ ͑ɗիËӥ̲Ëȍҡ%ŕիüۡca۳x. 5ॸErü nüxna chacua۳xãchi na ñuxãcü meã aixcüma Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ËӕֆիΥիüۡ. Rü curü ͑Ύիŕǣ̞ΎɞфӥËӕľǣƄӕ͑ɞËȍɗфӥҡӥիɗф aixcüma meã Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ҡֆիΥǣӥфӥ nüxüۡ chacua۳x i cuma rü ta na meãma nüxüۡ‫ ڟ‬ËӕֆիΥիüۡ. 6ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x cuxna nüxüۡ chacua۳ի%Ëȍɗիŕŕ͑Ëӕǣӥ ËӕЙΎфիŕŕիüۡ na yexeraãcü cunaxüamaxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥ puracü ga naxca۳x cuxna naxããxüۡ ga cua۳x ga yexguma noxri cuxüۡ Ëȍɗ͑ǣΥǣӥ%Ëӥ̲Ëӕ̲%Ëȍֆӕ̲ӥիŕǣӕ. 7ॸƄфӥ͑ǣŕ̲ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i Tupana tüxna ãxüۡ rü tama nanaxwa۳xe na imuüۡŕիüۡ, natürü tüxüۡ ͑ЙΎфľիŕŕ͑ aixcüma duüۡxüۡgüxüۡ ingechaüۡgüxüۡca۳x rü meã yigümaã icuáxüۡca۳x. 8ॸRü tama chanaxwa۳xe na cuxãnexüۡ na nüxüۡ quixuxüۡ i nachiga ya tórü Cori. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta tama chanaxwa۳xe i chauxca۳իËӕի%͑ľɗ͑ǣŕ̲͑ chapoxcuxüۡ naxca۳x i Tupanaãrü ore. Rü

529 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ҽʊͅԆҽƈԆॷ1ٍॷ2

530

̲͑ľ͑ɗիɥɗֆի̲͑͑%Ëӕիɥ͑ӥɗ ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡ i cuxca۳x ínguxüۡ nagagu i ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ i nüxüۡ quixuxüۡ. Rü Tupana tá cuxüۡ ͑ЙΎфիŕŕ. 9-10ॸRü Tupana tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕфӥҡӥիüۡ nidexechi na naxca۳xicatama ɗ̲իŕիüۡca۳x. Natürü tama ҧacü rü mexüۡ na ixüxüۡǣǣӕ͑ɗիɥǣֆľ̲%Ëӥҡ̲% namecümaxüۡ ga Tupana. Natürü yemaãcü tüxüۡ narüngüۡիŕŕֆľфӥ ՓΎľҡ̲ֆľ̲͑ɗիɥǣnanaxwa۳xexüۡ yerü Ngechuchu ya Cristugagu tüxüۡ nangechaüۡ. Rü nüma ya Tupana ga tautama naãne ü۳xgumama tüxüۡ ngechaüۡcü, rü yexguma ínanguxgu ga ҡΔфӥ̲իŕիŕŕфӕüۡ ga Ngechuchu ya Cristu, фӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ҡӥիüۡ nüxüۡ Āӕիŕŕիüۡ na ñuxãcü poraãcü tüxüۡ nangechaüۡxüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ǣæфɗѸҡӕ͑ɗիɥ ǣɗֆ͑իΎիŕŕ%իüۡ na iyuxuchixüۡ yerü nüma rü yuwa ínarüda rü wena namaxüۡ. Rü norü orewa tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͑ֆɗիľ̲фӥҡҡӥիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ ega nüxü‫ ۡڟ‬yaxΥ۳xgu. 11ॸRü Tupana choxüۡ ͑ɗ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕ͑͑ӥիüۡ chixuxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľɗ̲ľիüۡ. Rü choxüۡ ̲͑ӕ͑͑ǣŕ̲Ύфľ̲% Ëȍ͑͑ǣәľիŕŕիüۡca۳x i duüۡxüۡgü i guxüۡwama. 12ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ poraãcü ngúxüۡ chingexüۡ rü chapoxcuxüۡ i ñu۳xmax. Natürü tama naxca۳x chaxãne ɗ͑ǣŕ̲, erü choma nüxüۡ chacua۳x na texéaxü‫ ۡڟ‬ËȍֆիΥիüۡ. Rü nüxüۡ chacua۳x na naporaxüۡ i nüma na nüxna nadauxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥɗËȍΎի͑ naxãxüۡ rü namaã inacuáxüۡca۳իɗËȍӕ%ŕ i guxüۡgutáma ñu۳ի̲ҡҡ͑ǣŕ̲ ngunexüۡ ɗ͑ǣӕՓľ͑͑ә̲͑իӡիüۡ. 13ॸRü chanaxwa۳իľɗ̲ľ%̲͑ǣӕнӕɗիӡɗ

͑ǣŕ̲ngu۳իŕŕҡľɗ̲ľիüۡ ga chauxüۡtawa naxca۳x cungúxüۡ. Rü name ͑ɗիɥɗ̲ľ%͑ӥիü‫ ۡڟ‬ËӕֆիΥΥ̲ֆ Ngechuchu ya Cristu rü meã nüxüۡ cungechaüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü, erü Cristuarü duüۡxüۡ нӕɗիɥ. 14ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i tawa maxüۡxüۡãrü ngüۡիŕŕ̲%ɞËӕ͑ЙΎիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ngu۳իŕŕҡľɗ̲ľիüۡ i Tupana cuxna ãxüۡ. 15ॸCuma marü nüxüۡ cucua۳x rü guxüۡma ǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga Áchiaarü ͑%͑ľՓ͑ľɥիüۡ фӥ̲фӥËȍΎի͑͑իɥǣӥ. Rü yematanüwa nayexma ga Figueru rü Ermóquene. 16ॸϘ͑ľѸɞƸľфӕфӥ muŕ۳xpü۳xcüna choxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕ, rü tama chauxca۳ի͑ի%͑ľɗ͑ǣŕ̲͑ chapoxcuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x chanaxwa۳xe i tórü Coriaxü‫ ۡڟ‬nangechaüۡtümüüۡgü i guxüۡma i natanüxüۡgü. 17ॸRü yexguma noxritama Dumawa nanguxgu ga nümax, rü chauxca۳x nadauecha rü ñu۳xmata choxüۡ iyan۳g۳au. 18ॸCuma meãma nüxüۡ cucua۳x ga ñuxãcü tüxüۡ na nangüۡիŕŕիüۡ ǣϘ͑ľѸɞƸľфӕǣƄЙŃËȍɗӕфӥ ɥ%͑ľՓ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳իËȍΎфӥֆӕ̲ӥիŕՓ naxca۳x íchaca na Tupanaãxü‫ۡڟ‬ nangechaüۡtümüüۡxüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ Փľ͖͑Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ͑իӡիǣӕֆҡΔфӥ Cori ya Ngechuchu. Ngechuchu ya Cristuarü puracütanüxüۡ i mexüۡchiga

2

1ॸRü ñu۳xma, Pa Chaune, Pa Timutéux, ‫ؽ‬фӥËӕǣӥ͑ЙΎфիŕŕ ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ЙΎфɗͮǣľËȍӕËȍӕֆ Cristu cuxna ãxüۡ! 2ॸYema ore ga chauxüۡtawa nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥիüۡ ga yexguma muxüۡma ga duüۡxüۡgüpe۳xewa nüxüۡ chixuxgu, rü chanaxwa۳xe i ñu۳xma cuxi ͑ǣŕ̲Ύфľ̲%Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕɗҡΎǣӥɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

531

2ҽʊͅԆҽƈԆॷ2

ֆҡӥǣӥɗ̲ľ%͑%ŕիüۡ cua۳xgüxüۡ ͑͑ӥիɥ togüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕիüۡca۳ի̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ ore. 3ॸRü tama name i naxca۳x cumuüۡ na Ngechuchu ya Cristuarü oregagu ngúxüۡ quingexüۡ. Natürü cunaxwa۳xe i namaã cupora ñoma wüxi i mexüۡ i norü churararüüۡ. 4ॸRü wüxi i duüۡxüۡ i ËȍӕффՓ͑ǣŕի̲իüۡ, rü taxucürüwama ҡΎɗЙӕфËӥɗҡ̲Ëȍӕфффӥɗիɥիüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑Ύфӥãŕ۳xgacü nagu namuxüۡ ɗЙӕфËӥǣӕ͑ɗիɥɗ ͑իɥ͑ӥիüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑Ύфӥãŕ۳xgacüxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕիüۡca۳x. 5ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta wüxi i duüۡxüۡ ɗՓӥիɗɗɥ͑ӥËՓ͑ӥǣӥ ɗ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕիüۡ, rü taxuacüma nanayaxu i norü ãmare ega chixri ͑իɥ͑ӥca۳xwa۳իľǣӕфӥҡ̲͑ǣŕ̲ ɥ͑ӥËфӥãŕ۳իǣËӥǣ͑իɥ͑ӥǣӕ. 6ॸRü texé ֆ͑%͑ľՓЙӕфËӥիľфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ tüxira tanayaxu i tümanetüarü o. 7ॸ¡Rü guxüۡǣӕ̲͑ǣӕфӥիɥ͑ӥɗ͖%Ύфľɗ cumaã nüxüۡ chixuxüۡ! Rü nüma ya Cori ya Ngechuchu tá cumaã inananguxüۡիŕŕ i guxüۡma na nüma nanaxwa۳xexüۡãcüma cunaxüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ. 8ॸ¡Rü nüxna nacua۳xãchi ya Ngechuchu ya Cristu ya Dabítanüxüۡ ga guma yuwa írüdacü! Ѡӥֆɗ̲Ëȍɗǣ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ i mexüۡ i duüۡxüۡgümaã nüxüۡ chixuxüۡ. 9ॸѠӥ͑ǣŕ̲Ύфľǣǣӕ͑ɗիɥɗ͑ǣәիüۡ na chingexüۡ фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ̲ŕҡիüۡrüüۡ núma poxcupataüۡwa cadenamaã chichotaxüۡ. Natürü Tupanaãrü ore i mexüۡ, rü guxüۡwama nanguama rü taxucürüwama texé tayachota. 10ॸRü ͑ǣŕmaca۳իֆի̲͑͑%Ëȍիɥ͑ӥɗ ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡ i chingexüۡ naxca۳x i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i Tupana idexechixüۡ. Erü chanaxwa۳xe i nümagü rü ta Ngechuchu ya Cristuaxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ, rü

͑ǣŕ̲%Ëӥ͑͑ֆӕիǣӥ%իüۡca۳x i maxüۡ i mexüۡ i taguma gúxüۡ. 11ॸRü pemaã nüxüۡ chixuxchaüۡ ɗՓӥիɗɗΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲æфɗѸҡӕֆӕիüۡrüüۡ norü oreca۳x iyuegu, rü naxrüüۡ tá ta wena ҡ̲իŕ͑͑ӥ̲ɞ͑͑ǣŕի̲իüۡwa ɗ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡca۳x. 12ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲͖Ύ̲ ɗ͑%͑ľՓֆի̲͑͑%ɗիɥ͑ӥŕǣӕľǣ ngúxüۡ ingexgu, фӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü wüxigu namaã ãŕ۳իǣËӥҡҡɗիɥǣӥ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲æфɗѸҡӕիüۡ icuáxchaüۡgu i ñoma i naãnewa, фӥ͑ӥ̲фӥҡ%ӡҡ̲ tüxüۡ nacuáxchaüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa. 13ॸNatürü woo ñuxguacü i yixema rü tama aixcüma naxü۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲ Tupanamaã ixunetaxüۡ, natürü nüma ya Tupana rü guxüۡǣӕ̲͑ֆ͑ǣӕիŕŕɗ ͑ǣŕ̲ҡ̲%ɗ͑իӕ͑ľҡիüۡ, erü ҡիӕËӥ̲͑ӥǣӥҡ̲͑ՓΎ̲ӥիŕŕ. Wüxi i mexüۡ i puracütanüxüۡ i ҽӕЙ̲͑͑%ҡ%ŕիüۡchiga 14ॸѠӥ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ

i cuxüۡtawa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ Tupanaŕg‫ ڟ‬agu nüxna nüxüۡ cucua۳ի%Ëȍɗիŕŕ͑ҡ̲͑ӕիËӥ̲üۡgüxüۡ i ore i taxuwama mexüۡca۳x nügümaã na yaporagatanücüüxüۡca۳x. Ƅфӥ͑ǣŕ̲фӥ wüxi i chixexüۡ ͑ɗիɥ, фӥ͑͑Ëȍɗիľ%ŕիŕŕɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nüxüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ. 15ॸ¡Rü Ëӕǣӥ͑ЙΎфիŕŕ̲͑ľ%Ëӕ͑իӥիüۡca۳x i Tupanaãrü puracü na nüma cumaã ͑ҡ%ŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲nape۳xewa cunguxgux! Erü tama cunaxwa۳xe i ҧacüca۳x nüxüۡ Ëӕի%͑ľɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥ̲ cuxna nacaxgu i curü puracüchiga. ¡Rü ͑ǣŕmaca۳x cunaxwa۳xe i aixcüma meã ̲͑%Ëӕ͑ǣәľիŕŕҡľɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ mexüۡ ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ! 16ॸ¡Rü nüxüۡ rüxo i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ ãrü dexagümare i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ҽʊͅԆҽƈԆॷ2ٍॷ3

532

taxuwama mexüۡ! Ƅфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ͑ǣŕ̲Āľիǣӥ̲фľǣӕɥիüۡ, rü guxüۡguma yexeraãcü chixexüۡgu nayi. 17ॸѠӥ͑ǣŕ̲ norü ngu۳իŕŕҡľɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü, rü ñoma wüxi i ćaaweane i tüxüۡ ɞֆɗ̲Ëȍɗիŕŕիüۡrüüۡ ͑ɗիɥ. Ѡӥֆľ̲͑ɗիɥǣ nüxüۡ ngupetüxüۡ ǣʊ̲ľ͑ŃӕфӥǗɗфľҡӕ. 18ॸYerü nidoragümare ga nüxüۡ na yaxugüexüۡ rü marü na nangupetüxüۡ i yuetaarü dachiga. Rü yemaãcü ͑͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥǣ͖ӕիфľǣĀӕüۡxüۡgü na tama noxrirüüۡ ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x i Tupanaãrü ore. 19ॸNatürü Tupanaãrü ore rü taguma inayarüxo rü taguma naxüchicüü. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľՓфӥ ñanagürü: “Tórü Cori ya Tupana nüxüۡ nacua۳x i ҡľիŃҡɗիɥֆ͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgü ɗիɥǣӥիľ. Rü guxãma ya yíxema nüxüۡ ixuxe na Ngechuchu ya æфɗѸҡӕфӥҡӥ̲%фӥæΎфɗֆɗɥիüۡ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ҡɗիɥǣËȍɗɗ guxüۡma i chixexüۡٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľՓ. 20ॸWüxi i duüۡxüۡ ɗĀɥŕфӕã۳xüۡchixüۡ rü napatawa ͑͑ǣŕի̲ɗЙΎфҡӕɗuirunaxca۳x rü Āɥŕфӕ̲ӥnaxca۳x. Ѡӥ͑͑ǣŕի̲ҡɗ ЙΎфҡӕɗ͑ɥnaxca۳x rü waixüۡmünaxca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲ЙΎфҡӕɗuirunaxca۳x rü Āɥŕфӕ̲ӥnaxca۳x rü mexüۡ ɗ͑ΎфӥΥnaca۳x ͑ɗիɥ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ЙΎфҡӕɗ͑ɥnaxca۳x rü waixüۡmünaxca۳x rü guxchirechixüۡ ͑ɗիɥ. 21ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ՓӥիɗɗֆիΥիüۡ naxwa۳xegu na aixcüma mexüۡ i Tupanaãrü puracütanüxüۡ ͑ֆɗɥիüۡ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑͑ɗիӡǣËȍɗɗǣӕիüۡma i chixexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗ Tupanape۳xewa aixcüma naxüünexüۡ na naxüãxüۡca۳x i nagúxüۡraüۡxüۡ i puracü i Tupana namaã nüxüۡ ixuxüۡ. 22ॸ¡Nüxüۡ

rüxo i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i ngextü۳իӥËӥǣӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕիüۡ! ¡Rü meã Tupanape۳xewa namaxüۡ rü aixcüma nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥ! ¡Rü nüxüۡ nangechaüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü, фӥҡ%իӢɗ̲͑% cunuxüۡ! Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥchanaxwa۳xe i cumaxüۡ wüxigu namaã i guxüۡma i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ngearü pecaduã۳xãcüma Tupanamaã ֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ. 23ॸRü tama name i ɗËӕфӥիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ĀľիǣӥɗҡիӕՓ̲ mexüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲ĀľիǣӥǣǣӕфӥĀӥիՓ nügüchi naxaie i duüۡxüۡgü. 24ॸRü wüxi i Tupanaãrü puracütanüxüۡ rü tama name na namücüchi naxaixüۡ. Natürü name ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i duüۡxüۡgümaã namecüma. Rü nanaxwa۳xe i yaxna ̲͑%͑իɥ͑ӥ%Ëӥ̲̲ľ%Āӕüۡxüۡgüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕɗҽӕЙ͑%фӥΎфľ. 25-26ॸRü wüxi i Tupanaãrü puracütanüxüۡ rü nanaxwa۳իľɗֆի̲͑͑%͑իɥ͑ӥ%Ëӥ̲ meã nayaxucu۳իŕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ҡ̲ɗфӥիɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ. Rü nanaxwa۳xe i ͑ǣŕ̲%Ëӥɞnanan۳g۳ӕիŕŕ͑ҽӕЙ͑͑ӥիüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü na nüxüۡ naxoexüۡca۳x i norü chixexüۡ rü nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ ɗիɥիüۡ. Erü Tupana nanaxwa۳xe na ͑իӕ%ŕǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü nawa ínanguxüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i n۳g۳oxo i æȍҡ͑͑ǣӕ͑ֆɗիŕŕիüۡ na noxrütama ngúchaüۡ namaã naxüxüۡca۳x. ͮӕի%Ëӥҡ͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü i ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣәիËȍüۡgu i naãne

chanaxwa۳xe i nüxüۡ cucua۳x rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣәիËȍüۡgu i naãne rü ҡ͑͑ǣŕի̲ɗ%ӡËӥ̲իüۡgü rü guxchaxüۡgü naxca۳x i duüۡxüۡgü. 2ॸRü duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥǣӥǣӕիɗËҡ̲͑фӥիɥ͑ӥŕ,

3

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

533

2ҽʊͅԆҽƈԆॷ3

фӥ͑ΎфӥĀɥŕфӕǣӕ̲ҡ͑фӥիɥ͑ӥŕ, rü tá nügü ínarütagü, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ%ӡҡ̲ nüxüۡ nacua۳xgüchaüۡ i togü i duüۡxüۡgü i tama naxrüüۡ ҡфӥĀɥŕфӕã۳xgüxüۡ. Rü chixri Tupanachiga tá nidexagü, rü ҡ%ӡҡ̲͑͑ҡӥǣфӥ͑ŕǣ ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ. Ѡӥҡ%ӡҡ̲̲Ύիŕɗ͑ի%ɗ ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑͑ӥիüۡ rüngüۡիŕŕǣӕ, rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳xgüchaüۡ i Tupanaãrü ore. 3ॸѠӥҡ%ӡҡ̲͑ǣӕ ͑фӥիɥ͑ӥŕɗҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgüxüۡ na nangechaüۡgüxüۡ, фӥҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüüۡgü. Rü tá naxoregüta۳ax۳ gü, фӥҡ%ӡҡ̲͑ӥǣӥ ͑ЙΎфľիŕŕ͑ֆի̲͑͑% ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x i naxüۡneãrü ngúchaüۡgü. Rü tá nichixecüma, rü tá naxchi naxaie i guxüۡma i ҧacü i mexüۡ. 4ॸRü duüۡxüۡgüechitawa۳xegüxüۡ ҡ͑ɗիɥǣӥ, rü ͑ӕŕwa۳xexüۡ ҡ͑ɗիɥǣӥ, rü nügü icua۳xüüۡgüxüۡ ҡ͑ɗիɥǣӥ. Rü tá norü ngúchaüۡca۳xama nadaugü, фӥҡ%ӡҡ̲ Tupanaxüۡ nacua۳xgüchaüۡ. 5ॸRü tá nügü ͑ֆիΥǣӥիӥËȍɗ͑ľҡիŕŕ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲ norü chixexüۡ i naxügüxüۡwa tá nango۳xoma na tama aixcüma ֆիΥǣӥ%իüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲իŕիüۡ, rü tama name i namaã cuxãmücü rü natanügu cuxã. 6-7ॸƄфӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥɗ͑ӥ̲իüۡ i duüۡxüۡǣӥɗɥЙҡǣӕɗËȍΎËӕľҡ͑ӥիüۡ. Rü norü ngu۳իŕŕҡľ̲%͑ֆՓΎ̲ӥիŕŕǣӥɗ ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲ǣӥիüۡ i ͑ǣŕ̲͑ǣľիüۡgü i ngŕ̲ ҡ̲͑%ŕիüۡ icuáxüۡ rü ipecaduã۳xgüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ǣľիüۡgü, rü norü ngúchaüۡgütama rü chixexüۡwa nanagagü, фӥ͑ǣŕmaca۳x woo guxüۡguma nangúegü natürü taguma aixcüma nüxüۡ nacua۳իǣӥɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ.

8ॸѠӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü

i chixexüۡmaã ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, rü chixexüۡguxicatama ͑фӥիɥ͑ӥŕ, фӥҡ̲ɗիËӥ̲͑ֆիΥǣӥɗ Tupanaãrü ore. Rü naxchi naxaie i ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, naxrüüۡ ga yema yuüxüۡgü ga Yane rü Yabre ga ҡ̲ͅΎɥËȍŃǣɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ. 9ॸNatürü ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡǣӥфӥҡ%ӡҡ̲ poraãcü nüxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥǣӥɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡmaã ngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ. Erü guxüۡwama i duüۡxüۡgü rü tá nüxüۡ nicua۳ի%Ëȍɗҡ͑ӥ͑͑ǣŕ%ŕǣӥ̲фľիüۡ ֆɗիɥǣӥիüۡ ֆľ̲ҡիфľǣҡ̲ͅΎɥËȍŃǣ ɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡrüüۡ. Pauru rü inayacua۳իŕŕ͑ Timutéuna naxãgaxüۡ 10-11ॸNatürü cumax, Pa Timutéux, marü nüxüۡ cucua۳x ga ñuxãcü meã na Ëȍ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ ga duüۡxüۡgü, rü ñuxãcü meã chamaxüۡxüۡ, rü ñuxãcü nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡ, фӥ͖ӕի%Ëӥ̲ľ%ËȍֆիΥիüۡ, rü ñuxãcü nüxüۡ changechaüۡxüۡ rü yaxna ̲͑%Ëȍիɥ͑ӥիüۡ ga duüۡxüۡgü, rü ñuxãcü nüxüۡ chixuamaxüۡ ga Tupanaãrü ore woo duüۡxüۡgü choxüۡ ima۳xgüchaüۡgu rü ngúxüۡ chingexgu. Rü nüxüۡ cucua۳x ga ҧacü choxüۡ na üpetüxüۡ ga Aüۡtioquíawa фӥʊËә͑ɗӡՓфӥġɗҡՓ, rü ñuxãcü choxüۡ na yama۳xgüchaüۡxüۡ ga duüۡxüۡgü rü ngúxüۡ chingexüۡ. Natürü tórü Cori ya Tupana choxüۡ narüngüۡիŕŕ͑ҡ̲ choxüۡ yama۳xgüxüchixüۡca۳x. 12ॸRü aixcüma cumaã nüxüۡ chixu rü guxãma ya yíxema naxwa۳xegüe na Ngechuchu ya Cristuca۳իҡ̲իŕիüۡ, rü togü tá tümachi naxaie rü chixri tá tümamaã nachopetü. 13ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chixecümagüxüۡ фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i idorata۳ax۳ güxüۡ rü yexeraxüۡ i chixexüۡgu

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ҽʊͅԆҽƈԆॷ3ٍॷ4

534

tá nayi. Erü Chataná marü ͑ֆՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ, фӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ӥիɥ togüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ. 14ॸNatürü i cuma фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma meã nagu нӕɗիӡɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲фӥ cungúxüۡ. Erü cumatama rü nüxüۡ cucua۳x ͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľ, rü nüxüۡ cucua۳ի͑ҡľիŃǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ ga guxema namaã cuxüۡ ngu۳իŕŕǣӥիľ. 15ॸRü cuma nüxüۡ cucua۳x rü cubuxgumamatama nawa cungu۳իɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗ üünexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ՓËӕ͑ֆիӕɗcua۳x na nüxüۡ cucuáxüۡca۳x i ñuxãcü tüxüۡ‫ ڟ‬na ͑͑ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ ega Ngechuchu ya Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥǣӕ. 16ॸRü guxüۡma i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ фӥ͑ӥǣӥ%ŕՓҡ̲͑͑ֆիӕ ga Tupana. Ѡӥ͑ǣŕ̲Ύфľфӥ̲͑ľ͑ duüۡxüۡgüxüۡ ̲͑%ɗ͑ǣәľիŕŕիüۡ, rü namaã yaxucu۳իŕǣӥիüۡ rü namaã iyanawe۳ի%Ëȍɗիŕŕǣӥիüۡ, rü namaã ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ na meã Tupanape۳xewa ̲͑իŕիüۡca۳x. 17ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͑ǣŕ̲ ore rü tüxüۡ narüngüۡիŕŕֆֆɞիľ̲ ҽӕЙ͑%фӥɗիɥիŕ, na meã nüxüۡ tacuáxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑naxwa۳xexüۡ rü ítamemarexüۡ na tanaxüxüۡca۳x i nagúxüۡraüۡxüۡ i puracü i Tupana tümamaã nüxüۡ ixuxüۡ.

4

1-2ॸRü nüma ya Ngechuchu ya Cristu ya

͑ә̲ҡӡËӥ͑͑ӥիüۡ yacagüxücۡ a۳x i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ̲իŕիüۡ фӥ͑ǣŕ̲̲фӥ yuechiréxüۡ, rü yimape۳xewa rü Tupanape۳xewa cuxüۡ chamu na nüxüۡ quixuxücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕիüۡ‫ ڟ‬yatauxchaãchigu rü woo cuxü‫ ۡڟ‬naguxchagu, rü chanaxwa۳xe i nüxüۡ нӕɗիӕ̲ɗ͑ǣŕ̲Ύфľ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ chanaxwa۳xe na icuyanawe۳ի%Ëȍɗիŕŕǣӥիüۡ rü meã cuyaxucu۳իŕǣӥիüۡ rü nüxü‫ۡڟ‬

cunangúchaüۡիŕŕիüۡ i duüۡxüۡgü. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ ɗֆի̲͑͑%Ëӕիɥ͑ӥ%Ëӥ̲̲ľ% Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕ. 3ॸErü yixcüra i duüۡxüۡgü rü ҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ngu۳իŕŕҡľɗ̲ľիüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü nichixecüma. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x naxca۳x nadaugü ɗ͑Ύфӥ͑ǣәľիŕŕфӕüۡgü i nüma nanaxwa۳xegüxüۡ%Ëӥ̲͑͑ǣәľիŕŕիüۡ. 4ॸRü ҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ i Tupanaãrü ore i ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. Erü nüxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥǣӥɗ͑ǣŕ̲ ΎфľɗĀΎф̲фľɗիɥիüۡ фӥ͑ǣŕ̲ǣӕ̲ ͑фӥիɥ͑ӥŕ. 5ॸ¡Natürü cuma rü meã cugüna nadau, фӥɞ͑իӕ%ŕ, rü namaã napora ega ngúxüۡ cuxüۡ üpetügu! ¡Rü nüxüۡ ixuama i ore i mexüۡ i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ, фӥ̲ľ%ֆ͑ǣӕիŕŕɗ ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥɗҽӕЙ͑Ëӕի͑%իüۡ! 6ॸҽ%ӡҡ̲̲ӕիüۡ i ngunexüۡ ñoma i naãnewa Ëȍ͑ǣŕի̲ľфӥ̲фӥËȍΎիüۡ ningaica na Tupanaãrü puracü chaxüxüۡgagu chayuxüۡ rü choxüۡ na yama۳xgüxüۡ i duüۡxüۡgü. 7ॸRü choma rü marü guxüۡwama nüxüۡ chixuchigü rü íchayapoxüۡchigü ga Tupanaãrü ore i mexüۡ ga woo yemaca۳x duüۡxüۡgü chauxchi na aiexüۡ. Rü guxüۡguma aixcüma Tupanaca۳x chamaxãma rü nüxü‫ ۡڟ‬ËȍֆիΥΥ̲. Rü ñu۳xma rü marü nawa nangu na chayuxüۡ. 8ॸRü ñu۳xma rü marü Tupana choxüۡ‫ ڟ‬namaã nanguxüۡ ɗ͑ǣŕ̲%̲фľɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ ya tórü Cori ya Ngechuchu ya ãŕ۳xgacü ya mecü tá choxna ãxüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑ի%фӥ͖Ύ̲ɗ ͑%͑ľՓ͑իӡիǣӕ. Ѡӥҡ%ӡҡ̲ËȍիɗË ËȍΎի͑͑͑ի%ɗ͑ǣŕ̲%̲фľ, natürü tá tüxna nanaxã ya guxãma ya yíxema tümaãrü ngúchaüۡmaã ínan۳g۳ӕիŕŕǣӥիľ͑Փľ͑ի%фӥ ͑ә̲͑իӡիüۡ. Timutéuxüۡ naxucu۳իŕǣЬӕфӕ

nüxüۡ chixu rü chanaxwa۳xe i Йի͑ӕ%Ëӕիӡ, rü choxüۡ ícuyadau. 10ॸġľ̲фӥ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľ%фӥ͑ǣŕ̲իüۡgu 9ॸCumaã

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

535

2ҽʊͅԆҽƈԆॷ4

͑իɥ͑ӥիüۡǣǣӕËȍΎի͑͑ɗիӡфӥɥ%͑ľǣ ҽľËȍфΔ͑ɗËՓ͑իӡ. Rü Crechéüۡte rü Ǿфҡ͑ľՓ͑իӡ, rü Titu i Darumáchiaanewa. 11ॸRü Lucaxicatama ͑ɗիɥɗ͖u۳xma chauxüۡҡՓ͑ǣŕի̲իüۡ. Rü chanaxwa۳xe i naxca۳x cudau i Marcu na nuã cunagaxücۡ a۳x. Erü nüma rü chauxca۳x name na choxüۡ na nangüۡիŕŕիüۡ i ñaã puracüwa. 12ॸѠӥҽɞнӕɗËӕфӥɥ%͑ľɗ Epéchiuwa chanamu. 13ॸ‫ͮؽ‬ǣŕիǣӕ̲͑ӕ% Ëӕիӡիǣӕфӥ͑ӕ%͑͑ǣľɗËȍΎфӥǣӕիüۡchiru ǣɥ%͑ľɗҽәфӕՓ͑ǣŕի̲իüۡ ga Carpupatawa chatáxüۡ! Rü chanaxwa۳xe i nuã cunana i chorü poperagü. Rü guxüۡãrü yexera chanaxwa۳իľɗ͑ӕ%Ëӕ͑͑ɗ͑ǣŕ̲ ËȍΎфӥЙΎЙľфǣӥɗɗĀɗիǣӥЙӦҡիüۡ. 14ॸAleyãd ‫ ڟ‬ru i cobrenaxca۳x i buetarearü üwa puracüxüۡ rü poraãcü chixri chomaã naxüpetü. Natürü Tupana nüxüۡ nacua۳x i ñuxãcü tá na napoxcuãxüۡ naxca۳x ga yema chixexüۡ ga chomaã naxüxüۡ. 15ॸ¡Meã cugüna nadau na tama chixexüۡ cumaã naxüxücۡ a۳x! Erü poraãcüxüchima naxchi naxai i Tupanaãrü ore i mexüۡ. 16ॸYexguma noxrixüchima ãŕ۳xgacügüpe۳xewa chaugüétüwa chideaxgu rü taxúema choxüۡ tarüngüۡիŕŕ. Guxüۡma choxna nibuxmü. Natürü tama chanaxwa۳xe i Tupana nagu ͑фӥիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲. 17ॸNatürü tórü Cori choxüۡ ͑ЙΎфիŕŕфӥËȍΎիüۡ narüngüۡիŕŕ͑ choxüۡ‫ ڟ‬natauxchaxücۡ a۳x na nüxüۡ

chixuxücۡ a۳x ga norü ore i mexüۡ i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. Rü yemaãcü guxüۡma ga yema duüۡxüۡǣӥǣҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga yéma yexmagüxüۡ rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣֆľ̲Ύфľ. Rü yemaãcü tórü Cori ya Ngechuchu choxüۡ ɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕǣֆľիǣӕ̲ҡիüۡ ga %ӡËӥ̲իüۡwa chayexmagu. 18ॸRü nüma ya tórü Cori tá choxüۡ ɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕ͑Փɗ guxüۡma i chixexüۡgü. Rü tá choxna nadau na ngextá ãŕ۳իǣËӥɞֆɗɥիüۡwa choxüۡ nagaxücۡ a۳x. Rü tanaxwa۳xe i guxüۡguma nüxüۡ ticua۳xüüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. Pauru rü wenaxãrü Timutéuxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕфӥnaxca۳x ínaca na Cori ya Ngechuchu ya Cristu nüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ 19ॸChanaxwa۳xe i chauégagu nüxüۡ Ëӕфӥ̲ΎիŕɗЬфɗѸɗ́, rü Aquiru, rü Ϙ͑ľËȍŃЙľфӕҡ͑ӥիüۡgü. 20ॸƄфҡӕфӥɥ%͑ľɗ ‫ڟ‬ Corɥtiugu narüxã۳ӡ۳x. Rü Turuquínu rü ićaawexü̲ۡɥ%͑ľɗͅɗфľҡӕՓchanata۳x. 21ॸRü naxüۡpa i gáuanexüۡ rü chanaxwa۳xe ɗ͑ӕ%Ëӕիӡ. Rü cuxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣӥɗ Eubúru, фӥЬфӕĀŕҡľ, rü Linu, rü Cáudia, rü guxü̲ۡɗҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ. 22ॸRü chanaxwa۳xe i tórü Cori ya Ngechuchu ֆæфɗѸҡӕËӕ̲%͑͑ǣŕի̲, rü Tupana pexüۡ narüngüۡիŕŕֆǣӕի%̲ɗЙľ̲ի. Rü nuãma pexna, Pauru

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

POPERA GA TITUCA۳ X NAXÜMATÜXÜۡ GA PAURU

Tituxüۡ ͑фӥ̲ΎիŕǣЬӕфӕ

1

1-2ॸPa

Titux, choma i Pauru i Tupanaãrü puracütanüxüۡ ͑ɗիɥɗ cuxca۳x chanaxümatüxüۡ i ñaã popera. Rü ͮǣľËȍӕËȍӕֆæфɗѸҡӕ͑ɗիɥǣËȍΎիüۡ ̲ӕËӥ͑͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i Tupana idexechixüۡmaã nüxüۡ chixuxüۡca۳x i norü ore na Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x rü nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľɗ ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ i tüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ na naxca۳իɗ̲իŕիüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ҡֆիΥǣӥфӥnaxca۳x ҡ̲իŕËȍüۡ erü tanayauxgüchaüۡ i ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ maxüۡ i taguma gúxüۡ ͑ɗիɥǣ nuxcümaxüۡchima ga yexguma tauta naãne ü۳xgu Tupana ya taguma idoracü nüxüۡ ixuxüۡ. 3ॸRü ñu۳xma rü marü nawa nangu na Tupana tüxüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ i ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľɗ̲ľիüۡ i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x nümatama ya ҽӕЙ͑ֆҡΔфӥ̲իŕիŕŕфӕüۡ choxüۡ namu na nüxüۡ chixuxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ ore. 4ॸPa Titux, cuma rü Tupanaãrü ΎфľՓфӥËȍӕ͑ľнӕɗիɥֆľфӥËȍӕիüۡtawa cunayaxu ga Tupanaãrü ore ga noxri rü

ñu۳xma rü chauxrüüۡ ËӕֆիΥ. Rü chanaxwa۳xe i Tanatü ya Tupana rü Ngechuchu ya Cristu ya tórü ̲իŕիŕŕфӕüۡ na cuxüۡ rüngüۡիŕŕǣӥիüۡ rü cuxüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕǣӥիüۡ. Tituarü puracü ga Cretawa 5ॸѠӥֆľիǣӕ̲æфľҡфӥËЙիӡǣӕËӕիüۡ

chamu۳xgux, rü cumaã nüxüۡ chixu na ֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡҡ͑ӥՓËӕֆ͑ǣӕիŕŕիücۡ a۳x ga yema puracü ga tama chagu۳իŕŕիüۡ ga yexguma cuxna yéma chataegugu. Rü yemaca۳x cumaã nüxüۡ chixu na wüxichigü ֆɥ%͑ľՓ͑ӥիüۡ quixunetachigüxücۡ a۳x i tupaucaarü ãŕ۳xgacügü na yema ֆիΥǣӥիüۡmaã inacua۳xgüxücۡ a۳x, yema cuxna na chaxãgaxüۡrüüۡ. 6ॸRü wüxi i ãŕ۳իǣËӥɗֆիΥǣӥիüۡãrü, rü nanaxwa۳xe i meã namaxüۡ na taxúema chixri nachiga idexagüxücۡ a۳x. Rü nanaxwa۳xe i wüxitama ҡɗիɥֆnama۳x. Rü nanaxwa۳xe i naxãcügü фӥֆիΥǣӥիüۡ ͑ֆɗիɥǣӥիüۡ rü meã na ̲͑իŕիüۡ na taxúema nüxüۡ ixuxücۡ a۳x na Ëȍɗիфɗ̲͑իŕիüۡ rü e۳xna chixri nanatüga ͑իɥ͑ӥŕիüۡ. 7ॸƄфӥֆɞիľ̲ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳իǣËӥɗիɥիŕ, фӥҽӕЙ͑%фӥЙӕфËӥ͑ɗիɥɗ taxüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tanaxwa۳xe i

536 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ҽʊҽԆॷ1ٍॷ2

537

aixcüma meã tamaxüۡ. Rü tama name i wüxi i yatü i chixecümaxüۡ ҡɗիɥфӥ chixexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ ҡɗիɥ. Rü tama name na tangãxüۡxüۡ, rü nuca۳x tadauxüۡ, rü togü i duüۡxüۡgüxüۡ ҡՓΎ̲ӥիŕŕիüۡ ɗ͑ΎфӥĀɥŕruca۳x. 8ॸNatürü tanaxwa۳xe i guxüۡguma meã duüۡxüۡgüxüۡ tayaxu i tümapatawa, rü aixcüma nüxüۡ tangechaüۡ ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗ̲ľ%̲իŕիüۡ. Rü tanaxwa۳xe i ՓӥիɗɗֆҡӥɗɗիËӥ̲ҡӥ̲%ŕիüۡ Ëӕիľҡɗիɥ, rü guxüۡguma duüۡxüۡǣӥ̲%̲ľËӥ̲իŕҡɗիɥ, rü aixcüma Tupanaca۳x maxüۡիŕҡɗիɥ, rü guxüۡǣӕ̲̲ľ%ҡӥǣӥ̲%ɗËӕիľҡɗիɥ. 9ॸRü ֆɞիľ̲ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳իǣËӥɗիɥիŕфӥ tanaxwa۳իľɗ̲ľ%̲͑ǣӕҡɗիӡɗ͑ǣŕ̲Ύфľ ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ ga tüxüۡ ingu۳իŕŕիüۡ, na tüma rü ta togüxüۡ ҡ͑ǣәľիŕŕիücۡ a۳x i ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ, ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիü‫ۡڟ‬ tanangúchaüۡիŕŕիücۡ a۳x rü nüxüۡ ҡֆիΥǣӥիŕŕիücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ͑Ύիфɗҡ̲ֆիΥǣӥËȍüۡxüۡ. 10ॸErü ͑͑ǣŕի̲ɗ̲ӕիü̲ۡɗֆիΥǣӥËȍɗфŃիüۡ i ҡ̲ɗիËӥ̲ɗфӥիɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ guxüۡ%фӥֆľիľфҡ̲ɗфӥիɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥɗֆիΥǣӥËȍɗфŃիüۡ i naxwa۳xegüxüۡ na nuxcümaüۡgüxüۡ i ͑Ëӥ̲Փľ͑իɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ. Rü nümagü rü ore i taxuwama mexüۡxüۡ nixugügü, фӥ͑ǣŕ̲%ËӥĀӕüۡxüۡgüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ. 11ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ͑ǣŕ̲%ËӥËȍɗիфɗngu۳իŕŕҡľǣӥիüۡ, rü chanaxwa۳xe i noxtacüma icuyanangea۳իǣӥիŕŕ. Erü muxüۡma i duüۡxüۡgüxüۡ ͑Ëȍɗիľիŕŕǣӥфӥ͖u۳xmata ͖ӕիфľֆɥЙҡՓËȍɗǣӥфӥ͑͑Ëȍɗիľիŕŕɗ guxüۡma i duüۡxüۡgü na tama aixcüma Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%իücۡ a۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲Ύфľɗ taxuwama mexüۡmaã duüۡxüۡgüxüۡ ͑͑ǣәľիŕŕ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ%Ëӥ̲͑ǣɥիüۡ

nayauxgüxücۡ a۳իɗ͑ΎфӥĀɥŕфӕ. 12ॸRü wüxi ga ֆľ̲ҡ̲ËЙիӡËüãۡ۳ x۳ ga norü tupanaãrü orearü uruüۡ ͑ɗիɥǣ͑ҡ͑ӥիüۡxüۡtama ixuxüۡ rü ñaxüۡ: “Rü ñaã Cretacüãۡ۳ x۳ i duüۡxüۡgü rü guxüۡguma dorata۳ax۳ güxüۡ ͑ɗիɥǣӥ, rü ñoma ͑ŕիüۡgürüüۡ nidürae, rü nitaanü, rü ͑ɗիΎիΎËȍɗٚ, ñaxüۡ. 13-14ॸѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥǣ yema ore ga nüxüۡ yaxuxüۡ ga yema yatü. Rü ͑ǣŕmaca۳x chanaxwa۳xe i poraãcü cuyaxucu۳իŕǣӥɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ na ɗիËӥ̲̲ľ%ֆիΥǣӥ%իücۡ a۳x, rü tama nagu ͑իɥիücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥËӥ̲. Rü chanaxwa۳xe i namaã nüxüۡ quixu na tama ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕիücۡ a۳x ega ҧacü namuãxgu i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama nüxüۡ cua۳xgüchaüۡxüۡ ɗΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 15ॸRü yíxema aixcüma Tupanape۳իľՓ̲ľիŕфӥǣӕիüۡwama tame. Natürü yíxema tama aixcüma Tupanape۳իľՓ̲ľիŕ, rü taxucürüwa ҧacü rü ͑Ëӥ̲ɗ͑ǣӕҡɗիӡիü̲ۡ%ҡӥǣӥҡ̲ľիŕŕ. Rü ՓΎΎҡӥ̲%ŕՓ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥիüۡwa rü ҡËȍɗիľľфӥ͑ǣŕ̲͑Ëӥ̲ɗ͑ǣӕ ҡɗիӡիüۡmaã Tupanape۳xewa tügü ҡ̲ľիŕŕËȍüۡ. 16ॸѠӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ͑ǣŕ̲ǣӕфӥիɥ͑ӥŕիüۡ rü nügü yaxugügügu rü Tupanaxüۡ nacua۳x, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑ӥ̲ǣӥ naxügüxüۡwa nüxüۡ tacua۳x na tama aixcüma ֆɗɥիüۡ na Tupanaxüۡ nacua۳xgüxüۡ. Rü nümagü rü Tupanape۳xewa nichixe, rü tama naga ͑իɥ͑ӥŕ, rü taxuwama nime na ҧacü rü mexüۡ naxügüxüۡ. Ngu۳իŕŕҡľɗɗիËӥ̲̲ľիüۡ

2

1ॸNatürü

i cuma, Pa Titux, rü cunaxwa۳xe i guxüۡǣӕҡ̲͑ǣŕ̲ mexüۡ i ngu۳իŕŕҡľ̲%Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕфӥ ҡǣӕ̲͑ӥի͑нӕɗիӡǣËȍɗ. 2ॸ¡Rü meã yaxucu۳իŕǣӥɗ͑ǣŕ̲ֆҡӥǣӥɗֆǣӕã۳xgü ͑ɗիËӥ̲̲ľ%͑%ŕիüۡ nacuáãcüma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ҽʊҽԆॷ2

538

̲͑իŕիüۡca۳x, rü taguma nadauxcüraxüۡwa۳xegüxüۡca۳x, rü guxüۡǣӕ̲̲ľ%͑ǣӕ͑͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x! ‫ؽ‬Ѡӥ͑͑ǣәľիŕŕ͑ɗիËӥ̲̲ľ% Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x, rü guxüۡ i duüۡxüۡgüxüۡ nangechaüۡgüxüۡca۳x, rü ֆի̲͑͑%͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x ega woo ҧacü rü guxchaxüۡ nüxüۡ üpetügux! 3ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta chanaxwa۳xe i meã cuyaxucu۳իŕǣӥɗ͑ǣŕ̲͑ǣľիüۡgü i yaguã۳xgü na meã Tupanape۳xewa ̲͑իŕիüۡca۳x. Rü tama name na yaxoregüta۳ax۳ güxüۡ, rü ͑͑ǣ%իŕwa۳xegüxüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡ i duüۡxüۡgüpe۳իľՓфӥ̲ľ%̲͑իŕ. 4-5ॸRü ͑ǣŕ̲͑ǣľիüۡgü i yaguã۳xgü rü name ͑ɗիɥɗ̲ľ%͑͑͑ǣәľիŕŕ%իüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ngexüۡgü i paxüۡgü na aixcüma natexüۡ rü naxãcügüxüۡ nangechaüۡgüxüۡca۳x, rü meã ͑%ŕիüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x, rü mexüۡǣӕիɗËҡ̲͑͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x, rü meã napatana nadaugüxüۡca۳x, rü guxüۡ i duüۡxüۡgümaã namecümagüxüۡca۳x, rü ɗիËӥ̲͑ҡľǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x na taxúema chixri Tupanaãrü orechigagu idexagüxüۡca۳x. 6ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta meãma yaxucu۳իŕǣӥɗ͑ǣŕ̲ ngextü۳իӥËӥǣӥ͑ɗիËӥ̲̲ľ%͑%ŕիüۡ ͑Ëӕ%Ëӥ̲̲͑իŕիüۡca۳x rü tama nadauxcüraxüۡwa۳xegüxüۡca۳x! 7ॸ¡Rü Ëӕ̲ҡ̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ% nape۳xewa cumaxüۡ i guxüۡwama na ͑ǣŕ̲%ËӥՓӥիɗɗ͑Ύфӥcua۳xruüۡ i mexüۡ нӕɗɥիüۡca۳x! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕǣӕ, rü cunaxwa۳xe i mexüۡgu

Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆֆɞիľ̲ËȍɗիфɗҡËȍɗǣ idexagüchaüۡիŕфӥҡҡի%͑ľŕľфӥ taxucürüwa ҧacü rü chixexüۡxüۡ tixugü i tachiga. 9ॸ¡Rü meãma yaxucu۳իŕǣӥɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i coriã۳xgüxüۡ! ¡Rü namaã nüxüۡ ixu na guxüۡguma meã norü ËΎфɗǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x, rü norü corimaã namecümagüxüۡca۳x, rü taguma norü corixüۡ nachoxüۡgagüxüۡca۳x! 10ॸRü tama name i norü coriaxü‫ ۡڟ‬nangɥ ۳xgü, natürü nanaxwa۳xe i aixcüma meãma norü ËΎфɗ̲%̲͑իŕфӥҡǣӕ̲ ͑͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲͑իŕǣӕ, rü guxüۡma i togü i duüۡxüۡgü tá nüxüۡ nadaugü na ñuxãcü ɗիËӥ̲̲͑ľիŕËȍɗիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ duüۡxüۡgüxüۡ ̲͑%ɗ͑ǣәľիŕŕիüۡ nachiga ֆҽӕЙ͑ֆҡΔфӥ̲իŕիŕŕфӕüۡ. 11ॸTupana rü poraãcüxüchima tamaã namecüma, rü yemaca۳x núma nanamu ga Nane na guxüۡma i duüۡxüۡgüaxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ ega nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%ǣӕ. 12ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑ Tupana tamaã mecümaxüۡwa nüxüۡ tacua۳x na namexüۡ na nüxüۡ rüxoexüۡ i ñoma i naãnecü۳ۡãx۳ ãrü ngúchaüۡgü rü guxüۡma i to i chixexüۡgü i nape۳xewa ixüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑taxca۳x üxüۡ tüxüۡ nangu۳իŕŕ̲͑ľ%ֆɗǣӥ̲% icua۳xgüãcüma togü i duüۡxüۡgüpe۳xewa rü Tupanape۳իľՓ̲ľ%ɗ̲իŕիüۡ i ñoma i naãnewa. 13ॸRü tüxüۡ nangu۳իŕŕҡ͑ guxüۡguma meã ínan۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡca۳x na nataeguxüۡ ya Ngechuchu ya Cristu ya ҡΔфӥ̲իŕիŕŕфӕüۡ ya tórü Tupana ya

Ëӕфӥիɥ͑ӥ%Ëӥ̲Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕфӥҡ̲ ɥ͑ӥË%Ëӥ̲̲͑%͑ӥիüۡ нӕɗիӕɗ͑ǣŕ̲ ore. 8ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ̲ľ% Ëӕ͑͑ǣәľիŕŕǣӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ, rü taxúetáma texé chixri nachiga tidexa.

ҡËӥɗիɥËӥ. Erü Tanatü ya Tupana rü tamaã inaxuneta na wena tá nataeguxüۡ ya Ngechuchu, фӥՓӥիɗɗҡ%ŕҡ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕ. 14ॸRü nüma ga Ngechuchu rü taxca۳x nayu na tüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ҽʊҽԆॷ2ٍॷ3

539

ínanguxüۡիŕŕիüۡca۳x nawa i guxüۡma i chixexüۡ, rü tüxüۡ ֆ̲ľիŕŕǣӥիüۡca۳x na aixcüma norü duüۡxüۡgü i mexüۡ ɗիɥǣӥիüۡca۳x rü aixcüma naxca۳x idaugüxüۡca۳x na guxüۡguma mexüۡ ixügüxüۡca۳x. 15ॸѠӥ͑ǣŕ̲Ύфľҡ͑ɗիɥɗ duüۡxüۡgüxüۡ ̲͑%Ëӕ͑ǣәľիŕŕիüۡ rü nüxü‫ ۡڟ‬cunangúchaüۡիŕŕիüۡ na Tupanaca۳x ̲͑իŕիüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲Ύфľ̲%ҡ aixcüma cuyaxucu۳իŕǣӥɗĀӕüۡxüۡgü erü ҽӕЙ͑ҡ̲͑ɗիɥֆËӕիüۡ mucü na ͑ǣŕ̲%ËӥËӕ͑իӥիüۡ. Rü tama name na texé cuxüۡ oxüۡ. Ñuxãcü nanaxwa۳xe na ̲͑իŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ 1ॸѠӥ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ i duüۡxüۡgü rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑͑ӥիüۡ cucua۳ի%Ëȍɗիŕŕ̲͑ľ%͑ǣ ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x i nachiüۡãneãrü ãŕ۳xgacügü rü guxüۡma i togü i ãŕ۳xgacügü. ¡Rü yaxucu۳իŕǣӥ͑ɞ̲͑ľ̲фľǣӥիüۡca۳x na naxügüãxüۡca۳x i guxüۡma i mexüۡ i puracügü! 2ॸRü tama name i texéchiga Ëȍɗիфɗ͑ɗĀľիǣӥфӥҡľիŃ̲%͑͑ӕŕ. ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡ i duüۡxüۡgümaã namecümagü rü aixcüma guxüۡ i duüۡxüۡgüxüۡ nangechaüۡgü rü tama nügü ínarütagü. 3ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗֆի̲͑͑% ҡիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ, yerü yixema rü ta ga üۡЙфӥËȍɗիфɗҡ̲իŕ, rü ҡ̲ҽӕЙ͑ǣҡիɥ͑ӥŕ. Rü itayarütauxe rü tórü ngúchaüۡ tüxüۡ napora. Rü chixexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥŕ%Ëӥ̲

3

ҡ̲իŕфӥҡի%ӡի%chiwa۳xegü. Rü togü i duüۡxüۡgü taxchi naxaie, rü yixema rü ta rü yigüchi taxaie ga wüxichigü. 4ॸNatürü ǣҽӕЙ͑ֆҡΔфӥ̲իŕիŕŕфӕüۡ rü tüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕǣ͖ӕի%Ëӥҡ̲%͑ namecümaxüۡ rü ñuxãcü guxüۡ i

duüۡxüۡgüxüۡ nangechaüۡxüۡ. 5ॸRü yexguma ͑ɗիɥǣҡӥիüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡ. Rü tama ҧacü rü mexüۡ na ixügüxüۡǣǣӕ͑ɗիɥǣ tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡ, natürü tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕֆľфӥ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ tangechaüۡtümüüۡgü. Ѡӥͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i tüxüۡ ngexwacaxüۡիŕŕիüۡãrü poramaã Tupana tüxü‫ ۡڟ‬ɗ͑ֆ͑իΎիŕŕǣҡΔфӥ pecadu na ngexwacaxüۡxüۡ i duüۡxüۡgü ɗիɥǣӥիüۡca۳x. 6ॸRü Ngechuchu ya Cristu ya ҡΔфӥͅիŕիŕŕфӕüۡǣǣӕ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣ guxüۡma ga norü ngúchaüۡmaã tüxna namuãxüۡ ǣͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. 7ॸRü yemaãcü tamaã namecüma rü tüxüۡ narüngüۡիŕŕǣҽӕЙ͑͑ɗիËӥ̲ imexüۡca۳x i nape۳xewa, rü na nayauxgüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ i írün۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡ. 8ॸRü guxüۡma i ͑ǣŕ̲̲фӥËӕ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ rü ɗիËӥ̲͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x chanaxwa۳xe i guxüۡguma nüxüۡ нӕɗիӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľ͑ aixcüma mexüۡ naxügüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ. Erü ͑ǣŕ̲Ύфľфӥǣӕիüۡwama name i guxãca۳x. 9ॸ‫ͮؽ‬ҡӥфӥ͑ӥի͑ɗիӡǣËȍɗɗ ͑ǣŕ̲ĀľիǣӥɗҡիӕՓ̲̲ľիüۡ i duüۡxüۡgü nawa nügü choxüۡgagüxüۡ rü ͑ǣŕ̲Ύфľǣӥɗ͑ӕիËӥ̲üۡgüxüۡ i duüۡxüۡǣӥËȍɗǣ̲фľɗիɥǣӥիüۡ! ¡Rü nüxna ɗիӡǣËȍɗɗ͑ǣŕ̲͑ӥǣӥ͑ǣľիüۡ! ¡Rü tama name na natanügu cuxãxüۡ i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nügümaã nüxüۡ фӥ͑ӕŕҡ͑ӥËӥӥիüۡ ͑Ëȍɗǣɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥ ǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ! Erü guxüۡma i ͑ǣŕ̲͑͑ӥիüۡ фӥ͑ӕŕҡ͑ӥËӥӥիüۡ rü taxuwama name, rü natüca۳xmamare ͑ɗիɥ. 10ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗľɗ petanüwa rü chixexüۡ i ngu۳իŕŕҡľ̲% ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡxüۡ titoyegu, rü name ͑ɗիɥɗҡӥ̲̲%͑ӥիüۡ quixu na tama

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ҽʊҽԆॷ3

540

ngexüۡ tawagüxüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ tanaxüamagu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑Փľ͑ tümamaã nüxüۡ quixuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ҡ̲Ëӕǣҡիɥ͑ӥËȍüۡgu rü ҡ͑իӥ̲ǣӕɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ rü name ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲ҡӥիüۡ ɞËӕ̲ӕիӡËȍɗ ͑ҡ͑ӥՓɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ. 11ॸErü ͑ǣŕ̲Ëȍɗիфɗ͑ҡ̲իüۡxüۡwa rü tá nüxüۡ cucua۳ի͑ҡËȍɗիľ%ŕիüۡ ya yíxema duüۡիŕфӥҡӥ̲%фӥЙľËĀӕǣǣӕҡ͑ɗիɥ na tapoxcuxüۡ.

͑իɥիüۡca۳x. Rü chanaxwa۳xe i nüxna Ëӕ͑ի%ɗ͑ǣŕ̲nanaxwa۳xexüۡ i norü namawaüۡ na taxuüۡma nüxü‫ ۡڟ‬taxuxüۡca۳x. 14ॸѠӥ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ nacua۳xgü na mexüۡ naxügüxüۡ rü togüxüۡ nangüۡիŕŕǣӥիüۡ ega ҧacü nüxüۡ‫ ڟ‬tau۳xgux. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ rü aixcüma guxüۡwama tá name i norü maxüۡ. Pauru rü wenaxãrü Tituxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕфӥ naxca۳x ínaca na Tupana nüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡca۳x

Tituxüۡ naxucu۳իŕǣЬӕфӕ 12ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕիüۡtawa

chanamu۳xgu i Artema rü e۳xna Tíquicu, rü chanaxwa۳xe i paxa Nicaporíchiuwa Ëӕիӡ͑ËȍΎիüۡ ícuyadauxüۡca۳x. Erü ‫ ڟ‬ҡ͑ɗիɥɗËȍ͑͑ǣӕЙľҡӥիŕŕիüۡ ya ngŕ̲ yima tauemacügü ya nagu nagáuanecü. 13ॸRü guxüۡma i cuxüۡ‫ ڟ‬tauxchaxüۡmaã chanaxwa۳xe i nüxüۡ curüngüۡիŕŕɗ ãŕ۳xgacü i Chena i Dumacüۡ۳ãx۳ güarü mugüxüۡ cuáxüۡ rü Aporu na paxa núma

guxüۡ ̲ ɗҡľ͑ľŕǣӥɗ͑ӕ% ۡ chauxüҡ Փ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ rü cuxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i choma rü chanaxwa۳xe i nüxüۡ Ëӕфӥ̲Ύիŕɗҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ i cuxüۡ ҡ Փ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ . Rü chanaxwa۳xe i Tupana pexüۡ narüngüۡ ի ŕŕɗǣӕի%̲ɗЙľ̲ի. 15ॸRü

Rü nuãma cuxna, Pauru

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

POPERA GA PIRIMÚCA۳ X NAXÜMATÜXÜۡ GA PAURU

Pirimúxüۡ ͑фӥ̲ΎիŕǣЬӕфӕ

Pirimú i Cuxüۡ Tangechaüۡgüxe i wüxigu Tomaã Puracüxe, choma i Pauru i Ngechuchu ya Cristuca۳իЙΎիËӕիľфӥҡľ͑ľŕ i Timutéumaã cuxca۳x tanaxümatü i ñaã popera. 2ॸRü ñaã popera rü naxca۳իҡ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗËӕЙҡՓ ngutaque۳xegüüxüۡ rü naxca۳իҡ͑ɗիɥtaeya۳x ɗoЙɗфӥҡľ͑ľŕɗkфɗнӕɞЙӕɗՓӥիɗǣӕҡ̲% Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬puracüexüۡ. 3ॸRü chanaxwa۳xe i Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pexüۡ narüngüۡիŕŕфӥ pexüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕ. 1ॸPa

Pirimú rü aixcüma Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬nayaxõ rü yema yaxõgüxüۡxüۡ nangechaüۡ

guxüۡǣӕ̲ɗ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕի͑ chacua۳ի%ËȍɗǣӕɗËȍΎфӥֆӕ̲ӥիŕՓ, rü ҽӕЙ̲͑͑ΎիŕËȍի%cuxca۳x. 5ॸErü nüxüۡ chacuáchiga na ñuxãcü nüxü‫ ۡڟ‬ËӕֆիΥիüۡ ya tórü Cori ya Ngechuchu rü ñuxãcü nüxüۡ na cungechaüۡxüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü i ҽӕЙ͑%фӥɗիɥǣӥիüۡ. 6ॸRü Tupanana naxca۳x chaca na cuxüۡ nangüۡիŕŕիücۡ a۳x na duüۡxüۡgümaã nüxüۡ quixuxücۡ a۳x na ñuxãcü Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ i yixemax, erü 4ॸRü

chanaxwa۳xe na meã nüxüۡ cucuáxüۡ na ñuxãcü Ngechuchu ya Cristugagu poraãcü tüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ ya Tupana. 7ॸRü choma фӥЙΎф%ËӥËȍҡ%ŕիüۡchi na ñuxãcü nüxüۡ cungechaüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ. Erü Ëӕǣǣӕ͑ɗիɥ, Ьæȍӕľ͑ľŕի, ͑͑ҡ%ŕǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ. Pirimúxüۡtawa rü Onéchimuca۳x wüxi ga ngüۡիŕŕca۳x ínaca ga Pauru 8-9ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի͑͑ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗ

ngüۡիŕŕɗËӕիüۡtawa naxca۳x íchacaxchaüۡxüۡ. Rü dücax, æфɗѸҡӕ͑ɗիɥֆ choxüۡ ̲ӕËӥфӥ͑ǣŕmaca۳x choxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗЙΎф͑Ëӕիüۡ chamuxüۡ na cunaxüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲͑ǣüۡիŕŕɗ̲ľիüۡ i tá cumaã nüxüۡ chixuxüۡ. Natürü tama ͑ǣŕ̲%ËӥËӕիüۡ chamuxchaüۡ erü cuxüۡ changechaüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳x chauxca۳x ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥ͑Ëӕիüۡ chaca۳ax۳ üۡmarexüۡ naxca۳իɗ͑ǣŕ̲. Rü choma i Pauru rü marü chaya rü ñu۳xma rü chapoxcu Ngechuchu ya Cristuca۳x. 10ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x cuxna naxca۳x chacaxchaüۡ i wüxi i ngüۡիŕŕnaxca۳x i Ϙ͑ŃËȍɗ̲ӕɗ͑ӕ%ЙΎիËӕЙҡüۡwa chauxüۡtawa Cristuxüۡ yaxuxüۡ. Rü

541 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬʊѠʊͅԊ

542

͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü Tupanaãrü orewa фӥËȍӕ͑ľ͑ɗիɥ. 11ॸRü üۡЙǣϘ͑ŃËȍɗ̲ӕ rü wüxi ga curü duüۡxüۡ ga taxuwama cuxüۡ‫ ڟ‬mexüۡ ͑ɗիɥ. Natürü i ñu۳xma rü cuxüۡ‫ ڟ‬rü choxüۡ‫ ڟ‬rü ta name. 12ॸRü ñu۳xma rü cuxca۳իËȍ͑ҡľǣӕիŕŕɗ͑ӥ̲ɗ Ϙ͑ŃËȍɗ̲ӕ. Rü chanaxwa۳xe i meã cunayaxu, ñoma choxüۡ cuyaxuxüۡrüüۡ. 13ॸChierü chanaxwa۳xe na nuxma ‫ ڟ‬իüۡ, rü na cuchicüü chauxüۡtagu naxãӡ choxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x i ñu۳xma na chapoxcuxüۡ naxca۳x i Tupanaãrü ore i mexüۡ. 14ॸNatürü tama chanaxüxchaüۡ i ҧacü i tauta “Ngü͖ۡٚËӕիüۡ choxüۡ. Erü ͑ǣŕ̲͑ǣüۡիŕŕɗËӕի͑naxca۳x chac۳axüۡ, rü chanaxwa۳xe na curü ngúchaüۡtama ֆɗɥիüۡ na cunaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲фӥҡ̲ɗ ËȍΎфӥ̲ӕǣǣӕ͑ֆɗɥիüۡ. 15ॸRü bexmana Tupana nanaxwa۳xe na paxaãchi cuxna ֆիӡիüۡ ǣϘ͑ŃËȍɗ̲ӕ͑ֆɗիË̲фӥ wenaxãrü cuxca۳x nataeguxüۡca۳x rü ͑ǣŕ̲%Ëӥǣӕիüۡgutáma cuxüۡtawa ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x. 16ॸNatürü i ñu۳xma rü ҡ̲͑ǣŕիüۡrüüxüۡmare i curü duüۡxüۡrüüۡ ͑ɗիɥ, erü wüxi i curü duüۡxüۡãrü yexera ͑ɗիɥɗ͖u۳xmax, ľфӥҡľ͑ľŕɗ͑ӥիüۡ ingechaüۡxüۡ ͑ɗիɥ. Rü aixcüma poraãcü nüxüۡ changechaüۡ i chomax, natürü maneca i cuma rü yexeraãcü nüxüۡ cungechaüۡ. Erü ñu۳xma rü tama wüxi i curü düüۡxü̲ۡфľ͑ɗիɥ, natürü wüxi i Ëӕľ͑ľŕɗҡΔфӥæΎфɗիü‫ ۡڟ‬ֆիΥիüۡ ͑ɗիɥɗ ñu۳xmax. 17ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ choxüۡ cuda۳u۳իǣӕ͑ɗիËӥ̲Ëӕľ͑ľŕ Ëȍɗɥիüۡ, rü chanaxwa۳xe i meã cunayaxu i Ϙ͑ŃËȍɗ̲ӕ, ñoma choxüۡ cuyaxuxüۡrüüۡ. 18ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҧacü rü chixexüۡ cumaã naxü۳xgu rü e۳xna ҧacü cuxüۡ‫ڟ‬ nangetanügu, rü chanaxwa۳xe i chomaã nüxüۡ нӕɗիӕ͖͑ӕիфľֆɗɥիüۡ, na

chomatama cuxü‫ ۡڟ‬chanaxütanüxüۡca۳x. 19ॸRü chomatama i Pauru rü cho۳xme۳xmaãxüۡchi chanaxümatü i ñaã popera. Rü aixcüma chomatama tá cuxüۡ‫ڟ‬ chanaxütanü. Ѡӥҡ%ӡҡ̲Ëӕի͑͑ӥիüۡ chacua۳ի%Ëȍɗիŕŕ͖͑ӕի%ËӥËȍΎիüۡ‫ڟ‬ cunangetanüxüۡ i curü maxüۡ i taguma gúxüۡ i chaugagu Tupanaxüۡtawa cuyaxuxüۡ. 20ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ, Pa æȍӕľ͑ľŕի, rü chanaxwa۳xe i tórü Corigagu chauxca۳իËӕ͑իӥɗ͑ǣŕ̲ ngüۡիŕŕ. Rü chanaxwa۳xe i choxüۡ Ëӕҡ%ŕիŕŕ, ľфӥËȍӕľ͑ľŕɗæфɗѸҡӕիüۡ‫ڟ‬ ֆիΥիüۡ нӕɗիɥ. 21ॸRü cuxca۳x chanaxümatü i ñaã popera erü nüxüۡ chacua۳x na ɗիËӥ̲ËȍӕǣËӕիɥ͑ӥիüۡ rü tá cunaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëӕի͑naxca۳x chac۳axüۡãrü yexera. 22ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta chanaxwa۳xe na chauxca۳x Ëӕ̲͑ľիŕŕիüۡ i wüxi i nachica i ngextá tá nawa changuxüۡ. Erü íchanan۳g۳ӕիŕŕ͑ Tupana tá nangãxüۡxüۡ ɗЙľфӥֆӕ̲ӥիŕǣӥ, rü tá choxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ na pexüۡ íchayadauxüۡca۳x. Pauru rü wenaxãrü Pirimúxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕ rü naxca۳x ínaca na Cori ya Ngechuchu ya Cristu nüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ

‫ ڟ‬a namu i ngŕm Epáparu. Rü nüma rü wüxigu chomaã napoxcu naxca۳x ya Ngechuchu ya Cristu. 24ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ̲Ύիŕ ‫ ڟ‬a namugü i Marcu, rü cuxca۳x ngŕm Aritárcu, rü Dema rü Luca. Rü nümagü фӥËȍΎ̲ӥËӥǣӥ͑ɗիɥǣӥɗҽӕЙ͑%фӥ puracüwa. 25ॸRü chanaxwa۳xe i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pexüۡ narüngüۡիŕŕɗǣӕի%̲ɗЙľ̲ի. Rü nuãma cuxna, Pauru 23ॸѠӥ̲Ύիŕcuxca۳x

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

POPERA GA YUDÍUGÜ GA YAXÕGÜXÜۡ CA۳ X ÜMATÜXÜۡ

Tupana rü Nanewa tamaã nidexa

1

1ॸNuxcüma

ga Tupana rü muŕ۳xpü۳xcüna rü nagúxüۡraüۡxüۡãcüma norü orearü uruüۡgüwa tórü o۳xigümaã nidexa, rü namaã nüxüۡ nixu ga ҧacü nüxü‫ ۡڟ‬na nanaxwa۳xexüۡ. 2ॸNatürü i ñomaüۡcüü ya

ҽӕЙ͑фӥͮ͑ľՓҡ̲͑ɗիɥɗҡ̲% yadexaxüۡ rü tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕիüۡ na ñuxãcü tüxüۡ nangüۡիŕŕËȍüۡxüۡ. Rü gumaxüۡ ͑ɗիɥǣ̲͑ӕիüۡ na naxüãxüۡca۳x ǣ͖Ύ̲ǣ͑%͑ľфӥĀիӡǣӕիüۡ ga naãne rü üa۳xcü rü tauemacü rü ՓΎф̲Ëӕфɗǣӥфӥŕիҡǣӥ. Rü ñu۳իӡËȍɗ guma Nanena nanana ga guxüۡma ga ֆľ̲͑͑Ύիфӥֆɗɥիüۡca۳x. 3ॸRü Nanewa ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ idauxüۡ na ñuxãcü ̲͑ľիŕËȍɗիüۡ i nüma ya Tupana. Rü nüma ya Nane rü Nanatü ya Tupanarüüۡҡ̲͑ɗիɥ. Rü ñu۳xma na guxüۡãrü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ ya Nane, rü guxüۡmaãma inacua۳x rü norü ore i poraxüۡmaã nanamu i guxüۡma na nüma nanaxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲͑ֆɗɥիüۡca۳x. Rü ͑ӥ̲ֆͮ͑ľ͑ɗիɥǣtaxca۳x nayuxüۡ na nüxüۡ rüxoexüۡca۳x ga tórü pecadugü. Rü

yemawena rü NanatüxüۡҡՓ͑իӡɗ Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa. Rü yéma Nanatüarü tügünecüwawa nayarüto erü guxüۡãrü ãŕ۳իǣËӥ͑ɗիɥɗ͖u۳xmax. Tupana Nane rü guxüۡma i orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãի ۳ ŃҡӥՓ͑͑ǣŕի̲ 4ॸRü

ñu۳xma i nüma ya Nane rü ۡ guxüma i Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü i ĀիӡËüۡ۳ãի۳ %фӥֆľիľф͑ɗիɥфӥ͑ŕt‫ ڟ‬üwa ͑͑ǣŕի̲ֆľфӥֆľ̲%Ëӥ͑͑իӕľǣӕǣ Nanatü. 5ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗ͖u۳xma yerü ga Tupana rü taguma wüxi ga norü orearü ngeruüۡxüۡ ñanagürü: ٘æӕ̲͑ɗիɥɗæȍӕ͑ľ. Rü ñu۳xma chanango۳իŕŕ͑ɗիËӥ̲ æȍӕ͑ľнӕɗɥիüۡٚ, ñanagürü. Rü taguma wüxi ga norü orearü ngeruüۡchiga ñanagürü: ٘æȍΎ̲͑ɗիɥɗͮ͑ҡӥËȍɗɥիüۡ rü ͑ӥ̲фӥæȍӕ͑ľ͑ɗիɥٚ, ñanagürü. 6ॸNatürü yexguma ñoma ga naãnewa namuãgu ga Nane ya guxüŕۡ t‫ ڟ‬üwa ͑ǣŕի̲Ëӥ, rü ñanagürü ga Tupana: “Chanaxwa۳xe i guxüۡma i chorü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ rü nüxüۡ nicua۳xüüۡǣӥֆæȍӕ͑ľٚ, 543

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ1ٍॷ2

544

ñanagürü. 7ॸRü yexguma norü orearü ngeruüۡǣӥǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ chiga yadeaxgu ga Tupana, rü ñanagürü: “Choma chanaxwa۳xexüۡãcüma Ëȍ̲͑ӕɗ͑ǣŕ̲ËȍΎфӥΎфľфӥ ngeruüۡgü i chorü ngüۡիŕŕфӕüۡgü ɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ chanaxwa۳xegu rü ñoma buanecü rü ñoma üxüemarüüۡ Ëȍֆիɥǣӥիŕŕ, rü Ëȍ͑ЙΎфľիŕŕ͑ naxügüãxüۡca۳x i chorü ngúchaüۡٚ, ñanagürü. 8ॸNatürü yexguma Nanechiga yadeaxgu ga Tupana rü ñanagürü: “Cuma rü chauxrüüۡ ҽӕЙ͑нӕɗիɥ. Rü guxüۡgutáma ãŕ۳իǣËӥнӕɗիɥ. Rü aixcüma meã guxüۡmaã icucua۳իľфӥɗիËӥ̲Ëӥнӕɗիɥ. 9ॸRü nüxüۡ cungechaüۡ i guxüۡma i ͑ǣŕ̲͑Ëӥ̲ɗ̲ľիüۡ natürü naxchi cuxai i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ nacüma i chixexüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳x i choma na Cunatü ֆҽӕЙ͑Ëȍɗɥիüۡ rü guxãŕt‫ ڟ‬üwa cuxüۡ Ëȍ͑ǣŕի̲իŕŕфӥǣӕի%%фӥ yexera cuxüۡ Ëȍҡ%ŕիŕŕٚ, ñanagürü. 10ॸRü yexgumarüüۡ ta Nanexüۡ ñanagürü ga Tupana: “Cuma rü guxüۡ%фӥæΎфɗнӕɗիɥ. Rü noxriarü ügügumama ga yexguma natau۳xgutama ga ñoma ga naãne, фӥËӕ̲͑ɗիɥ ga cunaxüxüۡ. Rü cumatama ͑ɗիɥǣËӕ͑իӥիüۡ ga üa۳xcü rü tauemacü rü guxü̲ۡǣŕիҡǣӥ. 11ॸRü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲фӥҡ nagu۳x, natürü i cuma rü guxüۡǣӕҡ̲Ëӕ͑ǣŕի̲ŕËȍ. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲фӥ͖Ύ̲

naxchirurüüۡ tá nangaue. 12ॸRü ñoma wüxi i naxchiru i n۳g۳auxüۡ ‫ ڟ‬a ita۳xmarexüۡrüüۡ tá i ngŕm ícunawogü i ñoma i naãne rü guxü̲ۡɗĀիӡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ. Rü to i ngexwacaxüۡxüۡmaã tá cunaxüchicüü, ñoma wüxi i naxchiru i n۳g۳auxüۡ i ngexwacaxüۡxüۡmaã ixüchicüüxüۡrüüۡ. Natürü i cuma rü tá cunaxa۳i ۳xrügumaraxüۡŕËȍ фӥҡǣӕҡ̲Ëӕֆӕٚ, ñanagürü ga Tupana. 13ॸRü Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: “¡Nuã chauxüۡtawa rüto ñu۳xmatáta nüxüۡ cuxüۡ ËȍфӥЙΎф̲ŕիŕŕɗ guxüۡma i curü uwanügü!ٚ ñanagürü. Natürü ga Tupana rü taguma yema ñanagürü nüxüۡ ǣ͑ǣŕիüۡrüüxüۡ ga norü orearü ngeruüۡǣӥǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ . 14ॸRü guxüۡma i Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãի۳ фӥ͑%ŕǣӥɗ Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬puracüexüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü nüma ya Tupana rü núma nanamugü na nüxüۡ yanangüۡիŕŕǣӥիüۡca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i Tupana naxwa۳xexüۡ na nayauxgüãxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Tama name i nüxüۡ ҡիΎľɗ͑ǣŕ̲ maxüۡ i Tupana tüxna uaxüۡxüۡ

ñu۳xma na nüxüۡ icuáxüۡ na guxüۡma i Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãի۳ %фӥֆľիľфֆɗɥիüۡ ya

2

1ॸRü

Nane, фӥ͑ǣŕmaca۳x tanaxwa۳xe i ֆľիľф%Ëӥ̲ľ%͑ǣҡիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ ore i Nanechiga nüxüۡ ɗիɥ͑ӥŕիüۡ, erü tama tanaxwa۳xe na nüxüۡ rüxoexüۡ na ֆիΥǣӥիüۡ. 2ॸRü yexguma tauta Nane ya Cristuxüۡ núma namuxgu ga Tupana, rü norü orearü ngeruüۡǣӥǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ güwa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ2

545

duüۡxüۡgümaã nüxüۡ nixu ga norü mugü ͑͑ǣ͑իɥ͑ӥŕիüۡca۳x. Rü yema mugü rü aixcüma napora yerü guxüۡma ga yema duüۡxüۡǣӥǣҡ̲͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ, rü yema mugü nüxüۡ ixuxüۡãcüma Tupana nanapoxcue. 3ॸRü yexguma yemaãcü napoxcueãgu ga yema duüۡxüۡgü ga tama ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ, ‫ع‬фӥ͖ӕիӡËӥфӥՓɗֆɗիľ̲ɗ naxchaxwa ibuxmüxüۡ na tama tüxüۡ napoxcuexüۡca۳x ega nüxüۡ ixoegu i ͑ǣŕ̲̲իüۡ ɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ i ñu۳xma Cristugagu tüxna naxuaxüۡxüۡ? Rü dücax, ͑ӥ̲ҡ̲ֆҡΔфӥæΎфɗ͑ɗիɥǣ͑ӥիɥф naxunagüãxüۡ ga yema maxüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗֆɗիË̲͑ɗիɥǣֆľ̲͑ӥիüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ ǣ͑ӥիɥ̲ľ%ҡӥիüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕիüۡ ͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ i tüxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ ega nüxü‫ۡڟ‬ ֆիΥǣӥǣӕֆæфɗѸҡӕ. 4ॸRü nümatama ga Tupana rü ta taxca۳x nanango۳իŕŕ͑ ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ i Cristugagu tüxüۡ‫ ڟ‬na ͑͑ǣŕի̲իüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ. Yerü nüma ga Tupana rü norü duüۡxüۡgüwa nanaxü ga muxüۡma ga mexüۡ ga taxüۡgü rü inanawe۳x ga muxüۡma ga cua۳xruüۡgü. Rü yexguma nagúxüۡraüۡãcüma tüxna ̲͑ӕ%ǣӕǣͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ yema nüma nanaxwa۳xexüۡãcüma, фӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥ ga wenaxãrü tüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕիüۡ na ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ na Cristugagu tüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ. Tupana rü ñoma ga naãnewa nanamu ga Ngechuchu ya Cristu na taxrüüۡ duüۡxüۡxüۡ ֆɗɥիüۡca۳x

ñu۳xma rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ ۡ mexügü i Cristugagu tüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i pemaã nüxüۡ tixuchigaxüۡ, rü Tupana rü ҡǣӕ̲ĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga norü orearü ngeruüۡgüna naxãga na namaã 5ॸRü

inacua۳xgüxüۡca۳x. Natürü duüۡxüۡgüxüۡ ͑ɗիɥǣ̲͑ӕիüۡ na namaã inacua۳xgüxüۡca۳x ga guxüۡma ga yema mexüۡgü. 6ॸErü wüxiwa i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Pa Tupanax, ¿rü ҧËӥ͑ɗիɥɗ duüۡxüۡǣӥфӥ͑ǣŕmaca۳x nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡ? ¿Rü ҧacüwa name фӥ͑ǣŕmaca۳x nüxüۡ cungechaüۡxüۡ? 7ॸRü paxaãchi curü orearü ngeruüۡ ga ĀիӡËüۡ۳ãx۳ gütüüۡwa Ëӕ͑ֆľի̲ǣӥիŕŕǣĀӕüۡxüۡgü, natürü i ñu۳xma rü aixcüma Ëӕ͑ЙΎфľիŕŕфӥËӕֆҡիŕŕ. 8ॸRü naxme۳իՓËӕ͑͑ǣŕի̲իŕŕ i guxüۡma i ñoma i naãnewa ͑ǣŕի̲իüۡٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲ΎфľՓ. Rü yemaãcü ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣĀӕüۡxüۡgüme۳իŕՓ ͑ֆľի̲ǣӥիŕŕ%իüۡ i guxüۡma i ñoma i ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡ. Rü nataxuma i ҧacü i ñoma i naãnewa i tama naxme۳xwa ͑͑ǣŕի̲իŕŕիüۡ. Natürü woo na ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥիüۡ, rü ñu۳xma rü ta tauta nüxüۡ tadau na duüۡxüۡgüme۳իŕՓ ͑͑ǣŕի̲իüۡ i guxüۡma i ñoma i ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡ. 9ॸNatürü nüxüۡ tadau ya Ngechuchu ya aixcüma guxüۡmaãma icuácü. Rü yexguma Tupana ñoma ga naãnewa namu۳xgu rü paxaãchi norü orearü ngeruüۡ ga ĀիӡËüۡ۳ãի۳ ǣӥфӥ͖իҡӥՓ̲͑͑իӥիŕŕ. Natürü i ñu۳xma ya Tupana rü poraãcü Ngechuchuxüۡ ͑ҡիŕŕфӥãŕ۳xgacü ya ҡËӥ͑ֆիɥիŕŕֆľфӥ͑ǣәիüۡ ninge rü guxüۡma ga duüۡxüۡgüca۳x nayu yerü yemaãcü nanaxwa۳xe ga Tupana yerü tüxüۡ nangechaüۡ rü tüxüۡ narüngüۡիŕŕËȍüۡ. 10ॸYerü ga Tupana rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ2ٍॷ3

546

nanaxwa۳xe na guxüۡma i naxãcügü nüxü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x i nachica i mexüۡ i naxüۡtawa. Rü yemaca۳x ñoma ga naãnewa nanamu ga Ngechuchu ya Cristu na ngúxüۡ yangexüۡca۳x rü taxca۳x nayuxüۡca۳x na aixcümaxüۡchi tüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ֆľ̲%Ëӥ͑իӥ%իüۡ ga ҽӕЙ͑ֆľфӥ͑ӥ̲ҡ̲͑ɗիɥǣ͑իӥ%իüۡ ga guxüۡma rü name۳իՓ͑͑ǣŕի̲͑ nüma nanaxwa۳xexüۡãcüma namaã inacuáxüۡca۳x. 11ॸѠӥͮǣľËȍӕËȍӕ͑ɗիɥֆ tüxüۡ ɗ̲ľիŕŕǣӥËӥ͑Tupanape۳xewa ixüünegüxüۡca۳x. Rü ñu۳xma i nüma ya Ngechuchu ya tüxüۡ ɗ̲ľիŕŕǣӥËӥфӥ guxãma i yixema na tüxüۡ ֆիӥӥ͑ľիŕŕǣӥիüۡ фӥՓӥիɗҡ̲͑ɗիɥֆ Tanatü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ͑ӥ̲ֆ Ngechuchu ya Tupana Nane, rü tama taxca۳x naxãnexüۡ ͑͑ŕ͑ľŕǣӥ̲%ҡӥիüۡ naxuxüۡ. 12ॸErü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü ga Nane: ٘ѠӥËȍӕľ͑ľŕǣӥիüۡ tá nüxüۡ chacua۳իŕŕɗËӕËȍɗǣ, Pa Chaunatüx. Rü norü ngutaque۳xegüwa rü tá cuxca۳x ËȍՓɗֆľ͑͑ǣŕ̲%ËӥËӕիüۡ chicua۳xüüxüۡca۳իٚ, ñanagürü. 13ॸRü toxnamana i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü ta ga Nane: “Cuxü‫ ۡڟ‬ËȍֆիΥ, Pa Chaunatüx, erü nüxüۡ chacua۳x rü tá choxüۡ curüngüۡիŕŕٚ, ñanagürü. Rü ñanagürü ta: ٘ѠӥĀիľËȍɗիɥ, Pa Chaunatüx, ̲͑%ɗËӕիËӥǣӥɗËȍӕľ͑ľŕǣӥ i choxna cumugüxüۡٚ, ñanagürü. 14ॸRü nüma ga Ngechuchu nüxüۡ nacua۳x na duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü

yemaca۳ի͖Ύ̲ǣ͑%͑ľՓ͑իӡ͑ taxrüüۡtama naxãmachixüۡca۳x rü naxãgüxüۡca۳x na yemaãcü taxca۳x nayuxüۡca۳x na yema norü yumaã nüxüۡ ͑ЙΎф̲ŕիüۡca۳x ga Chataná ga noxri nüxüۡ‫ ڟ‬yexmaxüۡ ga pora na tüxüۡ ɗֆ͑ҡӕիľիŕŕիüۡca۳x. 15ॸRü yemaãcü nanaxü ga Ngechuchu na Chatanáme۳իŕՓҡӥիüۡ ínanguxüۡիŕŕիüۡca۳x ya guxãma ya yíxema noxri naxca۳x muüۡŕիŕǣ͑ tayuexüۡ. 16ॸRü yemaca۳x ñoma ga naãnewa nangu ga Ngechuchu na taxca۳x nayuxüۡca۳x i guxãma i yixema na Abráüۡrüüۡ ֆիΥǣӥիüۡ. Ѡӥҡ̲ĀիӡËüۡ۳ãx۳ i orearü ngeruüۡgüca۳x nayu, natürü taxca۳ի͑ɗիɥǣ͑ֆӕիüۡ. 17ॸRü nüma ga Ngechuchu rü nanaxwa۳xe na yixema i ͑ŕ͑ľŕǣӥɗիɥǣӥիüۡrüüۡtama nügü na ֆիɥիŕŕիüۡ na yemaãcü aixcüma mecümacü ya nüxüۡ‫ ڟ‬ingechaüۡtümüüۡgücü ya tórü chogüruüۡ ֆɗɥիüۡca۳x i Tupanape۳xewa. Rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ nügü inaxãxüۡ rü nayuxüۡ na yemaãcü Tupana duüۡxüۡgüaxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ngechaüۡxüۡca۳x i norü pecadugü. 18ॸRü yema nümatama ngúxüۡ na yangexüۡ ga ֆľիǣӕ̲æȍҡ͑͑ӥի͑ɥ͑ӥǣӕ, rü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü nüxüۡ nacua۳x na tüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ ya yíxema Chataná ҡӥի͑ɥ͑ӥիŕ. ͮǣľËȍӕËȍӕфӥͅΎɥËȍŃŃҡӥՓ͑͑ǣŕի̲

3

1ॸRü ñu۳ի̲Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥֆ Tupanape۳իľՓԖӥ͑ľǣӥիľ, rü pexüۡ ͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ɗֆĀľիľËȍɗիüۡ na norü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ̲͑ľ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲̲ľ%͑ǣӕ Йľфӥիɥ͑ӥŕֆͮǣľËȍӕËȍӕֆæфɗѸҡӕֆ Tupana núma namucü. Rü nüma ya

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ3

547

ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ɗիɥɗҡΔфӥËȍΎǣӥфӕüۡ i Tupanape۳xewa tüxüۡ ɗիӥӥ͑ľիŕŕËӥ. Rü yimaãxü‫͑ ۡڟ‬ɗիɥɗֆիΥǣӥիüۡ. 2ॸRü Tupana rü marü Ngechuchuxüۡ naxuneta na naxüãxüۡca۳x ga yema puracü ga Tupana nüxna ãxüۡ. Rü nüma ga Ngechuchu rü ɗիËӥ̲ͮ͑ҡӥǣ͑իɥ͑ӥфӥ ͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣֆľ̲ЙӕфËӥ yexgumarüüۡ ǣͅΎɥËȍŃ̲ľ%̲͑ naxüxüۡ ga yema puracü ga Tupana nüxna ãxüۡ na nüxna nadauxüۡca۳x ga Tupanaãrü duüۡxüۡgü ga Yudíugü. 3ॸRü ՓΎΎǣ͑ΎիфɗфӥͅΎɥËȍŃիüۡ ͑ɗҡŃǣËӥӥիŕŕǣҽӕЙ͑, natürü i ñu۳ի̲фӥͅΎɥËȍŃфӥֆľիľф Ngechuchuxüۡ ͑ɗիɥɗֆҡŃǣËӥӥիŕŕիüۡ. ѠӥՓӥիɗֆɥЙҡֆ͑ǣľիՓËի ixüxüۡnerüüۡ ͑ɗիɥ, ľфӥՓΎΎ͑ǣŕ̲ ɥЙҡ̲%ҡҡ%ŕ, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲ yexeraãcü nüxüۡ icua۳xüüxüۡ ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ ɥЙҡфӥӥфӕüۡ. 4ॸRü guxüۡ͑ľ̲ֆɥфӥ nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ͑Ύфӥӥфӕüۡ. Natürü guxüۡma i ҧËӥɗ͑ǣŕի̲իüۡ, rü Tupana ͑ɗիɥֆ͑իӥËӥ. 5ॸѠӥͅΎɥËȍŃфӥՓӥիɗǣ Tupanaãrü duüۡxüۡ ga aixcüma mexüۡ ͑ɗիɥ yerü meã nüxna nadau ga Tupanaãrü duüۡxüۡgü ga Yudíugü, yema Tupana namaã nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ. Rü nüma ga ͅΎɥËȍŃ͑ɗիɥǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgümaã nüxüۡ yaxuxüۡ ga ñuxãcü Tupana tá yixcüra nüxüۡ na rüngüۡիŕŕիüۡ. 6ॸNatürü nüma ya ͮǣľËȍӕËȍӕфӥͅΎɥËȍŃфӥֆľիľф͑ɗիɥ erü Tupana NanexüۡËȍɗ͑ɗիɥ. Rü nüma ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑͑Āӕիüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü yixema rü ta Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥľǣ aixcüma Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥǣӕфӥ taguma nüxüۡ rüxoegu. Rü Tupana nanaxwa۳xe na guxüۡguma ͮǣľËȍӕËȍӕ̲%ɗҡ%ŕǣӥիüۡ erü nüxüۡ

tacua۳x na wüxi i ngunexüۡ rü tá taxca۳x nataeguxüۡ na wüxiwa namaã ɗ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡca۳x. Tupanaãrü duüۡxüۡgü rü tá inarüngüۡŕ 7-8ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x

i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡՓфӥ͖͑ǣӥфӥɗͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ: “Rü ñu۳xma na nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ i ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑Йľ̲%͑ӥիüۡ ixuxüۡ, rü tama name na nüxüۡ pexoexüۡ, yexgumarüüۡ ga na naxügüãxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga Tupanaxüۡ ügüxüۡ rü tama ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ ga yexguma ͅΎɥËȍŃՓľ͑իɥիǣӕǣֆľ̲ naãne ga ngextá taxúema íxãpataxüۡՓٚ. 9ॸRü yemaca۳x ga Tupana rü ñanagürü: ٘ѠӥֆŃ̲͑ɗիɥǣËȍɗիľիüۡ naxügüxüۡ ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga perü o۳xigü yerü choxüۡ naxügü yerü tama choxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥËȍüۡ. Rü yemaãcü nanaxügü woo 40 ga taunecügu nüxüۡ na nadaugüxüۡ ga yema mexüۡgü ga üünexüۡ ga nape۳xewa chaxüxüۡ. 10ॸRü yemaca۳x namaã chanu ga yema duüۡxüۡgü, rü ñacharügü nüxüۡ: ‘Pema rü guxüۡguma chixexüۡguxicatama Йľфӥիɥ͑ӥŕŕËȍ, rü taguma penaxüxchaüۡ ɗ͑ǣŕ̲ chanaxwa۳xexüۡ na penaxüxüۡ’, ñacharügü nüxüۡ. 11ॸRü yemaca۳x ͑ɗիɥǣ̲͑%Ëȍ͑ӕիüۡ ga yema duüۡxüۡgü, rü aixcümaxüۡchi namaã nüxüۡ Ëȍɗիӕ͑ҡ%ӡҡ̲ֆľ̲͑%͑ľ ga noxri namaã

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ3ٍॷ4

548

ichaxunetaxüۡwa nangugüxüۡ na ͑ǣŕի̲͑͑ǣüۡŕիüۡca۳իٚ, ñanagürü ga Tupana. 12ॸRü ñu۳xma Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥ͑ pedaugü na tama ngürüãchi pechixearü maxüۡãx‫ ڟ‬üۡca۳x, фӥ͑ǣŕ̲ǣǣӕ͑͑ӥիüۡ perüxoexüۡ na Tupana ya maxüۡcüaxüۡ‫ ڟ‬na ЙľֆիΥǣӥիüۡ. 13ॸNatürü ñu۳xma pexü‫ۡڟ‬ natauxchagu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ wüxichigü pegüaxü‫ ۡڟ‬penangúchaüۡիŕŕիüۡ i guxüۡ i ngunexüۡgu na taxúema i petanüwa Tupanaxüۡ taxoxüۡca۳x nagagu i ͑ǣŕ̲ЙľËĀӕɗЙľիüۡ ՓΎ̲ӥիŕŕËȍüۡxüۡ. 14ॸRü Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ҡֆիΥǣӥфӥֆľ̲%Ëӥ tanayaxu ga tórü maxüۡ ga noxrix. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲͑Ύիфɗфüüۡtama guxüۡguma meã nüxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥľËȍǣӕфӥҡ̲͑ӥիüۡ rüxoegu, rü tá namaã tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗ ҡËȍɗËɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa. 15ॸNatürü ñu۳ի̲͑ɗիɥɗ̲͑ľիüۡ na meãma ֆիΥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Rü ñu۳xma na nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ i ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑Йľ̲%͑ӥիüۡ ixuxüۡ, rü tama name na nüxüۡ pexoexüۡ, yexgumarüüۡ ga na naxügüãxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ǣҡ̲ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ ga ֆľիǣӕ̲ͅΎɥËȍŃՓľ͑իɥիǣӕǣ yema naãne ga ngextá taxúema íxãpataxüۡՓٚ, ñanagürü. 16ॸ‫ع‬ѠӥҡľիŃǣӥҡɗիɥǣǣӕիľ̲ nüxüۡ ɥ͑ӥŕիŕǣֆľ̲ҽӕЙ͑ҡӥ̲̲% nüxüۡ ixuxüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗҡ̲ҽӕЙ͑ǣ ɥ͑ӥŕիŕ? Rü pemaã nüxüۡ chixu rü ֆľ̲ǣӥ͑ɗիɥǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü ga ͅΎɥËȍŃƄнӕɗҡӕ͑ľՓɞ͑ǣӕիüۡիŕŕիüۡ. 17ॸ‫ع‬ѠӥҡľիŃ̲%͑ɗիɥǣ͑͑ӕիüۡ ga Tupana ga 40 ga taunecügu? Rü pemaã nüxüۡ chixu rü namaã nanu ga yema

duüۡxüۡgü ga chixexüۡ ügüxüۡ. Rü yemaca۳x yema nachica ga ngextá taxúema íxãpataxüۡgu nayue. 18ॸ¿Rü texégümaã ͑ɗիɥǣɗիËӥ̲իüۡchi inaxunetaxüۡ ga ҽӕЙ͑͑ҡ%ӡҡ̲ֆľ̲͑%͑ľՓ nangugüxüۡ na yexma nangüۡŕիüۡca۳x? Rü pemaã nüxüۡ chixu, фӥֆľ̲ǣӥ͑ɗիɥǣ yema duüۡxüۡǣӥǣҡ̲͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ. 19ॸѠӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x na taxucürüwama yema naãne ga noxri Tupana namaã ixunetaxüۡwa nangugüxüۡ ga yema duüۡxüۡgü, yerü tama nüxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥ. 1ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma na Tupana tamaã ixunetaxüۡ na nügüxüۡtawa tá tüxüۡ ֆËȍΎËӕիŕŕիüۡ ͑͑ǣŕի̲ rüngüۡŕիüۡca۳x, rü tanaxwa۳իľɗҡիӕ%ŕǣӥ, na tama ngürüãchi wüxie i tatanüwa ҡ̲͑ǣŕի̲ҡիӥËӕիüۡ. 2ॸErü ñu۳xma i yixema rü marü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕɗ Tupanaãrü ore i mexüۡ, yexgumarüüۡ ga yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga duüۡxüۡgü nüxüۡ ͑͑իɥ͑ӥŕիüۡ. Natürü nümagü ga yema duüۡxüۡgü rü taxuwama nüxü‫ ۡڟ‬name ga nüxüۡ ͑͑իɥ͑ӥŕիüۡ ga yema ore yerü ҡ̲ֆľ̲͑ǣɥ͑ӥŕիüۡrüüۡ aixcüma nüxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥ. 3-4ॸNatürü i yixema na ֆիΥǣӥիüۡ, rü tá aixcüma Tupanaxüۡtawa ҡɗËȍΎËӕ͑͑ǣŕի̲фӥ͑ǣüۡŕիüۡca۳x. Rü wüxiwa i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ngüۡxchigaarü ngunexüۡchigaxüۡ nixu, rü ñanagürü: “Rü 6 ga ngunexüۡǣӕ͑ɗիɥǣ nagu۳իŕŕ%իüۡ ga norü puracü ga Tupana. Rü yexguma norü 7 ga ngunexüۡwa nanguxgu rü guxüۡma ga norü puracüna narüngüۡٚ, ñanagürü. Rü nuxcüma ga Tupana rü nanaxwa۳xe na nangüۡŕիüۡ ta ga yema

4

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ4

549

nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigü ga ͅΎɥËȍŃՓľфӥիɥիüۡ. Natürü ga nümagü rü tama nüxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥǣӥËȍüۡ rü tama naga ͑իɥ͑ӥŕ. Rü yemaca۳x ga Tupana rü norü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Yema duüۡxüۡgü rü tama choxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥфӥyemaca۳x namaã chanu rü aixcümaxüۡchi namaã nüxüۡ Ëȍɗիӕ͑ҡ%ӡҡ̲ֆľ̲ naãne ga namaã ichaxunetaxüۡwa nangugüxüۡ na ͑ǣŕի̲͑͑ǣüۡŕիüۡca۳իٚ, ñanagürü. 5-6ॸRü yemaãcü ga yema duüۡxüۡǣӥǣ͑ӥիɥф͑ӥիüۡ ɥ͑ӥŕիüۡ ga Tupanaãrü ore i mexüۡ, rü tama nawa nichocu ga yema nachica ga Tupana namaã nüxüۡ ixuxüۡ, yerü tama naga ͑իɥ͑ӥŕ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗҽӕЙ͑%фӥ ore i ümatüxüۡwa i ñaxüۡ: ٘ͮǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama chauga ɥ͑ӥŕիüۡ фӥҡ%ӡҡ̲͑ǣŕ̲ nachica i namaã ichaxunetaxüۡwa nichocu na ͑ǣŕի̲͑͑ǣüۡŕիüۡca۳իٚ, ñaxüۡ. Natürü ñu۳ի̲фӥҡ͑͑ǣŕի̲ɗ nachica i tümaca۳իֆֆɞիľ̲͑ǣŕի̲ Tupanaxüۡtagu chocuchaüۡիŕ͑͑ǣŕի̲ tarüngüۡŕիüۡca۳x. 7-8ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑ËȍɗËɗ ngextá nagu nangüۡŕիüۡ i duüۡxüۡgü rü tama yema naãne ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigüxacügü tümaãrü ãŕ۳xgacü ga Yochuémaã tayauxgüxüۡ ͑ɗիɥ. Yerü ֆľիǣӕ̲Ëȍɗֆľ̲͑%͑ľֆɗիɥǣӕ, rü ҽӕЙ͑фӥҡ%ӡËȍɗ̲Փľ͑ի%фӥ͑ӥիüۡ naxuneta ga to ga ngunexüۡ na nagu naxüۡtawa yachocuxüۡca۳ի͑͑ǣŕի̲ nangüۡŕիüۡca۳x i duüۡxüۡgü. Rü yemaca۳x ga Tupana rü wenaxãrü nüxüۡ naxuneta i wüxi i to i ngunexüۡ na naxüۡtawa yachocuxüۡca۳x i duüۡxüۡǣӥ͑͑ǣŕի̲

nangüۡŕիüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ rü ñu۳ի̲͑ɗիɥ. Rü yemaca۳x ga Tupana rü ̲ӕËӥ̲ǣҡӕ͑ľËӥǣͅΎɥËȍŃՓľ͑фӥ Dabímaã nüxüۡ nixu ga yema norü ore ga ümatüxüۡ i ñaxüۡ: “Rü ñu۳xma na nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ i ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑Йľ̲%͑ӥիüۡ ixuxüۡ, rü tama name na nüxüۡ pexoexüۡٚ, ñaxüۡ. Ѡӥֆľ̲ҡ̲͑ɗիɥǣΎфľǣ marüchire۳x pemaã nüxüۡ chixuxüۡ. 9ॸRü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳ի̲фӥҡ͑͑ǣŕի̲ɗ wüxi i nachica i üünexüۡ i nagu tá aixcüma nangüۡŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥ duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. 10ॸRü yíxema TupanaxüۡҡՓɗËȍΎËӕիľ͑͑ǣŕի̲ tarüngüۡŕիüۡca۳x, rü nüxna tarüngüۡŕɗ guxüۡma i tümaãrü puracügü yexgumarüüۡ ga Tupana rü nüxna na nangüۡxüۡ ga norü puracügü ga yexguma naãne naxü۳xguwena. 11ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x tanaxwa۳իľɗ̲ľ%ҡֆիΥǣӥфӥ͑ǣ ҡիɥ͑ӥŕ͑ɗËȍΎËӕիüۡca۳x i ngextá Tupana tüxüۡ írüngüۡŕիŕŕիüۡwa. Erü tama tanaxwa۳xe na texé ngürüãchi yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga duüۡxüۡgü ga tama ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡrüüۡ norü orexüۡ na taxoxüۡ. 12ॸErü Tupanaãrü ore rü namaxüۡ rü naporaxüchi. Rü wüxi i tara i guxüۡcüwawa meã waixmaguxüۡãrü ֆľիľф͑ɗիɥ͑͑ҡŃիüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲Ύфľфӥ tawa nixücu ñu۳ի̲ҡҡ%ŕՓ͑͑ǣӕ, rü ñu۳ի̲ҡ͑Փ͑͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲ ՓӥիɗËȍɗǣӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ meãma nanango۳իŕŕ%̲ɗǣӕիüۡma i ͑ǣŕ̲ֆɗիɗËҡ̲͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ rü tüxüۡ‫ ڟ‬ngúchaüۡxüۡ. 13ॸRü nataxutáma i ҧacü i Tupana üxüۡ i tá naxchaxwa nügü icúxüۡ erü nape۳xewa rü guxüۡma meã nango۳x. Rü guxüۡxüۡ nadau rü guxüۡxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ4ٍॷ5

550

nacua۳x ya yima tá tüxna c۳acü na namaã nüxüۡ ixuxüۡca۳x i tórü maxüۡchiga. Ngechuchu rü mecüxüchi ya tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ ͑ɗիɥɗTupanape۳xewa 14ॸNgechuchu

ya Tupana Nane rü mecüxüchi ya tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ ͑ɗիɥɗ Nanatüpe۳xewa. Rü ñu۳ի̲фӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa i NanatüxüۡҡՓ͑͑ǣŕի̲ ‫ ڟ‬a taétüwa nachogüxüۡca۳x. Rü na ngŕm ͑ǣŕmaca۳x tanaxwa۳xe i guxüۡguma nüxüۡ‫ڟ‬ ҡֆիΥǣӥľËȍфӥҡǣӕ̲͑ӥիüۡ tarüxoe. nüma ya Ngechuchu rü aixcüma nüxüۡ nacua۳x na tüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ erü nüxüۡ nacua۳x na ñuxãcü tüxüۡ‫ڟ‬ naguxchaxüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲æȍҡ͑ҡӥի͑ ɥ͑ӥǣӕфӥЙľËĀӕǣӕҡӥիüۡ ͑͑ǣӕիŕŕËȍüۡgu, yerü nüxna rü ta

15ॸRü

͑իɥ͑ӥǣæȍҡ͑, ͑ǣŕ̲ҡӥի͑͑ ͑իɥ͑ӥիüۡrüüۡ. Natürü nüma ga Ngechuchu rü taguma chixexüۡ naxü. 16ॸRü ñu۳xma na tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ ya tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ ya Ngechuchu, rü name ͑ɗիɥɗҡ̲ɗ̲ӕüۡŕ%Ëӥ̲͑ӥի͑ tangaicamagü ya tórü ãŕ۳xgacü ya Tupana ya tüxüۡ ngechaüۡcü. Rü tanaxwa۳իľ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥի͑ ingaicamagüxüۡ na nüxüۡ‫ڟ‬ ingechaüۡtümüüۡgüxüۡca۳x rü tüxüۡ nangechaüۡãcüma tüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x i ͑ǣŕիǣӕ̲ǣӕիËȍիüۡgü tüxna ngaicamagu. 1ॸNuxcüma ga Tupana rü ‫ ڟ‬ ͅΎɥËȍŃ̲%͑ӥիüۡ nixu na Arãӡ ֆɗɥիüۡca۳իǣ֤ӕĀɞӕǣӥфӥЙɗǣӥľфӕɗիɥËӥ na guma duüۡxüۡgüétüwa chogüxüۡca۳x ga Tupanape۳xewa. Rü guxüۡma ga yema ‫ ڟ‬Փľ͑ӥǣӥիüۡ ga paigüeru rü Arãӡ duüۡxüۡgütanüwa nüxüۡ naxunetagü na yema duüۡxüۡgüarü ngüۡիŕŕфӕüۡ ֆɗɥիüۡca۳x

5

ga Tupanape۳xewa rü Tupanana naxããxüۡca۳x ga ãmaregü rü Tupanaca۳x nadaiãxüۡca۳x ga naxüۡnagü na yemaãcü nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡxüۡca۳x ga norü pecadugü. 2ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Йɗǣӥľфӕфӥ guxüۡma i duüۡxüۡgürüüۡҡ̲͑ɗիɥ͑ pecadugu nanguxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x nüxüۡ nacua۳x na ñuxãcü yaxna namaã ͑իɥ͑ӥիüۡ i duüۡxüۡǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ŕËȍɗҡ̲фľЙľËĀӕ͑իӥľǣӕфӥҡ̲ ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑Փľ͑իɥիǣӕ. 3ॸѠӥ͑ǣŕ̲ Йɗǣӥľфӕфӥҡ̲͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüarü pecaduca۳իɗËҡ̲͑ɗիɥɗ͑Āɗ%իüۡ i naxüۡnagü, natürü nanaxwa۳xe i noxrütama pecaduca۳x rü ta na nadaiãxüۡ i naxüۡ͑ǣӥ͑͑ǣŕ̲%ËӥҽӕЙ͑͑ӥիü‫ۡڟ‬ nüxüۡ nangechaüۡxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ pecadugü. 4ॸRü taxúema tügütama ҡɗ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕ͑Йɗǣӥľфӕҡɗɥիüۡca۳x. ͮҡӥфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆҡӥիüۡ unetacü rü ҡӥի͑͑ի%Ëӥɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ͑ paigüarü ãŕ۳իǣËӥҡɗɥիüۡca۳x, yexgumarüüۡ ‫ ڟ‬իüۡ na ga Tupana rü Arãӡ ֆ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕիüۡrüüۡ na paigüeru ֆɗɥիüۡca۳x. 5ॸRü yexgumarüüۡ ga Ngechuchu rü tama nügütama ͑ɗ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕ͑Tupanape۳xewa tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ ɗЙɗǣӥľфӕֆɗɥիüۡca۳x. Natürü ҽӕЙ͑͑ɗիɥǣֆ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕËӥ. Yerü ҽӕЙ͑ҡ̲͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ ñacü: ٘æӕ̲͑ɗիɥɗæȍӕ͑ľ. Rü ñu۳xma chanango۳իŕŕ͑æȍӕ͑ľ нӕɗɥիüۡٚ, ñacü. 6ॸRü toxnamana i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü ta: ٘æӕ̲͑ɗիɥɗǣӕիüۡgutáma duüۡxüۡgüarü ngüۡիŕŕфӕüۡ ɗЙɗǣӥľфӕнӕɗɥիüۡ, guma pai ga Melquisedérüüۡٚ, ñanagürü. 7ॸRü yexguma Cristu ñoma ga naãnewa maüۡxgu, rü poraãcü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ5ٍॷ6

551

͑ֆӕ̲ӥիŕфӥҡǣ%Ëӥфӥ͑իӕի%Ëӥ Tupanana naca na nüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x ͑͑ǣ͑իɥ͑ӥիüۡca۳x. Rü yemaãcü nanaxü ga Cristu, yerü Tupana rü napora na nüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x na tama yuxüۡ namuüۡxüۡca۳x. Rü Tupana rü Cristuxüۡ ͑իɥ͑ӥֆľфӥ͑ӥ̲ǣæфɗѸҡӕфӥ ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥ. 8ॸRü nüma ǣæфɗѸҡӕфӥՓΎΎҽӕЙ͑ͮ͑ľ͑ֆɗɥիüۡ, rü poraãcü ngúxüۡ ninge na yemaãcü nüxüۡ nacuáxüۡca۳x na ñuxãcü yaxna ̲͑%͑իɥ͑ӥիüۡ. Rü yemaãcü aixcüma ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥ. 9ॸRü yemaãcü ͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣǣӕիüۡma ga yema puracü ga Nanatü nüxna ãxüۡ. Rü yemaca۳x curuchagu nayu na guxãma ya texé ya ͑ǣɥ͑ӥŕիŕ%фӥ̲իŕիŕŕфӕüۡ na ֆɗɥիüۡca۳x. 10ॸRü Nanexüۡ ͑ɗիɥǣ naxunetaxüۡ ga Tupana na guxüۡgutáma nügüpe۳xewa tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ i paigüeru ֆɗɥիüۡca۳x yexgumarüüۡ ga pai ga ͅľ́нӕɗѸľĀŃǣ͑Ύфӥֆӕ̲ӥիŕՓ nuxcümaüۡcü ga tórü o۳xi ga Abráüۡca۳x Tupanana c۳acü na guma Abráüۡxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x ga Tupana. ՠӥիɗɗ%ӡËӥ̲իüۡchixüۡ ͑ɗիɥ͑͑ӥիüۡ rüxoexüۡ na yaxõgüxüۡ

ñu۳xma rü toxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ ̲ӕիӡËȍɗիü̲ۡɗΎфľɗæфɗѸҡӕËȍɗǣɗիɥիüۡ i pemaã nüxüۡ tixuxchaüۡxüۡ. Natürü naguxchaxüchi na meãma pemaã tanango۳իŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲, erü pema rü tama nüxüۡ pecuáxchaüۡ. 12ॸRü marü ñuxgumama nüxüۡ na pecuáxüۡ i Tupanaãrü orechiga, rü pema rü chi ̲фӥ̲͑%Йľ͑ǣәľիŕŕҡľ. Natürü i pema rü ñu۳xma rü ta penaxwa۳xe na wena pemaã tanango۳իŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü ore i tauxchaxüۡ i nawa 11ॸRü

inaxügüxüۡ na Tupanachigaxüۡ icuáxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥɗЙľ̲, rü ΥիËȍ͑ǣӥфüüۡҡ̲Йɗիɥǣӥ. Erü wüxi i ΥիËȍ͑фӥ͑ŕǣӥ͑ľ͑ɗիüۡ ya tauxchaãcü ֆիիӥ͑ľ͑ɗիɥֆnanaxwa۳xene. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ЙɗիɥǣӥɗЙľ̲ɗ͖u۳xmax, erü penaxwa۳xe na wenaxãrü pemaã nüxüۡ tixuxüۡ ga yema ore ga marü pemaã nüxüۡ tixuchiréxüۡ na ñuxãcü Cristuxüۡ peyauxgüxüۡ. Erü tama nüxüۡ pecua۳xgüéga i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü ore i yexeraãcü tamaã nüxüۡ ixuxüۡ i Cristuchiga na ñuxãcü Tupana nanaxwa۳xexüۡ ͑͑ǣЙľիɥ͑ӥŕիüۡ. 13ॸRü ֆɞիľ̲ֆիΥիŕֆҡ̲͑ӥիüۡ cua۳xégaxe na ñuxãcü Tupanaca۳x tamaxüۡxüۡ, rü ՓӥիɗɗΥիËȍ͑ɗm۳ ɥիüۡrüüۡ ҡɗիɥ. Rü ͑ǣŕ̲%ËӥЙɗիɥǣӥɗЙľ̲ի. 14ॸNatürü ֆɞիľ̲ֆիΥիŕֆҡӥ̲̲%ֆիӦիľ͑ tanangugüxüۡ na ҧËӥֆɗɥիüۡ i ngu۳իŕŕҡľɗ mexüۡ rü ҧËӥֆɗɥիüۡ i ngu۳իŕŕҡľɗ chixexüۡ, rü aixcüma nüxüۡ tacua۳x na ñuxãcü Tupanaca۳x tamaxüۡxüۡ. Rü yíxema rü ñoma wüxi i duüۡxüۡ i yaxüۡ i namachimaã ãwemüxüۡrüüۡ ҡɗիɥ. Natürü i Йľ̲фӥҡ̲͑ǣŕ̲%ËӥЙɗիɥǣӥ. 1ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ yexeraãcü tingúeetanü na aixcüma meã nüxüۡ icuáxüۡca۳x i Cristuchiga. Rü tanaxwa۳xe na nüxüۡ ichopetüxüۡ ga yema ore ga nawa inaxügüxüۡ na Cristuchigaxüۡ icuáxüۡ. Ѡӥҡ%ӡҡ̲ yeüۡcürü yema ore ga nawa inaxügüxüۡchiga tidexagüecha. Rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ wena pemaã nüxüۡ tixu na nüxüۡ perüxoexüۡca۳x na nagu Йľիɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ i tama tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta taxuca۳xma tü۳xcüüۡ wena pemaã nüxüۡ tixu i nachiga na

6

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ6

552

ñuxãcü Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ. 2ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta taxuca۳xma tü۳xcüüۡ wena pexüۡ ҡ͑ǣәľիŕŕ͖͑ӕի%Ëӥ Tupanaca۳x íibaiüۡxüۡ rü ñuxãcü duüۡxüۡgüxüۡ ɗ͑ǣΥǣӥ%Ëӥ̲̲͑% iyumüxŕx‫ ڟ‬üۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta taxuca۳xma tü۳xcüüۡ wena pexüۡ ҡ͑ǣәľիŕŕ ͖͑ӕի%ËӥҡՓľ̲͑͑իŕիüۡ i duüۡxüۡgü i yuexüۡ rü ñuxãcü naãneãrü gu۳xgu rü Tupana tá wüxichigü i duüۡxüۡgüna c۳axüۡ ͖͑ӕի%Ëӥ̲͑իŕիüۡ i ñoma i naãnewa. 3ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x

i ñu۳ի̲фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Tupana tama tüxna nachu۳xgu rü tanaxwa۳xe i yexeraãcü tingúeetanü na aixcüma guxüۡma i Cristuchigaxüۡ icuáxüۡca۳x rü nüxüۡ na icuáxüۡca۳x na ɗիËӥ̲͑ǣŕ̲͑ӥ̲ nanaxwa۳xexüۡãcüma meã naxca۳x na ɗ̲իŕիüۡ. 4-5ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗľ Cristuxüۡ yau۳xgu, rü chi meãma Tupanaxüۡ tacua۳xgu, фӥËȍɗͮ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡxüۡ tayau۳xgu, rü chi nüxüۡ tacua۳xgu na ñuxãcü namexüۡ i Tupanaãrü ore rü ñuxãcü na namexüۡ i Āիӡǣӕիüۡ i naãne, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ҡիӕ%ŕ. 6ॸƄфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ meã tayaxΥ۳xgu i noxrix rü ñu۳իӡËȍɗ Cristuxüۡ ítata۳xüchi ۳xgu, rü marü taxucürüwama texé wenaxãrü Tupanaca۳x tüxüۡ ҡҡľǣӕիŕŕ. Erü ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥɞtanata۳xüchi ۳xgu ya Tupana Nane, rü ñoma wena curuchawa tayapotaxüۡrüüۡ ҡֆիɥիŕŕ, erü guxüۡ i duüۡxüۡgüpe۳xewa ãne nüxüۡ ҡɗ͑ǣľիŕŕ. 7ॸRü dücax, wüxi i naãne i pucü nagu nguxüۡ rü meãma nanetü nawa nayae tümaca۳x ya yíxema nagu ӥ͑ľիŕ, фӥҽӕЙ͑фӥ̲͑%͑ҡ%ŕɗ ͑ǣŕ̲͑%͑ľ. 8ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ͑ǣŕ̲͑%͑ľфӥҡӕիӕфӥ͑ҡӥ͑ľǣӥɗ

chixexüۡ nawa yaegu, rü Tupana rü chixexüۡ tá namaã nixugü rü tá üxüwa nayagu i guxüۡma i nawa yaexüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡɗիɥֆֆɞիľ̲æфɗѸҡӕիüۡ ítáxe. Ítanan۳gӕ ۳ իŕŕ͑͑ֆӕիǣӥիüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ фӥ͑ǣŕmaca۳x tama nüxüۡ tarüxoe na yaxõgüxüۡ 9ॸNatürü, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Tangechaüۡgüxe, фӥՓΎΎ͑ǣŕ̲%Ëӥ pemaã tidexagügu, natürü aixcüma nüxüۡ tacua۳ի͑ҡ̲͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nüxüۡ rüxoexüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥիüۡ. Erü pema rü pexüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ, rü Tupana rü tá aixcüma poraãcü pexüۡ narüngüۡիŕŕ͑naxca۳իЙľ̲իŕիüۡca۳x. 10ॸErü

nüma ya Tupana rü aixcümacü ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ӥ̲фӥҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ inayarüngüma ga yema mexüۡ ga pexüxüۡ фӥ͖ӕի%Ëӥҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡxüۡ na pengechaüۡgüxüۡ ga yexguma nüxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥǣӕ, ͑ǣŕ̲͖u۳xma ípenaxüxüۡrüüۡtama. 11ॸRü ñu۳xma rü tanaxwa۳xe i wüxichigü i pema rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑Ύիфɗфüüۡ mexüۡ i perü ngúchaüۡmaã nüxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥľËȍɗ ҡľ͑ľŕǣӥ͖u۳ի̲ҡҡՓľ͑͑ә̲͑իӡ ya Cristu. Rü tanaxwa۳իľ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ Йľ̲իŕիüۡ na düxwa aixcüma Cristuxüۡtawa pengugüxüۡ ͑ǣŕ̲ ípenan۳g۳ӕիŕŕիüۡrüüۡ. 12ॸRü tama tanaxwa۳xe na nüxüۡ perüxoetanücüüxüۡ ͑æфɗѸҡӕՓľЙľфӥիɥիüۡ. Natürü tanaxwa۳xe i naxrüüۡ Йɗիɥǣӥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i guxüۡǣӕ̲̲ľ%ֆիΥǣӥ%Ëӥ̲ æфɗѸҡӕՓľфӥիɥ%̲իüۡ rü nayauxgüxüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡgü ga Tupana namaã ixunetaxüۡ. 13ॸRü dücax, yexguma tórü o۳xi ga Abráüۡmaã inaxunetagu ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ6ٍॷ7

553

Tupana rü nügüégagutama inaxuneta, yerü tataxuma ga texé ga norü yexera ɗիɥիŕ͑ҡӥ̲ŕg‫ ڟ‬agu inaxunetaxüۡca۳x. 14ॸRü nüma ga Tupana rü ñanagürü nüxüۡ ga Abráüۡ: “Rü aixcümaxüۡchi tá poraãcü cuxüۡ charüngüۡիŕŕ. Rü tá cuxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ̲ӕիӡËȍɗիüۡtama i Ëӕҡǣӥٚ, ñanagürü nüxüۡ. 15ॸRü Abráüۡ rü meãma ínanan۳g۳ӕիŕŕǣǣӕ̲͑͑ľǣҽӕЙ͑ namaã ixunetacü. Rü yemaca۳x nabu ga ǣӕ̲͑͑ľǣʊËȍǣҽӕЙ̲͑͑% nüxüۡ ixucü. 16ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Āӕüۡxüۡgü ҧacüca۳x ixunetagügu, rü to i norü ֆľիľфɗիɥիüۡŕg‫ ڟ‬agu inaxunetagü. Rü wüxicana ҧacüca۳ի͑ǣŕ̲%Ëӥ inaxunetagügu, rü nüxüۡ tacua۳x rü ɗիËӥ̲ҡ͑͑իӥǣӥɗ͑ǣŕ̲naxca۳x inaxunetagüxüۡ, rü marü taxucürüwama yeüۡcürü nachiga nidexagüecha. 17ॸRü yemaca۳x ga Tupana rü yexguma inaxunetagu namaã ga yema duüۡxüۡgü ga nayauxgüxüۡ tá ga yema ngüۡիŕŕǣ Tupana nüxna ãxchaüۡxüۡ, rü nügüégagutama inaxuneta, yerü nanaxwa۳xe na meãma nüxüۡ nacua۳xgüxüۡ ͑ɗիËӥ̲ҡֆ͑ǣӕիŕŕ%իüۡ rü tagutáma naxüchicüüãxüۡ ga yema namaã inaxunetaxüۡ. 18ॸRü nüxüۡ tacua۳x фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҧacüca۳x nügüégagu inaxunetagu ya Tupana, rü taxucürüwama tüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕфӥ ͑͑իӥËȍɗËӥӥɗ͑ǣŕ̲. Rü ñu۳xma i guxãma i yixema na Tupanaca۳x ibuxmüxüۡ na tüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x rü tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡca۳x, rü nüma ya Tupana rü nügüégagu tamaã inaxuneta ͑͑ǣŕ̲%Ëӥҡҡӥիüۡ nangüۡիŕŕիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡӥիü‫ ۡڟ‬nanangúchaüۡիŕŕфӥ

tüxüۡ narüngüۡիŕŕ͑͑ӥիüۡ icuáxüۡca۳x na aixcüma tá nayauxgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ i tamaã inaxunetaxüۡ. 19ॸRü ñu۳xma na ínan۳g۳ӕիŕŕիüۡ na aixcüma tá nayaxuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ, rü taxuca۳ի̲ҡիΎľǣ%ŕǣӥ, erü nüxüۡ tacua۳ի͑ɗիËӥ̲Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa ɗҽӕЙ͑ɞ͑ǣŕի̲իüۡwa tá ingugüxüۡ. 20ॸRü ngŕ̲ ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ֆͮǣľËȍӕËȍӕɗ ñu۳ի̲ֆľфӥ͑ӥիɥфֆľի̲͑իӥËӕ͑ Tupanape۳xewa taétüwa nachogüxüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥǣӕիüۡguma tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ ɗЙɗǣӥľфӕ͑ɗիɥ, guma Melquisedé ga Tupanape۳xewa Abráüۡŕt‫ ڟ‬üwa chogücürüüۡ. Ngechuchu rü guma nuxcümaüۡcü ga pai ga Melquisedérüüۡҡ̲͑ɗիɥ

7

1ॸѠӥǣӕ̲ͅľ́нӕɗѸľĀŃфӥɥ%͑ľǣ

Charéüۡãrü ãŕ۳իǣËӥ͑ɗիɥǣ yexguma namaüۡxgu ga Abráüۡ. Rü nüma ga Melquisedé, rü duüۡxüۡǣӥфӥЙɗ͑ɗիɥ ga Tupanape۳xewa. Rü yexguma Abráüۡ rü to ga nachiüۡãneãrü ãŕ۳xgacügümaã nügü nadaixgu rü nüxüۡ nayexeragu, rü Melquisedé rü namawa Abráüۡpe۳xegu nayangu ga yexguma Abráüۡ napataca۳x taegugu. Rü nüma ga Melquisedé rü ͑ֆӕ̲ӥիŕ͑ҽӕЙ͑k¡фáüۡxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡca۳x. 2ॸRü Abráüۡ rü nüxüۡ‫ڟ‬ nayexma ga guxüۡma ga yemaxüۡgü ga yema ãŕ۳xgacügü ga namaã nügü naćaixüۡna napuxüۡxüۡ. Rü yemawa ínanaxüxüchi ga yema Tupanana üxüۡ, rü Melquisedéna nanaxã. Ѡӥ͑ǣŕ̲ naŕg‫ ڟ‬a i Melquisedé rü Ãŕ۳xgacü ya ʊիɗիËӥ̲Ëӥ͖իüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. Rü norü ɥ%͑ľǣæȍфéüۡ фӥҽ%ŕիŕŕфӕüۡ ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i naŕg‫ ڟ‬a i Melquisedé rü Ãŕ۳իǣËӥֆҽ%ŕիŕŕфӕüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ7

554

ñaxüۡËȍɗǣҡ͑ɗիɥ. 3ॸRü Tupanaãrü ore ga nuxcüma ümatüxüۡwa rü tama nüxüۡ ͑ɗիӕ͑ҡľիŃҡɗɥիüۡ ǣ͑͑ҡӥфӥ͑ŕфӥ norü o۳xigü ga Melquisedé. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta tama nüxüۡ nixu i norü buxchiga rü norü yuxchiga. Rü ͑ǣŕmaca۳x Tupana Nanerüüۡ guxüۡguma duüۡxüۡgüarü ngüۡիŕŕфӕüۡ ֆЙɗ͑ɗիɥɗ Tupanape۳xewa. 4ॸRü ñu۳xma rü name ͑ɗիɥɗ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͖͑ӕի%Ëӥ aixcüma ãŕ۳իǣËӥֆҡËӥֆɗɥիüۡ ga Melquisedé. Yerü nuxcümaüۡcü ga tórü o۳xi ga Abráüۡ rü Melquisedéna nanaxã ga yema Tupanana üxüۡ ga natanüwa ga yema yemaxüۡgü ga togü ga ãŕ۳xgacügüna napuxüۡxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ nüxüۡ tacua۳x na Tupanape۳xewa tórü o۳xi ga Abráüۡ%фӥֆľիľфËӥֆɗɥիüۡ ga Melquisedé. 5ॸRü ñu۳xma i Yudíugü, rü guxü̲ۡɗ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡwa ɞ͑͑իӥիӥËȍɗǣӥɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑͑ӥիüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗ͑ΎфӥЙɗǣӥ͑͑͑ի%ֆľфӥ ֆľ̲%Ëӥ͑ɗիɥǣ̲͑ӕ%իüۡ ga yema ̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ. Natürü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Йɗǣӥфӥ̞ľ¡ɞҡǣӥ ͑ɗիɥǣӥ. Rü nüma ga Lebí rü guxüۡma i Yudíugürüüۡ Abráüۡҡ͑ɗիɥ. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥ͑Ύфӥ Йɗǣӥ͑͑͑ի%ɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑͑ӥիüۡ, woo natanüxüۡ ͑ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Йɗǣӥ. 6ॸNatürü ga Melquisedé rü woo tama ̞ľ¡ɞҡ͑ɗիɥ, natürü Abráüۡme۳իŕՓ nanayaxu ga yema Tupanana üxüۡ. Rü nüxüۡ tacua۳x na Abráüۡ ֆɗɥիüۡ ga noxri nayaxucü ga Tupanaãrü uneta. Rü nüma ga Melquisedé rü Tupanana naca na Abráüۡxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x ga Tupana. 7ॸRü guxãma meãma nüxüۡ tacua۳x rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃtogueca۳x Tupanana caxgu na tüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x, rü

Tupanape۳xewa rü yíxema nüxna c۳axe rü ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗnaxca۳x ítac۳axüۡãrü yexera ҡɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ tacua۳x na Abráüۡ%фӥֆľիľфֆɗɥիüۡ ga Melquisedé i Tupanape۳xewa. 8ॸRü ñu۳xma i nuã ҡҡ͑ӥՓфӥ͑ǣŕ̲Йɗǣӥɗ͑ǣɥիüۡ yauxgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ĀɥŕфӕɗҽӕЙ͑͑ ücü, rü duüۡxüۡǣӥ̲фľ͑ɗիɥǣӥфӥҡ nayue. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Melquisedéchiga yadeaxgu i Tupanaãrü ore, rü ñoma namaüۡxgurüüۡ ͑ɗիɥɗ nachiga yadexaxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x na Cristu ya guxüۡguma maxüۡcürüüۡ ֆɗɥիüۡ ga Melquisedé. 9-10ॸRü Abráüۡtaa ga Lebí, rü guxüۡma i paigü i ̞ľ¡ɞҡǣӥɗիɥǣӥիüۡ i ñu۳ի̲͑ǣɥիüۡ yauxgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ĀɥŕфӕɗҽӕЙ͑͑ ücü, rü nümagü rü ta Abráüۡmaã Melquisedéna nanaxãgü ga yema Tupanana üxüۡ. Yerü nüma ga Lebí rü guxüۡma ga nataagü i ñu۳xma ֤ӕĀɞӕǣӥфӥЙɗǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü woo ga na tauta nabuexüۡ ga yexguma, natürü marü Abráüۡxüۡnewa nayexmagü ga yexguma Melquisedé namawa Abráüۡpe۳xegu yanguxgu. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ nüxüۡ tacua۳x na guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ Йɗǣӥфӥֆľիľфֆɗɥիüۡ ya Melquisedé. 11ॸRü nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigü ga Yudíugü, rü Lebítaagü ga paigüme۳իŕՓ ͑ɗիɥǣ͑ֆӕիǣӥ%իüۡ ga Tupanaãrü mugü. Natürü pemaã nüxüۡ chixu rü yexguma chi yema paigü aixcüma yema Yudíugüxüۡ ɗ̲ľիŕŕǣӥǣӕǣ Tupanape۳xewa, rü taxuca۳x chima Tupana nüxüۡ ͑իӕ͑ľҡǣ͑ɥǣЙɗǣ Melquisedérüüۡ ɗիɥËӥǣҡ̲̞ľ¡ɞҡǣ ‫ ڟ‬фüüۡ ɗիɥËӥ. Rü yemaca۳x ga Tupana Arãӡ rü nüxüۡ naxuneta ga Nane ga Ngechuchu na tórü chogüruüۡ ya pai

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ7

555

ֆɗɥիüۡca۳x. 12ॸRü yemaca۳x ga Tupana rü yema Yudíugüarü paigüchicüüxüۡ ͑ֆ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕǣæфɗѸҡӕ. Rü nüma ͑ɗիɥɗ͖u۳xma i aixcüma Tupanape۳xewa tüxüۡ ֆ̲ľիŕŕǣӥիüۡ. Rü guxüۡma ga yema Йɗǣӥфӥ̞ľ¡ɞҡ͑ɗիɥǣӥֆľфӥֆľ̲%Ëӥ ͑ɗիɥǣ̲͑ӕ%իüۡ ga yema mugü ga ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ. Natürü nüma ga Cristu rü marü nanaxüchicüü ga guxüۡma ga yema. 13-14ॸErü meãma nüxüۡ tacua۳x rü nüma ya tórü Cori ya Ngechuchu ya yima nachiga idexagücü фӥҡ̲̞ľ¡ɞҡ͑ɗիɥľфӥ͑ӥ̲фӥ ֤ӕĀҡ͑ɗիɥ. Rü nüxüۡ tacua۳x rü taxuü̲ۡǣ֤ӕĀҡфӥЙɗ͑ɗիɥ, yerü ga ͅΎɥËȍŃфӥֆľիǣӕ̲ֆľ̲ЙɗǣӥËȍɗǣ yadeaxgu rü taxuüۡma ga Yudátaaxüۡ ͑իӕ͑ľҡ͑Йɗֆɗɥիüۡca۳x. 15ॸRü ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲ľ%nango۳x na Tupana ɗֆ͑իΎիŕŕիüۡ ga guxüۡma ga yema mugü ǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ ga paigüchiga. Yerü nüma ga Tupana rü tüxna nanamu ga Փӥիɗǣ͑ɥǣЙɗǣֆľիՓËիüۡcü ga ҡ̲̞ľ¡ɞҡɗիɥËӥ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҡΔфӥ æΎфɗֆɗɥիüۡ ya Melquisedérüüۡ ɗիɥËӥ, erü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗЙɗǣӥфӥֆľիľф ͑ɗիɥ. 16ॸRü guxüۡma ga yema togü ga Йɗǣӥфӥ͑͑ǣӕËӕֆľфӥ̞ľ¡ɞҡ͑ɗիɥǣӥ. Natürü nüma ga Cristu rü paixüۡ ningucuchi yerü poramaã yuwa ínarüda rü guxüۡǣӕ̲̲͑իŕËȍ͑ҡӥիüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x. 17ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü tórü Corichiga ñanagürü: “Cuma rü guxüۡgutáma duüۡxüۡgüarü ngüۡիŕŕфӕüۡ ֆЙɗнӕɗիɥ Melquisedérüüۡٚ, ñanagürü. 18-19ॸRü yemaca۳x ga Tupana rü ñoma ga naãnewa nanamu ga Nane, yerü yema mugü ga paigüchiga

naxümatüxüۡ ǣͅΎɥËȍŃфӥҡ̲ЙΎф%Ëӥ tüxüۡ narüngüۡիŕŕֆľфӥҡ̲ɗիËӥ̲ tüxüۡ ͑ɗ̲ľիŕŕǣӥǣTupanape۳xewa. Rü yemaca۳x Nanexüۡ namu ga Tupana na tórü pecaduca۳x nayuxüۡca۳ի͑͑ǣŕ̲%Ëӥ tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ rü aixcüma Tupanamücügü ɗիɥǣӥիüۡca۳x. 20-21ॸRü yexguma Tupana yema togü ga paigüxüۡ ͑ǣӕËӕիŕŕǣӕ, rü ͑͑͑ǣӕËӕիŕŕ̲фľ. Natürü yexguma Cristuxüۡ ֆ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕǣӕ͑ҡΔфӥ ngüۡիŕŕфӕüۡ ֆЙɗֆɗɥիüۡca۳x, rü nügüégagutama inaxuneta. Rü yemaca۳x ga yexguma Cristuxüۡ ֆ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕǣӕ rü ñanagürü: “Choma i Cori ya Tupana rü marü cuxüۡ chaxuneta na guxüۡgutáma duüۡxüۡgüarü ngüۡիŕŕфӕüۡ ya pai нӕɗɥիüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲фӥ tagutáma chanaxüchicüü erü ËȍӕǣӥŃǣǣӕɗËȍիӕ͑ľҡٚ, ñanagürü. 22ॸRü ñu۳xma na yemaãcü nügüégagutama inaxunetaxüۡ ga Tupana, rü nüxüۡ tacua۳x na aixcümaxüۡchima ֆľ̲Йɗǣӥфӥֆľիľф͑ֆɗɥիüۡ ya Cristu erü guxüۡgutáma Tupanape۳xewa tüxüۡ narüngüۡիŕŕ. 23ॸRü yema togü ga paigü фӥ̲͑ӕիӡËȍɗ, yerü niyuetanü. Rü yemaca۳x taxucürüwama guxüۡguma Йɗǣӥ͑ɗիɥǣӥ. 24ॸNatürü ñu۳xma na tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ ya paixüۡ yangucuchixüۡ ya Ngechuchu, фӥ͑ǣŕmaca۳x marü taxuca۳xma texé ya togue tingucuchi, erü nüma ya Ngechuchu rü tagutáma nayu. 25ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ͖u۳xma i nüxüۡ‫ڟ‬ natauxchaxüۡ na aixcüma tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡ ya guxãma ya yíxema norü ngüۡիŕŕ̲%ҽӕЙ͑իüۡtawa ngugüxe. Erü nüma ya Ngechuchu rü guxüۡǣӕ̲̲͑իŕËȍ͑ҡӥ̲ŕt‫ ڟ‬üwa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ7ٍॷ8

556

nachogüxüۡca۳x. 26ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆ Ngechuchu, фӥ͑ӥիɥËҡ̲͑ɗիɥɗЙɗֆ tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ ֆɗɥիüۡ i Tupanape۳xewa. Erü nüma rü aixcüma naxüüne, rü nataxuma i chixexüۡ i nawa, rü nangearü pecaduã۳x yerü taguma taxrüüۡ pecadu naxü. Rü ñu۳xma rü guxüۡŕt‫ ڟ‬üwa ͑͑ǣŕի̲ɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa i ҽӕЙ͑ɞ͑ǣŕի̲իüۡwa. 27ॸRü Ngechuchu фӥҡ̲͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗЙɗǣӥľфӕфüüۡ ͑ɗիɥ. Erü nümagü rü nanaxwa۳xe na guxüۡ i ngunexüۡgu Tupanaca۳x naxüۡnagü naćaixüۡ ͑͑ǣŕ̲%ËӥҽӕЙ͑͑ӥիüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ ngechaüۡxüۡca۳x i noxrütama pecadugü rü guxüۡ i duüۡxüۡgüarü pecadugü ta. Natürü nüma ga Ngechuchu rü yexguma nügü inaxãxgu, rü wüxicanatama pecaduca۳x nayu. Rü ͑ǣŕ̲фӥǣӕիüۡguma name i Tupanape۳xewa. 28ॸRü yema mugü ga ͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ, rü duüۡxüۡgümarexüۡ ͑իӕ͑ľҡ͑Йɗǣӥľфӕǣӥֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. Natürü nümagü rü ta nipecaduã۳xgü. Natürü yemawena ga Tupana rü nügüégagu Nanexüۡ naxuneta na tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ ֆɗɥիüۡca۳x. Rü yima Nane rü guxüۡguma mecüxüchi ya tórü ͅիŕիŕŕфӕüۡ ͑ɗիɥ. Rü nüma rü guxüۡguma tüxüۡ narüngüۡիŕŕɗ Tupanape۳xewa. ͮǣľËȍӕËȍӕ͑ɗիɥֆҡΔфӥ ngüۡիŕŕфӕüۡ i Tupanape۳xewa 1ॸѠӥ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ tixuxchaüۡxüۡ i ñu۳ի̲͑ɗիɥ͑ҡӥիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ ya tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ ֆ̲ľիŕËȍɗËӥɗ Tupanaxüۡtawa. Rü nüma rü Tupana Nane ֆæфɗѸҡӕ͑ɗիɥ. ѠӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa i Tupanaãrü tügünecüwawa narüto erü ‫ ڟ‬a guxüۡãrü ãŕ۳իǣËӥ͑ɗիɥ. 2ॸRü ngŕm

8

Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľՓɗ͑ǣŕ̲͑ËȍɗËɗ üünexüۡ ga Tupana üxüۡՓ͑ɗիɥɗtaxca۳x ínac۳axüۡ. Ѡӥҡ̲͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥ paigürüüۡ ՓӥիɗֆɥЙҡֆĀӕüۡxüۡgü üxüۡnewa Tupanana taxca۳x ínaca. 3ॸRü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥЙɗǣӥľфӕфӥ nangucu na Tupanana naxãgüãxücۡ a۳x i ãmaregü rü naxca۳x nadaiãxücۡ a۳x i naxüۡnagü na Tupana nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ngechaüۡxücۡ a۳x i duüۡxüۡgüarü pecadugü. Rü yemaca۳x ga Ngechuchu rü Tupanana nügü naxãmare rü duüۡxüۡgüarü pecaduca۳x nayu. 4ॸRü ñu۳xma i nüma ya Ngechuchu rü ‫ ڟ‬a Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľՓ͑͑ǣŕի̲͑͑ǣŕm ۡ ۡ ۡ tórü ngüիŕŕфӕü ֆЙɗֆɗɥիüca۳x i Tupanape۳xewa. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tama ñoma ɗ͑%͑ľՓ͑ɗիɥɗЙɗֆɗɥիüۡ. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ ͑͑ǣŕի̲ǣӕфӥҡ%ӡËȍɗ̲Йɗ͑ɗիɥľфӥ ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥɗ͑ǣŕ̲ Yudíugüarü paigü i Tupanana ãmare ãgüxüۡ ֆľ̲ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥ͑ӥիüۡ ixuxüۡrüüۡ. Natürü nüma ya Ngechuchu rü ҡ̲͑ǣŕ̲фüüۡ ͑ɗիɥľфӥĀիӡǣӕիüۡ i ‫ ڟ‬a ͑%͑ľՓ͑ɗիɥɗ͑͑ǣŕի̲իüۡ na ngŕm tüxüۡ nangüۡիŕŕիücۡ a۳x. 5ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ puracü i ñoma i naãnewa naxügüxüۡ i ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥЙɗǣӥ, rü naxca۳x nadauxüۡҡľǣӥ̲фľɗ͑ǣŕ̲ͮǣľËȍӕËȍӕ Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa üxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ nachica i nawa Tupanaca۳x napuracüexüۡ i ͑ǣŕ̲Йɗǣӥ, rü nanaxüchicüna۳xãgümare ɗ͑ǣŕ̲͑ËȍɗËɗͮǣľËȍӕËȍӕ͑Փ ͑ǣŕի̲իüۡ. Rü meãma nüxüۡ tacua۳x i ͑ǣŕ̲, ֆľфӥֆľիǣӕ̲ͅΎɥËȍŃ naxüxchaüۡgu ga Tupanapata, rü Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: “¡Dücax, ̲ľ%͑͑ǣӕǣӥɗ͑ǣŕ̲ cua۳xruüۡ ga cuxüۡ chawéxüۡ ga ‫ڟ‬ ma۳իЙӦ͑ľǣæȍɗ͑ɥwa! Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ8

557

chanaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ Ëӕ͑իӥիӥٚ, ñanagürü. 6ॸNatürü nüma ya tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ ֆæфɗѸҡӕфӥĀիӡǣӕիüۡ i ‫ ڟ‬a ͑%͑ľՓ͑͑ǣŕի̲, rü ngŕm ۡ aixcümaxüchi Tupanape۳xewa taétüwa nachogü. Ѡӥ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥЙɗǣӥ фӥ͑ǣӕ͑իɥ%̲ǣֆľ̲͑ӕիËӥ̲üۡxüۡ ǣӕ͑ľҡǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ. Natürü nüma ya Tupana rü marü tüxna nanaxã i wüxi i ngexwacaxüۡxüۡ i uneta erü tamaã nüxüۡ ͑ɗիӕ͑æфɗѸҡӕֆɗɥիüۡ ya aixcüma tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ ɗիɥËӥ. Rü nüma rü nayu na Tupanape۳xewa tüxüۡ ‫ ڟ‬a ֆ̲ľիŕŕիüۡca۳x, rü ngŕm TupanaxüۡҡՓ͑͑ǣŕի̲ɗ͖u۳xma na taétüwa nachogüxüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ nüxüۡ tadau na Tupanaãrü uneta i ngexwacaxüۡxüۡ rü yema nuxcümaüۡxüۡ ga ӕ͑ľҡфӥֆľիľфֆɗɥիüۡ na namexüۡ. 7ॸYerü ֆľիǣӕ̲Ëȍɗֆľ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ ga uneta ǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ rü aixcüma namexgu na duüۡxüۡgüxüۡ ֆ̲իŕիŕŕիüۡca۳x, rü marü taxuca۳x chima tanaxwa۳xe i to i ngexwacaxüۡxüۡ i Tupanaãrü uneta. 8ॸNatürü nüma ga Tupana rü nüxüۡ nadau na tama aixcüma nape۳xewa duüۡxüۡgüxüۡ ֆ̲ľիŕŕիüۡ ǣֆľ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ ga uneta ǣͅΎɥËȍŃ͑͑ի%իüۡ. Rü yemaca۳x ga Tupana rü ñanagürü: “Wüxi i ngunexüۡ rü wena táxarü guxüۡma i chorü duüۡxüۡgümaã ichaxuneta. 9ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ chorü uneta i ngexwacaxüۡxüۡ, фӥҡ%ӡҡ̲̲͑%͑Փӥիɗǣӕǣ ֆľ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ ga chorü uneta ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga perü o۳xigümaã nüxüۡ chixuxüۡ ga yexguma nüxüۡ charüngüۡիŕŕǣӕ

na ínachoxüۡxüۡca۳x ga Equituarü naãnewa. Yerü nümagü ga yema duüۡxüۡgü rü tama chauga ͑իɥ͑ӥŕфӥҡ̲͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣ ֆľ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ ga chorü uneta, rü yemaca۳x íchanawogü. 10ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑Փ nanguxgu na wena namaã ichaxunetaxüۡ, фӥ͖%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ guxüۡma i Yudíugümaã ichaxunetaxüۡ: ‘Rü tá meãma ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ chacua۳իŕŕɗËȍΎфӥ̲ӕǣӥ͑ ɗիËӥ̲͑%ŕՓ ͑͑ǣŕի̲ǣӥիüۡca۳x. Rü choma фӥҡ͑ΎфӥҽӕЙ͑Ëȍɗիɥ, rü nümagü rü tá chorü duüۡxüۡgü ͑ɗիɥǣӥٔ. 11ॸRü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i choxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ, rü aixcüma tá choxüۡ nacua۳xgü. Rü ͑ǣŕmaca۳x taxuca۳xtáma tü۳xcüüۡ nügümaã nüxüۡ nixugügü i ËȍӕËȍɗǣ͑͑ǣŕ̲%ËӥËȍΎիüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x. Erü guxüۡma i chorü duüۡxüۡgü rü aixcüma tá meã choxüۡ nacua۳xgü woo buxüۡ rü e۳xna yaxüۡ. 12ॸRü tá nüxüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ changechaüۡ i norü chixexüۡgü, rü tá nüxüۡ ichayarüngümaxüۡchi i norü ЙľËĀӕǣӥٚ, ñanagürü ga Tupana. 13ॸRü dücax, ñu۳xma na Tupana ngexwacaxüۡxüۡ i unetachiga idexaxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳ի͑ֆľ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ ga uneta rü marü nangupetüchaüۡxüۡ. Rü nüxüۡ tacua۳x rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲фӥ ngupetüchaüۡxüۡ, rü paxa tá inayarüxo. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥ paigü, rü marü inayarüxoxchaüۡ na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ8ٍॷ9

558

Tupanape۳xewa duüۡxüۡgüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ. Erü nüma ya Tupana rü marü Cristuxüۡ ͑ɗ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕ͑ҡΔфӥ͑ǣüۡիŕŕфӕüۡ ֆɗɥիüۡca۳x i nape۳xewa. Tupanapata ga duüۡxüۡgü üxüۡnechiga rü ҽӕЙ͑ЙҡֆĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa ͑ǣŕի̲͑ľËȍɗǣ

9

1ॸѠӥֆľիǣӕ̲͑ӕիËӥ̲ͅΎɥËȍŃ̲% yadeaxgu rü nüxna naxããgu ga ֆľ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ ga uneta, rü Tupana namaã nüxüۡ nixu na ñuxãcü nanaxwa۳xexüۡ na nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ. Rü yexgumarüüۡ ta namaã nüxüۡ nixu na ñuxãcü nanaxwa۳xexüۡ na naxca۳x naxüãxüۡ ǣՓӥիɗǣɥЙҡǣ naxchirunaxca۳x na yéma nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x ga paigü. 2ॸRü guma

ɥЙҡǣnaxchirunaxca۳x rü ͑ɗҡӥֆľ̲Ëȍɥ%. Ѡӥֆľ̲͑ի̲Ëȍɥ%ǣ ͑ӥիɥф͑ՓɗիӥËӕիüۡ, rü “Nachica i Ԗӥ͑ľիüۡٚ͑ɗիɥǣ͑ŕg‫ ڟ‬a. Rü yéma ͑ֆľի̲ǣՓľфËȍɗËфӥ̲ľËȍǣЙ%ӡ ga üünexüۡ nagu nuxüۡ. 3ॸRü yema to ga ͑ի̲Ëȍɥ%ǣֆľ̲ ҡӥֆľ̲Ëȍɥ%իüۡca۳xwena üxüۡ rü “Nachica ɗԖӥ͑ľիüۡchixüۡٚ͑ɗիɥǣ͑ŕg‫ ڟ‬a. 4ॸRü yéma nayexma ga yema mecha ga uirunaxca۳x ga ngextá nawa yagugüãxüۡ ga pumara ga yixixüۡ ga yexguma yaguxgu. Rü yéma nayexma ta ga yema baú ga Tupanaãrü mugü nagu namaã nanguxüۡgüxüۡ. Rü yema baú rü guxüۡwama uirumaã natüxüne. Rü yematama baúarü aixepewa nayexma ga wüxi ga tüۡxüۡxãcü ga uirunaxca۳x ga ֆľ̲Й%ӡǣĀիӡՓфӥyi۳ xüۡmaã ããcuxüۡ. Rü yexgumarüüۡ ta yema baúarü ‫ ڟ‬%фӥËիüۡruüۡ aixepewa nayexma ga Arãӡ ga rüxüxüۡne, rü guma nutagü ga

Tupanaãrü mugü nagu ümatügücü. 5ॸRü yema baúétüwa nayexmagü ga yema ҡիфľǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ chicüna۳xãgü ga ixãxpe۳xatüxüۡ. Rü naxpe۳xatügümaã nayadüxétügü ga yema baúãt‫ ڟ‬aüۡ. Rü ֆľ̲ĀիӡËüۡ۳ãx۳ chicüna۳xãgüarü ngãxüۡՓ͑ɗիɥǣ͑ӥǣӥnango۳իŕŕիüۡxüۡ ga Tupana. Natürü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ yexeraãcü nüxüۡ ҡɗիӕɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ. 6ॸRü ՓӥիɗË͑ֆľ̲%Ëӥ̲͑͑ľիŕŕǣӥ%իüۡ ga guxüۡma ga yema, rü ñu۳իӡËȍɗǣ paigü rü guxüۡǣӕ̲ֆľ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ ga ͑ի̲Ëȍɥ%ǣӕ͑ËȍΎËӕիüۡ na yéma Tupana namaã nüxüۡ ixuxüۡãcüma nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 7ॸNatürü yema to ga ͑ի̲Ëȍɥ%Փфӥֆľ̲Йɗǣӥфӥ ãŕ۳իǣËӥիɗËҡ̲͑ɗիɥǣֆľի̲ӥËӕիüۡ. Rü tama guxüۡguma yexma naxücu, natürü wüxicanatama yexma naxücu ga wüxichigü ga taunecügu. Rü yexguma yexma naxücuxgu rü yéma nanange ga naxüۡnagü rü guma nagümaã yema baúxüۡ namaxcuétü. Rü yemaãcü ga yema paigüarü ãŕ۳xgacü rü inanaxã ga guma nagü na noxrütama pecadu rü guxüۡma ga duüۡxüۡgüarü pecaduxüۡ iyanangümaxüۡca۳x ga Tupana. 8ॸNatürü yema paigüarü ãŕ۳իǣËӥիɗËҡ̲͑ɗիɥǣ ֆľ̲ͮËȍɗËǣԖӥ͑ľիüۡchixüۡgu ücuxüۡ ga Tupana íyexmaxüۡwa. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ na taxucürüwama yexma Tupana íyexmaxüۡgu nachocuxüۡ ga guxüۡma ga duüۡxüۡǣӥֆľфӥֆľիǣӕ̲͑ǣӕ͑իɥիǣӕ ǣֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ rü nachu۳xu ga yema. 9ॸRü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ pemaã nüxüۡ chixuchigaxüۡ, rü wüxi i cua۳xruüۡ ͑ɗիɥɗtaxca۳x i yixema na ñu۳ի̲ɗ̲իŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tadau rü yema ãmaregü ga Tupanana

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ9

559

naxãgüxüۡ rü yema naxüۡnagü ga Tupanaca۳x naćaixüۡ rü taxucürüwama yema duüۡxüۡgüxüۡ ͑ɗ̲ľիŕŕ͑ɗիËӥ̲ Tupanape۳xewa yamexüۡca۳x. 10ॸRü yema nuxcümaüۡgüxüۡ ǣ̲ӕǣӥǣΥ͑ǣӥËȍɗǣ rü axeüۡgüchiga rü nacümagüchiga ɗիɥիüۡ, rü yema duüۡxüۡgüarü düxétüxüۡneca۳իɗËҡ̲͑ɗիɥǣӥ. Rü yemaca۳x tama yema duüۡxüۡgüxüۡ ͑ɗ̲ľիŕŕ͑ɗիËӥ̲Tupanape۳xewa yamexüۡca۳x. Rü woo napora ga yema mugü ga noxrix, natürü yexguma ínanguxgu ga Cristu rü marü yexma nayacua۳x na duüۡxüۡgümaã naporaxüۡ. 11ॸNatürü i ñu۳xma rü marü ínangu ya Cristu. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ҡΔфӥ ngüۡիŕŕфӕüۡ ֆɗɥիüۡ i Tupanape۳xewa, rü ͑ǣǣӕ͑ɗիɥɗ͑͑ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ËȍɗËɗ ngextá taétüwa ínachogüxüۡwa rü ɗիËӥ̲͑իӥӥ͑ľľфӥҡ̲ǣӕ̲ɥЙҡ ga naxchirunaxca۳x ga duüۡxüۡgümare üxüۡnerüüۡ ͑ɗիɥľфӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa ͑͑ǣŕի̲. 12ॸRü Cristu rü marü Āիӡǣӕիüۡ i naãnegu naxücu i ngextá ҽӕЙ͑ɞ͑ǣŕի̲իüۡwa. Rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ ՓӥիɗËȍɗǣӥֆҡӕ͑ľËӥǣӕ͑ǣŕի̲ ‫ ڟ‬a naxücu, erü marü guxüۡguma ngŕm ͑͑ǣŕի̲ŕËȍ. Rü yexguma yexma naxücuxgu, rü tama yéma nanange ga chibugügü rü wocaxacügügü na Tupanana naxããxüۡca۳x. Natürü nüma ga Cristu rü nagütama inaxã na yemaãcü naxütanüãxüۡca۳x ga tórü pecadugü rü tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 13ॸѠӥֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ rü ñanagürü: ٘ͮǣŕիǣӕ̲ҡľիŃֆӕľҡիüۡ ɗ͑ǣΥǣӥǣӕ, rü taxucürüwama Tupanapata ya naxchirunaxca۳իǣӕҡիӥËӕٚ,

ñanagürü. Rü yemaca۳x ga yema Yudíugü, rü yexguma wüxi ga yuetaxüۡ ֆ͑ǣΥǣӥǣӥǣӕфӥnanaxwa۳xegü ga na norü paixüۡtawa nagaãxüۡ ga wüxi ga woca na yema pai Tupanaca۳x yamáxüۡca۳x rü na yaguãxüۡca۳x na yemaãcü ga guma tanimaca rü dexágu nagüãxüۡca۳x na yema duüۡxüۡgüxüۡ namaã namaxcuxüۡca۳x na yemaãcü nüxna ínayi۳ xüۡca۳x ga norü chixexüۡ. Natürü yema rü duüۡxüۡgüarü düxétüxüۡ͑ľՓիɗËҡ̲̲͑͑ľիŕŕфӥ tama norü maxüۡxüۡ ̲͑ľիŕŕ. 14ॸNatürü nagü ya Cristu rü yema naxüۡnagügüarü yexera name erü tórü maxüۡ ̲͑ľիŕŕ͑ aixcüma Tupanape۳xewa imexüۡca۳x. Rü æфɗѸҡӕфӥՓΎΎҽӕЙ͑ͮ͑ľ͑ֆɗɥիüۡ rü na nataxuxüۡ ga norü chixexüۡ, natürü Tupanana nügü naxã rü tórü pecaduca۳x ͑ֆӕֆľфӥͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ͑͑ЙΎфիŕŕ. Ѡӥֆľ̲%ËӥËӕфӕËȍǣӕ͑͑¡իŕŕǣ nagü. Rü ñu۳xma ya yima nagü rü ningu na tüxüۡ ̲͑ľիŕŕիüۡca۳x i Tupanape۳xewa. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x taxuca۳xma tanaxwa۳xe na ͑ǣӕɗիɥիüۡ ǣֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ ga tama tüxna naxãxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü ñu۳xma na Cristugagu Tupanape۳xewa imexüۡ, rü nüma ya Cristu rü tüxüۡ narüngüۡիŕŕ͑ naxüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ֆ̲իüۡcü tüxüۡ‫ ڟ‬naxwa۳xexüۡ. 15ॸRü ñu۳xma na tórü pecaduca۳x nayuxüۡ ga Ngechuchu ya Cristu, фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҡΔфӥ͑ǣüۡիŕŕфӕüۡ i Tupanape۳xewa, ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥ uneta i ngexwacaxüۡxüۡ nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ. Rü ñu۳xma i yixema i Tupana tüxüۡ idexechixe, rü tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ ega yima Naneãxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥǣӕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i guxüۡma i Tupanaãrü duüۡxüۡgü ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ9

560

͑ӕիËӥ̲ֆիΥǣӥիüۡ, rü nüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ i maxüۡ i taguma gúxüۡ yerü Cristu nayu na norü pecaduna ínanguxüۡիŕŕ%իüۡca۳x. 16ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ֆӕիËȍüۡgu i wüxi i duüۡxüۡ, rü wüxi i poperagu nanaxümatü na texé tá nayaxuxüۡ ɗ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲̲͑üۡիǣӕɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡ, rü taxucürüwama texé tanayaxu ɗ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü. 17ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i ͑ǣŕ̲ЙΎЙľффӥҡ̲͑ЙΎфɗ ͑ǣŕիǣӕ̲̲͑üۡիǣӕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲nayu۳իǣӕիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ naporaxüۡ. 18ॸRü nüma ga Cristu rü norü ֆӕ̲%͑ɗիɥǣTupanape۳xewa tüxüۡ ֆ̲ľիŕŕǣӥիüۡ. ֤ľфӥǣͅΎɥËȍŃфӥ͑ӥիüۡ nixu rü yexguma texé pecaduã۳xgu rü tanaxwa۳xe na tümaãrü paixüۡtawa tanagaxüۡ ga wüxi ga naxüۡna na tümaŕǣ‫ ڟ‬ǣӕ͑ֆӕիŕŕ%իüۡca۳x rü inabaãxüۡca۳x ga nagü na Tupana tüxüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ ngechaüۡxüۡca۳x ga tümaãrü pecadu. 19ॸѠӥͅΎɥËȍŃфӥǣӕիüۡma ga duüۡxüۡgüpe۳xewa nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga Tupanaãrü mugü. Rü yemawena nanayaxu ga wocaxacügügü rü chibuxacügügü, rü dexámaã nanaxüéüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑͑ֆիӕǣՓӥիɗǣ ͑ɥիËȍËӥӥիËӥфӥ͖ӕիфľǣҡӥa۳xmü ga dauxüۡne, фӥֆľ̲͑ɥիËȍËӥӥǣӕ nanabagümü. Rü yemamaã guma nagüwa nanacúe rü ñu۳իӡËȍɗ nanamaxcuétü ga yema popera ga Tupanaãrü mugü nawa yexmaxüۡ. Rü yexgumarüüۡ ta nayamaxcutanü ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü. 20ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ ͅΎɥËȍŃфӥ͖͑ǣӥфӥ͑ӥիüۡ ga duüۡxüۡgü: “Tupana rü marü inaxuneta na pexüۡ tá nangüۡիŕŕիüۡ. Rü daa nagümaã pexüۡ chimaxcutanü i ñu۳ի̲ľфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗ

choxüۡ namuxüۡ ͑͑ǣŕ̲Փ nüxüۡ pecuáxüۡca۳x na aixcüma tá pexüۡ nangüۡիŕŕիüۡٚ, ñanagürü. 21ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣͅΎɥËȍŃфӥ guma nagümaã nanamaxcuétü ga guma ɥЙҡǣnaxchirunaxca۳x ga nawa Tupanaxüۡ yacua۳xüüۡgüne. Rü yexgumarüüۡ ta nanamaxcutanü ga guxüۡma ga yemaxüۡgü ga namaã Tupanaxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ ga guma ɥЙҡфӥɗիľЙľՓֆľի̲ǣӥիüۡ. 22ॸRü nüxüۡ tacua۳x rü yema duüۡxüۡgü ga yexguma pecadu naxügügu rü Tupanape۳իľՓ͑ӥǣӥֆ̲ľիŕŕǣӥËȍüۡgu, rü norü paigüxüۡtawa nanaga ga wüxi ga naxüۡna na nüxü‫ ۡڟ‬yamáãxüۡca۳x rü ɗ͑¡ǣӥիŕŕ%իüۡca۳x na Tupana tama napoxcuexüۡca۳x. Natürü ñu۳xma ya Tupana rü tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i tórü chixexüۡ yerü tórü pecaduca۳x nayu ga Ngechuchu rü nagü inanaba. Rü ֆľիǣӕ̲Ëȍɗҡ%ӡËȍɗ̲nayu۳xgu rü nagü inabaãgu, rü taxucürüwa chima Tupana tüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i tórü pecadugü. Cristu rü nayu na ɗֆ͑իΎիŕŕ%իüۡca۳x i pecadu 23ॸRü

yemaca۳x ga Tupana rü nuxcümaxüۡËȍɗ̲ͅΎɥËȍŃ̲%͑ӥիüۡ nixu na paigü duüۡxüۡgüarü pecaduca۳x naćaixüۡ ga naxüۡnagü rü inabaãxüۡ ga nagü na yemaãcü Tupana tama napoxcuexücۡ a۳x ga duüۡxüۡgü. Natürü i ñu۳xma i yixema na Tupana tüxüۡ idexechixüۡ, rü tüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗҡËȍɗËɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa yerü Nane ya Cristutama tórü pecaduca۳x nayu rü inanaba ga nagü. Rü yima nagü rü Tupanape۳իľՓфӥЙΎф%Ëӥ͑ǣŕ̲ naxüۡ͑ǣӥǣӥфӥֆľիľф͑фӥЙΎф̲ŕ. 24ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ9ٍॷ10

561

͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ ǣӕ̲ɥЙҡǣnaxchirunaxca۳x ga duüۡxüۡgü ‫ ڟ‬a üxüۡnegu naxücu ya Cristu na ngŕm taétüwa nachogüxücۡ a۳x. Erü nüma ya Cristu rü marü Tupanaxüۡtawaxüchi nangu ‫ ڟ‬a ɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa. Rü ngŕm Nanatüpe۳իľՓ͑͑ǣŕի̲ɗ͖u۳xma na ‫ ڟ‬a taétüwa nachogüxücۡ a۳x. 25ॸRü ngŕm ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ guxüۡǣӕ̲ͮ͑ҡӥ͑͑ӥǣӥ͑ի%ŕËȍ͑ ͑ǣŕ̲%Ëӥtaxca۳x nayuuuxücۡ a۳x. Rü yema Yudíugüarü paigüarü ãŕ۳xgacügü rü gúcü ǣҡӕ͑ľËӥǣӥǣӕǣӕ̲ɥЙҡǣӥӥ͑ľ͑ľǣӕ nachocuxüۡ na yéma Tupanana naxãgüãxücۡ a۳x ga guma naxüۡnagügü. 26ॸNatürü ya Cristu, rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ gúcü ya taunecügügu Tupanana nügü ͑ի%ŕËȍ, ľфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ ֆɗիɥǣӕфӥËȍɗ͑Ύիфɗ͑%͑ľɗիӥǣӥǣӕ̲̲фӥ chi marü muŕ۳xpü۳xcüna taxca۳x nayu. Natürü ñomaüۡcüü ga Cristu rü marü ñoma ga naãnewa nangu na wüxicanatama nügü inaxãxücۡ a۳x rü pecaduca۳x nayuxücۡ a۳x. 27-28ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑ՓӥիɗË͑ҡ̲͑ֆӕľիüۡ i duüۡxüۡgü naxüۡpa na Tupanape۳xewa nangugüxüۡ, rü yexgumarüüۡtama ga Cristu rü wüxicanatama nügü inaxã rü nayu na ɗֆ͑իΎիŕŕ%իücۡ a۳x i muxüۡma i duüۡxüۡgüarü pecadugü. Natürü wena ҡիфӥ͑ә̲͑իӡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑ ͑ә̲͑իӡիǣӕфӥҡ̲ЙľËĀӕфӥΎիŕŕՓ ҡ͑ә̲͑իӡ. ͮҡӥфӥҡ͑ә̲͑իӡ͑ ̲͑իŕիŕŕ%իücۡ a۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i aixcüma ínan۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡ. 1ॸѠӥֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃ ümatüxüۡ rü írarüwatama yema ۡ ۡ duüxügüca۳x nanango۳իŕŕǣҧacü tá na naxüxüۡ ga Cristu. Natürü ga yema mugü rü tama aixcüma Cristurüüۡ napora, yerü taxucürüwama Tupanape۳xewa

10

͑ֆ̲ľիŕŕǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü woo gúcü ga taunecügügu Tupanaca۳x nanadaiixüۡ ga naxüۡnagü na yemaãcü Tupanana nangaicamagüxüۡca۳x. Rü yemaãcü ga yema mugü rü taxucürüwama Cristurüüۡ ̲͑͑իŕիŕŕǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü. 2ॸRü yexguma chi yema mugü aixcüma yema duüۡxüۡgüxüۡ ɗ̲ľիŕŕǣӕǣTupanape۳xewa, фӥҡ%ӡËȍɗ̲͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕŕËȍ͑ yapecaduãx‫ ڟ‬üۡ, rü chi nüxüۡ narüxoe na naxüۡnagü Tupanaca۳x naćaixüۡ. 3ॸNatürü yema na Tupanaca۳x naxüۡnagü naćaixüۡ ga duüۡxüۡgü, rü norü pecaduarü cua۳ի%Ëȍɗիŕŕфӕü̲ۡфľ͑ɗիɥǣǣәËӥǣ taunecügügu. 4ॸYerü guma nagü ga yema wocagü rü chibugü rü tama ͑ЙΎф͑ɗֆ͑իΎիŕŕ%իüۡca۳x ga pecadugü. 5ॸRü yemaca۳x ga Cristu ga yexguma ñoma ga naãnewa ͑իӡիËȍüۡgu, rü Nanatüxüۡ ñanagürü: “Tama cunaxwa۳xe na naxüۡnagü cuxca۳x naćaixüۡ i duüۡxüۡgü na naxütanügüãxücۡ a۳x i norü pecadugü. ͮҡӥфӥËӕ̲͑ľիŕŕɗ ͖%Ëȍիӕ͑ľ͑͑ǣŕ̲̲% chanaxütanüxücۡ a۳x i pecadu. 6ॸRü ҡ̲̲͑%Ëӕҡ%ŕɗ͑ǣŕ̲ naxüۡnagü i cuxna naxãmaregüxüۡ rü cuxca۳x naćaixüۡ rü yagugüxüۡ na naxütanügüãxücۡ a۳x i norü pecadugü. 7ॸRü yemaca۳x rü ñacharügü: ‘Dücax, Pa Chaunatüx, ĀիľËȍɗիɥ, rü nuã cupe۳իľՓËȍ͑ǣŕի̲͑ chanaxüxücۡ a۳x i curü ngúchaüۡ rü na chayuxücۡ a۳x, ͑ǣŕ̲Ëӕфӥ orewa chauchiga naxümatüxüۡrüüۡ’, ͖Ëȍфӥǣӥٚ. 8ॸRü yemaãcü ga Cristu rü nüxüۡ nixu na Tupana rü tama aixcüma namaã

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ10

562

͑ҡ%ŕիüۡ ga yema na naxca۳x nadaiãxüۡ ga naxüۡnagü rü naxca۳x yagugüãxüۡ na naxütanügüãxüۡca۳x ga norü pecadugü ՓΎΎֆľ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡwa rü duüۡxüۡgüxüۡ namu na naxügüãxüۡ ga guxüۡma ga yema. 9ॸRü yemawena ga Cristu, rü ñanagürü ta: “Dücax, Pa Chaunatüx, ĀիľËȍɗիɥ, rü nuã cupe۳իľՓËȍ͑ǣŕի̲ na chanaxüxüۡca۳x i curü ngúchaüۡ rü duüۡxüۡgüarü pecaduca۳x na chayuxüۡca۳իٚ, ñanagürü. Rü yemawa nüxüۡ tacua۳x na ҽӕЙ͑фӥ̲фӥɗֆ͑իΎիŕŕ%իüۡ na naxüۡnagü naxca۳x naćaixüۡ, yerü Nanexüۡ ͑ɗ͑ǣӕËӕËȍɗիŕŕ͑pecaduca۳x nayuxüۡ. 10ॸRü ñu۳xma na Ngechuchu ya Cristu naxüxüۡ ga yema Tupanaãrü ngúchaüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ͖u۳xma i Tupanape۳xewa ixüünexüۡ i yixema. Yerü nüma ga Cristu rü Tupanana nügü naxã na wüxicanatama guxããrü pecaduca۳x nayuxüۡ. 11ॸRü guxüۡma i Yudíugüarü paigü rü wüxichigü i ngunexüۡgu rü ҡӕЙӕËՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ na Tupanana naxãgüãxüۡca۳x i naxüۡnagü i naxca۳x nadaiiixüۡ. Rü guxüۡguma yemaãcü nanaxügüxüۡ natürü taguma aixcüma inayarüxo ga norü pecadugü woo yemaãcü na naxügüxüۡãxüۡ. 12ॸNatürü nüma ga Ngechuchu ya Cristu rü wüxicanatama Tupanana nügü naxã na guxããrü pecaduca۳x nayuxüۡca۳x. Rü yemawena rü ñu۳իӡËȍɗĀիӡՓ͑իӡфӥ Tupanaãrü tügünecüwawa nayarüto, erü guxããrü ãŕ۳իǣËӥ͑ɗիɥɗ͖u۳xmax. 13ॸRü ngŕ̲ ‫͑ ڟ‬ɗիɥɗ͑͑ǣŕի̲իüۡ ñu۳xmatáta ya Tupana rü guxüۡma i norü uwanügüxüۡ nüxüۡ ͑ֆľիľфիŕŕ. 14ॸRü nüma ga Ngechuchu ya Cristu rü

wüxicanatama Tupanana nügü naxã rü nayu na guxüۡguma Tupanape۳xewa timexüۡca۳x ya yíxema Tupanaca۳x tüxüۡ ֆիӥӥ͑ľիŕŕǣӥիľ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ wena nügü inaxã rü nayu, yerü wüxicanatama guxüۡma ͑ɗ͑ǣӕҡ͑ӥիŕŕ. 15-16ॸѠӥҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ rü tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͑ ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲, yerü nüma ga Tupana rü ñanagürü: ٘ͮǣŕիǣӕ̲͑Փ͑͑ǣӕիǣӕ͑Փľ͑ ͑ǣŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥ̲% ichaxunetaxüۡ, rü wüxi i ngexwacaxüۡxüۡ i uneta tá nüxna chaxã. Ѡӥҡ̲ľ%͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ chacua۳իŕŕɗ ËȍΎфӥ̲ӕǣӥ͑ɗիËӥ̲͑%ŕՓ ͑͑ǣŕի̲ǣӥիücۡ a۳x rü guxüۡguma ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕիücۡ a۳x. 17ॸRü tá nüxüۡ ichayarüngümaxüۡËȍɗɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥфӥЙľËĀӕǣӥфӥ͑ǣŕ̲ chixexüۡ i naxügüxüۡ. Rü tagutáma Փľ͑͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥٚ, ñanagürü. 18ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ tacua۳x фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑Āӕüۡxüۡgüaxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ngechaüۡgu i norü pecadugü, rü marü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ nanaxwa۳xe na wena ҧacü i naxüۡnagü nüxna naxãgüxüۡ naxca۳x i pecadu. ̲ͮľ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑͑ҡ͑ǣɗË̲ǣӥ 19-20ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x

i ñu۳xma, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥ, rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ tamuüۡŕ͑ҽӕЙ͑ɞ͑ǣŕի̲իüۡwa ichocuxüۡ na namaãxüۡchi idexagüxüۡca۳x. Rü nuxcümaxüۡchima rü paigüarü ãŕ۳xgacüxicatama yexma naxücu nagu ǣǣӕ̲ɥЙҡǣnaxchirunaxca۳x ga Tupana nawa yexmane. Rü ҡիӕËӥфӥՓ̲͑ǣľիľфӥիӦիľ̲фľֆľի̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ10

563

taxücu. Natürü nüma ga Ngechuchu ya æфɗѸҡӕфӥ̲фӥɗ͑ֆ͑իΎիŕŕǣǣӕիüۡma ga yema ga yexguma curuchagu nayu۳xgu rü nagü inabaãgu na Tupana ɞ͑ǣŕի̲իüۡwa tüxüۡ ֆËȍΎËӕիŕŕիüۡca۳x rü namaãxüۡchi idexagüxüۡca۳x. Rü woo taxucürüwama Tupanana tangaicamagü ga noxrix, natürü nüma ga Cristu rü nayu na tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡca۳x. Rü ͑ǣǣӕ͑ɗիɥɗ͖u۳xma i Tupanaxüۡtawa ingugüxüۡ. 21ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ Tupanape۳xewa tüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ i guxãma i yixema i Tupanaãrü duüۡxüۡgü ɗիɥǣӥիľ. 22ॸRü ñu۳xma na tüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡ ya tórü ngüۡիŕŕфӕüۡ i Tupanape۳xewa, rü tanaxwa۳xe i aixcüma mexüۡ ɗҡ%ŕ̲%ҽӕЙ͑͑ tangaicamagü na namaãxüۡchi idexagüxüۡca۳x. Rü tanaxwa۳xe i aixcüma ҡֆիΥǣӥ͑͑ӥ̲фӥҡ̲ľ%ҡӥիüۡ nayaxuxüۡ yerü Cristu rü taxca۳x nayu na tüxüۡ‫ ڟ‬ɗֆ͑իΎիŕŕ%իüۡca۳x i tórü chixexüۡ rü yemaca۳x marü naŕg‫ ڟ‬agu ítabaiüۡ. 23ॸRü tanaxwa۳xe i aixcüma meã Cristuaxü‫ۡڟ‬ ҡֆիΥǣӥľËȍֆľфӥ͑ǣӥ̲%ҡӥիü‫ۡڟ‬ ɗ͑ֆ͑իΎիŕŕǣҡΔфӥËȍɗիľիüۡ. Rü

ngutaque۳xegüwa na íingugüüxüۡ. Erü nümaxüۡ rü marü nüxüۡ narüxoe na ngutaque۳իľՓ͑իɥիüۡ, rü tama tanaxwa۳իľ͑͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ɗիɥǣӥիüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗֆɗǣӥիüۡ‫ڟ‬ tanangúchaüۡիŕŕ͑ingutaque۳xegüxüۡ. Rü ñu۳xma na nüxüۡ icuáxüۡ na marü yangaicaxüۡ ya tórü Cori, rü yexeraãcü tanaxwa۳xe na yigüaxü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡիŕŕիüۡ. 26ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃæфɗѸҡӕիü‫ۡڟ‬ ֆիΥchire۳xgu ga noxrix rü ñu۳իӡËȍɗ noxtacüma nüxüۡ tarüxoxgu, rü marü ͑ҡիӕ̲͖͑ӕի%Ëӥ̲͑ľիŕŕիüۡ i ͑ǣŕ̲ҡӥ̲%фӥЙľËĀӕɗ Tupanape۳xewa. 27ॸƄфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ΎիҡËӥ̲æфɗѸҡӕիüۡ tarüxoxgu, rü aixcümaxüۡchi tá tanayaxu ɗ͑ǣŕ̲ЙΎիËӕɗ%ӡËӥ̲իüۡ i Tupana tá tüxüۡ namaã poxcuxüۡ rü yima üxü ya iya ۳ urane ya nawa tá ínaguxüۡ͑ľɗ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü uwanügü. Ѡӥ͑ǣŕիɥËҡ̲ ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ ínan۳g۳ӕիŕŕիüۡ ya yíxema Cristuxüۡ rüxoxe. 28ॸRü nüxüۡ tacua۳x rü ֆľիǣӕ̲ҡľիŃҡ̲ͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥǣ ɥ͑ӥǣӕфӥ͑ֆľի̲ǣӕǣҡիфľфӥe۳xna tomaŕ۳xpü۳x ga duüۡxüۡgü ga tüxüۡ daugüxüۡ rü tüxüۡ ixugüexüۡ na aixcüma ҡ̲͑ǣҡիɥ͑ӥիüۡ, rü ãŕ۳xgacügü rü noxtacüma tüxüۡ nima۳xgü rü tama nüxüۡ‫ڟ‬

͑ǣŕmaca۳x ítanan۳g۳ӕիŕŕ͑Փľ͑ҡիфӥ ͑ә̲͑իӡիüۡ na Nanatüxüۡtawa tüxüۡ nagagüxüۡ. Rü taguma tanaxwa۳xe na nüxüۡ rüxoexüۡ ͑ֆիΥǣӥիüۡ, rü bai i írarüwa. Erü Tupana ga tamaã ixunetacü na tüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ, rü aixcümaxüۡËȍɗҡ͑ֆ͑ǣӕիŕŕɗǣӕիüۡma ga yema tamaã nüxüۡ yaxuxüۡ. 24ॸRü ñu۳ի̲͑͑ǣŕ̲%Ëӥҡӥիüۡ nangüۡիŕŕիüۡ ya Tupana, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma

tangechaüۡtümüüۡgü. 29ॸNatürü Tupana rü aixcüma yexeraãcü tá nanapoxcue i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗҡ̲ͮ͑ľǣɥ͑ӥŕիüۡ rü yima nagü ya pecaduarü piruüۡxüۡ oexüۡ фӥͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i nüxüۡ ngechaüۡxüۡmaã guxchigagüxüۡ. 30ॸRü meãma nüxüۡ tacua۳x rü Tupana rü tama

naxca۳x tadaugü na ñuxãcü wüxichigü yigü rüngüۡիŕŕǣӥիüۡ na yexeraãcü yigü ingechaüۡgüxüۡca۳x rü mexüۡ ixügüxüۡca۳x. 25ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma tórü

natüca۳xma ñanagürü: ٘æȍΎ̲ҡ͑ɗիɥɗ̲͑%͑ӥիüۡ chacuáxüۡ na ҧacü tá namaã chaxüxüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ10ٍॷ11

564

chixexüۡ ügüxüۡ. Rü aixcüma tá Ëȍ͑ЙΎիËӕٚ, ñanagürü. Rü yexgumarüüۡ ta ñanagürü: ٘æȍΎ̲ҡҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ chac۳axüۡ i wüxichigü i chorü duüۡxüۡgü i norü maxüۡËȍɗǣٚ, ñanagürü. 31ॸRü dücax, rü aixcüma namaxüۡ ya Tupana, фӥ͑ǣŕmaca۳x ega ҡ̲͑ǣɗիɥ͑ӥŕǣӕфӥՓӥիɗɗ %ӡËӥ̲իüۡchixüۡ ͑ɗիɥ͑name۳xgu inguxüۡ na tüxüۡ napoxcuxüۡca۳x. 32ॸRü dücax, ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑pecua۳xãchie ga ͖ӕի%Ëӥ͑ֆɗɥիüۡ ga yexguma noxri Cristuxüۡ peyau۳xgu. Rü yexguma ga Йľ̲фӥֆľ̲͑ЙľֆիΥǣӥիüۡgagu rü poraãcü guxchaxüۡgü pexüۡ nangupetü, natürü tama Cristuxüۡ perüxoe rü bai ga írarüwa. 33ॸRü ñuxre ga pema rü duüۡxüۡgü pemaã naguxchigagü rü guxãpe۳xewa pexüۡ nic۳uaixgü. Rü ҧoguã۳x ga pema rü pegü ipeyaxãgü na yema pemücügürüüۡ ngúxüۡ pingegüxüۡca۳x. 34ॸRü pema rü pexüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüüۡgü ga yema petanüxüۡǣӥǣֆիΥǣӥիüۡ ga poxcupataüۡwa yexmagüxüۡ. Rü ҡ%ŕ%Ëӥ̲ֆի̲͑͑%Йľիɥ͑ӥŕǣ ֆľ̲ҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga pexna napuxüۡxüۡ ga perü yemaxüۡgü. Rü tama naxca۳իЙľիΎľǣ%ŕ, yerü meãma nüxüۡ pecua۳իфӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa pexüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ǣŕ̲Йľфӥ͑ǣŕ̲իüۡgüarü ֆľիľфɗիɥիüۡ, erü tagutáma nagu۳x. 35ॸRü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xmax, rü tama name na nüxüۡ perüxoexüۡ na Cristuaxü‫ۡڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡ woo ҧacü pexüۡ üpetügu. Erü marü nüxüۡ pecua۳x rü Tupana rü aixcümaxüۡchi tá pexna nanaxã i perü ãmare i maxüۡ i taguma gúxüۡ, erü Cristuaxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥ. 36ॸѠӥ͑ǣŕ̲ guxchaxüۡgü i pexüۡ ngupetüxüۡ, rü name

͑ɗիɥɗֆի̲͑͑%Йľիɥ͑ӥŕ͑ penaxüxüۡca۳x i Tupanaãrü ngúchaüۡ rü penayaxuxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲%̲фľɗЙľ̲% inaxunetaxüۡ. 37ॸErü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘ЬիիӥËȍɗҡՓľ͑ի%фӥ͑ә̲͑իӡ ya Cristu. ѠӥɗիËӥ̲ҡ%ӡҡ̲ nuxcü ínangu. 38ॸNatürü yíxema ҡӥ̲%фӥΥǣǣӕchope۳xewa ̲ľիŕ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma ҡֆիΥΥËӥ̲chauxca۳x tamaxüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ ҡфӥիΎիǣӕ͑ҡֆիΥիüۡ, rü ËȍΎ̲фӥҡ%ӡҡ̲ҡӥ̲̲% Ëȍҡ%ŕٚ, ñanagürü. 39ॸNatürü i yixema rü tama ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nüxüۡ rüxoexüۡ i Tupana tá poxcuexüۡrüüۡ ҡɗիɥǣӥ. Erü ֆɗիľ̲фӥ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡtanüxüۡ ҡɗիɥǣӥ, фӥ͑ǣŕmaca۳x tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ maxüۡ i taguma gúxüۡ. Tórü õchiga

11

1ॸRü

ñu۳ի̲фӥҡΔфӥΥǣǣӕ͑ɗիɥɗ nüxüۡ icuáxüۡ na aixcüma tá nayauxgüxüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ irün۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡ ga Tupana tamaã ixunetaxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡΔфӥΥǣǣӕ͑ɗիɥɗ nüxüۡ icuáxüۡ na aixcüma Tupana tá ֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥӕ͑ľҡɗ ñu۳xma tauta nüxüۡ idauxüۡ. 2ॸRü ñuxre ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigü rü Tupanaãxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ, rü yemaca۳x ga

ҽӕЙ͑фӥ̲͑%͑ҡ%ŕ. 3ॸѠӥ͑ǣŕ̲ ҡΔфӥΥǣǣӕ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ icuáxüۡ na ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ na Tupana rü norü oremaãmare nango۳իŕŕ%իüۡ ga ñoma ga naãne rü üa۳xcü rü tauemacü rü ՓΎф̲Ëӕфɗǣӥфӥŕիҡǣӥ. Rü yemaãcü ga Tupana, rü ngürüwa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ11

565

nanango۳իŕŕ̲фľǣǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ ñu۳xma nüxüۡ idauxüۡ. 4ॸRü guma nuxcümaüۡcü ga Abé rü Tupanaãxü‫ۡڟ‬ ͑ֆիΥ. Rü yemaca۳իҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥ rü nüxna nanaxã ga wüxi ga naxüۡna ga Tupanaca۳x yamáxüۡ. ͮҡӥфӥǣ͑ŕ͑ľŕ ga Caɥ ‫ ڟ‬фӥҡ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥфӥ tama nüxna nanaxã ga yema ãmare ga Tupana nüxü‫ ۡڟ‬naxwa۳xexüۡ. Rü yemaca۳x ‫ڟ‬ ga Tupana rü woo tama Caɥ̲%͑ҡ%ŕ, ͑ҡӥфӥk¡Ń̲%͑ҡ%ŕфӥ͑ӥիüۡ nixu na ̲ľËӥֆɗɥիüۡ ֆľфӥ͑ֆիΥфӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xmax na woo nayuxüۡ ga Abé, natürü wüxi i tórü cua۳xruüۡ ͑ɗիɥ. Ƅфӥ͑Փ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ icuáxüۡ na Tupana naxwa۳xexüۡ ͑ֆիΥǣӥիüۡ rü naga ɗիɥ͑ӥŕիüۡ. 5ॸRü Enó rü ta Tupanaãxü‫ۡڟ‬ ͑ֆիΥфӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥ. Rü yemaca۳x ͑ɗիɥǣ̲͑ի%Ëӥҡ̲ֆǣ%իüۡ na tama nayuxüۡca۳x. Rü namücügü rü taguma nüxüۡ inayangaugü, yerü Tupana nayaga. Rü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa nüxüۡ nixu rü yexguma tauta yagaãgu, ga Enó rü nanaxü ga yema Tupana naxwa۳xexüۡ. 6ॸNatürü taxuacüma Tupana ҡ̲%͑ҡ%ŕľǣҡ̲͑ӥիü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥǣӕ. Rü yíxema Tupanamaã ãmücüchaüۡիŕ, rü tanaxwa۳իľ͑ҡֆիΥիüۡ na aixcümaxüۡËȍɗ͑͑ǣŕի̲իüۡ ya Tupana rü nüma rü aixcüma tüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ ya yíxema naxca۳x daugüxe rü naga ‫ ڟ‬aã yadeaxgu ɥ͑ӥŕիŕ. 7ॸRü yexguma Noŕm ga Tupana, rü nüma ga Noŕ ‫ ڟ‬фӥ͑ֆիΥ фӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥ. Rü Tupana rü namaã nüxüۡ ͑ɗիӕфӥҡ͑ɞ͑͑ǣӕիŕŕ%իüۡ ga mucü ga taxüchicü ga taguma duüۡxüۡgü nüxüۡ daucü rü tá guxüۡwama ɗ͑͑ǣӕ͑ľիŕŕËӥ. Rü namaã nüxüۡ nixu ga na naxüãxüۡca۳x ga wüxi ga wapuru ga taxüۡne na tama nayuexüۡca۳x ga nüma

rü nama۳x rü nanegü rü naneã۳xgü. Rü ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥǣͮΎŕ,‫ ڟ‬rü nanaxü ga guma wapuru, rü yemaãcü tama nayue ga nüma rü napatacüۡ۳ãx۳ . Rü yemaãcü Tupanaãxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥ. Natürü yema togü ga duüۡxüۡǣӥфӥҡ̲͑ֆիΥǣӥ, rü yemaca۳x Tupana nanapoxcue. Natürü nüma ga Tupana rü Noŕx‫ ڟ‬üۡ nixu na nape۳xewa namexüۡ, yerü nüxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥ. 8ॸRü guma tórü o۳xi ga Abráüۡ, rü Tupanaãxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥ. Rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ ͑ǣ͑իɥ͑ӥիüۡ фӥ͑ӥի͑ֆիӡիüۡ ga nanatüchiüۡ%͑ľ͑͑Փ͑իӡիüۡca۳x ga yema naãne ga Tupana tá nüxna ãxüۡ na ͑ΎիфӥիӥËȍɗֆɗɥիüۡca۳x. Rü yemaãcü nanaxü ga yexguma Tupana namuxgu. Rü nanatüchiüۡ%͑ľՓɗ͑իӡ%Ëȍɗǣ Abráüۡ woo tama nüxüۡ na nacuáxüۡ ga ͑ǣľիҡҡ͑͑իӡիüۡ. 9ॸRü yexguma nawa nanguxgu ga yema naãne ga Tupana namaã ixunetaxüۡ, rü ñoma ֆľի̲͑իӡ%͑ľ%իüۡrüü̲ۡфľɥЙҡǣ naxchirunaxca۳xmaãmare naxãchiüۡ. Rü yexgumarüüۡҡ̲͑ɗիɥǣӥǣ͑͑ľǣ ʊËȍфӥ͑ҡǣkËΎ¡ӕ, yerü yexguma nayaegu rü Abráüۡrüüۡ ñoma yexma ͑իɥ%͑ľ%իüۡrüü̲ۡфľ͑ɗիɥǣӥǣֆľ̲ naãnewa. Ѡӥֆľ̲%Ëӥ͑ɗիɥǣӥǣ guxüۡma ga nümagü ga na woo Tupana rü namaã inaxunetaxüۡ ga na noxrüxüchi ֆɗɥիüۡca۳x ga yema naãne. 10ॸRü yemaãcü ga Abráüۡ, rü woo ñoma yexma ͑իӡ%͑ľ%իüۡrüüۡmare yéma nayexma, natürü Tupanaãxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥËȍɗǣӥ̲, yerü nüxüۡ nacua۳x na Tupana tá Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa na nagaxüۡ nawa ֆֆɗ̲ɥ%͑ľֆ͑ӥ̲ҡ̲͑իӥիüۡne ya tagutáma iyarüxoxüۡne. 11ॸRü yexgumarüüۡҡ̲ɗֆɗիɥǣk¡фáüۡ nama۳x ga Chara. Rü woo ga na taguma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ11

566

naxãxãcüchiréxüۡ yerü marü iyaxüchi, ͑ҡӥфӥɗի%ի%ËӥֆľфӥɗֆիΥΥ̲͑ ҽӕЙ͑фӥɗիËӥ̲ҡֆ͑ǣӕիŕŕ%իüۡ ga yema norü uneta ga tá na naxãxãcüxüۡ. 12ॸRü yemaãcü ga Abráüۡ rü woo marü yaguã۳xüۡËȍɗ͑ֆɗɥիüۡ, natürü düxwa nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga wüxi ga nane, rü ǣӕ̲Փ͑ľ͑իɥǣ̲ӕիüۡma ga nataagü. Rü ñu۳ի̲фӥ͖Ύ̲ŕիҡǣӥфüüۡ ̲͑ӕիӡËȍɗ, rü ñoma naxnücü ya taxuacüma yaxugücürüüۡ ͑ɗիɥǣӥ, yerü yemaãcü Abráüۡmaã inaxuneta ga Tupana. 13ॸNatürü nümagü ga Abráüۡ rü

̲ľիŕËȍɗիüۡ ɗĀիӡՓ͑ǣŕի̲իüۡ i Tupanaxüۡtawa. Rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ Tupana ga tama naxãnexüۡ na nügü yaxuxüۡ ͑͑ΎфӥҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡ. Yerü nüma ga Tupana rü naxca۳ի̲͑͑ľիŕŕ ǣՓӥիɗǣɥ%͑ľֆĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa ͑ǣŕի̲͑ľ. 17-18ॸRü Tupana ga noxri rü Abráüۡmaã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: ٘æӕ͑ľֆʊËȍՓҡËӕիü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ̲ӕիӡËȍɗիüۡtama i

͑ֆիΥǣӥ̲, rü yemaca۳x nüxüۡ nacua۳xgü rü Tupana rü tá aixcüma na ֆ͑ǣӕիŕŕ%իüۡ ga yema norü uneta ga namaã nüxüۡ yaxuxüۡ. Ѡӥ͑ҡ%ŕǣӥֆľфӥ nüxüۡ nacua۳իǣӥ͑ҡ%ӡҡ̲ǣӕիüۡguma ñoma ga naãnewa na nayexmagüechaxüۡ, rü yemaca۳x nüxüۡ nixugüe na to i nachiüۡãnecü۳ۡãx۳ rüüۡmare ֆɗիɥǣӥիüۡ ga ñoma ga naãnewa. 14ॸRü nümagü rü yema oremaã meãma tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͑ҡ̲͖Ύ̲ǣ ͑%͑ľǣӕիɗËҡ̲͑իɥ͑ӥŕիüۡ natürü ínan۳g۳ӕիŕŕǣӥ%իüۡ i to i nachica i Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡ. 15ॸRü

Ëӕҡǣӥٚ, ñanagürü. Rü Abráüۡ фӥ͑ֆիΥ͑ Tupana rü aixcümaxüۡchi tá na ֆ͑ǣӕիŕŕ%իüۡ ga yema namaã inaxunetaxüۡ. Rü yemaca۳x ga yexguma Tupana nüxüۡ ü۳իǣӕфӥʊËȍca۳x nüxna nacaxgu na naxca۳x yamáãxüۡca۳x, rü nüma ga Abráüۡ rü tama nanachu۳xu. Rü ínamemare na Tupanaca۳x yamáãxüۡ ga guma nane ga nügümaã wüxicacü. 19ॸYerü nüma ga Abráüۡ фӥ͑ֆիΥ͑ Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬natauxchaxüۡ na wena ̲͑իŕիŕŕ%իüۡ i yuexüۡ. Rü yemaca۳x ga Abráüۡ rü ínamemare na Tupanaca۳x nanexüۡ yamáxüۡ ֆľфӥ͑ֆիΥ͑ҽӕЙ͑ фӥՓľ͑ҡ̲͑իŕŕ%իüۡ. Rü aixcümaxüۡchi yemaãcü Abráüۡca۳x nanaxü ga Tupana, yerü woo ñoma marü nayuxüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣ͑͑ľ, natürü ga Tupana rü maxüۡcü nüxna nanamu. Rü yema rü wüxi ga tórü cua۳xruüۡ ͑ɗիɥ͑ ͖ӕի%ËӥɗիËӥ̲ֆիΥΥիüۡ ga Abráüۡ. 20ॸѠӥǣӕ̲ʊËȍфӥҡҽӕЙ͑%իü‫ۡڟ‬

nümagü rü yexguma chi nanaxwa۳xegügu ga naxca۳x na nawoeguxüۡ ga yema naãne ga noxri ͑Փ͑ľ͑իɥիüۡ, фӥҡ%ӡËȍɗ̲͑ӥիüۡ‫ڟ‬ naguxcha rü chi naxca۳x nawoegu. 16ॸNatürü ga nümagü rü nüxü‫ۡڟ‬ nangúchaüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲͑%͑ľɗ

͑ֆիΥ. Rü yemaca۳x ga yexguma marü naya۳xgu, фӥ͑ֆӕ̲ӥիŕфӥҽӕЙ͑͑ naca na nanegü ga Acobu rü Echaúxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x. Ѡӥֆľ̲%Ëӥ͑ֆӕ̲ӥիŕ ֆľфӥɗիËӥ̲͑ֆիΥ͑ҽӕЙ͑ҡ ֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ ga yema nüxna naxca۳x nac۳axüۡ. 21ॸRü guma Acobu rü ta

ʊËȍфӥkËΎ¡ӕфӥ͑ֆӕľ, rü yemaca۳x tama nüxüۡ nadaugü ga guxüۡma ga nataagü i ñu۳ի̲͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ, rü tama namaã inacua۳xgü ga yema naãne ga noxri Abráüۡmaã nüxüۡ yaxuxüۡ ga Tupana. Natürü Tupanaãxüۡ‫ڟ‬

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ11

567

Tupanaãxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥ. Rü yemaca۳x ga yexguma marü naya۳xgu rü nayuxchaüۡgu, rü norü caxüۡxüۡmaã nügü ɗ͑ËȍɗիŕŕфӥҽӕЙ͑իüۡ nicua۳xüüۡ. Rü ͑ֆӕ̲ӥիŕфӥҽӕЙ͑͑͑Ë͑ nataagü ga Yuche nanegüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x. Ѡӥֆľ̲%Ëӥ͑ֆӕ̲ӥիŕ ֆľфӥɗիËӥ̲͑ֆիΥ͑ҽӕЙ͑ҡ ֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ ga yema Abráüۡmaã inaxunetaxüۡ. 22ॸRü guma Yuche rü ta Tupanaãxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥ. Rü yemaca۳x ga yexguma nayuxchaüۡgu, rü natanüxüۡmaã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: “Tataagü rü yixcüra rü tá ínachoxüۡ i nuã Equituanewa na nawa ͑իɥիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲͑%͑ľǣ Tupana tórü o۳xi ga Abráüۡmaã nüxüۡ ixuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ‫͑ ڟ‬իɥիǣӕ, rü chanaxwa۳xe ngŕ̲ ‫ ڟ‬a ya chauxchina۳xãgü rü ta ngŕm ͑͑͑͑͑ǣŕի̲ yata۳xgüãxüۡca۳իٚ, ñanagürü. 23ॸRü yemawena rü mucüma ga taunecügü rü nimu ga yema duüۡxüۡgü ga Equituanewa. Rü yema nachiüۡãneãrü ãŕ۳xgacü, rü tama nanaxwa۳xe na ֆľիľф%Ëӥֆ̲ӕŕҡ͑ӥիüۡ, rü yemaca۳x nanamu na tüxüۡ nad۳aixüۡca۳x ga guxãma ga buxe ga iyatüxe ga yexwacax ɗ¡ӕľҡ͑ӥիŕ. ͮҡӥфӥ͑͑ҡӥфӥ͑ŕǣ guma tórü o۳իɗǣͅΎɥËȍŃ, rü aixcüma Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ҡֆիΥǣӥ. Rü yemaca۳x ga ֆľիǣӕ̲͑Ύիфɗ͑¡ӕիǣӕǣͅΎɥËȍŃ, rü tomaŕ۳xpü۳x ga tauemacügu itayacu۳xgü, yerü nüxüۡ ҡĀӕǣӥ̲͑͑ľիŕËȍɗիüۡ rü tama naxca۳x tamuüۡŕǣֆľ̲ Equituaneãrü ãŕ۳xgacüarü ore ga woo na naxunagüãxüۡ ga na buxe tüxüۡ nad۳aixüۡ. 24-25ॸѠӥͅΎɥËȍŃфӥҡҽӕЙ͑%իü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥ. Rü yemaca۳x ga yexguma marü naya۳xgu

rü tama nanaxwa۳xe na nügü yaxuxüۡ na Equituaneãrü ãŕ۳իǣËӥիËӥ͑ǣɥ͑ľ͑ ֆɗɥիüۡ, yerü naxca۳իфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ natanüxüۡgü ga Yudíugümaã wüxigu ngúxüۡ yangexüۡ. Rü tama nanaxwa۳xe na ҧacü ga ñoma ga naãneãrü chixexüۡmaã ͑ӥǣӥ͑͑ҡ%ŕիŕŕիüۡ, yerü nüxüۡ nacua۳x фӥֆľ̲ҡ%ŕфӥЙի%Ëȍɗфӕü̲ۡфľ͑ɗիɥ. 26ॸRü yexgumarüüۡ ͑Āիӡǣӕիüۡ ga ͑%͑ľ͑͑ֆիӡիüۡ ga Cristu na ngúxüۡ yangexüۡca۳x, rü yexgumarüüۡ ҡ͑ɗիɥǣ ͅΎɥËȍŃǣãŕ۳իǣËӥЙҡ͑͑ֆիӡիüۡ, yerü naxca۳իфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ natanüxüۡgü ga Yudíugümaã wüxigu ngúxüۡ yangexüۡ. Natürü taxuca۳xma yema ngúxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ, yerü nüxüۡ nacua۳x rü tá wüxi i ngunexüۡgu Tupanaxüۡtawa na nayauxãxüۡ i norü natanü. 27-28ॸѠӥֆľ̲͑ֆիΥΥիüۡca۳x ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥիüۡ ǣͅΎɥËȍŃ. Rü yemaca۳x ga yexguma Tupana namuxgu ga na naxüãxüۡ ga üpetüchiga, фӥ͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣֆľ̲ҽӕЙ͑ namuxüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ǣͅΎɥËȍŃфӥ guxüۡma ga natanüxüۡgü ga Yudíugüxüۡ ̲͑ӕ͑ՓӥիɗËȍɗǣӥǣɥЙҡՓ yamáãxüۡca۳x ga wüxi ga carneruxacü na yemagümaã namaxcuãxüۡca۳x ga naã۳xpatagü. Rü ñanagürü nüxüۡ: “Ñoma i chütaxüۡgu rü tá Tupana núma Equituanewa nanamu i wüxi i norü orearü ngeruüۡ i ĀիӡËüãۡ۳ x۳ rü tá nanadai ya yima nüxira bucü ya Eqüituanecüãۡ۳ x۳ gü ͑͑ľɗՓӥիɗËȍɗǣӥֆɥЙҡՓ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ֆɗ̲͑ǣӥ̲% penamaxcuxgu i perü ɥã۳xpata, rü ҡ%ӡҡ̲ЙľËȍɗüۡǣӕ͑իӥËӕٚ, ñanagürü. Ѡӥֆľ̲%ËӥǣͅΎɥËȍŃфӥ ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥֆľфӥ͑ӥիü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥ. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ11

568

yemaca۳x ga yema orearü ngeruüۡ ga ĀիӡËüã۳ۡ x۳ rü taxuüۡma ga Yudíugünexüۡ nima۳x. Ѡӥֆľ̲͑ֆիΥΥիücۡ a۳ի͑ɗիɥǣ ɞ͑իӡիӡիüۡ ga Equituarü naãnewa, rü tama naxca۳x namuüۡxüۡ na guma Equituaneãrü ãŕ۳xgacü tá namaã nanuxüۡ. Rü taguma nüxüۡ ͑фӥիΎǣҽӕЙ͑Փľ͑͑իӡիüۡ, ֆľфӥҽӕЙ͑ֆŕիüۡgucüarü ngúchaüۡ naxü. 29ॸRü yema duüۡxüۡǣӥǣͅΎɥËȍŃՓľ фӥիɥիüۡ фӥҡ͑ֆիΥǣӥ. Rü yemaca۳x ga yexguma yema Taxtü ga Dauchiüxüۡwa nangugügu, rü yema dexá rü nügüna ͑ɗիɥǣËȍɗ, rü nipaaneãchi, rü yéma nichoüۡ. Natürü yexguma yema Equituanecüãۡ۳ x۳ ga Ëȍӕффǣӥǣ͑Փľ͑ǣŕǣӥիüۡ nawe ichoüۡgu, rü yexma nayiama, yerü Փľ͑ի%фӥ͑ӥǣӥ͑͑իɥǣֆľ̲Āľի. 30ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣӕ̲ɥ%͑ľǣ֤ľфɗËәՓ nangugügu ga yema duüۡxüۡgü, rü taxucürüwama nichocu, yerü guxüۡwama naxãxtapü۳x. Natürü Tupanaãxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥ, rü yemaca۳իҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕфӥ7 ga ngunexüۡ nüxüۡ ínichoeguãchitanücüü, yema Tupana namaã nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ. Natürü yexguma norü 7 ga ngunexüۡwa nanguxgu, фӥ͑ӥŕËȍ̲niwa۳xgütapü۳x, rü yemaãcü nichocu. 31ॸNatürü yema nge ga Yericúcüãۡ۳ x۳ ga Raá, rü woo chixri imaxüۡ ga noxrix, natürü yexguma yéma nangugügu ga yema taxre ga Yudíugü ga bexma ͑ǣӕǣӥҡľՓֆŃ̲ɥիüۡ, фӥ͑ǣɥ̲ɗֆɗիɥǣ nüxüۡ nangüۡիŕŕիüۡ. Rü yemaca۳x tama yema togü ga Yericúcüãۡ۳ x۳ ga tama Tupanaga ɥ͑ӥŕիüۡrüüۡ iyu, yerü Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ɗֆիΥ. 32ॸ¿Rü ñu۳xma rü ҧacü i togü i duüۡxüۡgüchigaxüۡ tá pemaã chixuxüۡ? Rü changechica na pemaã nüxüۡ chixuxücۡ a۳x i nachiga ga yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga ãŕ۳իǣËӥǣӥǣ֤ľĀľӢфӥ´ффӥæȍüۡchóüۡ rü Yeté rü Dabí rü Chamuŕ,‫ ڟ‬rü guxüۡma ga

nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü. 33ॸѠӥֆľ̲͑ֆիΥǣӥ%իücۡ a۳ի͑ɗիɥ ga Tupana nüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ. Rü yemaãcü to ga nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügüxüۡ ͑фӥЙΎф̲ŕǣӥ, rü meãma norü duüۡxüۡgümaã inacua۳xgü rü aixcüma nanayauxgü ga yema Tupana namaã ixunetaxüۡ. Rü yemaca۳x ga yexguma woo aitanügu yata۳xcuchigüãgu, rü taxuüۡma namaã naxü ga aigü yerü Tupana nüxna nadau. 34ॸRü yexguma norü uwanügü üxüxetüwa yawocuxgu, rü taxuüۡma nüxüۡ naxüpetü rü tama nixae, yerü Tupanaãxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆիΥǣӥфӥ͑ӥ̲фӥ͑ӥի͑͑Āӕ. Rü yexguma togü taramaã nadaixchaüۡgu, rü Tupana nüxüۡ narüngüۡիŕŕ͑ҡիӕüۡma nüxüۡ üpetüxücۡ a۳x. Rü yexguma naturaegu rü norü uwanügü nadaixchaüۡgu, rü ҽӕЙ͑͑͑ЙΎфľիŕŕ. Rü yexguma to ga nachiüۡãneãrü churaragümaã nügü nadaixgu, rü yema togü ga churaragüxüۡ narüyexeragü. 35ॸRü nayexma ga ngexüۡgü ga yuexacüxüۡ, natürü yema naxãcügü rü wenaxãrü ínarüdagü yerü Tupanaãxü‫ۡڟ‬ ͑ֆիΥǣӥ. Natürü nayexma ga togü ga poraãcü ngúxüۡ ingegüxüۡ yerü norü uwanügü yemaãcü namaã nachopetü na Tupanaxüۡ ínata۳xgüxücۡ a۳x. Natürü ga nümagü rü tama Tupanaxüۡ ínata۳xgü rü yemaca۳x nayue, yerü naxca۳x rü ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥ͑Փľ̲͑͑իŕիüۡ rü nayauxgüãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 36ॸRü nayexma ta ga ñuxre ga togü ǣֆիΥǣӥիüۡ ga duüۡxüۡgü nüxüۡ cugüexüۡ, rü yac۳uaixgüxüۡ, rü cadenamaã yana۳ɥ ۳xgüxüۡ, rü poxcupataüۡgu nawocuxüۡ. 37ॸRü ñuxre ga nümagü rü togü nutamaã ɞ̲͑͑ӕիӡËȍɗǣӥфӥֆľ̲%Ëӥ͑͑Āɗ. Rü ñuxre ga nümagü rü togü nayaw۳ %ɥիֆľǣӥ rü nayue. Rü ñuxre ga nümagü rü togü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ11ٍॷ12

569

ngúxüۡ nüxüۡ ͑ɗ͑ǣľիŕŕǣӥ͑ҽӕЙ͑իüۡ ínata۳xgüxücۡ a۳x. Rü ñuxre ga nümagü rü togü taramaã nanadai. Rü ñuxre ga ͑ӥ̲ǣӥфӥ͑ӕ͑ľ͑͑իɥ̲фľфӥ carnerucha۳xmüüۡ rü chibucha۳xmüüۡmaãmare nixãxchiru. Rü taxuüۡma nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma, фӥ͑Ëȍɗիľ%ŕǣӥ yerü norü uwanügü rü chixri namaã nachopetü. 38ॸRü ñoma ga naãnecüãۡ۳ x۳ rü naxchi naxaie, natürü Tupana rü nüxüۡ nangechaüۡ. Rü ñoma ga naãnewa rü norü ӕՓ͑ӥǣӥËȍիՓ͑ӕ͑ľ͑͑իɥ̲фľǣ taxúema íxãpataxüۡwa. Rü ngürüanegu nipexüۡtanümare yerü nangepatagü . 39ॸRü guxüۡma ga yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga duüۡxüۡǣӥфӥՓΎΎ͑ΎфӥΥǣǣӕҽӕЙ͑ ̲͑%͑ҡ%ŕիüۡ, natürü taxuüۡma ga nümagü rü guxüۡxüۡma nadau ga yema mexüۡgü ga Tupana namaã ixunetaxüۡ. 40ॸRü yemaãcü namaã nangupetü ga yema duüۡxüۡgü, yerü ga Tupana rü tagu ͑фӥիɥ͑ӥфӥҡ̲nanaxwa۳իľ͑͑ӥիɥф ͑ӥիɥËֆ̲ľիŕŕǣӥ%իüۡ, natürü nanaxwa۳xe ͑ҡ̲%Փӥիɗǣӕֆ̲ľիŕŕǣӥ%իüۡ. Rü ñu۳ի̲ɗֆɗիľ̲͑ֆիΥǣӥիüۡ, rü yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga duüۡxüۡgürüüۡ Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ, yerü Nane ya Ngechuchu rü guxãca۳xma nayu. Rü wüxi i ngunexüۡ rü tá taxca۳ի͑ә̲͑իӡ͑͑ӥǣӥիüۡtawa tüxüۡ ‫ ڟ‬a nagagüxücۡ a۳x na ngŕm ۡ ɗ͑ǣŕի̲ǣӥľËȍիüca۳x. ̲ͮľ͑ɗիɥɗͮǣľËȍӕËȍӕËӥ̲ǣӕҡիɥ 1ॸRü ñu۳xma na nüxüۡ icuáxüۡ na ñuxãcü aixcüma Tupanaãxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥ%իüۡ ga guxüۡma ga yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga duüۡxüۡgü, фӥ͑ǣŕ̲ rü wüxi i tórü cua۳xruüۡ ͑ɗիɥ͖͑ӕի%Ëӥ Tupana naxwa۳xexüۡ na naxca۳իɗ̲իŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xmax, ‫ؽ‬фӥ͑ǣɥի%͑ӥիüۡ

12

tarüxoe i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ЙľËĀӕɗҡӥիüۡ ɞҡӥľիŕŕիüۡ rü tüxü‫͑ ۡڟ‬ǣӕիËȍիŕŕիüۡ na ̲ľ%ֆիΥǣӥիüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%Йիnaxca۳x tadaugü na meã Tupanaca۳իɗ̲իŕիüۡ rü guxüۡguma aixcüma naxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ tüxüۡ‫ ڟ‬nanaxwa۳xexüۡ! 2ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ tanangugü na ñuxãcü namaxüۡxüۡ ga ͮǣľËȍӕËȍӕфӥ͑ǣӕҡիɥɗ͑Ëӥ̲. Yerü ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ͑ӕիËӥ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ ͖͑ӕի%ËӥҡΔфӥΥǣǣӕҡҡӥիüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡ фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҡӥիüۡ nangüۡիŕŕիüۡ na aixcüma meã ֆիΥǣӥľËȍիüۡca۳ի͑͑ǣŕ̲%Ëӥ naxüۡtawa ingugüxüۡca۳x. Rü nüma rü tama nügü nachu۳xu na curuchawa ngúxüۡ yangexüۡ, фӥҡ̲͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ ga yema ãne na yangexüۡ, natürü ͑ҡ%ŕիüۡchi yerü nüxüۡ nacua۳x na yemawena rü tá muxüۡma i duüۡxüۡgü nayauxgüxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü ñu۳xma rü Tupanaãrü tügünecüwawa ‫ ڟ‬a guxããrü ãŕ۳xgacü narüto na ngŕm 3 ۡ ֆɗɥիüca۳x. ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľ͑͑ǣӕǣӥфӥ ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͖͑ӕի%Ëӥǣ ͮǣľËȍӕËȍӕфӥֆի̲͑͑%͑իɥ͑ӥիüۡ ga yema ngúxüۡ ga nüxüۡ ֆ͑ǣľիŕŕǣӥիüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga pecaduã۳xgüxüۡ. Rü nüma ga Ngechuchu rü yemaãcü yema ngúxü̲ۡ%ֆի͑͑իɥ͑ӥ͑Йľ̲фӥ tama nüxüۡ perüc۳h۳auxüۡca۳x rü tama nüxüۡ perüxoexüۡca۳x na nüxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ. 4ॸRü ñu۳ի̲ɗЙľ̲͑ЙľֆիΥǣӥիüۡ, rü ngúxüۡ pingegü erü pecaduxüۡ perüxoe. Natürü taxúema ga petanüwa rü yemaca۳x Cristurüüۡ yuwa tangu. 5ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxna pecua۳xãchie i norü ore ya Tupana i namaã pexüۡ yaxucu۳իŕǣӥիüۡ i ñu۳ի̲͑͑ի%ËӥǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ. Erü ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľɗӥ̲ҡӥիüۡwa rü ñanagürü:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ12

570

“Pa Chaunex, ‫ؽ‬ҡ%իӢɗ͑ӥիüۡ cuxoxüۡ i ͑ǣŕիǣӕ̲Ëӕիüۡ icharüwe۳ի%Ëȍɗիŕŕǣӕ! ‫ؽ‬Ѡӥҡ%իӢɗ cuyarümaxãchixüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ cuxüۡ chaxucu۳իŕǣӕ! 6ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxüۡ inayarüwe۳ի%Ëȍɗիŕŕֆֆɞիľ̲ tüxüۡ nangechaüۡիŕ. Rü tüxna nanac۳uaixca ya yíxema naxãcüxüۡ tüxüۡ nayaxúxe, na ͑ǣŕ̲%Ëӥҡӥիüۡ nangu۳իŕŕիüۡca۳x na ñuxãcü nanaxwa۳xexüۡ na naxca۳x tamaxüۡxüۡٚ, ñanagürü. 7ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i pemax, rü ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ֆի̲͑͑%Йľիɥ͑ӥŕիüۡ i ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑Йľի͑nac۳uaixcagu. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%ËӥЙľ̲%ֆɗիɥǣӕ, rü pexüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͑ɗիËӥ̲ ͑ի%ËӥǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ. Erü guxüۡma i papa rü inayanawe۳ի%Ëȍɗիŕŕɗ͑ǣŕ̲ɗիËӥ̲ ͑ի%Ëӥǣӥɗիɥǣӥիüۡ. 8ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ chi Tupana tama pexüۡ iyarüwe۳ի%Ëȍɗիŕŕǣӕ, ͑ǣŕ̲ǣӕիüۡma i naxãcügüxüۡ iyanawe۳ի%Ëȍɗիŕŕիüۡrüüۡ, rü ͑ǣŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ pecua۳x na tama ͑ի%ËӥǣӥիӥËȍɗЙɗիɥǣӥիüۡ, rü ngenatüxüۡ Йɗիɥǣӥիüۡ. 9ॸRü wüxichigü i yixema ga yexguma ibuegu, rü tanatügü rü tüxüۡ taxucu۳իŕǣӥ, rü yixema rü tümaga ҡիɥ͑ӥŕфӥҡӥիüۡ tangechaüۡgü. Rü ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma rü yexeraãcü tanaxwa۳իľ͑͑ǣɗիɥ͑ӥŕիüۡ ya Tanatü ֆĀիӡǣӕËӥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ֆիӕիüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 10ॸRü tanatügü rü wüxi i paxaãchica۳xmare tüxüۡ taxucu۳իŕǣӥ͑ҡӥ̲ tanaxwa۳xegüxüۡ%Ëӥ̲ɗ̲իŕիüۡca۳x. Natürü ya Tupana rü aixcüma tórü mexüۡca۳ի͑ɗիɥɗҡӥիüۡ iyanawe۳ի%Ëȍɗիŕŕիüۡ na naxrüüۡ ixüünegüxüۡca۳x. 11ॸRü

ɗիËӥ̲ҡ̲ҡҡ%ŕǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ Tupana tüxüۡ iyarüwe۳ի%Ëȍɗիŕŕǣӕ, erü tüxü‫ ۡڟ‬nangu۳x. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Փľ͑ɗ ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣɗիɥ͑ӥŕǣӕфӥֆ͑ǣӕիŕŕǣӕ ɗ͑ǣŕ̲ҡ̲%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ, rü ɗիËӥ̲ҡҡ%ŕǣӥ. ͮի%ӡËӥ̲͑ҡ̲ҽӕЙ͑ǣɗիɥ͑ӥŕիüۡ 12ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma na ngúxüۡ pingegüxüۡ rü pipaexüۡ na Tupanawe Йľфӥիɥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥ ЙľЙΎфľիŕŕ%̲͑͑Ύիфɗфüüۡtama meã ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x. 13ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ naxca۳x pedaugü na Tupana pexüۡ‫ڟ‬ naxwa۳xexüۡãcüma aixcüma meã Йľ̲իŕիüۡ, na yíxema ñu۳xma tama meã ֆիΥǣӥիľфӥ̲ľ%ҡֆիΥǣӥիüۡca۳x. 14ॸ¡Rü naxca۳x peda۳u۳x na guxüۡ i duüۡxüۡgümaã pemecümaxüۡ! Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta name ͑ɗիɥɗnaxca۳x pedau na Tupanape۳xewa naxüünexüۡ i perü maxüۡ. Erü yíxema tama Tupanape۳իľՓӥӥ͑ľիŕфӥҡ%ӡҡ̲ tórü Corixüۡ tadau. 15ॸ¡Rü pegüna pedaugü na taxúema nüxüۡ oxüۡca۳x i ͑ǣŕ̲͑ǣüۡիŕŕɗҽӕЙ͑ҡӥիüۡ nangechaüۡãcüma tüxna ãxüۡ! Erü tama

tanaxwa۳xe na texé petanüwa Cristuchi aixüۡ фӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡΎǣӥիüۡ chixexüۡmaã taxucu۳իŕիüۡ ͑æфɗѸҡӕ͑ҡɗիӡǣËȍɗիüۡca۳x. 16ॸRü tama name i texé i petanüwa rü ͑ɥɗ͑ǣľ̲%͑ɗҡЙľիüۡ. Rü tama name ͑ҡľիŃҡӥ̲%фӥ͑ǣŕ̲իüۡca۳x Tupanaxüۡ na oxüۡ. Rü yemaãcü nanaxü ga guma nuxcümaüۡËӥǣkËΎ¡ӕľ͑ľŕǣƄËȍә. Yerü yexguma nataiyagu rü wüxi ga Υnaca۳x nüxüۡ naxo ga guxüۡma ga yema nüxna üxüۡ ga nanatü chi nüxna ãxüۡ. 17ॸRü pema nüxüۡ pecua۳x rü yemawena ga yexguma nayauxchaüۡãgu ga yema noxri nüxna üxüۡ, rü marü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ12

571

taxucürüwama nanayaxu, yerü marü ͑ŕ͑ľŕǣфӥ¡ӕ̲ŕËӥ͑ҡ͑ի%ǣ nanatü. Rü nüma ga Echaú rü woo poraãcü naxaxu, natürü marü taxucürüwama ñuxãcü nanayaxu. Rü ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x na ñuxãcü ͑ի%ӡËӥ̲իüۡ ͑ҡΔфӥ͑ǣŕ̲իüۡca۳x Tupanaxüۡ ixoxüۡ. 18-21ॸRü nuxcüma ga tórü o۳իɗǣӥǣͅΎɥËȍŃՓľфӥիɥիüۡ, rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣҽӕЙ͑ǣǣֆľիǣӕ̲͑ӥիüۡ yangaicagügu ga guma ma۳իЙӦ͑ľǣ ‫ ڟ‬ãŕg‫ ڟ‬ane. Rü nüxüۡ nadaugü ga Chinaɥgu na yaya ۳ uraxüۡ ga guma ma۳իЙӦ͑ľфӥ ЙΎф%Ëӥ͑իŕ%͑ľիüۡ rü poraãcü buanecü ixüxüۡ rü yaba۳i ۳xbe۳xanexüۡ rü yaduruanexüۡ. Rü poraãcü namuüۡŕǣ yema duüۡxüۡgü, yerü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣ wüxi ga corneta ga tagane rü Tupana ga tagaãcü yéma ñacü: ٘ͮǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗľɗЙľҡ͑ӥՓ daa ma۳իЙӦ͑ľՓӡիǣӕ‫ؽ‬фӥ noxtacüma nutamaã tüxüۡ ɞЙľ̲ӕիӡËȍɗ%Ëӥ̲ҡӥիüۡ pimá! Rü woo wüxi i pexüۡ͑ֆɗիɥǣӕ ‫ؽ‬фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ɞЙľ̲͑ӕիӡËȍɗ%Ëӥ̲Йľֆ̲!ٚ ñanagürü. Rü yexguma yadeaxgu ga Tupana, rü poraãcü namuüۡŕǣֆľ̲ duüۡxüۡgü. Rü norü muüۡmaã Tupanaxüۡ naca۳ax۳ üۡgü na íyachaxãchixüۡca۳x ga namaã na yadexaxüۡ. Rü yema na ЙΎф%Ëӥ͑ի%ӡËӥ̲իüۡchixüۡ ga yema nüxüۡ nadaugüxüۡ, rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ ͑ӥ̲ҡ̲ǣͅΎɥËȍŃǣ͖իüۡ: “Chorü muüۡmaã chidu۳ru۳x i ñu۳ի̲իٚ, ñaxüۡ. Ѡӥֆľ̲%Ëӥ͑ɗիɥǣ̲͑% nangupetüxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga ͅΎɥËȍŃ̲%͑ֆӕիǣӥիüۡ ga yema ͑ӥիɥфüۡxüۡ ga Tupanaãrü mugü. Natürü i

pemax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü tama yemaãcü pexüۡ naxüpetü ga yexguma penayauxgügu ga Tupanaãrü ore i ngexwacaxüۡxüۡ i æфɗѸҡӕËȍɗǣɗիɥիüۡ. 22ॸRü ñu۳xma i pema rü taxuca۳xma pemuüۡŕ, yerü ga Cristu rü taxca۳x nayu na Tupana ya guxüۡguma maxüۡcüxüۡtawa tüxüۡ nagagüxücۡ a۳x, na guxüۡǣӕ̲͑Ύфӥɥ%͑ľֆĀիӡǣӕ͑ľֆ Yerucharéüۡgu ãŕǣ‫͑ ڟ‬ľՓɗ͑ǣŕի̲ǣӥիücۡ a۳x. ‫ ڟ‬a tá tangutaque۳xegü namaã i Rü ngŕm ͑ǣŕ̲̲ӕիӡËȍɗիüۡma i norü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüãۡ۳ x۳ na wüxigu namaã Tupanaxüۡ icua۳xüüۡgüxücۡ a۳x. 23ॸRü ñu۳xma i pemax, rü marü natanüxüۡǣӥЙɗիɥǣӥɗ guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗĀӕüۡxüۡgü i Tupanaãrü poperawa ngo۳xégagüxüۡ. Rü marü naxca۳իЙľիɥֆҽӕЙ͑ֆֆɗ̲ guxãnatáma cacü. Rü marü natanüwaama pexügü i guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga mecümagüxüۡ ga yuexüۡ ga Tupana ɗ̲ľիŕŕǣӥիüۡ. 24ॸRü marü naxca۳իЙľիɥֆ Ngechuchu ga taxca۳x yucü na tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիücۡ a۳x, ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥӕ͑ľҡ i ngexwacaxüۡxüۡ tamaã nüxüۡ ixuxüۡrüüۡ. Rü nagümaã pexü‫ ۡڟ‬nayayauxgü ga perü chixexüۡgü na aixcüma Tupanape۳xewa pixüünegüxücۡ a۳x. Rü guma nagü ga taxca۳x ibacü rü tama guma nuxcümaüۡcü ga Abégürüüۡ ͑ɗիɥ. Yerü guma Abégü na inabaxüۡǣǣӕфӥ͑ŕ͑ľŕիüۡ napoxcu ga Tupana. Natürü Cristugü i baxüۡgagu Tupana tüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i tórü pecadugü. 25ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ Йľիӕ%ŕǣӥ͑ҡ̲͑ӥիüۡ pexoexücۡ a۳x ya yima Tupana ya ñu۳xma tamaã idexacü. Rü dücax yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigü ǣͅΎɥËȍŃՓľфӥիɥիüۡ rü taxucürüwa Tupanachaxwa nibuxmü na tama napoxcueãxücۡ a۳x ga yexguma Tupanaxüۡ ͑իΎľǣӕфӥҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥŕǣӕǣ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ12ٍॷ13

572

ֆľիǣӕ̲ͅΎɥËȍŃՓҽӕЙ͑ yaxucu۳իŕǣӥǣӕ. Rü yema na taxucürüwa Tupanachaxwa yabuxmüxüۡ ga nümagü, rü yexeraãcü tüxüۡ‫ ڟ‬naguxcha i yixema na naxchaxwa ibuxmüxüۡ ega tama naga ɗիɥ͑ӥŕǣӕɗ͖u۳xma na Cristuwa tüxüۡ yaxucu۳իŕǣӥիüۡ i nüma ya Tupana i Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲Ëӥ. 26ॸRü ֆľիǣӕ̲ͅΎɥËȍŃՓľ͑իɥիǣӕǣҡΔфӥo۳xigü, rü Tupana rü nagamaã nayadu۳ru۳ի͑ľիŕŕ. Natürü i ñu۳xma rü ñanagürü: “Wena táxarü chayadu۳ru۳ի͑ľիŕŕ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥ chanaxü۳իǣӕфӥҡ%ӡҡ̲͖Ύ̲ɗ ͑%͑ľիɥËchidu۳ru۳իŕŕ, natürü üa۳xcü rü woramacurigü rü ŕիҡǣӥфӥҡҡ chayadu۳ru۳իǣӥիŕŕٚ, ñanagürü. 27ॸRü yema na: “Wena táxarü chayadu۳ru۳ի͑ľիŕŕٚ, ñaxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x rü guxüۡma ga yema naxüxüۡ i tama guxüۡguca۳իɗիɥիüۡ, rü Tupana tá ɗ͑ֆ͑իΎիŕŕ͑͑ǣŕ̲ǣӕիüۡguca۳x ɗիɥիüۡիɥËҡ̲͑ɞֆիӥǣӥիüۡca۳x. 28ॸRü ͑ǣŕ̲͑ҡΔфӥãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ ya Tupana, rü guxüۡguca۳ի͑ɗիɥ, rü tagutáma ɗ͑ֆфӥիΎ͑͑Ύիфӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥ͑ҽӕЙ̲͑͑Ύիŕ ixãgüxüۡ, rü nüxüۡ ingechaüۡgüãcüma rü nüxüۡ imuüۡŕ%Ëӥ̲͑ӥիüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ, ͑ǣŕ̲͑ӥ̲nanaxwa۳xexüۡrüüۡ. 29ॸErü tórü Tupana, rü ñoma wüxi ya üxürüüۡ ɗիËӥ̲ɗ͑ֆ͑իΎիŕŕɗǣӕիüۡma i tórü chixexüۡ. Ñuxãcü Tupanaxüۡ ҡҡ%ŕիŕŕ

13

1ॸRü

ñu۳xma rü tama name na nüxüۡ perüc۳h۳auexüۡ na wüxichigü pegü pengechaüۡgüxüۡ ñoma

Йľľ͑ľŕիüۡ pengechaüۡxüۡrüüۡ. 2ॸTama name na nüxüۡ ɗЙľֆфӥ͑ǣӥ̲ŕիüۡ na meãma penayaxuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i pepatawa ngugüxüۡ. Erü nüxüۡ tacua۳x rü nümaxüۡ ga yemaãcü naxügüxüۡ rü ñuxguacü rü tama nüxüۡ nacuáãcüma bexma Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü i ĀիӡËü۳ۡãx۳ üۡ meã nayauxgü. 3ॸRü name ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑pecua۳ի%Ëȍɗľɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i poxcuexüۡ, ñoma pema rü ta naxrüüۡ pepoxcuexüۡrüüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ӥի͑ pecua۳ի%Ëȍɗľɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i togü ngúxüۡ nüxüۡ ɗ͑ǣľիŕŕǣӥիüۡ, erü ngürüãchi ҡҡ͑ǣŕ̲%ËӥЙľիüۡ nangupetü. 4ॸRü ͑ǣŕ̲ֆҡӥǣӥɗ%̲իüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ meã naxma۳ի̲%̲͑իŕфӥҡӥիüۡ nangechaüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i ngexüۡgü, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%͑ҡľ̲% ̲͑իŕфӥ͑ӥիüۡ nangechaüۡgü. Erü Tupana rü aixcüma tá nüxna naca rü tá ͑͑ЙΎիËӕľɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ͑ɥɗ ngemaã rü e۳ի͑͑ɥֆֆҡӥ̲%ɗЙľիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta tüxüۡ napoxcue ya guxãma ya yíxema ngema۳xãcüma rü ͑ǣľҡľ%Ëӥ̲ҡӥǣӥ̲%̲իŕ̲фľիľ. 5ॸRü ҡ̲̲͑ľ͑Āɥŕфӕǣӕ̲Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲͑%Йľҡ%ŕǣӥɗ͑ǣŕ̲ marü pexüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ. Yerü Tupana rü ñanagürü: ٘ҽǣӕҡ̲Ëӕի͑Ëȍɗիӡ, rü tagutáma cuxüۡ íchata۳իٚ, ñanagürü. 6ॸRü ñu۳xma na nüxüۡ icuáxüۡ ‫ ڟ‬իüۡ, rü ͑͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲%ɗ͑իãӡ ͑ǣŕmaca۳x tama taxãne na ñagüxüۡ: ٘ͮӥ̲ֆæΎфɗ͑ɗիɥֆËȍΎիüۡ rüngüۡիŕŕËӥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x taxuca۳xma chamuüۡ. Erü taxucürüwama texé ҧacü rü chixexüۡ ËȍΎ̲%ҡիӥٚ,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ13

573

ñagüxüۡ. 7ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑pecua۳xãchie ga yema perü dauruüۡgü ga noxri pemaã icuáxüۡ rü pemaã nüxüۡ ixugüxüۡ ga Tupanaãrü ore. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣӕ Йľфӥիɥ͑ӥŕǣ͖͑ӕի%Ëӥ̲ľ%̲͑իŕիüۡ pepe۳իľՓфӥ͖ӕի%Ëӥ̲ľ%ֆիΥǣӥ%Ëӥ̲ nayuexüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥǣ͑ӥ̲ ֆիΥǣӥ%իüۡrüüۡ ̲ľ%ЙľֆիΥǣӥɗЙľ̲ի. 8ॸRü nüma ya Ngechuchu ya Cristu rü guxüۡguma ͑ֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ҡ̲%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. Ѡӥ͑ӕիËӥ̲фӥ͑ֆ͑ǣӕիŕŕǣ͑ΎфӥΎфľ, rü ñu۳ի̲фӥҡ͑ֆ͑ǣӕիŕŕ. Rü guxüۡgutáma ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tanaxwa۳xe na aixcüma nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ. 9ॸRü tama name i ЙľֆիΥǣӥɗ͑ǣŕ̲ngu۳իŕŕҡľǣӥɗҡ̲ҡΎ̲ pexüۡ ̲͑%ҡ͑ǣәľիŕŕիüۡ i tama Tupanaãrü ɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ӕիËӥ̲фӥ͑ǣӕҡիɥǣֆľ̲ ̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ ga tüxna nachu۳xuxüۡ na ҧacü ixüxüۡ rü ҧËӥɗ͑ǣΦիüۡ. Natürü yema mugü rü taguma tüxüۡ ͑ЙΎфľիŕŕǣ͑Tupanaca۳իɗ̲իŕիüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳x tanaxwa۳xe na Tupana ya tüxüۡ ngechaüۡcüwa na nayaxuxüۡ i tórü pora na aixcüma naxca۳իɗ̲իŕիücۡ a۳x. 10ॸѠӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗͅΎɥËȍŃфӥ̲ӕǣӥǣӕɥիüۡ, rü Tupanaca۳x naxüۡna nadai na tama napoxcueãxücۡ a۳x naxca۳x i norü pecadu. Natürü tama nüxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥֆæфɗѸҡӕǣ tórü pecaduca۳x yucü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x taxucürüwama taxrüüۡ ͑͑ֆӕիǣӥɗ͑ǣŕ̲ ngüۡիŕŕɗæфɗѸҡӕ͑ӥի͑ӕիüۡxüۡ. 11ॸѠӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgüarü paigüarü ãŕ۳xgacü, rü tupaucawa nanange ya nagü i naxüۡnagü na Tupanana naxããxücۡ a۳x na tama Tupana napoxcuexücۡ a۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü. Natürü naxüۡ͑ľǣӥɗ͑ǣŕ̲͑իüۡnagü, фӥɥ%͑ľ%фӥ ɥիЙľ̲Փ͑ֆ͑ǣӕǣӥ. 12ॸRü yexgumarüüۡ ta ǣͮǣľËȍӕËȍӕфӥɥ%͑ľ%фӥɥիЙľ̲Փ͑ǣәիüۡ ninge rü nayu na nagümaãtama Tupanaca۳x ֆիӥӥ͑ľǣӥիŕŕ%իücۡ a۳x i duüۡxüۡgü. 13ॸRü

͑ǣŕmaca۳x i yixema, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ ҡɗիɥǣËȍɗɗ͑ǣŕ̲̲ӕǣӥǣͅΎɥËȍŃӥ̲ҡӥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗNgechuchuca۳իҡիɥ. Rü woo duüۡxüۡgü tüxüۡ cugüegu, yema Ngechuchuxüۡ na nacugüexüۡrüüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑իфüüۡ ֆի̲͑͑%ҡիɥ͑ӥŕ. 14ॸErü yixema na ֆիΥǣӥիüۡ, фӥҡ%ӡҡ̲͖Ύ̲ɗ͑%͑ľɗЙի tá gúxüۡՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥľËȍ. ƄфӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗҡËȍɗË. Rü ‫ ڟ‬a tá tangugü na guxüۡgutáma ngŕm ҽӕЙ̲͑%ɗ͑ǣŕի̲ǣӥľËȍիücۡ a۳x. 15ॸRü ͑ǣŕmaca۳x tanaxwa۳xe i Ngechuchu ya Cristuarü ngüۡիŕŕ̲%ǣӕիüۡguma Tupanaxüۡ ticua۳xüüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑taa۳xmaã nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ%̲фľɗ̲ľիüۡ na nüxna naxãxüۡ. 16ॸ‫ؽ‬Ѡӥҡ%իӢɗ͑ӥիüۡ ɗЙľֆфӥ͑ǣӥ̲ŕիüۡ na togüxüۡ perüngüۡիŕŕիüۡ rü namaã pen۳g۳auxüۡ ɗЙľфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü! Erü ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ%̲фľɗҽӕЙ͑͑Йľի%իüۡ i ɗիËӥ̲̲͑%͑ҡ%ŕիüۡ. 17ॸ¡Rü naga Йľիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ЙľфӥĀӕфӕüۡgü i pemaã icuáxüۡ, rü penaxü۳իɗ͑ǣŕ̲Йľ̲%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ! Erü nümagü rü Tupanape۳xewa Йľի͑͑Āӕǣӥ̲͑ľ%Йľ̲իŕիücۡ a۳x erü nüxüۡ nacua۳xgü na Tupana tá nüxna c۳axüۡ i nachiga na ñuxãcü pexna nadaugüxüۡ. Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%̲͑%Йľ̲իŕɗ͑ǣŕ̲ perü dauruüۡǣӥ͑Փӥիɗɗҡ%ŕ͑ֆɗɥիücۡ a۳x i ͑ǣŕ̲͑ΎфӥЙӕфËӥфӥҡ̲Փӥիɗɗ͑Ύфӥ guxchaxüۡ ͑ֆɗɥիücۡ a۳x. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ wüxi i norü guxchaxüۡ ֆɗիɥǣӕɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ puracü na pexna nadauxüۡ, rü pema rü chi taxuüۡma i mexüۡ ͑ՓЙľֆիӕɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ puracü. 18ॸRü tanaxwa۳xe na toxca۳x Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ. ƄфӥҡΎΥŕՓ͑ӥիüۡ tacua۳x na ɗիËӥ̲̲ľ%ҡֆ͑ǣӕիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ i Tupana toxna ãxüۡ rü tanaxwa۳xe na guxüۡǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑իӥիüۡ. 19ॸѠӥ͑ǣŕ̲ guxüۡãrü yexera pexna naxca۳x chac۳axüۡ ͑ɗիɥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ´ѠƈԆǾԖॷ13

574

͑Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ na Tupana paxa pexca۳x choxüۡ ҡľǣӕիŕŕիücۡ a۳x. Yema duüۡxüۡgüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕфӥnaxca۳x ínaca na Tupana nüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ 20-21ॸRü ñu۳xma chanaxwa۳xe i poraãcü

pexüۡ narüngüۡիŕŕֆҽӕЙ͑ֆҡΔфӥ ҡ%ŕիŕŕфӕüۡ фӥҡΔфӥ͑ǣӥի̲ӥŕիŕŕфӕüۡ ɗիɥËӥ. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥǣֆӕՓɞ͑Āիŕŕ%իüۡ ga tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu ya guxüۡma i ֆիΥǣӥիüۡãrü dauruüۡ ya guxããrü yexera ɗիɥËӥ. Rü ñu۳xma na curuchagu taxca۳x nabaãxüۡ ga guma nagü ga tüxüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕËӥ͖͑ӕի%Ëӥǣӕիüۡguma tüxüۡ nangechaüۡxüۡ ya Tupana, rü chanaxwa۳xe na nüma ya Tupana pexüۡ ֆ̲ľիŕŕǣӥիüۡ rü pexüۡ nangüۡիŕŕիüۡ na aixcüma guxüۡma i perü maxüۡwa pimexücۡ a۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta chanaxwa۳xe na Ngechuchu ya Cristuwa tüxüۡ nangüۡիŕŕիücۡ a۳x ya Tupana na nüma

nanaxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲ɗիɥǣӥիücۡ a۳x. Rü ñu۳xma tanaxwa۳xe i guxüۡguma yima Cristuxüۡ ticua۳xüüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. 22ॸPa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, pexüۡ chaca۳ax۳ üۡ na yaxna ̲͑%Йľիɥ͑ӥŕիüۡ i ñaã noxretama i ore i pexüۡ ̲͑%Ëȍҡ%ŕիŕŕիüۡ rü pexüۡ namaã chaxucu۳իŕիüۡ. 23ॸRü chanaxwa۳xe na nüxüۡ pecuáxüۡ фӥҡľ͑ľŕֆҽɗ̲ӕҡŃӕфӥ̲фӥ ínanguxuchi ga na napoxcuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ paxa nuã chauxüۡtawa nanguxgu, rü tá ‫ ڟ‬Йľҡ͑ӥՓËȍ͑ǣɗ͑ǣŕիǣӕ̲Йľիüۡ ngŕ̲ íchayada۳u۳xgu. 24ॸ¡Rü nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥɗ guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ЙľфӥĀӕфӕüۡgü i pemaã icuáxüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥɗǣӕիü̲ۡɗҡΎǣӥɗҡľ͑ľŕǣӥɗ ֆիΥǣӥիüۡ! Ѡӥҡľ͑ľŕǣӥɗʊҡфɗ͑ľՓ ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ rü ta pexüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣӥ. 25ॸ¡Rü Tupana poraãcü pexüۡ rüngüۡxŕŕ۳x i guxãma i pemax! Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. Rü nuãma pexna.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

TUPANAARÜ ORE GA CHAÜۡ TIÁGU ÜMATÜXÜۡ

Chaüۡtiágu nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣ͑ҡ͑ӥիüۡgü ga Yudíugü ga yaxõgüxüۡ

Chautanüxüۡgü i Yudíugü i Ngechuchuaxü‫֤ ۡڟ‬իΥǣӥիüۡ i Guxüۡ i ͮ%͑ľՓͮǣŕի̲ǣӥիüۡx, choma i Chaüۡtiágu pexüۡ Ëȍфӥ̲Ύիŕ. Rü choma

1

1ॸPa

͑ɗիɥɗҽ͑ҡӥֆҽӕЙ͑фӥҡΔфӥæΎфɗֆ Ngechuchu ya Cristuaxüۡ‫ ڟ‬chapuracüxüۡ. ͮǣŕ̲cua۳x i aixcüma ҽӕЙ͑Փ͑ľӡիüۡchiga 2ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥɗ֤իΥǣӥիüۡx,

name ͑ɗիɥ͑Йľҡ%ŕǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ nagúxüۡraüۡxüۡ i guxchaxüۡgü pexca۳x ínguxgu. 3ॸErü pema nüxüۡ pecua۳x rü ͑ǣŕիǣӕ̲̲ľ%ЙľֆիΥǣӥ̲ǣӕľǣ woo ҧacü rü guxchaxüۡ pexüۡ üpetügu rü wüxi i mexüۡ ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲. Erü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ɗЙľիüۡ ͑ЙΎфľիŕŕիüۡ na yexeraãcü meã nüxü‫ۡڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x. 4ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ peporaexüۡ na aixcüma Tupanape۳xewa pimexüۡca۳x, rü naxca۳xicatama Йľ̲իŕիüۡca۳x, rü taxuwama nachixexüۡca۳x i perü maxüۡ. 5ॸͮǣŕիǣӕ̲ chi wüxie i petanüwa tama meã nüxüۡ

cua۳xgu na ҧacü tüxüۡ‫ ڟ‬nanaxwa۳xexüۡ ya Tupana, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑naxca۳x taca i cua۳x, rü nüma tá guxüۡma i norü ngúchaüۡmaã tüxna nanaxã. Erü Tupana meãma guxüۡ i duüۡxüۡgüna nanaxã i cua۳x, rü tama nayanuxüۡ, rü taxúexüۡma nanga. 6ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲naxca۳x ítacaxgu rü tanaxwa۳xe na aixcüma ҡֆիΥիüۡ rü tá na tanayaxuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ naxca۳x ítac۳axüۡ. Rü tama name na nagu ҡфӥիɥ͑ӥիüۡ фӥҡ%ӡҡ̲ҡ͑ֆիӕիüۡ. Erü ֆɞիľ̲ҡ̲̲ľ%ֆիΦիŕ, rü ñoma taxtüarü yuape i buanecümaã guxüۡwama c۳uexüۡrüüۡ ҡɗիɥɗҡӥ̲%фӥ maxüۡwa. 7-8ॸRü yíxema duüۡիŕֆ͖u۳xma ̲ľ%ֆիΦիŕфӥ̲Ύիüۡ rü tama meã ֆիΦիŕ, rü taxucürüwama nagu ҡфӥիɥ͑ӥ͑ҧacü Tupanaxüۡtawa tayaxuxüۡ. Erü yíxema duüۡիŕֆ ͑ǣŕ̲%ËӥֆիΦիŕ, rü tümaãrü maxüۡwa фӥҡ̲ɗիËӥ̲Փӥիɗǣӕҡ̲ҡфӥիɥ͑ӥ. 9ॸѠӥֆɞիľ̲ֆիΦիŕֆҡ̲̲ӕ%фӥ Āɥŕфӕãի‫ ڟ‬ŕ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡҡ%ŕľфӥ ҽӕЙ͑ի%Ëӥҡɗիɥфӥҡӥ̲̲%͑ҡ%ŕ. 10ॸѠӥֆɞիľ̲ֆիΦիŕֆ̲ӕ%фӥĀɥŕфӕãի ‫ ڟ‬ŕ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡҡ%ŕ%̲ľǣՓΎΎՓӥիɗ i ngunexüۡ düxwa tüxüۡ‫ ڟ‬natau۳xgu i

575 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CHAԖۡҽʊoǾԆॷ1

576

ҡӥ̲%фӥĀɥŕфӕ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕãx‫ ڟ‬üۡ i duüۡxüۡgü, rü ñoma putürachacurüüۡ tama natai. 11ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ nangunagügu ya üa۳xcü rü poraãcü nangu۳xetügu, rü narüñ۳ľիŕɗ͑ǣŕ̲ putüra rü narüngu i nachacu, rü ͑ǣŕի̲nagu۳x na namexüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡ͑ֆӕɗ͑ǣŕ̲ Āɥŕфӕã۳xüۡchixüۡ фӥ͑ǣŕի̲ҡ͑ֆфӥիΎɗ norü guxüۡma. Tupana tüxüۡ naxü, natürü tama chixexü̲ۡ%ҡӥի͑͑իɥ͑ӥ 12ॸѠӥ͑ҡ%ŕֆֆɗ̲ֆҡӥֆ̲ľ%̲

ֆիΥΥ̲Ëӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑͑ӥիüۡ ü۳xgu. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲%Ëӥֆի͑ ̲͑%͑իɥ͑ӥ%̲ǣӕ, rü Tupana tá ̲͑%͑ҡ%ŕфӥҡ͑ӥի͑͑͑ի%ɗ norü ãmare i mexüۡ i taguma gúxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ%̲фľɗҽӕЙ͑ҡӥ̲̲% ixunetaxüۡ ya yíxema nüxüۡ ngechaüۡgüxe. 13ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҧËӥ͑ӥի͑ɥ͑ӥǣӕ ya wüxi ya yatü na chixexüۡ naxüxüۡca۳x rü tama name na: ٘ҽӕЙ͑ËȍΎի͑͑իɥ͑ӥٚ, ñaxüۡ. Erü ҽӕЙ͑фӥҡǣӕ̲͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑ chixexüۡ naxüxüۡ фӥҡիәľ̲͑͑իɥ͑ӥ na chixexüۡ taxüxüۡca۳x. 14ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ chixexüۡ ɗҡӥ̲ҡ̲͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥիüۡ ͑ɗիɥɗҡӥի͑ɥ͑ӥիüۡ rü chixexüۡgu tüxüۡ ͑ǣӕիŕŕիüۡ. 15ॸѠӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i ҡӥ̲ҡ̲͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥիüۡ ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ pecaduã۳իŕŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ЙľËĀӕǣǣӕ ͑ɗիɥɗĀӥիՓɗҡֆфӥҡիӕիüۡ. 16ॸPa æȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Changechaüۡgüxex, ҡ̲̲͑ľɗЙľǣӥҡ̲ЙľՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ. guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ɗիËӥ̲̲ľիüۡ i ‫ڟ‬ ۡ tüxü ͑ǣŕի̲իüۡ, rü naxüۡҡՓ͑ľ͑իӡ ֆҽӕЙ͑ֆĀիӡǣӕËӥǣ͑իӥËӥǣ üa۳xcü rü tauemacü rü woramacurigü rü

17ॸErü

ŕիҡǣӥ. Rü nüma rü guxüۡguma nanaxa۳i ۳xrügumaraxüۡ rü taguma naxüchicüü. 18ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣҡӥի͑ naxããxüۡ ǣ͑ΎфӥΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ na ͑ǣŕ̲%Ëӥҡӥիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü yemaãcü nanaxü yerü nanaxwa۳xe na yixira nüxüۡ‫ ڟ‬na ֆիΥǣӥիüۡ, rü yixcama i togü. Ñuxãcü aixcüma Tupanaãxü‫ ۡڟ‬tayaxõ 19ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ

Changechaüۡgüxex, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ pemaã nüxüۡ ixuxgu i Tupanaãrü ore, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕ. Rü tama name i tüxüۡ pechoxüۡgagü. 20ॸErü ͑ǣŕիǣӕ̲͑͑ӕիǣӕɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ, rü tama Tupanaãrü ngúchaüۡ naxü. 21ॸRü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ perüxoe i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡgü i guxüۡwama ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. ¡Rü meã penayaxu i ͑ǣŕ̲ΎфľɗҽӕЙ͑Йľի͑%իüۡ! Erü ͑ǣŕ̲ՓЙľիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 22ॸRü tama name i ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕ̲фľɗ͑ǣŕ̲Ύфľ, natürü ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľ͑իӥɗ͑ǣŕ̲Йľ̲% nüxüۡ yaxuxüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕ̲фľǣӕфӥҡ̲Йľ͑իü۳xgu, фӥЙľǣӥҡ̲ЙľՓΎ̲ӥիŕŕǣӥ̲фľ. 23ॸErü ֆɞիľ̲ɗфӥիɥ͑ӥ̲фľիľɗҽӕЙ͑%фӥΎфľ ͑ҡӥфӥҡ̲͑իӦիľɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ yaxuxüۡ, rü wüxi i yatü i daucüwa nügü dauchametüxüۡrüüۡ ҡɗիɥ. 24ॸErü nügü nadauchametü, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ֆիӡǣËȍɗǣӕфӥ̲фӥ͑ӥիüۡ inayarüngüma na nañuxchametüraüۡxüۡ i noxrix. 25ॸNatürü yíxema guxüۡguma meã nüxüۡ Āӕ̲ҡӥիľфӥ͑ǣɥ͑ӥիŕɗ͑ǣŕ̲ ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ i pecaduwa tüxüۡ ɞ͑ǣӕիӕËȍɗիŕŕիüۡ, rü Tupana rü tá aixcüma guxüۡwama tüxüۡ narüngüۡիŕŕ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CHAԖۡҽʊoǾԆॷ1ٍॷ2

577

pema rü nüxü‫ۡڟ‬ ЙľֆիΥǣӥֆҡΔфӥæΎфɗֆ ͮǣľËȍӕËȍӕֆæфɗѸҡӕֆ̲ľիŕËȍɗËӥ. Rü ͑ǣŕmaca۳x tama name na chixriãcü penayaxuxüۡ i ñuxre i duüۡxüۡgü rü meã penayaxuxüۡ i togü. 2ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ perü ngutaque۳xegu naxücuxgu i wüxi i yatü i uirumaã aneraãx‫ ڟ‬üۡ rü mexchiruxüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ Ëȍɗҡ͑ǣŕի̲ naxücuxgu i wüxi i yatü i ngearü Āɥŕфӕãx‫ ڟ‬üۡ rü w۳ exachiruxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ guxüۡxüۡma wüxigu meã peyaxu. 3ॸNatürü tama name ega meã penayau۳xgu i ͑ǣŕ̲̲ľիËȍɗфӕիüۡ rü: “¡Nuã mexüۡ i naxma۳xwe۳xewa rüto!ٚ ñapegüxüۡ nüxüۡ, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲ w۳ exachiruxüۡxüۡ rü: ٘‫ؽ‬æӕ̲фӥ͑ǣŕի̲ҡ̲͑Ëȍɗ, rü e۳xna yea ñatüanewa rüto!͖ٚЙľǣӥիüۡ nüxüۡ. 4ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲Փӥիɗǣӕ̲ľ%

ya Pexüۡ Changechaüۡgüxex, ‫ؽ‬ʊЙľфӥիɥ͑ӥŕ i ñaã ore! Tupana tüxüۡ nidexechi ya ֆɞիľ̲͑ǣľфӥĀɥŕфӕã۳xgüxe i ñoma i naãnewa na meã nüxüۡ‫ ڟ‬ҡֆիΥǣӥիüۡca۳x. Erü nanaxwa۳իľɗҡ͑ֆӕիǣӥɗ͑ǣŕ̲ maxüۡ i taguma gúxüۡ i tümamaã inaxunetaxüۡ ya yíxema nüxüۡ ngechaüۡgüxe. 6ॸNatürü pema rü chixri Йľ͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ngearü Āɥŕфӕã۳xgüxüۡ фӥ̲ľ%Йľ͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗĀɥŕфӕã۳xgüxüۡ. ¿Taux e۳xna ͑ǣŕ̲Āɥŕфӕã۳xgüxüۡ ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիфɗ Йľ̲%̲իŕիüۡ rü ãŕ۳xgacügüxüۡtawa pexüۡ íyaxuaxüۡgüxüۡ? 7ॸѠӥ͑ǣŕ̲ Āɥŕфӕã۳xgüxüۡ ͑ɗիɥɗËȍɗիľիüۡ namaã ixugüexüۡ ya Cristu ya perü Cori ya ̲ľիŕËȍɗËӥ. 8ॸTupanaãrü orewa ͑͑ǣŕի̲ɗ͑Ύфӥ̲ӕɗǣӕիüۡ i mugüarü yexeraxüۡ i ñaxüۡ: “¡Nüxüۡ nangechaüۡ ɗËӕ̲ӥËӥ͑ǣŕ̲ na cugütama cungechaüۡxüۡrüüۡ!ٚ ۡ ñaxü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗիËӥ̲͑ǣ Йľիɥ͑ӥŕǣӕɗ͑ǣŕ̲̲ӕ, rü mexüۡ pexü. 9ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲̲ľ%penayau۳xgu i wüxi i yatü i mexchiruxüۡ rü chixri penayau۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲w۳ exachiruxüۡ, rü pecadu pexü. Rü Tupanape۳xewa pechixexüۡǣӕľфӥҡ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥŕɗ ͑ǣŕ̲Йľիüۡ namuxüۡ. 10ॸƄфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ËȍɗҡľիŃ͑ǣɥ͑ӥǣӕɗǣӕիüۡma i Tupanaãrü mugü natürü chi wüxiwatama ítatüxgu na tama naga ҡիɥ͑ӥիüۡ, rü chi ñoma guxüۡma i ҽӕЙ͑%фӥ̲ӕǣӥǣҡ̲ҡիɥ͑ӥիüۡrüüۡ tachixexüۡgu. 11ॸErü nümatama ya

penayau۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲ҡիфľ, rü pewatama nango۳x na tama aixcüma guxãxüۡ pengechaüۡgüxüۡ rü chixexüۡ i duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ ľǣ͑ǣŕ̲%ËӥËȍɗիфɗ penayau۳xgu i duüۡxüۡgü. 5ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥ

Tupana ga ñacü: ٘‫ؽ‬ҽ%ӡҡ̲͑ɥɗ͑ǣľɗ%ҡľËӥ̲% Ëӕ͑ǣŕ%ŕ!͖ٚËӥ, rü ñanagürü ta: ٘‫ؽ‬ҽ%ӡҡ̲Ëӕ̲ŕҡ!ٚ

Ƅфӥҡ̲͑ǣŕ̲Ύфľիüۡ ҡիɥ͑ӥ̲фľ, ͑ҡӥфӥҡ͑իӥɗ͑ǣŕ̲ҡӥ̲̲%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. 26ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗľ͑ǣӕ фӥիɥ͑ӥǣӕ̲͑ľ%̲ҽӕЙ͑իüۡ tacuáxüۡ natürü tama nüxna tada۳u۳xgu ya tümaãrü conü i tümaãrü orewa, rü ҡӥǣӥҡ̲ҡՓΎ̲ӥիŕŕ, rü tama aixcüma Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ҡֆիΥ. 27ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ nacüma i Tanatü ya Tupanape۳xewa aixcüma üünexüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥ͑͑ӥիüۡ tarüngüۡիŕŕիüۡ i tacutagü rü yutegüxüۡ rü tügüna tadauxüۡ na tama ñoma i naãneãrü chixexüۡgu taxücuxüۡ. ̲ͮľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡ i duüۡxüۡgüxüۡ tangechaüۡ

2

1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CHAԖۡҽʊoǾԆॷ2

578

ñanagürü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲͑ɥɗ nge i ãtecümaã cungeãŕ۳xgu, natürü Ëӕ̲ŕҡǣӕ, rü tama aixcüma meã naga Ëӕիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ҡӥիüۡ muxüۡ. 12ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥ̲͑ľ% pidexagüxüۡ фӥ̲ľ%Йľ̲իŕիüۡ. Erü Tupana tá pexna naca i perü maxüۡchiga ngoxi Cristu pexüۡ muxüۡ%Ëӥ̲Йľ̲իŕ rü e۳xna tama. Ѡӥ͑ǣŕ̲æфɗѸҡӕҡӥիüۡ muxüۡ ͑ɗիɥ͑ֆɗǣӥɗ͑ǣľËȍüۡgüxüۡ. 13ॸErü guxãma ya yíxema tama tümamücügü tüxüۡ‫ ڟ‬ngechaüۡtümüüۡgüxe, rü Tupana rü ҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüüۡgüãcüma tüxna naca i tümaãrü maxüۡchiga. Natürü yíxema tümamücügü tüxüۡ‫ڟ‬ ngechaüۡtümüüۡgüxe, фӥҡ%ӡҡ̲ҡ̲ӕüۡŕ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑ҡӥի͑Ëիǣӕ, erü nüxü‫ ۡڟ‬tangechaüۡtümüüۡgüãcüma tá tüxna naca. Ega aixcüma yaxõgügu, rü tanaxwa۳xe i mexüۡ taxügü rü nüxüۡ tarüngüۡիŕŕɗҡΎǣӥ 14ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

¿ӄacüwa namexüۡ

ega wüxie: “Choma rü Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ËȍֆիΥٚ, ñagügu, natürü tama mexüۡ taxü۳xgu? ¿Pexca۳x rü Tupana tá tüxüۡ ̲իŕŕիüۡ ega ͑ǣŕ̲%ËӥҡֆիΥ۳xgux? 15-16ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗҡľ͑ľŕфӥe۳xna taeya۳իɗֆիΥիüۡ rü nangexchirugu rü nangewemügu, rü chi wüxie i pema rü ñapegügu: “¡Mexüۡ cuxüۡ üpetü, rü icu۳xcuchi na tama cuxüۡ nadeyuxüۡca۳x, rü meã nachibü!͖ٚǣӥǣӕ, rü ¿ҧacüwa name i ͑ǣŕ̲ľǣҡ̲͑ӥի͑ҡ͑ի%իǣӕɗ ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ‫ ڟ‬taxuxüۡ? 17ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ֆիΥ̲фľǣӕ͑ҡӥфӥҡ̲̲ľիüۡ ixü۳xgu, rü tama togüxüۡ rüngüۡիŕŕǣӕ, rü ¿ҧacüwa namexüۡ ɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ֆիΥիüۡ? 18ॸErü

͑ǣŕիǣӕ̲ËӕֆիΥ̲фľǣӕ͑ҡӥфӥҡ̲ mexüۡ cuxü۳xgu, rü ngürüãchi tá wüxie ñatarügü cuxüۡ: ٘æӕ̲фӥËӕֆիΥ̲фľ͑ҡӥфӥËȍΎ̲ фӥËȍֆիΥфӥ͖u۳իӡËȍɗ̲ľիüۡ chaxü ta. Rü ¿ñuxãcü tá nüxüۡ chacuáxüۡ na ËӕֆիΥիüۡ ega tama mexüۡ cuxü۳xgux? Natürü choma rü chorü ü i mexüۡmaã tá cuxüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕ͑ɗիËӥ̲ ËȍֆիΥիüۡٚ, ñatarügü tá cuxüۡ. 19ॸCuma ËӕֆիΥ͑͑͑ǣŕի̲իüۡ ya wüxitama ya Tupana. Marü name. Natürü n۳g۳oxogü rü ҡ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ֆիΥǣӥ, rü poraãcü nidu۳xru۳xe erü Tupanaxüۡ namuüۡŕ. 20ॸPa ֤ҡӥֆҡ̲ͅľ%ͮǣӕѠӥիɥ͑ӥËӥի, cuma rü tama nüxüۡ cucua۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ ËӕֆիΥ̲фľǣӕфӥҡ̲̲ľիüۡ cuxü۳xgu, фӥҡիӕՓ̲̲͑ľɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ ËӕֆիΥիüۡ. 21ॸTupana nüxüۡ ixuxgu rü nuxcümaüۡcü ga tórü o۳xi ga Abráüۡ rü Փӥիɗǣֆҡӥǣ̲ľËӥ͑ɗիɥ. Yerü mexüۡ ͑իӥфӥҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥǣֆľիǣӕ̲ namaã nüxüۡ yaxuxgu na naxca۳x yamáãxüۡca۳իǣ͑͑ľǣʊËȍ. 22ॸRü ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x rü tama ͑ֆիΥ̲фľǣk¡фáüۡ, natürü mexüۡ naxü ta. Rü yema naxüxüۡwa tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͑ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%իüۡ‫ڟ‬ ֆիΥΥիüۡ. 23ॸRü yemaãcü ningu ga yema ore ga ümatüxüۡ ga ñaxüۡ: “Abráüۡ rü Tupanaãxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥфӥ yemaca۳x Tupana nüxüۡ nixu na ̲ľËӥֆɗɥիüۡ yerü nüxü‫͑ ۡڟ‬ֆիΥ. Rü nüxüۡ nixu ta na namücü ֆɗɥիüۡ ga Abráüۡٚ. 24ॸѠӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tadau na Tupana ̲͑%ҡ%ŕիüۡ ya yima yatü ya mexüۡ ӥËӥфӥҡ̲ֆիΥ̲фľËӥ. 25ॸRü yemaãcü ҡ͑ǣɥ̲%͑͑ǣӕЙľҡӥǣ͑ӕիËӥ̲ǣ Raá. ѠӥҽӕЙ͑͑ǣɥ̲%͑ҡ%ŕֆľфӥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CHAԖۡҽʊoǾԆॷ2ٍॷ3

579

mexüۡ ixü ga yexguma meã nayauxãgu ǣ͑ǣɥЙҡՓǣֆľ̲Ύфľфӥ͑ǣľфӕüۡgü ga Yudíugü. Ѡӥ͑ǣɥǣǣӕ̲͑իŕǣ yema orearü ngeruüۡgü yerü to ga namagu iyamugü ga yexguma norü uwanügü nadaixchaüۡgu. Rü woo ga ͑ǣɥ̲фӥËȍɗիфɗ̲͑͑իüۡxüۡ ga noxrix, natürü mexüۡ ɗիӥֆľфӥɗֆիΥ, rü yemaca۳իҽӕЙ͑͑ǣɥ̲%͑ҡ%ŕ. 26ॸRü wüxi i naxüۡne rü taxuwama name rü nayumare ega natau۳իǣӕ̲ɗ͑%ŕ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ɗիɥ͑ҡիӕՓ̲ namexüۡ ͑ֆիΥ̲фľիüۡ ega taxuüۡma i mexüۡ ixü۳xgux. Tórü conüchiga

3

1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, tama name i ̲ӕիŕ̲ɗЙľ̲фӥngu۳իŕŕҡľիüۡgü ЙľǣӥЙɗիɥǣӥիŕŕËȍüۡ. Erü pema nüxüۡ pecua۳x na yixema i ngu۳իŕŕҡľիüۡgü na ɗիɥǣӥիüۡ, rü guxüۡ i duüۡxüۡgüarü yexera tá tüxna naca ya Tupana tórü maxüۡchiga rü tórü puracüchiga. 2ॸGuxãma i yixema rü muŕ۳xpü۳xcüna chixexüۡ taxüe. Yima yatü ya taguma chixexüۡxüۡ ixucü rü aixcüma mecü ͑ɗիɥ, erü nüxüۡ nacua۳x na ñuxãcü guxüۡwama nügüna nadauxüۡ na tama chixexüۡ naxüxücۡ a۳x. 3ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑ҡǣ ͑իɥ͑ӥիücۡ a۳x i wüxi i cowaru, rü tanaxwa۳xe na naxütü۳xünáguxüۡ na ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗիľ̲inaxwa۳xexüۡãcüma meã ɗֆիӡիücۡ a۳x. 4ॸ‫ؽ‬ġӥËի͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕֆ wapurugü ya buanecüarü poramaã ɗիӡիüۡne! Rü woo nitaxüchi rü buanecü ya taxüchicümaã inicuegü, natürü íracü ya quiyamaã nanatoxchinü i norü toxpe۳xeruüۡ, rü ngextá nüma ínanaxwa۳xexüۡwa ͑͑իӡիŕŕ. 5-6ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ɗիɥֆ tórü conü rü woo na naxírachiréxüۡ, natürü ̲͑ӕիӡËȍɗɗ͑ΎфӥΎфľ. Rü wüxitama i

üxüarü ya ۳ uraxüۡ i íraxüۡwa inaxügü na yaxaxüۡ i taxüۡma i naãne. Rü tórü conü rü ñoma wüxi ya üxürüüۡ ͑ɗիɥ. Rü taxünewa rü wüxi i taxüۡ i chixexüۡ ͑ɗիɥֆֆɗ̲ҡΔфӥ ËΎ͑ӥľфӥ͑͑Ëȍɗիľիŕŕɗǣӕիüۡma i tórü maxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑n۳g۳oxogüxüۡ ípoxcuexüۡǣӕ͑ľֆӥիӥľ̲Փ͑ľ͑իӡɗ ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i namaã yadexaxüۡ ya tórü conü. Ѡӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիü̲ۡ%͑͑Ëȍɗիľիŕŕ i guxüۡma i tórü maxüۡ. 7ॸDuüۡxüۡgü rü nüxüۡ nacua۳ի͑ɞֆЙӕիŕŕ%իüۡ rü nüxna nachogüxüۡ i nagúxüۡraüۡxüۡ ɗ͑ŕիüۡgü i idüraexüۡ, rü werigü, rü ãxtapegü, rü choxnigü. 8ॸNatürü taxúema nüxüۡ tacua۳x na nüxna tachogüxüۡ ya tümaãrü conü. Erü wüxi i chixexüۡ i taxüۡ i taxucürüwama texé ɗֆфӥիΎիŕŕիüۡ ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ΎфӥĀľիфӥ ۡ ۡrüüۡ tüxüۡ ͑ֆӕիŕŕ. 9ॸRü yima tórü üü conümaã nüxüۡ ticua۳xüüۡ ya Tanatü ya Tupana, rü yimamaãtama chixexüۡ namaã tixugüe ta i duüۡxüۡgü i Tupana nügüãcü üxüۡ. 10ॸѠӥ͑ǣŕ̲taa۳xmaã, rü meã duüۡxüۡgüchiga tidexagü, natürü ͑ǣŕ̲ҡ̲taa۳xmaã rü namaã taguxchigagü ta. Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, tama ̲͑ľ͑͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥիüۡ. 11ॸWüxi i dexáarü chuxchuxüۡwatama rü taxuacüma ɞ͑իӡիӡɗĀľիɗ̲ľիüۡ rü dexá i chixexüۡ. 12ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, wüxi i iguera rü taxuacüma oríbuarü omaã naxo, rü wüxi i uba rü taxuacüma igueraarü omaã naxo. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta wüxi i dexáarü chuxchuxüۡ i yucürachiüxüۡwa, rü ҡիӕËӥ̲ɞ͑իӡիӡɗĀľիɗ̲ľիüۡ. ͮǣŕ̲cua۳իɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ 13ॸͮǣŕիǣӕ̲ËȍɗЙľҡ͑ӥՓ

͑͑ǣŕի̲ǣӕɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i nüxüۡ cuáxüۡ фӥ̲ľ%͑%ŕիüۡ cuáxüۡ, rü name ͑ɗիɥ̲͑ľ%̲͑իüۡxüۡ rü mexüۡ na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CHAԖۡҽʊoǾԆॷ3ٍॷ4

580

naxüxüۡ rü tama nügü yacua۳xüüۡxüۡ na ͑ǣŕ̲%ËӥЙľիüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕիüۡca۳x na aixcüma wüxi i duüۡxüۡ i nüxüۡ cuáxüۡ ֆɗɥիüۡ. 14ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ Йɗի%ӡի%chiwa۳xegügu rü togüchi pexaiegu rü norü yexera pegü ЙɗիɥիŕŕËȍüۡgu, rü taxuacüma pegügu Йľфӥիɥ͑ӥŕ̲͑ľիüۡgü rü nüxüۡ cua۳xgüxüۡ Йɗիɥǣӥիüۡ. Rü wüxi i dora i taxüۡ ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲ľǣ͑ǣŕ̲%ËӥЙɗիɥǣӥǣӕ. 15ॸErü ͑ǣŕ̲͑ɗի%ӡի%chiwa۳xegüxüۡ rü duüۡxüۡgüchi na ixaiexüۡ rü norü yexera ֆɗǣӥ͑ɗիɥǣӥիŕŕËȍüۡxüۡ, rü tama ҽӕЙ͑Փ͑ľ͑իӡ, natürü ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ wa rü n۳g۳oxo i Chatanáwa ͑ɗիɥɗ͑ľ͑իӡիüۡ. 16ॸƄфӥ͑ǣľիҡ%ӡի%Ëȍɗ ítaxüۡwa rü duüۡxüۡgü nügü ‫ ڟ‬a rü ɞфӥֆľիľфիŕŕËȍüۡxüۡwa, rü ngŕm taxuü̲̲ۡľ%ɗ͑ɗիӡфӥ͑ǣәիüۡraüۡxüۡ i chixexüۡ ͑͑ǣŕի̲. 17ॸNatürü guxãma ya yíxema aixcüma tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իŕɗ ͑ǣŕ̲cua۳իɗҽӕЙ͑Փ͑ľӡիüۡ, rü ɗիËӥ̲̲ľ%ҡ̲իŕфӥǣӕի%̲% tamecümagü, rü meã duüۡիŕիüۡ tayauxgü i tümapatawa, фӥ̲ľ%ɗҡфӥիɥ͑ӥŕɗ tümamücüarü ucu۳իŕ, rü guxüۡ i duüۡxüۡgü tüxüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüüۡgü, rü ǣӕի%̲%̲ҡӥǣӥҡՓӥիɗǣӕիŕŕǣӥ, rü tixaixcümagü, rü mexüۡ taxügü. 18ॸRü yíxema naxca۳x daugüxe na duüۡxüۡgü ͑ӥǣӥ̲%ɗфӥ͑ǣӥի̲ӥŕիüۡ, rü wüxi i mexüۡ taxügü. Ƅфӥ͑ǣŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ tadaugü na aixcüma meã Tupanaca۳x ̲͑իŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü. Duüۡxüۡgü i ñoma i naãneãrü ngúchaüۡca۳x daugüxüۡchiga

4

1ॸ¿Tü۳xcüüۡ

Йľǣӥ̲%Йľ͑ӕŕфӥЙľǣӥ pedai? Ьľǣӥ̲%Йľ͑ӕŕľфӥЙľիü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ǣŕ̲Йľфӥ͑ǣәËȍüۡgü i

chixexüۡgü. 2ॸPema pexü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡ i ͑ǣŕ̲Йľիü‫ ۡڟ‬taxuxüۡ natürü taxuacüma pexüۡ nanguxüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳x peyama۳x i togü. Ѡӥ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡca۳իЙɗի%ӡի%Ëȍɗľ natürü taxuacüma pexüۡ nanguxüۡŕg‫ ڟ‬a, rü ͑ǣŕmaca۳իЙľǣӥ̲%Йľ͑ӕŕ, rü pegü pedai. Ѡӥҡ̲Йľ͑ֆӕիǣӥɗ͑ǣŕ̲ penaxwa۳xexüۡ erü tama Tupanana naxca۳x peca. 3ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲naxca۳x ípecaxgu, rü tama penayaxu, erü naxca۳x ɞЙľËɗ͑ǣŕ̲ҡ̲ҽӕЙ͑Йľիüۡ‫ڟ‬ naxwa۳xexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Йľ̲ҡ̲ penaxwa۳xexüۡ ͑ɗիɥɗnaxca۳x ípec۳axüۡ na ̲͑%Йľǣӥҡ̲Йľҡ%ŕիŕŕ̲фľիüۡca۳x. 4ॸPa Duüۡxüۡǣӥɗæȍɗիфɗͅիŕիüۡx, ¿Tama e۳xna nüxüۡ pecua۳իфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͖Ύ̲ɗ naãnexüۡ pengechaüۡgu rü Tupanamaã perüxuwanüxüۡ? Erü texé ya ñoma i naãnexüۡ ngechaüۡիŕфӥҽӕЙ̲͑% tarüxuwanü. 5ॸRü tama natüca۳ի̲͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗ͖իüۡ: ٘ͮǣŕ̲ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i Tupana tüxna muxüۡ rü tüxüۡ ninuxüۡ erü ͑Ύիфӥҡɗիɥфӥҡӥիüۡ nangechaüۡٚ, ñaxüۡ. 6ॸNatürü Tupana rü tüxüۡ narüngüۡիŕŕ̲͑͑%ɗЙΎфľիüۡca۳x i guxüۡma i ñoma i naãneãrü ngúchaüۡ i chixexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x norü orewa rü ñanagürü: “Tupana rü tümamaã nanu ya yíxema tügü írütagüxe, natürü tüxüۡ narüngüۡիŕŕֆֆɞիľ̲ ҡӥǣӥɞфӥիɞфǣӥիľٚ, ñanagürü. 7ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, ¡Meã ҽӕЙ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕ! ¡Rü nüxüۡ pexoó i n۳g۳oxo i Chataná! Rü nüma rü tá pexna niña. 8ॸ¡Tupanana pengaicamagü! Rü nüma rü tá ta pexna nangaicama. Rü pemax, Pa Pecaduã۳xgüxüۡx, ¡nüxüۡ perüxoe i pecüma i chixexüۡ! Rü pemax,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CHAԖۡҽʊoǾԆॷ4ٍॷ5

581

ɗҽӕЙ͑ՓľфӥիɥիËȍüۡիŕ͑ҡӥфӥ͖Ύ̲ɗ ͑%͑ľՓľфӥҡфӥիɥիËȍüۡիŕ, ¡penamexŕŕ۳x i perü maxüۡ na Tupanaca۳իɗËҡ̲Йľ̲իŕիüۡca۳x! 9ॸ¡Pegümaã pengechaüۡgü rü pexauxe erü pipecaduã۳x! Rü texé ya ñoma i ͑%͑ľ%фӥҡ%ŕՓËӕǣӥիľ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ tügümaã taxauxe. Rü texé ya tümacüma i chixexüۡmaã taãxŕի‫ ڟ‬ŕ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ Tupanape۳xewa tügümaã tangechaüۡ. 10ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗæΎфɗֆTupanape۳xegu pecaxãpü۳xügü rü namaã nüxüۡ pixu na taxuwama pimexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗ nüma rü tá pexüۡ nicua۳xüüۡ rü pexüۡ ͑ҡիŕŕ. Tama name i chixexüۡgu Ëӕľ͑ľŕ̲%Ëӕфӥիɥ͑ӥ 11ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

‫ؽ‬ҽ%իӢɗ ۡ chixexümaã pegü pixugüxüۡ! Erü yíxema chixexü̲ۡ%ҡӥ̲ŕ͑ľŕËȍɗǣǣӕɗĀľիիľ rü e۳xna chixexüۡmaã nüxüۡ ĀՓľ͑ӥիŕ, rü chixe nüxüۡ tawogü ta i Tupanaãrü ore. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗիľիüۡgu Tupanaãrü Ύфľ̲%Ëӕфӥիɥ͑ӥǣӕ, rü Tupanaãrü ΎфľфӥֆľիľфËӕǣӥнӕɗիɥիŕŕËȍüۡ erü ҡ̲ɗիËӥ̲͑ǣËӕիɥ͑ӥ. 12ॸҽӕЙ͑իɥËҡ̲͑ɗիɥֆҡӥի͑͑ի%Ëӥ i norü mugü rü ñu۳իӡËȍɗҡҡӥի͑c۳acü фӥ͑ǣΎիɗ͑ǣɗիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎфľ. Ѡӥ͑ӥ̲ҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i pora na tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡ rü e۳xna tüxüۡ ͑ֆӕľիŕŕիüۡ. ‫ͮع‬ҡӥфӥҡľիŃнӕɗɥիüۡ i Ëӕ̲իфӥ͑ǣŕmaca۳x cunangugüxüۡ na ñuxãcü namaxüۡxüۡ i cumücü? Taxúema nüxüۡ tacua۳x na ҧacü tá tüxüۡ ngupetüxüۡ i moxüۡãrü ngunexüۡgu 13ॸ¡Choxü‫ۡڟ‬

ɗЙľфӥիɥ͑ӥŕɗЙľ̲͑ ñapegügüxüۡ:

“Ñu۳xma rü e۳xna moxüۡ ҡ͑ɥֆ ɥ%͑ľՓҡիɥ, rü wüxi ya taunecü tá ‫ ڟ‬a tataxegü ͑ǣŕի̲ҡֆֆիӕ, rü tá ngŕm ̲͑ӕËӥɗĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ iyaxuxüۡca۳իٚ, ñaperügügü! 14ॸPema rü tama nüxüۡ pecua۳x na ҧacü tá pexüۡ üpetüxüۡ i moxüۡ. ¿ӄËӥ͑ɗիɥɗЙľфӥ̲իüۡ? Perü maxüۡ rü ñoma wüxi i cherena i paxaãchi nüxüۡ idauxüۡ фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲͑ǣӕЙľҡӥիüۡrüüۡ tá inayarüxo. 15ॸѠӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥ͑ ñapegüxüۡ: ٘ͮǣŕիǣӕ̲Ëȍɗnanaxwa۳xegu ya Cori ֆҽӕЙ͑͑ɗ̲իŕիüۡ, rü chi tanaxü i ͖%ЙӕфËӥɗ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥŕիüۡٚ, ñapegüxüۡ. 16ॸNatürü i pema rü pegü picua۳xüüۡgüchaüۡ. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲фӥ tama name. 17ॸYíxema nüxüۡ cuáxe na ñuxãcü Tupanape۳xewa meã tamaxüۡxüۡ, ͑ҡӥфӥҡ̲͑իӦիľ, rü pecadu taxü. Ucu۳իŕɗĀɥŕфӕã۳xgüxüۡca۳x

Duüۡxüۡǣӥɗġɥŕфӕã۳xgüxüۡx, ‫ؽ‬ʊЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ͖%Ύфľ! ¡Pexauxe rü aita pexüe erü chixexüۡ tá pexüۡ naxüpetü! 2ॸЬľфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü rü marü

5

1ॸPa

nangaue, фӥ͑ǣŕ̲ЙľիËȍɗфӕɗ ̲ľիŕËȍɗիüۡ фӥ͑Փľ͑͑͑ǣΦ̲ӥ. 3ॸPerü ӕɗфӕфӥЙľфӥĀɥŕфӕфӥ͑ǣŕի̲͑ի%üۡtanü фӥ͑ǣŕի̲͑͑ǣӕľ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ ãüۡtanü rü wüxi i perü cua۳xruüۡ ҡ͑ɗիɥ na pema rü tá ta ipeyarütauxexüۡ ñoma ҧacü üxüwa ixaxüۡrüüۡ. ҽӕЙ͑͑ǣɥիüۡ ͑ĀӕɗЙľфӥĀɥŕфӕɗ͑ǣɥ̲%Йľ͑ǣӕüۡxcü, фӥ͑ǣŕmaca۳x tá pexüۡ napoxcu i naãneãrü gu۳xgu. 4ॸRü yema perü puracütanüxüۡ ga tama meã nüxüۡ‫ڟ‬ penaxütanüxüۡ, rü ñu۳ի̲фӥ͑ǣɥxca۳x ͑ɗĀľիǣӥǣֆľ̲Āɥŕфӕǣҡ̲͑ӥի͑ ͑ǣɥիüۡ pexãcü. Rü Tupana ya guxããrü æΎфɗфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüxüۡ ͑իɥ͑ӥ͑

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CHAԖۡҽʊoǾԆॷ5

582

͑ǣɥxca۳x yadexagüxüۡ ǣֆľ̲Āɥŕфӕǣ nüxü‫͑ ۡڟ‬ǣɥիüۡ pengetanücü ga peanewa na napuracüexüۡca۳x. 5ॸRü ñoma i naãnewa rü pegü penga۳ի%ŕǣӥфӥЙľ̲ľЙҡфӥ Йľ̲ӕ%фӥ͑ǣŕ̲իüۡãի۳ ǣӥфӥЙľҡ%ŕǣӥфӥ meã pechibüe. Natürü nawa tá nangu ͑͑ǣŕmaca۳x Tupana tá pexüۡ poxcuexüۡ. 6ॸRü pema penapoxcue rü penadai i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i taxuüۡma i chixexüۡ pemaã üchiréxüۡ. Rü nümagü rü pexüۡ ͑фӥҡӕф̲ŕǣӥ, rü taxuacüma nügü ínapoxüۡgü. Tanaxwa۳իľɗҡֆӕ̲ӥիŕфӥ̲ľ% ítanan۳gӕ ۳ իŕŕֆæΎфɗֆҽӕЙ͑ 7ॸRü

ñu۳ի̲Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, rü name ͑ɗիɥɗ̲ľ%ɞpenan۳g۳ӕիŕŕ͖u۳xmatata ínangu ya Cori ya Tupana. Rü dücax, yíxema naãnewa puracüxe rü meã ítanan۳g۳ӕիŕŕֆЙӕËӥ͑͑իӥǣӥիüۡca۳x i tümanetü. Rü ñu۳իӡËȍɗ͖ӕիфľֆ tauemacü ítanan۳g۳ӕիŕŕ͑͑ֆիüۡ i tümanetüarü o, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фӥҡ tayabuxgü. 8ॸRü pema rü ta penaxwa۳xe na meã ípenan۳g۳ӕիŕŕիüۡ na ínanguxüۡ ya Cori ya Tupana. ‫ؽ‬ѠӥЙľҡ%ŕǣӥ, фӥҡ%իӢɗ nüxüۡ perüc۳h۳auexüۡ na ípenan۳g۳ӕիŕŕիüۡ! Erü marü ningaica na ínanguxüۡ ya tórü Cori. 9ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ perüxoe na pegüchigaxüۡ pixuechaüۡ ͑ҡ̲͑ǣŕmaca۳x pexna nac۳axüۡca۳x ya Tupana. Erü marü ningaica na ínanguxüۡ na duüۡxüۡgüxüۡ yacagüxüۡca۳x i norü maxüۡchiga. 10ॸPa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ pecua۳xãchie ga yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü ga na ñuxãcü ֆի̲͑͑%͑իɥ͑ӥŕիüۡ ga yexguma ngúxüۡ yangegügu. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľ̲ фӥҡ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ yaxna namaã

Йľիɥ͑ӥŕ%̲фӥTupanaca۳իЙľ̲իŕ%̲ ega ngúxüۡ pingegügu. 11ॸRü yixema nüxüۡ tacua۳ի͑͑ҡ%ŕǣӥիüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga meã Tupanaca۳x ̲իŕ%̲իüۡ ga yexguma ngúxüۡ nüxüۡ üpetügu. Rü pema nüxüۡ pecua۳x ga ñuxãcü meã namaxama ga guma Yox ga yexguma ngúxüۡ nüxüۡ üpetügu. Rü nüxüۡ pecua۳x ga yixcama ga na ñuxãcü tórü Cori ya Tupana poraãcü nüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ. Erü nüma ya tórü Cori ya Tupana rü namecümaxüۡchi rü poraãcü nüxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüüۡgü. 12ॸRü guxüۡãrü yexera, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ҧacüca۳x ipexunetagu, rü tama name i Tupanaŕg‫ ڟ‬agu ipexuneta, rü e۳xna ñoma i naãneŕg‫ ڟ‬agu ipexuneta, rü e۳xna ҧacü i to i naŕg‫ ڟ‬agu ipexuneta. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ɗիËӥ̲ֆɗիɥǣӕɗՓӥիɗɗΎфľ‫ؽ‬фӥ noxtacüma: “Ngü͖ۡٚЙľǣӥ! Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲ɗիËӥ̲ֆɗիɥǣӕɗՓӥիɗɗ ore ¡rü noxtacüma: ٘ҽ̲͖ٚЙľǣӥ! Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ֆҽӕЙ͑фӥҡ%ӡҡ̲Йľիüۡ napoxcue naxca۳իɗ͑ǣŕ̲Йľфӥӕ͑ľҡ. 13ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ՓӥիɗľɗЙľҡ͑ӥՓ naxi ۳ի%Ëȍɗ%ŕǣӕ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ ҡֆӕ̲ӥիŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗľ ҡ%ŕǣӕ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ҡՓɗֆľիüۡ rü Tupanaxüۡ ticua۳xüüۡxüۡ. 14ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ wüxie i petanüwa ićaawexgu, rü name ͑ɗիɥɗnaxca۳իЙľֆËɗֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü na tümaca۳x ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡca۳x rü Cori ya Tupanaŕg‫ ڟ‬agu chixüۡmaã tüxüۡ ֆ͑ǣΥǣӥǣӥիüۡca۳x. 15ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ aixcüma Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥ%Ëӥ̲ ͑ֆӕ̲ӥիŕǣӥǣӕ, rü tá tümaca۳x nitaane, rü nüma ya Cori ya Tupana tá tüxüۡ ɞ͑фӥĀիŕŕ͑Փɗҡӥ̲%фӥćaawe. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҧacü rü pecadu taxü۳xgu,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

CHAԖۡҽʊoǾԆॷ5

583

rü Tupana tá tüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ. 16ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥ̲% nüxüۡ pixu i perü pecadugü rü pegüca۳x Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥɗՓӥիɗľËȍɗǣӥ͑pexca۳x yataanegüxüۡca۳x. Rü yima mecü ya ֆҡӥфӥֆӕ̲ӥիŕфӥɗիËӥ̲͑ЙΎфľфӥ Tupana nanangãxüۡ. 17ॸTupanaãrü orearü uruüۡ ǣƄфɞ͑ɗիɥǣՓӥիɗǣֆҡӥǣ taxrüüۡ ɗիɥËӥ. Natürü yexguma nüma guxüۡ ga norü ngúchaü̲ۡ%͑ֆӕ̲ӥիŕǣӕ na tama napuxüۡca۳x, rü tomaŕ۳xpü۳x ga taunecüarü ngãxüۡgu rü tama napu ga yema naãnewa. 18ॸNatürü yemawena rü Փľ͑ի%фӥ͑ֆӕ̲ӥիŕǣƄфɞфӥЙӕËӥca۳x

ínaca. Rü wenaxãrü napu. Rü narüxü ga guxüۡma ga nanetügü. 19ॸPa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃ Йľҡ͑ӥՓҽӕЙ͑͑ɗիӡǣËȍɗǣӕ, rü ҡ͑ǣŕի̲ǣӕֆՓӥիɗľֆҡӥիüۡ taeguxŕŕի‫ ڟ‬ŕ͑Փľ͑ի%фӥҽӕЙ͑Փľ ҡфӥիӡիüۡca۳x, rü mexüۡ taxü. 20ॸErü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃTupanaca۳x ͑ҡľǣӕիŕŕǣӕɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ nüxna i norü chixexüۡ, rü tümagagu Tupana tá ̲͑͑իŕŕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡ, rü tá nüxüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ nangechaüۡ i norü pecadugü. Rü nuãma pexna, Chaütۡ iágu

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԖռʘѠkÜۡ XÜۡ GA POPERA GA PEDRU ÜMATÜXÜۡ

Pedru nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ ga to ga nachiüۡãnegu woonexüۡ

1

1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

ËȍΎ̲ɗЬľĀфӕ͑ɗիɥ i pexca۳x chanaxümatüxüۡ i ñaã popera. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗͮǣľËȍӕËȍӕֆæфɗѸҡӕ choxüۡ muxüۡ na duüۡxüۡgümaã nüxüۡ chixuxücۡ a۳x i norü ore. Rü pexca۳x chanaxümatü i pema na perü naãnena to i nachiüۡãnegügu penawoonexüۡ ɗЬΥҡӕ͑ľՓ rü Gárataanewa rü Capadochíaanewa rü oËȍɗ͑ľՓфӥ´ɗҡɞ͑ɗ%%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիľ. 2ॸRü pexüۡ ͑ɗիɥǣֆĀľիľËȍɗիüۡ ga Tanatü ya Tupana, ֆľфӥՓΎľҡ̲ֆľ̲͑ɗիɥǣ nuxcümaxüۡËȍɗ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ. Rü ̲͑͑ӕǣͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ na pexüۡ ֆ̲ľիŕŕǣӥիücۡ a۳x na aixcüma nape۳xewa pixüünegüxücۡ a۳x rü Ngechuchu ya Cristuga ͑Йľիɥ͑ӥŕիücۡ a۳x rü nagümaã na piyauxgüxücۡ a۳x na nataxuxücۡ a۳x i perü chixexüۡgü. Rü chanaxwa۳xe i Tanatü ya Tupana poraãcü pexüۡ narüngüۡիŕŕфӥЙľիüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕ. Ítanan۳gӕ ۳ իŕŕ͑Փľ͑ҡɗ̲իŕիüۡ 3ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%͑ӥիüۡ

ticua۳xüüۡgü ya Tupana ya tórü Cori ya Ngechuchu ya

Cristu Nanatü! Yerü yexguma Ngechuchu ya Cristuxüۡ wena ̲͑իŕŕǣӕ, rü tüxna nanaxã ga maxüۡ ga yexwacaxüۡxüۡ, yerü poraãcü nüxüۡ‫ڟ‬ tangechaüۡtümüüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma i yixema rü ta ítanan۳g۳ӕիŕŕ͑ Փľ͑ҡɗ̲իŕիüۡ. 4ॸRü pema rü wüxi i ngunexüۡgu rü aixcüma tá penayauxgü i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡgü i Tupana tá pexna ãxüۡ i ñu۳ի̲Āիӡǣӕիüۡ i naãnegu pexüۡ‫ ڟ‬namaã nanguxüۡxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡ pexna naxãxüۡ rü tagutáma inayarüxo, фӥҡǣӕҡ̲͑ի%ӡ%Ëȍɗ, rü tagutáma nangau. 5ॸRü ñu۳xma na Tupanaãxü‫ۡڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡ rü nüma rü norü poramaã tá pexna nadau ñu۳xmatáta aixcüma Йľ͑ֆӕիǣӥɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ i tá pexna naxãxüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ nagu۳xgu i naãne. 6ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x name ͑ɗիɥɗЙΎф%ËӥЙľҡ%ŕǣӥ, rü nüŕt‫ ڟ‬ama ͑ɗիɥľǣՓΎΎ͖u۳xma ñaã perü maxüۡwa rü paxaxãchi muxüۡma i guxchaxüۡgü pexüۡ üpetügu. 7ॸƄфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗ pexüۡ naxüxüۡ ya Tupana na nüxüۡ nacuáxüۡca۳իфӥ͑ǣΎիɗɗիËӥ̲ЙľֆիΥǣӥ rü e۳xna tama. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ЙľֆիΥǣӥ̲ǣӕľǣՓΎΎǣӕիËȍիüۡgü

584 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

585

1ЬƄġѠԆॷ1

pexca۳x ínguxgu, фӥ͑ǣŕ̲ЙľфӥΥфӥ Փӥիɗɗӕɗфӕфӥֆľիľф͑ɗիɥ̲͑͑ľիüۡ ľфӥ͑ǣŕ̲ӕɗфӕфӥՓΎΎ̲͑ľիŕËȍɗ natürü düxwa nangau. Ѡӥ͑ǣŕ̲ӕɗфӕ rü üxümaã nüxüۡ taxü na nüxüۡ icuáxüۡca۳x rü ngoxi aixcüma uiruxüchi ֆɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ɗիɥɗЙľфӥΥ na guxchaxüۡgümaã Tupana nüxüۡ üxüۡ na nüxüۡ nacuáxüۡca۳x rü ngoxi aixcüma nüxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥ͑ֆɗիË̲Йľիüۡ yacua۳xüüۡxüۡca۳x rü mexüۡ i pechica pexna naxãxüۡca۳իфӥЙľ̲%͑ҡ%ŕիüۡca۳x i ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑͑ә̲͑իӡիǣӕֆ Ngechuchu ya Cristu. 8-9ॸPema rü Ngechuchu ya Cristuxüۡ pengechaüۡgü woo taguma nüxüۡ na pedaugüxüۡ. Rü ñu۳xma rü ta woo tama nüxüۡ pedaugü, natürü nüxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥ, rü poraãcü Йľҡ%ŕǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Йľфӥҡ%ŕ̲%фӥ taxuacüma nüxüۡ pixuéga na ñuxãcü Йľҡ%ŕǣӥիӥËȍɗիüۡ, erü marü penayauxgü i perü maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ. 10ॸRü nuxcümaxüۡchima ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü, rü nüxüۡ nixugüe ga na ñuxãcü tá Tupana pexüۡ narüngüۡիŕŕիüۡ. Rü nümagü rü poraãcü nangúe rü naxca۳x ͑Āӕǣӥɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ. 11ॸRü nümagü ga yema orearü uruüۡgü rü Tupanaãrü poperawa nangúe na nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳ի͖͑ӕի%Ëӥҡ͑ֆɗɥիüۡ rü ñuxguacü tá na nangóxüۡ ga guma ͅիŕիŕŕфӕüۡ ga Cristu. ѠӥæфɗѸҡӕ%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ ga yema orearü uruüۡgüwa yexmaxüۡ, rü nüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕǣ͑ Cristu rü tá ngúxüۡ yangexüۡ rü tá nayuxüۡ rü yixcama rü wena tá na namaxüۡxüۡ rü ñu۳իӡËȍɗĀիӡǣӕիüۡ i ͑%͑ľՓҡ͑͑իӡիüۡ na guxüۡãrü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡca۳x. 12ॸNatürü Tupana rü

yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga orearü uruüۡgüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͑ҡ%ӡҡ̲ nümagü nüxüۡ nadaugüxüۡ ga guma ͅիŕիŕŕфӕüۡ ga naxca۳x nadaugücü, ͑ҡӥфӥЙľ̲ҡֆɗɥիüۡ na nüxüۡ pedaugüxüۡ. Rü dücax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, ǣӕ̲ҡ̲ͅիŕիŕŕфӕüۡËȍɗǣ͑ɗիɥǣ perü orearü uruüۡgü pemaã nüxüۡ ixugügüxüۡ ǣֆľիǣӕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ ǣĀիӡՓ͑ľ̲ӕիüۡ ֆĀľիǣӥիŕŕǣӕ. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Ύфľ ɗֆɗ̲ͅիŕիŕŕфӕüۡchiga, rü woo Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ rü nüxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡgü na yexeraãcü nüxüۡ nacua۳xgüxüۡ. Tupana rü taxca۳x naca na nape۳xewa naxüünexüۡca۳x i tórü maxüۡ

ñu۳xma na Cristuarü duüۡxüۡgü Йɗիɥǣӥիüۡ, rü penaxwa۳իľ͑Йľիӕ%ŕǣӥիüۡ rü ípememarexüۡ na penaxüxüۡ i norü ngúchaüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲̲ľ% ípenan۳g۳ӕիŕŕɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡgü i Tupana tá pexna ãxüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ ͮǣľËȍӕËȍӕֆæфɗѸҡӕ͑ә̲ӡիǣӕ. 14ॸRü ñu۳ի̲͑ҽӕЙ͑ի%ËӥǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ, rü penaxwa۳իľ͑ɗիËӥ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥŕիüۡ. Ѡӥҡ̲̲͑ľɗ͑ǣӕЙľիɥǣֆľ̲ nuxcümaüۡxüۡ ga perü ngúchaüۡ ga üۡpa ͑ǣӕЙľիɥիüۡ ga yexguma tauta Tupanaxüۡ pecua۳xgu. 15ॸNatürü penaxwa۳իľɗɗիËӥ̲̲ľ%Йľ̲իŕ͑ Tupanape۳xewa naxüünexüۡca۳x i perü maxüۡ. Erü nüma ya Tupana ya pexüۡ 13ॸRü

idexechicü, rü naxüüne. 16ॸRü norü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Chanaxwa۳xe i chauxrüüۡ pixüüne, ľфӥËȍΎ̲фӥËȍիӥӥ͑ľٚ, ñanagürü. 17ॸѠӥЙľ̲͑٘ЬҽΎ͑ҡӥիٚ ñapegüxüۡ nüxüۡ ya Tupana, rü ñu۳xma na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ЬƄġѠԆॷ1ٍॷ2

586

͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓЙľ̲իŕիüۡ rü name ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma nüxüۡ pemuüۡŕ. Erü nüma rü aixcümaxüۡchi nanangugü i wüxichigü i duüۡxüۡgüarü maxüۡ na ͖ӕի%Ëӥֆɗɥիüۡ. Rü tüxüۡ napoxcu ya guxãma ya texé ya chixexüۡ ügüxe, rü nüŕҡ‫̲͑ ڟ‬ɗիɥľǣՓΎΎҡľիŃҡɗիɥǣӕ, erü nape۳xewa rü nawüxigumare i guxüۡma i duüۡxüۡgü. 18-19ॸRü Tupana rü marü pexüۡ ínanguxüۡիŕŕ͑Փǣֆľ̲ nuxcümaüۡxüۡ ga perü maxüۡ ga taxuwama mexüۡ ga perü o۳xigüxüۡtawa peyaxuxüۡ. Rü yema na nawa pexüۡ ínanguxüۡիŕŕիüۡca۳x rü pexna naxããxüۡca۳x i maxüۡ i ngexwacaxüۡxüۡ, rü poraãcü nüxü‫ ۡڟ‬naxãtanü. Yerü tama uiru rü e۳xna Āɥŕфӕɗn۳g۳auxwa۳xexüۡmaã nanaxütanü, ͑ҡӥфӥæфɗѸҡӕǣӥֆ̲ľիŕËȍɗËӥ̲%͑ɗիɥ ga naxütanüãxüۡ. Yerü nüma ga Cristu rü ñoma wüxi i carneru i taxuwama nañuxraüۡxüۡ i Tupanaca۳x imáxüۡrüüۡ pexca۳x nayu na pexüۡ naxütanüxüۡca۳x. 20ॸRü nüma ga Tupana rü woetama nuxcümaxüۡchima tauta naãne ixügügu, rü marü Cristuxüۡ naxuneta na pexca۳x nayuxüۡca۳x. Natürü ñomaüۡËӥӥ͑ɗիɥǣ nangóxüۡ ga guma Cristu na pexüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x. 21ॸRü ñu۳xma rü æфɗѸҡӕǣǣӕ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ ya Tupana ga yuwa Cristuxüۡ ɞфӥĀիŕŕËӥфӥ ĀիӡՓ͑ǣËӥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ ñu۳xma i Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ rü ípenan۳g۳ӕիŕŕǣӥիüۡ ͑ĀիӡՓЙľիüۡ nagagüxüۡca۳x. 22ॸRü ñu۳xma na naga Йľիɥ͑ӥŕիüۡ i Tupanaãrü ore i aixcüma ɗիɥիüۡ rü pexüۡ‫ ڟ‬natauxcha na pegü pengechaüۡgüxüۡ erü Tupana rü marü pexüۡ‫ ڟ‬ɗ͑ֆ͑իΎիŕŕɗЙľфӥËȍɗիľիüۡgü. Rü ͑ǣŕmaca۳x penaxwa۳xe i aixcüma guxüۡ i perü ngúchaüۡmaã pegü pengechaüۡgü.

23ॸRü

ñu۳xma i pema rü marü penayauxgü i ngexwacaxüۡxüۡ i perü maxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ñoma ngexwacax pebuexüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ maxüۡ rü tama penatü rü pee ya yuewa۳իŃիľՓ͑ɗիɥɗЙľ͑ֆիӕիüۡ. Natürü Tupanaãrü ore i maxüۡxüۡ i taguma iyarüxoxüۡՓ͑ɗիɥɗЙľ͑ֆիӕիüۡ. 24ॸErü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: “Guxüۡma i duüۡxüۡgü rü ñoma wüxi i natüanerüü̲ۡфľ͑ɗիɥ. Rü guxüۡma i norü mexüۡ, rü wüxi i nanetüchacurüü̲ۡфľ͑ɗիɥ. Rü ͑ǣŕ̲͑ҡӥ͑ľфӥ͑ֆӕ, rü nachacu rü narüngu. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü na tama nataixüۡ i norü maxüۡ i ñoma i naãnewa. 25ॸNatürü tórü Coriarü ore rü taguma ɗ͑ֆфӥիΎٚ, ñanagürü i Tupanaãrü orewa. Ѡӥ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü ore i mexüۡ ͑ɗիɥǣЙľ̲% nüxüۡ yaxugüxüۡ. 1ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ perüxoe i guxüۡma i chixexüۡgü, rü ͑ǣŕ̲͑pidorata۳ax۳ güxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ togüpe۳իľՓ̲ľ%͑Йľ̲իŕ͑ľҡիüۡ rü ͑ǣŕ̲͑Йɗի%ӡի%chiwa۳xegüxüۡ, rü ͑ǣŕ̲͑ЙľիΎфľǣӥta۳ax۳ güxüۡ. 2-3ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗɗիËӥ̲͑ӥիüۡ

2

picua۳xãchitanügu na ñuxãcü namecümaxüۡchixüۡ ya tórü Cori, rü ͖Ύ̲ՓӥիɗɗΥիËȍ͑ɗ͑ǣľիՓËի¡ӕիüۡ ɗ͑ŕǣӥ͑ľ͑ɗիüۡ nüxüۡ‫ ڟ‬ngúchaüۡxüۡrüüۡ penaxwa۳xe i poraãcü pexüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ i ͑ΎфӥΎфľ͑͑ǣŕ̲ՓЙľЙΎфľիüۡca۳x rü meã peyaexüۡca۳իɗЙľфӥΥՓ͑ ͑ǣŕ̲%Ëӥǣӕիüۡwama namexüۡca۳x i perü maxüۡ i taguma gúxüۡ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

587

1ЬƄġѠԆॷ2

æфɗѸҡӕ͑ɗիɥֆ͑ӕҡֆ̲իüۡcü 4ॸRü ñu۳ի̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡΔфӥæΎфɗ͑ pengaicamagü. Erü nüma ya tórü Cori ͑ɗիɥֆֆɗ̲͑ӕҡֆ̲իüۡcü ya Tupana nayaxucü na namaã inaxügüãxüۡca۳x ya napata. Rü woo duüۡxüۡgü rü nüxüۡ na oexüۡ, ͑ҡӥфӥֆɗ̲͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ nayaxucü erü naxca۳իфӥ̲͑ľիŕËȍɗ. 5ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i pemax, rü Tupana pexüۡ nade na napataarü nutagü ya ̲իŕËӥЙɗիɥǣӥիüۡca۳x. ѠӥЙľ̲͑ɗիɥɗ Tupanaãrü ngüۡիŕŕфӕüۡgü i üünexüۡ i Ngechuchu ya Cristuégagu Tupanana ãmare pexãgüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%̲фľɗ nüxna pexãgüxüۡ ɗ̲͑%͑ҡ%ŕիüۡ ͑ɗիɥɗ perü maxüۡ i mexüۡ i nape۳xewa. 6ॸRü Tupana rü norü ore i ümatüxüۡwa rü Cristuchigaxüۡ nixu rü ñanagürü: “Ñu۳xma na ichanaxügüxüۡ ya chopata, rü yima nuta ya ͑ӥիɥфËȍֆիӥËӕËȍɗËӥ, rü ֆɗ̲͑ɗիɥֆ͑ӕҡֆ̲ľիŕËȍɗËӥ ya chomatama chanayaxucü na chopata namaã ichaxügüxüۡca۳x. Rü yima nuta rü chaunechiga ͑ɗիɥ. Rü yíxema nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥիŕ, rü aixcüma tá tanayaxu i ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ i tümamaã ichaxunetaxüۡٚ, ñanagürü. 7ॸRü pema na nüxüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡ, rü Cristu rü pexca۳x rü guxüۡwama name rü naporaxüchi. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ҡ̲ֆիΥǣӥիüۡca۳x, rü taxuwama name. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ya Tupana rü norü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ֤٘ɗ̲͑ӕҡֆɥЙҡфӥӥфӕüۡgü nüxüۡ ocü, rü chauxca۳x rü gucü ֆ͑ӕҡфӥֆľիľф̲͑ľիŕËȍɗ.

Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x yimaŕҡ‫ ڟ‬ӥՓ͑ɗիɥ ichanaxügüxüۡ ֆËȍΎЙҡٚ, ñanagürü. 8ॸRü Tupanaãrü ore rü ñanagürü ta: “Guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ фӥҡ̲ɗфӥիɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ rü yima nutagu tá ͑ֆфӥЙӕËӕҡӥǣӥٚ, ñanagürü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗǣӕիüۡma i ͑ǣŕ̲ҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü tá chixexüۡgu ͑ֆɗľфӥҡ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ rü tama Cristuaxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥËȍüۡ. Rü ͑ǣŕmaca۳x Tupana tá nanapoxcue yema nüma nüxüۡ yaxuxüۡrüüۡ. 9ॸNatürü pema ͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü i tórü ãŕ۳xgacü ya Tupana pexüۡ idexechixüۡ na norü ngüۡիŕŕфӕüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡca۳x. ѠӥЙľ̲͑ɗիɥ i duüۡxüۡgü i nape۳xewa ixüünexüۡ erü nümatama ya Tupana rü norü duüۡxüۡgüxüۡ pexüۡ ͑ɗիɥǣӥիŕŕ͑͑ӥիüۡ pixuxüۡca۳x i norü ore i aixcüma ̲ľիŕËȍɗիüۡ. Rü nümatama ya Tupana ͑ɗիɥǣËȍɗիľիüۡwa pexüۡ ínanguxüۡիŕŕիüۡ na norü ngóonexüۡ ɗ̲ľիŕËȍɗիüۡgu pechocuxüۡca۳x. 10ॸRü üۡpa ga pema rü tama Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ, natürü i ñu۳xma rü aixcüma norü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. Rü üۡpa rü taxúeaxüۡ‫ڟ‬ma pengechaüۡtümüüۡgü, natürü i ñu۳xma rü Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬pengechaüۡtümüüۡgü. Ñu۳xma na Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%naxca۳իЙľ̲իŕ 11ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Changechaüۡgüxex, rü ñu۳xma na Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ, rü tama ñoma i naãnecüۡ۳ãի۳ Йɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x pexüۡ chaca۳ax۳ üۡ na nüxüۡ perüxoexüۡca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑ǣәËȍüۡgü i chixexüۡ i ñoma i naãnecüۡ۳ãի۳ ͑ǣӕɥիüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ЬƄġѠԆॷ2

588

ngúchaüۡgü i chixexüۡ фӥҡ%ŕիüۡ chixexüۡǣӕ͑͑ǣӕիŕŕËȍüۡ. 12ॸRü name ͑ɗիɥɗ̲ľ%Йľ̲իŕnape۳իľՓɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ՓΎΎЙΎф%ËӥËȍɗիфɗЙľËȍɗǣ yadexagügu i nümagü, rü tá nüxüۡ nadaugü na ñuxãcü mexüۡ pexügüxüۡ, rü tá Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ æфɗѸҡӕՓľ͑͑ә̲ӡիǣӕ. 13ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥ na tórü Cori ya Ngechuchugagu tümaga Йľիɥ͑ӥŕիüۡ ya guxãma ya yíxema perü ãŕ۳իǣËӥǣӥɗիɥǣӥիľ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲͑ľ ͑ɗիɥɗ̲ľ%͑ǣЙľիɥ͑ӥŕֆãŕ۳xgacü ya ҡËӥֆġӕ̲Փ͑ǣŕի̲Ëӥ, erü nüma ͑ɗիɥɗǣӕիüۡ i togü i ãŕ۳xgacügüétüwa ͑͑ǣŕի̲իüۡ. 14ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ ãŕ۳xgacügü i petanüwa namugüxüۡ ya yima ãŕ۳xgacü ya tacü na napoxcueãxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ ügüxüۡ фӥ̲͑%͑ҡ%ŕǣӥիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ ügüxüۡ. 15ॸErü Tupana nanaxwa۳xe na mexüۡ pexügüxüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ ipeyanangea۳իǣӥիŕŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i tama Tupanaãrü orexüۡ cuáxchaüۡgüxüۡ фӥËȍɗիфɗ͑ǣŕ̲ΎфľËȍɗǣ idexagüxüۡ. 16ॸRü ñu۳xma na Cristu pexüۡ ínguxüۡիŕŕիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü i aixcüma ínguxüۡxüۡrüüۡ%Ëӥ̲ľ%Йľ̲իŕ. Natürü ñu۳xma na ípenguxüۡxüۡ rü tama ̲͑ľ͑͑ǣŕ̲̲%ЙľǣӥɞЙľЙΎիüۡxüۡ na ҧacü rü chixexüۡ pexügüxüۡca۳x. Erü ñu۳xma na Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ͑ǣәËȍüۡիɥËҡ̲ pexügü. 17ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ% penayauxgü i guxüۡma i duüۡxüۡgü. ¡Rü nüxüۡ pengechaüۡ ɗҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ! ¡Rü nüxüۡ pemuüۡŕֆҽӕЙ͑! ¡Rü naga Йľիɥ͑ӥŕֆãŕ۳xgacü ya tacü ya Dumacüۡ۳ãx۳ !

Tanaxwa۳xe i Cristurüüۡ yaxna namaã ҡիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣәիüۡ ingegügu

Duüۡxüۡgü i Coriã۳xgüxüۡx, ¡rü nüxüۡ pengechaüۡǣӥфӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕɗЙľфӥ corigü! Ѡӥҡ̲̲͑ľɗ͑ǣŕ̲Йľфӥ corigü i pemaã mecümaxüۡxüۡիɥËҡ̲ pengechaüۡgü, ͑ҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ pengechaüۡǣӥҡɗ͑ǣŕ̲ЙľфӥËΎфɗǣӥɗ chixecümaxüۡ. 19ॸErü Tupana rü pemaã ͑ҡ%ŕľǣ͑ӥիüۡ na pengechaüۡgüxüۡca۳x 18ॸPa

ֆի̲͑͑%Йľիɥ͑ӥŕǣӕɗ͑ǣŕիǣӕ̲ texé natüca۳xmamare chixexüۡ pemaã ü۳xgu rü ngúxüۡ pexüۡ ҡɗ͑ǣľիŕŕǣӕ. 20ॸNatürü ¿ҧacüwa pexüۡ‫ ڟ‬namexüۡ ega ֆի̲͑͑%Йľիɥ͑ӥŕǣӕɗ͑ǣŕիǣӕ̲ wüxi i perü chixexüۡca۳x pepoxcuegu? ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҧacü rü mexüۡ i pexüxüۡgagu ngúxüۡ pingegügu rü yaxna ̲͑%Йľիɥ͑ӥŕǣӕ, фӥ͑ǣŕ̲Փիɗ͑ɗիɥɗ Tupanape۳xewa mexüۡ. 21ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑ mexüۡ pexüxüۡgagu ngúxüۡ pingegüxüۡca۳x ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑Йľիüۡ idexechixüۡ. Yerü ga Cristu rü ta pexca۳x ngúxüۡ ninge. Rü yemaãcü pexüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ͑ ñuxãcü nüma nanaxwa۳xexüۡ na naxrüüۡ ֆի̲͑͑%Йľիɥ͑ӥŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡ. 22ॸNüma

ga Cristu rü taguma pecadu naxü, rü taguma texéxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕ. 23ॸRü yexguma duüۡxüۡgü chixexüۡ namaã ixugüegu, rü nüma rü taxuüۡma ga chixexüۡmaã nanangãxüۡ. Rü yexguma ngúxüۡ nüxüۡ ֆ͑ǣľիŕŕǣӥǣӕ, rü nüma rü tama ҧacü rü chixexü̲ۡ%͑͑ի%ӡիüۡne. Natürü Tupanamaã nüxüۡ nixu na nüma ̲͑%̲͑ľիŕŕ%իüۡca۳x ga yema duüۡxüۡgü ga chixri namaã chopetüxüۡ. Yerü nüxüۡ nacua۳x rü Tupana rü aixcüma meã nanangugü i guxüۡma i duüۡxüۡgüarü maxüۡ. 24ॸRü nümatama ga

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

589

1ЬƄġѠԆॷ2ٍॷ3

Cristu rü nügüxüۡnegu nayange ga tórü pecadugü ga yexguma curuchagu nayu۳xgu. Rü yemaãcü nanaxü na nüxüۡ rüxoexüۡca۳x i tórü chixexüۡ na naxca۳իɗËҡ̲ɗ̲իŕիüۡca۳x. Nüma rü pexca۳x nanapi ۳x na yemaãcü pexüۡ ̲͑ľŕիŕŕիüۡca۳x. 25ॸRü pema ga üۡpa rü ͖Ύ̲Ëф͑ľфӕǣӥɗ͑ӕ͑ľ͑իɥ̲фľիüۡrüüۡ Йɗիɥǣӥ. Natürü i ñu۳xma rü marü Cristuca۳x pewoegu. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗЙľфӥ dauruüۡ ֆɗɥիüۡ, фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗЙľի͑ nadauxüۡ. Ñuxãcü Tupana nanaxwa۳իľ̲͑͑իŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ɗի%̲իüۡ rü ixãtexüۡ

pemax, Pa Ngexüۡgüx, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľҡľǣЙľիɥ͑ӥŕ͑ ͑ǣŕ̲Йľҡľɗҡ̲ֆիΥիüۡ nüxüۡ dauxüۡca۳x i perü maxüۡ i mexüۡ i Tupanape۳xewa rü duüۡxüۡgüpe۳xewa rü ͑ǣŕmaca۳ի͑ֆիΥΥիüۡca۳x woo taxuüۡma i Tupanaãrü orexüۡ namaã pixugu. 3ॸRü ͑ǣŕ̲͑ɗիËӥ̲Йɗ̲ľիüۡca۳x, rü tama

3

1-2ॸRü

̲͑ľɗ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͖͑ӕի%ËӥЙľǣӥ Йľ̲ľիŕŕֆľիӥËȍɗիüۡ, rü e۳xna uirunaxca۳x i nga۳ի%ŕфӕüۡmaã penga۳ի%ŕǣӥիüۡ, rü e۳xna tatanüxüۡchixüۡ i naxchirugu na picu۳xgüxüۡ. 4ॸNatürü ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľфӥ̲իüۡwa pegü Йɗ̲ľիŕŕǣӥфӥǣӕիüۡma i duüۡxüۡgümaã pimecümagü rü taguma texémaã Йľ͑ӕ%ŕǣӥ, ľфӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗЙľфӥ̲ľիüۡ i taguma iyarüxoxüۡ i aixcüma mexüۡ i Tupanape۳xewa. 5ॸRü yemaãcü norü maxüۡ i mexü̲ۡ%͑ɗիɥǣ͑ӥǣӥ yanga۳ի%ŕǣӥիüۡ ga yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga ngexüۡgü ga Tupanape۳xewa ixüünexüۡ. Rü nümagü rü Tupanaãxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥфӥ ͑ҡľǣ͑իɥ͑ӥŕ. 6ॸѠӥֆľ̲%Ëӥҡɗֆɗիɥǣ æȍфǣ͑ǣɥҡľǣk¡фáüۡǣ͑͑իɥ͑ӥիüۡ,

фӥ͑ǣɥфӥËΎфɗ̲%͑իӕիüۡ. Rü pemagü фӥҡҡ͑ǣɥфüüۡ Йɗիɥǣӥľǣ̲ľիüۡ pexügügu. Rü ñu۳իӡËȍɗtaxuca۳xtáma tü۳xcüüۡ peteca۳x pemuüۡŕ. 7ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i pemax, Pa Yatügüx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%pema۳xüۡ pengechaüۡǣӥфӥɗիËӥ̲ֆի͑͑ǣɥ̲% Йľիɥ͑ӥŕ, ľфӥ͑ǣɥ̲фӥɗфӥҡӕф̲ŕ. Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣɥ̲%Йľҡ%ŕǣӥľфӥ Tupana rü pexna naxããxüۡrüüۡ ͑ǣɥի͑ ͑͑ի%ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲ľ%͑ǣɥ̲% Йľ̲իŕ͑ҽӕЙ͑͑ӥիüۡ ɥ͑ӥիüۡca۳x i Йľфӥֆӕ̲ӥիŕǣӥ. Yíxema mexüۡ ügüxe ya ngúxüۡ ingegüxechiga 8ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥchanaxwa۳xe i guxãma i pema rü pegüxüۡ‫ ڟ‬pengechaüۡtümüüۡgü фӥՓӥիɗǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ, rü aixcüma nüxüۡ pengechaüۡgü i guxü̲ۡɗҡľ͑ľŕǣӥɗ ֆիΥǣӥիüۡ. Rü chanaxwa۳xe i aixcüma pemecümagü rü guxãmaã pegü ЙľՓӥիɗǣӕիŕŕ. 9ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ chixexüۡ pemaã ü۳xgu, rü tama name i pema rü ta chixexüۡ tümamaã pexü. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃЙľ̲%ǣӕիËȍɗǣǣӕ, rü tama name i pema rü ta tümamaã peguxchiga. ͮҡӥфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥɗ mexüۡ i oremaã tüxüۡ pengãxüۡga rü tüxüۡ perüngüۡիŕŕ, erü Tupana pexüۡ nidexechi na pexüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x. 10ॸErü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘ͮǣŕիǣӕ̲ҡľիŃҡ%ŕ%Ëӥ̲ maxchaüۡgu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxna tadau ya tümaãrü conü na tama chixexüۡ i oremaã yadeaxüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ

ҡ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ҡĀӕɗ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ЬƄġѠԆॷ3ٍॷ4

590

tümaã۳x na tama doraxüۡ yaxuxüۡca۳x. 11ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxna tayaxüۡ i guxüۡma i chixexüۡgü, rü mexüۡ taxü. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ̲͑ľ͑ɗիɥɗ guxüۡguma naxca۳x tadau na ҡΎǣӥ̲%ҡҡ%ŕիüۡ. 12ॸErü tórü Cori rü tüxna nadau ya yíxema ɗիËӥ̲ɞ̲ľիŕ, rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥ ɗҡӥ̲%фӥֆӕ̲ӥիŕ. Natürü tümamaã nanu ya yíxema chixexüۡ ӥǣӥիľٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľՓ. 13ॸ¿Rü texé tá chixexüۡ pemaã üxüۡ ega pema rü aixcüma guxüۡguma mexüۡ pexügügu? 14ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣŕ̲ mexüۡ na pexügüxücۡ a۳x ngúxüۡ pingegügu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľҡ%ŕǣӥ. ¡Rü taxuca۳xma texéxüۡ pemuüۡŕ, rü taxuca۳xma ҧacüca۳x ЙľիΎľǣ%ŕǣӥ! 15ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľфӥ Corixüۡ ЙľֆիɥիŕŕֆæфɗѸҡӕфӥɗիËӥ̲ ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕ, rü guxüۡguma ípememare na meã penangãxüۡxücۡ a۳x i guxüۡma i duüۡxüۡgü i pexna c۳axüۡ na tü۳xcüüۡ Cristuaxü‫ۡڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡ. 16ॸͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ pengechaüۡãcüma penangãxüۡ rü tama ЙľǣӥǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ%Ëӥ̲͑͑Ύфӥֆľիľф Йɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%Йľ̲իŕ͑ taxuca۳ի̲ЙľիΎľǣ%ŕիücۡ a۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣŕ̲%ËӥЙľ̲իŕǣӕфӥҡ͑ի%͑ľŕɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chixri pechiga idexagüxüۡ na ñuxãcü Cristuca۳իЙľ̲իŕիüۡ. 17ॸYixema rü ngúxüۡ tingegü ega chixexüۡ ixügügu. ͮҡӥфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ͑ɗիɥ̲͑ľիüۡ ixügüxücۡ a۳x ngúxüۡ na ingegüxüۡ, ega ͑ǣŕ̲%ËӥҽӕЙ͑naxwa۳xegu. 18ॸYerü nümatama ga Cristu rü ngúxüۡ ninge, rü wüxicanatama guxããrü pecaduca۳x nayu. ѠӥՓΎΎ̲͑ľËӥֆɗɥիüۡ rü taxca۳x nayu i yixema i chixexüۡ i duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü

yemaãcü nanaxü na Tupanaxüۡtawa tüxüۡ nagagüxücۡ a۳x. Rü woo nayu ga naxüۡne, ͑ҡӥфӥǣ͑%ŕфӥҡ̲͑ֆӕ. 19ॸRü yexguma naxüۡne yu۳իǣӕфӥ͑%ŕфӥ ͑ҡ͑ӥՓ͑իӡǣֆľ̲͑%ŕǣӥǣ Tupana poxcuexüۡ, rü orexüۡ namaã nayarüxu. 20ॸѠӥֆľ̲͑%ŕǣӥǣֆľի̲ poxcuexüۡ, фӥֆľ̲͑ɗիɥǣ͑%ŕǣӥǣ yema duüۡxüۡgü ga Noŕ ‫ ڟ‬maüۡxgu tama ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ woo yaxna namaã ͑իɥ͑ӥǣֆľիǣӕ̲ͮΎŕ ‫ ڟ‬naxüyane ga guma wapuru. Rü 8 ga duüۡxüۡgüxicatama ͑ɗիɥǣǣӕ̲ՓЙӕфӕǣӕɗËȍΎüۡxüۡ, rü yema ͑ɗիɥǣǣӕ̲̲ӕËӥǣҡիӥËȍɗËӥфӥ ĀľիŃҡӥՓ̲իŕիüۡ. 21ॸRü yema dexá rü wüxi ga cua۳xruüۡ ͑ɗիɥ. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ dexáwa íibaiegu, rü duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ tacua۳իŕŕ͑ͮǣľËȍӕËȍӕֆæфɗѸҡӕՓľ͑ maxüۡxüۡǣǣӕֆɗɥիüۡ i tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü tama taxüneãrü düxétüwa na imexücۡ a۳ի͑ɗիɥɗɞɗ¡ɗľիüۡ, natürü ítabaie yerü marü Tupanana naxca۳x taca na tüxüۡ‫ ڟ‬ɗֆ͑իΎիŕŕ%իücۡ a۳x ga tórü pecadugü na aixcüma nape۳xewa imexücۡ a۳x rü aixcüma mexüۡgu фӥիɥ͑ӥŕիücۡ a۳x. 22ॸRü nüma ga Ngechuchu ya Cristu, фӥĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľՓ͑իӡ, rü ñu۳xma rü Tupanaãrü tügünecüwawa ͑͑ǣŕի̲. Rü ñu۳xma rü name۳xwa ͑͑ǣŕի̲ǣӥɗǣӕիüۡma i Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüãۡ۳ x۳ rü guxüۡma i ãŕ۳իǣËӥǣӥɗĀիӡËüãۡ۳ x۳ . Tanaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲cua۳x i Tupana tüxna ãxüۡmaã nüxüۡ tarüngüۡիŕŕɗҡľ͑ľŕǣӥ

4

1-2ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥ͑

ípememarexüۡ na ngúxüۡ pingegüxüۡ yexgumarüüۡ ga Cristu na ngúxüۡ yangexüۡ. Erü yíxema ngúxüۡ ingexe rü marü nüxüۡ tarüxo i tümaãrü pecadu na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

591

1ЬƄġѠԆॷ4

guxüۡguma meã Tupana naxwa۳xexüۡãcüma tamaxüۡxüۡca۳x, rü tama i tümaxüۡne naxwa۳xexüۡãcüma na tamaxüۡxüۡca۳x. 3ॸԖۡpa ga pemax, rü mucüma ga taunecü penaxüecha i ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i ñu۳ի̲ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ ügüxüۡ. Rü yexguma ga pema rü pecadu Йľիӥǣӥ%Ëӥ̲Йľ̲իŕ, rü penaxü ga pexeneãrü ngúchaüۡ, фӥЙľ͑ǣ%իŕ, rü peta ǣ͑ՓЙľի%ӡǣҡ͑ӥիüۡ pexügü, rü ҧacü i nguchia۳xgüxüۡ poraãcü pixaxcugü, rü tupananetachicüna۳xãgüxüۡ picua۳xüüۡgü i woo Tupana na pexna nachu۳xuxüۡ i ͑ǣŕ̲. 4ॸRü yema duüۡxüۡgü ga namaã pexãmücügüxüۡ ga yexguma chixri Йľ̲իŕǣӕ, rü ñu۳xma rü poraãcü nagu ͑фӥիɥ͑ӥŕ͑ҧacüca۳x tama natanügu pexãgüxüۡ фӥҡ̲͑ՓľЙľфӥիɥիüۡ i ͑ǣŕիǣӕ̲͑ΎфӥËȍɗիľիüۡ naxügügu. Rü ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ͖u۳xma i chixri pechiga yadexagüxüۡ. 5ॸNatürü nümagü rü tá ta Cristupe۳xewa nangugü na namaã nüxüۡ yaxugüxüۡca۳ի͖͑ӕի%Ëӥ̲͑իŕիüۡ. Rü nüma ya Cristu rü ínamemare na nüxna yacachigüxüۡca۳x i guxüۡma i duüۡxüۡgü i ̲իŕիüۡ rü yuexüۡ. 6ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ya Tupana rü naxüۡpa na nayuexüۡ i duüۡxüۡgü rü marü nüxna nanaxuaxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Erü nanaxwa۳xe na naxrüüۡ guxüۡguma mexüۡwa ̲͑իŕŕËȍիüۡ ega woo ñoma i naãnewa nayuegu i naxüۡnegü. 7ॸRü marü ningaica na nagúxüۡ i ñoma i naãne rü guxüۡma i ҧacü i nawa ͑ǣŕի̲իüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥ͑ ɞЙľիӕ%ŕիüۡ фӥ̲ľ%Йľ%ŕҡɗЙľիӥǣӥիüۡ rü guxüۡǣӕ̲Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ. 8ॸRü guxüۡãrü ֆľիľфɗ͑ǣŕ̲Йľիü‫ ۡڟ‬chanaxwa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑ɗիËӥ̲ЙľǣӥЙľ͑ǣľËȍüۡgüxüۡ i

wüxichigü. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗիËӥ̲ֆɗǣӥ ingechaüۡǣӥǣӕфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗ͑ֆфӥիΎɗ muxüۡma i pecadugü. 9ॸ¡Rü meã pegü peyauxgü i wüxichigü i pechiüۡwa! Rü ҡ̲̲͑ľɗҡӥ̲̲%Йľ͑ӕ%ŕ%Ëӥ̲ tüxüۡ peyaxu. 10ॸRü wüxichigü i pemax, rü Tupana pexna nanaxã i perü cua۳x. Ѡӥ͑ǣŕ̲Йľфӥcua۳ի̲%фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ wüxichigü pegü perüngüۡիŕŕǣӥ, na aixcüma Tupanaãrü ngüۡիŕŕфӕüۡ i mexüۡ ͑Йɗիɥǣӥիüۡca۳x rü meã namaã pepuracüexüۡca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲cua۳x i Tupana pexna ãxüۡ. 11ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ texé nüxüۡ ixuxgu i ore, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ aixcüma Tupanaãrü orexüۡ tixu. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃҡΎǣӥիüۡ rüngüۡիŕŕǣӕ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ҡӥի͑%իüۡ i poramaã tanaxü. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ pexüxüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ%̲Йľ͑իӥ ͑͑ǣŕ̲%ËӥͮǣľËȍӕËȍӕֆæфɗѸҡӕǣǣӕ Tupanaxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Erü nüma ya Tupana rü guxüۡǣӕ̲̲͑ľիŕËȍɗфӥ naporaxüchi. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. ͮǣŕիǣӕ̲æфɗѸҡӕիü‫ ۡڟ‬yaxõ۳xgu rü ngúxüۡ tinge 12ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ

Changechaüۡgüxex, ñu۳xma na taxüۡ i guxchaxüۡgü i perü ngu۳իŕŕфӕüۡ pexca۳x ínguxüۡ, ‫ؽ‬фӥҡ%իӢɗpe¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥիüۡ, ñoma ҧacü i taguma nüxüۡ pedauxüۡ ngupetüxüۡrüüۡ! 13ॸͮҡӥфӥ͑фӥ̲ľ̲ŕ ͑ɗիɥɗЙľҡ%ŕǣӥ̲, erü yema Cristu ngúxüۡ na ingexüۡrüüۡ ͑ɗիɥɗ͑ǣәիüۡ na pingexüۡ i ñu۳ի̲ի͑Йľҡ%ŕǣӥիüۡca۳x i ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑͑ә̲͑իӡիǣӕɗ nümax. 14ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲æфɗѸҡӕիüۡ‫ ڟ‬na ЙľֆիΥǣӥիüۡgagu texé pemaã guxchigagu, фӥՓӥիɗɗЙľфӥҡ%ŕ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲. Ƅфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ pecua۳x na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ЬƄġѠԆॷ4ٍॷ5

592

ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü pewa na ͑͑ǣŕի̲իüۡ. 15ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣәիüۡ pingegügu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑Փӥիɗɗ mexüۡ na pexügüxüۡǣǣӕ͑ֆɗɥիüۡ rü tama wüxi i chixexüۡǣǣӕ͑ֆɗɥիüۡ, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ɗ̲ŕҡфӥe۳xna ngíta۳ax۳ rü e۳xna togüarü guxchaxüۡwa na pegü Йľ͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕիüۡ. 16ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ texé Cristuaxü‫ ۡڟ‬ҡֆիΥիüۡgagu ngúxüۡ tingexgu, rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ ͑ǣŕmaca۳x taxãne. Natürü tanaxwa۳xe i ͑ǣŕmaca۳x Tupanaxüۡ ticua۳xüüۡ. 17ॸRü ñu۳xma rü marü nawa nangu na Tupana ngúxüۡ tüxüۡ ɗ͑ǣľիŕŕիüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ tüxüۡ iyanawe۳ի%Ëȍɗիŕŕիüۡca۳x i yixema na ͑ի%Ëӥǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲%ɗ͑իӥǣӥ%ǣӕ, rü ¿ñuxãcü tá nüxüۡ ͑իӥЙľҡӥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i tama Tupanaãrü ore i mexüۡǣɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ? 18ॸErü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘ͮǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i mexüۡ ügüxüۡ rü guxchaãcüma nanayauxgü i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü ñu۳xma ͑͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥիüۡ, ¿rü ñuxãcü tá nüxüۡ nangupetüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ rü pecaduã۳xgüxüۡ?ٚ ñanagürü. 19ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ya yíxema Tupana naxwa۳xexüۡãcüma ngúxüۡ ingegüxe, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ̲͑ľիüۡ taxügüechaxüۡ rü Tupana ya tüxüۡ ücüme۳իŕǣӕ͑ҡ͑իӥիüۡ i ҡӥ̲%ŕ͑͑ӥի͑ҡӥիü‫ ۡڟ‬nadauxücۡ a۳x. Erü ͑ӥ̲ֆҽӕЙ͑фӥ̲ľËӥ͑ɗիɥфӥҡǣӕ̲ texéxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕ. Ucu۳իŕǣӥnaxca۳իɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ

ñu۳xmax, Ь֤իΥǣӥիüۡãrü Ãŕ۳xgacügüx, rü pexna chanaxãxchaüۡ i wüxi i ucu۳իŕɗ̲ľիüۡ, erü choma rü ta

5

1ॸRü

pexrüüۡ ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳իǣËӥËȍɗիɥ. Rü chomaxüۡËȍɗ̲͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ chadauxüۡ ga ñuxãcü ngúxüۡ na yangexüۡ ga Cristu. Rü choma rü tá ta pexrüüۡ choxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ chauchica i mexüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑͑ә̲ ͑իӡիǣӕ. 2ॸRü ñu۳xma chanaxwa۳xe i nüxna pedau rü nüxüۡ perüngüۡիŕŕɗǣӕիüۡma i Tupanaãrü duüۡxüۡgü i peme۳xwa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Rü chanaxwa۳xe i mexüۡ i perü ngúchaüۡmaã Tupana naxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲Йľ͑իӥɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ, rü tama texé pexüۡ muxguxica penaxü rü e۳ի͑Āɥŕruca۳x penaxü. 3ॸRü tama chanaxwa۳իľɗ̲͑%Йľ͑ӕŕ%Ëӥ̲фӥ Йľ͑͑ǣ%Ëӥ̲Йľ̲͑ӕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü. Natürü chanaxwa۳xe i mexüۡ i perü maxüۡmaã nüxüۡ nüxüۡ ЙľĀӕիŕŕ͖͑ӕի%Ëӥ Tupana naxwa۳xexüۡ ̲͑͑իŕիüۡ. 4ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑͑ә̲͑իӡիǣӕֆҡΔфӥ Dauruüۡxüۡchi ya Cristu, rü pema rü tá penayauxgü i wüxi i perü ãmare i nga۳xcueruüۡ ɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ i taguma n۳g۳auxüۡ. 5ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i pemax, Pa Ngextü۳xücügüx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣ Йľիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲Йľфӥãŕ۳xgacügü i Tupanaãrü puracüwa puracüexüۡ. Rü ǣӕի%̲ɗЙľ̲ɗֆիΥǣӥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ wüxichigü pegü perüngüۡիŕŕфӥҡǣӕ̲ ЙľǣӥǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕ͑Йľ̲ӥËӥǣӥфӥֆľիľф Йɗիɥǣӥիüۡ. Erü Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘ҽӕЙ͑фӥҡ̲͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nügü írütaxüۡ. Natürü Tupana nüxüۡ narüngüۡիŕŕфӥ̲͑% ̲͑ľËӥ̲ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nügü írüxíragüxüۡٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲ΎфľՓ. 6ॸRü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥɞЙľфӥիɞфǣӥ rü Tupaname۳իŕֆЙΎф͑ľՓЙľǣӥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

593

1ЬƄġѠԆॷ5

Йľ͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕ͑͑ӥ̲Йľիüۡ ͑ҡիŕŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑Փ ͑͑ǣӕիǣӕ͑͑ǣŕ̲%ËӥЙľ̲%͑իӥ%իüۡ. 7ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗTupaname۳իŕǣӕЙľ͑իӥ

i guxü̲ۡɗЙľфӥΎľǣ%ŕǣӥ, erü nüma ya Tupana rü guxüۡǣӕ̲Йľǣӕ͑фӥիɥ͑ӥфӥ aixcüma pexna nadau. 8ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ guxüۡguma pegüna pedaugü rü ɗЙľիӕ%ŕǣӥ, erü perü uwanü i Chataná rü doma wüxi ya ai ya idüraxüchicürüüۡ nanañaãne rü tümaca۳x nadau na texéxüۡ ҡ͑Ëȍɗիľիŕŕիüۡ. 9ॸ¡Rü peporaeama۳x rü ЙľֆիΥǣӥama۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ҧacü rü chixexüۡ pemaã naxüxchaüۡgu! Erü nüxüۡ pecua۳x rü guxü̲ۡɗҡľ͑ľŕǣӥɗ guxüۡՓ̲͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ rü pexrüüۡ ͑ǣŕ̲ҡ̲͑ǣәիüۡ ningegü. 10ॸNatürü ͑ǣŕիǣӕ̲Йիի%Ëȍɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ ngúxüۡ pingegüguwena, rü Tupana rü tá pexüۡ ͑ɗ̲ľիŕŕ͑ɗիËӥ̲nape۳xewa pimexüۡca۳x, rü tá pexüۡ narüngüۡիŕŕ͑ taguma nüxüۡ perüxoexüۡca۳x, rü tá pexüۡ ͑ЙΎфľիŕŕ͑ɗիËӥ̲Йľфӥ̲իüۡwa peporaexüۡca۳x. ѠӥĀҡ̲ҽӕЙ͑͑ɗիɥ ya tüxna naxãcü i guxüۡma i mexüۡ i tüxü‫ۡڟ‬ ͑ǣŕի̲իüۡ, rü tüxüۡ idexechicü na naxüۡtawa tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡca۳x i tachica i mexüۡ i taguma gúxüۡ, erü Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ.

11ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma

nüxüۡ ticua۳xüüۡgü ya Tupana, ľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ guxüۡãrü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ i guxüۡguma. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. Pedru rü yema yaxõgüxüۡxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕ 12ॸҽľ͑ľŕֆæȍɗфɗ¡͑ӕֆ̲ľ%

ֆիΥËӥ̲%Йľҡ͑ӥՓËȍ̲͑ӕɗ͖% nuxmarexüۡ i popera na pexüۡ chixucu۳իŕǣӥիüۡca۳x rü pemaã nüxüۡ chixuxüۡca۳ի͑͑ǣŕ̲Йľիüۡ nangechaüۡxüۡǣǣӕֆɗɥիüۡ ya Tupana i aixcüma pexüۡ nangüۡիŕŕիüۡ. Rü ñu۳xma ͑͑ǣŕ̲%ËӥЙľիüۡ nangechaüۡxüۡ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma naxca۳իЙľ̲իŕ. 13ॸRü pexüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣӥɗǣӕիüۡma i ҡľ͑ľŕǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ i pexrüüۡ Tupana idexechixüۡ i núma Dumawa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta pexüۡ ͑фӥ̲ΎիŕɗËȍΎфӥ͑ǣüۡիŕŕфӕüۡ i Marcu ya chaunerüüۡ ɗիɥËӥ. 14ॸRü chanaxwa۳xe i wüxichigü i pema rü pegü pengechaüۡǣӥ%Ëӥ̲ЙľǣӥЙľфӥ̲Ύիŕǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta chanaxwa۳xe na ɗիËӥ̲Йľҡ%ŕǣӥիüۡ i guxãma i pema na Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡgü Йɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Rü nuãma pexna, Pedru

NORÜ TAXRE GA POPERA GA PEDRU ÜMATÜXÜۡ

Pedru nüxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ

1

1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

ËȍΎ̲ɗæȍɗ̲ӡ ɗЬľĀфӕ͑ɗիɥɗpexca۳x chanaxümatüxüۡ i ñaã popera. Rü choma rü Ngechuchu ya Cristuarü ngüۡիŕŕфӕüۡ Ëȍɗիɥ, фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣËȍΎիüۡ namuxüۡ na nüxüۡ chixuxüۡca۳x i norü ore. Rü pexca۳x chanaxümatü i pema na toxrüüۡ aixcüma ЙľֆիΥǣӥիüۡ, erü tórü Tupana rü tórü ͅիŕիŕŕфӕüۡ ya Ngechuchu ya Cristu rü ɗիËӥ̲͑ɗ̲ľիŕËȍɗ. 2ॸRü ñu۳xma na Tanatü ya Tupanaxüۡ pecuáxüۡ rü tórü Cori ya Ngechuchuxüۡ pecuáxüۡ, rü chanaxwa۳xe i nümagü aixcüma pemaã namecüma rü aixcüma pexüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕ. Yaxõgüxüۡcümagüchiga 3ॸRü

Tupana rü noxrütama poramaã marü tüxna nanaxã ga guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ nacüma i mexüۡ i inaxwa۳xexüۡ na aixcüma meã naxca۳իɗ̲իŕիüۡca۳x. Rü yemaãcü nanaxü ga yexguma tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕǣӕǣǣӕ̲ҡΔфӥæΎфɗֆ ̲ľիŕËȍɗËӥǣ͑ΎфӥЙΎф̲%ҡӥիüۡ idexechicü. 4ॸRü yematama norü poramaã tüxna nanaxã ga guxüۡma ga

norü ngüۡիŕŕɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ ga inaxunetaxüۡ na naxrüüۡ pimexüۡca۳x rü ͑ӥի͑ЙɗիɥǣËȍɗիüۡca۳x i guxüۡma i chixexüۡgü i duüۡxüۡgüarü ngúchaüۡ i chixexüۡgagu ñoma i naãnewa ͑ǣŕի̲իüۡ. 5ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x penaxwa۳xegü ͑ЙľǣӥЙľЙΎфľիŕŕիüۡ na meã ЙľֆիΥǣӥիüۡ фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta penaxwa۳xegü na meã togüpe۳xewa Йľ̲իŕիüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta penaxwa۳xegü na meãma nüxüۡ pecuáxüۡ na ҧËӥֆɗɥիüۡ i Tupana pexüۡ‫ ڟ‬naxwa۳xexüۡ. 6ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta penaxwa۳xegü na meã pegümaã ipecuáxüۡ na tama chixexüۡgu peyi۳ xüۡca۳x. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta penaxwa۳xegü na yaxna pegümaã Йľիɥ͑ӥŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta penaxwa۳xegü na aixcüma Tupanaxüۡ pengechaüۡgüxüۡ. 7ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta penaxwa۳xegü na pegü pengechaüۡgüxüۡ ya guxãma i pemax. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta penaxwa۳xegü na guxüۡma i duüۡxüۡgüxüۡ na pengechaüۡgüxüۡ. 8ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ɗիËӥ̲͑ǣŕ̲Йľիüۡ chaxucu۳իŕիüۡ%Ëӥ̲Йľ̲իŕǣӕ, rü ҡ%ӡҡ̲͑ҡӥca۳ի̲͑ɗիɥɗЙľфӥ̲իüۡ, rü ҡ%ӡҡ̲͑ҡӥca۳ի̲͑ɗիɥ͑͑ӥիüۡ

594 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

595

2ЬƄġѠԆॷ1

pecuáxüۡ ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu. 9ॸͮҡӥфӥֆɞիľ̲ҡ̲͑ǣŕ̲ pexüۡ chaxucu۳իŕիüۡãcüma maxüۡիŕ, rü ñoma tangexetüxüۡrüüۡ ҡɗիɥ. Rü ñoma wüxi i duüۡxüۡ ɗҡ̲͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ i ͑ǣŕ̲ֆɗիËӥфҡ͑ӥիüۡ ngupetüxüۡrüüۡ ҡɗիɥ, erü nüxüۡ itayarüngüma na ñuxãcü Tupana tüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ngechaüۡxüۡ ga tümaãrü pecadugü. 10ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥի, ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ֆľիľф%Ëӥ meã Tupanaca۳իЙľ̲իŕիüۡ ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ ipenawéxüۡca۳x na aixcüma Tupanaãrü duüۡxüۡgü ya pexca۳x nac۳axe rü pexüۡ ֆĀľիľËȍɗիľ͑Йɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ͑ǣŕ̲%ËӥЙľ̲իŕǣӕфӥҡǣӕҡ̲ chixexüۡgu peyi rü tagutáma Tupanaxüۡ ípeta۳x. 11ॸѠӥ͑ǣŕ̲%ËӥֆҽӕЙ͑, rü tá meã pexca۳x nayawãxna i ɥã۳x na tauxchaãcü pichocuxüۡca۳x i ngextá guxüۡgutáma ãŕ۳իǣËӥɞֆɗɥիüۡwa ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu ya tórü ͅիŕիŕŕфӕüۡ. 12ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x woo marü nüxüۡ na pecuáxüۡ фӥ͑ǣӕ͑Йľիɥիüۡ i ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, natürü guxüۡgutáma pexna nüxüۡ chacua۳ի%ËȍɗիŕŕŕËȍǣֆľ̲Йľիüۡ namaã chaxucu۳իŕիüۡ. 13ॸErü ñu۳xma na chamaxüۡxüۡ i chomax, rü nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥ̲͑͑ľիüۡ na pexna nüxüۡ chacua۳ի%Ëȍɗիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲͑% pexüۡ chixucu۳իŕǣӥիüۡ, ͑͑ǣŕ̲%ËӥЙľիüۡ‫ڟ‬ changúxchaüۡիŕŕիüۡca۳x na meã Tupanaca۳իЙľ̲իŕիüۡ. 14ॸRü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕɗ͑ǣŕ̲, erü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu choxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͑ЙիҡËȍֆӕիüۡ. 15ॸRü ñoma rü ta na chamaxüۡxüۡ, rü meã pexüۡ chixucu۳իŕǣӥ͑͑ǣŕիǣӕ̲ chayu۳xguwena rü guxüۡguma nüxna pecua۳xãchiexüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ËȍΎфӥ

ucu۳իŕǣӥ͖͑ӕի%ËӥҽӕЙ͑naxwa۳xexüۡ ͑Йľ̲իŕիüۡ. Pedru rü namücügü rü aixcüma Cristuxüۡ ͑Āӕǣӥǣ͖͑ӕի%Ëӥ̲͑ľիŕËȍɗիüۡ

yexguma pexüۡ ҡ͑ǣәľիŕŕǣӕ͑ ñuxãcü naporaxüۡ ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu rü ñuxãcü tá wena na nataeguxüۡ, rü tama tomatama ҡΎǣӥ%ŕՓҡֆիӕիüۡ ɗΎфľ͑ɗիɥ. Yerü tomatama toxetümaã nüxüۡ tadau na ͖ӕի%Ëӥ̲͑ľիŕËȍɗիüۡ i nüma ya tórü Cori. 17ॸRü nüxüۡ tadau ga yexguma Tanatü ya Tupana nüxüۡ icua۳xüüۡgu. Rü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕǣֆľիǣӕ̲ǣӕ̲ҡ̲ ҽ͑ҡӥֆҽӕЙ͑ֆͅľիŕËȍɗËӥ͖իǣӕ: ٘ġ͑ɗիɥֆæȍӕ͑ľֆ͑ӥիüۡ changechaüۡxüۡchicü. Rü choma 16ॸRü

rü poraãcü namaã Ëȍҡ%ŕիüۡËȍɗٚ, 18 ñaxgu. ॸRü aixcüma tomaxüۡchima nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕǣֆľ̲ҽӕЙ͑ǣǣ Āիӡǣӕիüۡ ǣ͑%͑ľՓɗ͑իӡիüۡ, yerü tomatama rü tórü Corimaã tayexmagü nawa ga guma ma۳իЙӦ͑ľǣӥӥ͑ľ͑ľǣ yexguma yema ngupetügu. 19ॸRü yemaãcü nüxüۡ ҡĀӕ͑ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ga yema ore ga nuxcümaüۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü nüxüۡ ixugügüxüۡ. Yerü yema nüxüۡ yaxugügüxüۡrüüۡҡ̲͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ tadauxüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľ̲фӥҡ ɗիËӥ̲̲ľ%͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ ore, erü wüxi i omü i íraxetüxüۡ i ŕ%͑ľիüۡwa ibaxixüۡrüüۡ ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ ore rü tá pexüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕɗ Tupanachiga ñu۳xmatáta ínangu ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu ya yima woramacuri ya ngunetüxüۡ ngócürüüۡ ɗիɥËӥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕɗ͑ӥ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ЬƄġѠԆॷ1ٍॷ2

596

rü aixcüma tá meã pexüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ i guxüۡma i nachiga. 20ॸNatürü chanaxwa۳xe na guxüۡãrü yexera nüxüۡ pecuáxüۡ i ñaã ore i tá pemaã nüxüۡ chixuxüۡ. Rü dücax, taxúema tüechamatama nüxüۡ tacua۳x i ҧacüchiga ͑ֆɗɥիüۡ i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ, ega ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ tama tüxüۡ rüngüۡիŕŕǣӕ. 21ॸYerü taxuüۡma ga Tupanaãrü orearü uruüۡ rü ͑ӥŕËȍ̲ҡ̲͑ӥǣӥ%ŕՓ͑͑ֆիӕǣ yema ore ga nüxüۡ yaxugügüxüۡ. Natürü yexguma yema orexüۡ yaxugügügu, rü ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ͑ɗիɥǣֆĀľիǣӥիŕŕիüۡ. Doramaã duüۡxüۡgüxüۡ ͑ǣәľիŕŕիüۡchiga

2

1ॸNatürü nuxcüma rü nayexma ta ga Tupanaãrü orearü uruüۡgüneta ɗիɥǣӥիüۡ ga Yudíugütanüwa. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡЙľҡ͑ӥՓ͑͑ǣŕի̲ i duüۡxüۡgü i ngu۳իŕŕфӕüۡǣӥ͑ľҡɗիɥǣӥիüۡ. Rü nümagü rü tá doramaã nanaxüchicüü i Tupanaãrü ore, rü ͑ǣŕ̲%ËӥҡЙľիüۡ ͑͑ǣәľիŕŕɗΎфľɗ ĀΎфɗիɥիüۡ na pexüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥիüۡca۳x. Ѡӥ͑ӥ̲ǣӥфӥҡ%ӡҡ̲͑ǣ ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ ya yima tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu ya norü ͅիŕիŕŕфӕüۡchire۳իɗիɥËӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ǣǣӕ ya Tupana rü ngürüãchi tá nanapoxcue i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲իŕիüۡ, rü ҡɗ͑ֆ͑իΎիŕŕ. 2ॸRü nümagü rü tá nüxüۡ nixugü na tama wüxi i chixexüۡ ֆɗɥիüۡ ega woo taxüneãrü ngúchaüۡ ixü۳xgu. Rü muxüۡma i togü i duüۡxüۡgü rü ҡ͑Փľ͑фӥիɥɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i naxügüxüۡwa. Ѡӥ͑ǣŕ̲ËȍɗիфɗЙľիüۡ ͑ǣәľիŕŕիüۡgagu rü muxüۡma i togü i duüۡxüۡgü rü tá chixri nachiga nidexagü i Tupanaãrü ore i mexüۡ ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ.

3ॸѠӥ͑ӥ̲ǣӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü

i chixexüۡ rü tá nügüna nananugüchaüۡ i guxüۡma. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tá pemaã nüxüۡ nixu i ore i chixexüۡ ɗիɥիüۡ ͑͑ǣŕ̲%ËӥЙľիüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥիüۡca۳x rü pexüۡ‫͑ ڟ‬ǣɥիüۡ nayauxgüxüۡca۳իɗЙľфӥĀɥŕфӕ. Natürü tá ͑ЙΎիËӕľɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü, фӥҡ%ӡҡ̲ nibuxmü. Erü Tupana rü woetama ͑ӕիËӥ̲̲̲͑͑ľիŕŕɗ͑ǣŕ̲ЙΎիËӕ. 4ॸYerü ga Tupana rü tama nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ ga norü orearü ngeruüۡgü ga ĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga pecadu ügüxüۡ. Rü yemaca۳x ɞ͑իŕ%͑ľիüۡwa i n۳g۳oxogüxüۡ ínapoxcuexüۡwa nanawogü. Rü ‫ ڟ‬a cadenamaã nayana۳ɥ ۳xgü na ngŕm ͑͑ǣŕի̲ǣӥիüۡca۳x ñu۳xmatáta nawa ͑͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu Tupana nüxna c۳axüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü. 5ॸRü yexgumarüüۡ ta ga Tupana rü tama nüxüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ nangechaüۡ ga yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga duüۡxüۡgü ga chixexüۡ ügüxüۡ. Rü yemaca۳x mucü ga taxüchicü naxca۳x yéma nanamu na gumamaã nadaiãxüۡca۳x ga yema duüۡxüۡgü ga chixexüۡ ügüxüۡ. Natürü ga Tupana rü Noŕx‫ ڟ‬üۡ nadau ga na meãma duüۡxüۡgüxüۡ yaxucu۳իŕǣӥիüۡ na nüxüۡ naxoexüۡca۳x ga norü chixexüۡgü. Rü yemaca۳x ga Tupana rü Noŕx‫ ڟ‬üۡ ̲͑իŕŕ̲͑%ǣ7 ga natanüxüۡgü. Natürü nanadai ga guxüۡma ga yema togü ga duüۡxüۡgü. 6ॸRü Tupana rü yexgumarüüۡ ҡɗ͑ֆ͑իΎիŕŕǣ ǣӕ̲ɥ%͑ľǣӥǣæȍΎĀΎ̲фӥǾΎ̲Ύфǣ poraãcü chixri duüۡxüۡǣӥ͑Փ̲իŕ͑ľ. Ѡӥɞ͑͑ǣӕǣǣӕ̲ɥ%͑ľǣӥ͖u۳xmata norü tanimacaxicatama íyaxü. Rü ֆľ̲%Ëӥ͑͑իӥ͑ǣӕ̲ɥ%͑ľǣӥфӥ wüxi ga cua۳xruüۡ ͑ֆɗɥիüۡca۳x nüxüۡ‫ ڟ‬ga yema duüۡxüۡgü ga chixexüۡ ga yemawena ̲իŕիüۡ. 7ॸNatürü ga Chodomawa rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

597

2ЬƄġѠԆॷ2

ҽӕЙ̲͑͑͑իŕŕǣ̞ΎիǣՓӥիɗǣ ֆҡӥǣ̲ľËӥɗիɥËӥǣЙΎф%Ëӥ ngechaüۡcü ga yexguma nüxüۡ nada۳u۳xgu ǣ͖ӕի%ËӥËȍɗիфɗ̲͑͑իŕիüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga natanüwa nayexmaxüۡ. 8ॸRü guxüۡ ga ngunexüۡgu rü nüma ga Lox ga meã maxüۡËӥфӥЙΎф%Ëӥ͑%ŕՓnangu۳x ga yexguma nüxüۡ nada۳u۳xgu rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣֆľ̲Ëȍɗիľիüۡgü ga naxügüxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga natanüwa nayexmaxüۡ. 9ॸRü yema Loxüۡ ̲͑͑իŕŕիüۡrüüۡ ga Tupana, rü nüxüۡ‫ڟ‬ natauxcha na tüxüۡ ínanguxüۡիŕŕիüۡ i ͑ǣŕիǣӕ̲æȍҡ͑ҡӥի͑ɥ͑ӥǣӕֆ ֆɞիľ̲̲ľ%̲իŕիŕ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ya yíxema chixexüۡ ügüxe, rü nüxü‫ۡڟ‬ natauxcha na poxcuwa tüxüۡ ͑͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕիüۡ ñu۳xmatáta nawa ͑͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu guxüۡma i duüۡxüۡgüxüۡ yacagüxüۡ. 10-11ॸRü Tupana фӥɗիËӥ̲ҡ͑͑ЙΎիËӕľɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i naxüۡneãrü ngúchaüۡǣӕɥիüۡ i ҡ̲͑ǣɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ ya tórü Cori. Rü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü taxúegama ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ, rü nadauxcüraxüۡwa۳xegü фӥ͑ӥǣӥǣӕիɗËҡ̲͑фӥիɥ͑ӥŕ. Rü tama namuüۡŕ̲͑͑%͑ǣӕիËȍɗǣǣӥիüۡ i ͑ǣŕ̲ãŕ۳իǣËӥǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ i TupanatüüۡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲͑իŕɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü. Natürü woo Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãի۳ ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgüxüۡ rüyexeraxüchichiréxüۡ, rü namuüۡŕ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ̲͑% naguxchigagüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ãŕ۳xgacügü i ĀիӡËüۡ۳ãx۳ i TupanatüüۡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 12-13ॸѠӥ͑ǣŕ̲ngu۳իŕŕфӕüۡgüneta, rü ͖Ύ̲͑ŕիüۡgürüüۡ ͑ɗիɥǣӥ, rü ͑ŕիüۡgürüüۡ taxuüۡma nacua۳xgü. Rü ͑ǣŕ̲͑իüۡnegü naxwa۳xexüۡ ͑ɗիɥɗ

naxügüxüۡ. Ѡӥ͑¡ӕľ͖͑Ύ̲͑ŕիüۡgü i yayauxgüxüۡ rü naćaixüۡrüüۡ ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. ѠӥËȍɗիфɗ͑Ëȍɗǣ͑ɗĀľիǣӥɗ͑ǣŕ̲ tama nüxüۡ nacua۳xgüxüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ chixexüۡ i naxügüxüۡgagu tá inayarütauxe, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ǣәիüۡ tá ͑ɗ͑ǣľǣӥ͑ǣǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡ i ҧoguã۳xüۡ ֆ͑ǣľիŕŕǣӥիüۡ. Rü nümagü rü ̲͑%͑ҡ%ŕǣӥɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i ngunecütama naxügüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ pemaã nachibüegu, rü wüxi i chixexüchixüۡ rü ãnexüۡËȍɗ͑ɗիɥǣӥľфӥ ‫ ڟ‬a rü ta nanaxügü i norü chixexüۡgü ngŕm i namaã pexüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥËȍüۡxüۡ. 14ॸѠӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü taxuacüma wüxi ya ngeã۳xüۡ nadaugümare, natürü ͑%ŕՓфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ͑͑ӥիü‫ۡڟ‬ tangúchaüۡxüۡ. Rü tama nüxü‫ ۡڟ‬ninguéga na pecadu naxügüechaxüۡ. Rü naxca۳x nadaugü na ñuxãcü chixexüۡgu tüxüۡ ͑ֆɗիŕŕիüۡ ya yíxema duüۡիŕǣӥֆ turaearü maxüۡãx۳ güxe. Rü nüxüۡ nicua۳xüchi na ñuxãcü ҧacü nügüna nanugüexüۡ. Natürü Tupana rü marü namaã nanaxuegu na napoxcueãxüۡ. 15ॸѠӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥфӥҡ̲͑ǣӕ͑իɥ ɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑͑ӥիüۡ‫ ڟ‬naxwa۳xexüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳x inayarütauxe. Ѡӥ͑ǣӕ͑իɥ ga yema chixexüۡ ǣ͑ǣӕֆիӡիüۡ ga nuxcümaüۡxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡ ga Baráüۡ ga Beú nane ga chixexüۡ üxüۡ na ֆľ̲%ËӥĀɥŕфӕ͑ǣɥիüۡ nayaxuxüۡca۳x. 16ॸRü noxrütama cowaru ga woo taguma idexachire۳xcü, rü wüxi ga duüۡxüۡrüüۡ namaã iyadexa rü inanga naxca۳x ga yema chixexüۡ ga naxüxchaüۡxüۡ. Rü yemaãcü Baráxüۡ ɞֆËȍի%Ëȍɗիŕŕ͑ tama naxüãxüۡca۳x ga yema chixexüۡ ga naxüxchaüۡxüۡ. 17ॸѠӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü taxuwama nime ñoma wüxi i puchu i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ЬƄġѠԆॷ2ٍॷ3

598

ngearü dexáãx‫ ڟ‬üۡrüüۡ. Rü ñoma wüxi i caixanexüۡ i buanecü ic۳uexüۡrüüۡmare ͑ɗիɥ͑ҡիӕՓ̲ֆ̲ľիüۡ. Natürü ҽӕЙ͑фӥ̲фӥ̲͑͑ľիŕŕɗՓӥիɗɗ ͑ËȍɗËɗŕ%͑ľիüۡchixüۡ i ngextá guxüۡgutáma ínapoxcueãxüۡՓɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü. 18ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑͑ЙΎիËӕľ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü, erü nügü yacua۳xüüۡgüãcüma chixri nidexagü i ore i taxuwama mexüۡmaã. Rü tüxüۡ nixucu۳իŕǣӥ͑ҡӥ̲իüۡneãrü ngúchaüۡgu ͑ҡիɥիüۡca۳x ya yíxema marü ͑ǣľիՓËի͑ǣŕ̲իüۡ rüxoechiréxe. 19ॸRü tümamaã nüxüۡ ͑ɗիӕфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑Փľ ҡфӥիɥիǣӕфӥҡҡӥիüۡ ínanguxüۡիŕŕ͑ taxuüۡme۳իŕՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡca۳x rü tüma tanaxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲ҡ̲իŕիüۡca۳x. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ chixri idexagüxüۡ, rü nümagütama rü norü chixexüۡtüüۡՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥ. Erü guxüۡma i duüۡxüۡgü, фӥ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ фӥֆľիľф̲ŕիüۡtüüۡՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥ. 20ॸRü

guxãma ya yíxema marü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu ya tórü ͅիŕիŕŕфӕüۡxüۡ cua۳xgüxe, rü marü nawa ítanguxüۡ i ñoma i naãneãrü chixexüۡgü. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓľ͑ի%фӥnaxca۳x ҡՓΎľǣӕǣӕɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i nawa ítanguxüۡchiréxüۡ, фӥҡӥ̲%фӥ̲ľֆɗիɥǣӕ ͑Փľ͑͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡtüüۡwa ҡ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ, rü aixcüma noxriarü yexera tichixe. 21ॸƄфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ nüxüۡ tacua۳xgüguwena nüxüۡ tarüxoegu i ͑ǣŕ̲Ύфľɗ̲ľիüۡ ga noxri tayauxgüxüۡ, фӥ͑фӥ̲ľ̲ŕËȍɗ͑ɗիɥǣ͑ΎիҡËӥ̲ ҡ%ӡËȍɗ̲͑ӥիüۡ na tacua۳xgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ maxüۡ i aixcüma mexüۡ. 22ॸTupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü ñanagürü: ٘ͮǣŕ̲ɗфӕɗ͑ӥǣӥΎիǣӥիüۡ, rü wenaxãrü naxca۳x nataegu i

norü oxü na yaweaxüۡca۳x. Rü ͑ǣŕ̲ËӕËȍɗɗ͑ΎфӥֆΎф meãma aiyachiréxüۡ, rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲Փľ͑ի%фӥ͑Ύфӥ aiyaneca۳ի͑ҡľǣӕٚ, ͖͑ǣӥфӥɗ͑ǣŕ̲ΎфľՓ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i marü Tupanaãrü orexüۡ cua۳xgüchiréxüۡ rü ñu۳իӡËȍɗՓľ͑ի%фӥnaxca۳x woeguxüۡ i norü chixexüۡgü ga noxri nawa ínanguxüۡchiréxüۡ. Tórü Coriarü taeguchiga

3

1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ

Changechaüۡgüxex, ͖%͑ɗիɥɗ ͑ǣŕ̲͑ΎфӥҡիфľɗЙΎЙľфɗpexca۳x chaxümatüxüۡ. Ѡӥֆľ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ ga poperawa pemaã nüxüۡ chixuxüۡrüüۡ, rü wena pexüۡ chixucu۳իŕǣӥфӥЙľի͑͑ӥիüۡ

chacua۳ի%Ëȍɗիŕŕ͑ɗիËӥ̲̲ľ% ҽӕЙ͑%фӥΎфľǣӕЙľфӥիɥ͑ӥŕիüۡca۳x. 2ॸRü chanaxwa۳xe i nüxna pecua۳xãchie i ͑ǣŕ̲Ύфľǣ͑ӕիËӥ̲üۡgüxüۡ ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü ga ixüünexüۡ nüxüۡ ixugügüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta chanaxwa۳xe i nüxna pecua۳xãchie i ͑ǣŕ̲ҡΔфӥæΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕֆҡΔфӥ ͅիŕիŕŕфӕüۡãrü mugü ga pexüۡ ͑͑ǣәľիŕŕիüۡ ga norü orearü uruüۡgü ga nüma pexüۡtawa namugüxüۡ. 3-4ॸNatürü chanaxwa۳xe i guxüۡãrü yexera nagu Йľфӥիɥ͑ӥŕɗ͖%ΎфľɗЙľ̲%ҡ͑ӥիüۡ chixuxüۡ. Rü dücax, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ nagúxchaüۡgu i ñoma i naãne, rü tá ínangugü i duüۡxüۡgü i chixexüۡ ɗ͑ǣӕɥիüۡ i naxüۡneãrü ngúchaüۡgü. Rü nümagü rü tá nacugüeãcüma ñanagürügü: “Dücax, Cristu inaxuneta na wena núma naxӡŕg‫ ڟ‬axüۡ. ¿Rü ҧacü namaã nangupetü i ñu۳xma na tama ínanguxüۡ?

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

599

2ЬƄġѠԆॷ3

Rü marü düxwa nayue ga tórü o۳xigü ga ֆիΥǣӥիüۡ, natürü noxri naãne ü۳xgumama rü ͑͑͑ǣŕիǣӕ̲фüۡŕËȍҡ̲ɗǣӕիü̲ۡٚ, ñanagürügü tá. 5-6ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲%ËӥɗĀľիǣӥիüۡ rü tama nüxüۡ nacua۳xgüchaüۡ ga yema ngupetüxüۡ ga yexguma Tupana ñoma ga naãnewa namuãgu ga guma mucü ga tacü ga ɗֆ͑իΎիŕŕËӥǣǣӕիüۡma ga ҧacü ga ñoma ga naãnewa yexmaxüۡ. Rü nuxcümaxüۡchima naxüۡpa ga guma mucü rü woetama nayexma ga ñoma ga naãne rü guxü̲ۡɗĀիӡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ ga Tupana ngo۳իŕŕիüۡ ga yexguma namuãgu na nangóxüۡca۳x. Rü yemaãcü dexáchiüwa nango۳x ga ñoma ga naãne rü dexáarü ngãxüۡtüchiüwa nayexma, yerü yemaãcü nanamu ga Tupana. 7ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲͖u۳ի̲͑ǣŕի̲իüۡ i ĀիӡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ rü ñoma i naãne rü Tupana namaã nanguxüۡ na yixcama üxüwa yaxaxüۡca۳x, yerü yemaãcü namaã nanaxuegu. Ѡӥ͑ǣŕ̲͖Ύ̲ɗ͑%͑ľфӥ ͑ǣŕ̲ĀիӡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ, rü yima üxü ya Tupana nüxüۡ ixuxüۡ͑ľՓҡ͑ɗիɥɗ aixcüma ínaguãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu naxunetaxüۡgu na napoxcueãxüۡ rü chixexüۡwa nawogüãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗҡ̲͑ǣɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ. 8ॸRü ñu۳xmax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Changechaüۡgüxex, tama chanaxwa۳xe i nüxüۡ ɗЙľֆфӥ͑ǣӥ̲ŕ͑Փӥիɗҡ̲ɗ ngunexüۡ rü tórü Corica۳x rü 1000 ya taunecürüüۡ ֆɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta, 1000 ya taunecü rü tórü Corica۳x rü wüxitama i ngunexüۡrüüۡ ֆɗɥիüۡ. 9ॸRü ñuxre i duüۡxüۡǣӥфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ͑ ҡ%ӡҡ̲Йիɞ͑͑ǣӕիüۡ ya tórü Cori yema tamaã inaxunetaxüۡrüüۡ. Natürü

͑ӥ̲ֆҡΔфӥæΎфɗфӥҡ̲͑͑ӕիËӥ%ŕ ͑ֆ͑ǣӕիŕŕ%իüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥӕ͑ľҡ, natürü nüma rü tamaã yaxna ͑իɥ͑ӥ̲фľ. Erü nüma rü tama nanaxwa۳xe na texé iyarütaxuxüۡ, natürü nanaxwa۳xe na guxãma nüxüۡ rüxoexüۡ i tümacüma i chixexüۡ. 10ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲ ngunexüۡ i tórü Cori nagu ínguxüۡ, rü ҡիәľ̲͑ǣӕɞ͑͑ǣӕիŕŕիüۡǣӕҡ͑ɗիɥ. Erü ngürüãchimare tá ínangu ñoma ‫ ڟ‬xáxüۡ ínguxüۡrüüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ wüxi i ngɥta۳ ۡ guxüma i ҧËӥɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ rü tá tagaãcü niwã۳ɥ ۳xgü rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡɗ͑ֆфӥҡӕիľ. Rü yima üa۳xcü rü tauemacü rü woramacurigü rü ŕիҡǣӥфӥҡ͑ɗիľфӥ͑ǣŕի̲ҡ nayarüxogü. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta i ñoma i naãne rü tá nixa namaã i guxüۡma i ҧËӥɗ͑Փ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 11ॸRü ñu۳ի̲͑͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲͑% nangupetüxüۡ i guxüۡma i ҧacü i ͑ǣŕի̲իüۡ, rü yexeraãcü penaxwa۳xe na aixcüma Tupanape۳xewa pixüünexüۡ rü nüma nanaxwa۳xexüۡãcüma na Йľ̲իŕիüۡ. 12ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ% ípenan۳g۳ӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu tá ínanguxüۡ ya tórü Cori ya Tupana. ¡Rü paxa guxüۡwama nüxüۡ pixu i norü ore rü aixcüma naxca۳իЙľ̲իŕ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ ípenan۳g۳ӕիŕŕիüۡca۳x! Ѡӥ͑ǣŕ̲ ngunexüۡgu rü guxü̲ۡɗĀիӡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ rü tá nixa rü tá inachaxichigü. Rü ñoma i naãne rü üa۳xcü rü tauemacü фӥŕիҡǣӥфӥֆɗ̲ӥիӥ̲%ҡ inachaxichigü. 13ॸNatürü yixema na ֆիΥǣӥիüۡ rü ítanan۳g۳ӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ ngexwacaxüۡxüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i naãne rü ngexwacaxüۡxüۡ i ñoma i naãne ga ‫ ڟ‬a rü Tupana tamaã ixunetaxüۡ. Rü ngŕm guxüۡtáma name, rü yixema rü tá ta

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ЬƄġѠԆॷ3

600

aixcüma time. 14ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Changechaüۡgüxex, rü ñu۳xma na ípenan۳g۳ӕիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲̲ľ%Йľ̲իŕфӥ aixcüma pegü pengechaüۡgü na taxuwama nachixexüۡca۳x i perü maxüۡ rü ɗիËӥ̲Йľҡ%ŕǣӥիüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲ Փľ͑͑ә̲͑իӡիǣӕ. 15ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxna pecua۳xãchie na yaxna tamaã ͑իɥ͑ӥիüۡ ya tórü Cori, erü nanaxwa۳xe na tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i tórü maxüۡ i taguma gúxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҡ̲pexca۳x chanaxümatüxüۡrüüۡ ҡ͑ɗիɥǣpexca۳x naxümatüãxüۡ ǣҡľ͑ľŕֆ͑ӥիüۡ ingechaüۡgücü ya Pauru ga yexguma ҽӕЙ͑͑ЙΎфիŕŕ%Ëӥ̲pexca۳x naxümatüãgu. 16ॸRü guxüۡma ga norü poperawa rü ñaã pexca۳x chaxümatüxüۡchiga nanaxümatü ga Pauru. Natürü yema pexca۳x naxümatüxüۡՓфӥ͑͑ǣŕի̲ɗ͖ӕիфľɗ ore i guxchaxüۡ na nüxüۡ icuáxüۡ na ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama aixcüma Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ rü

ҡ̲ɗիËӥ̲ֆիΥǣӥիüۡ, rü ͑͑իӥËȍɗËӥӥǣӥɗ͑ǣŕ̲Ύфľ ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ na guxüۡma i Tupanaãrü ore i ümatüxüۡ naxüchicüügüxüۡrüüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ na naxügüxüۡgagu rü nügü tátama ɗ͑ֆфӥҡӕիľիŕŕ. 17ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Changechaüۡgüxex, rü ñu۳xma na nüxüۡ pecuáxüۡ i ҧacü tá na ngupetüxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľիӕ%ŕǣӥ͑ tama pexüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ i duüۡxüۡgü rü tama nüxüۡ perüxoexüۡca۳ի̲͑ľ%ЙľֆիΥǣӥիüۡ. 18ॸRü ͑ǣŕmaca۳x, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, penaxwa۳xe ͑ЙľǣӥЙľЙΎфľիŕŕիüۡ na wüxichigü i ngunexüۡ yexeraãcü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu ya tórü ͅիŕիŕŕфӕüۡxüۡ pecuáxüۡca۳x rü yexeraãcü nüxüۡ picuáetanüxüۡca۳x na ñuxãcü aixcüma pexüۡ nangechaüۡxüۡ. ¡Rü ͑ǣŕmaca۳x rü guxüۡǣӕҡ̲фӥ͑ǣɥի%͑ӥիüۡ ticua۳xüüۡgü! Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. Rü nuãma pexna, Pedru

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԖռʘѠkÜۡ XÜۡ GA POPERA GA CUÁÜۡ ÜMATÜXÜۡ ͑ǣŕmaca۳x pexca۳x tanaxümatü i ñaã ore na wüxigu aixcümaxüۡËȍɗɗҡ%ŕǣӥիüۡca۳x.

Ore i tüxüۡ ̲իŕŕիüۡchiga

1

1ॸPexca۳x

tanaxümatü nachiga ya Tupana Nane ya Cristu ya yima ՓΎľҡ̲̲фӥ͑ӥիɥфֆľի̲Ëӥǣ yexguma noxritama tauta naãne ü۳xgu. Ѡӥ͑ӥ̲фӥϘфľɗͅիŕիŕŕфӕüۡ ͑ɗիɥɗ naŕǣ‫ ڟ‬ľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҡ̲%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ i Tupanachiga rü tüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡ. Rü toma ga norü ngúexüۡǣӥ͑ҡɗիɥǣӥիüۡ, rü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕ rü toxetümaã nüxüۡ tadaugü rü tome۳xmaã nüxüۡ ҡɗ͑ǣΥǣӥǣӥ. 2ॸRü yima ͅիŕիŕŕфӕüۡ ya Cristu rü toxüۡ nügü nawe۳x. Rü nüxüۡ tadaugü rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ ҡɗիӕ͖͑ӕի%Ëӥֆɗɥիüۡ. Rü ñu۳xma rü pemaã rü ta nüxüۡ tixuchiga ya yima Cristu ya tüxna naxãcü i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü noxri rü Nanatüxüۡtawa nayexma, natürü ñoma ga naãnewa nangu rü toxca۳x nango۳x. 3ॸRü yema toma nüxüۡ tadaugüxüۡ rü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥŕիüۡ rü pemaã nüxüۡ ҡɗիӕ͑ҡΎ̲ӥËӥǣӥЙɗիɥǣӥիüۡca۳x, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i toma na Tanatü ya Tupana rü Nane ya Ngechuchu ya æфɗѸҡӕ̲ӥËӥǣӥҡɗիɥǣӥիüۡrüüۡ. 4ॸRü

Ñoma ngóonexüۡrüüۡ name ya Tupana 5ॸѠӥ͖%͑ɗիɥǣΎфľǣҡΎ̲%͑ӥիüۡ

yaxuxüۡ ga Ngechuchu ya Cristu. Rü pemaã nüxüۡ tixu na ñoma ngóonexüۡrüüۡ namexüۡ ya Tupana, rü nawa rü nataxuma i chixexüۡ ɗ͖Ύ̲ŕ%͑ľիüۡrüüۡ ɗիɥիüۡ, rü bai i íraxüۡ. 6ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ: ٘ҽ͑ҡӥֆҽӕЙ̲͑ӥËӥǣӥҡɗիɥǣӥٚ, ñagügu, ͑ҡӥфӥËȍɗիфɗɗ̲իŕǣӕ, rü tidoraemare erü tama aixcüma meã ҡ̲իŕ. 7ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҽӕЙ͑фüüۡ ngóonexüۡՓɗ̲իŕǣӕ, rü yigümücügü ҡɗիɥǣӥɗֆɗիľ̲, rü Tupana Nane ya Ngechuchu rü nagümaã tüxüۡ‫ڟ‬ ɗ͑ֆ͑ҡӕիŕŕɗǣӕիüۡma i tórü chixexüۡ. 8ॸͮǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ӥիüۡ ixuxgu rü: “Changearü pecaduã۳իٚ, ñagügu, rü ֆɗǣӥҡ̲ҡՓΎ̲ӥիŕŕ, rü tidoraemare. 9ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҽӕЙ̲͑% nüxüۡ ixuxgu i tórü pecadugü, rü nüma tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ rü tüxüۡ‫ڟ‬ ɗ͑ֆ͑ҡӕիŕŕɗǣӕիüۡma i tórü chixexüۡ, ľфӥ͑ӥ̲фӥ̲ľËӥ͑ɗիɥфӥҡǣӕ̲ҡӥիüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕ. 10ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ:

601 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1 CUÁԖۡॷ1ٍॷ2

602

“Tangearü pecaduã۳իǣӥٚ, ñagügu, rü dorata۳ax۳ nüxüۡ tawogü ya Tupana rü ҡ̲ɗիËӥ̲ҡՓ͑͑ǣŕի̲ɗ͑Ύфӥ ore. Cristu rü tórü chogüruüۡ ͑ɗիɥ

2

1ॸPa

Chauxacügüx, pexca۳x chanaxümatü i ñaã ore na tama chixexüۡ pexügüxüۡca۳x. Natürü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗľËȍɗիľիüۡ ü۳xgu, rü ͑͑ǣŕի̲ֆҡӥ̲ŕt‫ ڟ‬üwa chogücü nüxna ya Tanatü ya Tupana na tama tüxüۡ napoxcuxüۡca۳x. Ѡӥֆɗ̲͑ɗիɥֆ Ngechuchu ya Cristu ya aixcüma mecü ɗիɥËӥ. 2ॸRü guma Ngechuchu ya Cristu rü nügü inaxã rü nayu na naxütanüãxüۡca۳x ga tórü pecadugü. Rü tama tórü pecadugüxicatama naxütanü, natürü guxüۡma i duüۡxüۡgüarü pecadugü ta naxütanü. 3ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣ ɗիɥ͑ӥŕǣӕɗ͑ǣŕ̲ҡӥիüۡ namuxüۡ ya Tupana, rü nüxüۡ tacua۳x na aixcüma nüxüۡ icuáxüۡ. 4ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗľ: “Choma rü Tupanaxüۡ chacua۳իٚ, ñagügu, ͑ҡӥфӥҡ̲͑ǣҡիɥ͑ӥǣӕɗ ͑ǣŕ̲ҡӥիüۡ namuxüۡ ya Tupana, rü wüxi i dorata۳xáxüۡ ҡɗիɥ. 5ॸNatürü yíxema ͑ǣɥ͑ӥիŕɗ͑ǣŕ̲ҡӥիüۡ namuxüۡ ya Tupana, rü aixcümaxüۡchi Tupanaxüۡ tangechaüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳xgü na aixcüma Tupanaãrü duüۡxüۡgü ɗիɥǣӥիüۡ. 6ॸRü yíxema: “Tupanaãrü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥٚ, ñagüxe, rü ̲͑ľ͑ɗիɥ̲͑ľ%ҡ̲իüۡxüۡ yema Ngechuchu ya Cristu meã maxüۡxüۡrüüۡ. Tupanaãrü mu i ngexwacaxüۡxüۡchiga 7ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի,

tama wüxi i ngexwacaxüۡxüۡ ɗҽӕЙ͑%фӥ̲ӕ͑ɗիɥɗ pexca۳x chaxümatüxüۡ. Natürü ñaãtama

noxriarü ügügumama pexü‫ ۡڟ‬yexmaxüۡ ga ̲ӕ͑ɗիɥ. Ѡӥ͖%ҡ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑%фӥ mu ga nuxcümaüۡxüۡ ga marü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ. 8ॸNatürü ñaã Tupanaãrü mu i pexca۳x chaxümatüxüۡ rü guxüۡguma nangexwacaxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣ Йľիɥ͑ӥŕǣӕɗ͖%ҽӕЙ͑%фӥ̲ӕ͑Йľǣӥ pengechaüۡgüxüۡ, фӥҡ̲ŕ%͑ľիüۡwatama Йľ̲իŕ, natürü Cristurüüۡ ͑ǣŕ̲ ngóonexüۡ ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡwa Йľ͑ǣŕի̲ǣӥ. 9ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗľ: ٘æȍΎ̲фӥ͑ǣŕ̲͑ǣΔΎ͑ľիüۡwa Ëȍ͑ǣŕի̲ٚ, ñagügu, natürü ҡӥ̲ŕ͑ľŕËȍɗҡիɗիǣӕ, rü ŕ%͑ľիüۡՓҡ̲ҡ͑ǣŕի̲. 10ॸYíxema ҡӥ̲ŕ͑ľŕիüۡ ngechaüۡիŕфӥ͑ǣΔΎ͑ľիüۡwa tamaxüۡ, rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ pecadu taxü. 11ॸͮҡӥфӥֆɞիľ̲ҡӥ̲ŕ͑ľŕËȍɗ aixe, фӥŕ%͑ľիüۡwatama tamaxüۡ, rü ŕ%͑ľիüۡǣӕҡɗիӡ. Rü tama nüxüۡ tacua۳x na ͑ǣľիҡҡիӡիüۡ, erü tümaca۳ի͑իŕ%͑ľ. 12ॸPa Chauxacügüx, pexca۳x chanaxümatü erü Cristugagu Tupana marü pexü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i perü pecadugü. 13ॸPa Papagüx, pexca۳x chanaxümatü i ñaã ore erü nüxüۡ pecua۳xgü ya Tanatü ya Tupana ga noxriarü ügügumama yexmacü. Pa Ngextü۳xücügüx, pexca۳x chanaxümatü erü marü nüxüۡ Йľфӥֆľիľфɗ͑ǣŕ̲ n۳g۳oxo i Chataná i chixexüۡãrü üruüۡ. 14ॸPa Buxüۡgüx, pexca۳x chanaxümatü erü marü nüxüۡ pecua۳xgü ya Tanatü ya Tupana. Pa Papagüx, pexca۳x chanaxümatü erü marü nüxüۡ pecua۳xgü ya Tanatü ya Tupana ga noxriarü ügügumama yexmacü. Pa Ngextü۳xücügüx, pexca۳x chanaxümatü erü peporae, rü guxüۡǣӕ̲Йľ%ŕՓ ͑͑ǣŕի̲ɗҽӕЙ͑%фӥΎфľ, rü marü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1 CUÁԖۡॷ2

603

nüxüۡ Йľфӥֆľիľфɗ͑ǣŕ̲n۳g۳oxo i Chataná i chixexüۡãrü üruüۡ. 15ॸ‫ؽ‬ҽ%իӢɗ pexü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡxüۡ i ñoma i naãne rü ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü! ͮǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ texéaxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡgu i ñoma i naãne rü tama Tanatü ya Tupanaxüۡ tangechaüۡ. 16ॸErü guxüۡma i ngúchaüۡgü i ñoma i ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡ rü ñoma i ͑%͑ľ%фӥҡ̲͑ɗիɥфӥҡ̲ҽӕЙ͑%фӥ ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ǣәËȍüۡǣӥфӥ͑ǣŕ̲ ͑ɗիɥɗҡիӥ͑ľ%фӥ͑ǣәËȍüۡgü, rü taxetüarü ngúchaüۡgü, rü yigü na icua۳xüüۡgüxüۡ ҡΔфӥ͑ǣŕ̲իüۡgümaã. 17ॸNatürü ñoma i naãne rü guxüۡma i ngúchaüۡǣӥɗ͑Փ͑ǣŕի̲իüۡ rü tá nagu۳x. ͮҡӥфӥֆɞիľ̲ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥիŕ rü guxüۡgutáma tamaxüۡ. ϘфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡchiga rü ΎфľɗĀΎфɗիɥիüۡchiga 18ॸPa

Chauxacügüx, paxa tá nagu۳x i ñoma i naãne. Pema rü marü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥËȍɗǣфӥҡɞ͑͑ǣӕɗՓӥիɗɗ Cristuarü uwanü, natürü marü ínangugü i muxüۡma. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x na marü nagúxchaüۡxüۡ i ñoma i naãne. 19ॸѠӥ͑ǣŕ̲æфɗѸҡӕфӥӕՓ͑ӥǣӥфӥ ҡҡ͑ӥՓҡ̲͑͑ǣŕի̲ǣӥchire۳x, natürü tama aixcüma tatanüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ, ľфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡҡ͑ӥիüۡ ֆɗիɥǣӥǣӕфӥ tatanügu chitama narücho. Natürü marü tatanüwa ínachoxüۡ na meãma nüxüۡ icuáxüۡca۳x na tama aixcüma tatanüxüۡ ֆɗիɥǣӥիüۡ. 20ॸNatürü pema rü Cristu marü Йľի̲͑͑͑ӕɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳x meãma nüxüۡ pecua۳x i Tupanaãrü ore. 21ॸRü ñu۳xma rü tama ͑ɗիɥ͑ҡ̲͑ӥիüۡ pecuáxüۡca۳x na pexca۳x chaxümatüxüۡ. Natürü pexca۳x chanaxümatü erü marü meãma nüxüۡ

pecua۳իɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. Rü nüxüۡ pecua۳իфӥ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ ɗիɥիüۡwa rü nataxuma i dora. 22ॸ¿Texé ҡɗɥիüۡ ya yíxema idorata۳xáxe? Yíxema: “Ngechuchu rü tama aixcüma Cristu ֆҽӕЙ͑ͮ͑ľ͑ɗիɥٚ, ñagüxe, ҡɗիɥֆ idorata۳xáxe. ֤ɞիľ̲ҡɗիɥֆæфɗѸҡӕфӥ uwanü, erü tama nüxüۡ tacuáxchaüۡ ya Tanatü ya Tupana rü Nane ya Ngechuchu. 23ॸGuxãma ya yíxema tama nüxüۡ cuáxchaüۡիŕֆҽӕЙ͑ͮ͑ľֆ Ngechuchu, rü tama nüxüۡ tacuáxchaüۡ ta ya Tanatü ya Tupana. Natürü yíxema Ngechuchuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΦիŕ, rü Tanatü ya Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬фӥҡҡֆիΥ. 24ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľֆիΥǣӥ̲ɗ͑ǣŕ̲Ύфľ ga noxri nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ ЙľֆիΥǣӥ̲ǣӕɗ͑ǣŕ̲Ύфľǣ͑Ύիфɗ nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ, rü aixcüma norü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥֆҽӕЙ͑ͮ͑ľֆ Ngechuchu rü Tanatü ya Tupana. 25ॸRü ͑ӥ̲ҡ̲ֆͮǣľËȍӕËȍӕֆæфɗѸҡӕ͑ɗիɥ i tamaã inaxunetaxüۡ na tüxna naxããxüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 26ॸͮ͑ǣŕի̲ɗĀӕüۡxüۡgü i chixexüۡwa pexüۡ gagüchaüۡxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗǣ͑ɗիɥɗ pexca۳x chanaxümatüxüۡ i ñaã ore. 27ॸNatürü pema rü marü Cristu pexna ̲͑͑ӕɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ, rü guxüۡguma ЙľՓ͑͑ǣŕի̲. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tama penaxwa۳իľɗҡΎɗЙľфӥ͑ǣәľիŕŕիüۡ erü ͑ӥ̲ҡ̲ɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü pexüۡ ͑͑ǣәľիŕŕɗǣӕիüۡma. Rü norü ngu۳իŕŕҡľфӥɗիËӥ̲͑ɗիɥфӥҡ̲ĀΎф ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥ͑ guxüۡguma Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ, ͑ǣŕ̲ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ pexüۡ ͑ǣәľիŕŕիüۡãcüma. 28ॸRü ñu۳xmax, Pa Chauxacügüx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ̲͑ľ%̲ Cristuaxü‫ ۡڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡ na tama nüxüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1 CUÁԖۡॷ2ٍॷ3

604

imuüۡŕիüۡca۳x, фӥҡ̲ɗի%͑ľŕիüۡca۳x nape۳իľՓɗ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑͑ӕ% ͑իӡիǣӕ. 29ॸPema nüxüۡ pecua۳x na Cristu фӥɗիËӥ̲̲ľËӥֆɗɥիüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡ̲͑ľ͑ɗիɥ͑͑ӥիüۡ pecuáxüۡ na guxüۡma i duüۡxüۡgü i mexüۡ ügüxüۡ фӥҽӕЙ͑ի%Ëӥǣӥ͑ֆɗիɥǣӥիüۡ. Tupanaxãcügüchiga

3

1ॸ¡Dücax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥի, ñuxãcü poraãcü tüxüۡ nangechaüۡ ya Tanatü ya Tupana! Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ naxãcügümaã tüxüۡ naxuxüۡ i nümax. Rü ɗիËӥ̲͑ի%Ëӥǣӥҡɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü rü tama tüxüۡ nacuáxchaüۡ erü Tupanaxüۡ rü ta tama nacuáxchaüۡgü. 2ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥ ya Pexüۡ Changechaüۡgüxe, ñu۳xma rü ̲фӥҽӕЙ͑ի%ËӥǣӥҡɗիɥǣӥՓΎΎҡ̲ tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͖͑ӕի%Ëӥҡ ɗիɥǣӥիüۡ i yixcüra. Natürü nüxüۡ tacua۳xgü na Ngechuchurüüۡ ҡɗիɥǣӥիüۡ i ͑ǣŕիǣӕ̲nango۳xgu, erü tá nüxüۡ ҡĀӕǣӥ͖͑ӕի%Ëӥֆɗɥիüۡ i nümax. 3ॸRü ǣӕի%̲ֆֆɞիľ̲ֆիΦիŕ͑ Ngechuchurüüۡ ҡҡɗɥիüۡ, rü tügüna tadau na Ngechuchu ya Cristurüüۡ aixcüma Tupanape۳xewa tamexüۡ. 4ॸNatürü guxãma ya yíxema pecadu üxe, rü Tupanamaã chixexüۡ taxü. Erü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲ҽӕЙ͑ǣҡիɥ͑ӥǣӕ, rü tapecaduã۳x. 5ॸPema nüxüۡ pecua۳x rü Ngechuchu ya Cristu rü ñoma ga ͑%͑ľՓ͑իӡ͑ɗֆ͑իΎիŕŕ%իüۡca۳x i tórü pecadugü. Rü nüma rü taguma pecadu naxü. 6ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x guxãma ya yíxema aixcüma nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիľ, rü tama pecadu taxügüecha. Natürü guxãma ya yíxema pecadu üechaxe, rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ̲իŕľфӥҡǣӕ̲æфɗѸҡӕիüۡ

tadau, rü taguma nüxüۡ tacua۳x. 7ॸPa Chauxacügüx, ‫ؽ‬ҡ%իӢɗ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕիüۡ i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i pexüۡ ɗֆфӥҡӕիľիŕŕËȍüۡxüۡ! Yíxema mexüۡ Ӧիľ фӥɗիËӥ̲̲ľËӥҡɗիɥ, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ya æфɗѸҡӕ͑ɗիËӥ̲̲ľËӥֆɗɥիüۡrüüۡ. 8ॸNatürü

yíxema pecadu üechaxe rü ͑ǣŕ̲Փҡӥիüۡ tacua۳x na Chatanáãrü duüۡxüۡ ҡɗɥիüۡ, erü nüma i Chataná rü noxriarü ügügumama pecadu naxüecha. Rü yemaca۳x ga Tupana Nane rü ñoma ǣ͑%͑ľՓ͑իӡ͑ɗֆ͑իΎիŕŕ%իüۡca۳x ga yema Chataná üxüۡ. 9ॸRü yíxema ҽӕЙ͑ի%Ëӥɗիɥիŕфӥҡ̲ЙľËĀӕ taxüecha, ľфӥ͑ի%ËӥիӥËȍɗҡɗիɥ. Rü taxuacüma pecadu taxüecha erü Tupana ͑ɗիɥֆҡӥ̲͑ҡӥ. 10ॸYíxema chixexüۡ Ӧիľ фӥҡӥ̲ŕ͑ľŕËȍɗɗիľ, rü tama ҽӕЙ͑ի%Ëӥҡɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳ի͑ҡľիŃҡɗիɥǣӥիüۡ ya ҽӕЙ͑ի%ËӥǣӥфӥҡľիŃҡɗիɥǣӥիüۡ ya Chatanáxãcügü. ̲ͮľ͑ɗիɥ͑ֆɗǣӥɗ͑ǣľËȍüۡgüxüۡ 11ॸ̲ͮľ͑ɗիɥ͑ֆɗǣӥɗ͑ǣľËȍüۡgüxüۡ i wüxichigü. Ѡӥֆľ̲ҡ̲Ύфľ͑ɗիɥǣ noxriarü ügügumama nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕիüۡ. 12ॸRü tama tanaxwa۳xe na Caɥrüü ‫ ۡ ڟ‬n۳g۳oxo i ۡ æȍҡ͑ի%Ëӥɗիɥǣӥիü. Yerü nüma rü ͑ŕ͑ľŕիüۡ nima۳x. ¿Rü ҧacüca۳ի͑ɗիɥǣ yamáãxüۡ? Nayama۳x yerü yema nüma naxüxüۡ rü tama name, фӥֆľ̲͑ŕ͑ľŕ üxüۡ rü name. 13ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥի, ‫ؽ‬ҡ%իӢɗ pe¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥիüۡ ega pexchi naxaiegu i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü! 14ॸYixema rü marü nüxna ítanguxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ֆӕфӥ ñu۳xma rü marü maxüۡwaama ҡ͑ǣŕի̲ǣӥ. Nüxüۡ tacua۳իǣӥɗ͑ǣŕ̲ erü nüxüۡ tangechaüۡǣӥɗҡľ͑ľŕǣӥ. ֤ɞիľ̲ҡ̲ҡӥ̲ŕ͑ľŕիüۡ ngechaüۡիŕфӥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1 CUÁԖۡॷ3ٍॷ4

605

nüma tá tüxna nanaxã i guxüۡma i ҧacü i naxca۳x íic۳axüۡ ľфӥ͑ǣҡիɥ͑ӥŕɗ ͑ǣŕ̲ҡӥիüۡ namuxüۡ фӥҡ͑իӥɗ͑ǣŕ̲ ͑ӥ̲̲͑%͑ҡ%ŕիüۡ. 23ॸRü nüma tüxüۡ

ֆӕՓҡ̲ҡ͑ǣŕի̲. 15ॸRü yíxema ҡӥ̲ŕ͑ľŕËȍɗɗիľфӥՓӥիɗɗ̲ŕҡիüۡrüüۡ ҡɗիɥ. Rü pema nüxüۡ pecua۳xgü i wüxi i ̲ŕҡիüۡ rü nüxüۡ‫ ڟ‬nataxuma i norü maxüۡ

22ॸRü

i taguma gúxüۡ. 16ॸRü Ngechuchu ya Cristu rü tórü pecaduca۳x nayu, rü yemaãcü tüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ ngechaüۡ ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i yixema, rü tanaxwa۳xe na íimemarexüۡ na nüxüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ i ҡľ͑ľŕǣӥՓΎΎ͑ǣǣӕiyu۳xgu. 17ॸNatürü ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗֆҡӥ%իüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ǣӕɗ̲ӕիüۡma i norü ͑ǣŕ̲իüۡgü, rü chi nüxüۡ nada۳u۳xgu i namücü na nüxüۡ‫ ڟ‬nataxuxüۡ, rü taxuacüma: “Choma rü Tupanaxüۡ changechaüۡٚ, ñanagürü, ega tama nüxüۡ nangüۡիŕŕǣӕɗ namücü. 18ॸPa Chauxacügüx, tama name i taa۳ի̲%фӥҡΔфӥΎфľ̲%իɥËҡ̲͑ӥիüۡ tangechaüۡ ɗҡľ͑ľŕ. Natürü tanaxwa۳xe i tórü maxüۡmaã rü tórü ü i mexüۡmaã nüxüۡ tangechaüۡ.

namu na Nane ya Ngechuchu ya Cristuaxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ rü yigü ingechaüۡgüxüۡ, yema nüma tüxüۡ namuxüۡãcü. 24ॸѠӥֆɞիľ̲͑ǣɥ͑ӥŕիŕɗ ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑ҡӥիüۡ muxüۡ, rü aixcüma Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥфӥ͑ӥ̲ֆ Tupana rü aixcüma tümawa namaxüۡ. Rü ñu۳xma rü nüxüۡ tacua۳x na aixcüma Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ rü tawa namaxüۡxüۡ, ľфӥͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ga tüxna namuxüۡ tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ.

ҽ̲ҡի%͑ľŕ͑ҽӕЙ͑͑ ingaicamagüxüۡ 19-20ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗիËӥ̲ֆɗǣӥ

ingechaüۡgügu, rü nüxüۡ tacua۳x na ɗիËӥ̲͑ǣɗիɥ͑ӥŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, rü Tupanape۳xewa rü ɗիËӥ̲͑ի%Ëӥǣӥɗիɥǣӥիüۡ, woo ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ%ŕՓ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥ: ٘ҽ̲ҽӕЙ͑ի%ËӥËȍɗիɥٚ, ñagügu. Erü nüxüۡ tacua۳իфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ ҡ%ŕ%фӥֆľիľф, rü nüma nüxüۡ nacua۳x i guxüۡma. 21ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Changechaüۡgüxex, ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ%ŕՓ nüxüۡ icua۳xgu na Tupanaxãcüxüchi ɗիɥǣӥիüۡ, фӥҡ̲ҡի%͑ľŕ͑͑ӥի͑ ingaicamagüxüۡ ya Tanatü ya Tupana.

Yíxema tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իŕɗҽӕЙ͑%ŕɗ Üünexüۡ rü yíxema tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իŕɗ æфɗѸҡӕфӥӕՓ͑ӥ%ŕ

4

1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ

Changechaüۡgüxex, ‫ؽ‬ҽ%իӢɗ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ЙľֆիΥǣӥիüۡ i guxüۡma i orearü uruüۡgü i nügü ixugügüxüۡ na aixcüma Tupanaãrü orearü uruüۡǣӥֆɗիɥǣӥիüۡ! Natürü name ͑ɗիɥɗЙľ͑͑ǣӕǣӥɗ͑ΎфӥΎфľ͑͑ӥիüۡ pecuáxüۡca۳ի͑ǣΎիɗҡɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%ŕ ֆɗɥիüۡ i nawa idexaxüۡ rü e۳xna tama. Erü ñoma i naãnewa rü guxüۡwama ͑͑ǣŕի̲ɗ̲ӕիüۡma i idorata۳ax۳ güxüۡ i nügü ixugüxüۡ na Tupanaãrü orearü uruüۡǣӥֆɗիɥǣӥիüۡ. 2ॸRü tá pemaã nüxüۡ chixu na ñuxãcü tá nüxüۡ pecuáxüۡ na ҡľիŃҡɗɥիüۡ ֆֆɞիľ̲ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%ŕ ҡӥ̲Փ͑ǣŕի̲իŕ. Rü dücax, guxüۡma i orearü uruüۡgü i nüxüۡ ixugüxüۡ na Tupana duüۡxüۡxüۡ ֆիɥիŕŕիüۡ ya Ngechuchu ya Cristu, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%ŕ͑ՓɗĀľիիüۡ. 3ॸNatürü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Ύфľфӥӕфӕüۡgü i tama nüxüۡ ixugüxüۡ na Tupana

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1 CUÁԖۡॷ4

606

duüۡxüۡxüۡ ֆիɥիŕŕիüۡ ga Ngechuchu, rü ͑ǣŕ̲фӥҡ̲͑ӥիü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. Natürü Cristuarü ӕՓ͑ӥ%ŕ͑ɗիɥɗ͑Փ͑ǣŕի̲իüۡ. Marü nüxüۡ Йľիɥ͑ӥŕ͑ɞ͑͑ǣӕիËȍüۡxüۡ i Cristuarü uwanü, natürü ñu۳xma rü ̲фӥ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ͑͑ǣŕի̲. 4ॸPa Chauxacügüx, pema rü Tupanaxãcügü Йɗիɥǣӥ. Rü marü nüxüۡ perüyexera i ͑ǣŕ̲ҡ̲ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľфӥ uruüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ ɗЙľ%ŕՓ͑ǣŕի̲իüۡ rü nüxüۡ ͑фӥֆľիľфɗ͑ǣŕ̲æфɗѸҡӕфӥӕՓ͑ӥ%ŕ i ñoma i naãnecüۡ۳ãի۳ ǣӥՓ͑ǣŕի̲իüۡ. 5ॸRü nüma i Cristuarü uwanüãrü duüۡxüۡgü rü ñoma i naãnecüۡ۳ãի۳ ǣӥ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ñoma i naãnechigagu nidexagü. Rü ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü rü nüxüۡ‫ ڟ‬ɗ͑фӥիɥ͑ӥŕ. 6ॸNatürü i ֆɗիľ̲фӥҽӕЙ͑ի%Ëӥǣӥҡɗիɥǣӥ. Rü yíxema Tupanaxüۡ cuáxe rü tüxüۡ‫ڟ‬ ɗҡфӥիɥ͑ӥ. Natürü yíxema tama Tupanaxüۡ cuáxe rü tama tüxüۡ‫ ڟ‬ɗҡфӥիɥ͑ӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳xgü na texé ҡɗիɥǣӥիüۡ ya aixcüma Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիľфӥҡľիŃҡɗիɥǣӥիüۡ ya Cristuarü uwanüãrü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիľ. Tupana tüxüۡ nangechaüۡ 7ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ

Changechaüۡgüxex, ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ֆɗǣӥ ingechaüۡgüxüۡ, ľфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆҡӥիüۡ ͑ǣәľիŕŕËӥ͑ֆɗǣӥɗ͑ǣľËȍüۡgüxüۡ. Rü ǣӕի%̲ֆֆɞիľ̲ҡӥ̲ŕ͑ľŕիüۡ ngechaüۡիŕфӥҽӕЙ͑ի%Ëӥҡɗիɥǣӥфӥ Tupanaxüۡ tacua۳x. 8ॸYíxema tama ҡӥ̲ŕ͑ľŕիüۡ ngechaüۡիŕфӥҡ̲ Tupanaxüۡ tacua۳x, ľфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆ tüxüۡ ͑ǣәľիŕŕËӥ͑ֆɗǣӥɗ͑ǣľËȍüۡgüxüۡ. 9ॸTupana

rü ñoma ga naãnewa nanamu

ga Nane ya nügümaã wüxicacü na yimagagu tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü yemawa Tupana tüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ͖͑ӕի%Ëӥҡӥիüۡ nangechaüۡxüۡ. 10ॸRü woo Tupanaxüۡ tangechaüۡgü, ͑ҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑ǣľËȍüۡ i guxüۡ%фӥֆľիľфɗիɥիüۡ ͑ɗիɥ͑͑ӥ̲ҡӥիüۡ nangechaüۡxüۡ rü ñoma ga naãnewa na namuãxüۡ ga Nane na taxca۳x nayuxüۡca۳x rü naxütanüãxüۡca۳x ga tórü pecadugü. 11ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Changechaüۡgüxex, yexguma yemaãcü tüxüۡ nangechaüۡgu ga Tupana, rü ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗֆɗիľ̲фӥҡֆɗǣӥ tangechaüۡgü. 12ॸTaguma texé Tupanaxüۡ tadau. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɗիËӥ̲ֆɗǣӥ ingechaüۡgügu, rü Tupana rü tawa namaxüۡ rü norü ngechaüۡ rü aixcümaxüۡchi tórü maxüۡwa nango۳x. 13ॸRü nüma rü marü tüxna nanamu ga ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳x na aixcüma norü duüۡxüۡgü ɗիɥǣӥիüۡ rü nüma rü tawa na namaxüۡxüۡ. 14ॸRü tomatama nüxüۡ tadaugü rü nüxüۡ tixuchigagü na Tanatü ya Tupana núma namuxüۡ ga Nane na guxüۡma i duüۡxüۡgüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡca۳x. 15ॸRü ֆɞիľ̲ֆիΦիŕфӥ͑ӥիüۡ ixuchigaxe na ҽӕЙ͑ͮ͑ľֆɗɥիüۡ ya Ngechuchu, rü aixcüma Tupanaãrü duüۡxüۡ ҡɗիɥ, rü Tupana rü tümawa namaxüۡ. 16ॸRü yixema nüxüۡ tacua۳իǣӥфӥҡֆիΥǣӥ͑ Tupana rü poraãcü tüxüۡ nangechaüۡxüۡ, ľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ǣӕի%իüۡ nangechaüۡxüۡ. Rü yíxema aixcüma ҡӥ̲ŕ͑ľŕիüۡ ngechaüۡիŕ, rü Tupanaãrü duüۡxüۡ ҡɗիɥ, rü nüma ya Tupana rü aixcüma tümawa namaxüۡ. 17ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑իüۡ ingechaüۡgügu, rü tórü maxüۡwa nango۳x i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1 CUÁԖۡॷ4ٍॷ5

607

͑ǣŕ̲, фӥҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ tamuüۡŕɗ ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu tüxüۡ yacagüxüۡgu naxca۳x i tórü maxüۡ. Erü woo ñoma i ͑%͑ľՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥ, natürü nape۳xewa rü Cristurüüۡ ҡɗիɥǣӥ. 18ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ aixcüma Tupanaxüۡ ingechaüۡgügu, rü nüxüۡ tacua۳ի͑ҡ%ӡҡ̲ҡӥիüۡ napoxcuexüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳x taxuca۳xma nüxüۡ tamuüۡŕ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ nüxüۡ imuüۡŕǣӕ, rü nüxüۡ tacua۳x na tama aixcüma nüxüۡ ingechaüۡgüxüۡ. 19ॸRü yixema rü Tupanaxüۡ tangechaüۡgü, yerü ͑ӥիɥфҡӥիüۡ nangechaüۡ ga nümax. 20ॸͮǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃ: “Choma rü Tupanaxüۡ changechaüۡٚ, ñagügu, ͑ҡӥфӥҡӥ̲ŕ͑ľŕËȍɗҡիɗիǣӕ, rü tidora. Ƅфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲͑ӥիüۡ tangechaüۡǣӕɗҡӥ̲ŕ͑ľŕɗ͑ӥիüۡ tadauxüۡ rü taxuacüma nüxüۡ tangechaüۡ ya Tupana ya tama nüxüۡ tadaucü. 21ॸRü Ngechuchu ya Cristu tüxüۡ namu rü ñanagürü: “Yíxema Tupanaxüۡ ngechaüۡիŕ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ҡӥ̲ŕ͑ľŕիüۡ rü ta tangechaüۡxüۡٚ, ñanagürü. Nüxüۡ tarüyexera i ñoma i naãneãrü ngúchaüۡgü

5

1ॸNgechuchu

rü Tupana Nane ya æфɗѸҡӕ͑ɗիɥ. Rü guxãma ya yíxema nüxü‫ ۡڟ‬ֆիΦիŕ, фӥҽӕЙ͑ի%Ëӥҡɗիɥǣӥ. Rü yíxema Tanatü ya Tupanaxüۡ ngechaüۡիŕ, rü nüxüۡ tangechaüۡ ta i guxüۡma i naxãcügü. 2ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑իüۡ ingechaüۡgügu rü naxü۳իǣӕɗ͑ǣŕ̲ nüma tüxüۡ namuxüۡ, rü nüxüۡ tacua۳x na aixcüma nüxüۡ ingechaüۡgüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ͑ի%Ëӥǣӥɗիɥǣӥիüۡ. 3ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ aixcüma Tupanaxüۡ ingechaüۡgügu rü

͑ǣҡիɥ͑ӥŕɗ͑ǣŕ̲ҡӥիüۡ namuxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲ҡӥիüۡ namuxüۡ rü tama naguxcha ͑͑ǣɗիɥ͑ӥŕիüۡ. 4ॸErü guxãma ya ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ի%Ëӥɗիɥիŕ, rü tama ñoma i naãneãrü ngúchaüۡ i chixexüۡgu ҡфӥիɥ͑ӥ. Ѡӥֆɗիľ̲фӥҡֆիΥǣӥ, rü ͑ǣŕmaca۳x tama name i ñoma i naãneãrü ngúchaüۡ i chixexüۡgu ҡфӥիɥ͑ӥŕ. 5ॸѠӥֆɞիľ̲ֆիΦիŕ͑ ҽӕЙ͑ͮ͑ľֆɗɥիüۡ ya Ngechuchu, rü ֆɞիľ̲ҡɗիɥֆҡ̲͖Ύ̲ɗ͑%͑ľ%фӥ ngúchaüۡ i chixexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥիŕ. Ore i Tupana Nanechiga

nüxüۡ tacua۳x na aixcüma Tupana ͮ͑ľֆɗɥիüۡ ya Ngechuchu. Yerü 6ॸRü

yexguma ñoma ga naãnewa nayexmagu rü dexáwa ínabaiegu, rü nümatama ga Tupana nüxüۡ nixu na NanexüۡËȍɗֆɗɥիüۡ. Rü yexguma curuchagu nayu۳xgu rü nagü inabaãgu ga Ngechuchu, rü Tupana rü wenaxãrü inanawe۳x na ɗիËӥ̲ͮ͑ľ͑ֆɗɥիüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡɗ͑ǣŕ̲ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i taguma idoraxüۡ, rü tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕ͑ɗիËӥ̲իüۡchi Tupana ͮ͑ľ͑ֆɗɥիüۡ. 7ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡӥիüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗҡΎ̲ŕ۳xpü۳x i cua۳xruüۡgü i tüxüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ na aixcüma Tupana ͮ͑ľֆɗɥիüۡ ya Ngechuchu. 8ॸѠӥ͑ǣŕ̲ ͑ΎфӥՓӥիɗ͑ɗիɥɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ, rü ͑ǣŕ̲͑Ύфӥҡիфľ͑ɗիɥǣֆľ̲ Tupanaga ga yexguma Ngechuchu dexáwa íbaiegu, фӥ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ tomaŕ۳իЙӥի͑ɗիɥǣֆľ̲ҽӕЙ͑ӥիüۡ ga yexguma curuchagu nagü inabaãgu ga Ngechuchu. Rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ tomaŕ۳xpü۳x, rü wüxigu nüxüۡ nixu na ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ͮ͑ľֆɗɥիüۡ ya Ngechuchu. 9ॸNüxü‫ ۡڟ‬ҡֆիΥǣӥɗĀӕüۡxüۡgü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

1 CUÁԖۡॷ5

608

ega ҧacüxüۡ tamaã yaxugügu. Natürü ҽӕЙ͑%фӥΎфľ͑ɗիɥɗֆľիľф%Ëӥ aixcümaxüۡËȍɗɗիɥիüۡ. ѠӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆ tamaã nüxüۡ ixucü na Ngechuchu rü ͮ͑ľֆɗɥիüۡ. 10ॸRü yíxema nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΦիŕ ya Tupana Nane rü nüxüۡ tacua۳x na ɗիËӥ̲ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗҽӕЙ͑ nüxüۡ ixuxüۡ i Nanechiga. Natürü yíxema tama Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ֆիΦիŕфӥdorata۳ax۳ nüxüۡ tawogü ya Tupana erü tama ҡֆիΥɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗҽӕЙ͑͑ӥիüۡ ixuxüۡ

nüxna ic۳axüۡ. 16ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃ nüxüۡ da۳u۳իǣӕɗҡӥ̲ŕ͑ľŕ͑ЙľËĀӕ naxüxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑naxca۳x tayumüxŕx‫ ڟ‬üۡ ega tama pecadu i ɗֆ͑ҡӕիŕŕիüۡ ֆɗիɥǣӕ. Rü Tupana tá ̲͑͑իŕŕɗ͑ǣŕ̲ҡӥ̲ŕ͑ľŕľǣҡ̲ ЙľËĀӕɗɗֆ͑ҡӕիŕŕիüۡ ֆɗիɥǣӕ. ͮ͑ǣŕի̲ɗЙľËĀӕɗҡӥիüۡ ɗֆфӥҡӕիŕŕիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲

ЙľËĀӕՓľ͑իӡ%̲ǣӕɗՓӥիɗɗЙľľ͑ľŕ, rü tama pemaã nüxüۡ chixu na naxca۳x 11 i Nanechiga. ॸѠӥ͖%͑ɗիɥɗ͑ΎфӥΎфľֆ Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥիüۡ. 17ॸGuxüۡma i chixexüۡ i Tupana i tamaã nüxüۡ yaxuxüۡ, rü: ixüxüۡ, фӥЙľËĀӕ͑ɗիɥ. ͮҡӥфӥ͑͑ǣŕի̲ “Chomatama marü pexna chanaxã i i pecadu i tama tüxüۡ ɗֆфӥҡӕիŕŕիüۡ. 18 ۡ ۡ ॸRü nüxüۡ tacua۳x, rü yíxema maxü i taguma gúxü. Rü ñaã ‫ڟ‬ ҽӕЙ͑ի%Ëӥɗիɥիŕ, rü tama pecadu maxüۡ rü Chaunegagu pexüۡ taxüecha, erü nüma ya Tupana Nane rü ͑͑ǣŕի̲ٚ, tüxna nadau. Rü taxuacüma tüxna ñanagürü. 12ॸYíxema nüxü‫ ۡڟ‬ֆիΦիŕֆ nangaicama i n۳g۳oxo i Chataná i tüxüۡ Tupana Nane rü tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ ۡ ۡ pecaduã۳իŕŕËȍüۡxüۡ. 19ॸNüxüۡ tacua۳xgü na ͑ǣŕ̲̲իü i taguma gúxü. Natürü ‫ڟ‬ ۡ yíxema tama nüxü ֆիΦիŕֆֆɗ̲ͮ͑ľ ҽӕЙ͑ի%Ëӥǣӥɗիɥǣӥիüۡ, natürü guxüۡma i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ rü n۳g۳oxo i rü tama tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ. Chatanáme۳իŕՓ͑͑ǣŕի̲ǣӥ. 20ॸRü Cuáüۡ rü ñuxre ga norü ucu۳իŕ̲% nüxüۡ tacua۳x ta na ñoma ga naãnewa inayacua۳իŕŕǣ͑ΎфӥЙΎЙľф nanguxüۡ ga Tupana Nane, rü tüxna 13ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥիֆҽӕЙ͑ nanaxã ga cua۳x na nüxüۡ icua۳xgüxüۡca۳x ya yima aixcümaxüۡËȍɗҽӕЙ͑ɗիɥËӥ. Rü Naneãxüۡ‫֤ ڟ‬իΥǣӥիľի, pexca۳x ۡ norü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥֆֆɗ̲ chanaxümatü i ñaã ore na nüxü ‫ڟ‬ ۡ ۡ ۡ aixcümaxüۡËȍɗҽӕЙ͑ɗիɥËӥ, erü Nane pecuáxüca۳x na pexü ͑͑ǣŕի̲իü i 14 ۡ ۡ ya Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡgü ͑ǣŕ̲̲իü i taguma gúxü. ॸRü ҡɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ӥ̲ֆҽӕЙ͑ͮ͑ľ͑ɗիɥɗ ͑ǣŕmaca۳իҡ̲ҡի%͑ľŕ͑͑ӥի͑ aixcümaxüۡËȍɗҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡ rü tüxna ingaicamagüxüۡ ya Tupana. Rü nüxüۡ naxããxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 21ॸPa tacua۳xgü ega ҧacüca۳x nüxna icaxgu, rü Chauxacügüx, ¡Pegüna pedaugü na nüma tüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑Ύфӥ tama nüxüۡ‫ ڟ‬ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x i ngúchaüۡ ֆɗիɥǣӕɗ͑ǣŕ̲naxca۳x nüxna 15 ۡ ۡ tupanachicügü! Ѡӥ͑ǣŕիɥËҡ̲͑ɗիɥɗ ic۳axü. ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիü icua۳xgu na nüma tüxüۡ ͑իɥ͑ӥիüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ chorü ore i pemaã nüxüۡ chixuxüۡ. ҧacüca۳x nüxna icaxgu, rü nüxüۡ tacua۳x ta Rü nuãma pexna, na tüxna naxããxüۡ ɗ͑ǣŕ̲naxca۳x Cuáüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

NORÜ TAXRE GA POPERA GA CUÁÜۡ ÜMATÜXÜۡ ͑ɗիɥ. ͮҡӥфӥֆľ̲ҡ̲͑ɗիɥǣ̲ӕǣ noxriarü ügügumama Tupana tüxna ãxüۡ. 6ॸͮǣŕիǣӕ̲ҽӕЙ͑իüۡ ingechaüۡgügu, rü tanaxü i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҡӥիüۡ namuxüۡ. Erü nüma rü noxriarü ügügumama tamaã nüxüۡ nixu na yigü ingechaüۡgüxücۡ a۳x i wüxichigü.

Cuáüۡ%фӥ̲Ύիŕ 1ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥɗ֤իΥǣӥիľֆҽӕЙ͑

Pexüۡ Dexex, pexca۳x chanaxümatü i choma i Cuáüۡ ɗֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳իǣËӥ͑Ëȍɗɥիüۡ. Choma rü aixcüma pexüۡ changechaüۡ. Rü tama i chaxica, natürü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ nüxüۡ cua۳xgüxüۡ i Tupanaãrü ore i aixcüma ɗիɥիüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta pexüۡ nangechaüۡgü. 2ॸPexüۡ tangechaüۡ erü toxrüüۡ nüxüۡ pecua۳իǣӥɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ ɗիɥիüۡ i guxüۡǣӕҡ̲ҡՓ͑ǣŕի̲իüۡ. 3ॸRü

Orearü uruüۡǣӥɗՓΎ̲ӥիŕŕфӕüۡchiga 7ॸGuxüۡwama

nüma ya Tanatü ya Tupana rü Nane ya Ngechuchu ya Cristu rü poraãcü tá pexüۡ narüngüۡիŕŕǣӥфӥ͑ӥիü‫ۡڟ‬ pengechaüۡtümüüۡgü rü pexüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕǣӥ, erü nüxüۡ pecua۳իɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ ɗիɥիüۡ rü pegü pengechaüۡgü. 4ॸRü poraãcü Ëȍҡ%ŕǣֆľիǣӕ̲͑ӥիüۡ chada۳u۳xgu na ñuxãcü ñuxre i petanüxüۡgü rü aixcüma ̲ľ%͑ǣ͑͑իɥ͑ӥŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľɗ ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, yema Tanatü ya Tupana tüxüۡ muxüۡrüüۡ. 5ॸRü ñu۳xmax, Pa æȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Changechaüۡgüxex, rü pexna nüxüۡ chacua۳ի%Ëȍɗիŕŕ̲͑͑ľիüۡ na yigü ingechaüۡgüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲фӥҡ̲ wüxi i ngexwacaxüۡxüۡ i Tupanaãrü mu

i ñoma i naãnewa rü ͑͑իɥ%͑ľɗ̲ӕիü̲ۡɗՓΎ̲ӥիŕŕфӕüۡgü ɗիɥǣӥիüۡ. Rü nüxüۡ nixuchigagü na tama Tupana duüۡxüۡxüۡ ֆիɥիŕŕիüۡ ga Ngechuchu ya Cristu. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ǣŕ̲%ËӥɗĀľիիüۡ, rü ՓӥիɗɗՓΎ̲ӥիŕŕфӕüۡ ͑ɗիɥ, rü Cristuarü ӕՓ͑ӥ͑ɗիɥ. 8ॸ‫ؽ‬ʊЙľիӕ%ŕǣӥ͑ҡիәľ̲Йľիüۡ ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥիücۡ a۳x rü na tama natüca۳xma ֆɗɥիücۡ a۳x i tórü puracü! ¡Natürü meã ЙľֆիΥǣӥ̲͑ɗիËӥ̲Йľ͑ֆիӕիücۡ a۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑Йľի͑ ãxchaüۡxüۡ! 9ॸRü yíxema nangupetüxŕŕի‫ ڟ‬ŕǣ yema Cristu tüxüۡ ͑ǣәľիŕŕիüۡ, rü tama aixcüma Tupanaxüۡ tacua۳x. Natürü yíxema tama nüxna íchoxüۡիŕǣֆľ̲æфɗѸҡӕҡӥիüۡ ͑ǣәľիŕŕիüۡ, rü aixcüma nüxüۡ tacua۳x ya Tanatü ya Tupana rü Nane ya Ngechuchu. 10ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ

609 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

2 CUÁԖۡ

610

petanüwa nguxgu rü tama yema Cristu tüxüۡ ͑ǣәľիŕŕիüۡmaã pexüۡ ͑͑ǣәľիŕŕǣӕ, rü ‫ؽ‬ҡ%ӡҡ̲Йľ͑ֆիӕɗЙľËȍɗüۡwa rü bai i nüxüۡ Йľфӥ̲Ύիŕǣӥ! 11ॸƄфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Փӥիɗľ tümachiüۡwa nayau۳xgu, фӥҡ͑͑%ŕфիüۡ rü natanüxüۡ ҡӥǣӥҡɗիɥիŕŕ͑Փɗ͑ǣŕ̲ norü chixexüۡ. Cuáüۡãrü ore ga nawa iyacuáxüۡ 12ॸChoxü‫ۡڟ‬

͑͑ǣŕի̲ɗ̲ӕիüۡ m a i to i ore i pemaã nüxüۡ chixuxchaüۡ xüۡ . Natürü tama chanaxwa۳x e na ñaã

poperawa pemaã nüxüۡ chixuxüۡ , erü paxa tá petanüwa íchayadauxchaüۡ na chomatama pemaãxüۡ chi nüxüۡ chixuxüۡ ca۳ի͑͑ǣŕ̲%ËӥՓӥիɗǣӕ ɗիËӥ̲ɗҡ%ŕǣӥիüۡ ca۳x. 13ॸѠӥ͑ǣŕ̲ ͑ӕ%͑ҡ͑ӥՓËȍ͑ǣŕի̲իüۡ i ֆիΥǣӥիüۡ ɗЙľľ͑ľŕǣӥɗիɥǣӥիüۡ i Tupana dexüۡ , rü pexüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕիɥËҡ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥΎфľɗ pemaã nüxüۡ chixuxüۡ . Rü nuãma pexna, Cuáüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

NORÜ TOMAƚ۳XPÜ۳ X GA POPERA GA CUÁÜۡ ÜMATÜXÜۡ

Cuáüۡ фӥǾֆӕ̲%͑ҡ%ŕ 1ॸЬæȍӕľ͑ľŕ,

Pa Gayu i Aixcüma Cuxüۡ Changechaüۡիŕի, rü cuxca۳x chanaxümatü i choma i Cuáüۡ i ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳իǣËӥ͑Ëȍɗɥիüۡ. 2ॸPa æȍӕľ͑ľŕի, Tupanana chaca na meã cuxna nadauxüۡca۳x i curü maxüۡwa rü cuxunewa, ͑ǣŕ̲ËӕфӥΥՓËӕի͑͑ nadauxüۡrüüۡ. 3ॸѠӥЙΎф%ËӥËȍҡ%ŕǣ ֆľիǣӕ̲͑ә̲͑իɥիǣӕǣ͖ӕիфľǣ ҡľ͑ľŕǣӥ, rü chomaã nüxüۡ yaxugügu ga ËӕËȍɗǣ͖͑ӕի%Ëӥ̲ľ%ËӕֆիΥիüۡ i ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, rü guxüۡǣӕ̲̲ľ%͑ǣ͑Ëӕիɥ͑ӥիüۡ. 4ॸRü guxüۡǣӕ̲Ëȍҡ%ŕիüۡËȍɗɗ͑ǣŕիǣӕ̲ nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣӕ͖͑ӕի%ËӥҽӕЙ͑%фӥ ore nüxüۡ ixuxüۡ%Ëӥ̲̲ľ%̲͑իŕիüۡ i chauxacügü. Rü aixcüma nataxuma i to ɗҡ%ŕɗ͑ǣŕ̲%фӥֆľիľфɗիɥիüۡ. 5ॸPa æȍӕľ͑ľŕɗæӕիüۡ Changechaüۡիŕի, mexüۡ cuxü erü nüxüۡ curüngüۡիŕŕɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥ ɗҡľ͑ľŕǣӥɗҡΎի̲͑͑͑ľɥիüۡ i cuxüۡtawa ngugüxüۡ. 6ॸRü nümagü rü nuã nangugü, rü torü ngutaque۳xepataüۡwa nüxüۡ nixugüe na ñuxãcü nüxüۡ cungechaüۡxüۡ rü namaã cumecümaxüۡ.

Rü chanaxwa۳xe i nüxüۡ curüngüۡիŕŕɗ ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲Փľ͑ cuxüۡtawa nangugügu. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ Ëӕի͑ɞֆիɥիǣӕфӥ‫͑ؽ‬ӥի͑͑ի%ɗҧacü i nüxü‫ ۡڟ‬taxuxüۡ i norü namawaüۡ! Erü ҽӕЙ͑%фӥ̲ľ͑ɗիɥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ӥիüۡ rüngüۡիŕŕիüۡ i norü orearü uruüۡgü. 7-8ॸRü nümagü, rü Ngechuchu ya Cristuarü ЙӕфËӥ͑ɗիɥɗ͑իӥǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳x ͑ΎфӥΎфľ̲%͑͑իɥ%͑ľ. Natürü tama ͑͑ֆӕիǣӥɗ͑ǣŕ̲ҡ̲ֆիΥǣӥիüۡãrü ngüۡիŕŕ, фӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ yixema na nüxüۡ rüngüۡիŕŕǣӥիüۡ na ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗիľ̲фӥҡՓӥիɗǣӕ̲͑% naxügüxüۡca۳x i Tupanaãrü puracü. Diótepe rü chixexüۡ naxü natürü Demétriu rü mexüۡ naxü 9ॸChoma

rü marü chanaxümatü i wüxi i popera naxca۳իɗ͑ǣŕ̲ tupaucatanüxüۡǣӥɗËӕфӥɥ%͑ľՓ ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Natürü nüma i Diótepe rü ҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥËȍüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ tixuxüۡ, erü nanaxwa۳xe na nümatama namuãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡӕЙӕËҡ͑ӥիüۡ. 10ॸRü ‫ ڟ‬Ëȍիӡիǣӕфӥҡ͑ӥիüۡ ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ chaxoregü erü tochiga i chixexüۡmaã

611 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

3 CUÁԖۡ

612

inayarüdexanexüۡ. Rü woo tomaã na ngexüۡ nawagüxüۡ, rü naŕt‫ ڟ‬üwa to i chixexüۡ naxü, erü tama nanayauxchaüۡ i ‫ ڟ‬a ngugüxüۡ. Rü ͑ǣŕ̲ҡľ͑ľŕǣӥɗ͑ǣŕm nanachu۳xu na texé nayaxuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ҡľ͑ľŕǣӥ. Rü yíxema nayauxchaüۡիŕ, rü ngutaque۳xepataüۡwa tüxüۡ ínawoxüۡ. 11ॸPa æȍӕľ͑ľŕɗæӕիüۡ Changechaüۡիŕի, ‫ؽ‬ҽ%իӢ i nüxüۡ cuyadauxüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ chixexüۡ ügüxüۡ! ͮҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ cuyadauxüۡ ɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ ügüxüۡ. Erü yíxema guxüۡguma mexüۡ Ӧիľфӥ ҽӕЙ͑ի%Ëӥҡɗիɥ. Natürü yíxema chixexüۡ üechaxe rü tama Tupanaxüۡ tacua۳x. 12ॸGuxüۡma i duüۡxüۡgü nüxüۡ ɗիӕիǣӕɗġľ̲ŃҡфɗӕфӥՓӥիɗֆ̲ľËӥ͑ɗիɥ. Rü toma rü ta nüxüۡ tacua۳x na meã naga ͑իɥ͑ӥիüۡ i Tupanaãrü ore i aixcüma ɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x toma rü ta nüxüۡ ҡɗիӕ͑ɗիËӥ̲̲ľËӥֆɗɥիüۡ. Rü cuma

nüxüۡ cucua۳ի͑ɗիËӥ̲͑ֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ tixuxüۡ. Cuáüۡãrü ore ga nawa iyacuáxüۡ

choxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕxmachire۳x i ۡ muxü m a i chorü ore i cumaã nüxüۡ chixuxchaüۡ xüۡ , natürü tama ñaã poperagu cuxca۳x chanaxümatüchaüۡ . 14ॸErü choma rü paxa ngŕ m ‫ ڟ‬a ËȍիӡիËȍüۡ , фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фӥ̲ľ%ҡ yigümaã tidexagü. 15ॸ¡Meã cuxüۡ ͑իӥЙľҡӥфӥҡ%իӢɗËӕիΎľǣ%ŕիüۡ ! Tamücügü i númacüۡ۳ ã۳իфӥ̲Ύիŕ ‫ ڟ‬a namugü. Rü cuxca۳x ngŕ m chanaxwa۳xe i nüxüۡ Ëӕфӥ̲Ύիŕɗ ‫ ڟ‬a wüxichigü i tamücügü i ngŕ m ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ . Ѡӥ͑ǣŕիɥËҡ̲͑ɗիɥɗ chorü ore i cumaã nüxüۡ chixuxüۡ . 13ॸChoma

Rü nuãma cuxna, Cuáüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

POPERA GA YUDA ÜMATÜXÜۡ Yema yaxõgüxüۡxüۡ ͑фӥ̲Ύիŕǣ֤ӕĀ 1ॸЬ֤իΥǣӥիüۡ

i Guxüۡwama ۡ ͮǣŕի̲ǣӥիüx, ËȍΎ̲ɗ֤ӕĀ͑ɗիɥɗ pexca۳x chanaxümatüxüۡ i ñaã popera. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗæȍüۡҡɗǣӕľ͑ľŕËȍɗɥիüۡ, rü Ngechuchu ya Cristuarü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥ. Rü pexca۳x chanaxümatü i pema na Tanatü ya Tupana pexüۡ idexechixüۡ rü pexüۡ ngechaüۡxüۡ rü Ngechuchu ya Cristu pexna dauxüۡ. 2ॸRü pexca۳իËȍֆӕ̲ӥիŕ͑ guxüۡguma Tupanaãxüۡ‫ڟ‬ pengechaüۡtümüüۡgüxüۡca۳x, rü pexüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕǣӥիüۡca۳x, rü pexüۡ nangechaüۡxüۡca۳x. DuüۡxüۡǣӥɗĀΎф̲%͑ǣәľիŕŕҡľǣӥիüۡchiga 3ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ Changechaüۡgüxex, noxri rü poraãcü choxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ na pexca۳x chanaxümatüxüۡ ͑Ëȍɗǣɗ͑ǣŕ̲̲իüۡ i taguma gúxüۡ i tüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ. Natürü ñu۳xma na petanügu nachocuxüۡ i ñuxre i duüۡxüۡǣӥɗɞֆҡΎիŕŕǣӥËȍüۡxüۡ i Tupanaãrü ore, фӥ͑ǣŕmaca۳x chanaxwa۳xe na pexca۳x chanaxümatüxüۡ na pexüۡ chaxucu۳իŕիüۡca۳x rü ípenapoxüۡxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ ɗիɥիüۡ ga nuxcüma wüxicanatama Tupana norü duüۡxüۡgüna ãxüۡ. 4ॸRü

͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i pexüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕ%Ëӥ̲Йľҡ͑ӥǣӕËȍΎËӕիüۡ ͑ɗիɥɗЙľիüۡ ͑ǣәľիŕŕիüۡ rü ñaxüۡ: “Tupana rü namecümaxüۡchi rü ͑ǣŕmaca۳իҡ%ӡҡ̲Йľիüۡ napoxcue ega ՓΎΎËȍɗիфɗЙľ̲իŕǣӕٚ, ñaxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta tama nüxüۡ nacua۳xgüchaüۡ ya tórü Cori ya ͮǣľËȍӕËȍӕֆæфɗѸҡӕֆҡΔфӥֆΎфɗիɥËӥ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲%Ëӥ ̲իŕիüۡ, rü woetama nuxcümama Tupanaãrü ore i ümatüxüۡwa rü marü nüxüۡ nixu na Tupana tá napoxcuexüۡ. 5ॸRü woo na marü nüxüۡ pecuáxüۡ natürü pexna nüxüۡ chacua۳ի%ËȍɗիŕŕËȍüۡ na ñuxãcü namaã nangupetüxüۡ ga yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga Yudíugü ga ͅΎɥËȍŃՓľфӥիɥիüۡ. Rü tórü Cori ya Tupana rü poraãcü nüxüۡ narüngüۡիŕŕ͑ Equituanewa ínanguxüۡxüۡca۳x, natürü yixcama rü nanadai ga yema tama naga ɥ͑ӥŕËȍüۡxüۡ. 6ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta pexna nüxüۡ chacua۳ի%Ëȍɗիŕŕ͖͑ӕի%Ëӥ̲͑% nangupetüxüۡ ǣֆľ̲ĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga orearü ngeruüۡgü ga noxri ixüünechiréxüۡ natürü yixcama nagagutama pecadu ügüxüۡ. Rü yemaca۳x ga Tupana rü ŕ%͑ľիüۡwa nanawogü, фӥ͑ǣŕի̲ nanapoxcue ñu۳xmatáta nawa nangu i ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu tüxüۡ yacagüxüۡ.

613 El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

YUDA

614

yexgumarüüۡ ta nüxüۡ nangupetü ga ǣӕ̲ɥ%͑ľǣӥǣæȍΎĀΎ̲фӥǾΎ̲Ύффӥ ǣӕ̲ɥ%͑ľǣӥǣ͑Ύфӥ͑ǣɗË̲ǣӕǣӥ͑ľ. ֤ľфӥǣӕ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ gü, rü poraãcü Ëȍɗիфɗ͑ӥǣӥ̲%̲͑իŕ, rü yemaca۳x ga Tupana rü üxümaã ínanagu. Rü ֆľ̲%Ëӥɗ͑ֆ͑իΎիŕŕǣǣӕ̲ɥ%͑ľǣӥ na yemawa tüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕիüۡca۳x ͑͑͑ǣŕի̲իüۡ i wüxi i poxcu naxca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ ügüxüۡ. 8ॸͮҡӥфӥՓΎΎ͑ǣŕ̲իüۡ na nacua۳xgüxüۡ i ͑ǣŕ̲ɗĀΎфľիüۡ i petanügu chocuxüۡ, natürü norü chixexüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕ%̲. ѠӥЙΎф%ËӥËȍɗիфɗ͑ӥǣӥ̲%̲͑իŕ, rü tama tórü Cori ya Tupanaga ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ, rü chixri Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ chigagu nidexagü. 9ॸѠӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü ͑ŕËȍɗҡ̲фľ͑ɗĀľիǣӥфӥҡ̲ Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ga Miguérerüüۡ nügüna nadau i norü orewa. Rü guma Miguére rü woo guxüۡ i Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü i ĀիӡËüۡ۳ãx۳ ãrü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիüۡ, natürü tama n۳g۳oxo ga Chatanámaã naguxchiga ǣֆľիǣӕ̲ͅΎɥËȍŃիüۡneca۳x yéma nügümaã yaporagatanücüüxgu, na nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳ի͑ҡľիŃфӥҡֆɗɥիüۡ ga ͅΎɥËȍŃիüۡne. Natürü nüma ga Miguére 7ॸRü

rü ñanagürümare: “Cori ya Tupana tá cuxüۡ ͑իΎфľǣӥٚ, ñanagürümare. 10ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i doramaã i petanügu chocuxüۡ, rü tama Tupanaxüۡ nacua۳xgüãcüma chixri nachiga nidexagü, rü chixri norü orearü ngeruüۡgü i ĀիӡËüãۡ۳ x۳ chiga nidexagü. Rü ñoma ͑ŕիüۡgürüüۡ naxüۡneãrü ngúchaüۡwemare ͑фӥիɥ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲͑իŕ. Natürü ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i naxügüxücۡ a۳x, rü Tupana tá nanapoxcue. 11ॸRü wüxi i ngechaüۡxüۡchi

͑ɗիɥnaxca۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü erü ͑ǣŕ̲%Ëӥ̲͑իŕ. Rü Caɥ ‫ ڟ‬ǣ͑ŕ͑ľŕիüۡ imáxüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü ãŕ۳xgacü ga Baráüۡrüüۡ Āɥŕruca۳x chixexüۡ naxügü. Rü Corérüüۡ ҡ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥŕËȍüۡ, rü ͑ǣŕmaca۳x Tupana tá nanapoxcue. 12ॸRü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡӕЙӕËՓҡΔфӥæΎфɗфӥΥnaca۳x pengutaque۳xegügu, rü wüxi i ãnexüۡchi ͑ɗիɥǣӥ. Erü narücutanüxüۡ, rü poraãcü nachibüe rü naxaxegü, rü nügüguxicatama ͑фӥիɥ͑ӥŕ. Rü ñoma caixanexüۡ i ngearü pucüãx‫ ڟ‬üۡ i paanexüŕۡ t‫ ڟ‬üwa üpetüxüۡ natürü tama nanetüxüۡ ixaiyagüxüۡrüüۡ taxuwama nime. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑͑ľҡӥǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲ norü owa nanguxgu rü tama ixoxüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Ѡӥ͖Ύ̲͑ɥǣӥɗǣӕիüۡma i naxchúma۳xãmaã napuxüۡ rü yuxuchixüۡrüüۡ ҡիӕՓ̲͑ɗ̲ľɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü. 13ॸRü ñoma yuape i taxüۡ i norü chixixüۡ i %ӡ%Ëȍɗիüۡ naxãnacüwa yataxüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣӥ, erü poraãcü chixexüۡ naxügü. Rü ñoma ՓΎф̲Ëӕфɗǣӥֆ͑ӕ͑ľ͑իɥ̲фľËӥфüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Natürü Tupana rü marü namaã ͑͑իӕľǣӕ͑͑ǣŕ̲Փ͑ľիüۡchixüۡwa guxüۡgutáma nawogüãxüۡ. 14-15ॸRü nuxcümaüۡcü ga Enó ga AdáüۡҡɗիɥËӥфӥ ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüchiga nidexa ga yexguma ҽӕЙ͑ֆĀľիիŕŕǣӕ, rü ñanagürü: “Rü nüxüۡ chadau ya Cori ya Tupana ̲͑ӕիӡËȍɗիüۡ i norü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüۡ۳ãx۳ maã núma ӡËӥ͑Āӕüۡxüۡgüna nac۳axüۡca۳x i norü maxüۡchiga rü napoxcueãxüۡca۳x i guxüۡma i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ rü namaã guxchigagüxüۡٚ, ñanagürü. 16ॸѠӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü ҧacüca۳x idexagüwa۳xexüchixüۡ ͑ɗիɥǣӥ, rü ҧoguã۳xüۡ ixuxwa۳xegüxüchixüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

615

YUDA

noxrütama ngúchaüۡca۳x daugüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü nügü icua۳xüüۡgüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü nümaxüۡ meã tümachiga nidexagüneta ya duüۡիŕǣӥ, na tümaxüۡtawa ҧacü na nayauxgüxüۡca۳xmare. Yuda nayaxucu۳իŕǣӥǣֆľ̲ֆիΥǣӥիüۡ 17ॸЬæȍӕľ͑ľŕǣӥֆЬľիüۡ

Changechaüۡgüxex, ¡nüxna pecua۳xãchie ga yema ore ga pemaã nüxüۡ yaxugügüxüۡ ga tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuarü ngúexüۡgü ga imugüxüۡ! 18ॸRü nümagü rü ñanagürügü pexüۡ: ٘ͮǣŕիǣӕ̲͑ǣәիËȍüۡgu i naãne rü ҡ͑͑ǣŕի̲ɗĀӕüۡxüۡgü i tá nüxüۡ cugüexüۡ i Tupanaãrü ore rü noxrütama ngúchaüۡ i chixexüۡǣӕ̲фľ̲իŕիüۡٚ, ñanagürügü pexüۡ. 19ॸѠӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü ͑ɗիɥɗЙľիüۡ itoyexüۡ na tama wüxigu Йľфӥիɥ͑ӥŕիüۡca۳x rü tama meã ЙľֆիΥǣӥիüۡca۳x. Rü nümagü rü naxüۡneãrü ngúchaüۡՓľ͑фӥիɥ, rü tama ͑Փ͑͑ǣŕի̲ɗҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. 20ॸNatürü pemax, Ьæȍӕľ͑ľŕǣӥֆ Pexüۡ Changechaüۡgüxex, ¡rü pegü perüngüۡxŕŕ۳x na guxüۡguma yexeraãcü ͑ǣӕЙľիɥիüۡ фӥЙľֆիΥǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ύфľ i üünexüۡ i marü peyauxgüxüۡ! ¡Rü guxüۡǣӕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡãrü ngüۡիŕŕ̲%Йľֆӕ̲ӥիŕǣӥ! 21ॸ¡Rü meã pegüna pedaugü na Tupana naxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲Йľ̲իŕիüۡca۳x rü pexüۡ nangechaüۡãcüma pexüۡ nangüۡիŕŕիüۡca۳x! ¡Rü meã ípenan۳g۳ӕիŕŕիɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ ɗ͑ǣӕҡ͑ә̲͑իӡիüۡ ya tórü Cori ya

Ngechuchu ya Cristu na nüxü‫ۡڟ‬ ingechaüۡtümüüۡgüãcüma tüxna naxããxüۡca۳x i maxüۡ i taguma gúxüۡ! 22ॸ¡Rü pexüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲ ҡ̲ɗիËӥ̲ֆիΥǣӥիüۡ, rü nüxüۡ perüngüۡիŕŕǣӥ̲͑ľ%ֆիΥǣӥ%իüۡca۳x! 23ॸRü

togü, ¡rü paxa norü pecaduwa ɞЙľ͑ֆիӕËȍɗ̲͑͑իŕիüۡca۳x rü tama ‫ ڟ‬egu yima üxü ya Tupana mexŕŕn yanatauxexüۡca۳x! ѠӥՓΎΎ͑ǣŕ̲ҡ̲ ֆիΥǣӥËȍüۡxüۡ, ¡rü pexüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüüۡgü! ¡Natürü pegüna pedaugü na tama norü chixexüۡgu peyi۳ xüۡca۳x! Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ΎфӥËȍɗիľիüۡ i pexca۳x mexcüraxüۡxüۡ, ¡rü nüxüۡ pexo! Tupanaxüۡ yacua۳xüüۡãcüma inayacua۳իŕŕǣ͑ΎфӥЙΎЙľф 24-25ॸRü

yima wüxitama ya Tupana ya ҡΔфӥͅիŕիŕŕфӕüۡ ɗիɥËӥ, rü nüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗЙΎф͑Йľի͑͑Āӕիüۡca۳x na tama pecadugu peyi۳ xüۡca۳x. Rü nüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗЙΎф͑ɗֆ͑իΎիŕŕ%իüۡca۳x i guxüۡma i perü chixexüۡgü na Йľҡ%ŕǣӥ%Ëӥ̲͑ӥǣӥpe۳xewa pexüۡ nagagüxüۡca۳x i ngextá ãŕ۳իǣËӥɞֆɗɥիüۡwa. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tanaxwa۳xe i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuégagu Tupanaxüۡ ticua۳xüüۡgü, erü nüma rü guxüۡãrü yexera name rü napora, rü guxüۡŕt‫ ڟ‬üwa ͑͑ǣŕի̲, rü guxüۡmaã inacua۳x. Rü ֆľ̲%Ëӥ͑ɗիɥǣ͑ӕիËӥ̲իüۡchima, rü ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗ͖u۳xmax, rü guxüۡǣӕҡ̲͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. Rü nuãma pexna, Yuda

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

YEMA CUÁÜۡ NÜXÜۡ DAUXÜۡ I YIXCÜRA TÁ NGUPETÜXÜۡ CHIGA

Ore ga Cuáüۡxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕիüۡ ga Ngechuchu ga Cristu

1

1ॸ͵%͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ΎфľǣҽӕЙ͑

Ngechuchu ya Cristuxüۡ nüxüۡ cua۳իŕŕիüۡ ͑͑ӥիɥ͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ nacua۳իŕŕիüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Йիҡ ngupetüxüۡ. Rü nüma ga Ngechuchu ya æфɗѸҡӕ͑ɗիɥǣ͑ΎфӥΎфľфӥ͑ǣľфӕüۡ ga ĀիӡËüۡ۳ãx۳ üۡ namuxüۡ na norü duüۡcü ga Cuáüۡmaã nüxüۡ na yaxuxüۡca۳x. 2ॸRü choma i Cuáüۡ ËȍɗիɥǣɗիËӥ̲̲ľ%̲ nüxüۡ chadauxüۡ rü chanaxümatüxüۡ ga guxüۡma ga yema Tupanaãrü ore ga Ngechuchu chauxca۳x ngo۳իŕŕիüۡ. 3ॸRü ҡҡ%ŕֆֆɞիľ̲Āӕüۡxüۡgüpe۳xewa nawa ngúxe i ñaã Tupanaãrü ore, rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡҡ%ŕǣӥֆֆɞիľ̲ nüxüۡ ɥ͑ӥŕիŕфӥ͑ǣɥ͑ӥŕիŕɗ͖%Ύфľɗ ümatüxüۡ, ľфӥЙիҡ͑ɗ͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲ nüxüۡ yaxuxüۡ. Cuáüۡ nanaxümatü naxca۳x ga yema 7 tücumü ga yaxõgüxüۡ ga Áchiaanewa yexmagüxüۡ

choma i Cuáüۡ rü chanaxümatü i ñaã ore pexca۳իɗֆիΥǣӥիľֆֆɗ̲7 ya 4ॸRü

ɥ%͑ľֆoËȍɗфӥ͑%͑ľՓ ͑ǣŕի̲ǣӥ͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիľ. Rü chanaxwa۳xe i pexüۡ narüngüۡիŕŕфӥЙľիüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕֆֆɗ̲ҽӕЙ͑ֆՓΎľҡ̲ ͑ǣŕի̲ŕËȍËӥ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta chanaxwa۳xe i pexüۡ narüngüۡիŕŕфӥЙľիüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i naxüۡҡՓ͑ľӡիüۡ i perü dauruüۡ ɗիɥիüۡ i Йľ̲ɗֆիΥǣӥիľֆֆɗ̲7ֆɥ%͑ľՓ ͑Йľ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 5ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta chanaxwa۳xe na pexüۡ nangüۡիŕŕիüۡ rü pexüۡ ͑ҡ%ŕիŕŕիüۡ ya Ngechuchu ya Cristu ga aixcüma meãma nüxüۡ ixucü ga Tupanaãrü ore ga ñoma ga naãnewa. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ͑ӥիɥфֆӕՓɞ͑Āիüۡ. Rü nüma rü guxüۡma i ñoma i naãnewa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ i nachiüۡãneãrü ãŕ۳xgacügüarü ãŕ۳իǣËӥ͑ɗիɥ. Rü nüma rü tüxüۡ nangechaüۡ, rü nagümaã tüxüۡ‫ڟ‬ ɗ͑ֆ͑իΎիŕŕɗҡΔфӥЙľËĀӕǣӥ. 6ॸRü ñu۳xma na guxüۡãrü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ i nümax, rü tüxüۡ naxüchica i ngextá nüma ãŕ۳իǣËӥɞֆɗɥիüۡwa. Rü paigüxüۡ tüxüۡ ͑ɗիɥǣӥիŕŕ͑ͮ͑ҡӥֆҽӕЙ͑%իüۡ‫ڟ‬ ipuracüexüۡca۳x rü nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡgutáma Cristuxüۡ ticua۳xüüۡgü, erü nüma rü guxüۡgutáma 616

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ1

617

guxüۡãrü ãŕ۳իǣËӥ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. 7ॸ¡Rü dücax, marü ningaica na caixanexüۡgu ínanguxüۡ ya Cristu! Rü guxüۡtáma i duüۡxüۡgü nüxüۡ nadau, rü woo ga yema nacanapacütüüۡgüxüۡ rü tá ta nüxüۡ nadaugü. Rü guxüۡ i duüۡxüۡgü i guxüۡ i nachiüۡãnecüۡ۳ãի۳ ɗҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ rü norü muüۡmaã rü norü ngechaüۡmaã ҡ͑իӕիľɗ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕɗ nümax. ѠӥɗիËӥ̲͑ǣŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥ. 8ॸRü nüma ya tórü Cori ya Tupana ya guxüۡãrü ãŕ۳իǣËӥɗիɥËӥֆՓΎľҡ̲ ͑ǣŕի̲ŕËȍËӥ, rü ñanagürü: ٘æȍΎՓ͑ɗիɥǣɗ͑իӥǣӥիüۡ ga guxüۡma, rü nataxuma i ҧacü i chorü yexera ͑ǣŕի̲ŕËȍիüۡٚ, ñanagürü. Cuáüۡca۳x nango۳իǣæфɗѸҡӕֆ̲ľիŕËȍɗËӥ

choma i Cuáüۡ na pexca۳x chanaxümatüxüۡ i ñaã popera, фӥЙľľ͑ľŕ Ëȍɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ͮǣľËȍӕËȍӕ͑͑ chaxüxüۡ rü chaxãchica i ngextá nüma ãŕ۳իǣËӥɞֆɗɥիüۡwa. Rü Ngechuchuca۳x pexrüüۡ ngúxüۡ chinge, natürü nüma pexüۡ ͑ЙΎфľիŕŕիüۡrüüۡ choxüۡ ͑ЙΎфիŕŕ ͑ֆի̲͑͑%Ëȍիɥ͑ӥիüۡca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡ i choxüۡ üpetüxüۡ. ѠӥËȍΎ̲фӥՓӥիɗǣËЙիӡ ga Patmugu ãŕg‫ ڟ‬axüۡgu chapoxcu yerü Tupanaãrü orexüۡ chixuchigü, rü duüۡxüۡgümaã nüxüۡ chixu ga yema nüxüۡ chacuáxüۡ ga Ngechuchu ya Cristuchiga. 10-11ॸRü wüxi ga yüxüarü ngunexüۡgu rü ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ chomaã inacua۳x, rü chango۳xetü rü choweama nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥ ga wüxi ga naga ga tagaxüۡ ga ñoma cornetagarüüۡ ɗիɥիüۡ ga ñaxüۡ choxüۡ: ٘æȍΎՓ͑ɗիɥǣɗ͑իӥǣӥիüۡ ga guxüۡma, 9ॸRü

rü nataxuma i ҧacü i chorü yexera ͑ǣŕի̲ŕËȍիüۡ. Rü ñu۳xma chanaxwa۳xe

na wüxi i poperagu cunaxümatüxüۡ i ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ cudauxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ chanaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ ya yima 7ֆɥ%͑ľֆoËȍɗфӥ͑%͑ľՓ ͑ǣŕի̲ǣӥ͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡtanüwa cunamu. Rü yima 7ֆɥ%͑ľ͑ɗիɥֆ Epéchiu rü Esmira rü Pérgamu, rü Tiatíra rü Chardi rü Firadérƿa rü ġΎĀɗËȍŃٚ, ñanagürü. 12ॸRü chaugü íchidau na nüxüۡ chacuáxüۡca۳x na ҧacü ֆɗɥիüۡ ga yema chomaã idexaxüۡ. Rü yexguma chaugü íchida۳u۳xgu rü nüxüۡ chadau ga 7 ga weraarü üruüۡgü ga uirunaxca۳իɗիɥǣӥիüۡ. 13ॸRü yema 7 ga weraarü üruüۡgüarü ngãxüۡtanüwa nüxüۡ chadau ga wüxi ga duüۡxüۡ ga chauxca۳x nangechuchu ga duüۡxüۡxüۡ ɗիɥËӥфüۡxüۡ. Rü wüxi ga naxchiru ga máxüۡmaã naxãxchiru. Rü wüxi ga goyexüۡ ga uirunaxca۳xmaã nigoyeremü. 14ॸRü nayae rü nacho۳xochi ñoma ҧacü i cho۳xochixüۡrüüۡ. Ѡӥ͑իŕҡӥфӥ͖Ύ̲ üxüemarüüۡ niya ۳ uracüü. 15ॸRü nacutü rü ta niya ۳ uracüü ñoma cobrexüchi i meãma ípixüۡrüüۡ. Rü yexguma yadeaxgu rü natagaxüchi ñoma taxüۡ i cotüna i chuxchuxüۡ ãgaxüۡrüüۡ. 16ॸRü norü tügüneme۳իŕՓ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 7 ga woramacurigü. Rü naã۳xwa nayexma ga wüxi ga tara ga guxüۡcüwawa téxüۡ. Rü nachiwe rü ñoma üa۳xcü poraãcü ngu۳xetügurüüۡ ͑ɗիɥ. 17ॸRü yexguma nüxüۡ chada۳u۳xgu, rü nape۳xegu chayangu ñoma chayuxüۡrüüۡ. Natürü ga nüma rü norü tügüneme۳իŕ̲%ËȍΎիüۡ ͑ɗ͑ǣΥǣӥ, rü ñanagürü choxüۡ: ٘‫ؽ‬ҽ%իӢɗËӕ̲ӕüۡxüۡ! Choma rü chaxira chayexma rü guxüۡgutáma Ëȍ͑ǣŕի̲ŕËȍ. 18ॸѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥֆ yima maxüۡcü. Rü üۡpa rü chayu, natürü i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ1ٍॷ2

618

ñu۳xma rü marü guxüۡgutáma Ëȍ̲իŕËȍ. Rü cho۳xme۳իՓ͑͑ǣŕի̲ na ñuxgu tá nayuxüۡ i wüxichigü i duüۡxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡËȍΎ̲͑ɗիɥɗ namaã ichacuáxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ËȍɗËɗ ͑ǣľիҡɞ͑͑ǣŕի̲ǣӥիüۡwa i guxüۡma i duüۡxüۡgü i yuexüۡ. 19ॸRü ñu۳xma rü chanaxwa۳իľɗËӕ͑իӥ̲ҡӥɗ͑ǣŕ̲ nüxüۡ cudauxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ͖u۳xma ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡmaã ngupetüxüۡ, rü ͑ǣŕ̲ֆɗիËӥфҡ͑ǣӕЙľҡӥիüۡ. 20ॸRü ñu۳xma rü tá cuxca۳x chanango۳իŕŕɗ ͑ǣŕ̲ŕիüۡguxüۡ ɗ͑ǣŕ̲7 i woramacurigü i chorü tügüneme۳իŕՓ nüxüۡ cudauxüۡËȍɗǣфӥ͑ǣŕ̲7 i weraarü üruüۡgü i uirunaxca۳xchiga. Rü ͑ǣŕ̲7 i woramacurigü i nüxüۡ cudauxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ãŕ۳իǣËӥǣӥɗ͑ǣŕ̲ 7ҡӥËӕ̲ӥɗֆիΥǣӥիüۡŕt‫ ڟ‬üwa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲7 i weraarü üruüۡǣӥфӥ͑ǣŕ̲7 tücumü i ֆիΥǣӥիüۡ i yima 7ֆɥ%͑ľՓ ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡËȍɗǣ͑ɗիɥٚ. Ore ga yema 7 tücumü ga yaxõgüxüۡca۳x ümatüxüۡ Ore ga yema yaxõgüxüۡ ga ƄЙŃËȍɗӕфӥɥ%͑ľՓֆľի̲ǣӥիüۡca۳x ümatüxüۡ

2

1ॸ“Rü

ñu۳xma chanaxwa۳իľɗ͑ǣŕ̲ ƄЙŃËȍɗӕՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ i ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacüca۳x cunaxümatü, rü ñacurügü nüxüۡ: َ͵%͑ɗիɥɗ͑ΎфӥΎфľ ֆֆɗ̲͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡtanügu ֆфӥիӡӡüۡcü rü norü tügüneme۳իŕ̲% ͑ӥի͑ĀӕËӥɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacügü’. 2ॸRü ñanagürü i nümax: ‘Choma nüxüۡ chacua۳x i guxüۡma i ͑ǣŕ̲Ëӕիӥիüۡ. Rü nüxüۡ chacua۳x na ñuxãcü poraãcü choxü‫ ۡڟ‬cupuracüxüۡ rü ñuxãcü cunaxüamaxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ

ՓΎΎ͑ǣŕmaca۳x muxüۡma i guxchaxüۡgü cuxca۳x ínguxgu. Rü nüxüۡ chacua۳x na ҡ̲Ëӕфӥ̲ľֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta nüxüۡ chacua۳x na meã cunangugüarü maxüۡãx‫ ڟ‬üۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nügü ixugüxüۡ na Tupana imugüxüۡ ֆɗիɥǣӥիüۡ ͑ҡӥфӥҡ̲ɗիËӥ̲ɗիɥǣӥիüۡ na Tupana yamugüxüۡ. Rü cuma rü nüxüۡ cucua۳xama na idorata۳ax۳ maregüxüۡ ֆɗիɥǣӥիüۡ. 3ॸѠӥՓΎΎ͑ǣӕիËȍɗ͑ǣŕ̲ puracü i chauxca۳x cuxüxüۡ, natürü cunaxüama. Rü woo chaugagu poraãcü ngúxüۡ na quingexüۡ, natürü yaxna ̲͑%Ëӕիɥ͑ӥ, rü tama nüxüۡ curüchau. 4ॸͮҡӥфӥ͑͑ǣŕի̲ɗՓӥիɗɗËӕիӥիüۡ i ҡ̲ËȍΎфӥ̲ľɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥ͑ tama noxrirüüۡ choxüۡ cungechaüۡxüۡ i ñu۳xmax. 5ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x i ñu۳xma na ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡgu cunguxüۡ, rü name ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑cucua۳xãchi na ñuxãcü choxüۡ cungechaüۡxüۡ ga noxrix. Rü name ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ curüxo i curü chixexüۡ rü noxrirüüۡ choxüۡ cungechaüۡãcüma mexüۡ cuxü. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲͑ӥիüۡ curüxoxgu i curü chixexüۡ, rü paxa tá cuxüۡ íchayadau, rü tá cuxüۡ chaxo na ҡ̲͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗֆիΥǣӥիüۡtanüwa cuxãchicaxüۡca۳x. 6ॸͮҡӥфӥ͑͑ǣŕի̲ɗ wüxi i cuxüxüۡ ɗËȍΎфӥ̲ľɗիɥիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲͑ɗիɥ͑͑իËȍɗËӕիɗիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ i naxügüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ Nicoraítagü. Rü choma rü ta naxchi Ëȍիɗɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i naxügüxüۡ’. 7ॸRü yíxema ãchixŕի ‫ ڟ‬ŕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ͑ǣҡիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nüxüۡ ixuxüۡ ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡҡӥËӕ̲ӥǣӥٚ. Rü ñanagürü: “Yíxema nüxüۡ фӥЙΎф̲ŕիŕɗËȍɗիľիüۡ rü tá tüxüۡ nüxüۡ chamu۳ի͑ľҡիŕŕɗ͑ΎфӥΎ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ2

619

ɗ͑ǣŕ̲ori ۳x i tüxüۡ ̲իŕիŕŕիüۡ i Tupanaãrü ori ۳ի͑ľËӥՓ͑ǣŕի̲իüۡٚ, ͖͑ǣӥфӥɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. Ore ga yema yaxõgüxüۡ ga Esmiraarü ɥ%͑ľՓֆľի̲ǣӥիüۡca۳x ümatüxüۡ

yema chomaã idexaxüۡ rü ñanagürü ta: “Chanaxwa۳xe i Esmirawa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ ɗֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacüca۳x cunaxümatü, rü ñacurügü tá: َ͵%͑ɗիɥɗ ͑ΎфӥΎфľֆֆɗ̲͑ӥիɥфֆľի̲Ëӥфӥ guxüۡǣӕ̲͑ǣŕի̲ŕËȍËӥǣЙի%Ëȍɗ yucü rü wena maxüۡcü’. 9ॸRü ñanagürü i nümax: ‘Choma nüxüۡ chacua۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ cuxüxüۡ. Rü nüxüۡ chacua۳x na ñuxãcü ngúxüۡ quingexüۡ. Rü nüxüۡ chacua۳x na Ëӕ͑ǣľфӥĀɥŕфӕãx‫ ڟ‬üۡ i ñoma i naãnewa, ͑ҡӥфӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa cuxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗ͑ǣŕ̲ҡǣӕ̲ǣәիüۡ. Rü nüxüۡ chacua۳x na ñuxãcü chixri cuchiga yadexagüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nügü ixugüxüۡ ֤͑ӕĀɞӕǣӥֆɗիɥǣӥիüۡ. Natürü i nümagü rü aixcüma Chatanáãrü duüۡxüۡǣӥ̲фľ͑ɗիɥǣӥ. 10ॸ‫ؽ‬Ѡӥҡ%իӢɗ cumuüۡxüۡ naxca۳իɗ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡ i tá quingexüۡ! Rü n۳g۳oxo i Chataná rü tá norü duüۡxüۡgüxüۡ namu na poxcupataüۡgu pexüۡ napoxcuexücۡ a۳x i ñuxre i pema na ͑ǣŕ̲%ËӥЙľիüۡ naxüxücۡ a۳x. Rü ñuxre i ngunexüۡ tá ngúxüۡ pingegü. Natürü woo ͑ǣŕ̲%Ëӥ͑ǣәիüۡ pingegügu rü chanaxwa۳xe i choxü‫ ۡڟ‬ËӕֆիΥΥ̲ ñu۳xmatáta cuyu۳x. Rü choma rü tá cuxna chanaxã i curü ãmare i maxüۡ i taguma gúxüۡ’. 11ॸRü yíxema ãchixŕի‫ ڟ‬ŕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥ ɗ͑ǣҡիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nüxüۡ ixuxüۡ ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡҡӥËӕ̲ӥǣӥٚ. Rü ñanagürü: 8ॸRü

“Yíxema ñoma i naãnewa nüxüۡ фӥЙΎф̲ŕիŕɗËȍɗիľիüۡ, фӥҡ%ӡҡ̲ Tupana n۳g۳oxogüxüۡ ípoxcuexüۡwa tüxüۡ ͑ՓΎǣӥٚ, ͖͑ǣӥфӥɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. Ore ga yema yaxõgüxüۡ ga Pérgamuãrü ɥ%͑ľՓֆľի̲ǣӥիüۡca۳x ümatüxüۡ

yema chomaã idexaxüۡ rü ñanagürü ta: “Chanaxwa۳xe i Pérgamuwa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ ɗֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacüca۳x cunaxümatü, rü ñacurügü tá: َ͵%͑ɗիɥɗ norü ore ya yima nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲Ëӥɗ ͑ǣŕ̲ҡфɗǣӕիüۡcüwawa téxüۡ’. 13ॸRü ñanagürü i nümax: ‘Choma nüxüۡ chacua۳ի͑ֆɗ̲ɥ%͑ľ ya Chataná poraãcü namaã ícuáxüۡnewa na cumaxüۡxüۡ. ͮҡӥфӥՓΎΎ͑ǣŕի̲͑ cuxãchiüۡxüۡ, rü tama choxüۡ ícuta۳x. Rü woo yexguma chorü orearü uruüۡ ga mecü ga Atípaxüۡ yama۳xgügu nagu ga ǣӕ̲ɥ%͑ľǣ͑Փæȍҡ͑ duüۡxüۡgümaã ícuáxüۡne, rü tama nüxüۡ curüxo na choxü‫ ۡڟ‬ËӕֆիΥΥ̲իüۡ. 14ॸͮҡӥфӥ͑͑ǣŕի̲ɗ͖ӕիфľɗҧacü i cuxüxüۡ ɗҡ̲ËȍΎфӥ̲ľɗիɥիüۡ. Rü ͑ǣŕ̲͑ɗիɥ͑Ëӕǣӥիüۡtawa Ëӕ͑͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕիüۡ i ñuxre i curü duüۡxüۡgü i tama nüxüۡ rüxoechaüۡxüۡ i ͑ǣŕ̲ngu۳իŕŕҡľǣ͑ӕիËӥ̲´фáüۡ Yudíugüarü ãŕ۳xgacü ga Baráxüۡ namaã ucu۳իŕիüۡ na chixexüۡgu Yudíugüxüۡ ͑ֆɗիŕŕիüۡca۳x. Rü yema Yudíugü rü 12ॸRü

yema ucu۳իŕǣǣӕ͑Փ͑իɥǣֆľ̲ petagü ga togü ügüxüۡ naxca۳x ga norü tupananetachicüna۳xãgü. Rü yexgumarüüۡ ta yema ucu۳իŕǣǣӕ͑ɗիɥǣ ͑ɥǣ͑ǣľ̲%̲͑իŕիüۡ ga Yudíugü. Rü ñu۳xma i ñuxre i curü duüۡxüۡgü i ЬŃфǣ̲ӕՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ фӥ͑ǣӕ͑իɥ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ2

620

ga yema nuxcümaüۡxüۡ ga ngu۳իŕŕҡľǣ chixexüۡ, rü tama nüxüۡ narüxoechaüۡ. 15ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta ngŕm ‫ ڟ‬a Ëӕ͑͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕɗ͖ӕիфľɗĀӕüۡxüۡgü i tama nüxüۡ rüxoechaüۡxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ Nicoraítagüarü ngu۳իŕŕҡľɗ´фáüۡãrü ngu۳իŕŕҡľфӕüۡ chixexüۡ. 16ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x chanaxwa۳xe i nüxüۡ ËӕфӥիΎɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗҡ̲͑ӥիüۡ ‫ ڟ‬a cuxüۡtawa curüxoxgu, rü paxa tá ngŕm Ëȍիӡфӥ͑ǣŕ̲ҡфɗchaua۳xwa ͑ǣŕի̲իü̲ۡ%ҡ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüxüۡ chadai’. 17ॸRü yíxema ãchixŕի‫ ڟ‬ŕфӥ̲͑ľ ͑ɗիɥɗ͑ǣҡիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ nüxüۡ ixuxüۡ ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡҡӥËӕ̲ӥǣӥٚ. Rü ñanagürü: “Yíxema nüxüۡ фӥЙΎф̲ŕիŕɗËȍɗիľիüۡ фӥҡҡӥի͑Ëȍ͑ի%ɗЙ%ӡɗĀիӡËü۳ۡãx۳ . Rü tá tüxna chanaxã ya wüxi ya nuta ya chócü i wüxi i naŕg‫ ڟ‬a i ngexwacaxüۡxüۡ nagu ümatücü rü yíxema nayaxuxexicatama nüxüۡ cuáxüۡٚ, ͖͑ǣӥфӥɗͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ. Ore ga yema yaxõgüxüۡ ga Tiatíraarü ɥ%͑ľՓֆľի̲ǣӥիüۡca۳x ümatüxüۡ

yema chomaã idexaxüۡ rü ñanagürü ta: “Chanaxwa۳xe i Tiatírawa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ ɗֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacüca۳x cunaxümatü, rü ñacurügü tá: َ͵%͑ɗիɥɗ norü ore ya yima Tupana Nane ya ñoma üxüemarüüۡ iya ۳ uraxetücüücü rü nacutügü rü ñoma cobre i meãma ípixüۡrüüۡ ɗիɥիüۡne’. 19ॸRü ñanagürü i nümax: ‘Choma nüxüۡ chacua۳x i guxüۡma i ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i cuxüxüۡ. Rü nüxüۡ chacua۳x na ñuxãcü cumücügüxüۡ cungechaüۡxüۡ, rü ñuxãcü meãma choxü‫͑ ۡڟ‬ËӕֆիΥիüۡ, 18ॸRü

rü ñuxãcü nüxüۡ na curüngüۡիŕŕիüۡ i ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ, rü ñuxãcü ֆի̲͑͑%Ëӕիɥ͑ӥիüۡ i guxchaxüۡgü. Rü nüxüۡ chacua۳x i ñu۳xma na noxriarü yexera cunaxüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëӕիüۡ‫ڟ‬ chanaxwa۳xexüۡ. 20ॸͮҡӥфӥ͑͑ǣŕի̲ɗ wüxi i cuxüxüۡ ɗҡ̲ËȍΎфӥ̲ľɗիɥիüۡ. ‫ ڟ‬a Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥ͑͑ǣŕm Ëӕ͑͑ǣŕի̲իŕŕŕËȍիüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ǣľիüۡ i Yechabéra i nügü ixuxüۡ na Tupanaãrü orearü uruüۡ ͑ֆɗɥիüۡ, natürü norü ‫ ڟ‬a ngu۳իŕŕҡľ̲%ËȍΎфӥĀӕüۡxüۡgüxüۡ ngŕm ۡ ۡ ՓΎ̲ӥիŕŕիü ͑Ëȍɗիфɗ̲͑իŕիüca۳x, rü ͑ɥɗ͑ǣľ̲%ɗ͑Йľǣӥիüۡca۳x, rü nangΥ۳xgüãxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Υ͑ǣӥɗҡΎǣӥ norü tupananetachicüna۳xãgüca۳x ćaixüۡ ͑͑ǣŕ̲̲%͑ӥիüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 21ॸѠӥËȍΎ̲фӥ̲фӥ͑ǣɥիüۡ íchanan۳g۳ӕիŕŕфӥֆի͑͑ǣɥ̲%Ëȍիɥ͑ӥ na nüxüۡ naxoxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲͑ǣɥËӥ̲ɗ chixexüۡ, natürü tama inaxwa۳xe na nüxüۡ naxoxüۡ rü ínatáãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ǣɥфӥ chixexüۡ i naxüxüۡ. 22ॸRü ñu۳ի̲ɗ͑ǣŕ̲ ͑ǣľфӥҡ͑ǣɥիüۡ chid۳Փľիŕŕ͑͑ǣɥфӥ ngürücarewa ngúxüۡ yangexüۡca۳x, rü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ͑ǣɥ̲%ɗЙľիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ nge rü nümagü rü tá ta ngúxüۡ na yangegüxüۡca۳x ega tama nüxüۡ naxoegu i ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ ɗ͑ǣɥ̲%͑իӥǣӥիüۡ. 23ॸѠӥҡËȍ͑Āɗɗ͑ǣɥի%Ëӥǣӥɗ͑ǣŕ̲ nge. Ѡӥ͑ǣŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ nacua۳xgü i guxü̲ۡɗֆիΥǣӥիüۡ na aixcüma nüxüۡ chacuáxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑%ŕՓ͑ǣӕ ͑իɥ͑ӥիüۡ i wüxichigü i duüۡxüۡ. Rü wüxichigü i pemax rü tá pexüۡ‫ڟ‬ Ëȍ͑իӥҡ͑ӥ͑ǣŕ̲͖͑ӕի%Ëӥ Йľ̲իŕիüۡãcüma rü ñuxãcü penaxüxüۡãcüma. 24-25ॸNatürü pemagü i Tiatíracüۡ۳ãի۳ ɗҡ̲͑ǣӕɥիŕɗ͑ǣŕ̲ ngexüۡãrü ngu۳իŕŕҡľɗËȍɗիľիüۡ rü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ2ٍॷ3

621

ҡǣӕ̲͑Փ͑ǣәľիľɗ͑ǣŕ̲ΎфľɗҡΎǣӥ ͑իӕǣӥǣӕфӥæȍҡ͑%фӥΎфľɗŕիüۡguxüۡ ɗիɥիüۡ, rü pemaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕ̲ pexüۡ‫ ڟ‬chanaxwa۳xexüۡ ͑ɗիɥ̲͑ľ%̲͑% penguxüۡgüxüۡ фӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥŕիüۡ i ͑ǣŕ̲ËȍΎфӥΎфľ͖u۳xmatáta íchangu i chomax. Ѡӥ͑ǣŕիɥËҡ̲͑ɗիɥɗЙľիüۡ‫ڟ‬ chanaxwa۳xexüۡ. 26ॸRü yíxema nüxüۡ фӥЙΎф̲ŕǣӥիľɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ rü ͑իӥǣӥ̲իŕɗ͑ǣŕ̲ҡӥիü‫ۡڟ‬ chanaxwa۳xexüۡ ñu۳xmatáta tayuemare, rü tá chaugüxüۡtawa tüxüۡ chaxüchica na wüxigu chomaã guxüۡãrü ãŕ۳xgacü ҡɗիɥǣӥիüۡca۳x. 27ॸRü yema Chaunatü ãŕ۳xgacüxüۡ choxüۡ ͑ɗիɥիŕŕիüۡrüüۡ tá tüxna chanaxã i pora na guxüۡ i nachiüۡãnegümaã taporaexüۡca۳x. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲͖Ύ̲ɗ͑%͑ľËü۳ۡãx۳ i duüۡxüۡgü ҡ̲ҡӥ̲ǣɥ͑ӥŕǣӕфӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ tüۡxüۡ ͑ǣɥիüۡ ɗЙӕիŕŕիüۡrüüۡ ҡ̲͑%ҡɗիɥǣӥ rü poraãcü tá tanapoxcue. 28ॸRü tá tüxna chanaxã ya yima woramacuri ya pa۳xmama nüxüۡ idaucü’. 29ॸRü yíxema ãchixŕի‫ ڟ‬ŕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣҡիɥ͑ӥɗ ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nüxüۡ ixuxüۡ ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡҡӥËӕ̲ӥǣӥٚ ñanagürü. Ore ga yema yaxõgüxüۡ ga Chardiarü ɥ%͑ľՓֆľի̲ǣӥիüۡca۳x ümatüxüۡ

yema chomaã idexaxüۡ rü ñanagürü ta: “Chanaxwa۳իľɗæȍфĀɗՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ i ֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacüca۳x cunaxümatü, rü

3

1ॸRü

ñacurügü tá: َ͵%͑ɗիɥɗ͑ΎфӥΎфľֆҽӕЙ͑ ͮ͑ľֆͮ%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ͑Փ͑ǣŕի̲Ëӥֆ yima 7 ya woramacuri nüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲Ëӥٔ. Rü ñanagürü i nümax: ‘Choma nüxüۡ chacua۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Ëӕիӥիüۡ. Rü nüxüۡ chacua۳x ta rü woo guxüۡwama duüۡxüۡgü nüxüۡ

ixugügu na Tupanaca۳ի̲͑իŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡ i cuxüۡҡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ natürü ҡ̲ɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲, ľфӥ͑ǣŕ̲ ֆիΥǣӥիüۡ rü tama aixcüma choxüۡ‫͑ ڟ‬ֆիΥǣӥ rü tama aixcüma chauxca۳ի̲͑իŕ. 2ॸRü ̲͑ľ͑ɗիɥɗcu¤aixãchi rü cugü íquicua۳x rü Ëӕֆ͑ǣӥիŕŕɗ͑ǣŕ̲ɞфիüۡ i mexüۡ i cuxüۡ‫ڟ‬ íyaxüxüۡ i marü iyarüxoxchaüۡxüۡ. Erü nüxüۡ ËȍĀӕфӥ͑ǣŕ̲Ëӕիӥիüۡ rü tama Tupanape۳xewa name. 3ॸ¡Rü nüxna nacua۳xãchi ga yema ngu۳իŕŕҡľǣ̲ľիüۡ ga noxri nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥիüۡ rü cuyaxuxüۡ, rü nagu ɗիӡ! ¡Rü nüxüۡ фӥիΎɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i cuxüxüۡ! ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ̲͑ӥիüۡ curüxoxgu i curü chixexüۡ, rü ñoma wüxi i ‫ ڟ‬xáxüۡ i ngürüãchi ínguxüۡrüüۡ tá ngɥta۳ cuxüۡҡՓËȍիӡ. Ѡӥҡ%ӡҡ̲͑ӥիüۡ cucua۳x ‫ ڟ‬a ͖͑ӕիǣӕËӥֆɗɥիüۡ. 4ॸNatürü ngŕm Chardiwa cuxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗ͖ӕիфľɗĀӕüۡxüۡgü i mexüۡ i tama ñoma i naãneãrü chixexüۡmaã ͑ӥǣӥ%ӡ%Ëȍɗфӥ̲իüãۡ x۳ güxüۡ. Rü nümagü rü tá cómüxü̲ۡ%͑ɗի%իËȍɗфӕфӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ ËȍΎ̲%ɗ͑իɥ, erü nümagü rü duüۡxüۡgü i mexüۡ i chauxca۳ի̲իŕիüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 5ॸRü yíxema nüxüۡ фӥЙΎф̲ŕǣӥիľɗËȍɗիľիüۡ, rü tá cómüxüۡmaã tixãxchiru. Ѡӥҡ%ӡҡ̲͑Փ tüxüۡ ɞËȍЙɗŃǣɗ͑ǣŕ̲ËȍΎфӥЙΎЙľфɗ͑ǣӕ chayawügüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü Chaunatüpe۳xewa rü guxüۡma i norü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËüãۡ۳ x۳ güpe۳xewa tá tüxüۡ chixu na chorü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ’. 6ॸRü yíxema ãchixŕի‫ ڟ‬ŕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣҡիɥ͑ӥɗ ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nüxüۡ ixuxüۡ ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡҡӥËӕ̲ӥǣӥٚ. Ore ga yema yaxõgüxüۡ ga Firadérƿaarü ɥ%͑ľՓֆľի̲ǣӥիüۡca۳x ümatüxüۡ

yema chomaã idexaxüۡ rü ñanagürü ta: 7ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ3

622

“Chanaxwa۳xe i Firedérƿawa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ ɗֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacüca۳x cunaxümatü rü ñacurügü tá: َ͵%͑ɗիɥɗ ͑ΎфӥΎфľֆֆɗ̲Ԗӥ͑ľËӥֆɗիËӥ̲ æфɗѸҡӕɗիɥËӥֆġ¡ɞфüüۡ ãŕ۳xgacü ya tacü ɗիɥËӥֆ͑ӥիüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ËӥɗЙΎф͑ yawãxnaãxüۡca۳x rü nawãxtaãxüۡca۳x i Āիӡǣӕիüۡ i naãne. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ texéca۳x yawãxnaãgu, rü taxucürüwama texé tümacha۳xwa tanawãxta. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃcha۳xwa nawãxtaãgu, rü taxucürüwa texé tümaca۳x tayawãxna’. 8ॸRü ñanagürü i nümax: ‘Choma nüxüۡ chacua۳x i guxüۡma i ͑ǣŕ̲Ëӕիӥիüۡ. Rü dücax, cuxüۡ‫ڟ‬ Ëȍ͑ҡӕիËȍիŕŕ͑ҡΎǣӥ̲%͑ӥիüۡ quixuxüۡca۳x i chorü ore, rü taxucürüwa texé cuxna tanachu۳xu na cunaxüxüۡca۳x i ͑ǣŕ̲ЙӕфËӥ. Rü choma nüxüۡ chacua۳x na tama aixcüma cuporaxüchixüۡ, erü ͑Ύիфľҡ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ i cuxüۡҡՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Natürü cuma rü ͑ǣËӕիɥ͑ӥɗËȍΎфӥΎфľ, rü tama icuyacu۳x na chorü duüۡxüۡ нӕɗɥիüۡ. 9ॸRü ͑ǣŕmaca۳իɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i æȍҡ͑фӥɗիɥǣӥիüۡ i nügü ixugüxüۡ na chorü duüۡxüۡǣӥֆɗիɥǣӥիüۡ natürü tama ɗիËӥ̲ËȍΎիфӥɗիɥǣӥիüۡ, rü tá chanamu ‫ ڟ‬ü۳xügüxüۡca۳x na na cupe۳xegu nacaxãp ۡ ۡ nüxü nacua۳xgüxüca۳x na aixcüma cuxüۡ changechaüۡxüۡ. 10ॸCuma rü meãma Ëӕֆ͑ǣӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲Ëӕիüۡ chamuxüۡ na ɗիËӥ̲ËӕֆիΥΥ̲իüۡ naŕt‫ ڟ‬üwa i ͑ǣŕ̲ǣӕիËȍիüۡgü i cuxüۡ ngupetüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tá cuxüۡ íchapoxüۡ na tama cuxna nanguxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ǣӕիËȍիüۡ i taxüۡ i ñoma i naãnewa tá ínguxüۡ na guxüۡma i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgüxüۡ naxüxüۡca۳x. 11ॸRü paxa tá ‫ ڟ‬a cuxüۡҡՓËȍիӡ. Rü chanaxwa۳xe ngŕm

i ñu۳xma meã cumaxüۡxüۡrüüۡ meã cumaxecha, na taxúema cuxna napuxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲Ëӕфӥ%̲фľ. 12ॸRü yíxema nüxüۡ фӥЙΎф̲ŕǣӥիľɗǣӕիüۡma i chixexüۡ, rü Chaunatü ya Tupanaxüۡtawa tá tüxüۡ Ëȍ͑ǣŕի̲ǣӥիŕŕ͑ҡǣӕҡ̲ ‫ ڟ‬a ítachoxüۡxüۡca۳x. Rü tümagu tá ngŕm chanaxümatü i naŕg‫ ڟ‬a ya Chaunatü ya Tupana. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta tümagu chanaxümatü i naŕg‫ ڟ‬a ya Tupanaãrü ɥ%͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ ya ngexwacaxüۡne ya TupanaxüۡҡՓɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa ɞфӥիɥիüۡne. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta tümagu chanaxümatü i chauéga i ngexwacaxüۡxüۡ’. 13ॸRü yíxema ãchixŕի‫ ڟ‬ŕ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣҡիɥ͑ӥɗ͑ǣŕ̲ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nüxüۡ ixuxüۡ namaã i ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡҡӥËӕ̲ӥǣӥٚ. Ore ga yema yaxõgüxüۡ ga Daodichéawa yexmagüxüۡca۳x ümatüxüۡ

yema chomaã idexaxüۡ rü ñanagürü ta: “Chanaxwa۳xe i Daodichéawa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ ɗֆիΥǣӥիüۡãrü ãŕ۳xgacüca۳x cunaxümatü rü ñacurügü tá: َ͵%͑ɗիɥɗ ͑ΎфӥΎфľֆֆɗ̲ɗիËӥ̲ɗիɥËӥֆ ɗիËӥ̲ֆ͑ǣӕիŕŕËӥɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ yaxuxüۡ rü ore i aixcüma ɗիɥիüۡxüۡxicatama ixucü. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ inaxügüãxüۡ ga guxüۡma ga yema Tupana üxüۡ’. 15ॸRü ñanagürü i nümax: ‘Choma nüxüۡ chacua۳x i guxüۡma i ͑ǣŕ̲Ëӕիӥիüۡ. Rü nüxüۡ chacua۳x na tama wüxi i duüۡxüۡ i chauxchi aixüۡ нӕɗɥիüۡ, natürü tama wüxi i duüۡxüۡ i aixcüma choxüۡ ngechaüۡxüۡ нӕɗիɥ. Rü chierü noxtacüma wüxi i duüۡxüۡ i chauxchi aixüۡ нӕɗիɥǣӕфӥe۳xna noxtacüma wüxi i duüۡxüۡ i aixcüma 14ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ3ٍॷ4

623

choxüۡ ngechaüۡxüۡ нӕɗիɥǣӕ. 16ॸNatürü ñu۳xma na írarüwatama choxüۡ cungechaüۡxüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳x tá cuxüۡ íchata۳x. Erü tama noxtacüma wüxi i duüۡxüۡ i chauxchi aixüۡ нӕɗիɥфӥҡ̲ noxtacüma wüxi i duüۡxüۡ i aixcüma choxüۡ ngechaüۡxüۡ нӕɗիɥ. 17ॸRü cuma cugü нӕɗիӕիǣӕфӥËӕ̲ӕ%фӥĀɥŕфӕã۳x, rü Ëӕ̲ӕ%фӥ͑ǣŕ̲իüۡãx۳ , rü meãma cuxüۡ naxüpetü, rü taxuüۡma cuxü‫ ۡڟ‬nataxu. Natürü i cuma rü tama nüxna cucua۳xãchi na chope۳xewa rü wüxi i taxuwama mexüۡ нӕɗɥիüۡ, rü wüxi i ngechaüۡxüۡËȍɗнӕɗɥիüۡ, rü wüxi i taxuüۡma cuxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իŕнӕɗɥիüۡ, rü ñoma wüxi i ngexetüxüۡrüüۡ нӕɗɥիüۡ, rü ñoma wüxi i ngexchiruxüۡrüüۡ нӕɗɥիüۡ. 18ॸRü ñu۳xma rü cuxüۡ chaxucu۳իŕ͑Ëȍӕիüۡtawa naxca۳x cutaxexüۡca۳x i uiru i marü üxüwa iguxüۡ i ͑ӥիɥËҡ̲ɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡ aixcüma cuxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗËӕфӥ ͑ǣŕ̲իüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta cuxüۡ chaxucu۳իŕ͑Ëȍӕիüۡtawa naxca۳x cutaxexüۡca۳x i cuxchiru i cómüxüۡ na ͑ǣŕ̲ǣӕнӕɗËәիüۡca۳x na taxúema cuxüۡ dauxüۡca۳x na cungexchiruxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta cuxüۡ chaxucu۳իŕ͑ chauxüۡtawa naxca۳x cutaxexüۡca۳x i curü ma۳ɥ ۳իŕҡӥիüۡ ͑Ëӕфӥ̲ľիŕҡӥիüۡca۳x na wena quidauchixüۡca۳x. 19ॸChoma rü tüxüۡ chaxucu۳իŕфӥҡӥիüۡ ichayarüwe۳ի%Ëȍɗիŕŕ ya guxãma ya yíxema tüxüۡ changechaüۡիŕ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥ i nüxüۡ curüxo i cucüma i chixexüۡ, rü aixcüma choxüۡ cungechaüۡ rü cunaxü i ͑ǣŕ̲Ëӕիüۡ‫ ڟ‬chanaxwa۳xexüۡ. 20ॸRü dücax, choma rü ɥã۳իՓËȍ͑ǣŕի̲ŕËȍ. Rü ‫ ڟ‬a Tu tu tu ñacharügüecha. Rü ngŕm ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËȍΎիüۡ ɥ͑ӥǣӕфӥ chauxca۳x tayawãxnagu, rü tá

tümaxüۡtagu chaxücu. Rü tümamaã tá chachibü rü tüma i chomaã. 21ॸRü yíxema nüxüۡ фӥЙΎф̲ŕǣӥիľɗËȍɗիľիüۡ, rü tá chaugüxüۡtawa tüxüۡ ËȍфӥҡΎǣӥիŕŕ na chomaã ãŕ۳իǣËӥҡɗիɥǣӥիüۡca۳x, yexgumarüüۡ ga choma rü nüxüۡ na ËȍфӥЙΎф̲ŕիüۡ ga chixexüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗ Chaunatüxüۡtawa na chayarütoxüۡrüüۡ na namaã ãŕ۳իǣËӥËȍɗɥիüۡca۳x’. 22ॸRü yíxema ãchixŕի‫ ڟ‬ŕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣҡիɥ͑ӥɗ ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nüxüۡ ixuxüۡ ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡҡӥËӕ̲ӥǣӥٚ, ñanagürü ga yema chomaã idexaxüۡ. Tupanaxüۡ ͑ҡիŕŕǣӥɗ Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa 1ॸRü yemawena ga choma ga Cuáüۡ rü nüxüۡ chadau ga wüxi ga ɥã۳x ga iwãxnaxüۡ ǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa. Rü yema naga ga nacornetagaraüۡxüۡ ga noxri nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥիüۡ ga chomaã idexaxüۡ, rü ñanagürü choxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ӕի%͑իɥ͑ǣӥ! Rü tá cuxüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲͖u۳xmaüۡcüüwena tá ngupetüxüۡٚ, ñanagürü. 2ॸRü

4

ֆľիǣӕ̲ҡ̲ǣËȍΎ̲фӥҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ фӥËȍӕ%ŕ̲%inacua۳x, rü ĀիӡՓ͑͑ǣ. ѠӥֆŃ̲Āիӡǣӕիüۡ ga naãnewa nüxüۡ chadau ga wüxi ga tochicaxüۡ ǣ̲ľիŕËȍɗիüۡ ga yéma Tupana nawa rütoxüۡ. 3ॸRü guma yema tochicaxüۡwa rütocü, rü ñoma nuta ya ̲ľիŕËȍɗËӥֆֆѸЙľфüüۡ ͑ɗիɥ̲͑͑ľիüۡ rü ñoma nuta ya cornalínarüüۡ ͑ɗիɥ͑ namexüۡ. Rü yema tochicaxüۡŕt‫ ڟ‬üwa nayexma ga wüxi ga chirapa ga ñoma nuta ga esmerádarüüۡ ̲ľիŕËȍɗËӥ. 4ॸRü yema tochicaxüۡcüwawa nayexmagü ga 24 ga togü ga tochicaxüۡgü ga nüxüۡ ɞ͑ӕ̲ŕǣӕ%Ëȍɗիüۡ. Rü yema

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ4ٍॷ5

624

tochicaxüۡgüwa narütogü ga 24 ga ãŕ۳իǣËӥǣӥǣֆիΥǣӥիüۡ%фӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü cómüxüۡmaã nixãxchiru rü uirunaxca۳x ͑ɗիɥǣ͑Ύфӥnga۳xcueruüۡgü. 5ॸRü yema nachica ga Tupana írütoxüۡՓɞ͑իӡիüۡ ga ba۳i ۳xbe۳xanexüۡ rü duruanexüۡ rü nagagü. Rü yema tochicaxüۡpe۳xewa nayexma ga 7 ga omügü ga yéma ͑ɥǣӥիüۡ. Ѡӥֆľ̲Ύ̲ӥǣӥ͑ɗիɥǣ ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ ga yema 7 ga ֆիΥǣӥիüۡtücumümaã icuáxüۡ. 6ॸRü yema Tupanaãrü tochicaxüۡpe۳xewa rü ñoma dexáétüwarüüۡ ɗիɥիüۡmaã nachaxu rü nichipetü woruarüüۡ. Rü yema tochicaxüۡxüۡ ɞ͑ËȍΎ̲ŕǣӕ%Ëȍɗǣ %ǣӥ̲ӥËӥǣĀիӡËüۡ۳ãի۳ ǣ̲իŕիüۡ ga guxüۡՓ̲%իŕҡӥիüۡ naweama rü nape۳xewa. 7ॸѠӥՓӥիɗǣֆľ̲ĀիӡËüۡ۳ãx۳ ǣ̲իŕիüۡ rü nanaxairaxüۡ. Rü yema to rü nanawocaraxüۡ. Rü yema norü tomaŕ۳xpü۳x rü nanaduüۡxüۡchiweraxüۡ. Rü ֆľ̲͑Ύфӥ%ǣӥ̲ӥËӥфӥ͑͑իɥֆӥɗ gonagüxüۡraxüۡ. 8ॸRü yema ãgümücü ga ĀիӡËüۡ۳ãի۳ ǣ̲իŕիüۡ, rü wüxichigü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 6 ga naxpe۳xatügü. Rü guxüۡwama ga naxpe۳xatüétüwa rü naxpe۳xatütüüۡՓфӥ̲͑ӕիŕҡӥ. Rü ngunecü rü chütacü rü ñanagürügüecha: “Naxüüne, naxüüne, ͑իӥӥ͑ľ͑ɗիɥֆ tórü Cori ya Tupana ya guxüۡŕt‫ ڟ‬üwa ͑ǣŕի̲ËӥфӥՓΎľҡ̲͑ǣŕի̲ŕËȍËӥٚ, ñanagürügüecha. 9-10ॸѠӥֆľ̲ĀիӡËüۡ۳ãx۳ ǣ̲իŕիüۡ, rü yexguma nüxüۡ yacua۳xüüۡgüüۡxgu ga guma tochicaxüۡwa rütocü, фӥ̲Ύիŕ͑ӥի͑͑ի%ǣӥǣӕ, rü yema 24 ga ãŕ۳իǣËӥǣӥǣֆիΥǣӥիüۡãrü фӥֆɗ̲ՓΎľҡ̲͑ǣŕի̲ŕËȍËӥpe۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügü, rü nüxüۡ nicua۳xüüۡgü, rü nacaxãp nape۳xegu nananu ga norü nga۳xcueruüۡgü. 11ॸRü ñanagürügü:

“Pa Torü Cori, Pa Torü Tupanax, cuxüۡ ͑ɗիɥɗ̲͑ľիüۡ na ticua۳xüüۡgüxüۡ rü cuxüۡ ҡҡիŕŕǣӥիüۡ, erü guxüۡŕҡ‫ ڟ‬ӥՓËӕ͑ǣŕի̲. Yerü cuma cunaxü ga guxüۡma rü curü ngúchaüۡǣǣӕ͑ɗիɥɗ͑͑ǣΔիüۡ i ñu۳ի̲իٚ, ñanagürügü. Popera ga idixixüۡchiga rü Tupana Nane ga ñoma wüxi ga carnerurüüۡ imácüchiga 1ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ chadau ga guma tochicaxüۡwa rütocü, rü norü tügüneme۳իŕՓ͑͑͑ǣľǣՓӥիɗǣ popera ga idixixüۡ. Rü düxétüwa rü aixepewa rü naxãmatü ga yema popera. Rü 7 wa niñaxtachipe۳xe. 2ॸRü nüxüۡ chadau ga wüxi ga norü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËü۳ۡãx۳ ga poraxüchixüۡ ga tagaãcü íc۳axüۡ rü ñaxüۡ:

5

٘‫ع‬ҽľիŃҡɗիɥֆֆɞիľ̲̲ľիľ͑ tayagautanüxüۡ i norü ñaxtachipe۳xexüۡ rü ítayadixgüxüۡ i ñaã popera?͖ٚիüۡ. 3ॸͮҡӥфӥՓΎΎǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa rü bai ga ñoma ga naãnewa rü bai ga yuexüۡtanüwa, rü tataxuma ga texé ga mexe na ítayadixgüxüۡ rü nüxüۡ tadaumatüxüۡ ͖͑ӕիӡ͖իüۡ ga yema popera. 4ॸRü choma rü poraãcü chaxaxu ֆľфӥҡҡիӕ̲ǣҡľիŃǣ̲ľիŕ͑ ítayadixgüxüۡ rü nüxüۡ tadaumatüxüۡ na ͖ӕիӡ͖իüۡ ga yema popera. 5ॸRü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗǣֆľ̲24 ga ãŕ۳xgacügü ǣֆիΥǣӥիüۡãrü, rü ñanagürü choxüۡ: ٘‫ؽ‬ҽ%իӢɗËӕիիӕիüۡ! Erü yima Cristu ya ЬΎфËӥֆ֤ӕĀҡɗիɥËӥֆãŕ۳xgacü ya ġ¡ɞҡɗիɥËӥ, rü marü nüxüۡ narüyexera i guxüۡma i chixexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x nüma ͑ɗիɥɗ̲͑ľիüۡ na yagautanüãxüۡca۳x i ͑ǣŕ̲7 i norü ñaxtachipe۳xexüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ЙΎЙľффӥ͑ɞֆՓŕǣӥ%իüۡca۳իٚ. 6ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ chadau ga Tupana Nane

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ5

625

ga ñoma wüxi ga carneruxacü ga ma۳xwa írüdaxüۡrüüۡ yexma chicü naxüۡtagu ga guma tochicaxüۡwa rütocü rü natanügu ga yema ãgümücü ga ĀիӡËüۡ۳ãի۳ ǣ̲իŕիüۡ rü yema 24 ga ãŕ۳xgacügü. Rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 7 ga nachatacu۳xre ga norü poraarü cua۳xruüۡ rü 7ǣ͑իŕҡӥ. Rü guma 7ǣ͑իŕҡӥфӥ ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ i guxüۡma i ñoma i naãnewa namuxüۡãrü cua۳xruüۡ ɗիɥիüۡ. 7ॸRü guma pecaduarü ütanüca۳x yucü rü guma tochicaxüۡwa rütocüca۳ի͑ɗիӡ, rü nanayaxu ga yema popera ga norü tügüneme۳իŕՓ yexmaxüۡ. 8ॸRü yexguma nayauxãgu ga yema popera, rü yema ãgümücü ga ĀիӡËüۡ۳ãի۳ ǣ̲իŕիüۡ rü yema 24 ga ‫ ڟ‬ü۳xü nape۳xegu ãŕ۳xgacügü rü inacaxgüãp ga guma pecaduarü ütanüca۳x yucü. Rü wüxichigü ga yema ãŕ۳xgacügü rü nüxüۡ‫ڟ‬ nayexma ga wüxi ga norü paxetaruüۡ ga arpa. Rü yexgumarüüۡ ta nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga tazagü ga nangaxwegüraüۡxüۡ ga uirunaxca۳x ga pumarate۳xemaã ixããcuxüۡ. Rü yema pumarate۳xe rü nayixichi ga yexguma yaxaxgu. Rü yema pumaragü, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥфӥֆӕ̲ӥիŕǣӥфӥ cua۳xruüۡgü. 9ॸRü nagu nawiyaegü ga wüxi ga wiyae ga yexwacaxüۡxüۡ ga ñaxüۡ: ٘æӕ̲͑ɗիɥɗËӕ̲ľիüۡ na cunayaxuxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ЙΎЙľффӥ cuyagautanüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ ñaxtachipe۳xexüۡ. Yerü cuma rü marü quima۳xchire۳x, rü cugümaã Tupanaãxüۡ‫ ڟ‬naxca۳x cutaxe i nagúxüۡraüۡxüۡ i duüۡxüۡgü i nagúxüۡraüۡxüۡ i nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ i nagúxüۡraüۡxüۡ i

nagawa idexagüxüۡ. 10ॸRü ͑ǣŕ̲ǣӥիüۡ cuxüchica i ngextá ãŕ۳իǣËӥɞнӕɗɥիüۡwa, rü Tupanaãrü ngüۡիŕŕфӕüۡgüxüۡ Ëӕֆիɥǣӥիŕŕ͑Ëӕ̲%Փӥիɗǣӕ guxüۡ i naãnemaã inacua۳xgüxüۡca۳իٚ, ñanagürügü. 11ॸRü yemawena ichadawenü, rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣ͑ǣ ǣ̲ӕիӡËȍɗիüۡma ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ . Rü norü ngãxüۡwa nayexma ga yema tochicaxüۡ фӥֆľ̲%ǣӥ̲ӥËӥǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga ̲իŕիüۡ rü yema 24 ga ãŕ۳xgacügü. Rü ̲͑ӕիӡËȍɗ̲ǣֆľ̲ҽӕЙ͑%фӥ orearü ngeruüۡǣӥǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga yéma yexmagüxüۡ. 12ॸRü tagaãcü ñanagürügü: ٘ġ͑ɗիɥֆֆɗ̲͖Ύ̲Փӥիɗɗ carneruacürüüۡ imácü ga pecaduarü ütanüca۳x yucü. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ̲͑ľիüۡ na guxüۡãrü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ, rü guxüۡãrü yora ֆɗɥիüۡ, rü guxüۡ i cua۳x nüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ, rü guxüۡãrü yexera naporaxüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ namexüۡ na guxãma nüxüۡ ngechaüۡgüxüۡ rü ͑ҡիŕŕǣӥիüۡ rü nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡٚ, ñanagürügü. 13ॸRü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥҡǣ͑ǣ ga guxüۡma ga yema Tupana üxüۡ i Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa rü ñoma i naãnewa rü naãnetüüۡwa rü taxtü i taxüۡwa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ ga ñagüxüۡ: ̲٘ͮľ͑ɗիɥ͑ǣӕիüۡgutáma guxãma nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ rü nüxüۡ ngechaüۡgüxüۡ rü ͑ҡիŕŕǣӥիüۡ ya yima pecaduarü ütanüca۳x ֆӕËӥфӥֆɗ̲͑ǣŕ̲ҡΎËȍɗËիüۡwa rütocü, ľфӥ͑ӥ̲ǣӥ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma ãŕ۳xgacügü ֆɗիɥǣӥիüۡٚ, ñanagürügü. 14ॸRü yema ãgümücü ǣĀիӡËüãۡ۳ ի۳ ǣ̲իŕիüۡ rü ñanagürügü: ٘ͮǣŕ̲%Ëӥֆɗɥٚ, ñanagürügü. Rü yema 24 ga ãŕ۳xgacügü rü ‫ ڟ‬ü۳xü rü nüxüۡ nicua۳xüüۡgü. inacaxgüãp

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ6

626

Yema 7 ga ñaxtachipe۳xeruüۡchiga 1ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ chadau ga yexguma guma pecaduarü ütanüca۳x yucü yagauyegu ga yema ͑ӥիɥфüۡxüۡ ga norü ñaxtachipe۳xexüۡ ga yema popera. Rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣՓӥիɗ ǣֆľ̲ĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga maxüۡxüۡ ga tagaãcü ñoma duruanexüۡrüüۡ ñaxüۡ choxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ӕ%͑իӡ!͖ٚիüۡ. 2ॸRü ichadawenü rü nüxüۡ chadau ga wüxi ga cowaru ga cómüxüۡ. Rü yema naŕt‫ ڟ‬üwa rütoxüۡ rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga wüxi ga norü würa.

6

Rü wüxi ga nga۳xcueruüۡ nüxna naxã. Rü ЙΎф%ŕ%Ëӥ̲͑ΎфӥËΎՓфӕ̲% ɗ͑իӡ%Ëȍɗ͑Āӕüۡxüۡgüxüۡ nayexeraxüۡca۳x. 3ॸRü yexguma guma pecaduarü ütanüca۳x yucü yagauyegu ga yema norü taxre ga yema poperaarü ñaxtachipe۳xexüۡ, rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣֆľ̲͑Ύфӥҡիфľǣ ֆľ̲ĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga maxüۡxüۡ ga ñaxüۡ choxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ӕ%͑իӡ!͖ٚիüۡ. 4ॸѠӥֆŃ̲͑իӡǣ wüxi ga cowaru ga dauxüۡ. Rü yema naŕt‫ ڟ‬üwa rütoxüۡ rü wüxi ga tara ga taxüۡ nüxna naxã. Rü yexgumarüüۡ ta pora ͑ֆիӕ͑ɗֆ͑իΎիŕŕ%իüۡca۳x na nügü nangechaüۡgüxüۡ ga duüۡxüۡgü. Rü yemaãcü nanaxü na nügü naćaixüۡca۳x ga duüۡxüۡgü. 5ॸRü yexguma guma pecaduarü ütanüca۳x yucü yagauyegu ga yema norü tomaŕ۳xpü۳x ga yema poperaarü ñaxtachipe۳xexüۡ, rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣֆľ̲͑ΎфӥҡΎ̲ŕ۳xpü۳x ga ֆľ̲ĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga maxüۡxüۡ ga ñaxüۡ choxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ӕ%͑իӡ!͖ٚիüۡ. Rü ichadawenü rü nüxüۡ chadau ga wüxi ga cowaru ga waxüxüۡ. Rü yema naŕt‫ ڟ‬üwa rütoxüۡ rü

naxme۳xwa nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga wüxi ga ҧacüarü yaruüۡ ga balanza. 6ॸRü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣՓӥիɗǣ͑ǣǣֆľ̲ ĀիӡËüۡ۳ãի۳ ǣ̲իŕիüۡãrü ngãxüۡtanüwa ɗ͑իӡիüۡ ga ñaxüۡ: “Wüxi i ngunexüۡãrü puracütanü rü naxãtanü i wüxi i kilo i trigu. Rü wüxi i ngunexüۡãrü puracütanü naxãtanü i tomaŕ۳xpü۳x i kilo i chebada. ¡Natürü ҡ%իӢɗËӕֆ͑ҡӕիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիüۡ rü yima binu!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 7ॸRü yexguma guma pecaduarü ütanüca۳x yucü yagauyegu ga yema norü ãgümücü ga yema poperaarü ñaxtachipe۳xexüۡ, rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣֆľ̲͑Ύфӥ%ǣӥ̲ӥËӥ ǣֆľ̲ĀիӡËüۡ۳ãի۳ ǣ̲իŕիüۡ ga ñaxüۡ choxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ӕ%͑իӡ!͖ٚիüۡ. 8ॸRü ichadawenü rü nüxüۡ chadau ga wüxi ga cowaru ga dexexüۡ. Rü yema naŕt‫ ڟ‬üwa rütoxüۡ rü Yu ͑ɗիɥǣ͑ŕg‫ ڟ‬a. Rü yema naweama ne ӡիüۡ, rü YuexüۡËȍɗË͑ɗիɥǣ͑ŕg‫ ڟ‬a. Rü yema taxre nanayauxgü ga pora na ñoma ga naãnewa rü wüxi ga yema norü ãgümücütücumü ga duüۡxüۡgümaã inacua۳xgüxüۡca۳x na daimaã rü taiyamaã rü ćaaweanemaã rü n۳g۳oxo idüraexüۡmaã ͑ֆӕľիŕŕ%իüۡca۳x. 9ॸRü yexguma guma pecaduarü ütanüca۳x yucü yagauyegu ga yema norü wüxime۳ŕx۳ pü۳x ga yema poperaarü ñaxtachipe۳xexüۡ, rü nüxüۡ chadau ga wüxi ga nachica ga ngextá Tupanaca۳x naxüۡnagü nawa yagugüxüۡ na nüxna naxãgüãxüۡca۳x. Rü yema nachicatüüۡwa nüxüۡ ËȍĀӕǣ͑%ŕǣӥ ga yema duüۡxüۡgü ga Tupanaãrü orexüۡ na yaxugüxüۡca۳x naćaixüۡ. 10ॸRü yema ͑%ŕǣӥфӥҡǣ%Ëӥ͖͑ǣӥфӥǣӥ: “Pa Torü Cori ya Guxüۡŕt‫ ڟ‬üwa ͮǣŕի̲ËӥфӥԖӥ͑ľËӥфӥʊիɗիËӥ̲Ëӥի,

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ6ٍॷ7

627

¿ñuxgura tá ta i nüxna cucaxüۡ rü cunapoxcuexüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i chixexüۡ ga toxüۡ d۳aixüۡ?͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ. 11ॸRü

ñu۳իӡËȍɗǣҽӕЙ͑фӥՓӥիɗËȍɗǣӥ ga yema duüۡxüۡgüna nanaxã ga naxchiru ga máxüۡ rü cómüxüۡ. Rü yema duüۡxüۡǣӥ%ŕǣӥիüۡ ñanagürü: “¡Paxaãchi iperüngüۡŕ͖u۳xmatáta yangu i Йľľ͑ľŕǣӥɗæфɗѸҡӕիü‫ ۡڟ‬puracüexüۡ i pexrüüۡ tá ćaixüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 12ॸRü yexguma guma pecaduarü ütanüca۳x yucü yagauyegu ga yema norü 6 ga yema poperaarü ñaxtachipe۳xexüۡ, rü nüxüۡ chadau ga poraãcü na naxɥã۳xãchianexüۡ. Rü üa۳xcü rü wüxi ga naxchiru ga waxcharaxüۡrüüۡ ͑ɗիɥ. Rü tauemacü rü guxüۡwama nagürüüۡ

naduema. 13ॸѠӥՓΎф̲Ëӕфɗǣӥфӥŕիҡǣӥ фӥĀիӡՓ͑фӥֆɗфӥ͖Ύ̲ǣ͑%͑ľǣӕ nayi. Rü ñoma ori ۳x i doxüxüۡma buanecü ֆҡËӥфӥֆɗիŕŕիüۡrüüۡ ͑ɗիɥ. 14ॸRü guxüۡma i ĀիӡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ rü inayarütaxu. Rü ñoma wüxi i popera i dixcumüãchixüۡ rü iiyarütaxuxüۡrüüۡ ͑ɗիɥ. Rü guxüۡma ga ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥËЙիӡǣӥфӥ͑ɗիɥǣËȍɗǣ nachicawa. 15ॸRü ñoma ga naãnewa yexmagüxüۡ ga nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügü, rü ma۳իЙӦ͑ľ̲ǣӕфӥma۳xpüۡ‫ڟ‬neãrü nutatanügu nicu۳xgü. Rü wüxigu yexma namaã nicu۳xgü ga yema togü ga ãŕ۳xgacügü ga taxüۡgü ga ñoma ga naãnemaã icua۳xgüxüۡ, rü churaragüarü ãŕ۳xgacügü ga taxüۡgü, rü yema duüۡxüۡgü ǣ̲ӕ%фӥĀɥŕфӕã۳xgüxüۡ, rü yema duüۡxüۡgü ga ñoma ga naãnewa poraexüۡ, rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga coriã۳xgüxüۡ, rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga ngearü coriã۳xgüxüۡ. 16ॸRü guxüۡma ga nümagü, rü guma ma۳իЙӦ͑ľիüۡ rü guma nutagüxüۡ ñanagürügü: “¡Toétügu peyi۳ na toxüۡ ipicu۳xgüxüۡca۳x ͑իËȍիՓֆֆɗ̲͑ǣŕ̲ҡΎËȍɗËիüۡwa

rütocü, rü naxchaxwa ya yima pecaduarü ütanüca۳x yucü erü tama tanaxwa۳xe na toxüۡ napoxcuexüۡ! 17ॸErü ̲фӥɞ͑͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i %ӡËӥ̲իüۡ i nagu napoxcuexüۡ ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗҡ̲ҽӕЙ͑%фӥɗիɥǣӥիüۡ. ¿Rü ҡľիŃҡ̲͑%ҡЙΎфɗ͑ǣŕ̲?ٚ ñanagürügü. Yema Yudíugü ga nacatüwa cua۳xruüۡãx ۳ güxüۡchiga

yemawena rü nüxüۡ chadau ga ãgümücü ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga ñoma ga naãneãrü ãgümücüpe۳xegu chigüxüۡ. Rü ínanapoxüۡgü ga gucüma ga buanecügü na tama waixüۡmüãneŕt‫ ڟ‬ügu naxüxüۡca۳x, rü tama taxüۡ i taxtüétügu naxüxüۡca۳x, rü bai i ҧËӥфӥ͑ɥŃҡӥǣӕ͑իӥիüۡca۳x. 2ॸRü yexgumarüüۡ ta nüxüۡ chadau ga wüxi ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga üa۳xcü íyarügoxüۡՓ̲͑ľӡիüۡ. Rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga Tupana ya Maxüۡcüarü ҧacüarü üégaruüۡ. Rü nüma rü tagaãcü nüxna nacagü ga yema togü ga ãgümücü ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü ga nayauxgüxüۡ ga pora na ͑Ëȍɗիľիŕŕǣӥ%իüۡca۳x ga guxüۡma ga waixüۡmü rü guxüۡma ga taxüۡ ga taxtü. 3ॸRü ñanagürü nüxüۡ: ٘‫ؽ‬ҽ%իӢɗֆҡËӥ̲Йľ͑Ëȍɗիľիŕŕիüۡ i waixüۡmü rü taxtü i taxüۡ фӥ͑ɥǣӥ, ñu۳xmatáta nacatüwa tayaxüarü cua۳xruüۡãի۳ ǣӥɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥ duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 4ॸRü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣ͖ӕիфľ͑ֆɗɥիüۡ ga yema cua۳xruüۡãx۳ güxüۡ. Rü guxüۡma ga

7

1ॸRü

Yudíugütanüwa rü 144,000͑ɗիɥ. 5-8ॸRü yema cua۳xruüۡãx۳ güxüۡ ga Yudíugü, rü ͖%͑ɗիɥ:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ7ٍॷ8

628

Yudátaagü - 12,000 Rubéüۡtaagü - 12,000 Gadutaagü - 12,000 Achetaagü - 12,000 Netarítaagü - 12,000 Manachétaagü - 12,000 æȍɗ̲ľӢҡǣӥ- 12,000 Lebítaagü - 12,000 ʊËȍËҡǣӥ- 12,000 ‫ ڟ‬ҡǣӥ- 12,000 Chaburãӡ Yuchetaagü - 12,000 Beyamítaagü - 12,000 9ॸRü yemawena ichadawenü, rü nüxüۡ ËȍĀӕǣ̲ӕիӡËȍɗիüۡma ga nagúxüۡraüۡxüۡ ga duüۡxüۡgü ga nagúxüۡraüۡxüۡ ga nagawa idexagüxüۡ ga guxüۡma ga nachiüۡ%͑ľՓ͑ľɥիüۡ. Rü yema tochicaxüۡpe۳xegu rü guma pecaduarü ütanüca۳x yucüpe۳xegu nachigü. Ѡӥֆľ̲̲͑͑ӕիӡËȍɗիüۡ rü taxucürüwa texé tayaxugü na ñuxre ֆɗɥիüۡ. Rü naxchiru ga icómüxüۡ rü imáxüۡmaã nixãxchiru. Rü naxme۳xwa nanangegü ga wairaátügü. 10ॸRü guxüۡma ga nümagü rü tagaãcü ñanagürügü: “Yima tórü Tupana ya tochicaxüۡwa rütocü rü yima pecaduarü ütanüca۳x ֆӕËӥ͑ɗիɥֆҡӥիüۡ ̲իŕիŕŕǣӥËӥٚ, ñanagürügü. 11ॸRü guxüۡma ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü ga ĀիӡËüۡ۳ãx۳ rü nüxüۡ ɞ͑Ëȍɗ̲ŕǣӕ%Ëȍɗǣ yema tochicaxüۡ rü yema 24 ga ãŕ۳xgacügü rü yema ãgümücü ga ĀիӡËüۡ۳ãի۳ ǣ̲իŕիüۡ. Rü yema tochicaxüۡpe۳xegu nanangücuchitanü ga yema orearü ngeruüۡgü, rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü. 12ॸRü ñanagürügü: ٘Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ namexüۡ na guxüۡguma guxãma nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ, фӥ͑ҡիŕŕǣӥիüۡ, фӥ̲Ύիŕ

nüxna ixãgüxüۡ, rü nüxüۡ ingechaüۡgüxüۡ, erü guxüۡ i cua۳x nüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲, rü guxüۡŕҡ‫ ڟ‬ӥՓ͑͑ǣŕի̲, rü guxüۡãrü yexera napora. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥٚ, ñanagürügü. 13ॸRü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗǣ yema 24 ga ãŕ۳xgacügü rü choxna naca, rü ñanagürü: ٘‫ع‬ҽľիŃǣӥҡɗիɥǣӥֆֆɞիľ̲ cómüchirugüxe, фӥ͑ǣľիҡ͑ľҡիɥ?ٚ ñanagürü. 14ॸRü choma chanangãxüۡ, rü ñacharügü: “Pa Corix, Ëӕ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ cucuáxüۡ ͑ҡľիŃǣӥҡɗիɥǣӥիüۡٚ, ñacharügü. Rü yexguma ga nüma rü ñanagürü: ֤٘ɞիľ̲ǣӥҡɗիɥǣӥǣ͑Փ͑ǣӕЙľҡӥҡ͑ӥիŕ ga yema ngúxüۡ ga taxüۡ rü marü tügü iyauxgüchiruxe nagüwa ga guma pecaduarü ütanüca۳x yucü. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ ticómüchiruxüۡ. 15ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳ի͑ɗիɥɗ ۡ e۳xewa Tupanaãrü tochicaxüp ۡ ҡ͑ǣŕի̲ǣӥľËȍիü rü ngunecü rü chütacü фӥҽӕЙ͑ɞ͑ǣŕի̲իüۡwa nüxüۡ‫ ڟ‬tapuracüexüۡ. Rü nümatama ya Tupana ya tochicaxüۡwa rütocü rü tüxna nadau. 16ॸRü marü tagutáma wenaxãrü taiya tüxü‫ ۡڟ‬nangu۳x, rü tagutáma tiҧawae. Rü marü tagutáma üa۳xcü tüxüۡ nigu, rü tagutáma üa۳իËӥфӥ͑ɥ͑ľիüۡ tüxüۡ‫ڟ‬ nangu۳x. 17ॸErü yima pecaduarü ütanüca۳x ֆӕËӥɗ͑ǣŕ̲ҡΎËȍɗËիüۡxüۡҡՓ͑ǣŕի̲Ëӥ, rü tá aixcüma meã tüxna nadau ñoma carnerugüna idauxüۡrüüۡ. Rü nawa tá tüxüۡ ͑ǣǣӥɗ͑ǣŕ̲ĀľիфӥËȍӕիËȍӕիüۡgü i ̲իŕŕфӕüۡ. Rü Tupana tá tüxü‫ ۡڟ‬ínanapi i guxüۡma i tümagüüۡիŕҡӥٚ, ñanagürü. Yema norü 7 ga ñaxtachipe۳xeruüۡchiga rü yema buetare ga uirunaxca۳xchiga

8

1ॸRü

yexguma guma pecaduarü ütanüca۳x yucü yagauyegu ga yema norü 7 ga yema poperaarü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ8

629

ñaxtachipe۳xexüۡ, rü ngãxüۡ ga ngora ͑ËȍɗЙľҡӥ͑ľ̲фľǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa. 2ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ chadau ga yema 7 ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü ga ĀիӡËüãۡ۳ x۳ ga yexma Tupanape۳xegu chigüxüۡ. Rü wüxichigü nanayaxu ga norü corneta ga nüxna naxãxüۡne. 3ॸRü yemawena ínangu ga wüxi ga to ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüãۡ۳ x۳ . Rü yéma nanange ga wüxi ga norü buetare ga uirunaxca۳x ga pumaraarü gute۳xeruüۡ. Rü yema uirunaxca۳x ga pumaraarü gute۳xeruüۡtaxmüpe۳xegu nachi. Rü nanayauxte۳xe ga taxüۡ ga pumara ga nüxna ۡ e۳xewa naxãxüۡ na yema tochicaxüp yexmaxüۡ ga pumaraarü gute۳xeruüۡtaxmüwa yaguãxücۡ a۳x, na yemaãcü Tupanana naxããxücۡ a۳x ga yema pumarate۳xe na yema pumaraema rü wüxigu Tupanaãrü duüۡxüۡgüarü ֆӕ̲ӥիŕ̲%ҽӕЙ͑իüۡtawa nanguxücۡ a۳x. 4ॸRü yema pumarate۳xe ga yema orearü ngeruüãۡ x‫ ڟ‬üۡ yexmaxüۡ фӥĀիӡ͑իӡŕ̲ wüxigu namaã ga Tupanaãrü duüۡxüۡgüarü ֆӕ̲ӥիŕǣӥ͖u۳xmata Tupanaxüۡtawa nangu. 5ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣֆľ̲Ύфľфӥ͑ǣľфӕüۡ rü nanayaxu ga yema buetare ga pumaraarü gute۳xeruüۡ. Rü yema pumaraarü gute۳xeruüۡtaxmüwa nanayaxu ga ãwe ga ͑ɥËӥ, rü gumamaã nanaxüãcu ga guma buetare. Rü ñu۳իӡËȍɗ͖Ύ̲ǣ͑%͑ľŕt‫ ڟ‬ügu nanaña. Rü yexgumatama poraãcü naduruãchiane, rü poraãcü nicuxcuane rü niba۳i ۳xbe۳xane rü naxɥã۳xãchiane. Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü ga ĀիӡËüۡ۳ãx ۳ ãrü cornetachiga 6ॸRü

yexguma ga yema 7 ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü ga ĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga icornetaãx‫ ڟ‬üۡ, rü nügü

ɞ̲͑ľիŕŕǣӥ͑͑ǣӕֆËӕľǣӥիüۡca۳x. 7ॸRü wüxi ga yema Tupanaãrü orearü ngeruüۡ фӥ͑ӥիɥф͑ֆËӕľǣ͑ΎфӥËΎф͑ľҡ. Rü yexgumatama ñoma ga naãneŕt‫ ڟ‬ügu narüyi ga gáuxüۡ rü üxüema ga nagümaã ‫ۡ ڟ‬xüۡ. Rü wüxi ga yema norü ãŕü tomaŕ۳xpü۳xarü üye ga ñoma ga naãne rü nixa. Rü yexgumarüüۡ ta wüxi ga yema norü tomaŕ۳xpü۳իфӥӥֆľǣ͑ɥի͑ľËӥфӥ nixa. Rü guxüۡma ga natüane rü nixae. 8ॸRü yema norü taxre ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ rü nayacue ga norü corneta. Rü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗǣҧacü ga taxüchixüۡ ga nama۳իЙӦ͑ľфüۡxüۡ ga iya ۳ uxraxüۡ, rü yexma taxtü ga taxüۡgu nanaña. Rü wüxi ga yema norü tomaŕ۳xpü۳xarü üye ga taxtü rü nagüxüۡ nananguxuchi. 9ॸRü wüxi ga yema norü tomaŕ۳xpü۳xarü üyetücumü ga yema ҡիҡӥՓ̲իŕիüۡ, rü nayue. Rü yexgumarüüۡ ta wüxi ga yema norü tomaŕ۳xpü۳xarü üyetücumü ga wapurugü, rü inayi. 10ॸRü yema norü tomaŕ۳xpü۳x ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ, rü nayacue ga norü corneta. Rü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗǣ taxüchicü ga woramacuri ga taemaxüۡËȍɗËӥфӥĀիӡՓ͑фӥ͑ǣӕ. Rü wüxi ga omü ga ixaxüۡrüüۡ ͑ɗիɥ. Rü nagu nangu ga wüxi ga yema norü tomaŕ۳xpü۳xarü üye ga natügü rü natüxacügü. 11ॸRü guma woramacuri rü Ԗիӥիüۡ ͑ɗիɥǣ͑ŕg‫ ڟ‬a. Rü wüxi ga yema norü tomaŕ۳xpü۳xarü üye ga guxüۡma ga dexá rü naxüxchiü. Rü muxüۡma ga duüۡxüۡgü rü yema dexáwa nayue yerü naxüxchiü. 12ॸRü yema norü ãgümücü ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ rü nayacue ga norü corneta. Rü wüxi ga yema norü tomaŕ۳xpü۳xarü üye ga üa۳xcü rü nixo. Rü yexgumarüüۡ ta wüxi ga yema norü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ8ٍॷ9

630

tomaŕ۳xpü۳xarü üye ga tauemacü rü ՓΎф̲Ëӕфɗǣӥфӥŕիҡǣӥфӥ͑ɗիΎ. Rü yemaãcü wüxi ga yema norü tomaŕ۳xpü۳xarü üye ga guxüۡma ga yema фӥ͑իŕ%͑ľ. Rü ga ngunecü rü ãgümücü ǣ͑ǣΎф͑իŕ%͑ľ. Rü ga chütacü rü ãgümücü ga ngora nataxuma ga tauemacü rü bai ga woramacurigü rü ¡ɗǣŕիҡǣӥ. 13ॸRü yemawena ichadawenü rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣՓӥիɗ ǣɥֆӥǣĀիӡǣӕɞիľիľüۡxüۡ ga tagaãcü ñaxüۡ: “Nangechaüۡtümüüۡǣӥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i yea pecaduãx‫ ڟ‬üۡ i naãnewa ̲իŕիüۡ ɗ͑ǣŕիǣӕ̲ֆËӕľǣӥ%ǣӕҡֆ ͑ΎфӥËΎф͑ľҡǣӥɗ͑ǣŕ̲ҡΎǣӥɗ tomaŕ۳xpü۳x i Tupanaãrü orearü ngeruüۡǣӥٚ, ñaxüۡ. 1ॸRü yema norü wüxime۳ŕx ۳ pü۳x ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ, rü nayacue ga norü corneta. Rü nüxüۡ chadau ga wüxi ga woramacuri ga ĀիӡՓфӥ͑ǣӕËӥǣ͖Ύ̲ǣ͑%͑ľǣӕ ngucü. Rü guma woramacuri nanayaxu ga yema ãxmaxüۡ ga taguma iyacuáxüۡãrü chawi. 2ॸRü nayawãxna ga yema ãxmaxüۡ ga taguma iyacuáxüۡ. Rü yéma inayagoema ga caxixüۡ ñoma wüxi i taxüۡ i u۳xearü caxixüۡrüüۡ. Rü yema caxixüۡ фӥ͑͑իŕŕ̲իŕŕǣӥa۳xcü. 3ॸRü yema caxixüۡwa ínachoxüۡ ga munügü ga naãneŕt‫ ڟ‬ügu yi۳ xüۡ. Rü yema munügü rü nanayauxgü ga pora ga nüxna naxãxüۡ na ñoma tuxchinawerüüۡ duüۡxüۡgüxüۡ nachixüۡca۳x. 4ॸRü yema munümaã nüxüۡ nixu na tama natüanexüۡ ͑Ëȍɗիľիŕŕիüۡca۳x rü bai i ҧacü rü

cua۳xruüۡ nacatüwa yexmaxüۡ. 5ॸNatürü tama nanamu na yema duüۡxüۡgüxüۡ naćaixüۡca۳x. Natürü nanamu na ngúxüۡ nüxüۡ ֆ͑ǣľիŕŕ̲фľǣӥիüۡca۳x ga

9

wüxime۳ŕx۳ pü۳x ga tauemacü. Rü yema ngúxüۡ ga nüxüۡ ֆ͑ǣľիŕŕǣӥիüۡ, rü ñoma tuxchinawe duüۡxüۡgüxüۡ chixüۡrüüۡ ͑ɗիɥ. 6ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgügu rü duüۡxüۡgü tá naxca۳x nadaugü na nayuexüۡ, natürü ҡ%ӡҡ̲͑ֆӕľ. Rü woo nanaxwa۳xegüxüchi na nayuexüۡ, natürü taxucürüwatáma nayue. 7ॸRü yema munügü rü ñoma cowaru i guerrawa ɥիüۡrüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ŕфӕՓ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ nayexma ga ҧacü ga ñoma nga۳xcueruüۡ ga uirunaxca۳xrüüۡ ɗիɥǣӥիüۡ. Rü nachiwe rü nanaduüۡxüۡchiweraxüۡgü. 8ॸRü nayaegü rü ñoma ngeã۳xyaerüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü napütagü rü ñoma aipütagürüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 9ॸRü naxüۡnewa nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga

nanetügü rü bai i ҧËӥфӥ͑ɥǣӥ. Natürü ̲͑͑ӕ͑͑Ëȍɗիľիŕŕǣӥ%իüۡca۳x ga yema duüۡxüۡgü ga tama Tupanaãrü

naxãnegu. Rü yema naneguwa rü naxãguchata na wüxime۳ŕx۳ pü۳x ya tauemacü duüۡxüۡgüxüۡ ngúxüۡ ֆ͑ǣľիŕŕǣӥիüۡca۳x. 11ॸRü yema munügüarü ãŕ۳xgacü, rü yema ãxmaxüۡ ga taguma iyacuáxüۡãrü dauruüۡ ͑ɗիɥ. Rü Yudíugügawa ga yema munügüarü ãŕ۳xgacü, rü Abadóüۡ ͑ɗիɥ. Rü Griégugügawa rü Apolióüۡ ͑ɗիɥ. Rü ͑ǣŕ̲фӥ: ٘æȍɗիľիŕŕфӕüۡٚ, ñaxüۡchiga ͑ɗիɥ. 12ॸRü yexma nayacua۳x ga yema ͑ӥիɥфüۡxüۡ ga chixexüۡ ga taxüۡ, natürü ínayaxüama ga to ga taxre. 13ॸRü yema norü 6 ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ rü nayacue ga norü corneta. Rü nüxüۡ

ҧacü ga wüxi ga ƿerunaxca۳x ga poxüۡruüۡrüüۡ ɗիɥիüۡ. Rü naxpe۳xatügüga rü ͖Ύ̲̲ӕիӡËȍɗ͑ľֆӕҡӕֆǣӕľффՓ cowaru túgünegarüüۡ ͑ɗիɥ. 10ॸRü nareexüۡgü rü ñoma tuxchinawerüüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ9ٍॷ10

631

Ëȍիɥ͑ӥǣՓӥիɗǣ͑ǣǣֆľ̲ Tupanape۳xewa yexmaxüۡ ga uirunaxca۳x ga pumaraarü gute۳xeruüۡtaxmüwa ɗ͑իӡիüۡ. 14ॸRü yema naga rü nanamu ga yema orearü ngeruüۡ ga cornetaãx‫ ڟ‬üۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: ٘‫֤ؽ‬Փŕǣӥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲%ǣӥ̲ӥËӥɗ orearü ngeruüۡǣӥɗæȍҡ͑%фӥɗիɥǣӥիüۡ i taxtü i Eufrátegu ngãxüۡgüxüۡ!ٚ ñanagürü. 15ॸѠӥֆľ̲%Ëӥ͑ɗՓŕǣӥիüۡ ga yema ãgümücü ga orearü ngeruüۡgü na nadaiãxüۡca۳x ga wüxi ga yema norü tomaŕ۳xpü۳xarü üyetücumü ga duüۡxüۡgü. Yerü ga yema orearü ngeruüۡgü rü woetama yemaca۳x ínamemaregü na yema ngora rü yema ngunexüۡ rü guma tauemacü rü guma taunecü nadaiãxüۡca۳x ga yema duüۡxüۡgü. 16ॸRü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥ ͖͑ӕիфľ͑ֆɗɥիüۡ ga yema orearü ngeruüۡgüarü churaragü ga cowaruétügu ɥիüۡ. Rü 200̲ɗֆΔ͑ľǣӥ͑ɗիɥǣӥ. 17ॸRü ֆľ̲%Ëӥ͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ chadauxüۡ ga yema cowarugü ga yexguma chango۳xetügu. Rü yema churaragü ga ֆľ̲ËΎՓфӕŃҡӥǣӕɥիüۡ rü nüxü‫ۡڟ‬ nayexma ga norü nga۳xcuxüۡnexüۡ ga poxüۡruüۡ ɗիɥիüۡ ga ñoma üxüxetürüüۡ iya ۳ uraxüۡ. Rü yema poxüۡruüۡ rü nixãmatü rü nidaumatü rü niya۳u۳xmatü rü nidexmatü. Rü yema cowaruerugü rü ñoma aierurüüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü naã۳xgüwa ɞ͑իӡիӡǣӥիӥľ̲фӥËիɗիüۡ rü azufre. 18ॸRü wüxi ga norü tomaŕ۳xpü۳xarü üyetücumü ga duüۡxüۡgü rü nayue namaã ga yema tomaŕ۳xpü۳իǣËȍɗիľիŕŕфӕüۡ ga üxüema rü caxixüۡ rü azufre ga yema cowarugüa۳xwa íchoxüۡxüۡ. 19ॸYerü ga yema cowarugü rü naã۳xwa rü nareexüۡՓ͑ɗիɥǣ͑ӥիü‫ ۡڟ‬nayexmaxüۡ ga norü pora na duüۡxüۡgüxüۡ nad۳aixüۡca۳x.

Yerü ga nareexüۡgü rü ñoma ãxtaperüüۡ ͑ɗիɥǣӥ, rü yemamaã nanangΥ۳x ga duüۡxüۡgü rü ngúxüۡ nüxüۡ ͑ɗ͑ǣľիŕŕфӥ nanadai. 20ॸNatürü ga yema togü ga duüۡxüۡgü ga tama yema poxcuruüۡgümaã yuexüۡ, rü tama nüxüۡ narüxoe ga yema chixexüۡgü ga naxügüxüۡ. Rü tama nüxüۡ narüxoe na nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ ga n۳g۳oxogü rü norü tupananetachicüna۳xãgü ga uirunaxca۳x фӥĀɥŕфӕ̲ӥnaxca۳x rü cobrenaxca۳x rü nutagünaxca۳իфӥ͑ɥnaxca۳x. Rü yemaãcü nüxüۡ nicua۳xüüۡgüama ga yema norü tupananetachicüna۳xãgü ga ngearü maxüۡãx‫ ڟ‬üۡ rü tama nüxüۡ dauxüۡ rü tama nüxüۡ ɥ͑ӥիüۡ фӥҡ̲ɗիӡիüۡ. 21ॸRü tama nüxüۡ ͑фӥիΎľ̲͑͑ŕҡǣӥիüۡ, rü yayuüexüۡ, фӥ͑͑ǣŕ%ŕǣӥիüۡ rü ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡ. nangɥta۳ Orearü ngeruüۡ ga nüxüۡ‫ ڟ‬yexmaxüۡ ga popera ga idixixüۡchiga

nüxüۡ chadau ga wüxi ga to ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ga Āիӡǣӕիüۡ ǣ͑%͑ľՓɞфӥիɥիüۡ. Rü wüxi ga caixanexüۡãrü ngãxüۡwa nayexma, rü ՓӥիɗǣËȍɗфЙ͑ŕфӕŃҡӥǣӕ͑¡Ύ. Rü nachiwe rü ñoma üa۳xcürüüۡ niya ۳ uracüü. Rü naparagü rü ta ñoma üxüemarüüۡ ‫ڟ‬ niya ۳ uracüü. 2ॸRü naxme۳xwa nüxüۡ nayexma ga wüxi ga poperaxacü ga ɞɗՓŕǣӥիüۡ. Rü norü tügünepara rü taxtü i taxüۡŕt‫ ڟ‬ügu nachicutü. Rü norü ҧoxwepara rü waixüۡmüãnegu nachicutü. 3ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲фӥҡǣ%Ëӥɗҡ naxü ñoma wüxi ya ai ya tagaãcü aita ücürüüۡ. Rü yexguma aita naxü۳xgu rü 7 e۳xpü۳xcüna naduruãchiane. 4ॸRü yexguma yema 7 e۳xpü۳xcüna na naduruãchianexüۡguwena rü

10

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ10ٍॷ11

chanaxümatüchaüۡ. Natürü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣՓӥիɗǣ͑ǣǣĀիӡǣӕիüۡ ǣ͑%͑ľՓɗ͑իӡիüۡ ga ñaxüۡ choxüۡ: ٘‫ؽ‬ҽ%իӢɗcunango۳իŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲7 i duruanexüۡ nüxüۡ ixuxüۡ! ¡Rü ngexrüma na cunaxümatüxüۡ!͖ٚիüۡ choxüۡ. 5ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣֆľ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľфӥ ngeruüۡ ga nüxüۡ chadauxüۡ na taxtü ga taxüۡŕt‫ ڟ‬ügu rü waixüۡmüŕt‫ ڟ‬ügu nachicutüxüۡ, фӥĀիӡ͑իӕ͑ǣӥǣ͑Ύфӥ tügünechacüü. 6ॸRü inaxuneta naŕg‫ ڟ‬agu ga Tupana ya yima guxüۡguma maxüۡcü ֆֆɗ̲͑իӥËӥɗĀիӡǣӕիüۡ i naãne rü ñoma i naãne rü taxtü i taxüۡ rü guxüۡma i ҧËӥ͑Փ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. Rü ñanagürü ga yema orearü ngeruüۡ: “Ñu۳ի̲фӥ̲фӥҡ%ӡҡ̲͑ӕիËӥ ͑ɗ͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑͑ӥիüۡ ixuxüۡ. 7ॸErü ͑ǣŕիǣӕ̲͑Փ͑͑ǣӕիǣӕ͑͑ǣŕ̲ norü 7 i Tupanaãrü orearü ngeruüۡ inaxügüxüۡ na yacueãxüۡ ya norü corneta, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗֆ͑ǣӕիüۡ ga yema ͑Ύիфɗŕիüۡguxüۡ ga Tupanaãrü uneta, yema nuxcümaüۡgüxüۡ ga norü orearü uruüۡgümaã nüxüۡ yaxuxüۡٚ, ñanagürü. 8ॸRü yema naga ga noxri nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥիüۡ ǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa ɗ͑իӡիüۡ, rü wenaxãrü chomaã nidexa. Rü ñanagürü choxüۡ: “¡NaxüۡҡՓ͑իӡɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥ orearü ngeruüۡ i taxtü i taxüŕۡ t‫ ڟ‬ügu rü waixüۡmüãneŕt‫ ڟ‬ügu chicutüxüۡ! ¡Rü nüxna ͑ֆիӕɗ͑ǣŕ̲ЙΎЙľфիËӥɗ̲фӥ ɞɗՓŕǣӥիüۡ i naxme۳իՓ͑ǣŕի̲իüۡ!ٚ ñanagürü. 9ॸRü naxüۡҡՓËȍիӡǣֆľ̲ orearü ngeruüۡ, rü nüxna naxca۳x chaca ga yema poperaxacü na choxna naxããxücۡ a۳x. Rü nüma rü ñanagürü choxüۡ: ٘͵%͑ɗիɥ. ¡Rü nayaxu rü nangΥ۳x! Rü cua۳xwa rü berurerüüۡ ҡ̲͑ɥËӕф.

632

ͮҡӥфӥËӕ͑ӥՓфӥҡ͑͑իӥի%Ëȍɗٚ, ñanagürü choxüۡ. 10ॸRü yema orearü ngeruüۡme۳իŕՓËȍ͑ֆիӕǣֆľ̲ poperaxacü, rü chanangΥ۳x. Rü chaua۳xwa rü berurerüüۡ ̲͑ɥիËӕф. Natürü yexguma chanangΥ۳xguwena rü chauanüwa rü nanaxüxãchi rü changu۳xneca. 11ॸRü ñu۳իӡËȍɗËȍΎ̲% nüxüۡ nixu, rü ñanagürü choxüۡ: ̲٘ͮľ͑ɗիɥ͑Փľ͑ի%фӥҽӕЙ͑%фӥ orexüۡ quixuxüۡ namaã i muxüۡma i nagúxüۡraüۡxüۡ i duüۡxüۡgü, rü muxüۡma i nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ gü i duüۡxüۡgü, rü muxüۡma i duüۡxüۡgü i to i nagawa idexagüxüۡ, rü muxüۡma i nachiüۡãnegüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥٚ, ñanagürü choxüۡ. Taxre ga orearü uruüۡchiga

11

1ॸRü

yemawena chanayaxu ga wüxi ga dexnemena۳xã ga ngugüruüۡ ɗիɥիüۡne ga choxna naxãxüۡne. Rü guma choxna naxãcü rü ñanagürü choxüۡ: ٘‫ؽ‬ʊ͑Ëȍɗфӥ͑͑ǣӕǣӥֆֆɗ̲ ҽӕЙ͑Йҡфӥ͑ǣŕ̲Йӕ̲ффӥ gute۳xeruüۡtaxmü! ¡Rü yaxugü rü ñuxre ‫ ڟ‬a Tupanaxüۡ ֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ngŕm 2 ۡ ۡ icua۳xüügüxü! ॸ‫ͮؽ‬ҡӥфӥ͑ǣŕ̲͑ã۳xtü ya

Tupanapata, фӥҡ%ӡҡ̲Ëӕ͑͑ǣӕǣӥ! Erü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Tupanaãxüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡna marü nanaxã. Rü nümagü rü tomaŕ۳xpü۳x ya taunecüarü ngãxüۡ tá chixexüۡ ̲͑%͑իӥǣӥֆֆɗ̲ɥ%͑ľֆ üünene ya Yerucharéüۡ. 3ॸRü choma rü tá chanamu i taxre i chorü orearü uruüۡgü na 1,260 i ngunexüۡ duüۡxüۡgümaã nüxüۡ yaxugüxücۡ a۳x i chorü ore. Rü nümagü i ͑ǣŕ̲ҡիфľфӥҡ͑ɗՓŕիËȍɗфӕ͑͑ǣŕ̲Փ duüۡxüۡgü nüxüۡ cua۳xgüxücۡ a۳x na ngechaüۡ nüxü‫ ۡڟ‬ngu۳xgüxüۡٚ, ñanagürü choxüۡ. 4ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ11

633

͑ǣŕ̲ҡիфľɗΎфľфӥӕфӕüۡǣӥ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ cua۳xruüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡիфľɗ͑͑ľҡӥɗΎфɞ¡ӕфӥ ͑ǣŕ̲ҡիфľɗՓľффӥӥфӕüۡgü i tórü Cori ֆ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľ%фӥֆΎфɗիɥËӥpe۳xewa ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ. 5ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃËȍɗիľիüۡ namaã ügüchaüۡǣӕɗ͑ǣŕ̲ҡիфľɗΎфľфӥ uruüۡgü, rü nümagü rü üxüema ya naã۳xwa ínacuexechinemaã tüxüۡ tá ínagu. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥҡɗ͑ֆ͑իΎիŕŕɗ͑Ύфӥ uwanügü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥҡҡӥիüۡ nadai ya yíxema chixexüۡ namaã ügüchaüۡիŕ. 6ॸRü ͑ǣŕ̲ҡիфľɗΎфľфӥӕфӕüۡgü rü nüxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣŕի̲ɗЙΎф͑ɞֆËȍի%Ëȍɗիücۡ a۳x ya pucü na tama napuxücۡ a۳x i guxüۡma i ͑ǣŕ̲1,260 i ngunexüۡgü i nagu Tupanaãrü orexüۡ yaxugüxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta nüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ɗЙΎф͑ nagüxüۡ ֆիɥիŕŕǣӥ%իücۡ a۳x i dexá. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲ɗЙΎф͑ ñoma i naãnewa namugüãxücۡ a۳x i nagúxüۡraüۡxüۡ i poxcuruüۡǣӥ͑͑ǣŕ̲%Ëӥ ngúxüۡ duüۡxüۡgüxüۡ ֆ͑ǣľիŕŕǣӥիücۡ a۳x i ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ҡիфľnaxwa۳xegügu. 7ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲͑ǣŕ̲ҡիфľɗΎфľфӥ uruüۡgü nagu۳իŕŕǣӥǣӕ͑͑ӥիüۡ yaxugüxüۡ i Tupanaãrü ore, фӥ͑ǣŕ̲n۳g۳ΎիΎɗ͑ǣŕ̲ ãxmaxüۡ i taguma iyacuáxüۡՓɞիӡիӡիüۡ, rü tá nüxna nayuxu. Ѡӥҡ͑ǣŕ̲ҡիфľիüۡ narüyexera, rü tá nanadai. 8ॸѠӥ͑ǣŕ̲ naxüۡ͑ľǣӥɗ͑ǣŕ̲ҡիфľфӥҡֆɗ̲ɥ%͑ľǣ tórü Cori nawa curuchawa ipotane ya Yerucharéüۡãrü cayewa nawogü. Rü yima ɥ%͑ľфӥ͑Ëȍɗիľфӥ͑ǣŕmaca۳x Chodomaãrü ɥ%͑ľ̲%фӥƄнӕɗҡӕ͑ľ̲%͑͑իӕǣӥ. 9ॸRü tomaŕ۳xpü۳x i ngunexüۡãrü ngãxüۡ rü muxüۡma i nagúxüۡraüۡxüۡ i duüۡxüۡgü rü muxüۡma i guxüۡ i nachiüۡãnecüãۡ۳ x۳ i duüۡxüۡgü rü muxüۡma i duüۡxüۡgü i to i nagawa idexagüchigüxüۡ, rü tá nüxüۡ nadaugü i naxüۡnegü. Ѡӥҡ%ӡҡ̲

nanaxwa۳xegü na texé inata۳xgüxüۡ. 10ॸRü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ñoma i naãnewa ̲իŕիüۡ фӥҡ͑ҡ%ŕǣӥ̲͑фӥ͑ֆӕľիüۡ i ͑ǣŕ̲ҡիфľ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ЙΎф%Ëӥ ͑ҡ%ŕǣӥիӥËȍɗիüۡ rü tá nügüna ãmare naxãgü, yerü yema taxre ga orearü uruüۡgü фӥЙΎф%Ëӥ͑͑ËȍɗիľՓľфӥ͑%ŕՓ nanangu۳իŕŕǣӥ. 11ॸNatürü yema tomaŕ۳xpü۳x ga ngunexüۡãrü ngãxüۡguwena, rü Tupana Փľ͑ի%фӥ̲͑͑իŕիŕŕǣֆľ̲ҡիфľ. Rü wenaxãrü ínarüdagü. Rü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga nüxüۡ daugüxüۡ rü poraãcüxüchi namuüۡŕ. 12ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ yema taxre ga orearü uruüۡgü, rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥŕǣՓӥիɗǣ͑ǣǣҡǣ%Ëӥ Āիӡǣӕիüۡ ǣ͑%͑ľՓɗ͑իӡիüۡ ga ñaxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ӕ%ĀիӡՓЙľիɥ!͖ٚիüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ǣӥфӥՓӥիɗǣ caixanexüۡǣӕĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa ͑իɥ. Rü norü uwanügü rü yoxni nüxüۡ narüdaunü. 13ॸRü yexgumatama poraãcü naxɥã۳xãchiane. Rü wüxi ga yema norü 10фӥӥֆľǣǣӕ̲ɥ%͑ľ, rü niwa۳xgü. Rü 7,000 ga duüۡxüۡgü nayue namaã ga yema ɥã۳xãchiane. Rü yema togü ga duüۡxüۡǣӥǣ̲իŕիüۡ rü poraãcüxüchi namuüۡŕ. ѠӥҽӕЙ͑ֆĀիӡǣӕիüۡ i ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲Ëӥիüۡ nicua۳xüüۡgü. 14ॸRü yexma nayacua۳x ga yema norü taxre ga chixexüۡ. ͮҡӥфӥЙիҡɞ͑͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲ norü tomaŕ۳xpü۳իɗիɥիüۡ. Guma norü 7 ga cornetachiga 15ॸRü yema norü 7 ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ, rü nayacue ga norü corneta. Rü nayexma ga nagagü ga ҡǣ%ËӥĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa ɗ͑իӡǣӥիüۡ ga ñagüxüۡ: “Ñu۳xma rü yima mecü na namaã inacua۳xgüxüۡ i ñoma i naãne, rü nüma

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ11ٍॷ12

͑ɗիɥֆҡΔфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥͮ͑ľֆ Cristu. Rü nüma rü guxüۡgutáma namaã inacua۳իǣӥٚ, ñagüxüۡ . 16ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ yema 24 ga ãŕ۳xgacügü ga norü tochicaxüۡgüwa rütogüxüۡ ga Tupanape۳xewa, rü yexma nanangücuchitanü, rü Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü. 17ॸRü ñanagürügü: “Pa Torü Cori ya Tupana ya Guxüۡãrü Yexera Poracüx, cuma rü woetama Ëӕֆľի̲ŕËȍ, rü ñu۳xma rü ta Ëӕ͑ǣŕի̲ŕËȍ. Ѡӥ̲ΎիŕËӕի͑ҡի%ǣӥ, erü marü cugüme۳իŕՓËӕ͑͑ǣŕի̲իŕŕɗ guxüۡma, rü marü icunaxügü na namaã icucuáxüۡ. 18ॸѠӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama Ëӕիфӥɗիɥǣӥիüۡ фӥЙΎф%ËӥիӥËȍɗ͑͑ӕŕ, ͑ҡӥфӥ͑Փ͑͑ǣӕɗ͑ǣŕ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu tá cunapoxcuexüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta marü nawa nangu na nüxüۡ quicagüxüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü i yuexüۡ. Rü marü nawa nangu na nüxüۡ‫ ڟ‬cunaxütanüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ curü duüۡxüۡgü i curü orearü uruüۡgü, rü ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i cupe۳xewa imexüۡ, rü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i cuxüۡ muüۡŕիüۡ i yaexüۡ rü buexüۡ. Rü marü nawa nangu na ɗËӕֆ͑իΎիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i ͑Ëȍɗիľիŕŕիüۡ ɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľٚ, ñanagürügü. 19ॸRü ñu۳իӡËȍɗҽӕЙ͑Йҡǣ Āիӡǣӕիüۡ ga naãnewa yexmane, rü niwãxna. Rü yéma norü aixepewa nüxüۡ chadau ga yema baú ga Tupanaãrü uneta ga nutagu ümatüxüۡ. Rü niba۳i ۳xbe۳xane, rü poraãcü nicuxcuane, rü naxɥã۳xãchiane rü poraãcü gáuxüۡ narüyi. ՠӥիɗǣ͑ǣľфӥՓӥիɗǣĀфǣΦӡ

12

1ॸRü

ñu۳իӡËȍɗĀիӡՓnango۳x ga wüxi ga cua۳xruüۡ ga taxüۡ. Rü iyexma ga wüxi ga nge ga üa۳xcürüüۡ iya ۳ urachirucüücü. Ѡӥ͑ǣɥҡüüۡcutüwa

634

nayexma ga tauemacü. Ѡӥֆľ̲͑ǣɥфӥ nga۳xcueruüۡ ǣ͑ǣɥŕфӕՓֆľի̲իüۡ, rü 12ǣՓΎф̲Ëӕфɗǣӥ͑ɗիɥǣӥ. 2ॸRü yema nge rü itacharaüۡ. Rü poraãcü aita ixü yerü ixíraxacüchaüۡ rü poraãcü ingu۳xnecaxüchi. 3ॸRü ñu۳իӡËȍɗĀիӡՓ nango۳x ga wüxi ga to ga cua۳xruüۡ. Rü yéma nayexma ga wüxi ga nacoyaraüۡxüۡ ǣĀфǣΦӡǣҡիӥËȍɗիüۡ ga dauxüۡ ga 7 ǣ͑ŕфӕ͑ӥիü‫ ۡڟ‬yexmaxüۡ rü 10 ga naxchatacu۳xre. Rü wüxichigü ga ͑ŕфӕՓфӥ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬nayexma ga norü nga۳xcueruüۡ. 4ॸRü nareexüۡmaã inayatúchigü ga wüxitücumü ga norü tomaŕ۳xpü۳xarü üye ga woramacurigü, rü ñoma ga naãneŕt‫ ڟ‬ügu nanawogü. Rü ֆľ̲ĀфǣΦӡфӥ͑ǣɥpe۳xegu nayachi ga yema nge ga íraxacüchaüۡcü, yerü tüxüۡ ͑͑ǣΦիËȍüۡ ǣǣӕիľ̲͑ǣɥի%Ëӥիľǣ yexguma tabuxgu. 5ॸRü yema nge rü ixíraxacü, фӥ͑ֆҡӥǣ͑ǣɥ͑ľ. Rü nüma rü tá guxüۡ i nachiüۡãneãrü ãŕ۳իǣËӥ͑ɗիɥ, rü tá namaã napora. Natürü ga guma ͑ǣɥ͑ľфӥֆľ̲͑ǣľ͑͑͑ֆիӕǣ Tupana, rü nügüxüۡtawa nanaga ga norü tochicaxüۡpe۳xewa. 6ॸRü yema nge rü wüxi ga nachica ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa iña. Rü yéma Tupana ͑ǣɥxca۳ի̲͑͑ľիŕŕǣՓӥիɗǣ͑ǣɥËȍɗË ͑ֆŃ̲͑ǣɥի͑͑Āӕիüۡca۳իфӥ͑ǣɥիüۡ naxüwemüxüۡca۳x ga 1,260 ga ngunexüۡ. 7ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣĀիӡՓфӥ͑ӥǣӥ nadai. Rü Miguere ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡgüarü ãŕ۳իǣËӥɗիɥËӥфӥǣӕիüۡma ga natanüxüۡ ga orearü ngeruüۡgü, rü ͑ӥǣӥ͑Āɗ̲͑%ǣֆľ̲ĀфǣΦӡǣ taxüchixüۡ rü norü orearü ngeruüۡgü. Rü ֆľ̲ĀфǣΦӡфӥ͖u۳իӡËȍɗ͑ΎфӥΎфľфӥ ngeruüۡgü i chixexüۡ rü poraãcü Tupanaãrü orearü ngeruüۡgümaã nügü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ12ٍॷ13

635

nadai. 8ॸͮҡӥфӥǣֆľ̲ĀфǣΦӡфӥ͑Ύфӥ orearü ngeruüۡgü rü tama Tupanaãrü orearü ngeruüۡgüxüۡ ͑фӥЙΎф̲ŕǣӥ. Rü ñu۳իӡËȍɗǣֆľ̲ĀфǣΦӡфӥ͑ΎфӥΎфľфӥ ngeruüۡǣӥфӥ͑͑ǣľËȍɗËǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa. 9ॸRü yemaãcü ínata۳xüchi ga Āիӡǣӕիüۡ ǣ͑%͑ľՓǣֆľ̲ĀфǣΦӡ ga yema nuxcümaüۡxüۡ ga ãxtape. Rü nüma rü n۳g۳oxogu rü Chatanágu naxãŕg‫ ڟ‬a. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕիüۡ. Rü nüma rü norü orearü ngeruüۡgümaã ñoma ga naãnegu narüwoüۡ. 10ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ Ëȍիɥ͑ӥ ǣՓӥիɗǣ͑ǣǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa tagaãcü ñaxüۡ: “Ñu۳xma rü marü nawa nangu na tórü Tupana rü norü duüۡxüۡgüxüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡ. Rü ñu۳xma rü nüma tüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ na guxüۡãrü yexera naporaxüۡ rü guxüۡãrü ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ. Rü Nane ya Cristu rü marü tüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕ͑ǣӕիüۡmaã inacuáxüۡ. ֤ľфӥ̲фӥĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa ínata۳xüchi ga Chataná ga ngunecü rü chütacü tórü Tupanape۳xewa ҡľ͑ľŕǣӥիüۡ yeüۡcürü ixuechaxüۡ. 11ॸRü ͑ӥ̲ǣӥǣֆľ̲ҡľ͑ľŕǣӥ, rü marü Chatanáxüۡ narüyexeragü nagügagu ga guma pecaduarü ütanüca۳x yucü rü nagagu ga Tupanaãrü ore ga nüxüۡ yaxugüxüۡ. Yerü ga nümagü rü tama nayanuxüۡgü ga norü maxüۡ, rü ínamemaregü na Tupanaca۳x nayuexüۡ. 12ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕmaca۳իЙľҡ%ŕǣӥɗ ǣӕի%̲ɗЙľ̲ɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa ͑ǣŕի̲ǣӥիľ! ¡Natürü pengechaüۡtümüüۡgü i pema i yea naãne i pecaduãx‫ ڟ‬üۡwa ͑ǣŕի̲ǣӥիľфӥҡիҡӥɗҡիüۡwa ͑ǣŕի̲ǣӥիľ! Ƅфӥ͑ǣŕ̲n۳g۳oxo i Chataná rü marü petanügu narütáe. Rü poraãcü nanu i nüma erü marü noxretama i

ngunexüۡ nüxü‫ ۡڟ‬ínayaxü na chixexüۡ naxüxüۡ, ľфӥЙիҡ͑ЙΎիËӕٚ, ñanagürü ga yema naga. 13ॸѠӥֆľ̲ĀфǣΦӡǣҡիӥËȍɗիüۡ ga Chataná rü yexguma nüxüۡ yacua۳xãchigu na ñoma ga naãnegu natáexüۡ, фӥ͑ǣɥՓľ ͑ɗ͑ǣŕËȍɗǣӥǣֆľ̲͑ǣľǣɞфիËӥËӥ. 14ॸNatürü ga Tupana rü yema ngena ͑͑ի%ǣҡիфľǣ͑ǣɥxpe۳xatügü ga ɥֆӥpe۳xatürüüۡ ɗիɥիüۡne, na yema nachica ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa nañaxücۡ a۳x naxchaxwa ga yema ãxtape ga Chataná. Ѡӥֆľ̲͑ËȍɗËՓ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑͑ǣɥի͑ dauxüۡ, фӥ͑ǣɥիüۡ üwemüxüۡ ga tomaŕ۳xpü۳x ga taunecüarü ngãxüۡ. 15ॸRü yema ãxtape ga Chataná rü dexá nügüa۳իՓɞ͑իӡիӡիŕŕ na wüxi ga natü naxüxücۡ a۳x, rü yema ͑ҡӥ̲%͑ǣɥիüۡ ֆËȍիŕŕիücۡ a۳x ga yema nge. 16ॸNatürü ga waixü̲ۡӥфӥ͑ǣɥիüۡ narüngüۡիŕŕǣֆľ̲͑ǣľ. Rü ningéane na ɗֆËȍľիŕŕ%իücۡ a۳x ga yema dexá ga yema ĀфǣΦӡ͑ӥǣӥa۳իՓɞիӡիӡիŕŕիüۡ. 17ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣֆľ̲ĀфǣΦӡǣæȍҡ͑, rü ЙΎф%ËӥիӥËȍɗ̲͑ǣɥ̲%͑͑ӕǣֆľ̲ nge. Ѡӥɞ͑ɗիӡ͑͑ӥǣӥ̲͑%yaćaixücۡ a۳x ǣֆľ̲ҡΎǣӥǣ͑ǣɥի%Ëӥǣӥǣֆľ̲͑ǣľ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑ǣɥի%Ëӥǣӥɗ͑ǣŕ̲ĀфǣΦӡ̲% nügü ćaixüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗ̲ľ%ҽӕЙ͑%фӥΎфľǣɥ͑ӥŕիüۡ rü ̲ľ%ֆիΥǣӥľËȍիüۡ i Ngechuchu ya æфɗѸҡӕфӥΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ ǣֆľ̲ĀфǣΦӡфӥ͑Ύфӥ͑ӕ̲%ҡիҡӥǣ taxüۡãnacügu nayarüñu. Taxre ga n۳go ۳ xogüchiga

nüxüۡ chadau ga wüxi ga n۳g۳oxo ga taxüۡ ga taxtügu íñuãchixüۡ ga 7 eruxüۡ rü 10 chatacu۳xrexüۡ. Rü wüxichigü ga naxchatacu۳xrewa rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga norü nga۳xcueruüۡ. Ѡӥ͑ŕфӕǣӥǣӕ

13

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ13

636

naxümatü ga ñuxre ga naŕg‫ ڟ‬agü ga Tupanamaã guxchigagüxüۡ. 2ॸRü yema n۳g۳oxo ga nüxüۡ chadauxüۡ, rü wüxi ga airüüۡ ͑ɗիɥ. Rü naxme۳xgü rü chatü ga taxüۡme۳իŕǣӥфüüۡ ͑ɗիɥ. Rü naã۳x rü wüxi ga aia۳xrüüۡ ͑ɗիɥ. Ѡӥֆľ̲ĀфǣΦӡǣ Chataná rü yema n۳g۳oxoxüۡ ͑ЙΎфիŕŕ͑ naxrüüۡ naporaxüۡca۳x rü naxrüüۡ ãŕ۳xgacü ֆɗɥիüۡca۳x na ñoma ga naãnemaã inacuáxüۡca۳x. 3ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ŕфӕՓǣ yema n۳g۳oxo, rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga wüxi ga taxüۡ ga norü o۳xri ga namaã nayuxchaüۡxüۡ. Natürü ga yema norü o۳xri rü nüxüۡ‫͑ ڟ‬ɗիŕ, rü naxca۳x nitaane. Rü guxüۡma ga ñoma ga naãnecüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgü rü poraãcü yema n۳g۳oxomaã na¤aixãchie, фӥ͑Փľ͑фӥիɥ. 4ॸRü ga duüۡxüۡǣӥфӥֆľ̲ĀфǣΦӡǣæȍҡ͑իüۡ nicua۳xüüۡgü yerü yema n۳g۳oxoxüۡ ͑ЙΎфիŕŕ͑ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡca۳x. Rü yexgumarüüۡ ta yema n۳g۳oxoxüۡ nicua۳xüüۡgü, rü ñanagürügü: ٘‫ع‬ҽľիŃҡ͑ǣŕի̲ֆ͖%n۳g۳oxorüüۡ poraxe? ¿Rü texé tapora na namaã tügü taćaixüۡ?͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ. 5ॸNatürü ga Tupana rü tama yema n۳g۳oxona nanachu۳xu na nügü yacua۳xüüۡxücۡ a۳x rü ҧacü Tupanamaã yaxugüxücۡ a۳x rü ãŕ۳իǣËӥ͑ֆɗɥիücۡ a۳x ga 42 ga tauemacü. 6ॸRü yemaãcü chixexüۡ naxü ga yema n۳g۳oxo. Rü poraãcü ҧacü Tupanamaã nixugü. Rü Tupanamaã naguxchiga, rü napatamaã rü ta naguxchiga, rü tümamaã naguxchiga ya ǣӕի%̲ֆֆɞիľ̲Āիӡǣӕիüۡ i naãnewa ͑ǣŕի̲ǣӥիľ. 7ॸѠӥֆľ̲ĀфǣΦӡǣ Chataná rü yema n۳g۳oxoxüۡ ͑ЙΎфիŕŕ͑ Tupanaãrü duüۡxüۡgümaã nügü naćaixücۡ a۳x ñu۳xmatáta tüxüۡ nayexera. Rü ãŕ۳xgacüxüۡ ͑ֆիɥիŕŕ̲͑͑%ɗ͑Ëӕիücۡ a۳x ga nagúxüۡraüۡxüۡ ga duüۡxüۡgü ga guxüۡma ga

nachiüۡãnecüãۡ۳ x۳ ga nagúxüۡraüۡxüۡ ga nagawa idexagüxüۡ. 8ॸѠӥҡ͑ǣŕ̲n۳g۳oxoxüۡ nicua۳xüüۡgü i guxüۡma i duüۡxüۡgü i ñoma i ͑%͑ľՓ̲իŕիüۡ i noxritama naãne ü۳xgu ngeégagüxüۡ nawa i norü popera ya yima pecaduarü ütanüca۳x yucü i nagu yawügüãxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i marü Tupana nüxna naxãxüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. 9-10ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ%իËȍɗիŕǣӕ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣҡիɥ͑ӥɗ͖%ҡЙľ̲% nüxüۡ chixuxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ tümamaã naxuegugu na tüxüۡ yayauxgüxüۡ, rü noxtacüma tá tiyaxu. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲ҡľիŃ tümamaã naxuegugu na tüxüۡ yama۳xgüxüۡ, rü noxtacüma tá tüxüۡ nima۳xgü. Rü ͑ǣŕmaca۳x ya yíxema Tupanaãrü duüۡxüۡgü ɗիɥǣӥիľ, rü woo ҧacü rü guxchaxüۡ tüxüۡ ngupetügu, rü tanaxwa۳xe na yaxna namaã ҡիɥ͑ӥŕիüۡ фӥҡֆիΥǣӥ̲իüۡ. 11ॸRü yemawena nüxüۡ chadau ga wüxi ga to ga n۳g۳oxo ga taxrechatacu۳xrexüۡ ga waixü̲ۡӥ%͑ľՓɞիӡիӡիüۡ. Rü yema naxchatacu۳xre rü ñoma carneruchatacu۳xrerüüۡ ͑ɗիɥ. Natürü ga naga фӥՓӥիɗǣĀфǣΦӡǣҡիӥËȍɗիüۡgarüüۡ ͑ɗիɥ ga na natagaxüۡ. 12ॸRü yexguma yema ͑ӥիɥфüۡxüۡ ga n۳go ۳ xope۳xewa nayexmagu, rü ۡ naxrüütama napora. Rü ñoma ga naãnemaã inacua۳x, rü nanamu ga ñoma ga ͑%͑ľՓ̲իŕիüۡ ga duüۡxüۡgü na yema ͑ӥիɥфüۡxüۡ ga n۳g۳ΎիΎǣɗիŕ%фӥo۳xriáxüۡxüۡ na yacua۳xüüۡgüxücۡ a۳x. 13ॸRü yema n۳g۳oxo nanaxü ga taxüۡ ga cua۳xruüۡgü ga duüۡxüۡgü tama nüxüۡ cuáxüۡ na naxügüãxüۡ. Rü ĀիӡՓ͑͑ֆɗիŕŕǣӥիӥ, rü ñoma ga naãnegu nayi nape۳xewa ga duüۡxüۡgü. 14ॸNatürü ga Tupana rü tama yema n۳g۳oxona nanachu۳xu na ñoma ga naãnewa ̲իŕիüۡ ga duüۡxüۡgüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕիüۡ namaã ga yema cua۳xruüۡgü ga yema

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ13ٍॷ14

637

͑ӥիɥфüۡxüۡ ga n۳go ۳ xope۳xewa naxüxüۡ. Rü yemaãcü ga yema n۳g۳oxo rü duüۡxüۡgüxüۡ namu na naxügüãxücۡ a۳x ga naxchicüna۳xã ǣֆľ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ ga n۳g۳oxo ga taramaã chexexüۡ rü poraãcü rüxóxüۡ rü tama yuxüۡ. 15ॸRü Tupana rü tama yema to ga n۳goxona ۳ nanachu۳իӕ̲͑͑իŕŕ%իücۡ a۳x ga yema ͑ӥիɥфüۡxüۡ ga n۳g۳oxochicüna۳xã. Rü yemaãcü ga yema n۳g۳ΎիΎфӥ̲͑͑իŕŕǣ yema naxchicüna۳xã na yadexaxücۡ a۳x rü na nadaiãxücۡ a۳x ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga tama nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. 16ॸRü yexgumarüüۡ ta guxüۡma ga duüۡxüۡgüxüۡ namu na norü tügüneme۳իŕՓфӥe۳xna nacatüwa nüxüۡ‫ ڟ‬na nayexmaxücۡ a۳x ga wüxi ga cua۳xruüۡ ga yema n۳g۳ΎիΎŃǣɗիɥիüۡ. Rü yemaãcü nanamu ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü woo buxüۡ rü e۳xna yaxüۡ, rü woo duüۡxüۡǣӥɗ̲ӕ%фӥĀɥŕфӕã۳xgüxüۡ rü e۳xna ͑ǣľфӥĀɥŕфӡã۳xgüxüۡ, rü woo duüۡxüۡgü i ngearü coriã۳xgüxüۡ rü e۳xna duüۡxüۡgü i ixããrü coriã۳xgüxüۡ. 17ॸRü taxucürüwa texé tümaãrü ҧacüca۳x tataxe rü e۳xna tümaãrü ҧacümaã tataxe ga yexguma tümaãrü tügüneme۳իŕՓфӥe۳xna tümacatüwa tüxü‫ۡڟ‬ natau۳xgu ga yema n۳g۳oxoéga rü e۳xna yema n۳g۳oxoégaarü cua۳xruüۡ ga númeru. 18ॸRü ñaã orexüۡ na icuáxücۡ a۳x, rü tanaxwa۳xe na tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i tórü cua۳x. Rü yíxema tüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իŕɗҡӥ̲%фӥcua۳x, rü name ͑ɗիɥɗҡ͑͑ǣӕǣӥɗ͑ǣŕ̲͑ә̲ľфӕɗ͑ǣŕ̲ n۳g۳ΎիΎŃǣɗիɥիüۡ. Ƅфӥ͑ǣŕ̲͑ә̲ľфӕфӥ wüxi i yatüégachire۳ի͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ númeru rü 666͑ɗիɥ.

nayexma ga 144,000 ga duüۡxüۡgü ga nacatüwa ixãŕg‫ ڟ‬axüۡ namaã ga guma pecaduarü ütanüca۳x yucüéga rü Nanatü ya Tupanaŕg‫ ڟ‬a. 2ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣ wüxi ga naga ga tagaxüۡ ǣĀիӡǣӕիüۡ ga ͑%͑ľՓɗ͑իӡիüۡ ga ñoma taxüۡ i cotüna i chuxchuxüۡgarüüۡ ɗիɥիüۡ rü ñoma poraãcü yaduruanexüۡrüüۡ ɗիɥիüۡ фӥ͖Ύ̲̲ӕիӡËȍɗիüۡ i duüۡxüۡgü i arpawa ípaxetagüxüۡrüüۡ ɗիɥիüۡ. 3ॸRü yema 144,000 ga duüۡxüۡgü rü nagu nawiyaegü ga wüxi ga yexwacaxüۡxüۡ ga wiyae nape۳xewa ga Tupanaãrü tochicaxüۡ rü nape۳xewa ga yema ãgümücü ga ĀիӡËüãۡ۳ ի۳ ǣ̲իŕիüۡ rü nape۳xewa ga yema 24 ga ãŕ۳xgacügü. Rü taxucürüwama texé ga togue nüxüۡ tacua۳xéga ga yema wiyae. Rü yema 144,000 ga duüۡxüۡǣӥիɗËҡ̲͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ cua۳xgüxüۡ. Ѡӥֆľ̲͑ɗիɥǣҽӕЙ͖͑Ύ̲ǣ naãnewa idexechixüۡ ̲͑͑իŕիŕŕ%իücۡ a۳x. 4ॸѠӥֆľ̲͑ɗիɥǣĀӕüۡxüۡgü ga tama ñoma ga naãneãrü ngúchaüۡ i chixexüۡmaã nügü %ӡ%Ëȍɗфӥ̲իüãۡ x۳ güxüۡ rü tama nüxüۡ rüxoexüۡ na Tupanaãxü‫ ۡڟ‬ֆիΥǣӥ%իüۡ. Rü nümagü rü yima Tupana Nane ga pecaduarü ütanüca۳իֆӕËӥՓľ͑фӥիɥɗ ͑ǣľիҡɞ͑իӡիüۡwa. Ѡӥֆľ̲ǣӥ͑ɗիɥǣ ñoma ga naãnecüãۡ۳ x۳ tanüwa nüxira Tupana naxca۳x taxexüۡ na noxrü rü Naneãrü duüۡxüۡgü i üünexüۡ ֆɗիɥǣӥիücۡ a۳x. 5ॸRü yematanüwa rü taguma texé nüxüۡ ҡիɥ͑ӥ na doraxüۡ yaxugüxüۡ, erü Tupanape۳xewa rü nataxuma i norü chixexüۡ. Orearü ngeruüۡgü ga ĀիӡËüۡ۳ãx ۳ ãrü orechiga

Yema 144,000 ga duüۡxüۡgüarü wiyae

14

1ॸRü

yemawena ichadawenü, rü nüxüۡ chadau ga guma pecaduarü ütanüca۳x yucü ga guma ma۳իЙӦ͑ľǣ ґɗΦӡǣӕãŕg‫ ڟ‬aneŕt‫ ڟ‬ügu chicü. Rü naxüۡtawa

ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ chadau ga wüxi ga to ga orearü ngeruüۡ ǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnegu íxexeüۡxüۡ ga iyangexüۡ ga Tupanaãrü ore i guxüۡǣӕҡ̲ɗիɥիüۡ, na 6ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ14

638

guxüۡ i nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ gümaã rü nagúxüۡraüۡxüۡ i duüۡxüۡgümaã rü guxüۡma i duüۡxüۡgü i nagúxüۡraüۡxüۡ i nagawa idexagüxüۡmaã nüxüۡ yaxuxüۡca۳x. Rü yemaãcü inayange ga yema Tupanaãrü ore na guxüۡma i ñoma i naãnewa ̲իŕիüۡ i duüۡxüۡgümaã nüxüۡ yaxuxüۡca۳x. 7ॸRü tagaãcü ñanagürü: “¡Nüxüۡ pemuüۡŕֆҽӕЙ͑фӥ͑ӥիüۡ picua۳xüüۡgü! Erü marü nawa nangu na guxüۡma i duüۡxüۡgüna nac۳axüۡ. ¡Rü nüxüۡ picua۳xüüۡǣӥֆֆɗ̲͑իӥËӥɗĀիӡǣӕիüۡ i naãne rü ñoma i naãne rü taxtü i taxüۡ rü guxüۡma i natüxacügü!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 8ॸRü

yemawena nango۳x ga to ga orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ , rü ñanagürü: ٘ͅфӥ͑ǣӕ͑ֆфӥËȍɗիľֆֆɗ̲ɥ%͑ľ ya taxüۡne ya Babiróniã, rü nagu napogüe rü nayawa۳xtaüۡǣӥիŕŕֆ͑Ύфӥ ɥǣӥ. ֤ľфӥֆľ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ rü ͑͑Ëȍɗիľիŕŕǣǣӕիüۡma ga to ga nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡgü. Rü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgüxüۡ namu na naxügüãxüۡca۳x ga yema chixexüۡ ga ǣӕ̲ɥ%͑ľՓ͑իӥǣӥիüۡ ga Tupanape۳xewa poraãcü chixexüۡٚ, ñanagürü. 9-10ॸRü yemawena nango۳x ga to ga orearü ngeruüۡ ga tagaãcü ñaxüۡ: ٘ͮǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃ͑ӥիüۡ icua۳xüüۡgu i ͑ǣŕ̲n۳g۳oxo rü naxchicüna۳xãxüۡ ticua۳xüüۡgu rü tügü itaxãxgu na tümacatüwa rü e۳xna tümame۳իŕՓ ͑ǣŕ̲n۳g۳oxoégamaã tacua۳xruüۡãx‫ ڟ‬üۡ, rü Tupana rü poraãcüxüchi tá tüxüۡ ͑ЙΎիËӕ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ЙΎիËӕɗ guxüۡ%фӥֆľիľфɗիɥիüۡ i nümatama ya ҽӕЙ͑͑Ύфӥ͑ӕ̲%̲͑ľիŕŕիüۡ. Rü üxümaã rü azufre i iya ۳ uraxüۡmaã tá ngúxüۡ tüxüۡ ͑ɗ͑ǣľիŕŕnape۳xewa i norü orearü ngeruüۡgü rü nape۳xewa ya yima

Nane ga pecaduarü ütanüca۳x yucü. 11ॸRü ͑ŕ̲ֆֆɗ̲ӥիӥֆ͑ՓҽӕЙ͑ ‫ ڟ‬e, rü guxüۡgutáma ngúxüۡ tüxüۡ ingexŕŕn ‫ ڟ‬a nicaixqueecha. Rü bai i írarüwa ngŕm tá tüxüۡ‫͑ ڟ‬фӥ͑ɗ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡ ya ֆɞիľ̲͑ǣŕ̲n۳g۳oxoxüۡ фӥ͑ǣŕ̲ n۳g۳oxochicüna۳xãxüۡ icua۳xüüۡgüxe rü tügü ɗի%իŕ͑͑ǣŕ̲n۳g۳oxoégamaã taxãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü bai i ngunecü rü bai i chütacü tá tüxü‫͑ ۡڟ‬фӥ͑ɗ͑ǣŕ̲͑ǣәիüۡٚ, ñanagürü. 12ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳x ya yíxema Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիľфӥ͑Ύфӥ Ύфľǣɥ͑ӥŕիŕфӥͮǣľËȍӕËȍӕիüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥիľ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ֆի̲͑͑% ҡիɥ͑ӥŕիüۡ фӥҡֆիΥǣӥ̲իüۡ ega woo ҧacü rü guxchaxüۡ tüxüۡ ngupetügu. 13ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣՓӥիɗǣ͑ǣ ǣĀիӡǣӕիüۡ ǣ͑%͑ľՓɗ͑իӡիüۡ ga ñaxüۡ choxüۡ: “¡Naxümatü i ñaã ore i tá cumaã nüxüۡ chixuxüۡ! Rü ñu۳xmaüۡËӥӥҡҡҡ%ŕǣӥֆ yíxema tórü Coriaxüۡ‫̲ ڟ‬ľ%ֆիΥǣӥ%Ëӥ̲ yuexe. ƄфӥҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ rü ñanagürü: ‘Ngüۡ, ͑ǣŕ̲%Ëӥҡҡҡ%ŕǣӥ ya yíxema, erü tá itarüngüۡŕ͑ӥի͑ɗ tümaãrü puracügü. Ѡӥ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ i taxügüxüۡ фӥҡӥ̲̲%ՓӥիɗǣӕĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľՓҡ͑իӡٔॸٚ, ñanagürü. ͵Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ͑ֆĀľիľËȍɗɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗҽӕЙ͑%фӥɗիɥǣӥիüۡ

ñu۳իӡËȍɗɗËȍĀՓľ͑ӥфӥ͑ӥիüۡ chadau ga wüxi ga caixanexüۡ ga cómüxüۡ. Rü yema caixanexüۡŕt‫ ڟ‬üwa narüto ga Tupana Nane ga duüۡxüۡxüۡ 14ॸRü

ɗիɥËӥ. Ѡӥ͑ŕфӕՓ͑ֆľի̲ǣՓӥիɗǣ norü nga۳xcueruüۡ ga uirunaxca۳x. Rü name۳xwa nayexma ga wüxi ga cüxchi ga ínapomaguxüۡ ga te۳xechixüۡ. 15ॸRü ҽӕЙ͑ЙҡՓɞ͑իӡիӡǣՓӥիɗǣҡΎ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ14ٍॷ15

639

ga orearü ngeruüۡ ga tagaãcü ñaxüۡ nüxüۡ ga guma caixanexüۡŕt‫ ڟ‬üwa rütocü: ٘‫ؽ‬ʊ͑իӥǣӥ͑Ëӕ͑Āľիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗËӕիфӥɗիɥǣӥիüۡ! Erü marü nawa nangu na cugüxüۡtawa cunanaxüۡ, ľфӥ͑ǣŕ̲ËӕфӥĀӕüۡxüۡgü i ñoma i ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ rü ínamemare na cunadexüۡٚ, ñanagürü. 16ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ guma yema caixanexüۡŕt‫ ڟ‬üwa rütocü rü ñoma trigu i buxuxüۡrüüۡ naãneŕt‫ ڟ‬ügu ͑ǣɥ̲%͑ֆ¡ӕ%Ëȍɗǣ͑ΎфӥËӥիËȍɗ. Rü nanade ga yema norü duüۡxüۡgü ga ñoma ga naãnewa yexmagüxüۡ. 17ॸRü ñu۳իӡËȍɗ Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲͑ľֆ ҽӕЙ͑ЙҡՓɞ͑իӡիӡǣՓӥիɗǣҡΎ ga orearü ngeruüۡ ga nüxü‫ ۡڟ‬nayexmacü ga wüxi ga cüxchi ga ínapomaguxcü ga te۳xechixcü. 18ॸRü yema pumaraarü gute۳xeruüۡҡի̲ӥՓɞ͑իӡիӡǣՓӥիɗǣ to ga orearü ngeruüۡ ga üxümaã icuáxüۡ. Rü nüma rü tagaãcü ñanagürü nüxüۡ ga yema to ga orearü ngeruüۡ ga yema cüxchi ga ínapomaguxcü ga te۳xechixcü nüxü‫ ۡڟ‬yexmaxüۡ: ٘‫ؽ‬ʊ͑իӥǣӥ͑Ëӕ͑Āľիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗֆŃ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ i ҡ̲ҽӕЙ͑%фӥɗիɥǣӥիüۡ! Erü marü nawa nangu na Tupana napoxcuexüۡٚ, ñanagürü. 19ॸRü yema orearü ngeruüۡ rü ñoma ga naãneŕҡ‫ ڟ‬ӥǣӕ͑ǣɥ̲%͑ֆ¡ӕ%Ëȍɗǣ͑Ύфӥ cüxchi. Rü nayadexechi ga yema duüۡxüۡgü ǣҡ̲ҽӕЙ͑%фӥɗիɥǣӥիüۡ ga ñoma ga naãnewa yexmagüxüۡ. Rü wüxi ga taxüۡ ga nachicagu nanawocu na yexma Tupana norü numaã naćaixücۡ a۳x, ñoma ubagü ima۳ɥ ۳xtüüۡxüۡrüüۡ. 20ॸRü yema nachica ga ɥ%͑ľ%фӥɥիЙľ̲Փֆľի̲իüۡgu nanadai. Rü guma nagü ga yéma íyaxüchicü, rü 300 ga kilómetru inayarübaichi, rü wüxi ga

metruarü ngãxüۡ ͑ɗիɥǣ͑Ύфӥ̲ҡ̲ǣ guma nagü. Tupanaãrü orearü ngeruüۡgü ga nüxüۡ‫ڟ‬ nayexmaxüۡ ga 7 ga poxcuruüۡgü

ñu۳իӡËȍɗǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa rü nüxüۡ chadau ga wüxi ga to ga taxüۡ ga cua۳xruüۡ ga namaã i¤aixãchixüۡ. Rü nayexma ga 7 ga orearü ngeruüۡǣӥǣĀիӡËüãۡ۳ x۳ ga nüxü‫ۡڟ‬ yexmagüxüۡ ga 7 ga poxcuruüۡ. Rü yema

15

1ॸRü

͑ɗիɥǣҽӕЙ͑%фӥЙΎիËӕǣ͑Փ iyacuáxüۡ ga na nanuxüۡ. 2ॸRü yexgumarüüۡ ta nüxüۡ chadau ga ñoma wüxi ga nanaxtaaétüwaraüۡxüۡ ga woruarüüۡ iya ۳ uraétücüüxüۡ ga üxüema nawa inachixüۡ. Rü yéma tayexmagü ga guxema nüxüۡ rüyexeraxe ga yema n۳g۳oxo rü yema n۳g۳oxochicüna۳xã rü yema n۳g۳oxoéga rü yema númeru ga yema n۳g۳ΎիΎŃǣɗիɥիüۡ. Rü yema nanaxtaaétüraüۡxüۡgu tachigü. Rü tüxüۡ‫ ڟ‬nayexmagü ga tümaãrü paxetaruüۡgü ga arpa ga Tupana tüxna ãxüۡ. 3ॸRü nagu ҡՓɗֆľǣӥǣͅΎɥËȍŃǣҽӕЙ͑%фӥĀӕüۡxüۡ ɗիɥËӥфӥՓɗֆľ. Rü yexgumarüüۡ ta nagu tawiyaegü ga yema wiyae ga guma Tupana Nane ga pecaduarü ütanüca۳x ֆӕËӥфӥɗիɥիüۡ ga ñaxüۡ: “Pa Torü Cori ya Tupana ya Guxüۡãrü Yexera Poracüx, nataxüchi rü ̲͑ľիŕËȍɗɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ cuxüxüۡ. Rü cuma rü guxüۡgutáma guxüۡma i nachiüۡãnegüarü ãŕ۳իǣËӥнӕɗիɥ. Rü cuma rü aixcüma meãma namaã icucua۳x rü taguma quidora. 4ॸ¿Rü texé ҡ%ӡҡ̲Ëӕիüۡ tamuüۡ, Pa Corix? ‫ع‬ѠӥҡľիŃҡ%ӡҡ̲Ëӕիüۡ ticua۳xüüۡ? ƄфӥËӕ̲фӥËӕիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ ӥӥ͑ľËӥнӕɗɥիüۡ. Rü guxüۡma i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ15ٍॷ16

nachiüۡãnecüãۡ۳ ի۳ фӥ͑ӕ%ҡ͑իɥ, rü tá cuxüۡ nicua۳xüüۡgü. Yerü marü nüxüۡ nadaugü na quixaixcümaxüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ quixuxüۡwa rü aixcüma mea cunangugüxüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ chixexüۡ ügüxüۡ фӥ͑ǣŕ̲̲ľիüۡ ügüxüۡٚ, ñanagürü ga yema wiyae. 5ॸRü yemawena ichadawenü rü nüxüۡ ËȍĀӕǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa na yawãxnaxüۡ ga yema nachica ga üünexüۡ ga Tupanapataarü aixepewa yexmaxüۡ ga ngexta namaã ínanguxüۡgüxüۡwa ga guma nuta ga Tupanaãrü mugü nagu ümatücü. 6ॸRü guma Tupanapatawa ínachoxüۡ ga yema 7 ga orearü ngeruüۡǣӥǣĀիӡËüãۡ۳ x۳ ga nüxü‫ۡڟ‬ nayexmagüxüۡ ga yema 7 ga poxcuruüۡgü. Ѡӥ͑իËȍɗфӕǣ̲ľիŕËȍɗիüۡmaã rü iya ۳ uracüüxüۡmaã nixãxchiru. Rü yema norü goyeremüüۡgü rü uirunaxca۳ի͑ɗիɥ. 7ॸRü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗǣֆľ̲%ǣӥ̲ӥËӥǣ ĀիӡËüãۡ۳ x۳ ga maxüۡxüۡ, rü wüxichigü ga yema 7 ga orearü ngeruüۡgüna nanaxã ga wüxi ga taza ga nangaxweraüۡxüۡ ga uirunaxca۳x ga Tupana ya guxüۡguma ̲իŕËȍËӥфӥ͑ӕɗ%ӡËӥ̲իüۡmaã ixããcuxüۡ. 8ॸRü guma Tupanapata rü namaã naxããcu ga yema caixema ga Tupana ya ̲ľիŕËȍɗËӥфӥЙΎфËӥՓ͑ľӡիüۡ. Rü taxucürüwama texé yexma taxücu ñu۳xmata nagú ga yema 7 ga poxcuruüۡ ga yema 7 ga orearü ngeruüۡgüaxü‫ ۡڟ‬yexmaxüۡ. Tazagü ga Tupanaãrü numaã ixããcuxüۡchiga

ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣ wüxi ga naga ga tagaãcü guma ҽӕЙ͑ЙҡՓɗ͑իӡիüۡ ga ñaxüۡ nüxüۡ ga yema 7 ga orearü ngeruüۡgü:

16

1ॸRü

640

‫ ڟ‬Йľիɥ, rü naãneŕt‫ ڟ‬üwa “¡Ngŕ̲ Йľֆ¡ǣӥ%Ëӕɗ͑ǣŕ̲7 i tazagü i ҽӕЙ͑%фӥ͑ӕɗ%ӡËӥ̲իüۡmaã ixããcuxüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 2ॸѠӥֆŃ̲͑իӡǣ wüxi ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ, rü naãneŕt‫ ڟ‬ügu nayabaãcu ga norü taza. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga yema n۳g۳oxoégamaã ixãŕg‫ ڟ‬axüۡ rü yema n۳g۳oxochicüna۳xãxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ, rü nawa inayarügogü ga taixna ga ngu۳xuchixüۡ ǣҡǣӕ̲ɗիŕիüۡ. 3ॸRü yema norü taxre ga orearü ngeruüۡ, rü taxüۡ ga taxtüétügu nayabaãcu ga norü taza. Rü nagüxüۡ nananguxuchi ga dexá, rü ñoma wüxi i duüۡxüۡ i texé imáxüۡgürüüۡ ͑ɗիɥǣ dexá. Rü guxüۡma ga ҧacü ga taxtüwa ̲իŕիüۡ rü nayue. 4ॸRü yema norü tomaŕ۳xpü۳x ga orearü ngeruüۡ rü natügüétügu rü natüxacügüétügu nayabaãcu ga norü taza. Rü guxüۡma ga yema natügü rü natüxacügü, rü nagüxüۡ nanaca۳xichi. 5ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ Ëȍիɥ͑ӥ ga yema Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ga guxüۡma ga dexámaã icuáxüۡ ga ñaxüۡ: ٘ЬҽΎфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑ֆԖӥ͑ľËӥ ֆՠΎľҡ̲֤ľի̲ŕËȍËӥфӥ͵u۳xma ͮǣŕի̲ŕËȍËӥ, cuma rü wüxi i mexüۡ Ëӕիӥ͑͑ǣŕ̲%ËӥĀľի͑ǣӥիüۡ cunaca۳իɗËȍɗիŕŕիüۡ ͑իËȍիՓɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü. 6ॸYerü nümagü rü nanadai ga yema curü duüۡxüۡgü rü curü orearü uruüۡgü, rü inanaba ga nagü. Rü ñu۳xma i cuma rü wüxi i mexüۡ ͑ɗիɥɗËӕիӥիüۡ na ͑ǣŕ̲Āľի͑ǣӥիüۡ cunaca۳իɗËȍɗիŕŕիüۡ na nawa naxaxegüxüۡca۳x. Yerü yema ͑ɗիɥǣֆľ̲nanaxwa۳xegüxüۡ rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣËӕфӥĀӕüۡxüۡgüxüۡ naćaixüۡٚ, ñaxüۡ. 7ॸRü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣ wüxi ga naga ga yema pumaraarü gute۳xeruüۡҡի̲ӥՓɗ͑իӡիüۡ ga ñaxüۡ:

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ16

641

“Ngüۡ, Pa Cori ya Tupana ya Guxüۡãrü Yexera Poracüx, ɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ̲͑ľիüۡ ɗ͑ǣŕ̲Ëӕիӥիüۡٚ, ñaxüۡ. 8ॸRü yema norü ãgümücü ga orearü ngeruüۡ rü üa۳xcüétügu nayabaãcu ga norü taza. Rü ֆľ̲%Ëӥ͑͑ЙΎфիŕŕǣӥa۳xcü na yexeraãcü nangu۳xemaxüۡca۳x, na yema ͑Ύфӥ͑ɥŕ̲իüۡmaã ínaguãxüۡca۳x ga duüۡxüۡgü. 9ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü poraãcü nüxü‫ ۡڟ‬nangu۳xema, natürü tama nüxüۡ narüxoe ga nacüma ga chixexüۡ rü tama Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgü. Rü naguxchigagüama namaã ga Tupana ya guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ЙΎիËӕфӕüۡmaã icuácü. 10ॸRü yema norü wüxime۳ŕx ۳ pü۳x ga orearü ngeruüۡ, rü yema n۳g۳oxoarü tochicaxüۡŕt‫ ڟ‬ügu nayabaãcu ga norü taza. Rü guxüۡwama ga ngextá ãŕ۳xgacü ɞֆɗɥիüۡwa ga yema n۳g۳oxo, фӥ͑իŕ%͑ľ. Rü yema na poraãcü nüxüۡ‫ ڟ‬nangúxüۡ ga duüۡxüۡgü, фӥ͑ӥǣӥ͑͑ǣΦΥфӥËΎ͑ӥã۳xgü. 11ॸNatürü woo yemaãcü nüxüۡ na nangupetüxüۡ ga duüۡxüۡgü, rü tama nüxüۡ narüxoechaüۡ ga yema chixexüۡ ga naxügüxüۡ. Natürü yema na poraãcü nüxü‫ ۡڟ‬nangúxüۡ ga norü taixnagü, rü naguxchigagüama namaã ga Tupana ya ĀիӡǣӕËӥ. 12ॸRü yema norü 6 ga orearü ngeruüۡ, rü yema taxtü ga Eufráteétügu nayabaãcu ga norü taza. Rü inayache ga yema taxtü na wüxi ga nama na ֆɗɥիüۡca۳x naxca۳x ga yema nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügü ga üa۳xcü íyarügoxüۡՓ͑ľɥիüۡ. 13ॸRü nüxüۡ chadau rü yema dragΦӡã۳xwa, rü yema ͑ӥիɥфüۡxüۡ ga n۳g۳oxoa۳xwa, rü yema to ga n۳g۳oxo ga yema orearü uruüۡnetaa۳xwa, rü wüxia۳իՓËȍɗǣӥɞ͑իӡիӡǣՓӥիɗǣ ͑%ŕǣËȍɗիľիüۡ ga ñoma curururüüۡ ɗիɥիüۡ. 14ॸѠӥֆľ̲͑ɗիɥǣ͑%ŕǣӥǣ

yema n۳g۳oxogü ga naxügüxüۡ ga yema taxüۡ ga cua۳xruüۡgü ga duüۡxüۡgü taxucürüwa ügüxüۡ. Rü yema n۳g۳oxogü rü ínachoxüۡ na nangutaque۳իľիŕŕǣӥ%իüۡca۳x i guxüۡma i ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ i nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügü na Tupana ya Guxüۡãrü Yexera Poracümaã nügü nadaixüۡca۳իɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑Փ͑͑ǣӕիǣӕ i naãneãrü gu۳x. 15ॸNatürü dücax, rü Йľիӕ%ŕǣӥľфӥҡΔфӥæΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕ ya Cristu rü ñanagürü: “Choma rü ngürüãchi taxúetáma choxüۡ ínan۳g۳ӕիŕŕֆ͑ľɞËȍ͑ǣӕ, ñoma ‫ ڟ‬xáxüۡ ínguxüۡrüüۡ. Ѡӥҡҡ%ŕ wüxi i ngɥta۳ ya yíxema ímemarexe ñoma wüxi i duüۡxüۡ ɗ͑իËȍɗфӕɞ̲ľիŕŕիüۡrüüۡ na tama tangexchiruxüۡca۳x rü taxãnexüۡca۳x i ͑ǣŕիǣӕ̲ɞËȍ͑ǣӕիǣӕٚ, ñanagürü. 16ॸRü yema n۳g۳oxogü, rü nanangutaque۳իľիŕŕ ga guxüۡma ga ñoma ga naãnewa yexmagüxüۡ ga nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ güarü ãŕ۳xgacügü. Rü yema nachica ga nawa nangutaque۳xegüxüۡ, rü Armaguedóüۡgu naxãŕg‫ ڟ‬a i Yudíugügawa. 17ॸRü yema norü 7 ga orearü ngeruüۡ, rü buanecügumare nayabaãcu ga norü taza. Ѡӥǣӕ̲ҽӕЙ͑ЙҡֆĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲͑ľՓɗ͑͑իӡǣ wüxi ga naga ga tagaxüۡ ga yema Tupanaãrü tochicaxüۡՓɗ͑իӡիüۡ ga ñaxüۡ: ٘ͅфӥ͑ɗ͑ǣӕٚ, ñaxüۡ. 18ॸRü niba۳i ۳xbe۳xane, rü poraãcü nicuxcuane, rü niduruane. Rü poraãcü naxɥã۳xãchiane. Rü noxri Tupana duüۡxüۡgüxüۡ ü۳xgumama rü taguma nayexma ga wüxi ga ɥã۳xãchiane ga yemarüüۡ poraxüۡ. 19ॸѠӥǣӕ̲ɥ%͑ľǣ taxüۡne ga Babiróniã, rü tomaŕ۳xpü۳xgu

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ16ٍॷ17

ningüxyeane. Ѡӥǣӕ̲ɥ%͑ľǣӥǣ͖Ύ̲ ga naãnewa yexmagüne rü niwa۳xtaüۡgü. Rü Tupana rü nüxna nacuaxãchi ga ǣӕ̲ɥ%͑ľǣ´¡ɗфΔ͑ɗ%%фӥËȍɗիľիüۡ. Rü yemaca۳x norü numaã poraãcü ͑͑ЙΎիËӕǣǣӕ̲ɥ%͑ľ, yerü poraãcüxüchi namaã nanu. 20ॸRü guxü̲ۡǣËЙիӡǣӥфӥǣӕիüۡnema ga ma۳իЙӦ͑ľǣӥ, rü inayarüxogü. 21ॸRü ĀիӡՓ͑фӥֆɗǣǣӕիüۡ ga itapütaxüۡ, rü duüۡxüۡgüétügu nayi. Rü wüxipütachigü ga yema gáuxüۡ, rü 40 ga ˔ɗ́Ύǣӕ͑ɗիɥǣ͑ֆիüۡ. Rü ga duüۡxüۡgü rü Tupanamaã naguxchigagü nagagu ga yema poxcuruüۡ ga gáuxüۡ, yerü poraãcü nüxü‫ ۡڟ‬nangu۳x ga yema poxcu ga Tupana namaã napoxcuexüۡ. ʘ%͑ľǣ´¡ɗфΔ͑ɗ%ǣՓӥիɗǣ͑ǣľǣ ͑ǣŕ%ŕիüۡchicügu ixuxüۡne

17

1ॸRü

yema 7 ga orearü ngeruüۡgü ga nüxüۡ‫ ڟ‬yexmagüxüۡ ga 7 ga tazagü, rü yematanüwa rü wüxi ga orearü ngeruüۡ, rü chauxca۳ի͑ɗիӡ, rü ñanagürü choxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ӕ%͑իӡ! Rü tá cuxüۡ nüxüۡ

ËȍĀӕիŕŕɗҧËӥҡ͑ɗիɥɗ͑ǣɥфӥЙΎիËӕɗ ͑ǣŕ̲͑ǣľɗ͑ǣľ%ŕիüۡchicü i taxüۡ i dexágüétüwa rüto۳xcü. 2ॸRü ñoma i ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲ǣӥիüۡ i nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügü, фӥ͑ǣɥ̲%̲͑իŕ, rü yemaãcü poraãcü chixexüۡ naxügü. Rü guxüۡma i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ , фӥ͑ǣɥфӥ chixexüۡ ͑ӥի͑͑իӥľٚ, ñanagürü. 3ॸRü ֆľիǣӕ̲ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ yemaãcü choxüۡ ngo۳իľҡӥիŕŕǣӕ, rü yema orearü ngeruüۡ rü wüxi ga nachica ga ngextá taxúema íxãpataxüۡwa choxüۡ naga. Rü ֆŃ̲͑ǣɥիüۡ chadau ga wüxi ga nge ga wüxi ga n۳g۳oxo ga dauxüۡŕt‫ ڟ‬üwa rüto۳xcü.

642

Rü yema n۳g۳oxo rü guxüۡwama naxãŕg‫ ڟ‬axüۡne, rü yema naŕg‫ ڟ‬agü rü Tupanamaã naguxchiga. Rü 7͑ɗիɥǣ ͑ŕфӕфӥ10 ga naxchatacu۳xre. 4ॸRü yema nge rü wüxi ga naxchiru ga dauxracharaxüۡ rü dauxüۡmaã ixãxchiru. Rü uirumaã rü nutagü ga ̲ľիŕËȍɗËӥ̲%ɗ͑ǣã۳ի%ŕ. Ѡӥ͑ǣɥxme۳xwa ͑ǣɥիü‫ ۡڟ‬nayexma ga wüxi ga taza ga uirunaxca۳x. Rü yema taza rü namaã naxããcu ga nagúxüraüۡxüۡ ga yema Tupanape۳xewa chixexüۡ rü nagúxüraüۡxüۡ ga chixexüۡgü ga yema nge üxüۡ. 5ॸRü ͑ǣɥËҡӥǣӕ͑իӥ̲ҡӥǣՓӥիɗǣ͑ŕg‫ ڟ‬a ga taxúema nüxüۡ cuáxüۡ ͖͑ӕիӡ ñaxüۡËȍɗǣֆɗɥիüۡ. Rü yema naŕg‫ ڟ‬a rü ñanagürü: “Taxüۡ͑ľֆ´¡ɗфΔ͑ɗ%ɗ͑ŕɗǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ rü guxüۡma i chixexüۡ ɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ͑ǣŕի̲իüۡٚ, ñanagürü. 6ॸѠӥ͑ǣɥիüۡ chadau ga yema nge ga na nangãxüۡxüۡ namaã ga guma nagü ga yema duüۡxüۡgü ga Tupanaãrü ɗիɥǣӥիüۡ rü yema duüۡxüۡgü ga Ngechuchuarü orexüۡ na yaxugüxüۡca۳x ćaixüۡ. Rü yexguma yemaxüۡ chada۳u۳xgu, rü cha¤aixãchi. 7ॸRü yexguma ga yema orearü ngeruüۡ rü ñanagürü choxüۡ: “¿ӄacüca۳x cu¤aixãchi? Dücax, tá cumaã nüxüۡ chixu na ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ i ͑ǣŕ̲͑ǣľ, rü ҧËӥËȍɗǣֆɗɥիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ n۳g۳oxo i 7 eruxüۡ rü 10 chatacu۳xrexüۡ i naŕt‫ ڟ‬üwa natoxüۡ. 8ॸѠӥ͑ǣŕ̲n۳g۳oxo i nüxüۡ cudauxüۡ, фӥֆľ̲͑ɗիɥǣ nuxcümaxüۡchi maxchiréxüۡ natürü ñu۳xma rü marü yuxüۡ фӥ͑ǣŕ̲%ի̲իüۡ i taxuguma iyacuáxüۡՓ͑ǣŕի̲իüۡ. ‫ ڟ‬ɞիӡիӡիüۡ, rü Natürü paxa tá ngŕ̲ ñu۳իӡËȍɗ͑ǣŕ̲͑ËȍɗËɗǣӕիüۡgutáma nagu napoxcuxüۡՓҡӡիüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ17

643

n۳g۳oxom aã tá na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑%͑ľՓ̲իŕիüۡ i tama nawa ngo۳xégagüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü popera i noxritama naãne ixügügu Tupana nagu yawügüxüۡ i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü nümagü i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü aixcüma tá namaã na¤ɗի%Ëȍɗ%ŕǣӥɗ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ ͑Āӕǣӥǣӕɗ͑ǣŕ̲n۳g۳oxo ga nuxcümaxüۡchi maxchiréxüۡ rü yuxüۡ natürü wena táxarü ínguxüۡ. 9ॸRü ñaã ͑ɗիɥɗՓӥիɗɗΎфľnaxca۳իɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i nüxüۡ‫ ڟ‬natauxchaxüۡ na nüxüۡ nacua۳xgüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲7ɗ͑ŕфӕɗ ͑ǣŕ̲n۳g۳oxo, фӥֆɗ̲͑ɗիɥֆ7 ya ma۳իЙӦ͑ľËȍɗǣ. Rü yima 7 ya ma۳իЙӦ͑ľŕҡ‫ ڟ‬ӥՓ͑ɗիɥɗ͑ҡΎիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ nge. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡɗ͑ǣŕ̲ ͑ŕфӕǣӥ, rü 7 i nachiüۡãnegüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥËȍɗǣ͑ɗիɥ. 10ॸRü wüxime۳ŕx۳ pü۳իɗ͑ǣŕ̲ãŕ۳xgacügü rü marü togü nüxüۡ narüyexeragü, rü ñu۳xma rü marü tama ãŕ۳իǣËӥǣӥ͑ɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ6ɗ͑ǣŕ̲ãŕ۳xgacügü, rü nüma rü ñu۳xma rü ãŕ۳իǣËӥ͑ɗիɥ. Rü ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ7ҡ͑ɗիɥɗֆɗիËӥфɞ͑ǣӕիüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣŕիǣӕ̲ɞ͑͑ǣӕիǣӕɗ͑ǣŕ̲ norü 7 i nawa iyacuáxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ãŕ۳xgacügü, фӥЙի%Ëȍɗ̲фľҡ͑ɗիɥɗ ãŕ۳իǣËӥֆɗɥիüۡ. 11ॸѠӥ͑ǣŕ̲n۳g۳oxo ga nuxcümaxüۡchi maxchiréxüۡ rü ñu۳xma rü marü yuxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ8 i ͑ǣŕ̲ãŕ۳xgacügü. Ѡӥ͑ӥ̲фӥ͑ǣŕ̲7 tanüxüۡ ͑ɗիɥ. ͮҡӥфӥɗ͑ӥ̲фӥ͑ǣŕ̲ nachica i guxüۡgutáma nagu napoxcuxüۡՓ͑իӡ. 12ॸѠӥ͑ǣŕ̲10 i naxchatacu۳xre i nüxüۡ cudauxüۡ, rü 10 i nachiüۡãnegüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥËȍɗǣ͑ɗիɥ. Natürü i nümagü rü tauta inanaxügüe

na duüۡxüۡgümaã inacua۳xgüxüۡ. Natürü yixcüra tá nanayauxgü i pora na Փӥիɗҡҡ̲ɗ͑ǣΎф͑ǣŕ̲n۳g۳oxomaã wüxigu ãŕ۳իǣËӥǣӥֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. 13ॸRü ͑ǣŕ̲10 i ãŕ۳xgacügü rü wüxigu nagu ͑фӥիɥ͑ӥŕ͑͑ǣŕ̲n۳g۳oxona naxãgüãxüۡca۳x i norü pora, ͑͑ǣŕ̲ n۳g۳oxo namaã icuáxüۡca۳x. 14ॸRü ñu۳իӡËȍɗɗ ͑ǣŕ̲ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑ǣŕ̲n۳g۳oxo rü tá nügü nadai namaã ya yima Tupana Nane ga pecaduarü ütanüca۳x yucü. Natürü ya yima Tupana Nane rü tá nüxüۡ narüyexera, erü nüma rü guxüۡ i ËΎфɗǣӥфӥæΎфɗ͑ɗիɥ, rü guxüۡ i nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügüarü Ãŕ۳xgacü ͑ɗիɥ. Ѡӥֆɞիľ̲̲͑ӥËӥǣӥɗիɥǣӥիľ, rü ֆɞիľ̲ǣӥҡɗիɥǣӥֆҽӕЙ͑ҡӥիüۡ idexechixe rü tümaca۳x nac۳axe. Rü ҡӥ̲ǣӥфӥɗիËӥ̲͑ǣҡիɥ͑ӥŕٚ, ñanagürü choxüۡ. 15ॸRü yema orearü ngeruüۡ rü ñanagürü ta choxüۡ: ٘ͮǣŕ̲ҡիüۡ i dexá i nüxüۡ cudauxüۡ i naŕt‫ ڟ‬üwa natoxüۡ ɗ͑ǣŕ̲͑ǣľɗ ͑ǣŕ%ŕիüۡchicü, rü nagúxüۡraüۡxüۡ i duüۡxüۡǣӥËȍɗǣ͑ɗիɥ, rü guxüۡma i duüۡxüۡgü i to i nagawa idexagüxüۡchiga ͑ɗիɥ, rü guxüۡma i nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ gü i duüۡxüۡǣӥËȍɗǣ͑ɗիɥ. 16ॸѠӥ͑ǣŕ̲10 i naxchatacu۳xre i nüxüۡ cudauxüۡ i nüxüۡ‫ڟ‬ ͑ǣŕի̲իüۡ ɗ͑ǣŕ̲n۳g۳oxo, фӥҡ͑ǣŕ̲ ͑ǣľɗ͑ǣŕ%ŕիüۡchicüchi naxaie. Rü tá ͑ǣŕ̲͑ǣľ͑͑͑Йӕիüۡ i guxüۡma i ҧacü ɗ͑ǣɥիü‫͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ ͑ǣľիËȍɗфӕ%Ëӥ̲ҡ͑ǣŕի̲ɗфӥիã۳ӡ۳x. Rü ҡ͑ǣɥիüۡ nangΥ۳xgü, фӥӥիӥՓҡ͑ǣɥիüۡ nigugü. 17ॸYerü ga Tupana rü yema 10 ga ãŕ۳xgacügüxüۡ ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥŕիŕŕ͑ naxügüãxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲nanaxwa۳xexüۡ i nüma ya Tupana. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳իɗ͑ǣŕ̲ ãŕ۳xgacügü, rü tá wüxigu nagu

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ17ٍॷ18

͑фӥիɥ͑ӥŕ͑͑ǣŕ̲n۳g۳oxoxüۡ ͑ЙΎфիŕŕǣӥիüۡ na norü ãŕ۳xgacü ֆɗɥիüۡca۳x ñu۳ի̲ҡҡҽӕЙ͑ֆ͑ǣӕիŕŕɗ ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. 18ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑ǣľɗ ͑ǣɥիüۡ cuda۳u۳xcü, фӥֆɗ̲͑ɗիɥֆֆɗ̲ ɥ%͑ľֆҡիüۡne ya guxüۡma i nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügümaã icuáxüۡ͑ľٚ, ñanagürü. ͮǣӕ͑ֆфӥËȍɗիľǣɥ%͑ľǣ´¡ɗфΔ͑ɗ%

yemawena nüxüۡ chadau ga wüxi ga to ga orearü ngeruüۡ ga Āիӡǣӕիüۡ ǣ͑%͑ľՓɞфӥիɥիüۡ ga taxüۡ ga ãŕ۳իǣËӥɗիɥիüۡ. Rü yema orearü ngeruüۡãrü ya ۳ uracüüxüۡmaã nangóone ga ñoma ga naãne. 2ॸRü tagaãcü ñanagürü: ٘ͅфӥ͑ǣӕ͑ֆфӥËȍɗիľֆֆɗ̲ɥ%͑ľ ya taxüۡne ya Babiróniã. Rü ñu۳xma rü n۳g۳oxogüchiüۡ ͑ɗիɥфӥ͑ǣәիüۡraüۡxüۡ ɗ͑%ŕ i chixexüۡgüchiüۡ ͑ɗիɥ. Rü ñu۳xma rü ͑ǣŕի̲͑ի%Ëȍɗüۡ i nagúxüۡraüۡxüۡ i ngurucugü rü werigü i chixexüۡ i duüۡxüۡgü naxchi aiexüۡ. 3ॸYerü guxüۡma ga nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ gü, фӥǣӕ̲ɥ%͑ľ%фӥ chixexüۡ nüxna naxüe. Rü norü ãŕ۳xgacügü, rü yéma poraãcü chixri ̲͑իŕ. Rü guxüۡma ga ñoma ga nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ gü ga taxetanüxüۡgü, rü ͑ӥǣӥ̲͑ӕ%фӥĀɥŕфӕã۳իŕŕǣӥ̲͑%ǣ ֆľ̲ɥ%͑ľ%фӥֆľ̲իüۡgü ga tama Tupanape۳xewa mexüۡٚ, ñanagürü. 4ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣҡΎǣ͑ǣǣ Āիӡǣӕիüۡ ǣ͑%͑ľՓɗ͑իӡիüۡ ga ñaxüۡ: “¡Dücax i guxãma i pema ya chorü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիľ, rü ípechoxüۡ nawa ya ֆɗ̲ɥ%͑ľ͑ҡ̲͑ǣŕ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ rüüۡ pipecaduã۳xgüxüۡca۳x rü tama nagu peyi۳ xüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲ЙΎիËӕɗҡֆɗ̲ ɥ%͑ľՓ͑ǣӕիüۡ! 5ॸƄфӥ͑ǣŕ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ ãrü pecadugü, rü nügüétüwa narünucue, rü

18

1ॸRü

644

ĀӥիՓ̲фӥĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa nangu. Rü ñu۳xma ya Tupana rü nüxna nacua۳ի%Ëȍɗɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ i naxügüxüۡ, фӥ͑ǣŕmaca۳իҡֆɗ̲ɥ%͑ľիüۡ napoxcu. 6ॸѠӥ͑ǣŕ̲ЙΎф%ËӥËȍɗիľիüۡ na naxügüxüۡrüüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ tá ta ͑ɗիɥ͑Ëȍɗիľիüۡmaã nüxüۡ‫ ڟ‬penaxütanüxüۡ i pemax. ¡Rü ñu۳ի̲͑͑ǣŕ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ togümaã chixexüۡ naxügüxüۡ, rü taxree۳xpü۳իËӥ͑ҡЙľ͑Ëȍɗիľիŕŕɗ pemax! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ ga yema ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ togüca۳ի̲ľիŕŕǣӥիüۡ, rü pema rü taxree۳xpü۳իËӥ͑ҡ͑ǣŕ̲%Ëӥnaxca۳x Йľ̲͑ľիŕŕ! 7ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣŕ̲͑͑ӥǣӥ yacua۳xüüۡgüxüۡ фӥ̲ľիŕËȍɗիüۡwa na ̲͑իŕիüۡ, фӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡ͑ɗիɥ na ngúxüۡ nüxüۡ Йɗ͑ǣľիŕŕǣӥիüۡ rü ngechaüۡ nüxüۡ Йɗ͑ǣľիŕŕǣӥիüۡ! Erü ñu۳ի̲ɗ͑ǣŕ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãի۳ фӥ͑ӥǣӥ%ŕՓ ñanagürügü: ‘Yixema rü ñoma wüxi i ãŕ۳xgacürüüۡ ̲ľիŕËȍɗիüۡՓҡ͑ǣŕի̲ǣӥ. Rü tagutáma wüxi i yutexüۡrüüۡ tangechaüۡgü’, ͖͑ǣӥфӥǣӥ͑ӥǣӥ%ŕՓɗ ͑ǣŕ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ . 8ॸѠӥ͑ǣŕmaca۳իҡ͑ɗիɥɗ wüxitátama i ngunexüۡgu ínanguxüۡ i ͑ǣŕ̲ɥ%͑ľ%фӥЙΎիËӕфӕüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ rü ngúanemaã tá nayue, rü poraãcü tá nangechaüۡgü, rü poraãcü taiya tá nüxüۡ‫ ڟ‬nangu۳x, фӥ͑Ύфӥɥ%͑ľфӥ üxümaã tá nigu. Erü naporaxüchi ya yima Tupana ya guxüۡ%фӥæΎфɗɗիɥËӥɗ ͑ǣŕ̲ɥ%͑ľիüۡ ЙΎիËӕËӥٚ, ñanagürü ga yema naga. 9ॸѠӥ͑ǣŕ̲͑Ëȍɗüۡãnegüarü ãŕ۳իǣËӥǣӥǣֆľ̲ɥ%͑ľՓЙΎф%Ëӥ Ëȍɗիфɗ̲իŕիüۡ фӥ̲ľիŕËȍɗիüۡwa yexmagüxüۡ, rü tá poraãcü norü ngechaü̲ۡ%ֆɗ̲ɥ%neca۳x naxauxe i ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ ͑Āӕǣӥǣӕɗ͑ǣŕ̲ üxüema i namaã yaxaxüۡ. 10ॸNatürü ͑ǣŕ̲ãŕ۳իǣËӥǣӥфӥ͑ǣŕ̲ЙΎիËӕիüۡ na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ18

645

namuüۡŕիüۡcha۳xwa rü tá yaxüۡwa nüxüۡ narüdaunü, rü ñanagürügü tá: “Cungechaüۡtümüüۡ, Pa Taxüۡ͑ľֆʘ%͑ľ ya Babiróniã ya Guxüۡ i Nachiüۡãnegümaã Porachiréne. Erü wüxitama i ngoragu cuxca۳x ínangu i ËӕфӥЙΎիËӕٚ, ñanagürügü tá. 11ॸRü guxüۡma i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i taxetanüxüۡ, rü tá poraãcü norü ngechaüۡmaã naxca۳x naxauxe ya yima ɥ%͑ľ. Erü marü taxúetáma naxca۳x nüxüۡ‫ڟ‬ ‫ ڟ‬a ҡҡիľɗ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü i ngŕm 12 ۡ nangegüxü. ॸRü marü taxúetáma naxca۳x nüxüۡ‫ ڟ‬tataxe i norü uiru, rü norü Āɥŕфӕ̲ӥ, фӥ͑Ύфӥ͑ӕҡǣӥɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ, фӥ͑իЙӥǣӥɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ i ‫ ڟ‬a dauxracharaxüۡ rü idauxcharaüۡ i ngŕm nangegüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta taxúetáma naxca۳x nüxüۡ‫ ڟ‬tataxe i nagúxüۡraüۡxüۡ ɗ͑Ύфӥ͑ɥիËȍɗЙ͑ӥǣӥɗ yixixüۡ, фӥ͑Ύфӥ͑ǣŕ̲իüۡgü i marfílnaxca۳x rü mürapewa i ̲ľիŕËȍɗիüۡnaxca۳x rü cobrenaxca۳x rü ‫ ڟ‬a ƿerunaxca۳x rü nutanaxca۳x i ngŕm nangegüxüۡ. 13ॸRü taxúetáma naxca۳x nüxü‫ ۡڟ‬tataxe i norü canela rü togü i norü üexüۡwemüxüۡgü i yixixüۡ, rü pumarate۳xe i guruüۡ ɗիɥիüۡ, rü togü i pumaragü i yixixüۡ, rü binugü rü chixüۡgü, rü arina i ‫ ڟ‬a nangegüxüۡ. ̲ľիŕËȍɗիüۡ, rü trigu i ngŕm ۡ ‫ڟ‬ Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüü ta ngŕma nanagagü i wocagü, rü carnerugü, rü cowarugü, rü autugü i cowaru itúchigüxüۡ, rü duüۡxüۡgü i puracüruüۡgü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥՓΎΎ ‫ ڟ‬a tüxüۡ nagagü na duüۡիŕǣӥфӥ͑ǣŕm tümamaã nataxegüxüۡca۳x. 14ॸѠӥ͑ǣŕ̲ taxetanüxüۡ, rü ñanagürügü tá nüxüۡ ya ֆɗ̲ɥ%͑ľ: ٘æӕՓфӥ̲фӥ͑ҡիӕ̲ɗ͑ǣŕ̲ ori ۳x i curü duüۡxüۡǣӥфӥ̲ľɗիɥիüۡ. Rü

marü nataxuma i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ meruüۡgü ga noxri cuxü‫ ۡڟ‬yexmaxüۡ, rü tagutáma wenaxãrü cuxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲ٚ, ñanagürügü tá. 15ॸѠӥ͑ǣŕ̲ҡիľҡ͑ӥիüۡ i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ori ۳իǣӥ̲%фӥ͑ǣŕ̲ meruüۡgümaã taxegüxüۡ фӥǣӕ̲ɥ%͑ľǣӕ ͑ӥǣӥ̲ӕ%фӥĀɥŕфӕã۳իŕŕիüۡchigüxüۡ, rü yaxüۡwa tátama nüxüۡ narüdaunü ya ֆɗ̲ɥ%͑ľ, erü nüxüۡ namuüۡŕɗ͑ǣŕ̲ ЙΎիËӕɗֆɗ̲ɥ%͑ľիüۡ üpetüxüۡ. Rü tá poraãcü norü ngechaüۡmaã naxauxe. 16ॸRü ñanagürügü tá: “Nangechaüۡtümüüۡ ֆֆɗ̲ɥ%͑ľֆ taxüۡne. Erü noxri rü ñoma wüxi i nge i ̲ľիŕËȍɗիüۡ i naxchiru i dauxracharaxüۡ rü dauxcharaxüۡmaã ãxchirucü i ӕɗфӕ̲%фӥ͑ӕҡǣӥֆ̲ľիŕËȍɗËӥ̲% nga۳ի%ŕիËӥфüüۡ ͑ɗիɥ. 17ॸNatürü ngürüãchi nagu۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ɥ%͑ľ%фӥ meruüۡǣӥٚ, ñanagürügü tá. Rü guxüۡne ya wapurugüarü ãŕ۳xgacügü, rü guxüۡma i norü duüۡxüۡgü ya yima wapuruwa puracüexüۡ, rü guxüۡma i duüۡxüۡgü ya ֆɗ̲ՓЙӕфӕǣӕɥիüۡ, rü guxüۡma i taxetanüxüۡǣӥɗՓЙӕфӕǣӕֆфӥիɥɥüۡxüۡ, rü yaxüۡwa tátama nayachaxgütanüãchi, rü ‫ ڟ‬a tá nüxüۡ narüdaunü. 18ॸRü ngŕm ͑ǣŕիǣӕ̲͑ӥիüۡ nadaugügu i norü caxixüۡ ֆֆɗ̲ӥիӥֆֆɗ̲ɥ%͑ľ̲͑% ixaxüۡne, rü tagaãcü tá ñanagürügü: ٘ͮҡիӕ̲ֆ͑ɥֆɥ%͑ľֆĀɥ%͑ľ ya taxüۡnerüüۡ ɗիɥիüۡ͑ľٚ, ñanagürügü. 19ॸRü norü ngechaüۡmaã nügüétügu tá waixüۡmü nagünagügü, rü tá poraãcü naxauxe, rü tagaãcü ñanagürügü tá: “Nangechaüۡtümüüۡ ֆֆɗ̲ɥ%͑ľֆ taxüۡne. Rü noxri rü norü yemaxüۡgümaã ͑ӥǣӥ͑ɗ̲ӕ%фӥĀɥŕфӕã۳իŕŕǣӥǣǣӕիüۡne ga wapurugüarü yoragü. Natürü i ñu۳xma rü ngürüãchi wüxi i

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ18ٍॷ19

ngoragutama rü inayarüxo i guxüۡma i ͑ǣŕ̲. 20ॸNatürü ñu۳xma na napoxcuxüۡ ֆֆɗ̲ɥ%͑ľ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľҡ%ŕǣӥɗ Йľ̲ɗĀիӡǣӕիüۡ i naãnewa ͑ǣŕի̲ǣӥľ, rü pema i Tupana pexüۡ imugüe, rü pema i Tupanaãrü orexüۡ ixugüe, rü guxãma i pema i Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥľ. Erü ñu۳xma na napoxcuxüۡ ֆֆɗ̲ɥ%͑ľ, фӥ͑ǣŕ̲%Ëӥ Tupana pexüۡ naxütanü naxca۳x ga yema chixexüۡ ga pemaã naxügüxüۡ ga guma ɥ%͑ľËüۡ۳ãի۳ ٚ, ñanagürügü. 21ॸRü ñu۳իӡËȍɗ wüxi ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ga ĀիӡËüۡ۳ãx۳ rü nanangenagü ga wüxi ga nuta ga taxüchicü ga ñoma ҧacüarü caruüۡrüüۡ ɗիɥËӥ. Rü yema orearü ngeruüۡ rü taxtü ga taxüۡgu nanaña ga guma nuta ga taxüchicü, rü ñanagürü: ٘ͮǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡнӕɗիɥ͑ icuyarüxoxüۡ Ьʘ%͑ľֆҡիüۡne ya Babiróniã na tagutáma texé wena cuxüۡ nadauxüۡ. 22ॸRü tagutáma wena curü cayewa texé nüxüۡ ҡիɥ͑ӥɗЙիľҡфӕüۡgü i arpagü rü quenagü rü cornetagü. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta cuwa nataxutáma i puracütanüxüۡgü i ҧacüwa puracüexüۡ, rü tagutáma texé nüxüۡ ҡիɥ͑ӥ͑ËӕՓ ínapuracüexüۡ i chawüarü caruüۡgü. 23ॸRü marü tagutáma texé nüxüۡ tadau i cuwa i omü. Rü marü tagutáma texé nüxüۡ ҡիɥ͑ӥɗ͑ǣɥǣӥËȍɗǣфӥЙľҡǣӥфӥ cuxcuane. Ѡӥ͑ǣŕ̲%ËӥҡËӕ̲% nangupetü woo ga noxri rü yema taxetanüxüۡ ga cuwa taxegüxüۡ rü guxüۡma ga togü ga taxetanüxüۡãrü ֆľիľф͑ɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x tá poraãcü cupoxcu nagagu ga yema chixexüۡ ga ̲͑%Ëӕ͑ՓΎ̲ӥիŕŕիüۡ ga guxüۡma ga togü ga nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ ga duüۡxüۡǣӥٚ, ñanagürü. 24ॸ֤ľфӥǣӕ̲ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ ga

646

duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥǣnaćaixüۡ rü ɗ͑¡իŕŕǣӥիüۡ ga nagü ga Tupanaãrü orearü uruüۡgü rü yema duüۡxüۡgü ga ҽӕЙ͑%фӥɗիɥǣӥիüۡ rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga ñoma ga naãnegu Tupanaarü oregagu naćaixüۡ. 1ॸRü yemawena nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥ ga muxüۡma ga duüۡxüۡgüga ga Āիӡǣӕիüۡ ga naãnewa tagaãcü ñagüxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ǣɥի%ҽӕЙ͑իüۡ ticua۳xüüۡgü! Erü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҡӥիüۡ ̲͑իŕիŕŕիüۡ. Rü ͑ӥ̲ֆҡΔфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥɗǣӕիüۡãrü ֆľիľф̲͑ľիŕËȍɗիüۡ rü naporaxüchixüۡ.

19 2ॸRü

nüma rü aixcüma meãma nanangugü i guxüۡma i duüۡxüۡgüarü maxüۡ, rü aixcüma tá nanapoxcue i ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ ügüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕmaca۳x ̲фӥ͑͑ЙΎիËӕֆֆɗ̲ɥ%͑ľֆ taxüۡne ya chixene ya norü chixexüۡmaã ‫ ڟ‬e i guxüۡma i ñoma i nachixexŕŕn ۡ naãnecü۳ãx۳ i duüۡxüۡgü. Rü ñu۳xma i nüma ya Tupana rü norü duüۡxüۡgü ga guma ɥ%͑ľËüۡ۳ãx۳ ćaixüۡxüۡ ͑իӥҡ͑ӥٚ, ñanagürügü. 3ॸRü ñu۳իӡËȍɗՓľ͑ի%фӥ ñanagürügü: ٘‫ͮؽ‬ǣɥի%ҽӕЙ͑իüۡ ticua۳xüüۡgü! Erü yima üxüarü caxixüۡ ֆֆɗ̲ɥ%͑ľ namaã ixaxüۡne, rü tagutáma ɗ͑ֆфӥիΎٚ, ñanagürügü. 4ॸRü yema 24 ga ãŕ۳xgacügü rü yema ãgümücü ga ĀիӡËüۡ۳ãի۳ ǣ̲իŕիüۡ rü yexma nanangücuchitanü, rü Tupana ya yema tochicaxüۡwa rütocüxüۡ nicua۳xüüۡgü. Rü ñanagürügü: ٘Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%͑ӥիüۡ ticua۳xüüۡgü ya tórü Cori!͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ. 5ॸRü ñu۳իӡËȍɗֆľ̲ҡΎËȍɗËիüۡxüۡtawa ɗ͑͑իӡǣՓӥիɗǣ͑ǣǣ͖իüۡ: ̲٘ͮľ͑ɗիɥɗҡΔфӥҽӕЙ͑իüۡ picua۳xüüۡgü i guxãma i pemax Pa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ19

647

Buxüۡgü rü Pa Yaxüۡgüx i norü duüۡxüۡgü ͑Йɗիɥǣӥիüۡ rü nüxüۡ na pemuüۡŕիüۡٚ, ñaxüۡ. Tupana Nane ga pecaduarü ütanüca۳x ֆӕËӥфӥ͑ǣɥǣӥфӥЙľҡËȍɗǣ

ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣҧacü ga ͖Ύ̲̲ӕիӡËȍɗիüۡ ga duüۡxüۡgü idexagüxüۡrüüۡ ɗիɥիüۡ ga ñoma taxüۡ i cotüna i chuxchuxüۡrüüۡ ɗիɥիüۡ ga ñoma poraãcü yaduruanexüۡrüüۡ ɗիɥիüۡ ga ñaxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ǣɥի%ҽӕЙ͑իüۡ ticua۳xüüۡgü! Erü 6ॸRü

nüma ya tórü Cori ya Tupana ya guxüۡãrü yexera poracü, rü marü ningucuchi na guxüۡmaã inacuáxüۡ. 7ॸ¡Rü ͑ǣɥի%ҡҡ%ŕǣӥфӥǣӕիüۡ ɗҡΔфӥҡ%ŕ̲% nüxüۡ ticua۳xüüۡgü! Erü marü nawa nangu ͑ɗֆ͑ǣɥիüۡ ya yima Tupana Nane ga pecaduarü ütanüca۳x yucü. Ѡӥ͑ǣŕ̲ norü duüۡxüۡgü i ñoma nama۳xrüüۡ ɗիɥǣӥիüۡ фӥ̲фӥ͑ӥǣӥɞ͑ɗ̲ľիŕŕǣӥ. 8ॸRü yima ҽӕЙ͑ͮ͑ľфӥ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ֆիΥǣӥիüۡxüۡ ̲͑ӕ̲͑ľիŕËȍɗիüۡ rü cómüxüۡ rü iya ۳ uracüüxüۡ i naxchirumaã na yaxãxchiruxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑իËȍɗфӕɗ ̲ľիŕËȍɗիüۡ фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgüarü maxüۡ i mexüۡËȍɗǣٚ, ñanagürügü. 9ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣҽӕЙ͑%фӥ orearü ngeruüۡ, rü ñanagürü choxüۡ: “Chanaxwa۳xe i cunaxümatü i ñaã ore i cumaã tá nüxüۡ chixuxüۡ: َҽҡ%ŕǣӥֆ ֆɞիľ̲ҡӥի͑͑իӕիľɗ͑Ύфӥ͑ǣɥǣӥфӥ petawa ya yima Tupana Nane ga pecaduarü ütanüca۳իֆӕËӥٔॸٚ, ñanagürü. Rü ñu۳իӡËȍɗ͖͑ǣӥфӥҡ: ٘ͮǣŕ̲ΎфľɗËӕ̲%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, rü ҽӕЙ͑%фӥΎфľիӥËȍɗҡ̲͑ɗիɥٚ, ñanagürü. 10ॸRü choma rü yema orearü ngeruüp ۡ e۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xü na nüxüۡ chicua۳xüüۡxücۡ a۳x. chacaxãp Natürü ga nüma rü ñanagürü choxüۡ:

٘‫ؽ‬ҽ%իӢɗ͑ǣŕ̲Ëӕիӥիüۡ! Erü choma rü ta Tupanaãrü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥ, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ɗËӕ̲фӥËӕľ͑ľŕǣӥɗ ͮǣľËȍӕËȍӕфӥΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ ɗիΥǣӥľËȍիüۡrüüۡ ҡËȍɗիɥ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ Tupanaxüۡ quicua۳xüüۡٚ, ñanagürü. Erü ͑ǣŕ̲ΎфľɗͮǣľËȍӕËȍӕËȍɗǣɗիɥիüۡ, rü ֆľ̲ҡ̲Ύфľ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑%фӥΎфľфӥ uruüۡgü nüxüۡ ixugüexüۡ ga yexguma ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ nawa ideaxgu. Guma Tupana Nane ga cowaru ga cómüxüۡŕt‫ ڟ‬ügu tonagücüchiga

ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ chadau ga Āիӡǣӕիüۡ ga naãne na yawãxnaxüۡ. Rü yéma nango۳x ga wüxi ga cowaru ga cómüxüۡ. Rü guma naŕt‫ ڟ‬üwa rütocü rü ʊիɗիËӥ̲ËӥфӥkɗիËӥ̲֤͑ǣӕիŕŕËӥ ͑ɗիɥɗ͑ŕg‫ ڟ‬a. Rü nüma rü aixcüma guxüۡma i duüۡxüۡgüarü maxüۡxüۡ nacua۳x, rü aixcüma tá guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ ügüxüۡmaã nügü nadai rü tá nanapoxcue. 12ॸѠӥ͑իŕҡӥǣӥ, rü ñoma üxüemarüüۡ niya ۳ uracüü. Ѡӥ͑ŕфӕՓфӥ namu ga norü nga۳xcueruüۡgü. Rü nacatügu naxümatü ga wüxi ga naŕg‫ ڟ‬a ǣ͑ӥիɥËҡ̲͑ӥիüۡ nacuáxüۡ. 13ॸRü wüxi ga naxchiru ga máxüۡ ga nagüwa táexüۡ ͑ɗիɥǣ͑իËȍɗфӕ. Rü naŕg‫ ڟ‬a rü ҽӕЙ͑%фӥϘфľ͑ɗիɥ. 14ॸѠӥ͑Փľ͑фӥիɥ ga guxüۡma ga norü churaragü ga ĀիӡËüۡ۳ãx۳ . Rü nümagü rü naxchiru ga ɗ̲ľիŕËȍɗիüۡ rü cómüxüۡmaã nixãxchiru. Rü cowarugü ga icómüxüۡŕҡ‫ ڟ‬ӥǣӕ͑իɥ. 15ॸRü naã۳xwa nayexma ga wüxi ga tara ga te۳xechixüۡ na yemamaã ͑Йɞľիŕŕ%իüۡca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgü i tama nüxüۡ‫ ڟ‬ֆիΥǣӥիüۡ. Rü tá nüma nanaxwa۳xexüۡ%Ëӥ̲͑ǣŕ̲ duüۡxüۡgümaã inacua۳x. Rü nüma rü tá 11ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ19ٍॷ20

ЙΎф%Ëӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i tama ֆիΥǣӥիüۡxüۡ ͑ЙΎիËӕ̲͑%ɗ͑ǣŕ̲ poxcu ya Tupana ya Guxüۡxüۡ ѠӥЙΎф̲ŕËӥ͑Ύфӥ͑ӕ̲%̲ľիŕŕիüۡ. Rü ñoma ubagü i norü maɥ ۳xruüۡwa ima۳ɥ ۳xtüüۡxüۡrüüۡ ҡ͑ɗիɥ͑͑ЙΎիËӕľ%իüۡ. 16ॸRü

naxchirugu rü naperemagu naxümatü ga wüxi ga naŕg‫ ڟ‬a ga ñaxüۡ: “Guxüۡma i nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügüarü Ãŕ۳xgacü, rü guxüۡma i ËΎфɗǣӥфӥæΎфɗɗիɥËӥٚ, ñaxüۡ. 17-18ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ chadau ga wüxi ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡËüۡ۳ãx۳ ga üa۳xcügu chixüۡ. Rü nüma rü tagaãcü ñanagürü nüxüۡ ga guxüۡma ga ngurucugü ga yexma ixexexüۡtanüxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ӕ%Йľիɥфӥpengutaque۳xegü naxca۳x ɗΥ͑ɗҡիüۡ i Tupana pexca۳ի̲ľիŕŕիüۡ ͑Йľ͑͑ǣΦիüۡca۳x i nachiüۡãnegüarü

ãŕ۳xgacügümachi, rü churaragüarü ãŕ۳xgacügümachi, rü yatügü i poraxüchixüۡmachi, rü cowarugümachi, фӥ͑ǣŕ̲ËΎՓфӕŃҡӥǣӕɥիüۡ i duüۡxüۡgümachi, фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i coriã۳xgüxü̲ۡËȍɗфӥ͑ǣŕ̲͑ǣľфӥ coriã۳xgüxü̲ۡËȍɗфӥ͑ǣŕ̲ buxüۡǣӥ̲Ëȍɗфӥ͑ǣŕ̲ֆիüۡgümachi!ٚ ñanagürü. 19ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ chadau ǣֆľ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ ga n۳g۳oxo rü guxüۡma ga nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügü ga norü churaragümaã yéma ngutaque۳xegüxüۡ na nügü naćaixüۡca۳x namaã ya yima ËΎՓфӕŃҡӥǣӕɥիӡËӥфӥ͑ΎфӥËȍӕффǣӥ. 20ॸѠӥֆľ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ ga n۳goxo rü ۳ niyaxu. Rü wüxigu namaã niyaxu ga yema to ga n۳g۳oxo ga orearü uruüۡneta ɗիɥիüۡ ǣֆľ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ ga n۳g۳oxope۳xewa naxüxüۡ ga cua۳xruüۡgü ga duüۡxüۡgü tama nüxüۡ cuáxüۡ na naxügüãxüۡ. Rü yema cua۳xruüۡgümaã

648

͑ɗիɥǣ͑ՓΎ̲ӥիŕŕ%իüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ ga naxchicüna۳ի%ǣֆľ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ ga n۳g۳oxo rü nügü ixãgüxüۡ na yema n۳g۳oxoégamaã na yaxüégagüxüۡ. Rü ֆľ̲͑ӥիɥфüۡxüۡ ga n۳g۳oxo rü yema to ga n۳g۳oxo ga orearü uruüۡ͑ľҡɗիɥիüۡ, rü Փӥիɗǣӕ̲իŕիüۡma nawa nawoüۡ ya yima naxtaa ya üxümaã iya ۳ urachiüne ya azufremaã ixaxüۡne. 21ॸRü yema tara ga te۳xechixüۡ ga guma cowaruétüwa rütocüa۳xwa yexmaxüۡmaã nanadai ga yema n۳g۳oxogüarü ngüۡիŕŕфӕüۡgü ga ãŕ۳xgacügü rü norü churaragü. Rü guxüۡma ga ngurucugü, rü yemamachimaã nangãxcharaüۡgü. Chataná rü 1,000 ga taunecü nina۳ɥ ۳x

yemawena nüxüۡ chadau ga wüxi ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ ǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa ɞфӥիɥիüۡ. Rü naxme۳xwa nayexma ga yema ãxmaxüۡ i taxuguma iyacuáxüۡãrü chawi rü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗǣËĀľ͑. 2ॸRü yema Tupanaãrü orearü ngeruüۡ rü ֆľ̲ĀфǣΦӡիüۡ niyaxu. Rü yematama ĀфǣΦӡ͑ɗիɥǣֆľ̲͑ӕիËӥ̲üۡxüۡ ga ãxtape ga n۳g۳ΎիΎǣæȍҡ͑ɗիɥիüۡ. Rü yema orearü ngeruüۡ rü 1,000 ga taunecügüca۳x nayana۳ɥ ۳x. 3ॸRü yema orearü ngeruüۡ rü yema ãxmaxüۡ i taxuguma iyacuáxüۡgu nayata۳xcuchi. Rü ñu۳իӡËȍɗֆľի̲̲ľ%̲͑͑Փ%իҡüۡ na nüma ga Chataná rü marü taguma wenaxãrü duüۡxüۡgüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕիüۡca۳x ñu۳xmatáta 1,000ֆҡӕ͑ľËӥ͑ǣŕի̲ yangeã. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲̲фӥ ֆ͑ǣӕիŕŕ%ǣӕֆֆɗ̲1,000 ya taunecü, rü tá paxaxãchi nayange۳x. 4ॸRü ñu۳իӡËȍɗ nüxüۡ chadau ga ñuxre ga tochicaxüۡgü.

20

1ॸRü

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ20

649

Rü yema tochicaxüۡwa tarütogü ga guxema Tupanaxüۡtawa nayauxgüxe ga pora na duüۡxüۡgüxüۡ ticagüxüۡca۳x. Rü yexgumarüüۡ ta nüxüۡ ËȍĀӕǣ͑%ŕǣӥ ga yema duüۡxüۡgü ga Ngechuchuarü orexüۡ na yaxugüxüۡca۳x nadaüۡnaãgüxüۡ. Ѡӥֆľ̲͑ɗիɥǣĀӕüۡxüۡgü ga meãma nüxüۡ ixugüxüۡ ga Tupanaãrü ore rü tama yema n۳g۳oxoxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ rü bai ga yema n۳g۳oxochicüna۳xãxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ, rü tama nügü ixãgüxüۡ na nacatüwa rü e۳xna naxme۳xwa yema n۳g۳oxoégamaã yaxãŕg‫ ڟ‬axüۡ. Rü nüxüۡ chadau ga wena na ̲͑իŕիüۡ, rü 1,000 ga taunecü Cristumaã wüxigu ãŕ۳իǣËӥ͑ɗիɥǣӥ. 5ॸRü ֆľ̲ǣӥ͑ɗիɥǣ͑ӥիɥф̲ɞфӥĀǣӥիüۡ. Natürü ga yema togü ga yuexüۡ rü ҡ%ӡҡ̲̲͑իŕ͖u۳xmatáta yima 1,000 ya taunecüguwena. 6ॸѠӥҡҡ%ŕǣӥֆ yíxema tüxira írüdagüxe erü Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ. Ѡӥ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥ ЙΎիËӕфӥ̲фӥҡ%ӡҡ̲ҡӥmaca۳ի͑ɗիɥ. Rü tá Tupanaãrü rü Cristuarü ngüۡիŕŕфӕüۡǣӥҡɗիɥǣӥ. Rü 1,000 ya taunecü tá Cristumaã ãŕ۳իǣËӥǣӥҡɗիɥǣӥ. N۳ go ۳ xo i Chataná rü marü nagu nayarüchixe 7ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲̲фӥ͑͑ǣӕЙľҡӥǣӕֆ

yima 1,000 ya taunecü, rü Chataná rü tá ninge۳իɗ͑ǣŕ̲ɞ͑ЙΎիËӕիüۡwa. 8ॸRü ͑ӥ̲ɗæȍҡ͑фӥҡɞ͑իӡիӡ͑ ֆՓΎ̲ӥիŕŕ%իüۡca۳x i guxüۡma i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡgü rü Goga rü ͅǣΎǣ͑͑ǣŕ̲ǣӥիüۡ nangutaque۳իľիŕŕիüۡca۳x na Tupanaãrü duüۡxüۡgümaã nügü naćaixüۡca۳x. Rü ͑ǣŕ̲æȍҡ͑%фӥËȍӕффǣӥ, rü ñoma taxtü i taxüۡãrü naxnecüchicute۳xerüüۡ tá ̲͑ӕիӡËȍɗ. 9ॸѠӥ͑ǣŕ̲%Ëӥɗæȍҡ͑%фӥ

churaragü rü tá ñoma i naãneãrü tagu ninguuchi. Rü tá Tupanaãrü duüۡxüۡgüxüۡ фӥֆɗ̲ɥ%͑ľֆҽӕЙ͑͑ӥիüۡ ngechaxüۡne ya Yerucharéüۡxüۡ ínachoeguãchi. Natürü Tupana rü ĀիӡՓҡ͑͑ֆɗիŕŕֆӥիӥ, rü yimamaã tá nixae i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ norü uwanügü. 10ॸѠӥ͑ǣŕ̲n۳g۳oxo i ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgüxüۡ ՓΎ̲ӥիŕŕիüۡ, rü nawa tá natáe ya yima naxtaa ya üxümaã iya ۳ urachiüne ya azufremaã ۡ ixaxüne. Ѡӥֆɗ̲͑ɗիɥֆ͑իҡǣ marü nawa nawoüۡne ga yema ͑ӥիɥфüۡxüۡ ga n۳g۳oxo rü yema to ga n۳g۳oxo ga orearü uruüۡ͑ľҡɗիɥիüۡ. Rü ֆɗ̲͑իҡՓҡ͑ɗիɥɗǣӕիüۡgutáma ngunecü rü chütacü ngúxüۡ yangegüxüۡ. ͮǣŕ̲ҡիüۡ i tochicaxüۡ i cómüxüۡwa rütocüpe۳xewa nangugü i duüۡxüۡgü

ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ chadau ga wüxi ga ۡ taxü ga tochicaxüۡ ga cómüxüۡ, rü nüxüۡ chadau ga guma nawa rütocü. Rü gumachaxwa nibuxmü ga ñoma ga naãne rü guxü̲ۡǣĀիӡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ, rü inayarütauxe. 12ॸRü nüxüۡ chadau ga yema yuexüۡ ga yaexüۡ rü buexüۡ ga Tupanape۳xegu chigüxüۡ. Rü ningena ga poperagü. Rü yexgumarüüۡ 11ॸRü

ta ningena ga yema Tupanaãrü popera i nagu yawügüxüۡ ɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü i nüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իüۡ i maxüۡ i taguma gúxüۡ. Rü yema yuexüۡ rü yexgumarüüۡ ga ͖ӕի%Ëӥ̲͑͑իŕիüۡ ga wüxichigü rü yexgumarüüۡ ga ñuxãcü na yema poperawa inaxümatüxüۡrüüۡãcüma Tupana namaã nüxüۡ nixu na ngextá tá ͑իɥիüۡ. 13ॸRü yema yuexüۡ ga taxtü ga taxüۡwa yexmagüxüۡ rü wenaxãrü ínarüdagü. Rü yema yuexüۡ ga tauquewa

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ20ٍॷ21

yexmagüxüۡ rü wenaxãrü ínarüdagü. Rü yemaãcü ínarüdagü ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga yuexüۡ. Rü guxüۡma ga yema yuexüۡ rü Tupana nüxna nicachigü rü yexgumarüüۡ ǣ͖ӕի%Ëӥ̲͑͑իŕիüۡ ga wüxichigü rü namaã nüxüۡ nixu na ͑ǣľիҡҡ͑իɥիüۡ. 14ॸRü yemawena rü guma naxtaa ga üxümaã iya ۳ urachiünewa nawoüۡ ga yu guxüۡma ga norü poramaã. Rü guma naxtaa ga üxümaã iya ۳ urachiüne, фӥ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗ poxcu i taguma iyacuáxüۡ i tümaca۳x ɗիɥիüۡ ya yíxema tama Tupanaãrü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիľ. 15ॸRü guma naxtaa ga üxümaã iya ۳ urachiünewa tawoüۡ ga ǣӕիľ̲ɗ͑ǣľŃǣիľ͑Փɗ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü popera i nagu tiwügüxüۡ ya yíxema tüxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣŕի̲իŕɗ̲իüۡ i taguma gúxüۡ. Ngexwacaxüۡxüۡ i ñoma i naãne rü guxüۡma ɗĀիӡՓ͑ǣŕի̲իüۡ

yemawena nüxüۡ chadau na nayexwacaxüۡxüۡ ga ñoma ga naãne rü guxüۡma ga ҧËӥǣĀիӡՓ yexmagüxüۡ. ֤ľфӥֆľ̲͑ӥիɥф yexmagüxüۡ rü marü nangupetü, rü yema taxüۡ ga taxtü rü marü nataxuma. 2ॸRü nüxüۡ ËȍĀӕǣǣӕ̲ɥ%͑ľǣ mexüۡne ga Yerucharéüۡ ga yexwacaxüۡne ǣĀիӡǣӕիüۡ ga naãnewa TupanaxüۡҡՓɞфӥիɥիüۡne ga guxüۡwama

21

1ॸRü

̲ľիŕËȍɗ͑ľ͖Ύ̲ՓӥիɗɗЙËӥɗ ͑ǣŕիǣӕ̲ɗֆ͑ǣɥիǣӕфӥ͑ǣɥteca۳ի͑ǣɥǣӥ mexŕŕ۳xcürüüۡ ɗիɥիüۡne. 3ॸRü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥ ga wüxi ga naga ga yema tochicaxüۡwa ɗ͑իӡիüۡ ga tagaãcü ñaxüۡ: “Tupana rü duüۡxüۡgütanüwa namaxüۡ i ñu۳xmax. Ѡӥ͑ҡ͑ӥՓҡ̲͑իŕËȍ. Rü nümagü rü norü duüۡxüۡǣӥҡ͑ɗիɥǣӥ.

650

Rü nüma ya Tupana rü natanüwa tá ͑͑ǣŕի̲ŕËȍ, na guxüۡguma norü ҽӕЙ͑ֆɗɥիüۡca۳x. 4ॸRü nüma tá ínanapi i naxgüüۡŕҡӥɗǣӕիü̲ۡɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü. Ѡӥ̲фӥҡ%ӡҡ̲ҡľիŃҡֆӕ, rü texé tümaãrü ngechaüۡmaã taxaxu, rü texé ngúxüۡ tingegü. Erü guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ ngúxüۡ фӥ̲фӥɗ͑ֆфӥիΎٚ, ñanagürü. 5ॸRü guma yema tochicaxüۡwa rütocü rü ñanagürü: “Dücax, choma rü chanangexwacaxüۡիŕŕɗǣӕիüۡma i ҧacü i ͑ǣŕի̲իüۡٚ, ñanagürü. Rü ñu۳իӡËȍɗ ñanagürü ta: “¡Naxümatü i ñaã ore! Erü ñaã ore rü ɗիËӥ̲͑ɗիɥ, фӥ͖%͑ɗիɥɗΎфľɗ̲ľիüۡ ͑ֆիΥիüۡٚ, ñanagürü. 6ॸRü yemawena rü ñanagürü choxüۡ: “Ñu۳xma rü marü ningu i guxüۡma. Rü ËȍΎՓ͑ɗիɥǣɗ͑իӥǣӥիüۡ ga guxüۡma, rü nataxuma i ҧacü i chorü yexera ͑ǣŕի̲ŕËȍիüۡ. Rü yíxema iҧawaxe, rü choma rü tá nangetanüãcüma tüxüۡ Ëȍիիŕŕ̲фľ͑Փɗ͑ǣŕ̲Āľիɗ ̲իŕŕфӕüۡ. 7ॸRü yíxema nüxüۡ фӥЙΎф̲ŕǣӥիľɗËȍɗիľիüۡ, rü tá tanayauxgü i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲̲ľիüۡgü i nüxüۡ chixuxüۡ. Rü choma rü tá tümaãrü ҽӕЙ͑Ëȍɗիɥ, rü tüma i chauxacügü. i nüxüۡ rüxoexüۡ ۡ ͑ËȍΎՓľ͑իɥիü, rü nawa tá nawoüۡ ya yima naxtaa ya üxümaã iya ۳ urachiüne ya azufremaã ixaxüۡne. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡɗ͑ǣŕ̲ҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ chixexüۡ ügüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲̲ŕҡǣӥիüۡ, rü ͑ǣŕ̲͑ɥɗ͑ǣľ̲%ɗЙľիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ iyuüxüۡ фӥ͑ǣΦxwa۳xegüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ tupananetachicüna۳xãxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲idorata۳ax۳ güxüۡ, rü nawa tá nawoüۡ ya yima naxtaa ya üxümaã 8ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲̲ӕüۡŕիüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ21

651

iya ۳ urachiüne ya azufremaã ixaxüۡne. Rü ͑ǣŕ̲͑ɗիɥɗЙΎիËӕɗҡǣӕ̲ɗֆËӕիüۡ i nüxüۡ ínan۳g۳ӕիŕŕիüۡ ɗ͑ǣŕ̲ҡ̲ ֆիΥǣӥ%Ëӥ̲ֆӕľիüۡٚ, ñanagürü. Yexwacaxüۡne ga Yerucharéüۡchiga

yema 7 ga orearü ngeruüۡgü ga ‫ڟ‬ nüxüۡ yexmagüxüۡ ga 7 ga tazagü ga yema 7 ga poxcuruüۡmaã ixããcuxüۡ, rü 9ॸRü

yematanüwa rü wüxi ga orearü ngeruüۡ rü chauxca۳ի͑ɗիӡ, rü ñanagürü choxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ӕ%͑իӡ! Rü tá cuxüۡ nüxüۡ ËȍĀӕիŕŕɗ͑ǣŕ̲ֆիΥǣӥիüۡ i ñoma nama۳xrüüۡ ҡɗիɥǣӥիüۡ ya yima Tupana Nane ga pecaduarü ütanüca۳իֆӕËӥٚ, ñanagürü. 10ॸRü yexguma yemaãcü ҽӕЙ͑%ŕɗԖӥ͑ľիüۡ choxüۡ ngo۳իľҡӥիŕŕǣӕ, rü yema orearü ngeruüۡ rü wüxi ga ma۳իЙӦ͑ľǣҡիüۡnewa choxüۡ naga. Rü choxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕǣǣӕ̲ ɥ%͑ľֆӥӥ͑ľ͑ľǣ֤ľфӕËȍфéüۡ ga Āիӡǣӕիüۡ ga naãnewa Tupanaxüۡtawa ɞфӥիɥիüۡne. 11ॸѠӥǣӕ̲ɥ%͑ľфӥ Tupanaãrü ya ۳ uracüüxüۡmaã nangóone. Rü yema norü ya ۳ uracüüxüۡ ǣǣӕ̲ɥ%͑ľ фӥ͖Ύ̲Փӥիɗֆ͑ӕҡֆ̲ľիŕËȍɗËӥфüüۡ ͑ɗիɥ. Rü ñoma nuta ya yasperüüۡ ͑ɗիɥ͑ yachipetüxüۡ. 12ॸѠӥǣӕ̲ɥ%͑ľфӥ guxüۡwama ínapoxegu. Rü nataxüchi rü namáchanexüۡchi ga yema norü poxeguxüۡ. Rü yema norü poxeguxüۡ rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 12 ga norü ɥã۳x. Rü wüxichigü ga yema ɥã۳xwa nayexma ga wüxi ga Tupanaãrü orearü ngeruüۡ. Rü wüxichigü ga yema ɥã۳xwa nango۳xéga ga wüxichigü ga yema 12 ga Acobu nane ǣ֤ӕĀɞӕǣӥ͑Փ͑ľɥիüۡ. 13ॸRü tomaŕ۳xpü۳x ga norü ɥã۳x rü nape۳xewaama nayexma, rü yema to ga tomaŕ۳xpü۳x rü norü ҧoxwecüwawa

nayexma, rü yema to ga tomaŕ۳xpü۳x rü norü tügünecüwawa nayexma, rü yema to ga tomaŕ۳xpü۳x rü naweama nayexma. 14ॸѠӥǣӕ̲ɥ%͑ľ%фӥЙΎիľǣӕիüۡ, rü 12 ga nuta ga taxüchicüétüwa inaxügü. Rü wüxichigü ga guma nutagüwa nango۳xéga ga wüxichigü ga norü ngúexüۡgü ga guma Tupana Nane ga pecaduarü ütanüca۳x yucü. 15ॸRü yema orearü ngeruüۡ ga chomaã idexaxüۡ, rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga wüxi ga norü ngugüxüۡ ga uirumena۳xãnaxca۳x na yemamaã nangugüãxüۡca۳իǣǣӕ̲ɥ%͑ľ, rü norü ɥã۳xgü, rü norü poxeguxüۡgü. 16ॸѠӥǣӕ̲ɥ%͑ľфӥ͑Փӥիɗǣӕ̲фľǣ guxüۡcüwawa. Rü norü ma۳x rü nawüxigumare namaã ga norü tatachinü. Rü yema orearü ngeruüۡ rü yema uirumena۳xãmaã nanangugü ga ǣӕ̲ɥ%͑ľ. Rü 2,200˔ɗ́Δ̲ľҡфӕ͑ɗիɥǣ norü ma۳x. Rü yexgumarüüۡ ta 2,200 ˔ɗ́Δ̲ľҡфӕ͑ɗիɥǣ͑ΎфӥҡҡËȍɗ͑ӥ. Rü 2,200˔ɗ́Δ̲ľҡфӕҡ͑ɗիɥǣ͑Ύфӥ máchane. 17ॸRü yemawena rü inanangu ga yema norü poxeguxüۡ ǣǣӕ̲ɥ%͑ľ. Rü 65̲ľҡфӕ͑ɗիɥǣ͑Ύфӥ̲Ëȍ͑ľ. Rü yemaãcü duüۡxüۡgüarü ngugüxüۡmaã nanangugü. 18ॸRü yema norü poxeguxüۡ ǣǣӕ̲ɥ%͑ľ, фӥ͑ӕҡǣ̲ľիŕËȍɗËӥǣ yaspenaxca۳ի͑ɗիɥ. Rü nümatama ga ǣӕ̲ɥ%͑ľфӥuirunaxca۳ի͑ɗիɥ. Rü ñoma woruarüüۡ niya ۳ uracüü. 19ॸRü guma nutagü ga itacü ga norü poxeguxüۡpara ɗիɥǣӥËӥ, rü nagúxüۡraüۡcü ga nuta ga ɗ̲ľիŕËȍɗËӥ̲%nanga۳ի%ŕ. Rü guma ͑ӥիɥфüۡcü ga napara rü nuta ga yaspemaã nanga۳ի%ŕ. Rü guma norü taxre ga napara rü nuta ga saƿrumaã nanga۳ի%ŕ. Rü guma norü tomaŕ۳xpü۳x ga napara rü nuta ga ágatamaã nanga۳ի%ŕ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ21ٍॷ22

Rü guma norü ãgümücü ga napara rü nuta ga esmerádamaã nanga۳ի%ŕ. 20ॸRü guma norü wüxime۳ŕx۳ pü۳x ga napara rü nuta ga onichemaã nanga۳ի%ŕ. Rü guma norü 6 ga napara rü nuta ga cornalínamaã nanga۳ի%ŕ. Rü guma norü 7 ga napara rü nuta ga crisólitumaã nanga۳ի%ŕ. Rü guma norü 8 ga napara rü nuta ga berilumaã nanga۳ի%ŕ. Rü guma norü 9 ga napara rü nuta ga topásiumaã nanga۳ի%ŕ. Rü guma norü 10 ga napara rü nuta ga crisoprásamaã nanga۳ի%ŕ. Rü guma norü 11 ga napara rü nuta ga ֆËȍɥҡӕ̲%nanga۳ի%ŕ. Rü guma norü 12 ga napara rü nuta ga amatístamaã nanga۳ի%ŕ. 21ॸRü yema 12 ga norü ɥã۳x ga ǣӕ̲ɥ%͑ľ%фӥЙΎիľǣӕիüۡ rü perlanaxca۳x ͑ɗիɥ. Rü wüxichigü ga yema ɥã۳x rü Փӥիɗҡ̲ǣЙľф́͑ɗիɥ. Rü yema norü Ëֆľǣǣӕ̲ɥ%͑ľ%фӥ͑ǣ%իüۡwa dapetüxüۡ, rü uiruxicanaxca۳ի͑ɗիɥ. Rü ñoma woruarüüۡ niya ۳ uracüü. 22ॸRü guma ɥ%͑ľՓфӥҡիә͑ľ̲ǣ ngutaque۳xepataxüۡ ga ngextá Tupanaxüۡ nawa yacua۳xüüۡgünexüۡ chadau, yerü nümatama ga Tupana ya poracü rü Nane ga pecaduarü ütanüca۳x yucü rü yéma nayexma na duüۡxüۡgü nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 23ॸѠӥֆɗ̲ɥ%͑ľфӥ taxuca۳xma üa۳xcü rü tauemacü nüxüۡ nabaxi, erü Tupanaãrü ngóonexüۡtama ͑ɗիɥɗ͑͑ǣΔΎ͑ľիŕŕիüۡ. Rü yima Tupana Nane ga pecaduarü ütanüca۳իֆӕËӥ͑ɗիɥ ֆ͑ΎфӥΎ̲ӥɗիɥËӥ. 24ॸѠӥ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü ngóonexüۡ ɗֆɗ̲ɥ%͑ľիüۡ ͑ǣΔΎ͑ľիŕŕիüۡ ҡ͑ɗիɥɗ͑͑ǣΔΎ͑ľիŕŕիüۡ naxca۳x i guxüۡma i ñoma i naãnecüۡ۳ãx۳ i ‫ ڟ‬a tá nangugü i duüۡxüۡgü. Rü ngŕm guxüۡma i nachiüۡãnegüarü ãŕ۳xgacügü i ֆիΥǣӥիüۡ rü tá Tupanana nayana i norü

652

mexüۡgü. 25ॸRü norü ɥã۳xgü rü tagutáma ‫ ڟ‬a rü guxüۡguma narüwãxtagü erü ngŕm nangune rü taguma nachüta. 26ॸRü ‫ ڟ‬a tá nanana i guxüۡma i ñoma i ngŕm naãneãrü mexüۡgü. 27ॸNatürü tagutáma ͑ǣŕի̲͑իӥËӕɗҧacü i Tupanape۳xewa chixexüۡ, rü bai ya texé ya chixexüۡ Ӧիľ rü e۳xna idorata۳xáxe. Rü yíxema Tupana Nane ga pecaduarü ütanüca۳x yucüarü poperawa ngo۳xégagüxexicatátama ҡɗիɥǣӥֆ͑ǣŕի̲ËȍΎËӕիľ. 1ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣֆľ̲Ύфľфӥ ngeruüۡ rü choxüۡ nüxüۡ ͑ĀӕիŕŕǣՓӥիɗǣ͑ҡӥǣ metacüchiüxüۡ rü ichipetüchiüxüۡ ga Āľիǣ̲իŕŕфӕüۡ. Rü yema tochicaxüۡ ga nawa natogüxüۡ ga Tupana rü Nane

22

ga pecaduarü ütanüca۳x yucü, rü nawa ͑ɗիɥǣ͑ľ͑Āիüۡ ga yema natü. 2ॸRü ǣӕ̲ɥ%͑ľ%фӥ͑ǣ%իüۡwa dapetüxüۡ ga cayearü ngãxüۡgu nida ga yema natü. Rü norü guxüۡËӕҡӥՓ͑фӥիӥǣӥǣ͑ɥǣӥǣ ̲իŕŕфӕüۡ. Ѡӥֆľ̲͑ɥǣӥфӥ wüxicanatama naxo ga wüxichigü ga tauemacügu rü yemaãcü 12 e۳xpü۳xcüna naxo ga wüxi ga taunecügu. Rü naãtügü ǣֆľ̲͑ɥǣӥ, rü guxüۡ i nachiüۡãnecüۡ۳ãx۳ i duüۡxüۡǣӥɗֆիΥǣӥիüۡ%фӥҡ%ŕիŕŕфӕüۡ ‫ ڟ‬a rü nataxutáma i ҧacü i ͑ɗիɥ. 3ॸRü ngŕm Tupana chixexüۡ namaã naxuxuchixüۡ. Ѡӥֆɗ̲ɥ%͑ľՓҡ͑͑ǣŕի̲ɗ͑Ύфӥ tochicaxüۡ ya Tupana rü Nane ga pecaduarü ütanüca۳x yucü. Rü norü duüۡxüۡgü rü tá nüxüۡ nicua۳xüüۡgü. 4ॸRü ͑ǣŕ̲͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgü rü tá nachiwexüchixüۡ nadaugü, rü tá ‫ ڟ‬a rü naŕg‫ ڟ‬amaã nixãŕg‫ ڟ‬acatü. 5ॸRü ngŕm tagutáma nachüta. Ѡӥ͑ǣŕ̲͑Ύфӥ duüۡxüۡgü, rü taxuca۳xtáma nanaxwa۳xe i daparina rü e۳xna üa۳xcü na

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ22

653

nangóonexüۡca۳x. Erü nümatama ya tórü Cori ya Tupana rü tá nüxüۡ nabaxi. Rü ͑ӥ̲ǣӥɗ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡgü rü guxüۡgutáma wüxigu Tupanamaã ãŕ۳իǣËӥǣӥ͑ɗիɥǣӥľËȍ. ͅфӥ͑ɗ͑ǣɗË͑Փľ͑͑ә̲͑իӡիüۡ ya Ngechuchu ya Cristu 6ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣֆľ̲ҽӕЙ͑%фӥ orearü ngeruüۡ rü ñanagürü choxüۡ: ٘͵%ΎфľфӥɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ ͑ɗիɥ, rü ñaã ͑ɗիɥɗΎфľɗ̲ľիüۡ ͑ֆիΥիüۡ. Rü nüma

ya tórü Cori ya Tupana ga nuxcüma norü orearü uruüۡgümaã nüxüۡ ixucü ga ҧacü tá na ngupetüxüۡ, фӥ͑ӥ̲ҡ̲͑ɗիɥ i ñu۳xma inamuãxüۡ i norü orearü ngeruüۡ ɗĀիӡËü۳ۡãx۳ na norü duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ ͑Āӕիŕŕիüۡca۳x na ҧacü tá paxa nangupetüxüۡٚ, ñanagürü. 7ॸRü nüma ya tórü Cori ya Ngechuchu rü ñanagürü: “Paxa tá íchangu. Ѡӥҡҡ%ŕֆ ֆɞիľ̲͑ǣɥ͑ӥիŕɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥ ore i ñaã poperagu ümatüxüۡٚ, ñanagürü. 8ॸRü chomatama i Cuáüۡ rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥ rü nüxüۡ chadau i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲͑ӥիüۡ chixuxüۡ. Rü yemaxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣӕՓľ͑фӥ nüxüۡ chada۳u۳xguwena, rü yema orearü ngeruüۡ ga yemaxüۡ choxüۡ ‫ ڟ‬ü۳xü na nüxüۡ Āӕիŕŕիüۡpe۳xegu chacaxãp 9 ۡ ۡ chicua۳xüüxüca۳x. ॸNatürü ga nüma rü ñanagürü choxüۡ: ٘‫ؽ‬ҽ%իӢɗ͑ǣŕ̲Ëӕիӥիüۡ! Erü choma rü ta Tupanaãrü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥ, ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ i Ëӕ̲фӥËӕľ͑ľŕǣӥɗҽӕЙ͑%фӥΎфľիüۡ ixugüxüۡ фӥ͑ǣŕ̲Āӕüۡxüۡǣӥɗ͑ǣɥ͑ӥŕիüۡ i ͑ǣŕ̲Ύфľɗ͖%ЙΎЙľфǣӕӥ̲ҡӥիüۡ. Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑իüۡ quicua۳xüüۡٚ, ñanagürü. 10ॸRü ñanagürü ta choxüۡ: “Tama name na icuyacúxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ Tupanaãrü ore i ñaã poperagu ümatüxüۡ,

erü marü ningaica na yanguxüۡ ɗ͑ǣŕ̲ ore. 11ॸͮҡӥфӥ͑ǣŕ̲Ëȍɗիľիüۡ ügüxüۡ, rü chixexüۡ tá naxügüecha. Ѡӥ͑ǣŕ̲ Tupanape۳իľՓËȍɗիфɗ̲իŕիüۡ, rü chixri ҡ̲͑իŕŕËȍ. Natürü yíxema mexüۡ ügüxe, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ̲͑ľիüۡ taxügüechaxüۡ. Rü yíxema Tupanape۳իľՓɗիӥӥ͑ľիŕ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ na Tupanape۳իľՓҡɗիӥӥ͑ľŕËȍիüۡٚ, ñanagürü. 12ॸRü ñanagürü ga Ngechuchu: “Dücax, paxa tá íchangu namaã i ͑ǣŕ̲%̲фľɗՓӥիɗËȍɗǣӥ͑ҡËȍի%իüۡ ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ na ñuxãcü tanaxüxüۡ i tümax. 13ॸæȍΎ̲͑ɗիɥɗ͑Ύфӥӥǣӥɗ guxüۡma, фӥËȍΎՓ͑ɗիɥɗֆËӕիüۡ erü nataxuma i ҧacü i choweama üxüۡ. 14ॸRü ҡҡ%ŕǣӥֆǣӕի%̲ֆֆɞիľ̲ֆɗ̲ pecaduarü ütanüca۳x yucügüwa tügü iyauxgüchiruxe na Tupanape۳xewa timexüۡca۳ի͑ֆɗ̲ɥ%͑ľ%фӥɥã۳xwa tichocuxüۡca۳x rü nüxüۡ tangΥ۳xnetagüxüۡca۳իɗ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎɗ ͑ǣŕ̲͑ɥɗ̲իŕŕфӕüۡ. 15ॸNatürü ҡ%ӡҡ̲ֆɗ̲ɥ%͑ľՓ͑ɗËȍΎËӕɗ͑ǣŕ̲ ҡ̲ֆիΥǣӥիüۡ, фӥ͑ǣŕ̲ɗֆӕӥիüۡ rü ͑ǣΦxwa۳xegüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲͑ɥɗ͑ǣľ̲% ipegüxüۡ, фӥ͑ǣŕ̲̲ŕҡǣӥիüۡ, rü ͑ǣŕ̲ҡӕЙ͑͑ľҡËȍɗËӥna۳xãxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. Ѡӥ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ta i ͑ǣŕ̲idorata۳ax۳ güxüۡ ɗ͑Ύфӥ̲ľɗիɥիüۡ na togüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥիŕŕǣӥիüۡ, фӥҡ%ӡҡ̲ ͑Փ͑ɗËȍΎËӕֆֆɗ̲ɥ%͑ľ. 16ॸRü choma i Ngechuchu, rü guxãma i pema i ֆիΥǣӥիüۡtanüwa chanamu i chorü orearü ngeruüۡ na pemaã nüxüۡ yaxuxüۡca۳x i guxü̲ۡɗ͑ǣŕ̲ËȍΎфӥΎфľ. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗġ¡ɞҡËȍɗɥիüۡ. Rü ËȍΎ̲͑ɗիɥֆֆɗ̲ՓΎф̲Ëӕфɗֆ pa۳ի̲̲ЙΎф%Ëӥ͑͑ǣΔΎ͑ľիŕŕËӥфüüۡ

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

kЬϘækѠʑæȸʊԆॷ22

654

Ëȍɗɥիüۡٚ, ñanagürü. 17ॸѠӥҽӕЙ͑%ŕɗ Ԗӥ͑ľիüۡ rü guxü̲ۡɗֆիΥǣӥիüۡ, rü Ngechuchuxüۡ ñanagürügü: ٘‫ͮؽ‬ӕ%͑իӡ!͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ. Rü yíxema nüxüۡ ɥ͑ӥիŕɗ͖%Ύфľ, rü: ٘‫ͮؽ‬ӕ%͑իӡ!͖ٚҡǣӥǣӥ. Rü yíxema iҧawáxe rü tüxüۡ‫ ڟ‬nachixégaxe, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ ɗ͑ӕ%ҡիӡфӥҡӥիü‫ ۡڟ‬nangetanüãcüma nawa ҡիիľɗ͑ǣŕ̲Āľիɗ̲իŕŕфӕüۡ. 18ॸRü ǣӕի%̲ֆֆɞիľ̲ɗфӥիɥ͑ӥŕիŕɗ͖% Tupanaãrü ore i ñaã poperagu ümatüxüۡ, rü tümamaã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ͑ǣŕիǣӕ̲Ëȍɗ ҡľիŃɞֆҡΔիŕŕǣӕɗ͑ǣŕ̲ҽӕЙ͑%фӥΎфľɗ ñaã poperagu ümatüxüۡ, rü Tupana rü tá tümaca۳ի͑͑ֆľիľфիŕŕɗ͑ǣŕ̲ poxcuruüۡgü i ñaã poperawa nachiga naxümatüxüۡ. 19ॸѠӥ͑ǣŕիǣӕ̲ËȍɗҡľիŃ

nüxüۡ üpetügu i wüxitama i ñaã Tupanaãrü ore i ñaã poperagu ümatüxüۡ, rü Tupana rü ҡ%ӡҡ̲ҡӥիüۡ nüxüۡ nango۳ի͑ľҡիŕŕɗ ͑ǣŕ̲͑ΎфӥΎɗ͑ǣŕ̲͑ɥɗ̲իŕŕфӕüۡ i ñaã poperawa nachiga naxümatüxüۡ. Rü ͑ǣŕիǣӕ̲фüüۡ ҡҡҡ%ӡҡ̲ҡӥիüۡ ͑ɗ̲ӕËӕËȍɗ͑Փֆֆɗ̲ɥ%͑ľֆӥӥ͑ľ͑ľɗ ñaã poperawa nachiga naxümatüne. 20ॸRü yima nüxüۡ ixucü i ñaã ore, rü ñanagürü: ٘ͮǣŕ̲%Ëӥ, ЙիҡɞËȍ͑ǣӕٚ, ñanagürü. Ѡӥ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ. Rü choma i Cuáüۡ rü ñacharügü: ٘‫ͮؽ‬ӕ%͑իӡЬæΎфɗֆͮǣľËȍӕËȍӕ!ٚ ñacharügü. 21ॸRü chanaxwa۳xe i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu poraãcü pexüۡ narüngüۡիŕŕɗǣӕի%̲ɗЙľ̲ի. Rü ͑ǣŕ̲%Ëӥֆɗɥ.

El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica